Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

affection

  • 1 cāritās

        cāritās ātis, f    [carus], dearness, costliness, high price: annonae: rei frumentariae: annus in summā caritate fuit. — Fig., regard, esteem, affection, love: caritatem conciliare: inter natos et parentes: erga patriam, L.: caritatem parare, Ta.: patriae et suorum, affection for: liberūm, L.: necessitudinis, arising from: omnīs omnium caritates patria una complexa est, kinds of affection.
    * * *
    charity; love, affection, esteem, favor; dearness; high price

    Latin-English dictionary > cāritās

  • 2 caritas

    cārĭtas, ātis, f. [carus].
    I.
    Prop., dearness, costliness, high price, etc. (opp. vilitas):

    annonae,

    Cic. Verr. 2, 3, 18, § 47; 2, 3, 92, § 215; id. Off. 3, 12, 50; Liv. 44, 7, 10; Suet. Ner. 45:

    rei frumentariae (opp. vilitas annonae),

    Cic. Imp. Pomp. 15, 44:

    nummorum,

    id. Att. 9, 9, 4:

    olei,

    Plin. 18, 28, 68, § 273:

    vini,

    Suet. Aug. 42.—Also absol. caritas (sc. annonae), high prices, Cato, R. R. 3:

    ut tum vendas cum caritas est,

    Varr. R. R. 1, 69:

    cum alter annus in vilitate, alter in summā caritate fuerit,

    Cic. Verr. 2, 3, 93, § 216; id. Off. 2, 17, 58.—
    II.
    Trop., regard, esteem, affection, love (cf. amor, I.; in good prose;

    syn.: benevolentia, favor, studium): cum deorum tum parentum patriaeque cultus eorumque hominum, qui aut sapientiā aut opibus excellunt, ad caritatem referri solet: conjuges autem et liberi, et fratres et alii, quos usus familiaritasque conjunxit, quamquam etiam caritate ipsā, tamen amore maxime continentur,

    Cic. Part. Or. 25, 88; hence, opp. amor, as esteem to personal affection:

    si id videare, quod sit utile ipsis, defendere... haec res amorem magis conciliat, illa virtutis defensio caritatem,

    id. de Or. 2, 51, 206; cf. Treb. ap. id. Fam. 12, 16, 2; Liv. 24, 4, 8:

    ut qui pacem belli amore turbaverant, bellum pacis caritate deponerent,

    Tac. H. 2, 37: amor pathos, caritas êthos, Quint. 6, 2, 12:

    caritas, quae est inter natos et parentes,

    Cic. Lael. 8, 27;

    Quint. prooem. § 6: liberalitate qui utuntur benevolentiam sibi conciliant et caritatem,

    id. Fin. 1, 16, 52; id. Lael. 27, 102; Quint. 11, 1, 72:

    ingenita erga patriam caritas,

    Liv. 1, 34, 5:

    retinere caritatem in aliquem,

    Cic. Lael. 19, 70:

    sanguine et caritate propior,

    Tac. A. 6, 46:

    caritatem paraverat loco auctoritatis,

    id. Agr. 16 fin.The subjoined gen. is usu. objective:

    patriae et suorum,

    Cic. Off. 3, 27, 100; id. Sest. 24, 53; Nep. Alcib. 5, 1:

    rei publicae,

    Cic. Phil. 12, 8, 20; Liv. 2, 2, 5:

    domini,

    id. 1, 51, 8:

    Syracusanorum,

    id. 25, 28, 7:

    Hieronis,

    id. 24, 5, 1:

    liberum,

    id. 8, 7, 18:

    filiae,

    Tac. A. 12, 4:

    ipsius soli,

    Liv. 2, 1, 5:

    sedium suarum,

    id. 5, 42, 2; Quint. 6, 2, 14.—But sometimes also subjective, love entertained by one:

    hominum, deorum,

    Cic. N. D. 1, 44, 122; id. de Or. 2, 58, 237:

    civium,

    id. Phil. 1, 12, 29; Liv. 24, 4, 8 (with amor);

    or, more rarely, of the cause or ground of the love: caritas illius necessitudinis,

    Cic. Sest. 3, 6:

    benevolentiae,

    id. Lael. 9, 32.—In plur. of the different species of affection:

    omnes omnium caritates patria una complexa est,

    Cic. Off. 1, 17, 57; id. Fin. 3, 22, 73:

    liberum,

    App. M. 5, p. 171.—
    B.
    In late Lat., meton., caritates = cari, the loved persons, Amm. 18, 8, 14; 24, 1, 9.

    Lewis & Short latin dictionary > caritas

  • 3 Pietas

    1.
    pĭĕtas, ātis, f. [pius], dutiful conduct towards the gods, one's parents, relatives, benefactors, country, etc., sense of duty.
    I.
    Lit.
    A.
    With respect to the gods, piety:

    est enim pietas justitia adversus deos,

    Cic. N. D. 1, 41, 115; 1, 2, 3; cf.: aequitas tripartita dicitur esse;

    una ad superos deos, altera ad manes, tertia ad homines pertinere. Prima pietas, secunda sanctitas, tertia justitia aut aequitas nominatur,

    id. Top. 23, 90: pietas adversus deos, id. [p. 1375] Fin. 3, 22, 73:

    deos placatos pietas efficiet et sanctitas,

    id. Off. 2, 3, 11; id. Rep. 1, 2, 2:

    senex fretus pietate deum,

    Naev. B. Punic. 3, 1; Enn. ap. Non. 160, 2 (Trag. v. 369 Vahl.): nec pietas ulla est, velatum saepe videri Vortier ad lapidem atque omnes accedere ad aras, etc., that is not piety, to incline with veiled head to the marble, etc., Lucr. 5, 1198.—
    2.
    Conscientiousness, scrupulousness, Ov. F. 6, 607.—So of love and duty towards God (eccl. Lat.;

    freq.),

    Vulg. 2 Macc. 3, 1; id. 2 Pet. 1, 6.— Plur., Vulg. 2 Pet. 3, 11.—
    B.
    With respect to one's parents, children, relatives, country, benefactors, etc., duty, dutifulness, affection, love, loyalty, patriotism, gratitude, etc.: Pa. Salve, mi pater insperate. Tr. Volup est, quom istuc ex pietate vestrā nobis contigit, Plaut. Rud. 4, 4, 132:

    patrem tuom si percoles per pietatem,

    dutifully, id. Trin. 2, 2, 3:

    justitia erga deos religio, erga parentes pietas nominatur,

    Cic. Part. 22, 78:

    quid est pietas, nisi voluntas grata in parentes?

    id. Planc. 33, 80:

    justitiam cole et pietatem, quae cum sit magna in parentibus et propinquis, tum in patriā maxima est,

    id. Rep. 6, 15, 15; cf.:

    pietas, quae erga patriam aut parentes, aut alios sanguine conjunctos officium conservare monet,

    id. Inv. 2, 22, 65; id. Rosc. Am. 13, 37:

    pietas in matrem,

    id. Lael. 3, 11; id. Att. 13, 39:

    mi mater, tua pietas plane nobis auxilio fuit,

    Plaut. Poen. 5, 4, 122; cf.

    v. 99: felix nati pietate,

    Verg. A. 3, 480:

    solemnia pietatis,

    the last offices, Tac. Agr. 7:

    egregium narras mirā pietate parentem,

    Cat. 66, 29:

    pietas erga aliquem,

    Cic. Fam. 1, 1, 1:

    in aliquem,

    id. ib. 1, 9, 1:

    hic tui omnes valent summāque pietate te desiderant,

    id. ib. 6, 20, 2:

    nec publicae pietatis intererat, quid vocarere,

    to the affection of the citizens, Plin. Pan. 21, 3:

    militiae,

    Luc. 4, 499.—Towards a husband (rare):

    neque id (officium nostrum) magis facimus quam nos monet pietas,

    Plaut. Stich. 1, 1, 6; cf.:

    scelus est pietas in conjuge Tereo,

    Ov. M. 6, 635.—The formula PIETATIS CAVSA or EX PIETATE (opp. EX TESTAMENTO), in epitaphs, denotes that the heir raised the monument to the deceased, not because compelled by the latter's last will, but out of affection and respect, Inscr. Orell. 4692; Inscr. Fabr. p. 710, n. 314.—
    II.
    Transf., in gen. (mostly poet. and in postAug. prose).
    A.
    Justice:

    at tibi... pro talibus ausis Di, si qua est caelo pietas, quae talia curet, Persolvant grates dignas, etc.,

    Verg. A. 2, 536; cf. Sil. 6, 410; so Verg. A. 5, 688:

    summa deum pietas,

    Stat. S. 3, 3, 1; cf. Liv. 4, 42.—
    B.
    Gentleness, kindness, tenderness, pity, compassion:

    permittite Patres Conscripti a pietate vestrā impetrari, ut damnatis liberum mortis arbitrium indulgeatis,

    Suet. Dom. 11:

    senatus,

    Plin. Pan. 79, 4; Dig. 48, 9, 5.—In addressing a person:

    mea pietas,

    my kind friend, Plaut. Bacch. 5, 2, 57.—
    III.
    Pĭĕtas, personified, a goddess, Piety, who had two temples at Rome, Liv. 40, 34, 5; Cic. Leg. 2, 8, 19; 2, 11, 28; id. Div. 1, 43, 98; Plin. 7, 36, 36, § 121; Val. Max. 5, 4, 7; Fest. p. 209 Müll.; Inscr. Orell. 1824 sq.; 3291.
    2.
    Pĭĕtas, ātis, f., a Roman surname, Inscr. Marin. Atti, p. 329.—
    II.
    Also, the name of a ship, Inscr. Orell. 3608.—
    III.
    Pietas Julia, a Roman colony in Istria, the mod. Pola, Plin. 3, 19, 23, § 129.

    Lewis & Short latin dictionary > Pietas

  • 4 pietas

    1.
    pĭĕtas, ātis, f. [pius], dutiful conduct towards the gods, one's parents, relatives, benefactors, country, etc., sense of duty.
    I.
    Lit.
    A.
    With respect to the gods, piety:

    est enim pietas justitia adversus deos,

    Cic. N. D. 1, 41, 115; 1, 2, 3; cf.: aequitas tripartita dicitur esse;

    una ad superos deos, altera ad manes, tertia ad homines pertinere. Prima pietas, secunda sanctitas, tertia justitia aut aequitas nominatur,

    id. Top. 23, 90: pietas adversus deos, id. [p. 1375] Fin. 3, 22, 73:

    deos placatos pietas efficiet et sanctitas,

    id. Off. 2, 3, 11; id. Rep. 1, 2, 2:

    senex fretus pietate deum,

    Naev. B. Punic. 3, 1; Enn. ap. Non. 160, 2 (Trag. v. 369 Vahl.): nec pietas ulla est, velatum saepe videri Vortier ad lapidem atque omnes accedere ad aras, etc., that is not piety, to incline with veiled head to the marble, etc., Lucr. 5, 1198.—
    2.
    Conscientiousness, scrupulousness, Ov. F. 6, 607.—So of love and duty towards God (eccl. Lat.;

    freq.),

    Vulg. 2 Macc. 3, 1; id. 2 Pet. 1, 6.— Plur., Vulg. 2 Pet. 3, 11.—
    B.
    With respect to one's parents, children, relatives, country, benefactors, etc., duty, dutifulness, affection, love, loyalty, patriotism, gratitude, etc.: Pa. Salve, mi pater insperate. Tr. Volup est, quom istuc ex pietate vestrā nobis contigit, Plaut. Rud. 4, 4, 132:

    patrem tuom si percoles per pietatem,

    dutifully, id. Trin. 2, 2, 3:

    justitia erga deos religio, erga parentes pietas nominatur,

    Cic. Part. 22, 78:

    quid est pietas, nisi voluntas grata in parentes?

    id. Planc. 33, 80:

    justitiam cole et pietatem, quae cum sit magna in parentibus et propinquis, tum in patriā maxima est,

    id. Rep. 6, 15, 15; cf.:

    pietas, quae erga patriam aut parentes, aut alios sanguine conjunctos officium conservare monet,

    id. Inv. 2, 22, 65; id. Rosc. Am. 13, 37:

    pietas in matrem,

    id. Lael. 3, 11; id. Att. 13, 39:

    mi mater, tua pietas plane nobis auxilio fuit,

    Plaut. Poen. 5, 4, 122; cf.

    v. 99: felix nati pietate,

    Verg. A. 3, 480:

    solemnia pietatis,

    the last offices, Tac. Agr. 7:

    egregium narras mirā pietate parentem,

    Cat. 66, 29:

    pietas erga aliquem,

    Cic. Fam. 1, 1, 1:

    in aliquem,

    id. ib. 1, 9, 1:

    hic tui omnes valent summāque pietate te desiderant,

    id. ib. 6, 20, 2:

    nec publicae pietatis intererat, quid vocarere,

    to the affection of the citizens, Plin. Pan. 21, 3:

    militiae,

    Luc. 4, 499.—Towards a husband (rare):

    neque id (officium nostrum) magis facimus quam nos monet pietas,

    Plaut. Stich. 1, 1, 6; cf.:

    scelus est pietas in conjuge Tereo,

    Ov. M. 6, 635.—The formula PIETATIS CAVSA or EX PIETATE (opp. EX TESTAMENTO), in epitaphs, denotes that the heir raised the monument to the deceased, not because compelled by the latter's last will, but out of affection and respect, Inscr. Orell. 4692; Inscr. Fabr. p. 710, n. 314.—
    II.
    Transf., in gen. (mostly poet. and in postAug. prose).
    A.
    Justice:

    at tibi... pro talibus ausis Di, si qua est caelo pietas, quae talia curet, Persolvant grates dignas, etc.,

    Verg. A. 2, 536; cf. Sil. 6, 410; so Verg. A. 5, 688:

    summa deum pietas,

    Stat. S. 3, 3, 1; cf. Liv. 4, 42.—
    B.
    Gentleness, kindness, tenderness, pity, compassion:

    permittite Patres Conscripti a pietate vestrā impetrari, ut damnatis liberum mortis arbitrium indulgeatis,

    Suet. Dom. 11:

    senatus,

    Plin. Pan. 79, 4; Dig. 48, 9, 5.—In addressing a person:

    mea pietas,

    my kind friend, Plaut. Bacch. 5, 2, 57.—
    III.
    Pĭĕtas, personified, a goddess, Piety, who had two temples at Rome, Liv. 40, 34, 5; Cic. Leg. 2, 8, 19; 2, 11, 28; id. Div. 1, 43, 98; Plin. 7, 36, 36, § 121; Val. Max. 5, 4, 7; Fest. p. 209 Müll.; Inscr. Orell. 1824 sq.; 3291.
    2.
    Pĭĕtas, ātis, f., a Roman surname, Inscr. Marin. Atti, p. 329.—
    II.
    Also, the name of a ship, Inscr. Orell. 3608.—
    III.
    Pietas Julia, a Roman colony in Istria, the mod. Pola, Plin. 3, 19, 23, § 129.

    Lewis & Short latin dictionary > pietas

  • 5 amor

        amor ōris, m    [AM-], love, affection, strong friendly feeling: amor, ex quo amicitia nominata: amor erga me: amores hominum in te: patrius, for a son, V.: fraternus, for a brother, Cs.—Esp. of sexual love: in amore haec sunt vitia, T.: ancillae, H.— Plur, love-adventures: Solis, O.—Fig., an eager desire, passion: consulatūs amor: amicitiae: vini, L.: auri, V.: habendi, V.: scribendi, H.: tantus amor casūs cognoscere nostros, V.: in longum ducis amores, my desire (for a song), V.— Meton., mostly plur, a beloved object, one's love: Pompeius nostri amores: suos addicere amores, O.: primus, my first husband, V.— A charm to excite love: matri praereptus amor, V.—Person.: Amor, the god of love, Love, Cupid: Paret Amor dictis, V.— Plur, Cupids, Loves: nudi, O.: lascivi, H.
    * * *
    love, affection; the beloved; Cupid; affair; sexual/illicit/homosexual passion

    Latin-English dictionary > amor

  • 6 animus

    ănĭmus, i, m. [a Graeco-Italic form of anemos = wind (as ego, lego, of ego, lego); cf. Sanscr. an = to breathe, anas = breath, anilas = wind; Goth. uz-ana = exspiro; Erse, anal = breath; Germ. Unst = a storm (so, sometimes); but Curt. does not extend the connection to AФ, aêmi = to blow; a modification of animus—by making which the Romans took a step in advance of the Greeks, who used hê psuchê for both these ideas—is anima, which has the physical meaning of anemos, so that Cic. was theoretically right, but historically wrong, when he said, ipse animus ab anima dictus est, Tusc. 1, 9, 19; after the same analogy we have from psuchô = to breathe, blow, psuchê = breath, life, soul; from pneô = to breathe, pneuma = air, breath, life, in class. Greek, and = spirit, a spiritual being, in Hellenistic Greek; from spiro = to breathe, blow, spiritus = breath, breeze, energy, high spirit, and poet. and post-Aug. = soul, mind; the Engl. ghost = Germ. Geist may be comp. with Germ. giessen and cheô, to pour, and for this interchange of the ideas of gases and liquids, cf. Sol. 22: insula adspiratur freto Gallico, is flowed upon, washed, by the Gallic Strait; the Sanscr. atman = breath, soul, with which comp. aytmê = breath; Germ. Odem = breath, and Athem = breath, soul, with which group Curt. connects auô, aêmi; the Heb. = breath, life, soul; and = breath, wind, life, spirit, soul or mind].
    I.
    In a general sense, the rational soul in man (in opp. to the body, corpus, and to the physical life, anima), hê psuchê:

    humanus animus decerptus ex mente divina,

    Cic. Tusc. 5, 13, 38:

    Corpus animum praegravat, Atque affixit humo divinae particulam aurae,

    Hor. S. 2, 2, 77:

    credo deos immortales sparsisse animos in corpora humana, ut essent qui terras tuerentur etc.,

    Cic. Sen. 21, 77:

    eas res tueor animi non corporis viribus,

    id. ib. 11, 38; so id. Off. 1, 23, 79:

    quae (res) vel infirmis corporibus animo tamen administratur,

    id. Sen. 6, 15; id. Off. 1, 29, 102:

    omnes animi cruciatus et corporis,

    id. Cat. 4, 5, 10:

    levantes Corpus et animum,

    Hor. Ep. 2, 1, 141:

    formam et figuram animi magis quam corporis complecti,

    Tac. Agr. 46; id. H. 1, 22:

    animi validus et corpore ingens,

    id. A. 15, 53:

    Aristides primus animum pinxit et sensus hominis expressit, quae vocantur Graece ethe, item perturbationes,

    first painted the soul, put a soul into his figures, Plin. 35, 10, 36, § 98 (cf.:

    animosa signa,

    life-like statues, Prop. 4, 8, 9): si nihil esset in eo (animo), nisi id, ut per eum viveremus, i. e. were it mere anima, Cic. Tusc. 1, 24, 56:

    Singularis est quaedam natura atque vis animi, sejuncta ab his usitatis notisque naturis, i. e. the four material elements,

    id. ib. 1, 27, 66: Neque nos corpora sumus. Cum igitur nosce te dicit, hoc dicit, nosce animum tuum, id. ib. 1, 22, 52:

    In quo igitur loco est (animus)? Credo equidem in capite,

    id. ib. 1, 29, 70:

    corpora nostra, terreno principiorum genere confecta, ardore animi concalescunt,

    derive their heat from the fiery nature of the soul, id. ib. 1, 18, 42:

    Non valet tantum animus, ut se ipsum ipse videat: at, ut oculus, sic animus, se non videns alia cernit,

    id. ib. 1, 27, 67: foramina illa ( the senses), quae patent ad animum a corpore, callidissimo artificio natura fabricata est, id. ib. 1, 20, 47: dum peregre est animus sine corpore velox, independently of the body, i. e. the mind roaming in thought, Hor. Ep. 1, 12, 13:

    discessus animi a corpore,

    Cic. Tusc. 1, 9, 18; 1, 30, 72:

    cum nihil erit praeter animum,

    when there shall be nothing but the soul, when the soul shall be disembodied, id. ib. 1, 20, 47; so,

    animus vacans corpore,

    id. ib. 1, 22, 50; and:

    animus sine corpore,

    id. ib. 1, 22, 51:

    sine mente animoque nequit residere per artus pars ulla animai,

    Lucr. 3, 398 (for the pleonasm here, v. infra, II. A. 1.):

    Reliquorum sententiae spem adferunt posse animos, cum e corporibus excesserint in caelum pervenire,

    Cic. Tusc. 1, 11, 24:

    permanere animos arbitramur consensu nationum omnium,

    id. ib. 1, 16, 36:

    Pherecydes primus dixit animos esse hominum sempiternos,

    id. ib. 1, 16, 38:

    Quod ni ita se haberet, ut animi immortales essent, haud etc.,

    id. Sen. 23, 82: immortalitas animorum, id. ib. 21, 78; id. Tusc. 1, 11, 24; 1, 14, 30:

    aeternitas animorum,

    id. ib. 1, 17, 39; 1, 22, 50 (for the plur. animorum, in this phrase, cf. Cic. Sen. 23, 84); for the atheistic notions about the soul, v. Lucr. bk. iii.—
    II.
    In a more restricted sense, the mind as thinking, feeling, willing, the intellect, the sensibility, and the will, acc. to the almost universally received division of the mental powers since the time of Kant (Diog. Laert. 8, 30, says that Pythagoras divided hê psuchê into ho nous, hai phrenes, and ho thumos; and that man had ho nous and ho thumos in common with other animals, but he alone had hai phrenes. Here ho nous and ho thumos must denote the understanding and the sensibility, and hai phrenes, the reason. Plutarch de Placit. 4, 21, says that the Stoics called the supreme faculty of the mind (to hêgemonikon tês psuchês) ho logismos, reason. Cic. sometimes speaks of a twofold division; as, Est animus in partes tributus duas, quarum altera rationis est particeps, altera expers (i. e. to logistikon and to alogon of Plato; cf. Tert. Anim. 16), i. e. the reason or intellect and the sensibility, Tusc. 2, 21, 47; so id. Off. 1, 28, 101; 1, 36, 132; id. Tusc 4, 5, 10; and again of a threefold; as, Plato triplicem finxit animum, cujus principatum, id est rationem in capite sicut in arce posuit, et duas partes ( the two other parts) ei parere voluit, iram et cupiditatem, quas locis disclusit; iram in pectore, cupiditatem subter praecordia locavit, i. e. the reason or intellect, and the sensibility here resolved into desire and aversion, id. ib. 1, 10, 20; so id. Ac. 2, 39, 124. The will, hê boulêsis, voluntas, arbitrium, seems to have been sometimes merged in the sensibility, ho thumos, animus, animi, sensus, and sometimes identified with the intellect or reason, ho nous, ho logismos, mens, ratio).
    A.
    1.. The general power of perception and thought, the reason, intellect, mind (syn.: mens, ratio, ingenium), ho nous:

    cogito cum meo animo,

    Plaut. Most. 3, 2, 13; so Ter. Ad. 3, 4, 55:

    cum animis vestris cogitare,

    Cic. Agr. 2, 24:

    recordari cum animo,

    id. Clu. 25, 70;

    and without cum: animo meditari,

    Nep. Ages. 4, 1; cf. id. Ham. 4, 2:

    cogitare volvereque animo,

    Suet. Vesp. 5:

    animo cogitare,

    Vulg. Eccli. 37, 9:

    statuere apud animum,

    Liv. 34, 2:

    proposui in animo meo,

    Vulg. Eccli. 1, 12:

    nisi me animus fallit, hi sunt, etc.,

    Plaut. Men. 5, 9, 23:

    in dubio est animus,

    Ter. And. 1, 5, 31; id. ib. prol. 1; cf. id. ib. 1, 1, 29:

    animum ad se ipsum advocamus,

    Cic. Tusc. 1, 31, 75:

    lumen animi, ingenii consiliique tui,

    id. Rep. 6, 12 al. —

    For the sake of rhet. fulness, animus often has a synonym joined with it: Mens et animus et consilium et sententia civitatis posita est in legibus,

    Cic. Clu. 146:

    magnam cui mentem animumque Delius inspirat vates,

    Verg. A. 6, 11:

    complecti animo et cogitatione,

    Cic. Off. 1, 32, 117; id. de Or. 1, 2, 6:

    animis et cogitatione comprehendere,

    id. Fl. 27, 66:

    cum omnia ratione animoque lustraris,

    id. Off. 1, 17, 56:

    animorum ingeniorumque naturale quoddam quasi pabulum consideratio naturae,

    id. Ac. 2, 41, 127.—Hence the expressions: agitatio animi, attentio, contentio; animi adversio; applicatio animi; judicium, opinio animorum, etc. (v. these vv.); and animum advertere, adjungere, adplicare, adpellere, inducere, etc. (v. these vv.).—
    2.
    Of particular faculties of mind, the memory:

    etiam nunc mihi Scripta illa dicta sunt in animo Chrysidis,

    Ter. And. 1, 5, 46:

    An imprimi, quasi ceram, animum putamus etc. (an idea of Aristotle's),

    Cic. Tusc. 1, 25, 61:

    ex animo effluere,

    id. de Or. 2, 74, 300: omnia fert aetas, animum quoque;

    ... Nunc oblita mihi tot carmina,

    Verg. E. 9, 51.—
    3.
    Consciousness (physically considered) or the vital power, on which consciousness depends ( = conscientia, q. v. II. A., or anima, q. v. II. E.):

    vae miserae mihi. Animo malest: aquam velim,

    I'm fainting, my wits are going, Plaut. Am. 5, 1, 6; id. Curc. 2, 3, 33:

    reliquit animus Sextium gravibus acceptis vulneribus,

    Caes. B. G. 6, 38:

    Una eademque via sanguis animusque sequuntur,

    Verg. A. 10, 487:

    animusque reliquit euntem,

    Ov. M. 10, 459:

    nisi si timor abstulit omnem Sensum animumque,

    id. ib. 14, 177:

    linqui deinde animo et submitti genu coepit,

    Curt. 4, 6, 20: repente animo linqui solebat, Suet. Caes. 45:

    ad recreandos defectos animo puleio,

    Plin. 20, 14, 54, § 152.—
    4.
    The conscience, in mal. part. (v. conscientia, II. B. 2. b.):

    cum conscius ipse animus se remordet,

    Lucr. 4, 1135:

    quos conscius animus exagitabat,

    Sall. C. 14, 3:

    suae malae cogitationes conscientiaeque animi terrent,

    Cic. Sex. Rosc. 67.—
    5.
    In Plaut. very freq., and once also in Cic., meton. for judicium, sententia, opinion, judgment; mostly meo quidem animo or meo animo, according to my mind, in my opinion, Plaut. Men. 1, 3, 17:

    e meo quidem animo aliquanto facias rectius, si, etc.,

    id. Aul. 3, 6, 3:

    meo quidem animo, hic tibi hodie evenit bonus,

    id. Bacch. 1, 1, 69; so id. Aul. 3, 5, 4; id. Curc. 4, 2, 28; id. Bacch. 3, 2, 10; id. Ep. 1, 2, 8; id. Poen. 1, 2, 23; id. Rud. 4, 4, 94; Cic. Sest. 22:

    edepol lenones meo animo novisti,

    Plaut. Curc. 4, 2, 19:

    nisi, ut meus est animus, fieri non posse arbitror,

    id. Cist. 1, 1, 5 (cf.:

    EX MEI ANIMI SENTENTIA,

    Inscr. Orell. 3665:

    ex animi tui sententia,

    Cic. Off. 3, 29, 108).—
    6.
    The imagination, the fancy (for which Cic. often uses cogitatio, as Ac. 2, 15, 48):

    cerno animo sepultam patriam, miseros atque insepultos acervos civium,

    Cic. Cat. 4, 6, 11:

    fingere animo jubebat aliquem etc.,

    id. Sen. 12, 41: Fingite animis;

    litterae enim sunt cogitationes nostrae, et quae volunt, sic intuentur, ut ea cernimus, quae videmus,

    id. Mil. 29, 79:

    Nihil animo videre poterant,

    id. Tusc. 1, 16, 38.—
    B.
    The power of feeling, the sensibility, the heart, the feelings, affections, inclinations, disposition, passions (either honorable or base; syn.: sensus, adfectus, pectus, cor), ho thumos.
    1.
    a.. In gen., heart, soul, spirit, feeling, inclination, affection, passion: Medea, animo aegra, amore saevo saucia, Enn. ap. Auct. ad Her. 2, 22 (cf. Plaut. Truc. 2, 7, 36:

    animo hercle homo suo est miser): tu si animum vicisti potius quam animus te, est quod gaudeas, etc.,

    Plaut. Trin. 2, 2, 27 -29:

    harum scelera et lacrumae confictae dolis Redducunt animum aegrotum ad misericordiam,

    Ter. And. 3, 3, 27:

    Quo gemitu conversi animi (sunt),

    Verg. A. 2, 73:

    Hoc fletu concussi animi,

    id. ib. 9, 498;

    4, 310: animum offendere,

    Cic. Lig. 4; id. Deiot. 33; so Vulg. Gen. 26, 35.—Mens and animus are often conjoined and contrasted, mind and heart (cf. the Homeric kata phrena kai kata thumon, in mind and heart): mentem atque animum delectat suum, entertains his mind and delights his heart, Enn. ap. Gell. 19, 10:

    Satin tu sanus mentis aut animi tui?

    Plaut. Trin. 2, 4, 53:

    mala mens, malus animus,

    bad mind, bad heart, Ter. And. 1, 1, 137:

    animum et mentem meam ipsa cogitatione hominum excellentium conformabam,

    Cic. Arch. 6, 14:

    Nec vero corpori soli subveniendum est, sed menti atque animo multo magis,

    id. Sen. 11, 36:

    ut omnium mentes animosque perturbaret,

    Caes. B. G. 1, 39; 1, 21:

    Istuc mens animusque fert,

    Hor. Ep. 1, 14, 8:

    Stare Socrates dicitur tamquam quodam recessu mentis atque animi facto a corpore,

    Gell. 2, 1; 15, 2, 7.—

    And very rarely with this order inverted: Jam vero animum ipsum mentemque hominis, etc.,

    Cic. N. D. 2, 59, 147:

    mente animoque nobiscum agunt,

    Tac. G. 29:

    quem nobis animum, quas mentes imprecentur,

    id. H. 1, 84;

    and sometimes pleon. without such distinction: in primis regina quietum Accipit in Teucros animum mentemque benignam,

    a quiet mind and kindly heart, Verg. A. 1, 304; so,

    pravitas animi atque ingenii,

    Vell. 2, 112, 7 (for mens et animus, etc., in the sense of thought, used as a pleonasm, v. supra, II. A. 1.):

    Verum animus ubi semel se cupiditate devinxit mala, etc.,

    Ter. Heaut. 1, 2, 34:

    animus perturbatus et incitatus nec cohibere se potest, nec quo loco vult insistere,

    Cic. Tusc. 4, 18, 41:

    animum comprimit,

    id. ib. 2, 22, 53:

    animus alius ad alia vitia propensior,

    id. ib. 4, 37, 81; id. ad Q. Fr. 1, 1:

    sed quid ego hic animo lamentor,

    Enn. Ann. 6, 40:

    tremere animo,

    Cic. ad Q. Fr. 1, 1, 4:

    ingentes animo concipit iras,

    Ov. M. 1, 166:

    exsultare animo,

    id. ib. 6, 514.—So often ex animo, from the heart, from the bottom of one's heart, deeply, truly, sincerely:

    Paulum interesse censes ex animo omnia facias an de industria?

    from your heart or with some design, Ter. And. 4, 4, 55; id. Ad. 1, 1, 47:

    nisi quod tibi bene ex animo volo,

    id. Heaut. 5, 2, 6: verbum [p. 124] ex animo dicere, id. Eun. 1, 2, 95:

    sive ex animo id fit sive simulate,

    Cic. N. D. 2, 67, 168:

    majore studio magisve ex animo petere non possum,

    id. Fam. 11, 22:

    ex animo vereque diligi,

    id. ib. 9, 6, 2:

    ex animo dolere,

    Hor. A. P. 432:

    quae (gentes) dederunt terram meam sibi cum gaudio et toto corde et ex animo,

    Vulg. Ezech. 36, 5; ib. Eph. 6, 6; ib. 1 Pet. 5, 3.—And with gen.
    (α).
    With verbs:

    Quid illam miseram animi excrucias?

    Plaut. Mil. 4, 2, 76; 4, 6, 65:

    Antipho me excruciat animi,

    Ter. Phorm. 1, 4, 10:

    discrucior animi,

    id. Ad. 4, 4, 1:

    in spe pendebit animi,

    id. Heaut. 4, 4, 5: juvenemque animi miserata repressit, pitying him in her heart, thumôi phileousa te kêdomenê te (Hom. Il. 1, 196), Verg. A. 10, 686.—
    (β).
    With adjj.:

    aeger animi,

    Liv. 1, 58; 2, 36; 6, 10; Curt. 4, 3, 11; Tac. H. 3, 58:

    infelix animi,

    Verg. A. 4, 529:

    felix animi,

    Juv. 14, 159:

    victus animi,

    Verg. G. 4, 491:

    ferox animi,

    Tac. A. 1, 32:

    promptus animi,

    id. H. 2, 23:

    praestans animi,

    Verg. A. 12, 19:

    ingens animi,

    Tac. A. 1, 69 (for this gen. v. Ramsh. Gr. p. 323; Key, § 935; Wagner ad Plaut. Aul. v. 105; Draeger, Hist. Synt. I. p. 443).—
    b.
    Meton., disposition, character (so, often ingenium): nimis paene animo es Molli, Pac. ap. Cic. Tusc. 2, 21, 49:

    animo audaci proripit sese,

    Pac. Trag. Rel. p. 109 Rib.:

    petulans protervo, iracundo animo,

    Plaut. Bacch. 4, 3, 1; id. Truc. 4, 3, 1:

    ubi te vidi animo esse omisso (omisso = neglegenti, Don.),

    Ter. Heaut. 5, 2, 9; Cic. Fam. 2. 17 fin.:

    promptus animus vester,

    Vulg. 2 Cor. 9, 2: animis estis simplicibus et mansuetis nimium creditis unicuique, Auct. ad Her. 4, 37:

    eorum animi molles et aetate fluxi dolis haud difficulter capiebantur,

    Sall. C. 14, 5:

    Hecabe, Non oblita animorum, annorum oblita suorum,

    Ov. M. 13, 550:

    Nihil est tam angusti animi tamque parvi, quam amare divitias,

    Cic. Off. 1, 20, 68:

    sordidus atque animi parvi,

    Hor. S. 1, 2, 10; Vell. 2, 25, 3:

    Drusus animi fluxioris erat,

    Suet. Tib. 52.—
    2.
    In particular, some one specific emotion, inclination, or passion (honorable or base; in this signif., in the poets and prose writers, very freq. in the plur.). —
    a.
    Courage, spirit:

    ibi nostris animus additus est,

    Plaut. Am. 1, 1, 94; cf. Ter. Heaut. 3, 2, 31; id. And. 2, 1, 33:

    deficiens animo maesto cum corde jacebat,

    Lucr. 6, 1232:

    virtute atque animo resistere,

    Cic. Fam. 5, 2, 8:

    fac animo magno fortique sis,

    id. ib. 6, 14 fin.:

    Cassio animus accessit, et Parthis timor injectus est,

    id. Att. 5, 20, 3:

    nostris animus augetur,

    Caes. B. G. 7, 70:

    mihi in dies magis animus accenditur,

    Sall. C. 20, 6; Cic. Att. 5, 18; Liv. 8, 19; 44, 29:

    Nunc demum redit animus,

    Tac. Agr. 3:

    bellica Pallas adest, Datque animos,

    Ov. M. 5, 47:

    pares annis animisque,

    id. ib. 7, 558:

    cecidere illis animique manusque,

    id. ib. 7, 347 (cf.:

    tela viris animusque cadunt,

    id. F. 3, 225) et saep.—Hence, bono animo esse or uti, to be of good courage, Varr. R. R. 2, 5, 5: Am. Bono animo es. So. Scin quam bono animo sim? Plaut. Am. 22, 39:

    In re mala animo si bono utare, adjuvat,

    id. Capt. 2, 1, 9:

    bono animo fac sis,

    Ter. Ad. 3, 5, 1:

    quin tu animo bono es,

    id. ib. 4, 2, 4:

    quare bono animo es,

    Cic. Att. 5, 18; so Vulg. 2 Macc. 11, 26; ib. Act. 18, 25;

    so also, satis animi,

    sufficient courage, Ov. M. 3, 559.—Also for hope:

    magnus mihi animus est, hodiernum diem initium libertatis fore,

    Tac. Agr, 30.— Trop., of the violent, stormy motion of the winds of AEolus:

    Aeolus mollitque animos et temperat iras,

    Verg. A. 1, 57.—Of a top:

    dant animos plagae,

    give it new force, quicker motion, Verg. A. 7, 383.—

    Of spirit in discourse: in Asinio Pollione et consilii et animi satis,

    Quint. 10, 1, 113. —
    b.
    Haughtiness, arrogance, pride: quae civitas est in Asia, quae unius tribuni militum animos ac spiritus capere possit? can bear the arrogance and pride, etc., Cic. Imp. Pomp. 22, 66:

    jam insolentiam noratis hominis: noratis animos ejus ac spiritus tribunicios,

    id. Clu. 39, 109; so id. Caecin. 11 al.; Ov. Tr. 5, 8, 3 (cf.:

    quia paululum vobis accessit pecuniae, Sublati animi sunt,

    Ter. Hec. 3, 5, 56).—
    c.
    Violent passion, vehemence, wrath:

    animum vincere, iracundiam cohibere, etc.,

    Cic. Marcell. 3:

    animum rege, qui nisi paret Imperat,

    Hor. Ep. 1, 2, 62:

    qui dominatur animo suo,

    Vulg. Prov. 16, 32.—So often in plur.; cf hoi thumoi: ego meos animos violentos meamque iram ex pectore jam promam, Plaut. Truc. 2, 7, 43:

    vince animos iramque tuam,

    Ov. H. 3, 85; id. M. 8, 583; Prop. 1, 5, 12:

    Parce tuis animis, vita, nocere tibi,

    id. 2, 5, 18:

    Sic longius aevum Destruit ingentes animos,

    Luc. 8, 28:

    coeunt sine more, sine arte, Tantum animis iraque,

    Stat. Th. 11, 525 al. —
    d.
    Moderation, patience, calmness, contentedness, in the phrase aequus animus, an even mind:

    si est animus aequos tibi,

    Plaut. Aul. 2, 2, 10; id. Rud. 2, 3, 71; Cic. Rosc. Am. 50, 145; and often in the abl., aequo animo, with even mind, patiently, etc.:

    aequo animo ferre,

    Ter. And. 2, 3, 23; Cic. Tusc. 1, 39, 93; id. Sen. 23, 84; Nep. Dion. 6, 4; Liv. 5, 39:

    aequo animo esse,

    Vulg. 3 Reg. 21, 7; ib. Judith, 7, 23: Aequo animo est? of merry heart (Gr. euthumei), ib. Jac. 5, 13:

    animis aequis remittere,

    Cic. Clu. 2, 6:

    aequiore animo successorem opperiri,

    Suet. Tib. 25:

    haud aequioribus animis audire,

    Liv. 23, 22: sapientissimus quisque aequissimo animo moritur; stultissimus iniquissimo. Cic. Sen. 23, 83; so id. Tusc. 1, 45, 109; Sall. C. 3, 2; Suet. Aug. 56:

    iniquo animo,

    Att. Trag. Rel. p. 150 Rib.; Cic. Tusc. 2, 2, 5; Quint. 11, 1, 66.—
    e.
    Agreeable feeling, pleasure, delight:

    cubat amans animo obsequens,

    Plaut. Am. 1, 1, 134:

    indulgent animis, et nulla quid utile cura est,

    Ov. M. 7, 566; so, esp. freq.: animi causa (in Plaut. once animi gratia), for the sake of amusement, diversion (cf.:

    haec (animalia) alunt animi voluptatisque causa,

    Caes. B. G. 5, 12):

    Post animi causa mihi navem faciam,

    Plaut. Rud. 4, 2, 27; so id. Trin. 2, 2, 53; id. Ep. 1, 1, 43:

    liberare fidicinam animi gratia,

    id. ib. 2, 2, 90:

    qui illud animi causa fecerit, hunc praedae causa quid facturum putabis?

    Cic. Phil. 7, 6:

    habet animi causa rus amoenum et suburbanum,

    id. Rosc. Am. 46 Matth.; cf. id. ib. § 134, and Madv. ad Cic. Fin. 2, 17, 56; Cic. Fam. 7, 2:

    Romanos in illis munitionibus animine causa cotidie exerceri putatis?

    Caes. B. G. 7, 77; Plin. praef. 17 Sill.—
    f.
    Disposition toward any one:

    hoc animo in nos esse debebis, ut etc.,

    Cic. Fam. 2, 1 fin.:

    meus animus erit in te semper, quem tu esse vis,

    id. ib. 5, 18 fin.:

    qui, quo animo inter nos simus, ignorant,

    id. ib. 3, 6; so id. ib. 4, 15;

    5, 2: In quo in primis quo quisque animo, studio, benevolentia fecerit, ponderandum est,

    id. Off. 1, 15, 49:

    quod (Allobroges) nondum bono animo in populum Romanum viderentur,

    to be well disposed, Caes. B. G. 1, 6 fin. —In the pregn. signif. of kind, friendly feeling, affection, kindness, liberality:

    animum fidemque praetorianorum erga se expertus est,

    Suet. Oth. 8:

    Nec non aurumque animusque Latino est,

    Verg. A. 12, 23.—Hence, meton., of a person who is loved, my heart, my soul:

    salve, anime mi,

    Plaut. Curc. 1, 2, 3:

    da, meus ocellus, mea rosa, mi anime, da, mea voluptas,

    id. As. 3, 3, 74; so id. ib. 5, 2, 90; id. Curc. 1, 3, 9; id. Bacch. 1, 1, 48; id. Most. 1, 4, 23; id. Men. 1, 3, 1; id. Mil. 4, 8, 20; id. Rud. 4, 8, 1; Ter. Eun. 1, 2, 15 et saep. —
    C.
    The power of willing, the will, inclination, desire, purpose, design, intention (syn.: voluntas, arbitrium, mens, consilium, propositum), hê boulêsis:

    qui rem publicam animo certo adjuverit,

    Att. Trag Rel. p. 182 Rib.:

    pro inperio tuo meum animum tibi servitutem servire aequom censui,

    Plaut. Trin. 2, 2, 23:

    Ex animique voluntate id procedere primum,

    goes forth at first from the inclination of the soul, Lucr. 2, 270; so,

    pro animi mei voluntate,

    Cic. Fam. 5, 20, 8 (v. Manut. ad h.l.):

    teneo, quid animi vostri super hac re siet,

    Plaut. Am. prol. 58; 1, 1, 187:

    Nam si semel tuom animum ille intellexerit, Prius proditurum te etc.,

    Ter. Heaut. 3, 1, 69:

    Prius quam tuom ut sese habeat animum ad nuptias perspexerit,

    id. And. 2, 3, 4:

    Sin aliter animus voster est, ego etc.,

    id. Ad. 3, 4, 46:

    Quid mi istaec narras? an quia non audisti, de hac re animus meus ut sit?

    id. Hec. 5, 2, 19:

    qui ab auro gazaque regia manus, oculos, animum cohibere possit,

    Cic. Imp. Pomp. 66:

    istum exheredare in animo habebat,

    id. Rosc. Am. 18, 52: nobis crat in animo Ciceronem ad Caesarem mittere, we had it in mind to send, etc., id. Fam. 14, 11; Serv. ad Cic. ib. 4, 12:

    hostes in foro constiterunt, hoc animo, ut, etc.,

    Caes. B. G. 7, 28:

    insurrexerunt uno animo in Paulum,

    with one mind, Vulg. Act. 18, 12; 19, 29: persequi Jugurtham animus ardebat, Sall. J. 39, 5 Gerlach (others, animo, as Dietsch); so id. de Rep. Ord. 1, 8: in nova fert an mus mutatas dicere formas, my mind inclines to tell of, etc., Ov. M. 1, 1.—Hence, est animus alicui, with inf., to have a mind for something, to aim at, etc.:

    omnibus unum Opprimere est animus,

    Ov. M. 5, 150:

    Sacra Jovi Stygio perficere est animus,

    Verg. A. 4, 639:

    Fuerat animus conjuratis corpus occisi in Tiberim trahere,

    Suet. Caes. 82 fin.; id. Oth. 6; cf. id. Calig. 56.—So, aliquid alicui in animo est, with inf., Tac. G. 3.—So, inducere in animum or animum, to resolve upon doing something; v. induco.—
    D.
    Trop., of the principle of life and activity in irrational objects, as in Engl. the word mind is used.
    1.
    Of brutes:

    in bestiis, quarum animi sunt rationis expertes,

    whose minds, Cic. Tusc. 1, 33, 80:

    Sunt bestiae, in quibus etiam animorum aliqua ex parte motus quosdam videmus,

    id. Fin. 5, 14, 38:

    ut non inscite illud dictum videatur in sue, animum illi pecudi datum pro sale, ne putisceret,

    id. ib. 5, 13, 38, ubi v. Madv.:

    (apes Ingentes animos angusto in pectore versant,

    Verg. G. 4, 83:

    Illiusque animos, qui multos perdidit unus, Sumite serpentis,

    Ov. M. 3, 544:

    cum pecudes pro regionis caelique statu et habitum corporis et ingenium animi et pili colorem gerant,

    Col. 6, 1, 1:

    Umbria (boves progenerat) vastos nec minus probabiles animis quam corporibus,

    id. 6, 1, 2 si equum ipsum nudum et solum corpus ejus et animum contemplamur, App. de Deo Socr. 23 (so sometimes mens:

    iniquae mentis asellus,

    Hor. S. 1, 9, 20).—
    2.
    Of plants:

    haec quoque Exuerint silvestrem animum, i. e. naturam, ingenium,

    their wild nature, Verg. G. 2, 51.—
    III.
    Transf. Of God or the gods, as we say, the Divine Mind, the Mind of God:

    certe et deum ipsum et divinum animum corpore liberatum cogitatione complecti possumus,

    Cic. Tusc. 1, 22, 51 (so mens, of God, id. ib. 1, 22, 66; id. Ac. 2, 41, 126):

    Tantaene animis caelestibus irae?

    Verg. A. 1, 11.

    Lewis & Short latin dictionary > animus

  • 7 amāns

        amāns ntis, adj. with comp. and sup.    [P. of amo], fond, loving, affectionate: homines amantes tui: cives patriae: tui amantior: nos amantissimi tui.—As subst, m. and f a lover, one in love: Amantium irae, T.: aliud est amatorem esse, aliud amantem, to be susceptible,... to be in love.—Fig., friendly, kind, affectionate: nomen amantius: amantissima verba.
    * * *
    I
    lover, sweetheart; mistress; one who is fond/affectionate
    II
    amantis (gen.), amantior -or -us, amantissimus -a -um ADJ
    loving, affectionate; beloved, dear to; friendly, kind; having love/affection

    Latin-English dictionary > amāns

  • 8 amanter

        amanter adv. with comp. and sup.    [amans], lovingly, affectionately, amiably: meum adventum videre: amantius (facere), Ta.: quocum amantissime vixerat.
    * * *
    amantius, amantissime ADV
    lovingly, affectionately; with love/affection

    Latin-English dictionary > amanter

  • 9 animus

        animus ī, m    [AN-], the rational soul (cf. anima, the physical life): humanus: Corpus animum praegravat, H.: deos sparsisse animos in corpora humana: discessus animi a corpore: permanere animos arbitramur. — Fig., of beloved persons, soul, life: anime mi, T.—Of the mind, the mental powers, intelligence, reason, intellect, mind: mecum in animo vitam tuam considero, T.: animo meditari, N.: convertite animos ad Milonem, attention: revocare animos ad belli memoriam: perspicite animis quid velim: in dubio est animus, T.: animus, cui obtunsior sit acies, whose discernment: et animus et consilium et sententia civitatis, the whole intelligence of the community: cui animum inspirat vates, V.: omnia ratione animoque lustrari.— Of bees: Ingentīs animos angusto in pectore versant, V.— Of the memory: Scripta illa dicta sunt in animo, T.: an imprimi, quasi ceram, animum putamus?—Consciousness, recollection, self-possession: reliquit animus Sextium acceptis volneribus, Cs.: Unā eādemque viā sanguis animusque sequuntur, V.: timor abstulit animum, O. — With conscius or conscientia, the conscience: quos conscius animus exagitabat, S.: suae malae cogitationes conscientiaeque animi terrent.—Opinion, judgment, notion, belief: meo quidem animo, in my judgment: maxumi Preti esse animo meo, T.: ex animi tui sententiā iurare, to the best of your knowledge and belief. — The imagination, fancy: cerno animo sepultam patriam: fingite animis, sunt, etc.: nihil animo videre poterant.—Feeling, sensibility, affection, inclination, passion, heart: Quo gemitu conversi animi (sunt), V.: animum offendere: animus ubi se cupiditate devinxit, the character, T.: alius ad alia vitia propensior: tantaene animis caelestibus irae? V.: animo concipit iras, O.: mala mens, malus animus, bad mind, bad heart, T.: omnium mentīs animosque perturbare, Cs.: animum ipsum mentemque hominis: mente animoque nobiscum agunt, Ta.: bestiae, quarum animi sunt rationis expertes.—Disposition, inclination: meus animus in te semper: bono animo in populum R. videri, well disposed, Cs.: Nec non aurumque animusque Latino est, both gold and the disposition (i. e. to give it), V.: regina quietum Accipit in Teucros animum mentemque benignam, a kindly disposition, V.—Esp., in the phrase ex animo, from the heart, in earnest, deeply, sincerely: ex animo omnia facere an de industriā? from impulse or with some design, T.: sive ex animo id fit sive simulate: ex animo dolere, H.—In the locat. form animi, with verbs and adjj.: Antipho me excruciat animi, T.: exanimatus pendet animi: iuvenemque animi miserata repressit, pitying him in her heart, V.: anxius, S.: aeger, L.: infelix, V.: integer, H.—Meton., disposition, character, temper: animo es Molli: animo esse omisso, T.: animi molles et aetate fluxi, S.: sordidus atque animi parvi, H.—Fig., of plants: silvestris, wild nature, V.—Courage, spirit (freq. in plur.): mihi addere animum, T.: nostris animus augetur, Cs.: clamor Romanis auxit animum, L.: mihi animus accenditur, S.: Nunc demum redit animus, Ta.: Pallas Dat animos, O.: in hac re plus animi quam consili habere: tela viris animusque cadunt, O.: bono animo esse, to be of good courage: bono animo fac sis, T.: satis animi, courage enough, O.: magnus mihi animus est, fore, etc., hope, Ta.—Fig., of the winds: Aeolus mollit animos, the violence, V.—Of a top: dant animos plagae, give it quicker motion, V.—Haughtiness, arrogance, pride: vobis... Sublati animi sunt, your pride is roused, T.: tribuni militum animos ac spiritūs capere, bear the arrogance and pride, etc.—Passion, vehemence, wrath: animum vincere: animum rege, qui nisi paret Imperat, H.: (Achelous) pariter animis inmanis et undis, O.—In the phrase aequus animus, an even mind, calmness, moderation, equanimity: concedo... quod animus aequus est.—Usu. abl: aequo animo, with even mind, contentedly, resignedly, patiently: aequo animo ferre, T.: non tulit hoc aequo animo Dion, N.: aequissimo animo mori: alqd aequo animo accipit, is content to believe, S.: opinionem animis aut libentibus aut aequis remittere: sententiam haud aequioribus animis audire, L.—Inclination, pleasure: Indulgent animis, O.— Esp., animi causā, for the sake of amusement, for diversion, for pleasure: (animalia) alunt animi voluptatisque causā, Cs.: habet animi causā rus amoenum: animi et aurium causā homines habere, i. e. employ musicians.—Will, desire, purpose, design, intention, resolve: tuom animum intellegere, purpose, T.: persequi Iugurtham animo ardebat, S.: hostes in foro constiterunt, hoc animo, ut, etc., Cs.: habere in animo Capitolium ornare, to intend: fert animus dicere, my plan is, O.: nobis erat in animo Ciceronem mittere, it was my purpose: omnibus unum Opprimere est animus, O.: Sacra Iovi Stygio perficere est animus, V.
    * * *
    mind; intellect; soul; feelings; heart; spirit, courage, character, pride; air

    Latin-English dictionary > animus

  • 10 complexus (con-)

        complexus (con-) ūs, m    [PARC-, PLEC-], a surrounding, encompassing, encircling, embracing, embrace, clasp, grasp: (mundus) omnia complexu suo continet: alqm de complexu parentum rapere: divelli a parentum complexu, S.: complexum accipere, L.: complexum armorum non tolerabant, close combat, Ta.: quis te nostris conplexibus arcet? V.: (quercum) complexibus ambit, a firm grasp, O.: longis amplexibus illos necat (of a serpent), O. — Fig., embrace, affection, love, bosom: res p. alqm suo sinu complexuque recipiet: genus (hominum) de complexu eius et sinu, his chosen and bosom friends.

    Latin-English dictionary > complexus (con-)

  • 11 gremium

        gremium ī, n    a lap, bosom: misisse in gremium imbrem aureum, T.: vomens gremium suum inplevit: hostem gremium ante suum aufert, V.— A bosom, lap, heart, centre: terra gremio mollito semen excipit: Graeciae.—Fig., a lap, hidingplace, protection, affection: Caeruleus (Nili), depths, V.: Quis gremio Enceladi adfert Quantum meruit labor? i. e. pays, Iu.: haec sunt in gremio sepulta consulatūs tui: in fratris gremio consenescebat: In vestris pono gremiis, i. e. in your care, V.
    * * *
    I
    lap, bosom; womb, interior; female genital parts
    II
    firewood; (singular or collective)

    Latin-English dictionary > gremium

  • 12 indulgentia

        indulgentia ae, f    [indulgens], a yielding, indulgence, forbearance: Caesaris in se, Cs.: mea in illum (conlegam): corporis.—Tenderness, fondness, affection, favor: patria: in huius (matris) indulgentiā educatus, Ta.: Capua luxurians indulgentiā fortunae, L.: materiam sibi ducis indulgentia quaerit, Iu.: caeli, mildness, V.: qui indulgentiā filiarum commovemini, etc.
    * * *
    leniency, concession, pardon; kindness, gentleness

    Latin-English dictionary > indulgentia

  • 13 in-officiōsus

        in-officiōsus adj.,     undutiful: testamentum, i. e. violating natural affection.—Disobliging: in hos.

    Latin-English dictionary > in-officiōsus

  • 14 māternus

        māternus adj.    [mater], of a mother, maternal: animus, T.: sanguis: genus, S.: mens, maternal affection, O.: tempora, of pregnancy, O.: Caesar cingens maternā tempora myrto, i. e. of Venus (mother of Aeneas, ancestor of the Caesars), V.: arma (Aeneae), i. e. obtained for him by Venus, V.: aves, i. e. sacred to Venus, V.: avus, on the mother's side, V.: Delum maternam invisit Apollo, i. e. native, V.: aequora, i. e. from which Venus sprang, O.: rebus maternis absumptis, estate, H.: nobilitas, on the mother's side, V.
    * * *
    materna, maternum ADJ
    maternal, motherly, of a mother

    Latin-English dictionary > māternus

  • 15 mōtus

        mōtus ūs, m    [1 MV-], a moving, motion: caeli signorumque motūs: motūs astrorum ignoro, Iu.: futuri, departure, V.: crebri terrae, i. e. earthquakes, Cu.— Artistic movement, gesticulation, dancing: corporis: haud indecoros motūs more Tusco dabant, gesticulated, L.: Ionici, dances, H.: Cereri dare motūs, dance, V.: palaestrici, of wrestlers: celeri motu et difficili uti, gestures (of orators): instabilem motum habere, Cs.—Fig., a movement, change: motūs fortunae, Cs.— An impulse, emotion, affection, passion, agitation, disturbance, inspiration: motūs animorum duplices sunt: dulcem motum adferre sensibus, sensation: divino concita motu, O.— A political movement, sudden rising, tumult, commotion: in Apuliā motus erat, S.: repentini Galliae motūs, Cs.: Catilinae: servilis, insurrection, L.: in re p., change: civicus, H.
    * * *
    movement, motion; riot, commotion, disturbance; gesture; emotion

    Latin-English dictionary > mōtus

  • 16 necessitās

        necessitās ātis ( gen plur. tātium, Cs.), f    [necesse], unavoidableness, inevitableness, necessity, compulsion, force, exigency: illam a me distrahit necessitas, T.: necessitatis crimen, non voluntatis: necessitati parere: necessitas huius muneris rei p. obvenit: expressa necessitas obsides dandi Romanis, forced upon the Romans, L.: nescio an maiores necessitates vobis fortuna circumdederit, L.: tardi Leti, H.— Fate, destiny, law of nature: divina: ut vita, quae necessitati deberetur: necessitate, naturally: fati, L.: suprema, death, Ta.: mors est necessitas naturae.— Necessity, need, want: suarum necessitatum causā, Cs.: vitae necessitatibus servire: publicae, L.: quod pro honore acceptum etiam necessitatibus subvenit, Ta.— Connection, relationship, friendship: magnam necessitatem possidet paternus sanguis, bond of affection. —Person., the goddess of necessity: saeva, H.
    * * *
    need/necessity; inevitability; difficult straits; poverty; obligation; bond

    Latin-English dictionary > necessitās

  • 17 patruēlis

        patruēlis e, adj.    [patruus], of a father's brother, child of a father's brother (cf. consobrinus): frater noster cognatione patruelis, amore germanus, by blood my cousin, my brother in affection.— Of a cousin, of cousins: patruelia regna, i. e. of Danaus, O.: dona, i. e. the arms of Achilles (paternal cousin of Ajax), O.
    * * *
    I II
    patruelis, patruele ADJ

    Latin-English dictionary > patruēlis

  • 18 pietās

        pietās ātis, f    [pius], dutiful conduct, sense of duty, religiousness, devotion, piety: quibus decus pietas omnia quaestui sunt, S.: erga deos: deos placatos pietas efficiet: pretium pietatis amarum, scrupulousness, O.— Faithfulness to natural ties, duty, affection, love, loyalty, patriotism, gratitude: matris ferre iniurias me pietas iubet, T.: quid est pietas, nisi voluntas grata in parentes?: filii: quibus quoniam pro pietate satis fecerit, patriotism, Cs.: quattuor tribunorum (i. e. in imperatorem), L.: felix nati pietate, V.: solemnia pietatis, the last offices, Ta.: in patrem patriamque, L.: in coniuge, O.— Justice: si qua est caelo pietas, V.— Person., as a goddess, Piety, C., L.
    * * *
    responsibility, sense of duty; loyalty; tenderness, goodness; pity; piety (Bee)

    Latin-English dictionary > pietās

  • 19 pius

        pius adj.    with (late) sup. piissimus.—Of character, dutiful, pious, devout, conscientious, religious: ingenium Pamphili, T.: homo: di meliora piis, V.: poëta, Ct.: pio vatis ab ore, O.— Plur m. as subst, the departed, blessed: piorum sedes: arva piorum, O.—Of actions, just, holy, right, pious, religious: bellum, L.: homines inmolare pium esse duxerunt, a religious act: Quosque pium est adhibere deos, O.—As subst n.: contra iusque piumque, sacred obligation, O.—Of things, sacred, holy, consecrated: far, H.: pax, under religious sanction: arma, conscientiously taken up, L.—Of natural ties, faithful to kindred, devoted, filial, loving, dutiful: in parentes: Aeneas, the filial, V.: Inpietate pia est, i. e. sacrifices her son to her brother, O.: ‘piissimos’ quaeris, et, quod verbum omnino nullum in linguā Latinā est, etc.: piissima filia, Ta.: piissimi civium, Cu.—Sacred, prompted by natural affection, loving: seniorque parens, pia sarcina nati, O.: dolor, inspired by friendship: piosque pone metūs, i. e. of your husband, O.—Beloved, dear: testa, H.
    * * *
    pia -um, -, piissimus -a -um ADJ
    conscientious; upright; faithful; patriotic/dutiful, respectful; rightous; goodd affectionate, tender, devoted, loyal (to family); pious, devout; holy, godly

    Latin-English dictionary > pius

  • 20 scalpō

        scalpō psī, ptus, ere    [SCARP-], to scratch: terram Unguibus, H.: caput digito, Iu.—In art, to cut, carve, engrave (of surface work): ad scalpendum apta manus est: nostri memorem sepulcro Scalpe querelam, carve, H.
    * * *
    scalpere, scalpsi, scalptus V TRANS
    scratch, draw nails across (itch/affection); dig out (w/nails); carve/engrave

    Latin-English dictionary > scalpō

См. также в других словарях:

  • affection — [ afɛksjɔ̃ ] n. f. • 1190; lat. affectio I ♦ 1 ♦ Psychol. État affectif, état psychique accompagné de plaisir ou de douleur. ⇒ affect, émotion, passion, sentiment. « Je nommerai affection tout ce qui nous intéresse par quelque degré de plaisir ou …   Encyclopédie Universelle

  • affection — Affection, Affectus, Studium, Animus, Voluntas. Affection des ordonnée, Libido. L affection que tu me portois en tes jeunes ans, Tuum studium adolescentis. L affection d aucun evidente et manifeste envers un autre, Insigne studium alicuius erga… …   Thresor de la langue françoyse

  • Affection — is defined by the Random House Dictionary as disposition or state of mind or body. [ [http://dictionary.reference.com/search?q=affection affection Definitions from Dictionary.com ] ] It has given rise to a number of branches of meaning concerning …   Wikipedia

  • affection — AFFECTION. s. f. Amour. Sentiment qui fait qu on aime quelque personne, qu on se plaît à quelque chose. Tendre affection. Affection paternelle. Affection maternelle. Avoir de l affection pour quelqu un. Porter de l affection à quelqu un. Mettre… …   Dictionnaire de l'Académie Française 1798

  • affection — Affection. s. f. Inclination, passion qui fait qu on veut du bien à quelqu un, ou qu on se plaist à quelque chose. Affection particuliere, extraordinaire, affection paternelle. avoir de l affection pour quelqu un. luy porter de l affection.… …   Dictionnaire de l'Académie française

  • Affection — Af*fec tion, n. [F. affection, L. affectio, fr. afficere. See {Affect}.] 1. The act of affecting or acting upon; the state of being affected. [1913 Webster] 2. An attribute; a quality or property; a condition; a bodily state; as, figure, weight,… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Affection — Saltar a navegación, búsqueda affection álbum de Kumi Koda Publicación 27 de marzo, 2002 Grabación 1999, 2000, 2001 …   Wikipedia Español

  • Affection — (v. lat. Affectio), 1) jeder Eindruck auf den Organismus, innerlich od. äußerlich; Reizung, s. Krankheit; 2) so v.w. Krankheit, daher z.B. Magenaffection od. gichtische Affection etc.; 3) Gewogenheit, Gunst; in A. nehmen, lieb gewinnen; daher… …   Pierer's Universal-Lexikon

  • affection — I noun admiration, adoration, amorousness, ardor, attachment, closeness, devotion, enchantment, endearment, excitation of feeling, fancy, feeling, fervency, fervor, firm attachment, fondness, fullness of heart, inclination, infatuation, kindness …   Law dictionary

  • affection — 1 *feeling, emotion, passion, sentiment Analogous words: propensity, *leaning, penchant: *predilection, bias: inclination, disposition (see corresponding verbs at INCLINE) Antonyms: antipathy Contrasted words: aversion (see ANTIPATHY): * …   New Dictionary of Synonyms

  • affection — [ə fek′shən] n. [ME affecciun < OFr affection < L affectio, a state of feeling < pp. of afficere: see AFFECT1] 1. a mental or emotional state or tendency; disposition or feeling 2. fond or tender feeling; warm liking 3. an affecting or… …   English World dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»