Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

ISDEM

  • 1 isdem

    hisdem (prop. isdem), v. idem init.

    Lewis & Short latin dictionary > isdem

  • 2 idem

    īdem, ĕădem, ĭdem [is + -dem (particule)]    - à l'acc. sing.: eumdem (eundem), eamdem (eandem); au gén. plur. eorumdem (eorundem), earumdem (earundem).    - voir la déclinaison    - Inscr.: nom. masc. sing. isdem et eidem -- dat. sing. idem -- dat. fém. sing. eaedem -- nom. masc. plur. idem ---- Lucr. Virg. Ov. dat. et abl. plur. isdem. [st1]1 [-] le même, la même...    - idem vultus, Cic.: le même visage.    - amicus est tanquam alter idem, Cic.: un ami est comme un autre nous-mêmes.    - idem + un pronom: ego, tu, hic, ille, iste, qui.    - est boni viri, quem eundem sapientem licet dicere, haec duo tenere in amicitia, Cic. Lael.: il appartient à l'homme de bien, que l'on peut appeler sage, d'observer ces deux lois sur l'amitié.    - quibus perpetuo esset iisdem in vallo permanendum, Caes. BG. 7: car ils devaient demeurer sans cesse au retranchement.    - beneficentia, quam eandem benignitatem appellari licet, Cic. Off. 1: la bienfaisance, que l'on peut appeler bonté.    - apud scriptores senatoresque eorundem temporum, Tac. An. 2: dans les récits des historiens et des sénateurs qui ont vécu à la même époque. [st1]2 [-] de nouveau, encore, une seconde fois.    - ego idem recreavi, Cic.: c'est encore moi qui ai ranimé... [st1]3 [-] et en même temps, aussi, à la fois, également.    - viros fortes, magnanimos, eosdem bonos et simplices esse volumus, Cic. Off. 1, 19, 63: nous voulons que les hommes soient courageux et d'âme grande **et les mêmes bons et sans détours** = et également bons et sans détours.    - audacissimus est idemque prudentissimus: il est à la fois très hardi et très prudent.    - oratio grandis et eadem faceta, Cic.: éloquence noble et en même temps pleine d'agrément.    - quae qui recipit, recipiat idem necesse est timiditatem et ignaviam, Cic. Tusc. 3: celui qui admet cela, admet aussi forcément sa lâcheté et sa faiblesse.    - quid praeclarum non idem arduum? Cic. Tusc. 3: quelle chose remarquable n'est en même temps difficile?    - musici qui erant iidem poetae, Cic.: les musiciens qui étaient aussi des poètes.    - ne ego incautus, qui cum Academico et eodem rhetore congredi conatus sum! Cic. Nat. 2: quelle ne fut pas mon imprudence quand je me suis risqué à lutter contre un Académicien qui est également rhéteur! [st1]4 [-] néammoins, pourtant, mais en revanche, par contre.    - multi qui volnera exceperunt fortiter et tulerunt, iidem dolorem morbi ferre non possunt, Cic. Tusc. 2, 65: nombreux sont ceux qui reçoivent des blessures et les supportent courageusement, mais qui ne peuvent pas supporter la douleur de la maladie. [st1]5 [-] idem... qui... ou idem... ac... ou idem... atque... ou idem... et... ou idem... ut...: le même que.    - eodem cibo quo milites vescebatur, Lhom.: il mangeait la même nourriture que les soldats.    - servi ejus, qui moribus isdem essent quibus dominus, Cic. Verr. 2, 3: ses esclaves, qui avaient les mêmes manières que leur maître.    - utor eisdem libris ac tu: je me sers des mêmes livres que toi.    - eisdem libris utor quibus tu (s.-ent. uteris): je me sers des mêmes livres que toi.    - iisdem fere verbis ut actum disputatumque est, Cic. Tusc. 2, 9: presque dans les mêmes termes qu'on employa dans la discussion.    - avec le datif - idem facit occidenti, Hor.: il fait la même chose que quelqu'un qui tue.    - eādem aliis sopitu' quiete est, Lucr. 3, 1038: il dort du même sommeil que les autres (= il est mort).    - non idem illis censere, Cic. Fam. 9: ne pas avoir le même avis qu'eux. [st1]6 [-] tournures remarquables.    - sentire unum atque idem, Cic.: avoir un sentiment unanime.    - eodem loco res est quasi..., Cic.: l'affaire est au même point que si...    - eādem (s.-ent. viā), Liv. Cic.: par le même chemin.    - eādem, Plaut.: par le même moyen.    - idem, n. sing. + gén.: tibi idem consilii do quod... Cic. Fam. 9, 2: je te donne le même conseil que...    - idem juris quod, Cic. Balb. 12, 29: le même droit que...
    * * *
    īdem, ĕădem, ĭdem [is + -dem (particule)]    - à l'acc. sing.: eumdem (eundem), eamdem (eandem); au gén. plur. eorumdem (eorundem), earumdem (earundem).    - voir la déclinaison    - Inscr.: nom. masc. sing. isdem et eidem -- dat. sing. idem -- dat. fém. sing. eaedem -- nom. masc. plur. idem ---- Lucr. Virg. Ov. dat. et abl. plur. isdem. [st1]1 [-] le même, la même...    - idem vultus, Cic.: le même visage.    - amicus est tanquam alter idem, Cic.: un ami est comme un autre nous-mêmes.    - idem + un pronom: ego, tu, hic, ille, iste, qui.    - est boni viri, quem eundem sapientem licet dicere, haec duo tenere in amicitia, Cic. Lael.: il appartient à l'homme de bien, que l'on peut appeler sage, d'observer ces deux lois sur l'amitié.    - quibus perpetuo esset iisdem in vallo permanendum, Caes. BG. 7: car ils devaient demeurer sans cesse au retranchement.    - beneficentia, quam eandem benignitatem appellari licet, Cic. Off. 1: la bienfaisance, que l'on peut appeler bonté.    - apud scriptores senatoresque eorundem temporum, Tac. An. 2: dans les récits des historiens et des sénateurs qui ont vécu à la même époque. [st1]2 [-] de nouveau, encore, une seconde fois.    - ego idem recreavi, Cic.: c'est encore moi qui ai ranimé... [st1]3 [-] et en même temps, aussi, à la fois, également.    - viros fortes, magnanimos, eosdem bonos et simplices esse volumus, Cic. Off. 1, 19, 63: nous voulons que les hommes soient courageux et d'âme grande **et les mêmes bons et sans détours** = et également bons et sans détours.    - audacissimus est idemque prudentissimus: il est à la fois très hardi et très prudent.    - oratio grandis et eadem faceta, Cic.: éloquence noble et en même temps pleine d'agrément.    - quae qui recipit, recipiat idem necesse est timiditatem et ignaviam, Cic. Tusc. 3: celui qui admet cela, admet aussi forcément sa lâcheté et sa faiblesse.    - quid praeclarum non idem arduum? Cic. Tusc. 3: quelle chose remarquable n'est en même temps difficile?    - musici qui erant iidem poetae, Cic.: les musiciens qui étaient aussi des poètes.    - ne ego incautus, qui cum Academico et eodem rhetore congredi conatus sum! Cic. Nat. 2: quelle ne fut pas mon imprudence quand je me suis risqué à lutter contre un Académicien qui est également rhéteur! [st1]4 [-] néammoins, pourtant, mais en revanche, par contre.    - multi qui volnera exceperunt fortiter et tulerunt, iidem dolorem morbi ferre non possunt, Cic. Tusc. 2, 65: nombreux sont ceux qui reçoivent des blessures et les supportent courageusement, mais qui ne peuvent pas supporter la douleur de la maladie. [st1]5 [-] idem... qui... ou idem... ac... ou idem... atque... ou idem... et... ou idem... ut...: le même que.    - eodem cibo quo milites vescebatur, Lhom.: il mangeait la même nourriture que les soldats.    - servi ejus, qui moribus isdem essent quibus dominus, Cic. Verr. 2, 3: ses esclaves, qui avaient les mêmes manières que leur maître.    - utor eisdem libris ac tu: je me sers des mêmes livres que toi.    - eisdem libris utor quibus tu (s.-ent. uteris): je me sers des mêmes livres que toi.    - iisdem fere verbis ut actum disputatumque est, Cic. Tusc. 2, 9: presque dans les mêmes termes qu'on employa dans la discussion.    - avec le datif - idem facit occidenti, Hor.: il fait la même chose que quelqu'un qui tue.    - eādem aliis sopitu' quiete est, Lucr. 3, 1038: il dort du même sommeil que les autres (= il est mort).    - non idem illis censere, Cic. Fam. 9: ne pas avoir le même avis qu'eux. [st1]6 [-] tournures remarquables.    - sentire unum atque idem, Cic.: avoir un sentiment unanime.    - eodem loco res est quasi..., Cic.: l'affaire est au même point que si...    - eādem (s.-ent. viā), Liv. Cic.: par le même chemin.    - eādem, Plaut.: par le même moyen.    - idem, n. sing. + gén.: tibi idem consilii do quod... Cic. Fam. 9, 2: je te donne le même conseil que...    - idem juris quod, Cic. Balb. 12, 29: le même droit que...
    * * *
        Idem, eadem, idem. idem masc. ge. producit primam: idem neut. corripit. Genit. eiusdem: eidem: eundem, eandem, idem: eodem, eadem, eodem. Eidem vel iidem, eaedem, eadem: eorundem, earundem, eorundem: eisdem vel iisdem: eosdem, easdem, eadem: eisdem vel iisdem. Le mesme.
    \
        Idem animus nunc est. Plaut. La mesme affection.
    \
        Idem es ecastor qui soles. Plaut. Tu es tout tel que tu soulois.
    \
        Praesens, absensque idem erit. Terent. Il sera tout un, soit que son maistre y soit, soit qu'il n'y soit pas.
    \
        Idem ego. Plaut. Idem ego sum salus, fortuna, lux, laetitia, gaudium. Moymesme.
    \
        Cedo nunc eiusdem illius inimici mei de me eodem concionem. Cic. De cestuy là mesme.
    \
        - similiorem mulierem Magisque eandem, quam nostrae est ea, non reor Deos facere posse. Plaut. Plus pareille.
    \
        - ne faceres idem Quod vulgus seruorum solet, dolis vt me deluderes. Terent. Ce mesme que, etc.
    \
        Huic eidem Sopatro iidem inimici. Cic. A cestuy mesme.
    \
        Eodem pacto quo huc accessi, abscessero. Plaut. Ainsi.
    \
        Idem dicere semper. Cic. Estre tousjours de mesme opinion.
    \
        Quibus hoc praecipiendum videtur, vnum scilicet et idem quod caeteris omnibus. Cic. Une mesme chose.
    \
        Vno eodem tempore. Cic. En un mesme temps.
    \
        Alter idem. Cic. Un autre soymesme.
    \
        Eosdem esse oratorios numeros qui sunt poetici. Cic. Semblables.
    \
        Dianam et Lunam eandem esse putant. Cic. Ils pensent que c'est un tout.
    \
        Peripatetici iidem olim qui Academici. Cic. Ce sont ceulx mesme qui, etc.
    \
        Hoc est fere idem quod illud. Cic. Ceci et cela sont presque tout un.
    \
        Quam ego pari atque in eadem laude ponam. Cic. Je l'estime autant l'un que l'autre.
    \
        Iidem iidem, ea forma qua dicimus Alii alii. Cic. Videmus quosdam qui iidem ornate et grauiter, iidem versute ac subtiliter dicerent. Les mesmes.
    \
        Sed quomodo iidem dicitis non omnia deos persequi? iidem vultis, etc. Cic. Vous mesmes.
    \
        Et idem, vel Idemque, Emphasis. Cic. Splendida et grandis, et eadem in primis faceta oratio. Avec ce.
    \
        Qui, idem. Cic. Quam Vlysses Deli se palmam vidisse dicit, hodie monstrant eandem. Celle mesme.
    \
        Duo musici, qui erant quondam iidem poetae. Cic. Touts deux poetes.
    \
        Idem valet ac si pater iudicaret. Cic. C'est autant que si, etc. C'est tout un comme si, etc.
    \
        Eodem modo componito, atque spiram. Cato. Tout ainsi que, etc.
    \
        Cum caeteris idem aetatis nobilibus. Tacit. D'une mesme aage.
    \
        Idem virium. Tacit. Mesme force.

    Dictionarium latinogallicum > idem

  • 3 idem

    ī-dem, ea-dem, i-dem (v. is u. dem Suffix dem), derselbe, der nämliche (zur Bezeichnung der Identität einer Person od. Sache), Cic. u.a.: eundem excellere pluribus rebus, daß ein und derselbe usw., Cic.: idem velle atque idem nolle, dasselbe, das Nämliche, Sall.: amicus est tamquam alter idem, ein anderes Selbst, ein zweites Ich, Cic. – zuweilen = auch, ebenfalls, zugleich, idem ego contendo, ich behaupte auch, Cic.: suavissimus et idem facillimus, Cic.: doppelt = zugleich und; sowohl... als auch; zugleich... zugleich, tuus idem et idem noster, Cic.: idem maestitiam reprehendit, idem iocum, Cic. – konstr. a) mit folg. qui, atque (ac), et, ut, quam, quasi, cum u. dgl., zB. eadem virtus, quae in proavo, Cic.: idem valere, ac etc., Cic.: non eadem nobis et illis necessitudo impendet, Sall.: isdem verbis, ut actum est, Cic.: eandem potestatem, quam si lata esset lex, Cic.: eodem loco est, quasi... non esset, Cic.: in eadem mecum Africa geniti, Liv.: eodem mecum patre genitus, Tac. (vgl. über idem cum Weißenb. Liv. 30, 12, 15). – mit folg. Dat., idem facit occidenti, er handelte gleich dem usw., Hor. de art. poët. 467; u. so auch Lucr. 3, 1036. Cic. ep. 9, 6, 3. Iustin. 2, 4, 10. – neutr. subst. (s. Burm. Ov. fast. 1, 46. Bünem. Lact. 5, 4, 1), idem iuris, das nämliche Recht, Cic.: idem operis, Lact.: eodem loci, auf eben der Stelle, Cic. – b) mit et od. que = und zwar, Asia ista referta et eadem delicata, Cic.: certissimi iidemque acerrimi, Cic.: esse uno et eodem statu, in ein u. demselben, Cic.: uno eodemque tempore, zu ein u. derselben Zeit, Cic.: uno atque eodem die, Suet. – / In Inscr. u. codd. der Nom. Sing. des Mask. auch isdem u. öfter eidem der Dat. Sing. īdem (s. Neue-Wagener Formenl.3 2, 390 u. 391 u. Georges Lexik. d. lat. Wortf. S. 331. Lachm. Lucr. 1, 120); der Dat. Sing. des Femin. eaedem, Anthol. Lat. 1536, 2 M.; der Nom. Plur. bei Dichtern auch idem; Dat. u. Abl. Plur. gew. isdem (s. Neue-Wagener Formenl.3 2, 392 ff.). – Ablat. eademque, eademque dreisilbig, Verg. ecl. 8, 80; Aen. 10, 487: Akk. Plur. easdem zweisilbig, Prop. 4, 7, 7 sq.

    lateinisch-deutsches > idem

  • 4 idem

    ī-dem, ea-dem, i-dem (v. is u. dem Suffix dem), derselbe, der nämliche (zur Bezeichnung der Identität einer Person od. Sache), Cic. u.a.: eundem excellere pluribus rebus, daß ein und derselbe usw., Cic.: idem velle atque idem nolle, dasselbe, das Nämliche, Sall.: amicus est tamquam alter idem, ein anderes Selbst, ein zweites Ich, Cic. – zuweilen = auch, ebenfalls, zugleich, idem ego contendo, ich behaupte auch, Cic.: suavissimus et idem facillimus, Cic.: doppelt = zugleich und; sowohl... als auch; zugleich... zugleich, tuus idem et idem noster, Cic.: idem maestitiam reprehendit, idem iocum, Cic. – konstr. a) mit folg. qui, atque (ac), et, ut, quam, quasi, cum u. dgl., zB. eadem virtus, quae in proavo, Cic.: idem valere, ac etc., Cic.: non eadem nobis et illis necessitudo impendet, Sall.: isdem verbis, ut actum est, Cic.: eandem potestatem, quam si lata esset lex, Cic.: eodem loco est, quasi... non esset, Cic.: in eadem mecum Africa geniti, Liv.: eodem mecum patre genitus, Tac. (vgl. über idem cum Weißenb. Liv. 30, 12, 15). – mit folg. Dat., idem facit occidenti, er handelte gleich dem usw., Hor. de art. poët. 467; u. so auch Lucr. 3, 1036. Cic. ep. 9, 6, 3. Iustin. 2, 4, 10. – neutr. subst. (s. Burm. Ov. fast. 1, 46. Bünem. Lact. 5, 4, 1), idem iuris, das nämliche Recht, Cic.: idem operis, Lact.: eodem loci, auf eben der Stelle, Cic. – b) mit et od.
    ————
    que = und zwar, Asia ista referta et eadem delicata, Cic.: certissimi iidemque acerrimi, Cic.: esse uno et eodem statu, in ein u. demselben, Cic.: uno eodemque tempore, zu ein u. derselben Zeit, Cic.: uno atque eodem die, Suet. – In Inscr. u. codd. der Nom. Sing. des Mask. auch isdem u. öfter eidem der Dat. Sing. īdem (s. Neue-Wagener Formenl.3 2, 390 u. 391 u. Georges Lexik. d. lat. Wortf. S. 331. Lachm. Lucr. 1, 120); der Dat. Sing. des Femin. eaedem, Anthol. Lat. 1536, 2 M.; der Nom. Plur. bei Dichtern auch idem; Dat. u. Abl. Plur. gew. isdem (s. Neue- Wagener Formenl.3 2, 392 ff.). – Ablat. eademque, eademque dreisilbig, Verg. ecl. 8, 80; Aen. 10, 487: Akk. Plur. easdem zweisilbig, Prop. 4, 7, 7 sq.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > idem

  • 5 alias

    ălĭās, adv. [s.-ent. vices] [st1]1 [-] une autre fois, déjà, un autre jour, à un autre moment, en d'autres circonstances, d'autres fois, quelquefois, tantôt.    - plura scribere alias, Cic. Fam. 7, 6: écrire plus longuement une autre fois.    - non unquam alias ante tantus terror senatum invasit, Liv. 2, 9: jamais en d'autres circonstances le sénat ne connut une aussi grande frayeur.    - neque tum solum, sed saepe alias pedestribus copiis pepulit adversarios, Nep. Han. 11, 7: non seulement à ce moment-là, mais en bien d'autres circonstances, lors d'un combat terrestre, il mit ses adversaires en déroute.    - sed hæc alias pluribus, Cic. Fam. 7, 30, 2: mais sur ce point je t'écrirai plus longuement une autre fois.    - jocabimur alias, Cic Fam. 9, 25, 2: nous badinerons une autre fois.    - recte secusne alias viderimus, Cic. Ac. 2, 135: à tort ou à raison? nous le verrons une autre fois.    - alias... nunc... Cic. Fin. 5, 77: une autre fois..., maintenant...    - alias... alias...: tantôt... tantôt...: Cic. Verr. 1, 20; de Or. 1, 244, etc.; Caes. BG. 2, 29, 5; 3, 21, 3, etc.    - alias aliud isdem de rebus sentiunt, de Or. 2, 30: ils ont sur le même sujet un jour une opinion, un jour une autre [tantôt une opinion, tantôt une autre]. --- cf. Or. 74 ; 200 ; Div. 2, 111 ; Rep 3, 18, etc.    - alias beatus, alias miser, Cic. Fin. 2, 27, 87: tantôt heureux, tantôt misérable.    - alias angustius pabulabantur, alias longiore circuitu custodias stationesque equitum vitabant, Caes. BC. 1, 59: tantôt ils se ravitaillaient en fourrage sur un espace assez restreint, tantôt par de longs détours ils cherchaient à éviter les sentinelles et les postes à cheval. [st1]2 [-] à un autre endroit, ailleurs, d'un autre côté (au pr. et au fig.).    - Gaius Dig. 40, 1, 7, 5; Ulp. Dig. 30, 41. 12; Paul. Dig. 10, 3, 19, 1; Apul. Plat. 1, 13. [st1]3 [-] d'ailleurs, sous un autre point de vue, d'une autre manière.    - sicut vir alias doctissimus Cornutus existimat, Macr. S. 5, 19: comme le pense Cornutus, homme d'ailleurs très savant.    - ne reges, et alias infensi, cupidine auri ad bellum accenderentur, Tac. An. 16, 1: pour éviter que les rois Numides, déjà par ailleurs hostiles, ne fussent encore attirés à la guerre par la soif de l'or.    - chez les jurisconsultes et auteurs de la décad. non alias nisi: non autrement que.    - non alias quam simulatione mortis, Curt. 8, 1, 24: par aucun autre moyen que par la feinte de la mort (seulement en simulant la mort). --- [fréquent chez les jurisc.].    - non alias militi familiarior dux fuit, Liv. 7, 33: jamais chef ne fut en plus étroite relation avec ses soldats.
    * * *
    ălĭās, adv. [s.-ent. vices] [st1]1 [-] une autre fois, déjà, un autre jour, à un autre moment, en d'autres circonstances, d'autres fois, quelquefois, tantôt.    - plura scribere alias, Cic. Fam. 7, 6: écrire plus longuement une autre fois.    - non unquam alias ante tantus terror senatum invasit, Liv. 2, 9: jamais en d'autres circonstances le sénat ne connut une aussi grande frayeur.    - neque tum solum, sed saepe alias pedestribus copiis pepulit adversarios, Nep. Han. 11, 7: non seulement à ce moment-là, mais en bien d'autres circonstances, lors d'un combat terrestre, il mit ses adversaires en déroute.    - sed hæc alias pluribus, Cic. Fam. 7, 30, 2: mais sur ce point je t'écrirai plus longuement une autre fois.    - jocabimur alias, Cic Fam. 9, 25, 2: nous badinerons une autre fois.    - recte secusne alias viderimus, Cic. Ac. 2, 135: à tort ou à raison? nous le verrons une autre fois.    - alias... nunc... Cic. Fin. 5, 77: une autre fois..., maintenant...    - alias... alias...: tantôt... tantôt...: Cic. Verr. 1, 20; de Or. 1, 244, etc.; Caes. BG. 2, 29, 5; 3, 21, 3, etc.    - alias aliud isdem de rebus sentiunt, de Or. 2, 30: ils ont sur le même sujet un jour une opinion, un jour une autre [tantôt une opinion, tantôt une autre]. --- cf. Or. 74 ; 200 ; Div. 2, 111 ; Rep 3, 18, etc.    - alias beatus, alias miser, Cic. Fin. 2, 27, 87: tantôt heureux, tantôt misérable.    - alias angustius pabulabantur, alias longiore circuitu custodias stationesque equitum vitabant, Caes. BC. 1, 59: tantôt ils se ravitaillaient en fourrage sur un espace assez restreint, tantôt par de longs détours ils cherchaient à éviter les sentinelles et les postes à cheval. [st1]2 [-] à un autre endroit, ailleurs, d'un autre côté (au pr. et au fig.).    - Gaius Dig. 40, 1, 7, 5; Ulp. Dig. 30, 41. 12; Paul. Dig. 10, 3, 19, 1; Apul. Plat. 1, 13. [st1]3 [-] d'ailleurs, sous un autre point de vue, d'une autre manière.    - sicut vir alias doctissimus Cornutus existimat, Macr. S. 5, 19: comme le pense Cornutus, homme d'ailleurs très savant.    - ne reges, et alias infensi, cupidine auri ad bellum accenderentur, Tac. An. 16, 1: pour éviter que les rois Numides, déjà par ailleurs hostiles, ne fussent encore attirés à la guerre par la soif de l'or.    - chez les jurisconsultes et auteurs de la décad. non alias nisi: non autrement que.    - non alias quam simulatione mortis, Curt. 8, 1, 24: par aucun autre moyen que par la feinte de la mort (seulement en simulant la mort). --- [fréquent chez les jurisc.].    - non alias militi familiarior dux fuit, Liv. 7, 33: jamais chef ne fut en plus étroite relation avec ses soldats.
    * * *
        Alias, Aduerbium temporis. Ter. Une autre fois, Un autre temps.
    \
        Alias, pro Aliter, vel Alioqui. Plin. Morbidum alias corpus. Sans cela.
    \
        Alias. Vlpian. Autrement.
    \
        Alias, Geminatum. Cicero, Mutari etiam mores hominum saepe dicebat, alias aduersis rebus, alias aetate ingrauescente. Aucunesfois.
    \
        Alias aliud. Cic. Aucunesfois l'un, aucunesfois l'autre.

    Dictionarium latinogallicum > alias

  • 6 radix

    rādix, īcis, f.    - gén. plur. -īcum; arch. -īcĭum, Charis. 124, 31. [st1]1 [-] racine (de végétaux).    - arbores ab radicibus subruere, Caes. BG. 6, 27, 4: détacher par-dessous des arbres de leurs racines.    - radices agere, Varr. R. 1, 35,: pousser des racines, cf. Cic. Off. 2, 43.    - capere radices, Cato, R. R. 133, 3; Plin. 17, 17, 27, § 123: prendre racine.    - radix Syriaca ou radix: racine comestible, raifort.    - radix dulcis, Scrib.: réglisse. [st1]2 [-] la partie la plus basse d'une chose, pied, base.    - in radicibus Caucasi natus, Cic. Tusc. 2, 52: né au pied du Caucase.    - cf. Cic. Fam. 15, 4, 9; Caes. BG. 7, 36, etc.    - au sing. a Palatii radice devexus, Cic. Div. 1, 101: qui descend du pied du mont Palatin.    - radix linguae, Ov. M. 6, 557.    - radix plumae, Ov. M. 2, 583.    - radix saxi, Lucr. 2, 102. [st1]3 [-] au fig. base, source, origine, fondement.    - virtus altissimis defixa radicibus, Cic. Phil. 4, 13: vertu attachée à de profondes racines, reposant sur un solide fondement.    - vir ex isdem, quibus nos, radicibus natus, Cic. Sest. 50: homme de la même souche que moi (souche provinciale).    - Pompeius, eo robore vir, iis radicibus, Cic. Att. 6, 6, 4: Pompée, un homme si solide, si bien ancré (d'un prestige si profondément enraciné).    - a radicibus non evertisset scelere funesto domum, Phaedr. 3: il n'aurait pas, par ce crime affreux, détruit entièrement sa famille.
    * * *
    rādix, īcis, f.    - gén. plur. -īcum; arch. -īcĭum, Charis. 124, 31. [st1]1 [-] racine (de végétaux).    - arbores ab radicibus subruere, Caes. BG. 6, 27, 4: détacher par-dessous des arbres de leurs racines.    - radices agere, Varr. R. 1, 35,: pousser des racines, cf. Cic. Off. 2, 43.    - capere radices, Cato, R. R. 133, 3; Plin. 17, 17, 27, § 123: prendre racine.    - radix Syriaca ou radix: racine comestible, raifort.    - radix dulcis, Scrib.: réglisse. [st1]2 [-] la partie la plus basse d'une chose, pied, base.    - in radicibus Caucasi natus, Cic. Tusc. 2, 52: né au pied du Caucase.    - cf. Cic. Fam. 15, 4, 9; Caes. BG. 7, 36, etc.    - au sing. a Palatii radice devexus, Cic. Div. 1, 101: qui descend du pied du mont Palatin.    - radix linguae, Ov. M. 6, 557.    - radix plumae, Ov. M. 2, 583.    - radix saxi, Lucr. 2, 102. [st1]3 [-] au fig. base, source, origine, fondement.    - virtus altissimis defixa radicibus, Cic. Phil. 4, 13: vertu attachée à de profondes racines, reposant sur un solide fondement.    - vir ex isdem, quibus nos, radicibus natus, Cic. Sest. 50: homme de la même souche que moi (souche provinciale).    - Pompeius, eo robore vir, iis radicibus, Cic. Att. 6, 6, 4: Pompée, un homme si solide, si bien ancré (d'un prestige si profondément enraciné).    - a radicibus non evertisset scelere funesto domum, Phaedr. 3: il n'aurait pas, par ce crime affreux, détruit entièrement sa famille.
    * * *
        Radix, radicis, pen. prod. foem. gen. Cic. Racine.
    \
        Radices montis. Caesar. Le pied de la montaigne.
    \
        Agere radices. Cic. Prendre racine.
    \
        Habere radices altas. Cic. Estre fort enraciné.

    Dictionarium latinogallicum > radix

  • 7 sedeo

    sedĕo, ēre, sēdi, sessum, intr. [st1]1 [-] être assis; qqf. s'asseoir.    - sedere in sella (sedere sella): être assis sur une chaise.    - sedere in equo (sedere equo): être à cheval.    - sedere ad tumulum, Tib.: s'asseoir près d'un tombeau.    - sedere sub arbore, Ov.: s'asseoir au pied d'un arbre.    - lumbi sedendo dolent, Plaut. Men.: j'ai mal aux reins de rester assis.    - sedens iis assensi, Cic. Fam. 5: j'ai voté de ma place avec eux.    - sedens ramo, Virg.: posé sur une branche.    - bubo sedit in culmine, Ov. M. 6: un hibou se percha sur le faîte.    - sedere in ovis, Plin.: couver.    - equus sedetur (au passif): on monte un cheval. [st1]2 [-] siéger (comme magistrat).    - isdem consulibus sedentibus, Cic. Sest. 15: ces mêmes hommes siégeant comme consuls.    - sedente Claudio, Tac.: sous la présidence de Claude.    - sedetis ultores... Cic. Mil. 29: vous siégez ici pour venger...    - sedere in tribunali praetoris, Cic.: être assesseur du préteur.    - sedere in rostris, Cic.: être à la tribune. [st1]3 [-] être à la selle, évacuer. [st1]4 [-] être posé sur le sol, être à plat, reposer sur (qqn, qqch); être dans un fond, être en bas, être déprimé, être aplati.    - campo Nola sedet, Sil. 12: Nola est située dans une plaine.    - sedent convallibus arva, Luc. 3: des plaines s'étendent au fond des vallées.    - sedens lactuca, Mart.: petite laitue.    - neque tam gravia, ut depressa sederent, Lucr. 5: ni assez pesants pour descendre et rester au fond.    - pulvis sedet, Stat.: la poussière est tombée.    - libra hac sedet, Tib. 4: la balance penche d'un côté.    - humeris tuis sedet imperium, Plin. Pan. 10: l'Etat repose appuyé sur toi. [st1]5 [-] être enfoncé dans.    - plagam sedere cedendo arcebat, Ov. M. 3: en reculant il empêchait le coup de pénétrer.    - in scuto tela sedere, Flor. 4: les traits restèrent fixés dans son bouclier.    - vox auribus sedens, Quint.: voix pénétrante. [st1]6 [-] être établi, être posté, être campé; stationner, rester en place, se tenir immobile, demeurer inactif, être au repos.    - sedere ad Trebiam, Liv.: être campé sur les bords de la Trébie.    - sedere sub armis circum... Virg.: se tenir en armes autour de...    - dum apud hostes sedimus, Plaut. Am.: tout le temps que nous avons été en présence de l'ennemi.    - sedere in oppido, Varr.: séjourner dans la ville.    - sedendo et cunctando bellum gerere, Liv. 22: faire la guerre par l'inaction et en temporisant.    - compressis, quod aiunt, manibus sedere, Liv. 7: rester, comme on dit, les bras croisés.    - sedere et quiescere, Cic.: rester inactif et immobile.    - navit in undis, nunc sedet Ortygie, Ov. M. 15: l'île d'Ortygie, jadis flottante, est fixe aujourd'hui.    - sedens toga umero, Quint. 11: la toge assujettie sur l'épaule.    - unum nomen in ore sedet, Stat. Th. 12: elle n'a qu'un nom sur les lèvres.    - spiritus qui sedet intra nos, Sen.: l'âme qui réside en nous.    - parum mihi sedet judicium, Sen. Ep. 46: mon opinion flotte un peu.    - cujus facies in omnium civium ore, oculis, animo sedet, Plin. Pan. 55: dont le visage se représente dans toutes les conversations et revient à tous les regards comme dans tous les coeurs. [st1]7 [-] être fixé (dans l'esprit), être arrêté, être résolu, être décidé.    - sedit sententia, Flo.: la résolution fut prise.    - id sedet Aeneae, Virg. En. 5: tel est l'avis d'Enée.    - sedet petere omina, Stat. (impers.): ils veulent demander des présages.
    * * *
    sedĕo, ēre, sēdi, sessum, intr. [st1]1 [-] être assis; qqf. s'asseoir.    - sedere in sella (sedere sella): être assis sur une chaise.    - sedere in equo (sedere equo): être à cheval.    - sedere ad tumulum, Tib.: s'asseoir près d'un tombeau.    - sedere sub arbore, Ov.: s'asseoir au pied d'un arbre.    - lumbi sedendo dolent, Plaut. Men.: j'ai mal aux reins de rester assis.    - sedens iis assensi, Cic. Fam. 5: j'ai voté de ma place avec eux.    - sedens ramo, Virg.: posé sur une branche.    - bubo sedit in culmine, Ov. M. 6: un hibou se percha sur le faîte.    - sedere in ovis, Plin.: couver.    - equus sedetur (au passif): on monte un cheval. [st1]2 [-] siéger (comme magistrat).    - isdem consulibus sedentibus, Cic. Sest. 15: ces mêmes hommes siégeant comme consuls.    - sedente Claudio, Tac.: sous la présidence de Claude.    - sedetis ultores... Cic. Mil. 29: vous siégez ici pour venger...    - sedere in tribunali praetoris, Cic.: être assesseur du préteur.    - sedere in rostris, Cic.: être à la tribune. [st1]3 [-] être à la selle, évacuer. [st1]4 [-] être posé sur le sol, être à plat, reposer sur (qqn, qqch); être dans un fond, être en bas, être déprimé, être aplati.    - campo Nola sedet, Sil. 12: Nola est située dans une plaine.    - sedent convallibus arva, Luc. 3: des plaines s'étendent au fond des vallées.    - sedens lactuca, Mart.: petite laitue.    - neque tam gravia, ut depressa sederent, Lucr. 5: ni assez pesants pour descendre et rester au fond.    - pulvis sedet, Stat.: la poussière est tombée.    - libra hac sedet, Tib. 4: la balance penche d'un côté.    - humeris tuis sedet imperium, Plin. Pan. 10: l'Etat repose appuyé sur toi. [st1]5 [-] être enfoncé dans.    - plagam sedere cedendo arcebat, Ov. M. 3: en reculant il empêchait le coup de pénétrer.    - in scuto tela sedere, Flor. 4: les traits restèrent fixés dans son bouclier.    - vox auribus sedens, Quint.: voix pénétrante. [st1]6 [-] être établi, être posté, être campé; stationner, rester en place, se tenir immobile, demeurer inactif, être au repos.    - sedere ad Trebiam, Liv.: être campé sur les bords de la Trébie.    - sedere sub armis circum... Virg.: se tenir en armes autour de...    - dum apud hostes sedimus, Plaut. Am.: tout le temps que nous avons été en présence de l'ennemi.    - sedere in oppido, Varr.: séjourner dans la ville.    - sedendo et cunctando bellum gerere, Liv. 22: faire la guerre par l'inaction et en temporisant.    - compressis, quod aiunt, manibus sedere, Liv. 7: rester, comme on dit, les bras croisés.    - sedere et quiescere, Cic.: rester inactif et immobile.    - navit in undis, nunc sedet Ortygie, Ov. M. 15: l'île d'Ortygie, jadis flottante, est fixe aujourd'hui.    - sedens toga umero, Quint. 11: la toge assujettie sur l'épaule.    - unum nomen in ore sedet, Stat. Th. 12: elle n'a qu'un nom sur les lèvres.    - spiritus qui sedet intra nos, Sen.: l'âme qui réside en nous.    - parum mihi sedet judicium, Sen. Ep. 46: mon opinion flotte un peu.    - cujus facies in omnium civium ore, oculis, animo sedet, Plin. Pan. 55: dont le visage se représente dans toutes les conversations et revient à tous les regards comme dans tous les coeurs. [st1]7 [-] être fixé (dans l'esprit), être arrêté, être résolu, être décidé.    - sedit sententia, Flo.: la résolution fut prise.    - id sedet Aeneae, Virg. En. 5: tel est l'avis d'Enée.    - sedet petere omina, Stat. (impers.): ils veulent demander des présages.
    * * *
        Sedeo, sedes, sedi, sessum, sedere. Virg. Estre assis, Seoir.
    \
        Poenis sedentibus ad Trebiam. Liu. Estants parquez et campez aupres de, etc.
    \
        Ad gubernacula Reip. sedere. Cic. Vaquer et entendre au gouvernement de la Republique.
    \
        Iudicem in aliquem sedere. Cic. Estre son juge.
    \
        In proximo Senatui sedere. Plin. Estre assis tout aupres des Senateurs.
    \
        In equo sedere. Cic. Estre à cheval.
    \
        In ouis sedere. Plin. Couver.
    \
        Post aliquem sedere. Horat. Derriere.
    \
        Super caput Valerii sedit coruus. Quint. Se jucha, ou se veint jucher sur la teste, etc.
    \
        Sedens auribus vox. Quintil. Qu'on oyt bien et aiseement.
    \
        Nondum Tyndaridis nomen mihi sederat aure. Ouid. Je n'avoye jamais ouy parler d'Heleine.
    \
        Vnum Polynicis amati nomen in ore sedet. Stat. Elle parle incessamment de, etc. Elle ne parle que de son ami Polynices.
    \
        Animo sedet fixum, immotumque. Virgil. J'ay conclu et arresté en moymesme.
    \
        In ingenio alicuius sedere. Ouid. Demourer en la memoire et souvenance d'aucun, ou en l'esprit.
    \
        Sedent niues. Plin. Quand elles demeurent long temps sur la terre.
    \
        Flumina sederunt viso Iouis nutu. Stat. Se sont arrestez.
    \
        Penitus sedit hic tibi morbus. Martial. Ceste maladie est enracinee en toy.
    \
        Vestis sedere dicitur. Quintil. Quand quelque habit sied bien.
    \
        Passer sedet in tecto. Virg. Est perché, ou Juché.
    \
        Sedere. Virgil. Demourer en quelque place oiseux, et sans rien faire, Sejourner.
    \
        His ventis istinc nauigatur, qui si essent, nos Corcyrae non sederemus. Cic. Nous ne nous arresterions et ne sejournerions pas en Corcyre.
    \
        Sedere domi. Terent. Garder la maison. B.
    \
        Si sedet hoc animo. Virg. S'il te plaist ainsi.
    \
        In centurionis scuto centum et viginti tela sedere. Florus. Ont esté fichez.
    \
        Sessum deducere. Pollio ad Ciceronem. Mener seoir.

    Dictionarium latinogallicum > sedeo

  • 8 tolero

    tŏlĕro, āre, āvi, ātum - tr. -    - dépon. toleror d'après Prisc. 8, 29. [st1]1 [-] au pr. porter, soutenir, supporter.    - aliquem sinu tolerare, Apul. M. 3: porter qqn sur son sein.    - aliquem gremio suo tolerare, Apul. M. 4: porter qqn sur son sein.    - mensula cenae totius reliquias tolerans, Apul. M. 2: une petite table chargée des reliefs de tout le dîner.    - non tolerantes pondus, Plin. 10: ne supportant pas le poids. [st1]2 [-] au fig. supporter, endurer, souffrir, tolérer.    - hiemem tolerare, Cic Cat. 2, 23: supporter le froid.    - militiam tolerare, Cic. Fam. 7, 18, 1: supporter les fatigues militaires.    - magnitudinem mali perferre visu non tolerare, Tac.: ne pas avoir la force d'envisager de ses yeux la grandeur de son infortune. [st1]3 [-] tenir bon, résister.    - tolerat et annos merica (vitis), Plin. 14: le plant merica résiste aussi aux années.    - quo facilius fluctus tolerarent, Tac. An. 2, 6: afin de mieux résister aux vagues.    - Caes. BG. 7, 71, 4. [st1]4 [-] rester, persister; garder, observer (le silence).    - in penatibus isdem tolerare, Tac. An. 4, 40: rester auprès des mêmes pénates.    - silentium tolerare, Apul. M. 4, 10: garder le silence. [st1]5 [-] soutenir, maintenir, sustenter, entretenir; soulager.    - equitatum tolerare, Caes. C. 3, 58, 4: nourrir la cavalerie.    - vitam aliqua re tolerare, Caes. BG. 7, 77, 12: soutenir sa vie au moyen de qqch.    - tolerare vitam colo, Virg.: assurer sa subsistance en filant.    - miles fame absumptus, nisi quos corpora equorum eodem elisa toleraverant, Tac. An. 2: les soldats périrent de faim à l'exception de ceux qui assurèrent leur subsistance avec la chair des chevaux échoués sur ces bords.    - paupertatem eri tolerare, Plaut. Rud. 918: soulager la pauvreté de son maître. [st1]6 [-] soutenir = résister à, combattre.    - famem aliqua re tolerare, Caes. BG. 1, 28, 3: combattre la faim au moyen de qqch.    - cf. Sall. C. 37, 7.
    * * *
    tŏlĕro, āre, āvi, ātum - tr. -    - dépon. toleror d'après Prisc. 8, 29. [st1]1 [-] au pr. porter, soutenir, supporter.    - aliquem sinu tolerare, Apul. M. 3: porter qqn sur son sein.    - aliquem gremio suo tolerare, Apul. M. 4: porter qqn sur son sein.    - mensula cenae totius reliquias tolerans, Apul. M. 2: une petite table chargée des reliefs de tout le dîner.    - non tolerantes pondus, Plin. 10: ne supportant pas le poids. [st1]2 [-] au fig. supporter, endurer, souffrir, tolérer.    - hiemem tolerare, Cic Cat. 2, 23: supporter le froid.    - militiam tolerare, Cic. Fam. 7, 18, 1: supporter les fatigues militaires.    - magnitudinem mali perferre visu non tolerare, Tac.: ne pas avoir la force d'envisager de ses yeux la grandeur de son infortune. [st1]3 [-] tenir bon, résister.    - tolerat et annos merica (vitis), Plin. 14: le plant merica résiste aussi aux années.    - quo facilius fluctus tolerarent, Tac. An. 2, 6: afin de mieux résister aux vagues.    - Caes. BG. 7, 71, 4. [st1]4 [-] rester, persister; garder, observer (le silence).    - in penatibus isdem tolerare, Tac. An. 4, 40: rester auprès des mêmes pénates.    - silentium tolerare, Apul. M. 4, 10: garder le silence. [st1]5 [-] soutenir, maintenir, sustenter, entretenir; soulager.    - equitatum tolerare, Caes. C. 3, 58, 4: nourrir la cavalerie.    - vitam aliqua re tolerare, Caes. BG. 7, 77, 12: soutenir sa vie au moyen de qqch.    - tolerare vitam colo, Virg.: assurer sa subsistance en filant.    - miles fame absumptus, nisi quos corpora equorum eodem elisa toleraverant, Tac. An. 2: les soldats périrent de faim à l'exception de ceux qui assurèrent leur subsistance avec la chair des chevaux échoués sur ces bords.    - paupertatem eri tolerare, Plaut. Rud. 918: soulager la pauvreté de son maître. [st1]6 [-] soutenir = résister à, combattre.    - famem aliqua re tolerare, Caes. BG. 1, 28, 3: combattre la faim au moyen de qqch.    - cf. Sall. C. 37, 7.
    * * *
        Tolero, toleras, penul. corr. tolerare. Plaut. Endurer, Tolerer, Porter patiemment, Souffrir.
    \
        Tolerare se. Corn. Nepos. Se nourrir et sustenter.
    \
        Tolerare sua pecunia milites. Plinius. Souldoyer, Nourrir, Entretenir.
    \
        Famem tolerare. Caesar. Se soustenir par manger, Subvenir à la faim, Avoir de quoy se garder d'avoir faim.
    \
        Hyemem tolerare. Plin. Passer l'hyver, Porter et endurer l'hyver.
    \
        Impensas tolerare. Plin. Soustenir la despense, et y fournir.
    \
        Laborem tolerare. Plin. Labourer.
    \
        Laborem militarem tolerare. Cicero. Porter et endurer le travail de guerre.
    \
        Militiam tolerare sub magistro. Virgil. Passer et endurer le temps de la guerre.
    \
        Passus centum sexaginta tolerare. Plin. Fournir à la course de CLX pas, Courir CLX pas sans s'arrester.
    \
        Pondus alicuius tolerare. Horat. Soustenir le faiz et la charge.
    \
        Sitim tolerare. Plin. Endurer la soif.
    \
        Sitim, famemque tolerare. Ouid. Porter et endurer la faim et la soif sans defaillir.
    \
        Sumptus tolerare. Cic. Supporter, Soustenir.
    \
        Vitam tolerare. Tacit. Vivre.
    \
        Vitam tolerant agros exercendo. Tacit. Ils vivent de labour.
    \
        Eorum corporibus qui aetate inutiles ad bellum videbantur, vitam tolerauerunt. Caesar. Ils vescurent et se nourrirent de, etc.
    \
        Tolerare vitam colo. Virgil. Gaigner sa vie à filer.
    \
        Nobis inter nos nostra vitia toleranda. Cic. Nous debvons supporter entre nous les faultes et imperfections les uns des autres.
    \
        Toleratu difficilis. Cic. Difficile à porter et endurer.

    Dictionarium latinogallicum > tolero

  • 9 īdem

        īdem eadem, idem (gen. ēiusdem; plur nom. eīdem or īdem; dat. and abl. eīsdem or īsdem; the forms eōdem, eādem, eundem, etc., often disyl. in poetry), pron.    [2 I-+-dem (demonstr. suffix)], the same: Ille... praesens absensque idem erit, T.: īsdem legibus uti, Cs.: semper idem voltus: eodem modo omnīs causas agere: ad causas simillimas vel potius easdem: eodem tempore, Cs.: Non eadem est aetas, is changed, H.: tamquam alter idem, a second self: idem velle atque idem nolle, S.—Introducing an additional predicate, at the same time, likewise, also, furthermore: hoc idem reliquis deinceps fit diebus, Cs.: oratio grandis et eadem in primis faceta: vir innocentissimus idemque doctissimus: hiemes reducit Iuppiter, idem Submovet, H.: (Epicurus) cum optimam naturam dei dicat esse, negat idem esse in deo gratiam, nevertheless: Aedificas... et idem rides, etc., H. —With emphatic pronouns, also, the same, very, besides, at the same time: idem ego ille... idem inquam ego recreavi, etc.: ego idem, qui, etc.: cedo nunc eiusdem illius inimici mei de me eodem contionem: idem rex ille, qui, the very same, H.: cum et idem qui consuerunt et idem illud alii desiderent: idem iste Mithridates: ut verset saepe eandem et unam rem.—In comparisons, the same as, identical with, of the same meaning as: haec eodem tempore mandata referebantur, et legati veniebant, Cs.: vitast eadem ac fuit, T.: qui idem ornate ac graviter, idem versute et subtiliter dicerent, at the same time: eisdem fere verbis, ut actum disputatumque est: eādem ratione quā pridie resistitur, Cs.: idem abeunt, qui venerant: non quo idem sit servulus quod familia: tibi idem consili do, quod, etc.: fit idem, quasi natus non esset omnino: tibi mecum in eodem est pistrino vivendum: Invitum qui servat idem facit occidenti, H.: quod non idem illis censuissemus.
    * * *
    eadem, idem PRON
    (w/-dem ONLY, idem, eadem, idem) same, the same, the very same, also

    Latin-English dictionary > īdem

  • 10 eisdem

    īdem, ĕădem, ĭdem ( masc. eidem, freq. in MSS. and inscrr.; v. Lachm. ad Lucr. 1, 120; rarely isdem or eisdem; plur. nom. eidem; dat. and abl. eisdem; usu. contr. idem, isdem; not iidem, iisdem; v. Neue, Formenl. 2, 198 sqq.), pron. [from the pronom. root I, whence is, and the demonstr. suff. dem; root of dies, day, time; hence, just, exactly, Corss. Aussp. 2, 855], the same.
    I.
    In gen.:

    deinde quod nos eadem Asia atque idem iste Mithridates initio belli Asiatici docuit,

    Cic. de Imp. Pomp. 7, 19:

    quam (sphaeram) ab eodem Archimede factam posuerat in templo Virtutis Marcellus idem,

    id. Rep. 1, 14:

    id, quod eidem Ciceroni placet,

    Quint. 10, 7, 28:

    jure erat semper idem vultus (Socratis),

    Cic. Tusc. 3, 15, 31:

    idem semper vultus eademque frons,

    id. Off. 1, 26, 90:

    tu autem eodem modo omnes causas ages? aut in iisdem causis perpetuum et eundem spiritum sine ulla commutatione obtinebis?

    id. Or. 31, 110:

    non quod alia res esset: immo eadem,

    id. Clu. 29, 80:

    etiam si verbo differre videbitur, re tamen erit unum et omnibus in causis idem valebit,

    id. Caecin. 21, 59:

    ad causas simillimas inter se vel potius easdem,

    id. Brut. 94, 324. —
    II.
    In partic., idem is used,
    A.
    When two predicates are referred to the same subject.
    1.
    When the predicates are of the same kind it may often be rendered, at the same time, likewise, also, etc., or = is (ea, id) with quoque, etiam, simul, etc.:

    cum Academico et eodem rhetore congredi conatus sum,

    Cic. N. D. 2, 1, 1; cf.:

    oratio splendida et grandis et eadem in primis faceta,

    id. Brut. 79, 273:

    avunculus meus, vir innocentissimus idemque doctissimus,

    id. N. D. 3, 32, 80:

    jam M. Marcellus ille quinquies consul totum (auspicium) omisit, idem imperator, idem augur optimus,

    id. Div. 2, 36, 77:

    ubi Xenocrates, ubi Aristoteles ista tetigit? hos enim quasi eosdem esse vultis,

    id. Ac. 2, 44, 136; cf.:

    viros fortes, magnanimos, eosdem bonos et simplices esse volumus,

    id. Off. 1, 19, 63:

    Caninius idem et idem noster cum ad me pervesperi venisset, etc.,

    id. Fam. 9, 2, 1:

    amicus est tamquam alter idem,

    a second self, id. Lael. 21, 80:

    ad idem semper exspectandum paratior,

    id. Off. 2, 15, 53:

    nam idem velle atque idem nolle, ea demum firma amicitia est,

    Sall. C. 20, 5; cf.:

    quos omnes eadem odisse, eadem metuere in unum coeëgit,

    id. J. 31, 14:

    Hisdem diebus, for eisdem,

    Pall. 10, 13:

    hic finis belli,... idemque finis regni,

    Liv. 45, 9, 2; 2, 12, 2:

    quae ab condita urbe Roma ad captam urbem eandem Romani... gessere,

    id. 6, 1, 1:

    ut pars militum gladiatores, qui e servitio Blaesi erant, pars ceteram ejusdem familiam vincirent,

    Tac. A. 1, 23:

    erepta mihi prius eorundem matre,

    Quint. 6 prooem. 4:

    fervida aestas, longinqua itinera sola ducis patientia mitigabantur, eodem plura quam gregario milite tolerante,

    Tac. A. 14, 24.—
    2.
    When the predicates are in contrast with one another it may be rendered, nevertheless, yet, on the contrary:

    (Epicurus) cum optimam et praestantissimam naturam dei dicat esse, negat idem esse in deo gratiam,

    Cic. N. D. 1, 43, § 121; cf. Curt. 5, 1, 14.—
    B.
    Esp.
    1.
    Connected or corresp. with the pronouns ego, tu, hic, ille, iste, qui, and with unus:

    idem ego ille (non enim mihi videor insolenter gloriari, etc.) idem inquam ego recreavi afflictos animos, etc.,

    Cic. Att. 1, 16, 8:

    ego idem, qui, etc.,

    id. Or. 7, 23; cf.:

    habitae sunt multae de me contiones... habuit de eodem me P. Lentulus consul contionem,

    id. Sest. 50, 107:

    cedo nunc ejusdem illius inimici mei de me eodem contionem,

    id. ib. §

    108: de me eodem,

    id. ib. 51, 109:

    quin tu igitur concedis idem, etc.,

    id. Rep. 1, 39 fin. Mos.; cf.:

    cognoram te in custodia salutis meae diligentem: eundemque te, etc.,

    id. Att. 4, 1, 1:

    Sopater quidam fuit, etc.... huic eidem Sopatro eidem inimici ad C. Verrem ejusdem rei nomen detulerunt,

    id. Verr. 2, 2, 28, § 68:

    cum est idem hic Sopater absolutus,

    id. ib. 2, 2, 29, §

    70: hoc idem facere,

    id. Rep. 1, 35:

    ab hisce eisdem permotionibus,

    id. de Or. 1, 12, 53:

    idem ille tyrannus,

    id. Rep. 1, 42:

    in eisdem illis locis,

    id. Verr. 2, 1, 21, § 56:

    eandem illam (sphaeram),

    id. Rep. 1, 14:

    eum et idem qui consuerunt et idem illud alii desiderent,

    id. Off. 2, 15 fin.:

    idem iste Mithridates,

    id. de Imp. Pomp. 7, 19 (Klotz, Orell., B. and K.;

    older edd., idem ipse): musici qui erant quondam idem poëtae,

    id. de Or. 3, 44, 174; cf.:

    beneficentia, quam eandem benignitatem appellari licet,

    id. Off. 1, 7, 20:

    quod idem in ceteris artibus non fit,

    id. Fin. 3, 7, 24 fin.:

    exitus quidem omnium unus et idem fuit,

    id. Div. 2, 47, 97:

    in qua (causa) omnes sentirent unum atque idem,

    id. Cat. 4, 7, 14; cf.

    in an inverted order: ut verset saepe multis modis eandem et unam rem,

    id. Or. 40, 137:

    neque ego aliter accepi: intellexi tamen idem, non existimasse te, etc.,

    id. Fam. 9, 15, 3; id. Att. 3, 12, 1; 8, 3, 3.—
    2.
    As a word of comparison, with et, ac, que, ut, qui ( quae, quod), quam, quasi, cum, or (mostly poet.) with the dat., the same as, identical with, of the same meaning as, etc.:

    si quaeratur, idemne sit pertinacia et perseverantia,

    Cic. Top. 23, 87: videmus fuisse quosdam, qui idem ornate ac graviter, idem versute et subtiliter dicerent, at the same time and as well as, id. Or. 7, 22; cf. id. Sull. 18, 51:

    imperii nostri terrarumque idem est extremum,

    id. Prov. Cons. 13, 33; cf. id. Cael. 28, 67:

    disputationem habitam non quasi narrantes exponimus, sed eisdem fere verbis, ut actum disputatumque est,

    id. Tusc. 2, 3, 9:

    idem abeunt, qui venerant,

    id. Fin. 4, 3, 7:

    quoniam earum rerum quas ego gessi, non est eadem fortuna atque condicio, quae illorum qui, etc.,

    id. Cat. 3, 12, 27:

    non quo idem sit servulus quod familia,

    id. Caecin. 20, 58:

    qui (servi) et moribus eisdem essent, quibus dominus, et eodem genere ac loco nati,

    id. Verr. 2, 3, 25, § 62:

    eandem constituit potestatem quam si, etc.,

    id. Agr. 2, 12, 30:

    eodem loco res est, quasi ea pecunia legata non esset,

    id. Leg. 2, 21, 53; cf.:

    sensu amisso fit idem, quasi natus non esset omnino,

    id. Lael. 4, 14.—With cum:

    tibi mecum in eodem est pistrino vivendum,

    Cic. de Or. 2, 33, 144:

    hunc eodem mecum patre genitum, etc.,

    Tac. A. 15, 2:

    in eadem mecum Africa geniti fides,

    Liv. 30, 12, 15; 28, 28, 14.—With dat.:

    (Homerus) Sceptra potitus, eadem aliis sopitu' quiete est,

    Lucr. 3, 1038; cf.:

    invitum qui servat idem facit occidenti,

    Hor. A. P. 467; so Ov. M. 13, 50; id. Am. 1, 4, 1 al.:

    quod non idem illis censuissemus,

    Cic. Fam. 9, 6, 3; Just. 2, 4, 10:

    ille eadem nobis juratus in arma,

    Ov. M. 13, 50.—In neutr. with gen.:

    si idem nos juris haberemus quod ceteri,

    Cic. Balb. 12, 29:

    tibi idem consilii do, quod, etc.,

    id. Fam. 9, 2, 2:

    omnes qui ubique idem operis efficiunt,

    Lact. 5, 4, 1:

    non habet officii lucifer omnis idem,

    Ov. F. 1, 46.— Advv.: eādem, eodem, v. h. v.

    Lewis & Short latin dictionary > eisdem

  • 11 idem

    īdem, ĕădem, ĭdem ( masc. eidem, freq. in MSS. and inscrr.; v. Lachm. ad Lucr. 1, 120; rarely isdem or eisdem; plur. nom. eidem; dat. and abl. eisdem; usu. contr. idem, isdem; not iidem, iisdem; v. Neue, Formenl. 2, 198 sqq.), pron. [from the pronom. root I, whence is, and the demonstr. suff. dem; root of dies, day, time; hence, just, exactly, Corss. Aussp. 2, 855], the same.
    I.
    In gen.:

    deinde quod nos eadem Asia atque idem iste Mithridates initio belli Asiatici docuit,

    Cic. de Imp. Pomp. 7, 19:

    quam (sphaeram) ab eodem Archimede factam posuerat in templo Virtutis Marcellus idem,

    id. Rep. 1, 14:

    id, quod eidem Ciceroni placet,

    Quint. 10, 7, 28:

    jure erat semper idem vultus (Socratis),

    Cic. Tusc. 3, 15, 31:

    idem semper vultus eademque frons,

    id. Off. 1, 26, 90:

    tu autem eodem modo omnes causas ages? aut in iisdem causis perpetuum et eundem spiritum sine ulla commutatione obtinebis?

    id. Or. 31, 110:

    non quod alia res esset: immo eadem,

    id. Clu. 29, 80:

    etiam si verbo differre videbitur, re tamen erit unum et omnibus in causis idem valebit,

    id. Caecin. 21, 59:

    ad causas simillimas inter se vel potius easdem,

    id. Brut. 94, 324. —
    II.
    In partic., idem is used,
    A.
    When two predicates are referred to the same subject.
    1.
    When the predicates are of the same kind it may often be rendered, at the same time, likewise, also, etc., or = is (ea, id) with quoque, etiam, simul, etc.:

    cum Academico et eodem rhetore congredi conatus sum,

    Cic. N. D. 2, 1, 1; cf.:

    oratio splendida et grandis et eadem in primis faceta,

    id. Brut. 79, 273:

    avunculus meus, vir innocentissimus idemque doctissimus,

    id. N. D. 3, 32, 80:

    jam M. Marcellus ille quinquies consul totum (auspicium) omisit, idem imperator, idem augur optimus,

    id. Div. 2, 36, 77:

    ubi Xenocrates, ubi Aristoteles ista tetigit? hos enim quasi eosdem esse vultis,

    id. Ac. 2, 44, 136; cf.:

    viros fortes, magnanimos, eosdem bonos et simplices esse volumus,

    id. Off. 1, 19, 63:

    Caninius idem et idem noster cum ad me pervesperi venisset, etc.,

    id. Fam. 9, 2, 1:

    amicus est tamquam alter idem,

    a second self, id. Lael. 21, 80:

    ad idem semper exspectandum paratior,

    id. Off. 2, 15, 53:

    nam idem velle atque idem nolle, ea demum firma amicitia est,

    Sall. C. 20, 5; cf.:

    quos omnes eadem odisse, eadem metuere in unum coeëgit,

    id. J. 31, 14:

    Hisdem diebus, for eisdem,

    Pall. 10, 13:

    hic finis belli,... idemque finis regni,

    Liv. 45, 9, 2; 2, 12, 2:

    quae ab condita urbe Roma ad captam urbem eandem Romani... gessere,

    id. 6, 1, 1:

    ut pars militum gladiatores, qui e servitio Blaesi erant, pars ceteram ejusdem familiam vincirent,

    Tac. A. 1, 23:

    erepta mihi prius eorundem matre,

    Quint. 6 prooem. 4:

    fervida aestas, longinqua itinera sola ducis patientia mitigabantur, eodem plura quam gregario milite tolerante,

    Tac. A. 14, 24.—
    2.
    When the predicates are in contrast with one another it may be rendered, nevertheless, yet, on the contrary:

    (Epicurus) cum optimam et praestantissimam naturam dei dicat esse, negat idem esse in deo gratiam,

    Cic. N. D. 1, 43, § 121; cf. Curt. 5, 1, 14.—
    B.
    Esp.
    1.
    Connected or corresp. with the pronouns ego, tu, hic, ille, iste, qui, and with unus:

    idem ego ille (non enim mihi videor insolenter gloriari, etc.) idem inquam ego recreavi afflictos animos, etc.,

    Cic. Att. 1, 16, 8:

    ego idem, qui, etc.,

    id. Or. 7, 23; cf.:

    habitae sunt multae de me contiones... habuit de eodem me P. Lentulus consul contionem,

    id. Sest. 50, 107:

    cedo nunc ejusdem illius inimici mei de me eodem contionem,

    id. ib. §

    108: de me eodem,

    id. ib. 51, 109:

    quin tu igitur concedis idem, etc.,

    id. Rep. 1, 39 fin. Mos.; cf.:

    cognoram te in custodia salutis meae diligentem: eundemque te, etc.,

    id. Att. 4, 1, 1:

    Sopater quidam fuit, etc.... huic eidem Sopatro eidem inimici ad C. Verrem ejusdem rei nomen detulerunt,

    id. Verr. 2, 2, 28, § 68:

    cum est idem hic Sopater absolutus,

    id. ib. 2, 2, 29, §

    70: hoc idem facere,

    id. Rep. 1, 35:

    ab hisce eisdem permotionibus,

    id. de Or. 1, 12, 53:

    idem ille tyrannus,

    id. Rep. 1, 42:

    in eisdem illis locis,

    id. Verr. 2, 1, 21, § 56:

    eandem illam (sphaeram),

    id. Rep. 1, 14:

    eum et idem qui consuerunt et idem illud alii desiderent,

    id. Off. 2, 15 fin.:

    idem iste Mithridates,

    id. de Imp. Pomp. 7, 19 (Klotz, Orell., B. and K.;

    older edd., idem ipse): musici qui erant quondam idem poëtae,

    id. de Or. 3, 44, 174; cf.:

    beneficentia, quam eandem benignitatem appellari licet,

    id. Off. 1, 7, 20:

    quod idem in ceteris artibus non fit,

    id. Fin. 3, 7, 24 fin.:

    exitus quidem omnium unus et idem fuit,

    id. Div. 2, 47, 97:

    in qua (causa) omnes sentirent unum atque idem,

    id. Cat. 4, 7, 14; cf.

    in an inverted order: ut verset saepe multis modis eandem et unam rem,

    id. Or. 40, 137:

    neque ego aliter accepi: intellexi tamen idem, non existimasse te, etc.,

    id. Fam. 9, 15, 3; id. Att. 3, 12, 1; 8, 3, 3.—
    2.
    As a word of comparison, with et, ac, que, ut, qui ( quae, quod), quam, quasi, cum, or (mostly poet.) with the dat., the same as, identical with, of the same meaning as, etc.:

    si quaeratur, idemne sit pertinacia et perseverantia,

    Cic. Top. 23, 87: videmus fuisse quosdam, qui idem ornate ac graviter, idem versute et subtiliter dicerent, at the same time and as well as, id. Or. 7, 22; cf. id. Sull. 18, 51:

    imperii nostri terrarumque idem est extremum,

    id. Prov. Cons. 13, 33; cf. id. Cael. 28, 67:

    disputationem habitam non quasi narrantes exponimus, sed eisdem fere verbis, ut actum disputatumque est,

    id. Tusc. 2, 3, 9:

    idem abeunt, qui venerant,

    id. Fin. 4, 3, 7:

    quoniam earum rerum quas ego gessi, non est eadem fortuna atque condicio, quae illorum qui, etc.,

    id. Cat. 3, 12, 27:

    non quo idem sit servulus quod familia,

    id. Caecin. 20, 58:

    qui (servi) et moribus eisdem essent, quibus dominus, et eodem genere ac loco nati,

    id. Verr. 2, 3, 25, § 62:

    eandem constituit potestatem quam si, etc.,

    id. Agr. 2, 12, 30:

    eodem loco res est, quasi ea pecunia legata non esset,

    id. Leg. 2, 21, 53; cf.:

    sensu amisso fit idem, quasi natus non esset omnino,

    id. Lael. 4, 14.—With cum:

    tibi mecum in eodem est pistrino vivendum,

    Cic. de Or. 2, 33, 144:

    hunc eodem mecum patre genitum, etc.,

    Tac. A. 15, 2:

    in eadem mecum Africa geniti fides,

    Liv. 30, 12, 15; 28, 28, 14.—With dat.:

    (Homerus) Sceptra potitus, eadem aliis sopitu' quiete est,

    Lucr. 3, 1038; cf.:

    invitum qui servat idem facit occidenti,

    Hor. A. P. 467; so Ov. M. 13, 50; id. Am. 1, 4, 1 al.:

    quod non idem illis censuissemus,

    Cic. Fam. 9, 6, 3; Just. 2, 4, 10:

    ille eadem nobis juratus in arma,

    Ov. M. 13, 50.—In neutr. with gen.:

    si idem nos juris haberemus quod ceteri,

    Cic. Balb. 12, 29:

    tibi idem consilii do, quod, etc.,

    id. Fam. 9, 2, 2:

    omnes qui ubique idem operis efficiunt,

    Lact. 5, 4, 1:

    non habet officii lucifer omnis idem,

    Ov. F. 1, 46.— Advv.: eādem, eodem, v. h. v.

    Lewis & Short latin dictionary > idem

  • 12 tendo

    tendo ( tenno), tĕtendi, tentum and tensum, 3, v. a. and n. [root ten-, tan, v. teneo; cf. Gr. teinô].
    I.
    Act., to stretch, stretch out, distend, extend, etc. (class.; cf.: extendo, explico).
    A.
    Lit.
    1.
    In gen.:

    suntne igitur insidiae, tendere plagas?

    Cic. Off. 3, 17, 68:

    plagam, Pac. ap. Fest. s. v. nequitum, p. 162 Müll.: quia non rete accipitri tennitur,

    Ter. Phorm. 2, 2, 16 sq.; cf.:

    retia (alicui),

    Prop. 2, 32 (3, 30), 20; Hor. Epod. 2, 33; Ov. M. 4, 513; 7, 701; 8, 331 al.:

    casses alicui,

    Tib. 1, 6, 5:

    intumescit collum, nervi tenduntur,

    Col. 6, 14, 4:

    chordam,

    Plaut. Most. 3, 2, 55:

    arcum,

    to bend, Verg. A. 7, 164; Hor. C. 2, 10, 20; Ov. M. 2, 604; 5, 55; 5, 63; Stat. S. 3, 1, 51.—Hence, poet. transf.:

    sagittas Arcu,

    to shoot, hurl, Hor. C. 1, 29, 9; cf.:

    spicula cornu,

    Verg. A. 9, 606:

    pariterque oculos telumque,

    id. ib. 5, 508:

    barbiton,

    to tune, Hor. C. 1, 1, 34; cf.:

    tympana tenta tonant palmis,

    Lucr. 2, 618:

    validā lora manu,

    Ov. Am. 3, 2, 72:

    vela (Noti),

    to swell, Verg. A. 3, 268:

    praecipiti carbasa tenta Noto,

    Ov. H. 10, 30:

    praetorium,

    to stretch out, pitch, Caes. B. C. 3, 82: pelles in ordine tentae, Lucil. ap. Non. 181, 30:

    conopia,

    Prop. 3, 11 (4, 10), 45: grabatos restibus, Lucil. ap. Non. 181, 29:

    cubilia,

    Hor. Epod. 12, 12: manus ad caeli caerula templa, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v. 51 Vahl.); so, manus ad caelum, Caes. B. C. 2, 5; Verg. A. 3, 176:

    bracchia ad caelum,

    Ov. M. 6, 279; 9, 293;

    for which: bracchia caelo,

    id. ib. 2, 580;

    9, 210: ad legatos atque exercitum supplices manus tendunt,

    Caes. B. C. 2, 12; so,

    manus ad aliquem,

    id. B. G. 2, 13:

    ad sidera palmas,

    Verg. A. 1, 93:

    super aequora palmas,

    Ov. M. 8, 849:

    ad aliquem orantia bracchia,

    id. P. 2, 9, 65:

    manus supplices dis immortalibus,

    Cic. Font. 17, 48; cf.:

    vobis supplex manus tendit patria communis,

    id. Cat. 4, 9, 18; so,

    manus alicui,

    Caes. B. G. 7, 48; Ov. M. 3, 723; id. H. 10, 146:

    manus supinas,

    Liv. 3, 50, 5:

    manus ripae ulterioris amore,

    Verg. A. 6, 314; cf.

    also: Graecia tendit dexteram Italiae,

    stretches forth, reaches, Cic. Phil. 10, 4, 9; id. Prov. Cons. 4, 9:

    (conjux) parvum patri tendebat Iulum,

    reaches out, Verg. A. 2, 674:

    tu munera supplex Tende, petens pacem,

    id. G. 4, 535:

    quo tendant ferrum,

    aim, direct, id. A. 5, 489:

    qua nunc se ponti plaga caerula tendit,

    stretches itself out, extends, Lucr. 5, 481. —
    2.
    In partic.:

    nervum tendere, in mal. part.,

    Auct. Priap. 70; cf. Mart. 11, 60, 3.—Hence, tentus, a lecherous man, Mart. 11, 73, 3; Auct. Priap. 20; 27; 34 al.; and tenta, ōrum, n., = membrum virile, Cat. 80, 6.—
    B.
    Trop.: insidiae tenduntur alicui, are spread out, laid (qs. like nets), Cic. Rosc. Com. 16, 46:

    insidias alicui,

    Sall. C. 27, 2; Suet. Caes. 35:

    omnes insidias animis,

    Cic. Leg. 1, 17, 47:

    animum vigilem,

    to strain, exert, Stat. Achill. 1, 543: longo tendit praecordia voto, Claud. Cons. Prob. et Ol. 66; cf.:

    sunt quibus in Satirā videor nimis acer et ultra Legem tendere opus,

    i. e. to heighten, aggravate, Hor. S. 2, 1, 2:

    aestivam sermone benigno noctem,

    to protract, extend, id. Ep. 1, 5, 11:

    (lunam) Tanto posse minus cum Signis tendere cursum,

    to direct, Lucr. 5, 631:

    cursum ex acie in Capitolia,

    Sil. 9, 216:

    cursum ad agmina suorum,

    id. 10, 73:

    iter ad naves,

    Verg. A. 1, 656:

    iter pennis,

    id. ib. 6, 240:

    ad dominum iter,

    Ov. M. 2, 547:

    cursum unde et quo,

    Liv. 23, 34, 5:

    iter in Hispaniam, Auct. B. Afr. 95: cunctis civibus lucem ingenii et consilii sui porrigens atque tendens,

    tendering, offering, Cic. de Or. 1, 40, 184.—
    II.
    Neutr.
    A.
    To direct one ' s self or one ' s course; to aim, strive, go, travel, march, tend, bend one ' s course in any direction (class.).
    1.
    Lit.:

    dubito an Venusiam tendam,

    Cic. Att. 16, 5, 3:

    Beneventum,

    Hor. S. 1, 5, 71:

    cursuque amens ad limina tendit,

    Verg. A. 2, 321:

    ad castra,

    Liv. 9, 37:

    in castra,

    id. 10, 36:

    ad aedes,

    Hor. Ep. 1, 7, 89:

    ad domum Bruti et Cassii,

    Suet. Caes. 85:

    ad portus,

    Ov. M. 15, 690:

    Ciconum ad oras,

    id. ib. 10, 3:

    ad metam,

    id. ib. 15, 453; cf.:

    cum alter ad alterum tenderemus,

    Plin. Ep. 1, 5, 9:

    unde venis? et Quo tendis?

    Hor. S. 1, 9, 63; id. Ep. 1, 15, 11; id. C. 3, 3, 70:

    quo tendere pergunt,

    Verg. A. 6, 198; Nep. Milt. 1, 6:

    tendimus huc (sc. in Orcum) omnes,

    Ov. M. 10, 34 et saep. —
    b.
    Of things concrete or abstract, to go, proceed, extend, stretch, etc.:

    in quem locum quaeque (imago) tendat,

    Lucr. 4, 179:

    levibus in sublime tendentibus,

    Plin. 2, 5, 4, § 11:

    sursum tendit palmes,

    Col. 5, 6, 28:

    simulacra viis derectis omnia tendunt,

    Lucr. 4, 609.— Poet., with acc. of direction:

    tunc aethera tendit,

    Luc. 7, 477:

    dextera (via), quae Ditis magni sub moenia tendit,

    Verg. A. 6, 541:

    gula tendit ad stomachum, is ad ventrem,

    reaches, extends, Plin. 11, 37, 66, § 176:

    Taurus mons ad occasum tendens,

    id. 5, 27, 27, § 97; so id. 5, 5, 5, § 35; 16, 30, 53, § 122; cf.:

    Portae Caspiae, quae per Iberiam in Sarmatas tendunt,

    id. 6, 13, 15, § 40:

    seu mollis quā tendit Ionia,

    Prop. 1, 6, 31.—
    2.
    Trop.
    a.
    In gen., to aim, strive, be directed or inclined, to tend in any direction:

    ad reliqua alacri tendebamus animo,

    Cic. Div. 2, 2, 4; cf.:

    ad altiora et non concessa tendere,

    Liv. 4, 13, 4:

    ad majora,

    Quint. 2, 4, 20; 12, 2, 27:

    ad eloquium,

    Ov. Tr. 4, 10, 17:

    ad suum,

    Liv. 4, 9, 5; cf.:

    ad Carthaginienses,

    id. 24, 5, 8:

    cum alii alio tenderent,

    id. 24, 28, 1:

    in diversum sententiae tendebant,

    id. 36, 10, 7: tenes, quorsum haec tendant, quae loquor, tend, look, = spectent, Plaut. Ps. 1, 2, 81; Hor. S. 2, 7, 21. —
    (β).
    To exert one ' s self, to strive, endeavor (mostly poet.); with inf.:

    (Laocoon) manibus tendit divellere nodos,

    Verg. A. 2, 220:

    pasta (nitedula) rursus Ire foras pleno tendebat corpore frustra,

    Hor. Ep. 1, 7, 31: captae [p. 1853] civitati leges imponere, Liv. 6, 38, 7; 24, 35; 10, 1:

    quod efficere tendimus,

    Quint. 9, 1, 21:

    fratresque tendentes opaco Pelion imposuisse Olympo,

    Hor. C. 3, 4, 51:

    tendit disertus haberi,

    id. Ep. 1, 19, 16:

    aqua tendit rumpere plumbum,

    id. ib. 1, 10, 20; Pers. 5, 139; Juv. 10, 154. — Absol.:

    miles tendere, inde ad jurgium,

    insists, persists, Ter. Eun. 4, 1, 12. —
    b.
    In partic., to exert one ' s self in opposition, to strive, try, endeavor, contend (class. but not freq. till the Aug. per.):

    nec nos obniti contra nec tendere tantum Sufficimus,

    Verg. A. 5, 21; cf.: nec mora nec requies;

    vasto certamine tendunt,

    id. ib. 12, 553:

    Petreius ubi videt Catilinam contra ac ratus erat magnā vi tendere,

    Sall. C. 60, 5; cf.:

    summā vi,

    Liv. 32, 32, 7 Drak.:

    adversus, etc.,

    id. 34, 34, 1:

    contra,

    id. 35, 51, 6:

    ultra,

    id. 24, 31, 4:

    acrius,

    Tac. A. 2, 74; cf.:

    acrius contra, ut, etc.,

    Liv. 3, 15, 2; so with ut, id. 4, 7, 8; with ne, id. 4, 8, 6:

    quid tendit? cum efficere non possit, ut, etc.,

    what does he strive for? to what do his efforts tend? Cic. Fin. 2, 5, 16; cf.:

    nihil illi tendere contra,

    Verg. A. 9, 377. —
    B.
    For tentoria tendere, to set up tents, to be under tents, be encamped, to encamp:

    qui sub vallo tenderent mercatores,

    Caes. B. G. 6, 37; cf.:

    omnibus extra vallum jussis tendere, Frontin. Strat. 4, 1, 18: vallo tendetis in illo,

    Luc. 7, 328:

    hic Dolopum manus, hic saevus tendebat Achilles,

    Verg. A. 2, 29:

    legio latis tendebat in arvis,

    id. ib. 8, 605:

    isdem castris,

    Liv. 44, 13, 12; 27, 46; 44, 5; Suet. Galb. 12; 19; cf.:

    isdem hibernis tendentes,

    Tac. H. 1, 55:

    Lugduni tendentes,

    id. ib. 1, 59:

    cum multitudo laxius tenderet,

    Curt. 3, 8, 18; 5, 7, 6; 7, 2, 37:

    tendere in campis,

    id. 10, 7, 20. — Hence, tensus, a, um, P. a., stretched out, drawn tight, strained, tense (rare):

    rectissima linea tensa,

    Quint. 3, 6, 83:

    collum,

    id. 11, 3, 82; cf.:

    remissis magis quam tensis (digitis),

    id. 11, 3, 99:

    vox tensior (opp. remissior),

    id. 11, 3, 42:

    lacerti,

    Luc. 7, 469:

    rudentes,

    id. 2, 683:

    frons,

    Lucr. 6, 1195:

    tormento citharāque tensior,

    Auct. Priap. 6 and 70.— Sup. and adv. do not occur.

    Lewis & Short latin dictionary > tendo

  • 13 tenno

    tendo ( tenno), tĕtendi, tentum and tensum, 3, v. a. and n. [root ten-, tan, v. teneo; cf. Gr. teinô].
    I.
    Act., to stretch, stretch out, distend, extend, etc. (class.; cf.: extendo, explico).
    A.
    Lit.
    1.
    In gen.:

    suntne igitur insidiae, tendere plagas?

    Cic. Off. 3, 17, 68:

    plagam, Pac. ap. Fest. s. v. nequitum, p. 162 Müll.: quia non rete accipitri tennitur,

    Ter. Phorm. 2, 2, 16 sq.; cf.:

    retia (alicui),

    Prop. 2, 32 (3, 30), 20; Hor. Epod. 2, 33; Ov. M. 4, 513; 7, 701; 8, 331 al.:

    casses alicui,

    Tib. 1, 6, 5:

    intumescit collum, nervi tenduntur,

    Col. 6, 14, 4:

    chordam,

    Plaut. Most. 3, 2, 55:

    arcum,

    to bend, Verg. A. 7, 164; Hor. C. 2, 10, 20; Ov. M. 2, 604; 5, 55; 5, 63; Stat. S. 3, 1, 51.—Hence, poet. transf.:

    sagittas Arcu,

    to shoot, hurl, Hor. C. 1, 29, 9; cf.:

    spicula cornu,

    Verg. A. 9, 606:

    pariterque oculos telumque,

    id. ib. 5, 508:

    barbiton,

    to tune, Hor. C. 1, 1, 34; cf.:

    tympana tenta tonant palmis,

    Lucr. 2, 618:

    validā lora manu,

    Ov. Am. 3, 2, 72:

    vela (Noti),

    to swell, Verg. A. 3, 268:

    praecipiti carbasa tenta Noto,

    Ov. H. 10, 30:

    praetorium,

    to stretch out, pitch, Caes. B. C. 3, 82: pelles in ordine tentae, Lucil. ap. Non. 181, 30:

    conopia,

    Prop. 3, 11 (4, 10), 45: grabatos restibus, Lucil. ap. Non. 181, 29:

    cubilia,

    Hor. Epod. 12, 12: manus ad caeli caerula templa, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v. 51 Vahl.); so, manus ad caelum, Caes. B. C. 2, 5; Verg. A. 3, 176:

    bracchia ad caelum,

    Ov. M. 6, 279; 9, 293;

    for which: bracchia caelo,

    id. ib. 2, 580;

    9, 210: ad legatos atque exercitum supplices manus tendunt,

    Caes. B. C. 2, 12; so,

    manus ad aliquem,

    id. B. G. 2, 13:

    ad sidera palmas,

    Verg. A. 1, 93:

    super aequora palmas,

    Ov. M. 8, 849:

    ad aliquem orantia bracchia,

    id. P. 2, 9, 65:

    manus supplices dis immortalibus,

    Cic. Font. 17, 48; cf.:

    vobis supplex manus tendit patria communis,

    id. Cat. 4, 9, 18; so,

    manus alicui,

    Caes. B. G. 7, 48; Ov. M. 3, 723; id. H. 10, 146:

    manus supinas,

    Liv. 3, 50, 5:

    manus ripae ulterioris amore,

    Verg. A. 6, 314; cf.

    also: Graecia tendit dexteram Italiae,

    stretches forth, reaches, Cic. Phil. 10, 4, 9; id. Prov. Cons. 4, 9:

    (conjux) parvum patri tendebat Iulum,

    reaches out, Verg. A. 2, 674:

    tu munera supplex Tende, petens pacem,

    id. G. 4, 535:

    quo tendant ferrum,

    aim, direct, id. A. 5, 489:

    qua nunc se ponti plaga caerula tendit,

    stretches itself out, extends, Lucr. 5, 481. —
    2.
    In partic.:

    nervum tendere, in mal. part.,

    Auct. Priap. 70; cf. Mart. 11, 60, 3.—Hence, tentus, a lecherous man, Mart. 11, 73, 3; Auct. Priap. 20; 27; 34 al.; and tenta, ōrum, n., = membrum virile, Cat. 80, 6.—
    B.
    Trop.: insidiae tenduntur alicui, are spread out, laid (qs. like nets), Cic. Rosc. Com. 16, 46:

    insidias alicui,

    Sall. C. 27, 2; Suet. Caes. 35:

    omnes insidias animis,

    Cic. Leg. 1, 17, 47:

    animum vigilem,

    to strain, exert, Stat. Achill. 1, 543: longo tendit praecordia voto, Claud. Cons. Prob. et Ol. 66; cf.:

    sunt quibus in Satirā videor nimis acer et ultra Legem tendere opus,

    i. e. to heighten, aggravate, Hor. S. 2, 1, 2:

    aestivam sermone benigno noctem,

    to protract, extend, id. Ep. 1, 5, 11:

    (lunam) Tanto posse minus cum Signis tendere cursum,

    to direct, Lucr. 5, 631:

    cursum ex acie in Capitolia,

    Sil. 9, 216:

    cursum ad agmina suorum,

    id. 10, 73:

    iter ad naves,

    Verg. A. 1, 656:

    iter pennis,

    id. ib. 6, 240:

    ad dominum iter,

    Ov. M. 2, 547:

    cursum unde et quo,

    Liv. 23, 34, 5:

    iter in Hispaniam, Auct. B. Afr. 95: cunctis civibus lucem ingenii et consilii sui porrigens atque tendens,

    tendering, offering, Cic. de Or. 1, 40, 184.—
    II.
    Neutr.
    A.
    To direct one ' s self or one ' s course; to aim, strive, go, travel, march, tend, bend one ' s course in any direction (class.).
    1.
    Lit.:

    dubito an Venusiam tendam,

    Cic. Att. 16, 5, 3:

    Beneventum,

    Hor. S. 1, 5, 71:

    cursuque amens ad limina tendit,

    Verg. A. 2, 321:

    ad castra,

    Liv. 9, 37:

    in castra,

    id. 10, 36:

    ad aedes,

    Hor. Ep. 1, 7, 89:

    ad domum Bruti et Cassii,

    Suet. Caes. 85:

    ad portus,

    Ov. M. 15, 690:

    Ciconum ad oras,

    id. ib. 10, 3:

    ad metam,

    id. ib. 15, 453; cf.:

    cum alter ad alterum tenderemus,

    Plin. Ep. 1, 5, 9:

    unde venis? et Quo tendis?

    Hor. S. 1, 9, 63; id. Ep. 1, 15, 11; id. C. 3, 3, 70:

    quo tendere pergunt,

    Verg. A. 6, 198; Nep. Milt. 1, 6:

    tendimus huc (sc. in Orcum) omnes,

    Ov. M. 10, 34 et saep. —
    b.
    Of things concrete or abstract, to go, proceed, extend, stretch, etc.:

    in quem locum quaeque (imago) tendat,

    Lucr. 4, 179:

    levibus in sublime tendentibus,

    Plin. 2, 5, 4, § 11:

    sursum tendit palmes,

    Col. 5, 6, 28:

    simulacra viis derectis omnia tendunt,

    Lucr. 4, 609.— Poet., with acc. of direction:

    tunc aethera tendit,

    Luc. 7, 477:

    dextera (via), quae Ditis magni sub moenia tendit,

    Verg. A. 6, 541:

    gula tendit ad stomachum, is ad ventrem,

    reaches, extends, Plin. 11, 37, 66, § 176:

    Taurus mons ad occasum tendens,

    id. 5, 27, 27, § 97; so id. 5, 5, 5, § 35; 16, 30, 53, § 122; cf.:

    Portae Caspiae, quae per Iberiam in Sarmatas tendunt,

    id. 6, 13, 15, § 40:

    seu mollis quā tendit Ionia,

    Prop. 1, 6, 31.—
    2.
    Trop.
    a.
    In gen., to aim, strive, be directed or inclined, to tend in any direction:

    ad reliqua alacri tendebamus animo,

    Cic. Div. 2, 2, 4; cf.:

    ad altiora et non concessa tendere,

    Liv. 4, 13, 4:

    ad majora,

    Quint. 2, 4, 20; 12, 2, 27:

    ad eloquium,

    Ov. Tr. 4, 10, 17:

    ad suum,

    Liv. 4, 9, 5; cf.:

    ad Carthaginienses,

    id. 24, 5, 8:

    cum alii alio tenderent,

    id. 24, 28, 1:

    in diversum sententiae tendebant,

    id. 36, 10, 7: tenes, quorsum haec tendant, quae loquor, tend, look, = spectent, Plaut. Ps. 1, 2, 81; Hor. S. 2, 7, 21. —
    (β).
    To exert one ' s self, to strive, endeavor (mostly poet.); with inf.:

    (Laocoon) manibus tendit divellere nodos,

    Verg. A. 2, 220:

    pasta (nitedula) rursus Ire foras pleno tendebat corpore frustra,

    Hor. Ep. 1, 7, 31: captae [p. 1853] civitati leges imponere, Liv. 6, 38, 7; 24, 35; 10, 1:

    quod efficere tendimus,

    Quint. 9, 1, 21:

    fratresque tendentes opaco Pelion imposuisse Olympo,

    Hor. C. 3, 4, 51:

    tendit disertus haberi,

    id. Ep. 1, 19, 16:

    aqua tendit rumpere plumbum,

    id. ib. 1, 10, 20; Pers. 5, 139; Juv. 10, 154. — Absol.:

    miles tendere, inde ad jurgium,

    insists, persists, Ter. Eun. 4, 1, 12. —
    b.
    In partic., to exert one ' s self in opposition, to strive, try, endeavor, contend (class. but not freq. till the Aug. per.):

    nec nos obniti contra nec tendere tantum Sufficimus,

    Verg. A. 5, 21; cf.: nec mora nec requies;

    vasto certamine tendunt,

    id. ib. 12, 553:

    Petreius ubi videt Catilinam contra ac ratus erat magnā vi tendere,

    Sall. C. 60, 5; cf.:

    summā vi,

    Liv. 32, 32, 7 Drak.:

    adversus, etc.,

    id. 34, 34, 1:

    contra,

    id. 35, 51, 6:

    ultra,

    id. 24, 31, 4:

    acrius,

    Tac. A. 2, 74; cf.:

    acrius contra, ut, etc.,

    Liv. 3, 15, 2; so with ut, id. 4, 7, 8; with ne, id. 4, 8, 6:

    quid tendit? cum efficere non possit, ut, etc.,

    what does he strive for? to what do his efforts tend? Cic. Fin. 2, 5, 16; cf.:

    nihil illi tendere contra,

    Verg. A. 9, 377. —
    B.
    For tentoria tendere, to set up tents, to be under tents, be encamped, to encamp:

    qui sub vallo tenderent mercatores,

    Caes. B. G. 6, 37; cf.:

    omnibus extra vallum jussis tendere, Frontin. Strat. 4, 1, 18: vallo tendetis in illo,

    Luc. 7, 328:

    hic Dolopum manus, hic saevus tendebat Achilles,

    Verg. A. 2, 29:

    legio latis tendebat in arvis,

    id. ib. 8, 605:

    isdem castris,

    Liv. 44, 13, 12; 27, 46; 44, 5; Suet. Galb. 12; 19; cf.:

    isdem hibernis tendentes,

    Tac. H. 1, 55:

    Lugduni tendentes,

    id. ib. 1, 59:

    cum multitudo laxius tenderet,

    Curt. 3, 8, 18; 5, 7, 6; 7, 2, 37:

    tendere in campis,

    id. 10, 7, 20. — Hence, tensus, a, um, P. a., stretched out, drawn tight, strained, tense (rare):

    rectissima linea tensa,

    Quint. 3, 6, 83:

    collum,

    id. 11, 3, 82; cf.:

    remissis magis quam tensis (digitis),

    id. 11, 3, 99:

    vox tensior (opp. remissior),

    id. 11, 3, 42:

    lacerti,

    Luc. 7, 469:

    rudentes,

    id. 2, 683:

    frons,

    Lucr. 6, 1195:

    tormento citharāque tensior,

    Auct. Priap. 6 and 70.— Sup. and adv. do not occur.

    Lewis & Short latin dictionary > tenno

  • 14 tenta

    tendo ( tenno), tĕtendi, tentum and tensum, 3, v. a. and n. [root ten-, tan, v. teneo; cf. Gr. teinô].
    I.
    Act., to stretch, stretch out, distend, extend, etc. (class.; cf.: extendo, explico).
    A.
    Lit.
    1.
    In gen.:

    suntne igitur insidiae, tendere plagas?

    Cic. Off. 3, 17, 68:

    plagam, Pac. ap. Fest. s. v. nequitum, p. 162 Müll.: quia non rete accipitri tennitur,

    Ter. Phorm. 2, 2, 16 sq.; cf.:

    retia (alicui),

    Prop. 2, 32 (3, 30), 20; Hor. Epod. 2, 33; Ov. M. 4, 513; 7, 701; 8, 331 al.:

    casses alicui,

    Tib. 1, 6, 5:

    intumescit collum, nervi tenduntur,

    Col. 6, 14, 4:

    chordam,

    Plaut. Most. 3, 2, 55:

    arcum,

    to bend, Verg. A. 7, 164; Hor. C. 2, 10, 20; Ov. M. 2, 604; 5, 55; 5, 63; Stat. S. 3, 1, 51.—Hence, poet. transf.:

    sagittas Arcu,

    to shoot, hurl, Hor. C. 1, 29, 9; cf.:

    spicula cornu,

    Verg. A. 9, 606:

    pariterque oculos telumque,

    id. ib. 5, 508:

    barbiton,

    to tune, Hor. C. 1, 1, 34; cf.:

    tympana tenta tonant palmis,

    Lucr. 2, 618:

    validā lora manu,

    Ov. Am. 3, 2, 72:

    vela (Noti),

    to swell, Verg. A. 3, 268:

    praecipiti carbasa tenta Noto,

    Ov. H. 10, 30:

    praetorium,

    to stretch out, pitch, Caes. B. C. 3, 82: pelles in ordine tentae, Lucil. ap. Non. 181, 30:

    conopia,

    Prop. 3, 11 (4, 10), 45: grabatos restibus, Lucil. ap. Non. 181, 29:

    cubilia,

    Hor. Epod. 12, 12: manus ad caeli caerula templa, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v. 51 Vahl.); so, manus ad caelum, Caes. B. C. 2, 5; Verg. A. 3, 176:

    bracchia ad caelum,

    Ov. M. 6, 279; 9, 293;

    for which: bracchia caelo,

    id. ib. 2, 580;

    9, 210: ad legatos atque exercitum supplices manus tendunt,

    Caes. B. C. 2, 12; so,

    manus ad aliquem,

    id. B. G. 2, 13:

    ad sidera palmas,

    Verg. A. 1, 93:

    super aequora palmas,

    Ov. M. 8, 849:

    ad aliquem orantia bracchia,

    id. P. 2, 9, 65:

    manus supplices dis immortalibus,

    Cic. Font. 17, 48; cf.:

    vobis supplex manus tendit patria communis,

    id. Cat. 4, 9, 18; so,

    manus alicui,

    Caes. B. G. 7, 48; Ov. M. 3, 723; id. H. 10, 146:

    manus supinas,

    Liv. 3, 50, 5:

    manus ripae ulterioris amore,

    Verg. A. 6, 314; cf.

    also: Graecia tendit dexteram Italiae,

    stretches forth, reaches, Cic. Phil. 10, 4, 9; id. Prov. Cons. 4, 9:

    (conjux) parvum patri tendebat Iulum,

    reaches out, Verg. A. 2, 674:

    tu munera supplex Tende, petens pacem,

    id. G. 4, 535:

    quo tendant ferrum,

    aim, direct, id. A. 5, 489:

    qua nunc se ponti plaga caerula tendit,

    stretches itself out, extends, Lucr. 5, 481. —
    2.
    In partic.:

    nervum tendere, in mal. part.,

    Auct. Priap. 70; cf. Mart. 11, 60, 3.—Hence, tentus, a lecherous man, Mart. 11, 73, 3; Auct. Priap. 20; 27; 34 al.; and tenta, ōrum, n., = membrum virile, Cat. 80, 6.—
    B.
    Trop.: insidiae tenduntur alicui, are spread out, laid (qs. like nets), Cic. Rosc. Com. 16, 46:

    insidias alicui,

    Sall. C. 27, 2; Suet. Caes. 35:

    omnes insidias animis,

    Cic. Leg. 1, 17, 47:

    animum vigilem,

    to strain, exert, Stat. Achill. 1, 543: longo tendit praecordia voto, Claud. Cons. Prob. et Ol. 66; cf.:

    sunt quibus in Satirā videor nimis acer et ultra Legem tendere opus,

    i. e. to heighten, aggravate, Hor. S. 2, 1, 2:

    aestivam sermone benigno noctem,

    to protract, extend, id. Ep. 1, 5, 11:

    (lunam) Tanto posse minus cum Signis tendere cursum,

    to direct, Lucr. 5, 631:

    cursum ex acie in Capitolia,

    Sil. 9, 216:

    cursum ad agmina suorum,

    id. 10, 73:

    iter ad naves,

    Verg. A. 1, 656:

    iter pennis,

    id. ib. 6, 240:

    ad dominum iter,

    Ov. M. 2, 547:

    cursum unde et quo,

    Liv. 23, 34, 5:

    iter in Hispaniam, Auct. B. Afr. 95: cunctis civibus lucem ingenii et consilii sui porrigens atque tendens,

    tendering, offering, Cic. de Or. 1, 40, 184.—
    II.
    Neutr.
    A.
    To direct one ' s self or one ' s course; to aim, strive, go, travel, march, tend, bend one ' s course in any direction (class.).
    1.
    Lit.:

    dubito an Venusiam tendam,

    Cic. Att. 16, 5, 3:

    Beneventum,

    Hor. S. 1, 5, 71:

    cursuque amens ad limina tendit,

    Verg. A. 2, 321:

    ad castra,

    Liv. 9, 37:

    in castra,

    id. 10, 36:

    ad aedes,

    Hor. Ep. 1, 7, 89:

    ad domum Bruti et Cassii,

    Suet. Caes. 85:

    ad portus,

    Ov. M. 15, 690:

    Ciconum ad oras,

    id. ib. 10, 3:

    ad metam,

    id. ib. 15, 453; cf.:

    cum alter ad alterum tenderemus,

    Plin. Ep. 1, 5, 9:

    unde venis? et Quo tendis?

    Hor. S. 1, 9, 63; id. Ep. 1, 15, 11; id. C. 3, 3, 70:

    quo tendere pergunt,

    Verg. A. 6, 198; Nep. Milt. 1, 6:

    tendimus huc (sc. in Orcum) omnes,

    Ov. M. 10, 34 et saep. —
    b.
    Of things concrete or abstract, to go, proceed, extend, stretch, etc.:

    in quem locum quaeque (imago) tendat,

    Lucr. 4, 179:

    levibus in sublime tendentibus,

    Plin. 2, 5, 4, § 11:

    sursum tendit palmes,

    Col. 5, 6, 28:

    simulacra viis derectis omnia tendunt,

    Lucr. 4, 609.— Poet., with acc. of direction:

    tunc aethera tendit,

    Luc. 7, 477:

    dextera (via), quae Ditis magni sub moenia tendit,

    Verg. A. 6, 541:

    gula tendit ad stomachum, is ad ventrem,

    reaches, extends, Plin. 11, 37, 66, § 176:

    Taurus mons ad occasum tendens,

    id. 5, 27, 27, § 97; so id. 5, 5, 5, § 35; 16, 30, 53, § 122; cf.:

    Portae Caspiae, quae per Iberiam in Sarmatas tendunt,

    id. 6, 13, 15, § 40:

    seu mollis quā tendit Ionia,

    Prop. 1, 6, 31.—
    2.
    Trop.
    a.
    In gen., to aim, strive, be directed or inclined, to tend in any direction:

    ad reliqua alacri tendebamus animo,

    Cic. Div. 2, 2, 4; cf.:

    ad altiora et non concessa tendere,

    Liv. 4, 13, 4:

    ad majora,

    Quint. 2, 4, 20; 12, 2, 27:

    ad eloquium,

    Ov. Tr. 4, 10, 17:

    ad suum,

    Liv. 4, 9, 5; cf.:

    ad Carthaginienses,

    id. 24, 5, 8:

    cum alii alio tenderent,

    id. 24, 28, 1:

    in diversum sententiae tendebant,

    id. 36, 10, 7: tenes, quorsum haec tendant, quae loquor, tend, look, = spectent, Plaut. Ps. 1, 2, 81; Hor. S. 2, 7, 21. —
    (β).
    To exert one ' s self, to strive, endeavor (mostly poet.); with inf.:

    (Laocoon) manibus tendit divellere nodos,

    Verg. A. 2, 220:

    pasta (nitedula) rursus Ire foras pleno tendebat corpore frustra,

    Hor. Ep. 1, 7, 31: captae [p. 1853] civitati leges imponere, Liv. 6, 38, 7; 24, 35; 10, 1:

    quod efficere tendimus,

    Quint. 9, 1, 21:

    fratresque tendentes opaco Pelion imposuisse Olympo,

    Hor. C. 3, 4, 51:

    tendit disertus haberi,

    id. Ep. 1, 19, 16:

    aqua tendit rumpere plumbum,

    id. ib. 1, 10, 20; Pers. 5, 139; Juv. 10, 154. — Absol.:

    miles tendere, inde ad jurgium,

    insists, persists, Ter. Eun. 4, 1, 12. —
    b.
    In partic., to exert one ' s self in opposition, to strive, try, endeavor, contend (class. but not freq. till the Aug. per.):

    nec nos obniti contra nec tendere tantum Sufficimus,

    Verg. A. 5, 21; cf.: nec mora nec requies;

    vasto certamine tendunt,

    id. ib. 12, 553:

    Petreius ubi videt Catilinam contra ac ratus erat magnā vi tendere,

    Sall. C. 60, 5; cf.:

    summā vi,

    Liv. 32, 32, 7 Drak.:

    adversus, etc.,

    id. 34, 34, 1:

    contra,

    id. 35, 51, 6:

    ultra,

    id. 24, 31, 4:

    acrius,

    Tac. A. 2, 74; cf.:

    acrius contra, ut, etc.,

    Liv. 3, 15, 2; so with ut, id. 4, 7, 8; with ne, id. 4, 8, 6:

    quid tendit? cum efficere non possit, ut, etc.,

    what does he strive for? to what do his efforts tend? Cic. Fin. 2, 5, 16; cf.:

    nihil illi tendere contra,

    Verg. A. 9, 377. —
    B.
    For tentoria tendere, to set up tents, to be under tents, be encamped, to encamp:

    qui sub vallo tenderent mercatores,

    Caes. B. G. 6, 37; cf.:

    omnibus extra vallum jussis tendere, Frontin. Strat. 4, 1, 18: vallo tendetis in illo,

    Luc. 7, 328:

    hic Dolopum manus, hic saevus tendebat Achilles,

    Verg. A. 2, 29:

    legio latis tendebat in arvis,

    id. ib. 8, 605:

    isdem castris,

    Liv. 44, 13, 12; 27, 46; 44, 5; Suet. Galb. 12; 19; cf.:

    isdem hibernis tendentes,

    Tac. H. 1, 55:

    Lugduni tendentes,

    id. ib. 1, 59:

    cum multitudo laxius tenderet,

    Curt. 3, 8, 18; 5, 7, 6; 7, 2, 37:

    tendere in campis,

    id. 10, 7, 20. — Hence, tensus, a, um, P. a., stretched out, drawn tight, strained, tense (rare):

    rectissima linea tensa,

    Quint. 3, 6, 83:

    collum,

    id. 11, 3, 82; cf.:

    remissis magis quam tensis (digitis),

    id. 11, 3, 99:

    vox tensior (opp. remissior),

    id. 11, 3, 42:

    lacerti,

    Luc. 7, 469:

    rudentes,

    id. 2, 683:

    frons,

    Lucr. 6, 1195:

    tormento citharāque tensior,

    Auct. Priap. 6 and 70.— Sup. and adv. do not occur.

    Lewis & Short latin dictionary > tenta

  • 15 verso

    verso ( vorso), āvi, ātum, 1 ( inf. vorsarier, Plaut. Poen. 1, 2, 53), v. freq. a. [verto], to turn, wind, twist, or whirl about often or violently (freq. and class.; syn.: verto, contorqueo).
    I.
    Lit.: qui caelum versat stellis fulgentibus aptum, Enn. ap. Macr. 6, 1 (Ann. v. 30 Vahl.): Sisyphus versat Saxum, Poët. ap. Cic. Tusc. 1, 5, 10:

    turbinem puer,

    Tib. 1, 5, 4:

    turdos in igni,

    Hor. S. 1, 5, 72:

    ova non acri favillā,

    Ov. M. 8, 667:

    cum versati appositi essent pisces,

    Quint. 6, 3, 90:

    vinclorum inmensa volumina,

    Verg. A. 5, 408:

    manum,

    Ov. M. 12, 493:

    lumina,

    id. ib. 5, 134; 6, 247;

    7, 579: cardinem,

    id. ib. 4, 93:

    fusum,

    id. ib. 4, 221;

    6, 22: corpus,

    id. Am. 1, 2, 4:

    sortem urnā,

    to shake, Hor. C. 2, 3, 26:

    ligonibus glaebas,

    to turn up, hoe, id. ib. 3, 6, 39; so,

    rura (juvenci),

    Prop. 4 (5), 1, 129:

    terram,

    Ov. R. Am. 173:

    desectum gramen,

    hay, id. M. 14, 646:

    currum in gramine,

    i. e. to wheel about, Verg. A. 12, 664:

    oves,

    to drive about, pasture, id. E. 10, 68:

    pulsat versatque Dareta,

    id. A. 5, 460:

    me versant in litore venti,

    id. ib. 6, 362: vos exemplaria Graeca Nocturnā versate manu, versate diurnā, turn them over, i. e. read, study them, Hor. A. P. 269:

    et nummulario non ex fide versanti pecunias manus amputavit,

    handling, accounting for, Suet. Galb. 9.—With se, or mid., to turn one's self often, to turn, revolve, etc.: versabat se in utramque partem, non solum mente, verum etiam corpore, Cic. Verr. 2, 2, 30, § 74.—Prov.:

    satis diu jam hoc saxum vorso,

    I have wasted time enough with this man, Ter. Eun. 5, 8, 55.—Mid.:

    mundum versari circum axem caeli,

    Cic. N. D. 1, 20, 52:

    qui (orbes) versantur retro,

    id. Rep. 6, 17, 17:

    pars superior mundi non versatur in turbinem,

    Sen. Ira, 3, 6, 1:

    suāpte naturā et cylindrum volvi et versari turbinem putat,

    Cic. Fat. 18, 42:

    ne versari aves possent,

    Col. 8, 7, 1.—
    B.
    Trop.
    1.
    In gen., to turn, twist, bend:

    versare suam naturam et regere ad tempus atque huc et illuc torquere et flectere,

    Cic. Cael. 6, 13:

    ad omnem malitiam et fraudem versare mentem suam coepit,

    id. Clu. 26, 70:

    eadem multis modis,

    id. Or. 40, 137:

    causas,

    i. e. to treat, manage, id. ib. 9, 31; Quint. 10, 5, 9; cf. absol.:

    non mille figuris variet ac verset (orator)?

    id. 5, 14, 32:

    verba,

    to pervert, alter, Cic. Fin. 4, 20, 56:

    fors omnia versat,

    turns, changes, Verg. E. 9, 5;

    so mid.: versatur celeri Fors levis orbe rotae,

    Tib. 1, 5, 70:

    huc et illuc, Torquate, vos versetis licet, etc.,

    Cic. Fin. 2, 31, 99:

    in quo, utrum respondebo, verses te huc atque illuc necesse est,

    id. ib. 5, 28, 86:

    versabat se ad omnis cogitationes,

    Curt. 6, 6, 27.—
    2.
    In partic. (rare in Cic.).
    a.
    Qs. to turn upside down, i. e. to discompose, disturb, vex, agitate:

    versabo ego illum hodie, si vivo, probe,

    Plaut. Bacch. 4, 5, 6; id. Pers. 5, 2, 17:

    haerere homo, versari, rubere,

    to be disturbed, Cic. Verr. 2, 2, 76, § 187: si quid te adjuero curamve levasso Quae nunc te coquit et versat in pectore fixa, Enn. ap. Cic. Sen. 1, 1 (Ann. v. 340 Vahl.):

    miserum toto cubili,

    Prop. 1, 14, 21:

    illum toto versant suspiria lecto,

    id. 2, 22, 47 (3, 16, 5):

    odiis domos,

    to overthrow, ruin, subvert, Verg. A. 7, 336:

    ille placet, versatque domum, neque verbera sentit,

    i. e. disturbs without being punished, Ov. Am. 2, 2, 29:

    sic fortuna in contentione et certamine utrumque versavit, ut alter alteri inimicus auxilio salutique esset,

    alternated with, treated each in turn, Caes. B. G. 5, 44 fin.:

    pectora,

    id. ib. 2, 45:

    muliebrem animum in omnes partes,

    Liv. 1, 58, 3:

    patrum animos,

    id. 1, 17, 1:

    pectora (nunc indignatio nunc pudor),

    id. 2, 45, 5; cf.:

    spesque timorque animum versat utroque modo,

    Prop. 3, 17 (4, 16), 12.—
    b.
    To turn over a thing in the mind, to think over, meditate, or reflect upon, revolve, consider; to transact, carry on (cf.:

    volvo, agito): multas res simitu in meo corde vorso,

    Plaut. Trin. 2, 1, 1:

    versarent in animis secum unamquamque rem,

    Liv. 3, 34, 4:

    illa dolos dirumque nefas in pectere versat, Certa mori,

    Verg. A. 4, 563; so,

    dolos,

    id. ib. 2, 62:

    versate diu, quid ferre recusent, Quid valeant umeri,

    Hor. A. P. 39:

    ubi maxima rerum momenta versantur,

    Quint. 8, 3, 13:

    versenturque omni modo numeri,

    examined, considered, id. 10, 3, 5; 10, 5, 9:

    somnia decies,

    to interpret, Prop. 2, 4, 16:

    multum igitur domi ante versandi sunt (testes), variis percontationibus, etc.,

    examined, practised, Quint. 5, 7, 11.—
    II.
    Transf., in the mid. form, versor ( vor-sor), ātus, 1, prop. to move about in a place, i. e. to dwell, live, remain, stay, abide, be in a place or among certain persons; constr. most freq. with in aliquā re; also with inter, intra, apud, and cum.
    A.
    Lit.:

    vorsari crebro hic cum viderent me domi,

    Plaut. Am. prol. 128:

    in medio pariete,

    id. Cas. 1, 52:

    non ad solarium, non in campo, non in conviviis versatus est,

    Cic. Quint. 18, 59:

    in fundo,

    id. Mil. 20, 53:

    in castris,

    Caes. B. G. 2, 24:

    inter aciem,

    id. ib. 1, 52; cf.:

    nec versari inter eos sine dedecore potero,

    Cic. Att. 10, 8, 3:

    intra vallum,

    Caes. B. C. 3, 96:

    alicui inter femina,

    Suet. Tib. 44:

    nobiscum versari jam diutius non potes,

    Cic. Cat. 1, 5, 10;

    apud praefectos regis,

    Nep. Con. 2, 4.—
    B.
    Trop.
    1.
    In gen., to be; to be circumstanced or situated:

    nescis, quantis in malis vorser miser,

    Ter. And. 4, 1, 25:

    certe ego te in medio versantem turbine leti Eripui,

    Cat. 64, 149:

    ergo illi nunc in pace versantur,

    Cic. Phil. 8, 2, 6:

    in clarissimā luce,

    id. Off. 2, 13, 44:

    Minturnenses aeternā in laude versantur,

    id. Planc. 10, 26:

    in simili culpā,

    Caes. B. C. 3, 110:

    mihi ante oculos dies noctesque versaris,

    Cic. Fam. 14, 2, 3:

    nec versantur omnino scripta eorum inter manus hominum,

    i. e. are read, Dig. 1, 2, 2.—Of abstract subjects: numquam tibi populi Romani dignitas, numquam species ipsa hujusmodi multitudinis in oculis animoque versata est? Cic. Verr. 2, 5, 55, § 144:

    mors, exsilium mihi ob oculos versabantur,

    id. Sest. 21, 47:

    haec omnia in eodem errore versantur,

    id. N. D. 3, 10, 25; id. Tusc. 1, 44, 107:

    aliquid in dubitatione versatur,

    id. Rep. 2, 15, 29:

    Mithridaticum bellum, in multā varietate versatum,

    waged with many vicissitudes, id. Arch. 9, 21.—
    2.
    In partic., to occupy or busy one's self with any action, to be engaged in any thing.
    a.
    Of persons.
    (α).
    With in and abl. (class.):

    opifices omnes in sordidā arte versantur,

    Cic. Off. 1, 42, 150:

    in omnibus ingenuis artibus,

    id. Fam. 4, 3, 4:

    versabor in re difficili,

    id. Leg. 3, 15, 33:

    in re publicā atque in his vitae periculis laboribusque,

    id. Arch. 12, 30;

    ullā in cogitatione acrius ac diligentius versari,

    id. Rep. 1, 22, 35:

    si diutius in hoc genere verser,

    id. ib. 1, 46, 70:

    multum in imperiis,

    Nep. Milt. 8, 2.—
    (β).
    With circa and acc. (post-Aug.):

    circa mensuras ac numeros non versabitur (orator)?

    Quint. 2, 21, 19.—
    (γ).
    With inter:

    inter arma ac studia versatus,

    Vell. 1, 13, 3.—
    b.
    Of abstract subjects.
    (α).
    With in and abl. (class.):

    haec omnia in eodem quo illa Zenonis errore versantur,

    depend on, Cic. N. D. 3, 10, 25:

    dicendi omnis ratio in hominum more et sermone versatur,

    is occupied with, concerns, Cic. de Or. 1, 3, 12:

    ejus omnis oratio versata est in eo, ut, etc.,

    id. ib. 1, 57, 244; cf.:

    imitatio est posita fere in eludendo, sed versatur etiam in factis,

    Quint. 9, 2, 58: ipsae res in perfacili cognitione versantur Cic. Or. 35, 122;

    quae omnes artes in veri investigatione versantur,

    id. Off. 1, 6, 19:

    omnia quae in causā versarentur,

    Quint. 7, 1, 4:

    epilogi omnes in eādem fere materiā versari solent,

    id. 7, 4, 19; 2, 4, 1:

    praejudiciorum vis omnis tribus in generibus versatur,

    id. 5, 2, 1.—
    (β).
    With circa and acc. (post-Aug.):

    haec pars (tragoedia) circa iram, odium, metum, miserationem fere tota versatur,

    Quint. 6, 2, 20:

    circa quae versari videatur omnis quaestio,

    id. 3, 6, 23:

    quidam circa res omnes, quidam circa civiles modo versari rhetoricen putaverunt,

    id. 2, 15, 15.—
    (γ).
    With abl.:

    itaque (finitio) pluribus legibus isdem quibus conjectura versatur,

    Quint. 7, 3, 1 (dub.; Halm, ex conj. in isdem).—
    c.
    Part. perf.:

    homo in aliis causis exercitatus et in hac multum et saepe versatus,

    Cic. Quint. 1, 3:

    viri in rerum publicarum varietate versati,

    id. Rep. 3, 3, 4:

    semper inter arma ac studia versatus,

    Vell. 1, 13, 3.— Absol.:

    is missum ad dilectus agendos Agricolam integreque ac strenue versatum praeposuit, etc.,

    Tac. Agr. 7.

    Lewis & Short latin dictionary > verso

  • 16 vorsor

    verso ( vorso), āvi, ātum, 1 ( inf. vorsarier, Plaut. Poen. 1, 2, 53), v. freq. a. [verto], to turn, wind, twist, or whirl about often or violently (freq. and class.; syn.: verto, contorqueo).
    I.
    Lit.: qui caelum versat stellis fulgentibus aptum, Enn. ap. Macr. 6, 1 (Ann. v. 30 Vahl.): Sisyphus versat Saxum, Poët. ap. Cic. Tusc. 1, 5, 10:

    turbinem puer,

    Tib. 1, 5, 4:

    turdos in igni,

    Hor. S. 1, 5, 72:

    ova non acri favillā,

    Ov. M. 8, 667:

    cum versati appositi essent pisces,

    Quint. 6, 3, 90:

    vinclorum inmensa volumina,

    Verg. A. 5, 408:

    manum,

    Ov. M. 12, 493:

    lumina,

    id. ib. 5, 134; 6, 247;

    7, 579: cardinem,

    id. ib. 4, 93:

    fusum,

    id. ib. 4, 221;

    6, 22: corpus,

    id. Am. 1, 2, 4:

    sortem urnā,

    to shake, Hor. C. 2, 3, 26:

    ligonibus glaebas,

    to turn up, hoe, id. ib. 3, 6, 39; so,

    rura (juvenci),

    Prop. 4 (5), 1, 129:

    terram,

    Ov. R. Am. 173:

    desectum gramen,

    hay, id. M. 14, 646:

    currum in gramine,

    i. e. to wheel about, Verg. A. 12, 664:

    oves,

    to drive about, pasture, id. E. 10, 68:

    pulsat versatque Dareta,

    id. A. 5, 460:

    me versant in litore venti,

    id. ib. 6, 362: vos exemplaria Graeca Nocturnā versate manu, versate diurnā, turn them over, i. e. read, study them, Hor. A. P. 269:

    et nummulario non ex fide versanti pecunias manus amputavit,

    handling, accounting for, Suet. Galb. 9.—With se, or mid., to turn one's self often, to turn, revolve, etc.: versabat se in utramque partem, non solum mente, verum etiam corpore, Cic. Verr. 2, 2, 30, § 74.—Prov.:

    satis diu jam hoc saxum vorso,

    I have wasted time enough with this man, Ter. Eun. 5, 8, 55.—Mid.:

    mundum versari circum axem caeli,

    Cic. N. D. 1, 20, 52:

    qui (orbes) versantur retro,

    id. Rep. 6, 17, 17:

    pars superior mundi non versatur in turbinem,

    Sen. Ira, 3, 6, 1:

    suāpte naturā et cylindrum volvi et versari turbinem putat,

    Cic. Fat. 18, 42:

    ne versari aves possent,

    Col. 8, 7, 1.—
    B.
    Trop.
    1.
    In gen., to turn, twist, bend:

    versare suam naturam et regere ad tempus atque huc et illuc torquere et flectere,

    Cic. Cael. 6, 13:

    ad omnem malitiam et fraudem versare mentem suam coepit,

    id. Clu. 26, 70:

    eadem multis modis,

    id. Or. 40, 137:

    causas,

    i. e. to treat, manage, id. ib. 9, 31; Quint. 10, 5, 9; cf. absol.:

    non mille figuris variet ac verset (orator)?

    id. 5, 14, 32:

    verba,

    to pervert, alter, Cic. Fin. 4, 20, 56:

    fors omnia versat,

    turns, changes, Verg. E. 9, 5;

    so mid.: versatur celeri Fors levis orbe rotae,

    Tib. 1, 5, 70:

    huc et illuc, Torquate, vos versetis licet, etc.,

    Cic. Fin. 2, 31, 99:

    in quo, utrum respondebo, verses te huc atque illuc necesse est,

    id. ib. 5, 28, 86:

    versabat se ad omnis cogitationes,

    Curt. 6, 6, 27.—
    2.
    In partic. (rare in Cic.).
    a.
    Qs. to turn upside down, i. e. to discompose, disturb, vex, agitate:

    versabo ego illum hodie, si vivo, probe,

    Plaut. Bacch. 4, 5, 6; id. Pers. 5, 2, 17:

    haerere homo, versari, rubere,

    to be disturbed, Cic. Verr. 2, 2, 76, § 187: si quid te adjuero curamve levasso Quae nunc te coquit et versat in pectore fixa, Enn. ap. Cic. Sen. 1, 1 (Ann. v. 340 Vahl.):

    miserum toto cubili,

    Prop. 1, 14, 21:

    illum toto versant suspiria lecto,

    id. 2, 22, 47 (3, 16, 5):

    odiis domos,

    to overthrow, ruin, subvert, Verg. A. 7, 336:

    ille placet, versatque domum, neque verbera sentit,

    i. e. disturbs without being punished, Ov. Am. 2, 2, 29:

    sic fortuna in contentione et certamine utrumque versavit, ut alter alteri inimicus auxilio salutique esset,

    alternated with, treated each in turn, Caes. B. G. 5, 44 fin.:

    pectora,

    id. ib. 2, 45:

    muliebrem animum in omnes partes,

    Liv. 1, 58, 3:

    patrum animos,

    id. 1, 17, 1:

    pectora (nunc indignatio nunc pudor),

    id. 2, 45, 5; cf.:

    spesque timorque animum versat utroque modo,

    Prop. 3, 17 (4, 16), 12.—
    b.
    To turn over a thing in the mind, to think over, meditate, or reflect upon, revolve, consider; to transact, carry on (cf.:

    volvo, agito): multas res simitu in meo corde vorso,

    Plaut. Trin. 2, 1, 1:

    versarent in animis secum unamquamque rem,

    Liv. 3, 34, 4:

    illa dolos dirumque nefas in pectere versat, Certa mori,

    Verg. A. 4, 563; so,

    dolos,

    id. ib. 2, 62:

    versate diu, quid ferre recusent, Quid valeant umeri,

    Hor. A. P. 39:

    ubi maxima rerum momenta versantur,

    Quint. 8, 3, 13:

    versenturque omni modo numeri,

    examined, considered, id. 10, 3, 5; 10, 5, 9:

    somnia decies,

    to interpret, Prop. 2, 4, 16:

    multum igitur domi ante versandi sunt (testes), variis percontationibus, etc.,

    examined, practised, Quint. 5, 7, 11.—
    II.
    Transf., in the mid. form, versor ( vor-sor), ātus, 1, prop. to move about in a place, i. e. to dwell, live, remain, stay, abide, be in a place or among certain persons; constr. most freq. with in aliquā re; also with inter, intra, apud, and cum.
    A.
    Lit.:

    vorsari crebro hic cum viderent me domi,

    Plaut. Am. prol. 128:

    in medio pariete,

    id. Cas. 1, 52:

    non ad solarium, non in campo, non in conviviis versatus est,

    Cic. Quint. 18, 59:

    in fundo,

    id. Mil. 20, 53:

    in castris,

    Caes. B. G. 2, 24:

    inter aciem,

    id. ib. 1, 52; cf.:

    nec versari inter eos sine dedecore potero,

    Cic. Att. 10, 8, 3:

    intra vallum,

    Caes. B. C. 3, 96:

    alicui inter femina,

    Suet. Tib. 44:

    nobiscum versari jam diutius non potes,

    Cic. Cat. 1, 5, 10;

    apud praefectos regis,

    Nep. Con. 2, 4.—
    B.
    Trop.
    1.
    In gen., to be; to be circumstanced or situated:

    nescis, quantis in malis vorser miser,

    Ter. And. 4, 1, 25:

    certe ego te in medio versantem turbine leti Eripui,

    Cat. 64, 149:

    ergo illi nunc in pace versantur,

    Cic. Phil. 8, 2, 6:

    in clarissimā luce,

    id. Off. 2, 13, 44:

    Minturnenses aeternā in laude versantur,

    id. Planc. 10, 26:

    in simili culpā,

    Caes. B. C. 3, 110:

    mihi ante oculos dies noctesque versaris,

    Cic. Fam. 14, 2, 3:

    nec versantur omnino scripta eorum inter manus hominum,

    i. e. are read, Dig. 1, 2, 2.—Of abstract subjects: numquam tibi populi Romani dignitas, numquam species ipsa hujusmodi multitudinis in oculis animoque versata est? Cic. Verr. 2, 5, 55, § 144:

    mors, exsilium mihi ob oculos versabantur,

    id. Sest. 21, 47:

    haec omnia in eodem errore versantur,

    id. N. D. 3, 10, 25; id. Tusc. 1, 44, 107:

    aliquid in dubitatione versatur,

    id. Rep. 2, 15, 29:

    Mithridaticum bellum, in multā varietate versatum,

    waged with many vicissitudes, id. Arch. 9, 21.—
    2.
    In partic., to occupy or busy one's self with any action, to be engaged in any thing.
    a.
    Of persons.
    (α).
    With in and abl. (class.):

    opifices omnes in sordidā arte versantur,

    Cic. Off. 1, 42, 150:

    in omnibus ingenuis artibus,

    id. Fam. 4, 3, 4:

    versabor in re difficili,

    id. Leg. 3, 15, 33:

    in re publicā atque in his vitae periculis laboribusque,

    id. Arch. 12, 30;

    ullā in cogitatione acrius ac diligentius versari,

    id. Rep. 1, 22, 35:

    si diutius in hoc genere verser,

    id. ib. 1, 46, 70:

    multum in imperiis,

    Nep. Milt. 8, 2.—
    (β).
    With circa and acc. (post-Aug.):

    circa mensuras ac numeros non versabitur (orator)?

    Quint. 2, 21, 19.—
    (γ).
    With inter:

    inter arma ac studia versatus,

    Vell. 1, 13, 3.—
    b.
    Of abstract subjects.
    (α).
    With in and abl. (class.):

    haec omnia in eodem quo illa Zenonis errore versantur,

    depend on, Cic. N. D. 3, 10, 25:

    dicendi omnis ratio in hominum more et sermone versatur,

    is occupied with, concerns, Cic. de Or. 1, 3, 12:

    ejus omnis oratio versata est in eo, ut, etc.,

    id. ib. 1, 57, 244; cf.:

    imitatio est posita fere in eludendo, sed versatur etiam in factis,

    Quint. 9, 2, 58: ipsae res in perfacili cognitione versantur Cic. Or. 35, 122;

    quae omnes artes in veri investigatione versantur,

    id. Off. 1, 6, 19:

    omnia quae in causā versarentur,

    Quint. 7, 1, 4:

    epilogi omnes in eādem fere materiā versari solent,

    id. 7, 4, 19; 2, 4, 1:

    praejudiciorum vis omnis tribus in generibus versatur,

    id. 5, 2, 1.—
    (β).
    With circa and acc. (post-Aug.):

    haec pars (tragoedia) circa iram, odium, metum, miserationem fere tota versatur,

    Quint. 6, 2, 20:

    circa quae versari videatur omnis quaestio,

    id. 3, 6, 23:

    quidam circa res omnes, quidam circa civiles modo versari rhetoricen putaverunt,

    id. 2, 15, 15.—
    (γ).
    With abl.:

    itaque (finitio) pluribus legibus isdem quibus conjectura versatur,

    Quint. 7, 3, 1 (dub.; Halm, ex conj. in isdem).—
    c.
    Part. perf.:

    homo in aliis causis exercitatus et in hac multum et saepe versatus,

    Cic. Quint. 1, 3:

    viri in rerum publicarum varietate versati,

    id. Rep. 3, 3, 4:

    semper inter arma ac studia versatus,

    Vell. 1, 13, 3.— Absol.:

    is missum ad dilectus agendos Agricolam integreque ac strenue versatum praeposuit, etc.,

    Tac. Agr. 7.

    Lewis & Short latin dictionary > vorsor

  • 17 aegresco

    aegrēsco, —, —, ere [inchoat. к aegreo ]
    2) впадать в уныние, начинать грустить, печалиться ( longiore sollicitudine T)
    3) усиливаться, ухудшаться ( violentia aegrescit V)

    Латинско-русский словарь > aegresco

  • 18 Crambe bis cocta

    "Дважды сваренная капуста", подогретая капуста - о чем-либо надоедливо повторяющемся.
    Ювенал, "Сатиры", VII, 152-154:
    Nám quaecúmque sedéns modo légerat, háec eadém stans
    Pérferet átqu(e) eadém cantábit vérsibus ísdem;
    Óccidít miserós crambé repetíta magístros.
    Сидя читается речь, а потом то же самое стоя
    Ритору класс преподносит, и то же стихами поет он:
    Теми же щами совсем убивают наставников бедных.
    (Перевод Д. Недовича и Ф. Петровского)
    Говоря о бесконечном повторении одних и тех же декламаций "убивает наставников бедных подогретая капуста", Ювенал имеет в виду греческую поговорку "дважды капуста - смерть".
    В стране, где кони постоянно стояли оседланными и воин редко расставался с мечом, война была неизменным и естественным состоянием для населения, а мир существовал лишь в качестве изменчивого и короткого перемирия. При этих условиях у автора не было недостатка в возможности запутать и распутать по своему усмотрению эпизоды своего повествования. Однако при описании пограничного района возникло затруднение, так как все его ценности в свое время уже были расхищены как им самим, так и другими. И тут необходимо было представить все в новом свете, иначе имелись бы все основания упрекнуть автора crambe bis cocta. (Вальтер Скотт, Монастырь.)

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Crambe bis cocta

  • 19 Vestigia terrent

    Следы устрашают.
    Гораций, "Послания", I, 1, 69-75:
    Quódsi mé populús Románus fórte rogét, cur
    Néc sequar áut fugiám quae díligit ípse vel ódit:
    Réspondít referám: "Quia mé vestígia térrent,
    Ómnia t(e) ádversúm spectántia, núlla retrórsum".
    Если бы римский народ спросил, почему не держусь я
    Тех же суждений, что он, как и в портиках тех же прогулок,
    Я бы ответил ему, как когда-то лиса осторожно
    Молвила хворому льву: "Следы вот меня устрашают:
    Все они смотрят к тебе, ни один не повернут обратно".
    (Перевод Н. Гинцбурга)
    Гораций цитирует здесь басню Эзопа "Лиса и лев": лев, притворившись больным, лежит в пещере; проходящая мимо лиса издали осведомляется, как он себя чувствует; когда же он спрашивает, почему она не подойдет поближе, лиса отвечает: "Потому что вижу много следов, идущих к тебе, но не вижу следов, идущих от тебя".
    Когда, по преданию, спросили германского императора Рудольфа I, почему он не идет к римскому папе, чтобы принять помазание, он ответил: "Vestigia terrent". (Georg Büchmann, "Geflügelte Worte". Berlin, 1900, с 359.)
    Смена века дает довольно подходящий повод для того, чтобы воздвигнуть памятник всем тем, с кем вместе шел по жизненному пути и совершенствовался, а также и тем, кого лично не знал, но чье благотворное влияние ощутил на себе. Правда, vestigia terrent. (Фридрих Шиллер - Вольфгангу Гете.)

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Vestigia terrent

  • 20 appello [1]

    1. ap-pello (ad-pello), āvī, ātum, āre (viell. zu got. spillōn, ahd. spëllōn, verkündigen, erzählen), jmd. od. etw. mit einem Tone, Laute gleichs. anrühren, anlassen, also antönen, I) mit Worten, ansprechen, anreden (freundlich od. ernsthaft), sich persönlich mit einer Ansprache an jmd. wenden, jmd. anreden u. begrüßen, 1) im allg.: paucis est quod (in betreff dessen) te volo de communi re appellare meā et tuā, Plaut.: num te appello? sprech ich denn mit dir? Plaut.: singulos appellare rogareque, Cic.: milites benigne, Sall.: legatos superbius, Cic.: alqm sic, Treb. Poll.: quaestorem appellat (begrüßt) dicitque, Sall. – dah. jmd. mit Nennung des Namens anreden, anrufen, mit u. ohne den Zusatz nomine od. nominatim, Caes. u.a.: so auch unum quemque nominans appellat, Sall. – 2) prägn., jmd. in der Absicht, daß er etwas bewillige od. tue, ansprechen, d.i. a) jmd. zu etwas Gutem od. Bösem auffordern, anregen, den Vorschlag machen, Anträge machen, jmd. um etw. angehen, ihm etw. vorschlagen, alqm, Cic. u.a.: alqm in alqa re, Liv. u.a.: alqm stupri causā, Val. Max.: alqm, ut etc., Nep., Liv. u.a. (s. die Auslgg. zu Nep. Att. 8, 3. Fabri Liv. 24, 5, 10). – b) in der Gerichtsspr., eine obrigkeitliche Person um Hilfe ansprechen, praetorem, Cic.: tribunos, Liv.: a praetore tribunos, Cic.: principem, Tac.: si quis appellavisset de aestimatione et de solutionibus, quae per arbitrum fierent, Caes.: in eo (dabei, darüber) praetor appellatur, Cic. (vgl. Halm Cic. Verr. 4, 146). – in der Kaiserzt. an jmd. appellieren, ab alqo, Quint.: a od. ex sententia, ICt.: ad imperatorem, ICt. – übtr., sich auf etw. berufen, alqd, Cic. de legg. 1, 40. – c) jmd. mahnend angehen, um etw. (bes. um eine Geldschuld) mahnen, alqm de pecunia, Cic., u. bl. pecuniā, Quint.: alqm de sorte u. de usura, Val. Max.: debitorem in diem, Sen.: ad horam et diem, Sen.: creditores (Nom.) in solidum appellabant, kündigten das Kapital, Tac.: übtr., solum, den Erdboden mahnen, d.i. durch Kultur zur Fruchtbarkeit zwingen, Plin. – Spät. auch appellare alqd, um etw. mahnen, etw. fordern, mercedem, Iuven. 7, 158. – d) anklagend zur Rede stellen, cavendum est etiam, ne maior poena quam culpa sit, ne isdem de causis alii plectantur, alii ne appellentur quidem, Cic. de off. 1, 89. – e) anbetend anrufen, anbeten, alqo praecunte deos, Plin. ep. 10, 96 (97), 5. – f) schwörend anrufen, cur autem viri Castorem iurantes non appellaverint, non facile dictu est, Gell. 11, 6, 3. – II) mit Lauten: 1) aussprechen, litteras, Cic.: nomen, den N. nennen, Cic.: tres istae voces ›intra, citra, ultra‹... singularibus apud veteres syllabis appellabantur ›in, cis, uls‹, Gell.: sicut ›fetus‹ ipse et ›fecunditas‹ appellata, Gell. – 2) eine Person od. Sache mit irgend einem ihr zukommenden Namen, Titel, Prädikat bezeichnen, ihr den Namen (Vater, König u. dgl.) beilegen, sie so u. so nennen, benennen, titulieren, jmd. erklären für od. als usw., alqm patrem, parentem, Ter., Liv. u.a.: alqm sapientem, Cic.: alqm victorem, Verg.: bes. alqm regem, jmdm. den Titel König beilegen, ihn zum Herrscher erklären, ausrufen, als König anerkennen, Cic. u.a. (s. Fabri Sall. Iug. 65, 2): u. alqam reginam, Sall. hist. fr. 4, 61 (19), 9. – m. Ang. wovon? durch ab od. ex od. de m. Abl., zB. a colendo colles, Varr. LL.: lictorem a ligando, Gell.: locupletes assiduos ab aere dando, Cic.: ab eius nomine Thessalia appellatur, Vell.: appellata est ex viro virtus, Cic.: Italia appellata de Graeco vocabulo, Gell. 11, 1, 1. – m. Ang. weswegen? durch propter od. ob m. Akk., Peripatetici philosophi olim propter eximiam rerum maximarum scientiam a Graecis politici philosophi appellati, Cic.: (Scipio) Africanus ob egregiam victoriam de Hannibale Poenisque appellatus, Liv. – Dah. nennen = namentlich anführen, erwähnen, quos idcirco non appello hoc loco, Cic.: quae (aedes) in lege non appellantur, Cic.: u. so app. auctores, angeben, Plin.: übtr., alqm nutu significationeque, kenntlich machen, Cic. ep. 1, 9, 20. – / arch. appellassis = appellaveris, Ter. Phorm. 742. – Plur. Imper. Pass. appellamino, Cic. de legg. 3, 8.

    lateinisch-deutsches > appello [1]

См. также в других словарях:

  • ISDEM — Instituto Salvadoreño para el Desarrollo Municipal (International » Spanish) …   Abbreviations dictionary

  • ISDEM — abr. Instituto Salvadoreсo para el Desarrollo Municipal …   Diccionario de Abreviaturas de la Lengua Española

  • ISDEM — iisdem …   Abbreviations in Latin Inscriptions

  • ISDE — isdem …   Abbreviations in Latin Inscriptions

  • ISDCOSEADPR — isdem consulibus eadem provincia …   Abbreviations in Latin Inscriptions

  • Grammatik des Lateinischen — Die lateinische Sprache lässt sich dem italischen Zweig des Indogermanischen zuordnen und ihre Grammatik zeigt viele Ähnlichkeiten mit modernen und historischen Sprachen dieser Familie. Sie ist darüber hinaus die Grundlage der romanischen… …   Deutsch Wikipedia

  • Lateinische Deklination — Die Grammatik der lateinischen Sprache ist die Grundlage vieler moderner indogermanischer Sprachen. Sie wird oft als komplex bezeichnet und gilt bei Laien als logisch aufgebaut (natürlich kann man nicht von der Grammatik einer Sprache sprechen,… …   Deutsch Wikipedia

  • Lateinische Deklinationen — Die Grammatik der lateinischen Sprache ist die Grundlage vieler moderner indogermanischer Sprachen. Sie wird oft als komplex bezeichnet und gilt bei Laien als logisch aufgebaut (natürlich kann man nicht von der Grammatik einer Sprache sprechen,… …   Deutsch Wikipedia

  • Lateinische Grammatik — Die Grammatik der lateinischen Sprache ist die Grundlage vieler moderner indogermanischer Sprachen. Sie wird oft als komplex bezeichnet und gilt bei Laien als logisch aufgebaut (natürlich kann man nicht von der Grammatik einer Sprache sprechen,… …   Deutsch Wikipedia

  • O-Deklination — Die Grammatik der lateinischen Sprache ist die Grundlage vieler moderner indogermanischer Sprachen. Sie wird oft als komplex bezeichnet und gilt bei Laien als logisch aufgebaut (natürlich kann man nicht von der Grammatik einer Sprache sprechen,… …   Deutsch Wikipedia

  • Participium Perfectum Passivum — Die Grammatik der lateinischen Sprache ist die Grundlage vieler moderner indogermanischer Sprachen. Sie wird oft als komplex bezeichnet und gilt bei Laien als logisch aufgebaut (natürlich kann man nicht von der Grammatik einer Sprache sprechen,… …   Deutsch Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»