Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

unyielding

  • 1 contumāx

        contumāx ācis, adj. with comp.    [com-+ 1 TEM-], insolent, unyielding, obstinate, stiff-necked: quis contumacior?: animus, Ta.: voltus, Cu.: lima, Ph.
    * * *
    contumacis (gen.), contumacior -or -us, contumacissimus -a -um ADJ
    proud/unyielding/stubborn/defiant; (usu. bad); insolent/stiff-necked/obstinate; willfully disobedient to decree/summons; not yielding, immovable (things)

    Latin-English dictionary > contumāx

  • 2 ferreus

        ferreus adj.    [ferrum], made of iron, iron: clavi, Cs.: manūs, Cs.: anulus, Ta.: imber, V.: ager, i. e. glistening with weapons, V.—Fig., hard, unfeeling, hard-hearted, cruel: virtus: quis tam fuit ferreus?: praecordia, O.: ōs, shameless: proles, i. e. the iron age, C. poët.— Firm, fixed, rigid, unyielding, immovable: in patientiā laboris corpus, L.: vox, V.: iura, V.: Somnus, i. e. death, V. decreta Sororum, O.
    * * *
    ferrea, ferreum ADJ
    iron, made of iron; cruel, unyielding; (blue)

    Latin-English dictionary > ferreus

  • 3 atrox

    ā̆trox, ōcis, adj. [from ater, as ferox from ferus, velox from velum. Atrocem hoc est asperum, crudelem, quod qui atro vultu sunt, asperitatem ac saevitiam prae se ferunt, Perott.; cf. Doed. Syn. I. p. 38 sq.], dark, gloomy, frowning, horrible, hideous, frightful, dreadful; and trop., savage, cruel, fierce, atrocious, harsh, severe, unyielding (of persons and things; while saevus is used only of persons; v. Doed. as cited supra; very freq. and class.): exta, Naev. ap. Non. p. 76, 6: (fortunam) insanam esse aiunt, quia atrox, incerta, instabilisque sit, Pac. ap. Auct. ad Her. 2, 23 (Trag. Rel. p. 125 Rib.):

    sic Multi, animus quorum atroci vinctus malitiā est, Att., Trag. Rel. p. 141 Rib.: re atroci percitus,

    Ter. Hec. 3, 3, 17:

    res tam scelesta, tam atrox, tam nefaria credi non potest,

    Cic. Rosc. Am. 22, 62:

    saevissimi domini atrocissima effigies,

    Plin. Pan. 52 fin.:

    Agrippina semper atrox,

    always gloomy, Tac. A. 4, 52; 2, 57:

    filia longo dolore atrox,

    wild, id. ib. 16, 10:

    hiems,

    severe, Plin. 18, 35, 80, § 353:

    nox,

    Tac. A. 4, 50:

    tempestas,

    id. ib. 11, 31:

    flagrantis hora Caniculae,

    Hor. C. 3, 13, 9:

    atrocissimae litterae,

    Cic. Fam. 9, 25, 3:

    bellum magnum et atrox,

    Sall. J. 5, 1:

    facinus,

    Liv. 1, 26:

    non alia ante pugna atrocior,

    id. 1, 27:

    periculum atrox,

    dreadful, id. 33, 5; so,

    negotium,

    Sall. C. 29, 2:

    imperium (Manlii),

    harsh, Liv. 8, 7:

    odium,

    violent, Ov. M. 9, 275 et saep.—Of discourse, violent, bitter:

    tunc admiscere huic generi orationis vehementi atque atroci genus illud alterum... lenitatis et mansuetudinis,

    Cic. de Or. 2, 49, 200:

    Summa concitandi adfectūs accusatori in hoc est, ut id, quod objecit, aut quam atrocissimum aut etiam quam maxime miserabile esse videatur,

    Quint. 6, 1, 15:

    peroratio,

    Plin. 27, 2, 2, § 4:

    et cuncta terrarum subacta Praeter atrocem animum Catonis,

    stern, unyielding, Hor. C. 2, 1, 24:

    fides (Reguli),

    Sil. 6, 378; so,

    virtus,

    id. 13, 369:

    ut verba atroci (i. e. rigido) stilo effoderent,

    Petr. 4, 3.—Hence of that which is fixed, certain, invincible:

    occisa est haec res, nisi reperio atrocem mi aliquam astutiam,

    Plaut. Capt. 3, 4, 7 Lind. (perh. the figure is here drawn from the contest; the atrox pugna and atrox astutia are ludicrously contrasted with occidit res, the cause had been lost, if I had not come to the rescue with powerful art).— Adv.: atrōcĭter, violently, fiercely, cruelly, harshly (only in prose):

    atrociter minitari,

    Cic. Verr. 2, 5, 62:

    fit aliquid,

    id. Rosc. Am. 53 fin.:

    dicere,

    id. Or. 17, 56:

    agitare rem publicam,

    Sall. J. 37, 1:

    invehi in aliquem,

    Liv. 3, 9:

    deferre crimen,

    Tac. A. 13, 19 fin.:

    multa facere,

    Suet. Tib. 59 al. — Comp.: atrocius in aliquem saevire, Liv. 42, 8; Tac. H. 1, 2; 2, 56:

    atrocius accipere labores itinerum,

    reluctantly, id. ib. 1, 23.— Sup.:

    de ambitu atrocissime agere in senatu,

    Cic. ad Q. Fr. 2, 16:

    leges atrocissime exercere,

    Suet. Tib. 58.

    Lewis & Short latin dictionary > atrox

  • 4 contumax

    con-tŭmax, ācis, adj. [from the root tem, whence also temno; cf. contemno, and contumelia], insolent, unyielding, obstinate, stiff-necked, stubborn, contumacious.
    I.
    Prop.
    A.
    In gen. (freq. and in good prose):

    quis contum acior? quis inhumanior? quis superbior?

    Cic. Verr. 2, 2, 78, § 192:

    Sara in me contumax,

    id. Att. 15, 15, 2; cf.:

    adversus plebem,

    Suet. Tib. 2; and:

    populus regibus suis,

    Sen. Thyest. 644:

    reus (together with arrogans, securus),

    Quint. 6, 1, 14; cf.

    animus (with arrogantia oris),

    Tac. A. 5, 3:

    contumaces et mconsultae voces,

    id. ib. 4, 60:

    preces,

    id. ib. 2, 57:

    voltus,

    Curt. 4, 6, 24:

    epistula,

    Suet. Claud. 35: filii, Cod. Th. 8, 14, 1.—Rarely in a good sense, unyielding, firm, steadfast:

    contumax etiam adversus tormenta servorum fides,

    Tac. H. 1, 3 (cf. contumacia).— Poet.:

    Hispanis ego contumax capillis,

    Mart. 10, 65.— Comp., v. supra.— Sup.:

    Fortuna contumacissimum quemque aggreditur,

    Sen. Prov. 3, 4; id. Ep. 83, 21.—
    B.
    Esp., jurid. t. t., that refuses to appear in a court of justice in obedience to a lawful summons:

    contumax est, qui... litteris evocatus, praesentiam, sui facere contemnet,

    Dig. 42, 1, 53, § 1 sqq.; cf. contumacia, I. B.—
    II.
    Transf., of animals:

    boves,

    Col. 6, 2, 10:

    gallina ad concubitum,

    id. 8, 2, 8.—Of inanimate things, not yielding, furnishing opposition:

    lima,

    Phaedr. 4, 7, 5:

    cardamum frianti,

    Plin. 12, 13, 29, § 50:

    syllaba,

    not fitting into measure, Mart. 9, 12.—Hence, adv.: contŭmācĭter, obstinately, stubbornly, etc.: contumaciter, arroganter, akoinônêtôs solet ad me scribere, Cic. Att. 6, 1, 7:

    contumaciter urbaneque vexatum,

    id. Q. Fr. 2, 1, 3:

    omnia agere,

    Liv. 2, 58, 7; Quint. 11, 3, 11 et saep.— Comp., Nep. Cim. 2, 5.—In a good sense (cf. contumax and contumacia), firmly, Sen. Ep. 13, 2; Quint. 6, prooem. § 15.—
    b.
    Transf., of inanimate things:

    lapides scalpturae resistunt,

    Plin. 37, 7, 30, § 104; in comp., id. 19, 7, 35, § 117.

    Lewis & Short latin dictionary > contumax

  • 5 dūrus

        dūrus adj.    with comp. and sup, hard (to the touch): silex, V.: ferrum, H.: bipennes, H.: cutis, O.: corpus, impenetrable, O.: dumeta, i. e. rough, O.: gallina, tough, H.—As subst n.: nil extra est in nuce duri, no shell, H.—Hard, harsh, of a taste: sapor Bacchi, V. — Of a sound, C. — Fig., rough, rude, uncultivated: oratione et moribus: poëta durissimus: durior ad haec studia: virtus, Ta.: gens duro robore nata, V.: componere versūs, H. — Hardy, vigorous, rough: Spartiatae: in armis genus, L.: vindemiator, H.: ilia messorum, H.: iuvenci, O. — Harsh, rough, stern, unyielding, unfeeling, pitiless, insensible, obstinate: pater, T.: se durum agrestemque praebere: durior Diogenes: iudex durior: duri hominis vel potius vix hominis videtur: nos dura aetas, H.: ōs, shameless, impudent, T.: ore durissimo esse: ferrum, cruel, V.: aures, V.: flectere (me) Mollibus Iam durum imperiis, H.—Of things, hard, severe, toilsome, oppressive, distressing, burdensome, adverse: provincia, T.: fortuna: hiemps: venatus, O.: durissimo tempore anni, inclement, Cs.: valetudo, H.: dolores, V.: iter, V.: proelia, V.: Durum: sed levius fit patientiā, etc., H.: hi, si quid erat durius, concurrebant, a difficulty, Cs.: si nihil esset durius, Cs.— Plur n. as subst, hardships, difficulties: Siccis omnia dura deus proposuit, H.: multa, V.: ego dura tuli, O.
    * * *
    dura -um, durior -or -us, durissimus -a -um ADJ
    hard, stern; harsh, rough, vigorous; cruel, unfeeling, inflexible; durable

    Latin-English dictionary > dūrus

  • 6 in-exōrābilis

        in-exōrābilis e, adj.,    not to be moved by entreaty, unyielding, inexorable: ingenium, T.: iudices: Achilles, H.: in ceteros: adversus te, L.: leges rem inexorabilem esse, L.: odium, O.: fatum, V.

    Latin-English dictionary > in-exōrābilis

  • 7 patiēns

        patiēns entis, adj. with comp. and sup.    [P. of patior], bearing, supporting, suffering, enduring, permitting: amnis navium, i. e. navigable, L.: vomeris, V.— Enduring, patient, tolerant: nimium patiens existimor: corpus inediae, S.: pulveris atque solis, H.: ad morae taedium ferundum, L.: in laboribus patientior: patientissimae aures: patientissimus exercitus, Cs.— Enduring, firm, unyielding, hard: aratrum, O.
    * * *
    patientis (gen.), patientior -or -us, patientissimus -a -um ADJ
    patient/long-suffering; tolerant/easy-going; submissive/liable/subsceptible to; hardy; able/willing to endure; capable of bearing/standing up to hard use

    Latin-English dictionary > patiēns

  • 8 pertināx

        pertināx ācis, adj. with comp. and sup.    [per+ tenax], persevering, unyielding, obstinate, pertinacious, stubborn: pertinacissimus fueris, si, etc.: virtus, L.: concertationes in disputando: pertinacior in repugnando, L.: ad obtinendam iniuriam, L.: adversus impetūs, L.: fortuna Ludum insolentem ludere pertinax, H.
    * * *
    (gen.), pertinacis ADJ
    persevering, obstinate; pertinacious

    Latin-English dictionary > pertināx

  • 9 praefrāctus

        praefrāctus adj. with comp.    [P. of praefingo]. —Of style, rude, abrupt: Thucydides praefactior. —Of character, unyielding: Aristo.
    * * *
    praefracta -um, praefractior -or -us, praefractissimus -a -um ADJ

    Latin-English dictionary > praefrāctus

  • 10 solidum

    solid figure; firm/hard material; firm/solid/unyielding ground; a whole

    Latin-English dictionary > solidum

  • 11 adamas

    ădămas, antis, m. (acc. Gr. adamanta, adamantas), = adamas (invincible), adamant, the hard est iron or steel; hence poet., for any thing inflexible, firm, lasting, etc. (first used by Verg.):

    porta adversa ingens solidoque adamante columnae,

    Verg. A. 6, 552; cf. Mart. 5, 11;

    adamante texto vincire,

    with adamantine chains, Sen. Herc. F. 807.— Trop. of character, hard, unyielding, inexorable:

    nec rigidos silices solidumve in pectore ferrum aut adamanta gerit,

    a heart of stone, Ov. M. 9, 615:

    lacrimis adamanta movebis,

    will move a heart of stone, id. A. A. 1, 659; so id. Tr. 4, 8, 45:

    voce tua posses adamanta movere,

    Mart. 7, 99:

    duro nec enim ex adamante creati, Sed tua turba sumus,

    Stat. S. 1, 2, 69. —
    II.
    The diamond:

    adamanta infragilem omni cetera vi sanguine hireino rumpente,

    Plin. 20, prooem. 1; 37, 4, 15, § 55 sq.

    Lewis & Short latin dictionary > adamas

  • 12 dura

    dūrus, a, um, adj. [etym. dub.; cf. Sanscr. root dhar, to fix, confirm], hard.
    I.
    Lit.
    A.
    Orig. as affecting the sense of feeling:

    et validi silices ac duri robora ferri,

    Lucr. 2, 449; so,

    silex,

    Verg. A. 6, 471:

    ferrum,

    Hor. C. 3, 11, 31:

    cautes,

    Verg. A. 4, 366; Ov. M. 4, 672:

    bipennes,

    Hor. C. 4, 4, 57:

    ligones,

    id. Epod. 5, 30:

    aratrum,

    id. S. 1, 1, 28:

    compes,

    id. Epod. 4, 4:

    pellis,

    Lucr. 6, 1195; Verg. G. 3, 502:

    arva,

    id. ib. 2, 341; cf.

    cutis,

    Ov. M. 8, 805:

    alvus,

    Cels. 6, 18, 9; Hor. S. 2, 4, 27: aqua, hard, i. e. containing much earthy matter, Cels. 2, 30 fin.; cf.

    muria,

    saturated with salt, Col. 6, 30 fin.; 12, 6, 1 et saep., v. muria:

    dumeta,

    i. e. rough, Ov. M. 1, 105 et saep.:

    gallina,

    tough, not yet boiled tender, Hor. S. 2, 4, 18; cf.:

    fungi, qui in coquendo duriores fient,

    Plin. 22, 23, 47, § 99 et saep.— Sup.:

    ladanum durissimum tactu,

    Plin. 26, 8, 30, § 48; cf.:

    durissimus tophus vel carbunculus,

    Col. 3, 11, 7 et saep.—As subst.: dūrum, i, n.
    (α).
    E duro (sc. ligno), of the hardened wood of the vine, Col. 3, 6, 2; 3, 10, 15; 21 et saep.; cf. duramentum.—
    (β).
    Durum cacare, Mart. 3, 89, 2.—
    B.
    Transf.
    1.
    As affecting the sense of taste:

    vinum, opp. suavis,

    hard, harsh, Pall. Oct. 14, 5; cf.:

    sapor Bacchi,

    Verg. G. 4, 102:

    acetum,

    Ser. Samm. 40 and 351.—
    2.
    As affecting the ear:

    vocis genera permulta:... grave acutum, flexibile durum,

    Cic. N. D. 2, 58, 146; cf. Quint. 11, 3, 15 and 32.—Hence, in rhet., hard, rough (cf. asper, II.):

    aspera et dura et dissoluta et hians oratio,

    Quint. 8, 6, 62:

    consonantes,

    id. 11, 3, 35:

    syllabae,

    id. 12, 10, 30:

    verba,

    id. 8, 3, 32 sq.; cf. id. 1, 5, 72:

    compositio,

    id. 9, 4, 142.
    II.
    Trop.
    A.
    Opp. to cultivated, rough, rulde, uncultivated:

    Q. Aelius Tubero ut vita sic oratione durus, incultus, horridus,

    Cic. Brut. 31; cf.:

    (Stoici) horridiores evadunt, asperiores, duriores, et oratione et moribus,

    id. Fin. 4, 28, 78; id. Mur. 29:

    Attilius poëta durissimus,

    id. Att. 14, 20, 3:

    C. Marius, qui durior ad haec studia videbatur,

    id. Arch. 9, 19; cf. Quint. 10, 1, 93; 8 prooem. § 26; Hor. S. 1, 4, 8 al.:

    pictor durus in coloribus,

    Plin. 35, 11, 40, § 137; cf. Quint. 12, 10, 7: Fauni, gens duro robore nata, Verg. A. 8, 315; cf.:

    terrea progenies duris caput extulit arvis,

    id. G. 2, 341; cf. also Stat. Th. 4, 276 sq.; Ov. Tr. 3, 11, 8.—
    2.
    But sometimes as a praiseworthy quality, opp. to soft, weakly, hardy, vigorous (esp. freq. in poets):

    fortes et duri Spartiatae,

    Cic. Tusc. 1, 43; cf.:

    Ligures, durum in armis genus,

    Liv. 27, 48:

    durum genus experiensque laborum,

    hardy, Ov. M. 1, 414:

    unde homines nati, durum genus,

    Verg. G. 1, 63 (cf. laas and laos, Pind. Ol. 9, 71):

    gens dura atque aspera cultu,

    a hardy race, id. A. 5, 730:

    genus humanum durius, tellus quod dura creāsset,

    Lucr. 5, 926:

    Dardanidae,

    Verg. A. 3, 94:

    Hannibal,

    Hor. C. 2, 12, 2:

    Iberia,

    id. ib. 4, 14, 50:

    vindemiator,

    id. S. 1, 7, 29; cf.:

    ilia messorum,

    id. Epod. 3, 4:

    juvenci,

    Ov. M. 3, 584 et saep. —
    B.
    Opp. to morally mild, gentle, harsh, rough, stern, unyielding, unfeeling, insensible, obstinate:

    quis se tam durum agrestemque praeberet, qui, etc.,

    Cic. Or. 43, 148; cf.:

    quis nostrum animo tam agresti et duro fuit, ut? etc.,

    id. Arch. 8:

    neque sunt audiendi, qui virtutem duram et quasi ferream esse quandam volunt,

    id. Lael. 13 fin.;

    ingenio esse duro atque inexorabili,

    Ter. Ph. 3, 2, 12:

    satis pater durus fui,

    id. Heaut. 3, 1, 30; cf. id. Ad. 1, 1, 39; Cic. Cael. 16; Hor. S. 1, 2, 17:

    Varius qui est habitus judex durior,

    Cic. Fin. 2, 19, 62: cf. Caes. B. C. 3, 20, 4:

    mala vel duri lacrimas motura Catonis,

    Luc. 9, 50: duriorem se praebere alicujus miserae et afflictae fortunae, Anton. ap. Cic. Att. 14, 13 A (cf. opp. at the end of the letter: se placabiliorem praebere):

    duri hominis vel potius vix hominis videtur, periculum capitis inferre multis,

    Cic. Off. 2, 14, 50; Hor. C. 4, 1, 7:

    quid nos dura refugimus aetas?

    id. ib. 1, 35, 34:

    ōs durum,

    shameless, impudent, Ter. Eun. 4, 7, 36 Ruhnk.; Cic. Quint. 24 fin.; Ov. M. 5, 451:

    cor,

    Vulg. Sirach, 3, 27 et saep. Of the austerity of the Stoic mode of living, v. above, A.—
    C.
    Of things, hard, severe, toilsome; troublesome, burdensome, disagreeable; adverse, unfortunate:

    opulento homini hoc servitus dura est,

    Plaut. Am. 1, 1, 12; so,

    servitus,

    Cic. Rep. 1, 44; 2, 25; cf.

    lex,

    Plaut. Merc. 4, 6, 1:

    condicio,

    Cic. Rab. Post. 6 fin.:

    provincia,

    Ter. Ph. 1, 2, 23; cf.

    partes,

    id. Eun. 2, 3, 62; Anton. ap. Cic. Att. 10, 8 A:

    dolor,

    Lucr. 3, 460:

    labor,

    id. 5, 1272:

    subvectiones,

    Caes. B. G. 7, 10, 1:

    venatus,

    Ov. M. 4, 307:

    dura cultu et aspera plaga,

    Liv. 45, 30 fin.:

    durissimo tempore anni,

    Caes. B. G. 7, 8, 2; cf. id. B. C. 3, 25, 3; Hirt. B. G. 8, 5 fin.:

    morbum acrem ac durum,

    Plaut. Men. 5, 2, 119; cf.

    valetudo,

    Hor. S. 2, 2, 88:

    dolores,

    Verg. A. 5, 5:

    frigus,

    Plaut. Men. 5, 6, 10:

    fames,

    Hor. S. 1, 2, 6:

    pauperies,

    id. C. 4, 9, 49:

    causa,

    Lucr. 3, 485; Quint. 4, 1, 25; Hor. S. 1, 10, 26:

    nomen (opp. molle),

    Cic. Off. 1, 12:

    verbum,

    id. Brut. 79, 274:

    propositio,

    Quint. 4, 5, 5 et saep.: De. Etiamne id lex coëgit? Ph. Illud durum, Ter. Ph. 2, 1, 8; so in the neutr. sing., Quint. 11, 1, 85; 12, 1, 36; Hor. S. 1, 9, 42 et saep.; cf.

    ellipt.: non vanae redeat sanguis imagini... Durum: sed levius fit patientia, etc.,

    Hor. C. 1, 24, 19. In plur. subst.: dura, ōrum, n., hardships, difficulties:

    siccis omnia dura deus proposuit,

    Hor. C. 1, 18, 3; id. Ep. 2, 1, 141; Sen. Oedip. 208; Verg. A. 8, 522:

    ego dura tuli,

    Ov. M. 9, 544 al. (In fem. plur. ellipt., sc. partes, Ter. Heaut. 2, 4, 22 very dub.).— Comp.:

    hi, si quid erat durius, concurrebant,

    if any unusual difficulty occurred, Caes. B. G. 1, 48, 6; 5, 29, 6; id. B. C. 3, 94, 6.— Adv. posit. in two forms: dūrĭter and dūre.
    A.
    (Acc. to 1. A.) Hardly:

    juga premunt duriter colla (boum),

    Vitr. 10, 8.— Comp.:

    durius,

    Vitr. 10, 15 fin.
    B.
    (Acc. to II. A.-C.)
    1.
    Hardly, stiffly, awkwardly:

    membra moventes Duriter,

    Lucr. 5, 1401:

    duriter,

    Auct. Her. 4, 10, 15; Gell. 17, 10, 15:

    dure,

    Hor. Ep. 2, 1, 66; Quint. 9, 4, 58; 10, 2, 19; Gell. 18, 11, 2.— Comp., Ov. R. Am. 337; Hor. S. 2, 3, 22; Quint. 8, 6, 24; 9, 4, 15; 117.—
    b.
    Hardily, rigorously, austerely:

    vitam parce ac duriter agebat,

    Ter. And. 1, 1, 47; id. Ad. 1, 1, 20; Novius ap. Non. 512.—
    2.
    Harshly, roughly, sternly:

    quam tibi ex ore orationem duriter dictis dedit,

    Enn. Trag. v. 348 Vahl.:

    duriter,

    Afran. Com. v. 251 Rib.; Ter. Ad. 4, 5, 28.— Comp., Cic. Lig. 6; id. Att. 1, 1, 4; id. Fam. 11, 27, 7; Caes. B. C. 1, 22 fin.; Tac. Agr. 16; id. A. 3, 52; Sen. Ep. 8; Vulg. Gen. 42, 7.— Sup., Hadrian. in Dig. 47, 14, 1.—
    3.
    Hardly, unfavorably, unfortunately:

    durius cadentibus rebus,

    Suet. Tib. 14 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > dura

  • 13 durum

    dūrus, a, um, adj. [etym. dub.; cf. Sanscr. root dhar, to fix, confirm], hard.
    I.
    Lit.
    A.
    Orig. as affecting the sense of feeling:

    et validi silices ac duri robora ferri,

    Lucr. 2, 449; so,

    silex,

    Verg. A. 6, 471:

    ferrum,

    Hor. C. 3, 11, 31:

    cautes,

    Verg. A. 4, 366; Ov. M. 4, 672:

    bipennes,

    Hor. C. 4, 4, 57:

    ligones,

    id. Epod. 5, 30:

    aratrum,

    id. S. 1, 1, 28:

    compes,

    id. Epod. 4, 4:

    pellis,

    Lucr. 6, 1195; Verg. G. 3, 502:

    arva,

    id. ib. 2, 341; cf.

    cutis,

    Ov. M. 8, 805:

    alvus,

    Cels. 6, 18, 9; Hor. S. 2, 4, 27: aqua, hard, i. e. containing much earthy matter, Cels. 2, 30 fin.; cf.

    muria,

    saturated with salt, Col. 6, 30 fin.; 12, 6, 1 et saep., v. muria:

    dumeta,

    i. e. rough, Ov. M. 1, 105 et saep.:

    gallina,

    tough, not yet boiled tender, Hor. S. 2, 4, 18; cf.:

    fungi, qui in coquendo duriores fient,

    Plin. 22, 23, 47, § 99 et saep.— Sup.:

    ladanum durissimum tactu,

    Plin. 26, 8, 30, § 48; cf.:

    durissimus tophus vel carbunculus,

    Col. 3, 11, 7 et saep.—As subst.: dūrum, i, n.
    (α).
    E duro (sc. ligno), of the hardened wood of the vine, Col. 3, 6, 2; 3, 10, 15; 21 et saep.; cf. duramentum.—
    (β).
    Durum cacare, Mart. 3, 89, 2.—
    B.
    Transf.
    1.
    As affecting the sense of taste:

    vinum, opp. suavis,

    hard, harsh, Pall. Oct. 14, 5; cf.:

    sapor Bacchi,

    Verg. G. 4, 102:

    acetum,

    Ser. Samm. 40 and 351.—
    2.
    As affecting the ear:

    vocis genera permulta:... grave acutum, flexibile durum,

    Cic. N. D. 2, 58, 146; cf. Quint. 11, 3, 15 and 32.—Hence, in rhet., hard, rough (cf. asper, II.):

    aspera et dura et dissoluta et hians oratio,

    Quint. 8, 6, 62:

    consonantes,

    id. 11, 3, 35:

    syllabae,

    id. 12, 10, 30:

    verba,

    id. 8, 3, 32 sq.; cf. id. 1, 5, 72:

    compositio,

    id. 9, 4, 142.
    II.
    Trop.
    A.
    Opp. to cultivated, rough, rulde, uncultivated:

    Q. Aelius Tubero ut vita sic oratione durus, incultus, horridus,

    Cic. Brut. 31; cf.:

    (Stoici) horridiores evadunt, asperiores, duriores, et oratione et moribus,

    id. Fin. 4, 28, 78; id. Mur. 29:

    Attilius poëta durissimus,

    id. Att. 14, 20, 3:

    C. Marius, qui durior ad haec studia videbatur,

    id. Arch. 9, 19; cf. Quint. 10, 1, 93; 8 prooem. § 26; Hor. S. 1, 4, 8 al.:

    pictor durus in coloribus,

    Plin. 35, 11, 40, § 137; cf. Quint. 12, 10, 7: Fauni, gens duro robore nata, Verg. A. 8, 315; cf.:

    terrea progenies duris caput extulit arvis,

    id. G. 2, 341; cf. also Stat. Th. 4, 276 sq.; Ov. Tr. 3, 11, 8.—
    2.
    But sometimes as a praiseworthy quality, opp. to soft, weakly, hardy, vigorous (esp. freq. in poets):

    fortes et duri Spartiatae,

    Cic. Tusc. 1, 43; cf.:

    Ligures, durum in armis genus,

    Liv. 27, 48:

    durum genus experiensque laborum,

    hardy, Ov. M. 1, 414:

    unde homines nati, durum genus,

    Verg. G. 1, 63 (cf. laas and laos, Pind. Ol. 9, 71):

    gens dura atque aspera cultu,

    a hardy race, id. A. 5, 730:

    genus humanum durius, tellus quod dura creāsset,

    Lucr. 5, 926:

    Dardanidae,

    Verg. A. 3, 94:

    Hannibal,

    Hor. C. 2, 12, 2:

    Iberia,

    id. ib. 4, 14, 50:

    vindemiator,

    id. S. 1, 7, 29; cf.:

    ilia messorum,

    id. Epod. 3, 4:

    juvenci,

    Ov. M. 3, 584 et saep. —
    B.
    Opp. to morally mild, gentle, harsh, rough, stern, unyielding, unfeeling, insensible, obstinate:

    quis se tam durum agrestemque praeberet, qui, etc.,

    Cic. Or. 43, 148; cf.:

    quis nostrum animo tam agresti et duro fuit, ut? etc.,

    id. Arch. 8:

    neque sunt audiendi, qui virtutem duram et quasi ferream esse quandam volunt,

    id. Lael. 13 fin.;

    ingenio esse duro atque inexorabili,

    Ter. Ph. 3, 2, 12:

    satis pater durus fui,

    id. Heaut. 3, 1, 30; cf. id. Ad. 1, 1, 39; Cic. Cael. 16; Hor. S. 1, 2, 17:

    Varius qui est habitus judex durior,

    Cic. Fin. 2, 19, 62: cf. Caes. B. C. 3, 20, 4:

    mala vel duri lacrimas motura Catonis,

    Luc. 9, 50: duriorem se praebere alicujus miserae et afflictae fortunae, Anton. ap. Cic. Att. 14, 13 A (cf. opp. at the end of the letter: se placabiliorem praebere):

    duri hominis vel potius vix hominis videtur, periculum capitis inferre multis,

    Cic. Off. 2, 14, 50; Hor. C. 4, 1, 7:

    quid nos dura refugimus aetas?

    id. ib. 1, 35, 34:

    ōs durum,

    shameless, impudent, Ter. Eun. 4, 7, 36 Ruhnk.; Cic. Quint. 24 fin.; Ov. M. 5, 451:

    cor,

    Vulg. Sirach, 3, 27 et saep. Of the austerity of the Stoic mode of living, v. above, A.—
    C.
    Of things, hard, severe, toilsome; troublesome, burdensome, disagreeable; adverse, unfortunate:

    opulento homini hoc servitus dura est,

    Plaut. Am. 1, 1, 12; so,

    servitus,

    Cic. Rep. 1, 44; 2, 25; cf.

    lex,

    Plaut. Merc. 4, 6, 1:

    condicio,

    Cic. Rab. Post. 6 fin.:

    provincia,

    Ter. Ph. 1, 2, 23; cf.

    partes,

    id. Eun. 2, 3, 62; Anton. ap. Cic. Att. 10, 8 A:

    dolor,

    Lucr. 3, 460:

    labor,

    id. 5, 1272:

    subvectiones,

    Caes. B. G. 7, 10, 1:

    venatus,

    Ov. M. 4, 307:

    dura cultu et aspera plaga,

    Liv. 45, 30 fin.:

    durissimo tempore anni,

    Caes. B. G. 7, 8, 2; cf. id. B. C. 3, 25, 3; Hirt. B. G. 8, 5 fin.:

    morbum acrem ac durum,

    Plaut. Men. 5, 2, 119; cf.

    valetudo,

    Hor. S. 2, 2, 88:

    dolores,

    Verg. A. 5, 5:

    frigus,

    Plaut. Men. 5, 6, 10:

    fames,

    Hor. S. 1, 2, 6:

    pauperies,

    id. C. 4, 9, 49:

    causa,

    Lucr. 3, 485; Quint. 4, 1, 25; Hor. S. 1, 10, 26:

    nomen (opp. molle),

    Cic. Off. 1, 12:

    verbum,

    id. Brut. 79, 274:

    propositio,

    Quint. 4, 5, 5 et saep.: De. Etiamne id lex coëgit? Ph. Illud durum, Ter. Ph. 2, 1, 8; so in the neutr. sing., Quint. 11, 1, 85; 12, 1, 36; Hor. S. 1, 9, 42 et saep.; cf.

    ellipt.: non vanae redeat sanguis imagini... Durum: sed levius fit patientia, etc.,

    Hor. C. 1, 24, 19. In plur. subst.: dura, ōrum, n., hardships, difficulties:

    siccis omnia dura deus proposuit,

    Hor. C. 1, 18, 3; id. Ep. 2, 1, 141; Sen. Oedip. 208; Verg. A. 8, 522:

    ego dura tuli,

    Ov. M. 9, 544 al. (In fem. plur. ellipt., sc. partes, Ter. Heaut. 2, 4, 22 very dub.).— Comp.:

    hi, si quid erat durius, concurrebant,

    if any unusual difficulty occurred, Caes. B. G. 1, 48, 6; 5, 29, 6; id. B. C. 3, 94, 6.— Adv. posit. in two forms: dūrĭter and dūre.
    A.
    (Acc. to 1. A.) Hardly:

    juga premunt duriter colla (boum),

    Vitr. 10, 8.— Comp.:

    durius,

    Vitr. 10, 15 fin.
    B.
    (Acc. to II. A.-C.)
    1.
    Hardly, stiffly, awkwardly:

    membra moventes Duriter,

    Lucr. 5, 1401:

    duriter,

    Auct. Her. 4, 10, 15; Gell. 17, 10, 15:

    dure,

    Hor. Ep. 2, 1, 66; Quint. 9, 4, 58; 10, 2, 19; Gell. 18, 11, 2.— Comp., Ov. R. Am. 337; Hor. S. 2, 3, 22; Quint. 8, 6, 24; 9, 4, 15; 117.—
    b.
    Hardily, rigorously, austerely:

    vitam parce ac duriter agebat,

    Ter. And. 1, 1, 47; id. Ad. 1, 1, 20; Novius ap. Non. 512.—
    2.
    Harshly, roughly, sternly:

    quam tibi ex ore orationem duriter dictis dedit,

    Enn. Trag. v. 348 Vahl.:

    duriter,

    Afran. Com. v. 251 Rib.; Ter. Ad. 4, 5, 28.— Comp., Cic. Lig. 6; id. Att. 1, 1, 4; id. Fam. 11, 27, 7; Caes. B. C. 1, 22 fin.; Tac. Agr. 16; id. A. 3, 52; Sen. Ep. 8; Vulg. Gen. 42, 7.— Sup., Hadrian. in Dig. 47, 14, 1.—
    3.
    Hardly, unfavorably, unfortunately:

    durius cadentibus rebus,

    Suet. Tib. 14 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > durum

  • 14 durus

    dūrus, a, um, adj. [etym. dub.; cf. Sanscr. root dhar, to fix, confirm], hard.
    I.
    Lit.
    A.
    Orig. as affecting the sense of feeling:

    et validi silices ac duri robora ferri,

    Lucr. 2, 449; so,

    silex,

    Verg. A. 6, 471:

    ferrum,

    Hor. C. 3, 11, 31:

    cautes,

    Verg. A. 4, 366; Ov. M. 4, 672:

    bipennes,

    Hor. C. 4, 4, 57:

    ligones,

    id. Epod. 5, 30:

    aratrum,

    id. S. 1, 1, 28:

    compes,

    id. Epod. 4, 4:

    pellis,

    Lucr. 6, 1195; Verg. G. 3, 502:

    arva,

    id. ib. 2, 341; cf.

    cutis,

    Ov. M. 8, 805:

    alvus,

    Cels. 6, 18, 9; Hor. S. 2, 4, 27: aqua, hard, i. e. containing much earthy matter, Cels. 2, 30 fin.; cf.

    muria,

    saturated with salt, Col. 6, 30 fin.; 12, 6, 1 et saep., v. muria:

    dumeta,

    i. e. rough, Ov. M. 1, 105 et saep.:

    gallina,

    tough, not yet boiled tender, Hor. S. 2, 4, 18; cf.:

    fungi, qui in coquendo duriores fient,

    Plin. 22, 23, 47, § 99 et saep.— Sup.:

    ladanum durissimum tactu,

    Plin. 26, 8, 30, § 48; cf.:

    durissimus tophus vel carbunculus,

    Col. 3, 11, 7 et saep.—As subst.: dūrum, i, n.
    (α).
    E duro (sc. ligno), of the hardened wood of the vine, Col. 3, 6, 2; 3, 10, 15; 21 et saep.; cf. duramentum.—
    (β).
    Durum cacare, Mart. 3, 89, 2.—
    B.
    Transf.
    1.
    As affecting the sense of taste:

    vinum, opp. suavis,

    hard, harsh, Pall. Oct. 14, 5; cf.:

    sapor Bacchi,

    Verg. G. 4, 102:

    acetum,

    Ser. Samm. 40 and 351.—
    2.
    As affecting the ear:

    vocis genera permulta:... grave acutum, flexibile durum,

    Cic. N. D. 2, 58, 146; cf. Quint. 11, 3, 15 and 32.—Hence, in rhet., hard, rough (cf. asper, II.):

    aspera et dura et dissoluta et hians oratio,

    Quint. 8, 6, 62:

    consonantes,

    id. 11, 3, 35:

    syllabae,

    id. 12, 10, 30:

    verba,

    id. 8, 3, 32 sq.; cf. id. 1, 5, 72:

    compositio,

    id. 9, 4, 142.
    II.
    Trop.
    A.
    Opp. to cultivated, rough, rulde, uncultivated:

    Q. Aelius Tubero ut vita sic oratione durus, incultus, horridus,

    Cic. Brut. 31; cf.:

    (Stoici) horridiores evadunt, asperiores, duriores, et oratione et moribus,

    id. Fin. 4, 28, 78; id. Mur. 29:

    Attilius poëta durissimus,

    id. Att. 14, 20, 3:

    C. Marius, qui durior ad haec studia videbatur,

    id. Arch. 9, 19; cf. Quint. 10, 1, 93; 8 prooem. § 26; Hor. S. 1, 4, 8 al.:

    pictor durus in coloribus,

    Plin. 35, 11, 40, § 137; cf. Quint. 12, 10, 7: Fauni, gens duro robore nata, Verg. A. 8, 315; cf.:

    terrea progenies duris caput extulit arvis,

    id. G. 2, 341; cf. also Stat. Th. 4, 276 sq.; Ov. Tr. 3, 11, 8.—
    2.
    But sometimes as a praiseworthy quality, opp. to soft, weakly, hardy, vigorous (esp. freq. in poets):

    fortes et duri Spartiatae,

    Cic. Tusc. 1, 43; cf.:

    Ligures, durum in armis genus,

    Liv. 27, 48:

    durum genus experiensque laborum,

    hardy, Ov. M. 1, 414:

    unde homines nati, durum genus,

    Verg. G. 1, 63 (cf. laas and laos, Pind. Ol. 9, 71):

    gens dura atque aspera cultu,

    a hardy race, id. A. 5, 730:

    genus humanum durius, tellus quod dura creāsset,

    Lucr. 5, 926:

    Dardanidae,

    Verg. A. 3, 94:

    Hannibal,

    Hor. C. 2, 12, 2:

    Iberia,

    id. ib. 4, 14, 50:

    vindemiator,

    id. S. 1, 7, 29; cf.:

    ilia messorum,

    id. Epod. 3, 4:

    juvenci,

    Ov. M. 3, 584 et saep. —
    B.
    Opp. to morally mild, gentle, harsh, rough, stern, unyielding, unfeeling, insensible, obstinate:

    quis se tam durum agrestemque praeberet, qui, etc.,

    Cic. Or. 43, 148; cf.:

    quis nostrum animo tam agresti et duro fuit, ut? etc.,

    id. Arch. 8:

    neque sunt audiendi, qui virtutem duram et quasi ferream esse quandam volunt,

    id. Lael. 13 fin.;

    ingenio esse duro atque inexorabili,

    Ter. Ph. 3, 2, 12:

    satis pater durus fui,

    id. Heaut. 3, 1, 30; cf. id. Ad. 1, 1, 39; Cic. Cael. 16; Hor. S. 1, 2, 17:

    Varius qui est habitus judex durior,

    Cic. Fin. 2, 19, 62: cf. Caes. B. C. 3, 20, 4:

    mala vel duri lacrimas motura Catonis,

    Luc. 9, 50: duriorem se praebere alicujus miserae et afflictae fortunae, Anton. ap. Cic. Att. 14, 13 A (cf. opp. at the end of the letter: se placabiliorem praebere):

    duri hominis vel potius vix hominis videtur, periculum capitis inferre multis,

    Cic. Off. 2, 14, 50; Hor. C. 4, 1, 7:

    quid nos dura refugimus aetas?

    id. ib. 1, 35, 34:

    ōs durum,

    shameless, impudent, Ter. Eun. 4, 7, 36 Ruhnk.; Cic. Quint. 24 fin.; Ov. M. 5, 451:

    cor,

    Vulg. Sirach, 3, 27 et saep. Of the austerity of the Stoic mode of living, v. above, A.—
    C.
    Of things, hard, severe, toilsome; troublesome, burdensome, disagreeable; adverse, unfortunate:

    opulento homini hoc servitus dura est,

    Plaut. Am. 1, 1, 12; so,

    servitus,

    Cic. Rep. 1, 44; 2, 25; cf.

    lex,

    Plaut. Merc. 4, 6, 1:

    condicio,

    Cic. Rab. Post. 6 fin.:

    provincia,

    Ter. Ph. 1, 2, 23; cf.

    partes,

    id. Eun. 2, 3, 62; Anton. ap. Cic. Att. 10, 8 A:

    dolor,

    Lucr. 3, 460:

    labor,

    id. 5, 1272:

    subvectiones,

    Caes. B. G. 7, 10, 1:

    venatus,

    Ov. M. 4, 307:

    dura cultu et aspera plaga,

    Liv. 45, 30 fin.:

    durissimo tempore anni,

    Caes. B. G. 7, 8, 2; cf. id. B. C. 3, 25, 3; Hirt. B. G. 8, 5 fin.:

    morbum acrem ac durum,

    Plaut. Men. 5, 2, 119; cf.

    valetudo,

    Hor. S. 2, 2, 88:

    dolores,

    Verg. A. 5, 5:

    frigus,

    Plaut. Men. 5, 6, 10:

    fames,

    Hor. S. 1, 2, 6:

    pauperies,

    id. C. 4, 9, 49:

    causa,

    Lucr. 3, 485; Quint. 4, 1, 25; Hor. S. 1, 10, 26:

    nomen (opp. molle),

    Cic. Off. 1, 12:

    verbum,

    id. Brut. 79, 274:

    propositio,

    Quint. 4, 5, 5 et saep.: De. Etiamne id lex coëgit? Ph. Illud durum, Ter. Ph. 2, 1, 8; so in the neutr. sing., Quint. 11, 1, 85; 12, 1, 36; Hor. S. 1, 9, 42 et saep.; cf.

    ellipt.: non vanae redeat sanguis imagini... Durum: sed levius fit patientia, etc.,

    Hor. C. 1, 24, 19. In plur. subst.: dura, ōrum, n., hardships, difficulties:

    siccis omnia dura deus proposuit,

    Hor. C. 1, 18, 3; id. Ep. 2, 1, 141; Sen. Oedip. 208; Verg. A. 8, 522:

    ego dura tuli,

    Ov. M. 9, 544 al. (In fem. plur. ellipt., sc. partes, Ter. Heaut. 2, 4, 22 very dub.).— Comp.:

    hi, si quid erat durius, concurrebant,

    if any unusual difficulty occurred, Caes. B. G. 1, 48, 6; 5, 29, 6; id. B. C. 3, 94, 6.— Adv. posit. in two forms: dūrĭter and dūre.
    A.
    (Acc. to 1. A.) Hardly:

    juga premunt duriter colla (boum),

    Vitr. 10, 8.— Comp.:

    durius,

    Vitr. 10, 15 fin.
    B.
    (Acc. to II. A.-C.)
    1.
    Hardly, stiffly, awkwardly:

    membra moventes Duriter,

    Lucr. 5, 1401:

    duriter,

    Auct. Her. 4, 10, 15; Gell. 17, 10, 15:

    dure,

    Hor. Ep. 2, 1, 66; Quint. 9, 4, 58; 10, 2, 19; Gell. 18, 11, 2.— Comp., Ov. R. Am. 337; Hor. S. 2, 3, 22; Quint. 8, 6, 24; 9, 4, 15; 117.—
    b.
    Hardily, rigorously, austerely:

    vitam parce ac duriter agebat,

    Ter. And. 1, 1, 47; id. Ad. 1, 1, 20; Novius ap. Non. 512.—
    2.
    Harshly, roughly, sternly:

    quam tibi ex ore orationem duriter dictis dedit,

    Enn. Trag. v. 348 Vahl.:

    duriter,

    Afran. Com. v. 251 Rib.; Ter. Ad. 4, 5, 28.— Comp., Cic. Lig. 6; id. Att. 1, 1, 4; id. Fam. 11, 27, 7; Caes. B. C. 1, 22 fin.; Tac. Agr. 16; id. A. 3, 52; Sen. Ep. 8; Vulg. Gen. 42, 7.— Sup., Hadrian. in Dig. 47, 14, 1.—
    3.
    Hardly, unfavorably, unfortunately:

    durius cadentibus rebus,

    Suet. Tib. 14 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > durus

  • 15 ferreus

    ferrĕus, a, um, adj. [ferrum], made of iron, iron.
    I.
    Lit.:

    Britanni utuntur aut aere aut taleis ferreis... pro nummo,

    Caes. B. G. 5, 12, 4:

    vomer,

    Lucr. 1, 314:

    ensis,

    id. 5, 1293:

    furcae,

    Varr. R. R. 1, 22, 3; for which absol.:

    ferreae,

    Cato, R. R. 10, 3:

    clavi,

    Caes. B. G. 3, 13, 4:

    hami,

    id. ib. 7, 73 fin.:

    manus,

    id. B. C. 1, 57, 2; 1, 58, 4; 2, 6, 2:

    clathri,

    Plin. 8, 7, 7, § 21:

    fibula,

    Quint. 6, 3, 58:

    anulus,

    id. 7, 6, 8; cf. Plin. 33, 1, 4, § 9; Suet. Aug. 100:

    litterae imagunculae,

    id. ib. 7:

    Hercules,

    an iron statue of Hercules, Plin. 34, 14, 40, § 141.— Poet.: hastati spargunt hastas, fit ferreus imber, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 287 ed. Vahl.);

    imitated: imber,

    Verg. A. 12, 284; cf.:

    seges telorum,

    id. ib. 3, 45:

    ager,

    i. e. glistening with weapons, id. ib. 11, 601.—
    B.
    Transf., like or pertaining to iron:

    color,

    iron-color, Plin. 37, 10, 61, § 170:

    fabrica,

    the art of working iron, id. 7, 56, 57, § 198.—
    II.
    Trop.
    A.
    Hard, unfeeling, hard-hearted, cruel:

    qui virtutem duram et quasi ferream esse quandam volunt (opp. tenera atque tractabilis),

    Cic. Lael. 13, 48; cf.:

    quis tam fuit durus et ferreus, quis tam inhumanus, qui? etc.,

    id. Verr. 2, 5, 46, § 121; and:

    ferreus essem, si te non amarem,

    id. Fam. 15, 21, 4:

    ferus et ferreus,

    id. Q. Fr. 1, 3, 3:

    ferus et vere ferreus,

    Tib. 1, 10, 2:

    quis tam esset ferreus, qui, etc.,

    Cic. Lael. 23, 87:

    o te ferreum, qui illius periculis non moveris!

    id. Att. 13, 30, 2:

    illa (carmina) tamen numquam ferrea dixit Amo,

    Prop. 2, 8, 12; Tib. 2, 3, 2; 3, 2, 2:

    praecordia,

    Ov. H. 12, 183:

    bella,

    id. ib. 13, 64:

    sors vitae (with difficilis),

    id. Tr. 5, 3, 28:

    os ferreum,

    shameless, impudent, Cic. Pis. 26, 63: ferrea tum vero proles exorta repente est, i. e. the iron age, Cic. poët. N. D. 2, 63, 159; cf.

    saecula,

    Tib. 2, 3, 35.—
    B.
    With the idea of firmness, fixedness predominating, firm, fixed, rigid, unyielding, immovable:

    (Cato) in parsimonia, in patientia laboris periculique, ferrei prope corporis animique,

    Liv. 39, 40, 11:

    vox,

    Verg. G. 2, 44; id. A. 6, 626; cf.: scriptor (Atilius), Licin. poët. ap. Cic. Fin. 1, 2, 5:

    jura,

    Verg. G. 2, 501: olli dura quies oculos et ferreus urget Somnus, ironsleep, i. e. death (a transl. of the Homeric chalkeos hupnos), Verg. A. 10, 745; 12, 309:

    decreta Sororum,

    Ov. M. 15, 781.

    Lewis & Short latin dictionary > ferreus

  • 16 impenetrabilis

    impĕnĕtrābĭlis ( inp-), e, adj. [2. inpenetrabilis], that cannot be penetrated, impenetrable (perh. not ante-Aug.).
    I.
    Lit.:

    silex ferro,

    Liv. 36, 25:

    superior pars corporis crocodili (with dura),

    Sen. Q. N. 4, 2 med.; cf.:

    tergus hippopotami ad scuta,

    Plin. 8, 25, 39, § 95:

    congeries imbribus,

    id. 8, 36, 54, § 127:

    cruppellarii accipiendis ictibus,

    Tac. A. 3, 43:

    quae impenetrabilia quaeque pervia,

    id. ib. 12, 35.—
    II.
    Trop., that cannot be overcome, unconquerable, unyielding:

    patet impenetrabilis ille Luctibus,

    Sil. 6, 413:

    impenetrabilis blanditiis,

    Sen. Q. N. 4 praef.:

    mens irae,

    Sil. 7, 561:

    pudicitia Agrippinae,

    Tac. A. 4, 12.

    Lewis & Short latin dictionary > impenetrabilis

  • 17 inpenetrabilis

    impĕnĕtrābĭlis ( inp-), e, adj. [2. inpenetrabilis], that cannot be penetrated, impenetrable (perh. not ante-Aug.).
    I.
    Lit.:

    silex ferro,

    Liv. 36, 25:

    superior pars corporis crocodili (with dura),

    Sen. Q. N. 4, 2 med.; cf.:

    tergus hippopotami ad scuta,

    Plin. 8, 25, 39, § 95:

    congeries imbribus,

    id. 8, 36, 54, § 127:

    cruppellarii accipiendis ictibus,

    Tac. A. 3, 43:

    quae impenetrabilia quaeque pervia,

    id. ib. 12, 35.—
    II.
    Trop., that cannot be overcome, unconquerable, unyielding:

    patet impenetrabilis ille Luctibus,

    Sil. 6, 413:

    impenetrabilis blanditiis,

    Sen. Q. N. 4 praef.:

    mens irae,

    Sil. 7, 561:

    pudicitia Agrippinae,

    Tac. A. 4, 12.

    Lewis & Short latin dictionary > inpenetrabilis

  • 18 insecundus

    in-sĕcundus, a, um, adj., not following, unyielding, uncomplying:

    secundus, insecundus,

    Not. Tir. 95.

    Lewis & Short latin dictionary > insecundus

  • 19 patior

    pătĭor, passus, 3, v. dep. ( act. archaic collat. form patiunto, Cic. Leg. 3, 4, 11: patias, Naev. ap. Diom. p. 395 P.) [cf. Greek PATh, PENTh-, pepontha, penthos], to bear, support, undergo, suffer, endure (syn.: fero, tolero).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.
    1.
    Tu fortunatu's, ego miser:

    patiunda sunt,

    Plaut. Most. 1, 1, 46; id. Am. 3, 2, 64:

    fortiter malum qui patitur, idem post potitur bonum,

    id. As. 2, 2, 58 Ussing (al. patitur bonum):

    o passi graviora!

    Naev. 1, 24; Verg. A. 1, 199; Cic. Univ. 6:

    belli injurias,

    id. Phil. 12, 4, 9:

    servitutem,

    id. ib. 6, 7, 19:

    toleranter dolores pati,

    id. Tusc. 2, 18, 43:

    gravissimum supplicium,

    Caes. B. C. 2, 30:

    omnia saeva,

    Sall. J. 14, 10:

    et facere et pati fortiter,

    Liv. 2, 12:

    haec patienda censeo potius, quam, etc.,

    id. 21, 13:

    Hannibal damnum haud aegerrime passus est,

    id. 22, 41:

    exilium,

    Verg. A. 2, 638:

    pauperiem,

    Hor. C. 3, 2, 1. [p. 1315] aliae nationes servitutem pati possunt, populi Romani propria est libertas, Cic. Phil. 6, 7, 19:

    extremam pati fortunam,

    Caes. B. C. 2, 32:

    aequo animo magnum morbum pati,

    Sen. Ep. 66, 36:

    mentietur in tormentis qui dolorem pati potest,

    Quint. 5, 10, 70:

    qui nec totam servitutem pati possunt, nec totam libertatem,

    Tac. H. 1, 16:

    non potest generosus animus servitutem pati,

    Sen. Contr. 4, 24, 1:

    hiemem et aestatem juxta pati,

    Sall. J. 85, 33.—
    (β).
    Absol.:

    dolor tristis res est... ad patiendum tolerandumque difficilis,

    Cic. Tusc. 2, 7, 18; Ov. Am. 1, 8, 75.—
    2.
    To suffer, have, meet with, be visited or afflicted with (mostly postAug.):

    poenam,

    Quint. 11, 3, 32; Plin. Ep. 2, 11, 20; Val. Max. 6, 2, 1; Sen. Contr. 1, 5, 6:

    incommodum,

    Quint. 11, 3, 32:

    vim,

    Suet. Ner. 29:

    quicquid in captivum invenire potest, passurum te esse cogita,

    Curt. 4, 6, 26:

    mortem pati,

    Lact. Epit. 50, 1; Sen. Ep. 94, 7:

    indignam necem,

    Ov. M. 10, 627:

    mortem,

    id. Tr. 1, 2, 42:

    rem modicam,

    Juv. 13, 143:

    adversa proelia,

    Just. 16, 3, 6:

    infamiam,

    Sen. Ep. 74, 2:

    sterilitatem famemque,

    Just. 28, 3, 1:

    cladem pati (post-Aug. for cladem accipere, etc.),

    Suet. Caes. 36 init.; so,

    naufragium,

    Sen. Herc. Oet. 118:

    morbum,

    Veg. 1, 17, 11; Gell. 17, 15, 6:

    cruciatus corporis,

    Sen. Suas. 6, 10:

    ultima,

    Curt. 3, 1, 6:

    injuriam,

    Sen. Ep. 65, 21:

    ut is in culpā sit, qui faciat, non is qui patiatur injuriam,

    Cic. Lael. 21, 78; cf.:

    de tribus unum esset optandum: aut facere injuriam nec accipere... optimum est facere, impune si possis, secundum nec facere nec pati,

    id. Rep. 3, 13, 23.—
    B.
    In partic.
    1.
    In mal. part., to submit to another's lust, to prostitute one's self, Plaut. Capt. 4, 2, 87; cf. Sall. C. 13, 3; Sen. Q. N. 1, 16; Petr. 25; 140.—
    2.
    To suffer, to pass a life of suffering or privation ( poet.):

    certum est in silvis inter spelaea ferarum Malle pati,

    Verg. E. 10, 53:

    novem cornix secula passa,

    Ov. M. 7, 274; Luc. 5, 313; Sen. Thyest. 470. —
    II.
    Transf.
    A.
    To suffer, bear, allow, permit, let (syn.:

    sino, permitto): illorum delicta,

    Hor. S. 1, 3, 141.—With acc. and inf.:

    neque tibi bene esse patere, et illis, quibus est, invides,

    Plaut. Ps. 4, 7, 36; Ter. Phorm. 3, 3, 3:

    siquidem potes pati esse te in lepido loco,

    Plaut. Poen. 3, 3, 83:

    ista non modo homines, sed ne pecudes quidem passurae esse videntur,

    Cic. Cat. 2, 9, 20:

    nobiscum versari jam diutius non potes: non feram, non patiar, non sinam,

    id. ib. 1, 5, 10:

    quantum illius ineuntis aetatis meae patiebatur pudor,

    id. de Or. 2, 1, 3:

    nullo se implicari negotio passus est,

    id. Lig. 1, 3:

    duo spondei non fere se jungi patiuntur,

    Quint. 9, 4, 101:

    aut persuasurum se aut persuaderi sibi passurum,

    Liv. 32, 36, 2:

    ut vinci se consensu civitatis pateretur,

    id. 2, 2, 9; 6, 23, 8; Curt. 8, 9, 23.—With acc.:

    neque enim dilationem pati tam vicinum bellum poterat,

    Liv. 1, 14, 6:

    recentis animi alter (consul)... nullam dilationem patiebatur,

    id. 21, 52, 2.—With quin:

    non possum pati, Quin tibi caput demulceam,

    Ter. Heaut. 4, 5, 13:

    nullum patiebatur esse diem, quin in foro diceret,

    Cic. Brut. 88, 302.— Poet. with part.:

    nec plura querentem Passa,

    Verg. A. 1, 385; 7, 421 (= passa queri, etc.).—Hence, facile, aequo animo pati, to be well pleased or content with, to acquiesce in, submit to: aegre, iniquo animo, moleste pati, to be displeased, offended, indignant at:

    quaeso aequo animo patitor,

    Plaut. As. 2, 2, 108:

    apud me plus officii residere facillime patior,

    Cic. Fam. 5, 7, 2; 1, 9, 21:

    consilium meum a te probari... facile patior,

    id. Att. 15, 2, 2; id. Verr. 2, 3, 2, § 5:

    cum indigne pateretur nobilis mulier... in conventum suam mimi filiam venisse,

    id. ib. 2, 5, 12, §

    31: periniquo patiebar animo, te a me digredi,

    id. Fam. 12, 18, 1; Liv. 4, 18.—
    2.
    To submit:

    patior quemvis durare laborem,

    Verg. A. 8, 677:

    pro quo bis patiar mori,

    Hor. C. 3, 9, 15.—
    B.
    To experience, undergo, to be in a certain state of mind or temper:

    nonne quiddam pati furori simile videatur,

    Quint. 1, 2, 31.—
    C.
    In gram., to be passive, to have a passive sense:

    (verbum) cum haberet naturam patiendi,

    a passive nature, Quint. 1, 6, 10:

    modus patiendi,

    id. 1, 6, 26; 9, 3, 7.— Hence, pătĭens, entis, P. a., bearing, supporting, suffering, permitting.
    A.
    Lit.:

    amnis navium patiens,

    i. e. navigable, Liv. 21, 31, 10:

    vomeris,

    Verg. G. 2, 223: vetustatis, lasting, Plin. 11, 37, 76, § 196:

    equus patiens sessoris,

    Suet. Caes. 61.—
    B.
    Transf.
    1.
    That has the quality of enduring, patient:

    nimium patiens et lentus existimor,

    Cic. de Or. 2, 75, 305:

    animus,

    Ov. P. 4, 10, 9.— Comp.:

    meae quoque litterae te patientiorem lenioremque fecerunt,

    Cic. Q. Fr. 1, 1, 14.— Sup.:

    patientissimae aures,

    Cic. Lig. 8, 24:

    patientissimus exercitus,

    Caes. B. C. 3, 96.—
    2.
    That has the power of endurance, firm, unyielding, hard ( poet.):

    patiens aratrum,

    Ov. Am. 1, 15, 31:

    saxo patientior illa Sicano,

    Prop. 1, 16, 29.—Hence, adv.: pătĭenter, patiently:

    alterum patienter accipere, non repugnanter,

    Cic. Lael. 25, 91:

    patienter et fortiter ferre aliquid,

    id. Phil. 11, 3, 7:

    patienter et aequo animo ferre difficultates,

    Caes. B. C. 3, 15:

    prandere olus,

    Hor. Ep. 1, 17, 13.— Comp.:

    patientius alicujus potentiam ferre,

    Cic. Fam. 1, 8, 4.— Sup.:

    patientissime ferre aliquid,

    Val. Max. 4, 3, 11.

    Lewis & Short latin dictionary > patior

  • 20 Pertinax

    per-tĭnax, ācis, adj. [tenax], that holds fast, that clings firmly, very tenacious.
    I.
    Lit. (only poet. and in post-Aug. prose):

    digitus male pertinax,

    Hor. C. 1, 9, 24:

    ales unguibus pertinax,

    App. Flor. p. 366: tenaxne pater ejus est? Ph. Pater immo edepol pertinax, exceedingly avaricious, Plaut. Capt. 2, 2, 39.—
    B.
    Transf., that lasts long, very durable:

    spiritus,

    Plin. 10, 29, 43, § 81:

    siligo in Allobrogum agro pertinax,

    id. 18, 8, 20, § 85.—
    II.
    Trop., firm, constant, steadfast, persevering, unyielding; in a bad sense, obstinate, pertinacious, stubborn (cf. pervicax); constr. absol., with in and abl.; also (rare and not ante-Aug.) with in and acc., adversus and acc., ad and acc.; also (post-Aug.) with gen., Att. ap. Non. 433, 6 sq.:

    concertationes in disputando pertinaces,

    Cic. Fin. 1, 8, 27 sq.:

    pertinacissimus fueris, si, etc.,

    id. ib. 2, 33, 107:

    valde pertinax,

    id. ib. 2, 3, 9:

    pertinax fama,

    Plin. 24, 17, 101, § 159:

    studium, Quint. Inst. prooem.: certamen,

    Liv. 2, 40:

    stare pertinaci statu,

    Gell. 2, 1, 2:

    octoginta milia fortissimae pertinacissimaeque in retinendis armis juventutis,

    Vell. 2, 27, 1:

    pertinax virtus,

    Liv. 25, 14:

    pertinax adversus temerarios impetus,

    id. 28, 22, 14:

    pertinacior in repugnando,

    id. 29, 33:

    pertinax ad obtinendam injuriam,

    id. 29, 1, 17:

    in quod coepit pertinax et intenta,

    Sen. Ira, 1, 1, 2.—
    (β).
    Poet., with inf.:

    fortuna... Ludum insolentem ludere pertinax,

    Hor. C. 3, 29, 51.—
    (γ).
    With gen.:

    justitiae,

    App. Mag. p. 338, 34:

    irae,

    Val. Max. 6, 3, 3.—Hence, adv.: pertĭnācĭter.
    A.
    Very fast or firmly, very tenaciously, persistently:

    haec ipsa magis pertinaciter haerent, quo deteriora sunt,

    Quint. 1, 1, 5; Suet. Tib. 74:

    pertinacius resistere,

    Plin. 16, 43, 83, § 227:

    pertinacissime retinere,

    id. 33, 6, 32, § 100. —
    B.
    Constantly, firmly, steadily, perseveringly; obstinately, stubbornly, pertinaciously:

    pertinaciter liberalibus studiis deditus,

    Suet. Claud. 40 fin.:

    pertinaciter in aliquā re manere,

    Varr. R. R. 1, 20: pertinaciter offensus, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 23, 1:

    contendere,

    Suet. Caes. 1:

    studere,

    Sen. Ep. 5, 1.— Comp.:

    pertinacius insequi,

    Hirt. B. G. 8, 13.— Sup.:

    pertinacissime pabulo abstinere,

    Suet. Caes. 81 med.; id. Ner. 56.—
    III.
    Pertĭnax, ācis, m., surname of the emperor P. Helvius, who succeeded Commodus on the throne, Capitol. Pert. 1; Aur. Vict. Epit. 18.

    Lewis & Short latin dictionary > Pertinax

См. также в других словарях:

  • unyielding — I adjective adamant, adamantine, constant, decided, dedicated, determined, devoted, enduring, faithful, firm, fixed, hard, headstrong, immobile, immovable, impliant, indomitable, inductile, inexorable, inflexible, intractable, intransigent,… …   Law dictionary

  • unyielding — 1590s of persons; 1650s, of substances; from UN (Cf. un ) (1) not + yielding (see YIELD (Cf. yield)) …   Etymology dictionary

  • unyielding — [adj] steadfast, resolute adamant, dead set on*, determined, firm, fixed, hard, hard core*, hardheaded, hard line*, hardnosed*, headstrong*, immalleable, immovable, implacable, impliable, inexorable, inflexible, intractable, locked in, merciless …   New thesaurus

  • unyielding — ► ADJECTIVE ▪ not yielding …   English terms dictionary

  • unyielding — [spelling only] …   English World dictionary

  • unyielding — [[t]ʌnji͟ːldɪŋ[/t]] 1) ADJ GRADED You describe someone as unyielding when they have very strong, fixed ideas about something and are unlikely to change their mind. [WRITTEN] The authorities proved unyielding on one crucial opposition demand...… …   English dictionary

  • unyielding — adj. unyielding in (unyielding in one s demands) * * * [ʌn jiːldɪŋ] unyielding in (unyielding in one s demands) …   Combinatory dictionary

  • unyielding — un|yield|ing [ʌnˈji:ldıŋ] adj 1.) formal not willing to change your ideas or beliefs ▪ an unyielding resistance to change 2.) literary very hard and not changing in shape or form ▪ a harsh unyielding landscape …   Dictionary of contemporary English

  • unyielding — un|yield|ing [ ʌn jildıŋ ] adjective 1. ) FORMAL very strict and severe: Her expression was hard and unyielding. 2. ) MAINLY LITERARY very hard or firm: The ground was unyielding beneath their feet …   Usage of the words and phrases in modern English

  • unyielding — UK [ʌnˈjiːldɪŋ] / US [ʌnˈjɪldɪŋ] adjective 1) formal very strict and severe Her expression was hard and unyielding. 2) mainly literary very hard, or firm The ground was unyielding beneath their feet …   English dictionary

  • unyielding — adjective Date: 1565 1. characterized by firmness or obduracy 2. characterized by lack of softness or flexibility • unyieldingly adverb …   New Collegiate Dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»