Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

īn-solitus

  • 1 solitus

        solitus adj.    [P. of soleo], wonted, accustomed, usual, habitual, ordinary, common: opus, O.: artes, O.: solito matrum de more locuta est, V.: Germanorum inertia, Ta.
    * * *
    solita, solitum ADJ
    usual, customary

    Latin-English dictionary > solitus

  • 2 solitus

    sŏlĭtus, a, um, Part. and P. a., from soleo.

    Lewis & Short latin dictionary > solitus

  • 3 solitus

    accustomed, usual, habitual, ordinary, customary.

    Latin-English dictionary of medieval > solitus

  • 4 īn-solitus

        īn-solitus adj.,    unaccustomed, unused, unfamiliar, strange: feminae in virorum conventum: insolitae fugiunt in flumina phocae, i. e. contrary to their custom, V.: ad laborem, Cs.: rerum bellicarum, S.: eius tumultūs equi, L.—Unusual, uncommon, strange: verbum: tumultus, S.: motus, V.: mihi loquacitas: talibus labor, S.: novum et moribus veterum insolitum, something unknown, Ta.: machinae, insolitum sibi, a strange thing, Ta.

    Latin-English dictionary > īn-solitus

  • 5 soleo

    sŏlĕo, ĭtus, 2 ( pres. solinunt, for solent, acc. to Fest. s. v. nequinunt, p. 162 Müll.; perf. solui, Cato and Enn. acc. to Varr. L.L. 9, § 107: soluerint, Cael. ap. Non. 509, 2: soluerat, Sall. Fragm. ap. Prisc. p. 872 P.; or H. 2, 55 Dietsch; no fut., v. Neue, Formenl. 2, 591; 609), v. n. [cf. suesco].
    I.
    In gen., to use, be wont, be accustomed (cf. assuesco).
    (α).
    With inf. (so most freq.); act.:

    qui mentiri solet, pejerare consuevit,

    Cic. Rosc. Com. 16, 46:

    ruri crebro esse soleo,

    Ter. Hec. 2, 1, 18:

    nihil ego in occulto agere soleo,

    Plaut. Trin. 3, 2, 86:

    hi (servi) solent esse eris utibiles,

    id. Most. 4, 1, 2; id. Capt. 3, 1, 23: nam vi depugnare sues stolidi soliti sunt, Enn. ap. Fest. p. 317 Müll. (Ann. v. 109 Vahl.): quaerunt in scirpo, soliti quod dicere, nodum, Enn. ap. Fest. p. 330 Müll. (Sat. v. 46 Vahl.):

    qui (paterā) Pterela potitare rex solitus est,

    Plaut. Am. 1, 1, 105; 1, 1, 263:

    quā (consuetudine) solitus sum uti,

    Cic. de Or. 1, 30, 135:

    soliti prandere,

    Hor. S. 2, 3, 245:

    (cum Thucydides), id quod optimo cuique Athenis accidere solitum est, in exsilium pulsus esset,

    Cic. de Or. 2, 13, 56 et saep.;

    often solitus eram = solebam,

    Sall. C. 50, 1; id. J. 4, 7; Liv. 38, 1, 7 al.—
    (β).
    With inf. pass.:

    majore operā ibi serviles nuptiae, quam liberales etiam, curari solent,

    Plaut. Cas. prol. 74:

    verum illud verbum est, vulgo quod dici solet,

    Ter. And. 2, 5, 15; cf. id. Heaut. 3, 2, 9:

    unde videri Danaum solitae naves,

    Verg. A. 2, 462:

    ad haec illa dici solent,

    Cic. Rep. 3, 16, 26:

    permirum mihi videri solet,

    id. ib. 5, 5, 7:

    si (domus) alio domino solita est frequentari,

    id. Off. 1, 39, 139:

    quod spernerentur ab iis a quibus essent coli soliti,

    id. Sen. 3, 7:

    ut solet fieri,

    Curt. 3, 8, 20; 4, 3, 7:

    ut fieri solet,

    Lact. 1, 15, 2 et saep.—
    (γ).
    Without inf.:

    cave tu idem faxis, alii quod servi solent,

    Plaut. As. 2, 1, 8:

    me dico ire, quo saturi solent,

    id. Curc. 2, 3, 83:

    artior, quam solebat, somnus complexus est,

    Cic. Rep. 6, 10, 10: Pl. Nugas garris. Cu. Soleo, Plaut. Curc. 5, 2, 6:

    ita ego soleo,

    id. Men. 1, 2, 31:

    sic soleo,

    Ter. Ad. 5, 7, 25; cf. id. Eun. 2, 2, 48:

    eodem pacto ut comici servi solent, Coniciam in collum pallium,

    Plaut. Capt. 4, 1, 11:

    credo jam, ut solet, Jurgabit,

    Ter. Ad. 1, 1, 54:

    agedum, ut soles,

    id. Phorm. 5, 3, 1; cf.:

    ut solitus es,

    Plaut. Trin. 3, 2, 25:

    cum audissem Antiochum, ut solebam,

    Cic. Fin. 5, 1, 1:

    quod plerumque in atroci negotio solet,

    Sall. C. 29, 2:

    quod prava ambitio solet,

    id. J. 96, 3:

    ut solebat,

    Amm. 16, 11, 15:

    cum quaedam in collibus, ut solet, controversia pastorum esset orta,

    Cic. Clu. 59, 161; Sall. J. 15, 5; 25, 3; Curt. 4, 1, 24.—So often with Plautus in the part. pres.: Di. Mala femina es. As. Solens sum:

    ea est disciplina,

    that's my way, Plaut. Truc. 1, 2, 29; cf. id. Am. 1, 1, 43:

    lubens fecero et solens,

    id. Cas. 5, 1, 14:

    ego abscessi solens Paulum ab illis,

    id. Ep. 2, 2, 53.—
    II.
    In partic., to have intercourse with, in mal. part. (rare): viris cum suis praedicant nos solere;

    Suas pellices esse aiunt,

    Plaut. Cist. 1, 1, 38; Cat. 113, 1.—Hence, sŏlĭtus, a, um, P. a., in a passive sense (which one is used to, or which usually happens), wonted, accustomed, usual, habitual, ordinary (freq. since the Aug. per.; not in Cic. or Cæs.; cf. consuetus); absol.:

    solito membra levare toro,

    Tib. 1, 1, 44:

    ad solitum rusticus ibit opus,

    Ov. F. 4, 168:

    cunctantibus solita insolitaque alimenta deerant,

    Tac. H. 4, 60:

    chori,

    Prop. 1, 20, 46:

    locus,

    Ov. M. 4, 83:

    torus,

    Tib. 1, 1, 44:

    ars,

    id. 1, 9, 66:

    artes,

    Ov. M. 11, 242:

    virtus,

    Verg. A. 11, 415:

    mos,

    Ov. H. 21, 127; id. P. 3, 1, 165:

    honores,

    Tac. A. 3, 5:

    inertia Germanorum,

    id. G. 45:

    exercitationes,

    Suet. Tib. 13 et saep.—With dat.:

    armamenta Liburnicis solita,

    Tac. H. 5, 23; cf. in the foll. —Hence, subst.: sŏlĭtum, i, n., the customary, what is usual: hostibus gratiam habendam, [p. 1719] quod solitum quicquam liberae civitatis fieret (opp. res desueta), a usual thing in a free state, Liv. 3, 38, 9:

    proinde tona eloquio, solitum tibi!

    according to your custom, Verg. A. 11, 383:

    ultra solitum,

    Tac. A. 4, 64, 1.—In plur.:

    parentum neces aliaque solita regibus ausi,

    Tac. H. 5, 8 fin.; cf.: praeter solita vitiosis magistratibus, Sall. Fragm. ap. Non. 314, 23:

    si quando aliquid ex solito variaret,

    Vell. 2, 41, 3:

    nescio quā praeter solitum dulcedine laeti,

    Verg. G. 1, 412; so,

    praeter solitum,

    Hor. C. 1, 6, 20:

    supra solitum,

    Sen. Ben. 6, 36, 1; and esp. freq. with a comparative in the abl. comp. solito:

    solito formosior Aesone natus,

    more than usually handsome, Ov. M. 7, 84; so,

    solito uberior,

    id. ib. 9, 105:

    blandior,

    id. A. A. 2, 411:

    exactior,

    Suet. Tib. 18:

    frequentiores,

    id. ib. 37:

    velocius,

    Ov. M. 14, 388:

    citius,

    id. F. 5, 547:

    plus,

    id. H. 15, 47; Liv. 24, 9:

    magis,

    id. 25, 7.

    Lewis & Short latin dictionary > soleo

  • 6 solitum

    sŏlĕo, ĭtus, 2 ( pres. solinunt, for solent, acc. to Fest. s. v. nequinunt, p. 162 Müll.; perf. solui, Cato and Enn. acc. to Varr. L.L. 9, § 107: soluerint, Cael. ap. Non. 509, 2: soluerat, Sall. Fragm. ap. Prisc. p. 872 P.; or H. 2, 55 Dietsch; no fut., v. Neue, Formenl. 2, 591; 609), v. n. [cf. suesco].
    I.
    In gen., to use, be wont, be accustomed (cf. assuesco).
    (α).
    With inf. (so most freq.); act.:

    qui mentiri solet, pejerare consuevit,

    Cic. Rosc. Com. 16, 46:

    ruri crebro esse soleo,

    Ter. Hec. 2, 1, 18:

    nihil ego in occulto agere soleo,

    Plaut. Trin. 3, 2, 86:

    hi (servi) solent esse eris utibiles,

    id. Most. 4, 1, 2; id. Capt. 3, 1, 23: nam vi depugnare sues stolidi soliti sunt, Enn. ap. Fest. p. 317 Müll. (Ann. v. 109 Vahl.): quaerunt in scirpo, soliti quod dicere, nodum, Enn. ap. Fest. p. 330 Müll. (Sat. v. 46 Vahl.):

    qui (paterā) Pterela potitare rex solitus est,

    Plaut. Am. 1, 1, 105; 1, 1, 263:

    quā (consuetudine) solitus sum uti,

    Cic. de Or. 1, 30, 135:

    soliti prandere,

    Hor. S. 2, 3, 245:

    (cum Thucydides), id quod optimo cuique Athenis accidere solitum est, in exsilium pulsus esset,

    Cic. de Or. 2, 13, 56 et saep.;

    often solitus eram = solebam,

    Sall. C. 50, 1; id. J. 4, 7; Liv. 38, 1, 7 al.—
    (β).
    With inf. pass.:

    majore operā ibi serviles nuptiae, quam liberales etiam, curari solent,

    Plaut. Cas. prol. 74:

    verum illud verbum est, vulgo quod dici solet,

    Ter. And. 2, 5, 15; cf. id. Heaut. 3, 2, 9:

    unde videri Danaum solitae naves,

    Verg. A. 2, 462:

    ad haec illa dici solent,

    Cic. Rep. 3, 16, 26:

    permirum mihi videri solet,

    id. ib. 5, 5, 7:

    si (domus) alio domino solita est frequentari,

    id. Off. 1, 39, 139:

    quod spernerentur ab iis a quibus essent coli soliti,

    id. Sen. 3, 7:

    ut solet fieri,

    Curt. 3, 8, 20; 4, 3, 7:

    ut fieri solet,

    Lact. 1, 15, 2 et saep.—
    (γ).
    Without inf.:

    cave tu idem faxis, alii quod servi solent,

    Plaut. As. 2, 1, 8:

    me dico ire, quo saturi solent,

    id. Curc. 2, 3, 83:

    artior, quam solebat, somnus complexus est,

    Cic. Rep. 6, 10, 10: Pl. Nugas garris. Cu. Soleo, Plaut. Curc. 5, 2, 6:

    ita ego soleo,

    id. Men. 1, 2, 31:

    sic soleo,

    Ter. Ad. 5, 7, 25; cf. id. Eun. 2, 2, 48:

    eodem pacto ut comici servi solent, Coniciam in collum pallium,

    Plaut. Capt. 4, 1, 11:

    credo jam, ut solet, Jurgabit,

    Ter. Ad. 1, 1, 54:

    agedum, ut soles,

    id. Phorm. 5, 3, 1; cf.:

    ut solitus es,

    Plaut. Trin. 3, 2, 25:

    cum audissem Antiochum, ut solebam,

    Cic. Fin. 5, 1, 1:

    quod plerumque in atroci negotio solet,

    Sall. C. 29, 2:

    quod prava ambitio solet,

    id. J. 96, 3:

    ut solebat,

    Amm. 16, 11, 15:

    cum quaedam in collibus, ut solet, controversia pastorum esset orta,

    Cic. Clu. 59, 161; Sall. J. 15, 5; 25, 3; Curt. 4, 1, 24.—So often with Plautus in the part. pres.: Di. Mala femina es. As. Solens sum:

    ea est disciplina,

    that's my way, Plaut. Truc. 1, 2, 29; cf. id. Am. 1, 1, 43:

    lubens fecero et solens,

    id. Cas. 5, 1, 14:

    ego abscessi solens Paulum ab illis,

    id. Ep. 2, 2, 53.—
    II.
    In partic., to have intercourse with, in mal. part. (rare): viris cum suis praedicant nos solere;

    Suas pellices esse aiunt,

    Plaut. Cist. 1, 1, 38; Cat. 113, 1.—Hence, sŏlĭtus, a, um, P. a., in a passive sense (which one is used to, or which usually happens), wonted, accustomed, usual, habitual, ordinary (freq. since the Aug. per.; not in Cic. or Cæs.; cf. consuetus); absol.:

    solito membra levare toro,

    Tib. 1, 1, 44:

    ad solitum rusticus ibit opus,

    Ov. F. 4, 168:

    cunctantibus solita insolitaque alimenta deerant,

    Tac. H. 4, 60:

    chori,

    Prop. 1, 20, 46:

    locus,

    Ov. M. 4, 83:

    torus,

    Tib. 1, 1, 44:

    ars,

    id. 1, 9, 66:

    artes,

    Ov. M. 11, 242:

    virtus,

    Verg. A. 11, 415:

    mos,

    Ov. H. 21, 127; id. P. 3, 1, 165:

    honores,

    Tac. A. 3, 5:

    inertia Germanorum,

    id. G. 45:

    exercitationes,

    Suet. Tib. 13 et saep.—With dat.:

    armamenta Liburnicis solita,

    Tac. H. 5, 23; cf. in the foll. —Hence, subst.: sŏlĭtum, i, n., the customary, what is usual: hostibus gratiam habendam, [p. 1719] quod solitum quicquam liberae civitatis fieret (opp. res desueta), a usual thing in a free state, Liv. 3, 38, 9:

    proinde tona eloquio, solitum tibi!

    according to your custom, Verg. A. 11, 383:

    ultra solitum,

    Tac. A. 4, 64, 1.—In plur.:

    parentum neces aliaque solita regibus ausi,

    Tac. H. 5, 8 fin.; cf.: praeter solita vitiosis magistratibus, Sall. Fragm. ap. Non. 314, 23:

    si quando aliquid ex solito variaret,

    Vell. 2, 41, 3:

    nescio quā praeter solitum dulcedine laeti,

    Verg. G. 1, 412; so,

    praeter solitum,

    Hor. C. 1, 6, 20:

    supra solitum,

    Sen. Ben. 6, 36, 1; and esp. freq. with a comparative in the abl. comp. solito:

    solito formosior Aesone natus,

    more than usually handsome, Ov. M. 7, 84; so,

    solito uberior,

    id. ib. 9, 105:

    blandior,

    id. A. A. 2, 411:

    exactior,

    Suet. Tib. 18:

    frequentiores,

    id. ib. 37:

    velocius,

    Ov. M. 14, 388:

    citius,

    id. F. 5, 547:

    plus,

    id. H. 15, 47; Liv. 24, 9:

    magis,

    id. 25, 7.

    Lewis & Short latin dictionary > solitum

  • 7 ē-dīcō

        ē-dīcō dīxī, dictus, ere    (imper. ējīce for ēdīc, V.).—Of a magistrate or officer, to declare, publish, make known, proclaim, order, establish, decree, ordain: edictā die: diem comitiis, L.: diem ad conveniendum militibus, L.: iustitium: senatum in diem posterum, a session of, L.: ut senatus ad vestitum rediret: edicto, ne quis iniussu pugnaret, L.: cum edixissent, senatus adesset: sociis, arma capessent, V.: sese iudicium non daturum. — Of the praetor, to announce a policy, make an inaugural address: est tibi edicendum quae sis observaturus.—To make known, announce, declare, appoint, establish, order, ordain, warn: Hoc, H.: ne vir ad eam adeat, T.: uti turba veniant, H.: nostrum esse filium, T.: mergos suavīs assos (esse), H.: iussus quae sciret edicere, S.: quid reprehendere Scipio solitus sit: herbam Carpere ovīs, V.

    Latin-English dictionary > ē-dīcō

  • 8 soleō

        soleō —, itus, ēre,    to use, be wont, be accustomed qui mentiri solet: ruri esse crebro soleo, T.: soliti prandere, H.: id quod optimo cuique Athenis accidere solitum est: volgo quod dici solet, T.: unde videri Danaum solitae naves, V.: si (domus) alio domino solita est frequentari.— Ellipt.: Sic soleo amicos (sc. beare), T.: cum eum defenderit item, qui te solebat: Agedum, ut soles, T.: quod prava ambitio solet, S.: quod in tali re solet, S.—To cohabit: cum alquā, Ct.
    * * *
    solere, solitus sum V SEMIDEP
    be in the habit of; become accustomed to

    Latin-English dictionary > soleō

  • 9 adlatro

    al-lā̆tro ( adl-), āvi, ātum, 1, v. a., lit., to bark at; not used before the Aug. per., and trop. of persons, to assail with harsh words, to revile, rail at; and of the sea, to break upon, or dash against, the shore (the simple verb seems to be used for this in the lit. sense, Plaut. Poen. 5, 4, 64; Hor. Epod. 5, 59; id. Ep. 1, 2, 66; Aur. Vict. Vir. Ill. 49, 2;

    v. latro): Cato adlatrare Africani magnitudinem solitus erat,

    Liv. 38, 54; cf. Quint. 8, 6, 9:

    adlatres licet usque nos,

    Mart. 5, 61; so id. 2, 61; Sil. 8, 292:

    oram tot maria adlatrant,

    Plin. 4, 5, 9, § 19; so id. 2, 68, 68, § 173.

    Lewis & Short latin dictionary > adlatro

  • 10 alioqui

    ălĭōquī (Corssen, Ausspr. II. p. 839, questions the MS. authority for the forms ălĭ-ōquin and cĕtĕrōquin, but if they are genuine, he believes they have the prep. in affixed, as in deoin), adv. (prop. abl. alioqui, i. e. alio quo modo, in some other way; used in the ante-Aug. per. only once in Lucr.; but freq. after that per., esp. by the histt., and by Pliny the younger).
    I.
    Lit., to indicate that something has its existence or right in all but the exception given, in other respects, for the rest, otherwise; Gr. allôs, often with adj. standing either before or after it:

    milites tantum, qui sequerentur currum, defuerunt: alioqui magnificus triumphus fuit,

    Liv. 37, 46 Madv.;

    8, 9: Hannibal tumulum tutum commodumque alioqui, nisi quod longinquae aquationis erat, cepit,

    id. 30, 29, 10:

    atqui si vitiis mediocribus ac mea paucis Mendosa est natura, alioquin recta,

    Hor. S. 1, 6, 66 K. and H.:

    solitus alioquin id temporis luxus principis intendere,

    Tac. A. 13, 20 Halm; so id. ib. 4, 37; Curt. 7, 4, 8; 8, 2, 2.—Sometimes concessive, hence also with quamquam, quamvis, cum, as for the rest, besides: triumphatum de Tiburtibus: alioqui mitis victoria fuit, i. e. although in other respects the victory was, etc., Liv. 7, 19: at si tantula pars oculi media illa peresa est, Incolumis quamvis alioqui splendidus orbis ( al though in other respects uninjured and clear) occidit extemplo lumen, Lucr. 3, 414 (Lachmann rejected this line; Munro receives it and reads alioquoi):

    ideo nondum eum legi, cum alioqui validissime cupiam,

    Plin. Ep. 9, 35 Keil; so Plin. 10, 69, 93, § 198.—
    II.
    Transf.
    A.
    To indicate that something exists, avails, or has influence in other cases beside those mentioned, yet, besides, moreover (syn.:

    porro, praeterea): sed haec quidem alioquin memoria magni professoris, uti interponeremus, effecit,

    Cels. 8, 4:

    ne pugnemus igitur, cum praesertim plurimis alioqui Graecis sit utendum,

    very many other Greek words besides, Quint. 2, 14, 4 Halm:

    non tenuit iram Alexander, cujus alioqui potens non erat,

    of which he had not the control at other times, Curt. 4, 2, 6; Tac. H. 3, 32:

    quā occasione Caesar, validus alioquin spernendis honoribus hujuscemodi orationem coepit,

    id. A. 4, 37.—So in questions, Quint. 4, 5, 3.—Also et alioqui in Pliny: afficior curā; et alioqui meus pudor, mea dignitas in discrimen adducitur, Plin Ep. 2, 9, 1; so id. ib. 10, 42, 2; id. Pan. 45, 4; 68, 7; 7, 9.—And in copulative clauses with et... et, cum... tum, etc., both in general (or in other respects)... and:

    et alioqui opportune situm, et transitus eā est in Labeates,

    Liv. 43, 19:

    mors Marcelli cum alioqui miserabilis fuit, tum quod, etc.,

    id. 27, 27, 11; so Quint. 5, 6, 4; 12, 10, 63.—
    B.
    To indicate that something is in itself situated so and so, or avails in a certain manner, in itself, even in itself, himself, etc.: corpus, quod illa (Phryne) speciosissima alioqui ( in herself even most beautiful) diductā nudaverat tunicā, Quint. 2, 15, 9 Spald.; 10, 3, 13; 2, 1, 4.—
    C.
    Ellipt. like the Gr. allôs, and commonly placed at the beginning of a clause, to indicate that something must happen, if the previous assertion or assumption shall not be (which fact is not [p. 86] expressed), otherwise, else (cf. aliter, b. g):

    vidistine aliquando Clitumnum fontem? si nondum (et puto nondum: alioqui narrāsses mihi),

    Plin. Ep. 8, 8; 1, 20: Nec, si pugnent inter se, qui idem didicerunt, idcirco ars, quae utrique tradita est, non erit;

    alioqui nec armorum, etc.,

    Quint. 2, 17, 33; so id. 4, 2, 23:

    non inornata debet esse brevitas, alioqui sit indocta,

    id. 4, 2, 46:

    Da mihi liberos, alioquin moriar,

    Vulg. Gen. 30, 1; ib. Matt. 6, 1; ib. Heb. 9, 17:

    languescet alioqui industria, si nullus ex se metus aut spes,

    Tac. A. 2, 38.—
    D.
    (Eccl. Lat.) As an advers. conj., but (cf. ceterum and the Gr. alla):

    alioquin mitte manum tuam et tange os ejus et carnem,

    Vulg. Job, 2, 5. Cf. Hand, Turs. I. pp. 234-241.

    Lewis & Short latin dictionary > alioqui

  • 11 alioquin

    ălĭōquī (Corssen, Ausspr. II. p. 839, questions the MS. authority for the forms ălĭ-ōquin and cĕtĕrōquin, but if they are genuine, he believes they have the prep. in affixed, as in deoin), adv. (prop. abl. alioqui, i. e. alio quo modo, in some other way; used in the ante-Aug. per. only once in Lucr.; but freq. after that per., esp. by the histt., and by Pliny the younger).
    I.
    Lit., to indicate that something has its existence or right in all but the exception given, in other respects, for the rest, otherwise; Gr. allôs, often with adj. standing either before or after it:

    milites tantum, qui sequerentur currum, defuerunt: alioqui magnificus triumphus fuit,

    Liv. 37, 46 Madv.;

    8, 9: Hannibal tumulum tutum commodumque alioqui, nisi quod longinquae aquationis erat, cepit,

    id. 30, 29, 10:

    atqui si vitiis mediocribus ac mea paucis Mendosa est natura, alioquin recta,

    Hor. S. 1, 6, 66 K. and H.:

    solitus alioquin id temporis luxus principis intendere,

    Tac. A. 13, 20 Halm; so id. ib. 4, 37; Curt. 7, 4, 8; 8, 2, 2.—Sometimes concessive, hence also with quamquam, quamvis, cum, as for the rest, besides: triumphatum de Tiburtibus: alioqui mitis victoria fuit, i. e. although in other respects the victory was, etc., Liv. 7, 19: at si tantula pars oculi media illa peresa est, Incolumis quamvis alioqui splendidus orbis ( al though in other respects uninjured and clear) occidit extemplo lumen, Lucr. 3, 414 (Lachmann rejected this line; Munro receives it and reads alioquoi):

    ideo nondum eum legi, cum alioqui validissime cupiam,

    Plin. Ep. 9, 35 Keil; so Plin. 10, 69, 93, § 198.—
    II.
    Transf.
    A.
    To indicate that something exists, avails, or has influence in other cases beside those mentioned, yet, besides, moreover (syn.:

    porro, praeterea): sed haec quidem alioquin memoria magni professoris, uti interponeremus, effecit,

    Cels. 8, 4:

    ne pugnemus igitur, cum praesertim plurimis alioqui Graecis sit utendum,

    very many other Greek words besides, Quint. 2, 14, 4 Halm:

    non tenuit iram Alexander, cujus alioqui potens non erat,

    of which he had not the control at other times, Curt. 4, 2, 6; Tac. H. 3, 32:

    quā occasione Caesar, validus alioquin spernendis honoribus hujuscemodi orationem coepit,

    id. A. 4, 37.—So in questions, Quint. 4, 5, 3.—Also et alioqui in Pliny: afficior curā; et alioqui meus pudor, mea dignitas in discrimen adducitur, Plin Ep. 2, 9, 1; so id. ib. 10, 42, 2; id. Pan. 45, 4; 68, 7; 7, 9.—And in copulative clauses with et... et, cum... tum, etc., both in general (or in other respects)... and:

    et alioqui opportune situm, et transitus eā est in Labeates,

    Liv. 43, 19:

    mors Marcelli cum alioqui miserabilis fuit, tum quod, etc.,

    id. 27, 27, 11; so Quint. 5, 6, 4; 12, 10, 63.—
    B.
    To indicate that something is in itself situated so and so, or avails in a certain manner, in itself, even in itself, himself, etc.: corpus, quod illa (Phryne) speciosissima alioqui ( in herself even most beautiful) diductā nudaverat tunicā, Quint. 2, 15, 9 Spald.; 10, 3, 13; 2, 1, 4.—
    C.
    Ellipt. like the Gr. allôs, and commonly placed at the beginning of a clause, to indicate that something must happen, if the previous assertion or assumption shall not be (which fact is not [p. 86] expressed), otherwise, else (cf. aliter, b. g):

    vidistine aliquando Clitumnum fontem? si nondum (et puto nondum: alioqui narrāsses mihi),

    Plin. Ep. 8, 8; 1, 20: Nec, si pugnent inter se, qui idem didicerunt, idcirco ars, quae utrique tradita est, non erit;

    alioqui nec armorum, etc.,

    Quint. 2, 17, 33; so id. 4, 2, 23:

    non inornata debet esse brevitas, alioqui sit indocta,

    id. 4, 2, 46:

    Da mihi liberos, alioquin moriar,

    Vulg. Gen. 30, 1; ib. Matt. 6, 1; ib. Heb. 9, 17:

    languescet alioqui industria, si nullus ex se metus aut spes,

    Tac. A. 2, 38.—
    D.
    (Eccl. Lat.) As an advers. conj., but (cf. ceterum and the Gr. alla):

    alioquin mitte manum tuam et tange os ejus et carnem,

    Vulg. Job, 2, 5. Cf. Hand, Turs. I. pp. 234-241.

    Lewis & Short latin dictionary > alioquin

  • 12 allatro

    al-lā̆tro ( adl-), āvi, ātum, 1, v. a., lit., to bark at; not used before the Aug. per., and trop. of persons, to assail with harsh words, to revile, rail at; and of the sea, to break upon, or dash against, the shore (the simple verb seems to be used for this in the lit. sense, Plaut. Poen. 5, 4, 64; Hor. Epod. 5, 59; id. Ep. 1, 2, 66; Aur. Vict. Vir. Ill. 49, 2;

    v. latro): Cato adlatrare Africani magnitudinem solitus erat,

    Liv. 38, 54; cf. Quint. 8, 6, 9:

    adlatres licet usque nos,

    Mart. 5, 61; so id. 2, 61; Sil. 8, 292:

    oram tot maria adlatrant,

    Plin. 4, 5, 9, § 19; so id. 2, 68, 68, § 173.

    Lewis & Short latin dictionary > allatro

  • 13 ceteroquin

    ălĭōquī (Corssen, Ausspr. II. p. 839, questions the MS. authority for the forms ălĭ-ōquin and cĕtĕrōquin, but if they are genuine, he believes they have the prep. in affixed, as in deoin), adv. (prop. abl. alioqui, i. e. alio quo modo, in some other way; used in the ante-Aug. per. only once in Lucr.; but freq. after that per., esp. by the histt., and by Pliny the younger).
    I.
    Lit., to indicate that something has its existence or right in all but the exception given, in other respects, for the rest, otherwise; Gr. allôs, often with adj. standing either before or after it:

    milites tantum, qui sequerentur currum, defuerunt: alioqui magnificus triumphus fuit,

    Liv. 37, 46 Madv.;

    8, 9: Hannibal tumulum tutum commodumque alioqui, nisi quod longinquae aquationis erat, cepit,

    id. 30, 29, 10:

    atqui si vitiis mediocribus ac mea paucis Mendosa est natura, alioquin recta,

    Hor. S. 1, 6, 66 K. and H.:

    solitus alioquin id temporis luxus principis intendere,

    Tac. A. 13, 20 Halm; so id. ib. 4, 37; Curt. 7, 4, 8; 8, 2, 2.—Sometimes concessive, hence also with quamquam, quamvis, cum, as for the rest, besides: triumphatum de Tiburtibus: alioqui mitis victoria fuit, i. e. although in other respects the victory was, etc., Liv. 7, 19: at si tantula pars oculi media illa peresa est, Incolumis quamvis alioqui splendidus orbis ( al though in other respects uninjured and clear) occidit extemplo lumen, Lucr. 3, 414 (Lachmann rejected this line; Munro receives it and reads alioquoi):

    ideo nondum eum legi, cum alioqui validissime cupiam,

    Plin. Ep. 9, 35 Keil; so Plin. 10, 69, 93, § 198.—
    II.
    Transf.
    A.
    To indicate that something exists, avails, or has influence in other cases beside those mentioned, yet, besides, moreover (syn.:

    porro, praeterea): sed haec quidem alioquin memoria magni professoris, uti interponeremus, effecit,

    Cels. 8, 4:

    ne pugnemus igitur, cum praesertim plurimis alioqui Graecis sit utendum,

    very many other Greek words besides, Quint. 2, 14, 4 Halm:

    non tenuit iram Alexander, cujus alioqui potens non erat,

    of which he had not the control at other times, Curt. 4, 2, 6; Tac. H. 3, 32:

    quā occasione Caesar, validus alioquin spernendis honoribus hujuscemodi orationem coepit,

    id. A. 4, 37.—So in questions, Quint. 4, 5, 3.—Also et alioqui in Pliny: afficior curā; et alioqui meus pudor, mea dignitas in discrimen adducitur, Plin Ep. 2, 9, 1; so id. ib. 10, 42, 2; id. Pan. 45, 4; 68, 7; 7, 9.—And in copulative clauses with et... et, cum... tum, etc., both in general (or in other respects)... and:

    et alioqui opportune situm, et transitus eā est in Labeates,

    Liv. 43, 19:

    mors Marcelli cum alioqui miserabilis fuit, tum quod, etc.,

    id. 27, 27, 11; so Quint. 5, 6, 4; 12, 10, 63.—
    B.
    To indicate that something is in itself situated so and so, or avails in a certain manner, in itself, even in itself, himself, etc.: corpus, quod illa (Phryne) speciosissima alioqui ( in herself even most beautiful) diductā nudaverat tunicā, Quint. 2, 15, 9 Spald.; 10, 3, 13; 2, 1, 4.—
    C.
    Ellipt. like the Gr. allôs, and commonly placed at the beginning of a clause, to indicate that something must happen, if the previous assertion or assumption shall not be (which fact is not [p. 86] expressed), otherwise, else (cf. aliter, b. g):

    vidistine aliquando Clitumnum fontem? si nondum (et puto nondum: alioqui narrāsses mihi),

    Plin. Ep. 8, 8; 1, 20: Nec, si pugnent inter se, qui idem didicerunt, idcirco ars, quae utrique tradita est, non erit;

    alioqui nec armorum, etc.,

    Quint. 2, 17, 33; so id. 4, 2, 23:

    non inornata debet esse brevitas, alioqui sit indocta,

    id. 4, 2, 46:

    Da mihi liberos, alioquin moriar,

    Vulg. Gen. 30, 1; ib. Matt. 6, 1; ib. Heb. 9, 17:

    languescet alioqui industria, si nullus ex se metus aut spes,

    Tac. A. 2, 38.—
    D.
    (Eccl. Lat.) As an advers. conj., but (cf. ceterum and the Gr. alla):

    alioquin mitte manum tuam et tange os ejus et carnem,

    Vulg. Job, 2, 5. Cf. Hand, Turs. I. pp. 234-241.

    Lewis & Short latin dictionary > ceteroquin

  • 14 comedo

    1.
    cŏm-ĕdo, ēdi, ēsum (comessum, Prol. ad Plaut. p 102 Ritschl), or estum, 3, v. a. (comesus, the more usual form, Cato, R. R. 58; Varr R. R. 1, 2, 11; Plaut. Trin. 2, 4, 5, Juv 1, 34; Valgius ap. Diom. p. 382 P—Hence, comessurus, Plaut. Ps. 4, 7, 25:

    comestus,

    Cato, R. R 50; Cic. Clu. 62, 173, acc. to Prisc. p. 893; and Val. Max. 9, 12, ext. 6, and Didius ap. Diom. l. l.—Contr forms:

    comes,

    Plaut. Most. 1, 1, 11:

    comest,

    id. ib. 3, 1, 26; id. Trin. 2, 1, 20, id. Truc. 2, 7, 36;

    Lucil, Titin., Afran., Varr., Cic. Hortens. ap. Non p. 81, 9 sq., comestis,

    Plaut. Truc. 1, 2, 54:

    comesse,

    id. Cas. 4, 1, 21; id. Bacch. 4, 1, 8, id. Most. 1, 1, 13; id. Men. 4, 2, 64; Cic. Fl. 36, 91; Cat. 23, 4:

    comesses,

    Mart. 5, 39, 10:

    comesset,

    Cic. Sest. 51, 110, Cat. 29, 15:

    comesto,

    Cato, R. R. 156, 1.—Old forms:

    comedim,

    Plaut. Curc. 4, 4, 4; id. Bacch. 4, 4, 91; Cic. Fragm. ap. Non. p. 83, 32 comedis, Plaut. Trin. 1, 2, 65:

    comedint,

    id. Truc. 2, 6, 53), to eat entirely up, to eat, consume (class.; esp. freq. in Plaut.).
    I.
    Prop.:

    ubi oleae comesae erunt,

    Cato, R. R. 58:

    ubi daps profanata comestaque erit,

    id. ib. 50:

    quod bibit, quod comest,

    Plaut. Trin. 2, 1, 20:

    corbitam cibi Comesse possunt,

    id. Cas. 4, 1, 21:

    quid comedent?

    Ter. Heaut. 2, 3, 14:

    celerius potuit (venenum) comestum quam epotum in venas permanare?

    Cic. Clu. 62, 173:

    ex se enim natos comesse fingitur solitus (Saturnus),

    id. N. D. 2, 25, 64: quorum Dentes vel silicem comesse possunt. Cat. 23, 4:

    haec porcis hodie comedenda relinques,

    Hor. Ep. 1, 7, 19: te muscae comedissent, Sicinius ap. Cic. Brut. 60, 217; and ap. Quint. 11, 3, 129: panem, Afer ap. Quint. 6, 3, 93.—Facetiously: lacertum Largii, Crass. ap. Cic. de Or. 2, 59, 240.—
    b.
    Prov.:

    tam facile vinces quam pirum volpes comest,

    Plaut. Most. 3, 1, 32; and: cenà comesā venire, i. e. to come too late; post festum, a day after the fair, Varr. R. R. 1, 2, 11.—
    B.
    Trop.: comedere aliquem oculis, to devour with one ' s eyes, i. e. to long eagerly for, Mart. 9, 60, 3: se, to consume one ' s self ( by grief, sorrow, etc.), to waste or pine away, Plaut. Truc. 2, 7, 36; so Cic. Hortens. Fragm. ap. Non. p. 81, 29. —
    II.
    Meton., to waste, dissipate, spend, squander:

    comedunt quod habent,

    Plaut. Ps. 4, 7, 6; cf.:

    aurum in lustris,

    id. Bacch. 4, 4, 91. meam dotem comest, Titin. ap. Non. p. 81, 16: paternam pecuniam, Novius ap. Non. p. 81, 25:

    nummos,

    Cic. Att. 6, 1, 25:

    cura ut valeas, ne ego te jacente bona tua comedim,

    id. ib. 9, 20, 3:

    beneficia Caesaris,

    id. Phil. 11, 14, 37:

    patrimonium,

    id. Sest. 52, 111; Quint. 6, 3, 74:

    rem (sc. familiarem),

    Cic. Fam. 11, 21, 2:

    bona,

    id. Sest. 51, 110; id. Fl. 36, 91; id. Fragm. ap. Non. p. 83, 32; Hor. Ep. 1, 15, 40:

    cantherium,

    i. e. its value in money, Cic. Fam. 9, 18, 4.— Hence,
    B.
    Transf. in the lang. of comedy: comedere aliquem, to waste or consume the property of any person, Plaut. Trin. 1, 2, 65; id. Most. 1, 1, 11 sq.; id. Ps. 4, 7, 25; Ter. Eun. 5, 8, 57.
    2.
    cŏmĕdo, ōnis ( cŏmĕdus, i, Paul. ex Fest. p. 58, 6 Müll.; cf. Lachm. ad Lucr. p. 139), m. [1. comedo], a glutton, gormandizer, Lucil. ap. Non. p. 11, 9; Varr. ib. p. 93, 21; cf. Paul. l. l.

    Lewis & Short latin dictionary > comedo

  • 15 comedus

    1.
    cŏm-ĕdo, ēdi, ēsum (comessum, Prol. ad Plaut. p 102 Ritschl), or estum, 3, v. a. (comesus, the more usual form, Cato, R. R. 58; Varr R. R. 1, 2, 11; Plaut. Trin. 2, 4, 5, Juv 1, 34; Valgius ap. Diom. p. 382 P—Hence, comessurus, Plaut. Ps. 4, 7, 25:

    comestus,

    Cato, R. R 50; Cic. Clu. 62, 173, acc. to Prisc. p. 893; and Val. Max. 9, 12, ext. 6, and Didius ap. Diom. l. l.—Contr forms:

    comes,

    Plaut. Most. 1, 1, 11:

    comest,

    id. ib. 3, 1, 26; id. Trin. 2, 1, 20, id. Truc. 2, 7, 36;

    Lucil, Titin., Afran., Varr., Cic. Hortens. ap. Non p. 81, 9 sq., comestis,

    Plaut. Truc. 1, 2, 54:

    comesse,

    id. Cas. 4, 1, 21; id. Bacch. 4, 1, 8, id. Most. 1, 1, 13; id. Men. 4, 2, 64; Cic. Fl. 36, 91; Cat. 23, 4:

    comesses,

    Mart. 5, 39, 10:

    comesset,

    Cic. Sest. 51, 110, Cat. 29, 15:

    comesto,

    Cato, R. R. 156, 1.—Old forms:

    comedim,

    Plaut. Curc. 4, 4, 4; id. Bacch. 4, 4, 91; Cic. Fragm. ap. Non. p. 83, 32 comedis, Plaut. Trin. 1, 2, 65:

    comedint,

    id. Truc. 2, 6, 53), to eat entirely up, to eat, consume (class.; esp. freq. in Plaut.).
    I.
    Prop.:

    ubi oleae comesae erunt,

    Cato, R. R. 58:

    ubi daps profanata comestaque erit,

    id. ib. 50:

    quod bibit, quod comest,

    Plaut. Trin. 2, 1, 20:

    corbitam cibi Comesse possunt,

    id. Cas. 4, 1, 21:

    quid comedent?

    Ter. Heaut. 2, 3, 14:

    celerius potuit (venenum) comestum quam epotum in venas permanare?

    Cic. Clu. 62, 173:

    ex se enim natos comesse fingitur solitus (Saturnus),

    id. N. D. 2, 25, 64: quorum Dentes vel silicem comesse possunt. Cat. 23, 4:

    haec porcis hodie comedenda relinques,

    Hor. Ep. 1, 7, 19: te muscae comedissent, Sicinius ap. Cic. Brut. 60, 217; and ap. Quint. 11, 3, 129: panem, Afer ap. Quint. 6, 3, 93.—Facetiously: lacertum Largii, Crass. ap. Cic. de Or. 2, 59, 240.—
    b.
    Prov.:

    tam facile vinces quam pirum volpes comest,

    Plaut. Most. 3, 1, 32; and: cenà comesā venire, i. e. to come too late; post festum, a day after the fair, Varr. R. R. 1, 2, 11.—
    B.
    Trop.: comedere aliquem oculis, to devour with one ' s eyes, i. e. to long eagerly for, Mart. 9, 60, 3: se, to consume one ' s self ( by grief, sorrow, etc.), to waste or pine away, Plaut. Truc. 2, 7, 36; so Cic. Hortens. Fragm. ap. Non. p. 81, 29. —
    II.
    Meton., to waste, dissipate, spend, squander:

    comedunt quod habent,

    Plaut. Ps. 4, 7, 6; cf.:

    aurum in lustris,

    id. Bacch. 4, 4, 91. meam dotem comest, Titin. ap. Non. p. 81, 16: paternam pecuniam, Novius ap. Non. p. 81, 25:

    nummos,

    Cic. Att. 6, 1, 25:

    cura ut valeas, ne ego te jacente bona tua comedim,

    id. ib. 9, 20, 3:

    beneficia Caesaris,

    id. Phil. 11, 14, 37:

    patrimonium,

    id. Sest. 52, 111; Quint. 6, 3, 74:

    rem (sc. familiarem),

    Cic. Fam. 11, 21, 2:

    bona,

    id. Sest. 51, 110; id. Fl. 36, 91; id. Fragm. ap. Non. p. 83, 32; Hor. Ep. 1, 15, 40:

    cantherium,

    i. e. its value in money, Cic. Fam. 9, 18, 4.— Hence,
    B.
    Transf. in the lang. of comedy: comedere aliquem, to waste or consume the property of any person, Plaut. Trin. 1, 2, 65; id. Most. 1, 1, 11 sq.; id. Ps. 4, 7, 25; Ter. Eun. 5, 8, 57.
    2.
    cŏmĕdo, ōnis ( cŏmĕdus, i, Paul. ex Fest. p. 58, 6 Müll.; cf. Lachm. ad Lucr. p. 139), m. [1. comedo], a glutton, gormandizer, Lucil. ap. Non. p. 11, 9; Varr. ib. p. 93, 21; cf. Paul. l. l.

    Lewis & Short latin dictionary > comedus

  • 16 de

    1.
    , adv.: of place, down, only in the phrase susque deque, q. v.
    2.
    , prep. [perh. for ded; cf. Oscan dat, old abl. of pronom. stem da; cf. also Lith. praep. da, as far as; and the suffixes, old case-forms, -dam, -dem, -dum, -do, with the locative -de; v. Ribbeck, Beitr. z. L. v. d. Lat. Part. p. 4 sq.] (with abl., denotes the going out, departure, removal, or separating of an object from any fixed point. Accordingly, it occupies a middle place between ab, away from, which denotes a mere external departure, and ex, out of, which signifies from the interior of a thing. Hence verbs compounded with de are constr. not only with de, but quite as freq. with ab and ex; and, on the other hand, those compounded with ab and ex often have the terminus a quo indicated by de), from, away from, down from, out of, etc.
    A.
    In space, lit. and trop. with verbs of motion: animam de corpore mitto, Enn. ap. Non. p. 150, 6 (Ann. v. 216 Vahl.):

    aliquo quom jam sucus de corpore cessit,

    Lucr. 3, 224:

    (quod Ariovistus) de altera parte agri Sequanos decedere juberet,

    to depart, withdraw from, Caes. B. G. 1, 31, 10; cf.:

    civitati persuasit, ut de finibus suis cum omnibus copiis exirent,

    id. ib. 1, 2:

    decedere de provincia,

    Cic. Verr. 2, 2, 20, § 49 ( = ex provincia, id. ib. 2, 2, 65, §

    147): de vita decedere,

    Cic. Rab. Perd. 11:

    exire de vita,

    id. Lael. 4, 15 (cf.:

    excedere e vita,

    id. ib. 3, 12):

    de triclinio, de cubiculo exire,

    id. de Or. 2, 65 fin.:

    hamum de cubiculo ut e navicula jacere,

    Plin. Ep. 9, 7, 4:

    de castris procedere,

    Sall. C. 61, 8 et saep.:

    brassica de capite et de oculis omnia (mala) deducet,

    Cato R. R. 157, 6:

    de digito anulum detraho,

    Ter. Heaut. 4, 1, 38; cf.:

    de matris complexu aliquem avellere atque abstrahere,

    Cic. Font. 17:

    nomen suum de tabula sustulit,

    id. Sest. 33, 72:

    ferrum de manibus extorsimus,

    id. Cat. 2, 1, 2:

    juris utilitas vel a peritis vel de libris depromi potest,

    id. de Or. 1, 59, 252 et saep.:

    ... decido de lecto praeceps,

    Plaut. Casin. 5, 2, 50:

    de muro se deicere,

    Caes. B. C. 1, 18, 3:

    de sella exsilire,

    Cic. Verr. 2, 2, 30 fin.:

    nec ex equo vel de muro, etc., hostem destinare,

    Tert. adv. Jud. 9, p. 192:

    de caelo aliquid demittere,

    Lucr. 2, 1155; cf. Cato R. R. 14, 3 et saep.—
    b.
    In gen., to indicate the person or place from which any thing is taken, etc., with verbs of taking away, depriving, demanding, requesting, inquiring, buying; as capere, sumere, emere, quaerere, discere, trahere, etc., and their compounds; cf.:

    emere de aliquo,

    Cato R. R. 1, 4:

    aliquid mercari de aliquo,

    Cic. Fl. 20 et saep.:

    de aliquo quaerere, quid, etc.,

    Cic. Att. 1, 14, 2:

    saepe hoc audivi de patre,

    id. de Or. 3, 33, 133; cf.:

    de mausoleo exaudita vox est,

    Suet. Ner. 46:

    ut sibi liceret discere id de me,

    Ter. Eun. 2, 2, 31;

    so with petere, of place (class.): de vicino terra petita solo,

    Ov. F. 4, 822;

    so of persons (late Lat.): peto de te,

    Dig. 36, 1, 57, § 2; Apul. M. 6, p. 179, 40.
    2.
    To point out the place from which any thing is brought; and hence, trop., to indicate its origin, derivation, etc.: of, from: de circo astrologi, Enn. ap. Cic. Div. 1, 58; so,

    caupo de via Latina,

    Cic. Clu. 59, 163:

    nescio qui de circo maximo,

    id. Mil. 24, 65:

    declamator aliqui de ludo aut rabula de foro,

    id. Or. 15, 47:

    homo de schola atque a magistro... eruditus,

    id. de Or. 2, 7, 28:

    nautae de navi Alexandrina,

    Suet. Aug. 98:

    aliquis de ponte,

    i. e. a beggar, Juv. 14, 134:

    Libyca de rupe leones,

    Ov. F. 2, 209:

    nostro de rure corona,

    Tib. 1, 1, 15:

    Vaticano fragiles de monte patellas,

    Juv. 6, 344 al.:

    de summo loco Summoque genere eques,

    Plaut. Capt. prol. 30; cf. id. Aul. prol. 28; id. Poen. 3, 1, 13:

    genetrix Priami de gente vetusta,

    Verg. A. 9, 284; cf. id. ib. 10, 350; Stat. S. 5, 3, 126:

    de Numitore sati,

    Ov. F. 5, 41:

    de libris,

    Cic. de Or. 1, 59, 252:

    de Philocteta, id,

    ib. 3, 35, 141 (cf.:

    e Philocteta versus,

    Quint. 3, 1, 14).
    3.
    Transf., to indicate the quarter from which motion proceeds (cf. ab), from, and because motion is so often and naturally downwards, down from:

    haec agebantur in conventu, palam, de sella ac de loco superiore,

    Cic. Verr. 2, 4, 40; cf. ib. 2, 2, 38:

    quem ad se vocari et de tribunali citari jussit,

    id. ib. 2, 5, 7:

    qui nihil ex occulto, nihil de insidiis, agendum putant,

    Cic. Off. 1, 30, 109; cf.

    de tergo plagas dare,

    from behind, Plaut. Asin. 2, 2, 10; Just. 20, 5, 5:

    de paupere mensa dona,

    Tib. 1, 1, 37 et saep.—In jurid. Latin: de plano discutere, interloqui, cognoscere, etc., i. e. on level ground, not on the tribunal (cf. chamothen, opp. pro bêmatos, Dig. 27, 1, 13, § 10), Dig. 1, 4, 1; 1, 16, 9; 14. 3, 11 et saep.; so, de plano, off-hand, without formal consideration, Lucr. 1, 411;

    v. planus.—And with pendeo, etc. (the motion in the eye transferred to the object): deque viri collo dulce pependit onus,

    Ov. F. 2, 760:

    lucerna de camera pendebat,

    Petr. 30, 3; cf.:

    et nova de gravido palmite gemma tumet,

    Ov. F. 1, 152:

    de qua pariens arbore nixa dea est,

    leaning downwards against the tree, id. H. 21, 100.
    B.
    In time.
    1.
    Immediately following a given moment of time, after, directly after (very rare):

    de concursu,

    Lucr. 1, 384 (cf. Munro, ad loc.):

    velim scire hodiene statim de auctione aut quo die venias,

    Cic. Att. 12, 3:

    non bonus somnus est de prandio,

    Plaut. Most. 3, 2, 8:

    de eorum verbis prosilui, etc.,

    id. Trin. 1, 2, 178.—Hence, diem de die, from day to day, day after day, Liv. 5, 48:

    cum is diem de die differret, dum, etc.,

    id. 25, 25; cf.:

    diem de die proferendo,

    Just. 2, 15, 6: de die in diem, from day to day, daily (eccl. Lat.), Vulg. Psa. 60, 8; 2 Pet. 2, 8; Cypr. Ep. 3, 11.
    2.
    De nocte, de vigilia, etc., to designate an act which begins or takes its origin from the night-time, Engl. during or in the course of the night, at night, by night, etc.: De. Rus cras cum filio Cum primo lucu ibo hinc. Mi. Imo de nocte censeo, to-night rather, Ter. Ad. 5, 3, 55: in comitium Milo de nocte venit, in the night (cf. shortly before, Milo media nocte in campum venit), Cic. Att. 4, 3, 4; cf. id. Mur. 33, 69:

    vigilas tu de nocte,

    id. ib. 9, 22; cf.:

    de nocte evigilabat,

    Suet. Vesp. 21:

    ut jugulent homines, surgunt de nocte latrones,

    at night, Hor. Ep. 1, 2, 32;

    and Hannibal surgere de nocte solitus, Frontin Strat. 4, 3, 7 et saep.: ut de nocte multa impigreque exsurrexi,

    late in the night, Plaut. Rud. 4, 2, 10; so,

    multa de nocte,

    Cic. Sest. 35, 75; id. Att. 7, 4 fin. (for which multa nocte, id. Q. Fr. 2, 9); cf.

    also: si de multa nocte (al. de nocte) vigilassent,

    id. Att. 2, 15, 2:

    Caesar mittit complures equitum turmas eo de media nocte,

    Caes. B. G. 7, 45; 7, 88; so,

    media de nocte,

    at midnight, Suet. Calig. 26; Hor. Ep. 1, 18, 91:

    Caesar de tertia vigilia e castris profectus,

    in the third night-watch, Caes. B. G. 1, 12:

    de tertia vigilia,

    id. ib. 1, 21; Liv. 9, 44 Drak.; 40, 4 al.; cf.:

    de quarta vigilia,

    Caes. B. G. 1, 21, 3 al.; v. vigilia. —As in this manner de nocte became adverbially = nocte, so de die was sometimes used for die or per diem:

    de die potare,

    by day, in the daytime, Plaut. Asin. 4, 2, 16:

    epulari de die,

    Liv. 23, 8; Ter. Ad. 5, 9, 8; Catull. 47, 6; Suet. Calig. 37; id. Domit. 21; cf.:

    bibulus media de luce Falerni,

    Hor. Ep. 1, 14, 34;

    and in a lusus verbb. with in diem,

    Cic. Phil. 2, 34 fin. —Less freq., de mense:

    navigare de mense Decembri,

    in December, Cic. Q. Fr. 2, 1 fin. —And once de tempore for tempore: ipse de tempore coenavit, Auct. B. Hisp. 33, 5.
    C.
    In other relations, implying separation, departure from, etc.
    1.
    To designate the whole, from which a part is taken, or of which a part is separately regarded, etc., from among, out of, from:

    hominem certum misi de comitibus meis,

    Cic. Att. 8, 1, 2:

    gladio percussus ab uno de illis,

    id. Mil. 24, 65:

    si quis de nostris hominibus,

    id. Flacc. 4:

    quemvis de iis qui essent idonei,

    id. Div. in Caecil. 4 fin.:

    de tribus et decem fundis tres nobilissimi fundi,

    id. Rosc. Am. 35, 99 et saep.:

    accusator de plebe,

    id. Brut. 34, 131:

    pulsare minimum de plebe Quiritem,

    Ov. Am. 1, 7, 29; cf. Liv. 7, 17:

    malus poëta de populo,

    Cic. Arch. 10, 25 et saep.:

    partem solido demere de die,

    Hor. Od. 1, 1, 20:

    quantum de vita perdiderit,

    Petr. 26:

    praeteriine tuas de tot caelestibus aras,

    Ov. Her. 21, 179; Juv. 1, 138. —
    b.
    Sometimes de with abl. takes the place of the gen. partit. or gen. obj. In the best writers this occurs mainly
    (α).
    to avoid ambiguity where genitives would be multiplied:

    ne expers partis esset de nostris bonis,

    Ter. Heaut. 4, 1, 39:

    ut aliquem partem de istius impudentia reticere possim,

    Cic. Verr. 2, 1, 12, § 32;
    (β).
    for greater precision:

    si quae sunt de eodem genere,

    id. Tusc. 4, 7, 16:

    persona de mimo,

    id. Phil. 2, 27, 65;
    (γ).
    in the poets, metri gratiā:

    aliquid de more vetusto,

    Ov. F. 6, 309; Grat. Cyneg. 17:

    laudes de Caesare,

    Ov. Pont. 4, 13, 23:

    cetera de genere hoc,

    Hor. Sat. 1, 1, 13; Lucr. 4, 746. This circumlocution was freq. [p. 514] in comic writers and in vulgar lang., and became more common in the declining periods of the lang., so that in the Romance tongues de, di, etc., with a case represent the earlier genitive (so, conscius, conscientia, meminisse, mentionem facere, recordari, etc., de aliqua re for alicujus rei, v. h. vv.).
    2.
    To indicate the property from which the costs of any thing are taken:

    obsonat, potat, olet unguenta de meo,

    Ter. Ad. 1, 2, 37; so,

    de tuo,

    Plaut. Bac. 1, 1, 65:

    de suo,

    Cic. Att. 16, 16, A, 5; Suet. Caes. 19:

    de nostro,

    Plaut. Truc. 1, 2, 11:

    de vestro,

    Liv. 6, 15, 10; cf.:

    de vestris,

    Ov. F. 3, 828:

    de alieno,

    Liv. 3, 1, 3; Just. 36, 3 fin.:

    de publico,

    Cic. Verr. 2, 3, 44; Liv. 1, 20; 2, 16; 4, 60. For de tuo, once de te:

    de te largitor puer,

    Ter. Ad. 5, 8, 17.—Also in a trop. sense:

    ad tua praecepta de meo nihil his novum apposivi,

    Plaut. Mil. 3, 3, 31; cf. id. Men. 1. 2, 40; Cic. Fam. 4, 3; Plin. Ep. 4, 13, 8.— Poet., to denote that out of which, or by which, one pays a penalty or suffers punishment:

    has vestro de sanguine poenas datis,

    Luc. 4, 805; cf.:

    cum de visceribus tuis satisfacturus sis quibus debes,

    Cic. Q. Frat. 1, 3, 7.
    3.
    To designate the material of which any thing is made, of, out of, from:

    niveo factum de marmore signum,

    Ov. M. 14, 313; cf. Verg. G. 3, 13:

    verno de flore corona,

    Tib. 2, 1, 59:

    sucus de quinquefolio,

    Plin. 26, 4, 11:

    cinis de fico,

    Pall. 1, 35, 3 et saep.:

    de templo carcerem fleri,

    Cic. Phil. 5, 7; cf. Flor. 2, 6, 32:

    captivum de rege facturi,

    Just. 7, 2, 11; cf.:

    inque deum de bove versus erat,

    Ov. F. 5, 616 et saep.:

    fles de rhetore consul,

    Juv. 7, 197.—Cf. trop. by means of:

    de eodem oleo et opera exaravi nescio quid ad te,

    Cic. Att. 13, 38.—Prov.:

    de nihilo nihilum,

    Pers. 3, 84; cf. Lucr. 1, 157 sq.
    4.
    In mental operations, to indicate the subject-matter or theme on which any mental act (thinking, considering, advising, determining, etc.; discoursing, informing, exhorting, deciding, disputing, doubting, etc.) is founded; of, about, concerning, Gr. peri:

    cogitare de aliqua re, etc. (the most common signification): multa narrare de Laelio,

    Cic. Lael. 1, 1:

    dubitare de re,

    id. Fam. 3, 10, 15:

    de suo adventu docere,

    Suet. Caes. 9:

    de moribus admonere,

    Sall. Cat. 5, 9 et saep.—With this, too, is connected its use,
    5.
    To indicate the producing cause or reason, for, on account of, because of:

    nam id nisi gravi de causa non fecisset,

    Cic. Att. 7, 7, 3; cf. id. de Or. 1, 41, 186; Cael ap. Cic. Fam. 8, 15; Cic. Att. 11, 3:

    de quo nomine ad arbitrum adiisti, de eo ad judicium venisti,

    id. Rosc. Com. 4, 12:

    flebat uterque non de suo supplicio, sed pater de filii morte, de patris filius,

    id. Verr. 2, 1, 30, § 76:

    de labore pectus tundit,

    with pain, Plaut. Casin. 2, 6, 63:

    incessit passu de vulnere tardo,

    Ov. M. 10, 49:

    humus fervet de corpore,

    id. ib. 7, 560:

    facilius de odio creditur,

    Tac. H. 1, 34:

    quod erat de me feliciter Ilia mater,

    through me, Ov. F. 3, 233 et saep.
    6.
    To indicate the thing with reference to which any thing is done, with respect to, concerning:

    de istac re in oculum utrumvis conquiescito,

    Plaut. Ps. 1, 1, 121: nil peccat de savio, Caec. ap. Gell. 2, 23, 11 (v. 161 Ribbeck):

    credere de numero militum,

    Cic. Att. 9, 1, 2:

    de numero dierum fidem servare,

    Caes. B. G. 6, 36; Sall. C. 50, 3:

    de ceteris senatui curae fore,

    id. Jug. 26, 1:

    concessum ab nobilitate de consule plebeio,

    Liv. 6, 42:

    solem de virgine rapta consule,

    Ov. F. 4, 581 et saep.—Ellipt.:

    de argento somnium,

    as for the money, Ter. Ad. 2, 1, 50 (for which id. Heaut. 4, 2, 4: quod de argento sperem, nihil est): Varr. R. R. 1, 59, 1:

    de Dionysio sum admiratus,

    Cic. Att. 9, 12; id. Off. 1, 15, 47:

    de me autem suscipe paullisper meas partes,

    id. Fam. 3, 12, 2; Ter. Hec. 2, 1, 36 et saep.:

    de Samnitibus triumphare,

    concerning, over, Cic. Sen. 16, 55; cf. Hor. 4, 2, 88:

    de Atheniensibus victoria,

    Curt. 8, 1, 33.
    7.
    To indicate the thing in conformity with which any thing is done, according to, after:

    secundum: DE SENATVOS SENTENTIAD, S. C. de Bac.: fecisse dicas de mea sententia,

    Plaut. Bac. 4, 9, 115; cf.:

    de suorum propinquorum sententia atque auctoritate fecisse dicatur,

    Cic. Cael. 29: de consilii sententia Mamertinis se frumentum non imperare pronunciat, id. Verr. 2, 5, 21 al.:

    de ejus consilio velle sese facere,

    Ter. Ph. 3, 1, 17:

    vix de mea voluntate concessum est,

    Cic. Att. 4, 2, 4:

    de exemplo meo ipse aedificato,

    Plaut. Most. 3, 2, 86:

    de more vetusto,

    Verg. A. 11, 142; Ov. M. 7, 606:

    de nomine,

    id. ib. 1, 447:

    patrioque vocat de nomine mensem,

    id. F. 3, 77.
    8.
    With adjectives to form adverbial expressions.
    a.
    De integro, anew ( = ab integro, ex integro; cf.: iterum, rursus, denuo), indidemque eadem aeque oriuntur de integro, atque eodem occidunt, Pac. ap. Varr. L. L. 5, § 17 Müll. (v. 92 Ribb.):

    ratio de integro ineunda est mihi,

    Ter. Heaut. 4, 2, 7; Cic. Verr. 2, 2, 56; id. Att. 13, 27; id. Fam. 12, 30, 2 et saep. (The combination de novo appears only in the contracted form denuo, v. h. v.).—
    b.
    De improviso, unexpectedly:

    ubi de improviso interventum est mulieri,

    Ter. Heaut. 2, 3, 40; id. And. 2, 2, 23; id. Ad. 3, 3, 53; Caes. B. G. 2, 3; 5, 22; 5, 39 et saep.; Cic. Rosc. Am. 52, 151 et saep.—
    c.
    De transverso, unexpectedly:

    ecce autem de transverso L. Caesar ut veniam ad se rogat,

    Cic. Att. 15, 4 fin.; Auct. Her. 4, 10, 14.
    De is often put between an adj.
    or pron. and its substantive; cf.

    above multa de nocte, media de nocte, gravi de causa, etc.: qua de re,

    Ter. Andr. 1, 2, 13; esp. in the judic. formula: qua de re agitur; cf. Varr. R. R. 2, 2, 6; Cic. Brut. 79 fin. Also freq. after a simple relative:

    quo de,

    Cic. Inv. 1, 28, 41; 54, 104; 2, 11, 37:

    qua de,

    id. ib. 2, 23, 70 et saep.
    II.
    In composition the e becomes short before a vowel, as in dĕhisco, dĕhinc, dĕorsum, and coincides with it in the poets by synaeresis; cf.: dehinc, deinde, deinceps, deorsum; sometimes contraction takes place, as in debeo, debilis, dego, demo, from dehabeo, de-habilis, de-ago, de-emo.—
    2.
    Signif.
    a.
    Separation, departure, removal, taking away; off, away, down, out: decedo, demigro, demeto, depromo, descendo, devolvo, derivo, deflecto, etc.; and trop. dedico, denuntio; and in a downward direction, decido, decumbo, deprimo, demergo, delabor, defluo, demitto, desido, desideo, declivis, deculco, degredior, deicio, etc.—
    b.
    Cessation, removal of the fundamental idea ( = un-, de-, dis-): dearmo, deartuo, decresco, dedisco, dedecoro, dedignor, dedoceo, denascor, denormo, desum, etc.; and hence direct negation, as in dedecet, deformis, demens, etc.—
    c.
    With reference to the terminus of the action: defero, defigo, demitto, etc.; hence also trop., with reference to the extent of the action, to the uttermost, to exhaustion, through. out: debacchor, debello, dedolo, delino, delibuo, etc.: defatigo, delaboro, delasso, etc.; hence freq. a mere strengthening of the fundamental idea, = valde, thoroughly, much: demiror, demitigo, etc.—
    d.
    Giving a bad sense to the verb: decipio, delinquo, deludo, derideo, detestor.—
    e.
    Rarely, contraction from a broad into a narrow space, together: deligo, devincio. See also Hand Turs. II. p. 183-229.

    Lewis & Short latin dictionary > de

  • 17 edico

    ē-dīco, xi, ctum, 3 (old form, subj.: EXDEICATIS; gerund.: EXDEICENDUM, S. C. de Bacchan.; imperat.:

    edice,

    Verg. A. 11, 463; Stat. Th. 12, 598), v. a.
    I.
    A t. t. of magistrates, to declare, publish, make known a decree, ordinance, etc.; hence, to establish, decree, ordain by proclamation (cf.: praecipio, mando, jubeo).
    A.
    In gen., with ut or ne:

    consulem edicere, ut senatus senatusconsulto ne obtemperet... edicere est ausus, ut senatus ad vestitum rediret,

    Cic. Pis. 8; so id. Vatin. 14; id. Q. Fr. 1, 1, 9 al.; cf. in the abl. part. perf.:

    edicto, ut and ne,

    Liv. 10, 36; 5, 19; Cic. Att. 11, 7, 2; and with a simple subj.:

    cum tribuni plebis edixissent, senatus adesset, etc.,

    id. Fam. 11, 6; so Verg. A. 10, 258; 3, 235.—With acc.:

    non proscriptā neque edictā die,

    Cic. Verr. 2, 1, 54; so,

    dies edicta,

    Liv. 33, 14 fin.:

    diem comitiis,

    id. 26, 18; 31, 49 fin.:

    diem exercitui ad conveniendum,

    id. 31, 11; cf. id. 22, 12; 29, 1:

    justitium,

    Cic. Phil. 6, 1, 2:

    comitia a. d. XI. Kal. Febr.,

    id. Q. Fr. 2, 2, 2:

    senatum in diem posterum,

    Liv. 3, 38 fin.; cf. Suet. Caes. 80:

    conventum sociis Tarraconem,

    Liv. 26, 51:

    novemdiale sacrum,

    id. 21, 62; cf.:

    supplicationem populo in diem unum,

    id. 32, 1 fin.:

    delectum,

    id. 2, 55:

    praedam omnem militibus,

    id. 8, 36 et saep.—With an obj. acc. and inf.:

    edixit, sese judicium injuriarum non daturum,

    Cic. Verr. 2, 2, 27; so Liv. 21, 11; 26, 27.— Absol.:

    quod Vitellius de caerimoniis publicis edixisset,

    Tac. H. 2, 91; cf.:

    de natali suo,

    Suet. Calig. 26:

    de iisdem,

    id. Rhet. 1. —
    B.
    In partic., of the praetor, to make known, on entering upon his office, the principles on which he intends to administer it:

    est tibi edicendum quae sis observaturus in jure dicendo,

    Cic. Fin. 2, 22, 74; v. edictum.
    II.
    Transf. in gen., to make known, dectare, appoint, establish, order, ordain any thing (freq. and class.):

    ut tu scire possis, edico tibi: Si falsa dices, etc.,

    Plaut. Mil. 3, 2, 29; cf. id. ib. 2, 2, 4; id. Capt. 4, 2, 23.—With ut or ne, id. Ps. 1, 1, 125; 1, 5, 91; 3, 2, 66; id. Pers. 2, 2, 58; id. Truc. 4, 3, 6; Ter. Eun. 3, 5, 30; id. Hec. 4, 1, 50; Hor. S. 2, 3, 227 al.—With acc. and inf.:

    dico, edico vobis, nostrum esse illum erilem filium,

    Ter. Eun. 5, 5, 20;

    nullus fere ab eo (sc. Demosthene) locus sine quadam conformatione sententiae edicitur,

    Cic. Or. 39 fin.With rel. clause:

    jussus a consule, quae sciret edicere,

    to discover, communicate, give notice, Sall. C. 48, 4 Kritz.:

    si prius, quid maxime reprehendere Scipio solitus sit, edixero,

    Cic. Lael. 16, 59:

    hoc simul edixi,

    Hor. Ep. 1, 19, 10; id. S. 2, 2, 51:

    incipiens stabulis edico in mollibus herbam Carpere oves,

    Verg. G. 3, 295; cf. id. A. 11, 463; Sil. 7, 313; 528:

    legem remittere edixit (rex),

    Curt. 6, 11, 20.—
    B.
    To explain, interpret (late Lat.):

    sensum hujus sermonis,

    Vulg. Dan. 5, 15; 4, 15.

    Lewis & Short latin dictionary > edico

  • 18 excio

    ex-cĭo, īvi or ii, itum (long and short equally freq.; cf. excĭtus, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40; Lucr. 4, 1207; Cat. 61, 11; 63, 42; 64, 56; Verg. A. 4, 301; 7, 376; 12, 445; Ov. M. 2, 779 al.:

    excītus,

    Lucr. 4, 1215; Verg. A. 3, 675; 7, 642; 10, 38; Ov. M. 8, 338; 11, 384; Sil. 7, 635; Luc. 1, 239 al.;

    also acc. to cieo, ēre: excies,

    Att. Trag. 300 (Rib. Trag. Fragm. p. 175):

    exciet,

    Plaut. Ps. 5, 2, 1; inf. exciere, Liv. 7, 11, 11; imperf. excibat, id. 32, 13:

    excibant,

    Sil. 9, 182), 4, v. a., to call out or forth, to bring out: exciet, excutiet, Paul. ex Fest. p. 80, 4 Müll. (freq. in the ante-class. and post-Aug. periods; perhaps not in Cic., for in Phil. 12, 7, 16, the better reading is excussimus; v. excutio;

    and for excita,

    Cic. Mur. 17 fin. ap. Quint. 8, 3, 80, both the MSS. and editions of Cic. have excitata).
    I.
    Lit.:

    auxilia e Germania Britanniaque excivit segniter,

    Tac. H. 2, 97:

    consulem ab urbe,

    Liv. 3, 2:

    homines sedibus,

    id. 32, 13:

    sellularii exciti (ad militiam) dicuntur,

    id. 8, 20 init.:

    animas imis sepulcris,

    Verg. E. 8, 98:

    suem latebris,

    Ov. M. 10, 711:

    Urgulaniam domo principis,

    Tac. A. 4, 21:

    quid est quod me excivisti ante aedes?

    Plaut. Ep. 4, 2, 1; so,

    aliquem foras,

    id. Trin. 5, 2, 52:

    hostem ad dimicandum acie,

    Liv. 2, 30:

    Volscos ad expugnandam secum Ardeam,

    id. 4, 9, 11:

    auxilia,

    id. 45, 4, 3:

    juventutem Celtiberorum,

    id. 28, 24, 4; cf.:

    in pugnam,

    Luc. 6, 12:

    in arma,

    Stat. Th. 4, 146:

    in proelia,

    Luc. 7, 361:

    principibus coloniae Romam excitis,

    Liv. 3, 4, 5.— Absol.:

    exciente buccina Tritone,

    Suet. Claud. 21 fin.
    B.
    Transf., of inanim. and abstr. objects, to bring out or forth; to call forth, produce:

    semina per artus,

    Lucr. 4, 1215:

    lacrimas alicui,

    Plaut. Cist. 1, 1, 114; Tac. A. 11, 2:

    crepitum,

    Plaut. Curc. 2, 3, 16:

    sonitum pedibus,

    Lucr. 2, 327:

    molem (i. e. tempestatem) in undis,

    Verg. A. 5, 790:

    vim morbi,

    Lucr. 4, 665 et saep.—
    II.
    Trop.
    A.
    To rouse, excite; to frighten, terrify any one:

    sopore,

    Lucr. 4, 37; cf.: excita anus, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v. 36 ed. Vahl.); cf.

    also: clamor subito ortus dictatorem quoque ex somno excivit,

    Liv. 4, 27, 6:

    somno excitus,

    Sall. J. 72 fin.:

    Mauri atque Gaetuli, ignoto et horribili sonitu repente exciti,

    id. ib. 99, 2:

    inter cetera, quae ad exciendum in Graeciam Antiochum dicere est solitus,

    Liv. 36, 7:

    excivit ea caedes Bructeros, etc.,

    Tac. A. 1, 51:

    qualis commotis excita sacris Thyias,

    Verg. A. 4, 301; esp. freq. in the part. perf.; see the passages quoted init.; cf. also: (juventus) privatis atque publicis largitionibus excita, Sall. C. 37, 7:

    ita conscientia mentem excitam vastabat,

    id. ib. 15, 4:

    Evander concursu pastorum, excitus,

    Liv. 1, 7, 9:

    Britanni omnium civitatium vires exciverant,

    Tac. Agr. 29.— Poet.:

    pulsuque pedum tremit excita tellus,

    frightened, quaking, Verg. A. 7, 722; 12, 445.—
    B.
    To stir up, excite any passion (very rare):

    terrorem,

    Liv. 10, 4; cf.

    tumultum,

    id. 3, 39; 7, 11 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > excio

  • 19 ferrum

    ferrum, i, n. [cf. Sanscr. dharti, firmness; Lat. firmus], iron.
    I.
    Lit., Plin. 34, 14, 39, § 138; Lucr. 1, 571; 5, 1241; 1286; Cic. N. D. 2, 60, 151; id. Leg. 2, 18, 45; Caes. B. G. 5, 12, 5; Hor. S. 1, 4, 20 et saep.:

    mustum quod resipit ferrum,

    has a taste of iron, Varr. R. R. 1, 54, 3.—
    B.
    Poet.
    1.
    As a fig. of hard-heartedness, unfeelingness, cruelty, etc.:

    gerere ferrum in pectore,

    Ov. M. 9, 614; cf.:

    ferrum et scopulos gestare in corde,

    id. ib. 7, 33:

    durior ferro,

    id. ib. 14, 712; hence for the iron age, id. ib. 1, 127; 15, 260; Hor. Epod. 16, 65.—
    2.
    As an image of firmness, endurance, Ov. Pont. 4, 10, 3.—
    II.
    Transf., any thing made of iron, an iron implement, as a plough: glebas proscindere ferro, Lucil. ap. Non. 401, 19:

    solum terrae,

    Lucr. 5, 1295; cf.

    also, campum,

    Ov. M. 7, 119:

    ferro scindimus aequor,

    Verg. G. 1, 50; a hatchet:

    ferro mitiget agrum,

    Hor. Ep. 2, 2, 186; an axe:

    mordaci velut icta ferro Pinus,

    id. C. 4, 6, 9; 4, 4, 60 (for which, shortly before, bipennis); cf. Lucr. 6, 168; a dart:

    petita ferro belua,

    Hor. Epod. 5, 10; the tip of an arrow:

    exstabat ferrum de pectore aduncum,

    Ov. M. 9, 128; the head (of a spear), Tac. G. 6; an iron stylus:

    dextra tenet ferrum,

    id. ib. 9, 522; hair-scissors:

    solitus longos ferro resecare capillos,

    id. ib. 11, 182; curling-irons:

    crines vibratos calido ferro,

    Verg. A. 12, 100 et saep.—Esp. freq. a sword:

    Drusum ferro. Metellum veneno sustulerat,

    Cic. N. D. 3, 33, 81:

    in aliquem cum ferro invadere,

    id. Caecin. 9, 25:

    aut ferro aut fame interire,

    Caes. B. G. 5, 30 fin.:

    uri virgis ferroque necari,

    Hor. S. 2, 7, 58; cf.:

    gladiator, ferrum recipere jussus,

    the stroke of the sword, Cic. Tusc. 2, 17, 41. So, ferrum et ignis, like our fire and sword, to denote devastation, utter destruction:

    huic urbi ferro ignique minitantur,

    Cic. Phil. 11, 14, 37; cf.:

    hostium urbes agrique ferro atque igni vastentur,

    Liv. 31, 7, 13:

    pontem ferro, igni, quacumque vi possent, interrumpant,

    id. 2, 10, 4; 30, 6, 9; 1, 59, 1:

    ecce ferunt Troës ferrumque ignemque Jovemque In Danaas classes,

    Ov. M. 13, 91:

    inque meos ferrum flammasque penates Impulit,

    id. ib. 12, 551; so, conversely, igni ferroque, Cic. Phil. 13, 21, 47; Liv. 35, 21, 10; cf. Tac. A. 14, 38; Suet. Claud. 21:

    flamma ferroque,

    Cic. Verr. 2, 4, 35, § 78; Flor. 2, 17, 15; 3, 18, 14; Sen. Const. Sap. 2, 2: ferrum, i. q. arms, for battle, war, force of arms: ferro, non auro, vitam cernamus, utrique, Enn. ap. Cic. Off. 1, 12, 38 (Ann. v. 202 ed. Vahl.); cf.: quem nemo ferro potuit superare nec auro, id. ap. Cic. Rep. 3, 3 (Ann. v. 220 ed. Vahl.): adnuit, sese mecum decernere ferro, id. ap. Prisc. p. 822 P. (Ann. v. 136 ed. Vahl.):

    decernere ferro,

    Cic. de Or. 2, 78, 317; Liv. 40, 8 fin.; Verg. A. 7, 525; 11, 218:

    cernere ferro,

    id. ib. 12, 709:

    ferro regna lacessere,

    with war, id. ib. 12, 186; cf.:

    atque omnis, Latio quae servit purpura ferro,

    i. e. made subject by the force of arms, Luc. 7, 228.— Prov.: ferrum meum in igni est, i. q. mea nunc res agitur, Sen. Mort. Claud.

    Lewis & Short latin dictionary > ferrum

  • 20 Fortunatae Insulae

    fortūno, āvi, ātum, 1 (archaic form of the perf. subj. fortunassint, Afran. ap. Non. 109, 18), v. a. [fortuna, II. A. 1.], to make prosperous or fortunate, to make happy, to prosper, bless: prosperare, omnibus bonis augere, Non. l. l. (class.; most freq. in the P. a.); constr. usually (alicui) aliquid: St. Di fortunabunt vostra consilia! Ph. Ita volo, Plaut. Trin. 2, 4, 175:

    tibi patrimonium dei fortunent,

    Cic. Fam. 2, 2:

    eumque honorem tibi deos fortunare volo,

    id. ib. 15, 7; Liv. 34, 4 fin.:

    quod faxitis, deos velim fortunare,

    id. 6, 41, 12: quamcumque deus tibi fortunaverit horam, whatever happy hour Providence has allotted you, Hor. Ep. 1, 11, 22.— Absol.: deos ego omnes, ut fortunassint, precor, Afran. ap. Non. 1. 1.—Hence, fortūnātus, a, um, P. a., prospered, prosperous, lucky, happy, fortunate (syn.: beatus, felix).
    A.
    In gen.:

    salvus atque fortunatus semper sies,

    Plaut. Aul. 2, 2, 5:

    et miser sum et fortunatus,

    id. Capt. 5, 3, 16:

    qui me in terra aeque Fortunatus erit, si illa ad me bitet?

    id. Curc. 1, 2, 52:

    quam est hic fortunatus putandus, cui, etc.,

    Cic. Rep. 1, 17:

    nec quicquam insipiente fortunato intolerabilius fieri potest,

    id. Lael. 15, 54:

    laudat senem et fortunatum esse dicit,

    id. Tusc. 3, 24, 57:

    mihi vero Cn. et P. Scipiones comitatu nobilium juvenum fortunati videbantur,

    id. de Sen. 9, 29:

    o hominem fortunatum!

    id. Quint. 25, 80:

    fortunate senex!

    Verg. E. 1, 47:

    fortunatus et ille deos qui novit agrestes,

    id. G. 2, 493:

    c fortunatam rem publicam!

    Cic. Cat. 2, 4, 7; cf.: o fortunatam natam me consule Romam, id. poët Fragm. ap. Quint. 9, 4, 41; 11, 1, 24; cf. also Juv. 10, 122:

    fortunatus illius exitus,

    Cic. Brut. 96, 329:

    vita,

    Hor. Ep. 1, 11, 14:

    ut nobis haec habitatio Bona, fausta, felix fortunataque eveniat,

    Plaut. Trin. 1, 2, 3 (v. felix).— Comp.:

    ecquis me hodie vivit fortunatior?

    Ter. Eun. 5, 8, 1:

    Carneades dicere solitus est, nusquam se fortunatiorem quam Praeneste vidisse Fortunam,

    Cic. Div. 2, 41 fin.; Hor. A. P. 295.— Sup.:

    Archelaüs, qui tum fortunatissimus haberetur,

    Cic. Tusc. 5, 12, 34:

    fortunatissimo proelio decertare,

    Vell. 2, 12, 5.—
    (β).
    Poet., with gen.:

    fortunatus laborum,

    happy in his sufferings, Verg. A. 11, 416:

    fortunate animi!

    Stat. Th. 1, 638. —
    B.
    In partic.
    1.
    (Acc. to fortuna, II. B. 2.) In good circumstances, well off, wealthy, rich:

    gratia fortunati et potentis,

    Cic. Off. 2, 20, 69:

    apud Scopam, fortunatum hominem et nobilem,

    id. de Or. 2, 86, 352:

    quid vos hanc miseram ac tenuem sectamini praedam, quibus licet jam esse fortunatissimis?

    Caes. B. G. 6, 35, 8.—
    2.
    Fortūnātae Insŭlae, Gr. tôn Makarôn niêsoi, the fabulous isles of the Western Ocean, the abodes of the blessed; acc. to some, the Canary Isles, Plin. 4, 22, 36, § 119; 6, 32, 37, § 202;

    also called Fortunatorum insulae,

    Plaut. Trin. 2, 4, 148;

    and transf.: amoena virecta fortunatorum nemorum,

    Verg. A. 6, 639.— Adv.: fortūnāte, fortunately, prosperously:

    nunc bene vivo et fortunate atque ut volo,

    Plaut. Mil. 3, 1, 112:

    facile et fortunate evenit,

    id. Ep. 2, 2, 61:

    feliciter, absolute, fortunate vivere,

    Cic. Fin. 3, 7, 26:

    scite aut fortunate gestum,

    Liv. 10, 18, 5.

    Lewis & Short latin dictionary > Fortunatae Insulae

См. также в других словарях:

  • solitus — index accustomed (customary), typical Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • Solitus-Linie — Das Phasendiagramm ist ein Hilfsmittel in der Chemie, Physik und speziell den Materialwissenschaften für die Veranschaulichung von Zuständen und deren zugehörigen Phasen. Alternative Bezeichnungen sind unter anderem Zustandsdiagramm,… …   Deutsch Wikipedia

  • Mermessus solitus — Mermessus solitus …   Wikipédia en Français

  • Situs solitus — refers to the normal position of thoracic and abdominal organs. Anatomically, this means that the heart is on the left with the pulmonary atrium on the right and the systemic atrium on the left along with the cardiac apex. Right sided organs are… …   Wikipedia

  • PANIS in aqua coqui solitus — apud Udalricum Consuetud. Cluniac. l. 2. c. 4 …   Hofmann J. Lexicon universale

  • situs solitus — the normal position of the viscera …   Medical dictionary

  • Situs inversus — Classification and external resources Situs inversus causes the positions of the heart and lungs to be mirrored. ICD 10 Q …   Wikipedia

  • Anarchy Online — Éditeur Funcom Développeur Funcom Date de sortie …   Wikipédia en Français

  • sólito — (Del lat. solitus.) ► adjetivo culto Que es lo acostumbrado o que se suele hacer de ordinario. ANTÓNIMO insólito * * * sólito, a (del lat. «solĭtus») adj. *Acostumbrado o *corriente. ⇒ Insólito. * * * sólito, ta. (Del lat. solĭtus, part …   Enciclopedia Universal

  • insolite — [ ɛ̃sɔlit ] adj. • 1495; lat. insolitus, de solere « avoir coutume de » ♦ Qui étonne, surprend par son caractère inaccoutumé, contraire à l usage, aux habitudes (péj. jusqu au XXe s.; plutôt laudatif, de nos jours).⇒ anormal , bizarre, étonnant,… …   Encyclopédie Universelle

  • Situs ambiguus — Situs ambiguous or situs ambiguus (the latter spelling is more correct etymologically, but the former spelling is very common), also known as heterotaxy, is a rare congenital defect in which the major visceral organs are distributed abnormally… …   Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»