-
1 मलग
mála-gám. (perhaps) a fuller, washerman AV.
-
2 मलग्रहि
mála-grahimfn. Vop. XXVI, 48.
-
3 कोमलगीत
komala-gītan. a sweet song
-
4 कोमलगीतक
komala-gītakan. id.
-
5 जन्मलग्न
-
6 कोमल
komalamf (ā)n. (fr. ko = ku, mala fr. mlai, « easily fading away» ?), tender, soft (opposed to karkaṡa), bland, sweet, pleasing, charming, agreeable R. Mṛicch. Suṡr. Ṡak. etc. (said of the style, rīti Kpr.);
(ā) f. a kind of date L. ;
(am) n. water L. ;
silk Gal.;
nutmeg ib. ;
(for kosala Hariv. 12832 VāyuP.) ;
- कोमलगीत
- कोमलगीतक
- कोमलच्छद
- कोमलतण्डुल
- कोमलता
- कोमलत्व
- कोमलदल
- कोमलवल्कला
- कोमलस्वभाव
- कोमलाङ्ग
-
7 मल
málan. (in later language alsoﾠ m.;
prob. fr. mlai) dirt, filth, dust, impurity (physical andﾠ moral) AV. etc. etc.;
(in med.) any bodily excretion orﾠ secretion (esp. those of the Dhātus q.v., described as phlegm from chyle, bile from the blood, nose mucus andﾠ ear wax from the flesh, perspiration from the fat, nails andﾠ hair from the bones, rheum of the eye from the brain;
cf. alsoﾠ the 12 impurities of the body enumerated in Mn. V, 135) Suṡr. Vāgbh. etc.;
(with Ṡaivas), original sin, natural impurity Sarvad. ;
camphor L. ;
Os Sepiae L. ;
m. the son of a Ṡūdra andﾠ a Mālukī L. ;
(ā) f. Flacourtia Cataphracta L. ;
n. tanned leather, a leathern orﾠ dirty garment (?) RV. X, 136, 2 ;
a kind of brass orﾠ bell-metal L. ;
the tip of a scorpion's tail L. (v.l. ala);
mfn. dirty, niggardly L. ;
unbelieving, godless L. ;
+ cf. Gk. μέλας;
Lat. mǎlus;
Lith. mólis, mélynas
- मलकर्षण
- मलकूट
- मलकोष्ठक
- मलग
- मलग्रहि
- मलघ्न
- मलज
- मलज्ञु
- मलत्व
- मलदायक
- मलदिग्धाङ्ग
- मलदूषित
- मलद्रव
- मलद्राविन्
- मलधात्री
- मलधारिन्
- मलपङ्क
- मलपङ्किन्
- मलपू
- मलपृष्ठ
- मलभुज्
- मलभेदिनी
- मलमल्लक
- मलमास
- मलमूत्रपरित्याग
- मलरोध
- मलरोधन
- मलवत्
- मलवानर
- मलवारिन्
- मलवाहिन्
- मलविनाशिनी
- मलविशोधन
- मलविष्टम्भ
- मलविसर्ग
- मलविसर्जन
- मलवेग
- मलवैशम्य
- मलशुद्धि
- मलस्रुति
- मलहन्तृ
- मलहा
- मलहारक
-
8 कुजः _kujḥ
कुजः 1 A tree; Pt.3.92.-2 The planet Mars. (कौ पृथ्व्यां जायते इति) Bhāg.2.7.34; 'न शनि-रवि-कुजानां वासरे नोग्रतारे ।' शालिहोत्र of भोज.-3 N. of a demon killed by Kṛiṣṇa (also called नरक q. v.)-जा N. of Sītā; also of Durgā.-Comp. -अष्टमः a particular Yoga in astrology where Mars is in the eighth place in the जन्मलग्न period. -
9 पुण्य _puṇya
पुण्य a. [Uṇ.5.15.]1 Holy, sacred, pure; जनकतनया- स्नानपुण्योदकेषु आश्रमेषु Me.1; पुण्यं धाम चण्डीश्वरस्य Me.35; पुण्यानि हि नामग्रहणान्यपि महामुनीनां किं पुनर्दर्शनानि K.41; Ś.2.14; Ms.2.68.-2 Good, meritorious, virtuous, righteous, just.-3 Auspicious, propitious, lucky, favourable (as a day); Ms.2.26,3.-4 Agree- able, pleasing, lovely, beautiful; प्रकृत्या पुण्यलक्ष्मीकौ Mv. 1.16,24; U.4.19; Ku.5.73; so पुण्यदर्शनः &c.-5 Sweet, fragrant (as odour).-6 Solemn, festive,-ण्यम् 1 Virtue, religious or moral merit; अत्युत्कटैः पापपुण्यैरिहैव फलमश्नुते H.1.8; महतः पुण्यपण्येन क्रीतेयं कायनौ- स्त्वया Śānti.3.1; R.1.69; N.3.87.-2 A virtuous or meritorious act, good or virtuous works.-3 Purity, purification.-4 A trough for watering cattle.-5 A religious ceremony, especially one performed by a wife to retain her husband's affection and to obtain a son.-6 (Astrol.) the seventh mansion from जन्मलग्न.-7 the union of मेष, कर्क, तुला and मकर.-ण्या 1 The holy basil.-2 The Ganges.-Comp. -अनुभावः pleasing majesty or dignity; U.4.22.-अहम् (for अहन्) a happy or auspicious day; पुण्याहं भवन्तो ब्रुवन्तु । अस्तु पुण्याहम्; पुण्याहं व्रज मङ्गलं सुदिवसं प्रातः प्रयातस्य ते Amaru.61. ˚वाचन repeating 'this is an auspicious day' three times at the commencement of most religious cere- monies.-आत्मन् a. pious, righteous.-उदयः the dawn or resulting of good fortune.-उद्यान a. having lovely gardens.-कर्तृ m. a meritorious or virtuous man.-कर्मन् a. doing meritorious acts, upright, righteous, (-n.) a meritorious act.-कालः an auspicious time.-कीर्तनः, -श्रवणः N. of Viṣṇu. (-नम्) narrating or reading Purāṇas.-कीर्ति a. bearing good or holy name, of auspicious fame, celebrated; स पुण्यकीर्तिः शतमन्यु- कल्पो महेन्द्रलोकप्रतिमां समृद्ध्या (अध्यास्त) Bk.1.5.-कृत् a. virtuous, meritorious.-कृत्यम् a meritorious work.-क्षेत्रम् 1 a holy place, place of pilgrimage; अन्यक्षेत्रे कृतं पापं पुण्यक्षेत्रे विनश्यति । पुण्यक्षेत्रे कृतं पापं वज्रलेपो भविष्यति ॥ Subhāṣ.-2 'The holy land', N. of Āryāvarta.-गन्ध a. Sweet-scented. (-न्धः) the Champaka tree.-गन्धि a. fragrant.-गृह 1 an alms-house.-2 a temple; उद्यानानि च रम्याणि हृष्टाः पुण्यगृहाणि च Rām.2.67.12 (com. पुण्यगृहाणि पुण्यसंपादकगृहाणि विप्राद्यर्थानि).-जनः 1 a virtuous man.-2 a demon, goblin; वियति प्रसमीक्ष्य कालमेघमप्रतिमं पुण्यजनौघमुन्नदन्तम् Rām. Ch.2.56.-3 a Yakṣa; Bhāg.4.1.3; पयोधरैः पुण्यजनाङ्गनानाम् R.13.6. ˚ईश्वरः an epithet of Kubera; अनुययौ यमपुण्यजनेश्वरौ R.9.6.-जित a. won by merit or good works.-तीर्थम् a holy place of pilgrimage.-दर्शन a.1 beautiful.-2 of sacred appearance; तां पुण्यदर्शनां दृष्ट्वा R.1.86. (-नः) the blue jay. (-नम्) visiting holy shrines.-दुह् a. granting happiness or beatitude.-निवह a. meritorious.-पुरुषः a man rich in moral merit, a pious man.-प्रतापः the efficacy of virtue or moral merit.-फलम् the reward of good works; यत् पुण्यफलमाप्नोति गां दत्त्वा विधिवद् गुरोः । तत् पुण्यफलमाप्नोति भिक्षां दत्त्वा द्विजो गृही ॥ Ms.3.95. (-लः) a grove.-भाज् a. blessed, virtuous, meritorious; पुण्यभाजः खल्वमी मुनयः K.43.-भूः -भूमिः f.1 'the holy land', i. e. Āryāvarta.-2 The son-bearing mother.-योगः the result of virtuous deeds done in a former life.-रात्रः 1 an auspicious night.-2 a night on which any religious ceremony is held.-लक्ष्मीक a. auspicious, prosperous; प्रकृत्या पुण्यलक्ष्मीकौ कावेतौ ज्ञायते त्विदम् Mv.1.16.-लोकः heaven, paradise.-शकुनम् an auspicious omen. (-नः) a bird of good omen.-शाला alms-house.-शील a. of a virtuous dis- position, inclined to pious acts, virtuous, pious, right- eous.-श्लोक a. 'well-spoken of', or 'auspicious to re- peat or utter the name of', of good fame; Dk.2.8. (-कः) an epithet of Nala (of Niṣadha); Yudhiṣṭhira and Janārdana; पुण्यश्लोको नलो राजा पुण्यश्लोको युधिष्ठिरः । पुण्यश्लोका च वैदेही पुण्यश्लोको जनार्दनः ॥. (-का) an epithet of Sītā and Draupadī.-संचयः a store of virtue or reli- gious merit.-स्थानम् a sacred or holy place, a place of pilgrimage. -
10 पुत्रः _putrḥ
पुत्रः 1 A son; (the word is thus derived:-- पुन्नाम्नो नरकाद् यस्मात् त्रायते पितरं सुतः । तस्मात् पुत्र इति प्रोक्तः स्वयमेव स्वयंभुवा ॥ Ms.9.138; the word, therefore, should be strictly written पुत्त्रः).-2 A child, young one of an animal.-3 A dear child (a term of endearment in addressing young persons).-4 (At the end of comp.) Anything little or small of its kind; as in असिपुत्रः, शिलापुत्रः &c.-5 (Astrol.) The fifth mansion from जन्मलग्न.-त्रौ (du.) A son and daughter.-Comp. -अन्नादः 1 one who lives at a son's expense, one who is maintained by his son.-2 a mendicant of a parti- cular order; see कुटीचक.-अर्थिन् a. wishing for a son.-आचार्य a. one having a son for his teacher; Me.3. 16.-आदिनी 1 an unnatural mother.-2 a tigress.-इष्टिः, -इष्टिका f. a sacrifice performed to obtain male issue; गृहीत्वा पञ्चवर्षीयं पुत्रेष्टिं प्रथमं चरेत्.-ऐश्वर्यम् a resignation of property or power by a father to his son.-कर्मन् n. a ceremony on the birth of a son.-काम a. desirous of sons.-काम्या a wish for sons; अथाभ्यर्च्य विधातारं प्रयतौ पुत्रकाम्यया R.1.35.-कार्यम् a ceremony relating to a son.-कृत् m. an adopted son.-कृतकः one who is adopted as a son, an adopted son; श्यामाकमुष्टिपरिवर्धितको जहाति सो$यं न पुत्रकृतकः पदवीं मृगस्ते Ś.4.14.-जग्धी an unnatural mother (who eats her own children.)-जात a. one to whom a son is born.-दारम् son and wife.-धर्मः filial duty.-पौत्रम्, -त्राः sons and grandsons.-पौत्रीण a. transmitted from son to son, hereditary; लक्ष्मीं परंपरीणां त्वं पुत्रपौत्रीणतां नय Bk.5.15.-प्रतिनिधिः a substitute for a son. (e. g. an adopted son).-प्रवरः the eldest son.-लाभः obtaining a son.-वधः f. a daughter-in-law.-सखः 'a friend of children', one who is fond of children.-सूः a mother of a son.-हीन a. sonless, childless.-संकरिन् a. mixing or confusing sons by mixed marriages.-हतः an epithet of Vasiṣṭha (whose hundred sons where killed). (-ती) an unnatural mother. -
11 जन्म
janmain comp. for - nman;
n. birth L. Sch. ;
- nman, etc. seeﾠ jan
- जन्मकर
- जन्मकाल
- जन्मकील
- जन्मकृत
- जन्मक्षेत्र
- जन्मगृह
- जन्मचित्र
- जन्मचिन्तामणि
- जन्मजौमन्
- जन्मजातक
- जन्मज्येष्ठ
- जन्मतस्
- जन्मतार
- जन्मतिथि
- जन्मद
- जन्मदिन
- जन्मनक्षत्र
- जन्मनामन्
- जन्मप
- जन्मपत्त्र
- जन्मपत्त्रिका
- जन्मपथ
- जन्मपादप
- जन्मप्रतिष्ठा
- जन्मप्रद
- जन्मप्रदीप
- जन्मप्रभृति
- जन्मबन्ध
- जन्मभ
- जन्मभाज्
- जन्मभाषा
- जन्मभूमि
- जन्मभृत्
- जन्मयोग
- जन्मराशि
- जन्मरोगिन्
- जन्मर्क्ष
- जन्मलग्न
- जन्मवत्
- जन्मवर्त्मन्
- जन्मवसुधा
- जन्मवैलक्षण्य
- जन्मशय्या
- जन्मशोधन
- जन्मसमुद्र
- जन्मसाफल्य
- जन्मस्थान
См. также в других словарях:
mála-gá — मलग … Indonesian dictionary
mála-grahi — मलग्रहि … Indonesian dictionary
janma-lagna — जन्मलग्न … Indonesian dictionary
komala-gīta — कोमलगीत … Indonesian dictionary
komala-gītaka — कोमलगीतक … Indonesian dictionary
