-
81 jussus
1.jussus, a, um, Part., from jubeo.2.jussus, ūs (used only in abl. sing.), m. [jubeo], an order, command, decree (class.):tuo jussu profectus sum,
Plaut. Curc. 2, 3, 50:Jovis jussu venio,
id. Am. prol. 19:vestro jussu coactus,
Cic. de Imp. Pomp. 9, 26:aut ab regibus lecti aut post reges exactos jussu populi,
Liv. 4, 4, 7:sine populi jussu,
Sall. C. 29, 3:Romano jussu,
Val. Max. 9, 2, 4:Timotheus populi jussu bellum gessit,
Nep. Timoth. 4:Neronis,
Juv. 10, 15:patris dominive negotium gerere,
Gai. Inst. 4, 70. -
82 karus
1.cārus (not chārus; in Inscrr. often kārus, Inscr. Orell. 1175; 2417 al.), a, um, adj. [Sanscr. kan, to be beloved; kāru, agreeable], dear, precious, valued, esteemed ( pass., freq. and class. in prose and poetry; syn.: dilectus, amatus, acceptus, gratus; opp. vilis, neglectus, contemptus; carum esse; syn. diligi); act., loving, affectionate, Verg. A. 1, 646:II.carum ipsum verbum est amoris, ex quo amicitiae nomen est ductum,
Cic. N. D. 1, 44, 122; id. Off. 2, 8, 29; id. Fin. 3, 20, 66; 5, 10, 29:ego illum scio, quam carus sit cordi meo,
Plaut. Men. 2, 1, 21; id. Ep. 1, 2, 30:neque meo cordi esse quemquam cariorem,
Ter. Eun. 1, 2, 121:ut dis inmortalibus cari simus et ab iis diligamur,
Cic. Fin. 3, 20, 66:dis carus ipsis,
Hor. C. 1, 31, 13:laeta pax cariores Sabinas viris fecit,
Liv. 1, 13, 6:populo carus atque jucundus,
Cic. Cat. 4, 6, 11:patriae,
Hor. Ep. 1, 3, 29; Lucr. 1, 730:parentes,
id. 3, 85:cari sunt parentes, cari liberi, propinqui, familiares: sed omnes omnium caritates patria una complexa est,
Cic. Off. 1, 17, 57: mater carissima, Asin. ap. Quint. 9, 2, 34.—So pater, Verg. A. 2, 707; Ov. M. 2, 649:genitor,
Verg. A. 10, 789; Ov. M. 1, 486:genitrix,
Verg. A. 1, 689:nutrix,
id. ib. 4, 634:conjux,
Ov. M. 11, 727:Thisbe,
id. ib. 4, 143:nata,
id. ib. 4, 222:nepotes,
Cat. 64, 381:pignora, nati,
Ov. F. 3, 218;so also pignora, nepotes,
id. M. 3, 134; cf.:caput nepotis,
Cat. 68, 120:frater carissimus atque amantissimus,
Cic. Cat. 4, 2, 3:homines mihi carissimi et amicissimi,
id. de Or. 2, 4, 15:illa, quam Ego animo Egregie caram habuerim,
Ter. And. 1, 5, 38; so,carum habere aliquem,
Cic. Fam. 1, 7, 11 fin. (with amare); id. Balb. 26, 59 (with diligere):omnis suos caros habet, me quidem se ipso cariorem,
id. Att. 10, 11, 1:parentes carissimos habere,
id. Red. Sen. 1, 2; Nep. Att. 10, 5; Quint. 5, 10, 74:ex decessu carissimorum,
Sen. Cons. ad Marc. 7, 1:omnium societatum nulla est carior,
Cic. Off. 1, 17, 57:patria,
Hor. S. 2, 2, 104:Athenae,
Cat. 64, 81:carmina legenti,
Prop. 3 (4), 2, 13:crines,
id. 1, 17, 21:simulacra,
Ov. M. 14, 112:amplexus,
id. ib. 9, 750 et saep.—Prov. uses:patria mihi vită meă multo est carior,
Cic. Cat. 1, 11, 27; so id. Sest. 20, 45; cf. Cat. 68, 159:carius oculis,
id. 82, 2; 104, 2; Ov. M. 7, 847 al.— Subst.: cāri mei, my loved ones, Plaut. Men. 1, 1, 29 al.—In a double sense with II., Plaut. Bacch. 2, 3, 76 sq.; id. Men. 1, 1, 29 sq.; cf.:hoc est gratum nobisque est carius auro,
Cat. 107, 3.—Prop. (opp. vilis), dear, costly, of a high price:A.venio ad macellum, rogito pisces: indicant Caros, agninam caram, caram bubulam, cara omnia,
Plaut. Aul. 2, 8, 3 sq.:quod ei amorem Carissimum... eum confeci sine sumptu,
Ter. Eun. 5, 4, 5:quom cara annona sit,
Plaut. Capt. 3, 1, 35:coquos carissimus,
id. Ps. 3, 2, 59.—So annona, Plaut. Stich. 1, 3, 25; Ter. And. 4, 4, 7; ( comp.) Cic. Div. 2, 27, 59; ( sup.) id. Dom. 6, 14 et saep.:aurum argentumque caelando carius fecimus (cf. just before: auximus pretia rerum),
Plin. 33, praef. 2, § 4; cf.:cariora pretia facere,
Just. 16, 4, 19.—With abl. pretii: quod non opus est, asse carum est. Cato ap. Sen. Ep. 94, 28; so,trecentis,
Plaut. Pers. 4, 4, 118.— Adv. (rare).cārē.1.Dearly, at a high price:2.vēnire,
Varr. R. R. 3, 5, 2; comp., Cic. Dom. 44, 115; Suet. Calig. 27; [p. 296] sup., Sen. Ep. 42, 5.—Highly: carius aestimare, Plancus ap. Cic. Fam. 10, 4, 2.—B. 2.Cārus, i, a Roman cognomen.I.T. Lucretius Carus, the poet; v. Lucretius.—II.M. Aurelius Carus, the Roman emperor, Eutr. 9, 12 al.—III.Another poet, Ov P. 4, 16, 7. -
83 lactes
lactes, ium (in sing. lactis, is, only, acc. to Prisc. p. 686, erroneously on account of lactis agninas), f. [root lag-; Gr. lagaros; cf. Lat. languidus, laxus], the intestines; esp. the smaller intestines, chitterlings (anteclass. and post - Aug.):ab hoc ventriculo lactes in homine et ove, per quas labitur cibus: in ceteris hillae,
Plin. 11, 37, 79, § 200:ita cibi vocivitate venio lassis lactibus,
i. e. empty, famished, Plaut. Curc. 2, 3, 40:pulmone et lactibus unctis,
Pers. 2, 30. —Prov.:adligare canem fugitivom agninis lactibus, said of the employment of a trifling remedy for a great evil,
Plaut. Ps. 1, 3, 85. -
84 legens
1.lēgo, āvi, ātum (archaic perf. legassit for legaverit, Fragm. XII. Tab. ap. Cic. Inv. 2, 50, 148), 1, v. a. [lex; and therefore qs. lege creare], a publicist's and jurid. t. t.I.A publicist's t. t.A.To send with a commission or charge, to send on an embassy, send as ambassador; to depute, despatch:2.ne hoc quidem senatui relinquebas, ut legati ex ejus ordinis auctoritate legarentur,
Cic. Vatin. 15, 35:hominem honestum ac nobilem legarunt ad Apronium,
id. Verr. 2, 3, 48, § 114: eos privatae rei causa legari, id. Fam. 3, 8, 4:juste pieque legatus venio,
Liv. 1, 32:tres adulescentes in Africam legantur, qui reges adeant, etc.,
Sall. J. 21, 4:quos Athenienses Romam ad senatum legaverant impetratum, etc.,
Gell. 7, 14, 8.—Transf. to the commission itself (ante- and post-class.):b.quae verba legaverint Rhodii ad hostium ducem,
what they told him through their deputies, Gell. 15, 31 in lemm. —Beyond the official sphere:B.quin potius, quod legatum est tibi negotium, Id curas?
committed, intrusted, Plaut. Cas. 1, 12.—To appoint or choose as deputy (as the official assistant, lieutenant, of a general or governor):II.eum (Messium) Caesari legarat Appius,
Cic. Att. 4, 15, 9:ego me a Pompeio legari ita sum passus, ut, etc.,
id. ib. 4, 2, 6:istum legatum iri non arbitror,
id. ib. 10, 1, 4:ne legaretur Gabinius Pompeio expetenti,
id. de Imp. Pomp. 19, 57:Dolabella me sibi legavit,
chose me for his lieutenant, id. Att. 15, 11, 4:Calpurnius parato exercitu legat sibi homines nobiles, etc.,
Sall. J. 28.—A jurid. t. t.: aliquid, to appoint by a last will or testament, to leave or bequeath as a legacy (class.):B.Numitori, qui stirpis maximus erat, regnum vetustum Silviae gentis legat,
Liv. 1, 3: legavit quidam uxori mundum omne penumque, Lucil. ap. Gell. 4, 1, 3:usumfructum omnium bonorum Caesenniae legat,
Cic. Caecin. 4, 11:Fabiae pecunia legata est a viro,
id. Top. 3, 14:cui argentum omne legatum est,
Quint. 5, 10, 62:in argento legato,
id. 7, 2, 11.—Aliquid alicui ab aliquo, to leave one a legacy to be paid by the principal heir:1.uxori testamento legat grandem pecuniam a filio, si qui natus esset: ab secundo herede nihil legat,
Cic. Clu. 12, 33:si paterfamilias uxori ancillarum usum fructum legavit a filio, neque a secundo herede legavit,
id. Top. 4, 21; Quint. 7, 9, 5.—Hence,lēgātus, i, m.A.(Acc. to lego, I. A.) An ambassador, legate, Cic. Vatin. 15, 35:B.legatos mittere,
id. de Imp. Pomp. 12, 35:ad senatum legatos de aliqua re mittere,
id. de Or. 2, 37, 155; cf.:missi magnis de rebus uterque Legati,
Hor. S. 1, 5, 29:legatos mittere ad indicendum bellum,
Liv. 31, 8; Ov. M. 14, 527.—(Acc. to lego, I. B.).a.An official assistant given to a general or the governor of a province, a deputy, lieutenant, lieutenant-general:b.quos legatos tute tibi legasti?
Cic. Pis. 14, 33:qui M. Aemilio legati fuerunt,
id. Clu. 36, 99:Quintus frater meus legatus est Caesaris,
id. Fam. 1, 9, 21; id. Off. 3, 20, 79; cf.:Murena summo imperatori legatus L. Lucullo fuit, qua in legatione duxit exercitum, etc.,
id. Mur. 9, 20; 14, 32:neque se ei legatum defuturum,
id. Phil. 11, 7, 17; Val. Max. 5, 5, 1:hiberna cum legato praefectoque tradidisses,
Cic. Pis. 35, 86:(Calvisius) duos legatos Uticae reliquerat,
id. Phil. 3, 10 fin.:quaestorius,
id. Verr. 2, 1, 21, § 56; Caes. B. G. 2, 5 fin.:L. Caesar, cujus pater Caesaris erat legatus,
id. B. C. 1, 8, 2:magnitudo et splendor legati,
Liv. 38, 58, 9:in magna legatum quaere popina,
Juv. 8, 172.—Under the emperors, a governor sent to a province by the emperor, Tac. A. 12, 40; id. Agr. 33; Suet. Vesp. 4; Spart. Hadr. 3 et saep.; cf. legatio, I. B. 2., and Orell. ad Tac. Agr. 9.—(β).Legati legionum, commanders, Suet. Tib. 19; id. Vesp. 4; cf.:2.Caesar singulis legionibus singulos legatos et quaestorem praefecit,
Caes. B. G. 1, 52; Tac. A. 2, 36; id. H. 1, 7.—Also called;legatus praetorius,
Tac. Agr. 7.—lēgātum, i, n. (acc. to lego, II.), a bequest, legacy:2.legatum est delibatio hereditatis, qua testator ex eo, quod universum heredis foret, alicui quid collatum velit,
Dig. 30, 116:Hortensii legata cognovi,
Cic. Att. 7, 3, 9:reliqua legata varie dedit,
Suet. Aug. 101; id. Tib. 48:legatum peto ex testamento,
Quint. 4, 2, 6:jus capiendi legata alicui adimere,
Suet. Dom. 8:cymbala pulsantis legatum amici,
Juv. 9, 62:legatorum genera sunt quattuor,
Gai. Inst. 2, 192; cf. sqq.lĕgo, lēgi, lectum ( gen. plur. part. legentum, Ov. Tr. 1. 7, 25), 3, v. a. [Gr. legô, logos, logas, etc.; Lat. legumen, di-leg-ens, neg-leg-o, etc.; cf. Germ. lesen], to bring together, to gather, collect.I.Lit.A.In gen.:B.oleam,
Cato, R. R. 144:nuces,
Cic. de Or. 2, 66, 265:herbas collibus,
Ov. M. 14, 347: flores et humi nascentia fraga, [p. 1048] Verg. E. 3, 92; cf.:roscida mala,
id. ib. 8, 38:flores in calathos,
Ov. F. 5, 218:spolia caesorum,
Liv. 5, 39:quos (montanos asparagos),
Juv. 11, 69.—Of the dead who have been burned:ossa,
Ov. H. 10, 150:homini mortuo ossa,
Cic. Leg. 2, 24, 60: ossa filii, Sen. de Ira, 2, 33, 6; cf. Quint. 8, 5, 21; Lact. de Mort. Persec. 21, 11:reliquias legerunt primores equestris ordinis,
Suet. Aug. 100. —Esp.1.To take out, pick out, extract, remove:2.quibusdam et radi ossa et legi... quae sine totius pernicie corporis haerere non poterant,
Sen. Prov. 1, 3, 2:ossa vivis,
id. ad Marc. 22, 3:ossa in capite lecta,
id. Ben. 5, 24, 3:ossa e vulneribus,
Quint. 6, 1, 30.—To pluck, strip, gather fruit from (a tree, etc.):3.oleam qui legerit,
Cato, R. R. 144, 1:ficus non erat apta legi,
Ov. F. 2, 254.—Poet.: legere fila, to wind up:4.extrema Lauso Parcae fila legunt,
i. e. spin the last thread of life, Verg. A. 10, 815; cf.:quae dedit ingrato fila legenda viro,
Ov. F. 3, 462:stamen,
Prop. 4 (5), 4, 40 (42).—Naut. t. t.: vela legere, to draw together, furl:5.omnis navita ponto umida vela legit,
Verg. G. 1, 373:vela legunt socii,
id. A. 3, 532:ipse dabit tenera vela, legetque manu,
Ov. H. 15, 215; Val. Fl. 2, 13:prora funem legit Argus ab alta,
draws in, takes in, id. 1, 312:ancoras classis legit,
is weighing anchor, Sen. Troad. 759.—To take to one's self unjustly, to carry off, steal, purloin, plunder, abstract (not in Cic.): omnia viscatis manibus leget, omnia sumet: crede mihi, auferet omnia, Lucil. ap. Non. 332 and 396, 4:6.majus esse maleficium stuprare ingenuam quam sacrum legere,
Auct. Her. 2, 30 fin.:sacra divum,
Hor. S. 1, 3, 117:soceros legere et gremiis abducere pactas,
Verg. A. 10, 79 Serv. ad loc. (but Forbig. renders legere here as = eligere, sumere; cf. 8. infra).—Of places, to go, pass, or wander through ( poet.):7.nec me studiosius altera saltus Legit,
Ov. M. 5, 579:pars cetera pontum Pone legit,
sails through, Verg. A. 2, 207:vada dura lego,
id. ib. 3, 706:freta,
id. ib. 3, 127:aequora Afra,
Ov. F. 4, 289:Ioniumque rapax Icariumque legit,
id. ib. 4, 566: vestigia alicujus, to follow one's footsteps, to track or pursue him:subsequitur pressoque legit vestigia gressu,
id. M. 3, 17; cf.:et vestigia retro Observata legit,
Verg. A. 9, 392:tortos orbes,
to wander through, id. ib. 12, 481.—To pass or sail by, to skirt, to coast along a shore, land, or place (mostly poet.):8.Inarimen Prochytenque legit,
Ov. M. 14, 89; 15, 705; 709: primi litoris oram, coast along, i. e. not enter into details, Verg. G. 2, 44; id. E. 8, 7:navibus oram Italiae,
Liv. 21, 51 fin.:oram Campaniae,
Suet. Tib. 11; cf.terram,
id. Aug. 16. —Pregn., to choose from a number, to pick out, single out, select, elect (class.):* (β).alia esse oportet forma quem tu pugno legeris,
pick out to fight with, Plaut. Am. 1, 1, 160:judices,
Cic. Phil. 5, 6, 16:omnia, quae leget quaeque reiciet,
id. Fin. 4, 15, 40:scribam,
to elect, appoint, id. Clu. 45, 126:condiciones nubendi,
id. Cael. 15:cives in patres,
Liv. 23, 22:viros ad bella,
Ov. M. 7, 669:geminasque legit de classe biremes,
Verg. A. 8, 79: legit virum vir, each one singles out his man (of the combatants in a battle), id. ib. 11, 632:senatum ad modum pristinum redegit duabus lectionibus: prima ipsorum arbitratu, quo vir virum legit,
Suet. Aug. 35; Tac. H. 1, 18: neque ejus legendam filiam (sc. virginem Vestalem) qui domicilium in Italia non haberet, At. Cap. ap. Gell. 1, 12, 8.—With inf.:II.fidissima custos Lecta sacrum justae veneri occultare pudorem,
Stat. Th. 1, 530.Trop.* A.To catch up, i. e. overhear a conversation:B.nunc huc concedam, ut horum sermonem legam,
Plaut. Ps. 1, 4, 21 (cf. sublegere, id. Mil. 4, 2. 98).—To catch with the eye, to view, observe, behold, survey, see.* 1.In gen.:2.tumulum capit, unde omnes longo ordine posset Adversos legere,
Verg. A. 6, 755 Heyne ad loc.; and cf. Verg. A. 6, 34.—In partic., to read or peruse a writing:b.ut eos libros per te ipse legeres,
Cic. Top. 1:defensionem causae,
id. Verr. 2, 5, 43, § 112:legi apud Clitomachum, A. Albium jocantem dixisse, etc.,
id. Ac. 2, 45, 137:aliquid studiose intenteque,
Plin. Ep. 9, 13, 1:significas legisse te in quadam epistula mea, jussisse Verginium, etc.,
id. ib. 9, 19, 1: philosophorum consultorumque opiniones, Quint. 12, 11, 17:liber tuus et lectus est et legitur a me diligenter,
Cic. Fam. 6, 5, 1:orationem,
Quint. 1, 1, 6:aiunt multum legendum esse non multa,
Plin. Ep. 7, 9, 15.—With a pers. obj.:antiquos et novos,
Quint. 2, 5, 23:antiquos studiosius,
id. 3, 6, 62:poëtas,
id. 1, 4, 4. —In pass.:Horatius fere solus legi dignus,
Quint. 10, 1, 96:si cum judicio legatur Cassius Severus,
id. 10, 1, 116:dumque legar, mecum pariter tua fama legetur,
Ov. Tr. 5, 14, 5:sepulcra legens,
when reading epitaphs, Cic. de Sen. 7, 21:legentium plerisque,
Liv. 1 praef. §4: opus nescio an minimae legentibus futurum voluptati,
to my readers, Quint. 3, 1, 2; cf. id. 9, 4, 2; 2, 5, 3:nec Cynicos nec Stoica dogmata,
Juv. 13, 121.— Absol.:legendi usus,
Lact. 3, 25, 9:memoriam continuus legendi usus instruit,
Macr. S. 1, 5, 1.—In partic.(α).To read out, read aloud, recite (esp. freq. in post-Aug. authors):(β).convocatis auditoribus volumen legere, etc.,
Cic. Brut. 51, 191: codicem pro contione, id. Fragm. ap. Quint. 4, 4, 8:audio me male legere, dumtaxat versus, orationes enim commodius,
Plin. Ep. 9, 34:obturem impune legentibus aures,
Hor. Ep. 2, 2, 105:quem vero arripuit tenet occiditque legendo,
with recitation, id. A. P. 475:quis dabit historico quantum daret acta legenti,
to read him the news, Juv. 7, 104.—To find in an author or a writing:C.ut scriptum legimus,
Cic. Deiot. 7, 19:legi etiam scriptum, esse avem quandam, etc.,
id. N. D. 2. 49 init.:ego vero haec scripta legi,
id. Planc. 39, 94:praeterea scriptum legimus, Gallos in venatibus tinguere sagittas,
Gell. 17, 15, 7. relatum legere, Nep. praef. 1.— Pass.:in aliis codicibus non peccato sed peccatis legitur,
Aug. Cont. Jul. Rel. 1, 22; id. Don. Persev. 6 init. al.—A publicist's t. t.: legere senatum, to read over or call off the names of senators (which was done by the censors;v. lectio, II. A. 2.): censores fideli concordia senatum legerunt,
Liv. 40, 51; 9, 29; 9, 30; 9, 46; 43, 15 al.—Hence, lĕgens, entis, Part. as subst. m., a reader ( poet. and in post-Aug. prose for lector), Ov. Tr. 1, 7, 25.— Plur., Liv. praef. 4; Quint. 3, 1, 2; Plin. 8, 16, 17, § 44; Tac. A. 4, 33.—Also, lectus, a, um, P. a., chosen, picked out, selected; choice, excellent (class.): argenti lectae numeratae minae, good, i. e. of full weight, Plaut. Ps. 4, 7, 50; so,argentum,
Ter. Phorm. 1, 2, 3:ut neque vir melior neque lectior femina in terris sit,
Cic. Inv. 1, 31, 52:lectissimi viri atque ornatissimi,
id. Verr. 2, 1, 6, § 15; cf. id. Div. in Caecil. 9, 29:uxor lectissima,
id. Inv. 1, 31, 52:(verbis) lectis atque illustribus uti,
id. de Or. 3, 37, 150:nihil est aliud... pulcre et oratorie dicere nisi optimis sententiis verbisque lectissimis dicere,
id. Or. 68, 227:juvenum lectissime,
Stat. S. 5, 1, 247; cf.:viginti lectis equitum comitatus,
Verg. A. 9, 48.—Hence, adv.: lectē, choicely, selectly (very rare):ab lego lecte ac lectissime,
Varr. L. L. 6, § 36 Müll.— Comp.:lectius,
Varr. R. R. 1, 54, 2 (al. lecta). -
85 lego
1.lēgo, āvi, ātum (archaic perf. legassit for legaverit, Fragm. XII. Tab. ap. Cic. Inv. 2, 50, 148), 1, v. a. [lex; and therefore qs. lege creare], a publicist's and jurid. t. t.I.A publicist's t. t.A.To send with a commission or charge, to send on an embassy, send as ambassador; to depute, despatch:2.ne hoc quidem senatui relinquebas, ut legati ex ejus ordinis auctoritate legarentur,
Cic. Vatin. 15, 35:hominem honestum ac nobilem legarunt ad Apronium,
id. Verr. 2, 3, 48, § 114: eos privatae rei causa legari, id. Fam. 3, 8, 4:juste pieque legatus venio,
Liv. 1, 32:tres adulescentes in Africam legantur, qui reges adeant, etc.,
Sall. J. 21, 4:quos Athenienses Romam ad senatum legaverant impetratum, etc.,
Gell. 7, 14, 8.—Transf. to the commission itself (ante- and post-class.):b.quae verba legaverint Rhodii ad hostium ducem,
what they told him through their deputies, Gell. 15, 31 in lemm. —Beyond the official sphere:B.quin potius, quod legatum est tibi negotium, Id curas?
committed, intrusted, Plaut. Cas. 1, 12.—To appoint or choose as deputy (as the official assistant, lieutenant, of a general or governor):II.eum (Messium) Caesari legarat Appius,
Cic. Att. 4, 15, 9:ego me a Pompeio legari ita sum passus, ut, etc.,
id. ib. 4, 2, 6:istum legatum iri non arbitror,
id. ib. 10, 1, 4:ne legaretur Gabinius Pompeio expetenti,
id. de Imp. Pomp. 19, 57:Dolabella me sibi legavit,
chose me for his lieutenant, id. Att. 15, 11, 4:Calpurnius parato exercitu legat sibi homines nobiles, etc.,
Sall. J. 28.—A jurid. t. t.: aliquid, to appoint by a last will or testament, to leave or bequeath as a legacy (class.):B.Numitori, qui stirpis maximus erat, regnum vetustum Silviae gentis legat,
Liv. 1, 3: legavit quidam uxori mundum omne penumque, Lucil. ap. Gell. 4, 1, 3:usumfructum omnium bonorum Caesenniae legat,
Cic. Caecin. 4, 11:Fabiae pecunia legata est a viro,
id. Top. 3, 14:cui argentum omne legatum est,
Quint. 5, 10, 62:in argento legato,
id. 7, 2, 11.—Aliquid alicui ab aliquo, to leave one a legacy to be paid by the principal heir:1.uxori testamento legat grandem pecuniam a filio, si qui natus esset: ab secundo herede nihil legat,
Cic. Clu. 12, 33:si paterfamilias uxori ancillarum usum fructum legavit a filio, neque a secundo herede legavit,
id. Top. 4, 21; Quint. 7, 9, 5.—Hence,lēgātus, i, m.A.(Acc. to lego, I. A.) An ambassador, legate, Cic. Vatin. 15, 35:B.legatos mittere,
id. de Imp. Pomp. 12, 35:ad senatum legatos de aliqua re mittere,
id. de Or. 2, 37, 155; cf.:missi magnis de rebus uterque Legati,
Hor. S. 1, 5, 29:legatos mittere ad indicendum bellum,
Liv. 31, 8; Ov. M. 14, 527.—(Acc. to lego, I. B.).a.An official assistant given to a general or the governor of a province, a deputy, lieutenant, lieutenant-general:b.quos legatos tute tibi legasti?
Cic. Pis. 14, 33:qui M. Aemilio legati fuerunt,
id. Clu. 36, 99:Quintus frater meus legatus est Caesaris,
id. Fam. 1, 9, 21; id. Off. 3, 20, 79; cf.:Murena summo imperatori legatus L. Lucullo fuit, qua in legatione duxit exercitum, etc.,
id. Mur. 9, 20; 14, 32:neque se ei legatum defuturum,
id. Phil. 11, 7, 17; Val. Max. 5, 5, 1:hiberna cum legato praefectoque tradidisses,
Cic. Pis. 35, 86:(Calvisius) duos legatos Uticae reliquerat,
id. Phil. 3, 10 fin.:quaestorius,
id. Verr. 2, 1, 21, § 56; Caes. B. G. 2, 5 fin.:L. Caesar, cujus pater Caesaris erat legatus,
id. B. C. 1, 8, 2:magnitudo et splendor legati,
Liv. 38, 58, 9:in magna legatum quaere popina,
Juv. 8, 172.—Under the emperors, a governor sent to a province by the emperor, Tac. A. 12, 40; id. Agr. 33; Suet. Vesp. 4; Spart. Hadr. 3 et saep.; cf. legatio, I. B. 2., and Orell. ad Tac. Agr. 9.—(β).Legati legionum, commanders, Suet. Tib. 19; id. Vesp. 4; cf.:2.Caesar singulis legionibus singulos legatos et quaestorem praefecit,
Caes. B. G. 1, 52; Tac. A. 2, 36; id. H. 1, 7.—Also called;legatus praetorius,
Tac. Agr. 7.—lēgātum, i, n. (acc. to lego, II.), a bequest, legacy:2.legatum est delibatio hereditatis, qua testator ex eo, quod universum heredis foret, alicui quid collatum velit,
Dig. 30, 116:Hortensii legata cognovi,
Cic. Att. 7, 3, 9:reliqua legata varie dedit,
Suet. Aug. 101; id. Tib. 48:legatum peto ex testamento,
Quint. 4, 2, 6:jus capiendi legata alicui adimere,
Suet. Dom. 8:cymbala pulsantis legatum amici,
Juv. 9, 62:legatorum genera sunt quattuor,
Gai. Inst. 2, 192; cf. sqq.lĕgo, lēgi, lectum ( gen. plur. part. legentum, Ov. Tr. 1. 7, 25), 3, v. a. [Gr. legô, logos, logas, etc.; Lat. legumen, di-leg-ens, neg-leg-o, etc.; cf. Germ. lesen], to bring together, to gather, collect.I.Lit.A.In gen.:B.oleam,
Cato, R. R. 144:nuces,
Cic. de Or. 2, 66, 265:herbas collibus,
Ov. M. 14, 347: flores et humi nascentia fraga, [p. 1048] Verg. E. 3, 92; cf.:roscida mala,
id. ib. 8, 38:flores in calathos,
Ov. F. 5, 218:spolia caesorum,
Liv. 5, 39:quos (montanos asparagos),
Juv. 11, 69.—Of the dead who have been burned:ossa,
Ov. H. 10, 150:homini mortuo ossa,
Cic. Leg. 2, 24, 60: ossa filii, Sen. de Ira, 2, 33, 6; cf. Quint. 8, 5, 21; Lact. de Mort. Persec. 21, 11:reliquias legerunt primores equestris ordinis,
Suet. Aug. 100. —Esp.1.To take out, pick out, extract, remove:2.quibusdam et radi ossa et legi... quae sine totius pernicie corporis haerere non poterant,
Sen. Prov. 1, 3, 2:ossa vivis,
id. ad Marc. 22, 3:ossa in capite lecta,
id. Ben. 5, 24, 3:ossa e vulneribus,
Quint. 6, 1, 30.—To pluck, strip, gather fruit from (a tree, etc.):3.oleam qui legerit,
Cato, R. R. 144, 1:ficus non erat apta legi,
Ov. F. 2, 254.—Poet.: legere fila, to wind up:4.extrema Lauso Parcae fila legunt,
i. e. spin the last thread of life, Verg. A. 10, 815; cf.:quae dedit ingrato fila legenda viro,
Ov. F. 3, 462:stamen,
Prop. 4 (5), 4, 40 (42).—Naut. t. t.: vela legere, to draw together, furl:5.omnis navita ponto umida vela legit,
Verg. G. 1, 373:vela legunt socii,
id. A. 3, 532:ipse dabit tenera vela, legetque manu,
Ov. H. 15, 215; Val. Fl. 2, 13:prora funem legit Argus ab alta,
draws in, takes in, id. 1, 312:ancoras classis legit,
is weighing anchor, Sen. Troad. 759.—To take to one's self unjustly, to carry off, steal, purloin, plunder, abstract (not in Cic.): omnia viscatis manibus leget, omnia sumet: crede mihi, auferet omnia, Lucil. ap. Non. 332 and 396, 4:6.majus esse maleficium stuprare ingenuam quam sacrum legere,
Auct. Her. 2, 30 fin.:sacra divum,
Hor. S. 1, 3, 117:soceros legere et gremiis abducere pactas,
Verg. A. 10, 79 Serv. ad loc. (but Forbig. renders legere here as = eligere, sumere; cf. 8. infra).—Of places, to go, pass, or wander through ( poet.):7.nec me studiosius altera saltus Legit,
Ov. M. 5, 579:pars cetera pontum Pone legit,
sails through, Verg. A. 2, 207:vada dura lego,
id. ib. 3, 706:freta,
id. ib. 3, 127:aequora Afra,
Ov. F. 4, 289:Ioniumque rapax Icariumque legit,
id. ib. 4, 566: vestigia alicujus, to follow one's footsteps, to track or pursue him:subsequitur pressoque legit vestigia gressu,
id. M. 3, 17; cf.:et vestigia retro Observata legit,
Verg. A. 9, 392:tortos orbes,
to wander through, id. ib. 12, 481.—To pass or sail by, to skirt, to coast along a shore, land, or place (mostly poet.):8.Inarimen Prochytenque legit,
Ov. M. 14, 89; 15, 705; 709: primi litoris oram, coast along, i. e. not enter into details, Verg. G. 2, 44; id. E. 8, 7:navibus oram Italiae,
Liv. 21, 51 fin.:oram Campaniae,
Suet. Tib. 11; cf.terram,
id. Aug. 16. —Pregn., to choose from a number, to pick out, single out, select, elect (class.):* (β).alia esse oportet forma quem tu pugno legeris,
pick out to fight with, Plaut. Am. 1, 1, 160:judices,
Cic. Phil. 5, 6, 16:omnia, quae leget quaeque reiciet,
id. Fin. 4, 15, 40:scribam,
to elect, appoint, id. Clu. 45, 126:condiciones nubendi,
id. Cael. 15:cives in patres,
Liv. 23, 22:viros ad bella,
Ov. M. 7, 669:geminasque legit de classe biremes,
Verg. A. 8, 79: legit virum vir, each one singles out his man (of the combatants in a battle), id. ib. 11, 632:senatum ad modum pristinum redegit duabus lectionibus: prima ipsorum arbitratu, quo vir virum legit,
Suet. Aug. 35; Tac. H. 1, 18: neque ejus legendam filiam (sc. virginem Vestalem) qui domicilium in Italia non haberet, At. Cap. ap. Gell. 1, 12, 8.—With inf.:II.fidissima custos Lecta sacrum justae veneri occultare pudorem,
Stat. Th. 1, 530.Trop.* A.To catch up, i. e. overhear a conversation:B.nunc huc concedam, ut horum sermonem legam,
Plaut. Ps. 1, 4, 21 (cf. sublegere, id. Mil. 4, 2. 98).—To catch with the eye, to view, observe, behold, survey, see.* 1.In gen.:2.tumulum capit, unde omnes longo ordine posset Adversos legere,
Verg. A. 6, 755 Heyne ad loc.; and cf. Verg. A. 6, 34.—In partic., to read or peruse a writing:b.ut eos libros per te ipse legeres,
Cic. Top. 1:defensionem causae,
id. Verr. 2, 5, 43, § 112:legi apud Clitomachum, A. Albium jocantem dixisse, etc.,
id. Ac. 2, 45, 137:aliquid studiose intenteque,
Plin. Ep. 9, 13, 1:significas legisse te in quadam epistula mea, jussisse Verginium, etc.,
id. ib. 9, 19, 1: philosophorum consultorumque opiniones, Quint. 12, 11, 17:liber tuus et lectus est et legitur a me diligenter,
Cic. Fam. 6, 5, 1:orationem,
Quint. 1, 1, 6:aiunt multum legendum esse non multa,
Plin. Ep. 7, 9, 15.—With a pers. obj.:antiquos et novos,
Quint. 2, 5, 23:antiquos studiosius,
id. 3, 6, 62:poëtas,
id. 1, 4, 4. —In pass.:Horatius fere solus legi dignus,
Quint. 10, 1, 96:si cum judicio legatur Cassius Severus,
id. 10, 1, 116:dumque legar, mecum pariter tua fama legetur,
Ov. Tr. 5, 14, 5:sepulcra legens,
when reading epitaphs, Cic. de Sen. 7, 21:legentium plerisque,
Liv. 1 praef. §4: opus nescio an minimae legentibus futurum voluptati,
to my readers, Quint. 3, 1, 2; cf. id. 9, 4, 2; 2, 5, 3:nec Cynicos nec Stoica dogmata,
Juv. 13, 121.— Absol.:legendi usus,
Lact. 3, 25, 9:memoriam continuus legendi usus instruit,
Macr. S. 1, 5, 1.—In partic.(α).To read out, read aloud, recite (esp. freq. in post-Aug. authors):(β).convocatis auditoribus volumen legere, etc.,
Cic. Brut. 51, 191: codicem pro contione, id. Fragm. ap. Quint. 4, 4, 8:audio me male legere, dumtaxat versus, orationes enim commodius,
Plin. Ep. 9, 34:obturem impune legentibus aures,
Hor. Ep. 2, 2, 105:quem vero arripuit tenet occiditque legendo,
with recitation, id. A. P. 475:quis dabit historico quantum daret acta legenti,
to read him the news, Juv. 7, 104.—To find in an author or a writing:C.ut scriptum legimus,
Cic. Deiot. 7, 19:legi etiam scriptum, esse avem quandam, etc.,
id. N. D. 2. 49 init.:ego vero haec scripta legi,
id. Planc. 39, 94:praeterea scriptum legimus, Gallos in venatibus tinguere sagittas,
Gell. 17, 15, 7. relatum legere, Nep. praef. 1.— Pass.:in aliis codicibus non peccato sed peccatis legitur,
Aug. Cont. Jul. Rel. 1, 22; id. Don. Persev. 6 init. al.—A publicist's t. t.: legere senatum, to read over or call off the names of senators (which was done by the censors;v. lectio, II. A. 2.): censores fideli concordia senatum legerunt,
Liv. 40, 51; 9, 29; 9, 30; 9, 46; 43, 15 al.—Hence, lĕgens, entis, Part. as subst. m., a reader ( poet. and in post-Aug. prose for lector), Ov. Tr. 1, 7, 25.— Plur., Liv. praef. 4; Quint. 3, 1, 2; Plin. 8, 16, 17, § 44; Tac. A. 4, 33.—Also, lectus, a, um, P. a., chosen, picked out, selected; choice, excellent (class.): argenti lectae numeratae minae, good, i. e. of full weight, Plaut. Ps. 4, 7, 50; so,argentum,
Ter. Phorm. 1, 2, 3:ut neque vir melior neque lectior femina in terris sit,
Cic. Inv. 1, 31, 52:lectissimi viri atque ornatissimi,
id. Verr. 2, 1, 6, § 15; cf. id. Div. in Caecil. 9, 29:uxor lectissima,
id. Inv. 1, 31, 52:(verbis) lectis atque illustribus uti,
id. de Or. 3, 37, 150:nihil est aliud... pulcre et oratorie dicere nisi optimis sententiis verbisque lectissimis dicere,
id. Or. 68, 227:juvenum lectissime,
Stat. S. 5, 1, 247; cf.:viginti lectis equitum comitatus,
Verg. A. 9, 48.—Hence, adv.: lectē, choicely, selectly (very rare):ab lego lecte ac lectissime,
Varr. L. L. 6, § 36 Müll.— Comp.:lectius,
Varr. R. R. 1, 54, 2 (al. lecta). -
86 macellum
măcellum, i ( măcellus, i, m., Mart. 10, 96, 9), n. [root mach-; cf. Gr. machomai, to fight; cf. machaira, machê, and mactāre; prop. butcher's stall, shambles; hence, transf.], meat-market, provision-market (where flesh, fish, and vegetables were sold).I.Lit.:* II.venio ad macellum, rogito pisces,
Plaut. Aul. 2, 8, 3:apud emporium atque in macello,
id. Am. 4, 1, 4:nostin' porticum apud macellum hac deorsum?
Ter. Ad. 4, 2, 34: excandefacere annonam macelli, [p. 1092] Varr. R. R. 3, 2, 16; cf.:putarem annonam in macello cariorem fore,
Cic. Div. 2, 27, 59:barathrum macelli,
Hor. Ep. 1, 15, 31:quae est ista laus, quae possit e macello peti?
Cic. Fin. 2, 15, 50:dispositis circa macellum custodibus,
Suet. Caes. 43:cetariorum,
Varr. R. R. 3, 17, 7:ad ipsum introitum exspectare macelli,
Juv. 11, 10:retibus adsiduis penitus scrutante macello proxima,
id. 5, 95.—In masc.:conturbator macellus,
Mart. 10, 96, 9.— Plur.:fercula nullis ornata macellis,
Juv. 11, 64.—Transf., meat:arcessitur inde macellum,
Manil. 5, 370. -
87 magistra
măgistra, ae, f. [id.], a mistress, superior, conductress, directress, etc.I.Lit (very rare):II.ludo magistra esse,
school-mistress, instructress, Ter. Hec. 2, 1, 7.— A highpriestess, Inscr. Orell. 1501; 1519 sq.; 2427 sq.—Trop., a directress, conductress, instructress:nunc ego ad vos discipulus venio ad magistras,
Plaut. Stich. 1, 2, 32: vita rustica parsimoniae magistra est. Cic. Rosc. Am. 27, 75:philosophia magistra vitae,
id. Tusc. 5, 2, 5:historia, magistra vitae,
id. de Or. 2, 9, 36:lex quasi dux vitae et magistra officiorum,
id. N. D. 1, 15, 40:frigus formicā quidam expavere magistrā,
Juv. 6, 361:vita magistra,
id. 13, 22:arte magistrā,
with the aid of art, Verg. A. 8, 442:pietate magistrā,
Stat. Achil. 1 104.—Adj. ( poet.):artes magistrae,
Ov. H. 15, 82:jussis parere magistris,
Sil. 3, 387:clementia magistra,
Claud. 22, 22. -
88 orba
orbus, a, um, adj. [kindr. with Gr. orphanos; cf. Fest. p. 183 Müll.], bereaved, bereft, of parents or children; parentless, fatherless, childless (class.; cf. pupillus).I.Lit.:II.senex,
Cic. Par. 5, 2, 39; cf.:parens liberorum an orbus sit,
Quint. 5, 10, 26; 7, 4, 23:filii mei, te incolumi, orbi non erunt,
Cic. Q. Fr. 1, 3, 10.—With gen.:Memnonis orba mei venio,
Ov. M. 13, 595.—With ab:a totidem natis orba,
Ov. H. 6, 156.—Of beasts:liberis orbae oves,
Plaut. Capt. 4, 2, 38.— Subst.: orba, ae, f., an orphan:ut orbae, qui sunt genere proximi, iis nubant,
Ter. Phorm. 1, 2, 75; Quint. 7, 4, 24.—Also, = vidua, a widow:censa civium capita centum quatuor milia... praeter orbos orbasque,
orphans and widows, Liv. 3, 3, 9 (for which:praeter pupillos et viduas,
id. Epit. 59; cf. Becker's Antiq. 2, 2, p. 205).—Transf., deprived, bereft, destitute, devoid of any thing, esp. of something precious: arce et urbe orba sum, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 19, 44 (Trag. v. 114 Vahl.):(β).plebs orba tribunis,
Cic. Leg. 3, 3, 9:ab optimatibus contio,
id. Fl. 23, 54:rebus omnibus,
id. Fam. 4, 13, 3:forum litibus,
Hor. C. 4, 2, 43:regio animantibus orba,
without inhabitants, Ov. M. 1, 72:verba viribus,
id. H. 21, 142:fide pectora,
id. Am. 2, 2, 42:orbus omnibus sensibus,
Vell. 1, 5, 4:cubile,
empty, widowed couch, Cat. 66, 21:palmites,
bereft of buds, Col. 4, 27. —With gen.:orbus auxilique opumque,
Plaut. Rud. 2, 3, 19:pedum,
Lucr. 5, 840:luminis,
Ov. M. 3, 518. -
89 orbus
orbus, a, um, adj. [kindr. with Gr. orphanos; cf. Fest. p. 183 Müll.], bereaved, bereft, of parents or children; parentless, fatherless, childless (class.; cf. pupillus).I.Lit.:II.senex,
Cic. Par. 5, 2, 39; cf.:parens liberorum an orbus sit,
Quint. 5, 10, 26; 7, 4, 23:filii mei, te incolumi, orbi non erunt,
Cic. Q. Fr. 1, 3, 10.—With gen.:Memnonis orba mei venio,
Ov. M. 13, 595.—With ab:a totidem natis orba,
Ov. H. 6, 156.—Of beasts:liberis orbae oves,
Plaut. Capt. 4, 2, 38.— Subst.: orba, ae, f., an orphan:ut orbae, qui sunt genere proximi, iis nubant,
Ter. Phorm. 1, 2, 75; Quint. 7, 4, 24.—Also, = vidua, a widow:censa civium capita centum quatuor milia... praeter orbos orbasque,
orphans and widows, Liv. 3, 3, 9 (for which:praeter pupillos et viduas,
id. Epit. 59; cf. Becker's Antiq. 2, 2, p. 205).—Transf., deprived, bereft, destitute, devoid of any thing, esp. of something precious: arce et urbe orba sum, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 19, 44 (Trag. v. 114 Vahl.):(β).plebs orba tribunis,
Cic. Leg. 3, 3, 9:ab optimatibus contio,
id. Fl. 23, 54:rebus omnibus,
id. Fam. 4, 13, 3:forum litibus,
Hor. C. 4, 2, 43:regio animantibus orba,
without inhabitants, Ov. M. 1, 72:verba viribus,
id. H. 21, 142:fide pectora,
id. Am. 2, 2, 42:orbus omnibus sensibus,
Vell. 1, 5, 4:cubile,
empty, widowed couch, Cat. 66, 21:palmites,
bereft of buds, Col. 4, 27. —With gen.:orbus auxilique opumque,
Plaut. Rud. 2, 3, 19:pedum,
Lucr. 5, 840:luminis,
Ov. M. 3, 518. -
90 peculiaris
I.Lit.:II.peculiaris causa,
concerning property, Dig. 41, 2, 44:peculiari nomine,
on account of property, ib. 14, 12, 16.—Transf.A.One's own, belonging to one (cf. proprius):B.etiam opilio, qui pascit alienas oves, aliquam habet peculiarem,
Plaut. As. 3, 1, 36:ovem tibi dabo peculiarem,
id. Merc. 3, 1, 27:ut peculiare aliquid in fundo pascere liceat,
Varr. R. R. 1, 17:aedes,
Dig. 15, 1, 22; 23:nummi,
ib. 12, 1, 31:vinum,
ib. 33, 6, 9:vectigalibus peculiares servos praeposuit,
belonging to him, his own, Suet. Caes. 76: prolatos manu sua e peculiaribus loculis suis id. Galb. 12.—One's own, belonging particularly to one's self, not held in common with others; proper, special, peculiar:C.venio ad Lysaniam, peculiarem tuum, Deciane, testem,
Cic. Fl. 21, 51:hoc mihi peculiare fuerit,
id. Q. Fr. 2, 10, 3:edictum,
id. Verr. 2, 3, 14, § 36; Liv. 3, 19, 9:quasi proprio suo et peculiari deo,
Suet. Aug. 5:Africae peculiare, quod in oleastro inserit,
Plin. 17, 18, 30, § 129:haec sunt peculiaria Arabiae,
id. 12, 17, 38, § 77; 19, 8, 41, § 140:me peculiaris quidem impedit ratio,
Plin. Ep. 1, 8, 16; 10, 2, 2:luce peculiari nitere,
Mart. 4, 64, 8:ut sis ei populus peculiaris,
Vulg. Deut. 26, 18:in populum peculiarem,
id. ib. 14, 2.—Singular, particular, extraordinary, peculiar (post-Aug.):A.peculiari merito,
Suet. Vit. 4:peculiare munus,
Just. 36, 4, 3.— Adv.: pĕcūlĭārĭ-ter.As private property:B.quaedam etiam ignorantes possidemus, id est quae servi peculiariter paraverunt,
Dig. 41, 2, 3; 20, 6, 8.—Especially, particularly, peculiarly:folia peculiariter cruribus vitiosis utilia,
Plin. 26, 8, 33, § 50:medicinae peculiariter curiosus,
id. 25, 2, 3, § 7; Quint. 1, 2, 16; 11, 3, 130; 8, 2, 8 (but in Plin. 36, 20, 37, § 145, the correct read. is peculiaris, not peculiarius; v Sillig ad h. l.). -
91 peculiariter
I.Lit.:II.peculiaris causa,
concerning property, Dig. 41, 2, 44:peculiari nomine,
on account of property, ib. 14, 12, 16.—Transf.A.One's own, belonging to one (cf. proprius):B.etiam opilio, qui pascit alienas oves, aliquam habet peculiarem,
Plaut. As. 3, 1, 36:ovem tibi dabo peculiarem,
id. Merc. 3, 1, 27:ut peculiare aliquid in fundo pascere liceat,
Varr. R. R. 1, 17:aedes,
Dig. 15, 1, 22; 23:nummi,
ib. 12, 1, 31:vinum,
ib. 33, 6, 9:vectigalibus peculiares servos praeposuit,
belonging to him, his own, Suet. Caes. 76: prolatos manu sua e peculiaribus loculis suis id. Galb. 12.—One's own, belonging particularly to one's self, not held in common with others; proper, special, peculiar:C.venio ad Lysaniam, peculiarem tuum, Deciane, testem,
Cic. Fl. 21, 51:hoc mihi peculiare fuerit,
id. Q. Fr. 2, 10, 3:edictum,
id. Verr. 2, 3, 14, § 36; Liv. 3, 19, 9:quasi proprio suo et peculiari deo,
Suet. Aug. 5:Africae peculiare, quod in oleastro inserit,
Plin. 17, 18, 30, § 129:haec sunt peculiaria Arabiae,
id. 12, 17, 38, § 77; 19, 8, 41, § 140:me peculiaris quidem impedit ratio,
Plin. Ep. 1, 8, 16; 10, 2, 2:luce peculiari nitere,
Mart. 4, 64, 8:ut sis ei populus peculiaris,
Vulg. Deut. 26, 18:in populum peculiarem,
id. ib. 14, 2.—Singular, particular, extraordinary, peculiar (post-Aug.):A.peculiari merito,
Suet. Vit. 4:peculiare munus,
Just. 36, 4, 3.— Adv.: pĕcūlĭārĭ-ter.As private property:B.quaedam etiam ignorantes possidemus, id est quae servi peculiariter paraverunt,
Dig. 41, 2, 3; 20, 6, 8.—Especially, particularly, peculiarly:folia peculiariter cruribus vitiosis utilia,
Plin. 26, 8, 33, § 50:medicinae peculiariter curiosus,
id. 25, 2, 3, § 7; Quint. 1, 2, 16; 11, 3, 130; 8, 2, 8 (but in Plin. 36, 20, 37, § 145, the correct read. is peculiaris, not peculiarius; v Sillig ad h. l.). -
92 pervenio
per-vĕnĭo, vēni, ventum, 4 (old fut. pervenibunt, Pompon. ap. Non. 508, 6; pres. subj. pervenat, Plaut. Rud. 3, 2, 12; inf. pres. pass. pervenirier, Ter. Phorm. 4, 3, 35), v. n., to come to, arrive at, reach a place.I.Lit.:II.quotumo die Sicuone huc pervenisti,
Plaut. Ps. 4, 7, 78:Germani in fines Eburonum pervenerunt,
Caes. B. G. 4, 6:ad portam,
Cic. Pis. 25, 61:in summum montis,
Ov. M. 13, 909:in portum,
Quint. 2, 17, 24.—Transf., of things, to reach, become known to, come to, fall to, etc.:III.si ad erum haec res pervenerit,
Plaut. Mil. 2, 4, 50:si lupinum ad siliquas non pervenit,
does not come to pods, does not form pods, Varr. R. R. 1, 23:duodecim secures in praedonum potestatem pervenerunt,
Cic. Imp. Pomp. 12, 32:ut omnis hereditas ad filiam perveniret,
id. Fin. 2, 17, 55:serrula ad Stratonem pervenit,
id. Clu. 64, 180:annona ad denarios L in singulos modios pervenerat,
had risen to, Caes. B. C. 1, 52:pervenit res ad istius aures,
Cic. Verr. 2, 4, 28, § 64; for which poet. with simple acc.:verba aures non pervenientia nostras,
Ov. M. 3, 462.— Impers. pass.:postquam est in thalami tecta Perventum,
Verg. G. 4, 375; id. A. 2, 634.—Trop., to come to, arrive at; to reach, attain to any thing: sine me pervenire, quo [p. 1361] volo (in my story), Ter. Eun. 1, 2, 44:calamitas colonum ad fructus pervenire non patitur,
Varr. R. R. 1, 4:in maximam invidiam,
Cic. Verr. 2, 2, 18, § 45: in senatum, to get into the Senate, i. e. to become a senator, id. Fl. 18, 43:ad primos comoedos,
to become a first-rate comedian, id. Rosc. Com. 11, 30:si in tua scripta pervenero,
to be mentioned in your writings, id. Fam. 5, 12, 7:ad id, quod cupiebat,
id. Off. 1, 31, 113 (dub.;al. venire): ad magnam partem laudis,
Caes. B. C. 1, 26:deditio, ex quā ad Jugurtham scelerum impunitas, in rem publicam damna atque dedecora pervenerint,
Sall. J. 31, 19:in odium alicujus,
Nep. Lys. 1, 3:in amicitiam alicujus,
id. Alc. 5, 3:ex tot procellis civilibus ad incolumitatem,
id. Att. 10, 6:ad desperationem,
Caes. B. C. 2, 42:in magnum timorem. ne, etc.,
id. ib. 1, 61:ad septuagesimum regni annum pervenit,
Cic. Div. 1, 23, 46; Nep. Phoc. 2, 1.— Pass. impers.:pervenirier Eo quo nos volumus,
attain our object, Ter. Phorm. 4, 3, 35:quin erat dicturus, ad quem propter diei brevitatem perventum non est,
his turn was not reached, Cic. Att. 1, 17, 9:ad manus pervenitur,
id. Sest. 36, 77. -
93 Piraceus
Pīraceus (trisyll.) and Pīraeus, i, m., = Peiraieus; also Pīraea, ōrum, n. ( poet.), the celebrated port of Athens, about five Roman miles from the city, with which it was connected by long walls; the Pirœus, now Porto Dracone or Porto Leone:In Piraeea cum exissem,
Cic. Att. 6, 9, 1:venio ad Piraeea: in quo magis reprehendendus sum, quod homo Romanus Piraeea scripserim, non Piraeeum (sic enim omnes nostri locuti sunt), quam in quod addiderim: non enim hoc ut oppido praeposui, sed ut loco... Secutus sum Terentium (Eun. 3, 4, 1): heri aliquot adulescentuli coimus in Piraeeum,
Cic. Att. 7, 3, 10:curre in Piraeum,
Plaut. Trin. 4, 4, 11:ex Piraeeo abire,
Ter. Eun. 2, 2, 59:Piraeeus ille magnificus,
Cic. Rep. 3, 32, 44; id. Brut. 13, 51:e litoribus Piraei,
Cat. 64, 74:Piraeeus et Phalera portuus,
Plin. 4, 7, 11, § 24; Vell. 2, 23, 3.— In neutr.:Sunion expositum Piraeaque tuta recessu Linquit,
Ov. F. 4, 563.—Hence, Pīraeus, a, um, adj., of or belonging to the Pirœus, Pirœan:Piraea litora,
Ov. M. 6, 446:litus,
Sil. 13, 754:portus,
Prop. 3 (4), 21, 23. -
94 Piraea
Pīraceus (trisyll.) and Pīraeus, i, m., = Peiraieus; also Pīraea, ōrum, n. ( poet.), the celebrated port of Athens, about five Roman miles from the city, with which it was connected by long walls; the Pirœus, now Porto Dracone or Porto Leone:In Piraeea cum exissem,
Cic. Att. 6, 9, 1:venio ad Piraeea: in quo magis reprehendendus sum, quod homo Romanus Piraeea scripserim, non Piraeeum (sic enim omnes nostri locuti sunt), quam in quod addiderim: non enim hoc ut oppido praeposui, sed ut loco... Secutus sum Terentium (Eun. 3, 4, 1): heri aliquot adulescentuli coimus in Piraeeum,
Cic. Att. 7, 3, 10:curre in Piraeum,
Plaut. Trin. 4, 4, 11:ex Piraeeo abire,
Ter. Eun. 2, 2, 59:Piraeeus ille magnificus,
Cic. Rep. 3, 32, 44; id. Brut. 13, 51:e litoribus Piraei,
Cat. 64, 74:Piraeeus et Phalera portuus,
Plin. 4, 7, 11, § 24; Vell. 2, 23, 3.— In neutr.:Sunion expositum Piraeaque tuta recessu Linquit,
Ov. F. 4, 563.—Hence, Pīraeus, a, um, adj., of or belonging to the Pirœus, Pirœan:Piraea litora,
Ov. M. 6, 446:litus,
Sil. 13, 754:portus,
Prop. 3 (4), 21, 23. -
95 Piraeus
Pīraceus (trisyll.) and Pīraeus, i, m., = Peiraieus; also Pīraea, ōrum, n. ( poet.), the celebrated port of Athens, about five Roman miles from the city, with which it was connected by long walls; the Pirœus, now Porto Dracone or Porto Leone:In Piraeea cum exissem,
Cic. Att. 6, 9, 1:venio ad Piraeea: in quo magis reprehendendus sum, quod homo Romanus Piraeea scripserim, non Piraeeum (sic enim omnes nostri locuti sunt), quam in quod addiderim: non enim hoc ut oppido praeposui, sed ut loco... Secutus sum Terentium (Eun. 3, 4, 1): heri aliquot adulescentuli coimus in Piraeeum,
Cic. Att. 7, 3, 10:curre in Piraeum,
Plaut. Trin. 4, 4, 11:ex Piraeeo abire,
Ter. Eun. 2, 2, 59:Piraeeus ille magnificus,
Cic. Rep. 3, 32, 44; id. Brut. 13, 51:e litoribus Piraei,
Cat. 64, 74:Piraeeus et Phalera portuus,
Plin. 4, 7, 11, § 24; Vell. 2, 23, 3.— In neutr.:Sunion expositum Piraeaque tuta recessu Linquit,
Ov. F. 4, 563.—Hence, Pīraeus, a, um, adj., of or belonging to the Pirœus, Pirœan:Piraea litora,
Ov. M. 6, 446:litus,
Sil. 13, 754:portus,
Prop. 3 (4), 21, 23. -
96 postveniens
post-vĕnĭens, entis, Part. [venio], coming after (opp. praecurrens), Plin. 18, 25, 57, § 207. -
97 praevenio
prae-vĕnĭo, vēni, ventum, 4 (in tmesi:I.praeque diem veniens,
Verg. E. 8, 17), v. n. and a., to come before, precede, get the start of, to outstrip, anticipate, to prevent (postAug.; for, in Cic. Off. 3, 7, 33, the correct reading is peremisset; cf.: antevenio, antecedo, praeverto); constr. absol. or with acc.Lit., absol.:(β).hostis breviore viā praeventurus erat,
Liv. 22, 24:praevenerat non fama solum, sed nuncius etiam ex regiis servis,
id. 24, 21:Lucifero praeveniente,
Ov. F. 5, 548.—With acc.:2.talia agentem mors praevenit,
anticipated him, prevented the execution of his plans, Suet. Caes. 44:desiderium plebis,
Liv. 8, 16:damnationis ignominiam voluntariā morte praevenit,
anticipated, Val. Max. 1, 3, 3.—In pass., to be prevented, hindered, etc.:quae ipse paravisset facere, perfidiā clientis sui praeventa,
Sall. J. 71, 5:quod non praeventum morte fuisse, dolet,
prevented by death, Ov. Tr. 5, 4, 32:peregissetque ultionem, nisi morte praeventus fuisset,
Just. 32, 3:praeventus est ab Agrippinā,
Suet. Claud. 44; Plin. Ep. 9, 1, 3:nisi praeveniretur Agrippina,
i. e. if she had not been killed beforehand, Tac. A. 14, 7:si maritus sit in magistratu, potest praeveniri a patre,
the father can bring the accusation first, Dig. 48, 5, 15.—To come or go beforehand (late Lat.):II.ut praeveniant ad vos,
Vulg. 2 Cor. 9, 5:praevenit ungere corpus meum,
id. Marc. 14, 8.—Trop., to surpass, excel, be superior (post-Aug.):Nomentanae vites fecunditate (Amineas) praeveniunt,
Col. 3, 2, 14. -
98 propior
prŏpĭor, ĭus, gen. ōris, adj. comp., and proxĭmus, a, um, adj. sup. (v. below, II.) [from the obsol. propis; whence prope].I. A.Lit., of place:B.portus propior,
Verg. A. 3, 530:tumulus,
Liv. 22, 24:ut propior patriae sit fuga nostra,
Ov. P. 1, 2, 130:domus,
Sall. H. 2, 40 Dietsch:cum propior caliginis aër Ater init oculos,
Lucr. 4, 338 (314).—With acc.:propior montem suos collocat,
Sall. J. 49, 1:propior hostem,
Hirt. B. G. 8, 9.—With ab:quisquis ab igne propior stetit,
Sen. Ep. 74, 4.—With inf.:propior timeri,
Stat. Th. 12, 223.— Neutr. plur, subst.: prŏpĭōra, um, places lying near:propiora fluminis,
Tac. H. 5, 16:tenere,
Verg. A. 5, 168.—Trop.1.Of time, nearer, later, more recent:2.veniunt inde ad propiora,
Cic. Tusc. 1, 48, 116:venio ad propiorem (epistulam),
id. Att. 15, 3, 2:propior puero quam juveni,
Vell. 2, 53, 1:septimus octavo jam propior annus,
Hor. S. 2, 6, 40; id. C. 3, 15, 4:mors,
Tib. 2, 3, 42:propiore aut longiore tempore aliquid facere,
Dig. 23, 4, 17.—Of relationship, nearer, more nearly related; with dat.:3.quibus propior P. Quintio nemo est,
Cic. Quint. 31, 97:ille gradu propior sanguinis,
Ov. H. 3, 28; 16, 326; 20, 158:amicus,
Hor. Ep. 1, 9, 5.—Of resemblance, more nearly resembling, more like (class.); with dat.:4.quae sceleri propiora sunt, quam religioni,
Cic. Verr. 2, 4, 50, § 112:tauro,
Verg. G. 3, 57:vero est propius,
more probable, Liv. 4, 37; Ov. F. 4, 801; Tac. A. 13, 34; id. G. 45:scribere Sermoni propiora,
Hor. S. 1, 4, 42.—With acc. (not in Cic.):propius est fidem,
is more credible, Liv. 4, 17:quod tamen vitium propius virtutem erat,
Sall. C. 11, 1.—Of relation or connection, nearer, more nearly related, affecting or concerning more nearly, of greater import, closer, more intimate:A.hunc priorem aequom'st me habere: tunica propior pallio est, proverbially,
my shirt is nearer than my coat, Plaut. Trin. 5, 2, 30:propior societas eorum, qui ejusdem civitatis,
Cic. Off. 3, 17, 69:sua sibi propiora pericula esse, quam mea,
id. Sest. 18, 40:alium portum propiorem huic aetati videbamus,
id. Att. 14, 19, 1:damnum propius medullis,
Hor. Ep. 1, 10, 28:cura propior luctusque domesticus,
Ov. M. 13, 578; id. P. 4, 9, 71:supplemento vel Latium propius esse,
Liv. 8, 11:irae quam timori propiorem cernens,
more inclined to anger than to fear, Tac. A. 16, 9: oderat Aenean propior Saturnia Turno, more inclined or attached to, Ov. Tr. 1, 2, 7.—Hence, adv.: prŏpĭus, more nearly, nearer, closer (class.).Lit.1.Absol.:2.propius accedamus,
Ter. Ad. 3, 2, 11; Ov. M. 2, 41:res adspicere,
Verg. A. 1, 526:propius spectare aliquid,
Hor. Ep. 1, 1, 67;stare,
id. A. P. 361.—With dat., nearer to: propius grammatico accessi, Cic. ap. Diom. p. 405 P. (not elsewhere in Cic.):3.propius Tiberi quam Thermopylis,
Nep. Hann. 8, 3:propius stabulis armenta tenerent,
Verg. G. 1, 355.—With acc.:4.ne propius se castra moveret,
Caes. B. G. 4, 9:pars insulae, quae est propius solis occasum,
id. ib. 4, 28: propius aliquem accedere, id. ib. 5, 36:propius urbem,
Cic. Phil. 7, 9, 26:mare,
Sall. J. 18, 9.—With ab:B.propius a terris,
Cic. N. D. 1, 31, 87:antiquitas quo propius aberat ab ortu et divinā progenie, hoc melius ea cernebat,
id. Tusc. 1, 12, 26:ab Urbe,
Plin. 17, 25, 38, § 243.—Trop.:II.ut propius ad ea accedam, quae a te dicta sunt,
Cic. Fin. 4, 10, 24; Sen. Ira, 3, 42, 4; Cic. Part. 36, 124:propius accedo: nego esse illa testimonia,
id. Fl. 10, 23:a contumeliā quam a laude propius fuerit post Vitellium eligi,
Tac. H. 2, 76:nec quicquam propius est factum, quam ut illum persequeretur,
he was within an ace of following him, Cic. Clu. 21, 59; so,propius nihil est factum, quam ut occideretur,
id. Q. Fr. 1, 2, 5, § 15.Sup.: proxĭmus (PROXVMVS and PROXSVMEIS, Tab. Bant.; late comp. proximior, Sen. Ep. 108, 16; Ulp. ap. Prisc. p. 607 P.; v. below, B. 2. and 3.; cf. in adv. 2. c.), a, um, adj., the nearest, next (class.).A.Lit., of place:1. 2.proxima oppida,
Caes. B. G. 3, 12:via,
Lucr. 5, 103; cf.:via ad gloriam proxima et quasi compendiaria,
Cic. Off. 2, 12, 43:ad proximum mare, dein Romam pergerent,
Sall. J. 23, 2:in proximos collis discedunt,
id. ib. 54, 10:proximum iter in Galliam,
Caes. B. G. 1, 10:paries cum proximus ardet,
Hor. Ep. 1, 18, 84:agri termini,
id. C. 2, 18, 23:proximus vicinus,
one's nearest neighbor, Plaut. Most. 3, 1, 138; Ter. Hec. 1, 2, 49; Cic. Att. 2, 14, 2; Dig. 50, 15, 4.—With dat.:Belgae proximi sunt Germanis,
Caes. B. G. 1, 1: huic proximum inferiorem orbem tenet puroeis, Cic. N. D. 2, 20, 53:proxima Campano ponti villula,
Hor. S. 1, 5, 45.—With acc. (not in Cic.):qui te proximus est,
Plaut. Poen. 5, 3, 1:ager proximus finem Megalopolitarum,
Liv. 35, 27:Crassus proximus mare Oceanum hiemarat,
Caes. B. G. 3, 7, 2:qui proximi forte tribunal steterant,
Liv. 8, 32, 12.—With ab, nearest to, next to:dactylus proximus a postremo,
next before, Cic. Or. 64, 217:ut quisque proximus ab oppresso sit,
Liv. 37, 25:proximus a dominā,
Ov. A. A. 1, 139:proxima regio ab eā (urbe),
Curt. 10, 5, 18. —Hence, as subst.,proxĭmum, i, n., the neighborhood, vicinity:B.vicinus e proximo,
hard by, Plaut. Aul. 2, 4, 11:aquam hinc de proximo rogabo,
from the house next door, id. Rud. 2, 3, 73:cum in proximo hic sit aegra,
close by, next door, Ter. Hec. 3, 2, 6:huic locum in proximum conduxi,
Cic. Fil. Fam. 16, 21, 4:per impluvium huc despexi in proximum,
into our neighbor's, Plaut. Mil. 2, 3, 16.— Plur.:traicit in proxima continentis,
Liv. 31, 46, 12.—Trop.1.Of time, the next preceding or following, the previous, last, the next, the following, ensuing:2.quid proximā, quid superiore nocte egeris,
Cic. Cat. 1, 1, 1:his proximis Nonis, cum in hortos Bruti venissemus,
id. Lael. 2, 7:Gabinius quem proximis superioribus diebus acerrime oppugnasset,
id. Fam. 1, 9, 20: se proximā nocte castra moturum, on the next, i.e. the following night, Caes. B. G. 1, 40 fin.; 2, 12; 3, 18; Liv. 2, 7, 1:proximo anno,
Sall. J. 35, 2; Plin. 17, 23, 35, § 208:in proxumum annum (se) transtulit,
Cic. Mil. 9, 24:proximo, altero, tertio, denique reliquis consecutis diebus,
id. Phil. 1, 13, 32:bello tanto majore quam proximo conatu apparatum est,
Liv. 4, 23, 6 Weissenb. ad loc.: IN DIEBVS V. PROXSVMEIS QVIBVS QVISQVE EORVM MAG (istratum) INIERIT, Tab. Bantin. lin. 14; so ib. lin. 12; Cic. Fam. 10, 26, 2; id. Att. 11, 11, 1:censor qui proximus ante me fuerat,
id. Sen. 12, 42: die proximi, old abl. form for proximo, Cato ap. Gell. 10, 24, 10, and ap. Non. 153, 11; cf.:crastinus, pristinus, etc., but proximo a. d. VI. Kal. Octobr.,
recently, last of all, Cic. Att. 18, 5.—In order of succession, rank, estimation, worth, etc., the next:3.summa necessitudo videtur esse honestatis: huic proxima incolumitatis: tertia ac levissima commoditatis,
Cic. Inv. 2, 58, 173:observat L. Domitium maxime, me habet proximum,
id. Att. 1, 1, 3:proximos dentes eiciunt,
Varr. R. R. 2, 7, 2:prima vulnera... Proxima,
Ov. M. 3, 233:proximos illi tamen occupavit Pallas honores,
Hor. C. 1, 12, 19: proximum est, ut, it follows that, remains that, the next point is: proximum est ergo, ut, opus fuerit classe necne quaeramus, we must next inquire, Cic. Fl. 12, 27:proximum est, ut doceam, deorum providentiā mundum administrari,
id. N. D. 2, 29, 73.—Of value or quality, the next, most nearly approaching, most like or similar:id habendum est antiquissimum et deo proximum, quod est optimum,
Cic. Leg. 2, 16, 40:ficta voluptatis causā sint proxima veris,
Hor. A. P. 338:proxima Phoebi Versibus ille facit,
Verg. E. 7, 22.— Comp.:ut quorum abstinentiam interrupi, modum servem et quidem abstinentiae proximiorem,
Sen. Ep. 108, 16.—In relationship, connection, or resemblance, the nearest, next, most nearly or closely related, next of kin, most like:b.AGNATVS PROXIMVS, Fragm. XII. Tabularum: hic illi genere est proximus,
Ter. Ad. 4, 5, 17:proximus cognatione,
Cic. Inv. 2, 49, 144:id des proximum,
id. Leg. 2, 16, 40:proxima virtutibus vitia,
Quint. 10, 2, 16:propinquitate,
Nep. Ages. 1, 3:proximae necessitudines,
Petr. 116.— Comp.: si quis proximior cognatus nasceretur, Ulp. ap. Prisc. p. 607 P.— Subst.: proxĭmi, ōrum, m., one's nearest relatives, next of kin:injuriosi sunt in proximos,
Cic. Off. 1, 14, 44; Caes. Fragm. ap. Gell. 5, 13, 6; Phaedr. 5, 1, 16:cum haec omnia cumulate tuis proximis plana fecero,
i.e. to your friends, intimates, Cic. Verr. 2, 5, 64, § 165; id. Pis. 32, 79; Gell. 3, 8, 3.—In gen., one's neighbor, fellow-man:4.sive nostros status, sive proximorum ingenia contemplamur,
Val. Max. 6, 9, 1; Quint. Decl. 2, 59:quis est mihi proximus?
Aug. in Psa. 118; Serm. 8, 2; 90, 7 init. —That is nearest at hand, i. e. apt, fit, suitable, convenient, easy (anteand post-class.):1.argumentum,
App. Mag. p. 278:cum obvium proximumque esset dicere, etc.,
Gell. 3, 14, 12: eamus ad me;ibi proximum est, ubi mutes,
there is the fittest, most convenient place, Ter. Eun. 3, 5, 64.— Adv.: proxĭmē (proxume; comp. proximius, v. below, 2. c.), nearest, very near, next.Lit., of place, with dat. (not in Cic., rare in Livy):2.quam proxime potest hostium castris castra communit,
Caes. B. C. 1, 72 fin.; Liv. 25, 14, 4.—With acc.:exercitum habere quam proxime hostem,
Cic. Att. 6, 5, 3:proxime Pompeium sedebam,
id. ib. 1, 14, 3:proxime Hispaniam Mauri sunt,
Sall. J. 19, 4.—With ab:a Surā proxime est Philiscum oppidum Parthorum,
Plin. 5, 26, 21, § 89:omnes tamen quam proxime alter ab altero debent habitare,
Col. 1, 6, 8.—Trop.a.Of time, shortly before or after, last, next:b.civitates quae proxime bellum fecerant,
Caes. B. G. 3, 29:Tito fratre suo censore, qui proximus ante me fuerat,
Cic. Sen. 12, 42; id. Part. 39, 137; Plin. Ep. 4, 13, 3:cum proxime judices contrahentur,
id. ib. 5, 7, 3.—With acc.:proxime abstinentiam sumendus est cibus exiguus,
Cels. 3, 2:proxime solis occasum,
Pall. 9, 8, 5.—Of order, rank, estimation, condition, etc., next to, next after, next:c.proxime et secundum deos homines hominibus maxime utiles esse possunt,
Cic. Off. 2, 3, 1:me huic tuae virtuti proxime accedere,
id. Fam. 11, 21, 4:proxime a nobilissimis viris,
Vell. 2, 124, 4; id. 2, 127, 1:proxime valent cetera lauri genera,
Plin. 23, 8, 80, § 158: utilissimum esse omphacium;proxime viride,
id. 23, 4, 39, § 79.—With acc.: esse etiam debent proxime hos cari, qui, etc., Cass. ap. Cic. Fam. 12, 13, 2:proxime morem Romanum,
closely following the Roman method, Liv. 24, 48, 11:erat res minime certamini navali similis, proxime speciem muros oppugnantium navium,
closely resembling, id. 30, 10.—In this sense also with atque:proxime atque ille aut aeque,
nearly the same as he, Cic. Fam. 9, 13, 2.—Very closely, nicely, accurately:ut proxime utriusque differentiam signem,
Quint. 6, 2, 20 Spald.; cf.:analogia, quam proxime ex Graeco transferentes in Latinum proportionem vocaverunt,
id. 1, 6, 3. — Comp.:nonne apertius, proximius, verius?
Min. Fel. Oct. 19. -
99 propiora
prŏpĭor, ĭus, gen. ōris, adj. comp., and proxĭmus, a, um, adj. sup. (v. below, II.) [from the obsol. propis; whence prope].I. A.Lit., of place:B.portus propior,
Verg. A. 3, 530:tumulus,
Liv. 22, 24:ut propior patriae sit fuga nostra,
Ov. P. 1, 2, 130:domus,
Sall. H. 2, 40 Dietsch:cum propior caliginis aër Ater init oculos,
Lucr. 4, 338 (314).—With acc.:propior montem suos collocat,
Sall. J. 49, 1:propior hostem,
Hirt. B. G. 8, 9.—With ab:quisquis ab igne propior stetit,
Sen. Ep. 74, 4.—With inf.:propior timeri,
Stat. Th. 12, 223.— Neutr. plur, subst.: prŏpĭōra, um, places lying near:propiora fluminis,
Tac. H. 5, 16:tenere,
Verg. A. 5, 168.—Trop.1.Of time, nearer, later, more recent:2.veniunt inde ad propiora,
Cic. Tusc. 1, 48, 116:venio ad propiorem (epistulam),
id. Att. 15, 3, 2:propior puero quam juveni,
Vell. 2, 53, 1:septimus octavo jam propior annus,
Hor. S. 2, 6, 40; id. C. 3, 15, 4:mors,
Tib. 2, 3, 42:propiore aut longiore tempore aliquid facere,
Dig. 23, 4, 17.—Of relationship, nearer, more nearly related; with dat.:3.quibus propior P. Quintio nemo est,
Cic. Quint. 31, 97:ille gradu propior sanguinis,
Ov. H. 3, 28; 16, 326; 20, 158:amicus,
Hor. Ep. 1, 9, 5.—Of resemblance, more nearly resembling, more like (class.); with dat.:4.quae sceleri propiora sunt, quam religioni,
Cic. Verr. 2, 4, 50, § 112:tauro,
Verg. G. 3, 57:vero est propius,
more probable, Liv. 4, 37; Ov. F. 4, 801; Tac. A. 13, 34; id. G. 45:scribere Sermoni propiora,
Hor. S. 1, 4, 42.—With acc. (not in Cic.):propius est fidem,
is more credible, Liv. 4, 17:quod tamen vitium propius virtutem erat,
Sall. C. 11, 1.—Of relation or connection, nearer, more nearly related, affecting or concerning more nearly, of greater import, closer, more intimate:A.hunc priorem aequom'st me habere: tunica propior pallio est, proverbially,
my shirt is nearer than my coat, Plaut. Trin. 5, 2, 30:propior societas eorum, qui ejusdem civitatis,
Cic. Off. 3, 17, 69:sua sibi propiora pericula esse, quam mea,
id. Sest. 18, 40:alium portum propiorem huic aetati videbamus,
id. Att. 14, 19, 1:damnum propius medullis,
Hor. Ep. 1, 10, 28:cura propior luctusque domesticus,
Ov. M. 13, 578; id. P. 4, 9, 71:supplemento vel Latium propius esse,
Liv. 8, 11:irae quam timori propiorem cernens,
more inclined to anger than to fear, Tac. A. 16, 9: oderat Aenean propior Saturnia Turno, more inclined or attached to, Ov. Tr. 1, 2, 7.—Hence, adv.: prŏpĭus, more nearly, nearer, closer (class.).Lit.1.Absol.:2.propius accedamus,
Ter. Ad. 3, 2, 11; Ov. M. 2, 41:res adspicere,
Verg. A. 1, 526:propius spectare aliquid,
Hor. Ep. 1, 1, 67;stare,
id. A. P. 361.—With dat., nearer to: propius grammatico accessi, Cic. ap. Diom. p. 405 P. (not elsewhere in Cic.):3.propius Tiberi quam Thermopylis,
Nep. Hann. 8, 3:propius stabulis armenta tenerent,
Verg. G. 1, 355.—With acc.:4.ne propius se castra moveret,
Caes. B. G. 4, 9:pars insulae, quae est propius solis occasum,
id. ib. 4, 28: propius aliquem accedere, id. ib. 5, 36:propius urbem,
Cic. Phil. 7, 9, 26:mare,
Sall. J. 18, 9.—With ab:B.propius a terris,
Cic. N. D. 1, 31, 87:antiquitas quo propius aberat ab ortu et divinā progenie, hoc melius ea cernebat,
id. Tusc. 1, 12, 26:ab Urbe,
Plin. 17, 25, 38, § 243.—Trop.:II.ut propius ad ea accedam, quae a te dicta sunt,
Cic. Fin. 4, 10, 24; Sen. Ira, 3, 42, 4; Cic. Part. 36, 124:propius accedo: nego esse illa testimonia,
id. Fl. 10, 23:a contumeliā quam a laude propius fuerit post Vitellium eligi,
Tac. H. 2, 76:nec quicquam propius est factum, quam ut illum persequeretur,
he was within an ace of following him, Cic. Clu. 21, 59; so,propius nihil est factum, quam ut occideretur,
id. Q. Fr. 1, 2, 5, § 15.Sup.: proxĭmus (PROXVMVS and PROXSVMEIS, Tab. Bant.; late comp. proximior, Sen. Ep. 108, 16; Ulp. ap. Prisc. p. 607 P.; v. below, B. 2. and 3.; cf. in adv. 2. c.), a, um, adj., the nearest, next (class.).A.Lit., of place:1. 2.proxima oppida,
Caes. B. G. 3, 12:via,
Lucr. 5, 103; cf.:via ad gloriam proxima et quasi compendiaria,
Cic. Off. 2, 12, 43:ad proximum mare, dein Romam pergerent,
Sall. J. 23, 2:in proximos collis discedunt,
id. ib. 54, 10:proximum iter in Galliam,
Caes. B. G. 1, 10:paries cum proximus ardet,
Hor. Ep. 1, 18, 84:agri termini,
id. C. 2, 18, 23:proximus vicinus,
one's nearest neighbor, Plaut. Most. 3, 1, 138; Ter. Hec. 1, 2, 49; Cic. Att. 2, 14, 2; Dig. 50, 15, 4.—With dat.:Belgae proximi sunt Germanis,
Caes. B. G. 1, 1: huic proximum inferiorem orbem tenet puroeis, Cic. N. D. 2, 20, 53:proxima Campano ponti villula,
Hor. S. 1, 5, 45.—With acc. (not in Cic.):qui te proximus est,
Plaut. Poen. 5, 3, 1:ager proximus finem Megalopolitarum,
Liv. 35, 27:Crassus proximus mare Oceanum hiemarat,
Caes. B. G. 3, 7, 2:qui proximi forte tribunal steterant,
Liv. 8, 32, 12.—With ab, nearest to, next to:dactylus proximus a postremo,
next before, Cic. Or. 64, 217:ut quisque proximus ab oppresso sit,
Liv. 37, 25:proximus a dominā,
Ov. A. A. 1, 139:proxima regio ab eā (urbe),
Curt. 10, 5, 18. —Hence, as subst.,proxĭmum, i, n., the neighborhood, vicinity:B.vicinus e proximo,
hard by, Plaut. Aul. 2, 4, 11:aquam hinc de proximo rogabo,
from the house next door, id. Rud. 2, 3, 73:cum in proximo hic sit aegra,
close by, next door, Ter. Hec. 3, 2, 6:huic locum in proximum conduxi,
Cic. Fil. Fam. 16, 21, 4:per impluvium huc despexi in proximum,
into our neighbor's, Plaut. Mil. 2, 3, 16.— Plur.:traicit in proxima continentis,
Liv. 31, 46, 12.—Trop.1.Of time, the next preceding or following, the previous, last, the next, the following, ensuing:2.quid proximā, quid superiore nocte egeris,
Cic. Cat. 1, 1, 1:his proximis Nonis, cum in hortos Bruti venissemus,
id. Lael. 2, 7:Gabinius quem proximis superioribus diebus acerrime oppugnasset,
id. Fam. 1, 9, 20: se proximā nocte castra moturum, on the next, i.e. the following night, Caes. B. G. 1, 40 fin.; 2, 12; 3, 18; Liv. 2, 7, 1:proximo anno,
Sall. J. 35, 2; Plin. 17, 23, 35, § 208:in proxumum annum (se) transtulit,
Cic. Mil. 9, 24:proximo, altero, tertio, denique reliquis consecutis diebus,
id. Phil. 1, 13, 32:bello tanto majore quam proximo conatu apparatum est,
Liv. 4, 23, 6 Weissenb. ad loc.: IN DIEBVS V. PROXSVMEIS QVIBVS QVISQVE EORVM MAG (istratum) INIERIT, Tab. Bantin. lin. 14; so ib. lin. 12; Cic. Fam. 10, 26, 2; id. Att. 11, 11, 1:censor qui proximus ante me fuerat,
id. Sen. 12, 42: die proximi, old abl. form for proximo, Cato ap. Gell. 10, 24, 10, and ap. Non. 153, 11; cf.:crastinus, pristinus, etc., but proximo a. d. VI. Kal. Octobr.,
recently, last of all, Cic. Att. 18, 5.—In order of succession, rank, estimation, worth, etc., the next:3.summa necessitudo videtur esse honestatis: huic proxima incolumitatis: tertia ac levissima commoditatis,
Cic. Inv. 2, 58, 173:observat L. Domitium maxime, me habet proximum,
id. Att. 1, 1, 3:proximos dentes eiciunt,
Varr. R. R. 2, 7, 2:prima vulnera... Proxima,
Ov. M. 3, 233:proximos illi tamen occupavit Pallas honores,
Hor. C. 1, 12, 19: proximum est, ut, it follows that, remains that, the next point is: proximum est ergo, ut, opus fuerit classe necne quaeramus, we must next inquire, Cic. Fl. 12, 27:proximum est, ut doceam, deorum providentiā mundum administrari,
id. N. D. 2, 29, 73.—Of value or quality, the next, most nearly approaching, most like or similar:id habendum est antiquissimum et deo proximum, quod est optimum,
Cic. Leg. 2, 16, 40:ficta voluptatis causā sint proxima veris,
Hor. A. P. 338:proxima Phoebi Versibus ille facit,
Verg. E. 7, 22.— Comp.:ut quorum abstinentiam interrupi, modum servem et quidem abstinentiae proximiorem,
Sen. Ep. 108, 16.—In relationship, connection, or resemblance, the nearest, next, most nearly or closely related, next of kin, most like:b.AGNATVS PROXIMVS, Fragm. XII. Tabularum: hic illi genere est proximus,
Ter. Ad. 4, 5, 17:proximus cognatione,
Cic. Inv. 2, 49, 144:id des proximum,
id. Leg. 2, 16, 40:proxima virtutibus vitia,
Quint. 10, 2, 16:propinquitate,
Nep. Ages. 1, 3:proximae necessitudines,
Petr. 116.— Comp.: si quis proximior cognatus nasceretur, Ulp. ap. Prisc. p. 607 P.— Subst.: proxĭmi, ōrum, m., one's nearest relatives, next of kin:injuriosi sunt in proximos,
Cic. Off. 1, 14, 44; Caes. Fragm. ap. Gell. 5, 13, 6; Phaedr. 5, 1, 16:cum haec omnia cumulate tuis proximis plana fecero,
i.e. to your friends, intimates, Cic. Verr. 2, 5, 64, § 165; id. Pis. 32, 79; Gell. 3, 8, 3.—In gen., one's neighbor, fellow-man:4.sive nostros status, sive proximorum ingenia contemplamur,
Val. Max. 6, 9, 1; Quint. Decl. 2, 59:quis est mihi proximus?
Aug. in Psa. 118; Serm. 8, 2; 90, 7 init. —That is nearest at hand, i. e. apt, fit, suitable, convenient, easy (anteand post-class.):1.argumentum,
App. Mag. p. 278:cum obvium proximumque esset dicere, etc.,
Gell. 3, 14, 12: eamus ad me;ibi proximum est, ubi mutes,
there is the fittest, most convenient place, Ter. Eun. 3, 5, 64.— Adv.: proxĭmē (proxume; comp. proximius, v. below, 2. c.), nearest, very near, next.Lit., of place, with dat. (not in Cic., rare in Livy):2.quam proxime potest hostium castris castra communit,
Caes. B. C. 1, 72 fin.; Liv. 25, 14, 4.—With acc.:exercitum habere quam proxime hostem,
Cic. Att. 6, 5, 3:proxime Pompeium sedebam,
id. ib. 1, 14, 3:proxime Hispaniam Mauri sunt,
Sall. J. 19, 4.—With ab:a Surā proxime est Philiscum oppidum Parthorum,
Plin. 5, 26, 21, § 89:omnes tamen quam proxime alter ab altero debent habitare,
Col. 1, 6, 8.—Trop.a.Of time, shortly before or after, last, next:b.civitates quae proxime bellum fecerant,
Caes. B. G. 3, 29:Tito fratre suo censore, qui proximus ante me fuerat,
Cic. Sen. 12, 42; id. Part. 39, 137; Plin. Ep. 4, 13, 3:cum proxime judices contrahentur,
id. ib. 5, 7, 3.—With acc.:proxime abstinentiam sumendus est cibus exiguus,
Cels. 3, 2:proxime solis occasum,
Pall. 9, 8, 5.—Of order, rank, estimation, condition, etc., next to, next after, next:c.proxime et secundum deos homines hominibus maxime utiles esse possunt,
Cic. Off. 2, 3, 1:me huic tuae virtuti proxime accedere,
id. Fam. 11, 21, 4:proxime a nobilissimis viris,
Vell. 2, 124, 4; id. 2, 127, 1:proxime valent cetera lauri genera,
Plin. 23, 8, 80, § 158: utilissimum esse omphacium;proxime viride,
id. 23, 4, 39, § 79.—With acc.: esse etiam debent proxime hos cari, qui, etc., Cass. ap. Cic. Fam. 12, 13, 2:proxime morem Romanum,
closely following the Roman method, Liv. 24, 48, 11:erat res minime certamini navali similis, proxime speciem muros oppugnantium navium,
closely resembling, id. 30, 10.—In this sense also with atque:proxime atque ille aut aeque,
nearly the same as he, Cic. Fam. 9, 13, 2.—Very closely, nicely, accurately:ut proxime utriusque differentiam signem,
Quint. 6, 2, 20 Spald.; cf.:analogia, quam proxime ex Graeco transferentes in Latinum proportionem vocaverunt,
id. 1, 6, 3. — Comp.:nonne apertius, proximius, verius?
Min. Fel. Oct. 19. -
100 provenio
I.Lit.A.In gen. (mostly anteclass.): proveniebant oratores novi, Naev. ap. Cic. Sen. 6, 20 (Com. Rel. p. 14 Rib.):B.scriptorum magna ingenia,
Sall. C. 8, 3:in scenam,
Plaut. Ps. 1, 5, 155:quibus feminis menstrua non proveniunt,
Cels. 2, 7.—In partic.1.To come forth, be brought forth, be born; to originate, arise, be produced (post-Aug.; cf.2.progigno): deductis olim, quique mox provenere, haec patria est,
were born, Tac. H. 4, 65:neque Artemenem Dario provenisse,
Just. 2, 10, 4:nec aliud ibi animal provenit,
Plin. 9, 10, 12, § 38; 10, 54, 75, § 152:insula, in quā candidum plumbum provenit,
id. 4, 16, 30, § 104:lana,
Ov. F. 4, 773; id. Am. 3, 1, 44:sic neque fistulosus (caseus) neque salsus neque aridus provenit,
Col. 7, 8, 5.—To grow up, grow, thrive (so in Cæs. and Livy; cf.II.redeo): frumentum propter siccitates angustius provenerat,
Caes. B. G. 5, 24; Liv. 27, 8, 19; 45, 13, 16; Quint. 5, 14, 32:virgas roscidas si recideris, parum prospere proveniunt,
Col. 4, 30, 6; 1, 2, 4; 3, 18, 2; Plin. 19, 7, 36, § 120:arbores sponte suā provenientes,
id. 17, 1, 1, § 1:cum provenisset segetum copia,
Amm. 28, 1, 17; Sen. Ben. 1, 12, 4.—Trop.A. B.In partic.1.To spring, originate, arise; to come to pass, take place, to happen, occur (cf.:2.accido, evenio): carmina proveniunt animo deducta sereno,
Ov. Tr. 1, 1, 39:ut ex studiis gaudium, sic studia hilaritate proveniunt,
Plin. Ep. 8, 19, 2; cf.:Alexandro simile provenisset ostentum,
Suet. Aug. 94:provenire certa ratione,
Col. 4, 29, 2.—To go on, proceed in any manner; to succeed, prosper, flourish, turn out: decumae proveniunt male, Lucil. ap. Non. 521, 3.— Transf., of personal subjects, to whom any thing turns out in any manner:b.cum tu recte provenisti,
since it has turned out well with you, Plaut. Truc. 2, 6, 35; id. Stich. 2, 2, 73; Ter. Ad. 5, 9, 22; cf.:nequiter multis modis,
Plaut. Rud. 3, 5, 57; Vulg. Phil. 1, 19:novā ubertate provenire terram,
flourish, Tac. A. 16, 2; Sen. Cons. ad Marc. 12, 2.—Pregn., to go on well, to prosper, succeed, = succedere:si destinata provenissent,
Tac. H. 4, 18:si consilium provenisset,
id. ib. 3, 41:provenere dominationes,
id. A. 3, 26:ut proveniant sine malo,
Plaut. Most. 2, 1, 68:ut initia belli provenissent,
Tac. H. 2, 20 fin.; id. A. 14, 25.
См. также в других словарях:
Venio Losert — am 12. Oktober 2008 Spielerinformationen Geburtstag 25. Juli 1976 Geburtsort Zavidovići, Jugoslawien … Deutsch Wikipedia
Venio Losert — Venio Losert … Wikipédia en Français
Venio Losert — (born July 25, 1976 in Zavidovići, Socialist Republic of Bosnia and Herzegovina, Yugoslavia) is a Croatian team handball player. He plays at the goalkeeper position.Losert was a member of the Croatian national team that won gold Olympic medals… … Wikipedia
Venio Losert — Losert Datos personales Nombre completo Venio Losert Nacimiento Slavonski Brod … Wikipedia Español
Kommunität Venio — Die Kommunität Venio ist eine Gemeinschaft von Frauen im Münchner Stadtteil Nymphenburg, die ein klösterliches Leben nach der Benediktsregel führen und zugleich außerhalb des Klosters berufstätig sind. Inhaltsverzeichnis 1 Geschichte 2… … Deutsch Wikipedia
A Bandeirantibus Venio — A bandeirantibvs venio is a Latin motto meaning Proceed from Bandeirantes . It is the motto of the city of São Carlos, State of São Paulo, Brazil … Wikipedia
Croatia national handball team — Croatia Information Nickname Kauboji (Cowboys) Association Croatian Handball Federation Coach Slavko Goluža … Wikipedia
Croatian presidential election, 2009–2010 — 2005 ← 27 December 2009 and 10 January 2010 → Next … Wikipedia
List of Latin words with English derivatives — This is a list of Latin words with derivatives in English (and other modern languages). Ancient orthography did not distinguish between i and j or between u and v. Many modern works distinguish u from v but not i from j. In this article both… … Wikipedia
Croatia at the 2004 Summer Olympics — Croatia at the Olympic Games Flag of Croatia – Flag bearers … Wikipedia
Croatia at the 1996 Summer Olympics — Croatia at the Olympic Games Flag of Croatia – Flag bearers … Wikipedia