Перевод: со всех языков на английский

с английского на все языки

पापफल

  • 1 अपुष्पफल


    a-pushpá-phala
    a-pushpá-phala-da
    m. « bearing fruits without flowering», « having neither flowers nor fruits», the jack tree, Artocarpus Integrifolia, the glomerous fig tree

    Sanskrit-English dictionary > अपुष्पफल

  • 2 पापफल


    pāpá-phala
    mfn. having evil consequences, inauspicious Var.

    Sanskrit-English dictionary > पापफल

  • 3 पुष्पफल


    púshpa-phala
    m. Feronia Elephantum L. ;

    Benincasa Cerifera L. ;
    n. flower andﾠ fruits MBh. ;
    - druma m. pl. trees bearing flower andﾠ fruits Ragh. ;
    - vat mfn. bearing flower andﾠ fruits Suṡr.

    Sanskrit-English dictionary > पुष्पफल

  • 4 स्वल्पफला


    sv-alpa-phalā
    f. « having small-sized fruit», Andersonia Rohitaka L.

    Sanskrit-English dictionary > स्वल्पफला

  • 5 अर्क _arka

    अर्क a. [अर्च्-घञ्-कुत्वम् Uṇ.3.4.]. Fit to be worshipped (अर्चनीय).
    -र्कः 1 A ray of light, a flash of lightning (Ved.).
    -2 The sun; आविष्कृतारुणपुरःसर एकतो$र्कः Ś.4.2.
    -3 Fire. य एवमेतदर्कस्यार्कत्वं वेद Bṛi. Up. 1.2.1.
    -4 A crystal; पुष्पार्ककेतकाभाश्च Rām.2.94.6.
    -5 Copper.
    -6 Sunday.
    -7 Membrum virile. एवा ते शेपः सहसायमर्को$ङ्गेनाङ्गं संसमकं कृणोतु Av.6.72.1.
    -8 N. of the sun-plant, Calatropis Gigantea (Mar. रुई), a small tree with medicinal sap and rind; अर्कस्योपरि शिथिलं च्युतमिव नवमल्लिकाकुसुमम् Ś.2.9; यमाश्रित्य न विश्रामं क्षुधार्ता यान्ति सेवकाः । सो$र्कवन्नृपतिस्त्याज्यः सदापुष्पफलो$पि सन् Pt.1.51. अर्के चेन्मधु विन्देत ŚB. on MS.
    -9 N. of Indra.
    -1 A sort of religious ceremony.
    -11 Praise, hymn; praising, extolling, song of praise.
    -12 A singer (Ved. in these two senses).
    -13 A learned man.
    -14 An elder brother.
    -15 Food (अर्कम् also).
    -16 N. of Viṣṇu.
    -17 A kind of decoction.
    -18 The seventh day of a month.
    -19 The उत्तरा- फल्गुनी asterism.
    -2 The number 12.
    -21 The sun- stone (सूर्यकान्त); मसारगल्वर्कमयैर्विभङ्गैर्विभूषितं हेमनिबद्धचक्रम् Mb.12.46.33. cf. अर्को$र्कपर्णे स्फटिके ताम्रे सूर्ये दिवस्पतौ । ज्येष्ठभ्रातरि शुक्ले$र्कपादपे च पुमान् भवेत् ॥ Nm.
    -Comp. -अंशः, -कला a digit or 12th part of the sun's disc.
    -अश्मन् m.
    -उपलः 1 the sun-stone, heliotrope, girasol.
    -2 a sort of crystal or ruby.
    -आह्वः the swallow wort.
    -इन्दुसंगमः the time of conjunction of the sun and moon (दर्श or अमावास्या).
    -कान्तः A class of eleven storeyed buildings; Māna.29.25-34.
    -कान्ता 1 N. of a plant commonly called हुड्हुडिया.
    -2 sun's wife.
    -3 sun's shadow.
    -कुण्डतीर्थम् N. of a Tīrtha; Skanda P.
    -क्षेत्रम् 1 the field of the sun; the sign Leo, pre- sided over by the sun.
    -2 N. of a holy place in Orissa.
    -ग्रहः The eclipse of the sun; Bṛi. S.
    -ग्रीवः N. of the Sāman.
    -चन्दनः a kind of red sandal (रक्तचन्दन).
    -चिकित्सा Arka's work on medical science.
    -जः epithet of Karṇa, Yama, Sugrīva. (
    -जौ) the two Aśvins regarded as the physicians of Heaven.
    -तनयः 'a son of the sun', an epithet of Karṇa, Yama, Manu Vaivasvata, Manu Sāvarṇi and Saturn; see अरुणात्मज. (
    -या) N. of the rivers Yamunā and Tāpti.
    -त्विष् f. light of the sun.
    -दिनम्, -वासरः Sunday.
    -दुग्धम् milky sap or exudation of Arka.
    -नन्दनः, -पुत्रः, -सुतः, -सूनुः N. of Saturn, Karṇa or Yama.
    - नयन a. one whose eyes are difficult to be gazed at. (
    -नः) an epithet of Virat Puruṣa.
    -नामन् m. the red arka tree.
    -पत्रः, -पर्णः N. of the plant अर्क. (
    -त्रा) a kind of birth- wort (सुनन्दा, अर्कमूला) with wedge-shaped leaves. (
    -त्रम्, -र्णम्) the leaf of the अर्क plant.
    -पादपः N. of a plant (निम्ब); another tree (आकन्द).
    -पुष्पम् a flower of arka
    -पुष्पाद्यम् N. of a Sāman. (
    -ष्पी),
    -पुष्पिका N. of a plant (कुटुम्बिनी)
    -पुष्पोत्तरम् N. of a Sāman.
    -प्रकाश a. Bright like the sun; Mb.
    -प्रिया N. of a plant (जव).
    -बन्धुः, -बान्धवः 1 N. of Buddha Śākyamuni, meaning सूर्यवंश्यः, cf. शुद्धोदनो नाम नृपो$र्कबन्धुः Bu. Ch.9.9.
    -2 a lotus (the sun-lotus).
    -भम् 1 an asterism influenced by the sun.
    -2 the sign Leo.
    -3 उत्तराफल्गुनीनक्षत्र.
    -भक्ता = ˚कान्ता q. v.
    -मण्डलम् disc of the sun.
    -मूलः, -ला = ˚पत्रा; विलिखति वसुधामर्कमूलस्य हेतोः Bh.2.1.
    -रेतोजः Revanta, the son of Sūrya.
    -लपणम् Saltpetre.
    -वर्षः a solar year.
    -वल्लभः 1 N. of a plant (बन्धूक; Mar. दुपारी).
    -2 a lotus.
    -विवाहः marriage with the arka plant (enjoined to be performed before a man marries a third wife, who thus becomes his fourth); चतुर्थादिविवाहार्थं तृतीयो$र्कं समुद्वहेत् Kāśyapa.
    -वेधः N. of a tree (तालीशपत्र).
    -व्रतः, -तम् 1 a vow performed on माघशुक्लसप्तमी.
    -2 the law or manner of the sun; when a king exacts taxes from his subjects only to add to their material comforts and happiness, just as the sun draws up water during 8 months of the year, only to give it back increased a thousandfold, he is said to follow अर्कव्रत, अष्टौ मासान् यथादित्यस्तोयं हरति रश्मिभिः । तथा हरेत्करं राष्ट्रान्नित्यमर्कव्रतं हि तत् ॥ Ms.9.35; cf. R.1.18 (the point of comparison may also be the imperceptible way in which the sun ab- sorbs water, see Pt.1.221).
    -शोकः Ved. brilliancy of rays.
    -सातिः f.
    1 finding of rays.
    -2 poetical ins- piration; finding out hymns; रपत् कविरिन्द्रार्कसातौ Rv.1. 174.7.
    -सोदरः 'brother of the sun', an epithet of Airāvata.
    -हिता = ˚कान्ता q. v.

    Sanskrit-English dictionary > अर्क _arka

  • 6 उच्चि _ucci

    उच्चि 5 U. To collect, gather, accumulate. उच्चिक्यिरे पुष्पफलं वनानि Bk.3.38.

    Sanskrit-English dictionary > उच्चि _ucci

  • 7 उपग _upaga

    उपग a. (At the end of comp. only)
    1 Approaching, following, joining.
    -2 Receiving; ओषध्यः फलपाकान्ता बहुपुष्पफलोपगाः Ms.1.46; Śi.16.68.
    -3 Fit for, con- ducive; Mb.
    -4 Covered (as a female).

    Sanskrit-English dictionary > उपग _upaga

  • 8 उल्ब _ulba _ _ल्व _lva _ _ण _ṇ

    उल्ब (ल्व) ण a.
    1 Thick, clotted, copious, abundant (blood &c.); स्यन्नस्वेदकणोल्बणः Bk.5.83. ˚रुधिरम् Mv. 6.33.
    -2 Much, excessive, intense; प्रववर्ष च तत्रैव सहसा तोयमुल्बणम् Mb.3.9.18. केनचिन्मधुरमुल्बणरागम् Śi.1.54, 68,12.37; Ku.7.84.
    -3 Strong, powerful, great; आम्लादिभिरुल्बणैः Bhāg.3.31.7. रिपुरुल्बणभीमभोगभाजां भुजगानां जननीं जजाप विद्याम् Śi.2.41; ˚रसः U.5.26 the heroic sentiment; Dk.23,25; K.299,32. तेनैवा- त्युल्बणं तेषां कटकं घटिकात्रयम् (विहितम्) Parṇāl.5.71.
    -4 Manifest, clear; तस्यासीदुल्बणो मार्गः पादपैरिव दन्तिनः R.4.33. विनिशश्वसुरुल्बणं शयाना विकृताक्षिप्तभुजा जजृम्भिरे च Bu. Ch.5.59.
    -5 Gaudy, showy; मृगैर्मयूरैश्च समाकुलो- ल्बणम् Rām.2.15.41; अनुल्बणवेषेण K.66.
    -6 Dreadful; मया सह दहन्तीभिर्दिशश्चक्षुर्भिरुल्बणैः Bhāg.3.12.17.
    -7 Sinful; भवत्यल्पफलं कर्म सेवितं नित्यमुल्बणम् । अबुद्धिपूर्वं धर्मज्ञ कृतमु- ग्रेण कर्मणा ॥ Mb.12.291.16.
    -णः A particular position of hands in dancing.
    -णम् ind. Much, heavily (as sighing).
    -Comp. -रसः Valour (वीररस); विकच विकरालो- ल्बणरसः U.5.26.

    Sanskrit-English dictionary > उल्ब _ulba _ _ल्व _lva _ _ण _ṇ

  • 9 दण्डः _daṇḍḥ _ण्डम् _ṇḍam

    दण्डः ण्डम् [दण्ड्-अच्]
    1 A stick, staff, rod, mace, club, cudgel; पततु शिरस्यकाण्डयमदण्ड इवैष भूजः Māl.5.31; काष्ठदण्डः.
    -2 The sceptre of a king, the rod as a symbol of authority and punishment; आत्तदण्डः Ś.5.8.
    -3 The staff given to a twice-born man at the time of investiture with the sacred thread; cf Ms.2.45-48.
    -4 The staff of a संन्यासिन् or ascetic.
    -5 The trunk of an elephant.
    -6 The stem or stalk as of a lotus, tree &c.; U.1.31; Māl.9.14; the handle as of an umbrella; ब्रह्माण्डच्छत्रदण्डः &c. Dk.1 (opening verse); राज्यं स्वहस्तधृतदण्डमिवातपत्रम् Ś.5.6; Ku.7.89; so कमल- दण्ड &c.
    -7 The oar of a boat.
    -8 An arm or leg (at the end of comp.)
    -9 The staff or pole of a ban- ner, a tent &c.
    -1 The beam of a plough.
    -11 The cross-bar of a lute or a stringed instrument.
    -12 The stick with which an instrument is played.
    -13 A churning-stick.
    -14 Fine; Ms.8.341;9.229; Y.2.237.
    -15 Chastisement, corporal punishment, punishment in general; यथापराधदण्डानाम् R.1.6; एवं राजापथ्यकारिषु ती- क्ष्णदण्डो राजा Mu.1; दण्डं दण्ड्येषु पातयेत् Ms.8.126; कृतदण्ड स्वयं राज्ञा लेभे शूद्रः सतां गतिम् R.15.23. यथार्हदण्डो (राजा) पूज्यः Kau. A.1.4; सुविज्ञातप्रणीतो हि दण्डः प्रजां धर्मार्थकामै- र्योजयति Kau. A.1.4
    -16 Imprisonment.
    -17 Attack, assault, violence, punishment, the last of the four expe- dients; see उपाय; सामादीनामुपायानां चतुर्णामपि पण्डिताः । साम- दण्डौ प्रशंसन्ति नित्यं राष्ट्राभिवृद्धये ॥ Ms.7.19; cf. Śi.2.54.
    -18 An army; तस्य दण्डवतो दण्डः स्वदेहान्न व्यशिष्यत R.17. 62; Ms.7.65;9.294; Ki.2.15.
    -19 A form of mili- tary array; Mb.12.59.4.
    -2 Subjection, control, restraint; वाग्दण्डो$थ मनोदण्डः कायदण्डस्तथैव च । यस्यैते निहिता बुद्धौ त्रिदण्डीति स उच्यते ॥ Ms.12.1.
    -21 A measure of length equal to 4 Hastas; Bṛi. S.24.9.
    -22 The penis.
    -23 Pride; या चापि न्यस्तदण्डानां तां गतिं व्रज पुत्रक Mb. 7.78.25.
    -24 The body.
    -25 An epithet of Yama.
    -26 N. of Viṣṇu.
    -27 N. of Śiva.
    -28 An attendant on the sun.
    -29 A horse (said to be m. only in this and the preceding four senses).
    -3 A particular appear- ance in the sky (similar to a stick).
    -31 An uninter- rupted row or series, a line.
    -32 Standing upright or erect.
    -33 A corner, an angle.
    -34 The Science of Govt. विनयमूलो दण्डः, दण्डमूलास्तिस्त्रो विद्याः Kau. A.1.5.
    -35 Harm, injury; न्यासो दण्डस्य भूतेषु मनोवाक्कायजस्य यः Bhāg.7. 15.8.
    -Comp. -अजिनम् 1 staff and hide (as outer badges of devotion).
    -2 (fig.) hypocrisy, deceit.
    -अधिपः a chief magistrate.
    -अनीकम् a detachment or division of an army; तव हृतवतो दण्डानीकैर्विदर्भपतेः श्रियम् M.5.2.
    -अप (व) तानकः tetanus, lock-jaw.
    -अपूपन्यायः see under न्याय.
    -अर्ह a. fit to be chastised, deserving punishment.
    -अलसिका cholera.
    -आख्यम् a house with two wings, one facing the north and the other the east; Bṛi. S.53. 39.
    -आघातः a blow with a stick; पूर्वप्रविष्ठान्क्रोधात्तान्दण्डा- घातैरताडयन् Ks.54.23.
    -आज्ञा judicial sentence.
    -आश्रमः the condition of a pilgrim.
    -आश्रमिन् m. a devotee, an ascetic.
    -आसनम्, दण्डकासनम् lying prostrate on the ground, a kind of Āsana; Yoga S.2.46.
    -आहतम् buttermilk.
    -उद्यमः 1 threatening.
    -2 (pl.) application of power; निःसाराल्पफलानि ये त्वविधिना वाञ्छन्ति दण्डोद्यमैः Pt.1.376.
    -कर्मन् n. infliction of punishment, chastisement; देशकालवयःशक्ति संचिन्त्यं दण्डकर्मणि Y.2.275.
    -कलितम् repetition like a measuring rod, i. e. doing a matter after it is done in full first and then repeating it like that a second time and so on; आवृत्तिन्यायानां दण्ड- कलितं न्याय्यम् । ŚB. on MS.1.5.83; ˚वत् ind. in the manner of a measuring rod.
    -कल्पः Infliction of punishment; शुद्धचित्रश्च दण्डकल्पः Kau. A.4.
    -काकः a raven.
    -काण्ठम् a wooden club or staff; दण्डकाष्ठमवलम्ब्य स्थितः Ś2.
    -ग्रहणम् assumption of the staff of an asce- tic or pilgrim, becoming a mendicant.
    -घ्न a. striking with a stick, committing an assault; Ms.8.386.
    -चक्रः a division of an army.
    -छदनम् a room in which utensils of various kinds are kept.
    -ढक्का a kind of drum.
    -दासः one who has become a slave from non-payment of a debt; Ms.8.415.
    -देवकुलम् a court of justice.
    -धर, -धार a.
    1 carrying a staff, staff- bearer.
    -2 punishing, chastising; दत्ताभये त्वयि यमादपि दण्डधारे U.2.11.
    -3 exercising judicial authority.
    (-रः) 1 a king; श्रमनुदं मनुदण्डधरान्वयम् R.9.3; बलीयानबलं ग्रसते दण्डधराभावे Kau. A.1.4.
    -2 N. of Yama; यमो निहन्ता......दण्डधरश्च कालः
    -3 a judge, supreme magistrate.
    -4 a mendicant carrying a staff.
    -5 a potter.
    -6 a general (of an army;) Dk.2.
    -धारणम् 1 carrying a staff (as by a Brahmachārin).
    -2 following the order of a mendicant.
    -3 infliction of punishment.
    -नायकः 1 a judge, a head police-officer, a magistrate.
    -2 the leader of an army, a general.
    -3 a king. ˚पुरुषः a policeman, constable.
    -निधानम् pardoning, indulgence; Mb.12.
    -निपातनम् punishing, chastising.
    -नीतिः f.
    1 administration of justice, judicature.
    -2 the system of civil and military administration, the science of poli- tics, polity; Ms.7.43; Y.1.311; फलान्युपायुङ्क्त स दण्ड- नीतेः R.18.46; जरातुरः संप्रति दण्डनीत्या सर्वं नृपस्यानुकरोमि वृत्तम् Nāg.4.1.
    -3 an epithet of Durgā.
    -नेतृ m.
    1 a king.
    -2 Yama; गृध्रा रुषा मम कृषन्त्यधिदण्डनेतुः Bhāg.3.16. 1.
    -3 a judge; Ms.12.1; Bhāg.4.22.45.
    -पः a king.
    -पांशुलः a porter, door-keeper.
    -पाणिः 1 an epithet of Yama; करोमि चिकित्सां दण्डपाणिरिव जनतायाः Bhāg.5.1.7.
    -2 N. of the god Śiva at Benares.
    -3 a policeman; इति पश्चात्प्रविष्टास्ते पुरुषा दण्डपाणयः Ks.54.23.
    -पातः 1 falling of a stick.
    -2 infliction of punishment.
    -3 dropping one line in a manuscript.
    -पातनम् inflic- tion of punishment, chastisement.
    -पारुष्यम् 1 assault, violence.
    -2 hard or cruel infliction of punishment; अत ऊर्ध्वं प्रवक्ष्यामि दण्डपारुष्यनिर्णयम् Ms.8.278.
    -पालः, -पालकः 1 a head magistrate.
    -2 a door-keeper, porter. Kau. A.1.12.
    -3 Ns. of two kinds of fishes; L. D. B.
    -पाशकः, -पाशिकः 1 a head police-officer; Pt.2; उच्यता- मस्मद्वचनात्कालपाशिको दण्डपाशिकश्च Mu.1.2-21.
    -2 a hangman, an executioner.
    -पोणम् a strainer furnished with a handle.
    -प्रणामः 1 bowing by prostrating the body at full length (keeping it erect like a stick). cf. साष्टाङ्गनमस्कार.
    -2 falling flat or prostrate on the ground.
    -बालधिः an elephant.
    -भङ्गः non-execution of a sentence.
    -भृत् m.
    1 a potter.
    -2 an epithet of Yama.
    -माण (न)वः 1 a staff-bearer
    -2 an ascetic bearing a staff; Rām.2.32.18.
    -3 a chief or leader.
    -माथः a principal road, highway.
    -मुखः a leader, general of an army.
    -यात्रा 1 a solemn procession (particularly bridal).
    -2 warlike expedition, conquest (of a region).
    -यामः 1 an epithet of Yama.
    -2 of Agastya.
    -3 a day.
    -लेशम् a small fine; Ms.8.51.
    -वधः capital punishment.
    -वाचिक a. actual or verbal (assault); Ms.8.6; cf. वाक्-पारुष्यम्.
    -वादिन् a. reprimanding, censuring, threatening with punishment; (also -m.).
    -वारित a. forbidden by threat of punishment.
    -वासिकः a door-keeper, warder.
    -वासिन् m.
    1 a door-keeper.
    -2 a magistrate.
    -वाहिन् m. a police-officer.
    -विकल्पः discretion given to an officer in awarding punishment or fine; Ms.9.228.
    -विधिः 1 rule of punishment; see दण्डोद्यमः
    -2 criminal law.
    -विष्कम्भः the post to which the string of a churning-stick is fastened.
    -व्यूहः a particular form of arranging troops, arranging them in long lines or columns; Ms.7.187.
    -शास्त्रम् the science of inflicting punishment, criminal law.
    -हस्तः 1 a door-keeper, warder, porter.
    -2 an epithet of Yama.

    Sanskrit-English dictionary > दण्डः _daṇḍḥ _ण्डम् _ṇḍam

  • 10 पाप _pāpa

    पाप a. [पाति रक्षत्यस्मादात्मानम्, पा-अपादाने प; Uṇ.3.23]
    1 Evil, sinful, wicked, vicious; पापं कर्म च यत् परैरपि कृतं तत् तस्य संभाव्यते Mk.1.36; साधुष्वपि च पापेषु समबुद्धि- र्विशिष्यते Bg.6.9.
    -2 Mischievous, destructive, accursed; पापेन मृत्युना गृहीतो$स्मि M.4.
    -3 Low, vile, abandoned; Ms.3.52; अधार्मिकाणां पापानामाशु पश्यन् विपर्ययम् 4.171.
    -4 Inauspicious, malignant, foreboding evil; as in पापग्रहः.
    -पम् 1 Evil, bad fortune or state; पापं पापाः कथयथ कथं शौर्यराशेः पितुर्मे Ve.3.6; शान्तं पापम् 'may the evil be averted', 'god forbid' (often used in dramas).
    -2 Sin, crime, vice, guilt; अपापानां कुले जाते मयि पापं न विद्यते Mk.9.37; Ms.11.231;4 181; R.12.19.
    -पम् ind. badly, sinfully, wrongly.
    -पः A wretch, sinful person, wicked or profligate person; पापस्तु दिग्देवतया हतौजास्तं नाभ्यभूदवितं विष्णुपत्न्या Bhāg.6.13.17.
    -पा 1 A beast of prey.
    -2 A witch.
    -Comp. -अङ्कुशा N. of the Ekādaśī in the light half of Āśvina.
    - अधम a. exceedingly wicked, vilest.
    -अनुबन्धः bad result or consequences.
    -अनुवसित a. sinful.
    -अपनुत्तिः f. expiation.
    -अहः an unlucky day.
    -आख्या one of the seven divisions of the planetary courses.
    -आचार a. following evil or sinful courses, leading a sinful life, vicious, wicked.
    -आत्मन् a. evil-minded, sinful, wicked; पापात्मा पापसंभवः Purāna. (-m.) a sinner.
    -आरम्भ a. wicked, villainous, committing murderous deeds; पापारम्भवतोर्मृगीव वृकयोर्भीरुर्गता गोचरम् Māl.5.24.
    -आशय, -चेतस् a. evil-intentioned, wicked-minded.
    -उक्त addressed in ill-omened words.
    -कर, -कारिन्, -कृत्, -कर्म(र्मि)न् &c. a. sinful, a sinner, villain.
    -क्षयः removal or destruction of sin.
    -गतिः ill-fated.
    -ग्रहः a planet of evil or malignant aspect, such as Mars, Saturn, Rāhu or Ketu.
    -घ्न a. destroying sin, expiating; मत्समः पातकी नास्ति पापघ्नी त्वत्समा न हि Śaṅka- rāchārya. (
    -घ्नः) the sesamum plant. (
    -घ्नी) the Tulasī plant.
    -चर्यः 1 a sinner.
    -2 demon.
    -चेलिका, -चेली Clypea Hernandifolia (Mar. पहाडमूळ).
    -चैलम् an inauspicious garment.
    -जीव a. wicked, sinful.
    -दर्शन्, -दर्शिन् looking at faults, malevolent.
    -दृष्टि a. evil- eyed.
    -धी a. evil-minded, wicked.
    -नक्षत्रम् an inauspi- cious constellation.
    -नापितः a cunning or vile barber.
    -नाशन a. destroying or expiating sin.
    (-नः) 1 N. of Śiva.
    -2 of Viṣṇu. (
    -नम्) expiation, atonement.
    (-नी, -नाशिनी) 1 the wild Tulasī plant or Śamī.
    -2 N. of a river.
    -निरति a. wicked, sinful. -f. wickedness.
    -निष्कृतिः atonement for sin.
    -पतिः a paramour.
    -पुरुषः a villainous person.
    -फल a. evil, inauspicious; पापफल- नरकादिमांस्तु शुभकर्मफलस्वर्गमस्त्विति काङ्क्षते Maṅḍala Brā. Up.2.4.
    -बुद्धि, -भाव, -मति a. evil-minded, wicked, depraved.
    -भक्षणः N. of Kālabhairava.
    -भाज् a. sinful, a sinner; न केवलं यो महतो$पभाषते शृणोति तस्मादपि यः स पापभाक् Ku.5.83.
    -मित्रम् a bad counsellor or friend.
    -मुक्त a. freed from sin, purified.
    -मोचनम्, -विनाशनम् destruction of sin.
    -योनि a. lowborn. (
    -निः f.) vile birth, birth in an inferior condition.
    -रोगः 1 any bad disease.
    -2 small-pox.
    -लोक्य a.
    1 infernal.
    -2 belonging to the wicked.
    -वशीयस् a.
    1 inverted
    -2 confused. (-m.) inversion, confusion.
    -वंश a. born in a degraded family; शशाप तान् न राज्यार्हाः पापवंशा भविष्यथ Bm.1.349.
    -विनिग्रहः restraining wickedness.
    - शमन a. removing crime.
    -शील a. prone to evil, wicked by nature, evil minded.
    -संकल्प a. evil-minded, wicked. (
    -ल्पः) a wicked thought.
    -हन् a. destroying sin; यत्र श्यामो लोहिताक्षो दण्डश्चरति पापहा । प्रजास्तत्र न मुह्यन्ति नेता चेत् साधु पश्यति ॥ Ms.7.25.

    Sanskrit-English dictionary > पाप _pāpa

  • 11 यायावर _yāyāvara

    यायावर a. Frequently going, vagrant, having no fixed abode.
    -रः 1 A vagrant mendicant, saint; याया- वराः पुष्पफलेन चान्ये प्रानर्चुरर्च्या जगदर्चनीयम् Bk.2.2; महा- भागस्तस्मिन्नयमजनि यायावरकुले B. R.1.13 (where यायावर is the name of a family).
    -2 A horse selected for a horse- sacrifice.
    -3 N. of the sage जरत्कारु.
    -4 N. of a family (to which Rajaśekhara belonged).
    -रम् The life of a vagrant mendicant.

    Sanskrit-English dictionary > यायावर _yāyāvara

  • 12 विधिः _vidhiḥ

    विधिः [विधा-कि]
    1 Doing, performance, practice, an act or action; ब्रह्मध्यानाभ्यसनविधिना योगनिद्रां गतस्य Bh.3.41; योगविधि R.8.22; अस्याः सर्गविधौ V.1.8; लेखाविधि Māl. 1.35.
    -2 Method, manner, way, means, mode; निः- साराल्पफलानि ये त्वविधिना वाञ्छन्ति दण्डोद्यमैः Pt.1.376.
    -3 A rule, commandment, any precept which enjoins some- thing for the first time (as distinguished from नियम and परिसंख्या q. q. v. v.); विधिरत्यन्तमप्राप्तौ; चिकीर्षाकृतिसाध्यत्व- हेतुधीविषयो विधिः; वहति विधिहुतं या हविः Ś.1.1.
    -4 A sacred precept or rule, ordinance, injunction, law, a sacred command, religious commandment (opp. अर्थवाद which means 'an explanatory statement coupled with legends and illustrations'; see अर्थवाद); प्रवृत्तिपरं वाक्यं विधिः, as ज्योतिष्टोमेन स्वर्गकामो यजेत; श्रद्धा वित्तं विधिश्चेति त्रितयं तत् समागतम् Ś.7.29; R.2.16.
    -5 Any religious act or ceremony, a rite, ceremony; स चेत् स्वयं कर्मसु धर्मचारिणां त्वमन्तरायो भवसि च्युतो विधिः R.3.45;1.34.
    -6 Behaviour, conduct.
    -7 Condition; V.4.
    -8 Creation, forma- tion; सामग्ऱ्यविधौ Ku.3.28; कल्याणी विधिषु विचित्रता विधातुः Ki.7.7.
    -9 The creator.
    -1 Fate, destiny, luck; विधौ वामारम्भे मम समुचितैषा परिणतिः Māl.4.4.
    -11 The food of elephants.
    -12 Time.
    -13 A physician.
    -14 N. of Viṣṇu.
    -15 Use, application.
    -16 A means, expedient for; अक्षरं गन्तुमनसो विधिं वक्ष्यामि शीघ्रगम् Mb.12. 236.13.
    -17 Any act, action.
    -Comp. -अन्तः The end or the concluding portion of an injunctive text, all the other portion of the प्रयोगविधि (pertaining to an act) except the प्रधान or मुख्य विधि which is called विध्यादि; विध्यन्तो वा प्रकृतिवत्˚ MS.7.4.1; सोमेन यजेत इति विध्यादिः । सौमिकमपि ब्राह्मणं विध्यन्तः ŚB. ibid. Also see विध्यादि.
    -आदिः m. the beginning of a विधि or injunction; the main or प्रधान injunction; वेदे$पि दर्शपूर्णमासाभ्यां यजेत इति विध्यादिः । विध्यन्तो$पि प्रधानविधिवर्जितं कृत्स्नं पौरोडाशिकं ब्राह्मणम् ŚB. on MS.7.4.1.
    -कर a. executing commands; विधिकरीरिमा वीर मुह्यतीरधरसीधुनाप्याययस्व नः Bhāg.1.31.8. -m. a servant; सो$यं ते विधिकर ईश विप्रशप्तस्तस्येदं निधन- मनुग्रहाय विद्मः Bhāg.7.8.57.
    -घ्नः a. disregarding prescribed rites or rules.
    -ज्ञ a. knowing the ritual. (
    -ज्ञः) a Brāhmaṇa versed in the ritual, a ritualist.
    -दर्शकः a priest at a sacrifice who sees that everything is done according to the precepts, and corrects any deviation from them.
    -दृष्ट, -विहित a. prescribed by rule, enjoined by law.
    -देशकः 1 = विधिदर्शक above.
    -2 a preceptor, teacher.
    -द्वैधम् diversity of rules, variance of precept or commandment.
    -पूर्वकम् ind. according to rule.
    -प्रयोगः application of a rule.
    -यज्ञः 1 a sacrifice performed according to rule; Ms.2. 85-86.
    -2 a ceremonial act of worship.
    -योगः 1 the force or influence of fate.
    -2 the observance of a rule; अनेन विधियोगेन कर्तव्यांशप्रकल्पना Ms.8.211.
    -लोपः trans- gression of a commandment.
    -वधूः f. an epithet of Sarasvatī.
    -विपर्ययः misfortune.
    -विभक्तिः f. a poten- tial termination; a termination which lays down an injunction; विधिविभक्तिं हि विधायिकां लिङं मन्यमानाः श्लोकमिमं समामनन्ति ŚB. on MS.4.3.3. The श्लोक referred to here is; कुर्यात् क्रियेत कर्तव्यं भवेत् स्यादिति पञ्चमम् । एतत् स्यात् सर्ववेदेषु नियतं विधिलक्षणम् ॥ This श्लोक speaks of the five forms which the विधिविभक्ति takes in the Vedic literature.
    -हीन a. devoid of rule, unauthorised, irregular.

    Sanskrit-English dictionary > विधिः _vidhiḥ

  • 13 पाप


    pāpá
    ṠBr. XIV, alsoﾠ pā́pa

    mf (ī older than ā;
    cf. Pāṇ. 4-1, 30)n. bad, vicious, wicked, evil, wretched, vile, low RV. etc. etc.;
    (in astrol.) boding evil, inauspicious Var. ;
    m. a wicked man, wretch, villain RV. etc. etc.;
    N. of the profligate in a drama Cat. ;
    of a hell VP. ;
    (ā) f. a beast of prey orﾠ a witch, Hcat;
    n. (ifc. f. ā) evil, misfortune, ill-luck, trouble, mischief. harm AV. etc. etc. often ṡāntampāpam, « heaven forefend that evil» R. Mṛicch. Kālid. etc.);
    sin, vice, crime, guilt Br. Mn. MBh. etc.;
    (ám) ind. badly, miserably, wrongly AV. ;
    ( áyā) ind. id. RV. AV. ;
    -papáyâ̱muyā́, so badly, so vilely ib. ;
    - पापकर
    - पापकर्तृ
    - पापकर्मन्
    - पापकर्मिन्
    - पापकल्प
    - पापकारक
    - पापकारिन्
    - पापकृत्
    - पापकृत
    - पापकृत्य
    - पापकृत्या
    - पापकृत्वन्
    - पापक्षय
    - पापगति
    - पापगोचर
    - पापग्रह
    - पापघ्न
    - पापचर
    - पापचारिन्
    - पापचेतस्
    - पापचेलिका
    - पापचेली
    - पापचैल
    - पापज
    - पापजिवा
    - पापतर
    - पापता
    - पापतिमिर
    - पापत्व
    - पापद
    - पापदर्शन
    - पापदर्शिङ्
    - पापदृश्वन्
    - पापदेशना
    - पापदृष्टि
    - पापधी
    - पापनक्षत्र
    - पापनापित
    - पापनामन्
    - पापनाशन
    - पापनाशिन्
    - पापनिरति
    - पापनिश्चय
    - पापनिष्कृति
    - पापपति
    - पापपराजित
    - पापपुण्य
    - पापपुरी
    - पापपुरुष
    - पापप्रशमनस्तव
    - पापप्रिय
    - पापफल
    - पापबन्ध
    - पापबुद्धि
    - पापभक्षण
    - पापभञ्जन
    - पापभाज्
    - पापभाव
    - पापमति
    - पापमय
    - पापमित्र
    - पापमुक्त
    - पापमोचन
    - पापयक्ष्म
    - पापयोनि
    - पापरहित
    - पापराक्षसी
    - पापरिपु
    - पापरोग
    - पापर्द्धि
    - पापलोक
    - पापवसीयस्
    - पापवसीयस
    - पापवयस
    - पापवाद
    - पापविनाश
    - पापविनिग्रह
    - पापविनिस्चय
    - पापशमन
    - पापशील
    - पापशोधन
    - पापसंशमन
    - पापसंकल्प
    - पापसम
    - पापसमाचार
    - पापसम्मित
    - पापसूदनतीर्थ
    - पापस्कन्ध
    - पापहन्
    - पापहर
    - पापहृदय

    Sanskrit-English dictionary > पाप

  • 14 पुष्प


    púshpa
    n. (for pushka?) a flower, blossom (ifc. f. ā, in names of plants oftener ī;

    cf. Pāṇ. 4-1, 64 Vārtt. 1)
    AV. etc. etc.; the menstrual flux Suṡr. ;
    a partic. disease of the eye, albugo Suṡr. ;
    a spot on the nails andﾠ teeth Car. ;
    (in dram.) gallantry, politeness, declaration of love Daṡar. Sāh. Pratāp. ;
    N. of a Sāman. TāṇḍBr. Lāṭy. ;
    of a book, Divyâiv.;
    a kind of perfume L. ;
    the vehicle of Kubera L. ;
    blooming, expanding L. ;
    m. a topaz R. ;
    N. of a serpent-demon MBh. ;
    of a son of Ṡlisṭi Hariv. ;
    of a son of Ṡaṇkha ib. (C. pushya);
    of a Bodhi-sattva(?) Lalit. ;
    of a mountain MārkP. ;
    of a book (prob. = pushpa-sūtra), Divyáv. ;
    (ā) f. N. of the town Campā L. ;
    - पुष्पकरण्ड
    - पुष्पकरण्डक
    - पुष्पकरण्डिनी
    - पुष्पकर्ण
    - पुष्पकार
    - पुष्पकाल
    - पुष्पकासीस
    - पुष्पकासीसक
    - पुष्पकीट
    - पुष्पकेतन
    - पुष्पकेतु
    - पुष्पगण्डिका
    - पुष्पगिरि
    - पुष्पगृह
    - पुष्पग्रन्थन
    - पुष्पघातक
    - पुष्पचय
    - पुष्पचाप
    - पुष्पचामर
    - पुष्पचिन्तामणि
    - पुष्पचूल
    - पुष्पज
    - पुष्पजाति
    - पुष्पद
    - पुष्पदंष्ट्र
    - पुष्पदन्त
    - पुष्पदामन्
    - पुष्पद्रव
    - पुष्पद्रुम
    - पुष्पध
    - पुष्पधनुस्
    - पुष्पधन्वन्
    - पुष्पधारण
    - पुष्पध्वज
    - पुष्पनाटक
    - पुष्पनिकर
    - पुष्पनिक्ष
    - पुष्पनिर्यास
    - पुष्पनिर्यासक
    - पुष्पनेत्र
    - पुष्पंधय
    - पुष्पन्यास
    - पुष्पपट
    - पुष्पपत्त्र
    - पुष्पपत्त्रिन्
    - पुष्पपथ
    - पुष्पपदवी
    - पुष्पपाण्डु
    - पुष्पपुट
    - पुष्पपुर
    - पुष्पपुरी
    - पुष्पपेशल
    - पुष्पप्रचय
    - पुष्पप्रचाय
    - पुष्पफल
    - पुष्पबटुक
    - पुष्पबलि
    - पुष्पबाण
    - पुष्पभङ्ग
    - पुष्पभद्र
    - पुष्पभद्रक
    - पुष्पभव
    - पुष्पभाजन
    - पुष्पभूति
    - पुष्पभूषण
    - पुष्पभुषित
    - पुष्पभेरोत्स
    - पुष्पमञ्जरिका
    - पुष्पमय
    - पुष्पमाथम्
    - पुष्पमाला
    - पुष्पमास्
    - पुष्पमास
    - पुष्पमित्र
    - पुष्पमेघ
    - पुष्पयमक
    - पुष्परक्त
    - पुष्परचन
    - पुष्परजस्
    - पुष्परथ
    - पुष्परस
    - पुष्पराग
    - पुष्पराज
    - पुष्परेणु
    - पुष्परोचन
    - पुष्पलाव
    - पुष्पलिक्ष
    - पुष्पलिपि
    - पुष्पलिह्
    - पुष्पलीला
    - पुष्पवत्
    - पुष्पवन
    - पुष्पवर्त्मन्
    - पुष्पवर्ष
    - पुष्पवहा
    - पुष्पवाटिका
    - पुष्पवाटी
    - पुष्पवाहन
    - पुष्पवाहिनी
    - पुष्पविचित्रा
    - पुष्पविशिख
    - पुष्पवृक्ष
    - पुष्पवृष्टि
    - पुष्पवेणी
    - पुष्पसकटिका
    - पुष्पशकटी
    - पुष्पशकलिन्
    - पुष्पशकुन
    - पुष्पशय्या
    - पुष्पशर
    - पुष्पशिलीमुख
    - पुष्पशून्य
    - पुष्पशेखर
    - पुष्पश्रीगर्भ
    - पुष्पसमय
    - पुष्पसाधारण
    - पुष्पसायक
    - पुष्पसार
    - पुष्पसिता
    - पुष्पसूत्र
    - पुष्पसौरभा
    - पुष्पस्नान
    - पुष्पस्रज्
    - पुष्पस्रेद
    - पुष्पहारिन्
    - पुष्पहास
    - पुष्पहीन

    Sanskrit-English dictionary > पुष्प

См. также в других словарях:

  • a-pushpá-phala — अपुष्पफल …   Indonesian dictionary

  • pāpá-phala — पापफल …   Indonesian dictionary

  • púshpa-phala — पुष्पफल …   Indonesian dictionary

  • sv-alpa-phalā — स्वल्पफला …   Indonesian dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
… Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»