-
1 πτερόν
πτερόν, τό, 1) Feder, womit man fliegt ( πτέσϑαι), Flügel, Fittig; Hom. gew. im plur.; οἰωνοὶ περὶ πτερὰ πυκνὰ βαλόντες, Il. 11, 454; τιναξάσϑην πτερὰ πολλά, Od. 2, 151; als Sinnbild der Geschwindigkeit, νέες ὠκεῖαι, ὡςεὶ πτερὸν ἠὲ νόημα, 7, 36; vgl. πόδα ἴσον πτεροῖς, Eur. I. T. 32; πτεροῖσιν ἀκάμαντας ἵππους, Pind. Ol. 1, 87; πτεροῖσιν πορφυρέοις πεφρίκοντας νῶτα, P. 4, 182; er vrbdt auch πτερὰ νικᾶν δέξατο, P. 9, 125, die Fittige des Sieges, dessen Ruhm sich schnell verbreitete; κίρκον εἰςορῶ δρόμῳ πτεροῖς ἐφορμαίνοντα, Aesch. Pers. 204; u. so in Prosa überall; ἀλλοτρίοις πτεροῖς ἀγάλλεσϑαι, sich mit fremden Federn schmücken, Luc. pro merc. cond. 24. – Uebertr. wie bei uns, κείρειν τινὶ τὰ πτερά, Einem die Flügel beschneiden, ihn in Schranken halten, Callim. ep. 49, 8. – Von den Flughäuten der Fledermaus, Her. 2, 76. – Auch das junge Barthaar, Milchhaar, Jac. A. P. 773. – Auch der Vogel, und überh. jedes geflügelte Geschöpf, Ar. Pax 76; dah. auch, wie οἰωνός, Vogelzeichen, οὐκ ἔσϑ' ὅπως οὐ πιστὸν ἐξ ὑμῶν πτερὸν ἐξήγαγ' εἰς τόδ' ἄλσος, Soph. O. C. 97; Geschick, Loos, πόνου δ' ἴδοις ἂν οὐδαμοῠ ταὐτὸν πτερόν, Aesch. Suppl. 324. – Auch wie bei uns übertr., der Schutz, Παλλάδος δ' ὑπὸ πτεροῖς ὄντας ἅζεται πατήρ, unter den Fittigen der Pallas, Aesch. Eum. 455; vgl. τὰ κείνου τέκν' ἔχων ὑπὸ πτε ροῖς, Eur. Heracl. 10. – Von Rudern u. Segeln, welche die Flügel des Schiffes sind, νηὸς πτερά, Hes. O. 630, wie Hom. sagt ἐρετμά, τά τε πτερὰ νηυσὶ πέλονται, Od. 11, 125. 23, 272; νεὼς οὔριον πτερόν, Eur. Hel. 146; Ar. u. in Prosa (vgl. auch πτερόω); auch die Räder, s. Müller Lycophr. 1072; vgl. Voß Virg. Georg. 1, 169. – Fächer, com. bei Poll. 10, 127. – 2) Die Säulenstellung an beiden Seiten der griechischen Tempel, und an den ägyptischen, welche dergleichen nicht hatten, die Seitenmauern; auch eine Art Mauerzinnen zur Vertheidigung der Mauern. – Eine mit Eisen beschlagene Zugbrücke vor den Stadtthoren, Schol. Eur. Phoen. 114. – Πτερὰ Θετταλικά, ein weiter, thessalischer Flügelmantel, Coray Heliod. 2 p. 18. – Ein Saiteninstrument, vielleicht eine σῦριγξ, Anonym. Bellerm. de mus. 17.
-
2 πτερόν
πτερόν, τό, (1) Feder, womit man fliegt ( πτέσϑαι), Flügel, Fittig; als Sinnbild der Geschwindigkeit; πτερὰ νικᾶν δέξατο, die Fittige des Sieges, dessen Ruhm sich schnell verbreitete; ἀλλοτρίοις πτεροῖς ἀγάλλεσϑαι, sich mit fremden Federn schmücken. Übertr. wie bei uns, κείρειν τινὶ τὰ πτερά, einem die Flügel beschneiden, ihn in Schranken halten. Von den Flughäuten der Fledermaus. Auch das junge Barthaar, Milchhaar. Auch der Vogel, und überh. jedes geflügelte Geschöpf; dah. auch, wie οἰωνός, Vogelzeichen; Geschick, Los. Auch wie bei uns übertr., der Schutz; Παλλάδος δ' ὑπὸ πτεροῖς ὄντας ἅζεται πατήρ, unter den Fittigen der Pallas. Von Rudern u. Segeln, welche die Flügel des Schiffes sind; auch die Räder, Fächer; (2) Die Säulenstellung an beiden Seiten der griechischen Tempel, und an den ägyptischen, welche dergleichen nicht hatten, die Seitenmauern; auch eine Art Mauerzinnen zur Verteidigung der Mauern; eine mit Eisen beschlagene Zugbrücke vor den Stadttoren. Πτερὰ Θετταλικά, ein weiter, thessalischer Flügelmantel. Ein Saiteninstrument -
3 πλατυγίζω
πλατυγίζω, das Wasser mit dem breiten Unterende des Ruders schlagen, plätschern; übertr., platt, breit reden, großsprechen, prahlen, Ar. Equ. 827, wo es der Schol. auch wie πλαταγωνέω erkl. : τὸ ἐπιτιϑέναι πλαταγώνιον τῇ ἀριστερᾷ χειρὶ καὶ παίειν τῇ δεξιᾷ καὶ ἦχον ἀποτελεῖν; Phot. erkl. auch τοῖς πτεροῖς κροτέω, neben ἀλαζονεύεσϑαι. – Vom Schnattern u. Schreien der Gänse, Eubul. bei Ath. XII, 519 a, wo v. l. πλαταγίζω ist.
-
4 φοιτάς
φοιτάς, άδος, ἡ, bes. fem. zu φοιταλέος, 1) die Herumirrende, Herumschweifende; κἀναστήσεις φοιτάδα δεινὴν νόσον Soph. Trach. 976; ἐμπορίη Iulian. Aeg. 49 (VII, 586); πλάνη Lycophr. 610; dah. – a) die gemeine, in den Gassen umherstreichende Hure, VLL. – b) übertr., die irres Geistes Umherschwärmende, Tolle, Rasende, Aesch. Ag. 1246; bes. die schwärmende Bacchantinn, Eur. Bacch. 161. – 2) bei Eur. auch masc. u. neutr., = φοιταλέος, z. B. φοιτάσι πτεροῖς Phoen. 1031; vgl. Lob. parall. 262.
-
5 κρέκω
κρέκω, schlagen, klopfen; bes. – a) das Gewebe festschlagen mit der κερκίς, τὸν ἱστόν, Sappho bei Hephaest. p. 34; übh. = weben, πέπλους Eur. El. 542. – b) ein Saiteninstrument mit dem Plektrum schlagen, es spielen; τὰ βάρβιτα D. Hal. 7, 72; Ath. XIV, 626 a u. a. Sp., αἰόλον ἐν κιϑάρᾳ νόμον ἔκρεκον En. ad. 175 (IX, 584); auch übertr. auf Blasinstrumente, αὐλόν Ar. Av. 682, vgl. Plut. Sym. 2, 4; κρέκειν δόνακι Anyte 8 (Plan. 231). βοὴν πτεροῖς κρέκειν, durch Schlagen der Flügel einen Ton hervorbringen, Ar. Av. 770; vgl. Mnasalc. 10 (VII, 192); ähnl. κρέξασα κίσσα Archi. 28, (VII, 191); absolut, ἵν' ἡ μὲν. (κιϑάρα od. ἁρμονία) κρέκῃ Clem. Al. adm. graec. p.4 d.
-
6 κολοιός
κολοιός, ὁ, die Dohle; ll. 16, 583. 17, 755; κραγέται Pind. N. 3, 78; Ar. Av. 50; vgl. Arist. H. A. 9, 24; sprichwörtlich, κολοιὸς ἀλλοτρίοις πτεροῖς ἀγάλλεται, die Krähe schmückt sich mit fremden Federn, Luc. Apolog. 4, u. κολοιὸς ποτὶ κολοιόν, od. κολοιὸς παρὰ κολοιόν, Arist. eth. 8, 1 rhet. 1, 11, Gleich u. Gleich gesellt sich gern, wie die Krähen u. Dohlen immer in großen Schaaren ziehen. – Vgl. κολῳός.
-
7 μέλπω
μέλπω, singen, häufig mit Tanz verbunden, durch Gesang und Tanz im Chore feiern, Ἑκάεργον, Il. 1, 474; γόνον μελπέμεν, Pind. Irg. 45, 10; τὸν ὕστατον μέλψασα ϑανάσιμον γόον, Aesch. Ag. 1420; μέλπετ' ἐμὸν γάμον, Eur. Troad. 339; τὸν Διόνυσον, Bacch. 155; auch ἴακχον ᾠδάν, Crcl. 70, wie παιᾶνας, Lieder singen, lon 906; von dem prophetischen Gesange einer Seherinn, Troad. 427; γένος Ὀλυμπίων ϑεῶν μέλπε καὶ γέραιρε φωνῇ, Ar. Thesm. 961; sp. D., πτεροῖς μέλπειν, von der Tettix gesagt, Anacr. 59, 9; αὐλῷ, Archi. 4 (VI, 195). – Auch med., singen, Od. 4, 17. 13, 27, μελπόμεναι ἐν χορῷ, im Reigen singen u. tanzen, Il. 16, 182; H. h. 18, 21; Ἄρηϊ, eigtl. dem Ares zu Ehren einen Reigentanz aufführen, d. i. zu Fuß kämpfen, Il. 7, 241; auch c. accus., Hes. Th. 66; μελπομενᾶν ἐν ὄρει Μοισᾶν ἄϊον, Pind. P. 3, 90, öfter; c. acc., τὰν μέλπονται ϑαμά, I. 3, 78, wie Eur. Ἄρτεμιν ἐμελπόμαν χοροῖσι, Troad. 554; wie beim act., ἀχόρους στοναχὰς μέλποντο, Andr. 1039. – Ueber den Homerischen Gebrauch des Wortes vgl. Lehrs Aristarch. ed. 2 p. 138.
-
8 ἀκρ-ώνυχος
ἀκρ-ώνυχος, mit den Zehenspitzen berührend, oft Plut. ἴχνος ἀκρ., de fort. R. 4 (οὐ πτεροῖς κούφοις ἐλαφρίζουσα ἑαυτὴν, οὐδὲ ἀκρ. ἴχνος καϑεῖσα). Vgl. c. 8 u. 12 u. Eum. 11. – Mel. 79 (XII, 82) χερὸς ἀκρώνυχα δισσά, die Fingerspitzen.
-
9 ἀγάλλω
ἀγάλλω (entst. aus ἈΓΑΛΊΩ, von ἈΓΑΛΟΣ = ἀγλαός, vergl. ἄγαν, ἄγαμαι), verherrlichen, schmücken (VLL. κοσμεῖν, τιμᾶν), δίφρον Pind. O. 1, 86; N. 5, 43; Eur. εὐνὰς γαμηλίους ἀγῆλαι Med. 1026, das Brautbett schmücken; ϑεάν Herc. Fur. 375; verehren, feiern, Aristoph. ϑυσίαισι προσόδοις τε ἀγαλοῦμέν σε Pax 396; ἄγαλλε Φοῖβον τιμᾷ Thesmoph. 128 (vgl. Plat. Leaa. XI, 931 a.); mehrere Fragm. der Komiker bei VLL., z. B. φέρε νῦν ἀγήλω τοὺς ϑεούς Hermipp. B. A. 328; καί σε ἀγαλματίοις ἀγαλοῦμεν Theopomp. ib., s. Ruhnk. ad Tim. 4. Auch noch Dio Cass. – Viel gebräuchlicher praes. u. im Pf Pass., sich zieren, erfreuen einer Sache (VLL. τέρπεσϑαι), τινί, Hom. bes. partic., νῆες ἀγαλλόμεναι Διὸς οὔρῳ Od. 5, 176, ὄρνιϑες πτερύγεσσιν Il. 2, 462, ἵπποισιν καὶ ὄχεσφιν 12, 114; – Hes. ὀπὶ καλῇ Theog. 68; κόσμῳ 587; ἀσπίδι ἀγάλλεται Archil. 51; ἑορταῖς Eur. Troad. 452; ohne cas. Hacch. 1195 (vgl. φυτὰ τέ-ϑηλε, χλοάζει, ἀγάλλεται, Plut. curios. 5). – Auch wie das act., ἀγαλλόμεναι ϑεόν Bacch. 155; so öfter Orpheus Arg. u. Anth., ἀγάλλει (2 pers.) ἀμφὶ σῦκα Axionic. Ath. VIII, 842 c. – In Prosa eben so, Her. ἐφόρεε (τὸ φᾶρος) καὶ ἀγάλλετο 9, 109; τῷ ὀνόματι 1, 143; τῷ ὀνείδει Plat. Theaet. 176 d; Xen. oft, neben σεμνύνεσϑαι Ages. 9, 1; neben μεγαλύνομαι Oec. 21, 5; ἐπί τινι Thuc. 3, 82 (wo αἰσχύνονται entgegensteht); Xen. Conv. 3, 14; An. 2, 6, 26, wo auch im schlimmen Sinne ἐπὶ τῷ ἀπατᾶν ἀγ. steht; τινά, bei Coluth. 16 (der aber sonst auch den dat. hat) u. Apollond. 23 (VII, 378). – Mit dem partic., Hom., ἀγάλλεται. τεύχεα ἔχων Il. 17, 473 u. 18, 132, – auch Archil. 81, Thuc. 4, 95; Xen. Ag. 5, 5 ( opp. ᾐσχύνετο). Luc. sagt ἀλλοτρίοις πτεροῖς ἀγάλλεσϑαι, sich mit fremden Federn schmücken, pro merc. cond. 4.
-
10 ἐφ-ορμαίνω
ἐφ-ορμαίνω, dagegen anstürmen, andringen, δρόμῳ πτεροῖς, vom Vogel, Aesch. Pers. 206; – τινί, auf Etwas, Opp. Cyn. 3, 367.
-
11 ἐξ-ακρίζω
ἐξ-ακρίζω, einen Gipfel erklimmen, αἰϑέρα πτεροῖς Eur. Or. 275.
-
12 ἐφορμαίνω
ἐφ-ορμαίνω, dagegen anstürmen, andringen, δρόμῳ πτεροῖς, vom Vogel; τινί, auf etwas -
13 κολοιός
κολοιός, ὁ, die Dohle; sprichwörtlich, κολοιὸς ἀλλοτρίοις πτεροῖς ἀγάλλεται, die Krähe schmückt sich mit fremden Federn; κολοιὸς ποτὶ κολοιόν, od. κολοιὸς παρὰ κολοιόν, Gleich u. Gleich gesellt sich gern, wie die Krähen u. Dohlen immer in großen Scharen ziehen -
14 κρέκω
κρέκω, schlagen, klopfen; bes. (a) das Gewebe festschlagen mit der κερκίς, τὸν ἱστόν; übh. = weben; (b) ein Saiteninstrument mit dem Plektrum schlagen, es spielen; auch übertr. auf Blasinstrumente; βοὴν πτεροῖς κρέκειν, durch Schlagen der Flügel einen Ton hervorbringen
См. также в других словарях:
πτεροῖς — πτερόν feathers neut dat pl πτερόω furnish with feathers pres opt act 2nd sg πτερόω furnish with feathers pres subj act 2nd sg πτερόω furnish with feathers pres ind act 2nd sg … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
Κονοιός ἀλλοτρίοις πτεροῖς ἀγάλλεται. — См. Ворона в павлиных перьях … Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)
φτερό — Καθένας από τους κεράτινους σχηματισμούς του δέρματος που, μαζί με τα πούπουλα, καλύπτουν το σώμα των πουλιών. Σε ένα φ. διακρίνονται ο άξονας ή μεσαίο στέλεχος και το γένειο. Το κατώτερο μέρος του άξονα, που ονομάζεται κάλαμος, είναι κοίλο,… … Dictionary of Greek
в павлиных перьях — ворона в павлиньих перьях (в павлиных перьях) Ср. Во время моей молодости... мы не позволяли себе (в семейных домах) невежливо спорить... нынешняя молодежь... как ворона в павлиных перьях, носится со своими идейками, хвастает ими, хочет вас… … Большой толково-фразеологический словарь Михельсона
ворона в павлиньих перьях(в павлиных перьях) — Ср. Во время моей молодости... мы не позволяли себе (в семейных домах) невежливо спорить... нынешняя молодежь... как ворона в павлиных перьях, носится со своими идейками, хвастает ими, хочет вас подразнить ими. Писемский. Зап. Салатушки. 3. Ср.… … Большой толково-фразеологический словарь Михельсона
Ворона в павлиных перьях — Ворона въ павлиныхъ перьяхъ. Ср. Во время моей молодости... мы не позволяли себѣ (въ семейныхъ домахъ) невѣжливо спорить... нынѣшняя молодежь... какъ ворона въ павлиныхъ перьяхъ, носится со своими идейками, хвастаетъ ими, хочетъ васъ подразнить… … Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)
AURORA — Titanis, et Terrae filia, Luciferi et Ventorum mater, Hyperionis ac Thiae filiam facit Hesiodus, v. 371. θεογοῃίας, in his: Θεία δ᾿ Η᾿ἑλιόν τε μέγαν, λαμπράν τε Σελήνην, Η᾿ώ θ᾿, ἣ πάντεςςιν ἐπιχθονίοισι φάεινει, Γείναθ᾿ ὑποδμηθεῖσ᾿ Υ᾿περίονος εν… … Hofmann J. Lexicon universale
LARUS — I. LARUS anex λαρὸς, ob suavitatem gustûs, quasi λίαν ὐρηρὼς τῇ ψυχῇ; an a λάλος, ob garrulitatem, clamosus ehim est; an quasi λαβρὸς, a vocandi impetu? Hebr. sachaph dicitur, a tabe. Nulla enim est avis molis ratione tam levis. Cum enim sit… … Hofmann J. Lexicon universale
ORNITHOMANTIA — Graecis dicta fuit, ex avibus praesagia desumendi ars: Has enim Deorum ministras, ab iisdem hominibus obici, ut futura ex illis discerent, veteri superstitione creditum. Ovid. Fastor. l. 1. v. 447. Nam Diis ut proxima quaeque, Nunc pennâ veras,… … Hofmann J. Lexicon universale
PTEROPHOROS — regio Scythiae circa Hyperboreos montes, damnata caligine. Hinc mos pennas in pileis gestandi processisse videtur, apud omnes pene Europaeos, Ferrarius. Vide Plin. l. 4. c. 12. Sic dicta, ab assiduo nivium casu, quae πτεροῖς seu pinnis similes… … Hofmann J. Lexicon universale
VOLSGRAE Aves — ex Augurum isciplina appellatae sunt, quae se vellendo malum ostentarent auspicium, hinc inter prohibitorias recensitae. De illis Aeschylus, Persis: Μεθύςτερον δὲ κίρκον εἰσορῶ δρόμῳ Πτεροῖς ἐφορμαίνοντα, καὶ χηλαῖς κάρα Τίλλοντα Et Papinius… … Hofmann J. Lexicon universale