-
1 δρῦς
δρῦς, δρυός, ἡ, die Eiche; von Hom. an überall. Homerische Formen: δρῠς nomin. singul. Iliad. 13, 389, δρυός Iliad. 22, 126 Odyss. 14, 12, δρυΐ Iliad. 18, 558, δρύες Iliad. 12, 132, δρυσίν Iliad. 14, 398 Odyss. 9, 186, δρῠς accusat. plural. Iliad. 11, 494. 23, 118. Bei Sophocl. Meleag. frgm. 354 ed. Dindorf. Oxon. (aus Hesych. s. v. Ἰξοφόρους) accusat. plural. δρύας; bei Aristoph. Nub. 402 accusat. plural. τὰς δρῠς τὰς μεγάλας. Der accus. sing. lautet regelmäßig δρῠν; abweichend δρύα Quint. Sm. 3, 280. Bei Arcad. p. 131, 16 dual. δρύε. Masculin. war das Wort bei den Peloponnesiern nach Scholl. Aristoph. Nub. 401; es findet sich als mascul. bei Sp.; bei Homer deutlich als femin. Iliad. 11, 494 πολλὰς δὲ δρῠς ἀζαλέας und Iliad. 23, 118 αὐτίκ' ἄρα δρῦς ὑ ψικόμους ταναήκεϊ χαλκῷ τάμνον ἐπειγόμενοι· ταὶ δἔ μεγάλα κτυπέουσαι πῖπτον. τὰς μὲν ἔπειτα διαπλήσσοντες Ἀχαιοὶ ἔκδεον ἡμιόνων (vgl. Scholl. Aristonic.); auch Iliad. 12, 132 ἕστασαν ὡς ὅτε τε δρύες οὔρεσιν ὑψικάρηνοι, αἵ τ' ἄνεμον μίμνουσι καὶ ὑετὸν ἤματα πάντα, ῥίζῃσιν μεγάλῃσι διηνεκέεσσ' ἀραρυῖαι. Die δρῠς war dem Zeus heilig, dessen Stimme aus der Orakeleiche von Dodona ertönte, Odyss. 14, 328. 19, 297 τὸν δ' ἐς Δωδώνην φάτο βήμεναι, ὄφρα ϑεοῖο ἐκ δρυὸς ὑψικόμοιο Διὸς βουλὴν ἐπακούσαι, ὅππως νοστήσῃ (νοστήσειε) κτἑ.; im plural. Aeschyl. Prom. 832 τὴν αἰπύνωτόν τ' ἀμφὶ Δωδώνην, ἵνα μαντεῖα ϑῶκός τ' ἐστὶ Θεσπρωτοῦ Διός, τέρας τ' ἄπιστον. αἱ προσήγοροι δρύες, ὑφ' ὧν σὺ λαμπρῶς κοὐδὲν αἰνικτηρίως προσηγορεύϑης ἡ Διὸς κλεινὴ δάμαρ μέλλουσ' ἔσεσϑ', εἰ τῶνδε προσσαίνει σέ τι κτἑ.; im singular. Soph. Trach. 1168 ἃ τῶν ὀρείων καὶ χαμαικοιτῶν ἐγὼ Σελλῶν ἐσελϑὼν ἄλσος εἰσεγραψάμην πρὸς τῆς πατρῴας καὶ πολυγλώσσου δρυός, ἥ μοι χρόνῳ τῷ ζῶντι καὶ παρόντι νῦν ἔφασκεμόχϑων τῶν ἐφεστώτων ἐμοὶ λύσιν τελεῖσϑαι. Auch Herodot. 2, 55 redet nur von einem Baune, den er φηγός nennt. Die Eiche scheint im Leben der ältesten Griechen überhaupt eine große Rolle gespielt zu haben; uralte Sprichwörter: Hom. Odyss. 19, 163 ἀλλὰ καὶ ὧς μοι εἰπὲ τεὸν γένος, ὁππόϑεν ἐσσί· οὐ γὰρ ἀπὸ δρυός ἐσσι παλαιφάτου, οὐδ' ἀπὸ πέτρης, »du stammst doch nicht von der Eiche, auch nicht vom Felsen«, d. h. du mußt doch Aeltern und Vaterland haben, du bist doch nicht vom Himmel gefallen, nicht hinter dem Zaune gefunden; man beachte das παλαιφάτου, durch welches Homer schon die Redensart als ein altes Sprichw. bezeichnet; übrigens giebt es eine var. lect. παλαιφάγου, Scholl. τινὲς δὲ παλαι ex φάγου, ἐπειδὴ οἱ παλαιοὶ ἐβαλανοφάγουν· παρὸ καὶ φηγός ὡς φαγός τις οὖσα; die Homerische Stelle hat vor Augen Plat. Rep. VIII, 544 d ἢ οἴει ἐκ δρυός ποϑεν ἢ ἐκ πέτρας τὰς πολιτείας γίγνεσϑαι, ἀλλ' οὐχὶ ἐκ τῶν ἠϑῶν τῶν ἐν ταῖς πόλεσιν κτἑ.; Apolog. 34 d καὶ γὰρ τοῠτο αὐτὸ τὸ τοῠ Ὁμήρου, οὐδ' ἐγὼ ἀπὸ δρυὸς οὐδ' ἀπὸ πέτρης πέφυκα, ἀλλ' ἐξ ἀνϑρώπων, ὥστε καὶ οἰκεῖοί μοί εἰσι καὶ υἱεῖς κτἑ. Hom. Iliad. 29, 126 ἀλλὰ τίη μοι ταῠτα φίλος διελέξατο ϑυμός; – οὐ μέν πως νῖν ἔστιν ἀπὸ δρυὸς οὐδ' ἀπὸ πέτρης τῷ ὀαριζέμεναι, ἅ τε παρϑένος ἠίϑεός τε, παρϑένος ἠίϑεός τ' ὀαρίζετον ἀλλήλοιιν, es ist nicht Zeit, ein ruhiges und weitschweifiges Gespräch zu führen, von der Eiche und vom Felsen anhebend; Hesiod. Theogon. 35 ἀλλὰ τίη μοι ταῠτα περὶ δρῠν ἢ περὶ πέτρην; vgl. Gruppe Über die Theogonie des Hesiod (Berlin 1841) S. 38. Plat. Phaedr. 275 b οἱ δέ γ', ὦ φίλε, ἐν τῷ τοῠ Διὸς τοῦ Δωδωναίου ἱερῷ δρυὸς λόγους ἔφησαν μαντικοὺς πρώτους γενέσϑαι. τοῖς μὲν οὖν τότε, ἅτε οὐκ οὖσι σοφοῖς ὥσπερ ὑμεῖς οἱ νέοι, ἀπέχρη δρυὸς καὶ πέτρας ἀκούειν ὑπ' εὐηϑείας, εἰ μόνον ἀληϑῆ λέγοιεν· σοὶ δ' ἴσως διαφέρει τίς ὁ λέγων καὶ ποδαπός. Plutarch. Adv. Stoic. 44 καίτοι λέγεται μὲν ὁ Λυγκεὺς ἐκεῖνος διὰ πέτρας καὶ διὰ δρυὸς ὁρᾷν. Allgemein bekannt it das δρύας καὶ πέτρας ἄγειν des Orpheus, vgl. z. B. Antipat Sid. 67 (VII, 8) Οὐκέτι ϑελγομένας, Ὀρφεῠ, δρύας, οὐκέτι πέτρας ἄξεις. Ueber die Redensarten ἄλλην δρῠν βαλάνιζε und ἅλις δρυός fz. B Eustath. Odyss. 19, 163 p. 1859, 49. – In alterthümlicher Sprache soll das Wort δρῠς die allgemeine Bedeutung » Baum« gehabt haben: Scholl. Aristonic. Iliad. 11, 86 – καϑ' ἣν ὥραν καὶ ὁ δρυτόμος ἀριστοποιεῖται, ἤγουν ὁ ὑλοτόμος, ὁ ξυλοτόμος· δρῠν γὰρ ἐκάλουν οἱ παλαιοὶ ἀπὸ τοῠ ἀρχαιοτέρου πᾶν δένδρον, Lehrs Aristarch. p. 153; vgl. Hesych. Δρῠς· πᾶν ξύλον καὶ δένδρον; Etymol. m. p. 288, 21 πᾶν γὰρ ξύλον δρῠς καλεῖται παρὰ τοῖς παλαιοῖς κτἑ. In der That scheint δρῠς verwandt zu sein mit δένδρεον, δένδρον, δενδρύδιον, δενδρυάζω, wie mit δόρυ, δούρειος, δουράτεος, und mit δρίος, δρυμός, δρυμά; Sanskrit. drus = Holz, Baum, drumas = Baum, dâru = Holz; Goth. triu = Baum; Alts. trio = Balken, Holz, Baum. Hiernach wäre für δρῠς die Bedeutung » Baum« die Grundbedeutung, vgl. Curtius Grundzüge der Griech. Etymologie Tb. 1 S. 204. Man erklärt Soph. Trach. 766 πιείρας δρυός = Fichte; und Eurip. Cycl. 615 δρυὸς ἄσπετον ἔρνος = Oelbaum. – Redensart δρῠν φέρειν διὰ τῆς ἀγορᾶς, einen Baumzweig tragen, was die Freigelassenen bei den Panathenäen thun mußten, B. A. p. 242. – Auf Menschen übertr., wie alter Knast (vgl. γεράνδρυον), ein alter Mensch, Myrin. 2 (VI, 254); vgl. Artemid. 2, 25 – Bei Hesiod. O. 436 ist das υ in δρυός lang, δρυὸς ἔλυμα Versanfang.
-
2 δρῦς
δρῦς, ἡ (Pelop. ὁ, acc. to Sch.Ar.Nu. 401, cf. IG9(1).485.5 ([place name] Thyrrheum), but fem. in Arc., Schwyzer 664.23): gen. δρυός: acc. δρῦν (Aδρύα Q.S.3.280
): nom. pl.δρύες Il.12.132
, A.Pr. 832, etc.,δρῦς Thphr.CP2.9.2
, Paus.8.12.1: acc. pl. , Nu. 402, , Call.Del.84, AP7.8 (Antip. Sid.): gen.δρυῶν Hdt.7.218
: dual δρύε Hdn.Gr.1.420. [ῠ, exc. in δρῦς, δρῦν: gen. δρῡός at the beginning of a verse, Hes.Op. 436]:—originally, tree (δρῦν ἐκάλουν οἱ παλαιοὶ.. πᾶν δένδρον Sch.Il.11.86, cf. Hsch.); including various trees, Thphr.HP3.8.2; esp. Quercus Aegilops ([etym.] φηγός ) and Quercus Ilex ([etym.] πρῖνος), cf.ἡ φηγὸς καὶ ἡ πρῖνος εἴδη δρυός Dsc.1.106
; opp. πεύκη, Il.11.494; opp. πίτυς, Od.9.186, cf. Il.13.389, 23.328, etc.; στέφανος δρυός crown of oak leaves, SIG2588.7 (Delos, ii B. C.); commonly, the oak, δ. ὑψικάρηνοι, ὑψίκομοι, Il.12.132, 14.398, cf. 13.389, 23.328, etc.; sacred to Zeus, who gave his oracles from the oaks of Dodona, Od.14.328;αἱ προσήγοροι δρύες A.Pr. 832
;πολύγλωσσος δ. S.Tr. 1168
, cf. Pl.Phdr. 275b: prov., οὐ γὰρ ἀπὸ δρυός ἐσσι.. οὐδ' ἀπὸ πέτρης thou art no foundling from the woods or rocks, i. e. thou hast parents and a country, Od.19.163, cf. Pl.Ap. 34d, R. 544d, AP10.55 (Pall.); but οὐ μέν πως νῦν ἔστιν ἀπὸ δρυὸς οὐδ' ἀπὸ πέτρης.. ὀαρίζειν 'tis no time now to talk at ease from tree or rock, like lovers, Il.22.126; ἀλλὰ τί ἦ μοι ταῦτα περὶ δρῦν ἢ περὶ πέτρην; why all this about trees and rocks (i. e. things we have nothing to do with)? Hes.Th.35; also διὰ πέτρας καὶ διὰ δρυὸς ὁρᾶν 'to see through a brick wall', Plu.2.1083d.II of other trees bearing acorns or mast (Paus.8.1.6), πίειρα δρῦς the resinous wood (of the pine), S.Tr. 766; of the olive, E.Cyc. 615 (lyr.); δ. θαλασσία, = ἁλίφλοιος, Ps.-Democr.Symp.Ant.p.5G.III δ. ποντία, gulf-weed, Sargassum vulgare, Thphr.HP4.6.9.IV metaph., worn-out old man, AP6.254 (Myrin.), Artem.2.25. (Cogn. with δόρυ; cf. Skt. dru- 'wood', in compds.) -
3 δρυς
δρῠός, у Hes. тж. δρῡός ἥ (dat. δρυΐ, acc. δρῦν; pl.: nom. δρύες и δρῦς, acc. δρύας и δρῦς)1) дерево(ὅ δρυοκολάπτης κόπτει τὰς δρῦς Arst.)
πίειρα δ. Soph. = πεύκη2) преимущ. дуб Hom., Hes., Trag., Arst., Plut.δ. προσήγορος Aesch. или πολύγλωσσος Soph. — вещий дуб ( по шелесту которого гадали);
в погов.:δ. καὴ πέτρα — дуб (дерево) и камень, т.е. и то и се, всякая всячина;οὐ νῦν ἔστιν ἀπὸ δρυὸς οὐδ΄ ἀπὸ πέτρης ὀαριζέμεναι Hom. — не время разглагольствовать;διὰ πέτρας καὴ διὰ δρυὸς ὁρᾶν Plut. — видеть все насквозь; -
4 δρῦς
δρῦς, δρυός, ἡ, die Eiche. Die δρῠς war dem Zeus heilig, dessen Stimme aus der Orakeleiche von Dodona ertönte. Die Eiche scheint im Leben der ältesten Griechen überhaupt eine große Rolle gespielt zu haben; uralte Sprichwörter: ἀλλὰ καὶ ὧς μοι εἰπὲ τεὸν γένος, ὁππόϑεν ἐσσί· οὐ γὰρ ἀπὸ δρυός ἐσσι παλαιφάτου, οὐδ' ἀπὸ πέτρης, »du stammst doch nicht von der Eiche, auch nicht vom Felsen«, d. h. du mußt doch Eltern und Vaterland haben, du bist doch nicht vom Himmel gefallen, nicht hinter dem Zaune gefunden; παρϑένος ἠίϑεός τ' ὀαρίζετον ἀλλήλοιιν, es ist nicht Zeit, ein ruhiges und weitschweifiges Gespräch zu führen (von der Eiche und vom Felsen anhebend). In altertümlicher Sprache soll das Wort δρῠς die allgemeine Bedeutung »Baum« gehabt haben; Sanskrit. drus = Holz, Baum, drumas = Baum, dâru = Holz; Goth. triu = Baum; Alts. trio = Balken, Holz, Baum. Hiernach wäre für δρῠς die Bedeutung »Baum« die Grundbedeutung; πιείρας δρυός = Fichte; δρυὸς ἄσπετον ἔρνος = Oelbaum. Redensart δρῠν φέρειν διὰ τῆς ἀγορᾶς, einen Baumzweig tragen, was die Freigelassenen bei den Panathenäen tun mußten. Auf Menschen übertr., wie alter Knast (vgl. γεράνδρυον), ein alter Mensch -
5 δρυς
-
6 δρῦς
-
7 δρῦς
δρῦς, δρυόςGrammatical information: f.Meaning: `tree', esp. `oak' (Il.).Dialectal forms: (dial. sometimes also m., s. Schwyzer-Debrunner 37 n. 2). Myc. durutomo \/ dru-tomoi\/.Compounds: See s.v. ἄδρυα, ἁμάδρυα, γεράνδρυον, ἔνδρυον καρδία δένδρου, καὶτὸ μέσαβον H; μελάνδρυα also `slices of tunny'Derivatives: δρύϊνος `oaken' (Od.), δρυΐνᾱς name of a snake, living in oaks (Nic.); δρυΐτης kind of cypress (Thphr.), name of a precious stone (Plin.; cf. Redard Les noms grecs en - της 71 and 54); Δρυάς `Dryade, tree-nymphe' (Plu.), also name of a snake (Androm. ap. Gal.; cf. δρυΐνας); thematic lengthening in δρύου gen. `bush' ( POxy. 7, 1044, [7]; 8; 12, II-IIIp); but the thematic finals in μελάν-δρυ-ον `heart-wood', ἔν-δρυ-ον `oaken peg' (Hes. Op. 469) belong to δόρυ. - Idem for, e. g. δρύ-οχοι m. pl. `ribs of a ship' (Od.; cf. Wackernagel Unt. 186, Hermann Gött. Nachr. 1943, 6f.), δρῠ(ο)-κολάπτης `woodpecker' (Ar.); parallel meanings in Schwentner KZ 73, 112f.; short form (after animal names in - οψ) δρύοψ (Ar. Av. 304); also as PN (Υ 455) and as peoples name, s. v. Wilamowitz Glaube 1, 52 n. 1. - On δρύφακτοι s. v.Etymology: Apart from the vowel length, which follows from the feminine gender (Wackernagel l. c.), δρῦς is identical with Skt. dru- `wood' e. g. in dru-ṣád- `sitting on wood (on a tree)', su-drú- `of good wood'. Other cognates are: OCS drъva n. pl. `wood', Alb. dru f. (\< *druu̯ā) `wood, tree', Germ., e. g. Goth. triu \< PGm. *treu̯a-, IE *dreu̯-o-. - The feminine δρῦς (after other tree names, cf. Wackernagel Syntax 2, 17) from the oblique case-forms of the word for `wood', Gr. δόρυ, Skt. dā́ru (gen. drú-ṇ-aḥ and dró-h). (Janda Stock und Stein assumes a collective * druh₂- (with -s in the nom.). The meaning `fest, strong', in Greek seen in δροόν ἰσχυρόν (s. v.), is frequent in Germ., e. g. OE trum `fest, strong, healthy' (formally = δρῠμά `wood', Skt. druma- `tree'), Goth. triggws (\< *treu̯u̯a-, IE *dreu(u̯)-o-) `true'. The meaning `wood' is the most frquent, and will be original, s. esp. Osthoff Etym. parerga 1, 169f. Specht KZ.66, 58f., Benveniste Word 10, 257ff. start from an adj. `hard, fest'. - See Lat. dūrus.Page in Frisk: 1,421-422Greek-English etymological dictionary (Ελληνικά-Αγγλικά ετυμολογική λεξικό) > δρῦς
-
8 Δρυς
Δρυός ἥ Дрий ( город во Фракии) Dem. -
9 δρῦς
-
10 δρῦς
δρῦς, υός ( δόρυ): tree, oak; prov., οὔ πως νῦν ἔστιν ἀπὸ δρυὸς οὐδ' ἀπὸ πέτρης ὀαρίζειν, Il. 22.126; οὐκ ἀπὸ δρυὸς οὐδ ἀπὸ πέτρης ἐσσί, Od. 19.163. From tree or rock, in both proverbs.A Homeric dictionary (Greek-English) (Ελληνικά-Αγγλικά ομηρικό λεξικό) > δρῦς
-
11 δρύς
δρύ̱ς, δρῦςtree: fem nom sg -
12 δρύς
(-υός) ή, ό дуб -
13 δρῦς
-
14 δρύς
el roure, l'alzina -
15 δρῦς, δρυός
-
16 φελλό-δρῡς
φελλό-δρῡς, ἡ, eine Eichenart, die Korkeiche, soll arkadisch sein, dorisch ἀρία, Theophr.
-
17 λινό-δρῡς
-
18 ἄ-δρῡς
-
19 ἐτυμό-δρῡς
ἐτυμό-δρῡς, υος, ἡ, die edle Eiche mit süßen Eicheln, Theophr.
-
20 ἡμερό-δρυς
ἡμερό-δρυς, υος, ἡ, zahme Eiche, Hesych. S. ἡμερίς.
См. также в других словарях:
δρῦς — tree fem nom/voc sg δρῦς tree fem nom/acc pl … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
δρυς — Βλ. λ. βελανιδιά. * * * ο, η και δρυ, το (AM δρῡς, η) 1. δέντρο τών δασών, τού οποίου υπάρχουν πολλά είδη ο καρπός του περιέχει άφθονο άμυλο, βαλανιδιά 2. παροιμ. «δρυὸς πεσούσης πᾱς ἀνὴρ ξυλεύεται» όταν χάσει κανείς τη δύναμη του όλοι σπεύδουν… … Dictionary of Greek
δρύς — δρύ̱ς , δρῦς tree fem nom sg … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
Δρυς, Γεώργιος — (Ποταμός Κέρκυρας 1944 –). Πολιτικός. Σπούδασε στη φυσικομαθηματική σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Ακολούθησε μεταπτυχιακές σπουδές στο πανεπιστήμιο Σίτι του Λονδίνου, με ειδίκευση στα συστήματα αυτόματου ελέγχου και στους ηλεκτρονικούς… … Dictionary of Greek
δρυς — η η βελανιδιά … Νέο ερμηνευτικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας (Новый толковании словарь современного греческого)
Πολλαῖς πληγαῖς δρῦς στεῤῥὰ δαμάζεται. — См. За один раз дерева не срубишь … Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)
Κάτω Δρύς — Ημιορεινός οικισμός (υψόμ. 360 μ., 22 κάτ.) στην πρώην επαρχία Σητείας του νομού Λασιθίου. Βρίσκεται στο ανατολικό τμήμα του νομού. Υπάγεται διοικητικά στον δήμο Σητείας … Dictionary of Greek
δρυῶν — δρῦς tree fem gen pl δρῦς tree fem gen pl … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
δρυός — δρῦς tree fem gen sg δρῦς tree fem gen sg … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
δρῦν — δρῦς tree fem acc sg δρῦς tree fem acc sg … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
δρύας — δρῦς tree fem acc pl δρῦς tree fem acc pl … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)