-
1 अन्नमल
anna-malan. excrement;
spirituous liquor cf. Mn. XI, 93.
-
2 दिनमल
dína-malan. « day-refuse (?)», a month L.
-
3 ललितरत्नमला
lalita-mādhava
lalita-ratna-malān. f. N. of dramas
-
4 अतिदिश् _atidiś
अतिदिश् 6 P.1 To assign, to make over, transfer.-2 To extend the application of, extend by analogy; प्रधानमल्लनिबर्हणन्यायेन अतिदिशति Ś.B.; जनपदतदवध्योश्चेति प्रकरणे ये प्रत्यया उक्तास्ते$त्रातिदिश्यन्ते P.IV.3.1 Sk.,IV.1. 151 Mbh. -
5 अमल _amala
अमल a. [न. ब.]1 Free from dirt or impurities, pure, undefiled, stainless, spotless; कपालमेवामलशेखरश्रीः । (बभूव) Ku.7.32,33; लोकानमलान् प्रतिपद्यते Bg.14.14. अमलाः सुहृदः Pt.2.171 pure, sincere.-2 White, bright, shining; कर्णावसक्तामलदन्तपत्रम् Ku.7.23; R.6.8.-ला 1 N. of the goddess Lakṣmī.-2 The navel cord.-3 N. of a tree (Mar. आंवळा) Emblica Officinalis Gaertn; also of a plant (सातलावृक्ष) also n. in this sense. यथा वै द्वे वामलके Ch. Up.7.3.1.-लम् 1 Purity.-2 Talc.-3 The Supreme Spirit.-Comp. -आत्मन् a. Of pure or undefiled mind.-गर्भः N. of a Bodhisattva.-पतत्रिन् m. (त्री) the wild goose; माधुर्यादमलपतत्रिणां कुलानि Śi.8. 12.-रत्नम्, -मणिः a crystal. -
6 अलंकरणम् _alaṅkaraṇam
अलंकरणम् 1 Decoration, ornamenting; तस्मिन्हरिः स्पृहां चक्रे वक्षो$लङ्करणे मणौ Bhāg.8.8.5.-2 An ornament (lit. and fig.); सृजति तावदेशेषगुणाकरं पुरुषरत्नमलंकरणं भुवः Bh.2.92.-3 Preparation. -
7 तिरश्चीन _tiraścīna
तिरश्चीन a. [तिर्यगेव स्वार्थे ख]1 Oblique, sideways, awry; गतं तिरश्चीनमनूरुसारथेः Śi.1.2; यथा तिरश्चीनमलात- शल्यम् U.3.35.-2 Irregular.-Comp. -वंशः a bee- hive; आदित्यो देवमधु तस्य द्यौरेव तिरश्चीनवंशो$न्तरिक्षम् Ch. Up.3.1.1. -
8 प्रतिपद् _pratipad
1प्रतिपद् 4 Ā.1 To step or go towards, approach, resort or betake oneself to; उमामुखं तु प्रतिपद्य लोलाद् द्विसंश्रयां प्रीतिमवाप लक्ष्मीः Ku.1.43.-2 To enter upon, step upon, take, follow (as a way &c.); इतः पन्थानं प्रतिपद्यस्व Ś.4; प्रतिपत्स्ये पदवीमहं तवं Ku.4.1.-3 To arrive at, reach; attain; मरणमप्यपराः प्रतिपेदिरे Śi.6.16.-4 To get, gain, obtain, share, partake; स हि तस्य न केवलां श्रियं प्रतिपेदे सकलान् गुणानपि R.8.5,13;4.1,41; 11.34;12.7;19.55; तदोत्तमविदां लोकानमलान् प्रतिपद्यते Bg. 14.14; Śi.1.63.-5 To accept, take to; प्रतिपत्तुमङ्ग घटते च न तव नृपयोग्यमर्हणम् Śi.15.22;16.24.-6 To re- cover, reobtain, regain, receive; प्रायः स्वं महिमानं क्षोभात् प्रतिपद्यते जन्तुः Ś.6.31; Ku.4.16;7.22.-7 To admit, acknowledge; न मासे प्रतिपत्तासे मां चेन्मर्तासि मैथिलि Bk.8.95; Ś.5.23; प्रमदाः पतिवर्त्मगा इति प्रतिपन्नं हि विचेतनैरपि Ku.4.33.-8 To hold, grasp, seize; सुमन्त्रप्रतिपन्नरश्मिभिः R.14.47;-9 To consider, regard, deem, look upon; तद्धनुर्ग्रहणमेव राघवः प्रत्यपद्यत समर्थमुत्तरम् R.11.79.-1 To undertake, promise to do, take in hand; निर्वाहः प्रतिपन्नवस्तुषु सतामेतद् हि गोत्रव्रतम् Mu.2.18; कार्यं त्वया नः प्रतिपन्नकल्पम् Ku.3.14; R.1.4.-11 To assent or agree to, consent; तथेति प्रतिपन्नाय R.15.93.-12 To do, perform, practise, observe; आचार प्रतिपद्यस्व Ś.4; V.2 'do the formal obeisance'; शासनमर्हतां प्रतिपद्यध्वम् Mu.4.18 'act up to or obey'.-13 To act or behave towards, deal, do anything to any one (with gen. or loc.); स कालयवनश्चापि किं कृष्णे प्रत्यपद्यत Hariv.; स भवान् मातृपितृवदस्मासु प्रतिपद्यताम् Mb.; कथमहं प्रतिपत्स्ये Ś.5; न युक्तं भवतास्मासु प्रतिपत्तुमसांप्रतम् Mb.-14 To give or return (as a reply); कथं प्रतिवचनमपि न प्रतिपद्यसे Mu.6; न जाने किं तातः प्रतिपत्स्यत इति Ś.4.-15 To perceive, become aware of.-16 To know, understand, become acquainted with, learn, discover.-17 To roam, wander.-18 To take place, occur.-19 To restore.-2 To permit, allow.-21 To take place, happen.-22 To go back, return. (-Caus.)1 To give, present, bestow, confer upon, impart; अर्थिभ्यः प्रतिपाद्यमानमनिशं प्राप्नोति वृद्धिं पराम् Bh.2.16; Ms.11.4; गुणवते कन्या प्रतिपादनीया Ś.4.-2 To substantiate, prove, establish by proof; उक्तमेवार्थ- मुदाहरणेन प्रतिपादयति.-3 To explain, expound.-4 To bring or lead back, convey or transport (to a place)-5 To regard, consider.-6 To assert, declare to be represent.-7 To procure.-8 To effect, accomplish.-9 To communicate, teach.-1 To appoint to, install (loc.)-11 To prepare, get ready.-12 To dispose off; एष हि न्यायो यदन्यत्र कृतार्थमन्यत्र प्रतिपाद्यते ŚB on MS.4.2.212प्रतिपद् f.1 Access, entrance, way.-2 Beginning, commencement.-3 Intelligence, intellect.-4 The first day of a lunar fortnight.-5 A kettle-drum.-6 An introductory stanza.-7 Rank.-Comp. -चन्द्रः the new moon (the moon on the first day) particularly rever- ed and saluted by people; प्रतिपच्चन्द्रनिभो$यमात्मजः R.8. 65.-तूर्यम् a kind of kettle-drum. -
9 प्रत्युप्त _pratyupta
प्रत्युप्त p. p.1 Inlaid, set with, studded; Mv.1.34.-2 Sown.-3 Fixed, implanted, firmly fixed or lodged; Māl.5.1; यथा तिरश्चीनमलातशल्यं प्रत्युप्तमन्तः सविषश्च दंशः U.3.35,46. -
10 मानः _mānḥ
मानः [मन्-घञ्]1 Respect, honour, regard, respectful consideration; दारिद्र्यस्य परा मूर्तिर्यन्मानद्रविणाल्पता Pt.2.159; Bg.6.7; so मानधन &c.-2 Pride (in a good sense), self-reliance, self-respect; जन्मिनो मानहीनस्य तृणस्य च समा गतिः Pt.1.16; R.19.81.-3 Haughtiness, pride, conceit, self-confidence, vanity; मानाद् रावणः परदारान् अप्र- यच्छन् (विननाश) Kau. A.1.6.-4 A wounded sense of honour.-5 Jealous anger, anger excited by jealousy (especially in women); anger in general; मुञ्च मयि मान- मनिदानम् Gīt.1; माधवे मा कुरु मानिनि मानमये 9; त्यजत मानमलं बत विग्रहैः R.9.47; Śi. 9.84; Bv.2.56; Dk.2.3.-6 Opinion, conception.-7 Ved. Object, purpose.-नम् [मा-ल्युट्]1 Measuring.-2 A measure, standard; माना- धीना मेयसिद्धिः Mīmāṁsā; निराकृतत्वाच्छ्रुतियुक्तिमानतः A. Rām. 7.5.57.-3 Dimension, computation.-4 A standard of measure, measuring rod, rule; परिमाणं पात्रमानं संख्यै- कद्यादिसंज्ञिका Śukra.2.344.-5 Proof, authority, means of proof or demonstration; ये$मी माधुर्यौजः प्रसादा रसमात्र- धर्मतयोक्तास्तेषां रसधर्मत्वे किं मानम् R. G.; मानाभावात् (fre- quently occurring in controversial language) Pad. D.4. 3.-6 Likeness, resemblance.-Comp. -अन्ध a. blinded by pride.-अर्ह a. worthy of honour; Ms.2.137.-अवभङ्गः destruction of pride or anger.-आसक्त a. given to pride, haughty, proud.-उत्साहः energy arising from self-confidence; Pt.1.226.-उन्नतिः f. great respect or honour; (सत्संगतिः) मनोन्नतिं दिशति पापमपाकरोति Bh.2.23.-उन्मादः infatuation of pride.-कलहः, -कलिः a quarrel caused by jealous anger; Amaru.-क्षतिः f.,-भङ्गः, -हानिः f. injury repu- tation or honour, humiliation, mortification, insult, indignity.-ग्रन्थिः 1 injury to honour or pride.-2 violent anger.-ग्रहणम् fit of sulkiness.-द a.1 showing respect.-2 proud; इत्थं मानद नातिदूरमुभयोरप्यावयोरन्तरम् Bh.3.24.-3 destroying pride.-4 a giver of honour (a mode of addressing lovers &c.). (-दः) a mystical name for the letter आ. (-दा) N. of the second digit of the moon.-दण्डः a measuring-rod; स्थितः पृथिव्या इव मानदण्डः Ku.1.1.-धन a. rich in honour; महौजसो मान- धना धनार्चिताः Ki.1.19.-धानिका a cucumber.-ध्मात a. puffed up with pride.-परिखण्डनम् mortification, humiliation.-भङ्गः see मानक्षति.-भाज् a. receiving honour from; राजस्नातकयोश्चैव स्नातको नृपमानभाक् Ms.2.139.-भृत्, पर a. possessing pride, extremely proud; प्रथमे मानभृतां न वृष्णयः Ki.2.44.-महत् a. rich or great in pride, greatly proud; किं जीर्णं तृणमत्ति मानमहतामग्रेसरः केसरी Bh.2. 29.-योगः the correct mode of measuring or weighing; मानयोगं च जानीयात्तुलायोगांश्च सर्वशः Ms.9.33.-रन्ध्रा a sort of clepsydra, a perforated water-vessel, which, placed in water and gradually filling, serves to mea- sure time.-वर्जित a.1 disgraced, dishonoured.-2 hum- ble, lowly.-3 slanderous, libellous.-वर्धनम् indica- ting, increasing respect; यत्किंचिदेव देयं तु ज्यायसे मानवर्धनम् Ms.9.115.-विषमः one of the ways of embezzlement namely making use of false weights and measures; Kau. A.2.8.26.-सारः, -रम् a high degree of pride.-सूत्रम् 1 a measuring-cord; Dk.2.2.-2 a chain (of gold &c.) worn round the body. -
11 लोहल _lōhala
लोहल a. [लोहमिव लाति ला-क]1 Made of iron.-2 Speaking indistinctly, lisping;...... मेधाविनमलोहलम् Śiva B.9.71. -
12 विचक्ष् _vicakṣ
विचक्ष् 2 Ā.1 To tell, announce.-2 To show.-3 To perceive, conjecture; परावरे ब्रह्मणि धर्मतो व्रतैः स्नातस्य मे न्यूनमलं विचक्ष्व Bhāg.1.5.7. -
13 अन्न
annamfn. (ad), eaten L. ;
( ánnam) n. food orﾠ victuals, especially boiled rice;
bread corn;
food in a mystical sense ( orﾠ the lowest form in which the supreme soul is manifested, the coarsest envelope of the Supreme Spirit.);
water Naigh. ;
Vishṇu;
earth L. ;
- अन्नकाम
- अन्नकाल
- अन्नकोष्ठक
- अन्नगति
- अन्नगन्धि
- अन्नज
- अन्नजात
- अन्नजल
- अन्नजित्
- अन्नजीवन
- अन्नतेजस्
- अन्नद
- अन्नदातृ
- अन्नदान
- अन्नदायिन्
- अन्नदेवता
- अन्नदोष
- अन्नद्वेष
- अन्नपति
- अन्नपत्नी
- अन्नपत्य
- अन्नपू
- अन्नपूर्ण
- अन्नपेय
- अन्नप्रद
- अन्नप्रलय
- अन्नप्राश
- अन्नप्राशन
- अन्नबुभुक्षु
- अन्नब्रह्मन्
- अन्नभक्ष
- अन्नभक्षैण
- अन्नभाग
- अन्नभुज्
- अन्नमय
- अन्नमयकोश
- अन्नमल
- अन्नरक्षा
- अन्नरस
- अन्नलिप्सा
- अन्नवत्
- अन्नवस्त्र
- अन्नवाहिस्रोतस्
- अन्नविकार
- अन्नविद्
- अन्नशेष
- अन्नसंस्कार
- अन्नहर्तृ
- अन्नहोम
- अन्नाकाल
- अन्नाच्छादन
- अन्नात्तृ
- अन्नादिन्
- अन्नाद
- अन्नादन
- अन्नाद्य
- अन्नाद्यकाम
- अन्नायु
- अन्नार्थिन्
- अन्नावृध्
- अन्नाहारिन्
-
14 दिन
diná
dina
dína3) (accented only Naigh. I, 9) m. n. (gaṇa ardharcâ̱di, only occurring as n.) a day Mn. Ragh. Pañcat. andﾠ o. (ifc. alsoﾠ in Vedic texts) ifc. f. ā Rājat. I, 347. ;
+ cf. Lat. peren-dinus, nūndinus etc.;
Got. sin-teins;
Lit. dëna;
Old Pruss. acc. sg. deinan;
Slav. dṛnī
- दिनकर
- दिनकर्तव्य
- दिनकर्तृ
- दिनकार्य
- दिनकृत्
- दिनकृत्य
- दिनकेशव
- दिनकेसर
- दिनक्षय
- दिनगण
- दिनग्रह
- दिनचर्या
- दिनच्छिद्रा
- दिनज्योतिस्
- दिनदुःखित
- दिननक्तम्
- दिननाथ
- दिननिश्
- दिनप
- दिनपति
- दिनपाकिन्
- दिनपाटिका
- दिनप्रणी
- दिनप्रभा
- दिनबन्धु
- दिनबल
- दिनभर्तृ
- दिनमणि
- दिनमल
- दिनमुख
- दिनमूर्धन्
- दिनरत्न
- दिनराज
- दिनराशि
- दिनवार
- दिनव्यासदल
- दिनसंचय
- दिनस्प्रिश्
-
15 ललित
lalitamfn. sported, played, playing, wanton, amorous, voluptuous Kāv. Kathās. Rājat. ;
artless, innocent, soft, gentle, charming, lovely (am ind.) ib. etc.;
wished for, desired MBh. Mṛicch. BhP. ;
quivering, tremulous Bālar. ;
m. a partic. position of the hands in dancing Cat. ;
(in music) a partic. Rāga Sāh. ;
(ā) f. a wanton woman, any woman W. ;
musk L. ;
N. of various metres Col.;
(in music) a partic. Mūrchanā Saṃgīt. ;
a partic. Rāga ib. ;
N. of a gram. wk.;
N. of a Durgā orﾠ a partic. form of her Hcat. Cat. ;
of a Gopī (identified with Durgā andﾠ Rādhikā) PadmaP. ;
of the wife of a Ṡatâyudha Hpariṡ. ;
of a river KālP. ;
n. sport, dalliance, artlessness, grace, charm R. Kpr. ;
languid gestures in a woman (expressive of amorous feelings, « lolling, languishing» etc.) Daṡar. Sāh. ;
N. of 2 metres Piṇg. Sch. ;
of a town Rājat. (cf. - pura);
a kind of necklace (?) L. ;
- ललितचैत्य
- ललितताल
- ललितत्रिभङ्ग
- ललितपद
- ललितपुर
- ललितपुराण
- ललितप्रहार
- ललितप्रिय
- ललितमाधव
- ललितरत्नमला
- ललितललित
- ललितलोचन
- ललितवनिता
- ललितविस्तर
- ललितविस्तरपुराण
- ललितव्यूह
- ललितस्वच्छन्द
См. также в других словарях:
anna-mala — अन्नमल … Indonesian dictionary
dína-mala — दिनमल … Indonesian dictionary
lalita-ratna-malā — ललितरत्नमला … Indonesian dictionary
