Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

in-officiōsus

  • 1 officiōsus

        officiōsus adj. with comp. and sup.    [officium], full of courtesy, complaisant, obliging, serviceable: homines in civīs: sedulitas, H.: voluntas, O.: tibi officiosior videri: officiosissima natio candidatorum.—Dutiful, obligatory: dolor: labores.
    * * *
    officiosa, officiosum ADJ
    dutiful, attentive; officious

    Latin-English dictionary > officiōsus

  • 2 officiosus

    offĭcĭōsus, a, um, adj. [officium].
    I.
    Full of courtcousness or complaisance, obliging, ready to serve (esp. towards one's superiors; class.;

    syn. studiosus): homo,

    Cic. Fam. 13, 21, 2:

    amicitia,

    id. Planc. 19, 46:

    sedulitas,

    Hor. Ep. 1, 7, 8:

    voluntas,

    Ov. P. 3, 2, 17.— Comp.:

    estne quisquam, qui tibi officiosior, liberaliorque videatur?

    Cic. Rosc. Com. 6, 18; id. Att. 13, 45, 3.— Sup.:

    officiosissima natio candidatorum,

    Cic. Pis. 23, 55; for which with summe:

    homines Lampsaceni summe in omnes cives Romanos officiosi,

    id. Verr. 2, 1, 24, § 63.—
    II.
    Dutiful, in accordance with duty:

    dolor,

    Cic. Tusc. 3, 28, 70:

    labores,

    id. Mil. 5, 12:

    pietas,

    Sen. Ep. 99, 18.—
    B.
    Subst.: offĭcĭō-sus, i, m., an official or attendant at a bath, Petr. 92.—Hence, adv.: offĭcĭōsē, courteously, obligingly (class.):

    officiose et amice factum,

    Cic. Lael. 20, 81: aliquid facere, Afran. ap. Charis. p. 247 P.:

    scribere,

    Cic. Att. 1, 20, 1.— Comp.:

    gratum etiam Pilia (fecit), sed illa officiosius, quod, etc.,

    Cic. Att. 6, 1, 22.— Sup.:

    officiosissime venit ad me,

    Plin. Ep. 10, 21 (32) init.

    Lewis & Short latin dictionary > officiosus

  • 3 officiosus

    respectful, attentive.

    Latin-English dictionary of medieval > officiosus

  • 4 in-officiōsus

        in-officiōsus adj.,     undutiful: testamentum, i. e. violating natural affection.—Disobliging: in hos.

    Latin-English dictionary > in-officiōsus

  • 5 officiōsē

        officiōsē adv. with comp.    [officiosus], courteously, obligingly: factum: (fecit) illa officiosius.

    Latin-English dictionary > officiōsē

  • 6 spēs

        spēs speī (spei, monosyl., T.), f    [SPA-], hope: aegroto, dum anima est, spes esse dicitur: miserum est nec habere ne spei quidem extremum: spem ponere in armis, V.: spem deponere, abandon, H.: spem salutis suae in Meleagri morte deponebat, placed, Cu.: spem Catilinae mollibus sententiis alere: ut eos homines spes falleret: nostris militibus spem minuit, Cs.: de spe conatuque depulsus: morando spem destituere, L.: Philippus, magnā spe depulsus, L.: repente praeter spem dixit, etc.: cetera contra spem salva invenit, L.: omnia bona in spe habere, S.: omnīs Catilinae spes atque opes concidisse: (cadus) Spes donare novas largus, H.: spem istoc pacto nuptiarum omnem eripis, T.: qui spem salutis in aliā ratione non habuerit: unius recuperandi fili spes: Antiochus a spe societatis Prusiae decidit, L.: Spem suae mortis conceperat, O.: magna me spes tenet, explicare, etc.: in spem maximam adducti, hunc ipsum annum salutarem civitati fore: magnam in spem veniebat, fore, uti, etc., Cs.: te in istam spem inducere, ut, etc.: leniter in spem Adrepe officiosus, ut scribare Heres, H.: spem de eo iam puero habuerant: tantum spei habere ad vivendum: Gallis ad temptanda ea defuit spes, L.— A hope, ground of hope, object of desire, deliverance, trust: puppes, Spes vestri reditūs, O.: vestras spes uritis, V.: Spe (i. e. re speratā) potitur, O.—Of offspring, a hope, promise: Devovit nati spemque caputque parens, O.: nec spes iam restat Iuli, V.: spes reliqua nostra, Cicero.— An anticipation, expectation, apprehension, dread: si meam spem vis improborum fefellerit: mala res, spes multo asperior, S.: (bellum) spe omnium serius, L.: cum Tarentinorum defectio in spe Hannibali esset, L.—Person., as a divinity, Hope: ad Spei, at the temple of Hope, L., C., H.
    * * *
    I
    Spes, goddess of hope, hope personified
    II
    hope/anticipation/expectation

    Latin-English dictionary > spēs

  • 7 adrepo

    ar-rēpo (better, adr-), repsi, reptum, 3, v. n., to creep or move slowly to or toward something, to steal softly to, lit. and trop.; constr. with ad; post-Aug. with dat.
    I.
    Lit.:

    mus aut lacerta ad columbaria,

    Varr. R. R. 3, 7, 3; so Plin. 35, 10, 36, § 98:

    rubetae adrepentes foribus,

    id. 11, 18, 19, § 62; Val. Max. 6, 8 fin.
    II.
    Trop.: sensim atque moderate ad amicitiam adrepserat, * Cic. Verr. 2, 3, 68: leniter in spem Adrepe officiosus, * Hor. S. 2, 5, 48:

    qui animis muliercularum adrepit,

    Tac. A. 3, 50:

    occultis libellis saevitiae principis adrepit,

    id. ib. 1, 74.

    Lewis & Short latin dictionary > adrepo

  • 8 arrepo

    ar-rēpo (better, adr-), repsi, reptum, 3, v. n., to creep or move slowly to or toward something, to steal softly to, lit. and trop.; constr. with ad; post-Aug. with dat.
    I.
    Lit.:

    mus aut lacerta ad columbaria,

    Varr. R. R. 3, 7, 3; so Plin. 35, 10, 36, § 98:

    rubetae adrepentes foribus,

    id. 11, 18, 19, § 62; Val. Max. 6, 8 fin.
    II.
    Trop.: sensim atque moderate ad amicitiam adrepserat, * Cic. Verr. 2, 3, 68: leniter in spem Adrepe officiosus, * Hor. S. 2, 5, 48:

    qui animis muliercularum adrepit,

    Tac. A. 3, 50:

    occultis libellis saevitiae principis adrepit,

    id. ib. 1, 74.

    Lewis & Short latin dictionary > arrepo

  • 9 ineptus

    ĭneptus, a, um, adj. [2. in-aptus], unsuitable, impertinent, improper, tasteless, senseless, silly, pedantic, absurd, inept, without tact (class.):

    quem enim nos ineptum vocamus, is mihi videtur ab hoc nomen habere ductum, quod non sit aptus. Idque in sermonis nostri consuetudine perlate patet. Nam qui aut tempus quid postulet, non videt, aut plura loquitur, aut se ostentat, aut eorum quibuscum est, vel dignitatis, vel commodi rationem non habet, aut denique in aliquo genere aut inconcinnus aut multus est, is ineptus esse dicitur,

    Cic. de Or. 2, 4, 17:

    nihil insolens aut ineptum,

    id. Or. 9, 29:

    negotium,

    id. Tusc. 1, 35, 86:

    causa,

    Ter. And. 1, 5, 22:

    lusibus advertere numen ineptis,

    Ov. Tr. 2, 223:

    sententiae inepto inanique impetu,

    Gell. 12, 2, 1:

    ineptus et jactantior hic paulo est (i. q. nimis officiosus, negotiosus ardelio),

    Hor. S. 1, 3, 49:

    chartae,

    waste-paper, id. Ep. 2, 1, 270:

    lictor,

    foolish, impertinent, Pers. 5, 175.— Comp.:

    quod est multo ineptius,

    Quint. 9, 2, 70.— Sup.:

    ineptissimae figurae,

    Quint. 9, 3, 100: ineptissimum est, with a subject - clause, id. 1, 7, 2; 11, 3, 126.—

    As an abusive epithet: quid est, inepta, quid rides?

    Ter. Eun. 5, 7, 6; so,

    inepte,

    Ov. R. Am. 472; id. Am. 1, 14, 36; id. A. A. 1, 306.— Adv.: ĭneptē, improperly, impertinently, foolishly, absurdly, ineptly (class.):

    interdum inepte stultus es,

    Plaut. Most. 2, 2, 64:

    disserere,

    Cic. Tusc. 1, 6, 11:

    dicere,

    id. Brut. 82, 284:

    nil molitur inepte,

    Hor. A. P. 140:

    inepte et frigide uti verbis,

    Gell. 13, 24, 7:

    fautor ( = favens),

    Hor. S. 1, 10, 2:

    cornicari,

    Pers. 5, 12. — Comp.:

    delirare,

    Lact. Inst. 3, 17.— Sup.:

    ineptissime fieri,

    Quint. 11, 3, 131.

    Lewis & Short latin dictionary > ineptus

  • 10 inhumanitas

    ĭnhūmānĭtas, ātis, f. [inhumanus], inhumanity.
    I.
    Inhuman conduct, savageness, barbarity:

    crudelitas inhumanitasque,

    Cic. Verr. 2, 5, 44, § 115; id. Deiot. 12, 32. —
    II.
    Want of good breeding.
    A.
    Incivility, impoliteness: quod ego non superbia neque inhumanitate faciebam. Cic. de Or. 1, 22, 99; id. Phil. 2, 4, 8.—
    B.
    Unkindness, disobligingness; opp. officiosus, Cic. Mur. 4, 9.—
    C.
    Surliness, churlishness: importunitas et inhumanitas omni aetati mofesta est, Cic. de Sen. 3, 7.—
    D.
    Niggardliness:

    (populus Rom.) non amat profusas epulas, sordes et inhumanitatem multo minus,

    Cic. Mur. 36, 76.

    Lewis & Short latin dictionary > inhumanitas

  • 11 inofficiosus

    ĭn-offĭcĭōsus, a, um, adj., undutiful, inofficious.
    I.
    In gen.
    A.
    Not observant of his duty, undutiful:

    humana gens inofficiosa dei,

    Tert. Apol. 40:

    libertus inofficiosus patrono,

    Dig. 37, 14, 1.—
    B.
    Contrary to one ' s duty:

    testamentum, i. e. one in which nothing is left to one's nearest relatives, children, etc.,

    Cic. Verr. 1, 42, 107; cf. Dig. 5, 2.—
    II.
    In partic., not obliging, disobliging:

    in aliquem,

    Cic. Att. 13, 27, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > inofficiosus

  • 12 Officiosa

    Offĭcĭōsa, ae, f. [officiosus], a Roman surname, Inscr. Malvas. Marm. Fels. p. 57.

    Lewis & Short latin dictionary > Officiosa

  • 13 officiose

    offĭcĭōsē, adv., v. officiosus fin.

    Lewis & Short latin dictionary > officiose

  • 14 officiositas

    offĭcĭōsĭtas, ātis, f. [officiosus], obligingness, complaisance, readiness to serve (post-class.), Sid. Carm. 23, 478.

    Lewis & Short latin dictionary > officiositas

  • 15 religiosus

    rĕlĭgĭōsus (in the poets also rellig-), a, um, adj. [religio], reverencing or fearing God ( the gods), pious, devout, religious:

    qui omnia quae ad cultum deorum pertinerent, diligenter retractarent et tamquam relegerent, sunt dicti religiosi ex relegendo, etc.,

    Cic. N. D. 2, 28, 72 (cf. religio init.):

    religiosi dicuntur, qui faciendarum praetermittendarumque rerum divinarum secundum morem civitatis delectum habent, nec se superstitionibus implicant,

    Fest. p. 289, 15 Müll.:

    naturā sancti et religiosi,

    Cic. Rosc. Com. 15, 44:

    asotos ita non religiosos ut edant de patellā,

    id. Fin. 2, 7, 22:

    si magis religiosa fuerit,

    Plaut. As. 4, 1, 37:

    nostri majores, religiosissimi mortales,

    Sall. C. 12, 3:

    mortuis religiosa jura tribuere,

    religious rites, Cic. Lael. 4, 13:

    mores justi, integri, religiosi,

    id. de Or. 2, 43, 184: amicitiae religiosā quādam necessitudine imbutae, quint. 1, 2, 20: hominem occidere religiosissimum erat, was a thing exceedingly pious or pleasing to the gods, Plin. 30, 1, 4, § 13; cf.:

    aliqui nomine quoque consalutare religiosius putant, etc.,

    id. 28, 2, 5, § 23:

    Judaei, viri religiosi,

    Vulg. Act. 2, 5.—
    b.
    Eccl. Lat., of or belonging to the clergy, clerical (opp. saecularis), Salv. Avar. 3, 5.—
    II.
    Transf. (acc. to religio, II.).
    A.
    Subject., religiously considerate, careful, anxious, scrupulous:

    civitas religiosa, in principiis maxime novorum bellorum... ne quid praetermitteretur, quod aliquando factum esset. ludos Jovi donumque vovere consulem jussit,

    Liv. 31, 9:

    per hos quoque dies abstinent terrenis operibus religiosiores agricolae,

    Col. 11, 2, 98; 11, 3, 62:

    quem campi fructum quia religiosum erat consumere,

    was a matter of religious scruple, Liv. 2, 5; 3, 22; 5, 52; 6, 27; cf.:

    religiosum est, quod jurati legibus judicarunt,

    Cic. Inv. 1, 30, 48.—
    b.
    Overscrupulous, over-anxious, superstitious (rare and only ante-class.): religentem esse oportet, religiosum nefas, Poët. ap. Gell. 4, 9, 1:

    ecquis incultior, religiosior, desertior? Cato ap. Fest. s. v. repulsior, p. 236: ut stultae et miserae sumus Religiosae,

    Ter. Heaut. 4, 1, 37.—
    2.
    In gen., scrupulous, strict, precise, accurate, conscientious:

    religiosus est non modo deorum sanctitatem magni aestimans, sed etiam officiosus adversus homines,

    Fest. p. 278 Müll.:

    quod et in re misericordem se praebuerit et in testimoniis religiosum,

    Cic. Caecin. 10, 26:

    testis religiosissimus,

    id. Vatin. 1, 1:

    natio minime in testimoniis dicendis religiosa,

    id. Fl. 10, 23:

    judex,

    Quint. 4, 1, 9:

    quem rerum Romanarum auctorem laudare possum religiosissimum,

    Cic. Brut. 11, 44:

    ad Atticorum aures teretes et religiosas qui se accommodant,

    id. Or. 9, 27:

    ephorus vero non est religiosissimae fidei,

    Sen. Q. N. 7, 16, 2:

    religiosissimis verbis jurare,

    Petr. 21. —
    B.
    Of the objects of religious veneration (temples, statues, utensils, etc.), holy, sacred:

    templum sane sanctum et religiosum,

    Cic. Verr. 2, 4, 43, § 94; cf. id. Imp. Pomp. 22, 65:

    signum sacrum ac religiosum,

    id. Verr. 2, 4, 57, § 127;

    and so with sacer,

    id. Leg. 3, 13, 31:

    dies,

    Suet. Tib. 61:

    ex Aesculapi religiosissimo fano,

    Cic. Verr. 2, 4, 43, § 93:

    Ceres antiquissima, religiosissima,

    id. ib. 2, 4, 49, § 109; cf.:

    religiosissimum simulacrum Jovis Imperatoris,

    id. ib. 2, 4, 57, §

    128: altaria,

    id. Planc. 35, 68:

    deorum limina,

    Verg. A. 2, 365:

    loca,

    Cic. Rab. Perd. 2, 7:

    sacra religiosissima,

    Vell. 2, 45, 1; Suet. Aug. 7:

    vestes,

    id. Tib. 36; id. Oth. 12:

    simulacra,

    Sedul. 1, 227:

    divini juris sunt veluti res sacrae et religiosae... (sunt res) religiosae quae diis manibus relictae sunt,

    Gai. Inst. 2, 3 sq. —
    2.
    Esp.: dies religiosus, a day upon which it was unlucky to undertake any thing important, a day of evil omen, e. g. the dies Alliensis, the dies atri, etc., Cic. Att. 9, 5, 2; Lucil. ap. Non. 379, 19; Liv. 6, 1; 26, 17; 37, 33; Suet. Tib. 61; id. Claud. 14 al.; cf. Gell. 4, 9, 4; and Fest. s. h. v. p. 231.—
    3.
    Solum religiosum, land consecrated by the burial of the dead, Gai. Inst. 2, 6 sq.—Hence, adv.: rē̆lĭgĭōsē.
    1.
    Piously, religiously:

    religiosius deos colere,

    Liv. 10, 7; cf.:

    templum religiosissime colere,

    Cic. Inv. 2, 1, 1:

    natalem religiosius celebrare,

    Plin. Ep. 3, 7, 8.—
    2.
    Considerately, scrupulously, punctually, exactly, conscientiously:

    testimonium dicere,

    Cic. Cael. 22, 55; cf. Plin. Pan. 65, 2:

    commendare,

    Cic. Fam. 13, 17 fin.:

    nihil religiose administrabat,

    Col. 3, 10, 7; cf. id. 8, 5, 11:

    quicquid rogabatur, religiose promittebat,

    considerately, cautiously, Nep. Att. 15:

    religiosius rem rusticam colere,

    Col. 11, 2, 95:

    poëticen religiosissime veneror,

    Plin. Ep. 3, 15, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > religiosus

  • 16 relligiosus

    rĕlĭgĭōsus (in the poets also rellig-), a, um, adj. [religio], reverencing or fearing God ( the gods), pious, devout, religious:

    qui omnia quae ad cultum deorum pertinerent, diligenter retractarent et tamquam relegerent, sunt dicti religiosi ex relegendo, etc.,

    Cic. N. D. 2, 28, 72 (cf. religio init.):

    religiosi dicuntur, qui faciendarum praetermittendarumque rerum divinarum secundum morem civitatis delectum habent, nec se superstitionibus implicant,

    Fest. p. 289, 15 Müll.:

    naturā sancti et religiosi,

    Cic. Rosc. Com. 15, 44:

    asotos ita non religiosos ut edant de patellā,

    id. Fin. 2, 7, 22:

    si magis religiosa fuerit,

    Plaut. As. 4, 1, 37:

    nostri majores, religiosissimi mortales,

    Sall. C. 12, 3:

    mortuis religiosa jura tribuere,

    religious rites, Cic. Lael. 4, 13:

    mores justi, integri, religiosi,

    id. de Or. 2, 43, 184: amicitiae religiosā quādam necessitudine imbutae, quint. 1, 2, 20: hominem occidere religiosissimum erat, was a thing exceedingly pious or pleasing to the gods, Plin. 30, 1, 4, § 13; cf.:

    aliqui nomine quoque consalutare religiosius putant, etc.,

    id. 28, 2, 5, § 23:

    Judaei, viri religiosi,

    Vulg. Act. 2, 5.—
    b.
    Eccl. Lat., of or belonging to the clergy, clerical (opp. saecularis), Salv. Avar. 3, 5.—
    II.
    Transf. (acc. to religio, II.).
    A.
    Subject., religiously considerate, careful, anxious, scrupulous:

    civitas religiosa, in principiis maxime novorum bellorum... ne quid praetermitteretur, quod aliquando factum esset. ludos Jovi donumque vovere consulem jussit,

    Liv. 31, 9:

    per hos quoque dies abstinent terrenis operibus religiosiores agricolae,

    Col. 11, 2, 98; 11, 3, 62:

    quem campi fructum quia religiosum erat consumere,

    was a matter of religious scruple, Liv. 2, 5; 3, 22; 5, 52; 6, 27; cf.:

    religiosum est, quod jurati legibus judicarunt,

    Cic. Inv. 1, 30, 48.—
    b.
    Overscrupulous, over-anxious, superstitious (rare and only ante-class.): religentem esse oportet, religiosum nefas, Poët. ap. Gell. 4, 9, 1:

    ecquis incultior, religiosior, desertior? Cato ap. Fest. s. v. repulsior, p. 236: ut stultae et miserae sumus Religiosae,

    Ter. Heaut. 4, 1, 37.—
    2.
    In gen., scrupulous, strict, precise, accurate, conscientious:

    religiosus est non modo deorum sanctitatem magni aestimans, sed etiam officiosus adversus homines,

    Fest. p. 278 Müll.:

    quod et in re misericordem se praebuerit et in testimoniis religiosum,

    Cic. Caecin. 10, 26:

    testis religiosissimus,

    id. Vatin. 1, 1:

    natio minime in testimoniis dicendis religiosa,

    id. Fl. 10, 23:

    judex,

    Quint. 4, 1, 9:

    quem rerum Romanarum auctorem laudare possum religiosissimum,

    Cic. Brut. 11, 44:

    ad Atticorum aures teretes et religiosas qui se accommodant,

    id. Or. 9, 27:

    ephorus vero non est religiosissimae fidei,

    Sen. Q. N. 7, 16, 2:

    religiosissimis verbis jurare,

    Petr. 21. —
    B.
    Of the objects of religious veneration (temples, statues, utensils, etc.), holy, sacred:

    templum sane sanctum et religiosum,

    Cic. Verr. 2, 4, 43, § 94; cf. id. Imp. Pomp. 22, 65:

    signum sacrum ac religiosum,

    id. Verr. 2, 4, 57, § 127;

    and so with sacer,

    id. Leg. 3, 13, 31:

    dies,

    Suet. Tib. 61:

    ex Aesculapi religiosissimo fano,

    Cic. Verr. 2, 4, 43, § 93:

    Ceres antiquissima, religiosissima,

    id. ib. 2, 4, 49, § 109; cf.:

    religiosissimum simulacrum Jovis Imperatoris,

    id. ib. 2, 4, 57, §

    128: altaria,

    id. Planc. 35, 68:

    deorum limina,

    Verg. A. 2, 365:

    loca,

    Cic. Rab. Perd. 2, 7:

    sacra religiosissima,

    Vell. 2, 45, 1; Suet. Aug. 7:

    vestes,

    id. Tib. 36; id. Oth. 12:

    simulacra,

    Sedul. 1, 227:

    divini juris sunt veluti res sacrae et religiosae... (sunt res) religiosae quae diis manibus relictae sunt,

    Gai. Inst. 2, 3 sq. —
    2.
    Esp.: dies religiosus, a day upon which it was unlucky to undertake any thing important, a day of evil omen, e. g. the dies Alliensis, the dies atri, etc., Cic. Att. 9, 5, 2; Lucil. ap. Non. 379, 19; Liv. 6, 1; 26, 17; 37, 33; Suet. Tib. 61; id. Claud. 14 al.; cf. Gell. 4, 9, 4; and Fest. s. h. v. p. 231.—
    3.
    Solum religiosum, land consecrated by the burial of the dead, Gai. Inst. 2, 6 sq.—Hence, adv.: rē̆lĭgĭōsē.
    1.
    Piously, religiously:

    religiosius deos colere,

    Liv. 10, 7; cf.:

    templum religiosissime colere,

    Cic. Inv. 2, 1, 1:

    natalem religiosius celebrare,

    Plin. Ep. 3, 7, 8.—
    2.
    Considerately, scrupulously, punctually, exactly, conscientiously:

    testimonium dicere,

    Cic. Cael. 22, 55; cf. Plin. Pan. 65, 2:

    commendare,

    Cic. Fam. 13, 17 fin.:

    nihil religiose administrabat,

    Col. 3, 10, 7; cf. id. 8, 5, 11:

    quicquid rogabatur, religiose promittebat,

    considerately, cautiously, Nep. Att. 15:

    religiosius rem rusticam colere,

    Col. 11, 2, 95:

    poëticen religiosissime veneror,

    Plin. Ep. 3, 15, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > relligiosus

  • 17 sedulus

    sēdŭlus, a, um, adj. [etym. dub.; acc. to Curt. from root hed-, to go; Gr. hodos, way; whence Lat. solum, solium; cf. tremulus, from tremo; prop. active, inclined to motion; but perh. better referred to root sed-, sid-, (Sanscr. sad-), of sedeo; Engl. sit; cf. assiduus. The derivation from sē - dolo, adopted by Don. Ter. Ad. 3, 3, 59; Serv. Verg. A. 2, 374; Non. 37, 28; and Isid. Orig. 10, 244 and 247; cf. Döderl. Syn. 1, p. 117 sq. al., is an error]; orig. sitting fast, persisting in some course of action; hence, busy, diligent, industrious, zealous, careful, unremitting, solicitous, assiduous, sedulous (mostly poet.;

    syn.: diligens, officiosus, attentus): eloquentes videbare, non sedulos velle conquirere,

    orators, not those who labor at oratory, Cic. Brut. 47, 176:

    haec a concubitu fit sedula, tardior illa,

    Ov. A. A. 1, 377:

    exanimat lentus spectator, sedulus inflat,

    Hor. Ep. 2, 1, 178:

    tantum venerata virum hunc sedula curet,

    Tib. 1, 5, 33; cf.

    puer (minister),

    Hor. C. 1, 38, 6:

    agricola,

    Plin. 17, 14, 24, § 101:

    olitor, Col. poët. 10, 148: apis,

    Tib. 2, 1, 50; Ov. M. 13, 928:

    Baucis,

    id. ib. 8, 640:

    anus,

    Tib. 1, 3, 84:

    nutrix,

    Ov. H. 21, 95; id. M. 10, 438; Hor. A. P. 116:

    mater,

    Phaedr. 4, 5, 13:

    deducat juvenum sedula turba senem,

    Tib. 1, 4, 80:

    sedula fune viri contento bracchia lassant,

    Ov. F. 4, 297:

    labor,

    Sen. Hippol. 1109:

    opera,

    App. M. 9, p. 237:

    industria,

    id. ib. 2, p. 128:

    ministerium,

    id. ib. 11, p. 267:

    cura,

    Col. 8, 1, 3 et saep.: velim te arbitrari factum. R. Sedulum est, submoventur hostes, removentur lapides, Plaut. Fragm. ap. Charis. p. 194 P.—
    II.
    With an invidious implication, officious, obtrusive:

    ne studio nostri pecces odiumque libellis Sedulus importes opera vehemente minister,

    Hor. Ep. 1, 13, 5:

    hospes,

    id. S. 1, 5, 71:

    nec quisquam flammae sedulus addat aquam,

    Tib. 2, 4, 42:

    luna,

    Prop. 1, 3, 32; cf.:

    male sedulus,

    Ov. A. A. 3, 699; id. M. 10, 438.—Hence, advv.
    A. 1.
    In gen. (very freq. and class.;

    a favorite word of Plaut. and Ter.): nam ille amico suo sodali sedulo rem mandatam exsequitur,

    Plaut. Bacch. 3, 3, 71 sq.:

    ut cognorant, dabimus operam sedulo,

    id. Cas. prol. 16; so,

    operam dare,

    id. Pers. 4, 7, 10; id. Men. 5, 7, 20:

    addere,

    id. Cist. 1, 1, 54; id. Most. 1, 2, 41:

    comparare quae opus sunt,

    Liv. 1, 41:

    faciam sedulo, Ut, etc.,

    Plaut. Capt. 2, 3, 25.—Most freq. with facere; cf. Cato, R. R. 2, 2; Plaut. Ep. 2, 2, 108; id. Bacch. 4, 8, 30; id. Merc. 2, 3, 126; id. Poen. 1, 2, 144; id. Pers. 1, 1, 47 sq.; Ter. And. 3, 4, 18; 4, 1, 56; id. Eun. 2, 3, 71; id. Heaut. 1, 1, 74; 2, 4, 16; id. Ad. 1, 1, 25; 2, 2, 43; Cic. Clu. 21, 58; id. Fin. 3, 4 fin.; Vatin. ap. Cic. Fam. 5, 10 a, 2.—With fieri, Plaut. Merc. 2, 2, 31; id. Rud. 1, 4, 22; id. Trin. 1, 2, 155; Ter. Ad. 3, 3, 59; id. Phorm. 1, 4, 51; 5, 8, 12; Cic. Fam. 2, 11 fin.; cf.:

    sedulo id ago,

    Ter. And. 3, 5, 8:

    agitans mecum,

    id. Phorm. 4, 3, 10: ad socios nostros sedulo dispertieram, alio frumentum, alio legatos, etc., Cato ap. Charis. p. 197 P.; cf.: salutem impertit studiose et sedulo, Lucil. ap. Non. 37, 30:

    aliquid conservare,

    Cato, R. R. 5, 8:

    servare,

    Plaut. Capt. 2, 2, 7; id. Curc. 5, 2, 41; id. Rud. 2, 3, 52:

    celare,

    id. Aul. 1, 2, 35:

    dissimulare,

    Ter. Hec. 4, 2, 2; id. Phorm. 2, 3, 81:

    animum advertere,

    Plaut. Stich. 4, 1, 40; id. Rud. 2, 2, 1; cf.:

    munditer se habere,

    id. Poen. 1, 2, 26: Ge. Valuistine usque? Ep. Sustentatum'st sedulo, id. Stich. 3, 2, 14; 4, 2, 8:

    sedulo aliquid dicere,

    to assert emphatically, protest, id. Capt. 4, 2, 106; cf.: ego illud sedulo Negare factum;

    ille instat factum,

    Ter. And. 1, 1, 119; so,

    moneo,

    id. Ad. 3, 3, 72:

    et moneo, et hortor,

    id. Hec. 1, 1, 6:

    credere,

    i. e. sincerely, id. Phorm. 2, 4, 13; cf.

    argumentari,

    Cic. Att. 3, 12, 1.—
    2.
    In partic., with an implication of design, on purpose, designedly, intentionally (rare;

    not in Cic.): aliquid occultare,

    Plaut. Capt. 2, 2, 48:

    fingit causas, ne det, sedulo,

    Ter. Eun. 1, 2, 58:

    nusquam nisi in virtute spes est, milites, et ego sedulo, ne esset, feci,

    Liv. 34, 14:

    diem extrahere,

    id. 28, 15:

    tempus terere,

    id. 3, 46: imitari aliquem, Quint. 7, 1, 54.—
    B.
    sēdŭlē, busily, diligently, carefully, etc. (post-Aug. and rare):

    semper custos sedule circumire debet alvearia,

    Col. 9, 9, 1: hoc munus implet sedule, Prud. steph. 5, 407; Vulg. 4 Reg. 4, 13.

    Lewis & Short latin dictionary > sedulus

  • 18 spes

    spes, spēi ( gen. spe, Liv. 1, 40, 7 dub.; Weissenb. spei; plur. nom. and acc. speres, Enn. ap. Fest. p. 333 Müll., or Ann. v. 410 and 132 Vahl.; gen. sperum, Eum. Paneg. Const. 15; abl. speribus, Varr. ap. Non. 171, 27 and 30:

    spebus,

    Sid. Apollin. Ep. 3, 6; Sulp. Sev. Dial. 3, 10; Paul. Nol. Carm. 18, 243; Hilar. in Psa. 119; cf. Neue, Formenl. 1, 570), f. [perh. root spa-, to draw out; Gr. spaô; cf.: prosper, spondeo; v. spatium].
    I.
    Lit.
    A.
    In gen., the expectation of something desired, hope (the predom. signif. of the word; syn. exspectatio).
    (α).
    Absol.:

    si spes est exspectatio boni, mali exspectationem esse necesse est metum,

    Cic. Tusc. 4, 37, 80:

    bona spes cum omnium rerum desperatione confligit,

    id. Cat. 2, 11, 25: ut aegroto, dum anima est, spes esse dicitur;

    sic, etc.,

    id. Att. 9, 10, 3: nolite nimiam spem habere, Cat. ap. Gell. 13, 17, 1:

    spem habere in fide alicujus,

    Cic. Inv. 1, 39, 71; cf.:

    nostros tantum spei habere ad vivendum, quantum accepissent ab Antonio,

    id. Att. 15, 20, 2:

    miserum est nec habere ne spei quidem extremum,

    id. N. D. 3, 6, 14:

    in quīs plurimum habebat spei,

    Curt. 3, 3, 1:

    spem sibi aliquam proponere,

    Cic. Verr. 2, 5, 16, § 41:

    spem reliquorum in vestrā potestate positam esse,

    id. Fl. 1, 3:

    spem ponere in armis,

    Verg. A. 2, 676:

    spem deponere,

    abandon, Hor. S. 2, 5, 26;

    but: spem salvis in alicujus morte deponere,

    to place, Curt. 10, 9, 7:

    spem alicujus alere,

    Cic. Cat. 1, 12, 30; cf.:

    auxerat meam spem, quod, etc.,

    id. Phil. 12, 1, 2:

    aliquem in spem adducere,

    id. Att. 3, 19, 2:

    quae (salus nostra) spe exiguā extremāque pendet,

    id. Fl. 2, 4:

    ut eos homines spes falleret,

    id. Div. in Caecil. 2, 4:

    quantā de spe decidi,

    Ter. Heaut. 2, 3, 9:

    hac spe lapsus Indutiomarus,

    Caes. B. G. 5, 55:

    nostris militibus spem minuit,

    id. ib. 5, 33:

    Helvetii eā spe dejecti,

    id. ib. 1, 8:

    ab hac spe repulsi Nervii,

    id. ib. 5, 42; cf.:

    de spe conatuque depulsus,

    Cic. Cat. 2, 7, 14:

    pro re certā spem falsam domum retulerunt,

    id. Rosc. Am. 38, 110:

    non solum spe, sed certā re jam et possessione deturbatus est,

    id. Fam. 12, 25, 2:

    spei nostrae finem inponere,

    Liv. 5, 4, 10:

    morando spem destituere,

    id. 1, 51, 5:

    dolor tantae ad inritum cadentis spei,

    id. 2, 6, 1:

    spes ad inritum redacta,

    id. 28, 31, 1:

    Philippus, magnā spe depulsus,

    id. 31, 25, 11:

    Tyrii ab ingenti spe destituti erant,

    Curt. 4, 3, 20:

    tantā spe destituti,

    id. 8, 6, 20: spem pro re [p. 1741] ferentes, Liv. 36, 40, 7:

    hominem sine re, sine fide, sine spe, etc.,

    Cic. Cael. 32, 78:

    sunt omnia, sicut adulescentis, non tam re et maturitate quam spe et exspectatione laudata,

    id. Or. 30, 107:

    ego jam aut rem aut ne spem quidem exspecto,

    id. Att. 3, 22, 4:

    nemo umquam animo aut spe majora suscipiet, qui, etc.,

    id. Lael. 27, 102:

    multa praeter spem scio multis bona evenisse,

    Plaut. Rud. 2, 3, 69; so,

    praeter spem evenit!

    Ter. And. 2, 6, 5; 4, 1, 55; id. Heaut. 4, 1, 51:

    repente praeter spem dixit, etc.,

    Cic. Fam. 4, 4, 3:

    cetera contra spem salva invenit,

    Liv. 9, 23, 17:

    omnia bona in spe habere,

    Sall. C. 31, 7.— Plur.:

    ubi sunt spes meae?

    Plaut. Curc. 2, 3, 28:

    si mihi mulierculae essent salvae, spes aliquae forent,

    id. Rud. 2, 6, 69; id. Capt. 2, 3, 85:

    in quo nostrae spes omnesque opes sitae Erant,

    Ter. Ad. 3, 2, 33; id. Phorm. 3, 1, 6; cf.:

    omnes Catilinae spes atque opes concidisse,

    Cic. Cat. 3, 7, 16;

    so often: spes opesque,

    Sall. J. 107, 4:

    (cadus) Spes donare novas largus,

    Hor. C. 4, 12, 19 al. —
    (β).
    With gen. obj.:

    spem istoc pacto nuptiarum omnem eripis,

    Ter. Heaut. 4, 3, 35:

    spe mercedis adducti,

    Cic. Lael. 9, 31:

    spes dignitatis suae,

    id. de Or. 1, 7, 25:

    spes diuturnitatis atque imperii,

    id. Rep. 2, 3, 5:

    nec in praemiis humanis spem posueris rerum tuarum,

    id. ib. 6, 23, 25; cf. id. de Or. 1, 7, 25:

    quoniam me tui spem das,

    id. Rep. 1, 10, 15:

    ni mihi esset spes ostensa Hujusce habendae,

    Ter. Phorm. 5, 4, 7:

    spes amplificandae fortunae fractior,

    Cic. Lael. 16, 59:

    ut reo audaci spem judicii corrumpendi praeciderem,

    id. Verr. 2, 1, 7, § 20:

    Antiochus a spe societatis Prusiae decidit,

    Liv. 37, 26, 1:

    hoc conloquium abstulit spem Hannibali recipiendae Nolae,

    id. 33, 44, 3:

    exulanti Amyandro spes recuperandi regni facta est,

    id. 38, 1, 3; Tac. Or. 14 fin.:

    spe templi capiendi,

    Liv. 31, 25, 2:

    spem suae mortis conceperat,

    Ov. M. 6, 554. —
    (γ).
    With obj.-clause:

    spes est, eum melius facturum,

    Plaut. Stich. 1, 1, 22; id. Ep. 3, 1, 11; Auct. Her. 2, 17, 25:

    magna me spes tenet, explicare, etc.,

    Cic. Clu. 3, 7:

    in spem maximam adducti, hunc ipsum annum salutarem civitati fore,

    id. Mil. 28, 78:

    ne spes quidem ulla ostenditur, fore melius,

    id. Att. 11, 11, 1:

    magnam in spem veniebat, fore, uti, etc.,

    Caes. B. G. 1, 42:

    magnam se habere spem, Ariovistum finem injuriis facturum,

    id. ib. 1, 33:

    injecta est spes patri, Posse illam extrudi,

    Ter. Phorm. 4, 4, 11:

    si qui vestrum spe ducitur, se posse, etc.,

    Cic. Agr. 1, 9, 27:

    in spem venio, appropinquare tuum adventum,

    id. Fam. 9, 1, 1:

    magna me spes tenet, bene mihi evenire, quod mittar ad mortem,

    id. Tusc. 1, 41, 97:

    ad Aetolos legatum misit, magis ut nudaret animos, quam spe impetrari posse,

    Liv. 34, 24, 7:

    a spe scalis capi urbem posse,

    id. 6, 9, 9:

    spe castra eo die se oppugnaturos,

    id. 40, 31, 6.—
    (δ).
    With ut:

    quae te ratio in istam spem induxit, ut eos tibi fidelis putaris fore?

    Cic. Off. 2, 15, 53:

    si spem afferunt, ut... fructus appareat,

    id. Lael. 19, 68:

    spes mihi certa fuit ut, etc.,

    Aus. Idyll. 2, 46:

    irritā spe agitari, ut, etc.,

    Tac. A. 16, 26.—
    (ε).
    With de:

    spes est de argento,

    Plaut. Most. 3, 1, 40; Cic. Lael. 3, 11:

    de flumine transeundo spem se fefellisse,

    Caes. B. G. 2, 10:

    quam spem tunc ille de me concepit,

    Plin. Ep. 1, 10, 3:

    nato filio pater spem de illo quam optimam capiat,

    Quint. 1, 1, 1.—
    (ζ).
    With ad and gerund.:

    postea vero quam vidi nostros tantum spei habere ad vivendum,

    Cic. Att. 15, 20, 2:

    spem habere ad ejus salutem exstinguendam,

    id. Mil. 2, 5:

    Gallis ad temptanda ea defuit spes,

    Liv. 21, 25, 10 Weissenb. ad loc.:

    cum spei ad resistendum nihil esset,

    id. 43, 18, 10; 43, 19, 9.—
    2.
    In partic.
    a.
    The hope of being appointed heir (rare):

    leniter in spem Arrepe officiosus, ut et scribare secundus Heres,

    Hor. S. 2, 5, 47:

    in spem secundam nepotes pronepotesque (assumebantur),

    Tac. A. 1, 8. —
    b.
    Spes, a Roman divinity who had several temples in Rome, Plaut. Bacch. 4, 8, 52; id. Ps. 2, 4, 19; id. Cist. 4, 1, 18; Cic. Leg. 2, 11, 28; id. N. D. 2, 23, 61; 3, 18, 47; Liv. 2, 51, 2; 25, 7, 6; 40, 51, 6; Tac. A. 2, 49; Plin. 2, 7, 5, § 14; Tib. 1, 1, 9 (19); Ov. A. A. 1, 445; Aus. Idyll. 12, 9; cf. Hartung, Relig. d. Röm. 2, p. 264.—
    B.
    Transf, concr., like the Engl. hope, of that in which hope is placed, or which is hoped for ( poet. and in postAug. prose).
    1.
    In gen.:

    puppes, Spes vestri reditus,

    Ov. M. 13, 94; cf.: vestras spes uritis, Verg. A. 5, 672:

    spes o fidissima Teucrum (of Aeneas),

    id. ib. 2, 281:

    spem suam (i. e. exta) circumvolat alis (milvus),

    Ov. M. 2, 719; cf.:

    spe (i. e. re speratā) potitur,

    id. ib. 11, 527.—
    2.
    In partic., of hopeful children, and, by analogy, of the young of animals, or of the fruits of the earth:

    devovit nati spemque caputque parens,

    Ov. H. 3, 94 Ruhnk.; cf. also in plur., of one child:

    per spes surgentis Iuli,

    Verg. A. 6, 364; 10, 524; 4, 274; cf.:

    tuosne ego, o meae spes inanes, labentis oculis vidi,

    Quint. 6, prooem. §

    12: (capella) gemellos, Spem gregis, silice in nudā connixa reliquit,

    Verg. E. 1, 15; cf. id. G. 4, 162:

    (sus) quia semina pando Eruerit rostro spemque interceperit anni,

    Ov. M. 15, 113.—
    b.
    In gen., as a term of endearment, hope:

    spes mea,

    Plaut. Rud. 1, 4, 27:

    o spes mea, o mea vita, o mea voluptas, salve,

    id. Stich. 4, 2, 5:

    o salutis meae spes,

    id. Rud. 3, 3, 17:

    et mea carissima filiola, et spes reliqua nostra, Cicero,

    Cic. Fam. 14, 4, 6.—
    II.
    An anticipation or apprehension of something not desired, elpis (very rare):

    si meam spem vis improborum fefellerit atque superaverit,

    Cic. Cat. 4, 11, 23:

    mala res, spes multo asperior,

    Sall. C. 20, 13:

    Metellus contra spem suam laetissimis animis excipitur,

    id. J. 88, 1:

    id (bellum) quidem spe omnium serius fuit,

    Liv. 2, 3, 1:

    omnium spe celerius,

    id. 21, 6, 5:

    in malā jam spe,

    id. 22, 48:

    in spe Hannibali fuit defectio Tarentinorum,

    id. 25, 7:

    dum spes nulla necis,

    Stat. Th. 9, 129; cf.:

    naufragii spes omnis abit,

    Luc. 5, 455.

    Lewis & Short latin dictionary > spes

См. также в других словарях:

  • ОФИЦИОЗНЫЙ — (лат. officiosus готовый к услугам, услужливый). Полуофициальный исходящий хотя и от правительства, однако без его ответственности, а также от частного, но хорошо осведомленного лица. Словарь иностранных слов, вошедших в состав русского языка.… …   Словарь иностранных слов русского языка

  • officieux — officieux, ieuse [ ɔfisjø, jøz ] adj. • 1534; lat. officiosus 1 ♦ Vx Qui rend, cherche à rendre service. ⇒ obligeant, serviable. « si officieux, si secourable » (Fénelon). « Ses soins officieux » (Racine). Mod. Littér. Mensonge officieux, fait… …   Encyclopédie Universelle

  • oficios — OFICIÓS, OÁSĂ, oficioşi, oase, adj., s.n. (Publicaţie) care reprezintă, reflectă, susţine punctul de vedere al unui guvern, al unui partid, al unei grupări etc. fără a avea un caracter oficial. [pr.: ci os] – Din lat. officiosus, fr. officieux.… …   Dicționar Român

  • oficioso — ► adjetivo 1 Que no tiene carácter oficial aunque procede de un cargo público: ■ los resultados electorales son oficiosos hasta que no termine el escrutinio. SINÓNIMO extraoficial 2 Que es hacendoso y solícito en su oficio: ■ está muy bien… …   Enciclopedia Universal

  • officieuse — ● officieux, officieuse adjectif (latin officiosus, de officium, service) Qui est d une source autorisée, sans être officiel ni totalement garanti : Une nouvelle officieuse. Qui remplit une fonction sans avoir une nomination officielle : Un… …   Encyclopédie Universelle

  • offiziös — of|fi|zi|ös [ɔfi ts̮i̯ø:s] <Adj.> (bildungsspr.): (besonders in Bezug auf Nachrichten, Meldungen o. Ä.) nur indirekt offiziell; zwar mit dem Wissen der amtlichen Stelle, aber nicht amtlich bestätigt: eine offiziöse Nachricht; nach… …   Universal-Lexikon

  • offiziell — »amtlich, öffentlich; förmlich«: Das Adjektiv wurde im 18. Jh. aus gleichbed. frz. officiel entlehnt, das auf lat. officialis »zur Pflicht, zum Amt gehörend« zurückgeht. Das lat. Adjektiv erscheint daneben auch unmittelbar im Dt., aber nur in… …   Das Herkunftswörterbuch

  • offiziös — offiziell »amtlich, öffentlich; förmlich«: Das Adjektiv wurde im 18. Jh. aus gleichbed. frz. officiel entlehnt, das auf lat. officialis »zur Pflicht, zum Amt gehörend« zurückgeht. Das lat. Adjektiv erscheint daneben auch unmittelbar im Dt., aber… …   Das Herkunftswörterbuch

  • Officious — Of*fi cious, a. [L. officiosus: cf. F. officieux. See {Office}.] 1. Pertaining to, or being in accordance with, duty. [R.] [1913 Webster] If there were any lie in the case, it could be no more than an officious and venial one. Note on Gen. xxvii …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Officiously — Officious Of*fi cious, a. [L. officiosus: cf. F. officieux. See {Office}.] 1. Pertaining to, or being in accordance with, duty. [R.] [1913 Webster] If there were any lie in the case, it could be no more than an officious and venial one. Note on… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Officiousness — Officious Of*fi cious, a. [L. officiosus: cf. F. officieux. See {Office}.] 1. Pertaining to, or being in accordance with, duty. [R.] [1913 Webster] If there were any lie in the case, it could be no more than an officious and venial one. Note on… …   The Collaborative International Dictionary of English

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»