належыць

полагаться на свои силы — спадзявацца на свае сілы

полагаться на чью-либо помощь — спадзявацца на чыю-небудзь дапамогу

на него можно полагаться — яму можна давяраць (давярацца), у ім можна быць упэўненым, на яго можна спадзявацца

каждому полагается по три рубля — кожнаму належыць па тры рублі

так поступать не полагается — так рабіць няможна

взять всё, что полагается — узяць усё, што трэба (што належыць)

здесь курить не полагается — тут курыць не дазваляецца

следовать за кем-либо по пятам — хадзіць (ісці) за кім-небудзь (следам, услед) па пятах

лето следует за весной — лета ідзе (настае, надыходзіць) (следам, услед) за вясной

поезд следует до Москвы — поезд (цягнік) ідзе да Масквы

следовать правилам — трымацца (прытрымлівацца) правіл

следовать долгу — кіравацца абавязкам

следовать моде — прытрымлівацца моды

следовать учению Павлова — наследаваць вучэнню Паўлава

он во всём следовал своему отцу — ён усё рабіў так, як яго бацька, ён ва ўсім браў прыклад са свайго бацькі

следовать внушению сердца — слухацца ўнушэння сэрца

вам следует обратиться в справочное бюро — вам трэба (патрэбна, варта, належыць, неабходна) звярнуцца ў бюро даведак

вам не следовало так поступать — вам не трэба (не варта) было так рабіць

как и следовало ожидать — як і трэба было чакаць

мне с них следует сто рублей — мне з іх належыць сто рублёў

сколько с меня следует? — колькі з мяне трэба?, колькі я вінават?

одно следует из другого — адно вынікае з другога

отсюда следует вывод, что… — адсюль вынікае, што…

как следует — як мае быць, як належыць, як след

надлежит — трэба, належыць

ему надлежит немедленно явиться к месту работы — яму трэба (належыць) неадкладна з'явіцца да месца работы

книга принадлежит библиотеке — кніга належыць бібліятэцы

ему принадлежит заслуга важного открытия — яму належыць заслуга важнага адкрыцця

принадлежать истории — належаць гісторыі

он принадлежит к группе выдающихся деятелей — ён належыць (прыналежыць) да групы выдатных дзеячаў

принадлежность к коммунистической партии — прыналежнасць (належнасць) да камуністычнай партыі

канцелярские принадлежности — канцылярскія прылады

письменные принадлежности — пісьмовыя прылады

бритвенные принадлежности — прылады для галення

принадлежности машины — прыладдзе (для) машыны

столярские принадлежности — сталярскія інструменты

рыболовные принадлежности — рыбалоўныя снасці (прылады, прыпасы)

постельные принадлежности — пасцельныя рэчы

принадлежности туалета — рэчы туалету

по принадлежности — каму (куды) належыць

обратиться по принадлежности — звярнуцца да каго (куды) належыць

передать по принадлежности — перадаць каму (куды) належыць

работать, как должно — працаваць як след (як належыць)

говорить то, что должно — гаварыць тое, што трэба (што неабходна)

так не должно поступать — так нельга (няможна, не трэба) рабіць

так поступать не подобает — так рабіць не падыходзіць (не да твару, не варта)

ему подобает занять первое место — яму належыць заняць першае месца

как подобает — як належыць

(ведь) надо же! — (і) трэба ж!

как надо — як трэба, як след

как не надо лучше — як найлепш

надо быть в знач. вводн. сл. — мабыць, мусіць

надо быть, будет дождь — мабыць (мусіць), будзе дождж

надо думать (полагать) — трэба думаць (меркаваць)

так ему и надо — так яму і трэба

только того и надо — толькі тое і трэба

что надо (в знач. сказ. очень хороший) — хоць куды, як мае быць, (прекрасный, отменный) цудоўны

плыть по морю — плыць па моры

идти по дороге — ісці па дарозе

лазить по горам — лазіць па гарах

книги разложены по всему столу — кнігі разложаны па ўсім стале

по гладкому дну — па гладкім дне

по голому телу — па голым целе

ударить по спине — ударыць па спіне

идти по самому берегу — ісці ўздоўж (каля) самага берага

идти по улице — ісці па вуліцы (вуліцай)

дорога пролегала по болоту — дарога ішла балотам (па балоце)

по Северному Кавказу — па Паўночным Каўказе

ходить по комнате — хадзіць па пакоі

летать по воздуху — лятаць па паветры

приказ по второму полку — загад па другім палку

тепло расходится по всему организму — цяпло разыходзіцца па ўсім арганізме

рассадить всех по местам — рассадзіць усіх па месцах

идти по следу зверя — ісці па следу звера

плыть по течению — плыць па цячэнню

идти по солнцу — ісці па сонцу

по следам противника — па слядах праціўніка

корабль шёл по ветру — карабель ішоў з ветрам

по направлению к городу — у кірунку (напрамку) да горада

по всем направлениям — ва ўсіх кірунках (напрамках)

работать по профсоюзной линии — працаваць па прафсаюзнай лініі

кампания по выборам в Верховный Совет Беларуси — кампанія па выбарах у Вярхоўны Савет Беларусі

дебаты по законопроекту — дэбаты па законапраекту

комиссия по составлению резолюции — камісія па складанню рэзалюцыі

кружок по изучению истории партии — гурток па вывучэнню гісторыі партыі

мероприятия по повышению урожайности — мерапрыёмствы па павышэнню ўраджайнасці

речь по аграрному вопросу — прамова па аграрнаму пытанню

он врач по профессии — ён урач па прафесіі

соревнования по футболу, по лыжам, по шахматам — спаборніцтвы па футболу, па лыжах, па шахматах

по расписанию — па раскладу

по приказу командира — па загаду камандзіра

работать по плану — працаваць па плану

начинать работу по гудку — пачынаць працу па гудку

это нам принадлежит по праву — гэта нам належыць па праву

по выбору — па выбару

по желанию — па жаданню

узнать по голосу, по глазам — пазнаць па голасе (па голасу), па вачах

вызывать по фамилии — выклікаць па прозвішчу

по правилам игры — па правілах гульні

по сообщениям газет — паводле паведамленняў газет

по моему мнению — на маю думку, на мой погляд

по его зову все явились — па яго закліку (на яго заклік) усе з'явіліся

ехать пароходом и по железной дороге — ехаць параходам і па чыгунцы (і чыгункай)

послать по почте — паслаць па пошце (поштай)

сообщить по телеграфу — паведаміць па тэлеграфу (па тэлеграфе, тэлеграфам)

говорить по телефону — гаварыць па тэлефоне

сделать что-либо по ошибке — зрабіць што-небудзь па памылцы

по знакомству — па знаёмству

не явиться на работу по болезни — не з'явіцца на працу па хваробе (з прычыны хваробы)

по разным причинам — па розных прычынах

старший по возрасту — старэйшы па ўзросту

ранний по времени — ранні па часу

добрый по характеру — добры па характару (характарам)

узнать по глазам — пазнаць па вачах

товарищ по университету — таварыш па універсітэту

брат по отцу — брат па бацьку

родственники по жёнам — сваякі па жонках

заниматься по часу в день — займацца па гадзіне ў дзень

по году не писал писем — па году не пісаў пісем

по выходным дням — у выхадныя дні (выхаднымі днямі)

по праздникам — у святы (святамі)

по утрам — раніцамі

я не видел его по целым неделям — я не бачыў яго цэлымі тыднямі

собираться по четвергам — збірацца па чацвяргах (чацвяргамі)

по весне — вясной, увесну

по осени — увосень, восенню

по рублю штука — па рублю штука

дать детям по яблоку — даць дзецям па яблыку

по разу — па разу

стрелять по противнику — страляць па праціўніку (у праціўніка)

стрелять по окопу, по блиндажам — страляць па акопе, па бліндажах

стучать по столу — стукаць па стале

плакать по мужу — плакаць па мужу

скучать по детям — сумаваць па дзецях (аб дзецях)

войти в воду по пояс — увайсці ў ваду па пояс

по сей день — па гэты дзень (да гэтага дня)

по сие время — да гэтага часу

по сегодня — да сённяшняга дня

он пошёл по воду — ён пайшоў па ваду

идти в лес по ягоды — ісці ў лес у ягады

по истечении срока — па сканчэнні тэрміну (пасля заканчэння тэрміну)

по одному человеку в ряд — па адным чалавеку ў рад

по два человека — па два чалавекі

по три рубля — па тры рублі

по четыре километра в час — па чатыры кіламетры ў гадзіну

по пяти, по семи, по десяти — па пяць, па сем, па дзесяць

по двадцати, по сорока, по пятидесяти, по сто — па дваццаць, па сорак, па пяцьдзесят, па сто

по пятисот, по семисот, по девятисот — па пяцьсот, па семсот, па дзевяцьсот

по двое, по трое — па двое, па трое

по полтора, по полторы — па паўтара, па паўтары

взять подобающий тон — узяць належны (адпаведны) тон

подобающим образом — належным чынам

с вас причитается разг. — з вас належыць

дело чести — справа гонару

задеть чью-либо честь — закрануць (абразіць) чый-небудзь гонар

этот студент — честь нашего института — гэты студэнт — гонар (гордасць) нашага інстытута

быть в чести — быць у пашане

это большая честь для меня — гэта вялікі гонар (пашана, павага) для мяне

отдать честь — аддаць чэсць

в честь кого-либо, чего-либо — у гонар каго-небудзь, чаго-небудзь

выйти с честью — выйсці з гонарам

делать (сделать) честь —

а) рабіць (зрабіць) гонар

б) (оказывать, оказать уважение) рабіць (зрабіць) ласку

иметь честь уст. — мець гонар

к чести чьей-либо — на гонар каму-небудзь, на славу каму-небудзь

надо (пора) и честь знать — трэба і меру ведаць

послушать честью — паслухаць па-добраму

просить честью — прасіць па-добраму

по чести говоря — праўду (шчыра) кажучы

считать за честь — мець за гонар

честь и место — калі ласка, сядайце, пашана і месца

честь честью — як мае быць, як належыць

береги честь смолоду погов. — шануй (свой) гонар замалада

Соединённые Штаты Америки — Злучаныя Штаты Амерыкі

Генеральные штаты — Генеральныя штаты

включить в штат — уключыць у штат

оставить за штатом — пакінуць за штатам

сокращение штатов — скарачэнне штатаў

положено по штату — належыць (прызначана) па штату