-
21 πυθμένος
πυθμήνbottom: masc gen sg -
22 πυθμένων
πυθμήνbottom: masc gen pl -
23 πυθμέσσιν
πυθμήνbottom: masc dat pl (epic) -
24 πυθμέν'
πυθμένα, πυθμήνbottom: masc acc sgπυθμένι, πυθμήνbottom: masc dat sgπυθμένε, πυθμήνbottom: masc nom /voc /acc dual -
25 fundus
fundus, i, m. - cf. gr. πυθμήν. [st1]1 [-] le fond. - le fond d'une marmite, Plin. 15, 60. - le fond d'une armoire, Cic. Clu. 179. - dolium a fundo pertusum, Liv.: tonneau percé par le fond. - in imo scrinii fundo, Sid.: au fin fond de la cassette. - cenae fundus, Gell. 17, 8, 2: le plat de résistance. - poét. vertere fundo, Virg. En. 10, 88: ruiner de fond en comble. - prov. largitio fundum non habet, Cic. Off. 2, 55: la libéralité est un gouffre sans fond, ne connaît pas de mesure. [st1]2 [-] fonds de terre, bien-fonds, bien, ferme, propriété, domaine. - Cic. Verr. 3, 119; Agr 3, 8 ; 9 ; de Or. 1, 249. [st1]3 [-] fond d'une coupe, coupe. - Mart. 8, 6, 9. [st1]4 [-] qui confirme, qui autorise, qui est garant. - fundum esse alicui rei (fundum fieri alicui rei), Plaut. être, se faire le garant d'une chose (la confirmer, la ratifier). - fundum alicujus rei fieri, Gell. 19: se faire le garant d'une chose (la confirmer, la ratifier). - nisi is populus fundus factus esset, Cic. Balb. 8, 19: à moins que le peuple n'y eût consenti. - ut ei rei fundus pater sit potior, Plaut. Trin. 5, 1, 7: pour que le père en soit un garant plus solide. - fundum fieri, Cic.: accepter une loi, souscrire à une loi. - Gell. 16, 13, 6; cf. P. Fest. 89.* * *fundus, i, m. - cf. gr. πυθμήν. [st1]1 [-] le fond. - le fond d'une marmite, Plin. 15, 60. - le fond d'une armoire, Cic. Clu. 179. - dolium a fundo pertusum, Liv.: tonneau percé par le fond. - in imo scrinii fundo, Sid.: au fin fond de la cassette. - cenae fundus, Gell. 17, 8, 2: le plat de résistance. - poét. vertere fundo, Virg. En. 10, 88: ruiner de fond en comble. - prov. largitio fundum non habet, Cic. Off. 2, 55: la libéralité est un gouffre sans fond, ne connaît pas de mesure. [st1]2 [-] fonds de terre, bien-fonds, bien, ferme, propriété, domaine. - Cic. Verr. 3, 119; Agr 3, 8 ; 9 ; de Or. 1, 249. [st1]3 [-] fond d'une coupe, coupe. - Mart. 8, 6, 9. [st1]4 [-] qui confirme, qui autorise, qui est garant. - fundum esse alicui rei (fundum fieri alicui rei), Plaut. être, se faire le garant d'une chose (la confirmer, la ratifier). - fundum alicujus rei fieri, Gell. 19: se faire le garant d'une chose (la confirmer, la ratifier). - nisi is populus fundus factus esset, Cic. Balb. 8, 19: à moins que le peuple n'y eût consenti. - ut ei rei fundus pater sit potior, Plaut. Trin. 5, 1, 7: pour que le père en soit un garant plus solide. - fundum fieri, Cic.: accepter une loi, souscrire à une loi. - Gell. 16, 13, 6; cf. P. Fest. 89.* * *Fundus, fundi, masc. gen. Plaut. Un champ et piece de terre sans bastiment, ou avec bastiment. -
26 дно
дн||ос ὁ πάτος, ὁ πυθμήν, ὁ πυθμέ·.№> с ὁ πυθμένας, ὁ πυθμήν, ὁ βυθός, ὁ π?'θ.:\дно моря ὁ βυθός (или ὁ πυθμένας) "№ασσας· \дно реки ἡ κοίτη τοῦ πο-™Μ· „. бутылки (бочки) ὁ πάτος τοῦ ^«κώιοῦ (τοῦ βαρελιού)· \дно колодца ὁ ὑμένας χοθ πηγαδιοῦ· с двойным \дном οἰπατος, μέ δυό πυθμένες· опрокинуть ?еР· \дном ἀναποδογυρίζω· ◊ золотое \дно ™.№»ωρυχεῖο, ὁ θησαυρός· пить до №Щщ ὡς τόν πάτο· идти ко дну βου-^Щ πηγαίνω στον πάτο, βυθίζομαι· пустить корабль ко дну́ βουλιάζω τό ΚΕ-ραΡν перевернуть все вверх \дном ἀνα· °?Ρίζω τά πάντα, τά κάνω ἄνω κάτω. -
27 πύνδαξ
πύνδαξ, - ακοςGrammatical information: m.Meaning: `bottom of a vessel' (Pherecr., Arist. a.o.), metaph. = `hilt of a sword' (S. Fr. 311).Other forms: ἀπυνδάκωτος ἀπύθμενος H.Origin: XX [etym. unknown]Etymology: Formation like κάμαξ, πίναξ, στύραξ etc. etc.; further reminding of Lat. fundus with the same meaning and so close to πυθμήν (s.v.). Inlaut. - νδ- for - νθ- cannot be explained as - μβ- in ὄμβρος (Schwyzer 333; see s.v.); on π- for φ- "sind mehrere Auswege versucht": reshaping after πυθμήν (Curtius a. o.); Germ.-Maced. LW [loanword] (Kretschmer Glotta 22, 115ff.; cf. on πύργος); Maced. LW [loanword] (Pisani Rev. int. ét. balk. 3,18ff.); all unconvincing. Further on πύνδαξ a. cogn. Mayer Glotta 32, 73f. (here with Porzig WuS 15, 129, Kretschmer a.o. also the Pl N Πύδνα, but this is no doubt Pre-Greek). -- The suffix - ακ- is typical for Pre-Greek; of course, the suffix may have been taken from the Pre-Greekwords, but this seems very rare. Furnée does not discuss it. Was the IE form adopted in Pre-Greek? In that case the - νδ- and the π- would be no problem.Page in Frisk: 2,624-625Greek-English etymological dictionary (Ελληνικά-Αγγλικά ετυμολογική λεξικό) > πύνδαξ
-
28 Root
subs.P. and V. ῥίζα, ἡ.Trunk: Ar. and P. στέλεχος, τό.met., origin: P. and V. πηγή, ἡ, ῥίζα, ἡ.Beginning: P. and V. ἀρχή, ἡ.Root of a number: P. πυθμήν, ὁ (Plat.).Square root: P. δύναμις, ἡ (Plat.).End from which something has been cut: P. and V. τομή, ἡ.From small seed a great root may spring: V. σμικροῦ γένοιτʼ ἂν σπέρματος μέγας πυθμήν (Æsch., Choe. 204).Take root: P. ῥιζοῦσθαι (Xen.), καταρριζοῦσθαι (Plat.).Woodhouse English-Greek dictionary. A vocabulary of the Attic language > Root
-
29 fundus
fundus, ī, m. (altind. budhná-h, Grund, Boden, griech. πυθμήν, ahd. bodam, Boden), der Grund, Boden, I) im allg.: 1) eig. u. übtr.: a) eig.: α) eines Gefäßes usw., armarii, Cic.: ollae, Plin.: vas acuto fundo et patulo ore, Donat.: dolium a fundo pertusum, Liv.: in imo scrinii fundo, Sidon.: fundum caccabi perforare, Scrib. – β) einer Örtl.: maris, Curt.: amnis, Plin.: (collis) satis latus, Grundfläche, Liv.: aequora ciēre fundo vom Grund aufwühlen, Verg.: exaestuat imo fundo (v. Ätna), Verg. – b) übtr.: cenae, das Hauptgericht, Gell.: largitio non habet fundum, hat keinen Boden = kein Maß u. Ziel, Cic.: vertere fundo, von Grund aus zerstören, Verg.: v. Pers., fundum fieri legis, das Bestehen eines Gesetzes sichern, ein Gesetz genehmigen u. erlassen, Gell.; v. Bundesgenossen, Cic. (vgl. Garatoni Cic. Balb. 8, 19): ei rei pater sit fundus potior, offizielle Autorität, Machtvollkommenheit, Plaut. trin. 1123. – 2) meton., ein Trinkgeschirr, Mart. 8, 6, 9. – II) insbes., Grund u. Boden eines Ackers, Feldes, das Grundstück, Landgut (als liegender Boden), Ter., Cic. u.a.: fundos decem et tres reliquit, Cic.: fundus populi Rom., vom Gebiet um Kapua, Cic.
-
30 πυθμένιον
-
31 πύματος
πύματος (mit πυϑμήν zusammenhangend. gleichsam für πύϑματος),, der äußerste, letzte, vom Raume u. von der Zeit; πύματος ὤτρυνε φάλαγγας, Il. 4, 254; Οὖτιν ἐγὼ πύματον ἔδομαι, Od. 9, 369; μετὰ πρώτοισι im Ggstz von ἐν πυμάτοισιν, Il. 11, 65; auch verbunden πύματόν τε καὶ ὕστατον, zum letzten Male, 22, 203; ὕστατα καὶ πύματα, Od. 4, 685. 20, 13; u. c. gen., ἄντυξ, ἣ πυμάτη ϑέεν ἀσπίδος, Il. 6, 118; Soph. O. C. 1237 O. R. 603; ἐν πυμάτῳ, O. C. 1671; Sp., wie Luc. Catapl. 14.
-
32 πίθος
πίθος, ὁ, 1) Faß, Weinfaß, Od. 2, 340, oder große Krüge, mit weiter Oeffnung, so daß man daraus schöpfen kann, πολλὸς δὲ πίϑων ἠφύσσετο οἶνος, 23, 305, worauf ein genau passender Deckel gelegt wurde, Hes. O. 98; ὥςτ' ἐκπιεῖν σε ὅλον πίϑον, Eur. Cycl. 216; Ar. Par 596; bei den Alten gew. irden, κεράμινος, Her. 3, 96; doch auch silbern, 1, 51; ἐν πίϑῳ ἡ κεραμεία γιγνομένη, Plat. Lach. 187 b, vgl. Gorg. 493 a; sprichwörtlich ἐκ πίϑου ἀντλεῖς, Theocr. 10, 13, wie wir »aus dem Vollen«; πίϑος ἄπληστος, sprichwörtlich, Zenob. 2, 6, der auch ζωὴ πίϑου 4, 14 anführt, von einem mäßigen geben, von dem Diogenes im Fasse entlehnt; auch ὁ τετρημένος τῶν Δαναΐδων πίϑος, Luc. Mort. D. 11, 4 u. A. – 2) alles einem Faß Aehnliche, z. B. von feurigen Lufterscheinungen, Arist. mund. 4, wie πιϑείας. – Scheint mit πυϑμήν, fundus, Butte, verwandt, nach Buttmann von φίδος, fidelia.
-
33 εὔ-κηλος
-
34 νεάζω
νεάζω, 1) jung, jugendlich sein; οἷα νεάζει πυϑμήν, Aesch. Suppl. 98; φιλεῖ δὲ τίκτειν ὕβρις μὲν παλαιὰ νεάζουσαν ὕβριν, Ag. 742; vgl. Soph. Tr. 143; ὁ νεάζων καὶ χρόνῳ μείων γεγώς, der jüngere, O. C. 375; μῶν νεάζειν οὐχ ὁρᾷς ἃ χρή σ' ὁρᾶν, Eur. Phoen. 720; sp. D., φρένας νεάζει, Anacr. 37, 6. Bei Hdn. 3, 14, 4 = die Jugend verbringen. – Nach Phot. νεάζομεν auch = νεωστὶ ἥκομεν. – 2) trans., erneuern, neu machen, bes. vom Acker, die Brache umpflügen?
-
35 βάσις
βάσις, ἡ, 1) Tritt, Gang, ἥσυχος φρενῶν β. Aesch. Ch. 445; κυνός Soph. Ai. 8; οὐκ ἔχω βάσιν, vom hinkenden Philoktet, Phil. 686; βάσιν ἀντερείδειν 1399; ἐφιστάναι Tr. 338; bes. rhythmische Bewegung, Pind. P. 1, 2; χορείας Ar. Ih. 968; ῥυϑμῶν Plat. Legg. II, 670 d; vgl. Rep. III, 399 e; Versfuß, Arist. pol. 2, 2, 9; vgl. Herm. opusc. II p. 108. Bei Rhet. auch rhythmischer Ausgang eines Satzes. – 2) Fuß, Plat. Tim. 92 a u. öfter bei Sp. – 3) worauf etwas steht, Grund, Fußgestell, z. B. des κρατήρ, Alex. Ath. XI, 472 a; neben πυϑμήν Plat. Phaed. 112 b u. sonst; πύργων, λεβήτων, Pol. 1, 48. 5, 88; vgl. P. Sil. 81 (VII, 588), wo ein Grammatiker βάσις γραμματικῆς heißt; bes. in der Geometrie, Grundlinie, Grundfläche, τριγώνων, ἐπιπέδου, Plat. Tim. 53 c 55 e u. öfter in diesem Dialog; übh. Festigkeit, neben στάσις der φορά entgeggstzt Crat. 437 a.
-
36 ἀ-πύθμενος
ἀ-πύθμενος ( πυϑμήν), ohne Wurzel, ohne Boden, φιάλη Ath. XI, 501 a.
-
37 ἀρχικός
ἀρχικός, zum Herrschen, zur Herrschaft geeignet, gehörig, ἀνήρ Plat. Phaedr. 248 d; καὶ ἡγεμονικός Prot. 352 b; gleich ἱκανὸς ἄρχειν Xen. Mem. 1, 1, 7; vgl. An. 2, 6, 8 ff; πυϑμήν, der Herrscherstamm, Aesch. Ch. 258; γένος, Herrschergeschlecht oder der zu den Aemtern befähigte Stand. Thuc. 2, 80; Plat. Rep. IV, 444 b; vgl. Isocr. 2, 24; – τὸ ἀρχικόν, Herrschertalent, Dion. Hal. 5, 71. – Auch herrschsüchtig, Isocr. 4, 67. – Adv. ἀρχικῶς, Sext. Emp.
-
38 ἐρείδω
ἐρείδω, perf. pass. (neben ἤρεισμαι, Tim. Locr. 98 e D. Sic. 4, 12) gewöhnlich ἐρήρεισμαι, wovon die dritte Person ἐρηρέδαται, u. plusqpf. ἐρηρέδατο, aber Ap. Rh. 2, 320 ἐρήρεινται; – 1) fest anstützen, anstämmen, anlehnen, δόρυ πρὸς τεῖχος Il. 22, 112; ϑρόνον πρὸς κίονα Od. 8, 66. 473; im pass., ϑρόνοι περὶ τοῖχον ἐρήρεδατ' ἔνϑα καὶ ἔνϑα 7, 95; ἀσπίδα ἐπὶ πύργῳ Il. 22, 97; ἄγκυραν ἔρεισον χϑονί Pind. P. 10, 51, füge ihn fest an, ein; κίον' οὐρανοῦ τε καὶ χϑονὸς ὤμοιν ἐρείδων Aesch. Prom. 350, er stützt mit den Schultern die Säule; – πρὸς ἐλάτης νῶτ' ἐρείσασαι φόβην Eur. Bacch. 684; πρὸς στέρν' ἐρείσας Herc. Fur. 1367, an die Mutterbrust legend; τὰ ἰσχία πρὸς τὴν γῆν Plat. Phaedr. 254 e, wie πρὸς τὴν γῆν μηχανήν Pol. 2, 33, 3; – auch τὴν κεφαλὴν ἐπὶ γῆς, Plat. Tim. 43 e, wie ἐπὶ χϑονὸς ὄμματα Ap. Rh. 1, 784, wie Tyrt. 2, 31 ἐπ' ἀσπίδος ἀσπίδ' ἐρείσας; – εἰς γῆν δ' ἐρεί-σασ' ὄμμα, das Auge auf die Erde heftend, zu Boden schlagend, Eur. I. A. 1023, wie D. Cass. 73, 10; εἰς ἕδραν μ' ἐρείσατε, lehnt mich auf den Sitz, Eur. Heracl. 603; τὰς πλευρὰς εἰς ταὐτόν Plat. Tim. 54 e; ἐς χεῖράς τινος, in Jem. Arme legen, Theocr. 7, 103; τὰς σχεδίας εἰς τὴν γῆν Pol. 3, 46, 1. – Sp. auch κατὰ τοῦ ἰνίου τὸ γόνυ, Plut. Flamin. 20. – Med. sich darauf lehnen, stützen, τινί, wie σκήπτρῳ, ἔγχει, Il. 2, 109. 8, 496. 14, 38, γόνατος κονίαισιν ἐρειδομένου Aesch. Ag. 64, τοῖσι γόνασι ἐρηρεισμένους Her. 4, 152, u. ä. βάκτρῳ δ' ἐρείδου περιφερῆ στίβον χϑονός Eur. Ion 743, d. i. gehe, dich stützend auf den Stab, den Pfad; sp. D., wie Ap. Rh. 1, 670; σκηπανίῳ χεῖρας ἐρεισάμεϑα Maced. 24 (VI, 83); – so ἐπὶ μελίης ἐρεισϑείς Il. 22, 225; mit dem bloßen gen., ἐρείδετο χειρὶ γαίης, er stämmte sich mit der Hand gegen die Erde, Il. 5, 309. 11, 355; absolut, ἐρεισάμενος βάλε, nachdem er sich fest gestämmt, festen Fuß gefaßt hatte, wie es nachher heißt, εὖ διαβάς, Il. 12, 475; vgl. 16, 736; τοῖς προσϑίοις σκέλεσι πέραν ἐρείσασϑαι, festen Fuß fassen, Plut. Philop. 10. – Pass., ἔγχος διὰ ϑώρηκος ἠρήρειστο, der Speer war durch den Panzer hindurchgedrängt, durchgestoßen, Il. 3, 358. 4, 136; λᾶε δὲ τοῦ ἑκάτερϑεν ἐρηρέδαται, zwei Ecksteine sind fest eingefügt, Il. 23, 329; τοῖχοι ἐρηρέδατο, Mauern waren fest gegründet, Od. 7, 86; – οὔδεϊ ἐρείδεσϑαι, auf den Boden niedergestreckt werden, Il. 7, 145 u. öfter; ähnl. οὔδεϊ χαὶται ἐρηρέδαται, die Haare wallen auf den Boden herab, 23, 284. – Δίκης ἐρείδεται πυϑμήν, der Grund steht fest, Aesch. Ch. 636; ἁ γᾶ ἐρήρεισται ἐπὶ τᾶς αὐτᾶς ῥοπᾶς, die Erde steht fest, hält sich durch dieselbe Schwingung, Tim. Locr. 97 e; – ἴχνος ἐρείδειν, wie πόδας, die Füße fest aufsetzen, fest auftreten, Ap. Rh. 1, 1010; ἐπί τινι, Thall. 1 (VI, 235) u. öfter in der Anth.; Coluth. 231. – 2) stützen, unterstützen, ἀσπὶς ἄρ' ἀσπίδ' ἔρειδε, ein Schild unterstützte den andern, Schild schloß sich an Schild, Il. 13, 131. 16, 251; übertr., τὰν γνώμαν, die (schwankende) Meinung befestigen, Theocr. 21, 61; τὴν ϑεμελίωσιν ἐρεισϑῆναι διὰ Κίμωνος ἀσφαλῶς, die Grundlage habe durch Cimon eine feste Stütze erhalten, Plut. Cim. 13. – 31 drängen, stoßen, bedrängen, βελέεσσί τινα, Il. 16, 108; ἤρειδέ τέ μιν ἀργυρέῳ τόξῳ Pind. Ol. 9, 33; ναυαγίαις ἐρειδόμενος, vom Schiffbruch geschlagen, I. 1, 36; κρημνούς, Felsblöcke schleudern, Ar. Equ. 628; kom. ὁ χορὸς ἤρειδεν ὁρμαϑοὺς τέσσαρας συνεχῶς Ran. 914, vier Liederreihen stürmte er. los, sang er hastig ab; obscön, γυναῖκα, = βινεῖν, Eccl. 616; frg. bei Ath. II, 48 e; pass., Thesm. 488. – 41 als Kampfpreis setzen, ἀμνόν Theocr. 5, 24. – 51 Intrauf., sichan Etwaslehnen, gegen Etwas drängen, ἀλλήλῃσιν ἐρείδουσαι, sich an einander drängend, Od. 22, 450; νέφους ἐπὶ τὴν γῆν ἐρείσαντος ἅμα πνεύματι καὶ ζάλῃ, Gewölk mit Sturm u. Ungewitter legte sich auf die Erde, Plut. Num. 2; πνεῠμα ἐρεῖσαν κατὰ τῆς σχεδίας, der Wind stürmte auf die Brücke los, Crass. 19; übertr., νόσος γείτων ἐρείδει, die Krankheit drängt, droht, Aesch. Ag. 976; – εἴς τινα, mit Worten auf Einen losfahren, losziehen. ihn anklagen, Ar. Nubb. 558; κατὰ τῶν ἱππέων Equ. 627. – Uebh. sich mit Eifer, Heftigkeit an Etwas machen, darauf werfen, ἔρειδε, frisch daran, Ar. Pax 31; ὖς ὥςπερ ἂν χέσῃ τις ἢ κύων φαύλως ἐρείδει ib. 25, wo der Schol. erkl. ἐρείδειν – πᾶν ὁτιοῦν συντόνως γενόμενον.
-
39 αρχικος
31) царственный(πυθμήν Aesch.)
2) царствующий, правящий(γένος Thuc., Plat.)
ἄνθρωπος ἀ. Xen. — государственный деятель3) умеющий управлять(ἀνήρ Plat., Plut.)
4) высший, главный, руководящий(τινος Plat., Arst.; ἥ ἀρχικωτάτη ἐπιστήμη Arst.; δυνάμεις Plut.)
5) властолюбивый(ἀρχικώτατα τῶν γενῶν Isocr.)
-
40 πυθμένεσ'
πυθμένεσι, πυθμήνbottom: masc dat pl
См. также в других словарях:
πυθμήν — bottom masc nom/voc sg … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
πυθμήν — ένος, ὁ, ΜΑ βλ. πυθμένας … Dictionary of Greek
πυθμένα — πυθμήν bottom masc acc sg … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
πυθμένας — πυθμήν bottom masc acc pl … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
πυθμένες — πυθμήν bottom masc nom/voc pl … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
πυθμένεσιν — πυθμήν bottom masc dat pl … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
πυθμένι — πυθμήν bottom masc dat sg … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
πυθμένοιν — πυθμήν bottom masc gen/dat dual … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
πυθμένος — πυθμήν bottom masc gen sg … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
πυθμένων — πυθμήν bottom masc gen pl … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
πυθμέσι — πυθμήν bottom masc dat pl … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)