-
1 απειλεω
1) загонять(ἀπειληθεὴς ἐς ἀπορίην и ἐς στεινόν Her.)
2) грозить, угрожать(τινι Hom., Xen.; τινί τι Her., Plut.; τινι ποιήσειν τι Hom., Her., Thuc., Eur., Arph., Lys.; τι κατά τινος Plut.)
ἀ. μῦθον Hom. — произносить угрозу;οὐκέτι ἀπειλοῦμαι, ἀλλ΄ ἤδη ἀπειλῶ ἄλλοις Xen. — мне уж никто не угрожает, напротив, это я угрожаю другим;τὰ ἀπεληθέντα μετὰ ζημίας Plat. — (содержащиеся в законах) угрозы наказанием;3) обещать, сулить(τινι ῥέξειν ἑκατόμβην Hom.)
4) хвастаться, хвалиться Hom. -
2 επιβαλλω
(aor. 2 ἐπέβαλον, pf. ἐπιβέβληκα)1) (во или на что-л.) бросать, набрасывать (sc. τρίχας Hom.; κάρφος λεπτὸν τοῖς σώμασιν Plut.; τὰ ἱμάτιά τινι NT.)ἑωυτὸν ἐπιβαλεῖν ἐς τὸ πῦρ Her. — броситься в огонь;
ἐ. τέν ἀντίρρησιν Plut. — выступить с возражением;med. — возлагать, надевать на себя (πλόκον ἀνθέων χαίταισιν Eur.)2) насыпать, наваливать(ἐπὴ ἁμάξας τι Thuc.; ὕλην καὴ γῆν Xen.; κόπρον ἐπί τι Plat.)
3) класть, накладывать(τέν χεῖρα τῇ λαβῇ τοῦ ξίφους Plut.; τέν χεῖρα ἐπ΄ ἄροτρον NT.)
ἐ. χεῖρας ἐπί τινα NT. — схватить кого-л.4) брать в руки, браться(βοῶν ἐχέτλῃ Anth.; med. τοῖς αὐλοῖς Diod.)
5) ( об ударах) наносить(πληγάς τινι Xen.)
ἐ. ἱμάσθλην Hom. — бить кнутом6) (о печатях и т.п.) прикладывать, налагать(δακτύλιον Her.; σφραγῖδάς τινι Arph. и med. σφραγῖδας ἐπι τι Polyb.; σύμβολον Arph.; σημεῖα γράμμασι Plat., χαρακτῆρα Arst.)
7) ( об обязанностях) возлагать(τέν ταμιευτικέν ἀρχήν τινι Plut.)
8) (о наказаниях, податях и т.п.) налагатьἐ. φυγέν ἑωυτῷ Her. — обречь себя на изгнание9) (нис)посылать, причинять(ἀνάλγητά τινι Soph.; λύπην τινί Eur.; φόβους ψυχαῖς Plat.)
10) (о лекарствах и т.п.) прикладывать, применять(κρόκον καὴ νάρδον Plut.)
11) ( о мерах длины) прикладывать(τὸν πῆχυν τῷ μετρουμένῳ Arst.)
12) приставлять, пришивать(ἐπίβλημα ἐπὴ ἱματίῳ NT.)
13) прибавлять, добавлять(μηδὲν ἢ μικρόν τινι Arst.)
τὸ φῶς νέον ἀεὴ ἐ. Plat. — светить все новым светом14) помещать позади(τὸν τέταρτον στόλον τινί Polyb.)
15) отплывать, отправляться(Φεάς Hom.; Φεράς HH.)
16) устремляться, совершать набег, нападать(ἀλλήλοις Plat.; ἐπὴ τόπον τινά, εἰς τοὺς Λοκρούς Polyb.; τοῖς Ἀρβήλοις Diod.; τοῖς μυρίοις, sc. πολεμίοις Plut.; перен. τὰ κύματα ἐπέβαλλεν εἰς τὸ πλοῖον NT.)
ἥ ἑτέρα (γραμμέ) ἐπιβάλλει τῆς ἑτέρας Arst. — одна линия пересекает другую17) досл. падать, перен. восходитьὅπου ἂν ὅ ἥλιος ἐπιβάλλῃ Arst. и ἅμα τῷ τὸν ἥλιον ἐπιβάλλειν Polyb., — с восходом солнца
18) приходить на смену, (за кем или чем-л.) следовать(ἑξῆς Polyb.; τινί Plut. и ἐπί τινι Diod.)
ἐπιβαλὼν ἔφη Polyb. — выступив в свою очередь, он сказал;ἐπιβαλὼν ἔκλαιεν NT. — затем он заплакал;ἐπιβεβληκότες Ἀντιφῶντι Plut. — находящиеся в обществе Антифонта19) приходиться, выпадать на долю(τινί Her., Arst. и ἐπί τινα Dem.)
τοὺς Δελφοὺς ἐπέβαλλε τεταρτημόριον τοῦ μισθώματος παρασχεῖν Her. — Дельфам пришлось доставить четверть обусловленной суммы;κατὰ τὸν ἐπιβάλλοντα καιρόν Arst. — когда представится случай;τὸ ἐπιβάλλον (μέρος) Her., Dem., Polyb., Diod. и τὰ ἐπιβάλλοντα Plut. — доля, жребий, участь20) приличествовать, подобать, надлежать(φιλοσόφοις ἐπιβάλλει μάλιστα ὅ σχολαστικὸς βίος Plut.)
21) (тж. ἐ. την διάνοιαν Diod.) (на что-л.) набрасываться, (за что-л.) приниматься, посвящать себя(τοῖς κοινοῖς πράγμασιν, med. ναυπηγίᾳ Plut.)
22) med. отваживаться, предпринимать(τοσοῦτον ἔργον Plat.; ταύτην τέν μέθοδον Arst.; τόλμῃ καὴ πράξει τινί Polyb.)
ἐ. αὐθαίρετον δουλείαν Thuc. — добровольно отдать себя в рабство23) med. стремиться, замышлять, затевать(ποιεῖν τι Dem., Polyb.)
ἐνάρων ἐπιβαλλόμενος Hom. — жаждущий военной добычи;ἐ. τοῦ εὖ ζῆν Arst. — стремиться к счастливой жизни(ἐπὴ ταῖς νευραῖς Xen.)
ἐπιβεβλημένοι τοξόται Xen. — приготовившиеся к стрельбе лучники25) med. относиться, касаться(ἥ σκέψις ἐπιβάλλει τινί и περί τινος Arst.)
-
3 καταβαλλω
(fut. καταβαλῶ, aor. 2 κατέβαλον - эп. 3 л. sing. κάββαλε)1) выпускать из рук, ронять(ἀπὸ ἕο υἱόν Hom.)
; выпускать из когтей, бросать вниз(νεβρόν Hom.)
2) опускать вниз:(Ἄργος) οὔατα κάμβαλεν (= κάββαλεν) ἄμφω Hom. ( увидев хозяина)
, Аргос опустил оба уха; κ. τὰς ὀφρῦς Eur. опустить брови, т.е. разгладить чело, повеселеть3) отращивать, отпускать(ἴουλον ἀπὸ κροτάφων Theocr.)
4) бросать, сеять(εἰς γῆν φυτὸν καὴ σπέρμα Plat.)
5) сбрасывать, сталкивать, опрокидывать(τινὰ ἀπὸ τοῦ ἵππου Xen.; ἐπὴ χθονί, ἐνὴ πόντῳ Hes.; ἐν πάλῃ, sc. τὸν ἀντίπαλον Plat.; καταβαλλόμενοι, ἀλλ΄ οὐκ ἀπολλύμενοι NT.)
κ. ἀπ΄ ἐλπίδος Plat. — лишать надежды, приводить в уныние6) низвергать, разрушать, сносить(τὰ οἰκήματα, τὰ τῶν θεῶν ἀγάλματα Her.)
7) свергать, низводить(τινὰ εἰς τὸ μηδέν Her.)
8) валить, срубать(τὰ δενδρα Arst.)
9) умерщвлять, убивать(πολλοὺς Λακεδαιμονίων Her.; ἐάν τις ξύλῳ ἢ μαχαίρᾳ πατάξας καταβάλῃ Lys.)
10) сваливать, складывать(φιτροὺς ἐπ΄ ἀκτῆς Hom.)
11) приносить или закалывать в жертву(σφάγια, τὸ θῦμα δαίμοσιν Eur.)
12) распускать, распространять(φάτιν Her.; αἱ καταβεβλημέναι νῦν μαθήσεις Arst.)
13) ввергать, помещать, заключать(τινὰ ἐς ἑρκτήν Her.)
14) повергать, ввергать, приводить(εἰς συμφοράς Eur.; τινὰ εἰς φόβον, εἰς δόξαν, εἰς ἀπιστίαν Plat.)
καταβάλλεσθαι εἰς φθόνον Plat. — поддаться чувству зависти15) отвергать, отбрасывать прочьκατέβαλεν ὃ ἔλαβεν, ὡς ἕτερον ληψόμενος Xen. — он отбросил (кусок), который взял, чтобы выбрать другой;
οἱ καταβεβλημένοι Isocr. — пропащие люди, отверженные16) откладывать в сторону(τοὺς σκίπωνας Arph.)
17) устанавливать, ставить(κρεῖον ἐν πυρὸς αὐγῇ Hom.)
18) доставлять, накапливать(κ. σιτία τῇ στρατιῇ Her.)
19) доставлять (в виде дохода), давать, приносить(ἐπ΄ ἡμέρην ἑκάστην τάλαντον Her.)
20) вносить, платить, уплачивать(τἀργύριον Thuc.; τιμήν τινι ὑπέρ τινος Plat.; ζημίας Dem.)
21) давать, предоставлять(μαρτυρίαν Dem.; γεγραμμένα Plat.)
καταβάλλεσθαι εἰς τὰ δημόσια γράμματα Dem. — сдать свои документы в государственный архив;πολλοὴ λόγοι πρὸς αὐτὰ καταβέβληνται Arst. — в пользу этого приведены многие доводы22) преимущ. med. (тж. κ. θεμέλιον NT.) закладывать основы, основывать, класть начало (чему-л.), подготовлять(μέγαν οἶτον Eur.)
τέν τῆς ναυπηγίας ἀρχέν καταβάλλεσθαι Plat. — набрасывать основную схему постройки корабля;ὅ Στωϊκῶν αἵρεσιν καταβαλόμενος Plut. — (Зенон), положивший начало школе стоиков;ὅταν κρηπὴς καταβληθῇ ὀρθῶς Eur. — когда основа хорошо заложена -
4 μεγεθος
ион. μέγᾰθος - εος τό1) величина, размер(ы)πλῆθος μὲν ποσόν τι ἂν ἀριθμητὸν ᾖ, μ. δὲ ἂν μετρητὸν ᾖ Arst. — множество есть количество счисляемое, величина - то, что измеримо;
μεγάθεϊ σμικρός Her. — малый по размерам;μ. λαμβάνειν Xen. — увеличиваться, расти2) высота3) высокий рост, статность(εἶδος μ. τε Hom.; θαυμαστὸς τό τε μ. καὴ τὸ κάλλος Plat.)
4) степень, мера, уровень, сила(πόνων Eur.; τῆς παρανομίας Thuc.; τῆς ζημίας Lys.)
βοῆς μ. Thuc. — оглушительный крик5) размах, масштаб(τοῦ στόλου Plat.)
6) величие, могущество (sc. τοῦ δαίμονος Eur.)7) духовное величие, высокий дух(τοῦ ἀνδρός, sc. Διογένους Plut.)
-
5 πληθος
- εος τό1) множество(χρυσοῦ Plat.; πημάτων Aesch.)
στρατοῦ π. Her. — многочисленное войско;ἐς π. Thuc. — во множестве2) большинство, основная часть, главные силы(τοῦ στρατοῦ Her.; τῆς δυνάμεως Xen.)
τὸ π. ἐψηφίσαντο πολεμεῖν Thuc.ὡς πλήθει Plat. — в целом, вообще;ὡς ἐπὴ το π. Plat. — в большинстве случаев3) население(τῆσδε γῆς Eur.; τῆς πόλεως NT.)
4) народные массы, народ(ἐς τὸ π. φέρειν τὸ κράτος Her.; ἥ τοῦ πλήθους ἀρχή, δημοκρατία τοὔνομα κληθεῖσα Plat.)
ἐναντία τῷ ὑμετέρῳ πλήθει πράττοντες Lys. — действующие во вред вашему народу5) количество, число, численность(νεῶν Aesch.; πλήθει φοβερώτατος Thuc.)
πλήθεϊ πολλοί Her. — многочисленные;π. ἀνάριθμοι Aesch. — бесчисленные;π. ὡς δισχίλιοι Xen. — числом около двух тысяч6) размер(ы), т.е. объем или протяжение(χώρας Xen.; τῆς οὐσίας Plat.)
π. τῆς ζημίας Thuc. — мера наказания;πλήθει πολλῶν μηνῶν Soph. — по истечении многих месяцев;διὰ χρόνου π. Thuc. — в силу (большой) давности -
6 προστιθημι
дор. ποτιτίθημι1) прикладывать, приставлять(λίθον Hom.; κλίμακας τοῖς πύργοις Thuc.)
στέρνα τινὸς προσθέσθαι Eur. — прижать кого-л. к своей груди;χέρα π. ἐλάτη Eur. — хвататься рукой за сосну;π. γόνασίν τινος ὠλένας Eur. — обнимать чьи-л. колени руками;π. τοὺς μύωπας Polyb. — бить шпорами, шпорить2) притворять, затворять(τὰς θύρας Her.; τὰς πύλας Thuc.)
3) протягивать (в знак клятвы), простирать(χεῖρα δεξιάν Soph.)
4) тж. med. давать, передавать(τί τινι Aesch., Her.)
οὐ μόνον ἄνευ μισθοῦ, ἀλλὰ καὴ προστιθείς Plat. — не только без вознаграждения, но даже приплачивая;π. τινὰ πυρί Eur. — предавать кого-л. огню;π. τινὴ πόλιν Thuc. — передавать кому-л. город;τινά τινι γυναῖκα προσθεῖναι Her. — выдать кого-л. за кого-л. замуж;προσθέσθαι τινὰ δάμαρτα Soph. — взять кого-л. в жены5) накладывать, налагать, возлагать(πρῆγμά τινι Her.; τινὴ ζημίας Thuc.)
π. τινὴ ἀτιμίην Her. — покрывать кого-л. позором;τὰς ἀράς τινι π. Soph. — осыпать кого-л. проклятиями;π. τινὴ πρήσσειν τῇ δύναιτο ἄριστα Her. — поручить кому-л. действовать как можно лучше;ἐν δρόμῳ π. μέτρον Aesch. — умерять бег6) тж. med. причинять(τινὴ πόνους Eur.)
π. τινὴ ἔκπληξιν ἀφασίαν τε Eur. — повергнуть кого-л. в немое изумление;πόλεμον προσθέσθαι Her. — вступить в войну7) приписывать(θράσος τινί Eur.)
μέ τοῖς ὀλίγοις ἥ αἰτία προστεθῇ Thuc. — пусть не приписывается эта вина (лишь) немногим8) тж. med. прилагать, применятьπ. φιλανθρωπίαν εἴς τι Dem. — поступать человеколюбиво в чем-л. μῆνιν προσθέσθαι τινί Her. излить свой гнев на кого-л.
9) тж. med. добавлять, прибавлять, присоединять(τί τινι и πρός τινι Her., Plat. тж. ἐπί τινι Soph. и πρός τι Arst.)
ἐάν τι ἀφέλωμεν ἢ προσθῶμεν Plat. — если мы что-л. отнимем или прибавим;ἄγγελλε ὅρκον προστιθείς Soph. — объяви, подтвердив клятвой;προσθεὴς εἶπε παραβολήν NT. — он добавил (следующую) притчу;Ἀθηναίοις προσθεῖναι ἑαυτόν Thuc. — примкнуть к афинянам;προσθέσθαι τὸν δῆμον πρὸς τέν ἑωυτοῦ μοίρην Her. — привлечь народ на свою сторону;π. ἑαυτὸν ἐς πίστιν τινι Thuc. — доверяться кому-л.;προσθέσθαι φίλον τινά Her. — сделать кого-л. своим другом10) присоединять, приобщать(τινὰς τῇ ἐκκλησίᾳ NT.)
-
7 αντισταθμίζω
μετ.1) уравновешивать; уравнивать, балансировать; 2) равняться, быть равным;τα κέρδη δεν αντισταθμίζουν τάς ζημίας — доходы не покрывают расходов;
3) корректировать (показания компаса) -
8 εκτίμηση
[-ις (-εως)] η1) почитание, почёт, уважение;του έχω μεγάλη εκτίμηση — я его очень уважаю;
χαίρω μεγάλης εκτιμήσεως пользоваться большим уважением, быть в большом почёте;2) прям., перен. оценка;εκτίμηση ακινήτου — оценка недвижимого имущества;
εκτίμηση κέρδους (ζημίας) — определение дохода (ущерба);
εκτίμηση αποστάσεως — определение расстояния;
καταστάσεως (ενός γεγονότος) — оценка обстановки (события);κατ' εκτίμησιν — согласно оценке;
§ κατά την εκτίμησίν σου на твой вкус; по твоему усмотрению -
9 εξισώνω
[-ώ (ο)] μετ.1) уравновешивать, уравнивать; приравнивать, сравнивать; 2) балансировать, подводить баланс;εξισώνω λογαριασμό — сбалансировать счёт;
3) мат. составлять уравнение;1) — равняться, сравниваться;εξισώνομαι [-ούμαι]
θέλει να εξισωθεί με τούς μεγάλους — он хочет, чтобы на него смотрели как на взрослого;
2) уравновешиваться, уравниваться;τα κέρδη εξισούνται προς τάς ζημίας — прибыль равна убыткам
См. также в других словарях:
ζημίας — ζημίᾱς , ζημία loss fem acc pl ζημίᾱς , ζημία loss fem gen sg (attic doric aeolic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
αδίκημα — Πράξη ή παράλειψη αντίθετη με τους νομικούς κανόνες, που έχει ως αποτέλεσμα τη βλάβη ή την προσβολή ενός δημόσιου ή ιδιωτικού αγαθού (ζωή, τιμή, περιουσία κλπ. ατόμων, ακεραιότητα, παραβίαση μυστικών κλπ. της χώρας, ασφάλεια του κρατούντος… … Dictionary of Greek
αποζημίωση — Το ποσό που υποχρεώνεται να καταβάλει κάποιος σε τρίτο, ως αποκατάσταση της ζημιάς που του προξένησε με πράξη ή παράλειψή του, αντίθετη προς τον νόμο. Σκοπός της α. είναι η υλική και ηθική –σε ορισμένες περιπτώσεις– αποκατάσταση του προσώπου που… … Dictionary of Greek
ασφάλεια — Σύμβαση με την οποία ο ασφαλιστής, με αντάλλαγμα την καταβολή ορισμένου ποσού (που ονομάζεται ασφάλιστρο), αναλαμβάνει την υποχρέωση να αποζημιώσει τον ασφαλιζόμενο μέσα στα όρια της συμφωνίας, για τη ζημιά που έπαθε από ένα ατύχημα (α. κατά… … Dictionary of Greek
βλάβη — Η κατά παράβαση του νόμου, ή συμβατικής υποχρέωσης, πρόκληση ζημίας σε άλλο πρόσωπο. Προϋποτίθεται ότι μεσολάβησε προσβολή ενός ξένου συμφέροντος που προστατεύεται από το δίκαιο. Η προσβολή αυτή μπορεί να προέρχεται είτε από τη μη εκπλήρωση… … Dictionary of Greek
επιχείρηση — Η οργανωμένη οικονομική δραστηριότητα που είναι προσανατολισμένη στην παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών για την αγορά. Η ύπαρξη των ε. είναι χαρακτηριστικό των ανεπτυγμένων οικονομικών συστημάτων, στα οποία η παραγωγική δραστηριότητα δεν αποσκοπεί… … Dictionary of Greek
ναυταπάτη — η (νομ.) αδίκημα που συνίσταται σε δόλια πρόκληση ζημιάς στο πλοίο ή στο φορτίο από τον πλοίαρχο ή από το πλήρωμα με σκοπό την πρόκληση βλάβης στον πλοιοκτήτη ή σε πρόκληση ζημιάς από τον ίδιο τον πλοιοκτήτη για να εισπράξει την ασφάλεια. [ΕΤΥΜΟΛ … Dictionary of Greek
τιμή — Όρος με τον οποίο χαρακτηρίζεται η ποσότητα χρήματος που δίνεται σε αντάλλαγμα αγαθών ή υπηρεσιών ή, πιο συγκεκριμένα, η αξία των αγαθών και των υπηρεσιών εκφραζόμενη σε χρήμα. Συχνά, αντί για τη λέξη τ., προτιμούν να χρησιμοποιούν, ειδικά στην… … Dictionary of Greek
бѣгати — БѢГА|ТИ (232), Ю, ѤТЬ гл. 1.Бежать, передвигаться бегом: Римлѩнинъ же нѣкыи ѡ(т) коньникъ нарочитыи... гонѩ на кони, въсхытивъ нѣкоѥго оуношю ѡ(т) соупротивныхъ бѣгающю крѣпка тѣломь и въѡроужена, за шию имъ и преклонивъ ѥго коню бѣгающю… … Словарь древнерусского языка (XI-XIV вв.)
остоужати — ОСТОУЖА|ТИ (2*), Ю, ѤТЬ гл. 1.Устранять, исключать: Не ˫ако сн҃ве присни. ˫авившесѧ приидоша. но ˫ако чада скверна и чюжа. что ради приѥмлеть рекуше. ѡстужающе себе. ѡбщениѥ и ѥдинод҃шьѥ моѥ. (ὑπεξαιροῦντες) ФСт XIV/XV, 54а. 2. Зд. Наносить урон … Словарь древнерусского языка (XI-XIV вв.)
PUTEUS — apud Scotos ad supplicia usurpatus, quibus mares furcâ suspendere, feminas puteo immergere mos; Unde ius furcarum et putei. Idem de veteribus Germanistradit Cornel. Tacitus de German. morib. Apud Plautum, poena fuit furacium coquorum, uti… … Hofmann J. Lexicon universale