-
61 выкатить
сов.1) ( что) тәгәрәтеп чыгару -
62 вылететь
сов.1) очып килеп чыгу, очып чыгу2) ( на самолёте) очып китү, очып чыгып китү3) югарыга атылу, атылып чыгу4) перен.; разг. барып (килеп) төшү, атылып килеп төшү, егылып төшү5) перен. чабып (йөгереп, атылып) килеп чыгу, чаптырып килеп чыгу6) перен.; прост. чыгарылу, куылу•- вылететь из головы
- вылететь стрелой
- вылететь пулей -
63 вынестись
сов.атылып чыгу, атылып (чабып, йөгереп) килеп чыгу -
64 высморкать
сов.высморкать нос — сеңгерү, сеңгереп ташлау
-
65 голышом
-
66 добежать
-
67 избегать
I изб`егатьсов.( что) йөреп (йөгереп) чыгу, күп җирләрдә булуII избег`атьнесов.(кого-чего и с неопр.)1) (сторониться, уклоняться) качу, күренмәскә тырышу2) (спасаться, отделываться) качу, сакланып калу, котылып калу -
68 на
I предлог1) с вин. п. (при обознач. действия, направленного на поверхность или внешнюю сторону предмета)...га, өстенә2) с вин. п. (при обознач. лиц, организаций, на к-рые возлагается ответственность, работа и т. п.)...га, өстенә3) с вин. п. (при обознач. места, на к-рое направлено действие)...гапойти на завод — заводка бару; заводка эшкә керү
4) с вин. п. (по направлению, в сторону)...га,...га табаидти на голос — тавыш ишетелгән якка таба бару; тавышка таба бару
окна на восток — тәрәзәләр көнчыгышка таба [карый]
дверь на улицу — ишек урамга таба [карый]
5) с вин. п. (при обознач. соприкоснсвения, столкновения)...ганаткнуться на кого-л. в темноте — караңгыда кемгә дә булса барып бәрелү
6) с вин. п. (при указ. срока, времени)...та,...нена зиму — кышка, кыш айларына
на этот раз — бу юлы, бу очракта
со дня на день — бүген-иртәгә, тиз арада, тиз вакыт эчендә
7) с вин. п. (с какой целью, для чего-л.)...га8) с вин. п. (при обозначении цели, назначения)...лык9) разг.; с вин. п. (при обознач. специальности, профессии)...лыккаучиться на слесаря — слесарьлыкка уку;
10) с вин. п. (для, ради)...га, өчен11) с вин. п. (с сущ. "лад", "манера", "образец")...ча, буенча12) с вин. п. (при обознач. предмета, являющегося орудием действия)...га13) с вин. п. (при обознач. количества, меры)...га14) с вин. п. (при умножении, делении)...га15) с предл. п. (на вопрос "где")...да, өстендә16) с предл. п. (при обознач. лиц, предметов, одетых, облачённых во что-л.)...өстендә,...өстенә17) с предл. п. (при обознач. области, сферы деятельности)...да18) с предл. п. (при указ. на положение, состояние)...да булусостоять на чьём-л. иждивении — берәүнең тәрбиясендә тору
19) с предл. п. (при обозначении времени, срока)...да20) с предл. п. (в нек-рых устойчивых сочет.)...гандана ходу — барганда, барган шәпкә
21) с предл. п. (при обознач. предмета, являющегося нижней или внутренней частью чего-л.)...лы,...эчле22) с предл. п. (при обознач. средств передвижения)...да,...белән23) с предл. п. (при посредстве, с помощью чего-л.)...да24) с предл. п. (при обознач. вещества, к-рое входит в состав чего-л.)...га эшләнгән,...да эшләнгән,...лы,... кушып (катнаштырып) эшләнгән•- сорвать зло II частицамәна, возьми — мә, ал
- на-поди -
69 наскочить
сов.( на кого-что)1) (йөгергәндә, йөзгәндә, сикергәндә һ. б. ш.) барып бәрелү, килеп бәрелү; [өстенә] барып чыгу2) ( напасть) йөгереп (сикереп) килеп ташлану, көтмәгәндә һөҗүм итү3) перен.; разг. бәйләнү, тупас рәвештә бәйләнү, [тупас сүзләр белән] ташлану -
70 от-
= ото-; = отъ-префикс1) "берәр эшне тәмамлау, төгәлләү, хәрәкәтне ахырга китереп җиткерү, туктату" дигән мәгънәне белдереп, татарчага "бетерү" дигән ярдәмче фигыль аша тәрҗемә ителә2) "ерагаю, ераклашу, читләшү, читкә китү" мәгънәләрен белдереп, "китү" дигән ярдәмче фигыль аша тәрҗемә ителә3) "бер бөтеннән аерым кисәген яки икенче берәр әйберне аеру" мәгънәсен аңлатып, "алу" дигән ярдәмче фигыль аша тәрҗемә ителә4) фигыльдә "-ся" суффиксы булса һәм ул "берәр нәрсәдән баш тарту" мәгънәсен аңлатса, "котылу", "сылтау табу" сүзләре ярдәмендә тәрҗемә ителә -
71 отбежать
сов. -
72 побежать
сов.1) ( передвигаться бегом) йөгерә башлау, йөгерергә тотыну, йөгереп китү, йөгерү2) ( обратиться в бегство) качу, качып китү3) ага башлау -
73 под-
приставка; = подо-; = подъ-1) фигыль ясаганда кулланылып, түбәндәге чаралар ярдәмендә бирелә2) "астына" дигән рәвеш ярдәмендә3) "янына" дигән рәвеш ярдәмендә4) "өстәп" дигән хәл фигыль ярдәмендә5) "бераз" дигән рәвеш ярдәмендә6) "төшү" дигән дәрәҗә фигыле ярдәмендә7) "астыртын" дигән рәвеш ярдәмендә8) "кушылып" дигән хәл фигыль ярдәмендә9) "җибәрү" дигән дәрәҗә фигыле ярдәмендә10) кайбер приставкалы фигыльләрнең бары төп фигылен генә тәрҗемә итү юлы белән11) исем һәм сыйфат ясаганда кулланылып, түбәндәге чаралар ярдәмендә тәрҗемә ителә12) "астындагы" дигән сыйфат ярдәмендә13) "янындагы" дигән сыйфат ярдәмендә14) "кече" дигән сыйфат ярдәмендә15) "ярдәмчесе" дигән исем ярдәмендә16) исем ясагыч "...ча" кушымчасы ярдәмендә -
74 подлететь
-
75 подскочить
сов.1) йөгереп (чабып, атылып, томырылып) килеп җитү2) сикереп кую, өскә таба ыргылу, югарыга ыргу3) перен.; разг. кинәт күтәрелү, бик нык күтәрелү4) прост. ( забежать ненадолго) кереп чыгу, сугылу, кагылу -
76 помчаться
сов.1) чабу, чабып китү, җилдерү; җилдертү, җилдереп (чаптырып) китү2) перен.; разг. чабып (йөгереп) китү -
77 понестись
-
78 при-
1) фигыль ясаганда кулланылса, бу алкушымчаның мәгънәләре түбәндәге ысуллар белән тәгъбир ителә:а) эшнең тәмамлануы, нәтиҗәлелеге "килү" ярдәмче фигыле белән биреләб) "якынайту", "беркетү", "тоташтыру" мәгънәләре "кую" ярдәмче фигыле белән тәрҗемә ителәв) хәрәкәт кешенең үзенә юнәлтелгән очракта "итү" ярдәмче фигыле белән яки төп фигылен генә тәрҗемә итү юлы белән биреләг) тулы булмаган эш "бераз" рәвеше яки төшү ярдәмче фигыле белән тәрҗемә ителәе) "арттыру, өстәү, кушу, тутыру" мәгънәсе "өстәп" рәвеш фигыле ярдәмендә яки башка юллар белән тәрҗемә ителәж) төп эш белән бер үк вакытта булган хәрәкәт -а (-ә, -ый, -и) кушымчалы рәвеш фигылен кабатлау ярдәмендә бирелә2) исемнәр, сыйфатлар ясаганда кулланылса, "буе[ндагы]", "алды[ндагы]", "яны[ндагы]" кебек сүзләр белән тәрҗемә ителә -
79 принестись
сов.; разг. -
80 пронестись
сов.1) ( промчаться) бик тиз үтеп (узып) китү, чаптырып очыртып узып китү; ( пролететь) очып узып китү; ( пробежать) йөгереп (чабып) узып китү2) перен. (промелькнуть о мыслях, воспоминаниях и т. п.) чагылу, чагылып (ялтырап) китү3) ( о времени) бик тиз үтү, узу, үтеп (узып) китү4) (о звуках, голосе) яңгырау, яңгырап китү5) перен. (о слухах, вестях и т. п.) таралу
См. также в других словарях:
Шакиров, Ильгам Гильмутдинович — Илһам Гыйльметдин улы Шакиров Дата рождения: 15 февраля 1935(1935 02 15) (77 лет) Место рождения: дер … Википедия
йөгерә-атлый — рәв. Бер йөгереп, бер адымлап; бик ашыгыч … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
йөгерешә-куыша — рәв. Йөгереп, бер берсен куып җитәргә, узарга тырышып … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
йөгерешү — Ярышып, узышып йөгерү. Бер бер артлы яки күмәкләп бер якка таба йөгерү. Ары бире йөгерү, йөгереп йөрү (күпләр тур.) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
йөзек — Кыйммәтле таш белән бизәлгән, каш куелган балдак. ЙӨЗЕК САЛЫШ – Яшьләр уены (Алып баручы тезелешеп утыручыларның учларына йөзек тоткан кулын тидереп чыгып, сиздермәстән, аны берсенең учына салып калдыра һәм кемдә йөзек, йөгереп чык! ди. Учына… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
кросс — Ярыш (йөгереп, чаңгыда, велосипедта һ. б. да узышу) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
лерт-лерт — Вак адымнар белән салмак кына йөгереп яки юыртып баруны белдерә (ат тур.) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
лурт-лурт — Вак адымнар белән салмак кына йөгереп яки юыртып баруны белдерә (ат тур.) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
лус-лус — Вак адымнар белән салмак кына йөгереп яки юыртып баруны белдерә (ат тур.) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
лүрт-лүрт — Вак адымнар белән салмак кына йөгереп яки юыртып баруны белдерә (ат тур.) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
лүс-лүс — Вак адымнар белән салмак кына йөгереп яки юыртып баруны белдерә (ат тур.) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге