-
21 вольная борьба
serbest güreş -
22 вольная торговля
serbest ticaret -
23 давать волю
serbest bırakmak -
24 штрафной бросок
serbest atış -
25 свободный
1) özgür, hürсвобо́дный наро́д — özgür millet
свобо́дный челове́к — özgür insan
свобо́дное разви́тие ли́чности — kişiliğin özgürce gelişmesi
2) врз serbest; boş; açıkсвобо́дный прое́зд — serbest geçiş
вход свобо́дный — giriş serbesttir
свобо́дное такси́ — boş taksi
свобо́дные мане́ры — serbest tavırlar
свобо́дные зе́мли — boş topraklar
свобо́дное паде́ние — физ. serbest düşme
в свобо́дное вре́мя — boş zamanlarda
в свобо́дное от рабо́ты вре́мя — görev dışında
телефо́н не свобо́ден — разг. telefon meşguldür
сего́дня я свобо́ден — bugün boşum / serbestim
э́то ме́сто свобо́дно? — bu yer boş mu?
свобо́дная прода́жа — serbest satış
свобо́дная конкуре́нция — serbest rekabet
свобо́дный от тамо́женного обложе́ния — gümrükten muaf, gümrüksüz
свобо́дный от ва́хты — мор. vardiya dışı kalan
свобо́дная до́лжность — açık / boşalmış memuriyet
в вы́боре профе́ссии ты свобо́ден — meslek seçmekle serbestsin
вы свобо́дны (можете идти) — siz çekilebilirsiniz
3) ( просторный) ferah, geniş; bol (об одежде, обуви)••ли́ца свобо́дных профе́ссий — уст. serbest meslek sahipleri / erbabı
свобо́дный бросо́к (в баскетболе) — serbest atış
свобо́дный уда́р (в футболе) — serbest vuruş, frikik
(про)би́ть свобо́дный (уда́р) — спорт. frikik çekmek
мяч ушёл на свобо́дный — спорт. top avuta gitti
статья́ не свобо́дна от недоста́тков — yazı kusurdan ari değildir
-
26 вольный
özgür; hür,başıboş; serbest* * *1) özgürво́льный труд — özgür emek / çalışma
2) ( привольный) hür, başıboşво́льный ве́тер — nur rüzgar
во́льные деньки́ — başıboş günler
3) тк. кратк. ф. serbestон во́лен поступа́ть, как хо́чет — istediği gibi davranmakta serbesttir
4) в соч.во́льные и нево́льные оши́бки — bilerek veya bilmeyerek işlenen hatalar
5) serbestво́льная торговля — serbest ticaret
6) serbest; açık ( нескромный); laubalice ( развязный)сли́шком во́льная остро́та — açık seçik / dekolte bir espri
••во́льные упражне́ния / движе́ния — serbest hareketler
во́льные иде́и / мы́сли — özgür düşünceler
во́льный го́род — ист. serbest şehir
во́льный стих — serbest nazım
-
27 свободно
1) özgür(ce), serbest(çe)жить свобо́дно — özgür / hür yaşamak
свобо́дно и́збранные наро́дом представи́тели — halkın özgürce / serbestçe seçtiği temsilciler
кни́га продаётся свобо́дно — kitap serbest satılmaktadır
он ведёт себя́ сли́шком свобо́дно — davranışları fazla serbest
3) врз rahatlıkla, rahat rahat, rahatça; kolaylıkla; sereserpeон свобо́дно говори́т по-неме́цки — Almancayı su gibi konuşur
кома́нда свобо́дно вы́шла в фина́л — takım rahatlıkla finale kaldı
здесь свобо́дно ся́дут де́сять челове́к — burada on kişi sereserpe oturabilir
4) в соч.пиджа́к сиди́т свобо́дно — ceket boldur
5) безл., → сказ.в ко́мнатах светло́ и свобо́дно — odalar aydınlık ve ferahtır
здесь свобо́дно? — bu yer boş mu?
••вздохну́ть свобо́дно — rahat bir nefes / soluk almak
-
28 свободно
1) ür, serbest, erkinжить свободно - ür-serbest yaşamaq2) (легко) serbest, qolay-qolay, raat-raatсвободно говорить на нескольких языках - bir qaç tilde serbest laf etmek3) (не облегая) bolплатье сидит свободно - anter bol tura -
29 выпускать
bırakmak,koyuvermek,salmak; boşaltmak; serbest bırakmak; mezun etmek,yetiştirmek* * *несов.; сов. - вы́пустить1) bırakmak; koy(u)vermek; salmakвы́пустить что-л. из рук — elinden bırakmak; düşürmek
выпуска́ть соба́ку — köpeği koyuvermek
вы́пустить скот(и́ну) на луг — hayvanları çayıra salmak
2) boşaltmakвыпуска́ть во́ду из ва́нны — banyodaki suyu boşaltmak
выпуска́ть клубы́ ды́ма — buram buram duman(lar) çıkarmak / savurmak
3) salmak, atmakвы́пустить стрелу́ — bir ok salmak / atmak
вы́пустить пять пуль — beş kurşun salmak / atmak / sıkmak
4) ( освобождать) serbest bırakmak, salıvermekвы́пустить кого-л. на свобо́ду — serbest bırakmak; salıvermek
5) ( из учебного заведения) mezun etmek; yetiştirmekэ́то учи́лище выпуска́ет те́хников — bu okul teknisyen yetiştirir
в э́том году́ институ́т вы́пустит три́ста челове́к — bu yıl enstitüden üç yüz kişi mezun olacak / çıkacak
6) (изготавливать, пускать в обращение) çıkarmakвыпуска́ть тра́кторы — traktör üretmek / çıkarmak
выпуска́ть ма́рки — pul çıkarmak
выпуска́ть в прода́жу — satışa çıkarmak
он вы́пустил ещё одну́ кни́гу — bir kitap daha çıkardı
••не выпуска́ть что-л. из рук — elden düşürmemek
-
30 высвобождать
kurtarmak; serbest bırakmak* * *несов.; сов. - вы́свободить1) kurtarmakон не суме́л вы́свободить но́гу из стре́мени — ayağını üzengiden kurtaramadı
2) (средства, людей) serbest kılmak -
31 высвобождаться
kurtulmak,serbest kalmak* * *несов.; сов. - вы́свободиться1) kurtulmak2) (о средствах, людях) serbest kalmak -
32 освобождать
несов.; сов. - освободи́ть1) ( предоставлять свободу) kurtarmak; salıvermek; serbest bırakmak; tahliye etmek; azat etmekосвободи́ть страну́ от ра́бства — ülkeyi esaretten kurtarmak
освобождённые райо́ны (страны́) — kurtarılmış bölgeler
освобожда́ть кого-л. под зало́г — kefaletle tahliye etmek
аресто́ванный освобождён — tutuklu salıverildi / serbest bırakıldı
освободи́ть пти́цу из кле́тки — kuşu kafesten salıvermek; kuşu azat etmek
2) ( избавлять) muaf tutmakосвобожда́ть от вое́нной слу́жбы — askerlik hizmetinden muaf tutmak
он освобождён от (упла́ты) нало́гов — vergiden muaftı
3) ( отстранять) uzaklaştırmakосвобожда́ть кого-л. от занима́емой до́лжности — görevinden affetmek / uzaklaştırmak
4) (очищать, опорожнять) boşaltmakосвободи́ть шкаф — dolabı boşaltmak
освобожда́ть дом (выехать) — evi boşaltmak / tahliye etmek
5) (время для чего-л.) ayırmak -
33 освобождение
с1) kurtarma; salıverme; serbest bırakma; tahliye (etme); kurtuluşборьба́ за национа́льное и социа́льное освобожде́ние — ulusal ve sosyal kurtuluş mücadelesi
освобожде́ние го́рода от проти́вника — şehrin düşmanın elinden kurtarılması
годовщи́на освобожде́ния го́рода — şehrin kurtuluş yıldönümü
освобожде́ние рабо́в — kölelerin azat edilmesi
усло́вное освобожде́ние — юр. şartlı salıverme
доби́ться освобожде́ния кого-л. из тюрьмы и т. п. — birini serbest bıraktırmak
2) (от налогов и т. п.) muaf tutma; muafiyet; bağışıklık -
34 отпускать
несов.; сов. - отпусти́ть1) врз bırakmak; koyuvermekотпуска́ть домо́й (учащихся интерната) — eve izinli bırakmak
оте́ц его́ одного́ не отпуска́ет — babası onu yalnız başına bırakmaz
должно́ быть, мать ее не отпусти́ла — annesi (onu) koyuvermemiş olacak
пока́ я не приду́, госте́й не отпуска́й — ben gelene kadar konukları koyuverme
отпусти́ (мою́) ру́ку! — bırak kolumu!
отпуска́ть усы́ — bıyık bırakmak
отпуска́ть во́лосы — saç uzatmak
2) salıvermek, serbest bırakmak, koyuvermek; azat etmekотпусти́ть пти́цу из кле́тки — kuşu azat etmek
аресто́ванный отпу́щен — tutuklu salıverildi / serbest bırakıldı
отпусти́ ко́шку! — kediyi salıver!
3) gevşetmekотпусти́ть реме́нь — kemeri gevşetmek
4) ( о боли) hafiflemek5) ayırmakсре́дства, отпу́щенные на строи́тельство — inşaat için ayrılan / tahsis edilen para
-
35 привольный
-
36 произвольный
1) serbestпроизво́льные движе́ния — serbest hareketler
2) keyfiпроизво́льные реше́ния — keyfi kararlar
произво́льное толкова́ние чего-л. — bir şeyi keyfince yorumlama
-
37 развязный
laubali, aşırı serbest; patavatsız ( наглый)развя́зные мане́ры — aşırı serbest / laubali tavırlar
развя́зный тон — patavatsızca bir eda
-
38 свобода
ж, врзözgürlük; serbestlikсвобо́да сло́ва, печа́ти, собра́ний, сою́зов — söz, basın, toplanma, dernek kurma özgürlüğü
полити́ческие права́ и свобо́ды — siyasal hak ve özgürlükler
свобо́да и необходи́мость — филос. özgürlük ve zorunluluk
свобо́да де́йствий — eylem özgürlüğü, hareket serbestliği
вы́пустить кого-л. на свобо́ду — salıvermek, serbest bırakmak, tahliye etmek
предоста́вить кому-л. свобо́ду вы́бора — birini seçmekte serbest bırakmak
позна́ть вкус свобо́ды — özgür olmanın tadını tatmak
свобо́да прохо́да че́рез проли́вы — boğazlardan geçiş serbestliği
••на свобо́де (на досуге) — boş vakit olduğu zaman
-
39 свободный
1) azat, serbest, ür, erkinсвободный народ - ür halq2) (не занятый) serbest, boş, açıqсвободное место - boş yer3) (просторный) bol, keñ -
40 беспрепятственный
engelsiz* * *беспрепя́тственный разви́тие торго́вли — ticaretin tam serbesti içinde gelişmesi
См. также в других словарях:
serbest — sf., Far. serbest 1) Hiçbir şarta bağlı olmayan, istediği gibi davranabilen, erkin 2) Tutuklu veya bağımlı olmayan, özgür, hür 3) Zamanını istediği gibi kullanabilen, yapacak bir işi olmayan Öğleyin serbestim, gelebilirsin. 4) Bazı kurallara… … Çağatay Osmanlı Sözlük
serbest bırakmak — 1) tutuklu veya gözaltında bulunan birini serbest, özgür duruma getirmek, tahliye etmek Elde hiçbir delil olmadığı için serbest bıraktık. 2) kendi düşüncesi ve iradesine göre davranmasına izin vermek Akli muvazenesi pek sağlam bulunmadığı için… … Çağatay Osmanlı Sözlük
serbest bölge — is., ekon. Bir ülkenin gümrük sınırları dışında konuşlandırılan ve ticaret rejimi açısından kısmen veya tamamen gümrük mevzuatı dışındaki düzenlemelere tabi olan, uluslararası liman veya havaalanına yakın yerlerde kurulan bölge, açık bölge,… … Çağatay Osmanlı Sözlük
serbest çalışma — is. Belli bir iş yerine bağlı kalmaksızın yapılan iş Askerlikten sonra iki yıl adliyede mübaşirlik yapmış, sonra kendi deyimiyle devlet kapısından ayrılarak serbest çalışmayı seçmişti. N. Cumalı … Çağatay Osmanlı Sözlük
serbest mıntıka — is., ekon. Serbest bölge … Çağatay Osmanlı Sözlük
serbest elektron — is., fiz. Doğal elektrik yükünün oluşturduğu demetler … Çağatay Osmanlı Sözlük
serbest enerji — is. Kullanımı belli kurallara bağlı olmayan enerji … Çağatay Osmanlı Sözlük
serbest güreş — is., sp. Tehlikeli olabilecek bazı oyunların dışında vücudun her yanına oyun uygulanabilen bir güreş türü … Çağatay Osmanlı Sözlük
serbest kart — is. Giriş kartı … Çağatay Osmanlı Sözlük
serbest meslek — is., ği Resmî, yarı resmî meslekler dışında kalan meslek veya iş … Çağatay Osmanlı Sözlük
serbest nazım — is., ed. Ölçü, uyak gibi klasik ve bağlayıcı kuralları bir kenara iten şiir tarzı … Çağatay Osmanlı Sözlük