-
1 νηία
νηίᾱ, νήιοςfem nom /voc /acc dualνηίᾱ, νήιοςfem nom /voc sg (attic doric aeolic)νηίᾱ, νηιοςof: fem nom /voc /acc dualνηίᾱ, νηιοςof: fem nom /voc sg (attic doric aeolic) -
2 Νήια
Νήϊα, Νήϊονneut nom /voc /acc pl -
3 νήια
νήιοςneut nom /voc /acc plνήιοςneut nom /voc /acc plνηιοςof: neut nom /voc /acc pl -
4 νήϊος
νήϊος, auch 2 Endgn, zum Schiffe gehörig; δόρυ νήϊον, ein zum Schiffbau brauchbarer Balken, Schiffsbauholz, Il. 3, 62. 15, 410 Od. 9, 384; auch ohne δόρυ, Il. 13, 391. 16, 487; νήϊα ξύλα, Hes. O. 810; νήϊα, Ruder, Nic. Th. 814; ἄνδρες νήϊοι, Schiffer, Aesch. Suppl. 700; ναΐοισιν ἐμβολαῖς, Pers. 271; στόλον νάϊον, der Zug der Schiffe, Suppl. 2. Vgl. νάϊος u. s. Lob. zu Phryn. 432.
-
5 ξύλον
ξύλον, τό, das Holz (von ξύω), das abgehauen ist, zum Verbrennen oder zu anderer Benutzung für den Haus- und Schiffbau; ὑπὸ δὲ ξύλα κάγκανα κεῖται, Il. 21, 364; ὑπὸ δὲ ξύλα δαῖον, Il. 18, 347; oft so im plur., κέασε ξύλα νηλέϊ χαλκῷ, Od. 14, 418; nur einmal bei Hom. im singul., Il. 23, 327; ξύλον ξύλῳ ποτίκολλον, Pind. frg. 280; ἐν τομῇ ξύλου, Soph. Tr. 697; ξύλα νήϊα, Schiffbauholz, Hes. O. 810, vgl. νήϊος; ναυπηγήσιμα, Plat. Legg. IV, 706 b; ξύλα τετράγωνα, Balken, Her. 1, 186. Ganz allgemein, καὶ λίϑῳ καὶ ξύλῳ καὶ ἀνϑρώπῳ, Plat. Hipp. mai. 291 c; λίϑους καὶ ξύλα Gorg. 468 a. – Uebh. alles aus Holz Gemachte, Stock, Knittel, Her. 2, 63. 4, 180, wie Sp., Pol. 6, 36, 3; Plut. vom Herakles δέρμα καὶ ξύλον ἔχων, Lycurg. 30; ξύλοις συντρίψειν, Luc. Demon. 50. – Besond. ein bei Sklaven gebrauchtes Zwangs-und Strafwerkzeug, in welches der Hals oder die Füße eingespannt wurden, τετρημένον, Ar. Lys. 680; ξύλῳ δῆσαί τινα, auch ἐν ξύλῳ, Equ. 367. 702; Her. 9, 37; Andoc. 1, 45; ἐν ξύλῳ δεδέσϑαι, Lys. 10, 16, mit ποδοκάκη zusammen; Folgde; ξύλῳ φιμοῦν τὸν αὐχένα, Ar. Ran. 716; auch Wahnsinnige oder Tolle wurden in dies Holz gesteckt, Her. 6, 75. – Πρῶτον ξύλον ist im athenischen Theater die vorderste, unterste Sitzbank; denn die Sitze waren vor Alters von Holz, der Name blieb aber auch in dem von Stein gebau'ten Theater; es saßen die Prytanen und Magistrate darauf, Ar. Ach. 25 Vesp. 90. – Vom Kreuz, an das die Verbrecher geheftet werden, N. T.; vgl. auch Alexis bei Ath. IV, 134 a. – Von lebendigem Holze, der Baum, bei alexandrinischen Dichtern, Callim. u. A. Doch nennt Her. 3, 47 die Baumwolle schon εἴρια ἀπὸ ξύλου; vgl. Poll. 7, 75. Oefters der Baumwollenbaum bei Sp.; εἵματα ἀπὸ ξύλων bei Her. 7, 65 scheinen Kleider aus Bast, βίβλος zu sein. – Uebertr., ein hölzerner, stumpfsinniger Mensch, s. Iac. Ach. Tat. p. 815. – Auch ein bestimmtes Längenmaaß hieß so, = 3 πήχεις, 41/2 Fuß, Mathem. vett.
-
6 δορυ
δόρατος, эп.-ион. δούρατος и δουρός, поэт. δορός τό (dat. δόρατι, δούρατι, δουρί, δορί и δόρει; dual. δοῦρε; pl.: nom. δόρατα, δούρατα, δοῦρα и δόρη, gen. δοράτων и δούρων, dat. δόρασι, δούρασι и δούρεσσι)1) дерево (sc. φοίνικος ἔρνος Hom.)2) брус, балка, доска или древесина(δοῦρ΄ ἐλάτης Hom.; δούραθ΄ ἁμάξης Hes.)
κοῖλον δ. Hom. = δουράτεος ἵππος;δ. νηϊον, νήϊα δοῦρα, δοῦρα νεῶν и δοῦρα Hom. — корабельный лес3) судно, корабль(δ. γομφόδετος Aesch. и ποντοπόρον Soph.)
4) шест, древко(μείλινον Hom.; δόρατα ἐκ δέρματος τοῦ ἵππου τοῦ ποταμίου Arst.; ἀετὸς χρυσοῦς ἐπὴ δόρατος Xen.)
τὸ λελογχωμένον δ. Arst. — снабженное наконечником древко5) (царский) жезл, скипетр(λαὸν εὐθύνειν δορί Eur.)
6) копье(χάλκεον Hom.; δορὸς λόγχα Eur.; μετὰ ἀσπίδος καὴ δόρατος τὰς πομπὰς ποιεῖν Thuc.)
ἐς δορὸς τάξιν μολεῖν Eur. и εἰς δ. ἀφικνεῖσθαι Xen. — перейти к бою на копьях;ἀπὸ τῶν εὐωνύμων ἐπὴ δ. Polyb. — слева направо;τέν ἐμβολέν ἐκ δόρατος ποιεῖσθαι Polyb. — атаковать справа7) бой, сражение, тж. войнаδορὴ κτήσασθαι Hom. или ἑλεῖν Thuc. — взять с бою, захватить на войне, завоевать;
καὴ τὸ δ. καὴ τὸ κηρύκειον πέμπειν Polyb. — предложить выбор между войной и мирными переговорами8) вооруженные силы, войско(ξύμμαχον δ. Aesch.)
ἐν τροπῇ δορός Soph. — когда войску (было) нанесено поражение -
7 ιημι
(у Hom. преимущ. ῐ, атт. преимущ. ῑ)(impf. ἵην и ἵειν, conjct. ἱῶ, opt. ἱείην, fut. ἥσω, aor. ἧκα, aor. conjct. ὧ, aor. opt. εἵην, pf. εἷκα, ppf. εἵκειν, inf. praes. ἱέναι, inf. aor. 2 εἷναι, imper. praes. ἵει, imper. aor. 2 ἕς, part. praes. ἱείς, part. aor. 2 εἵς; med.: praes. ἵεμαι, impf. ἱέμην, aor. 2 εἵμην, praes. conjct. ἱῶμαι, aor. 2 conjct. ὧμαι, praes. opt. ἱείμην, aor. 2 opt. εἵμην, pf. med.-pass. εἷμαι, ppf. med.-pass. εἵμην, part. praes. ἱέμενος, part. aor. 2 ἕμενος, imper. praes. ἵεσο, imper. aor. 2 οὗ, inf. praes. ἵεσθαι, inf. aor. ἕσθαι; pass.: aor. 1 εἵθην - эп. ἕθην, fut. 1 ἑθήσομαι, adj. verb. ἑτός)
1) слать, посылать, отправлять(ἴκμενον οὖρόν τινι, τινὴ ἄγγελόν τινα Hom.)
δεξιὸν ἐρωδιὸν εἷναί τινι Hom. — послать кому-л. цаплю с правой стороны, т.е. благоприятное знамение2) двигать, направлятьἱ. φυγῇ ἵππων πόδα Eur. — погнать лошадей вскачь
3) погонять, т.е. ехать(ἐπὴ Κυκλώπων θυμέλας = εἰς Μυκήνας Eur.)
4) (тж. ἵ. φέρεσθαι Hom.) бросать, сбрасывать, низвергать, сталкивать(τινὰ εἰς Τάρταρον Aesch.; τινὰ ἀπ΄ ἄκρας πλακός Soph.; πέτρας ἄπο Eur.)
τὸν Ἀχιλεὺς ποταμόνδε ἧκε φέρεσθαι Hom. — его (убитого Полидора) Ахилл столкнул в реку;ἧκα ἐγὼ πόδας καὴ χεῖρε φέρεσθαι Hom. — я бросился (вниз), раскинув руки и ноги;οἱ πολέμιοι ἧκαν ἑαυτοὺς κατὰ τῆς χιόνος εἰς τέν νάπην Xen. — противники бросились (вниз) по снегу в долину5) пускать, метать, кидать(λᾶαν, ὀϊστόν Hom.; βέλεα ἐπί τινι Hes.; δόρυ Eur.; κομήτην ἰόν Soph.)
ἱ. τῇ ἀξίνῃ Xen. — пускать топором (в кого-л.);συνάραξε νήϊα δοῦρα τόσσον γὰρ ἵησιν Hom. — (Киклоп) разбил бы доски (нашего) корабля:— настолько далеко он бросает (камни)6) метать копья, пускать стрелы, стрелять(ἐπὴ σκοπόν, v. l. ἐπὴ στόχον Xen.)
ἥσω καὴ ἐγώ Hom. — метну копье и я;ἱ. τινός Soph. — стрелять в кого-л.7) med. (тж. ἵεσθαι θυμῷ Hom.) стремиться, жаждать(βαλεῖν τινα Hom.)
ἱέμενος πόλιος Hom. — рвущийся в город;ἱέμενος νίκης Hom. — жаждущий победы;ἱέμενος νόστοιο Hom. — жаждущий возвращения домой8) med. устремляться, спешить(οἴκαδε Hom.; εἰς ὄρεα Eur.; ἐπὴ τὸν βαλόντα Arst.)
9) спускать, т.е. привешиватьἱ. κόμας Hom. — зачесывать вниз или распускать волосы;
ἐθείρας ἱ. ἀμφὴ λόφον Hom. — окружить гребень шлема спускающейся гривой, т.е. приделать к шлему ниспадающий султан;ἔκ τινος ἄκμονας δύω ἱ. Hom. — привязать к чему-л. две наковальни10) привязывать, впрягать(ἵππον ἐν παρηορίῃσιν Hom.)
11) издавать, испускать(ὄπα κάλλιμον Hom.; φωνήν Aesch., Plut.; διαπρύσιον κέλαδον Eur.; ἄλλα μέλη, sc. τῶν χοροῶν Plat.)
12) произносить(ἔπεα Hom.; ἔπος δυσθρήνητον Soph.)
13) говоритьἙλλάδα γλῶσσαν ἱ. Her. — говорить на греческом языке;
πᾶσαν γλῶσσαν ἱ. Soph. — кричать во все горло;τὸ τᾶς εὐφήμου στόμα φροντίδος ἱ. Soph. — говорить устами благоговейной мысли, т.е. безмолвно молиться14) лить, изливать: , ὃι; ὕδωρ ἐπὴ γαῖαν ἵησιν Hom. ( река) Аксий, который несет свои воды по (фракийской) земле15) изливаться, струиться, течьἘνιπεύς, ὃς πολὺ κάλλιστος ποταμῶν ἐπὴ γαῖαν ἵησιν Hom. — Энипей, прекраснейшая из рек, текущих на земле;
ἵει νᾶμα πυρός Eur. — течет огненный поток16) испускать, выбрасывать, изрыгать, извергать(διὰ στόμα λιγνὺν μέλαιναν Aesch.)
17) лить, проливать, ронять(δάκρυον χαμᾶζε Hom.)
18) выпускать (из рук), ронять -
8 ξυλον
(ῠ) τό [ξύω и ξέω]1) pl. срубленный лес, бревнаξύλα τετράγωνα Her. — четырехгранные бревна, балки2) pl. поленья, дрова(ξύλα κάγκανα Hom.)
3) пень или столб(ξ. ἢ δρυὸς ἢ πεύκης Hom.)
4) деревянное сооружениеἈργοῦς ξ. Aesch. — корабль Арго;
ἵπποιο ξ. Anth. — (Троянский) деревянный конь5) дубинка, палица, палка(ἔχοντες ξύλα Her.; μετὰ μαχαιρῶν καὴ ξύλων NT.)
6) шейная или ножная колодка(ξ. σιδηρόδετον Her.; ἐν τῷ ξύλῳ δεδέσθαι Lys.)
7) скамьяπρῶτον ξ. Arph. — первая скамья (в афинском театре, предназначавшаяся для πρυτάνεις)
8) стол менялы Dem.9) дерево(ὄρος δασὺ παντοδαποῖς ξύλοις Xen.; ξ. τῆς ζωῆς NT.)
τὸ ξ. τῆς ἀμπέλου Eur. — виноградная лоза;εἴρια ἀπὸ ξύλου Her. — древесная шерсть, т.е. хлопок;10) NT. = σταυρός См. σταυρος11) ксил ( мера длины = 1.39 м) -
9 ξυνήια
ξῡνήια, ξυνήιοςcommon: neut nom /voc /acc plξυνήϊα, σύνειμι 2ibo go: imperf ind act 1st sg (epic ionic) -
10 δόρυ
Aδοράτεσσι Q.S.6.363
: [dialect] Ep. and [dialect] Ion. decl., gen. δούρατος (also in Pi.P.4.38); dat. δούρατι (also in S.Ph. 721 (lyr.)); pl. δούρατα, δούρασι (but codd. of Hdt. usu. have δόρατα, δόρασι): more commonly δουρός, δουρί (butδορί Archil.2.1
); dual δοῦρε; pl. δοῦρα, δούρων, δούρεσσι; dat. pl.δούροις Opp.H.3.573
: Trag., gen. δορός; dat. δορί or δόρει, the former required by metre in A.Th. 347, 456, 958, Ag. 111, E.Hec. 909, Ph. 186, etc. (all lyr.), also in Id.Hec.5; δόρει is required in S.OC 620, 1314, 1386;ξὺν δορὶ ξὺν ἀσπίδι Ar.V. 1081
, butσὺν δόρει σὺν ἀσπίδι Achae.29
, cf. Choerob. in Theod.1.346; δορί occurs in Prose in the phrases δορὶ ἑλεῖν, λαβεῖν (v. infr. 11.2): nom. pl. , Theopomp.Com.25; gen.δορῶν Hsch.
: nom.δοῦρας AP6.97
(Antiphil.). Exc. sg. δόρυ, Hom. uses only the [dialect] Ion. forms:I stem, tree,οὔπω τοῖον ἀνήλυθεν ἐκ δόρυ γαίης Od.6.167
; but commonly, plank or beam,δοῦρ' ἐλάτης κέρσαντες Il.24.450
;δούρατα μακρὰ ταμών Od.5.162
, cf. Il.3.61;δούρατα πύργων 12.36
;δούρατ' ἀμάξης Hes.Op. 456
; mostly of ships, δόρυ νήϊον ship's plank, Il.15.410, etc.;νήϊα δοῦρα Od.9.498
; also, mast, E.Tr. 1148: hence,2 δ. εἰνάλιον, ἀμφῆρες, of a ship, Pi.P.4.27, E.Cyc.15;δ. ποντοπόρον S.Ph. 721
(lyr.); also δόρυ alone, A.Pers. 411, Ag. 1618, E.Hel. 1611;ἐπ' Ἀργῴου δορός Id.Andr. 793
; also δούρων, of oars, Hymn.Is.152.II shaft of a spear, δόρυ μείλινον the ashen shaft, Il.5.666, al.: hence, generally, spear itself,δ. χάλκεον 13.247
;ἀσπίδα καὶ δύο δοῦρε Od.1.256
, etc.; hunting-spear, Il.12.303; δόρατα ναύμαχα boarding-pikes, Hdt.7.89: freq. in military phrases, v. πέλεκυς 1; εἰς δόρατος πληγήν within spear's throw, X.Eq.8.10;εἰς δόρυ ἀφικόμενοι Id.HG4.3.17
; ἐπὶ δόρυ to the right hand, in which the spear was held, opp. ἐπ' ἀσπίδα, Id.An.4.3.29 (cf. κλίνω IV. 3, );παρὰ δόρυ Id.Lac.11.10
;εἰς δόρυ Id.HG6.5.18
;τὴν ἐμβολὴν ἐκ δόρατος ποιεῖσθαι Plb.3.115.9
:— ὑπὸ δόρυ πωλεῖσθαι, = Lat. sub hasta venire, D.H.4.24, cf. Str.4.6.7.c sceptre, E.Hec. 9.2 metaph., δουρὶ κτεατίζειν win wealth by the spear, i.e. in war, Il.16.57; ὑπὸ δουρὶ πόλιν πέρθαι ib. 708; in Prose, δορὶ ἑλεῖν, λαβεῖν, Th.1.128, App. BC4.8; an armed force,συμμάχῳ δ. A.Eu. 773
;δ. ἐπακτοῦ S.OC 1525
; καὶ τὸ δ. καὶ τὸ κηρύκειον πέμπειν to offer war or peace, Plb. 4.52.4. (Cf. Skt. dā´ru 'piece of wood', δορά (B), δρῦς.) -
11 νήϊος
νηϊος, η, ον, [dialect] Dor. [full] νάϊος, α, ον (as always in Trag., cf. δάϊος, γάϊος), also ος, ον A.Pers. 279, 336: ([etym.] ναῦς):—A of or for a ship, δόρυ ν. ship-timber, Od.9.384, etc.: without δόρυ, Il.3.62, 13.391;ν. ξύλα Hes.Op. 808
;ν. δοῦρα A.R.2.79
; νήϊα alone, oars, Nic.Th. 814;ἄνδρες νάϊοι A.Supp. 719
; στόλος νάϊος the ship's course, ib.2 (anap.); ναΐοισιν ἐμβολαῖς Id.Pers.ll.cc.; γένος ναΐας ἀρωγὸν τέχνας, i.e. the seamen, S.Aj. 357 (lyr.); ναΐα ἀπήνη, νάϊον ὄχημα, i.e. a ship, E.Med. 1122, IT 409 (lyr.). -
12 ξύλον
A Abh. Berl. Akad.1928(6).32
(Cos, v B. C.)), wood cut and ready for use, firewood, timber, etc., Hom., mostly in pl., Il.8.507, 547, Od.14.418 ; ξ. νήϊα ship-timber, Hes.Op. 808 ;ξ. ναυπηγήσιμα Th.7.25
, X.An.6.4.4, Pl.Lg. 706b, D.17.28 ; ξ. τετράγωνα logs cut square, Hdt.1.186, cf. Pl.Prt. 325d, Arist.EN 1109b7.2 in pl., also, the wood-market,ἐπὶ ξύλα ἰέναι Ar.Fr. 403
.II in sg., piece of wood, log, beam, post, once in Hom.,ξ. αὖον.. ἢ δρυὸς ἢ πεύκης Il.23.327
; ξ. σύκινον spoon made of fig wood, Pl.Hp.Ma. 291c ; peg or lever, Arist.MA 701b9 ; perch,ἐπὶ ξύλου καθεύδειν Ar.Nu. 1431
: by poet. periphr.,Ἀργοῦς ξύλον A.Fr.20
; ἵπποιο κακὸν ξ., of the Trojan horse, AP9.152 (Agath.): hence anything made of wood, as,2 cudgel, club, Hdt.2.63,4.180, Ar.Lys. 357, PHal.1.187 (iii B.C.);μετὰ ξύλων εἰσπηδῆσαι PTeb.304.10
(ii A.D.);ξύλοις συντρίψειν Luc.Demon.50
; of the club of Heracles, Plu.Lyc.30.3 an instrument of punishment,a wooden collar, put on the neck of the prisoner,ξύλῳ φιμοῦν τὸν αὐχένα Ar.Nu. 592
;ἐς τετρημένον ξ. ἐγκαθαρμόσαι.. τὸν αὐχένα Id.Lys. 680
; or,b stocks, in which the feet were confined, Hdt.9.37, 6.75, Ar.Eq. 367, D.18.129 ;ξ. ἐφέλκειν Polyzel.3
;ἐν τῷ ξ. δεδέσθαι Lys.10.16
(v. ποδοκάκκη), cf. Act.Ap.16.24, OGI483.181 (Pergam., ii A.D.): also in pl.,ἔδησεν ἐν τοῖς ξ. And.1.45
.c πεντεσύριγγον ξύλον (v. sub voc.) was a combination of both, with holes for the neck, arms, and legs, Ar.Eq. 1049.d gallows,κρεμάσαι τινὰ ἐπὶ ξύλου LXX De.21.22
; ξ. δίδυμον ib.Jo.8.29 : prov., ἐξ ἀξίου τοῦ ξύλου κἂν ἀπάγξασθαι, i.e. if one must be hanged, at least let it be on a noble tree, App.Prov.2.67, cf. Ar.Ra. 736 ; in NT, of the cross, Act.Ap.5.30,10.39.4 bench, table, esp. money-changer's table, D.45.33.5 πρῶτον ξύλον front bench in the Athenian theatre, Ar.Ach.25, V.90, cf. Sch.adlocc.: hence οὑπὶ τῶν ξύλων the official who had to take care of the seats, Hermipp.9 (according to Meineke).6 the Hippocratic bench, Hp.Fract.13, Art.72.III of live wood, tree,[ὄρος] δασὺ πολλοῖς καὶ παντοδαποῖς καὶ μεγάλοις ξύλοις X.An.6.4.5
, cf. Call.Cer.41, Agatharch.55, LXX Ca.2.3, al.: opp. σάρξ, Thphr.HP1.2.6,al. ;τῷ ξ. τοῦ δένδρου ἀνάλογον τὴν λεγομένην εἶναι γῆν Plot.6.7.11
;τὸ ξ. τῆς ἀμπέλου E.Cyc. 572
; εἴρια ἀπὸ ξύλου, of cotton, Hdt.3.47 ;εἵματα ἀπὸ ξύλων πεποιημένα Id.7.65
, cf.Poll.7.75.IV of persons, blockhead, APl.4.187 ; of a stubborn person,σίδηρός τις ἢ ξ. πρὸς τὰς δεήσεις Ach.Tat.5.22
. -
13 δόρυ
δόρυ, gen. δούρατος and δουρός, dat. δούρατι and δουρί, du. δοῦρε, pl. δούρατα and δοῦρα, dat. δούρασι and δούρεσσι: (1) wood, beam, and of a living tree, Od. 6.167; of timber, esp. for ships, δοῦρα τέμνειν, τάμνεσθαι, Od. 5.162, 2, Il. 3.61; ἐλάτης, Il. 24.450; δόρυ νήιον, νήια δοῦρα, δοῦρα νηῶν, Il. 17.744, Od. 9.498, Β 13, Od. 5.370.— (2) shaft of a spear, spear; of ash, μείλινον, Il. 5.666.A Homeric dictionary (Greek-English) (Ελληνικά-Αγγλικά ομηρικό λεξικό) > δόρυ
-
14 νήϊος
νήϊος, zum Schiffe gehörig; δόρυ νήϊον, ein zum Schiffbau brauchbarer Balken, Schiffsbauholz; νήϊα, Ruder; ἄνδρες νήϊοι, Schiffer; στόλον νάϊον, der Zug der Schiffe -
15 ξύλον
ξύλον, τό, das Holz (von ξύω), das abgehauen ist, zum Verbrennen oder zu anderer Benutzung für den Haus- und Schiffbau; ξύλα νήϊα, Schiffbauholz. Übh. alles aus Holz Gemachte, Stock, Knittel. Besond. ein bei Sklaven gebrauchtes Zwangs- und Strafwerkzeug, in welches der Hals oder die Füße eingespannt wurden; auch Wahnsinnige oder Tolle wurden in dies Holz gesteckt. Πρῶτον ξύλον ist im athenischen Theater die vorderste, unterste Sitzbank; denn die Sitze waren vor Alters von Holz, der Name blieb aber auch in dem von Stein gebauten Theater; es saßen die Prytanen und Magistrate darauf. Vom Kreuz, an das die Verbrecher geheftet werden. Von lebendigem Holze, der Baum, bei alexandrinischen Dichtern; die Baumwolle: εἴρια ἀπὸ ξύλου. Öfter der Baumwollenbaum; εἵματα ἀπὸ ξύλων, Kleider aus Bast, βίβλος. Übertr., ein hölzerner, stumpfsinniger Mensch. Auch ein bestimmtes Längenmaß hieß so, = 3 πήχεις, 41/2 Fuß -
16 ναός
Grammatical information: m.Meaning: `temple, house of god, sanctuary' (Dor., Thess., young Att., hell.).Compounds: Compp., e.g. ναο-κόρος (Delph.), να-κόρος (Dor.), νεω-(νεο-)κό-ρος (IA., hell.) m. `temple-warden' with derivv. (s. κορέω); να(ο)-, νεω-ποιός, second. (Schwyzer 451) - πο(ί)ας, - πο(ί)ης name of an office in charge of the building of a temple, with - ποιέω, - ποιία, - ποιεῖον, -ποϊκός a.o. (inscr. since Va); πρό-ναος (A.), Att. - νεως, also -νάϊος, Ion. -νήϊς ( Άθηνᾶ Προναΐα, - νηΐα), `in front of the temple', substant. πρό-ναος, Ion. - νηος m., - ναον, -νάϊον, -νήϊον n. `front hall' (details in Schwyzer-Debrunner 508 n. 1).Derivatives: 1. Diminutiva: ναΐδιον (Plb., Str.), ναΐσκος m. (Str., J.) with - ίσκιον, - ισκάριον (Pap., Sch.). -- 2. Adj.: ναϊκός `belonging to a temple' (Dodona). -- 3. Denomin.: ναεύω `take sanctuary in a temple' (Gortyn); ναόω `lead into a temple' (Crete); cf. ναύειν ἱκετεύειν, παρά τὸ ἐπὶ την ἑστίαν καταφεύγειν τοὺς ἱκέτας H.Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]Etymology: As common basis of the different dialectforms (s. Schwyzer 224 w. n. 4, 282, Björck Alpha impurum 326 ff.) we get *νασϜος. Therefore the word is mostly analysed as *νασ-Ϝο-ς and as `habitation, house (of the god)' derived from νάσ-σαι, ναίω (s.v.), which is quite possibke; on the Ϝο- suffix Chantraine Form. 123 f., Schwyzer 472. The etymology however has often been doubted: by Hermann Silbenbildung 50, by Chantraine l.c. and Étrennes Benveniste 4 (perh. Mediterranean word), by Lewy KZ 55, 31 f. (Semit. etym.; not convincing). Hrozný Die älteste Völkerwanderung und die protoind. Zivilisation (Praha 1939) 14f. compares Protoind. (Mohendjo-Daro) nasas `great House, palace, magazine'. Fur. 338 w. n. 13 adduces the variants ναιός (Clinias ap. sch. A.R. 2, 1085, H.) and νειός (inscr. Samos 4 c. B.C,).Page in Frisk: 2,Greek-English etymological dictionary (Ελληνικά-Αγγλικά ετυμολογική λεξικό) > ναός
См. также в других словарях:
νηία — νηίᾱ , νήιος fem nom/voc/acc dual νηίᾱ , νήιος fem nom/voc sg (attic doric aeolic) νηίᾱ , νηιος of fem nom/voc/acc dual νηίᾱ , νηιος of fem nom/voc sg (attic doric aeolic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
Νήια — Νήϊα , Νήϊον neut nom/voc/acc pl … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
νήια — νήιος neut nom/voc/acc pl νήιος neut nom/voc/acc pl νηιος of neut nom/voc/acc pl … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
νήιος — νήϊος, ΐη, ον θηλ. και ος, αττ. τ. νεῑος, α, ον, δωρ. τ. νάϊος, ΐα, ον (Α) 1. αυτός που ανήκει ή αναφέρεται σε πλοίο ή που είναι κατάλληλος για την κατασκευή πλοίου («νήϊα ξύλα», Ησίοδ.) 2. (το ουδ. πληθ. ως ουσ.) τὰ νήϊα κουπιά. [ΕΤΥΜΟΛ. <… … Dictionary of Greek
SAMOS — I. SAMOS oppid. Magnae Graeciae, apud oram Calabriae ulterioris Lycophr. Steph. nunc Crepacuore Barrio, apud Locros, seu Hieracium Urbem, inde 6. mill. pass. in Boream, ubi Pythagoras habitâsse dicitur. II. SAMOS vulgo SAMO hodieque a fluv.… … Hofmann J. Lexicon universale
δόρυ — Μακρύ κοντάρι με αιχμηρό άκρο, που το χρησιμοποίησαν ως όπλο οι λαοί της αρχαιότητας και είναι διαδεδομένο ακόμα και σήμερα σε πρωτόγονες φυλές. Για να έχει πιο αποτελεσματική και μακρόχρονη χρήση, το άκρο του δ. ήταν ενισχυμένο, από πολύ παλιά,… … Dictionary of Greek
ξυνήια — ξῡνήια , ξυνήιος common neut nom/voc/acc pl ξυνήϊα , σύνειμι 2 ibo go imperf ind act 1st sg (epic ionic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
