-
81 assector
I.To attend one with zeal, eagerness, etc., to accompany, follow, wait upon, be in attendance upon (esp. of the friends of candidates for office): cum aedilitatem P. Crassus peteret, eumque major natu, etiam consularis, Ser. Galba adsectaretur, * Cic. de Or. 1, 56, 239:II.studia adulescentulorum in suffragando, in adsectando mirifice et magna et honesta sunt,
Q. Cic. Petit. Cons. 8 fin.:cum adsectaretur: Num quid vis? occupo,
Hor. S. 1, 9, 6:omnis inferioris Germaniae miles Valentem adsectabatur,
Tac. H. 2, 93 fin.; id. A. 6, 19; id. Or. 2:cum celebritatem adsectarentur adulescentium scholae,
Plin. 33, 12, 54, § 152; Suet. Caes. 19.—In jurid. Lat.: feminam, to follow a woman (considered as a wrong), Dig. 47, 10, 15, § 22.► Pass.: adsectari se omnes cupiunt: adsectari passive, akoloutheisthai, Enn. ap. Prisc. p. 792 P. -
82 committo
I.Of two or more objects, to bring, join, combine into one whole; to join or put together, to connect, unite.A.In gen. (rare; not in Cic.), constr. inter se, cum aliquā re, alicui, with in and acc., and with acc. only.(α).Inter se:(β).res in ordinem digestae atque inter se commissae,
Quint. 7, prooem. §1: per nondum commissa inter se munimenta urbem intravit,
Liv. 38, 4, 8; cf. thus with inter se:oras vulneris suturis,
Cels. 7, 19:duo verba,
Quint. 9, 4, 33:easdem litteras,
id. ib.:duo comparativa,
id. 9, 3, 19.—With cum:(γ).costae committuntur cum osse pectoris,
Cels. 8, 1.—With dat.:(δ).viam a Placentiā ut Flaminiae committeret,
Liv. 39, 2, 10:quā naris fronti committitur,
is joined to, Ov. M. 12, 315:quā vir equo commissus erat,
id. ib. 12, 478 (of a Centaur); cf.of Scylla: delphinum caudas utero commissa luporum,
Verg. A. 3, 428:commissa dextera dextrae,
Ov. H. 2, 31:medulla spinae commissa cerebro,
Cels. 8, 1:moles, quae urbem continenti committeret,
Curt. 4, 2, 16; Flor. 1, 4, 2 Duker.—With in and acc.:(ε).commissa in unum crura,
Ov. M. 4, 580:committuntur suturae in unguem,
Cels. 8, 1.—With acc. only: barbaricam pestem navibus obtulit, commissam infabre, Pac. ap. Non. p. 40, 31 (Trag. Rel. v. 271 Rib.):B.commissis operibus,
Liv. 38, 7, 10:fidibusque mei commissa mariti moenia,
Ov. M. 6, 178:(terra) maria committeret,
Curt. 3, 1, 13; 7, 7, 14:noctes duas,
Ov. Am. 1, 13, 46; cf.: nocte commissā. Sen. Herc. Oet. 1698:commissa corpore toto,
Ov. M. 4, 369; Lucil. ap. Non. p. 248, 25: cervix committitur primo [p. 380] artu, Val. Fl. 4, 310:domus plumbo commissa,
patched, Juv. 14, 310.—In partic., to set or bring men or animals together in a contest or fight, as competitors, etc., to set together, set on (freq. in Suet.;b.elsewhere rare): pugiles Latinos cum Graecis,
Suet. Aug. 45:quingenis peditibus, elephantis vicenis, tricenis equitibus hinc et inde commissis,
id. Caes. 39; id. Claud. 34:camelorum quadrigas,
id. Ner. 11; Luc. 1, 97:victores committe,
Mart. 8, 43, 3; cf. id. Spect. 28, 1:licet Aenean Rutulumque ferocem Committas,
i.e. you describe their contest in your poem, you bring them in contact with each other, Juv. 1, 162:eunucho Bromium committere noli,
id. 6, 378:inter se omnes,
Suet. Calig. 56:aequales inter se,
id. Gram. 17.—Trop., to bring together for comparison, to compare, put together, match:2.committit vates et comparat, inde Maronem, Atque aliā parte in trutinā suspendit Homerum,
Juv. 6, 436; cf. Prop. 2, 3, 21; Mart. 7, 24, 1.—Transf., of a battle, war: proelium, certamen, bellum, etc.a.To arrange a battle or contest, to enter upon, engage in, begin, join, commence, Cic. Div. 1, 35, 77:b.proelii committendi signum dare,
Caes. B. G. 2, 21:cum proelium commissum audissent,
id. ib. 7, 62:commisso ab equitibus proelio,
id. B. C. 1, 40:in aciem exercitum eduxit proeliumque commisit,
Nep. Eum. 3 fin.; id. Hann. 11, 3; id. Milt. 6, 3; Just. 2, 12, 7; 15, 4, 22; 22, 6, 6:postquam eo ventum est, ut a ferentariis proelium committi posset,
Sall. C. 60, 2:commisso proelio, diutius nostrorum militum impetum hostes ferre non potuerunt,
Caes. B. G. 4, 35; id. B. C. 1, 13; 2, 6 Kraner ad loc.:Caesar cohortatus suos proelium commisit,
id. ib. 1, 25:utrum proelium committi ex usu esset, necne,
id. ib. 1, 50; 1, 52; 2, 19; Nep. Milt. 5, 3:pridie quam Siciliensem pugnam classe committeret,
Suet. Aug. 96:avidus committere pugnam,
Sil. 8, 619:pugnas,
Stat. Th. 6, 143:rixae committendae causā,
Liv. 5, 25, 2:cum vates monere eum (regem) coepit, ne committeret, aut certe differret obsidionem,
Curt. 9, 4, 27.—Of a drinking contest for a wager:a summo septenis cyathis committe hos ludos,
Plaut. Pers. 5, 1, 19:nondum commisso spectaculo,
Liv. 2, 36, 1:musicum agona,
Suet. Ner. 23:aciem,
Flor. 4, 2, 46:commissum (bellum) ac profligatum conficere,
Liv. 21, 40, 11; 8, 25, 5; 31, 28, 1 al.; cf.:si quis trium temporum momenta consideret, primo commissum bellum, profligatum secundo, tertio vero confectum est,
Flor. 2, 15, 2:committere Martem,
Sil. 13, 155:quo die ludi committebantur,
Cic. Q. Fr. 3, 4, 6:ludos dedicationis,
Suet. Claud. 21:ludos,
Verg. A. 5, 113.—In gen., to maintain a contest, etc., to fight a battle, to hold, celebrate games, etc. (rare):(β).illam pugnam navalem... mediocri certamine commissam arbitraris?
Cic. Mur. 15, 33:levia inde proelia per quatriduum commissa,
Liv. 34, 37, 7:commisso modico certamine,
id. 23, 44, 5.—Absol. (post-Aug. and rare):3.contra quem Sulla iterum commisit,
Eutr. 5, 6; 9, 24; Dig. 9, 1, 1:priusquam committeretur,
before the contest began, Suet. Vesp. 5.—In gen.: committere aliquid, to begin any course of action, to undertake, carry on, hold (rare):4.tribuni sanguine commissa proscriptio,
Vell. 2, 64 fin.:judicium inter sicarios committitur,
Cic. Rosc. Am. 5, 11. —In part. perf.:egregie ad ultimum in audacter commisso perseveravit,
Liv. 44, 4, 11; cf. id. ib. § 8; 44, 6, 14.—In partic., to practise or perpetrate wrong, do injustice; to commit a crime (very freq. and class.).(α).With acc.:(β).ut neque timeant, qui nihil commiserint, et poenam semper ante oculos versari putent, qui peccaverint,
Cic. Mil. 23, 61; cf. Quint. 7, 2, 30:commississe cavet quod mox mutare laboret,
Hor. A. P. 168:ego etiam quae tu sine Verre commisisti, Verri crimini daturus sum,
Cic. Div. in Caecil. 11, 35:quantum flagitii,
id. Brut. 61, 219:tantum facinus,
id. Rosc. Am. 23, 65:virilis audaciae facinora,
Sall. C. 25, 1:majus delictum,
Caes. B. G. 7, 4:nil nefandum,
Ov. M. 9, 626:nefarias res,
Cic. Phil. 6, 1, 2:scelus,
id. Sull. 2, 6; Dig. 48, 9, 7:adulterium,
Quint. 7, 2, 11; 7, 3, 1:incestum cum filio,
id. 5, 10, 19:parricidium,
id. 7, 2, 2:caedem,
id. 7, 4, 43; 10, 1, 12; 5, 12, 3:sacrilegium,
id. 7, 2, 18:fraudem,
Hor. C. 1, 28, 31.— Aliquid adversus, in, erga:committere multa et in deos et in homines impie nefarieque,
Cic. Verr. 2, 1, 2, § 6; cf.:in te,
Verg. A. 1, 231:aliquid adversus populum Romanum,
Liv. 42, 38, 3:aliquid erga te,
Cic. Att. 3, 20, 3.—Committere contra legem, in legem, lege, to offend, sin, commit an offence:(γ).quasi committeret contra legem,
Cic. Brut. 12, 48:in legem Juliam de adulteriis,
Dig. 48, 5, 39; 48, 10, 13:adversus testamentum,
ib. 34, 3, 8, § 2:ne lege censoriā committant,
Varr. R. R. 2, 1, 16:lege de sicariis,
Quint. 7, 1, 9. —Absol.:(δ).hoc si in posterum edixisses, minus esset nefarium... nemo enim committeret,
Cic. Verr. 2, 1, 43, § 110.—With ut, to be guilty or be in fault, so that, to give occasion or cause, that, to act so as that:(ε).id me commissurum ut patiar fieri,
Plaut. Trin. 3, 2, 78:non committet hodie iterum ut vapulet,
Ter. Ad. 2, 1, 5:ego nolo quemquam civem committere, ut morte multandus sit: tu, etiam si commiserit, conservandum putas,
Cic. Phil. 8, 5, 15:committere ut accusator nominere,
id. Off. 2, 14, 50; so Liv. 25, 6, 17:non committam, ut tibi ipse insanire videar,
Cic. Fam. 5, 5, 3; 3, 7, 3; id. Att. 1, 6, 1; 1, 20, 3; id. de Or. 2, 57, 233; id. Off. 3, 2, 6; Brut. ap. Cic. Fam. 11, 20, 1, Quint. 1, 10, 30; 5, 13, 27; Cic. Leg. 1, 13, 37.—More rare in a like sense,With cur or quare:(ζ).Caedicius negare se commissurum, cur sibi quisquam imperium finiret,
Liv. 5, 46, 6:neque commissum a se, quare timeret,
Caes. B. G. 1, 14.—With inf.:b.non committunt scamna facere,
Col. 2, 4, 3:infelix committit saepe repelli,
Ov. M. 9, 632.—Poenam, multam, etc., jurid. t. t., to bring punishment upon one ' s self by an error or fault, to incur, make one ' s self liable to it:(β).poenam,
Cic. Verr. 2, 3, 12, § 30; cf. Quint. 7, 4, 20; and:committere in poenam edicti,
Dig. 2, 2, 4:ut illam multam non commiserit,
Cic. Clu. 37, 103; Dig. 35, 1, 6 pr.—Committi, with a definite object, to be forfeited or confiscated, as a penalty:c.hereditas Veneri Erycinae commissa,
Cic. Verr. 2, 1, 10, § 27; 2, 2, 14, § 36; so,commissae hypothecae,
id. Fam. 13, 56, 2:commissa tibi fiducia,
id. Fl. 21, 51:merces,
Dig. 39, 4, 11, § 2:mancipium,
ib. 39, 14, 6:praedia in publicum,
ib. 3, 5, 12:hanc devotionem capitis esse commissam,
incurred, Cic. Dom. 57, 145.—Also (mostly in jurid. Lat.) of laws, judicial regulations, promises, etc., that become binding in consequence of the fulfilment of a condition as the commission of a crime, etc.:II.in civitatem obligatam sponsione commissa iratis omnibus diis,
a promise the condition of which has been fulfilled, Liv. 9, 11, 10 Weissenb. ad loc.; cf.:hanc ego devotionem capitis mei... convictam esse et commissam putabo,
Cic. Dom. 57, 145:si alius committat edictum,
transgresses, incurs its penalty, makes himself liable to, Dig. 37, 4, 3, § 11; cf.:commisso edicto ab alio filio, ib. lex 8, § 4: commisso per alium edicto, ib. lex 10, § 1 al.: statim atque commissa lex est,
ib. 18, 3, 4, § 2:committetur stipulatio,
ib. 24, 3, 56.To place a thing somewhere for preservation, protection, care, etc.; to give, intrust, commit to, to give up or resign to, to trust (syn.: commendo, trado, credo; very freq. and class.); constr. with aliquid ( aliquem) alicui, in aliquid, or absol.(α).Aliquid ( aliquem, se) alicui:(β).honor non solum datus sed etiam creditus ac commissus,
Cic. Verr. 2, 5, 14, § 35:nec illi (Catoni) committendum illud negotium, sed inponendum putaverunt,
id. Sest. 28, 60:qui capita vestra non dubitatis credere, cui calceandos nemo commisit pedes?
Phaedr. 1, 14, 16:ego me tuae commendo et committo fidei,
Ter. Eun. 5, 2, 47 (cf. id. And. 1, 5, 61):ne quid committam tibi,
Plaut. Most. 3, 3, 21; Ter. Hec. 2, 1, 15; id. And. 3, 5, 3; cf.:his salutem nostram, his fortunas, his liberos rectissime committi arbitramur,
Cic. Off. 2, 9, 33; id. Att. 1, 13, 1; cf. id. ib. §4: tibi rem magnam,
id. Fam. 13, 5, 1; id. Mil. 25, 68:quia commissi sunt eis magistratus,
id. Planc. 25, 61:summum imperium potestatemque omnium rerum alicui,
Nep. Lys. 1 fin.:domino rem omnem,
Hor. S. 2, 7, 67:caput tonsori,
id. A. P. 301:ratem pelago,
id. C. 1, 3, 11:sulcis semina (corresp. with spem credere terrae),
Verg. G. 1, 223; cf.:committere semen sitienti solo,
Col. 2, 8, 4:ulcus frigori,
Cels. 6, 18, n. 2:aliquid litteris,
Cic. Att. 4, 1, 8; so,verba tabellis,
Ov. M. 9, 587:vivunt commissi calores Aeoliae fidibus puellae,
Hor. C. 4, 9, 11 al.:committere se populo, senatui, publicis praesidiis et armis (corresp. with se tradere),
Cic. Mil. 23, 61; so,se urbi,
id. Att. 15, 11, 1:se theatro populoque Romano,
id. Sest. 54, 116:se proelio,
Liv. 4, 59, 2:se pugnae,
id. 5, 32, 4:se publico,
to venture into the streets, Suet. Ner. 26:se neque navigationi, neque viae,
Cic. Fam. 16, 8, 1; cf. id. Phil. 12, 10, 25; id. Imp. Pomp. 11, 31:se timidius fortunae,
id. Att. 9, 6, 4:civilibus fluctibus,
Nep. Att. 6, 1 al. —Prov.: ovem lupo (Gr. kataleipein oïn en lukoisi), Ter. Eun. 5, 1, 16.—Aliquid ( aliquem, se) in aliquid (so esp. freq. in Liv.):(γ).aliquid in alicujus fidem committere,
Ter. Hec. 1, 2, 34; cf. Liv. 30, 14, 4:se in id conclave,
Cic. Rosc. Am. 23, 64:se in conspectum populi Romani,
id. Verr. 2, 4, 11, § 26; cf. Pompei. ap. Cic. Att. 8, 12, C, 2:se in senatum,
Cic. Q. Fr. 3, 2, 2; id. Ac. 2, 21, 68:summae fuisse dementiae dubiā spe impulsum certum in periculum se committere,
id. Inv. 2, 8, 27:rem in casum ancipitis eventus,
Liv. 4, 27, 6; cf.:duos filios in aleam ejus casus,
id. 40, 21, 6:rem in aciem,
id. 3, 2, 12; cf.:se in aciem,
id. 7, 26, 11; 23, 11, 10;rempublicam in discrimen,
id. 8, 32, 4; cf.:rerum summam in discrimen,
id. 33, 7, 10. —Simply alicui, or entirely absol.:A.sanan' es, Quae isti committas?
in trusting to him, Plaut. Curc. 5, 2, 55:ei commisi et credidi, Ter, Heaut. 5, 2, 13: haec cum scirem et cogitarem, commisi tamen, judices, Heio,
Cic. Verr. 2, 4, 7, § 16:universo populo neque ipse committit neque illi horum consiliorum auctores committi recte putant posse,
id. Agr. 2, 8, 20:venti, quibus necessario committendum existimabat,
Caes. B. C. 3, 25:sed quoniam non es veritus concredere nobis, accipe commissae munera laetitiae,
intrusted, Prop. 1, 10, 12:instant enim (adversarii) et saepe discrimen omne committunt, quod deesse nobis putant,
often hazard the most important advantage, Quint. 6, 4, 17:cum senatus ei commiserit, ut videret, ne quid res publica detrimenti caperet,
Cic. Mil. 26, 70.—With de:iste negat se de existimatione suā cuiquam nisi suis commissurum,
Cic. Verr. 2, 3, 60, § 137. —Hence, P. a. as subst.: commissum, i, n.(Acc. to I. 3.) An undertaking, enterprise:B.nec aliud restabat quam audacter commissum corrigere,
Liv. 44, 4, 8:supererat nihil aliud in temere commisso, quam, etc.,
id. 44, 6, 14.—(Acc. to I. 4.) A transgression, offence, fault, crime:2.sacrum,
Cic. Leg. 2, 9, 22:nisi aut quid commissi aut est causa jurgi,
Plaut. Men. 5, 2, 21:ecquod hujus factum aut commissum non dicam audacius, sed quod, etc.,
Cic. Sull. 26, 72; cf.turpe,
Hor. C. 3, 27, 39:commissi praemia,
Ov. F. 4, 590.—In plur.:post mihi non simili poenā commissa luetis,
offences, Verg. A. 1, 136; so,fateri,
Stat. S. 5, 5, 5:improba,
Claud. Rapt. Pros. 2, 304.—Jurid. Lat., an incurring of fines, a confiscation or confiscated property, Suet. Calig. 41:C.in commissum cadere,
Dig. 39, 4, 16:causa commissi,
ib. 39, 4, 16 al.; 19, 2, 61 fin.:aliquid pro commisso tenetur,
Quint. Decl. 341.—(Acc. to II.) That which is intrusted, a secret, trust:enuntiare commissa,
Cic. Tusc. 2, 13, 31:commissa celare,
Nep. Epam. 3, 2; cf. Juv. 9, 93:commissa tacere,
Hor. S. 1, 4, 84:prodere,
id. ib. 1, 3, 95:retinent commissa fideliter aures,
id. Ep. 1, 18, 70:commissum teges (corresp. with arcanum scrutaberis),
id. ib. 1, 18, 38; cf. id. A. P. 200. -
83 conmitto
I.Of two or more objects, to bring, join, combine into one whole; to join or put together, to connect, unite.A.In gen. (rare; not in Cic.), constr. inter se, cum aliquā re, alicui, with in and acc., and with acc. only.(α).Inter se:(β).res in ordinem digestae atque inter se commissae,
Quint. 7, prooem. §1: per nondum commissa inter se munimenta urbem intravit,
Liv. 38, 4, 8; cf. thus with inter se:oras vulneris suturis,
Cels. 7, 19:duo verba,
Quint. 9, 4, 33:easdem litteras,
id. ib.:duo comparativa,
id. 9, 3, 19.—With cum:(γ).costae committuntur cum osse pectoris,
Cels. 8, 1.—With dat.:(δ).viam a Placentiā ut Flaminiae committeret,
Liv. 39, 2, 10:quā naris fronti committitur,
is joined to, Ov. M. 12, 315:quā vir equo commissus erat,
id. ib. 12, 478 (of a Centaur); cf.of Scylla: delphinum caudas utero commissa luporum,
Verg. A. 3, 428:commissa dextera dextrae,
Ov. H. 2, 31:medulla spinae commissa cerebro,
Cels. 8, 1:moles, quae urbem continenti committeret,
Curt. 4, 2, 16; Flor. 1, 4, 2 Duker.—With in and acc.:(ε).commissa in unum crura,
Ov. M. 4, 580:committuntur suturae in unguem,
Cels. 8, 1.—With acc. only: barbaricam pestem navibus obtulit, commissam infabre, Pac. ap. Non. p. 40, 31 (Trag. Rel. v. 271 Rib.):B.commissis operibus,
Liv. 38, 7, 10:fidibusque mei commissa mariti moenia,
Ov. M. 6, 178:(terra) maria committeret,
Curt. 3, 1, 13; 7, 7, 14:noctes duas,
Ov. Am. 1, 13, 46; cf.: nocte commissā. Sen. Herc. Oet. 1698:commissa corpore toto,
Ov. M. 4, 369; Lucil. ap. Non. p. 248, 25: cervix committitur primo [p. 380] artu, Val. Fl. 4, 310:domus plumbo commissa,
patched, Juv. 14, 310.—In partic., to set or bring men or animals together in a contest or fight, as competitors, etc., to set together, set on (freq. in Suet.;b.elsewhere rare): pugiles Latinos cum Graecis,
Suet. Aug. 45:quingenis peditibus, elephantis vicenis, tricenis equitibus hinc et inde commissis,
id. Caes. 39; id. Claud. 34:camelorum quadrigas,
id. Ner. 11; Luc. 1, 97:victores committe,
Mart. 8, 43, 3; cf. id. Spect. 28, 1:licet Aenean Rutulumque ferocem Committas,
i.e. you describe their contest in your poem, you bring them in contact with each other, Juv. 1, 162:eunucho Bromium committere noli,
id. 6, 378:inter se omnes,
Suet. Calig. 56:aequales inter se,
id. Gram. 17.—Trop., to bring together for comparison, to compare, put together, match:2.committit vates et comparat, inde Maronem, Atque aliā parte in trutinā suspendit Homerum,
Juv. 6, 436; cf. Prop. 2, 3, 21; Mart. 7, 24, 1.—Transf., of a battle, war: proelium, certamen, bellum, etc.a.To arrange a battle or contest, to enter upon, engage in, begin, join, commence, Cic. Div. 1, 35, 77:b.proelii committendi signum dare,
Caes. B. G. 2, 21:cum proelium commissum audissent,
id. ib. 7, 62:commisso ab equitibus proelio,
id. B. C. 1, 40:in aciem exercitum eduxit proeliumque commisit,
Nep. Eum. 3 fin.; id. Hann. 11, 3; id. Milt. 6, 3; Just. 2, 12, 7; 15, 4, 22; 22, 6, 6:postquam eo ventum est, ut a ferentariis proelium committi posset,
Sall. C. 60, 2:commisso proelio, diutius nostrorum militum impetum hostes ferre non potuerunt,
Caes. B. G. 4, 35; id. B. C. 1, 13; 2, 6 Kraner ad loc.:Caesar cohortatus suos proelium commisit,
id. ib. 1, 25:utrum proelium committi ex usu esset, necne,
id. ib. 1, 50; 1, 52; 2, 19; Nep. Milt. 5, 3:pridie quam Siciliensem pugnam classe committeret,
Suet. Aug. 96:avidus committere pugnam,
Sil. 8, 619:pugnas,
Stat. Th. 6, 143:rixae committendae causā,
Liv. 5, 25, 2:cum vates monere eum (regem) coepit, ne committeret, aut certe differret obsidionem,
Curt. 9, 4, 27.—Of a drinking contest for a wager:a summo septenis cyathis committe hos ludos,
Plaut. Pers. 5, 1, 19:nondum commisso spectaculo,
Liv. 2, 36, 1:musicum agona,
Suet. Ner. 23:aciem,
Flor. 4, 2, 46:commissum (bellum) ac profligatum conficere,
Liv. 21, 40, 11; 8, 25, 5; 31, 28, 1 al.; cf.:si quis trium temporum momenta consideret, primo commissum bellum, profligatum secundo, tertio vero confectum est,
Flor. 2, 15, 2:committere Martem,
Sil. 13, 155:quo die ludi committebantur,
Cic. Q. Fr. 3, 4, 6:ludos dedicationis,
Suet. Claud. 21:ludos,
Verg. A. 5, 113.—In gen., to maintain a contest, etc., to fight a battle, to hold, celebrate games, etc. (rare):(β).illam pugnam navalem... mediocri certamine commissam arbitraris?
Cic. Mur. 15, 33:levia inde proelia per quatriduum commissa,
Liv. 34, 37, 7:commisso modico certamine,
id. 23, 44, 5.—Absol. (post-Aug. and rare):3.contra quem Sulla iterum commisit,
Eutr. 5, 6; 9, 24; Dig. 9, 1, 1:priusquam committeretur,
before the contest began, Suet. Vesp. 5.—In gen.: committere aliquid, to begin any course of action, to undertake, carry on, hold (rare):4.tribuni sanguine commissa proscriptio,
Vell. 2, 64 fin.:judicium inter sicarios committitur,
Cic. Rosc. Am. 5, 11. —In part. perf.:egregie ad ultimum in audacter commisso perseveravit,
Liv. 44, 4, 11; cf. id. ib. § 8; 44, 6, 14.—In partic., to practise or perpetrate wrong, do injustice; to commit a crime (very freq. and class.).(α).With acc.:(β).ut neque timeant, qui nihil commiserint, et poenam semper ante oculos versari putent, qui peccaverint,
Cic. Mil. 23, 61; cf. Quint. 7, 2, 30:commississe cavet quod mox mutare laboret,
Hor. A. P. 168:ego etiam quae tu sine Verre commisisti, Verri crimini daturus sum,
Cic. Div. in Caecil. 11, 35:quantum flagitii,
id. Brut. 61, 219:tantum facinus,
id. Rosc. Am. 23, 65:virilis audaciae facinora,
Sall. C. 25, 1:majus delictum,
Caes. B. G. 7, 4:nil nefandum,
Ov. M. 9, 626:nefarias res,
Cic. Phil. 6, 1, 2:scelus,
id. Sull. 2, 6; Dig. 48, 9, 7:adulterium,
Quint. 7, 2, 11; 7, 3, 1:incestum cum filio,
id. 5, 10, 19:parricidium,
id. 7, 2, 2:caedem,
id. 7, 4, 43; 10, 1, 12; 5, 12, 3:sacrilegium,
id. 7, 2, 18:fraudem,
Hor. C. 1, 28, 31.— Aliquid adversus, in, erga:committere multa et in deos et in homines impie nefarieque,
Cic. Verr. 2, 1, 2, § 6; cf.:in te,
Verg. A. 1, 231:aliquid adversus populum Romanum,
Liv. 42, 38, 3:aliquid erga te,
Cic. Att. 3, 20, 3.—Committere contra legem, in legem, lege, to offend, sin, commit an offence:(γ).quasi committeret contra legem,
Cic. Brut. 12, 48:in legem Juliam de adulteriis,
Dig. 48, 5, 39; 48, 10, 13:adversus testamentum,
ib. 34, 3, 8, § 2:ne lege censoriā committant,
Varr. R. R. 2, 1, 16:lege de sicariis,
Quint. 7, 1, 9. —Absol.:(δ).hoc si in posterum edixisses, minus esset nefarium... nemo enim committeret,
Cic. Verr. 2, 1, 43, § 110.—With ut, to be guilty or be in fault, so that, to give occasion or cause, that, to act so as that:(ε).id me commissurum ut patiar fieri,
Plaut. Trin. 3, 2, 78:non committet hodie iterum ut vapulet,
Ter. Ad. 2, 1, 5:ego nolo quemquam civem committere, ut morte multandus sit: tu, etiam si commiserit, conservandum putas,
Cic. Phil. 8, 5, 15:committere ut accusator nominere,
id. Off. 2, 14, 50; so Liv. 25, 6, 17:non committam, ut tibi ipse insanire videar,
Cic. Fam. 5, 5, 3; 3, 7, 3; id. Att. 1, 6, 1; 1, 20, 3; id. de Or. 2, 57, 233; id. Off. 3, 2, 6; Brut. ap. Cic. Fam. 11, 20, 1, Quint. 1, 10, 30; 5, 13, 27; Cic. Leg. 1, 13, 37.—More rare in a like sense,With cur or quare:(ζ).Caedicius negare se commissurum, cur sibi quisquam imperium finiret,
Liv. 5, 46, 6:neque commissum a se, quare timeret,
Caes. B. G. 1, 14.—With inf.:b.non committunt scamna facere,
Col. 2, 4, 3:infelix committit saepe repelli,
Ov. M. 9, 632.—Poenam, multam, etc., jurid. t. t., to bring punishment upon one ' s self by an error or fault, to incur, make one ' s self liable to it:(β).poenam,
Cic. Verr. 2, 3, 12, § 30; cf. Quint. 7, 4, 20; and:committere in poenam edicti,
Dig. 2, 2, 4:ut illam multam non commiserit,
Cic. Clu. 37, 103; Dig. 35, 1, 6 pr.—Committi, with a definite object, to be forfeited or confiscated, as a penalty:c.hereditas Veneri Erycinae commissa,
Cic. Verr. 2, 1, 10, § 27; 2, 2, 14, § 36; so,commissae hypothecae,
id. Fam. 13, 56, 2:commissa tibi fiducia,
id. Fl. 21, 51:merces,
Dig. 39, 4, 11, § 2:mancipium,
ib. 39, 14, 6:praedia in publicum,
ib. 3, 5, 12:hanc devotionem capitis esse commissam,
incurred, Cic. Dom. 57, 145.—Also (mostly in jurid. Lat.) of laws, judicial regulations, promises, etc., that become binding in consequence of the fulfilment of a condition as the commission of a crime, etc.:II.in civitatem obligatam sponsione commissa iratis omnibus diis,
a promise the condition of which has been fulfilled, Liv. 9, 11, 10 Weissenb. ad loc.; cf.:hanc ego devotionem capitis mei... convictam esse et commissam putabo,
Cic. Dom. 57, 145:si alius committat edictum,
transgresses, incurs its penalty, makes himself liable to, Dig. 37, 4, 3, § 11; cf.:commisso edicto ab alio filio, ib. lex 8, § 4: commisso per alium edicto, ib. lex 10, § 1 al.: statim atque commissa lex est,
ib. 18, 3, 4, § 2:committetur stipulatio,
ib. 24, 3, 56.To place a thing somewhere for preservation, protection, care, etc.; to give, intrust, commit to, to give up or resign to, to trust (syn.: commendo, trado, credo; very freq. and class.); constr. with aliquid ( aliquem) alicui, in aliquid, or absol.(α).Aliquid ( aliquem, se) alicui:(β).honor non solum datus sed etiam creditus ac commissus,
Cic. Verr. 2, 5, 14, § 35:nec illi (Catoni) committendum illud negotium, sed inponendum putaverunt,
id. Sest. 28, 60:qui capita vestra non dubitatis credere, cui calceandos nemo commisit pedes?
Phaedr. 1, 14, 16:ego me tuae commendo et committo fidei,
Ter. Eun. 5, 2, 47 (cf. id. And. 1, 5, 61):ne quid committam tibi,
Plaut. Most. 3, 3, 21; Ter. Hec. 2, 1, 15; id. And. 3, 5, 3; cf.:his salutem nostram, his fortunas, his liberos rectissime committi arbitramur,
Cic. Off. 2, 9, 33; id. Att. 1, 13, 1; cf. id. ib. §4: tibi rem magnam,
id. Fam. 13, 5, 1; id. Mil. 25, 68:quia commissi sunt eis magistratus,
id. Planc. 25, 61:summum imperium potestatemque omnium rerum alicui,
Nep. Lys. 1 fin.:domino rem omnem,
Hor. S. 2, 7, 67:caput tonsori,
id. A. P. 301:ratem pelago,
id. C. 1, 3, 11:sulcis semina (corresp. with spem credere terrae),
Verg. G. 1, 223; cf.:committere semen sitienti solo,
Col. 2, 8, 4:ulcus frigori,
Cels. 6, 18, n. 2:aliquid litteris,
Cic. Att. 4, 1, 8; so,verba tabellis,
Ov. M. 9, 587:vivunt commissi calores Aeoliae fidibus puellae,
Hor. C. 4, 9, 11 al.:committere se populo, senatui, publicis praesidiis et armis (corresp. with se tradere),
Cic. Mil. 23, 61; so,se urbi,
id. Att. 15, 11, 1:se theatro populoque Romano,
id. Sest. 54, 116:se proelio,
Liv. 4, 59, 2:se pugnae,
id. 5, 32, 4:se publico,
to venture into the streets, Suet. Ner. 26:se neque navigationi, neque viae,
Cic. Fam. 16, 8, 1; cf. id. Phil. 12, 10, 25; id. Imp. Pomp. 11, 31:se timidius fortunae,
id. Att. 9, 6, 4:civilibus fluctibus,
Nep. Att. 6, 1 al. —Prov.: ovem lupo (Gr. kataleipein oïn en lukoisi), Ter. Eun. 5, 1, 16.—Aliquid ( aliquem, se) in aliquid (so esp. freq. in Liv.):(γ).aliquid in alicujus fidem committere,
Ter. Hec. 1, 2, 34; cf. Liv. 30, 14, 4:se in id conclave,
Cic. Rosc. Am. 23, 64:se in conspectum populi Romani,
id. Verr. 2, 4, 11, § 26; cf. Pompei. ap. Cic. Att. 8, 12, C, 2:se in senatum,
Cic. Q. Fr. 3, 2, 2; id. Ac. 2, 21, 68:summae fuisse dementiae dubiā spe impulsum certum in periculum se committere,
id. Inv. 2, 8, 27:rem in casum ancipitis eventus,
Liv. 4, 27, 6; cf.:duos filios in aleam ejus casus,
id. 40, 21, 6:rem in aciem,
id. 3, 2, 12; cf.:se in aciem,
id. 7, 26, 11; 23, 11, 10;rempublicam in discrimen,
id. 8, 32, 4; cf.:rerum summam in discrimen,
id. 33, 7, 10. —Simply alicui, or entirely absol.:A.sanan' es, Quae isti committas?
in trusting to him, Plaut. Curc. 5, 2, 55:ei commisi et credidi, Ter, Heaut. 5, 2, 13: haec cum scirem et cogitarem, commisi tamen, judices, Heio,
Cic. Verr. 2, 4, 7, § 16:universo populo neque ipse committit neque illi horum consiliorum auctores committi recte putant posse,
id. Agr. 2, 8, 20:venti, quibus necessario committendum existimabat,
Caes. B. C. 3, 25:sed quoniam non es veritus concredere nobis, accipe commissae munera laetitiae,
intrusted, Prop. 1, 10, 12:instant enim (adversarii) et saepe discrimen omne committunt, quod deesse nobis putant,
often hazard the most important advantage, Quint. 6, 4, 17:cum senatus ei commiserit, ut videret, ne quid res publica detrimenti caperet,
Cic. Mil. 26, 70.—With de:iste negat se de existimatione suā cuiquam nisi suis commissurum,
Cic. Verr. 2, 3, 60, § 137. —Hence, P. a. as subst.: commissum, i, n.(Acc. to I. 3.) An undertaking, enterprise:B.nec aliud restabat quam audacter commissum corrigere,
Liv. 44, 4, 8:supererat nihil aliud in temere commisso, quam, etc.,
id. 44, 6, 14.—(Acc. to I. 4.) A transgression, offence, fault, crime:2.sacrum,
Cic. Leg. 2, 9, 22:nisi aut quid commissi aut est causa jurgi,
Plaut. Men. 5, 2, 21:ecquod hujus factum aut commissum non dicam audacius, sed quod, etc.,
Cic. Sull. 26, 72; cf.turpe,
Hor. C. 3, 27, 39:commissi praemia,
Ov. F. 4, 590.—In plur.:post mihi non simili poenā commissa luetis,
offences, Verg. A. 1, 136; so,fateri,
Stat. S. 5, 5, 5:improba,
Claud. Rapt. Pros. 2, 304.—Jurid. Lat., an incurring of fines, a confiscation or confiscated property, Suet. Calig. 41:C.in commissum cadere,
Dig. 39, 4, 16:causa commissi,
ib. 39, 4, 16 al.; 19, 2, 61 fin.:aliquid pro commisso tenetur,
Quint. Decl. 341.—(Acc. to II.) That which is intrusted, a secret, trust:enuntiare commissa,
Cic. Tusc. 2, 13, 31:commissa celare,
Nep. Epam. 3, 2; cf. Juv. 9, 93:commissa tacere,
Hor. S. 1, 4, 84:prodere,
id. ib. 1, 3, 95:retinent commissa fideliter aures,
id. Ep. 1, 18, 70:commissum teges (corresp. with arcanum scrutaberis),
id. ib. 1, 18, 38; cf. id. A. P. 200. -
84 conscientia
conscĭentĭa, ae, f. [conscio], a knowing of a thing together with another person, joint knowledge, consciousness (in good prose, and very freq.).I.A joint knowledge of something, a being privy to, a knowing along with others, privity, cognizance, etc.(α).With gen. subj.:(β).omnium horum,
Cic. Cat. 1, 1, 1; so,hominum,
id. Fin. 2, 9, 28:plurium,
Liv. 2, 54, 7:liberti unius,
Tac. A. 6, 21; cf. Suet. Calig. 56 al.:generis humani,
Tac. Agr. 2.—With gen. obj. (thus for the most part in Tac.):(γ).in conscientiam facinoris pauci asciti,
Tac. H. 1, 25:facti,
id. A. 2, 22:conjurationis,
id. H. 1, 42:stupri,
Dig. 48, 5, 29.— Plur.:consilia conscientiaeque ejus modi facinorum,
Cic. Clu. 20, 56. —Absol.:II.non modo eos persequi, ad quos maxime culpa corrupti judicii, sed etiam illos, ad quos conscientiae contagio pertinebit,
Cic. Verr. 2, 5, 71, § 183:qui non modo a facti verum etiam a conscientiae suspitione afuit,
id. Cael. 10, 23:nocte perfugit Tanagram, suam conscientiam metuens,
Liv. 33, 28, 10:simulare,
Tac. A. 2, 40; 4, 3; cf. id. H. 1, 28; Curt. 7, 1, 31.—Consciousness, knowledge, feeling, sense.A.In gen. (rare).(α).With gen.:* (β).unde haec illis tanta modestia, nisi a conscientiā virium et nostrarum et suarum?
Liv. 8, 4, 10 (cf. g); so,contracti culpā periculi,
id. 3, 2, 11:suae infirmitatis,
Quint. 1, 2, 10:rebellionis,
Tac. A. 12, 31; cf.defectionis,
id. Agr. 16:victoriae,
id. ib. 27:unionum in somno quoque,
Plin. 33, 3, 12, § 40:amissae fortunae,
a recollection, Flor. 2, 12, 10:ipsa pulcherrimi facti,
Cic. Phil. 2, 44, 114:officii mei benevolentiaeque,
id. Fam. 3, 7, 6 fin.:scelerum tuorum,
id. Pis. 17, 39; cf. Sall. C. 5, 7:peccatorum,
Cic. Par. 5, 3, 40:culpae,
Liv. 28, 19, 1 et saep.—In plur., Cic. Clu. 20, 56:te conscientiae stimulant maleficiorum tuorum,
id. Par. 2, 2, 18; cf. under B. 2.—With de: satisfactionem ex nullà conscientiā de culpā proponere decrevi, Cat. ap. Sall. C. 35, 2; cf. conscius, I. d—(γ).With rel.-clause (very rare):(δ).illi conscientia, quid abesset virium, detrectavere pugnam,
Liv. 3, 60, 6; 28, 19, 5.—Absol.: ut nostram stabilem conscientiam contemnamus, aliorum errantem opinionem aucupemur, self-consciousness, Cic. Fin. 2, 22, 71:B.illud se tacere suam conscientiam non pati,
Liv. 5, 25, 6:in veris quoque sufficit conscientia,
consciousness, Quint. 11, 1, 17: sine hac quidem conscientiā ipsa illa ex tempore dicendi facultas inanem modo loquacitatem dabit, without this feeling, equiv. to without this persuasion, id. 10, 3, 2:quamvis capite defectionis ablato manebat plerisque militum conscientia,
Tac. H. 1, 5.— So pregn., with ne, a conscientious fear, guilty fear, Tac. Agr. 42.—In partic., a consciousness of right or wrong, the moral sense, conscience:* b.magna vis est conscientiae... in utramque partem, ut neque timeant qui nihil commiserint et poenam semper ante oculos versari putent qui peccarint,
Cic. Mil. 23, 61; cf.:et virtutis et vitiorum grave ipsius conscientiae pondus,
id. N. D. 3, 35, 85:bona conscientia turbam advocat, mala etiam in solitudine anxia atque sollicita est,
Sen. Ep. 43, 5:ad purgandam publicam conscientiam,
Just. 31, 4, 3:recta,
a good conscience, Cic. Att. 13, 20, 4; cf.egregia,
Liv. 29, 33, 9: bona, Cels. ap. Quint. 2, 15, 32; Quint. 6, 1, 33; 9, 2, 93; Tac. Agr. 1:optima,
Plin. Ep. 1, 12, 3:salvā bonā conscientiā,
Sen. Q. N. 4, praef. §15: integra,
Front. 1, 9, 3; Lact. 5, 19, 32:mala,
a bad conscience, Sall. J. 62, 8; Quint. 12, 1, 3:infelix,
id. 6, prooem. § 10.—Prov.:2. a.conscientia mille testes,
Quint. 5, 11, 41.—A good conscience:b.mea mihi conscientia pluris est quam omnium sermo,
Cic. Att. 12, 28, 2; cf.:illud est hominis magni... maximi aestimare conscientiam mentis suae, etc.,
id. Clu. 58, 159:in quibus ego nec dissentire a nostris salvā gratiā nec consentire salvā conscientiā possum,
Sen. Ep. 117, 1:ad sacrificium integrā conscientiā venire,
Lact. 5, 19, 32; Front. Strat. 1, 9, 3.—A bad conscience:hunc tu quas conscientiae labes in animo censes habuisse?
Cic. Off. 3, 21, 85; id. Cat. 2, 6, 13; id. Leg. 1, 14, 40; Sall. C. 15, 4; id. J. 35, 4; Quint. 5, 13, 46.—In the same sense:animi,
Cic. Fin. 2, 16, 53; 2, 17, 54; id. Att. 13, 49 fin.; Caes. B. C. 3, 60; Phaedr. 3, prol. 47; and in plur.:suae (quemque) malae cogitationes conscientiaeque animi terrent,
Cic. Rosc. Am. 24, 67. -
85 conscio
con-scĭo, īre, v. a.* I.To be conscious of wrong: nil sibi, * Hor. Ep. 1, 1, 61.—II.To know well (late Lat.):consciens Christus, quid esset,
Tert. Carn. Chr. 3. -
86 conscius
con-scĭus, a, um, adj. [scio], that knows something in company with others or by himself, knowing with others or self-knowing (freq. in all periods and species of composition).I.Knowing or conscious of something with another, privy to; and subst., a (male or female) participant in a thing, an accessory, accomplice, confidant, etc.; constr. with the gen., dat., in, and de aliquā re, an obj.- or rel.-clause, or absol. (cf. Rudd. II. p. 71).(α).With gen. with or without dat. pers. (cf. b infra):(β).qui tam audacis facinoris mi conscius,
Ter. Phorm. 1, 3, 4; cf.:alius alii tanti facinoris conscii,
Sall. C. 22, 2:si conscius Dymno tanti sceleris fuissem,
Curt. 6, 10, 20; and:nondum tot flagitiorum exercitui meo conscius,
Tac. A. 1, 43:T. Pomponius, homo omnium meorum in te studiorum et officiorum maxime conscius,
Cic. Fam. 5, 5, 1; so,maleficii,
id. Clu. 22, 59:conjurationis,
Sall. C. 37, 1:ante actae vitae,
Liv. 9, 26, 14:infirmitatis nostrae,
Quint. 10, 3, 19:interficiendi Postumi Agrippae,
Tac. A. 3, 30; cf.:Caesarianae necis,
Suet. Ner. 3;and necis (opp. auctor),
id. ib. 33:peccati erilis,
Hor. S. 2, 7, 60:adjutores quosdam, conscios sui ( = sui consilii) nactus,
Caes. B. C. 3, 108, 2.— Poet.:arva versi regis,
Ov. M. 7, 385; cf.:quorum nox conscia sola est,
id. ib. 13, 15:fati sidera,
Verg. A. 4, 519:mentis,
Ov. H. 17, 265 al. —With dat.:(γ).huic facinori tanto tua mens liberalis conscia esse non debuit,
Cic. Cael. 21, 52:temeritati et mendacio meo,
id. Verr. 2, 4, 56, § 124 (quoted in Arus. Mess. p. 220 Lind.):Fabricium quem... conscium illi facinori fuisse arbitrabatur,
Cic. Clu. 20, 56 al.:verbis,
Tib. 1, 9, 41:coeptis,
Ov. M. 7, 194.— Poet.:sacris nox,
Ov. M. 6, 588 Heins.:deliciis meis antra,
id. H. 15, 138:conubiis aether,
Verg. A. 4, 168 Wagn. N. cr.:gens nascenti conscia Nilo,
Luc. 1, 20.—With in:* (δ).mihi in privatis omnibus conscius,
Cic. Att. 1, 18, 1; so,conscius vestris in lacrimis adfueram,
Prop. 1, 10, 2.—With de:(ε).addit ad extremum, se audisse a Curione his de rebus conscium esse Pisonem,
Cic. Att. 2, 24, 3; cf. conscientia, II. A. b.—With rel.-clause:(ζ).multis consciis quae gereretur,
Nep. Dion, 8, 4.—Absol.:II.nec mihi conscius est ullus homo,
Plaut. Rud. 4, 2, 21; id. Truc. 1, 1, 40; cf.:fac me consciam,
id. Cist. 2, 3, 46; Ter. Heaut. 1, 1, 69; Cic. Att. 2, 24, 1; cf. Nep. Milt. 3, 6; Quint. 5, 7, 37; Tac. A. 1, 5; Hor. C. 3, 6, 29.— Poet.:cetera nox et nos et turris conscia novit,
Ov. H. 18, 105:silva,
id. M. 2, 438:rubor,
Cat. 65, 24 al. —Hence, subst.: conscĭus, i, m., of those who are participants in a crime, conspiracy, etc., a partaker, jointconspirator, accessory, accomplice, confidant, etc., Nep. Dion, 9, 1; Quint. 4, 2, 48; 9, 2, 81 sq.; Suet. Dom. 10:consciorum nomina exponere,
Curt. 8, 6, 24:Othonis,
Tac. H. 1, 39 al.:se (sacerdotes Germanorum) ministros deorum, illos (equos) conscios putant (sc. deorum),
id. G. 10.—With sibi, knowing something in one's self, conscious of.A.In gen., in a good and bad sense.(α).With gen.:(β).qui (sc. populus Romanus) si alicujus injuriae sibi conscius fuisset, etc.,
Caes. B. G. 1, 14; so,sibi nullius culpae,
Cic. Off. 3, 18, 73:mihi dissimulati in ullā parte judicii,
Quint. 3, 6, 64:sibi irae et iracundiae,
Suet. Claud. 38:sermonis adversus majestatem tuam habiti nullius conscii sumus nobis,
Curt. 7, 1, 21:mens sibi recti,
Verg. A. 1, 604; cf.without sibi,
Ov. F. 4, 311:admissae nequitiae,
Prop. 1, 15, 38:audacis facti (lupus),
Verg. A. 11, 812.—With dat.:(γ).sibi factis mens,
Lucr. 3, 1018.—With in:(δ).nuila sibi turpi in re,
Lucr. 6, 393.—With acc. and inf. as object, Ter. Ad. 3, 2, 50: etsi mihi sum conscius, numquam [p. 427] me nimis cupidum fuisse vitae, Cic. Tusc. 2, 4, 10; Quint. 12, 11, 8.—(ε).With rel. - or subj.-clause:B.cum sibi conscius esset, quam inimicum deberet Caesarem habere,
Hirt. B. G. 8, 44 fin. —With adv.:mulieres male sibi consciae,
Just. 2, 5, 7.— Absol.:ego pol, quae mihi sum conscia, hoc certo scio, etc.,
Ter. Eun. 1, 2, 119:conscia mens ut cuique sua est, etc.,
Ov. F. 1, 485.— Poet.:virtus,
Verg. A. 12, 668.— Constrr. analogous to the Greek: conscius sum mihi benefacienti and benefaciens (sunoida emautôi pepoiêkoti or poiôn), are mentioned by Prisc. p. 1205 P., as much used earlier, but without exs. in proof.—In partic., conscious to one's self of wrong (rare, and mostly poet.):nihil est miserius quam animus hominis conscius,
Plaut. Most. 3, 1, 13:animus,
Lucr. 4, 1131; Sall. C. 14, 3; Sen. Hippol. 496.— Poet.:vultus,
Sen. Herc. Fur. 692. -
87 consentiens
I.= unā sentio, to feel together: multa (corpora, i. e. substances) Quae neque conecti potuere neque intus Vitalis motus consentire atque imitari, Lucr. 2, 717 Lachm.; cf.:II.consentire animam totam per membra videmus,
id. 3, 153; Scrib. Comp. 104.—To agree, accord, harmonize with a person or thing; to assert unitedly, determine in common, decree, to unite upon something accordantly, etc. (freq and class. in prose and poetry); constr with cum, inter se, the dat., or absol. of person; and with the acc., de, ad, in, the inf.. causā, or absol. of the thing.A.Lit., with personal subjects.1.In a good sense, with acc. and inf.: HONC. OINO. PLOIRVME. COSENTIONT. ROMAI. DVONORO. OPTVMO. FVISE. VIRO... LVCIOM. SCIPIONE., etc. (i. e. hunc unum plurimi consentiunt Romanum bonorum optimum fuisse virum... Lucium Scipionem), inscription of the Scipios, C. I. L. 1, 32: Wordsworth, Fragm, and Spec. p. 160; cf. Cic. Fin. 2, 35, 116; and id. Sen. 17, 61:2.omnes mortales unā mente consentiunt, omnia arma eorum, qui haec salva velint, contra illam pestem esse capienda,
id. Phil. 4, 3, 7; so Quint. 1, 10, 33; 2, 15, 36 al.; Tac. A. 6, 28 al.—With inf.:seu quicquid ubique magnificum est in claritatem ejus (sc. Herculis) referre consensimus,
Tac. G. 34 fin. —With de de amicitiae utilitate omnes uno ore consentiunt, Cic. Lael. 23, 86; so id. Phil. 1, 9, 21:cum aliquo de aliquā re,
id. Ac. 2, 42. 131.—With [p. 429] cum:consentire cum aliquā re, verbis discrepare,
Cic. Fin. 4, 26, 72:cum his (oratoribus) philosophi consentiunt,
Quint. 2, 17, 2; so Suet. Aug. 58.—With dat.:illis superioribus,
Quint. 2, 15, 32; so id. 5, 14, 33:sibi ipse,
Cic. Off. 1, 2, 5; cf. id. Clu. 22, 60:cui parti,
Quint. 5, 14, 9:iis, quibus delectantur,
id. 5, 11, 19:studiis alicujus,
Hor. Ep. 1, 18, 65 al. —With adversus:adversus maleficium omne consensimus,
Sen. Ben. 3, 6, 2:adversus patrem cum amicis,
Val. Max. 9, 11, ext. 3.—With ad:parvo exercitu, sed ad benevolentiam erga nos consentiente,
Cic. Att. 5, 18, 2; id. Tusc. 3, 2, 3; id. N. D. 2, 23, 60; 2, 46, 119; id. Cat. 4, 7, 15; 4, 9, 18; cf.:ad rem publicam conservandam,
id. Phil. 4, 4, 10:ad decernendum triumphum,
Liv. 36, 40, 10:ad necem ejus,
id. 39, 50, 6:ad indutias,
Suet. Calig. 5.—With in:in homine non, ut omne, omnia in unum consentientia, sed singulis membris suum cuique consilium,
Liv. 2, 32, 9:in hoc non contumaciter consentio,
Quint. 11, 3, 11; cf.:consentire in asserendā libertate,
Suet. Calig. 60: puro pioque duello quaerendas censeo itaque consentio consciscoque, old formula of voting in Liv. 1, 32, 12.—With ut:senatus... censuit consensit conscivit ut bellum cum priscis Latinis fieret, old formula for declaring war,
Liv. 1, 32, 13.—With ne:constat, ad alia discordes in uno adversus patrum voluntatem consensisse, ne dicerent dictatorem,
Liv. 4, 26, 7.—With acc. rei:consensit et senatus bellum,
i. e. has voted, decreed war, Liv. 8, 6, 8:bellum erat consensum,
id. 1, 32, 12:consensa in posterum diem contio,
id. 24, 38, 11.—With inf.:si consenserint possessores non vendere, quid futurum est?
Cic. Agr. 1, 5, 15. — Impers.:de prioribus consentitur,
Tac. A. 1, 13:inter plurimos consensum est duas esse partes,
Quint. 9, 1, 17; 5, 10, 12; Liv. 9, 7, 7; so,consensum est, ut, etc.,
id. 30, 24, 11.—In a bad sense, to agree to any wrong, to join in, to plot together, conspire, take part in, etc.:B.neque se cum Belgis reliquis consensisse, neque contra populum Romanum omnino conjurasse,
Caes. B. G. 2, 3; so id. ib. fin.:belli faciendi causā,
Cic. Verr. 2, 5, 8, § 18:urbem inflammare,
id. Phil. 2, 7, 17:quod consensisset cum Hispanis quibusdam... eum (Pompeium) comprehendere,
id. Fam. 6, 18, 2:ad prodendam Hannibali urbem Romanam,
Liv. 27, 9, 14:ad aliquem opprimendum,
Nep. Dat. 5, 2:quod undique abierat, antequam consentirent,
Liv. 23, 28, 4; so absol., id. 34, 49, 9 al.—Transf., with inanimate subjects, to accord, agree, harmonize with, to fit, suit, etc.(α).With cum: sed mihi ne utiquam cor consentit cum oculorum aspectu, Enn. ap. Cic. Ac. 2, 17, 52; cf.:(β).cum vultus Domitii cum oratione non consentiret,
Caes. B. C. 1, 19; Quint. 11, 1, 2; 11, 3, 113; 11, 3, 122: secum ipsa (oratio;together with sibi constet),
Cic. Univ. 3; id. Brut. 38, 141:precor... ut vestrae mentes atque sententiae cum populi Romani voluntatibus suffragiisque consentiant,
id. Mur. 1, 1; Dig. 46, 4, 14.—With inter se:(γ).(pulchritudo corporis) delectat hoc ipso, quod inter se omnes partes cum quodam lepore consentiunt,
Cic. Off. 1, 28, 98; Quint. 5, 7, 29.—With dat.:(δ).si personis, si temporibus, si locis ea quae narrantur consentiunt,
Cic. Part. Or. 9, 32; id. Phil. 1, 1, 2; id. Att. 7, 3, 3; Quint. 11, 3, 65; 11, 3, 164 al.:sibi ipsa lex,
id. 2, 4, 37.—Absol., Lucr. 3, 170; 2, 915; 3, 154:1.ratio nostra consentit, pugnat oratio, etc.,
Cic. Fin. 3, 3, 10:judicationem et statum semper consentire,
Quint. 3, 11, 20:nisi ab imo ad summum omnibus intenta nervis consentiat (cithara),
id. 2, 8, 15:utrumque nostrum incredibili modo Consentit astrum,
Hor. C. 2, 17, 22.—Hence,con-sentĭens, entis, P. a., agreeing, accordant, unanimous:2.tanta rerum consentiens, conspirans, continuata cognatio,
Cic. N. D. 2, 7, 19:cujus de laudibus omnium esset fama consentiens,
id. Sen. 17, 61:animi,
id. Div. 2, 58, 119:consilium omnis vitae,
id. Tusc. 5, 25, 72.— Abl. consentiente and -ti:hominum consentiente auctoritate contenti non sumus?
Cic. Div. 1, 39, 84; so,consentiente voce,
Suet. Galb. 13;on the other hand, clamore consentienti pugnam poscunt,
Liv. 10, 40, 1.— -
88 consentio
I.= unā sentio, to feel together: multa (corpora, i. e. substances) Quae neque conecti potuere neque intus Vitalis motus consentire atque imitari, Lucr. 2, 717 Lachm.; cf.:II.consentire animam totam per membra videmus,
id. 3, 153; Scrib. Comp. 104.—To agree, accord, harmonize with a person or thing; to assert unitedly, determine in common, decree, to unite upon something accordantly, etc. (freq and class. in prose and poetry); constr with cum, inter se, the dat., or absol. of person; and with the acc., de, ad, in, the inf.. causā, or absol. of the thing.A.Lit., with personal subjects.1.In a good sense, with acc. and inf.: HONC. OINO. PLOIRVME. COSENTIONT. ROMAI. DVONORO. OPTVMO. FVISE. VIRO... LVCIOM. SCIPIONE., etc. (i. e. hunc unum plurimi consentiunt Romanum bonorum optimum fuisse virum... Lucium Scipionem), inscription of the Scipios, C. I. L. 1, 32: Wordsworth, Fragm, and Spec. p. 160; cf. Cic. Fin. 2, 35, 116; and id. Sen. 17, 61:2.omnes mortales unā mente consentiunt, omnia arma eorum, qui haec salva velint, contra illam pestem esse capienda,
id. Phil. 4, 3, 7; so Quint. 1, 10, 33; 2, 15, 36 al.; Tac. A. 6, 28 al.—With inf.:seu quicquid ubique magnificum est in claritatem ejus (sc. Herculis) referre consensimus,
Tac. G. 34 fin. —With de de amicitiae utilitate omnes uno ore consentiunt, Cic. Lael. 23, 86; so id. Phil. 1, 9, 21:cum aliquo de aliquā re,
id. Ac. 2, 42. 131.—With [p. 429] cum:consentire cum aliquā re, verbis discrepare,
Cic. Fin. 4, 26, 72:cum his (oratoribus) philosophi consentiunt,
Quint. 2, 17, 2; so Suet. Aug. 58.—With dat.:illis superioribus,
Quint. 2, 15, 32; so id. 5, 14, 33:sibi ipse,
Cic. Off. 1, 2, 5; cf. id. Clu. 22, 60:cui parti,
Quint. 5, 14, 9:iis, quibus delectantur,
id. 5, 11, 19:studiis alicujus,
Hor. Ep. 1, 18, 65 al. —With adversus:adversus maleficium omne consensimus,
Sen. Ben. 3, 6, 2:adversus patrem cum amicis,
Val. Max. 9, 11, ext. 3.—With ad:parvo exercitu, sed ad benevolentiam erga nos consentiente,
Cic. Att. 5, 18, 2; id. Tusc. 3, 2, 3; id. N. D. 2, 23, 60; 2, 46, 119; id. Cat. 4, 7, 15; 4, 9, 18; cf.:ad rem publicam conservandam,
id. Phil. 4, 4, 10:ad decernendum triumphum,
Liv. 36, 40, 10:ad necem ejus,
id. 39, 50, 6:ad indutias,
Suet. Calig. 5.—With in:in homine non, ut omne, omnia in unum consentientia, sed singulis membris suum cuique consilium,
Liv. 2, 32, 9:in hoc non contumaciter consentio,
Quint. 11, 3, 11; cf.:consentire in asserendā libertate,
Suet. Calig. 60: puro pioque duello quaerendas censeo itaque consentio consciscoque, old formula of voting in Liv. 1, 32, 12.—With ut:senatus... censuit consensit conscivit ut bellum cum priscis Latinis fieret, old formula for declaring war,
Liv. 1, 32, 13.—With ne:constat, ad alia discordes in uno adversus patrum voluntatem consensisse, ne dicerent dictatorem,
Liv. 4, 26, 7.—With acc. rei:consensit et senatus bellum,
i. e. has voted, decreed war, Liv. 8, 6, 8:bellum erat consensum,
id. 1, 32, 12:consensa in posterum diem contio,
id. 24, 38, 11.—With inf.:si consenserint possessores non vendere, quid futurum est?
Cic. Agr. 1, 5, 15. — Impers.:de prioribus consentitur,
Tac. A. 1, 13:inter plurimos consensum est duas esse partes,
Quint. 9, 1, 17; 5, 10, 12; Liv. 9, 7, 7; so,consensum est, ut, etc.,
id. 30, 24, 11.—In a bad sense, to agree to any wrong, to join in, to plot together, conspire, take part in, etc.:B.neque se cum Belgis reliquis consensisse, neque contra populum Romanum omnino conjurasse,
Caes. B. G. 2, 3; so id. ib. fin.:belli faciendi causā,
Cic. Verr. 2, 5, 8, § 18:urbem inflammare,
id. Phil. 2, 7, 17:quod consensisset cum Hispanis quibusdam... eum (Pompeium) comprehendere,
id. Fam. 6, 18, 2:ad prodendam Hannibali urbem Romanam,
Liv. 27, 9, 14:ad aliquem opprimendum,
Nep. Dat. 5, 2:quod undique abierat, antequam consentirent,
Liv. 23, 28, 4; so absol., id. 34, 49, 9 al.—Transf., with inanimate subjects, to accord, agree, harmonize with, to fit, suit, etc.(α).With cum: sed mihi ne utiquam cor consentit cum oculorum aspectu, Enn. ap. Cic. Ac. 2, 17, 52; cf.:(β).cum vultus Domitii cum oratione non consentiret,
Caes. B. C. 1, 19; Quint. 11, 1, 2; 11, 3, 113; 11, 3, 122: secum ipsa (oratio;together with sibi constet),
Cic. Univ. 3; id. Brut. 38, 141:precor... ut vestrae mentes atque sententiae cum populi Romani voluntatibus suffragiisque consentiant,
id. Mur. 1, 1; Dig. 46, 4, 14.—With inter se:(γ).(pulchritudo corporis) delectat hoc ipso, quod inter se omnes partes cum quodam lepore consentiunt,
Cic. Off. 1, 28, 98; Quint. 5, 7, 29.—With dat.:(δ).si personis, si temporibus, si locis ea quae narrantur consentiunt,
Cic. Part. Or. 9, 32; id. Phil. 1, 1, 2; id. Att. 7, 3, 3; Quint. 11, 3, 65; 11, 3, 164 al.:sibi ipsa lex,
id. 2, 4, 37.—Absol., Lucr. 3, 170; 2, 915; 3, 154:1.ratio nostra consentit, pugnat oratio, etc.,
Cic. Fin. 3, 3, 10:judicationem et statum semper consentire,
Quint. 3, 11, 20:nisi ab imo ad summum omnibus intenta nervis consentiat (cithara),
id. 2, 8, 15:utrumque nostrum incredibili modo Consentit astrum,
Hor. C. 2, 17, 22.—Hence,con-sentĭens, entis, P. a., agreeing, accordant, unanimous:2.tanta rerum consentiens, conspirans, continuata cognatio,
Cic. N. D. 2, 7, 19:cujus de laudibus omnium esset fama consentiens,
id. Sen. 17, 61:animi,
id. Div. 2, 58, 119:consilium omnis vitae,
id. Tusc. 5, 25, 72.— Abl. consentiente and -ti:hominum consentiente auctoritate contenti non sumus?
Cic. Div. 1, 39, 84; so,consentiente voce,
Suet. Galb. 13;on the other hand, clamore consentienti pugnam poscunt,
Liv. 10, 40, 1.— -
89 cosentio
I.= unā sentio, to feel together: multa (corpora, i. e. substances) Quae neque conecti potuere neque intus Vitalis motus consentire atque imitari, Lucr. 2, 717 Lachm.; cf.:II.consentire animam totam per membra videmus,
id. 3, 153; Scrib. Comp. 104.—To agree, accord, harmonize with a person or thing; to assert unitedly, determine in common, decree, to unite upon something accordantly, etc. (freq and class. in prose and poetry); constr with cum, inter se, the dat., or absol. of person; and with the acc., de, ad, in, the inf.. causā, or absol. of the thing.A.Lit., with personal subjects.1.In a good sense, with acc. and inf.: HONC. OINO. PLOIRVME. COSENTIONT. ROMAI. DVONORO. OPTVMO. FVISE. VIRO... LVCIOM. SCIPIONE., etc. (i. e. hunc unum plurimi consentiunt Romanum bonorum optimum fuisse virum... Lucium Scipionem), inscription of the Scipios, C. I. L. 1, 32: Wordsworth, Fragm, and Spec. p. 160; cf. Cic. Fin. 2, 35, 116; and id. Sen. 17, 61:2.omnes mortales unā mente consentiunt, omnia arma eorum, qui haec salva velint, contra illam pestem esse capienda,
id. Phil. 4, 3, 7; so Quint. 1, 10, 33; 2, 15, 36 al.; Tac. A. 6, 28 al.—With inf.:seu quicquid ubique magnificum est in claritatem ejus (sc. Herculis) referre consensimus,
Tac. G. 34 fin. —With de de amicitiae utilitate omnes uno ore consentiunt, Cic. Lael. 23, 86; so id. Phil. 1, 9, 21:cum aliquo de aliquā re,
id. Ac. 2, 42. 131.—With [p. 429] cum:consentire cum aliquā re, verbis discrepare,
Cic. Fin. 4, 26, 72:cum his (oratoribus) philosophi consentiunt,
Quint. 2, 17, 2; so Suet. Aug. 58.—With dat.:illis superioribus,
Quint. 2, 15, 32; so id. 5, 14, 33:sibi ipse,
Cic. Off. 1, 2, 5; cf. id. Clu. 22, 60:cui parti,
Quint. 5, 14, 9:iis, quibus delectantur,
id. 5, 11, 19:studiis alicujus,
Hor. Ep. 1, 18, 65 al. —With adversus:adversus maleficium omne consensimus,
Sen. Ben. 3, 6, 2:adversus patrem cum amicis,
Val. Max. 9, 11, ext. 3.—With ad:parvo exercitu, sed ad benevolentiam erga nos consentiente,
Cic. Att. 5, 18, 2; id. Tusc. 3, 2, 3; id. N. D. 2, 23, 60; 2, 46, 119; id. Cat. 4, 7, 15; 4, 9, 18; cf.:ad rem publicam conservandam,
id. Phil. 4, 4, 10:ad decernendum triumphum,
Liv. 36, 40, 10:ad necem ejus,
id. 39, 50, 6:ad indutias,
Suet. Calig. 5.—With in:in homine non, ut omne, omnia in unum consentientia, sed singulis membris suum cuique consilium,
Liv. 2, 32, 9:in hoc non contumaciter consentio,
Quint. 11, 3, 11; cf.:consentire in asserendā libertate,
Suet. Calig. 60: puro pioque duello quaerendas censeo itaque consentio consciscoque, old formula of voting in Liv. 1, 32, 12.—With ut:senatus... censuit consensit conscivit ut bellum cum priscis Latinis fieret, old formula for declaring war,
Liv. 1, 32, 13.—With ne:constat, ad alia discordes in uno adversus patrum voluntatem consensisse, ne dicerent dictatorem,
Liv. 4, 26, 7.—With acc. rei:consensit et senatus bellum,
i. e. has voted, decreed war, Liv. 8, 6, 8:bellum erat consensum,
id. 1, 32, 12:consensa in posterum diem contio,
id. 24, 38, 11.—With inf.:si consenserint possessores non vendere, quid futurum est?
Cic. Agr. 1, 5, 15. — Impers.:de prioribus consentitur,
Tac. A. 1, 13:inter plurimos consensum est duas esse partes,
Quint. 9, 1, 17; 5, 10, 12; Liv. 9, 7, 7; so,consensum est, ut, etc.,
id. 30, 24, 11.—In a bad sense, to agree to any wrong, to join in, to plot together, conspire, take part in, etc.:B.neque se cum Belgis reliquis consensisse, neque contra populum Romanum omnino conjurasse,
Caes. B. G. 2, 3; so id. ib. fin.:belli faciendi causā,
Cic. Verr. 2, 5, 8, § 18:urbem inflammare,
id. Phil. 2, 7, 17:quod consensisset cum Hispanis quibusdam... eum (Pompeium) comprehendere,
id. Fam. 6, 18, 2:ad prodendam Hannibali urbem Romanam,
Liv. 27, 9, 14:ad aliquem opprimendum,
Nep. Dat. 5, 2:quod undique abierat, antequam consentirent,
Liv. 23, 28, 4; so absol., id. 34, 49, 9 al.—Transf., with inanimate subjects, to accord, agree, harmonize with, to fit, suit, etc.(α).With cum: sed mihi ne utiquam cor consentit cum oculorum aspectu, Enn. ap. Cic. Ac. 2, 17, 52; cf.:(β).cum vultus Domitii cum oratione non consentiret,
Caes. B. C. 1, 19; Quint. 11, 1, 2; 11, 3, 113; 11, 3, 122: secum ipsa (oratio;together with sibi constet),
Cic. Univ. 3; id. Brut. 38, 141:precor... ut vestrae mentes atque sententiae cum populi Romani voluntatibus suffragiisque consentiant,
id. Mur. 1, 1; Dig. 46, 4, 14.—With inter se:(γ).(pulchritudo corporis) delectat hoc ipso, quod inter se omnes partes cum quodam lepore consentiunt,
Cic. Off. 1, 28, 98; Quint. 5, 7, 29.—With dat.:(δ).si personis, si temporibus, si locis ea quae narrantur consentiunt,
Cic. Part. Or. 9, 32; id. Phil. 1, 1, 2; id. Att. 7, 3, 3; Quint. 11, 3, 65; 11, 3, 164 al.:sibi ipsa lex,
id. 2, 4, 37.—Absol., Lucr. 3, 170; 2, 915; 3, 154:1.ratio nostra consentit, pugnat oratio, etc.,
Cic. Fin. 3, 3, 10:judicationem et statum semper consentire,
Quint. 3, 11, 20:nisi ab imo ad summum omnibus intenta nervis consentiat (cithara),
id. 2, 8, 15:utrumque nostrum incredibili modo Consentit astrum,
Hor. C. 2, 17, 22.—Hence,con-sentĭens, entis, P. a., agreeing, accordant, unanimous:2.tanta rerum consentiens, conspirans, continuata cognatio,
Cic. N. D. 2, 7, 19:cujus de laudibus omnium esset fama consentiens,
id. Sen. 17, 61:animi,
id. Div. 2, 58, 119:consilium omnis vitae,
id. Tusc. 5, 25, 72.— Abl. consentiente and -ti:hominum consentiente auctoritate contenti non sumus?
Cic. Div. 1, 39, 84; so,consentiente voce,
Suet. Galb. 13;on the other hand, clamore consentienti pugnam poscunt,
Liv. 10, 40, 1.— -
90 culpanda
culpo, āvi, ātum, 1, v. a. [culpa].I.To reproach or blame a person or thing as wrong or faulty, to censure, reprove, disapprove, condemn (syn.: reprehendo, vitupero; opp. laudo, probo, etc.; rare; mostly post-Aug.; never in the Cic. per.).a.With personal objects:b.quos modo culpavi,
Ov. M. 10, 581:illum,
Quint. 8, 4, 23:alium,
id. 4, 2, 26: Neronem, Suet. Vit. Pers. — Pass.:laudatur (prodigus) ab his, culpatur ab illis,
Hor. S. 1, 2, 11; 1, 4, 25; id. C. 4, 5, 20; Quint. 3, 6, 60:cum ob id culparetur,
Suet. Caes. 72:sola est, in quā merito culpetur, pecuniae cupiditas,
id. Vesp. 16 init.:num culpandus est qui coepit?
Plin. Ep. 7, 17, 4; 9, 19, 8.—With things as objects:c.hoc (opp. laudare),
Plaut. Bacch. 3, 2, 13:quod,
Ter. Eun. 2, 3, 96:faciem deae,
Ov. M. 11, 322:versus duros (with reprehendere inertes),
Hor. A. P. 446:statuas,
Mart. 9, 60, 12:modum praemii poenaeve,
Quint. 2, 4, 38:factum ipsum,
Plin. Ep. 1, 8, 15:plura culpanda sunt quam laudanda,
id. ib. 5, 8, 13.—Absol.:II.culpetne probetne,
Ov. M. 3, 256; 9, 524; Hor. S. 1, 4, 82.— Hence, subst.: culpanda, ōrum, n., things deserving censure:et probandorum et culpandorum ex iis confirmatio eosdem gradus habet,
Quint. 5, 11, 7.—Culpare aliquid, to declare something as a crime, to impute a fault to, to complain of, find fault with:A.arbore nunc aquas Culpante, etc.,
Hor. C. 3, 1, 31; cf.:agrorum infecunditatem,
Col. 1, prooem. §1: culpantur frustra calami,
Hor. S. 2, 3, 7.—Hence, culpā-tus, a, um, P. a.Worthy of reproach, blamable:B.Paris,
Verg. A. 2, 602:culpatius esse arbitror,
Gell. 11, 7, 1.—Corrupted, spoiled:vinum,
Macr. S. 7, 6. -
91 culpo
culpo, āvi, ātum, 1, v. a. [culpa].I.To reproach or blame a person or thing as wrong or faulty, to censure, reprove, disapprove, condemn (syn.: reprehendo, vitupero; opp. laudo, probo, etc.; rare; mostly post-Aug.; never in the Cic. per.).a.With personal objects:b.quos modo culpavi,
Ov. M. 10, 581:illum,
Quint. 8, 4, 23:alium,
id. 4, 2, 26: Neronem, Suet. Vit. Pers. — Pass.:laudatur (prodigus) ab his, culpatur ab illis,
Hor. S. 1, 2, 11; 1, 4, 25; id. C. 4, 5, 20; Quint. 3, 6, 60:cum ob id culparetur,
Suet. Caes. 72:sola est, in quā merito culpetur, pecuniae cupiditas,
id. Vesp. 16 init.:num culpandus est qui coepit?
Plin. Ep. 7, 17, 4; 9, 19, 8.—With things as objects:c.hoc (opp. laudare),
Plaut. Bacch. 3, 2, 13:quod,
Ter. Eun. 2, 3, 96:faciem deae,
Ov. M. 11, 322:versus duros (with reprehendere inertes),
Hor. A. P. 446:statuas,
Mart. 9, 60, 12:modum praemii poenaeve,
Quint. 2, 4, 38:factum ipsum,
Plin. Ep. 1, 8, 15:plura culpanda sunt quam laudanda,
id. ib. 5, 8, 13.—Absol.:II.culpetne probetne,
Ov. M. 3, 256; 9, 524; Hor. S. 1, 4, 82.— Hence, subst.: culpanda, ōrum, n., things deserving censure:et probandorum et culpandorum ex iis confirmatio eosdem gradus habet,
Quint. 5, 11, 7.—Culpare aliquid, to declare something as a crime, to impute a fault to, to complain of, find fault with:A.arbore nunc aquas Culpante, etc.,
Hor. C. 3, 1, 31; cf.:agrorum infecunditatem,
Col. 1, prooem. §1: culpantur frustra calami,
Hor. S. 2, 3, 7.—Hence, culpā-tus, a, um, P. a.Worthy of reproach, blamable:B.Paris,
Verg. A. 2, 602:culpatius esse arbitror,
Gell. 11, 7, 1.—Corrupted, spoiled:vinum,
Macr. S. 7, 6. -
92 declino
dē-clīno, āvi, ātum, 1, v. a. and n. [CLINO = klinô], orig. to bend from the straight path; to turn aside or away (freq. and class.).I.Lit.a.Act.:b.ego modo declinavi paullum me extra viam,
Plaut. Aul. 4, 8, 11; cf.:sese rectā regione viai,
Lucr. 2, 250; and: se a terris omnia numina, Poët. ap. Suet. Aug. 70:lumina, Catull. 64, 91: agmen,
Liv. 1, 28; 36, 23:nares in alteram partem,
Cels. 8, 5.— Poet. of the eyes, to bend down, i. e. to lower, close them in sleep: nec dulci declinat lumina somno, * Verg. A. 4, 185.—Neutr.:II.paulum ad dexteram de via declinavi, ut ad Pericli sepulcrum accederem,
Cic. Fin. 5, 2, 5; id. Att. 14, 17, 2; Liv. 38, 20, 8.—So of the oblique motion of atoms (corresp. with oblique ferri): si omnes atomi declinabunt, nullae umquam cohaerescent;sive aliae declinabunt, aliae suo nutu recte ferentur, etc.,
Cic. Fin. 1, 6, 19 sq.; cf. id. Fat. 9, 18 (preceded by cur Epicurus atomos de via deducat):quae nova causa in natura est, qua declinet atomus? 20, 46 (the reading quae declinet atomum is wrong),
id. N. D. 1, 25.—Trop.A.In gen.a.Act., to turn aside: neque (mulierem) declinatam quicquam ab aliarum ingenio ullam reperias, who has departed, deviated, * Ter. Hec. 2, 1, 3; cf.:b.quaedam verborum flgurae paulum figuris sententiarum declinantur,
Quint. 9, 3, 88; id. 10, 3, 33:neque spe, neque metu declinatus animus,
id. 12, 1, 16:Cato literas Graecas aetate jam declinata didicit,
in the decline of life, id. 12, 11, 23. —Neutr., to turn aside, deviate, turn away:B.de via,
Cic. Lael. 17; cf.:de statu suo,
id. Clu. 38, 106:a religione officii,
id. Verr. 2, 3, 1:a malis (opp. appetere bona),
id. Tusc. 4, 6, 13:a parvis delictis diligentius,
id. Off. 1, 40 fin.:aliquantulum a proposito,
id. Or. 40, 138:a recto itinere (oratio),
Quint. 4, 3, 14 al.:gemma paulum declinans a topazio in aurum,
passing, Plin. 37, 8, 34, § 113:ut eo revocetur unde huc declinavit oratio,
digressed, Cic. de Or. 2, 38; cf. id. Leg. 1, 21 fin.:quantum in Italiam declinaverat belli,
Liv. 28, 1:in asperam Pholoen,
Hor. Od. 1, 33, 7:in pejus,
Quint. 10, 2, 16:ad discendum jus,
Quint. 12, 3, 9; cf. id. 7, 2, 30.— Absol.:declinasse me paululum et praesentes fluctus fugisse,
Cic. Sest. 34:paulatim amor,
decreases, Ov. M. 9, 460:dies coeperat declinare,
Vulg. Luc. 9, 12. —In partic. grammat. t. t., to vary, inflect a part of speech.1.In the older grammarians, of every kind of inflection (declension, conjugation, comparison, derivation, etc.), Varr. L. L. 8, § 2 sq.; 10, § 11 sq.; cf. also Quint. 1, 4, 22; 1, 5, 63 al. —2.In the later grammarians, to decline, in the strict sense, Charis, p. 8 sq. et al. —C.Transf., with an object denoting that from which one turns aside; to avoid, to shun (classical, most freq. in Cic.);nec satis recte (oratio) declinat impetum, nisi etiam in cedendo quid deceat intellegit,
Cic. Or. 68, 228; cf., corresp. with vitare,
id. Att. 8, 11, D. fin.; and:ictum,
Liv. 42, 63, 4:urbem,
Cic. Planc. 41:laqueos judicii,
id. Mil. 15, 40:appetuntur quae secundum naturam sunt, declinantur contraria,
id. N. D. 3, 13, 33:vitia,
id. Off. 1, 6, 19:ea quae nocitura videantur,
id. ib. 1, 4; cf. Tac. A. 13, 4:invidiam,
id. H. 4, 41 fin.; Suet. Caes. 4:impudicitiam uxoris,
Tac. A. 6, 51:oppida ut busta,
Amm. 16, 2, 12. -
93 deerro
dĕ-erro (in the poets dissyllabic, Lucr. 1, 711; Verg. E. 7, 7 al.), āvi, ātum, 1, v. n., to wander away, stray, go astray, go the wrong way, lose one's way (rare, but class.).I.Lit.:b.deerrare a patre,
Plaut. Men. 5, 9, 54 (for which aberrare a patre, id. ib. prol. 31): qui in itinere deerravissent, * Cic. Ac. Fragm. ap. Lact. 6, 24;for which itinere,
Quint. 10, 3, 29: vir gregis ipse caper deerraverat, * Verg. E. 7, 7:equi deerantes via,
Sen. Hippol. 1070.—Of inanimate subjects, Lucr. 3, 873:II.jaculantium ictus deerraturos negant,
Plin. 28, 8, 27, § 100:si potus cibusve in alienum deerravit tramitem,
id. 11, 37, 66, § 176.—Trop., to err, stray, deviate:magnopere a vero,
Lucr. 1, 712:ab eo quod coeperimus exponere,
Auct. Her. 1, 9, 14:verbis,
Quint. 12, 10, 64:significatione,
id. 1, 5, 46:quia sors deerrabat ad parum idoneos,
fell upon improper persons, Tac. A. 13, 29.— Pass. impers.:ubi semel recto deerratum est,
Vell. 2, 3 fin.—Absol.:multos enim deerrasse memoria prodidit,
Col. 1, 4, 6; Quint. 11, 2, 32. -
94 delictum
dēlictum, i, n. [delinquo], prop. a falling [p. 539] short of the standard of law (hence esp. a transgression against positive law; cf. peccatum, usu. against natural law; cf. also: malefactum, maleficium, facinus, flagitium, scelus, nefas, impietas, culpa), a fault, offence, crime, transgression, wrong:delictum suom Suamque ut culpam expetere in mortalem sinat,
Plaut. Am. 1, 2, 32; so,delictum in se admittere,
Ter. Ad. 4, 5, 48: majore commisso delicto, * Caes. B. G. 7, 4 fin.:quo delictum majus est, eo poena est tardior,
Cic. Caecin. 3: fatetur aliquis se peccasse et ejus delicti veniam petit: nefarium est facinus ignoscere. At leve delictum est;omnia peccata sunt paria,
id. Mur. 30, 62:ubi senatus delicti conscientia populum timet,
Sall. J. 27, 3; 104, 5; 102, 12:defendere delictum,
Hor. A. P. 442 al.:praeoccupatus in delicto,
Vulg. Galat. 6, 1:hostia pro delicto,
a trespass-offering, id. Levit. 7, 1 et saep.—In plur., Cic. Rab. Post. 6; id. Off. 1, 40 fin.; Sall. C. 3, 2; id. J. 3, 2; Hor. Od. 3, 6, 1; id. A. P. 141; 347 et saep. -
95 deprehendo
dē-prĕhendo or dēprendo (v. prehendo; cf. Quint. 9, 4, 59), di, sum, 3, v. a.I.To take or snatch away, esp. any thing which is in motion; to seize upon, catch (freq. and class.—For syn. cf.: invenio, reperio, nanciscor; offendo, aperio, patefacio, detego; incido, consequor, assequor, etc.).A.Lit.:B.deprehensus ex itinere Cn. Magius,
Caes. B. C. 1, 24, 4:in ipso fluminis vado deprehensus,
id. B. G. 5, 58, 6:in agris,
id. ib. 6, 30:in ponte,
Sall. C. 45:nuntiorum pars deprehensa,
Caes. B. G. 5, 45; cf.:deprehensis internuntiis,
id. B. C. 3, 112 fin.: tabellarios deprendere litterasque intercipere, Cassius ap. Cic. Fam. 12, 12; and:litterae deprehensae,
intercepted, Liv. 2, 4:onerarias naves,
to seize, take possession of, Caes. B. C. 1, 36, 2; so id. B. G. 7, 58, 4; id. B. C. 1, 26 al.:volucres jaculis,
Sil. 16, 566:cursu deprendere telum,
Stat. Th. 6, 568:subito deprehensus locutus est,
taken by surprise, Sen. Ep. 11, 1.—Transf. of inanimate subjects. So, esp. freq. of storms:II.deprensa navigia,
caught, overtaken by, Lucr. 6, 429; cf. Catull. 25, 13; Verg. A. 5, 52; id. G. 4, 421; Ov. M. 11, 663; Curt. 7, 4 et saep.—In a wider sense, to catch, overtake, surprise, apprehend, detect, find out, discover any one, esp. in doing any thing wrong.A.Lit.:b.deprehendi in aliquo manifesto scelere,
Cic. Verr. 2, 5, 43; so,in maximo scelere,
Sall. C. 46, 2; 50, 4:in facinore manifesto,
Cic. Brut. 68 fin.:in alio maleficio,
id. Inv. 2, 4, 14:in adulterio,
id. de Or. 2, 68, 275; Vulg. Johan. 8, 3 et saep.:dolis deprehensus,
Plaut. Bac. 4, 9, 26:nocte ferro deprehensus,
Quint. 7, 6, 8:sine duce et sine equitatu deprehensis hostibus,
Caes. B. G. 7, 52, 2:(mulier) deprensa,
caught in the act, Hor. S. 1, 2, 131; 134; 1, 4, 114:in mendacio,
Quint. 5, 7, 30:aliquos flentes,
id. ib. 7, 9, 11: agendi subita necessitate deprehensi, id. 1, 12, 4; 1, 8, 21:aliquem occisum, Suet,
Caes. 35 et saep.—Of inanimate objects:B.venenum,
Cic. Clu. 7, 20; cf. id. ib. 16, 47 sq.; Liv. 42, 17:res furtiva in domo deprehensa,
Quint. 5, 13, 49; cf.sacrilegium,
id. 8, 6, 26.—Trop.1. (α).To comprehend, perceive, understand, detect, discover, discern, observe (chiefly post-Aug. in prose, esp. in Quint.):(β).cujus ego facinora oculis prius quam opinione, manibus ante quam suspicione deprehendi,
Cic. Cael. 6 fin.:quid si me stultior ipso deprenderis?
Hor. S. 2, 7, 43:hominum erga se mentes,
Suet. Calig. 60:falsas gemmas,
Plin. 37, 13, 76, § 198:quam naturam ejus Pythagoras Samius primus deprehendit,
id. 2, 8, 6, § 37; 2, 9, 6, § 43; 9, 28, 44, § 86; Cels. 3, 18; 7 praef.; Plin. Ep. 4, 20, 3:falsa facilius deprehendere et refellere,
Quint. 12, 1, 34:quod vix a lectore deprehenditur,
id. 4, 2, 59:in Livio Patavinitatem,
id. 1, 5, 56; cf. id. 3, 8, 69; 5, 13, 23 et saep.—With acc. et inf.:2.species diversas esse facile est deprehendere,
Quint. 9, 2, 44:quosdam mitti,
Suet. Aug. 44:deprehenditur vitiose loqui,
Quint. 1, 6, 7.—To overtake, equal, imitate:3.juvenemque puer deprehende parentem,
Stat. S. 4, 4, 74.—To find, discover, come upon (always implying mental action, post-Aug.):III.extra carmen non deprendas,
Quint. 1, 5, 18:quod in epistolis Augusti deprehenditur,
id. 1, 7, 22; 8, 6, 71:apud Ciceronem mira figurarum mixtura deprehenditur,
id. 9, 3, 40.—With the predominant idea of restricting the free movement of an object, to impede, to check, to bring into a strait.A.Lit.:B.inter quas (latebras) deprehensus hostis,
Curt. 7, 4, 4:in fovea,
id. 5, 3, 19:flamina deprensa silvis,
i. e. impeded, confined, Verg. A. 10, 98:viae deprensus in aggere serpens,
id. ib. 5, 273; cf. id. ib. 8, 247; Quint. 12, 2, 14. —Trop., to bring into a strait, to embarrass:deprehensum me plane video atque sentio,
Cic. de Or. 1, 48; id. Verr. 2, 4, 12 fin.:deprensi pudorem explicant,
Quint. 6, 3, 100:(testes) plus deprehensi nocent, quam firmi et interriti profuissent,
id. 5, 7, 11 al. -
96 deprendo
dē-prĕhendo or dēprendo (v. prehendo; cf. Quint. 9, 4, 59), di, sum, 3, v. a.I.To take or snatch away, esp. any thing which is in motion; to seize upon, catch (freq. and class.—For syn. cf.: invenio, reperio, nanciscor; offendo, aperio, patefacio, detego; incido, consequor, assequor, etc.).A.Lit.:B.deprehensus ex itinere Cn. Magius,
Caes. B. C. 1, 24, 4:in ipso fluminis vado deprehensus,
id. B. G. 5, 58, 6:in agris,
id. ib. 6, 30:in ponte,
Sall. C. 45:nuntiorum pars deprehensa,
Caes. B. G. 5, 45; cf.:deprehensis internuntiis,
id. B. C. 3, 112 fin.: tabellarios deprendere litterasque intercipere, Cassius ap. Cic. Fam. 12, 12; and:litterae deprehensae,
intercepted, Liv. 2, 4:onerarias naves,
to seize, take possession of, Caes. B. C. 1, 36, 2; so id. B. G. 7, 58, 4; id. B. C. 1, 26 al.:volucres jaculis,
Sil. 16, 566:cursu deprendere telum,
Stat. Th. 6, 568:subito deprehensus locutus est,
taken by surprise, Sen. Ep. 11, 1.—Transf. of inanimate subjects. So, esp. freq. of storms:II.deprensa navigia,
caught, overtaken by, Lucr. 6, 429; cf. Catull. 25, 13; Verg. A. 5, 52; id. G. 4, 421; Ov. M. 11, 663; Curt. 7, 4 et saep.—In a wider sense, to catch, overtake, surprise, apprehend, detect, find out, discover any one, esp. in doing any thing wrong.A.Lit.:b.deprehendi in aliquo manifesto scelere,
Cic. Verr. 2, 5, 43; so,in maximo scelere,
Sall. C. 46, 2; 50, 4:in facinore manifesto,
Cic. Brut. 68 fin.:in alio maleficio,
id. Inv. 2, 4, 14:in adulterio,
id. de Or. 2, 68, 275; Vulg. Johan. 8, 3 et saep.:dolis deprehensus,
Plaut. Bac. 4, 9, 26:nocte ferro deprehensus,
Quint. 7, 6, 8:sine duce et sine equitatu deprehensis hostibus,
Caes. B. G. 7, 52, 2:(mulier) deprensa,
caught in the act, Hor. S. 1, 2, 131; 134; 1, 4, 114:in mendacio,
Quint. 5, 7, 30:aliquos flentes,
id. ib. 7, 9, 11: agendi subita necessitate deprehensi, id. 1, 12, 4; 1, 8, 21:aliquem occisum, Suet,
Caes. 35 et saep.—Of inanimate objects:B.venenum,
Cic. Clu. 7, 20; cf. id. ib. 16, 47 sq.; Liv. 42, 17:res furtiva in domo deprehensa,
Quint. 5, 13, 49; cf.sacrilegium,
id. 8, 6, 26.—Trop.1. (α).To comprehend, perceive, understand, detect, discover, discern, observe (chiefly post-Aug. in prose, esp. in Quint.):(β).cujus ego facinora oculis prius quam opinione, manibus ante quam suspicione deprehendi,
Cic. Cael. 6 fin.:quid si me stultior ipso deprenderis?
Hor. S. 2, 7, 43:hominum erga se mentes,
Suet. Calig. 60:falsas gemmas,
Plin. 37, 13, 76, § 198:quam naturam ejus Pythagoras Samius primus deprehendit,
id. 2, 8, 6, § 37; 2, 9, 6, § 43; 9, 28, 44, § 86; Cels. 3, 18; 7 praef.; Plin. Ep. 4, 20, 3:falsa facilius deprehendere et refellere,
Quint. 12, 1, 34:quod vix a lectore deprehenditur,
id. 4, 2, 59:in Livio Patavinitatem,
id. 1, 5, 56; cf. id. 3, 8, 69; 5, 13, 23 et saep.—With acc. et inf.:2.species diversas esse facile est deprehendere,
Quint. 9, 2, 44:quosdam mitti,
Suet. Aug. 44:deprehenditur vitiose loqui,
Quint. 1, 6, 7.—To overtake, equal, imitate:3.juvenemque puer deprehende parentem,
Stat. S. 4, 4, 74.—To find, discover, come upon (always implying mental action, post-Aug.):III.extra carmen non deprendas,
Quint. 1, 5, 18:quod in epistolis Augusti deprehenditur,
id. 1, 7, 22; 8, 6, 71:apud Ciceronem mira figurarum mixtura deprehenditur,
id. 9, 3, 40.—With the predominant idea of restricting the free movement of an object, to impede, to check, to bring into a strait.A.Lit.:B.inter quas (latebras) deprehensus hostis,
Curt. 7, 4, 4:in fovea,
id. 5, 3, 19:flamina deprensa silvis,
i. e. impeded, confined, Verg. A. 10, 98:viae deprensus in aggere serpens,
id. ib. 5, 273; cf. id. ib. 8, 247; Quint. 12, 2, 14. —Trop., to bring into a strait, to embarrass:deprehensum me plane video atque sentio,
Cic. de Or. 1, 48; id. Verr. 2, 4, 12 fin.:deprensi pudorem explicant,
Quint. 6, 3, 100:(testes) plus deprehensi nocent, quam firmi et interriti profuissent,
id. 5, 7, 11 al. -
97 descendo
dē-scendo, di, sum, 3 ( perf. redupl.: descendidit, Valer. Antias ap. Gell. 7, 4 fin.; and, descendiderant, Laber. ib.; perf.: desciderunt, Inscr. Frat. Arv. 13 Henzen.), v. n., to come down; and of inanimate subjects, to fall, sink down, to descend, opp. to ascendo (class. and freq.).I.Lit.A.In gen.:B.ex equo,
to alight, Cic. de Sen. 10, 34; Auct. B. Hisp. 15, 2;for which, equo,
Sall. Hist. Fragm. 5, 13:sicut monte descenderat,
id. J. 50, 2:e curru,
Suet. Tib. 20:e tribunali,
id. Claud. 15:de rostris,
Cic. Vatin. 11:de templo,
Liv. 44, 45:de caelo,
id. 6, 18;for which, caelo,
Hor. Od. 3, 4, 1:e caelo,
Juv. 11, 27:caelo ab alto,
Verg. A. 8, 423; cf.:vertice montis ab alto,
id. ib. 7, 675; and:ab Histro (Da cus),
id. G. 2, 497:ab Alpibus,
Liv. 21, 32, 2; 27, 38, 6:monte,
Verg. A. 4, 159:aggeribus Alpinis atque arce Monoeci,
id. ib. 6, 831:antro Castalio,
Ov. M. 3, 14:per clivum,
id. F. 1, 263 et saep.—Indicating the terminus ad quem:in mare de caelo,
Lucr. 6, 427:Juppiter in terras,
id. 6, 402:in pon tum,
Sil. 1, 607; 15, 152; cf.:caelo in hibernas undas,
Verg. G. 4, 235:caelo ad suos honores templaque, etc.,
Ov. F. 5, 551:in aestum,
Lucr. 6, 402:in inferiorem ambulationem,
Cic. Tusc. 4:in campos,
Liv. 6, 737; cf. Curt. 9, 9:in Piraeum,
Quint. 8, 6, 64 et saep.:ad naviculas,
Cic. Ac. 2, 48 fin.:ad genitorem imas Erebi descendit ad umbras,
Verg. A. 6, 404:sinus vestis infra genua,
Curt. 6, 5 et saep. Poet. also with dat.:nocti, i. e. ad inferos,
Sil. 13, 708; cf.Erebo,
id. 13, 759.—With sup.:per quod oraculo utentes sciscitatum deos descendunt,
Liv. 45, 27, 8.— Absol.:turbo descendit,
Lucr. 6, 438; cf. Verg. E. 7, 60:asta ut descendam (sc. ex equo),
dismount, alight, Plaut. As. 3, 3, 120; Suet. Galb. 18:descendens (sc. e lecto),
Tib. 1, 5, 41:descendo (sc. de arce),
Verg. A. 2, 632:umbrae descendentes (sc. ad inferos),
Stat. S. 5, 5, 41.— Poet.: trepidi quoties nos descendentis arenae vidimus in partes, i. e. that seemed to sink as the wild beasts rose from the vaults, Calp. Ecl. 7, 69.—In partic.1.To go down, to go, to come, sc. from the dwelling-houses (which in Rome were mostly situated on eminences) to the forum, the comitia, etc.: in forum descendens, Crass. ap. Cic. de Or. 2, 66, 267; so, ad forum, Cic. Fragm. ap. Non. 538, 26; Q. Cic. Petit. cons. 14; Valer. Antias ap. Gell. 7, 9 fin.; Liv. 24, 7; 34, 1; cf.:b.fuge, quo descendere gestis,
Hor. Ep. 1, 20, 5;Orell. ad loc.: ad comitia,
Suet. Caes. 13 al.:de palatio et aedibus suis,
Cic. Rosc. Am. 46.— Absol.:hodie non descendit Antonius,
Cic. Phil. 2, 6, 15; id. Verr. 2, 2, 38; Liv. 2, 54; Sen. Ben. 3, 27 al. —Transf.:c.in causam,
Cic. Phil. 8, 2; Liv. 36, 7; Tac. H. 3, 3:in partes,
id. A. 15, 50. —Of land, etc., to sink, fall, slope:d.regio,
Val. Fl. 1, 538.—Of forests whose wood is brought to the plain, Stat. Ach. 2, 115:e.Caucasus,
Val. Fl. 7, 55.—Of water conveyed in pipes, to fall:2.subeat descendatque,
Plin. 31, 6, 31, § 57; cf.of the sea: non magis descenderet aequor,
Luc. 5, 338.—In milit. lang., to march down, sc. from an eminence [p. 555] into the plain:b.ex superioribus locis in planitiem,
Caes. B. C. 3, 98; cf. id. ib. 3, 65, 2:qua (sc. de monte),
Sall. J. 50, 3:inde (sc. de arce),
Liv. 32, 32; cf. id. 7, 29:in aequum locum,
Caes. B. G. 7, 53, 2;for which, in aequum,
Liv. 1, 12:in campum omnibus copiis,
id. 23, 29:in plana,
Front. Strat. 2, 5, 18:ad Alexandriam,
Liv. 45, 12 et saep.— Absol., Liv. 44, 5; Front. Strat. 3, 17, 9:ad laevam,
Sall. J. 55 al. —With supine:praedatum in agros Romanos,
Liv. 3, 10, 4; 10, 31, 2.—Hence,Transf.:3.in aciem,
to go into battle, to engage, Liv. 8, 8; 23, 29; Front. Strat. 1, 11, 11 al.:in proelium,
id. ib. 2, 1, 10; Just. 21, 2, 5:in certamen,
Cic. Tusc. 2, 26:ad pugnam, ad tales pugnas,
Val. Fl. 3, 518; Juv. 7, 173; Front. Strat. 2, 1, 11; 2, 5, 41;and even, in bellum,
Just. 15, 4, 21; 38, 8, 1; cf.:in belli periculum,
id. 15, 1, 2.—In medic. lang., of the excrements: to pass off, pass through, Cels. 2, 4 fin.:4.olera,
id. 1, 6:alvus,
id. 2, 7.—Pregn., to sink down, penetrate into any thing (freq. only after the Aug. per.;5.not in Cic. and Caes.): ferrum in corpus,
Liv. 1, 41; cf. Sil. 16, 544:toto descendit in ilia ferro,
Ov. M. 3, 67:(harundo) in caput,
Luc. 6, 216; cf.:in jugulos gladiis descendebant (hostes),
Flor. 3, 10, 13:ense in jugulos,
Claud. B. Get. 601:in terram (fulmen),
Plin. 2, 55, 56, § 146:in rimam calamus,
id. 17, 14, 24, § 102:subjacens soli duritia non patitur in altum descendere (radices), lapathi radix ad tria cubita,
Plin. 19, 6, 31, § 98 et saep.:toto corpore pestis,
Verg. A. 5, 683:galeas vetant descendere cristae,
to sink down, Stat. Th. 9, 262. —In an obscene sense, Catull. 112, 2; Juv. 11, 163.—II.Trop.A.In gen. (esp. freq. in Quint.), to descend, etc.:B.a vita pastorali ad agriculturam,
Varr. R. R. 2, 1, 3 sq.; cf.:ad aliquem,
Just. 1, 4, 1:usus in nostram aetatem descendit,
Quint. 1, 11, 18:(vox) attollitur concitatis affectibus, compositis descendit,
id. 11, 3, 65; cf. id. 9, 4, 92:grammatici omnes in hanc descendent rerum tenuitatem,
id. 1, 4, 7 et saep.:in omnia familiaritatis officia,
Plin. Pan. 85, 5.— Pass. impers.:eo contemptionis descensum, ut, etc.,
Tac. A. 15, 1 et saep.:si quid tamen olim Scripseris, in Maeci descendat judicis aures,
Hor. A. P. 387:si descendere ad ipsum Ordine perpetuo quaeris sunt hujus origo Ilus et Assaracus, etc.,
Ov. M. 11, 754.—In partic.1.(Acc. to no. I. A. 4.) To sink deep into, to penetrate deeply:2.quod verbum in pectus Jugurthae altius, quam quisquam ratus erat, descendit,
Sall. J. 11, 7; cf.:ut altius injuriae quam merita descendant,
Sen. Ben. 1, 1 med.; id. Contr. 1 praef.; Spart. Ant. Get. 6:cura in animos Patrum,
Liv. 3, 52; cf.:qui (metus deorum) cum descendere ad animos... non posset,
id. 1, 19:nemo in sese tentat descendere,
to examine himself, Pers. 4, 23.—To lower one's self, descend to an act or employment, etc.; to yield, agree to any act, esp. to one which is unpleasant or wrong (freq. in Cic. and Caes.; cf. Orell. ad Cic. Cael. 2, and Fabri ad Liv. 23, 14, 3).—Constr. with ad, very rarely with in or absol.:3.senes ad ludum adolescentium descendant,
Cic. Rep. 1, 43; cf. id. de Or. 2, 6:ad calamitatum societates,
id. Lael. 17, 64:sua voluntate sapientem descendere ad rationes civitatis non solere,
id. Rep. 1, 6 al.:ad ejusmodi consilium,
Caes. B. G. 5, 29, 5:ad innocentium supplicia,
id. ib. 6, 16 fin.:ad vim atque ad arma,
id. ib. 7, 33:ad gravissimas verborum contumelias,
id. B. C. 3, 83:ad accusandum, ad inimicitias,
Cic. Mur. 27, 56; id. Sest. 41, 89; cf. id. Div. in Caecil. 1: ad extrema, Pollio ap. Cic. Fam. 10, 33, 4:ad frontis urbanae praemia,
Hor. Ep. 1, 9, 11:preces in omnes,
Verg. A. 5, 782:videte, quo descendam, judices,
Cic. Font. 1, 2; cf. id. Verr. 2, 1, 38; Caes. B. C. 1, 81, 5:ad intellectum audientis,
Quint. 1, 2, 27:ad minutissima opera,
id. 1, 12, 14; 4, 2, 15: placet mihi ista defensio;descendo,
I acquiesce, id. ib. 2, 2, 72.—(Mostly ante-Aug.) To descend or proceed from any person or thing:4.ex gradu ascendentium vel descendentium uxorem ducere,
Dig. 23, 2, 68 et saep.:quod genus liberalitatis ex jure gentium descendit,
ib. 43, 26, 1; cf. ib. 18, 1, 57 fin.:a Platone,
Plin. 22, 24, 51, § 111; Lampr. Alex. Sev. 43.—Hence, subst.: dē-scendens, entis, m. and f., a descendant; plur. descendentes, posterity, Dig. 23, 2, 68. —(In Quint.) To depart, deviate, differ from:► The passive is very rare, Plin.tantum ab eo defluebat, quantum ille (sc. Seneca) ab antiquis descenderat,
Quint. 10, 1, 126; id. 3, 5, 8.2, 16, 13, § 71; Prud. Apoth. 1075. -
98 facio
făcĭo, feci, factum, 3, v. a. and n.; in pass.: fio, factus, fieri ( imper. usually fac, but the arch form face is freq., esp. in Plaut. and Ter., as Plaut. As. prol. 4; 1, 1, 77; id. Aul. 2, 1, 30; id. Cist. 2, 1, 28; id. Ep. 1, 1, 37; 2, 2, 117; id. Most. 3, 2, 167 et saep.; Ter. And. 4, 1, 57; 4, 2, 29; 5, 1, 2; 14; id. Eun. 1, 2, 10 al.; Cato, R. R. 23, 1; 26; 32 al.; Cat. 63, 78; 79; 82; Ov. Med. fac. 60; Val. Fl. 7, 179 al.; futur. facie for faciam, Cato ap. Quint. 1, 7, 23; cf. dico, init., and the letter e:I.faxo,
Plaut. Am. 1, 1, 199; 2, 1, 42; 3, 3, 17; 3, 4, 14; 5, 1, 55 et saep.; Ter. And. 5, 2, 13; id. Eun. 2, 2, 54; 4, 3, 21 al.; Verg. A. 9, 154; 12, 316; Ov. M. 3, 271; 12, 594: faxim, Enn. ap. Non. 507, 23; Plaut. Am. 1, 3, 13; id. Aul. 3, 2, 6; 3, 5, 20 al.; Ter. And. 4, 4, 14; id. Heaut. 1, 2, 13:faxis,
Hor. S. 2, 3, 38; Sil. 15, 362: faxit, Lex Numae in Paul. ex Fest. s. v. ALIVTA, p. 6 Mull.; Fragm. XII. Tab. ap. Gell. 20, 1, 12; Plaut. Capt. 3, 4, 90; 3, 5, 54; id. Cas. 3, 5, 6 al.; Ter. Heaut. 1, 2, 24; id. Phorm. 3, 3, 21:faximus,
Plaut. Truc. 1, 1, 40: faxitis, an old form in Liv. 23, 11, 2; 25, 12, 10; 29, 27, 3:faxint,
Plaut. Am. 2, 1, 85; id. Aul. 2, 1, 27; 2, 2, 79 al.; Ter. Heaut. 1, 1, 109; id. Hec. 1, 2, 27; 3, 2, 19; Cic. Verr. 2, 3, 35, § 81; id. Fam. 14, 3, 3.—In pass. imper.:fi,
Plaut. Curc. 1, 1, 87; Hor. S. 2, 5, 38; Pers. 1, 1, 39:fite,
Plaut. Curc. 1, 1, 89 al. — Indic.: facitur, Nigid. ap. Non. 507, 15: fitur, Cato ap. Prisc. p. 789:fiebantur,
id. ib.: fitum est, Liv. Andron. ap. Non. 475, 16.— Subj.: faciatur, Titin. ib.— Inf.: fiere, Enn. ap. Charis. p. 75 P.; Ann. v. 15, ed. Vahl.; Laev. ap. Gell. 19, 7, 10.—On the long i of fit, v. Ritschl, prol. p. 184, and cf. Plaut. Capt. prol. 25: ut fit in bello) [prob. root bha-; Sanscr. bhasas, light; Gr. pha-, in phainô, phêmi; cf. fax, facetiae, facilis, Corss. Ausspr. 1, 423.—But Curt. refers facio to root the- (strengthened THEK), Griech. Etym. p. 64], to make in all senses, to do, perform, accomplish, prepare, produce, bring to pass, cause, effect, create, commit, perpetrate, form, fashion, etc. (cf. in gen.:ago, factito, reddo, operor, tracto): verbum facere omnem omnino faciendi causam complectitur, donandi, solvendi, judicandi, ambulandi, numerandi,
Dig. 50, 16, 218.Act.A.In gen.(α).With acc.: ut faber, cum quid aedificaturus est, non ipse facit materiam, sed ea utitur, quae sit parata, etc.... Quod si non est a deo materia facta, ne terra quidem et aqua et aer et ignis a deo factus est, Cic. N. D. Fragm. ap. Lact. 2, 8 (Cic. ed. Bait. 7, p. 121):(β).sphaera ab Archimede facta,
Cic. Rep. 1, 14:fecitque idem et sepsit de manubiis comitium et curiam,
id. ib. 2, 17:aedem,
id. ib. 2, 20:pontem in Arari faciundum curat,
Caes. B. G. 1, 13, 1:castra,
id. ib. 1, 48, 2; Cic. Fam. 15, 4, 4:faber vasculum fecit,
Quint. 7, 10, 9:classem,
Caes. B. G. 4, 21, 4:cenas et facere et obire,
Cic. Att. 9, 13, 6:ignem lignis viridibus,
id. Verr. 2, 1, 17, § 45:poema,
to compose, id. Pis. 29, 70:carmina,
Juv. 7, 28:versus,
id. 7, 38:sermonem,
Cic. Fam. 9, 8, 1; cf.litteram,
id. Ac. 2, 2, 6: ludos, to celebrate, exhibit = edere, id. Rep. 2, 20; id. Att. 15, 10;also i. q. ludificari,
Plaut. Capt. 3, 4, 47:sementes,
i. e. to sow, Caes. B. G. 1, 3, 1:messem,
Col. 2, 10, 28:pecuniam,
to make, acquire, Cic. Verr. 2, 2, 6, § 17:manum (with parare copias),
to collect, prepare, id. Caecin. 12, 33; so,cohortes,
Caes. B. C. 3, 87, 4:exercitum,
Vell. 2, 109, 2; and:auxilia mercede,
Tac. A. 6, 33:iter,
Cic. Att. 3, 1; id. Planc. 26, 65; id. Div. 1, 33, 73 et saep.; cf.also the phrases: aditum sibi ad aures,
Quint. 4, 1, 46:admirationem alicujus rei alicui,
to excite, Liv. 25, 11, 18; Sen. Ep. 115:aes alienum,
Cic. Att. 13, 46, 4; Liv. 2, 23, 5; Sen. Ep. 119, 1:alienationem disjunctionemque,
Cic. Lael. 21, 76:animum alicui,
Liv. 25, 11, 10:arbitrium de aliquo,
to decide, Hor. C. 4, 7, 21;opp. arbitrium alicui in aliqua re,
i. e. to leave the decision to one, Liv. 43, 15, 5:audaciam hosti,
id. 29, 34, 10:audientiam orationi,
Cic. Div. in Caecil. 13, 42:auspicium alicui,
Liv. 1, 34, 9; Hor. Ep. 1, 1, 86:auctoritatem,
Cic. de Imp. Pomp. 15, 43:bellum,
Cic. Off. 1, 11, 35; Caes. B. G. 3, 29, 2:multa bona alicui,
Plaut. Poen. 5, 4, 46:castra,
to pitch, Tac. H. 5, 1:caulem,
to form, Col. Arb. 54:clamores,
to make, raise, Cic. Brut. 95, 326:cognomen alicui,
to give, Liv. 1, 3, 9:commercium sermonis,
id. 5, 15, 5:concitationes,
Caes. B. C. 3, 106 fin.:conjurationes,
to form, id. B. G. 4, 30 fin.:consuetudinem alicui cum altero,
Cic. Fam. 13, 23, 1:consilia alicui,
Liv. 35, 42, 8:contentionem cum aliquo,
Cic. Off. 1, 38, 137:controversiam,
to occasion, id. Or. 34, 121:convicium magnum alicui,
id. Fam. 10, 16, 1:copiam pugnandi militibus,
Liv. 7, 13, 10:corpus,
to grow fat, corpulent, Cels. 7, 3 fin.; Phaedr. 3, 7, 5:curam,
Tac. A. 3, 52:damnum,
to suffer, Cic. Brut. 33, 125:detrimentum,
id. Verr. 2, 4, 9, § 20:desiderium alicujus, rei alicui,
Liv. 3, 34, 7; 7, 24, 10:dicta,
Ov. F. 2, 375; 3, 515:difficultatem,
Quint. 10, 3, 10 and 16:discordiam,
to cause, Tac. H. 3, 48:discrimen,
Quint. 7, 2, 14; 11, 1, 43:disjunctionem (with alienationem),
Cic. Lael. 21, 76:dolorem alicui,
id. Att. 11, 8, 2:dulcedinem,
Sen. Ep. 111:eloquentiam alicui (ira),
Quint. 6, 2, 26:epigramma,
to write, Cic. Arch. 10, 25:errorem,
Sen. Ep. 67:eruptiones ex oppido,
Caes. B. C. 2, 2, 5:exemplum,
Quint. 5, 2, 2: exempla = edere or statuere, Plaut. Most. 5, 1, 66. exercitum, to raise, muster, Tac. A. 6, 33:exspectationem,
Quint. 9, 2, 23:facinus,
Plaut. Bacch. 4, 9, 1; Cic. Fin. 2, 29, 95; Tac. A. 12, 31:facultatem recte judicandi alicui,
Cic. Verr. 2, 2, 73, § 179:fallaciam,
Ter. And. 1, 8, 7:famam ingenii,
Quint. 11, 2, 46:fastidium,
Liv. 3, 1, 7:favorem alicui,
id. 42, 14, 10; Quint. 4, 1, 33:fidem alicui,
Cic. Cat. 3, 2, 4; id. Att. 7, 8, 1; Quint. 6, 2, 18:finem,
Cic. Att. 16, 16, 16; id. Rep. 2, 44:formidinem,
to excite, Tac. H. 3, 10:fortunam magnam (with parare),
Liv. 24, 22, 9:fraudem,
Plaut. Mil. 2, 2, 9; Cic. Att. 4, 12:fugam fecerunt, stronger than fugerunt,
Liv. 8, 9, 12 Weissenb.; Sall. J. 53, 3;but: cum fugam in regia fecisset (sc. ceterorum),
Liv. 1, 56, 4; so,fugam facere = fugare,
id. 21, 5, 16; 21, 52, 10:fugam hostium facere,
id. 22, 24, 8; 26, 4, 8 al.:gestum vultu,
Quint. 11, 3, 71:gradum,
Cic. de Or. 2, 61, 249; id. Verr. 2, 2, 1, § 3; Quint. 3, 6, 8:gratiam alicujus rei,
Liv. 3, 56, 4; 8, 34, 3:gratulationem alicui,
Cic. Fam. 11, 18, 3; Sen. Ep. 6:gratum alicui,
Ter. Eun. 4, 4, 56; Cic. Rep. 1, 21; cf.:gratissimum alicui,
id. Fam. 7, 21 fin.:histrioniam,
Plaut. Am. prol. 152:homicidium,
to commit, Quint. 5, 9, 9:hospitium cum aliquo,
Cic. Balb. 18, 42:imperata,
Caes. B. G. 2, 3, 3:impetum in hostem,
Cic. Fin. 1, 10, 34; Liv. 25, 11, 2:incursionem,
Liv. 3, 38, 3:indicium,
Cic. Verr. 2, 1, 57, § 150:inducias,
id. Phil. 8, 7, 20:initium,
to begin, id. Agr. 2, 29, 79; cf.:initia ab aliquo,
id. Rep. 1, 19:injuriam,
id. ib. 3, 14 (opp. accipere); Caes. B. G. 1, 36, 4; Quint. 3, 6, 49; 10, 1, 115:insidias alicui,
Cic. Mil. 9, 23:iram,
Quint. 6, 1, 14:jacturam,
Cic. Off. 3, 23, 89; id. Fin. 2, 24, 79; Caes. B. G. 7, 77, 7:judicium,
Cic. Att. 7, 23, 2:judicatum,
to execute, id. Fl. 20, 48:jus alicui,
Liv. 32, 13, 6:jussa,
Ov. F. 1, 379:laetitiam,
Cic. Fin. 1, 7, 25:largitiones,
id. Tusc. 3, 20, 48:locum poetarum mendacio,
Curt. 3, 1, 4:locum alicui rei,
Cels. 2, 14 fin.; 7, 4, 3; Curt. 4, 11, 8; Sen. Ep. 91, 13 et saep.:longius,
Cic. Leg. 1, 7, 22 al.:valde magnum,
id. Q. Fr. 1, 2, 2, § 7:medicinam alicui,
to administer, id. Fam. 14, 7:memoriam,
Quint. 11, 2, 4:mentionem,
Cic. Q. Fr. 2, 11, 2:metum,
to excite, Tac. A. 6, 36:turbida lux metum insidiarum faciebat,
suggested, Liv. 10, 33, 5:metum alicui,
id. 9, 41, 11:missum aliquem,
Cic. Verr. 2, 3, 58, § 134:modum irae,
Liv. 4, 50, 4:moram,
Cic. Att. 16, 2, 1; Plaut. Most. 1, 1, 72:morem alicujus rei sibi,
Liv. 35, 35, 13:motus,
id. 28, 46, 8: multam alicui, Cato ap. Gell. 11, 1, 6:munditias,
id. R. R. 2, 4:mutationem,
Cic. Sest. 12, 27; id. Off. 1, 33, 120:multa alicui,
id. Q. Fr. 3, 1, 5, § 16:naufragium,
to suffer, id. Fam. 16, 9, 1:negotium alicui,
to give to do, make trouble for, Quint. 5, 12, 13; Just. 21, 4, 4:nomen alicui,
Liv. 8, 15, 8; cf.nomina,
to incur debts, Cic. Off. 3, 14, 59:odium vitae,
Plin. 20, 18, 76, § 199:officium suum,
Ter. Phorm. 4, 5, 12:omnia amici causa,
Cic. Lael. 10, 35; id. Fam. 5, 11, 2:opinionem alicui,
id. Div. in Caecil. 14, 45:orationem,
id. de Or. 1, 14, 63; id. Brut. 8, 30; id. Or. 51, 172:otia alicui,
to grant, Verg. E. 1, 6:pacem,
to conclude, Cic. Off. 3, 30, 109:pecuniam ex aliqua re,
id. Verr. 2, 2, 6, § 17:periculum,
Ter. Eun. 3, 2, 23; id. Heaut. 2, 1, 9; Tac. A. 13, 33; 16, 19; Sall. C. 33, 1: perniciem alicui, to cause, = parare, Tac. H. 2, 70:planum,
Cic. Rosc. Am. 19, 54:potestatem,
id. Cat. 3, 5, 11; id. Rep. 2, 28:praedam,
Caes. B. G. 4, 34, 5; Cic. Verr. 2, 1, 60, § 156; Plaut. Poen. 3, 6, 8:praedas ab aliquo,
Nep. Chabr. 2, 2:proelium,
to join, Caes. B. G. 1, 13; Cic. Deiot. 5, 13; Liv. 25, 1, 5; Tac. H. 4, 79; id. A. 12, 40:promissum,
Cic. Off. 3, 25, 95:pudorem,
Liv. 3, 31, 3:ratum,
id. 28, 39, 16:rem,
Ter. Ad. 2, 2, 12:reum,
to accuse, Cic. Verr. 2, 2, 38: risum, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 9, 1; Quint. 6, 1, 40; 48:scelus,
to commit, Tac. H. 1, 40:securitatem alicui,
Liv. 36, 41, 1:sermonem,
Cic. Verr. 2, 1, 26, § 66:significationem ignibus,
Caes. B. G. 2, 33, 3:silentium,
Liv. 24, 7, 12:somnum,
to induce, Juv. 3, 282:spem,
Cic. Att. 3, 16; Liv. 30, 3, 7:spiritus,
id. 30, 11, 3:stercus,
Col. 2, 15:stipendia,
Sall. J. 63, 3; Liv. 3, 27, 1; 5, 7, 5:stomachum alicui,
Cic. Att. 5, 11, 2; id. Fam. 1, 9, 10:suavium alicui,
Plaut. As. 4, 1, 53:suspicionem,
Cic. Fl. 33, 83:taedium alicujus rei,
Liv. 4, 57, 11:terrorem iis,
to inflict, id. 10, 25, 8:timorem,
to excite, id. 6, 28, 8:mihi timorem,
Cic. Fam. 10, 18, 2:totum,
Dig. 28, 5, 35:transitum alicui,
Liv. 26, 25, 3:turbam,
Ter. Eun. 4, 1, 2:urinam,
Col. 6, 19:usum,
Quint. 10, 3, 28:vadimonium,
Cic. Quint. 18, 57:verbum, verba,
to speak, talk, id. Verr. 2, 4, 65, § 147:verbum,
to invent, id. Fin. 3, 15, 51:versus,
id. Q. Fr. 3, 5:vestigium,
id. Rab. Post. 17, 47: viam [p. 717] sibi, Liv. 3, 5, 6:vim alicui or in aliquem,
id. 38, 24, 4; 3, 5, 5:vires,
to get, acquire, Quint. 10, 3, 3:vitium,
Cic. Top. 3, 15 al. —With ut, ne, quin, or the simple subj.:(γ).faciam, ut ejus diei locique meique semper meminerit,
Plaut. Capt. 4, 2, 20:facere ut remigret domum,
id. Pers. 4, 6, 3; id. Capt. 3, 4, 78; 4, 2, 77:ea, quantum potui, feci, ut essent nota nostris,
Cic. Ac. 1, 2, 8:facito, ut sciam,
id. Att. 2, 4, 4:non potuisti ullo modo facere, ut mihi illam epistolam non mitteres,
id. ib. 11, 21, 1:si facis ut patriae sit idoneus,
Juv. 14, 71:ut nihil ad te dem litterarum facere non possum,
Cic. Ac. 8, 14, 1; for which, with quin:facere non possum, quin ad te mittam,
I cannot forbear sending, id. ib. 12, 27, 2:fecisti, ut ne cui maeror tuus calamitatem afferret,
id. Clu. 60, 168:fac, ne quid aliud cures,
id. Fam. 16, 11, 1:domi assitis, facite,
Ter. Eun. 3, 2, 53:fac fidele sis fidelis,
Plaut. Capt. 2, 3, 79:fac cupidus mei videndi sis,
Cic. Fam. 5, 21, 5:fac cogites,
id. ib. 11, 3, 4.—In pass.:fieri potest, ut recte quis sentiat, etc.,
Cic. Tusc. 1, 3, 6: potest fieri, ut iratus dixerit, etc., Crass. ap. Cic. de Or. 2, 70, 285:nec fieri possit, ut non statim alienatio facienda sit,
id. Lael. 21, 76; so with ut non, id. Verr. 2, 2, 77, § 190 (Zumpt, Gram. § 539).—With inf. = efficere, curare, to cause (rare):(δ).nulla res magis talis oratores videri facit,
Cic. Brut. 38, 142; Pall. 6, 12:aspectus arborum macrescere facit volucres inclusas,
Varr. R. R. 3, 5, 3; Sall. Fragm. ap. Sen. Ep. 114:qui nati coram me cernere letum Fecisti,
Verg. A. 2, 539; Ov. H. 17, 174:mel ter infervere facito,
Col. 12, 38, 5 (perh. also in Ov. H. 6, 100, instead of favet, v. Loers. ad h. l.; cf. infra, B. 4.).—Absol.:B.ego plus, quam feci, facere non possum,
Cic. Fam. 11, 14, 3:faciam, ut potero, Laeli,
id. de Sen. 3, 7; cf. id. Rep. 1, 24:noli putare, pigritia me facere, quod non mea manu scribam,
id. Att. 16, 15, 1; so,facere = hoc or id facere,
Lucr. 4, 1112 (cf. Munro ad loc.); 1153: vereor ne a te rursus dissentiam. M. Non facies, Quinte, Cic. Leg. 3, 15, 33;so after scribam,
id. Att. 16, 16, 15:nominaverunt,
id. Rep. 2, 28, 50;after disserere: tu mihi videris utrumque facturus,
id. ib. 2, 11, 22;after fingere: ut facit apud Platonem Socrates,
id. ib.:necesse erit uti epilogis, ut in Verrem Cicero fecit,
Quint. 6, 1, 54:qui dicere ac facere doceat,
id. 2, 3, 11:faciant equites,
Juv. 7, 14; Liv. 42, 37, 6:petis ut libellos meos recognoscendos curem. Faciam,
Plin. Ep. 4, 26, 1; 5, 1, 4 et saep. (cf. the use of facio, as neutr., to resume or recall the meaning of another verb, v. II. E. infra; between that use and this no line can be drawn).In partic.1.With a double object, to make a thing into something, to render it something:2.senatum bene firmum firmiorem vestra auctoritate fecistis,
Cic. Phil. 6, 7, 18:te disertum,
id. ib. 2, 39 fin.:iratum adversario judicem,
id. de Or. 1, 51, 220:heredem filiam,
to appoint, constitute, id. Verr. 2, 1, 43, § 111:aliquem regem,
Just. 9, 6:aliquem ludos,
Plaut. Aul. 2, 2, 75:aliquem absentem rei capitalis reum,
Cic. Verr. 2, 2, 38, § 93:animum dubium,
id. de Imp. Pomp. 10, 27:injurias irritas,
id. Verr. 2, 2, 26, § 63:vectigalia sibi deteriora,
Caes. B. G. 1, 36, 4:hi consules facti sunt,
Cic. de Sen. 5, 14:disciplina doctior facta civitas,
id. Rep. 2, 19:di ex hominibus facti,
id. ib. 2, 10; cf.:tua virtute nobis Romanos ex amicis amicissimos fecisti,
Sall. J. 10, 2.—In pass.:quo tibi sumere depositum clavum fierique tribuno?
to become a tribune, Hor. S. 1, 6, 25.—to value, esteem, regard a person or thing in any manner (like the Engl. make, in the phrase to make much of).—Esp. with gen. pretii:3.in quo perspicere posses, quanti te, quanti Pompeium, quem unum ex omnibus facio, ut debeo, plurimi, quanti Brutum facerem,
Cic. Fam. 3, 10, 2:te quotidie pluris feci,
id. ib. 3, 4, 2:voluptatem virtus minimi facit,
id. Fin. 2, 13, 42:dolorem nihili facere,
to care nothing for, to despise, id. ib. 27, 88:nihili facio scire,
Plaut. Pers. 2, 2, 42:negat se magni facere, utrum, etc.,
Quint. 11, 1, 38:parum id facio,
Sall. J. 85, 31: si illi aliter nos faciant quam aequum sit. Plaut. Stich. 1, 1, 43.—With gen., to make a thing the property of a person, subject it to him: omnia, quae mulieris fuerunt, viri fiunt, Cic. Top. 4, 23.—Esp.: facere aliquid dicionis alicujus, to reduce to subjection under a person or power:4.omnem oram Romanae dicionis fecit,
Liv. 21, 60, 3:dicionis alienae facti,
id. 1, 25, 13; 5, 27, 14; cf.: ut munus imperii beneficii sui faceret, to make it ( seem) his own bounty, Just. 13, 4, 9:ne delecto imperatore alio sui muneris rempublicam faceret,
Tac. A. 15, 52.—To represent a thing in any manner, to feign, assert, say. —Constr. with acc. and adj. or part., or with acc. and inf.(α).Acc. and part.:(β).in eo libro, ubi se exeuntem e senatu et cum Pansa colloquentem facit,
id. Brut. 60, 218:Xenophon facit... Socratem disputantem,
id. N. D. 1, 12, 31; cf.:ejus (Socratis) oratio, qua facit eum Plato usum apud judices,
id. Tusc. 1, 40 fin. al.—Acc. and inf.:(γ).qui nuper fecit servo currenti in via decesse populum,
Ter. Heaut. prol. 31:fecerat et fetam procubuisse lupam,
Verg. A. 8, 630; cf. Ov. M. 6, 109, v. Bach ad h. l.:poetae impendere apud inferos saxum Tantalo faciunt,
Cic. Tusc. 4, 16, 35:quem (Herculem) Homerus apud inferos conveniri facit ab Ulixe,
id. N. D. 3, 16, 41:Plato construi a deo mundum facit,
id. ib. 1, 8, 19:Plato Isocratem laudari fecit a Socrate,
id. Opt. Gen. 6, 17; id. Brut. 38, 142:M. Cicero dicere facit C. Laelium,
Gell. 17, 5, 1:caput esse faciunt ea, quae perspicua dicunt,
Cic. Fia. 4, 4, 8, v. Madv. ad h. l.—In double construction:5.Polyphemum Homerus cum ariete colloquentem facit ejusque laudare fortunas,
Cic. Tusc. 5, 39 fin. —To make believe, to pretend:6.facio me alias res agere,
Cic. Fam. 15, 18:cum verbis se locupletem faceret,
id. Fl. 20:me unum ex iis feci, qui, etc.,
id. Planc. 27, 65.—Hypothetically in the imper. fac, suppose, assume:7.fac, quaeso, qui ego sum, esse te,
Cic. Fam. 7, 23, 1; cf.:fac potuisse,
id. Phil. 2, 3, 5:fac animos non remanere post mortem,
id. Tusc. 1, 34, 82; 1, 29, 70:fac velit,
Stat. Ach. 2, 241:fac velle,
Verg. A. 4, 540.—In mercant. lang., to practise, exercise, follow any trade or profession:8.cum mercaturas facerent,
Cic. Verr. 2, 5, 28, § 72:naviculariam,
id. ib. 2, 5, 18, §46: argentariam,
id. ib. 2, 5, 49, § 155; id. Caecin. 4, 10:topiariam,
id. Q. Fr. 3, 1, 2, § 5:haruspicinam,
id. Fam. 6, 18, 1:praeconium,
id. ib.; so,piraticam,
id. Post. Red. in Sen. 5, 11:medicinam,
Phaedr. 1, 14, 2.—In relig. lang., like the Gr. rhezein, to perform or celebrate a religious rite; to offer sacrifice, make an offering, to sacrifice:9.res illum divinas apud eos deos in suo sacrario quotidie facere vidisti,
Cic. Verr. 2, 4, 8, § 18:sacra pro civibus,
id. Balb. 24, 55:sacrificium publicum,
id. Brut. 14, 56.— Absol.:a sacris patriis Junonis Sospitae, cui omnes consules facere necesse est, consulem avellere,
Cic. Mur. 41, 90.—With abl.:cum faciam vitula pro frugibus,
Verg. E. 3, 77:catulo,
Col. 2, 22, 4.— Pass. impers.:cum pro populo fieret,
Cic. Att. 1, 13, 3:quibus diis decemviri ex libris ut fieret, ediderunt,
Liv. 37, 3, 5.—In gram., to make, form in inflecting:10.cur aper apri et pater patris faciat?
Quint. 1, 6, 13; so id. 14; 15; 27; cf.:sic genitivus Achilli et Ulixi fecit,
id. 1, 5, 63; 1, 6, 26:eadem (littera) fecit ex duello bellum,
id. 1, 4, 15.—In late Lat., (se) facere aliquo, to betake one's self to any place:11.intra limen sese facit,
App. 5, p. 159, 25;without se: homo meus coepit ad stelas facere,
Petr. 62:ad illum ex Libya Hammon facit,
Tert. Pall. 3.—Peculiar phrases.a.Quid faciam (facias, fiet, etc.), with abl., dat., or (rare) with de, what is to be done with a person or thing? quid hoc homine facias? Cic. Sest. 13, 29; id. Verr. 2, 2, 16, § 40:b.nescit quid faciat auro,
Plaut. Bacch. 2, 3, 100:quid tu huic homini facias?
Cic. Caecin. 11, 30; cf.:quid enim tibi faciam,
id. Att. 7, 3, 2: quid faceret huic conclusioni, i. e. how should he refute, etc., id. Ac. 2, 30, 96:quid facias illi?
Hor. S. 1, 1, 63:miserunt Delphos consultum quidnam facerent de rebus suis,
Nep. Them. 2: quid fecisti scipione? what have you done with the stick? or, what has become of it? Plaut. Cas. 5, 4, 6; cf. id. ib. 5, 4, 9.—In pass.:quid Tulliola mea fiet?
Cic. Fam. 14, 4, 3:quid illo fiet? quid me?
id. Att. 6, 1, 14:quid fiet artibus?
id. Ac. 2, 33, 107:quid mihi fiet?
Ov. A. A. 1, 536:quid de illa fiet fidicina igitur?
Plaut. Ep. 1, 2, 48: de fratre quid fiet? Ter. Ad. 5, 9, 39.— Absol.:quid faciat Philomela? fugam custodia claudit?
Ov. M. 6, 572:quid facerem? neque servitio me exire licebat, etc.,
Verg. E. 1, 41 al. —Fit, factum est aliquo or aliqua re, it happens to, becomes of a person or thing:(β).volo Erogitare, meo minore quid sit factum filio,
Plaut. Capt. 5, 1, 32:nec quid deinde iis (elephantis) factum sit, auctores explicant,
Plin. 8, 6, 6, § 17:quid eo est argento factum?
Plaut. Most. 3, 1, 106.—Hence,Esp., si quid factum sit aliquo, if any thing should happen to one (i. q. si quid acciderit humanitus), euphemistically for if one should die:c.si quid eo factum esset, in quo spem essetis habituri?
Cic. de Imp. Pomp. 20, 59; cf.:eum fecisse aiunt, sibi quod faciendum fuit,
Plaut. Poen. 5, 1, 23. —Ut fit, as it usually happens, as is commonly the case:d.praesertim cum, ut fit, fortuito saepe aliquid concluse apteque dicerent,
Cic. Or. 53, 177:queri, ut fit, incipiunt,
id. Verr. 2, 2, 23, § 56:dum se uxor, ut fit, comparat,
id. Mil. 10, 28:fecit statim, ut fit, fastidium copia,
Liv. 3, 1, 7.—Fiat, an expression of assent, so be it! very good! fiat, geratur mos tibi, Plaut. Ps. 1, 5, 146; id. As. 1, 1, 27; id. Am. 2, 2, 138; id. Most. 4, 3, 44 al.—e. 12.In certain phrases the ellipsis of facere is common, e. g. finem facere:II.Quae cum dixisset, Cotta finem,
Cic. N. D. 3, 40, 94; id. Fin. 4, 1 init. —With nihil aliud quam, quid alium quam, nihil praeterquam, which often = an emphatic Engl. only (but not in Cic.):Tissaphernes nihil aliud quam bellum comparavit,
Nep. Ages. 2:per biduum nihil aliud quam steterunt parati,
Liv. 34, 46; Suet. Caes. 20; id. Aug. 83; Liv. 2, 63; 4, 3; 3, 26.—So with nihil amplius quam, nihil prius quam, nihil minus quam, Liv. 26, 20; 35, 11; Suet. Dom. 3.Neutr.A.With adverbs, to do, deal, or act in any manner:B.recta et vera loquere, sed neque vere neque recte adhuc Fecisti umquam,
Plaut. Capt. 5, 2, 7;v. recte under rego: bene fecit Silius, qui transegerit,
Cic. Att. 12, 24, 1:seu recte seu perperam,
to do right or wrong, id. Quint. 8, 31:Dalmatis di male faciant,
id. Fam. 5, 11 fin.:facis amice,
in a friendly manner, id. Lael. 2, 9; cf.:per malitiam,
maliciously, id. Rosc. Com. 7, 21:humaniter,
id. Q. Fr. 2, 1, 1:imperite,
id. Leg. 1, 1, 4:tutius,
Quint. 5, 10, 68:voluit facere contra huic aegre,
Ter. Eun. 4, 1, 10: bene facere, to profit, benefit (opp. male facere, to hurt, injure), Ter. Ad. 5, 8, 25; 5, 7, 19; Plaut. Most. 3, 2, 22; id. Capt. 5, 2, 23; v. also under benefacio and benefactum.—Facere cum or ab aliquo, to take part with one, to side with one; and opp. contra (or adversus) aliquem, to take part against one:C.si respondisset, idem sentire et secum facere Sullam,
Cic. Sull. 13, 36; cf.:cum illo consulem facere,
id. Att. 6, 8, 2; and:secum consules facere,
id. Planc. 35, 86:auctoritatem sapientissimorum hominum facere nobiscum,
id. Caecin. 36, 104; cf.:rem et sententiam interdicti mecum facere fatebatur,
id. ib. 28, 79:cum veritas cum hoc faciat,
is on his side, id. Quint. 30, 91:commune est, quod nihilo magis ab adversariis quam a nobis facit,
id. Inv. 1, 48, 90:omnes damnatos, omnes ignominia affectos illac (a or cum Caesare) facere,
id. Att. 7, 3, 5:quae res in civitate duae plurimum possunt, eae contra nos ambae faciunt in hoc tempore,
id. Quint. 1, 1:neque minus eos cum quibus steterint quam adversus quos fecerint,
Nep. Eum. 8, 2:cum aliquo non male facere,
to be on good terms with, Ov. Am. 3, 762.—In late Lat. facere cum aliqua = vivere cum aliqua, to live in matrimony, to be married, Inscr. Orell. 4646. —D.Ad aliquid, alicui, or absol., to be good or of use for any thing; to be useful, of service:E.chamaeleon facit ad difficultatem urinae,
Plin. 22, 18, 21, § 46; Scrib. Comp. 122:ad talem formam non facit iste locus,
Ov. H. 16, 190; cf. id. ib. 6, 128; id. Am. 1, 2, 16 al.:radix coronopi coeliacis praeclare facit,
Plin. 22, 19, 22, § 48; so with dat., Plin. Val. 2, 1; Prop. 3 (4), 1, 20:facit autem commode ea compositio, quam, etc.,
Col. 7, 5, 7; 8, 17, 13:nec caelum, nec aquae faciunt, nec terra, nec aurae,
do not benefit me, Ov. Tr. 3, 8, 23:mire facit in peroratione confessio,
Quint. 11, 3, 173; 171; cf. with a subject-clause: plurimum facit, totas diligenter [p. 718] nosse causas, id. 6, 4, 8: ad aliquid or alicui signifies also to suit, fit:non faciet capiti dura corona meo,
Prop. 3, 1, 19; cf. Ov. H. 16, 189.—Like the Gr. poiein or dran, and the Engl. to do, instead of another verb (also for esse and pati):F.factum cupio (sc. id esse),
Plaut. Truc. 4, 4, 24:factum volo,
id. Bacch. 3, 3, 91; id. Most. 3, 2, 104:an Scythes Anacharsis potuit pro nihilo pecuniam ducere, nostrates philosophi facere non potuerunt?
Cic. Tusc. 5, 32, 90:nihil his in locis nisi saxa et montes cogitabam: idque ut facerem, orationibus inducebar tuis,
id. Leg. 2, 1, 2; cf.:Demosthenem, si illa pronuntiare voluisset, ornate splendideque facere potuisse,
id. Off. 1, 1 fin.; and:cur Cassandra furens futura prospiciat, Priamus sapiens hoc idem facere nequeat?
id. Div. 1, 39, 85; so id. Ac. 2, 33, 107; id. Att. 1, 16, 13; Planc. ap. Cic. Fam. 10, 18, 2; Nep. Chabr. 3, 4; 4, 3 al.:vadem te ad mortem tyranno dabis pro amico, ut Pythagoreus ille Siculo fecit tyranno (here also with the case of the preceding verb),
Cic. Fin. 2, 24 fin. (v. Madv. ad h. l. p. 278):jubeas (eum) miserum esse, libenter quatenus id facit (i. e. miser est),
what he is doing, Hor. S. 1, 1, 64:in hominibus solum existunt: nam bestiae simile quiddam faciunt (i. q. patiuntur or habent),
Cic. Tusc. 4, 14; so,ne facias quod Ummidius quidam (= ne idem experiaris, ne idem tibi eveniat),
Hor. S. 1, 1, 94. —Facere omitted, especially in short sentences expressing a judgment upon conduct, etc.:1.at stulte, qui non modo non censuerit, etc.,
Cic. Off. 3, 27, 101.—Hence,factus, a, um, P. a.A.As adjective ante-class. and very rare:B.factius nihilo facit, sc. id, i. e. nihilo magis effectum reddit,
is no nearer bringing it about, Plaut. Trin. 2, 3, 6; cf. Lorenz ad loc.—Far more freq.,In the neutr. as subst.: factum, i ( gen. plur. factum, Enn. ap. Cic. Div. 1, 31, 66 Trag. 81), that which is done, a deed, act, exploit, achievement (syn.: res gestae, facinus).1.In gen.:2.depingere,
Ter. Phorm. 1, 5, 38:facere factum,
Plaut. Truc. 2, 7, 5; id. Mil. 3, 1, 139:dicta et facta,
Ter. Eun. 5, 4, 19; id. Heaut. 4, 5, 12:opus facto est,
id. Phorm. 4, 5, 4:ecquod hujus factum aut commissum non dicam audacius, sed, etc.,
Cic. Sull. 26, 72: meum factum probari abs te triumpho gaudio, Caes. ap. Cic. Att. 9, 16, A. 1;14, 9, 2: quod umquam eorum in re publica forte factum exstitit?
id. ib. 8, 14, 2:praeclarum atque divinum,
id. Phil. 2, 44, 114:egregium,
id. Fam. 10, 16, 2; id. Cael. 10, 23:factum per se improbabile,
Quint. 7, 4, 7; 6, 1, 22:illustre,
Nep. Arist. 2, 2; cf.:illustria et gloriosa,
Cic. Fin. 1, 11, 37:forte,
id. Att. 8, 14, 2:dira,
Ov. M. 6, 533:nefanda,
id. H. 14, 16 al.; but also with the adv.:recte ac turpiter factum,
Caes. B. G. 7, 80, 5; cf.:multa huius (Timothei) sunt praeclare facta sed haec maxime illustria,
Nep. Timoth. 1, 2;v. Zumpt, Gram. § 722, 2: dimidium facti, qui coepit, habet,
Hor. Ep. 1, 2, 40:quo facto aut dicto adest opus,
Plaut. Am. 1, 1, 15 et saep.:famam extendere factis,
Verg. A. 10, 468: non hominum video. non ego facta boum, doings, i. e. works, Ov. H. 10, 60.—In partic., bonum factum, like the Gr. agathê tuchê, a good deed, i. e. well done, fortunate (ante-class. and post-Aug.):* 2.bonum factum'st, edicta ut servetis mea,
Plaut. Poen. prol. 16; cf. id. ib. 44; cf.:hoc factum est optimum, ut, etc.,
id. Ps. 1, 2, 52:majorum bona facta,
Tac. A. 3, 40; cf. id. ib. 3, 65. —At the commencement of edicts, Suet. Caesar, 80; id. Vit. 14; Aur. Vict. Vir. Ill. 49, 17; Tert. Pudic. 1.—(But in the class. per. factum in this sense is a participle, and is construed with an adv.:bene facta,
Sall. C. 8, 5; id. J. 85, 5; Cic. Tusc. 2, 26, 64:recte, male facta,
id. Off. 2, 18, 62:male facto exigua laus proponitur,
id. Leg. Agr. 2, 2, 5; id. Brut. 43, 322; Quint. 3, 7, 13; cf. Krebs, Antibarb. p. 460).—facteon, a word jestingly formed by Cicero, after the analogy of the Greek, for faciendum: quare, ut opinor, philosophêteon, id quod tu facis, et istos consulatus non flocci facteon, Cic. Att. 1, 16, 13 Orell. N. cr. (for facteon, Ernesti has eateon). -
99 fere
fĕrē and fermē ( fĕrĕ, Aus. Epigr. 10, 5, 5), adv. [Sanscr. dhar-, dhar-ami, to bear, support; Gr. root, thra-, in thrênus, stool, thronos, seat; Lat. firmus; cf.: forma, forum. Ferme is perh. a sup. form for ferime, v. Rib. Lat. Part. p. 6 sq. Erroneously, Varr.: ferme dicitur quod nunc fere: utrumque dictum a ferendo, quod id quod fertur est in motu atque adventat, L. L. 7, § 92 Müll.], approximately, closely, in two senses.I.With the idea of approach predominant, nearly, almost, well-nigh, within a little, for the most part, about (esp. with words of number, quantity, multitude; cf.: plerumque, vulgo).a.Form fere:b.fere sexennis,
Plaut. Poen. 4, 2, 80:abhinc menses decem fere,
Ter. Hec. 5, 3, 24; cf.:fere abhinc annos quindecim,
id. Phorm. 5, 8, 28:fere in diebus paucis, quibus haec acta sunt, Chrysis vicina haec moritur,
soon, only a few days after, id. And. 1, 1, 77:quinta fere hora,
about the fifth hour, Cic. Pis. 6, 13:hora fere tertia,
id. Att. 14, 20, 1:tertia fere vigilia,
Caes. B. G. 4, 23, 1:sexcentos fere annos,
Cic. Rep. 1, 48:sexto decimo fere anno,
id. ib. 2, 33:anno fere ante, quam consul est declaratus,
id. ib. 1, 5:anno fere centesimo et quadragesimo post mortem Numae,
id. ib. 2, 15; cf.:anno trecentesimo et quinquagesimo fere post Romam conditam,
id. ib. 1, 16:decem fere annis post primos consules,
id. ib. 2, 32; cf.also: decessit fere post annum quartum quam, etc.,
Nep. Arist. 3 fin.:meus fere aequalis,
Cic. Brut. 48, 179; cf. id. Off. 3, 1, 1:ipsa Peloponnesus fere tota in mari est,
id. Rep. 2, 4, 8; cf.:totius fere Galliae legati ad Caesarem gratulatum convenerunt,
Caes. B. G. 1, 30, 1:totis fere a fronte et ab sinistra parte nudatis castris,
id. ib. 2, 23, 4:rerum omnium fere modus,
Cic. Rep. 6, 18; cf.:quam fere omnium constans et moderata ratio vitae,
id. Clu. 16, 46:ex omnibus fere partibus,
Caes. B. G. 7, 19:in reliquis fere rebus,
id. ib. 6, 13, 3:omnes fere,
Cic. Fam. 6, 10, 3; Caes. B. G. 2, 25, 1; 4, 20, 1; Nep. Arist. 2, 3; id. Chabr. 3, 4; Liv. 21, 60, 9; Suet. Caes. 87;and in the order fere omnes,
Caes. B. G. 5, 13, 1; 5, 23, 4:cujus disputationis fuit extremum fere de immortalitate animorum,
Cic. Lael. 4, 14; cf.: Phalereus ille Demetrius ultimus est fere ex Atticis. Quint. 10, 1, 80: cum fere e regione castris castra poneret, Caes. B. G. 7, 35, 1; id. ib. 3, 12, 1:plus fere,
Plaut. Truc. 1, 1, 45:semper fere,
Cic. de Or. 2, 6, 22:satis fere diximus,
id. Off. 1, 18, 60:tantum fere,
almost only, id. Rep. 2, 18 fin.:Lycurgus eadem vidit fere,
id. ib. 2, 23:haec fere,
id. ib. 1, 34 fin.; cf.:hoc fere ab reliquis differunt, quod,
in this chiefly, Caes. B. G. 6, 18, 3:haec fere dicere habui,
Cic. N. D. 3, 39, 93:haec erant fere, quae, etc.,
id. Fam. 12, 5 fin.; 12, 30 fin.; id. Att. 2, 16, 1; id. Or. 54, 182; id. Ac. 2, 32, 102:exposui fere non philosophorum judicia, sed, etc.,
id. N. D. 1, 16, 42; cf.:sic fere componendum, quomodo pronuntiandum erit,
Quint. 9, 4, 138:fere eodem pacto, quo,
Hor. Ep. 1, 6, 10:et fere apparet, quid in invidiam, etc.... dicendum sit,
Quint. 5, 12, 16.—Form ferme:II. a.hoc factum est ferme abhinc biennium,
Plaut. Bacch. 3, 2, 4; so,abhinc annos ferme L.,
Vell. 2, 90 fin.:nam ferme ante annos DCCCCL. floruit,
id. 1, 5, 3:intra XII. ferme annos,
id. 2, 11 fin.:duodequadragesimo ferme anno, ex quo regnare coeperat Tarquinius,
Liv. 1, 40:mille ferme delecti propugnatores onerariis imponuntur,
id. 30, 10; cf.:pars ferme dimidia,
id. 42, 51:a quo (flumine) aberat mons ferme milia viginti,
Sall. J. 48, 3; cf.:in tumulo quatuor ferme milia distante ab castris regiis consedit,
Liv. 30, 8:abest ab Carthagine quindecim milia ferme passuum locus,
id. 30, 9:ferme eadem omnia, quae, etc.,
Ter. Phorm. 5, 7, 21:cum ferme cunctos proceres cum honore nominavisset,
Tac. A. 3, 76:mihi quidem aetas acta est ferme,
for the most part, about, Plaut. Trin. 2, 2, 38.Form fere:b.domum revortor maestus atque animo fere conturbato,
quite distracted, Ter. Heaut. 1, 1, 69:quod statuas quoque videmus ornatu fere militari,
quite military, Cic. Off. 1, 18, 61:paria esse fere peccata,
quite equal, Hor. S. 1, 3, 96:etsi nobis, qui id aetatis sumus, evigilatum fere est, tamen, etc.,
entirely, sufficiently, Cic. Rep. 3, 29:cum circa hanc fere consultationem disceptatio omnis verteretur,
just on this debated point, Liv. 36, 7, 1: jamque fere, just now, Enn. ap. Non. 217, 11; and ap. Charis. p. 114 P. (Ann. v. 286 and 580 ed. Vahl.); Verg. A. 3, 135; 5, 327; 835; cf.: jam fere, Enn. ap. Non. 355, 17 (Trag. v. 201 ed. Vahl.); and: jam... fere, id. ap. Varr. L. L. 7, § 46 Müll. (Ann. v. 447 ed. Vahl.):sermo qui tum fere multis erat in ore,
just then, Cic. Lael. 1, 2.—Form ferme: circumvenire video ferme injuria, altogether wrong, Naev. ap. Varr. L. L. 7, § 92 Müll. (Rib. Trag. Fragm. p. 12); cf.: ferme aderant ratibus, just, Enn. ib. § 23 Müll. (Ann. v. 602 ed. Vahl.); so, quod ferme dirum in tempus cecidere Latinae, Cic. Poët. Div. 1, 11, 18; and:B.sed eum constabat virum esse ferme bonum,
Gell. 14, 2, 5:ferme ut quisque rem accurat suam, Sic ei procedunt post principia denique,
Plaut. Pers. 4, 1, 4; so,ferme ut pueri,
Ter. Hec. 3, 1, 32:jam ferme moriens me vocat,
just dying, id. And. 1, 5, 49.—In partic.1.With negatives, scarcely, hardly.a.(= vix, non facile.) Form fere:b.nihil aut non fere multum differre,
Cic. Brut. 40, 150:nemo fere saltat sobrius,
id. Mur. 6; id. de Or. 1, 25, 116:nihil fere intelligit,
id. Off. 3, 3, 15:non fere labitur,
id. Fin. 1, 6, 18:quod non fere ante auctumnum Elaver vado transiri solet,
Caes. B. G. 7, 35, 1:duo spondei non fere jungi patiuntur,
Quint. 9, 4, 101:in se dicere non est fere nisi scurrarum,
id. 6, 3, 82:denique ex bellica victoria non fere quemquam est invidia civium consecuta,
hardly any one, Cic. Sest. 23, 51:rationem sententiae suae non fere reddere,
id. Tusc. 1, 17, 38:nec adhuc fere inveni, qui, etc.,
id. Att. 7, 6, 1; cf.:quod non fere contingit, nisi, etc.,
id. Lael. 20, 72:nec rei fere sane amplius quicquam fuit,
Ter. Heaut. 1, 1, 3:in qua (disputatione) nihil fere, quod magno opere ad rationes omnium rerum pertineret, praetermissum puto,
Cic. Rep. 1, 8 fin.: tum est Cato locutus;quo erat nemo fere senior temporibus illis, nemo prudentior,
id. Lael. 1, 5:dixit, hunc ne in convivio quidem ullo fere interfuisse,
id. Rosc. Am. 14:neque ullum fere totius hiemis tempus sine sollicitudine Caesaris intercessit,
Caes. B. G. 5, 53, 5: neque enim [p. 736] fere iam est ullus dies occupatus, ut nihil, etc., Quint. 10, 7, 27.—With a neg. interrog.:nam quid fere undique placet?
Quint. 1, 2, 15.—Form ferme:2.hoc non ferme sine magnis principum vitiis evenit,
Cic. Rep. 1, 45 fin.; id. Tusc. 5, 38, 111:quod non ferme decernitur, nisi, etc.,
Liv. 22, 9, 8; 24, 25, 9:voluptatibus erant inferiores, nec pecuniis ferme superiores,
Cic. Rep. 2, 34 fin.; so,nec ferme res antiqua alia est nobilior,
Liv. 1, 24:facio, quod manifesto moechi haud ferme solent,
Plaut. Poen. 4, 2, 40; so Ter. And. 3, 1, 2:haud ferme,
Liv. 21, 7, 9; 27, 28, 14:ut eo nihil ferme quisquam addere posset,
Cic. Brut. 43, 161:quia nemo ferme huc sine damno devortitur,
Plaut. Men. 2, 1, 39:non ferme facilius aliquid tenere,
Cic. Rep. 2, 5 fin.; 1, 45, 69.—Of time (in the usual course of things; opp. to sometimes, now and then), in general, generally, usually, commonly.a.Form fere:b.Fit fere, ut, etc.,
Cic. Rep. 6, 10; cf.:jam hoc fere sic fieri solere accepimus,
id. de Imp. Pomp. 9, 24:quod fere solet fieri,
id. Inv. 1, 29, 46; cf.also: ut fere fit,
id. ib. 2, 4, 14:nam fere maxima pars morem hunc homines habent,
Plaut. Capt. 2, 1, 36:quod fere libenter homines id, quod volunt, credunt,
Caes. B. G. 3, 18, 6:aedificio circumdato silva (ut sunt fere domicilia Gallorum, etc.),
id. ib. 6, 30, 3:ruri fere se continebat,
Ter. Ph. 2, 3, 16:nam fere non difficile est invenire, quid, etc.,
Auct. Her. 2, 18, 27:in eum fere est voluntas nostra propensior,
Cic. Off. 2, 20, 69:sic omnia nimia in contraria fere convertuntur,
id. Rep. 1, 44:quod in illis singuli fuissent fere, qui, etc.,
id. ib. 2, 1:nominatim fere referri, quid, etc.,
id. de Or. 2, 33, 142:nigra fere terra,
commonly black, Verg. G. 2, 203:qui timet his adversa, fere miratur eodem quo cupiens pacto,
Hor. Ep. 1, 6, 9.—Strengthened by plerumque or plerique:hic solebamus fere Plerumque eam operiri,
Ter. Ph. 1, 2, 39; cf.corresp. to plerumque: fortuna eos plerumque efficit caecos, quos complexa est: itaque efferuntur fere fastidio et contumacia,
Cic. Lael. 15, 54:adducto fere vultu, plerumque tacitus,
Suet. Tib. 68:non sunt vitiosiores, quam fere plerique, qui avari avaros... reprehendunt,
Cic. Tusc. 3, 30, 73.—Opp. raro, interdum, saepe:fere praedicta aetas laeto solo truncoque tres materias, raro quatuor desiderat,
Col. 4, 17, 5; cf.:fereque id in capillo fit, rarius in barba,
Cels. 6, 2:ipse Circenses ex amicorum fere libertinorumque cenaculis spectabat, interdum e pulvinari,
Suet. Aug. 15:in consulatu pedibus fere, extra consulatum saepe adaperta sella per publicum incessit,
id. ib. 53.—Form ferme:quod ferme evenit,
Cic. Rep. 1, 42:nam ferme apud Numidas in omnibus proeliis magis pedes quam arma tuta sunt,
Sall. J. 74 fin.:inculta ferme vestiuntur virgultis vepribusque,
Liv. 21, 54:intacta invidia media sunt: ad summa ferme tendit,
id. 45, 35; cf.:mobilis et varia est ferme natura malorum,
Juv. 13, 236:ceterum parva quoque (ut ferme principia omnia),
Liv. 7, 2:ut ferme ad nova imperia,
Tac. A. 2, 2:quae antea dictatorum et consulum ferme fuerant beneficia,
Liv. 9, 30, 3:nocte ferme proficiscebantur,
id. 34, 13, 3. -
100 for
for, fātus, 1, v. defect. (the forms in use are fatur, fantur, fabor, fabitur; part. perf. fatus; perf. fatus sum or eram; imper. fare, poet.; inf. fari; and parag. farier, Verg. A. 11, 242; gerund. fandi, fando; sup. fatu; part. praes. fans, fantis, fantem; for praes. faris, v. Diom. p. 375;I.fantur,
Varr. L. L. 6, 7, § 52; Paul. Diac. p. 88, 11; imperf. subj. farer, August. Conf. 1, 8), n. and a. [Sanscr. bhā-mi, appear; bhās, shine; bhāsh, speak; Gr. pha-, phainô, and phêmi; Lat. fama, fas, fax, facies, favilla, etc.; cf.: facetus, focus, v. Curt. Gr. Etym. p. 297 sq.; Corss. Ausspr. 1, 420 sqq.], to speak, say (mostly poet.; cf.:quaedam vetera etiam necessario interim sumuntur, ut fari,
Quint. 8, 3, 27; syn.: loquor, dico, perhibeo; inquam. aio).In gen.A.Neutr.: fatur is, qui primum homo significabilem ore mittit vocem. Ab eo ante quam id faciant, pueri dicuntur infantes;B.cum id faciant, jam fari,
Varr. L. L. 6, § 52 Müll.; cf.:filius Croesi, cum jam per aetatem fari posset, infans erat,
Gell. 5, 9, 1:non enim eram infans, qui non farer,
Aug. Conf. 1, 8:nescios fari pueros,
Hor. C. 4, 6, 18:cum primum fari coepisset,
Suet. Aug. 94:tum ad eos is deus, qui omnia genuit, fatur: haec vos, etc.,
Cic. Univ. 11; Val. Fl. 3, 616:Venulus dicto parens ita farier infit,
Verg. A. 11, 242:praetor qui tum fatus est, si, etc.,
Varr. L. L. 6, § 30 Müll.:sic fatus validis ingentem viribus hastam contorsit,
Verg. A. 2, 50:meum ingenium fans atque infans tu nondum edidicisti,
Plaut. Pers. 2, 1, 7:coram data copia fandi,
Verg. A. 1, 520: fandi doctissima Cymodocea, id. ib. 10, 225:quae mollissima fandi Tempora,
id. ib. 4, 293:quid fando tua tela manusque Demoror?
Stat. Th. 1, 655:his fando si nuntius exstitit oris,
Val. Fl. 4, 170.—Fando, for famā, rumore, report, hearsay:neque fando umquam accepit quisquam, etc.,
by report, by hearsay, Plaut. Am. 2, 1, 41; cf.:ne fando quidem auditum est, crocodilum aut ibim violatum ab Aegyptio,
Cic. N. D. 1, 29, 82; Verg. A. 2, 81; Ov. M. 15, 497, Sil. 10, 484:haud mollia fatu,
Verg. A. 12, 25:lapis fatu dignissimus,
Sol. 3: famino, dicito, Paul. ex Fest. p. 87, 10 (cf. praefor and fruor init.).—Act.(α).With acc.:(β).(animus) dementit deliraque fatur,
Lucr. 3, 464:qui sapere et fari possit, quae sentiat,
Hor. Ep. 1, 4, 9: fabitur hoc aliquis, Cic. Poët. ap. Gell. 15, 6, 3:vix ea fatus eram,
Verg. A. 2, 323:dehinc talia fatur,
id. ib. 1, 256:cui talia fanti,
id. ib. 6, 46; cf.:haec fantem,
Prop. 3, 7 (4, 6), 65:quis talia fando temperet a lacrimis?
Verg. A. 2, 6.—With interrog. clauses:II.fare age, quid venias,
Verg. A. 6, 389; cf.:sed te qui vivum casus, age fare vicissim Attulerint,
id. ib. 6, 531:fare, an patriam spes ulla videndi,
Val. Fl. 5, 552.—In partic.A.To utter in prophecy, to foretell, predict: Venus quem fata docet fari, divinum pectus habere, Enn. ap. Prob. Verg. E. 6, 31 (Ann. v. 19 ed. Vahl.); cf.: fatis fandis, id. ap. Cic. Div. 1, 31, 66 (Trag. v. 80 ib.):B.fabor enim, quando haec te cura remordet, Longius et volvens fatorum arcana movebo,
Verg. A. 1, 261. Cf. also in the foll.—To sing in verse, to celebrate:► In pass.Tarpeium nemus et Tarpeiae turpe sepulcrum Fabor,
Prop. 4 (5), 4, 2.signif.: Fasti dies sunt, in quibus jus fatur, Suet. ap. Prisc. p. 793 P.— Hence, fandus, a, um, P. a., that may be spoken or uttered, right (opp. to nefandus, wrong):omnia fanda, nefanda malo permixta furore,
Cat. 64, 406:respersae fando nefandoque sanguine arae, i. e. with blood both of sacrifice and of murder,
Liv. 10, 41, 3; cf.:at sperate deos memores fandi atque nefandi,
Verg. A. 1, 543:non fanda timemus,
Luc. 1, 634:inexpleto non fanda piacula busto,
id. 2, 176.
См. также в других словарях:
Wrong — Single par Depeche Mode extrait de l’album Sounds of the Universe Face A Wrong Face B Oh Well Sortie 24 février 2009 Enregistrement … Wikipédia en Français
Wrong — «Wrong» Sencillo de Depeche Mode del álbum Sounds of the Universe Lado B Oh Well Formato Disco de vinilo de 7 y 12 , CD y Descarga digital Grabación 2008 … Wikipedia Español
Wrong — «Wrong» Сингл Depeche Mode … Википедия
wrong — 1 n 1: a violation of the rights of another; esp: tort 2: something (as conduct, practices, or qualities) contrary to justice, goodness, equity, or law the difference between right and wrong wrong 2 vt: to do a wrong to … Law dictionary
wrong — [rôŋ] adj. [ME, crooked, twisted, wrong < OE wrang < ON rangr, wrangr, wrong, twisted: for IE base see WRING] 1. not in accordance with justice, law, morality, etc.; unlawful, immoral, or improper 2. not in accordance with an established… … English World dictionary
Wrong — (?; 115), a. [OE. wrong, wrang, a. & n., AS. wrang, n.; originally, awry, wrung, fr. wringan to wring; akin to D. wrang bitter, Dan. vrang wrong, Sw. vr[*a]ng, Icel. rangr awry, wrong. See {Wring}.] [1913 Webster] 1. Twisted; wry; as, a wrong… … The Collaborative International Dictionary of English
wrong — wrong; wrong·er; wrong·ful; wrong·ly; wrong·ness; wrong·ous; wrong·ful·ly; wrong·ful·ness; wrong·head·ed·ly; wrong·head·ed·ness; wrong·heart·ed·ness; wrong·ous·ly; … English syllables
Wrong — Wrong, n. [AS. wrang. See {Wrong}, a.] That which is not right. Specifically: (a) Nonconformity or disobedience to lawful authority, divine or human; deviation from duty; the opposite of moral {right}. [1913 Webster] When I had wrong and she the… … The Collaborative International Dictionary of English
wrong — ► ADJECTIVE 1) not correct or true; mistaken or in error. 2) unjust, dishonest, or immoral. 3) in a bad or abnormal condition; amiss. ► ADVERB 1) in a mistaken or undesirable manner or direction. 2) with an incorrect result. ► … English terms dictionary
wrong — [adj1] incorrect amiss, askew, astray, at fault, awry, bad, counterfactual, defective, erratic, erring, erroneous, fallacious, false, faulty, fluffed, goofed*, inaccurate, in error, inexact, miscalculated, misconstrued, misfigured, misguided,… … New thesaurus
wrong — like right, exists as an adverb alongside the regularly formed word wrongly. It is mostly used with a limited number of words and means roughly ‘incorrectly’, or ‘astray’, as in We guessed wrong and I said it wrong. In these cases wrongly can… … Modern English usage