Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

ad-vĕnĭo

  • 81 jussus

    1.
    jussus, a, um, Part., from jubeo.
    2.
    jussus, ūs (used only in abl. sing.), m. [jubeo], an order, command, decree (class.):

    tuo jussu profectus sum,

    Plaut. Curc. 2, 3, 50:

    Jovis jussu venio,

    id. Am. prol. 19:

    vestro jussu coactus,

    Cic. de Imp. Pomp. 9, 26:

    aut ab regibus lecti aut post reges exactos jussu populi,

    Liv. 4, 4, 7:

    sine populi jussu,

    Sall. C. 29, 3:

    Romano jussu,

    Val. Max. 9, 2, 4:

    Timotheus populi jussu bellum gessit,

    Nep. Timoth. 4:

    Neronis,

    Juv. 10, 15:

    patris dominive negotium gerere,

    Gai. Inst. 4, 70.

    Lewis & Short latin dictionary > jussus

  • 82 karus

    1.
    cārus (not chārus; in Inscrr. often kārus, Inscr. Orell. 1175; 2417 al.), a, um, adj. [Sanscr. kan, to be beloved; kāru, agreeable], dear, precious, valued, esteemed ( pass., freq. and class. in prose and poetry; syn.: dilectus, amatus, acceptus, gratus; opp. vilis, neglectus, contemptus; carum esse; syn. diligi); act., loving, affectionate, Verg. A. 1, 646:

    carum ipsum verbum est amoris, ex quo amicitiae nomen est ductum,

    Cic. N. D. 1, 44, 122; id. Off. 2, 8, 29; id. Fin. 3, 20, 66; 5, 10, 29:

    ego illum scio, quam carus sit cordi meo,

    Plaut. Men. 2, 1, 21; id. Ep. 1, 2, 30:

    neque meo cordi esse quemquam cariorem,

    Ter. Eun. 1, 2, 121:

    ut dis inmortalibus cari simus et ab iis diligamur,

    Cic. Fin. 3, 20, 66:

    dis carus ipsis,

    Hor. C. 1, 31, 13:

    laeta pax cariores Sabinas viris fecit,

    Liv. 1, 13, 6:

    populo carus atque jucundus,

    Cic. Cat. 4, 6, 11:

    patriae,

    Hor. Ep. 1, 3, 29; Lucr. 1, 730:

    parentes,

    id. 3, 85:

    cari sunt parentes, cari liberi, propinqui, familiares: sed omnes omnium caritates patria una complexa est,

    Cic. Off. 1, 17, 57: mater carissima, Asin. ap. Quint. 9, 2, 34.—So pater, Verg. A. 2, 707; Ov. M. 2, 649:

    genitor,

    Verg. A. 10, 789; Ov. M. 1, 486:

    genitrix,

    Verg. A. 1, 689:

    nutrix,

    id. ib. 4, 634:

    conjux,

    Ov. M. 11, 727:

    Thisbe,

    id. ib. 4, 143:

    nata,

    id. ib. 4, 222:

    nepotes,

    Cat. 64, 381:

    pignora, nati,

    Ov. F. 3, 218;

    so also pignora, nepotes,

    id. M. 3, 134; cf.:

    caput nepotis,

    Cat. 68, 120:

    frater carissimus atque amantissimus,

    Cic. Cat. 4, 2, 3:

    homines mihi carissimi et amicissimi,

    id. de Or. 2, 4, 15:

    illa, quam Ego animo Egregie caram habuerim,

    Ter. And. 1, 5, 38; so,

    carum habere aliquem,

    Cic. Fam. 1, 7, 11 fin. (with amare); id. Balb. 26, 59 (with diligere):

    omnis suos caros habet, me quidem se ipso cariorem,

    id. Att. 10, 11, 1:

    parentes carissimos habere,

    id. Red. Sen. 1, 2; Nep. Att. 10, 5; Quint. 5, 10, 74:

    ex decessu carissimorum,

    Sen. Cons. ad Marc. 7, 1:

    omnium societatum nulla est carior,

    Cic. Off. 1, 17, 57:

    patria,

    Hor. S. 2, 2, 104:

    Athenae,

    Cat. 64, 81:

    carmina legenti,

    Prop. 3 (4), 2, 13:

    crines,

    id. 1, 17, 21:

    simulacra,

    Ov. M. 14, 112:

    amplexus,

    id. ib. 9, 750 et saep.—Prov. uses:

    patria mihi vită meă multo est carior,

    Cic. Cat. 1, 11, 27; so id. Sest. 20, 45; cf. Cat. 68, 159:

    carius oculis,

    id. 82, 2; 104, 2; Ov. M. 7, 847 al.— Subst.: cāri mei, my loved ones, Plaut. Men. 1, 1, 29 al.—In a double sense with II., Plaut. Bacch. 2, 3, 76 sq.; id. Men. 1, 1, 29 sq.; cf.:

    hoc est gratum nobisque est carius auro,

    Cat. 107, 3.—
    II.
    Prop. (opp. vilis), dear, costly, of a high price:

    venio ad macellum, rogito pisces: indicant Caros, agninam caram, caram bubulam, cara omnia,

    Plaut. Aul. 2, 8, 3 sq.:

    quod ei amorem Carissimum... eum confeci sine sumptu,

    Ter. Eun. 5, 4, 5:

    quom cara annona sit,

    Plaut. Capt. 3, 1, 35:

    coquos carissimus,

    id. Ps. 3, 2, 59.—So annona, Plaut. Stich. 1, 3, 25; Ter. And. 4, 4, 7; ( comp.) Cic. Div. 2, 27, 59; ( sup.) id. Dom. 6, 14 et saep.:

    aurum argentumque caelando carius fecimus (cf. just before: auximus pretia rerum),

    Plin. 33, praef. 2, § 4; cf.:

    cariora pretia facere,

    Just. 16, 4, 19.—With abl. pretii: quod non opus est, asse carum est. Cato ap. Sen. Ep. 94, 28; so,

    trecentis,

    Plaut. Pers. 4, 4, 118.— Adv. (rare).
    A. 1.
    Dearly, at a high price:

    vēnire,

    Varr. R. R. 3, 5, 2; comp., Cic. Dom. 44, 115; Suet. Calig. 27; [p. 296] sup., Sen. Ep. 42, 5.—
    2.
    Highly: carius aestimare, Plancus ap. Cic. Fam. 10, 4, 2.—
    B.
    cārō (acc. to II.), dearly, at a high price, Dig. 19, 1, 13, § 3.
    2.
    Cārus, i, a Roman cognomen.
    I.
    T. Lucretius Carus, the poet; v. Lucretius.—
    II.
    M. Aurelius Carus, the Roman emperor, Eutr. 9, 12 al.—
    III.
    Another poet, Ov P. 4, 16, 7.

    Lewis & Short latin dictionary > karus

  • 83 lactes

    lactes, ium (in sing. lactis, is, only, acc. to Prisc. p. 686, erroneously on account of lactis agninas), f. [root lag-; Gr. lagaros; cf. Lat. languidus, laxus], the intestines; esp. the smaller intestines, chitterlings (anteclass. and post - Aug.):

    ab hoc ventriculo lactes in homine et ove, per quas labitur cibus: in ceteris hillae,

    Plin. 11, 37, 79, § 200:

    ita cibi vocivitate venio lassis lactibus,

    i. e. empty, famished, Plaut. Curc. 2, 3, 40:

    pulmone et lactibus unctis,

    Pers. 2, 30. —Prov.:

    adligare canem fugitivom agninis lactibus, said of the employment of a trifling remedy for a great evil,

    Plaut. Ps. 1, 3, 85.

    Lewis & Short latin dictionary > lactes

  • 84 legens

    1.
    lēgo, āvi, ātum (archaic perf. legassit for legaverit, Fragm. XII. Tab. ap. Cic. Inv. 2, 50, 148), 1, v. a. [lex; and therefore qs. lege creare], a publicist's and jurid. t. t.
    I.
    A publicist's t. t.
    A.
    To send with a commission or charge, to send on an embassy, send as ambassador; to depute, despatch:

    ne hoc quidem senatui relinquebas, ut legati ex ejus ordinis auctoritate legarentur,

    Cic. Vatin. 15, 35:

    hominem honestum ac nobilem legarunt ad Apronium,

    id. Verr. 2, 3, 48, § 114: eos privatae rei causa legari, id. Fam. 3, 8, 4:

    juste pieque legatus venio,

    Liv. 1, 32:

    tres adulescentes in Africam legantur, qui reges adeant, etc.,

    Sall. J. 21, 4:

    quos Athenienses Romam ad senatum legaverant impetratum, etc.,

    Gell. 7, 14, 8.—
    2.
    Transf. to the commission itself (ante- and post-class.):

    quae verba legaverint Rhodii ad hostium ducem,

    what they told him through their deputies, Gell. 15, 31 in lemm.
    b.
    Beyond the official sphere:

    quin potius, quod legatum est tibi negotium, Id curas?

    committed, intrusted, Plaut. Cas. 1, 12.—
    B.
    To appoint or choose as deputy (as the official assistant, lieutenant, of a general or governor):

    eum (Messium) Caesari legarat Appius,

    Cic. Att. 4, 15, 9:

    ego me a Pompeio legari ita sum passus, ut, etc.,

    id. ib. 4, 2, 6:

    istum legatum iri non arbitror,

    id. ib. 10, 1, 4:

    ne legaretur Gabinius Pompeio expetenti,

    id. de Imp. Pomp. 19, 57:

    Dolabella me sibi legavit,

    chose me for his lieutenant, id. Att. 15, 11, 4:

    Calpurnius parato exercitu legat sibi homines nobiles, etc.,

    Sall. J. 28.—
    II.
    A jurid. t. t.: aliquid, to appoint by a last will or testament, to leave or bequeath as a legacy (class.):

    Numitori, qui stirpis maximus erat, regnum vetustum Silviae gentis legat,

    Liv. 1, 3: legavit quidam uxori mundum omne penumque, Lucil. ap. Gell. 4, 1, 3:

    usumfructum omnium bonorum Caesenniae legat,

    Cic. Caecin. 4, 11:

    Fabiae pecunia legata est a viro,

    id. Top. 3, 14:

    cui argentum omne legatum est,

    Quint. 5, 10, 62:

    in argento legato,

    id. 7, 2, 11.—
    B.
    Aliquid alicui ab aliquo, to leave one a legacy to be paid by the principal heir:

    uxori testamento legat grandem pecuniam a filio, si qui natus esset: ab secundo herede nihil legat,

    Cic. Clu. 12, 33:

    si paterfamilias uxori ancillarum usum fructum legavit a filio, neque a secundo herede legavit,

    id. Top. 4, 21; Quint. 7, 9, 5.—Hence,
    1.
    lēgātus, i, m.
    A.
    (Acc. to lego, I. A.) An ambassador, legate, Cic. Vatin. 15, 35:

    legatos mittere,

    id. de Imp. Pomp. 12, 35:

    ad senatum legatos de aliqua re mittere,

    id. de Or. 2, 37, 155; cf.:

    missi magnis de rebus uterque Legati,

    Hor. S. 1, 5, 29:

    legatos mittere ad indicendum bellum,

    Liv. 31, 8; Ov. M. 14, 527.—
    B.
    (Acc. to lego, I. B.).
    a.
    An official assistant given to a general or the governor of a province, a deputy, lieutenant, lieutenant-general:

    quos legatos tute tibi legasti?

    Cic. Pis. 14, 33:

    qui M. Aemilio legati fuerunt,

    id. Clu. 36, 99:

    Quintus frater meus legatus est Caesaris,

    id. Fam. 1, 9, 21; id. Off. 3, 20, 79; cf.:

    Murena summo imperatori legatus L. Lucullo fuit, qua in legatione duxit exercitum, etc.,

    id. Mur. 9, 20; 14, 32:

    neque se ei legatum defuturum,

    id. Phil. 11, 7, 17; Val. Max. 5, 5, 1:

    hiberna cum legato praefectoque tradidisses,

    Cic. Pis. 35, 86:

    (Calvisius) duos legatos Uticae reliquerat,

    id. Phil. 3, 10 fin.:

    quaestorius,

    id. Verr. 2, 1, 21, § 56; Caes. B. G. 2, 5 fin.:

    L. Caesar, cujus pater Caesaris erat legatus,

    id. B. C. 1, 8, 2:

    magnitudo et splendor legati,

    Liv. 38, 58, 9:

    in magna legatum quaere popina,

    Juv. 8, 172.—
    b.
    Under the emperors, a governor sent to a province by the emperor, Tac. A. 12, 40; id. Agr. 33; Suet. Vesp. 4; Spart. Hadr. 3 et saep.; cf. legatio, I. B. 2., and Orell. ad Tac. Agr. 9.—
    (β).
    Legati legionum, commanders, Suet. Tib. 19; id. Vesp. 4; cf.:

    Caesar singulis legionibus singulos legatos et quaestorem praefecit,

    Caes. B. G. 1, 52; Tac. A. 2, 36; id. H. 1, 7.—Also called;

    legatus praetorius,

    Tac. Agr. 7.—
    2.
    lēgātum, i, n. (acc. to lego, II.), a bequest, legacy:

    legatum est delibatio hereditatis, qua testator ex eo, quod universum heredis foret, alicui quid collatum velit,

    Dig. 30, 116:

    Hortensii legata cognovi,

    Cic. Att. 7, 3, 9:

    reliqua legata varie dedit,

    Suet. Aug. 101; id. Tib. 48:

    legatum peto ex testamento,

    Quint. 4, 2, 6:

    jus capiendi legata alicui adimere,

    Suet. Dom. 8:

    cymbala pulsantis legatum amici,

    Juv. 9, 62:

    legatorum genera sunt quattuor,

    Gai. Inst. 2, 192; cf. sqq.
    2.
    lĕgo, lēgi, lectum ( gen. plur. part. legentum, Ov. Tr. 1. 7, 25), 3, v. a. [Gr. legô, logos, logas, etc.; Lat. legumen, di-leg-ens, neg-leg-o, etc.; cf. Germ. lesen], to bring together, to gather, collect.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    oleam,

    Cato, R. R. 144:

    nuces,

    Cic. de Or. 2, 66, 265:

    herbas collibus,

    Ov. M. 14, 347: flores et humi nascentia fraga, [p. 1048] Verg. E. 3, 92; cf.:

    roscida mala,

    id. ib. 8, 38:

    flores in calathos,

    Ov. F. 5, 218:

    spolia caesorum,

    Liv. 5, 39:

    quos (montanos asparagos),

    Juv. 11, 69.—Of the dead who have been burned:

    ossa,

    Ov. H. 10, 150:

    homini mortuo ossa,

    Cic. Leg. 2, 24, 60: ossa filii, Sen. de Ira, 2, 33, 6; cf. Quint. 8, 5, 21; Lact. de Mort. Persec. 21, 11:

    reliquias legerunt primores equestris ordinis,

    Suet. Aug. 100. —
    B.
    Esp.
    1.
    To take out, pick out, extract, remove:

    quibusdam et radi ossa et legi... quae sine totius pernicie corporis haerere non poterant,

    Sen. Prov. 1, 3, 2:

    ossa vivis,

    id. ad Marc. 22, 3:

    ossa in capite lecta,

    id. Ben. 5, 24, 3:

    ossa e vulneribus,

    Quint. 6, 1, 30.—
    2.
    To pluck, strip, gather fruit from (a tree, etc.):

    oleam qui legerit,

    Cato, R. R. 144, 1:

    ficus non erat apta legi,

    Ov. F. 2, 254.—
    3.
    Poet.: legere fila, to wind up:

    extrema Lauso Parcae fila legunt,

    i. e. spin the last thread of life, Verg. A. 10, 815; cf.:

    quae dedit ingrato fila legenda viro,

    Ov. F. 3, 462:

    stamen,

    Prop. 4 (5), 4, 40 (42).—
    4.
    Naut. t. t.: vela legere, to draw together, furl:

    omnis navita ponto umida vela legit,

    Verg. G. 1, 373:

    vela legunt socii,

    id. A. 3, 532:

    ipse dabit tenera vela, legetque manu,

    Ov. H. 15, 215; Val. Fl. 2, 13:

    prora funem legit Argus ab alta,

    draws in, takes in, id. 1, 312:

    ancoras classis legit,

    is weighing anchor, Sen. Troad. 759.—
    5.
    To take to one's self unjustly, to carry off, steal, purloin, plunder, abstract (not in Cic.): omnia viscatis manibus leget, omnia sumet: crede mihi, auferet omnia, Lucil. ap. Non. 332 and 396, 4:

    majus esse maleficium stuprare ingenuam quam sacrum legere,

    Auct. Her. 2, 30 fin.:

    sacra divum,

    Hor. S. 1, 3, 117:

    soceros legere et gremiis abducere pactas,

    Verg. A. 10, 79 Serv. ad loc. (but Forbig. renders legere here as = eligere, sumere; cf. 8. infra).—
    6.
    Of places, to go, pass, or wander through ( poet.):

    nec me studiosius altera saltus Legit,

    Ov. M. 5, 579:

    pars cetera pontum Pone legit,

    sails through, Verg. A. 2, 207:

    vada dura lego,

    id. ib. 3, 706:

    freta,

    id. ib. 3, 127:

    aequora Afra,

    Ov. F. 4, 289:

    Ioniumque rapax Icariumque legit,

    id. ib. 4, 566: vestigia alicujus, to follow one's footsteps, to track or pursue him:

    subsequitur pressoque legit vestigia gressu,

    id. M. 3, 17; cf.:

    et vestigia retro Observata legit,

    Verg. A. 9, 392:

    tortos orbes,

    to wander through, id. ib. 12, 481.—
    7.
    To pass or sail by, to skirt, to coast along a shore, land, or place (mostly poet.):

    Inarimen Prochytenque legit,

    Ov. M. 14, 89; 15, 705; 709: primi litoris oram, coast along, i. e. not enter into details, Verg. G. 2, 44; id. E. 8, 7:

    navibus oram Italiae,

    Liv. 21, 51 fin.:

    oram Campaniae,

    Suet. Tib. 11; cf.

    terram,

    id. Aug. 16. —
    8.
    Pregn., to choose from a number, to pick out, single out, select, elect (class.):

    alia esse oportet forma quem tu pugno legeris,

    pick out to fight with, Plaut. Am. 1, 1, 160:

    judices,

    Cic. Phil. 5, 6, 16:

    omnia, quae leget quaeque reiciet,

    id. Fin. 4, 15, 40:

    scribam,

    to elect, appoint, id. Clu. 45, 126:

    condiciones nubendi,

    id. Cael. 15:

    cives in patres,

    Liv. 23, 22:

    viros ad bella,

    Ov. M. 7, 669:

    geminasque legit de classe biremes,

    Verg. A. 8, 79: legit virum vir, each one singles out his man (of the combatants in a battle), id. ib. 11, 632:

    senatum ad modum pristinum redegit duabus lectionibus: prima ipsorum arbitratu, quo vir virum legit,

    Suet. Aug. 35; Tac. H. 1, 18: neque ejus legendam filiam (sc. virginem Vestalem) qui domicilium in Italia non haberet, At. Cap. ap. Gell. 1, 12, 8.—
    * (β).
    With inf.:

    fidissima custos Lecta sacrum justae veneri occultare pudorem,

    Stat. Th. 1, 530.
    II.
    Trop.
    * A.
    To catch up, i. e. overhear a conversation:

    nunc huc concedam, ut horum sermonem legam,

    Plaut. Ps. 1, 4, 21 (cf. sublegere, id. Mil. 4, 2. 98).—
    B.
    To catch with the eye, to view, observe, behold, survey, see.
    * 1.
    In gen.:

    tumulum capit, unde omnes longo ordine posset Adversos legere,

    Verg. A. 6, 755 Heyne ad loc.; and cf. Verg. A. 6, 34.—
    2.
    In partic., to read or peruse a writing:

    ut eos libros per te ipse legeres,

    Cic. Top. 1:

    defensionem causae,

    id. Verr. 2, 5, 43, § 112:

    legi apud Clitomachum, A. Albium jocantem dixisse, etc.,

    id. Ac. 2, 45, 137:

    aliquid studiose intenteque,

    Plin. Ep. 9, 13, 1:

    significas legisse te in quadam epistula mea, jussisse Verginium, etc.,

    id. ib. 9, 19, 1: philosophorum consultorumque opiniones, Quint. 12, 11, 17:

    liber tuus et lectus est et legitur a me diligenter,

    Cic. Fam. 6, 5, 1:

    orationem,

    Quint. 1, 1, 6:

    aiunt multum legendum esse non multa,

    Plin. Ep. 7, 9, 15.—With a pers. obj.:

    antiquos et novos,

    Quint. 2, 5, 23:

    antiquos studiosius,

    id. 3, 6, 62:

    poëtas,

    id. 1, 4, 4. —In pass.:

    Horatius fere solus legi dignus,

    Quint. 10, 1, 96:

    si cum judicio legatur Cassius Severus,

    id. 10, 1, 116:

    dumque legar, mecum pariter tua fama legetur,

    Ov. Tr. 5, 14, 5:

    sepulcra legens,

    when reading epitaphs, Cic. de Sen. 7, 21:

    legentium plerisque,

    Liv. 1 praef. §

    4: opus nescio an minimae legentibus futurum voluptati,

    to my readers, Quint. 3, 1, 2; cf. id. 9, 4, 2; 2, 5, 3:

    nec Cynicos nec Stoica dogmata,

    Juv. 13, 121.— Absol.:

    legendi usus,

    Lact. 3, 25, 9:

    memoriam continuus legendi usus instruit,

    Macr. S. 1, 5, 1.—
    b.
    In partic.
    (α).
    To read out, read aloud, recite (esp. freq. in post-Aug. authors):

    convocatis auditoribus volumen legere, etc.,

    Cic. Brut. 51, 191: codicem pro contione, id. Fragm. ap. Quint. 4, 4, 8:

    audio me male legere, dumtaxat versus, orationes enim commodius,

    Plin. Ep. 9, 34:

    obturem impune legentibus aures,

    Hor. Ep. 2, 2, 105:

    quem vero arripuit tenet occiditque legendo,

    with recitation, id. A. P. 475:

    quis dabit historico quantum daret acta legenti,

    to read him the news, Juv. 7, 104.—
    (β).
    To find in an author or a writing:

    ut scriptum legimus,

    Cic. Deiot. 7, 19:

    legi etiam scriptum, esse avem quandam, etc.,

    id. N. D. 2. 49 init.:

    ego vero haec scripta legi,

    id. Planc. 39, 94:

    praeterea scriptum legimus, Gallos in venatibus tinguere sagittas,

    Gell. 17, 15, 7. relatum legere, Nep. praef. 1.— Pass.:

    in aliis codicibus non peccato sed peccatis legitur,

    Aug. Cont. Jul. Rel. 1, 22; id. Don. Persev. 6 init. al.—
    C.
    A publicist's t. t.: legere senatum, to read over or call off the names of senators (which was done by the censors;

    v. lectio, II. A. 2.): censores fideli concordia senatum legerunt,

    Liv. 40, 51; 9, 29; 9, 30; 9, 46; 43, 15 al.—Hence, lĕgens, entis, Part. as subst. m., a reader ( poet. and in post-Aug. prose for lector), Ov. Tr. 1, 7, 25.— Plur., Liv. praef. 4; Quint. 3, 1, 2; Plin. 8, 16, 17, § 44; Tac. A. 4, 33.—Also, lectus, a, um, P. a., chosen, picked out, selected; choice, excellent (class.): argenti lectae numeratae minae, good, i. e. of full weight, Plaut. Ps. 4, 7, 50; so,

    argentum,

    Ter. Phorm. 1, 2, 3:

    ut neque vir melior neque lectior femina in terris sit,

    Cic. Inv. 1, 31, 52:

    lectissimi viri atque ornatissimi,

    id. Verr. 2, 1, 6, § 15; cf. id. Div. in Caecil. 9, 29:

    uxor lectissima,

    id. Inv. 1, 31, 52:

    (verbis) lectis atque illustribus uti,

    id. de Or. 3, 37, 150:

    nihil est aliud... pulcre et oratorie dicere nisi optimis sententiis verbisque lectissimis dicere,

    id. Or. 68, 227:

    juvenum lectissime,

    Stat. S. 5, 1, 247; cf.:

    viginti lectis equitum comitatus,

    Verg. A. 9, 48.—Hence, adv.: lectē, choicely, selectly (very rare):

    ab lego lecte ac lectissime,

    Varr. L. L. 6, § 36 Müll.— Comp.:

    lectius,

    Varr. R. R. 1, 54, 2 (al. lecta).

    Lewis & Short latin dictionary > legens

  • 85 lego

    1.
    lēgo, āvi, ātum (archaic perf. legassit for legaverit, Fragm. XII. Tab. ap. Cic. Inv. 2, 50, 148), 1, v. a. [lex; and therefore qs. lege creare], a publicist's and jurid. t. t.
    I.
    A publicist's t. t.
    A.
    To send with a commission or charge, to send on an embassy, send as ambassador; to depute, despatch:

    ne hoc quidem senatui relinquebas, ut legati ex ejus ordinis auctoritate legarentur,

    Cic. Vatin. 15, 35:

    hominem honestum ac nobilem legarunt ad Apronium,

    id. Verr. 2, 3, 48, § 114: eos privatae rei causa legari, id. Fam. 3, 8, 4:

    juste pieque legatus venio,

    Liv. 1, 32:

    tres adulescentes in Africam legantur, qui reges adeant, etc.,

    Sall. J. 21, 4:

    quos Athenienses Romam ad senatum legaverant impetratum, etc.,

    Gell. 7, 14, 8.—
    2.
    Transf. to the commission itself (ante- and post-class.):

    quae verba legaverint Rhodii ad hostium ducem,

    what they told him through their deputies, Gell. 15, 31 in lemm.
    b.
    Beyond the official sphere:

    quin potius, quod legatum est tibi negotium, Id curas?

    committed, intrusted, Plaut. Cas. 1, 12.—
    B.
    To appoint or choose as deputy (as the official assistant, lieutenant, of a general or governor):

    eum (Messium) Caesari legarat Appius,

    Cic. Att. 4, 15, 9:

    ego me a Pompeio legari ita sum passus, ut, etc.,

    id. ib. 4, 2, 6:

    istum legatum iri non arbitror,

    id. ib. 10, 1, 4:

    ne legaretur Gabinius Pompeio expetenti,

    id. de Imp. Pomp. 19, 57:

    Dolabella me sibi legavit,

    chose me for his lieutenant, id. Att. 15, 11, 4:

    Calpurnius parato exercitu legat sibi homines nobiles, etc.,

    Sall. J. 28.—
    II.
    A jurid. t. t.: aliquid, to appoint by a last will or testament, to leave or bequeath as a legacy (class.):

    Numitori, qui stirpis maximus erat, regnum vetustum Silviae gentis legat,

    Liv. 1, 3: legavit quidam uxori mundum omne penumque, Lucil. ap. Gell. 4, 1, 3:

    usumfructum omnium bonorum Caesenniae legat,

    Cic. Caecin. 4, 11:

    Fabiae pecunia legata est a viro,

    id. Top. 3, 14:

    cui argentum omne legatum est,

    Quint. 5, 10, 62:

    in argento legato,

    id. 7, 2, 11.—
    B.
    Aliquid alicui ab aliquo, to leave one a legacy to be paid by the principal heir:

    uxori testamento legat grandem pecuniam a filio, si qui natus esset: ab secundo herede nihil legat,

    Cic. Clu. 12, 33:

    si paterfamilias uxori ancillarum usum fructum legavit a filio, neque a secundo herede legavit,

    id. Top. 4, 21; Quint. 7, 9, 5.—Hence,
    1.
    lēgātus, i, m.
    A.
    (Acc. to lego, I. A.) An ambassador, legate, Cic. Vatin. 15, 35:

    legatos mittere,

    id. de Imp. Pomp. 12, 35:

    ad senatum legatos de aliqua re mittere,

    id. de Or. 2, 37, 155; cf.:

    missi magnis de rebus uterque Legati,

    Hor. S. 1, 5, 29:

    legatos mittere ad indicendum bellum,

    Liv. 31, 8; Ov. M. 14, 527.—
    B.
    (Acc. to lego, I. B.).
    a.
    An official assistant given to a general or the governor of a province, a deputy, lieutenant, lieutenant-general:

    quos legatos tute tibi legasti?

    Cic. Pis. 14, 33:

    qui M. Aemilio legati fuerunt,

    id. Clu. 36, 99:

    Quintus frater meus legatus est Caesaris,

    id. Fam. 1, 9, 21; id. Off. 3, 20, 79; cf.:

    Murena summo imperatori legatus L. Lucullo fuit, qua in legatione duxit exercitum, etc.,

    id. Mur. 9, 20; 14, 32:

    neque se ei legatum defuturum,

    id. Phil. 11, 7, 17; Val. Max. 5, 5, 1:

    hiberna cum legato praefectoque tradidisses,

    Cic. Pis. 35, 86:

    (Calvisius) duos legatos Uticae reliquerat,

    id. Phil. 3, 10 fin.:

    quaestorius,

    id. Verr. 2, 1, 21, § 56; Caes. B. G. 2, 5 fin.:

    L. Caesar, cujus pater Caesaris erat legatus,

    id. B. C. 1, 8, 2:

    magnitudo et splendor legati,

    Liv. 38, 58, 9:

    in magna legatum quaere popina,

    Juv. 8, 172.—
    b.
    Under the emperors, a governor sent to a province by the emperor, Tac. A. 12, 40; id. Agr. 33; Suet. Vesp. 4; Spart. Hadr. 3 et saep.; cf. legatio, I. B. 2., and Orell. ad Tac. Agr. 9.—
    (β).
    Legati legionum, commanders, Suet. Tib. 19; id. Vesp. 4; cf.:

    Caesar singulis legionibus singulos legatos et quaestorem praefecit,

    Caes. B. G. 1, 52; Tac. A. 2, 36; id. H. 1, 7.—Also called;

    legatus praetorius,

    Tac. Agr. 7.—
    2.
    lēgātum, i, n. (acc. to lego, II.), a bequest, legacy:

    legatum est delibatio hereditatis, qua testator ex eo, quod universum heredis foret, alicui quid collatum velit,

    Dig. 30, 116:

    Hortensii legata cognovi,

    Cic. Att. 7, 3, 9:

    reliqua legata varie dedit,

    Suet. Aug. 101; id. Tib. 48:

    legatum peto ex testamento,

    Quint. 4, 2, 6:

    jus capiendi legata alicui adimere,

    Suet. Dom. 8:

    cymbala pulsantis legatum amici,

    Juv. 9, 62:

    legatorum genera sunt quattuor,

    Gai. Inst. 2, 192; cf. sqq.
    2.
    lĕgo, lēgi, lectum ( gen. plur. part. legentum, Ov. Tr. 1. 7, 25), 3, v. a. [Gr. legô, logos, logas, etc.; Lat. legumen, di-leg-ens, neg-leg-o, etc.; cf. Germ. lesen], to bring together, to gather, collect.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    oleam,

    Cato, R. R. 144:

    nuces,

    Cic. de Or. 2, 66, 265:

    herbas collibus,

    Ov. M. 14, 347: flores et humi nascentia fraga, [p. 1048] Verg. E. 3, 92; cf.:

    roscida mala,

    id. ib. 8, 38:

    flores in calathos,

    Ov. F. 5, 218:

    spolia caesorum,

    Liv. 5, 39:

    quos (montanos asparagos),

    Juv. 11, 69.—Of the dead who have been burned:

    ossa,

    Ov. H. 10, 150:

    homini mortuo ossa,

    Cic. Leg. 2, 24, 60: ossa filii, Sen. de Ira, 2, 33, 6; cf. Quint. 8, 5, 21; Lact. de Mort. Persec. 21, 11:

    reliquias legerunt primores equestris ordinis,

    Suet. Aug. 100. —
    B.
    Esp.
    1.
    To take out, pick out, extract, remove:

    quibusdam et radi ossa et legi... quae sine totius pernicie corporis haerere non poterant,

    Sen. Prov. 1, 3, 2:

    ossa vivis,

    id. ad Marc. 22, 3:

    ossa in capite lecta,

    id. Ben. 5, 24, 3:

    ossa e vulneribus,

    Quint. 6, 1, 30.—
    2.
    To pluck, strip, gather fruit from (a tree, etc.):

    oleam qui legerit,

    Cato, R. R. 144, 1:

    ficus non erat apta legi,

    Ov. F. 2, 254.—
    3.
    Poet.: legere fila, to wind up:

    extrema Lauso Parcae fila legunt,

    i. e. spin the last thread of life, Verg. A. 10, 815; cf.:

    quae dedit ingrato fila legenda viro,

    Ov. F. 3, 462:

    stamen,

    Prop. 4 (5), 4, 40 (42).—
    4.
    Naut. t. t.: vela legere, to draw together, furl:

    omnis navita ponto umida vela legit,

    Verg. G. 1, 373:

    vela legunt socii,

    id. A. 3, 532:

    ipse dabit tenera vela, legetque manu,

    Ov. H. 15, 215; Val. Fl. 2, 13:

    prora funem legit Argus ab alta,

    draws in, takes in, id. 1, 312:

    ancoras classis legit,

    is weighing anchor, Sen. Troad. 759.—
    5.
    To take to one's self unjustly, to carry off, steal, purloin, plunder, abstract (not in Cic.): omnia viscatis manibus leget, omnia sumet: crede mihi, auferet omnia, Lucil. ap. Non. 332 and 396, 4:

    majus esse maleficium stuprare ingenuam quam sacrum legere,

    Auct. Her. 2, 30 fin.:

    sacra divum,

    Hor. S. 1, 3, 117:

    soceros legere et gremiis abducere pactas,

    Verg. A. 10, 79 Serv. ad loc. (but Forbig. renders legere here as = eligere, sumere; cf. 8. infra).—
    6.
    Of places, to go, pass, or wander through ( poet.):

    nec me studiosius altera saltus Legit,

    Ov. M. 5, 579:

    pars cetera pontum Pone legit,

    sails through, Verg. A. 2, 207:

    vada dura lego,

    id. ib. 3, 706:

    freta,

    id. ib. 3, 127:

    aequora Afra,

    Ov. F. 4, 289:

    Ioniumque rapax Icariumque legit,

    id. ib. 4, 566: vestigia alicujus, to follow one's footsteps, to track or pursue him:

    subsequitur pressoque legit vestigia gressu,

    id. M. 3, 17; cf.:

    et vestigia retro Observata legit,

    Verg. A. 9, 392:

    tortos orbes,

    to wander through, id. ib. 12, 481.—
    7.
    To pass or sail by, to skirt, to coast along a shore, land, or place (mostly poet.):

    Inarimen Prochytenque legit,

    Ov. M. 14, 89; 15, 705; 709: primi litoris oram, coast along, i. e. not enter into details, Verg. G. 2, 44; id. E. 8, 7:

    navibus oram Italiae,

    Liv. 21, 51 fin.:

    oram Campaniae,

    Suet. Tib. 11; cf.

    terram,

    id. Aug. 16. —
    8.
    Pregn., to choose from a number, to pick out, single out, select, elect (class.):

    alia esse oportet forma quem tu pugno legeris,

    pick out to fight with, Plaut. Am. 1, 1, 160:

    judices,

    Cic. Phil. 5, 6, 16:

    omnia, quae leget quaeque reiciet,

    id. Fin. 4, 15, 40:

    scribam,

    to elect, appoint, id. Clu. 45, 126:

    condiciones nubendi,

    id. Cael. 15:

    cives in patres,

    Liv. 23, 22:

    viros ad bella,

    Ov. M. 7, 669:

    geminasque legit de classe biremes,

    Verg. A. 8, 79: legit virum vir, each one singles out his man (of the combatants in a battle), id. ib. 11, 632:

    senatum ad modum pristinum redegit duabus lectionibus: prima ipsorum arbitratu, quo vir virum legit,

    Suet. Aug. 35; Tac. H. 1, 18: neque ejus legendam filiam (sc. virginem Vestalem) qui domicilium in Italia non haberet, At. Cap. ap. Gell. 1, 12, 8.—
    * (β).
    With inf.:

    fidissima custos Lecta sacrum justae veneri occultare pudorem,

    Stat. Th. 1, 530.
    II.
    Trop.
    * A.
    To catch up, i. e. overhear a conversation:

    nunc huc concedam, ut horum sermonem legam,

    Plaut. Ps. 1, 4, 21 (cf. sublegere, id. Mil. 4, 2. 98).—
    B.
    To catch with the eye, to view, observe, behold, survey, see.
    * 1.
    In gen.:

    tumulum capit, unde omnes longo ordine posset Adversos legere,

    Verg. A. 6, 755 Heyne ad loc.; and cf. Verg. A. 6, 34.—
    2.
    In partic., to read or peruse a writing:

    ut eos libros per te ipse legeres,

    Cic. Top. 1:

    defensionem causae,

    id. Verr. 2, 5, 43, § 112:

    legi apud Clitomachum, A. Albium jocantem dixisse, etc.,

    id. Ac. 2, 45, 137:

    aliquid studiose intenteque,

    Plin. Ep. 9, 13, 1:

    significas legisse te in quadam epistula mea, jussisse Verginium, etc.,

    id. ib. 9, 19, 1: philosophorum consultorumque opiniones, Quint. 12, 11, 17:

    liber tuus et lectus est et legitur a me diligenter,

    Cic. Fam. 6, 5, 1:

    orationem,

    Quint. 1, 1, 6:

    aiunt multum legendum esse non multa,

    Plin. Ep. 7, 9, 15.—With a pers. obj.:

    antiquos et novos,

    Quint. 2, 5, 23:

    antiquos studiosius,

    id. 3, 6, 62:

    poëtas,

    id. 1, 4, 4. —In pass.:

    Horatius fere solus legi dignus,

    Quint. 10, 1, 96:

    si cum judicio legatur Cassius Severus,

    id. 10, 1, 116:

    dumque legar, mecum pariter tua fama legetur,

    Ov. Tr. 5, 14, 5:

    sepulcra legens,

    when reading epitaphs, Cic. de Sen. 7, 21:

    legentium plerisque,

    Liv. 1 praef. §

    4: opus nescio an minimae legentibus futurum voluptati,

    to my readers, Quint. 3, 1, 2; cf. id. 9, 4, 2; 2, 5, 3:

    nec Cynicos nec Stoica dogmata,

    Juv. 13, 121.— Absol.:

    legendi usus,

    Lact. 3, 25, 9:

    memoriam continuus legendi usus instruit,

    Macr. S. 1, 5, 1.—
    b.
    In partic.
    (α).
    To read out, read aloud, recite (esp. freq. in post-Aug. authors):

    convocatis auditoribus volumen legere, etc.,

    Cic. Brut. 51, 191: codicem pro contione, id. Fragm. ap. Quint. 4, 4, 8:

    audio me male legere, dumtaxat versus, orationes enim commodius,

    Plin. Ep. 9, 34:

    obturem impune legentibus aures,

    Hor. Ep. 2, 2, 105:

    quem vero arripuit tenet occiditque legendo,

    with recitation, id. A. P. 475:

    quis dabit historico quantum daret acta legenti,

    to read him the news, Juv. 7, 104.—
    (β).
    To find in an author or a writing:

    ut scriptum legimus,

    Cic. Deiot. 7, 19:

    legi etiam scriptum, esse avem quandam, etc.,

    id. N. D. 2. 49 init.:

    ego vero haec scripta legi,

    id. Planc. 39, 94:

    praeterea scriptum legimus, Gallos in venatibus tinguere sagittas,

    Gell. 17, 15, 7. relatum legere, Nep. praef. 1.— Pass.:

    in aliis codicibus non peccato sed peccatis legitur,

    Aug. Cont. Jul. Rel. 1, 22; id. Don. Persev. 6 init. al.—
    C.
    A publicist's t. t.: legere senatum, to read over or call off the names of senators (which was done by the censors;

    v. lectio, II. A. 2.): censores fideli concordia senatum legerunt,

    Liv. 40, 51; 9, 29; 9, 30; 9, 46; 43, 15 al.—Hence, lĕgens, entis, Part. as subst. m., a reader ( poet. and in post-Aug. prose for lector), Ov. Tr. 1, 7, 25.— Plur., Liv. praef. 4; Quint. 3, 1, 2; Plin. 8, 16, 17, § 44; Tac. A. 4, 33.—Also, lectus, a, um, P. a., chosen, picked out, selected; choice, excellent (class.): argenti lectae numeratae minae, good, i. e. of full weight, Plaut. Ps. 4, 7, 50; so,

    argentum,

    Ter. Phorm. 1, 2, 3:

    ut neque vir melior neque lectior femina in terris sit,

    Cic. Inv. 1, 31, 52:

    lectissimi viri atque ornatissimi,

    id. Verr. 2, 1, 6, § 15; cf. id. Div. in Caecil. 9, 29:

    uxor lectissima,

    id. Inv. 1, 31, 52:

    (verbis) lectis atque illustribus uti,

    id. de Or. 3, 37, 150:

    nihil est aliud... pulcre et oratorie dicere nisi optimis sententiis verbisque lectissimis dicere,

    id. Or. 68, 227:

    juvenum lectissime,

    Stat. S. 5, 1, 247; cf.:

    viginti lectis equitum comitatus,

    Verg. A. 9, 48.—Hence, adv.: lectē, choicely, selectly (very rare):

    ab lego lecte ac lectissime,

    Varr. L. L. 6, § 36 Müll.— Comp.:

    lectius,

    Varr. R. R. 1, 54, 2 (al. lecta).

    Lewis & Short latin dictionary > lego

  • 86 macellum

    măcellum, i ( măcellus, i, m., Mart. 10, 96, 9), n. [root mach-; cf. Gr. machomai, to fight; cf. machaira, machê, and mactāre; prop. butcher's stall, shambles; hence, transf.], meat-market, provision-market (where flesh, fish, and vegetables were sold).
    I.
    Lit.:

    venio ad macellum, rogito pisces,

    Plaut. Aul. 2, 8, 3:

    apud emporium atque in macello,

    id. Am. 4, 1, 4:

    nostin' porticum apud macellum hac deorsum?

    Ter. Ad. 4, 2, 34: excandefacere annonam macelli, [p. 1092] Varr. R. R. 3, 2, 16; cf.:

    putarem annonam in macello cariorem fore,

    Cic. Div. 2, 27, 59:

    barathrum macelli,

    Hor. Ep. 1, 15, 31:

    quae est ista laus, quae possit e macello peti?

    Cic. Fin. 2, 15, 50:

    dispositis circa macellum custodibus,

    Suet. Caes. 43:

    cetariorum,

    Varr. R. R. 3, 17, 7:

    ad ipsum introitum exspectare macelli,

    Juv. 11, 10:

    retibus adsiduis penitus scrutante macello proxima,

    id. 5, 95.—In masc.:

    conturbator macellus,

    Mart. 10, 96, 9.— Plur.:

    fercula nullis ornata macellis,

    Juv. 11, 64.—
    * II.
    Transf., meat:

    arcessitur inde macellum,

    Manil. 5, 370.

    Lewis & Short latin dictionary > macellum

  • 87 magistra

    măgistra, ae, f. [id.], a mistress, superior, conductress, directress, etc.
    I.
    Lit (very rare):

    ludo magistra esse,

    school-mistress, instructress, Ter. Hec. 2, 1, 7.— A highpriestess, Inscr. Orell. 1501; 1519 sq.; 2427 sq.—
    II.
    Trop., a directress, conductress, instructress:

    nunc ego ad vos discipulus venio ad magistras,

    Plaut. Stich. 1, 2, 32: vita rustica parsimoniae magistra est. Cic. Rosc. Am. 27, 75:

    philosophia magistra vitae,

    id. Tusc. 5, 2, 5:

    historia, magistra vitae,

    id. de Or. 2, 9, 36:

    lex quasi dux vitae et magistra officiorum,

    id. N. D. 1, 15, 40:

    frigus formicā quidam expavere magistrā,

    Juv. 6, 361:

    vita magistra,

    id. 13, 22:

    arte magistrā,

    with the aid of art, Verg. A. 8, 442:

    pietate magistrā,

    Stat. Achil. 1 104.—Adj. ( poet.):

    artes magistrae,

    Ov. H. 15, 82:

    jussis parere magistris,

    Sil. 3, 387:

    clementia magistra,

    Claud. 22, 22.

    Lewis & Short latin dictionary > magistra

  • 88 orba

    orbus, a, um, adj. [kindr. with Gr. orphanos; cf. Fest. p. 183 Müll.], bereaved, bereft, of parents or children; parentless, fatherless, childless (class.; cf. pupillus).
    I.
    Lit.:

    senex,

    Cic. Par. 5, 2, 39; cf.:

    parens liberorum an orbus sit,

    Quint. 5, 10, 26; 7, 4, 23:

    filii mei, te incolumi, orbi non erunt,

    Cic. Q. Fr. 1, 3, 10.—With gen.:

    Memnonis orba mei venio,

    Ov. M. 13, 595.—With ab:

    a totidem natis orba,

    Ov. H. 6, 156.—Of beasts:

    liberis orbae oves,

    Plaut. Capt. 4, 2, 38.— Subst.: orba, ae, f., an orphan:

    ut orbae, qui sunt genere proximi, iis nubant,

    Ter. Phorm. 1, 2, 75; Quint. 7, 4, 24.—Also, = vidua, a widow:

    censa civium capita centum quatuor milia... praeter orbos orbasque,

    orphans and widows, Liv. 3, 3, 9 (for which:

    praeter pupillos et viduas,

    id. Epit. 59; cf. Becker's Antiq. 2, 2, p. 205).—
    II.
    Transf., deprived, bereft, destitute, devoid of any thing, esp. of something precious: arce et urbe orba sum, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 19, 44 (Trag. v. 114 Vahl.):

    plebs orba tribunis,

    Cic. Leg. 3, 3, 9:

    ab optimatibus contio,

    id. Fl. 23, 54:

    rebus omnibus,

    id. Fam. 4, 13, 3:

    forum litibus,

    Hor. C. 4, 2, 43:

    regio animantibus orba,

    without inhabitants, Ov. M. 1, 72:

    verba viribus,

    id. H. 21, 142:

    fide pectora,

    id. Am. 2, 2, 42:

    orbus omnibus sensibus,

    Vell. 1, 5, 4:

    cubile,

    empty, widowed couch, Cat. 66, 21:

    palmites,

    bereft of buds, Col. 4, 27. —
    (β).
    With gen.:

    orbus auxilique opumque,

    Plaut. Rud. 2, 3, 19:

    pedum,

    Lucr. 5, 840:

    luminis,

    Ov. M. 3, 518.

    Lewis & Short latin dictionary > orba

  • 89 orbus

    orbus, a, um, adj. [kindr. with Gr. orphanos; cf. Fest. p. 183 Müll.], bereaved, bereft, of parents or children; parentless, fatherless, childless (class.; cf. pupillus).
    I.
    Lit.:

    senex,

    Cic. Par. 5, 2, 39; cf.:

    parens liberorum an orbus sit,

    Quint. 5, 10, 26; 7, 4, 23:

    filii mei, te incolumi, orbi non erunt,

    Cic. Q. Fr. 1, 3, 10.—With gen.:

    Memnonis orba mei venio,

    Ov. M. 13, 595.—With ab:

    a totidem natis orba,

    Ov. H. 6, 156.—Of beasts:

    liberis orbae oves,

    Plaut. Capt. 4, 2, 38.— Subst.: orba, ae, f., an orphan:

    ut orbae, qui sunt genere proximi, iis nubant,

    Ter. Phorm. 1, 2, 75; Quint. 7, 4, 24.—Also, = vidua, a widow:

    censa civium capita centum quatuor milia... praeter orbos orbasque,

    orphans and widows, Liv. 3, 3, 9 (for which:

    praeter pupillos et viduas,

    id. Epit. 59; cf. Becker's Antiq. 2, 2, p. 205).—
    II.
    Transf., deprived, bereft, destitute, devoid of any thing, esp. of something precious: arce et urbe orba sum, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 19, 44 (Trag. v. 114 Vahl.):

    plebs orba tribunis,

    Cic. Leg. 3, 3, 9:

    ab optimatibus contio,

    id. Fl. 23, 54:

    rebus omnibus,

    id. Fam. 4, 13, 3:

    forum litibus,

    Hor. C. 4, 2, 43:

    regio animantibus orba,

    without inhabitants, Ov. M. 1, 72:

    verba viribus,

    id. H. 21, 142:

    fide pectora,

    id. Am. 2, 2, 42:

    orbus omnibus sensibus,

    Vell. 1, 5, 4:

    cubile,

    empty, widowed couch, Cat. 66, 21:

    palmites,

    bereft of buds, Col. 4, 27. —
    (β).
    With gen.:

    orbus auxilique opumque,

    Plaut. Rud. 2, 3, 19:

    pedum,

    Lucr. 5, 840:

    luminis,

    Ov. M. 3, 518.

    Lewis & Short latin dictionary > orbus

  • 90 peculiaris

    pĕcūlĭāris, e, adj. [peculium], of or relating to private property.
    I.
    Lit.:

    peculiaris causa,

    concerning property, Dig. 41, 2, 44:

    peculiari nomine,

    on account of property, ib. 14, 12, 16.—
    II.
    Transf.
    A.
    One's own, belonging to one (cf. proprius):

    etiam opilio, qui pascit alienas oves, aliquam habet peculiarem,

    Plaut. As. 3, 1, 36:

    ovem tibi dabo peculiarem,

    id. Merc. 3, 1, 27:

    ut peculiare aliquid in fundo pascere liceat,

    Varr. R. R. 1, 17:

    aedes,

    Dig. 15, 1, 22; 23:

    nummi,

    ib. 12, 1, 31:

    vinum,

    ib. 33, 6, 9:

    vectigalibus peculiares servos praeposuit,

    belonging to him, his own, Suet. Caes. 76: prolatos manu sua e peculiaribus loculis suis id. Galb. 12.—
    B.
    One's own, belonging particularly to one's self, not held in common with others; proper, special, peculiar:

    venio ad Lysaniam, peculiarem tuum, Deciane, testem,

    Cic. Fl. 21, 51:

    hoc mihi peculiare fuerit,

    id. Q. Fr. 2, 10, 3:

    edictum,

    id. Verr. 2, 3, 14, § 36; Liv. 3, 19, 9:

    quasi proprio suo et peculiari deo,

    Suet. Aug. 5:

    Africae peculiare, quod in oleastro inserit,

    Plin. 17, 18, 30, § 129:

    haec sunt peculiaria Arabiae,

    id. 12, 17, 38, § 77; 19, 8, 41, § 140:

    me peculiaris quidem impedit ratio,

    Plin. Ep. 1, 8, 16; 10, 2, 2:

    luce peculiari nitere,

    Mart. 4, 64, 8:

    ut sis ei populus peculiaris,

    Vulg. Deut. 26, 18:

    in populum peculiarem,

    id. ib. 14, 2.—
    C.
    Singular, particular, extraordinary, peculiar (post-Aug.):

    peculiari merito,

    Suet. Vit. 4:

    peculiare munus,

    Just. 36, 4, 3.— Adv.: pĕcūlĭārĭ-ter.
    A.
    As private property:

    quaedam etiam ignorantes possidemus, id est quae servi peculiariter paraverunt,

    Dig. 41, 2, 3; 20, 6, 8.—
    B.
    Especially, particularly, peculiarly:

    folia peculiariter cruribus vitiosis utilia,

    Plin. 26, 8, 33, § 50:

    medicinae peculiariter curiosus,

    id. 25, 2, 3, § 7; Quint. 1, 2, 16; 11, 3, 130; 8, 2, 8 (but in Plin. 36, 20, 37, § 145, the correct read. is peculiaris, not peculiarius; v Sillig ad h. l.).

    Lewis & Short latin dictionary > peculiaris

  • 91 peculiariter

    pĕcūlĭāris, e, adj. [peculium], of or relating to private property.
    I.
    Lit.:

    peculiaris causa,

    concerning property, Dig. 41, 2, 44:

    peculiari nomine,

    on account of property, ib. 14, 12, 16.—
    II.
    Transf.
    A.
    One's own, belonging to one (cf. proprius):

    etiam opilio, qui pascit alienas oves, aliquam habet peculiarem,

    Plaut. As. 3, 1, 36:

    ovem tibi dabo peculiarem,

    id. Merc. 3, 1, 27:

    ut peculiare aliquid in fundo pascere liceat,

    Varr. R. R. 1, 17:

    aedes,

    Dig. 15, 1, 22; 23:

    nummi,

    ib. 12, 1, 31:

    vinum,

    ib. 33, 6, 9:

    vectigalibus peculiares servos praeposuit,

    belonging to him, his own, Suet. Caes. 76: prolatos manu sua e peculiaribus loculis suis id. Galb. 12.—
    B.
    One's own, belonging particularly to one's self, not held in common with others; proper, special, peculiar:

    venio ad Lysaniam, peculiarem tuum, Deciane, testem,

    Cic. Fl. 21, 51:

    hoc mihi peculiare fuerit,

    id. Q. Fr. 2, 10, 3:

    edictum,

    id. Verr. 2, 3, 14, § 36; Liv. 3, 19, 9:

    quasi proprio suo et peculiari deo,

    Suet. Aug. 5:

    Africae peculiare, quod in oleastro inserit,

    Plin. 17, 18, 30, § 129:

    haec sunt peculiaria Arabiae,

    id. 12, 17, 38, § 77; 19, 8, 41, § 140:

    me peculiaris quidem impedit ratio,

    Plin. Ep. 1, 8, 16; 10, 2, 2:

    luce peculiari nitere,

    Mart. 4, 64, 8:

    ut sis ei populus peculiaris,

    Vulg. Deut. 26, 18:

    in populum peculiarem,

    id. ib. 14, 2.—
    C.
    Singular, particular, extraordinary, peculiar (post-Aug.):

    peculiari merito,

    Suet. Vit. 4:

    peculiare munus,

    Just. 36, 4, 3.— Adv.: pĕcūlĭārĭ-ter.
    A.
    As private property:

    quaedam etiam ignorantes possidemus, id est quae servi peculiariter paraverunt,

    Dig. 41, 2, 3; 20, 6, 8.—
    B.
    Especially, particularly, peculiarly:

    folia peculiariter cruribus vitiosis utilia,

    Plin. 26, 8, 33, § 50:

    medicinae peculiariter curiosus,

    id. 25, 2, 3, § 7; Quint. 1, 2, 16; 11, 3, 130; 8, 2, 8 (but in Plin. 36, 20, 37, § 145, the correct read. is peculiaris, not peculiarius; v Sillig ad h. l.).

    Lewis & Short latin dictionary > peculiariter

  • 92 pervenio

    per-vĕnĭo, vēni, ventum, 4 (old fut. pervenibunt, Pompon. ap. Non. 508, 6; pres. subj. pervenat, Plaut. Rud. 3, 2, 12; inf. pres. pass. pervenirier, Ter. Phorm. 4, 3, 35), v. n., to come to, arrive at, reach a place.
    I.
    Lit.:

    quotumo die Sicuone huc pervenisti,

    Plaut. Ps. 4, 7, 78:

    Germani in fines Eburonum pervenerunt,

    Caes. B. G. 4, 6:

    ad portam,

    Cic. Pis. 25, 61:

    in summum montis,

    Ov. M. 13, 909:

    in portum,

    Quint. 2, 17, 24.—
    II.
    Transf., of things, to reach, become known to, come to, fall to, etc.:

    si ad erum haec res pervenerit,

    Plaut. Mil. 2, 4, 50:

    si lupinum ad siliquas non pervenit,

    does not come to pods, does not form pods, Varr. R. R. 1, 23:

    duodecim secures in praedonum potestatem pervenerunt,

    Cic. Imp. Pomp. 12, 32:

    ut omnis hereditas ad filiam perveniret,

    id. Fin. 2, 17, 55:

    serrula ad Stratonem pervenit,

    id. Clu. 64, 180:

    annona ad denarios L in singulos modios pervenerat,

    had risen to, Caes. B. C. 1, 52:

    pervenit res ad istius aures,

    Cic. Verr. 2, 4, 28, § 64; for which poet. with simple acc.:

    verba aures non pervenientia nostras,

    Ov. M. 3, 462.— Impers. pass.:

    postquam est in thalami tecta Perventum,

    Verg. G. 4, 375; id. A. 2, 634.—
    III.
    Trop., to come to, arrive at; to reach, attain to any thing: sine me pervenire, quo [p. 1361] volo (in my story), Ter. Eun. 1, 2, 44:

    calamitas colonum ad fructus pervenire non patitur,

    Varr. R. R. 1, 4:

    in maximam invidiam,

    Cic. Verr. 2, 2, 18, § 45: in senatum, to get into the Senate, i. e. to become a senator, id. Fl. 18, 43:

    ad primos comoedos,

    to become a first-rate comedian, id. Rosc. Com. 11, 30:

    si in tua scripta pervenero,

    to be mentioned in your writings, id. Fam. 5, 12, 7:

    ad id, quod cupiebat,

    id. Off. 1, 31, 113 (dub.;

    al. venire): ad magnam partem laudis,

    Caes. B. C. 1, 26:

    deditio, ex quā ad Jugurtham scelerum impunitas, in rem publicam damna atque dedecora pervenerint,

    Sall. J. 31, 19:

    in odium alicujus,

    Nep. Lys. 1, 3:

    in amicitiam alicujus,

    id. Alc. 5, 3:

    ex tot procellis civilibus ad incolumitatem,

    id. Att. 10, 6:

    ad desperationem,

    Caes. B. C. 2, 42:

    in magnum timorem. ne, etc.,

    id. ib. 1, 61:

    ad septuagesimum regni annum pervenit,

    Cic. Div. 1, 23, 46; Nep. Phoc. 2, 1.— Pass. impers.:

    pervenirier Eo quo nos volumus,

    attain our object, Ter. Phorm. 4, 3, 35:

    quin erat dicturus, ad quem propter diei brevitatem perventum non est,

    his turn was not reached, Cic. Att. 1, 17, 9:

    ad manus pervenitur,

    id. Sest. 36, 77.

    Lewis & Short latin dictionary > pervenio

  • 93 Piraceus

    Pīraceus (trisyll.) and Pīraeus, i, m., = Peiraieus; also Pīraea, ōrum, n. ( poet.), the celebrated port of Athens, about five Roman miles from the city, with which it was connected by long walls; the Pirœus, now Porto Dracone or Porto Leone:

    In Piraeea cum exissem,

    Cic. Att. 6, 9, 1:

    venio ad Piraeea: in quo magis reprehendendus sum, quod homo Romanus Piraeea scripserim, non Piraeeum (sic enim omnes nostri locuti sunt), quam in quod addiderim: non enim hoc ut oppido praeposui, sed ut loco... Secutus sum Terentium (Eun. 3, 4, 1): heri aliquot adulescentuli coimus in Piraeeum,

    Cic. Att. 7, 3, 10:

    curre in Piraeum,

    Plaut. Trin. 4, 4, 11:

    ex Piraeeo abire,

    Ter. Eun. 2, 2, 59:

    Piraeeus ille magnificus,

    Cic. Rep. 3, 32, 44; id. Brut. 13, 51:

    e litoribus Piraei,

    Cat. 64, 74:

    Piraeeus et Phalera portuus,

    Plin. 4, 7, 11, § 24; Vell. 2, 23, 3.— In neutr.:

    Sunion expositum Piraeaque tuta recessu Linquit,

    Ov. F. 4, 563.—Hence, Pīraeus, a, um, adj., of or belonging to the Pirœus, Pirœan:

    Piraea litora,

    Ov. M. 6, 446:

    litus,

    Sil. 13, 754:

    portus,

    Prop. 3 (4), 21, 23.

    Lewis & Short latin dictionary > Piraceus

  • 94 Piraea

    Pīraceus (trisyll.) and Pīraeus, i, m., = Peiraieus; also Pīraea, ōrum, n. ( poet.), the celebrated port of Athens, about five Roman miles from the city, with which it was connected by long walls; the Pirœus, now Porto Dracone or Porto Leone:

    In Piraeea cum exissem,

    Cic. Att. 6, 9, 1:

    venio ad Piraeea: in quo magis reprehendendus sum, quod homo Romanus Piraeea scripserim, non Piraeeum (sic enim omnes nostri locuti sunt), quam in quod addiderim: non enim hoc ut oppido praeposui, sed ut loco... Secutus sum Terentium (Eun. 3, 4, 1): heri aliquot adulescentuli coimus in Piraeeum,

    Cic. Att. 7, 3, 10:

    curre in Piraeum,

    Plaut. Trin. 4, 4, 11:

    ex Piraeeo abire,

    Ter. Eun. 2, 2, 59:

    Piraeeus ille magnificus,

    Cic. Rep. 3, 32, 44; id. Brut. 13, 51:

    e litoribus Piraei,

    Cat. 64, 74:

    Piraeeus et Phalera portuus,

    Plin. 4, 7, 11, § 24; Vell. 2, 23, 3.— In neutr.:

    Sunion expositum Piraeaque tuta recessu Linquit,

    Ov. F. 4, 563.—Hence, Pīraeus, a, um, adj., of or belonging to the Pirœus, Pirœan:

    Piraea litora,

    Ov. M. 6, 446:

    litus,

    Sil. 13, 754:

    portus,

    Prop. 3 (4), 21, 23.

    Lewis & Short latin dictionary > Piraea

  • 95 Piraeus

    Pīraceus (trisyll.) and Pīraeus, i, m., = Peiraieus; also Pīraea, ōrum, n. ( poet.), the celebrated port of Athens, about five Roman miles from the city, with which it was connected by long walls; the Pirœus, now Porto Dracone or Porto Leone:

    In Piraeea cum exissem,

    Cic. Att. 6, 9, 1:

    venio ad Piraeea: in quo magis reprehendendus sum, quod homo Romanus Piraeea scripserim, non Piraeeum (sic enim omnes nostri locuti sunt), quam in quod addiderim: non enim hoc ut oppido praeposui, sed ut loco... Secutus sum Terentium (Eun. 3, 4, 1): heri aliquot adulescentuli coimus in Piraeeum,

    Cic. Att. 7, 3, 10:

    curre in Piraeum,

    Plaut. Trin. 4, 4, 11:

    ex Piraeeo abire,

    Ter. Eun. 2, 2, 59:

    Piraeeus ille magnificus,

    Cic. Rep. 3, 32, 44; id. Brut. 13, 51:

    e litoribus Piraei,

    Cat. 64, 74:

    Piraeeus et Phalera portuus,

    Plin. 4, 7, 11, § 24; Vell. 2, 23, 3.— In neutr.:

    Sunion expositum Piraeaque tuta recessu Linquit,

    Ov. F. 4, 563.—Hence, Pīraeus, a, um, adj., of or belonging to the Pirœus, Pirœan:

    Piraea litora,

    Ov. M. 6, 446:

    litus,

    Sil. 13, 754:

    portus,

    Prop. 3 (4), 21, 23.

    Lewis & Short latin dictionary > Piraeus

  • 96 postveniens

    post-vĕnĭens, entis, Part. [venio], coming after (opp. praecurrens), Plin. 18, 25, 57, § 207.

    Lewis & Short latin dictionary > postveniens

  • 97 praevenio

    prae-vĕnĭo, vēni, ventum, 4 (in tmesi:

    praeque diem veniens,

    Verg. E. 8, 17), v. n. and a., to come before, precede, get the start of, to outstrip, anticipate, to prevent (postAug.; for, in Cic. Off. 3, 7, 33, the correct reading is peremisset; cf.: antevenio, antecedo, praeverto); constr. absol. or with acc.
    I.
    Lit., absol.:

    hostis breviore viā praeventurus erat,

    Liv. 22, 24:

    praevenerat non fama solum, sed nuncius etiam ex regiis servis,

    id. 24, 21:

    Lucifero praeveniente,

    Ov. F. 5, 548.—
    (β).
    With acc.:

    talia agentem mors praevenit,

    anticipated him, prevented the execution of his plans, Suet. Caes. 44:

    desiderium plebis,

    Liv. 8, 16:

    damnationis ignominiam voluntariā morte praevenit,

    anticipated, Val. Max. 1, 3, 3.—In pass., to be prevented, hindered, etc.:

    quae ipse paravisset facere, perfidiā clientis sui praeventa,

    Sall. J. 71, 5:

    quod non praeventum morte fuisse, dolet,

    prevented by death, Ov. Tr. 5, 4, 32:

    peregissetque ultionem, nisi morte praeventus fuisset,

    Just. 32, 3:

    praeventus est ab Agrippinā,

    Suet. Claud. 44; Plin. Ep. 9, 1, 3:

    nisi praeveniretur Agrippina,

    i. e. if she had not been killed beforehand, Tac. A. 14, 7:

    si maritus sit in magistratu, potest praeveniri a patre,

    the father can bring the accusation first, Dig. 48, 5, 15.—
    2.
    To come or go beforehand (late Lat.):

    ut praeveniant ad vos,

    Vulg. 2 Cor. 9, 5:

    praevenit ungere corpus meum,

    id. Marc. 14, 8.—
    II.
    Trop., to surpass, excel, be superior (post-Aug.):

    Nomentanae vites fecunditate (Amineas) praeveniunt,

    Col. 3, 2, 14.

    Lewis & Short latin dictionary > praevenio

  • 98 propior

    prŏpĭor, ĭus, gen. ōris, adj. comp., and proxĭmus, a, um, adj. sup. (v. below, II.) [from the obsol. propis; whence prope].
    I.
    Comp., nearer, nigher.
    A.
    Lit., of place:

    portus propior,

    Verg. A. 3, 530:

    tumulus,

    Liv. 22, 24:

    ut propior patriae sit fuga nostra,

    Ov. P. 1, 2, 130:

    domus,

    Sall. H. 2, 40 Dietsch:

    cum propior caliginis aër Ater init oculos,

    Lucr. 4, 338 (314).—With acc.:

    propior montem suos collocat,

    Sall. J. 49, 1:

    propior hostem,

    Hirt. B. G. 8, 9.—With ab:

    quisquis ab igne propior stetit,

    Sen. Ep. 74, 4.—With inf.:

    propior timeri,

    Stat. Th. 12, 223.— Neutr. plur, subst.: prŏpĭōra, um, places lying near:

    propiora fluminis,

    Tac. H. 5, 16:

    tenere,

    Verg. A. 5, 168.—
    B.
    Trop.
    1.
    Of time, nearer, later, more recent:

    veniunt inde ad propiora,

    Cic. Tusc. 1, 48, 116:

    venio ad propiorem (epistulam),

    id. Att. 15, 3, 2:

    propior puero quam juveni,

    Vell. 2, 53, 1:

    septimus octavo jam propior annus,

    Hor. S. 2, 6, 40; id. C. 3, 15, 4:

    mors,

    Tib. 2, 3, 42:

    propiore aut longiore tempore aliquid facere,

    Dig. 23, 4, 17.—
    2.
    Of relationship, nearer, more nearly related; with dat.:

    quibus propior P. Quintio nemo est,

    Cic. Quint. 31, 97:

    ille gradu propior sanguinis,

    Ov. H. 3, 28; 16, 326; 20, 158:

    amicus,

    Hor. Ep. 1, 9, 5.—
    3.
    Of resemblance, more nearly resembling, more like (class.); with dat.:

    quae sceleri propiora sunt, quam religioni,

    Cic. Verr. 2, 4, 50, § 112:

    tauro,

    Verg. G. 3, 57:

    vero est propius,

    more probable, Liv. 4, 37; Ov. F. 4, 801; Tac. A. 13, 34; id. G. 45:

    scribere Sermoni propiora,

    Hor. S. 1, 4, 42.—With acc. (not in Cic.):

    propius est fidem,

    is more credible, Liv. 4, 17:

    quod tamen vitium propius virtutem erat,

    Sall. C. 11, 1.—
    4.
    Of relation or connection, nearer, more nearly related, affecting or concerning more nearly, of greater import, closer, more intimate:

    hunc priorem aequom'st me habere: tunica propior pallio est, proverbially,

    my shirt is nearer than my coat, Plaut. Trin. 5, 2, 30:

    propior societas eorum, qui ejusdem civitatis,

    Cic. Off. 3, 17, 69:

    sua sibi propiora pericula esse, quam mea,

    id. Sest. 18, 40:

    alium portum propiorem huic aetati videbamus,

    id. Att. 14, 19, 1:

    damnum propius medullis,

    Hor. Ep. 1, 10, 28:

    cura propior luctusque domesticus,

    Ov. M. 13, 578; id. P. 4, 9, 71:

    supplemento vel Latium propius esse,

    Liv. 8, 11:

    irae quam timori propiorem cernens,

    more inclined to anger than to fear, Tac. A. 16, 9: oderat Aenean propior Saturnia Turno, more inclined or attached to, Ov. Tr. 1, 2, 7.—Hence, adv.: prŏpĭus, more nearly, nearer, closer (class.).
    A.
    Lit.
    1.
    Absol.:

    propius accedamus,

    Ter. Ad. 3, 2, 11; Ov. M. 2, 41:

    res adspicere,

    Verg. A. 1, 526:

    propius spectare aliquid,

    Hor. Ep. 1, 1, 67;

    stare,

    id. A. P. 361.—
    2.
    With dat., nearer to: propius grammatico accessi, Cic. ap. Diom. p. 405 P. (not elsewhere in Cic.):

    propius Tiberi quam Thermopylis,

    Nep. Hann. 8, 3:

    propius stabulis armenta tenerent,

    Verg. G. 1, 355.—
    3.
    With acc.:

    ne propius se castra moveret,

    Caes. B. G. 4, 9:

    pars insulae, quae est propius solis occasum,

    id. ib. 4, 28: propius aliquem accedere, id. ib. 5, 36:

    propius urbem,

    Cic. Phil. 7, 9, 26:

    mare,

    Sall. J. 18, 9.—
    4.
    With ab:

    propius a terris,

    Cic. N. D. 1, 31, 87:

    antiquitas quo propius aberat ab ortu et divinā progenie, hoc melius ea cernebat,

    id. Tusc. 1, 12, 26:

    ab Urbe,

    Plin. 17, 25, 38, § 243.—
    B.
    Trop.:

    ut propius ad ea accedam, quae a te dicta sunt,

    Cic. Fin. 4, 10, 24; Sen. Ira, 3, 42, 4; Cic. Part. 36, 124:

    propius accedo: nego esse illa testimonia,

    id. Fl. 10, 23:

    a contumeliā quam a laude propius fuerit post Vitellium eligi,

    Tac. H. 2, 76:

    nec quicquam propius est factum, quam ut illum persequeretur,

    he was within an ace of following him, Cic. Clu. 21, 59; so,

    propius nihil est factum, quam ut occideretur,

    id. Q. Fr. 1, 2, 5, § 15.
    II.
    Sup.: proxĭmus (PROXVMVS and PROXSVMEIS, Tab. Bant.; late comp. proximior, Sen. Ep. 108, 16; Ulp. ap. Prisc. p. 607 P.; v. below, B. 2. and 3.; cf. in adv. 2. c.), a, um, adj., the nearest, next (class.).
    A.
    Lit., of place:

    proxima oppida,

    Caes. B. G. 3, 12:

    via,

    Lucr. 5, 103; cf.:

    via ad gloriam proxima et quasi compendiaria,

    Cic. Off. 2, 12, 43:

    ad proximum mare, dein Romam pergerent,

    Sall. J. 23, 2:

    in proximos collis discedunt,

    id. ib. 54, 10:

    proximum iter in Galliam,

    Caes. B. G. 1, 10:

    paries cum proximus ardet,

    Hor. Ep. 1, 18, 84:

    agri termini,

    id. C. 2, 18, 23:

    proximus vicinus,

    one's nearest neighbor, Plaut. Most. 3, 1, 138; Ter. Hec. 1, 2, 49; Cic. Att. 2, 14, 2; Dig. 50, 15, 4.—With dat.:

    Belgae proximi sunt Germanis,

    Caes. B. G. 1, 1: huic proximum inferiorem orbem tenet puroeis, Cic. N. D. 2, 20, 53:

    proxima Campano ponti villula,

    Hor. S. 1, 5, 45.—With acc. (not in Cic.):

    qui te proximus est,

    Plaut. Poen. 5, 3, 1:

    ager proximus finem Megalopolitarum,

    Liv. 35, 27:

    Crassus proximus mare Oceanum hiemarat,

    Caes. B. G. 3, 7, 2:

    qui proximi forte tribunal steterant,

    Liv. 8, 32, 12.—With ab, nearest to, next to:

    dactylus proximus a postremo,

    next before, Cic. Or. 64, 217:

    ut quisque proximus ab oppresso sit,

    Liv. 37, 25:

    proximus a dominā,

    Ov. A. A. 1, 139:

    proxima regio ab eā (urbe),

    Curt. 10, 5, 18. —Hence, as subst.,
    1.
    proxĭmus, i, m., a neighbor, a fellow-man, Val. Max. 6, 9 init.; Quint. Decl. 259.—As subst.,
    2.
    proxĭmum, i, n., the neighborhood, vicinity:

    vicinus e proximo,

    hard by, Plaut. Aul. 2, 4, 11:

    aquam hinc de proximo rogabo,

    from the house next door, id. Rud. 2, 3, 73:

    cum in proximo hic sit aegra,

    close by, next door, Ter. Hec. 3, 2, 6:

    huic locum in proximum conduxi,

    Cic. Fil. Fam. 16, 21, 4:

    per impluvium huc despexi in proximum,

    into our neighbor's, Plaut. Mil. 2, 3, 16.— Plur.:

    traicit in proxima continentis,

    Liv. 31, 46, 12.—
    B.
    Trop.
    1.
    Of time, the next preceding or following, the previous, last, the next, the following, ensuing:

    quid proximā, quid superiore nocte egeris,

    Cic. Cat. 1, 1, 1:

    his proximis Nonis, cum in hortos Bruti venissemus,

    id. Lael. 2, 7:

    Gabinius quem proximis superioribus diebus acerrime oppugnasset,

    id. Fam. 1, 9, 20: se proximā nocte castra moturum, on the next, i.e. the following night, Caes. B. G. 1, 40 fin.; 2, 12; 3, 18; Liv. 2, 7, 1:

    proximo anno,

    Sall. J. 35, 2; Plin. 17, 23, 35, § 208:

    in proxumum annum (se) transtulit,

    Cic. Mil. 9, 24:

    proximo, altero, tertio, denique reliquis consecutis diebus,

    id. Phil. 1, 13, 32:

    bello tanto majore quam proximo conatu apparatum est,

    Liv. 4, 23, 6 Weissenb. ad loc.: IN DIEBVS V. PROXSVMEIS QVIBVS QVISQVE EORVM MAG (istratum) INIERIT, Tab. Bantin. lin. 14; so ib. lin. 12; Cic. Fam. 10, 26, 2; id. Att. 11, 11, 1:

    censor qui proximus ante me fuerat,

    id. Sen. 12, 42: die proximi, old abl. form for proximo, Cato ap. Gell. 10, 24, 10, and ap. Non. 153, 11; cf.:

    crastinus, pristinus, etc., but proximo a. d. VI. Kal. Octobr.,

    recently, last of all, Cic. Att. 18, 5.—
    2.
    In order of succession, rank, estimation, worth, etc., the next:

    summa necessitudo videtur esse honestatis: huic proxima incolumitatis: tertia ac levissima commoditatis,

    Cic. Inv. 2, 58, 173:

    observat L. Domitium maxime, me habet proximum,

    id. Att. 1, 1, 3:

    proximos dentes eiciunt,

    Varr. R. R. 2, 7, 2:

    prima vulnera... Proxima,

    Ov. M. 3, 233:

    proximos illi tamen occupavit Pallas honores,

    Hor. C. 1, 12, 19: proximum est, ut, it follows that, remains that, the next point is: proximum est ergo, ut, opus fuerit classe necne quaeramus, we must next inquire, Cic. Fl. 12, 27:

    proximum est, ut doceam, deorum providentiā mundum administrari,

    id. N. D. 2, 29, 73.—Of value or quality, the next, most nearly approaching, most like or similar:

    id habendum est antiquissimum et deo proximum, quod est optimum,

    Cic. Leg. 2, 16, 40:

    ficta voluptatis causā sint proxima veris,

    Hor. A. P. 338:

    proxima Phoebi Versibus ille facit,

    Verg. E. 7, 22.— Comp.:

    ut quorum abstinentiam interrupi, modum servem et quidem abstinentiae proximiorem,

    Sen. Ep. 108, 16.—
    3.
    In relationship, connection, or resemblance, the nearest, next, most nearly or closely related, next of kin, most like:

    AGNATVS PROXIMVS, Fragm. XII. Tabularum: hic illi genere est proximus,

    Ter. Ad. 4, 5, 17:

    proximus cognatione,

    Cic. Inv. 2, 49, 144:

    id des proximum,

    id. Leg. 2, 16, 40:

    proxima virtutibus vitia,

    Quint. 10, 2, 16:

    propinquitate,

    Nep. Ages. 1, 3:

    proximae necessitudines,

    Petr. 116.— Comp.: si quis proximior cognatus nasceretur, Ulp. ap. Prisc. p. 607 P.— Subst.: proxĭmi, ōrum, m., one's nearest relatives, next of kin:

    injuriosi sunt in proximos,

    Cic. Off. 1, 14, 44; Caes. Fragm. ap. Gell. 5, 13, 6; Phaedr. 5, 1, 16:

    cum haec omnia cumulate tuis proximis plana fecero,

    i.e. to your friends, intimates, Cic. Verr. 2, 5, 64, § 165; id. Pis. 32, 79; Gell. 3, 8, 3.—
    b.
    In gen., one's neighbor, fellow-man:

    sive nostros status, sive proximorum ingenia contemplamur,

    Val. Max. 6, 9, 1; Quint. Decl. 2, 59:

    quis est mihi proximus?

    Aug. in Psa. 118; Serm. 8, 2; 90, 7 init.
    4.
    That is nearest at hand, i. e. apt, fit, suitable, convenient, easy (anteand post-class.):

    argumentum,

    App. Mag. p. 278:

    cum obvium proximumque esset dicere, etc.,

    Gell. 3, 14, 12: eamus ad me;

    ibi proximum est, ubi mutes,

    there is the fittest, most convenient place, Ter. Eun. 3, 5, 64.— Adv.: proxĭmē (proxume; comp. proximius, v. below, 2. c.), nearest, very near, next.
    1.
    Lit., of place, with dat. (not in Cic., rare in Livy):

    quam proxime potest hostium castris castra communit,

    Caes. B. C. 1, 72 fin.; Liv. 25, 14, 4.—With acc.:

    exercitum habere quam proxime hostem,

    Cic. Att. 6, 5, 3:

    proxime Pompeium sedebam,

    id. ib. 1, 14, 3:

    proxime Hispaniam Mauri sunt,

    Sall. J. 19, 4.—With ab:

    a Surā proxime est Philiscum oppidum Parthorum,

    Plin. 5, 26, 21, § 89:

    omnes tamen quam proxime alter ab altero debent habitare,

    Col. 1, 6, 8.—
    2.
    Trop.
    a.
    Of time, shortly before or after, last, next:

    civitates quae proxime bellum fecerant,

    Caes. B. G. 3, 29:

    Tito fratre suo censore, qui proximus ante me fuerat,

    Cic. Sen. 12, 42; id. Part. 39, 137; Plin. Ep. 4, 13, 3:

    cum proxime judices contrahentur,

    id. ib. 5, 7, 3.—With acc.:

    proxime abstinentiam sumendus est cibus exiguus,

    Cels. 3, 2:

    proxime solis occasum,

    Pall. 9, 8, 5.—
    b.
    Of order, rank, estimation, condition, etc., next to, next after, next:

    proxime et secundum deos homines hominibus maxime utiles esse possunt,

    Cic. Off. 2, 3, 1:

    me huic tuae virtuti proxime accedere,

    id. Fam. 11, 21, 4:

    proxime a nobilissimis viris,

    Vell. 2, 124, 4; id. 2, 127, 1:

    proxime valent cetera lauri genera,

    Plin. 23, 8, 80, § 158: utilissimum esse omphacium;

    proxime viride,

    id. 23, 4, 39, § 79.—With acc.: esse etiam debent proxime hos cari, qui, etc., Cass. ap. Cic. Fam. 12, 13, 2:

    proxime morem Romanum,

    closely following the Roman method, Liv. 24, 48, 11:

    erat res minime certamini navali similis, proxime speciem muros oppugnantium navium,

    closely resembling, id. 30, 10.—In this sense also with atque:

    proxime atque ille aut aeque,

    nearly the same as he, Cic. Fam. 9, 13, 2.—
    c.
    Very closely, nicely, accurately:

    ut proxime utriusque differentiam signem,

    Quint. 6, 2, 20 Spald.; cf.:

    analogia, quam proxime ex Graeco transferentes in Latinum proportionem vocaverunt,

    id. 1, 6, 3. — Comp.:

    nonne apertius, proximius, verius?

    Min. Fel. Oct. 19.

    Lewis & Short latin dictionary > propior

  • 99 propiora

    prŏpĭor, ĭus, gen. ōris, adj. comp., and proxĭmus, a, um, adj. sup. (v. below, II.) [from the obsol. propis; whence prope].
    I.
    Comp., nearer, nigher.
    A.
    Lit., of place:

    portus propior,

    Verg. A. 3, 530:

    tumulus,

    Liv. 22, 24:

    ut propior patriae sit fuga nostra,

    Ov. P. 1, 2, 130:

    domus,

    Sall. H. 2, 40 Dietsch:

    cum propior caliginis aër Ater init oculos,

    Lucr. 4, 338 (314).—With acc.:

    propior montem suos collocat,

    Sall. J. 49, 1:

    propior hostem,

    Hirt. B. G. 8, 9.—With ab:

    quisquis ab igne propior stetit,

    Sen. Ep. 74, 4.—With inf.:

    propior timeri,

    Stat. Th. 12, 223.— Neutr. plur, subst.: prŏpĭōra, um, places lying near:

    propiora fluminis,

    Tac. H. 5, 16:

    tenere,

    Verg. A. 5, 168.—
    B.
    Trop.
    1.
    Of time, nearer, later, more recent:

    veniunt inde ad propiora,

    Cic. Tusc. 1, 48, 116:

    venio ad propiorem (epistulam),

    id. Att. 15, 3, 2:

    propior puero quam juveni,

    Vell. 2, 53, 1:

    septimus octavo jam propior annus,

    Hor. S. 2, 6, 40; id. C. 3, 15, 4:

    mors,

    Tib. 2, 3, 42:

    propiore aut longiore tempore aliquid facere,

    Dig. 23, 4, 17.—
    2.
    Of relationship, nearer, more nearly related; with dat.:

    quibus propior P. Quintio nemo est,

    Cic. Quint. 31, 97:

    ille gradu propior sanguinis,

    Ov. H. 3, 28; 16, 326; 20, 158:

    amicus,

    Hor. Ep. 1, 9, 5.—
    3.
    Of resemblance, more nearly resembling, more like (class.); with dat.:

    quae sceleri propiora sunt, quam religioni,

    Cic. Verr. 2, 4, 50, § 112:

    tauro,

    Verg. G. 3, 57:

    vero est propius,

    more probable, Liv. 4, 37; Ov. F. 4, 801; Tac. A. 13, 34; id. G. 45:

    scribere Sermoni propiora,

    Hor. S. 1, 4, 42.—With acc. (not in Cic.):

    propius est fidem,

    is more credible, Liv. 4, 17:

    quod tamen vitium propius virtutem erat,

    Sall. C. 11, 1.—
    4.
    Of relation or connection, nearer, more nearly related, affecting or concerning more nearly, of greater import, closer, more intimate:

    hunc priorem aequom'st me habere: tunica propior pallio est, proverbially,

    my shirt is nearer than my coat, Plaut. Trin. 5, 2, 30:

    propior societas eorum, qui ejusdem civitatis,

    Cic. Off. 3, 17, 69:

    sua sibi propiora pericula esse, quam mea,

    id. Sest. 18, 40:

    alium portum propiorem huic aetati videbamus,

    id. Att. 14, 19, 1:

    damnum propius medullis,

    Hor. Ep. 1, 10, 28:

    cura propior luctusque domesticus,

    Ov. M. 13, 578; id. P. 4, 9, 71:

    supplemento vel Latium propius esse,

    Liv. 8, 11:

    irae quam timori propiorem cernens,

    more inclined to anger than to fear, Tac. A. 16, 9: oderat Aenean propior Saturnia Turno, more inclined or attached to, Ov. Tr. 1, 2, 7.—Hence, adv.: prŏpĭus, more nearly, nearer, closer (class.).
    A.
    Lit.
    1.
    Absol.:

    propius accedamus,

    Ter. Ad. 3, 2, 11; Ov. M. 2, 41:

    res adspicere,

    Verg. A. 1, 526:

    propius spectare aliquid,

    Hor. Ep. 1, 1, 67;

    stare,

    id. A. P. 361.—
    2.
    With dat., nearer to: propius grammatico accessi, Cic. ap. Diom. p. 405 P. (not elsewhere in Cic.):

    propius Tiberi quam Thermopylis,

    Nep. Hann. 8, 3:

    propius stabulis armenta tenerent,

    Verg. G. 1, 355.—
    3.
    With acc.:

    ne propius se castra moveret,

    Caes. B. G. 4, 9:

    pars insulae, quae est propius solis occasum,

    id. ib. 4, 28: propius aliquem accedere, id. ib. 5, 36:

    propius urbem,

    Cic. Phil. 7, 9, 26:

    mare,

    Sall. J. 18, 9.—
    4.
    With ab:

    propius a terris,

    Cic. N. D. 1, 31, 87:

    antiquitas quo propius aberat ab ortu et divinā progenie, hoc melius ea cernebat,

    id. Tusc. 1, 12, 26:

    ab Urbe,

    Plin. 17, 25, 38, § 243.—
    B.
    Trop.:

    ut propius ad ea accedam, quae a te dicta sunt,

    Cic. Fin. 4, 10, 24; Sen. Ira, 3, 42, 4; Cic. Part. 36, 124:

    propius accedo: nego esse illa testimonia,

    id. Fl. 10, 23:

    a contumeliā quam a laude propius fuerit post Vitellium eligi,

    Tac. H. 2, 76:

    nec quicquam propius est factum, quam ut illum persequeretur,

    he was within an ace of following him, Cic. Clu. 21, 59; so,

    propius nihil est factum, quam ut occideretur,

    id. Q. Fr. 1, 2, 5, § 15.
    II.
    Sup.: proxĭmus (PROXVMVS and PROXSVMEIS, Tab. Bant.; late comp. proximior, Sen. Ep. 108, 16; Ulp. ap. Prisc. p. 607 P.; v. below, B. 2. and 3.; cf. in adv. 2. c.), a, um, adj., the nearest, next (class.).
    A.
    Lit., of place:

    proxima oppida,

    Caes. B. G. 3, 12:

    via,

    Lucr. 5, 103; cf.:

    via ad gloriam proxima et quasi compendiaria,

    Cic. Off. 2, 12, 43:

    ad proximum mare, dein Romam pergerent,

    Sall. J. 23, 2:

    in proximos collis discedunt,

    id. ib. 54, 10:

    proximum iter in Galliam,

    Caes. B. G. 1, 10:

    paries cum proximus ardet,

    Hor. Ep. 1, 18, 84:

    agri termini,

    id. C. 2, 18, 23:

    proximus vicinus,

    one's nearest neighbor, Plaut. Most. 3, 1, 138; Ter. Hec. 1, 2, 49; Cic. Att. 2, 14, 2; Dig. 50, 15, 4.—With dat.:

    Belgae proximi sunt Germanis,

    Caes. B. G. 1, 1: huic proximum inferiorem orbem tenet puroeis, Cic. N. D. 2, 20, 53:

    proxima Campano ponti villula,

    Hor. S. 1, 5, 45.—With acc. (not in Cic.):

    qui te proximus est,

    Plaut. Poen. 5, 3, 1:

    ager proximus finem Megalopolitarum,

    Liv. 35, 27:

    Crassus proximus mare Oceanum hiemarat,

    Caes. B. G. 3, 7, 2:

    qui proximi forte tribunal steterant,

    Liv. 8, 32, 12.—With ab, nearest to, next to:

    dactylus proximus a postremo,

    next before, Cic. Or. 64, 217:

    ut quisque proximus ab oppresso sit,

    Liv. 37, 25:

    proximus a dominā,

    Ov. A. A. 1, 139:

    proxima regio ab eā (urbe),

    Curt. 10, 5, 18. —Hence, as subst.,
    1.
    proxĭmus, i, m., a neighbor, a fellow-man, Val. Max. 6, 9 init.; Quint. Decl. 259.—As subst.,
    2.
    proxĭmum, i, n., the neighborhood, vicinity:

    vicinus e proximo,

    hard by, Plaut. Aul. 2, 4, 11:

    aquam hinc de proximo rogabo,

    from the house next door, id. Rud. 2, 3, 73:

    cum in proximo hic sit aegra,

    close by, next door, Ter. Hec. 3, 2, 6:

    huic locum in proximum conduxi,

    Cic. Fil. Fam. 16, 21, 4:

    per impluvium huc despexi in proximum,

    into our neighbor's, Plaut. Mil. 2, 3, 16.— Plur.:

    traicit in proxima continentis,

    Liv. 31, 46, 12.—
    B.
    Trop.
    1.
    Of time, the next preceding or following, the previous, last, the next, the following, ensuing:

    quid proximā, quid superiore nocte egeris,

    Cic. Cat. 1, 1, 1:

    his proximis Nonis, cum in hortos Bruti venissemus,

    id. Lael. 2, 7:

    Gabinius quem proximis superioribus diebus acerrime oppugnasset,

    id. Fam. 1, 9, 20: se proximā nocte castra moturum, on the next, i.e. the following night, Caes. B. G. 1, 40 fin.; 2, 12; 3, 18; Liv. 2, 7, 1:

    proximo anno,

    Sall. J. 35, 2; Plin. 17, 23, 35, § 208:

    in proxumum annum (se) transtulit,

    Cic. Mil. 9, 24:

    proximo, altero, tertio, denique reliquis consecutis diebus,

    id. Phil. 1, 13, 32:

    bello tanto majore quam proximo conatu apparatum est,

    Liv. 4, 23, 6 Weissenb. ad loc.: IN DIEBVS V. PROXSVMEIS QVIBVS QVISQVE EORVM MAG (istratum) INIERIT, Tab. Bantin. lin. 14; so ib. lin. 12; Cic. Fam. 10, 26, 2; id. Att. 11, 11, 1:

    censor qui proximus ante me fuerat,

    id. Sen. 12, 42: die proximi, old abl. form for proximo, Cato ap. Gell. 10, 24, 10, and ap. Non. 153, 11; cf.:

    crastinus, pristinus, etc., but proximo a. d. VI. Kal. Octobr.,

    recently, last of all, Cic. Att. 18, 5.—
    2.
    In order of succession, rank, estimation, worth, etc., the next:

    summa necessitudo videtur esse honestatis: huic proxima incolumitatis: tertia ac levissima commoditatis,

    Cic. Inv. 2, 58, 173:

    observat L. Domitium maxime, me habet proximum,

    id. Att. 1, 1, 3:

    proximos dentes eiciunt,

    Varr. R. R. 2, 7, 2:

    prima vulnera... Proxima,

    Ov. M. 3, 233:

    proximos illi tamen occupavit Pallas honores,

    Hor. C. 1, 12, 19: proximum est, ut, it follows that, remains that, the next point is: proximum est ergo, ut, opus fuerit classe necne quaeramus, we must next inquire, Cic. Fl. 12, 27:

    proximum est, ut doceam, deorum providentiā mundum administrari,

    id. N. D. 2, 29, 73.—Of value or quality, the next, most nearly approaching, most like or similar:

    id habendum est antiquissimum et deo proximum, quod est optimum,

    Cic. Leg. 2, 16, 40:

    ficta voluptatis causā sint proxima veris,

    Hor. A. P. 338:

    proxima Phoebi Versibus ille facit,

    Verg. E. 7, 22.— Comp.:

    ut quorum abstinentiam interrupi, modum servem et quidem abstinentiae proximiorem,

    Sen. Ep. 108, 16.—
    3.
    In relationship, connection, or resemblance, the nearest, next, most nearly or closely related, next of kin, most like:

    AGNATVS PROXIMVS, Fragm. XII. Tabularum: hic illi genere est proximus,

    Ter. Ad. 4, 5, 17:

    proximus cognatione,

    Cic. Inv. 2, 49, 144:

    id des proximum,

    id. Leg. 2, 16, 40:

    proxima virtutibus vitia,

    Quint. 10, 2, 16:

    propinquitate,

    Nep. Ages. 1, 3:

    proximae necessitudines,

    Petr. 116.— Comp.: si quis proximior cognatus nasceretur, Ulp. ap. Prisc. p. 607 P.— Subst.: proxĭmi, ōrum, m., one's nearest relatives, next of kin:

    injuriosi sunt in proximos,

    Cic. Off. 1, 14, 44; Caes. Fragm. ap. Gell. 5, 13, 6; Phaedr. 5, 1, 16:

    cum haec omnia cumulate tuis proximis plana fecero,

    i.e. to your friends, intimates, Cic. Verr. 2, 5, 64, § 165; id. Pis. 32, 79; Gell. 3, 8, 3.—
    b.
    In gen., one's neighbor, fellow-man:

    sive nostros status, sive proximorum ingenia contemplamur,

    Val. Max. 6, 9, 1; Quint. Decl. 2, 59:

    quis est mihi proximus?

    Aug. in Psa. 118; Serm. 8, 2; 90, 7 init.
    4.
    That is nearest at hand, i. e. apt, fit, suitable, convenient, easy (anteand post-class.):

    argumentum,

    App. Mag. p. 278:

    cum obvium proximumque esset dicere, etc.,

    Gell. 3, 14, 12: eamus ad me;

    ibi proximum est, ubi mutes,

    there is the fittest, most convenient place, Ter. Eun. 3, 5, 64.— Adv.: proxĭmē (proxume; comp. proximius, v. below, 2. c.), nearest, very near, next.
    1.
    Lit., of place, with dat. (not in Cic., rare in Livy):

    quam proxime potest hostium castris castra communit,

    Caes. B. C. 1, 72 fin.; Liv. 25, 14, 4.—With acc.:

    exercitum habere quam proxime hostem,

    Cic. Att. 6, 5, 3:

    proxime Pompeium sedebam,

    id. ib. 1, 14, 3:

    proxime Hispaniam Mauri sunt,

    Sall. J. 19, 4.—With ab:

    a Surā proxime est Philiscum oppidum Parthorum,

    Plin. 5, 26, 21, § 89:

    omnes tamen quam proxime alter ab altero debent habitare,

    Col. 1, 6, 8.—
    2.
    Trop.
    a.
    Of time, shortly before or after, last, next:

    civitates quae proxime bellum fecerant,

    Caes. B. G. 3, 29:

    Tito fratre suo censore, qui proximus ante me fuerat,

    Cic. Sen. 12, 42; id. Part. 39, 137; Plin. Ep. 4, 13, 3:

    cum proxime judices contrahentur,

    id. ib. 5, 7, 3.—With acc.:

    proxime abstinentiam sumendus est cibus exiguus,

    Cels. 3, 2:

    proxime solis occasum,

    Pall. 9, 8, 5.—
    b.
    Of order, rank, estimation, condition, etc., next to, next after, next:

    proxime et secundum deos homines hominibus maxime utiles esse possunt,

    Cic. Off. 2, 3, 1:

    me huic tuae virtuti proxime accedere,

    id. Fam. 11, 21, 4:

    proxime a nobilissimis viris,

    Vell. 2, 124, 4; id. 2, 127, 1:

    proxime valent cetera lauri genera,

    Plin. 23, 8, 80, § 158: utilissimum esse omphacium;

    proxime viride,

    id. 23, 4, 39, § 79.—With acc.: esse etiam debent proxime hos cari, qui, etc., Cass. ap. Cic. Fam. 12, 13, 2:

    proxime morem Romanum,

    closely following the Roman method, Liv. 24, 48, 11:

    erat res minime certamini navali similis, proxime speciem muros oppugnantium navium,

    closely resembling, id. 30, 10.—In this sense also with atque:

    proxime atque ille aut aeque,

    nearly the same as he, Cic. Fam. 9, 13, 2.—
    c.
    Very closely, nicely, accurately:

    ut proxime utriusque differentiam signem,

    Quint. 6, 2, 20 Spald.; cf.:

    analogia, quam proxime ex Graeco transferentes in Latinum proportionem vocaverunt,

    id. 1, 6, 3. — Comp.:

    nonne apertius, proximius, verius?

    Min. Fel. Oct. 19.

    Lewis & Short latin dictionary > propiora

  • 100 provenio

    prō-vĕnĭo, vēni, ventum, 4, v. n., to come forth, appear (not in Cic.; syn. appareo).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen. (mostly anteclass.): proveniebant oratores novi, Naev. ap. Cic. Sen. 6, 20 (Com. Rel. p. 14 Rib.):

    scriptorum magna ingenia,

    Sall. C. 8, 3:

    in scenam,

    Plaut. Ps. 1, 5, 155:

    quibus feminis menstrua non proveniunt,

    Cels. 2, 7.—
    B.
    In partic.
    1.
    To come forth, be brought forth, be born; to originate, arise, be produced (post-Aug.; cf.

    progigno): deductis olim, quique mox provenere, haec patria est,

    were born, Tac. H. 4, 65:

    neque Artemenem Dario provenisse,

    Just. 2, 10, 4:

    nec aliud ibi animal provenit,

    Plin. 9, 10, 12, § 38; 10, 54, 75, § 152:

    insula, in quā candidum plumbum provenit,

    id. 4, 16, 30, § 104:

    lana,

    Ov. F. 4, 773; id. Am. 3, 1, 44:

    sic neque fistulosus (caseus) neque salsus neque aridus provenit,

    Col. 7, 8, 5.—
    2.
    To grow up, grow, thrive (so in Cæs. and Livy; cf.

    redeo): frumentum propter siccitates angustius provenerat,

    Caes. B. G. 5, 24; Liv. 27, 8, 19; 45, 13, 16; Quint. 5, 14, 32:

    virgas roscidas si recideris, parum prospere proveniunt,

    Col. 4, 30, 6; 1, 2, 4; 3, 18, 2; Plin. 19, 7, 36, § 120:

    arbores sponte suā provenientes,

    id. 17, 1, 1, § 1:

    cum provenisset segetum copia,

    Amm. 28, 1, 17; Sen. Ben. 1, 12, 4.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to come forth, appear (very rare):

    malum maximum, si id provenit,

    Plaut. Capt. 2, 1, 26.—
    B.
    In partic.
    1.
    To spring, originate, arise; to come to pass, take place, to happen, occur (cf.:

    accido, evenio): carmina proveniunt animo deducta sereno,

    Ov. Tr. 1, 1, 39:

    ut ex studiis gaudium, sic studia hilaritate proveniunt,

    Plin. Ep. 8, 19, 2; cf.:

    Alexandro simile provenisset ostentum,

    Suet. Aug. 94:

    provenire certa ratione,

    Col. 4, 29, 2.—
    2.
    To go on, proceed in any manner; to succeed, prosper, flourish, turn out: decumae proveniunt male, Lucil. ap. Non. 521, 3.— Transf., of personal subjects, to whom any thing turns out in any manner:

    cum tu recte provenisti,

    since it has turned out well with you, Plaut. Truc. 2, 6, 35; id. Stich. 2, 2, 73; Ter. Ad. 5, 9, 22; cf.:

    nequiter multis modis,

    Plaut. Rud. 3, 5, 57; Vulg. Phil. 1, 19:

    novā ubertate provenire terram,

    flourish, Tac. A. 16, 2; Sen. Cons. ad Marc. 12, 2.—
    b.
    Pregn., to go on well, to prosper, succeed, = succedere:

    si destinata provenissent,

    Tac. H. 4, 18:

    si consilium provenisset,

    id. ib. 3, 41:

    provenere dominationes,

    id. A. 3, 26:

    ut proveniant sine malo,

    Plaut. Most. 2, 1, 68:

    ut initia belli provenissent,

    Tac. H. 2, 20 fin.; id. A. 14, 25.

    Lewis & Short latin dictionary > provenio

См. также в других словарях:

  • Venio Losert — am 12. Oktober 2008 Spielerinformationen Geburtstag 25. Juli 1976 Geburtsort Zavidovići, Jugoslawien …   Deutsch Wikipedia

  • Venio Losert — Venio Losert …   Wikipédia en Français

  • Venio Losert — (born July 25, 1976 in Zavidovići, Socialist Republic of Bosnia and Herzegovina, Yugoslavia) is a Croatian team handball player. He plays at the goalkeeper position.Losert was a member of the Croatian national team that won gold Olympic medals… …   Wikipedia

  • Venio Losert — Losert Datos personales Nombre completo Venio Losert Nacimiento Slavonski Brod …   Wikipedia Español

  • Kommunität Venio — Die Kommunität Venio ist eine Gemeinschaft von Frauen im Münchner Stadtteil Nymphenburg, die ein klösterliches Leben nach der Benediktsregel führen und zugleich außerhalb des Klosters berufstätig sind. Inhaltsverzeichnis 1 Geschichte 2… …   Deutsch Wikipedia

  • A Bandeirantibus Venio — A bandeirantibvs venio is a Latin motto meaning Proceed from Bandeirantes . It is the motto of the city of São Carlos, State of São Paulo, Brazil …   Wikipedia

  • Croatia national handball team — Croatia Information Nickname Kauboji (Cowboys) Association Croatian Handball Federation Coach Slavko Goluža …   Wikipedia

  • Croatian presidential election, 2009–2010 — 2005 ← 27 December 2009 and 10 January 2010 → Next …   Wikipedia

  • List of Latin words with English derivatives — This is a list of Latin words with derivatives in English (and other modern languages). Ancient orthography did not distinguish between i and j or between u and v. Many modern works distinguish u from v but not i from j. In this article both… …   Wikipedia

  • Croatia at the 2004 Summer Olympics — Croatia at the Olympic Games Flag of Croatia – Flag bearers …   Wikipedia

  • Croatia at the 1996 Summer Olympics — Croatia at the Olympic Games Flag of Croatia – Flag bearers …   Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»