-
101 insisto
īn-sisto, stitī, —, ere1) становиться, ступать (in aliquā re, aliquam rem или alicui rei; поэт. aliquā re)i. (summis) digĭtis O, Sen — стать на цыпочкиi. limen V — ступить на порогi. vestigiis alicujus C, Sen etc. — идти по чьим-л. следамi.margine ripae O — плыть к краю берегаi. iter L, Pt, viam Ter, C, V и viā Ter — вступить на путь, идти по путиi. vestigia certa viae Lcr — стать на верный путьprave i. Ter — пойти по неправильному пути2) стоять (на), находиться (in manu alicujus C; in tantā gloriā C)villae, quae fluminis margine insīstunt PJ — города, находящиеся на берегу рекиcurriculo quadrigarum i. T — управлять квадригойpluribus munimentis i. T — стоять на многих основаниях, т. е. сильно укрепить своё положение3) идти по следам, преследовать, теснить (i. hostes Nep и hostibus L)4) настаивать, требовать (i. alicui H, Col)5) предпринимать, приступать, начинать (i. negotium C; obsidioni QC)6) предаваться (i. spei T); усердно заниматься (i. in или ad aliquam rem Cs, L и alicui rei L)totus et mente et animo in bellum insistit Cs — (Цезарь) всеми помыслами и всей душой отдаётся войнеrationem pugnae i. Cs — придерживаться (определённого) боевого планаi. urbem oppugnare L — настойчиво штурмовать город7) останавливаться ( orator paulum insistit C); быть неподвижным ( stellae insistunt C)8) колебаться, сомневаться (i. in aliquā re C)9) наступать, начинаться ( tempora institerant O) -
102 inter
I adv. редкомежду, посреди (stetit arduus i. pontus VF)II inter praep. cum acc.1) между (i. urbem et Tiberim L; i. spem et desperationem haesitare QC; i. spem curamque, timores i. et iras H; terras i. caelumque V); среди (i. equites proeliari L; peritissimus i. duces L); посреди (erat i. planitiem mons Sl); в середину (i. medios hostes se conjicere L); в (i. angustias vicorum Su)i. falcarios C — улица (на улице) серповщиков3) юр.i. sicarios accusare C — обвинять в убийстве4) на, в, передi. ora alicujus QC — на глазах у кого-л.5) в промежутке времени, между (i. horam tertiam et quartam L); во время, в течение (i. tot annos C; i. cenam C; i. epulas Sl, T; i. lusum Pt)6) возвр.i. se — между собой, друг (от) друга, взаимно (res i. se similes C, Q; aliquid i. se dividere Nep; colles i. se propinqui Sl)7) выраженияi. homines esse C — быть среди людей (на людях), тж. быть в живыхi. exempla esse Sen, T — служить примеромi. omnes excellere C — превосходить всехquod i. nos liceat (dicere) C, тж. i. nos dictum sit Ter — пусть это будет сказано между намиi. paucos (i. pauca) — особенно, на редкость (i. paucos disertus Q)i. cuncta H (omnia QC, cetera L) — прежде всегоi. initia (principia) CC — вначале, сперваi. vias Pl, Ter — в пути, дорогойi. alia PJ — между прочимi. (aliquas, eas) moras Sl, PJ, Su — тем временемi. cetera mala Pt — в довершение прочих бедi. omnes constat C — всем известноIII inter- приставка, обозначающая1) между ( intercedere)2) временами, от времени до времени ( intermittere)3) гибель, уничтожение ( interire) -
103 intersaepio
огораживать, загораживать ( foramina C); преграждать, отрезывать ( iter C); отделять ( urbem vallo ab arce L)alicui conspectum alicujus rei i. L — скрыть что-л. от чьих-л. взоров -
104 interseco
inter-seco, secuī, sectum, āreразрезать, рассекать (lateres Vtr; flumen intersecans urbem Amm) -
105 intra
I intrā adv. [из *. intĕrā, sc. parte] (compar. interius, superl. intimē)1) внутри (ea pars, quae i. CC; i. forisque Pt)2) внутрь, вглубь (i. penetrare VP; spectare Q)spatium vitae interius flectĕre погов. Sen — идти кратчайшим путём, т. е. ограничивать себяinsistere interius C — остановиться, сделать остановку (в середине речи)II intrā praep. cum acc.1) внутри (i. extraque munitiones Cs; i. urbem L)i. se — про себя, втайне ( scelus cogitare J)2) внутрь, в (se recipere i. fines suos Cs)3) в течение, в продолжение (i. annos quattuordecim Cs)i. juventam T — в расцвете молодостиi. hos dies Pt — в течение последних дней, на дняхi. sextum mensem Pt — до истечения шестого месяца, т. е. в шестимесячный срок4) менее, доi. centum L — до стаi. famam esse Q — быть ниже (своей) репутации (хуже, чем можно было ждать)i. fiduciam ponere Pt — считать маловероятнымi. annum vicesimum Cs — до достижения 20-летнего возраста5) только, в пределахi. jactum teli V к — пределах брошенного копьяi. aquam manere CC — пить только водуi. vos futura PJ — (это) должно быть сохранено вами в тайнеi. verba peccare QC — грешить только на словахi. finem juris L — в рамках законаi. fortunam manere O — сохранять своё (социальное) положениеi. silentium tenere PJ — соблюдать молчаниеi. se dicere O — говорить про себя6) по сю сторону (i. montem Taurum C) -
106 intro
I intrō adv. [из intero sc. loco]1)а) внутрь (i. ire Pl; i. aliquem vocare L)i. me Pl — ко мне (домой)б) сюда! (vinum i.! Pt)2) внутри Cato, PallII intro, āvī, ātum, āre1)а) входить, вступать, въезжать (i. regnum, limen C; urbem QC; portum V или in portum L; muros V; triclinium Pt; реже с dat.: ponto Sil; saeptis et turribus St)i. culpam (v. l.) PS — становиться соучастником преступленияб) проходить, проникать (terrain per foramina Sen; intra praesidia Cs)2) вникать, углубляться ( in rerum naturam C)3) нападать (i. hostem St)4) пронзать (i. aprum M) -
107 introgredior
вступать, входить Vi. urbem Vlg — войти в город -
108 introitus
1) вступление (i. in urbem C; i. Smyrnam C)prohibere aliquem introitu C — запретить кому-л. доступ (не впускать кого-л.)2) вхождение, проникновение ( introitu suo — sc. primordiorum — perrumpere corpus Lcr)3) вступление в исполнение обязанностей (i. sacerdotii Su)4) начало (defensionis C; operis PM)5) вход, доступ ( omnes introĭtūs praeclusi erant Cs) -
109 invado
in-vādo, vāsī, vāsum, ere1) устремляться, совершать нападение, нападать, вторгаться (in aliquem, in aliquid или aliquem, aliquid); врываться ( ignis invasit C); напускаться, набрасываться (aliquem minaciter T)i. in eas urbes C — вторгнуться в (совершить набег на) эти городаi. alicui barbam Su — схватить кого-л. за бородуi. amplexibus Pt — броситься обнимать2) входить, въезжать, вступать (viam, Italiam, urbem V)3) отваживаться, предпринимать (aliquid magnum V; proelium M)i. Martem V — начать бой4) проникать, овладевать, поражать (morbus in corpus alicujus invasit L; mălum in rem publicam invadit C; pestilentia populum invasit L; furor invasit alicui C)5) захватывать, присваивать (i. in alienam pecuniam C i. regnum, imperium AV) -
110 inveho
1. in-veho, vēxī, vectum, ereact.1) ввозить, привозить (frumenta PM; vinum in Galliam L); приносить ( flumen invĕhit aquas QC); наносить ( novos agros C); вносить ( aliquid in aliquid или alicui rei)2) влечь за собой, причинять, вызывать, порождать ( divitiae avaritiam invĕhunt L)2. med.-pass. invehi (реже se i.)1) въезжать, приплывать (invehi equo L; curru C, V; nave L; invehi litori L; in или ad portum C, L; in forum L); вступать (patria tecta triumpho Sil)2) устремляться, бросаться, нападать, атаковать (hostes или in hostes L; navibus — dat. QC); набрасываться, напускаться ( acriter in aliquem QC); ездить (на), нестись (curru per urbem V; flumine C)3) проезжать, переезжать ( corpori alicujus vehiculo L) -
111 inviso
in-vīso, vīsī, vīsum, ere1) осматривать, обозревать ( domos ac res suas L)2) посещать (aliquem C; urbem V; malernam Delum V)3) испытующе созерцать, вопрошать ( speculum Ap)4) увидеть, узреть ( colles Ctl) -
112 libero
lībero, āvī, ātum, āre [ liber I \]1) отпускать на свободу ( servum Cs); освобождать, избавлять ( Italiam metu servitutis C)l. fidem C — исполнить обещаниеl. nomina L — заплатить долгиl. promissa C — объявить недействительными (взять назад) обещанияl. urbem obsidione Nep и l. obsidionem urbis L — снять осаду с городаl. aliquem (a, ab, ex) aliquā re (редко rei alicujus) — освободить (избавить) кого-л. от чего-л. (aliquem a quartanā C, ex his incommodis C, errore и ab errore Hirt etc.; periculo, metu C, Cs)l. aliquem crimine C (culpā C или culpae L) — снимать с кого-л. винуl. aliquem C — объявить невиновным (оправдать) кого-л.2) освободить от платежа податей, пошлин (l. Byzantios, agros C; emporia L)l. vectigalia L — снимать (отменять) налоги3) переходить ( flumen Frontin); переступать ( cellulae limen Pt)4) вынимать, извлекать ( vagina ensem O) -
113 linquo
līquī, (lictum), ere1) оставлять ( lupos apud oves Pl); предоставлять, уступать ( vacuos agros alicui Lcn); покидать (limĭna Prp; urbem C)linqui (animo) O, Su etc. и l. QC, SenT — лишаться чувств, падать в обморокlinquitur, ut... Lcr — остаётся (признать), что...2) бросать, отказываться (l. spem VF; linquamus haec C)nil intentatum l. H — испытать всёl. promissa procellae (dat.) погов. Ctl — не держать обещаний -
114 lustro
I lūstro, āvī, ātum, āre [ lustrum II ]1) святить, освящать, очищать, искупать жертвоприношением (Capitolium L; populum C; agros V; aliquem purā undā, flammis O)3) (тж. l. oculis Pt) обозревать, осматривать (aliquid lumine Lcr, V; totam urbem Pt)4) рассматривать,, обдумывать ( aliquid ratione animoque C)5) обходить, объезжать, проходить, посещать (Pythagoras Aegyptum lustravit C; l. aequor navibus V)l. aliquem choreis V — танцевать вокруг кого-л.vestigia alicujus l. V — идти по чьим-л. следамcursūs l. perennes Lcr — пробегать по неизменным путямl. pericula V — проходить через опасности6) освещать, озарять (sol cunctă suā luce lustrat C; l. lampade terras V; igne vago tellurem Lcn)II lustro, ōnis m. [ lustrum I ] -
115 lympho
-
116 magnus
a, um (compar. mājor, us, superl. maxĭmus, a, um — арх. maxumus)1) большой, крупный (insula C; epistula C; mare Sl; oppĭdum Cs; magna negotia magnis adjutoribus egent VP; ascendĕre a minoribus ad majora C); просторный, обширный ( domus C); высокий (quercus Enn; acervus C, V; mons Ctl); рослый, высокого роста, крупного телосложения (homo LM; animal PM); значительный, многочисленный (numerus C, Cs; pecunia C, Nep, L; classis Nep; populus V, PJ); длинный (iter C; capillus, barba C)reficere in majus PJ — увеличивать, расширять2) разлившийся, выступивший из берегов или бурный (mare Lcr, Sl; flumen V, Sen; aquae L)3) сильный, резкий, мощный (ventus Pl; imber, incendium C); жестокий ( dolor Cs); бурный ( gaudium Sl); громкий (clamor, vox C; fletus Cs)5) широкий, оживлённый ( mercatura C)6) разительный, решительный ( argumentum C); настоятельный, настойчивый (preces C etc.); важный, внушительный, серьёзный (causa, judicium, testimonium C; maxima rei publicae tempora C)maximae cuique fortunae minime credendum est L — чем больше преуспеяние, тем меньше следует ему доверятьсяmagna curare, parva neglegere C — заниматься серьёзными делами, мелкими же пренебрегать7) усиленный, усердный ( studium Cs)8) долгий, продолжительный (mensis V; tempus Just, Pt)annus m. C, T — великий (мировой) год (около 13 000 лет) или St, Lcn весьма плодородный, обильный год9) старыйmagno natu Nep etc. — в преклонных годах, престарелыйmajor patria QC — исконное отечество, старшая родина, т. е. метрополия (напр., Финикия для карфагенян)majores natu C etc. — люди старшего возраста, старики или L сенаторы12) возвышенный, благородный (animus, spectaculum C)13) гордый, надменный, хвастливый ( lingua H)magna loqui Tib, O — хвастаться14) дорогостоящий, дорогой (pretium C, Ph etc.)magni (magno) aestimare (facere) C etc. — высоко ценить, дорожитьmagni esse Nep — высоко цениться или много значить ( apud aliquem C) -
117 malleolus
ī m. [demin. к malleus ]1) маленький молоток, молоточек CC -
118 metor
mētor, ātus sum, ārī depon. [ meta ]1) мерить, измерять ( caelum O)2) размежёвывать, размечать ( agros V); определять границы (m. urbem PM)m. castra Sl, L etc. — очертить (наметить) место для лагеря или расположиться лагерем3) объезжать, проезжать ( loca SenT) -
119 moenia
I ium (ōrum Tert) n.1) городские стены (moenibus urbem cingere C или circumdăre Fl, Vtr; m. urbis V)2) укрепления, укреплённое место, оплот (Alpes m. Italiae L)3) городская черта, (собственно) город ( внутри стен) (Syracusarum m. ac portus C; m. triplĭci circumdăta muro V; in una moenia convenire Sl)4) здание, строение, жилище, дом, дворецm. Ditis V — чертог Плутона5) стены ( theatri Lcr); стенки, борта ( navis O)6) окружность, пределы ( caeli O)II moenia, ium n. арх. Cld = munia -
120 moles
mōlēs, is f.1) масса, глыба, скала (rudis indigestaque m. O; m. saxorum PM)2) громада, огромное строение (nubibus propinqua H)mundi m. operosa O — великолепное мирозданиеm. equi V — громадный конь (Троянский)m. pinea Prp — гигантский флотcapax m. Sil — огромная ладья (Харона)3) колосс, чудовище, исполин (m. corporum L)m. Nemeaea O — Немейский лев4) плотина, насыпь, мол (m. fluctibus opposita C; molem in mare jacĕre H)6) ( тж. m. belli L — ср. 7.) крупное осадное орудие, машина ( urbem molibus oppugnare V)7) огромная толпа, полчище ( māgna mole concurrere T); войска, вооружённые силы (tota m. belli T — ср. 6.)8) сила, мощь (m. Herculea Sil)9) тяжесть, бремя (belli, invidiae C; curarum T; mole suā ruere H)10) усилие, напряжение, мучительный труд, бедствие, опасность (ingenti mole agere aliquid Cs)
См. также в других словарях:
Post urbem conditam — a. u. c. ist die Abkürzung für ab urbe condita oder auch für Anno Urbis Conditae („im Jahr seit der Stadtgründung“) und wurde von den frühesten Chronisten des Mittelalters zur Datierung benutzt. Seltener wird auch die Bezeichnung post urbem… … Deutsch Wikipedia
Post urbem condĭtam — (lat.), nach Erbauung der Stadt (nämlich Rom) … Pierer's Universal-Lexikon
Post urbem condĭtam — (lat., abgekürzt u. c.). nach Erbauung der Stadt (Rom); Jahresrechnung der alten Römer, beginnt gewöhnlich mit 21. April 753 v. Chr. (vgl. Ära) … Meyers Großes Konversations-Lexikon
Post urbem conditam — Post urbem condĭtam (lat.) nach Erbauung der Stadt (nämlich Rom), die altröm. Zeitrechnung … Kleines Konversations-Lexikon
post urbem conditam — post ụr|bem cọn|di|tam 〈Abk.: p.u.c.; in der altröm. Jahreszählung〉 nach der Gründung der Stadt (Rom) [lat.] * * * pọst ụr|bem cọn|di|tam [lat.]: nach Gründung der Stadt [Rom] (Abk.: p. u. c.) * * * pọst ụrbem cọnditam [lateinisch],… … Universal-Lexikon
post urbem conditam — post ụr|bem cọn|di|tam 〈Abk.: p. u. c.〉 nach der Gründung der Stadt Rom (in der altröm. Jahreszählung) [Etym.: lat.] … Lexikalische Deutsches Wörterbuch
post urbem conditam — post ur|bem con|di|tam [ k...] <lat. > nach der Gründung der Stadt [Rom] (altrömische Jahreszählung); Abk.: p. u. c.; vgl. ↑ab urbe condita … Das große Fremdwörterbuch
post urbem conditam — pọst ụr|bem cọn|di|tam <lateinisch> (nach Gründung der Stadt [Rom]; Abkürzung p. u. c.) … Die deutsche Rechtschreibung
UBEM — urbem … Abbreviations in Latin Inscriptions
SINUS Salutaris — idem, vel certe proximus portui Gabrantonicorum in ora Angliae orientali inter ostia Abi et Vedrae esse videtur, reste Camdenô. Vide Ibi. Addantur hîc Sinus maris Mediterranei, a sreto Herculeo, ubi mare Mediterraneum initium sumit, inchoando, a… … Hofmann J. Lexicon universale
TRIUMPHUS — I. TRIUMPHUS Graece Θρίαμβος, epitheton Liberi patris, Plutar. in Marcello. Unde pompae triumphali, cuius ipse in Graecia primus Inventor fuisse fertur, nomen. Vide Plin. l. 7. c. 56. et Diod. Sicul. l. 5. ac triumphalis acclamatio Io, a Bacchi… … Hofmann J. Lexicon universale