Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

torrere

  • 1 torrere

    высыхать (1. 13 pr. D. 8, 2).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > torrere

  • 2 torreo

    torrĕo, ēre, torrŭi, tostum - tr. - [st2]1 [-] sécher, dessécher, griller, brûler. [st2]2 [-] enflammer (un coeur), brûler (d'amour).
    * * *
    torrĕo, ēre, torrŭi, tostum - tr. - [st2]1 [-] sécher, dessécher, griller, brûler. [st2]2 [-] enflammer (un coeur), brûler (d'amour).
    * * *
        Torreo, torres, torrui, tostum, torrere. Plin. Seicher.
    \
        Viscera torrentur caecis ignibus. Ouid. Bruslent, Ardent.
    \
        Torrere. Virgil. Brusler.
    \
        Face mutua torrere aliquem. Horat. Le brusler de son amour.
    \
        Torrere. Plin. Rostir ou cuire en la braise, ou en la broche, ou sur le gril.

    Dictionarium latinogallicum > torreo

  • 3 torreo

    torreo, torrui, tostum ( part. gen. plur. torrentum, Stat. Th. 2, 6; Claud. III. Cons. Hon. 46; abl. torrenti, Sen. Brev. Vit. 9, 2), 2, v. a. [Sanscr. tarsh, to thirst; Gr. tersomai, to become dry; Germ. Durst.; Engl. thirst], to dry a thing by heat, to parch, roast, bake, scorch, burn, etc. (syn. frigo):

    fruges receptas Et torrere parant flammis et frangere saxo,

    Verg. A. 1, 179; Ov. M. 14; 273:

    aristas sole novo,

    Verg. A. 7, 720:

    pisces sole,

    Plin. 7, 2, 2, § 30:

    apes mortuas sole verno,

    id. 11, 20, 22, § 69:

    uvam in tegulis,

    id. 14, 9, 11, § 84 et saep.; Plaut. Cas. 2, 5, 2:

    etiamsi in Phalaridis tauro inclusus succensis ignibus torrebatur,

    Cic. Pis. 18, 42: e quibus (terrae cingulis) medium illum et maximum solis ardore torreri, id. Rep. 6, 20, 21:

    cum undique flamma torrerentur,

    Caes. B. G. 5, 43:

    montes quos torret Atabulus,

    Hor. S. 1, 5, 78; cf.:

    torrentia agros sidera,

    id. C. 3, 1, 31: tosti alti stant parietes, i. e. consumed, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 19, 44 (Trag. v. 116 Vahl.):

    carmina flammā,

    Tib. 1, 9, 50:

    tostos en aspice crines,

    Ov. M. 2, 283:

    in veribus exta,

    to roast, Verg. G. 2, 396:

    aliquid in igne,

    Ov. F. 2, 578:

    artus subjecto igni,

    id. M. 1, 229:

    carnem,

    id. ib. 12, 155 et saep.—Of fever heat, to dry up:

    at mihi (vae miserae) torrentur febribus artus,

    Ov. H. 21, 169:

    febris viscera ipsa torrens,

    Sen. Ep. 14, 6; Juv. 9, 17.—Of thirst:

    et Canis arenti torreat arva siti,

    Tib. 1, 4, 42.—Of the heat of love:

    si torrere jecur quaeris idoneum (Venus),

    Hor. C. 4, 1, 12; cf.:

    correptus saevo Veneris torrebar aëno,

    Prop. 3 (4). 24, 13:

    torret amor Cyri Lycorida,

    Hor. C. 1, 33, 6:

    me torret face mutuā Calais,

    id. ib. 3, 9, 13:

    me amor Glycerae,

    id. ib. 3, 19, 28:

    femineus pectora torret amor,

    Ov. Am. 3, 2, 40.—
    * II.
    Transf., of cold, to nip, pinch (cf. uro and aduro): frigore torret, Varr. ap. Non. 452, 11. — Hence, torrens, entis, P. a., in a neutr. sense, burning, hot, inflamed.
    A.
    Lit. (rare):

    terra torrens aestu,

    Col. 4, 19, 3:

    miles torrens meridiano sole,

    Liv. 44, 38, 9:

    Sirius,

    Verg. G. 4, 425:

    flammae,

    id. A. 6, 550.— Comp.: Sirius torrentior, Claud. Nupt. Hon. et Mar. 20.— Sup.:

    torrentissimus axis,

    Stat. S. 3, 1, 52.—
    B.
    Transf., of streams, rushing, roaring, boiling, impetuous, rapid, etc. (mostly poet. and in post-Aug. prose):

    fluvii,

    Varr. R. R. 1, 12, 3:

    flumina,

    Verg. E. 7, 52:

    Nilus toto gurgite,

    Val. Fl. 4, 409; cf.:

    fluvius Novanus solstitiis torrens,

    Plin. 2, 103, 106, § 229; 3, 4, 5, § 33:

    aqua,

    Verg. A. 10, 603:

    unda,

    id. G. 2, 451:

    torrentes rapidique cursus amnium,

    Just. 44, 1, 7; 4, 1, 9:

    impetus (aquae),

    Sen. Ep. 23, 8:

    sanguis,

    Luc. 2, 220; cf.

    fatum,

    id. 7, 505.— Comp.:

    Padus torrentior,

    Plin. 3, 16, 20, § 117.— Sup.:

    Asopos torrentissimus,

    Stat. Th. 7, 316.—Hence,
    b.
    Subst.: torrens, entis, m., a torrent:

    cum fertur quasi torrens oratio,

    Cic. Fin. 2, 1, 3; Liv. 33, 18, 12; 35, 28, 8:

    rapidus montano flumine torrens Sternit agros,

    Verg. A. 2, 305:

    fragosus,

    id. ib. 7, 567; Ov. R. Am. 651:

    tumidus,

    id. Am. 1, 7, 43; Sen. Theb. 71; Juv. 6, 319; Luc. 7, 637.—Prov.:

    numquam direxit bracchia contra torrentem,

    Juv. 4, 90. —
    2.
    Transf.:

    armorum et virorum,

    Sil. 12, 189:

    umbrarum,

    id. 13, 760; cf.

    fortunae,

    Flor. 2, 7, 1.—
    3.
    Trop., of speech:

    torrens dicentis oratio,

    Quint. 3, 8, 60; so,

    oratio,

    Plin. 26, 3, 7, § 12:

    copia dicendi,

    Juv. 10, 9; Val. Fl. 4, 261.— Comp.:

    sermo Promptus et Isaeo torrentior,

    Juv. 3, 74.—Of an orator:

    quem (Demosthenem) mirabantur Athenae Torrentem,

    Juv. 10, 128.—
    b.
    Subst.:

    se inani verborum torrenti dare,

    a stream of words, Quint. 10, 7, 23; cf.:

    quo torrente, quo impetu,

    Tac. Or. 24.—
    * Adv.: torrenter (acc. to B.), violently, impetuously:

    torrentius amne Hiberno,

    Claud. Rapt. Pros. 2, 198.

    Lewis & Short latin dictionary > torreo

  • 4 torreo

    torruī, tostum, torrēre
    1) сушить, подсушивать, поджаривать ( fruges flammis V)
    2) жарить, печь ( exta in verubus V)
    3) жечь, сжигать ( carmina flammā Tib)
    4) томить, мучить ( amor pectora torret O)

    Латинско-русский словарь > torreo

  • 5 lentus

    lentus, a, um (vgl. ahd. lindi, weich, sanft), zähe, zach, I) im Ggstz. zum Spröden, 1) im allg.: radix, Verg.: in frangendo, Plin.: tellus lenta gelu, Prop. – 2) insbes.: a) biegsam, ulmus et fraxinus, Vitr.: vimen, Verg.: crura, Mela: lenta bracchia, gelenkige, elastische, Ov.: lentissima bracchia, ganz nachgebende, also jedes Gefühls entbehrende, Hor.: dah. lentior salicis ramis, biegsamer, elastischer, was den gemachten Eindruck gleich wieder verliert, von der Galatea, die Polyphems Liebe verschmähte, Ov. – b) zähe, klebrig, gluten pice lentius, Verg. georg. 4, 41. – 3) bildl.: a) zähe, vivacitas, Plin. 8, 100. – b) lange dauernd, lange anhaltend, amor, Tibull.: lenta in balneo mora, Cels.: cavillatio lenta, langweilige, Amm.: tranquillitatis lentissimae taedium, Sen.: lentus abesto, bleib lange weg, Ov.: somnus, Val. Flacc. – II) übtr.: A) im Ggstz. zum Schnellen, 1) im allg., langsam, träge, amnis, Plin.: marmor (Meeresspiegel), ruhig, unbeweglich, Verg.: lento igne torrēre bovem, Ov.: coquere alqd lentis carbonibus, Hieron., lento igni toto die, Plin.: lenti carbones, langsam brennende Kohlen, Ov.: lentae maxillae, langsam zermalmende Zähne, Suet.: lentum venenum, schleichendes G., Tac. u. Suet.: lenta remedia, langsam wirkende, Curt.: lentum mortis genus, eine langsame Todesart (Ggstz. mors subita celerisque), Suet.: lentus color, matt, schwach, nicht lebhaft, Plin.: pugna lenta, Liv.: iam lentus amor, schon matt glimmende, Ov.: angue lentior cubes, Priap.: lentiorem facere spem, die Erfüllung der H. verzögern, Liv.: lentus ab urbe venis, spät, Calp.: m. folg. Genet., lentus coepti, Sil. 3, 176: m. folg. Infin., nec Idalia lenta incaluisse sagitta, Sil. 5, 19. – 2) insbes.: a) v. Stil u. Vortrag, schleppend, steif, lentus in dicendo, Cic. (vgl. Ruperti Tac. dial. 21, 6). – b) zähe, lässig, träge, langsam, infitiator, im Bezahlen, Cic.: nomina (Zahler), Sen.: Teucris illa lentum negotium, im Borgen, Cic. – mit Infin., solvere nulli lentus, Lucil. 415. – c) poet., was langsam macht, schwer, Prop. 4, 1, 96. – d) ruhig, geduldig, bes. im üblen Sinne (als Vorwurf von dem, der durch nichts sich reizen läßt, auch jede Unbill mit stumpfer Gleichgültigkeit erträgt) = phlegmatisch, unempfindlich, lässig, gleichgültig (gegen Beleidigungen od. anderer Unglück), iudex, Cic., Ov. u. Liv.: nihil illo lentius, Cic.: lentissima pectora, Ov.: lentae adversum imperia aures, Tac.: lentus in dolore suo, bei persönlicher Kränkung nachsichtig, Tac.: lentus in umbra, lässig, Verg.: scandentem moenia Romanae coloniae Hannibalem lenti (al. laeti) spectamus, Liv.: tu spectas hiemem (Frost) succincti lentus amici, Mart.: haec est pro miseri lenta salute viri, unbekümmert um usw., Ov. ex Pont. 3, 1, 66. Vgl. Broukh. Prop. 2, 11, 14. Drak. u. Fabri Liv. 22, 14, 7. Heinsius Ov. her. 19, 81. – B) im Ggstz. zum leicht zu Erweichenden = zähe, 1) eig.: quoniam (aron) mas durior esset et in coquendo lentior, weniger leicht weich werde, sich weniger gut weich kochen lasse, Plin. 24, 143. – 2) übtr., eigensinnig, starrköpfig (bei seiner Idee beharrend), fastus, Ov.: natura, Suet.: Nais, spröde, Ov.

    lateinisch-deutsches > lentus

  • 6 pistrinum

    pīstrīnum, ī, n. (pinso), die Stampfmühle, der Ort, wo das Getreide, vor Erfindung der Mahlmühlen, in hohlen Klötzen oder Mörsern gestampft wurde. Später wurden solche Mühlen durch Pferde od. Esel getrieben od. man schickte Sklaven zur Strafe hinein, die statt des Viehes die Mühle drehen mußten (vgl. Spengel Ter. Andr. 199. Wagner Ter. heaut. 530), in pistrino molere, Ter.: far in pistrino pinsare ac torrere, Varro: in pistrino pinsere farinam, Varro fr.: alqm in pistrinum tradere, Plaut., dare, dedere, Ter., conicere, Ulp. dig.: alqm in pistrinum submittere, Sen.: operam pistori locare, Gell.: homo pistrino dignus, Ter. In diesen Mühlen wurde zugleich das Brot gebacken, dah. pistrinum exercere, Müller und Bäcker sein, Suet. Aug. 4, 2. Apul. met. 9, 10 extr.: u. man mästete Schweine in den Mühlen mit der Kleie, Plaut. capt. 807 sq. – übtr., tibi mecum in eodem est pistrino vivendum, mußt mit mir in demselben Joche ziehen, Cic. de or. 2, 144. – als Bezeichnung verworfener Sklaven, pistrinorum civitas, Plaut. Pers. 420, wo Ritschl pristinorum civitas. – / In Handschriften oft pristrinum, so mehrfach bei Plaut. u. bei Catull. 97, 10 cod. Oxon.; vgl. Ritschelii Opusc. 2, 461.

    lateinisch-deutsches > pistrinum

  • 7 torreo

    torreo, torruī, tōstum, ēre (vgl. altind. taršāyati, läßt dürsten, griech. τερσαίνω, trockne, ahd. dorrēn, verdorren), etwas dörren, braten, backen, rösten, sengen, versengen, I) eig., v. Feuer und von der Hitze, fruges, Verg.: manum, Liv.: exta in verubus, Verg.: carnem, Ov.: castaneas, Plin.: alqd in igne, Ov.: artus subiecto igni, Ov.: succensis ignibus torreri, Cic.: torreto me pro pane, backe, Plaut.: tostum libum, Ov.: polenta tosta, Ov.: hordeum tostum, Plin.: corpora ad ignes, erhitzen, heiß machen, Plin.: sol torrebat corpora Gallorum, Liv.: solis ardore torreri, Cic.: violento sole torreri (v. Afrika), Iustin.: pisces sole, Plin.: aristas sole, Verg.: uvam in tegulis, Plin.: torrentia agros sidera, Ov. – illa velim rapidā Vulcanus carmina flammā torreat, Tibull.: tosti alti stant parietes, Enn. fr.: tosti crines, versengte, Ov. – v. Fieber, torrentur febribus artus, Ov. – v. Durste, canis arenti torreat arva siti, Tibull. – v. der Liebesglut, entzünden, entflammen, si torrere iecur quaerisidoneum, Hor.: torret amor pectora, Ov.: me torret face mutuā (in Gegenliebe), Calais, Hor.: Nerienis coniugis amore tocreri, Mart. Cap.: v. der Sehnsucht, animus meus torretur ardentissimo desiderio tuo, Fronto. – II) übtr., v. der Kälte, brennen, frigore torret, Varro sat. Men. 161. – / Spätlat. auch toreo, wov. tores, Apic. 4, 122.

    lateinisch-deutsches > torreo

  • 8 lentus

    lentus, a, um (vgl. ahd. lindi, weich, sanft), zähe, zach, I) im Ggstz. zum Spröden, 1) im allg.: radix, Verg.: in frangendo, Plin.: tellus lenta gelu, Prop. – 2) insbes.: a) biegsam, ulmus et fraxinus, Vitr.: vimen, Verg.: crura, Mela: lenta bracchia, gelenkige, elastische, Ov.: lentissima bracchia, ganz nachgebende, also jedes Gefühls entbehrende, Hor.: dah. lentior salicis ramis, biegsamer, elastischer, was den gemachten Eindruck gleich wieder verliert, von der Galatea, die Polyphems Liebe verschmähte, Ov. – b) zähe, klebrig, gluten pice lentius, Verg. georg. 4, 41. – 3) bildl.: a) zähe, vivacitas, Plin. 8, 100. – b) lange dauernd, lange anhaltend, amor, Tibull.: lenta in balneo mora, Cels.: cavillatio lenta, langweilige, Amm.: tranquillitatis lentissimae taedium, Sen.: lentus abesto, bleib lange weg, Ov.: somnus, Val. Flacc. – II) übtr.: A) im Ggstz. zum Schnellen, 1) im allg., langsam, träge, amnis, Plin.: marmor (Meeresspiegel), ruhig, unbeweglich, Verg.: lento igne torrēre bovem, Ov.: coquere alqd lentis carbonibus, Hieron., lento igni toto die, Plin.: lenti carbones, langsam brennende Kohlen, Ov.: lentae maxillae, langsam zermalmende Zähne, Suet.: lentum venenum, schleichendes G., Tac. u. Suet.: lenta remedia, langsam wirkende, Curt.: lentum mortis genus, eine langsame Todesart (Ggstz. mors subita celerisque), Suet.: len-
    ————
    tus color, matt, schwach, nicht lebhaft, Plin.: pugna lenta, Liv.: iam lentus amor, schon matt glimmende, Ov.: angue lentior cubes, Priap.: lentiorem facere spem, die Erfüllung der H. verzögern, Liv.: lentus ab urbe venis, spät, Calp.: m. folg. Genet., lentus coepti, Sil. 3, 176: m. folg. Infin., nec Idalia lenta incaluisse sagitta, Sil. 5, 19. – 2) insbes.: a) v. Stil u. Vortrag, schleppend, steif, lentus in dicendo, Cic. (vgl. Ruperti Tac. dial. 21, 6). – b) zähe, lässig, träge, langsam, infitiator, im Bezahlen, Cic.: nomina (Zahler), Sen.: Teucris illa lentum negotium, im Borgen, Cic. – mit Infin., solvere nulli lentus, Lucil. 415. – c) poet., was langsam macht, schwer, Prop. 4, 1, 96. – d) ruhig, geduldig, bes. im üblen Sinne (als Vorwurf von dem, der durch nichts sich reizen läßt, auch jede Unbill mit stumpfer Gleichgültigkeit erträgt) = phlegmatisch, unempfindlich, lässig, gleichgültig (gegen Beleidigungen od. anderer Unglück), iudex, Cic., Ov. u. Liv.: nihil illo lentius, Cic.: lentissima pectora, Ov.: lentae adversum imperia aures, Tac.: lentus in dolore suo, bei persönlicher Kränkung nachsichtig, Tac.: lentus in umbra, lässig, Verg.: scandentem moenia Romanae coloniae Hannibalem lenti (al. laeti) spectamus, Liv.: tu spectas hiemem (Frost) succincti lentus amici, Mart.: haec est pro miseri lenta salute viri, unbekümmert um usw., Ov. ex Pont. 3, 1, 66. Vgl. Broukh. Prop. 2, 11, 14. Drak. u. Fabri Liv. 22,
    ————
    14, 7. Heinsius Ov. her. 19, 81. – B) im Ggstz. zum leicht zu Erweichenden = zähe, 1) eig.: quoniam (aron) mas durior esset et in coquendo lentior, weniger leicht weich werde, sich weniger gut weich kochen lasse, Plin. 24, 143. – 2) übtr., eigensinnig, starrköpfig (bei seiner Idee beharrend), fastus, Ov.: natura, Suet.: Nais, spröde, Ov.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > lentus

  • 9 pistrinum

    pīstrīnum, ī, n. (pinso), die Stampfmühle, der Ort, wo das Getreide, vor Erfindung der Mahlmühlen, in hohlen Klötzen oder Mörsern gestampft wurde. Später wurden solche Mühlen durch Pferde od. Esel getrieben od. man schickte Sklaven zur Strafe hinein, die statt des Viehes die Mühle drehen mußten (vgl. Spengel Ter. Andr. 199. Wagner Ter. heaut. 530), in pistrino molere, Ter.: far in pistrino pinsare ac torrere, Varro: in pistrino pinsere farinam, Varro fr.: alqm in pistrinum tradere, Plaut., dare, dedere, Ter., conicere, Ulp. dig.: alqm in pistrinum submittere, Sen.: operam pistori locare, Gell.: homo pistrino dignus, Ter. In diesen Mühlen wurde zugleich das Brot gebacken, dah. pistrinum exercere, Müller und Bäcker sein, Suet. Aug. 4, 2. Apul. met. 9, 10 extr.: u. man mästete Schweine in den Mühlen mit der Kleie, Plaut. capt. 807 sq. – übtr., tibi mecum in eodem est pistrino vivendum, mußt mit mir in demselben Joche ziehen, Cic. de or. 2, 144. – als Bezeichnung verworfener Sklaven, pistrinorum civitas, Plaut. Pers. 420, wo Ritschl pristinorum civitas. – In Handschriften oft pristrinum, so mehrfach bei Plaut. u. bei Catull. 97, 10 cod. Oxon.; vgl. Ritschelii Opusc. 2, 461.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > pistrinum

  • 10 torreo

    torreo, torruī, tōstum, ēre (vgl. altind. taršāyati, läßt dürsten, griech. τερσαίνω, trockne, ahd. dorrēn, verdorren), etwas dörren, braten, backen, rösten, sengen, versengen, I) eig., v. Feuer und von der Hitze, fruges, Verg.: manum, Liv.: exta in verubus, Verg.: carnem, Ov.: castaneas, Plin.: alqd in igne, Ov.: artus subiecto igni, Ov.: succensis ignibus torreri, Cic.: torreto me pro pane, backe, Plaut.: tostum libum, Ov.: polenta tosta, Ov.: hordeum tostum, Plin.: corpora ad ignes, erhitzen, heiß machen, Plin.: sol torrebat corpora Gallorum, Liv.: solis ardore torreri, Cic.: violento sole torreri (v. Afrika), Iustin.: pisces sole, Plin.: aristas sole, Verg.: uvam in tegulis, Plin.: torrentia agros sidera, Ov. – illa velim rapidā Vulcanus carmina flammā torreat, Tibull.: tosti alti stant parietes, Enn. fr.: tosti crines, versengte, Ov. – v. Fieber, torrentur febribus artus, Ov. – v. Durste, canis arenti torreat arva siti, Tibull. – v. der Liebesglut, entzünden, entflammen, si torrere iecur quaerisidoneum, Hor.: torret amor pectora, Ov.: me torret face mutuā (in Gegenliebe), Calais, Hor.: Nerienis coniugis amore tocreri, Mart. Cap.: v. der Sehnsucht, animus meus torretur ardentissimo desiderio tuo, Fronto. – II) übtr., v. der Kälte, brennen, frigore torret, Varro sat. Men. 161. – Spätlat. auch toreo, wov. tores, Apic. 4, 122.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > torreo

  • 11 idōneus

        idōneus adj.,    fit, meet, proper, becoming, suitable, apt, capable, convenient, sufficient: rerum initium, T.: quos idoneos ducebat, consilium habet, S.: auctor, responsible: minus idoneum hominem praemio adficere, i. e. deserving: idoneum visum est dicere, etc., pertinent, S.: minus idoneis (verbis) uti: aetas ad haec utenda, T.: ad amicitiam: ad navium multitudinem portūs: ad agendum tempora: idoneus, quem fallere incipias, T.: idoneus non est, qui impetret, etc.: res, de quā quaeratur: non natus idoneus armis, Pr.: novis rebus, S.: arti Cuilibet, H.: castris locus, Cs.: patriae, serviceable, Iu.: Fons rivo dare nomen, i. e. large enough, H.: Si torrere iecur quaeris idoneum, H. — Plur m. as subst: in deligendis idoneis: cum idoneis conlocutus, L.
    * * *
    idonea, idoneum ADJ
    suitable, fit, proper; sufficient for, able

    Latin-English dictionary > idōneus

  • 12 torreō

        torreō torruī, tōstus, ēre    [TERS-], to dry up, parch, roast, bake, scorch, burn: fruges flammis, V.: succensis ignibus torreri: Qui repertorem torruit arte suā, O.: torrentia agros Sidera, H.: tosti alti stant parietes, i. e. consumed, Enn. ap. C.: in veribus exta, roast, V.: artūs subiecto igni, O.: quem Torret febris, parches, Iu.—Of love: Lycorida Cyri torret amor, H.: pectora torret amor, O.
    * * *
    torrere, torrui, tostus V TRANS
    parch, roast, scorch, bake, burn; dry up; begin to burn; harden by charring; cal

    Latin-English dictionary > torreō

  • 13 idoneus

    ĭdōnĕus, a, um, adj. [Sanscr. root indh-, idh-, to kindle; prop. bright, conspicuous; cf. Idus], fit for something (esp. for an action), meet, proper, becoming, suitable, apt, capable, convenient, sufficient (of persons and things; class. and very freq. in prose and poetry; syn.: aptus, opportunus); constr. most commonly with ad, qui, the dat., or absol.; less freq. with in aliquid, the abl., or the inf.
    (α).
    With ad:

    tot quidem non potuisti adducere homines magis ad hanc rem idoneos, etc.,

    Plaut. Poen. 3, 2, 6:

    non essem ad ullam causam idoneus, judices, si hoc non viderem,

    Cic. Clu. 6, 17:

    ad amicitiam esse idoneus,

    id. Lael. 17, 62:

    loco pro castris ad aciem instruendam opportuno atque idoneo,

    Caes. B. G. 2, 8, 3:

    cum statim auditoris animum nobis idoneum reddimus ad audiendum,

    Auct. Her. 1, 4, 6:

    est enim (lex) ratio mensque sapientis, ad jubendum et ad deterrendum idonea,

    Cic. Leg. 2, 4, 8:

    scientia opportunitatis idoneorum ad agendum temporum,

    id. Off. 1, 40, 142:

    ad captandos lacertos tempestates non sunt idoneae,

    id. Att. 2, 6, 1:

    consilia idonea ad hoc nostrum negotium,

    id. ib. 5, 6, 1 al.—
    (β).
    With qui, or a rel. adverb:

    video hercle ego te me arbitrari, Euclio, hominem idoneum, Quem senecta aetate ludos facias,

    Plaut. Aul. 2, 2, 74; cf. Ter. And. 3, 2, 12; 4, 4, 18:

    utrum ille (Pompeius) idoneus non est, qui impetret, etc.,

    Cic. de Imp. Pomp. 19, 57:

    tibi fortasse idoneus fuit nemo, quem imitarere,

    id. Verr. 2, 3, 16, § 41:

    idonea mihi Laelii persona visa est, quae de amicitia dissereret,

    id. Lael. 1, 4:

    et rem idoneam, de qua quaeratur, et homines dignos, quibuscum disseratur, putant,

    id. Ac. 2, 6, 18:

    nequeo mearum rerum initium ullum invenire idoneum, Unde exordiar narrare, quae, etc.,

    Ter. Hec. 3, 3, 1.—
    (γ).
    With dat.:

    erit alius (discipulus) historiae magis idoneus,

    Quint. 2, 8, 7; 12, 10, 49:

    idoneus arti Cuilibet,

    Hor. Ep. 2, 2, 8:

    non sat idoneus Pugnae ferebaris,

    id. C. 2, 19, 26:

    vixi puellis nuper idoneus,

    id. ib. 3, 26, 1:

    cum idoneos rhetori pueros putaverunt,

    Quint. 2, 3, 1:

    Falernum mihi semper idoneum visum est deversorio,

    Cic. Fam. 6, 19, 1:

    castris idoneum locum deligit,

    Caes. B. G. 6, 10, 2; 7, 35, 4:

    ad cibos viribus conservandis idoneos redeunt,

    Quint. 2, 10, 6:

    (volunt poëtae) simul et jucunda et idonea dicere vitae,

    Hor. A. P. 334: metuensque futuri In pace, ut sapiens, aptarit idonea bello, id. S. 2, 2, 111:

    ut patriae sit idoneus,

    serviceable, Juv. 14, 71.—With dat. gerundi (post-Aug.):

    Julius, qui perferendis militum mandatis habebatur idoneus,

    Tac. A. 1, 23 fin.
    (δ).
    Absol.:

    cujus (Cethegi) eloquentiae est auctor, et idoneus quidem mea sententia, Q. Ennius, etc.,

    a proper, sufficient voucher, Cic. Brut. 15, 57:

    auctor,

    Quint. 1, 4, 20; 2, 4, 42:

    qui si adductus gratia minus idoneum hominem praemio affecisset, etc.,

    i. e. deserving, worthy, Cic. Balb. 3, 7; cf. id. Off. 2, 15, 54:

    idoneus suae rei quisque defensor,

    Quint. 4, 1, 46:

    imperator,

    id. 12, 3, 5:

    juvenis,

    id. 10, 5, 21: debitor, safe, able to pay (opp. inops), Dig. 4, 4, 27 fin.; so,

    tutor,

    ib. 26, 1, 9; 27, 8, 1:

    homines,

    ib. 35, 2, 88; cf. Sen. Ben. 4, 39:

    servi conscii, tempus idoneum, locus opportune captus ad eam rem,

    Cic. Rosc. Am. 24, 68:

    tempora,

    Quint. 12, 11, 18; cf.:

    lex promulgata idoneo die,

    id. 2, 4, 35:

    minus idoneis (verbis) uti,

    Cic. de Or. 1, 34, 154; cf.:

    aptum atque idoneum verbum,

    Quint. 9, 4, 144:

    vox actoris,

    id. 12, 7, 1:

    lectio,

    id. ib. 8 praef. §

    28: cautio,

    Dig. 40, 4, 50:

    paries,

    safe, sound, ib. 39, 2, 36:

    navis,

    ib. 19, 2, 13:

    pignora,

    sufficient, satisfactory, ib. 22, 1, 33.— Comp. (post-class.):

    si persona idoneior accedat ad emptionem,

    Dig. 18, 2, 4, § 6; cf. ib. 47, 23, 2; 43, 29, 3; 50, 6, 5 fin.; Tert. adv. Herm. 18; Anim. 18 (al. idonior or idoneor). — Subst.:

    in deligendis idoneis judicium et diligentiam adhibere,

    Cic. Off. 2, 18, 62:

    cum idoneis collocutus,

    Liv. 34, 25, 7:

    nullo idoneo respondente,

    Suet. Ner. 44; Quint. 7, 4, 39:

    novum illud exemplum a dignis et idoneis ad indignos et non idoneos transfertur,

    Sall. C. 51, 27:

    per idoneos et secreti ejus socios,

    Tac. A. 2, 39:

    apud idonea provinciarum,

    i. e. at proper stations, id. ib. 4, 5.—
    (ε).
    With in and acc.:

    infirmi et in nullam spem idonei,

    Sen. Contr. 5, 33:

    componere materias in hoc idoneas, ut, etc.,

    Quint. 6, 3, 15.—
    * (ζ).
    With abl. (like dignus):

    res idoneas dignitate suā judicare,

    Auct. Her. 3, 3, 5.—
    (η).
    With inf. ( poet. and postclass.):

    fons etiam rivo dare nomen idoneus,

    i. e. large enough, Hor. Ep. 1, 16, 12:

    si torrere jecur quaeris idoneum,

    id. C. 4, 1, 12:

    accendi idonea,

    Sen. N. Q. 1, 15, 1.— Comp.:

    idoneor (late Lat.),

    Dig. 18, 2, 4, § 6; 47, 23, 2; Tert. adv. Herm. 18; id. de Anim. 18.—Hence, adv.: ĭdōnĕē, fitly, suitably, properly, duly, sufficiently (very rare):

    exordium est oratio animum auditoris idonee comparans ad reliquam dictionem,

    Cic. Inv. 1, 15, 20:

    ergo cavendum est idonee. Quid est idonee? Satisdato utique aut pignoribus datis,

    enough, Dig. 40, 5, 4:

    cavere,

    ib. 5, 3, 41; 27, 8, 1:

    magis idonee reficere parietem,

    more safely, solidly, ib. 39, 2, 41.— Comp.:

    idonius,

    Tert. Pall. 3 med.

    Lewis & Short latin dictionary > idoneus

  • 14 palma

    1.
    palma, ae [palamê; Sanscr. phal, to open], f., the palm of the hand.
    I.
    Lit., Cic. Or. 32, 113; Cels. 8, 18:

    cavis undam de flumine palmis Sustulit,

    Verg. A. 8, 69:

    aliquem palmā concutere,

    Plin. Ep. 3, 14, 7:

    faciem contundere palmā,

    Juv. 13, 128: os hominis liberi manus suae palmā verberare, Laber. ap. Gell. 20, 1, 13. —
    II.
    Transf.
    A.
    (Pars pro toto.) The hand:

    compressan' palma an porrecta ferio?

    Plaut. Cas. 2, 6, 53:

    palmarum intentus,

    Cic. Sest. 55, 117:

    passis palmis salutem petere,

    Caes. B. C. 3, 98:

    teneras arcebant vincula palmas,

    Verg. A. 2, 406:

    duplices tendens ad sidera palmas,

    id. ib. 1, 93:

    amplexus tremulis altaria palmis,

    Ov. M. 5, 103; Val. Fl. 8, 44.—
    B.
    The sole of a goose's foot:

    palmas pedum anseris torrere,

    Plin. 10, 22, 27, § 52.—
    C.
    The broad end or blade of an oar: palmarum pulsus, Laber. ap. Non. 151, 27:

    caerula verrentes abiegnis aequora palmis,

    Cat. 64, 7; Vitr. 10, 8.—
    D.
    A palm-tree, a palm, phoinix:

    ab ejus summo, sicut palmae, rami quam late diffunduntur,

    Caes. B. G. 6, 26; Plin. 13, 4, 9, § 39:

    in palmarum foliis primo scriptitatum,

    id. 13, 11, 21, § 69; 16, 42, 81, § 223; Gell. 3, 6, 2:

    arbor palmae,

    Suet. Aug. 94:

    ardua,

    Verg. G. 2, 67:

    viridis,

    Ov. A. A. 2, 3:

    arbusto palmarum dives Idume,

    Luc. 3, 216.— Sing. collect.:

    umbrosa,

    Juv. 15, 76.—Hence,
    2.
    Transf.
    a.
    The fruit of the palm-tree, a date ( poet.):

    quid vult palma sibi rugosaque carica,

    Ov. F. 1, 185; Pers. 6, 39.—
    b.
    A palm-branch, e. g. which was suspended in wine to make it sweeter, Cato, R. R. 113; Col. 12, 20, 5.—
    c.
    Hence, also, a broom made of palm-twigs:

    ten' lapides varios lutulentā radere palmā,

    Hor. S. 2, 4, 83 (pro scopis ex palmā confectis, Schol.); Mart. 14, 82.—
    d.
    A palm-branch or palm-wreath, as a token of victory:

    eodem anno (461 A.U.C.)... palmae primum, translato e Graeciā more, victoribus datae,

    Liv. 10, 47; cf.:

    more victorum cum palmā discucurrit,

    Suet. Calig. 32: IMP. CAES. EX SICILIA EID. NOV. TRIVMPHAVIT, PALMAM DEDIT, dedicated to Jupiter, Inscr. Marin. Fratr. Arv. p. 607; so very frequently: palmam dare, Tabulae Fastorum Triumph., v. Bullet. Instit. Archaeol. 1861, p. 91; cf. Isid. Orig. 18, 2, 4; hence,
    e.
    Transf., a token or badge of victory, the palm or prize; and still more gen., victory, honor, glory, pre-eminence:

    antehac est habitus parcus... is nunc in aliam partem palmam possidet,

    Plaut. Most. 1, 1, 32:

    plurimarum palmarum gladiator,

    Cic. Rosc. Am. 6, 17:

    cum palmam jam primus acceperit,

    id. Brut. 47, 173:

    quos Elea domum reducit Palma caelestes,

    Hor. C. 4, 2, 17:

    quam palmam utinam di immortales tibi reservent,

    Cic. Sen. 6, 19:

    docto oratori palma danda est,

    id. de Or. 3, 35, 143; id. Att. 4, 15, 6; id. Phil. 11, 5, 11:

    alicujus rei palmam alicui deferre,

    id. de Or. 2, 56, 227; cf. Varr. R. R. 2, 1:

    palmā donare aliquem,

    Ov. A. A. 2, 3:

    arbiter pugnae posuisse nudo Sub pede palmam Fertur,

    Hor. C. 3, 20, 11. —Of things:

    Siculum mel fert palmam,

    bears away the palm, has the preference, Varr. R. R. 3, 16, 14.—
    f.
    Hence, in gen., the topmost twig or branch of any tree:

    quae cujusque stipitis palma sit,

    Liv. 33, 5, 10; cf. Curt. 4, 3, 10 (Mütz.)—
    g.
    Poet., of the victor himself:

    post Helymus subit et jam tertia palma Diores,

    Verg. A. 5, 339; Sil. 16, 504, 574.—
    h.
    Of horses:

    Eliadum palmae equarum,

    Verg. G. 1, 59.—
    k.
    Also, of one about to be conquered, and who is to become the prize of the victor:

    ultima restabat fusis jam palma duobus Virbius,

    Sil. 4, 392.—
    E.
    A branch on a tree, esp. on a vine, = palmes, Plin. 17, 23, 35, § 202; Varr. R. R. 1, 31, 3; Col. 3, 17, 4; 4, 15, 3; 4, 24, 12 sq.—
    F.
    The fruit of an Egyptian tree, Plin. 12, 22, 47, § 103.—
    G.
    An aromatic plant growing in Africa and Syria, Plin. 12, 28, 62, § 134 (= elate).—
    H.
    A marine plant, Plin. 13, 25, 49, § 138.—
    K.
    A town in the Balearic islands, Plin. 3, 5, 11, § 77.
    2.
    palma, ae, a collat. form for parma, v. parma init.

    Lewis & Short latin dictionary > palma

  • 15 uro

    ūro, ussi, ustum, 3, v. a. [for uso from root us; cf. Gr. euô, to singe; auô, to kindle], to burn (class.).
    I.
    Lit.
    1.
    In gen.:

    (sacer ignis) urit corpore serpens Quamcumque arripuit partem,

    Lucr. 6, 660:

    urere ne possit calor amplius aridus artus,

    id. 4, 871:

    calidum hoc est: etsi procul abest, urit male,

    Plaut. Most. 3, 1, 81:

    urit odoratam nocturna in lumina cedrum,

    Verg. A. 7, 13:

    homines in usum nocturni luminis,

    Tac. A. 15, 44:

    picem et ceras alimentaque cetera flammae,

    Ov. M. 14, 533.—
    2.
    In partic.
    a.
    To burn up, destroy by fire, consume (syn. cremo):

    hominem mortuum, inquit lex in XII., in urbe ne sepelito neve urito,

    Cic. Leg. 2, 23, 58 Mos.; so XII. Tab. ib. 2, 24, 60:

    flamma cum corpora fulva leonum soleat torrere atque urere,

    Lucr. 5, 898 (902): in corpore si quid ejusmodi est, quod reliquo corpori noceat, id uri secarique patimur, Cic. Phil. 8, 5, 15:

    agros,

    Liv. 26, 21, 15:

    urbes hostium,

    Tac. H. 2, 12:

    superbas Carthaginis arces,

    Hor. Epod. 7, 6:

    Achaïcus Ignis Iliacas domos,

    id. C. 1, 15, 35; cf.:

    usto ab Ilio,

    id. Epod. 10, 13:

    ustis navibus,

    id. ib. 9, 8:

    neglectis urenda filix innascitur agris,

    id. S. 1, 3, 37:

    cum frondibus uritur arbos,

    Ov. M. 2, 212 et saep.:

    acanthi radices ustis laxatisque mire prosunt,

    burned, scorched, Plin. 22, 22, 34, § 76:

    a sole usti,

    id. 23, 4, 42, § 85:

    ecce sexus infirmus se uri perpetitur,

    Lact. 5, 13, 14:

    urbis hostium,

    Tac. H. 2, 12:

    praedas,

    id. A. 4, 48:

    regionem,

    Curt. 4, 9, 8; 4, 14, 2.—
    b.
    Of encaustic painting, to burn in (very rare):

    picta coloribus ustis puppis,

    Ov. F. 4, 275:

    tabulam coloribus,

    id. ib. 3, 831.—
    B.
    Transf.
    1.
    To burn, i. e. to scorch, parch, dry up; to sting or pain acutely (syn. torreo):

    videmus ceteras partes incultas (terrarum), quod aut frigore rigeant aut urantur calore,

    Cic. Tusc. 1, 28, 69:

    cum Sol gravis ureret arva,

    Ov. M. 6, 339:

    terras (Sol),

    id. ib. 4, 194:

    campum (seges),

    Verg. G. 1, 77 sq.:

    solum (cicer),

    Plin. 18, 12, 32, § 124:

    vineas (fimum suillum),

    id. 17, 27, 46, § 258:

    urentes harenae,

    Hor. C. 3, 4, 31;

    v. Orell. ad h. l.: sitis usserat herbas,

    Ov. F. 4, 299:

    sitis arida guttur Urit,

    id. M. 11, 130:

    fauces urit sitis,

    Hor. S. 1, 2, 114:

    nec febribus uror anhelis,

    Ov. P. 1, 10, 5:

    pestilentia urens simul urbem atque agros,

    Liv. 10, 47, 6:

    dysenteria si urat,

    Plin. 28, 9, 33, § 128: calx urit, discutit, extrahit, burns, heats (when taken as a medicine), id. 36, 24, 57, § 180:

    uri, vinciri, ferroque necari,

    Sen. Ep. 37, 1:

    hae sunt, quarum Delicias et panniculus bombycinus urit,

    oppresses, Juv. 6, 260.—
    2.
    To rub sore; to gall, fret, chafe, corrode:

    calceus... si pede minor, uret,

    Hor. Ep. 1, 10, 43:

    si te gravis uret sarcina chartae,

    id. ib. 1, 13, 6:

    teneros urit lorica lacertos,

    Prop. 4 (5), 3, 23:

    uri virgis,

    Hor. S. 2, 7, 58:

    loris non ureris,

    id. Ep. 1, 16, 47:

    antiqua terebra urit eam partem quam perforat: Gallica excavat nec urit,

    Col. Arb. 8, 3:

    ut prensos urant juga prima juvencos,

    Ov. R. Am. 235. —
    3.
    To pinch with cold; to nip, blast, wither:

    pernoctant venatores in nive, in montibus uri se patiuntur,

    Cic. Tusc. 2, 17, 40:

    Scythae continuis frigoribus uruntur,

    Just. 2, 2, 9:

    iis, quae frigus usserit, sunt remedio,

    Plin. 22, 25, 57, § 119; Ov. Tr. 3, 2, 8; id. F. 1, 680:

    urebant montana nives,

    Luc. 4, 52; Val. Fl. 2, 287.—
    II.
    Trop., to burn, inflame, consume with passion; in pass., to burn, glow, be heated, be inflamed, be enamored; of love or lust:

    me tamen urit amor,

    Verg. E. 2, 68:

    Daphnis me malus urit,

    id. ib. 8, 83:

    vires urit videndo Femina,

    id. G. 3, 215:

    urit me Glycerae nitor, Urit grata protervitas,

    Hor. C. 1, 19, 5 sq. — Pass.:

    uritur infelix Dido,

    Verg. A. 4, 68: Hor. Epod. 14, 13; Ov. M. 1, 496; 3, 464; 7, 22;

    13, 763 al.: meum jecur urere bilis,

    Hor. S. 1, 9, 66:

    ira communiter urit utrumque,

    id. Ep. 1, 2, 13.— Pass.:

    uror, seu, etc.,

    Hor. C. 1, 13, 9.—Of envy:

    urit fulgore suo,

    Hor. Ep. 2, 1, 13.—
    B.
    Transf.
    1.
    To vex, annoy:

    uro hominem,

    I gall the fellow, Ter. Eun. 2, 2, 42; cf. pass.:

    id nunc his cerebrum uritur, Me esse hos trecentos Philippos facturum lucri,

    Plaut. Poen. 3, 5, 25. —
    2.
    In gen., to disturb, harass, annoy, oppress:

    eos bellum Romanum urebat,

    Liv. 10, 17, 1; cf. pass.:

    quo (bello) Italia urebatur,

    id. 27, 39, 9:

    labor aliquem urens,

    id. 36, 23, 5:

    captos legibus ure tuis,

    Ov. Am. 1, 8, 70:

    populum gravis urebat infesto mari annona,

    Vell. 2, 77, 1:

    urebat nobilem populum ablatum mare,

    Flor. 2, 6, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > uro

  • 16 torreo

    , torrui, tostum, torrere 2
      сушить, жарить, жечь, печь, томить

    Dictionary Latin-Russian new > torreo

См. также в других словарях:

  • touraille — [ turaj ] n. f. • 1597; toraille XIIIe; du lat. torrere « rôtir, brûler » ♦ Techn. Étuve dans laquelle on sèche l orge germée pour arrêter la germination. N. m. TOURAILLAGE , 1880 . ● touraille nom féminin (mot picard, du latin torrere,… …   Encyclopédie Universelle

  • torrar — (Del lat. torrere.) ► verbo transitivo Poner una cosa al fuego para que se dore sin quemarse. SINÓNIMO tostar * * * torrar (del lat. «torrēre») tr. *Tostar. ⊚ (inf.) prnl. Tostarse en exceso por la acción del sol: ‘Con este solazo te torras en… …   Enciclopedia Universal

  • torréfier — [ tɔrefje ] v. tr. <conjug. : 7> • déb. XVIe; lat. torrefacere ♦ Soumettre à la torréfaction. Torréfier du café, du malt. ● torréfier verbe transitif (latin torrefacere, de torrere, sécher, et facere, faire) Réaliser la torréfaction d un… …   Encyclopédie Universelle

  • torrent — [ tɔrɑ̃ ] n. m. • XIIe, rare av. XVe; lat. torrens, p. prés. subst. de torrere « brûler », au sens de « dévorant, impétueux » 1 ♦ Cours d eau à forte pente, à rives encaissées, à débit rapide et irrégulier. ⇒ gave. Torrent impétueux, rapide.… …   Encyclopédie Universelle

  • torride — [ tɔrid ] adj. • 1495; lat. torridus, de torrere « brûler »; cf. torréfier 1 ♦ Où la chaleur est extrême. ⇒ brûlant, chaud. Climat torride. Pays, zone torride. ⇒ tropical; équatorial. Un été torride, des jours torrides. Par ext. Chaleur torride,… …   Encyclopédie Universelle

  • tôt — [ to ] adv. • IXe; probablt lat. pop. °tostum, neutre adv. de tostus « grillé, brûlé », de torrere, par une métaph. semblable aux emplois fig. de brûler, griller (une étape) 1 ♦ Vx Rapidement. « Dépêchez. Faites tôt et hâtez nos plaisirs »… …   Encyclopédie Universelle

  • touron — [ turɔ̃; turɔn ] n. m. • 1595 torron; esp. turron, du lat. torrere « griller » ♦ Confiserie aux amandes, aux noisettes, sorte de nougat très tendre. « je mangeais des pavés de touron et de pâte de coing » (Beauvoir). ● touron nom masculin… …   Encyclopédie Universelle

  • rostir — Rostir, ou cuire à la braise, Torrere. Torrefacere, Assare. Faire rostir sur le gril, Torrere in craticula. Rostir en la broche, Torrere in veru. Rosti, Assus, Tostus, Inassatus. Rosti vient de Tostus, en muant t en r Orge rosti, Tostum ordeum.… …   Thresor de la langue françoyse

  • toast — [ tost ] n. m. • XIXe; toste 1750; mot angl. « pain grillé », et fig. au sens 1; de l a. fr. toster « griller » du lat. tostus, p. p. de torrere « griller » → torréfier 1 ♦ Action (fait de lever son verre) ou discours par quoi l on propose de… …   Encyclopédie Universelle

  • tourie — [ turi ] n. f. • 1773; o. i., p. ê. du rad. lat. torrere (cf. touraille) ou torus (cf. tore, toron) ♦ Techn. Grande bouteille, bonbonne entourée de paille, d osier. Tourie de verre, de grès, servant au transport des acides. ● tourie nom féminin… …   Encyclopédie Universelle

  • tourin — [ turɛ̃ ] n. m. • 1899; mot béarnais, de torrer « cuire », lat. torrere ♦ Soupe à l oignon, à l ail, généralement liée avec un jaune d œuf, spécialité du Périgord. ● tourin nom masculin (mot béarnais) Soupe à l oignon, au saindoux ou à la graisse …   Encyclopédie Universelle

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»