Перевод: с греческого на все языки

со всех языков на греческий

υἱός

  • 41 τίς

    τίς, τί gen. τίνος, dat. τίνι, acc. τίνα, τί (Hom.+) interrogative pron. in direct, indirect and rhetorical questions (W-S. §25, 1ff; B-D-F §298f, al.; Rob. 735–40 al.)
    an interrogative ref. to someone or someth., who? which (one)? what?
    as subst.
    α. τίς;
    א. who? which one? τίς ὑπέδειξεν ὑμῖν; Mt 3:7; Lk 3:7. τίς ἐστιν ὁ παίσας σε; Mt 26:68 (FNeirynck, ETL 63, 5–47; RBrown, The Death of the Messiah ’94, II 578–80). τίνος υἱός ἐστιν; whose son is he? 22:42b. τίνα λέγουσιν οἱ ἄνθρωποι εἶναι τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου; 16:13. Cp. Mk 11:28; 12:16; 16:3; Lk 9:9, 18; J 18:4, 7 (cp. Jos., Ant. 9, 56). τίς σοφὸς … ἐν ὑμῖν; Js 3:13. τίς οὖν ἐστιν; who, then, is she? Hs 2, 4, 1.—Esp. in questions to which the answer ‘nobody’ is expected Ac 8:33 (Is 53:8); Ro 7:24; 8:24, 33–35; 9:19b; 10:16 (Is 53:1); 11:34ab (Is 40:13ab); 1 Cor 9:7abc; 2 Cor 11:29ab. Likew. τίς … εἰ μή; who … except (for), but? Mk 2:7; Lk 5:21b; 1J 2:22; 5:5 (PsSol. 5:3, 11). Pl. ὑμεῖς δὲ τίνες ἐστέ; Ac 19:15. Cp. 2 Ti 3:14; Hb 3:16–18; Rv 7:13.—Foll. by partitive gen. (JosAs 6:7 [τίς … ἀνθρώπων;]; Ar. 9, 5; Tat. 2, 1) τίς τούτων τῶν τριῶν; Lk 10:36. τίνος ὑμῶν υἱός; 14:5. τίνι τῶν ἀγγέλων; Hb 1:5. τίνα τῶν προφητῶν; Ac 7:52. Cp. Mt 22:28; Mk 12:23; Hb 1:13 al. For the part. gen. τίς ἐξ ὑμῶν; etc. Mt 6:27; Lk 11:5; 14:28.—Mt 21:31. τίνα ἀπὸ τῶν δύο; Mt 27:21.
    ב. who? in the sense what sort of person? (=ποῖος; cp. Ex 3:11; Jdth 12:14; Jos., Ant. 6, 298; Ath. 12, 2) τίς ἐστιν οὗτος ὸ̔ς λαλεῖ βλασφημίας; Lk 5:21a. Cp. 19:3; J 8:53; Ac 11:17 (cp. 4 Km 8:13); Ro 14:4; 1 Cor 3:5ab v.l. (in both); Js 4:12. σὺ τίς εἶ; (just) who are you? what sort of person are you? (Menand., Epitr. 391 S. [215 Kö.]; Epict. 3, 1, 22; 23; Herm. Wr. 1, 2; Job 35:2; Tat. 6, 2 τίς ἤμην, οὐκ ἐγίνωσκον) J 1:19; 8:25; 21:12. τίς εἰμι ἐγὼ ὅτι who am I, that GJs 12:2 (Ex 3:11).
    ג. which of two? (=πότερος) Mt 27:17; Lk 22:27; J 9:2.
    ד. as a substitute for the rel. pron. (Callimachus 28 [=30], 2; Ptolemaeus Euergetes in Athen. 10, 438e τίνι ἡ τύχη δίδωσι, λαβέτω. Cp. BGU 665 III, 13 [I A.D.]; 822, 4 [III A.D.] εὗρον γεοργόν, τίς αὐτὰ ἑλκύσῃ; Gen 38:25; Lev 21:17; Dt 29:17; s. 1aβו below and s. Kühner-G. II 517f; OImmisch, Leipz. Studien z. klass. Philol. 10, 1887, 309ff; KBuresch, RhM n.s. 46, 1891, 231ff; Mlt. 21 n. 1; 93f; Rob. 737f; Dssm., LO 266, 5 [CIG 9552—LAE 313, 6]; Mayser II/1, 1926, 80) τίνα με ὑπονοεῖτε εἶναι οὐκ εἰμὶ ἐγώ Ac 13:25 v.l. So also Js 3:13, if it is to be punctuated τίς σοφὸς ἐν ὑμῖν, δειξάτω.
    β. τί;
    א. what? τί σοι δοκεῖ; Mt 17:25a; cp. 18:12; 21:28. τί ποιήσει; vs. 40. Cp. Mk 9:33; 10:3, 17; Lk 10:26; J 1:22b; 18:38; Ac 8:36; Ro 10:8; 1 Cor 4:7b al. τίνι; to what (thing)? Lk 13:18ab; 20.—W. prepositions: διὰ τί; why? for what reason? cp. διά B 2b. εἰς τί; why? for what purpose? εἰς 4f. ἐν τίνι; with what? through whom? Mt 5:13; 12:27; Mk 9:50; Lk 11:19; 14:34; Ac 4:9. πρὸς τί; why? (X., Cyr. 6, 3, 20; 8, 4, 21) J 13:28. χάριν τίνος; why? lit. ‘because of what thing?’ 1J 3:12 (cp. Just., A II, 12, 5; Tat. 34, 3).
    ב. what sort of thing? (=ποῖον) τί ἐστιν τοῦτο; what sort of thing is this? (Ps.-Lucian, Halc. 1 τίς ἡ φωνή; Ex 16:15) Mk 1:27. τί τὸ πλοῦτος what sort of wealth Col 1:27; cp. Eph 1:19; 3:18.
    ג. which of two? (=πότερον; Pla., Phlb. 52d) Mt 9:5; 23:19; Mk 2:9; Lk 5:23; 1 Cor 4:21; Phil 1:22.
    ד. τί as pred. can go w. a subject that is in the pl. (Pla., Tht. 155c τί ἐστι ταῦτα; [so also TestAbr A 12 p. 91, 16=Stone p. 30, and TestLevi 2:9 v.l.]; Lucian, Dial. Deor. 11, 1; Synes., Prov. 2, 2 p. 118b; Laud. Therap. 18 τί μοι ταῦτα; cp. TestAbr A 7 p. 83, 32 [Stone p. 14] τί τὰ ὁραθέντα; GrBar 2:7 τί εἰσιν οἱ ἄνθρωποι οὗτοι; what’s the meaning of these people? Jos., Vi. 296 τί γεγόνασιν;) or that is not neut. gender (B-D-F §299, 1; 2; Rob. 736; cp. X., Hell. 2, 3, 17 τί ἔσοιτο ἡ πολιτεία, Mem. 4, 2, 21; GrBar 6:13 τί ἐστιν ἡ φωνὴ αὕτη; ApcMos 5 τί ἐστιν πόνος καὶ νόσος;): τί ἐστι ἄνθρωπος; (Epict. 2, 5, 26; 2, 9, 2) Hb 2:6 (Ps 8:5). ταῦτα τί ἐστιν εἰς τοσούτους; J 6:9. ἐπυνθάνετο τί ἂν εἴη ταῦτα Lk 15:26. τί ἐσόμεθα 1J 3:2. τί ἄρα ὁ Πέτρος ἐγένετο what had become of Peter Ac 12:18. οὗτος δὲ τί (ἔσται); what about this man? J 21:21. This pass. forms a transition to
    ה. elliptical expressions: τί οὐν; (X., Mem. 4, 2, 17; Teles p. 25, 13; Diod S 13, 26, 1; Ael. Aristid. 28, 17 K.=49 p. 496 D.; schol. on Pind., O. 12, 20c; Jos., Bell. 2, 364; Just., D. 3, 6; Ath. 15, 1.—1 Cor 14:15, 26 the expr. is given more fully τί οὖν ἐστιν; Ro 6:1; 7:7; 9:14, 30 τί οὖν ἐροῦμεν; 1 Cor 10:19 τί οὖν φημι;) J 1:21; Ro 3:9; 6:15 (Seneca, Ep. 47, 15 also introduces an absurd inference w. ‘quid ergo’); 11:7.—τί γάρ; what, then, is the situation? (Ps.-Pla., Erx. 1, 392b; Diod S 34 + 35 Fgm. 2, 38; Dio Chrys. 71 [21], 16; Lucian, Tyrannic. 13; Just., D. 1, 3) Ro 3:3; what does it matter? Phil 1:18. Also τί γάρ μοι (TestJob 23:8 τί γάρ μοι ἡ θρίξ) w. inf. foll. is it any business of mine? (Tat. 33, 2 τί γάρ μοι … λέγειν why should I take the time … to say something?—cp. without γάρ Epict. 2, 17, 14 καὶ τί μοι; 3, 22, 66 τί οὖν σοι; Maximus Tyr. 2, 10c) 1 Cor 5:12.—On τί πρὸς ἡμᾶς (πρός σε); s. πρός 3eγ. On τί ἐμοὶ καὶ σοί; s. ἐγώ, end; also Schwyzer II 143; Goodsp., Probs. 98–101; MSmith, JBL 64, ’45, 512f; JLilly, CBQ 8, ’46, 52–57. τί ἡμῖν καὶ σοί; has the same mng.: Mt 8:29; Mk 1:24a; Lk 4:34a (cp. Epict. 2, 19, 16; 2, 20, 11).—τί ὅτι;=τί γέγονεν ὅτι; (cp. J 14:22) what has happened that? why? (LXX; JosAs 16:5 τί ὅτι εἶπας … ;) Mk 2:16 v.l.; Lk 2:49; Ac 5:4, 9; Hs 9, 5, 2.—On ἵνα τί s. the entry ἱνατί.
    ו. as a substitute for the relative (SIG 543, 12; 705, 56; 736, 50; s. aαד above) οὐ τί ἐγὼ θέλω ἀλλὰ τί σύ Mk 14:36. Cp. 4:24; Lk 17:8; Ac 13:25. Pl. 1 Ti 1:7.—οὐκ ἔχουσιν τί φάγωσιν Mt 15:32; Mk 8:2 (cp. vs. 1) is prob. to be understood as an indirect question=‘they do not know what they are to eat’ (W-S. §24, 17b).
    γ. Two interrog. pronouns stand together without a conjunction (distributive; s. Kühner-G. II 521f; B-D-F §298, 5; Rob. 737) τίς τί ἄρῃ what each one should receive Mk 15:24. τίς τί διεπραγματεύσατο what each one gained in trading Lk 19:15 v.l. Cp. Hv 3, 8, 6; m 6, 1, 1 (s. also Ael. Aristid. 31 p. 598 D.: τί τίς ἂν λέγοι; Ps.-Clem., Hom. 2, 33).
    as adj. (TestAbr A 15 p. 96, 15 [Stone p. 40] τί ῥῆμα γενήσεται; TestJob 47:1 τίς οὖν χρεία; ApcEsdr 5:26 p. 30, 30 Tdf. τίς ἄρα ἄνθρωπος; Just., A I, 53, 2 al.) τίνα what (sort of) μισθὸν ἔχετε; Mt 5:46. τίς βασιλεύς; Lk 14:31. Cp. 15:4, 8; J 2:18; 18:29; Ac 10:29; 1 Cor 15:2; 2 Cor 6:14–16 (five times). 1 Th 4:2 οἰδατε γὰρ τίνα παραγγελία for you know what instructions (we gave you). In Ac 7:49 τί replaces ποῖο (as read by D, after Is 66:1); cp. 1 Pt 1:11, where τί and the following ποῖο are contrasted. τί περισσόν; etc.: Mt 5:47; 19:16; 27:23.
    interrogative expression of reason for, why? adv. τί (Hom., Pla., et al.; LXX; TestAbr A 8 p. 85, 23 [Stone p. 18]; B 7 p. 111, 4 [St. p. 70]; ApcEsdr 5:16 p. 30, 15 Tdf.; ApcSed 3:1; ApcMos 27; Just., A I, 20, 3; Tat. 10, 2; Ath. 17, 4) τί μεριμνᾶτε; why do you worry? Mt 6:28. Cp. 7:3; 19:17; Mk 2:7a, 8; 4:40; 11:3; Lk 2:48; 6:46; 19:33; 24:38a; J 7:19; 18:23; Ac 1:11; 14:15; 26:8; 1 Cor 4:7c; 10:30; Col 2:20. τί τοῦτο ἐποίησας; GJs 13:2; 15:3 (GrBar 1:2 τί ἐποίησας τοῦτο;). τί οὖν ὁ νόμος; why have the law, then=well then, what’s the use of the (Mosaic) law? Gal 3:19. τί καί; why, indeed? for what possible reason? 1 Cor 15:29b, 30. τί γινώσκω ποῦ ἐστιν ὁ υἱός μου; how should I know where my son is? GJs 23:1.
    exclamatory expression of extent or degree, how! adv. τί (transl. of Hebr. מָה; W-S. §21, 4; B-D-F §299, 4; Rob. 739; 1176; LXX [Ps 3:2; SSol 1:10; 7:7; 2 Km 6:20]; Basilius, Hexaëm. p. 8b MPG τί καλὴ ἡ τάξις [s. JTrunk, De Basilio Magno sermonis Attici imitatore: Wissensch. Beilage z. Jahresber. d. Gymn. Ehingen a. D. 1911, 36]) τί στενή Mt 7:14; τί θέλω Lk 12:49 (s. θέλω 1, end, and Black, Aramaic Approach3, ’67, 121–24).—M-M. EDNT.

    Ελληνικά-Αγγλικά παλαιοχριστιανική Λογοτεχνία > τίς

  • 42 ἴδιος

    ἴδιος, ία, ον (Hom.+; s. B-D-F §286; W-S. §22, 17; Rob. 691f; Mlt-Turner 191f.—For the spelling ἵδιος s. on ὀλίγος.)
    pert. to belonging or being related to oneself, one’s own
    in contrast to what is public property or belongs to another: private, one’s own (exclusively) (opp. κοινός, as Pla., Pol. 7, 535b; Appian, Bell. Civ. 5, 41 §171; Ath. 25, 4) οὐδὲ εἷς τι τῶν ὑπαρχόντων αὐτῷ ἔλεγεν ἴδιον εἶναι nor did anyone claim that anything the person had was private property or nor did anyone claim ownership of private possessions Ac 4:32; cp. D 4:8.
    in respect to circumstance or condition belonging to an individual (opp. ἀλλότριος) κατὰ τὴν ἰδίαν δύναμιν according to each one’s capability (in contrast to that of others) Mt 25:15. τὴν δόξαν τὴν ἰ. ζητεῖ J 7:18; cp. 5:18, 43. ἕκαστος εἰς τὴν ἰδίαν πόλιν Lk 2:3 v.l. (for ἑαυτοῦ); sim. Mt 9:1 (noting the departure of Jesus to his home territory); cp. Dg 5:2. Christ ἐλευθερώσῃ πᾶσαν σάρκα διὰ τῆς ἰδίας σαρκός AcPlCor 2:6; cp. vs. 16 ἕκαστος τῇ ἰ. διαλέκτῳ ἡμῶν Ac 2:8; cp. 1:19 τῇ ἰ. διαλέκτῳ αὐτῶν, without pron. 2:6 (Tat. 26, 1 τὴν ἰ. αὐτῆς … λέξιν); ἰδίᾳ δυνάμει 3:12; cp. 28:30; τἡν ἰ. (δικαιοσύνην) Ro 10:3; cp. 11:24; 14:4f. ἕκαστος τ. ἴ. μισθὸν λήμψεται κατὰ τ. ἴ. κόπον each will receive wages in proportion to each one’s labor 1 Cor 3:8. ἑκάστη τὸν ἴδιον ἄνδρα her own husband 7:2 (Diog. L. 8, 43 πρὸς τὸν ἴδιον ἄνδρα πορεύεσθαι). ἕκαστος ἴδιον ἔχει χάρισμα 7:7. ἕκαστος τὸ ἴδιον δεῖπνον προλαμβάνει (s. προλαμβάνω 1c) 1 Cor 11:21 (Eratosth.: 241 Fgm. 16 Jac. of the festival known as Lagynophoria τὰ κομισθέντα αὑτοῖς δειπνοῦσι κατακλιθέντες … κ. ἐξ ἰδίας ἕκαστος λαγύνου παρʼ αὑτῶν φέροντες πίνουσιν ‘they dine on the things brought them … and they each drink from a flagon they have personally brought’. Evaluation: συνοίκια ταῦτα ῥυπαρά• ἀνάγκη γὰρ τὴν σύνοδον γίνεσθαι παμμιγοῦς ὄχλου ‘that’s some crummy banquet; it’s certainly a meeting of a motley crew’); cp. 1 Cor 9:7; 15:38. ἕκαστος τὸ ἴ. φορτίον βαστάσει Gal 6:5.—Tit 1:12; Hb 4:10; 7:27; 9:12; 13:12.—J 4:44 s. 2 and 3b.
    pert. to a striking connection or an exclusive relationship, own (with emphasis when expressed orally, or italicized in written form) κοπιῶμεν ταῖς ἰ. χερσίν with our own hands 1 Cor 4:12 (first pers., cp. UPZ 13, 14 [158 B.C.] εἰμὶ μετὰ τ. ἀδελφοῦ ἰδίου=w. my brother; TestJob 34:3 ἀναχωρήσωμεν εἰς τὰς ἰδίας χώρας). ἐν τῷ ἰ. ὀφθαλμῷ in your own eye Lk 6:41; 1 Th 2:14; 2 Pt 3:17 (here the stability of the orthodox is contrasted with loss of direction by those who are misled by error). Ac 1:7 (God’s authority in sharp contrast to the apostles’ interest in determining a schedule of events). ἰ. θέλημα own will and ἰδία καρδία own heart or mind 1 Cor 7:37ab contrast with μὴ ἔχων ἀνάγκην ‘not being under compulsion’; hence ἰ. is not simply equivalent to the possessive gen. in the phrase ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ. 1 Cor 6:18, ἰ. heightens the absurdity of sinning against one’s own body. Lk 10:34 (apparently the storyteller suggests that the wealthy Samaritan had more than one animal, but put his own at the service of the injured traveler). ἐπὶ τὸ ἴδιον ἐξέραμα 2 Pt 2:22 (cp. ἐπὶ τὸν ἑαυτοῦ ἔμετον Pr 26:11), with heightening of disgust. Some would put J 4:44 here (s. 1 end). εἰς τὸν ἴδιον ἀγρόν Mt 22:5 (the rude guest prefers the amenities of his own estate). Mk 4:34b (Jesus’ close followers in contrast to a large crowd). Ac 25:19 (emphasizing the esoteric nature of sectarian disputes). Js 1:14 (a contrast, not between types of desire but of sources of temptation: those who succumb have only themselves to blame). διὰ τοῦ αἵματος τοῦ ἰδίου through his own blood Ac 20:28 (so NRSV mg.; cp. the phrase SIG 547, 37; 1068, 16 ἐκ τῶν ἰδίων commonly associated with the gifts of generous officials, s. 4b. That the ‘blood’ would be associated with Jesus would be quite apparent to Luke’s publics).
    pert. to a person, through substitution for a pronoun, own. Some of the passages cited in 2 may belong here. ἴ. is used for the gen. of αὐτός or the possess. pron., or for the possess. gen. ἑαυτοῦ, ἑαυτῶν (this use found in Hellenistic wr. [Schmidt 369], in Attic [Meisterhans3-Schw. 235] and Magnesian [Thieme 28f] ins; pap [Kuhring—s. ἀνά beg.—14; Mayser II/2, 73f]. S. also Dssm., B 120f [BS 123f], and against him Mlt. 87–91. LXX oft. uses ἴ. without emphasis to render the simple Hebr. personal suffix [Gen 47:18; Dt 15:2; Job 2:11; 7:10, 13; Pr 6:2 al.], but somet. also employs it without any basis for it in the original text [Job 24:12; Pr 9:12; 22:7; 27:15]. Da 1:10, where LXX has ἴ., Theod. uses μου. 1 Esdr 5:8 εἰς τὴν ἰδίαν πόλιν=2 Esdr 2:1 εἰς πόλιν αὐτοῦ; Mt 9:1 is formally sim., but its position in the narrative suggests placement in 1)
    with the second pers. (Jos., Bell. 6, 346 ἰδίαις χερσίν=w. your own hands). Eph 5:22 (cp. vs. 28 τὰς ἑαυτῶν γυναῖκας); 1 Th 4:11; 1 Pt 3:1.
    with the third pers. ἐν τῇ ἰδίᾳ πατρίδι J 4:44 (cp. ἐν τῇ πατρίδι αὐτοῦ: Mt 13:57; Mk 6:4; Lk 4:24, but J 4:44 is expressed in a slightly difft. form and may therefore belong in 1b above); Mt 25:14; 15:20 v.l.; J 1:41 (UPZ 13, s. 2 above: ἀδ. ἴ.); Ac 1:19; 24:24; 1 Ti 6:1; Tit 2:5, 9; 1 Pt 3:5; MPol 17:3; AcPl Ha 3, 21; 4, 27 (context uncertain); τὸ ἴδιον πλάσμα AcPlCor 2:12, 1; ἴδιον χωρίον Papias (3:3).
    associates, relations οἱ ἴδιοι (comrades in battle: Polyaenus, Exc. 14, 20; SIG 709, 19; 22; 2 Macc 12:22; Jos., Bell. 1, 42, Ant. 12, 405; compatriots: ViHab 5 [p. 86, 7 Sch.]; Philo, Mos. 1, 177) fellow-Christians Ac 4:23; 24:23 (Just., D. 121, 3). The disciples (e.g., of a philosopher: Epict. 3, 8, 7) J 13:1. Relatives (BGU 37; POxy 932; PFay 110; 111; 112; 116; 122 al.; Vett. Val. 70, 5 ὑπὸ ἰδίων κ. φίλων; Sir 11:34; Just., A II, 7, 2 σὺν τοῖς ἰδίοις … Νῶε and D. 138, 2 Νῶε … μετὰ τῶν ἰδίων) 1 Ti 5:8; J 1:11b (the worshipers of a god are also so called: Herm. Wr. 1, 31).—Sg. τὸν ἴδιον J 15:19 v.l. (s. b below).
    home, possessions τὰ ἴδια home (Polyb. 2, 57, 5; 3, 99, 4; Appian, Iber. 23; Peripl. Eryth. 65 εἰς τὰ ἴδια; POxy 4, 9f ἡ ἀνωτέρα ψυχὴ τ. ἴδια γεινώσκει; 487, 18; Esth 5:10; 6:12; 1 Esdr 6:31 [τὰ ἴδια αὐτοῦ=2 Esdr 6:11 ἡ οἰκία αὐτοῦ]; 3 Macc 6:27, 37; 7:8; Jos., Ant. 8, 405; 416, Bell. 1, 666; 4, 528) J 16:32 (EFascher, ZNW 39, ’41, 171–230); 19:27; Ac 5:18 D; 14:18 v.l.; 21:6; AcPl Ha 8, 5. Many (e.g. Goodsp, Probs. 87f; 94–96; Field, Notes 84; RSV; but not Bultmann 34f; NRSV) prefer this sense for J 1:11a and Lk 18:28; another probability in both these pass. is property, possessions (POxy 489, 4; 490, 3; 491, 3; 492, 4 al.). ἐκ τῶν ἰδίων from his own well-stocked supply (oft. in ins e.g. fr. Magn. and Priene, also SIG 547, 37; 1068, 16 [in such ins the focus is on the generosity of public-spirited officals who use their own resources to meet public needs]; Jos., Ant. 12, 158) J 8:44. The sg. can also be used in this way τὸ ἴδιον (SIG 1257, 3; BGU 1118, 31 [22 B.C.]) J 15:19 (v.l. τὸν ἴδιον, s. a above).—τὰ ἴδια one’s own affairs (X., Mem. 3, 4, 12; 2 Macc 9:20; 11:23 v.l., 26, 29) 1 Th 4:11, here πράσσειν τὰ ἴδια=mind your own business. Jd 6 of one’s proper sphere.
    pert. to a particular individual, by oneself, privately, adv. ἰδίᾳ (Aristoph., Thu.; Diod S 20, 21, 5 et al.; ins, pap, 2 Macc 4:34; Philo; Jos., Bell. 4, 224, C. Ap. 1, 225; Ath. 8, 1f) 1 Cor 12:11; IMg 7:1.—κατʼ ἰδίαν (Machon, Fgm. 11 vs. 121 [in Athen. 8, 349b]; Polyb. 4, 84, 8; Diod S 1, 21, 6; also ins [SIG 1157, 12 καὶ κατὰ κοινὸν καὶ κατʼ ἰδίαν ἑκάστῳ al.]; 2 Macc 4:5; 14:21; JosAs 7:1; Philo, Sacr. Abel. 136; Just., D. 5, 2) privately, by oneself (opp. κοινῇ: Jos., Ant. 4, 310) Mt 14:13, 23; 17:1, 19; 20:17; 24:3; Mk 4:34a; 6:31f; 7:33 (Diod S 18, 49, 2 ἕκαστον ἐκλαμβάνων κατʼ ἰδίαν=‘he took each one aside’); 9:2 (w. μόνος added), 28; 13:3; Lk 9:10; 10:23; Ac 23:19; Gal 2:2 (on the separate meeting cp. Jos., Bell. 2, 199 τ. δυνατοὺς κατʼ ἰδίαν κ. τὸ πλῆθος ἐν κοινῷ συλλέγων; Appian, Bell. Civ. 5, 40 §170); ISm 7:2.
    pert. to being distinctively characteristic of some entity, belonging to/peculiar to an individual ἕκαστον δένδρον ἐκ τ. ἰδίου καρποῦ γινώσκεται every tree is known by its own fruit Lk 6:44. τὰ ἴδια πρόβατα his (own) sheep J 10:3f. εἰς τὸν τόπον τ. ἴδιον to his own place (= the place where he belonged) Ac 1:25; cp. 20:28. The expression τοῦ ἰδίου υἱοῦ οὐκ ἐφείσατο Ro 8:32 emphasizes the extraordinary nature of God’s gift: did not spare his very own Son (Paul’s association here with the ref. to pandemic generosity, ὑπὲρ ἡμῶν πάντων παρέδωκεν αὐτο͂ν, contributes a semantic component to ἰ. in this pass.; for the pandemic theme see e.g. OGI 339, 29f; for donation of one’s own resources, ibid. 104; IGR 739, II, 59–62. For the term ὁ ἴδιος υἱός, but in difft. thematic contexts, see e.g. Diod S 17, 80, 1 of Parmenio; 17, 118, 1 of Antipater. In relating an instance in which a son was not spared Polyaenus 8, 13 has υἱὸς αὐτοῦ, evidently without emphasis, but Exc. 3, 7 inserts ἴδιος υἱός to emphasize the gravity of an officer’s own son violating an order.). 1 Cor 7:4ab. ἕκαστος ἐν. τ. ἰδίῳ τάγματι each one in his (own) turn 15:23 (cp. En 2:1 τ. ἰ. τάξιν). καιροὶ ἴδιοι the proper time (cp. Diod S 1, 50, 7 ἐν τοῖς ἰδίοις χρόνοις; likew. 5, 80, 3; Jos., Ant. 11, 171; Ps.-Clemens, Hom. 3, 16; TestSol 6:3 ἐν καιρῷ ἰ.; Just., D. 131, 4 πρὸ τῶν ἰ. καιρῶν; Mel., P. 38, 258ff) 1 Ti 2:6; 6:15; Tit 1:3; 1 Cl 20:4; cp. 1 Ti 3:4f, 12; 4:2; 5:4. ἴδιαι λειτουργίαι … ἴδιος ὁ τόπος … ἴδιαι διακονίαι in each case proper: ministrations, … place, … services 1 Cl 40:5.—In ἰδία ἐπίλυσις 2 Pt 1:20 one’s own private interpretation is contrasted with the meaning intended by the author himself or with the interpretation of another person who is authorized or competent (s. ἐπίλυσις and WWeeda, NThSt 2, 1919, 129–35).—All these pass. are close to mng. 3; it is esp. difficult to fix the boundaries here.—DELG. M-M. EDNT. TW. Spicq. Sv.

    Ελληνικά-Αγγλικά παλαιοχριστιανική Λογοτεχνία > ἴδιος

  • 43 ὕψιστος

    ὕψιστος, η, ον (Pind., Aeschyl.+; loanw. in rabb.) superl. of the adv. ὕψι; no positive in use
    pert. to being the highest in a spatial sense, highest (Diog. L. 8, 31 ὁ ὕψιστος τόπος, acc. to Pythagoras, is the place to which Hermes conducts pure souls) τὰ ὕψιστα the highest heights=heaven (Job 16:19; Ps 148:1; PsSol 18:10; JosAs 22:9=מְרוֹמִים; cp. 1QM 14, 14; 17, 8) ὡσαννὰ ἐν τοῖς ὑψίστοις grant salvation, (thou who art) in the highest heaven Mt 21:9; Mk 11:10 (Goodsp., Probs. 34f). δόξα ἐν ὑψ. Lk 2:14 (opp. ἐπὶ γῆς); 19:38 (w. ἐν οὐρανῷ, which means the same). ὁ ὕψιστος ἐν ὑψίστοις the Most High in the highest (heaven) 1 Cl 59:3 (cp. Is 57:15).
    pert. to being the highest in status, ὁ ὕψιστος the Most High of God, distinguished from lesser deities and other objects of cultic devotion (Ζεὺς ὕψιστος: Pind., N. 1, 60 [90]; 11, 2; Aeschyl., Eum. 28; CIG 498; 503; 1869 al.; Aristonous, in Coll. Alex. 1, 7 p. 163 [ACook, Zeus I/2, 1925, 876–89; CRoberts, TSkeat and ANock, The Gild of Zeus Hypsistos: HTR 29, ’36, 39–88, Gk. text of Sb 7835 cited in this article was not reprinted in Nock, Essays: s. New Docs 1, 28]. θεὸς ὕψιστος: ins fr. Cyprus in BCH 20, 1896 p. 361; Sb 589 [II B.C.]; 1323, 1 [II A.D.]; OGI 378, 1 [I A.D.] θεῷ ἁγίω ὑψίστῳ; 755, 1f τοῦ ἁγιωτάτου [θεοῦ ὑψί]στου σωτῆρος; 756, 3–4 τοῦ ἁγιατάτου θεοῦ ὑψίστου: PGM 4, 1068 ἱερὸν φῶς τοῦ ὑψίστου θεοῦ; 5, 46; 12, 63; 71; New Docs 1, 25 no. 5. Isis as ὑψ. θεός: IAndrosIsis [Kyrene] 7 p. 129 Peek. Also simply Ὕψιστος CIG 499; 502. Other ins and pap New Docs 1, 25–28. On the syncretistic communities of the σεβόμενοι θεὸν ὕψιστον cp. ESchürer, SBBerlAk 1897, 200–225, History III 169; FCumont, Hypsistos: Suppl. à la Rev. de l’instruction publique en Belgique 1897, Pauly-W. s.v. Hypsistos; Kl. Pauly II 129f; APlassart, Mélanges Holleaux 1913, 201ff; Clemen2 58–60. Whether Israelite influence is present cannot be established, for the use of ὕψιστος pervades Gr-Rom. texts [s. lit. cited above and Nock, Essays I 414–43; s. also New Docs 1, 25–29], but ‘God Most High’ certainly has a firm place in Israelite experience, and OT usage [LXX] would account for its use in the NT, coupled w. semantic opportunity provided by polytheistic formulation. Examples of usage across cultural lines include: OGI 96, 5–7 [III/II B.C.]; APF 5, 1913, p. 163 [29 B.C.] θεῷ μεγάλῳ μεγάλῳ ὑψίστω; En, TestAbr, Test12Patr, JosAs; ApcEsdr1, 2 p. 24, 5 Tdf.; ApcZeph; Philo, In Flacc. 46, Ad Gai. 278; 317; Jos., Ant. 16, 163; Ar. 15, 1; Just., D. 32, 3; 124, 1; the Jewish prayers for vengeance fr. Rheneia [Dssm., LO 352ff=LAE 416; SIG 1181, 1f]; CIJ I, 690, 727–30; SibOr 3, 519; 719; Ezek. Trag. 239 [in Eus., PE 9, 29, 14]; Philo Epicus: 729 Fgm. 3, 2 Jac. [Eus., PE 9, 24]; ὁ μέγας καὶ ὕψ. θεός Hippol., Ref. 9, 15, 1; ANock, CRoberts, TSkeat, HTR 29, 36, 39–88). ὁ θεὸς ὁ ὕψ. (cp. Theoph. Ant. 2, 3 [p. 100, 1]) Mk 5:7; Lk 8:28; Ac 16:17; Hb 7:1 (Gen 14:18). τὸν ὕψ. θεόν GJs 24:1. ὁ ὕψ. (TestAbr A 9 p. 87, 10 [Stone p. 22]; oft. Test12Patr; JosAs 8:10; ApcEsdr 1:2; Just., D. 32, 3. ἡ δύναμις τοῦ ὑ. Hippol., Ref. 6, 35, 7) Ac 7:48; 1 Cl 29:2 (Dt 32:8); 45:7; 52:3 (Ps 49:14). ὁ μόνος ὕψ. 59:3 (s. 1 above, end). Also without the art. (En 10:1; TestSim 2:5; TestLevi 8:15; Just., D. 124, 1 and 4; Mel., P. 98, 752 [w. art. Ps 17:14]) ὕψ. Lk 1:35, 76. υἱὸς ὑψίστου vs. 32 (of Christ; on the association of υἱὸς ὑψίστου and υἱὸς θεοῦ [vs. 34] cp. the Aramaic text 4QpsDan Aa [=4Q 246], JFitzmyer, NTS 20, ’73/74, 382–407 [esp. 391–94]); also GJs 11:3; in the pl. of humans (cp. Sir 4:10) Lk 6:35. πατὴρ ὕψ. IRo ins.—DNP V 821–23. DELG s.v. ὕψι. M-M. TW.

    Ελληνικά-Αγγλικά παλαιοχριστιανική Λογοτεχνία > ὕψιστος

  • 44 ΓΈΝος

    ΓΈΝος ( genus), τό, 1) Geschlecht, Stamm, bes. edles Geschlecht; Hom. Iliad. 6, 209 μηδὲ γένος πατέρων αἰσχυνέμεν, οἳ μέγ' ἄριστοι ἔν τ' Ἐφύρῃ ἐγένοντο καὶ ἐν Λυκίῃ εὐρείῃ; Odyss. 8, 583 ἦ τίς τοι καὶ πηὸς ἀπέφϑιτο Ἰλιόϑι πρὸ ἐσϑλὸς ἐών, γαμβρὸς ἢ πενϑερός, οἵ τε μάλιστα κήδιστοι τελέϑουσι μεϑ' αἷμά τε καὶ γένος αὐτῶν, Homerisch, αἷμα und γένος stehn παραλλήλως; Iliad. 13, 354 ἦ μὰν ἀμφοτέροισιν ὁμὸν γένος ἠδ' ἴα πάτρη, γένος und πάτρη stehn παραλλήλως; Odyss. 15, 533 ὑμετέρου δ' οὐκ ἔστι γένος (v. l. γένευς) βασιλεύτερον ἄλλο ἐν δήμῳ Ἰϑάκης; 17, 523 Κρήτῃ ναιετάων, ὅϑι Μίνωος γένος ἐστίν; 6, 35 ἤδη γάρ σε μνῶνται ἀριστῆες κατὰ δῆμον πάντων Φαιήκων, ὅϑι τοι γένος ἐστὶ καὶ αὐτῇ; 14, 199 sqq. ἐκ μὲν Κρητάων γένος εὔ. χομαι εὐρειάων, ἀνέρος ἀφνειοῖο πάις· πολλοὶ δὲ καὶ ἄλλοι υἱέες ἐν μεγάρῳ ἠμὲν τράφεν ἠδ' ἐγένοντο γνήσιοι ἐξ ἀλόχου· ἐμὲ δ' ὠνητὴ τέκε μήτηρ παλλακίς, ἀλλά με ἶσον ἰϑαιγενέεσσιν ἐτίμα Κάστωρ Ὑλακίδης, τοῦ ἐγὼ γένος (var. lect. πάις, Scholl.) εὔχομαι εἶναι, accusat. γένος, in Bezug auf das Geschlecht; Iliad. 21, 186 φῆσϑα σὺ μὲν ποταμοῦ γένος ἔμμεναι εὐρυρέοντος, αὐτὰρ ἐγὼ γενεὴν μεγάλου Διὸς εὔχομαι εἶναι: γένος offenbar ganz gleichbedeutend mit γενεά; Odyss. 21, 335 πατρὸς δ' ἐξ ἀγαϑοῦ γένος εὔχεται ἔμμεναι υἱός; Iliad. 5, 896 ἐκ γὰρ ἐμεῦ γένος ἐσσί, ἐμοὶ δέ σε γείνα το μήτηρ, beide Sätze παραλλήλως; Odyss. 15, 267 ἐξ Ἰϑάκης γένος εἰμί, πατὴρ δέ μοί ἐστιν Ὀδυσσεύς. – Sp. Ep. gradezu = Vaterland, Call. Iov. 5; Dion. Per. 213; γένος μέν εἰμι τῆς περιῤῥύτου.Σκύρου Soph. Phil. 239; τὸ γένος ἐξ Ἐλέας Plat. Soph. 216 a; τὸ γένος ἀπ' ἐκείνων Thuc. 1, 126; οἱ γένει πολῖται, der Geburt nach, entggstzt ποιητοί, Dem. 23, 24, wie υἱός 44, 2. Uebh. die ganze Verwandtschaft, οἱ ἐν γένει Soph. O. R. 1430 u. öfter; vgl. Eur. Alc. 903; οἱ ἔξω γένους Soph. Ant. 656; ἐγγύτατα γένους εἶναι, sehr nahe verwandt sein, Aesch. Suppl. 388; γένει ἐγγυτάτω εἶναί τινι Dem. 43, 3. 44, 15; ἐγγὺς τοῦ γένους εἶναι, ein Verwandter sein, Xen. Hell. 4, 2, 9; γένει προςήκειν τινί An. 1, 6, 1. In att. Gerichtssprache = die Descendenten, οἱ συγγενεῖς = die Collateralen, s. Schömann zu Is. 458. In Athen: eine Abtheilung von Bürgern (30 γένη machen eine Phratrie aus), ohne daß sie verwandt zu sein brauchten. – 2) Sprößling, Nachkomme, Il. 19, 124 ἤδη ἀνὴρ γέγον' ἐσϑλός, ὃς Ἀργείοισιν ἀνάξει, Εὐρυσϑεὺς Σϑενέλοιο πάις Περσηιάδαο, σὸν γένος· οὔ οἱ ἀεικὲς ἀνασσέμεν Ἀργείοισιν; 6, 180 von der Chimära ἡ δ' ἄρ' ἔην ϑεῖον γένος, οὐδ' ἀνϑρώπων; von der Artemis 9, 538 ἡ δὲ χολωσαμένη, δῖον γένος, ἰοχέαιρα ὦρσεν ἔπι χλούνην σῦν; Odyss. 16, 401 οὐκ ἂν ἔγωγε κατακτείνειν ἐϑέλοιμι Τηλέμαχον· δεινὸν δὲ γένος βασιλήιόν ἐστιν κτείνειν; manche Stellen zweideutig, indem sich γένος auch eben so gut als accus. der näheren Bestimmung auffassen läßt, »in Bezug auf das Geschlecht«; s. z. B. Odyss. 4, 62 sq. οὐ γὰρ σφῷν γε γένος ἀπόλωλε τοκήων, ἀλλ' ἀνδρῶν γένος ἐστὲ διοτρεφέων βασιλήων. – Oefter bei Pind. u. Tragg.; seltner in Prosa, Her. 3, 159; Thuc. 1, 126; αὐτὸν καὶ γένος καὶ οἰκίαν Dem. 19, 71; D. Hal. 3, 47. – 3) Von Her. an Volksstamm, Volk; τὸ Δωρικὸν γένος 1, 56; bes. von adligen Geschlechtern, 1, 101. 2, 164; übh. Adel des Geschlechts, καὶ πλοῦτος καὶ κάλλος Plat. Gorg. 523 c; Legg. IV, 711 e; οἱ ἀπὸ γένους, Leute von Familie, Plut. Rom. 21 Cat. mai. 1. – 4) Geschlecht, als Inbegriff einer Menge, γένος ἀνδρῶν, ἀνϑρώπων; Hom. Iliad. 12, 23 ἡμιϑέων γένος ἀνδρῶν; von Thieren, Odyss. 20, 212 οὐδέ κεν ἄλλως ἀνδρί γ' ὑποσταχύοιτο βοῶν γενος εὐρυμετώπων; Iliad. 2, 852 ἐξ Ἐνετῶν, ὅϑεν ἡμιόνων γένος ἀγροτεράων. – Hesiod. vom Stahl, Theog. 161 αἶψα δὲ ποιήσασα γένος πολιοῦ ἀδάμαντος τεῦξε μέγα δρέπανον. – Tragg.; ϑεῶν γένος Soph. Ai. 392; τὸ μαντικόν, = μάντεις, Ant. 1042; von Thieren, ἱππεῖον 341; φιλόσοφον, χρηματιστικόν, Plat. Rep. VI, 501 e IV, 434 c u. öfter; τῶν γεωργῶν, der Stand, Tim. 17 c. – In Beziehung auf die Zeit, ἀνδρῶν γένος, Menschenalter; wie γενεά; Hom. Odyss. 3, 245 τρὶς γὰρ δή μίν φασιν ἀνάξασϑαι γένε' ἀνδρῶν, die einzige Homerische Stelle, in welcher der plur. von γένος erscheint; – Hesiod. Op. 109 χρύσεον γένος ἀνϑρώπων, 127 γένος ἀργύρεον, 143 γένος ἀνϑρώπων χάλκειον, 159 ἀνδρῶν ἡρώων ϑεῖον γένος, οἳ καλέονται ἡμίϑεοι προτέρῃ γενεῇ, 176 γένος σιδήρεον; – Hom. Iliad. 3, 215 γένει ὕστε-ρος, jünger. – 5) Geschlecht, als Naturun ter schi ed, sexus, Plat. Conv. 189 d u. öfter; vom Geschlecht der Wörter, Gramm. – 6) Gattung, im Ggstz der εἴδη, genusspecies; Plat. Parm. 129 c, u. öfter bei Philosophen; γένει μέν ἐστι πᾶν ἕν, τὰ δὲ μέρη Plat. Phil. 12 e; dah. auch die Elemente so heißen, Tim. 55 b ff.

    Griechisch-deutsches Handwörterbuch > ΓΈΝος

  • 45 γενεά

    γενεά, ᾶς, ἡ, ion. γενεή, a) Geburt, Abstammung, Abkunft, bes. vornehme Abkunft, edle Geburt; Hom. Iliad. 18, 365 ἔγωγ', ἥ φημι ϑεάων ἔμμεν ἀρίστη, ἀμφότερον, γενεῇ τε καὶ οὕνεκα σὴ παράκοιτις κέκλημαι; 23, 471 Αἰτωλὸς γενεήν; 7, 128 πάντων Ἀργείων ἐρέων γενεήν τε τόκον τε, Homerisch, γενεήν und τόκον stehn παραλλήλως; 6, 211 ταύτης τοι γενεῆς τε καἰ αἵματος εὔχομαι εἶναι, γενεῆς und αἵματος stehn παραλλήλως; 10, 68 πατρόϑεν ἐκ γενεῆς ὀνομάζων ἄνδρα ἕκαστον, παραλλήλως stehn πατρόϑεν und ἐκ γενεῆς, es sind Anreden gemeint wie z.B. vs. 87 ὦ Νέστορ Νηληιάδη; 21, 157 ἐμοὶ γενεὴ ἐξἈξιοῦ, ich stamme vom Axios ab; Odyss. 1, 222 οὐ μέν τοι γενεήν γε ϑεοὶ νώνυμνον ὀπίσσω ϑῆκαν, ἐπεὶ σέ γε τοῖον ἐγείνατο Πηνελόπεια; Iliad. 11, 786 γενεῇ ὑπέρτερος, von vornehmerer Abkunft, s. unten. – Stammort, Odyss. 1, 407 ἐρέσϑαι, ὁππόϑεν οὗτος ἀνήρ, ποίης δ' ἐξ εὔχεται εἶναι γαίης, ποῦ δέ νύ οἱ γενεὴ καὶ πατρὶς ἄρουρα; Iliad. 20, 390 ἐνϑάδε τοι ϑάνατος, γενεὴ δέ τοί ἐστ' ἐπὶ λίμνῃ Γυγαίῃ, ὅϑι τοι τέμενος πατρώιόν ἐστιν; von einem Adler Odyss. 15, 175 ἐλϑὼν ἐξ ὄρεος, ὅϑι οἱ γενεή τε τόκος τε. – In Prosa, τίς ὢν γενεάν Xen. Cyr. 1, 1, 6. – b) Geschlecht, Sippschaft, Familie, Od. 16, 117 Il. 20, 306; 19, 105 τῶν ἀνδρῶν γενεῆς οἵ ϑ' αἵματος ἐξ ἐμεῦ εἰσίν; 15, 141 τῷ σ' αὖ νῠν κέλομαι μεϑέμεν χόλον υἷος ἑῆος· ἤδη γάρ τις τοῦ γε βίην καὶ χεῖρας ἀμείνων ἢ πέφατ' ἢ καὶ ἔπειτα πεφήσεται· ἀργαλέον δὲ πάντων ἀνϑρώπων ῥῦσϑαι γενεήν τε τόκον τε, γενεήν und τόκον παραλλήλως; 21, 187. 191 φῆσϑα σὺ μὲν ποταμοῦ γένος ἔμμεναι εὐρυρέοντος, αὐτὰρ ἐγὼ γενεὴν μεγάλου Διὸς εὔχομαι εἶναι – κρείσσων αὖτε Διὸς γενεὴ ποταμοῖο τέτυκται; 20, 303 ὄφρα μὴ ἄσπερμος γενεὴ καὶ ἄφαντος ὄληται Δαρδάνου. – Oft Pind.; Περσῶν Aesch. Pers. 912; Τιτάνων Eur. Hec. 472; Prosa, ταύτης τῆς γενεᾶς ἐστι Plat. Phil. 66 b; bes. Sp.; γενεὰς ἔχειν, Nachkommen haben, Pol. 20, 6, 6; χρήματα καὶ γενεὰν ἀποδιδόναι, Kinder ausliefern, Plut. Timol. 34; öfter Dion. Hal. – Hom. φύλλων γενεή wie ἀνδρῶν γενεή, das Menschengeschlecht, Il. 6, 146 οἵη περ φύλλων γενεή, τοίη δὲ καὶ ἀνδρῶν; – von Pferden, Iliad. 5, 265. 268 τῆς γάρ τοι γενεῆς, ἧς Τρωί περ εὐρύοπα Ζεὺς δῶχ' υἷος ποινὴν Γανυμήδεος, οὕνεκ' ἄριστοι ἵππων, ὅσσοι ἔασιν ὑπ' ἠῶ τ' ἠέλιόν τε. τῆς γενεῆς ἔκλεψεν ἄναξ ἀνδρῶν Ἀγχίσης, λάϑρῃ Λαομέδοντος ὑποσχὼν ϑήλεας ἵππους. – Von Menschen, mit ausdrücklicher Beziehung auf die Aehnlichkeit Odyss. 4, 27 ἄνδρε δύω, γενεῇ δὲ Διὸς μεγάλοιο ἔικτον, d. h. sie scheinen von vornehmer Familie zu sein; Iliad. 14, 474 οὐ μέν μοι κακὸς εἴδεται, οὐδὲ κακῶν ἔξ, ἀλλὰ κασίγνητος Ἀντήνορος ἱπποδάμοιο ἢ παῖς· αὐτῷ γὰρ γενεὴν ἄγχιστα ἐῴκει. – c) Geburt, Alter; ὁπλότερος γενεῇ, jünger, der Geburt, dem Alter nach, Odyss. 19, 184; ὁπλότατος γενεῆφιν Iliad. 9, 58; γενεῆφι νεώτατος 14, 112; γενεῇ νεώτατος 7, 153; γενεῆφι νεώτερος 21, 439; πρεσβύτατος γενεῇ 6, 24; γενεῇ προγενέστερος 9, 161; γενεῇ πρότερος 15, 166; hierher zog man irrthümlich auch Iliad. 11, 786 τέκνον ἐμόν, γενεῇ μὲν ὑπέρτερός ἐστιν Ἀχιλλεύς, πρεσβύτερος δὲ σύ ἐσσι· βίῃ δ'ὅ γε πολλὸν ἀμείνων, Scholl. Aristonic. ἡ διπλῆ, ὅτι Ἀρχίλοχος (frgmt. no 27 Bergk Lyr. Gr. ed. 2 p. 542) ὑπερτέραν τὴν νεωτέραν ἐδέξατο· »οἴην Λυκάμβεος παῖδα τὴν ὑπερτέρην« ἀντὶ τοῦ τὴν νεωτέραν. καὶ τὸ ἔτυμον δὲ ἀντιπίπτει· ὁ γὰρ ὑπερέχων κατά τί ἐστιν ὑπέρτερος. καὶ νῠν λέγει, τῷ γένει, τῇ εὐγενείᾳ ὑπερέχει, διὰ τὸ εἶναι ϑεᾶς μητρός· σὺ δὲ πρεσβύτερος εἶ; ἐκ γενεῆς, von Geburt an, Her. 3, 33. 4, 23; ἀπὸ γενεᾶς Xen. Cyr. 1, 2, 8; Pol. 6, 19, 2 u. Sp. – Auch = Erzeugung, Opp. H. 1, 479. – d) Geschlecht, Menschenalter, als Zeitbestimmung, Iliad. 23, 790 ἐρέω, ὡς ἔτι καὶ νῠν ἀϑάνατοι τιμῶσι παλαιοτέρους ἀνϑρώπους. Αἴας μὲν γὰρ ἐμεῖ' ὀλίγον προγενέστερός ἐστιν, οὗτος δὲ προτέρης γενεῆς προτέρων τ' ἀνϑρώπων· ὠμογέροντα δέ μίν φασ' ἔμμεναι: προτέρης γενεῆς und προτέρων ἀνϑρώπων stehn παραλλήλως; 1, 250 τῷ δ' ἤδη δύο μὲν γενεαὶ μερόπων ἀνϑρώπων ἐφϑίαϑ', οἵ οἱ πρόσϑεν ἅμα τράφεν ἠδ' ἐγένοντο ἐν Πύλῳ ἠγαϑέῃ, μετὰ δὲ τριτάτοισιν ἄνασσεν; Odyss. 14, 325 καί νύ κεν ἐς δεκάτην γενεὴν ἕτερόν γ' ἔτι βόσκοι· τόσσα οἱ ἐν μεγάροις κειμήλια κεῖτο ἄνακτος. Nach Her. 2, 142 betragen 3 Menschenalter 100 Jahre, nach 1, 7 aber machen 22 γενεαί 505 Jahre; nach Heraklit bei Plut. def. or. 11 = 30 Jahre; übh. Zeitalter, ἀνϑρωπηΐη λεγομένη γ., das geschichtliche, im Ggstz des heroischen, mythischen, 3, 122; Thuc. 1, 14; öfter Plat.; ἐπὶ πολλὰς γενεάς Tim. 23 c; übh. für einen größeren Zeitraum, ὑπὸ ξυμφορῶν πολλαῖς γενεαῖς πιεζόμενοι Thuc. 2, 68; ἐπὶ τῆς ἡμετέρας γενεᾶς, zu unserer Zeit, Dion. Hal. 3, 15. – Uebrigens sind wenigstens bei Hom. die hier aufgestellten Bedeutungen durchaus nicht strenge geschieden; es sind vielmehr nur verschiedene Seiten einer einzigen Bedeutung; vgl. z. B. Iliad. 6, 145 sqq Τυδείδη μεγάϑυμε. τίη γενεὴν ἐρεείνεις; οἵη περ φύλλων γενεή, τοίη δὲ καὶ ἀνδρῶν. φύλλα τὰ μέν τ' ἄνεμος χαμάδις χέει, ἄλλα δέ ϑ' ὕλη τηλεϑόωσα φύει, ἔαρος δ' ἐπιγίγνεται ὥρη· ἃς ἀνδρῶν γενεὴ ἡ μὲν φύει ἡ δ' ἀπολήγει. εἰ δ' ἐϑέλεις καὶ ταῦτα δαήμεναι, ὄφρ' εὖ εἰδῇς ἡμετέρην γενεήν· πολλοὶ δέ μιν ἄνδρες ἴσασιν· ἔστι πόλις Ἐφύρη μυχῷ Ἄργεος ἱπποβότοιο, ἔνϑα δὲ.Σίσυφος ἔσκεν, ὃ κέρδιστος γένετ' ἀνδρῶν, Σίσυφος Αἰολίδης· ὁ δ' ἄρα Γλαῦκον τέκεϑ' υἱόν, αὐτὰρ Γλαῦκος ἔτικτεν ἀμυμονα Βελλεροφόντην κτἑ. Hier erscheint γενεή zuerst in der Bedeutung »Abkunst« oder in der Bdtg »Familie«, dann in der Bdtg »Gattung«, »Menschengeschlecht«, dann in der Bdtg »Generation«, »Menschenalter«, dann in der Bdtg »Stammort«. Der Dichter aber war sich schwerlich dieser seinen Unterscheidungen bewußt.

    Griechisch-deutsches Handwörterbuch > γενεά

  • 46 γαιήιος

    γαιήιος, der Erde angehörig, adjectiv. zu γαῖα, Hom. einmal, Odyss. 7, 324 Τιτυὸν γαιήιον υἱόν, = τὸν τῆς γῆς υἱόν, den Sohn der Erde; Odyss. 11, 576 Τιτυὸν γαίης ἐρικυδέος υἱόν; vgl. Σϑένελον Καπανήιον υἱόν Iliad. 5, 108, Σϑένελος, Καπανῆος ἀγακλειτοῦ φίλος υἱός 2, 564, Ἀγαμεμνονέην ἄλοχον Odyss. 3, 264, Γοργείην κεφαλὴν δεινοῖο πελώρου 11, 634. Mit Anspielung auf Homer Aenigm. 29 (XIV, 23) γαιήιος υἱός.

    Griechisch-deutsches Handwörterbuch > γαιήιος

  • 47 δήν

    δήν, Adverb., lange Zeithindurch, lange; nach Apollon. Adverb. Bekk. An. 2 p. 570, 20 dorisch δάν; Hesych. s. v. Δάν: μακρῶς, ὴ πολὺν χρόνον, Ἠλεὶοι; dorisch δοάν bei Alcman nach Bekk. An. 2 p. 949, 20 (Bergh. P. L. G. ed. 2 p. 659 frgm. 134); vgl. Apollon. Adverb. Bekk. An. 2 p. 570, 22 Ioann. Alexandr. p. 37, 31. Das Ο in δοάν ist entstanoen aus einem Digamma; das Wort kommt her von der Wurzel ΔιF- (Curtius Grundz. d. Griech. Etymol. 1, 201) und bedeutete ursprünglich »den Tag hindurch«; es ist nämlich abgeschliffen aus ΔFΉΝ, ΔFΆΝ, ΔΙFΔΝ, accusativ. von ΔΙFΑ »Tag«, vgl. Sanskrit divam »Tag« und Latein. dies, entstanden aus dives; verwandt ist auch das Latein. diu und das Griech. δηρόν und δηϑά. Vgl. Buttmann Ausf. Gramm. 2. Ausg. 1 S. 43 Ahrens Dial. Dor. p. 51 Curtius Grundzüge der Griech. Etymol. 2, 145. 204. Bei Homer, welcher das Wort oft gebraucht, in der Form δήν, zeigt sich das Digamma darin, daß eine kurze Sylbe im Verse vor δήν fast immer metrisch lang gebraucht wird; doch ist zu bemerken, daß die metrische Verlängerung überall in die Arsis fällt, woraus doch wohl zu entnehmen, daß das Digamma nur nach sehr schwach gehört wurde und der Kraft der Arsis zur Unterstützung bedurfte. Stellen: ἔτῑ δήν Versende Iliad. 6, 139. 8, 126. 20, 426. 23, 690 Odyss. 2, 296. 397. 17, 72; μάλᾱ δήν Versende Iliad. 1, 416. 13, 573 Odyss. 22. 473; ἔτῑ δήν Arsis des 4. Fußes Odyss. 6, 33; οὐδὄ δήν Arsis des 4. Fußes Iliad. 16, 736 Odyss. 5, 127; ἔτῑ δήν Arsis des 2. Fußes Odyss. 2, 36. Eine kurze Sylbe wird vor δήν im Verse mettisch kurz gebraucht Odyss. 15, 10 Τἡλὲμαχ', οὐκέτι καλὰ δόμων ἄπο δὴν ἀλάλησαι, wo es aber die var. lect. τῆλ' ἀλάλησαι giebt. Eine lange Sylbe steht im Verse vor δήν Iliad. 1, 512. 5, 412 Odyss. 1, 281. 2, 215. 264. 13, 189. 14, 330. 376. 15, 270. 18, 313. 19, 299. 20, 155. 216. 290. 23, 95. 24, 125. Den Vers beginnt δήν Iliad. 6, 131 9, 80. 695. 17, 695 Odyss. 2, 164. 4, 494. 704. 6, 167. 14, 416. 21, 426. Hervorzuheben ist die bei Homer sich öfters findende Verbindung von δήν mit einer Negation, durch welche Verbindung die außer δήν auch bei vielen andern Wörtern in Ilias und Odyssee sich zeigende, z. B. von Aristonicus Scholl. Iliad. 15, 11 erwähnte Figur gebildet wird, von der Sengebusch Offener Brief an Rost S. 12 handelt. Z. B. Odyss. 2, 36 οὐδ' ἄρ' ἔτι δὴν ἧστο heißt allerdings wörtlich nur »er saß nicht lange mehr da«, zu verstehen ist aber nicht etwa, daß er doch noch eine Zeit lang dagesessen habe, sondern daß er sofort aufgestanden sei; Odyss. 2, 296 οὐδ' ἄρ' ἔτι δὴν Τηλέμαχος παρέμιμνεν bedeutet nicht etwa »er blieb nicht mehr lange, sondern nur noch ein wenig«, vielmehr ist auf's Bestimmteste gemeint »alsbald gieng er weg«. So ist die Formel οὐδ' ἄρ' ἔτι δήν auch wo sie sonst noch vorkommt zu verstehn, Odyss. 2, 397. 17, 72 Iliad. 6, 139. 8, 126. 23, 690; so Iliad. 20, 426 οὐδ' ἂν ἔτι δήν; so auch Iliad. 16, 736 οὐδὲ δὴν χάζετο φωτός, »denn auf der Stelle griff er ihn an«, οὐδέ Homerisch = οὐ γάρ, und Odyss. 5, 127 οὐδὲ δὴν ἦεν ἄπυστος Ζεύς, »sogleich erfuhr es Zeus«, und Odyss. 6, 33 ἐπεὶ οὔ τοι ἔτι δὴν παρϑένος ἔσσεαι, und Odyss. 21, 426 οὐδέ τι τόξον δὴν ἔκαμον τανύων, und Odyss. 4, 494 οὐδέ σέ φημι δὴν ἄκλαυτον ἔσεσϑαι, und Iliad. 6, 131 οὐδὲ γὰρ οὐδὲ Δρύαντος υἱὸς κρατερὸς Λυκόοργος δὴν ἦν, vgl. unten. Daß dergleichen Ausdrücke den angegebenen Sinn haben, erhellt meistens schon aus dem Zusammenhange, z. B. Iliad. 8, 126 οὐδ' ἄρ' ἔτι δὴν ἵππω δευέσϑην σημάντορος· αἶψα γὰρ εὗρεν Ἰφιτίδην Ἀρχεπτόλεμον ϑρασύν, ὅν ῥα τόϑ' ἵππων ὠκυπόδων ἐπέβησε, δίδου δέ οἱ ἡνία χερσίν. Besonders lehrreich ist Odyss. 20, 155 οὐ γὰρ δὴν μνηστῆρες ἀπέσσονται μεγάροιο, ἀλλὰ μάλ' ἦρι νέονται, ἐπεὶ καὶ πᾶσιν ἑορτή: hier kommt nämlich noch eine andere sehr oft bei Homer sich findende Figur in's Spiel, die Parallelie, d. h. Homer sagt zweimal hinter einander mit verschiedenen Worten dasselbe, οὐ δὴν ἀπέσσονται ist dasselbe wie μάλ' ἦρι νέονται. Vgl. hiermit Odyss. 2, 164 οὐ γὰρ Ὀδυσσεὺς δὴν ἀπάνευϑε φίλων ὧν ἔσσεται, ἀλλά που ἤδη ἐγγὺς ἐὼν τοίσδεσσι φόνον καὶ κῆρα φυτεύει πάντεσσιν. Eine andere Parallelie zeigt sich in der Formel μίνυνϑά περ, οὔ τι μάλα δήν, »sehr kurze Zeit, durchaus nicht sehr lange Zeit«, Iliad. 1, 418. 15, 575 Odyss. 22. 473: hier ist οὔ τι μάλα δήν genau dasselbe, wie μίνυνϑά περ; ein sofortiges Eintreten des Gegentheils wird hier nicht bezeichnet, sondern eine wirklich stattfindende, aber kurze Dauer des betreffenden Zustandes; dies drückt das eine der beiden einander parallelen Glieder angemessen durch μίνυνϑά περ aus; in dem andern parallelen Gliede ist μάλα zu δήν hinzugetreten; οὔ τι δήν ohne μάλα würde das sofortige Eintreten des Gegentheils bezeichnen, οὔ τι μάλα δήν mit seinem μάλα drückt die wirklich stattfindende, aber kurze Dauer des betreffenden Zustands aus. Unter den Ausdrücken, in welchen δήν nicht mit einer Negation verbunden ist, muß hervorgehoben werden das nur in der Odyssee und zwar stets von der langen Abwesenheit des Odysseus gebrauchte δὴν οἰχομένοιο: Odyss. 20, 290. 24, 125 μνάσκετ' (μνώμεϑ') Οδυσσῆος δὴν οἰχομένοιο δάμαρτα; 18, 313 δμωαὶ Οδυσσῆος δὴν οἰχομένοιο ἄνακτος; 20, 216 κτήματα δάσσασϑαι δὴν οἰχομένοιο ἄνακτος; 14, 575 ἠμὲν οἳ ἄχνυνται δὴν οἰχομένοιο ἄνακτος; 1, 281. 2, 215. 264. 15, 270 Versende πατρὸς δὴν οἰχομένοιο. In dieser Formel geben Viele dem Worte δήν die Bedeutung »vor langer Zeit«; dies ist unrichtig; δήν heißt auch hier »lange Zeit hindurch«, das praes. οἴχομαι aber hat, wie auch sonst oft, Perfectbdtg, = »ich bin weggegangen und bin jetzt abwesend«, δὴν οἰχομένοιο = »des lange abwesenden«. Die Formel hat genau dieselbe Bedeutung wie das cbcnsalls nur in der Odyssee und von der langen Abwesenheit des Odysseus gebrauchte ἤδη δὴν ἀπεών, Odyss. 13, 189. 14, 330. 19, 299, an allen drei Stellen Versanfang. Die Bedeutung »für lange Zeit«, »auf lange Zeit hin« erhält δήν in der Formel δὴν δέ μιν ἀμφασίη ἐπέων λάβε, Iliad. 17, 695 Odyss. 4, 704; denn daß λάβε statt κατεῖχε stehe, diese doppelte Enallage des Tempus und der Vocabel wird kein Unbefangener annehmen. Der Ausdruck δὴν εἶναι, »lange sein«, bedeutet »lange leben«, also Iliad. 6, 131 οὐδὲ γὰρ οὐδὲ Δρύαντος υἱὸς κρατερὸς Λυκόοργος δὴν ἦν und vs. 139 οὐδ' ἄρ' ἔτι δὴν ἦν, nach dem oben Bemerkten, = »er starb alsbald«. Dieser Erklärung, nach Homerischem Sprachgebrauche der allein möglichen, steht der Zusammenhang, das ἔπειτα vs. 138 und das καί μιν τυφλὸν ἔϑηκε Κρόνου παῖς vs. 139 keineswegs entgegen; denn das ἔπειτα heißt nicht »in der Folgezeit«, »später«, sondern »in Folge dessen«, »deshalb«, und die Blendung grade mag nach der von Homer anerkannten Sage den Tod eben herbeigeführt haben. Dies deutet Homer sogar ausdrücklich an, durch das ἄρα in οὐδ' ἄρ' ἔτι δὴν ἦν, welches ἄρα den Tod als Folge der Blendung hinstellt. Also man könnte z. B. an sofortigen Selbstmord aus Verzweiflung denken. Dabei ist natürlich zu beachten, daß »alsbald«, »sofort«, ein relativer Begriff ist, so gut wie »lange Zeit« und »kurze Zeit«; daß also rhetorisch-poetische Uebertreibung hier eine passende Stätte hat; wie ja z. B. in der oben erwähnten Stelle Odyss. 6, 33 auch nicht gemeint ist, daß Nausikaa noch in derselben Nacht heirathen soll. Aber die Worte lauten dort auf »sofortige« Heirath, hier, Iliad. 6, 131. 139, auf »sofortigen« Tod. Nicht ganz klar ist das δήν Iliad. 5, 412, Τυδείδης φραζέσϑω μή τίς οἱ ἀμείνων σεῖο μάχηται, μὴ δὴν Αἰγιάλεια ἐξ ὕπνου γοόωσα φίλους οἰκῆας ἐγείρῃ, κουρίδιον ποϑέουσα πόσιν, ἰφϑίμη ἄλοχος Διομήδεος; wahrscheinlich ist hier δήν ungefähr so viel wie πολλάκις, oder vielmehr = »lange Zeit hindurch jede Nacht«. Die Scholien zu der Stelle erkennen die Lesart δήν an; aber es liegt kein altes Alexandrinisches Scholium vor; Bekker hat in der Ausgabe von 1858 die var. lect. μή πως als Lesart eines »auctor recentior«; dieser auctor dürfte aber doch wohl mittelbar oder unmittelbar aus den Scholien geschöpft habent ein Scholium nämlich giebt unter Anerkennung des δήν das μή τις Homers durch μή πώς τις wieder, ein anderes giebt das μή Homers vor δήν durch μή πως wieder ohne das δήν zu erwähnen. Entschieden zu verwerfen ist wohl die Lesart δήν Iliad. 8, 448 οὐ μὲν δὴν κάμετόν γε μάχῃ ἔνι κυδιανείρῃ ὀλλῦσαι Τρῶας, Bekker οὐ μέν ϑην, und Iliad. 2, 276 οὐ δήν μιν πάλιν αὖτις ἀνήσει ϑυμὸς νεικείειν βασιλῆας, Bekker οὔ ϑήν μιν. – Bei Aeschyl. Pers. 584 ist δήν ebenfalls bedenklich, τοὶ δ' ἀνὰ γᾶν Ἀσίαν δὴν οὐκ ἔτι περσονομοῦνται; man will ϑήν schreiben. – Eurip. Med. 1035 νῦν δ' ὄλωλε δὴν γλυκεῖα φροντίς, bessere Lesart ὄλωλε δή; Rhes. 480 ἀλλὰ δὴν ἐλαύνομεν, bessere Lesart ἀλλ' ἄδην ἐλαύνομεν. – Apoll. Rhod. sagt ἐπὶ δήν, 1, 516. 4, 740; ähnlich sagt derselbe ἐπὶ δηρόν, s. s. v. δηρόν. – Nic. Al. 396 οὐδέ τι κῆρυξ δὴν ἔσεται τήϑη τε γεγαιρόμενα μνίοισι, Scholl. τὸ δὲ δὴν ἔσεται ἤτοι πολὺ ἀπέσται, ἀντὶ τοῦ ἐκτὸς ἔσται.

    Griechisch-deutsches Handwörterbuch > δήν

  • 48 ἀ-μύμων

    ἀ-μύμων, ον, untadlig; wie χελύνη χελώνη Aeolisch = ἈΜΏΜΩΝ, welches Nebenform von ἄμωμος ist; Aristarchs Leris bei Didym. Scholl. Iliad. 1, 423 τὸ μὲν μετ' ἀμύμονας ἐπ' ἀμύμονας, ὅ ἐστι πρὸς ἀμώμους, ἀγαϑούς; vgl. Hesyeh. ἄμυγος ἀμώμητος ἀμύμων Etym. m. 87, 29 Scholl. Od. 19, 109 Eustath. Iliad. 2, 674 p. 317, 46; vgl. Iliad. 12, 88 ἀμύμονι Πουλυδάμαντι mit 109 Πουλοδάμαντος ἀμωμήτοιο; bei Hom. sehr häufig, meist in den Formen ἀμύμονος u. ἀμύμονα, weniger oft ἀμύμων, noch seltener ἀμύμονι, ἀμύμονες, ἀμύμονας; verbund. ἀμύμονά τε κρατερόν τε Iliad. 4, 89. 5, 169. 21, 546. 18, 55, ἅμα κρατερὸς καὶ ἀμύμων Od. 3, 111, ἀφνειὸς ἀμύμων Iliad. 5, 9, ἀφνειὸς καὶ ἀμύμων Od. 1, 232, μέγαν καὶ ἀμύμονα 24, 80; meist von Personen, μῆτις Iliad. 10, 19 Od. 9, 414, αἶνος Od. 14, 508, ϑυμός Od. 10, 50. 16, 237, ϑεῶν ὑπ' ἀαύμονι πομπῇ Iliad. 6, 171, ϑεοῠ ἐς ἀμύμονα νῆσον Od. 12, 261, ἀμύμονος όρχηϑμοῖο Iliad. 13, 637 Od. 23, 145, οἶκος Od. 1, 232, ἀμύμονος ἕρκεος αὐλῆς Od. 92, 442. 459, τύμβος Od. 24, 80, τόξῳ Iliad. 15, 465; ὃς δ' ἂν ἀμύμων αὐτὸς ἔῃ καὶ ἀμύμονα εἰδῇ Od. 19, 332; Iliad. 9, 1 28. 270. 19, 245 Od. 54, 578 γυναῖκας ἀμύμονα ἔργα ἰδυίας, v. l. ἀμύμονας, nach Didym. Scholl. Iliad. 9, 128. 270 Aristarch ἀμύμονας, nach Aristonic. 128 ἀμύμονα; vgl. Scholl. B. 19. 245 ἀμ ύ μ ο να: κρεῖσσον τῶν ἔργων ἐστὶ τὸ ἐπίϑετον; Iliad. 23, 263 γυναῖκα ἄγεσϑαι ἀμύμονα ἔργα ἰδυῖαν, Scholl. Aristonic. ἡ διπλῆ πρὸς τὴν ἀμφιβολίαν, πότερον ἀμύμονα γυναῖκαἢ ἀμύμονα ἔργα. Unsterblichen giebt Homer das Epitheton ἀμύμων nicht; Iliad. 4, 194. 11, 518 Ἀσκληπιοῦ υἱὸν (υἱὸς) ἀμύμονος ἰητῆρος ist ἀμύμονος zu ἰητῆρος zu ziehen, »des untadligen Arztes«, vgl. oben ϑεῶν ὑπ' ἀμύμονι πομπῇ, ϑεοῦ ἐς ἀμύμονα νῆσον; 14, 444 νύμφη τέκε νηὶς ἀμύμων gerechtfertigt durch Hesiod. u. Pindar. bei Plutarch. Def. oracc. 11 (Marcksch. fr. 229, Bergk fr. 142), nach denen diese Nymphen zwar lange lebten, aber nicht unsterblich waren; charakteristisch besonders Iliad. 16, 152, wo von Automedon zuerst die zwei unsterblichen Rosse Achills angespannt werden, an denen nur die Schnelligkeit gepriesen wird, dann ἐν δὲ παρηορίῃσιν ἀμύμονα Πήδασον ἵει, – ὃς καὶ ϑνητὸς ἐὼν ἕπεϑ' ἵπποις ἀϑανάτοισιν, vgl. über den Gegenstand Scholl. Iliad. 11, 518 Eustath. p. 860, 11. 996, 60. 1051, 32. 1857, 45. Homer gebraucht ἀμύμων nie als bloßes epithet. ornans, sondern legt überall den vollen Sinn hinein, welcher sich nicht nur auf Kraft, Schönheit, Adel bezieht, sondern namentlich grade auf Sittlichkeit, nach damal. Ansicht: man vgl. den moralischen Sinn von μῶμος Od. 2, 86, μωμεύῃ 6, 274, μωμήσονται Iliad. 3, 412; charakteristisch besonders Od. 19, 109 ὥς τέ τευ ἢ βασιλῆος ἀμύμονος, ὅς τε ϑεουδης ἀνδράσιν ἐν πολλοῖσι καὶ ἰφϑίμοισιν ἀνάσσων εὐδικίας ἀνέχῃσι κτἑ.; 332 ὃς μὲν ἀπηνὴς αὐτὸς ἔῃ καὶ ἀπηνέα εἰδῇ, τῷ δὲ καταρῶνται πάντες βροτοὶ ἄλγε' όπίσσω ζωῷ, ἀτὰρ τεϑνεῶτίγ' ἐφεψιόωνται ἅπαντες· ὃς δ' ἂν ἀμύμων αὐτὸς ἔῃ καὶ ἀμύμονα εἰδῇ, τοῠ μέν τε κλέος εὐρὺ διὰ ξεῖνοι φορέουσιν πάντας ἐπ' ἀνϑρώπους, πολλοί τέ μιν ἐσϑλὸν ἔειπον; 7, 303 μή μοι τοὔνεκ' ἀμύμονα νείκεε κούρην, wie ἀναίτιον αἰτιάασϑαι; 13, 42 ἀμύμονα δ' οἴκοι ἄκοιτιν νοστήσας εὕροιμι σὺν ἀρτεμέεσσι φίλοισιν; 1, 232, als Mentes das Treiben der Gesellschaft getadelt, antwortet Telemach μέλλεν μέν ποτε οἶκος ὅδ' ἀφνειὸς καὶ ἀμύμων ἔμμεναι, ὄφρ' ἔτι κεῖνος ἀνὴρ ἐπιδήμιος ἦεν, vgl. noch Od. 14, 508 Iliad. 1, 423. 2, 674. 6, 155. 10, 19. An einigen Stellen scheint ἀμύμων auf den ersten Blick ganz unpassend zu stehen, Iliad. 4, 89. 9, 181. 698. 20, 484. 23, 522 Od. 1, 29. 11, 286. 15, 15; aber Iliad. 9, 181. 698. 20, 484. 23, 522 Od. 15, 15 soll entschieden grade das Epitheton ἀμύμων andeuten, daß dasjenige, was dort sonst von den betreffenden Personen gesagt wird, diesen nicht zum Vorwurf gereiche; dasselbe gilt wohl von Iliad. 4, 89, wo Pandaros ἀμύμων heißt als Athene im Begriff ist ihn zu verleiten, vgl. Scholl. Bachm. οὐκ ἀσεβεῖ δέ, φησίν, ὁ Πάνδαρος, εἰ ἡ Ἀϑηνᾶ συνεβούλευσε καὶ ὁ Ζεὺς ἀπέσταλκεν; Zenodot scheint Anstoß genommen zu haben, wenigstens sagt Aristonic., daß er den Vers verwarf; Aristarch behielt ihn; Od. 11, 236 heißt Tyro Σαλμωνῆος ἀμύμονος ἔκγονος; Salmoneus ward von Anderen als gottlos verschrieen, u. so gab es nach den Scholl. eine Lesart ἀτασϑάλου für ἀμύμονος, welches jedoch geschützt wird durch das εὐπατέρειαν vs. 235; Aristarch las ἀμύμονος u. sagte nach Ariston. Scholl. ὅτι οὐχ ὑποτίϑεται ἀσεβῆ τὸν.Σαλμωνέα, ὡς οἱ νεώτεροι· οὐ γὰρ εὐπατέρειαν ἂν τὴν Τυρὼ εἶπεν οὐδὲ ἀμύμονος πατρός, vgl. Eustath. 235 p. 1681, 63; endlich Od. 1, 29 wird Zeus Rede über Aegisthos Frevel eingeleitet durch die Worte μνήσατο γὰρ κατὰ ϑυμὸν ἀμύμονος Αἰγίσϑοιο, τόν ῥ' Ἀγαμεμνονίδης τηλεκλυτὸς ἔκταν' Ὀρέστης; auch hier paßt ἀτασϑάλου in den Vers, aber der Dichter will sagen »Zeus erinnerte sich der einstigen Unbescholtenheit des Aeg.«, aus welcher Wendung auch im Deutschen das Wort »einstig« ohne Aenderung des Sinnes fortbleiben kann; so sagt man z. B. »er erinnerte sich des unbezwinglichen Helden, der so eben seinen Feinden erlegen war«; s. Apoll. lex. Hom. 25, 12 ἀμ ύμ ων ἀμώμητος. ὅταν δὲ εἴπῃ »μνήσατο γὰρ κατὰ ϑυμὸν ἀμύμονος Αἰγίσϑοιο«, οὐ τοῦ καϑόλου ἀμωμήτου, ἀλλὰ πρὸ τοῦ ἔργου τῆς μοιχείας, vgl. Scholl.; der Fall ist nicht zu verwechseln mit den ἀκαίρως gebrauchten Epithetis wie ἐσϑῆτα φαεινήν Od. 6, 74, φαεινὴν ἀμφὶ σελήνην Iliad. 8, 555. Wenn aber auch der Gebrauch des Wortes ἀμύμων in den betrachteten Stellen untadlig ist, so muß man doch glauben, daß die Dichter derselben das Wort nicht daselbst gebraucht haben würden, wenn ihnen nicht andere Stellen anderer homerischer Dichter im Sinne gelegen hätten, welche siebenutzten, u. in denen das Wort ἀμύμων unverfänglicher war: zu Od. 1, 29 ist 4, 187 Muster, zu Iliad. 4, 89 ist Muster 5, 169; im 5. Buch der Ilias thut Pandaros nichts moralisch Bedenkliches, u. es leidet auch aus anderen Gründen nicht den mindesten Zweifel, daß dies 5. Buch (Lachmanns sanftes Lied) von einem anderen Dichter sei als das vierte (Lachmanns viertes Lied) u. vor diesem gedichtet; ebenso verhalten sich Od. 1 u. 4 zu einander. Auch Iliad. 4, 194. 11, 518 Ἀσκληπιοῦ υἱὸν (υἱὸς) ἀμύμονος ἰητῆρος würde nicht gesagt worden sein ohne Muster, vgl. Iliad. 11, 835 χρηίζοντα καὶ αὐτὸν ἀμύμονος ἰητῆρος; nach Iliad. 14, 444 ὃν ἄρα νύμφη τέκε νηὶς ἀμύμων Ἔνοπι βουκολέοντι παρ' ὄχϑας Σατνιόεντος kam das ἀμύμων aus 6, 22 οὕς ποτε νύμφη νηὶςἈβαρβαρέη τέκ' ἀμύμονι Βουκολίωνι. – Hes. Th. 263 αὗται μὲν Νηρῆος ἀμύμονος ἐξεγένοντο κοῦραι πεντήκοντα, ἀμύμονα ἔργ' εἰδυῖαι; Pindar. Ol. 11, 27 Κτέατον ἀμύμονα; Sp. D.; Plutarch. Num. 20 ἀ. βίος.

    Griechisch-deutsches Handwörterbuch > ἀ-μύμων

  • 49 γενειητης

        дор. γενειήτᾱς - ου adj. m бородатый
        

    (Διὸς υἱός Theocr.; φιλοσοφίας υἱὸς λεγόμενος Luc.; τράγος Anth.)

    Древнегреческо-русский словарь > γενειητης

  • 50 οψιγονος

        2
         (ῐ)
        1) рожденный после, принадлежащий к будущим поколениям
        

    (ἄνθρωποι Hom.)

        οἱ ὀψίγονοι Hom.потомки

        2) родившийся после других детей, младший (sc. υἱός Her.)
        3) поздно рожденный, т.е. от состарившихся родителей
        

    (υἱός HH.)

        4) поздно поспевающий, запоздалый
        

    (σίδαι Emped. ap. Plut.)

    Древнегреческо-русский словарь > οψιγονος

  • 51 υια

         υἷα
        эп. acc. к υἱός См. υιος

    Древнегреческо-русский словарь > υια

  • 52 υιασι

         υἱάσι
        эп. dat. pl. к υἱός См. υιος

    Древнегреческо-русский словарь > υιασι

  • 53 υιηος

         υἱῆος
        Anth. gen. к υἱός См. υιος

    Древнегреческо-русский словарь > υιηος

  • 54 υιι

         υἷϊ
        эп. dat. к υἱός См. υιος

    Древнегреческо-русский словарь > υιι

  • 55 υιείς

    υἱός
    huihus: masc acc pl
    υἱός
    huihus: masc nom /voc pl (parad-form)

    Morphologia Graeca > υιείς

  • 56 υἱεῖς

    υἱός
    huihus: masc acc pl
    υἱός
    huihus: masc nom /voc pl (parad-form)

    Morphologia Graeca > υἱεῖς

  • 57 υιοίν

    υἱός
    huihus: masc gen /dat dual (attic epic doric)
    υἱός
    huihus: masc gen /dat dual

    Morphologia Graeca > υιοίν

  • 58 υἱοῖν

    υἱός
    huihus: masc gen /dat dual (attic epic doric)
    υἱός
    huihus: masc gen /dat dual

    Morphologia Graeca > υἱοῖν

  • 59 υιώ

    υἱός
    huihus: masc gen sg (doric aeolic)
    υἱόω
    make into a son: pres subj act 1st sg
    υἱόω
    make into a son: pres ind act 1st sg
    ——————
    υἱός
    huihus: masc dat sg

    Morphologia Graeca > υιώ

  • 60 υιέων

    υἱός
    huihus: masc gen pl
    υἱέω̆ν, υἱός
    huihus: masc gen pl

    Morphologia Graeca > υιέων

См. также в других словарях:

  • υἱός — huihus masc nom sg …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • υἷος — υἱός huihus masc gen sg (epic) …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • ὑίος — υἱός huihus masc gen sg (doric) …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • υιός — ο / υἱός, ΝΜΑ, και άχρηστος τ. υἱεύς, και βοιωτ. τ. ὑειός, και λακων. τ. υἱύς, και ὑός, και ὑύς, και Fhιός και συνηρ. τ. ὕς, Α (λόγιος τ.) 1. το αρσενικό παιδί, ο γιος (α. «θετός υιός» β. «Ἕκτορ, υἱὲ Πριάμοιο», Ομ. Ιλ.) 2. φρ. α) εκκλ. «ο υιός… …   Dictionary of Greek

  • Υιός του ανθρώπου — Αυτοχαρακτηρισμός του Ιησού στα ευαγγέλια. Ο λόγος για τον οποίο χρησιμοποίησε τον όρο αυτό είναι αντικείμενο πολλών ερμηνειών των σχολιαστών των κειμένων της Καινής Διαθήκης. Μερικοί υποστηρίζουν ότι με τον όρο αντικαθιστά τη λέξη «εγώ», άλλοι… …   Dictionary of Greek

  • υιός — ο το αρσενικό παιδί, ο γιος …   Νέο ερμηνευτικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας (Новый толковании словарь современного греческого)

  • ὑέων — υἱός huihus masc gen pl ὑέω̆ν , υἱός huihus masc gen pl υἱός huihus masc gen pl (epic doric ionic aeolic) …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • υἱεῖς — υἱός huihus masc acc pl υἱός huihus masc nom/voc pl (parad form) …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • υἱοῖν — υἱός huihus masc gen/dat dual (attic epic doric) υἱός huihus masc gen/dat dual …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • υἱέων — υἱός huihus masc gen pl υἱέω̆ν , υἱός huihus masc gen pl …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • ὑεῖς — υἱός huihus masc acc pl υἱός huihus masc nom/voc pl (parad form) …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»