Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

the+omen

  • 81 pesna

    penna or pinna (old forms, pesna, petna, Fest. p. 205, 209 Müll.), f. [orig. different words, penna for petna; root petor pat-; Sanscr. patāmi, to fly; Gr. petomai, prop. a wing: pinna for pitna; cf. Sanscr. pitu; Gr. pitus, the pine-tree; Lat. pinus; cf.: spiculum, spina;

    prop. a sharp point or end. To a late period an effort was made to distinguish them: nec miretur (puer), cur... fiat a pinno quod est acutum, securis utrimque habens aciem bipennis, ne illorum sequatur errorem, qui, quia a pennis duabus hoc esse nomen existimant, pennas avium dici volunt,

    Quint. 1, 4, 12 Halm:

    pinnum enim antiqui acutum dicebant,

    Isid. Orig. 19, 19, 11 dub. (v. 1. pennus): pinnas murorum, pennas avium dicimus, Flav. Cap. p. 2243 P. This dictum of the old grammar we have to retain, although the distinction is neither etymologically sound nor is it always practically true; cf. bipennis, Bramb. Lat. Orthog. p. 118. In MSS. and edd. the two forms have mostly been used indiscriminately in all meanings except II. D. E. F. infra, in which pinna only is found; cf. esp. Wagn. Orth. Verg. p. 465; Rib. prol. Verg. p. 441 sq.; Corss. Ausspr. 2, p. 270 sq.], a feather on the body of a winged creature (syn. pluma).
    I.
    Lit.
    (α).
    Form penna:

    sine pennis volare haud facile est: meae alae pennas non habent,

    Plaut. Poen. 4, 2, 48:

    pennarum tuarum nitor,

    Phaedr. 1, 13, 6:

    maduere graves aspergine pennae,

    Ov. M. 4, 728.—
    (β).
    Form pinna:

    (aves) pullos pinnis fovent,

    Cic. N. D. 2, 52, 129:

    pinnarum caules omnium cavi,

    Plin. 11, 39, 34, § 97; Sen. Ep. 42, 4: ova parire solet genus pinnis condecoratum, Enn. ap. Varr. L. L. 5, § 59 Müll. (Ann. v. 10 Vahl.):

    conveniebat corvos ex albis album pinnis jactare colorem,

    Lucr. 2, 823 Munro:

    galli salaces, frequentibus pinnis,

    Varr. R. R. 3, 9, 5; Col. 8, 2, 10:

    nam his rebus plumam pinnasque emundant,

    id. ib. 9, 14, 7:

    ut statim per somnum hianti pinna in os inderetur,

    Suet. Claud. 33.—
    II.
    Transf.
    A.
    In plur.: pennae (pinnae), a wing (syn. ala).
    (α).
    Form pennae:

    age tu, sis, sine pennis vola,

    Plaut. As. 1, 1, 80:

    quatere in aëre,

    Ov. M. 4, 676:

    pennis resumptis,

    id. ib. 4, 664:

    vertere,

    to fly away, Prop. 2, 24, 22 (3, 19, 6): penna, collect. for the wings, Ov. M. 2, 376.—
    (β).
    Form pinnae:

    geminis secat aëra pinnis,

    Cic. Arat. 48 (282):

    pinnas explicare,

    Ov. Am. 2, 6, 55: o Fides alma, apta pinnis, Enn. ap. Cic. Off. 3, 29, 104 (Trag. v. 410 Vahl.): densis ales pinnis obnixa, id. ap. Prob. ad Verg. E. 6, 31 (Ann. v. 148 ib.): (aquila) praepetibus pinnis (B. and K.;

    al. pennis), Cic. poët. Div. 1, 47, 106. —Of bees: pinnis coruscant,

    Verg. G. 4, 73. —Of locusts:

    pinnarum stridor,

    Plin. 11, 29, 35, § 104.—Of gnats:

    pinnae culicis,

    Plin. 11, 2, 1, § 3.—Prov.: pinnas incidere alicui, to clip one's wings, i. e. to deprive one of power or rank, Cic. Att. 4, 2, 5; so, decisis humilis pinnis, with clipped wings, i. e. with disappointed hopes, Hor. Ep. 2, 2, 50; cf. the opp.: extendere pinnas, to spread out one's wings, i. e. to attempt great things, id. ib. 1, 20, 21.—
    b.
    Poet., a flying, flight.
    (α).
    Form penna: felicibus edita pennis, i. e. with a happy omen from the flight of birds, Prop. 3, 10 (4, 9), 11; Sil. 3, 344; Val. Fl. 1, 231.—
    (β).
    Form pinna:

    pinnā veras dare notas,

    Ov. F. 1, 448.—
    B.
    A feather on an arrow ( poet.).
    1.
    Form penna:

    per jugulum pennis tenus acta sagitta est,

    Ov. M. 6, 258.—Hence,
    2.
    Meton., an arrow ( poet.).
    (α).
    Form penna:

    cervos pennā petere,

    Val. Fl. 6, 421.—
    (β).
    Form pinna:

    olor trajectus pinnā,

    Ov. F. 2, 110.—
    C.
    In late Lat., a pen. —Form penna:

    instrumenta scribae, calamus et penna: sed calamus arboris est, penna avis,

    Isid. Orig. 6, 14.—
    D.
    A fin. —Form pinna, Plin. 9, 13, 15, § 42.—
    E.
    A pinnacle. —Form pinna:

    turres contabulantur, pinnae loricaeque ex cratibus attexuntur,

    Caes. B. G. 5, 39; 7, 72: milites Metelli... a pinnis hostis defendebant facillime funditore, Quadrig. ap. Gell. 9, 1, 1; Verg. A. 7, 159:

    templi,

    Vulg. Luc. 4, 9.—
    F.
    In mechanics.
    1.
    A float or bucket of a water-wheel.—Form pinna, Vitr. 10, 10. —
    2.
    A stop or key of a water-organ.—

    Form pinna,

    Vitr. 10, 13.

    Lewis & Short latin dictionary > pesna

  • 82 petna

    penna or pinna (old forms, pesna, petna, Fest. p. 205, 209 Müll.), f. [orig. different words, penna for petna; root petor pat-; Sanscr. patāmi, to fly; Gr. petomai, prop. a wing: pinna for pitna; cf. Sanscr. pitu; Gr. pitus, the pine-tree; Lat. pinus; cf.: spiculum, spina;

    prop. a sharp point or end. To a late period an effort was made to distinguish them: nec miretur (puer), cur... fiat a pinno quod est acutum, securis utrimque habens aciem bipennis, ne illorum sequatur errorem, qui, quia a pennis duabus hoc esse nomen existimant, pennas avium dici volunt,

    Quint. 1, 4, 12 Halm:

    pinnum enim antiqui acutum dicebant,

    Isid. Orig. 19, 19, 11 dub. (v. 1. pennus): pinnas murorum, pennas avium dicimus, Flav. Cap. p. 2243 P. This dictum of the old grammar we have to retain, although the distinction is neither etymologically sound nor is it always practically true; cf. bipennis, Bramb. Lat. Orthog. p. 118. In MSS. and edd. the two forms have mostly been used indiscriminately in all meanings except II. D. E. F. infra, in which pinna only is found; cf. esp. Wagn. Orth. Verg. p. 465; Rib. prol. Verg. p. 441 sq.; Corss. Ausspr. 2, p. 270 sq.], a feather on the body of a winged creature (syn. pluma).
    I.
    Lit.
    (α).
    Form penna:

    sine pennis volare haud facile est: meae alae pennas non habent,

    Plaut. Poen. 4, 2, 48:

    pennarum tuarum nitor,

    Phaedr. 1, 13, 6:

    maduere graves aspergine pennae,

    Ov. M. 4, 728.—
    (β).
    Form pinna:

    (aves) pullos pinnis fovent,

    Cic. N. D. 2, 52, 129:

    pinnarum caules omnium cavi,

    Plin. 11, 39, 34, § 97; Sen. Ep. 42, 4: ova parire solet genus pinnis condecoratum, Enn. ap. Varr. L. L. 5, § 59 Müll. (Ann. v. 10 Vahl.):

    conveniebat corvos ex albis album pinnis jactare colorem,

    Lucr. 2, 823 Munro:

    galli salaces, frequentibus pinnis,

    Varr. R. R. 3, 9, 5; Col. 8, 2, 10:

    nam his rebus plumam pinnasque emundant,

    id. ib. 9, 14, 7:

    ut statim per somnum hianti pinna in os inderetur,

    Suet. Claud. 33.—
    II.
    Transf.
    A.
    In plur.: pennae (pinnae), a wing (syn. ala).
    (α).
    Form pennae:

    age tu, sis, sine pennis vola,

    Plaut. As. 1, 1, 80:

    quatere in aëre,

    Ov. M. 4, 676:

    pennis resumptis,

    id. ib. 4, 664:

    vertere,

    to fly away, Prop. 2, 24, 22 (3, 19, 6): penna, collect. for the wings, Ov. M. 2, 376.—
    (β).
    Form pinnae:

    geminis secat aëra pinnis,

    Cic. Arat. 48 (282):

    pinnas explicare,

    Ov. Am. 2, 6, 55: o Fides alma, apta pinnis, Enn. ap. Cic. Off. 3, 29, 104 (Trag. v. 410 Vahl.): densis ales pinnis obnixa, id. ap. Prob. ad Verg. E. 6, 31 (Ann. v. 148 ib.): (aquila) praepetibus pinnis (B. and K.;

    al. pennis), Cic. poët. Div. 1, 47, 106. —Of bees: pinnis coruscant,

    Verg. G. 4, 73. —Of locusts:

    pinnarum stridor,

    Plin. 11, 29, 35, § 104.—Of gnats:

    pinnae culicis,

    Plin. 11, 2, 1, § 3.—Prov.: pinnas incidere alicui, to clip one's wings, i. e. to deprive one of power or rank, Cic. Att. 4, 2, 5; so, decisis humilis pinnis, with clipped wings, i. e. with disappointed hopes, Hor. Ep. 2, 2, 50; cf. the opp.: extendere pinnas, to spread out one's wings, i. e. to attempt great things, id. ib. 1, 20, 21.—
    b.
    Poet., a flying, flight.
    (α).
    Form penna: felicibus edita pennis, i. e. with a happy omen from the flight of birds, Prop. 3, 10 (4, 9), 11; Sil. 3, 344; Val. Fl. 1, 231.—
    (β).
    Form pinna:

    pinnā veras dare notas,

    Ov. F. 1, 448.—
    B.
    A feather on an arrow ( poet.).
    1.
    Form penna:

    per jugulum pennis tenus acta sagitta est,

    Ov. M. 6, 258.—Hence,
    2.
    Meton., an arrow ( poet.).
    (α).
    Form penna:

    cervos pennā petere,

    Val. Fl. 6, 421.—
    (β).
    Form pinna:

    olor trajectus pinnā,

    Ov. F. 2, 110.—
    C.
    In late Lat., a pen. —Form penna:

    instrumenta scribae, calamus et penna: sed calamus arboris est, penna avis,

    Isid. Orig. 6, 14.—
    D.
    A fin. —Form pinna, Plin. 9, 13, 15, § 42.—
    E.
    A pinnacle. —Form pinna:

    turres contabulantur, pinnae loricaeque ex cratibus attexuntur,

    Caes. B. G. 5, 39; 7, 72: milites Metelli... a pinnis hostis defendebant facillime funditore, Quadrig. ap. Gell. 9, 1, 1; Verg. A. 7, 159:

    templi,

    Vulg. Luc. 4, 9.—
    F.
    In mechanics.
    1.
    A float or bucket of a water-wheel.—Form pinna, Vitr. 10, 10. —
    2.
    A stop or key of a water-organ.—

    Form pinna,

    Vitr. 10, 13.

    Lewis & Short latin dictionary > petna

  • 83 religiosus

    rĕlĭgĭōsus (in the poets also rellig-), a, um, adj. [religio], reverencing or fearing God ( the gods), pious, devout, religious:

    qui omnia quae ad cultum deorum pertinerent, diligenter retractarent et tamquam relegerent, sunt dicti religiosi ex relegendo, etc.,

    Cic. N. D. 2, 28, 72 (cf. religio init.):

    religiosi dicuntur, qui faciendarum praetermittendarumque rerum divinarum secundum morem civitatis delectum habent, nec se superstitionibus implicant,

    Fest. p. 289, 15 Müll.:

    naturā sancti et religiosi,

    Cic. Rosc. Com. 15, 44:

    asotos ita non religiosos ut edant de patellā,

    id. Fin. 2, 7, 22:

    si magis religiosa fuerit,

    Plaut. As. 4, 1, 37:

    nostri majores, religiosissimi mortales,

    Sall. C. 12, 3:

    mortuis religiosa jura tribuere,

    religious rites, Cic. Lael. 4, 13:

    mores justi, integri, religiosi,

    id. de Or. 2, 43, 184: amicitiae religiosā quādam necessitudine imbutae, quint. 1, 2, 20: hominem occidere religiosissimum erat, was a thing exceedingly pious or pleasing to the gods, Plin. 30, 1, 4, § 13; cf.:

    aliqui nomine quoque consalutare religiosius putant, etc.,

    id. 28, 2, 5, § 23:

    Judaei, viri religiosi,

    Vulg. Act. 2, 5.—
    b.
    Eccl. Lat., of or belonging to the clergy, clerical (opp. saecularis), Salv. Avar. 3, 5.—
    II.
    Transf. (acc. to religio, II.).
    A.
    Subject., religiously considerate, careful, anxious, scrupulous:

    civitas religiosa, in principiis maxime novorum bellorum... ne quid praetermitteretur, quod aliquando factum esset. ludos Jovi donumque vovere consulem jussit,

    Liv. 31, 9:

    per hos quoque dies abstinent terrenis operibus religiosiores agricolae,

    Col. 11, 2, 98; 11, 3, 62:

    quem campi fructum quia religiosum erat consumere,

    was a matter of religious scruple, Liv. 2, 5; 3, 22; 5, 52; 6, 27; cf.:

    religiosum est, quod jurati legibus judicarunt,

    Cic. Inv. 1, 30, 48.—
    b.
    Overscrupulous, over-anxious, superstitious (rare and only ante-class.): religentem esse oportet, religiosum nefas, Poët. ap. Gell. 4, 9, 1:

    ecquis incultior, religiosior, desertior? Cato ap. Fest. s. v. repulsior, p. 236: ut stultae et miserae sumus Religiosae,

    Ter. Heaut. 4, 1, 37.—
    2.
    In gen., scrupulous, strict, precise, accurate, conscientious:

    religiosus est non modo deorum sanctitatem magni aestimans, sed etiam officiosus adversus homines,

    Fest. p. 278 Müll.:

    quod et in re misericordem se praebuerit et in testimoniis religiosum,

    Cic. Caecin. 10, 26:

    testis religiosissimus,

    id. Vatin. 1, 1:

    natio minime in testimoniis dicendis religiosa,

    id. Fl. 10, 23:

    judex,

    Quint. 4, 1, 9:

    quem rerum Romanarum auctorem laudare possum religiosissimum,

    Cic. Brut. 11, 44:

    ad Atticorum aures teretes et religiosas qui se accommodant,

    id. Or. 9, 27:

    ephorus vero non est religiosissimae fidei,

    Sen. Q. N. 7, 16, 2:

    religiosissimis verbis jurare,

    Petr. 21. —
    B.
    Of the objects of religious veneration (temples, statues, utensils, etc.), holy, sacred:

    templum sane sanctum et religiosum,

    Cic. Verr. 2, 4, 43, § 94; cf. id. Imp. Pomp. 22, 65:

    signum sacrum ac religiosum,

    id. Verr. 2, 4, 57, § 127;

    and so with sacer,

    id. Leg. 3, 13, 31:

    dies,

    Suet. Tib. 61:

    ex Aesculapi religiosissimo fano,

    Cic. Verr. 2, 4, 43, § 93:

    Ceres antiquissima, religiosissima,

    id. ib. 2, 4, 49, § 109; cf.:

    religiosissimum simulacrum Jovis Imperatoris,

    id. ib. 2, 4, 57, §

    128: altaria,

    id. Planc. 35, 68:

    deorum limina,

    Verg. A. 2, 365:

    loca,

    Cic. Rab. Perd. 2, 7:

    sacra religiosissima,

    Vell. 2, 45, 1; Suet. Aug. 7:

    vestes,

    id. Tib. 36; id. Oth. 12:

    simulacra,

    Sedul. 1, 227:

    divini juris sunt veluti res sacrae et religiosae... (sunt res) religiosae quae diis manibus relictae sunt,

    Gai. Inst. 2, 3 sq. —
    2.
    Esp.: dies religiosus, a day upon which it was unlucky to undertake any thing important, a day of evil omen, e. g. the dies Alliensis, the dies atri, etc., Cic. Att. 9, 5, 2; Lucil. ap. Non. 379, 19; Liv. 6, 1; 26, 17; 37, 33; Suet. Tib. 61; id. Claud. 14 al.; cf. Gell. 4, 9, 4; and Fest. s. h. v. p. 231.—
    3.
    Solum religiosum, land consecrated by the burial of the dead, Gai. Inst. 2, 6 sq.—Hence, adv.: rē̆lĭgĭōsē.
    1.
    Piously, religiously:

    religiosius deos colere,

    Liv. 10, 7; cf.:

    templum religiosissime colere,

    Cic. Inv. 2, 1, 1:

    natalem religiosius celebrare,

    Plin. Ep. 3, 7, 8.—
    2.
    Considerately, scrupulously, punctually, exactly, conscientiously:

    testimonium dicere,

    Cic. Cael. 22, 55; cf. Plin. Pan. 65, 2:

    commendare,

    Cic. Fam. 13, 17 fin.:

    nihil religiose administrabat,

    Col. 3, 10, 7; cf. id. 8, 5, 11:

    quicquid rogabatur, religiose promittebat,

    considerately, cautiously, Nep. Att. 15:

    religiosius rem rusticam colere,

    Col. 11, 2, 95:

    poëticen religiosissime veneror,

    Plin. Ep. 3, 15, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > religiosus

  • 84 relligiosus

    rĕlĭgĭōsus (in the poets also rellig-), a, um, adj. [religio], reverencing or fearing God ( the gods), pious, devout, religious:

    qui omnia quae ad cultum deorum pertinerent, diligenter retractarent et tamquam relegerent, sunt dicti religiosi ex relegendo, etc.,

    Cic. N. D. 2, 28, 72 (cf. religio init.):

    religiosi dicuntur, qui faciendarum praetermittendarumque rerum divinarum secundum morem civitatis delectum habent, nec se superstitionibus implicant,

    Fest. p. 289, 15 Müll.:

    naturā sancti et religiosi,

    Cic. Rosc. Com. 15, 44:

    asotos ita non religiosos ut edant de patellā,

    id. Fin. 2, 7, 22:

    si magis religiosa fuerit,

    Plaut. As. 4, 1, 37:

    nostri majores, religiosissimi mortales,

    Sall. C. 12, 3:

    mortuis religiosa jura tribuere,

    religious rites, Cic. Lael. 4, 13:

    mores justi, integri, religiosi,

    id. de Or. 2, 43, 184: amicitiae religiosā quādam necessitudine imbutae, quint. 1, 2, 20: hominem occidere religiosissimum erat, was a thing exceedingly pious or pleasing to the gods, Plin. 30, 1, 4, § 13; cf.:

    aliqui nomine quoque consalutare religiosius putant, etc.,

    id. 28, 2, 5, § 23:

    Judaei, viri religiosi,

    Vulg. Act. 2, 5.—
    b.
    Eccl. Lat., of or belonging to the clergy, clerical (opp. saecularis), Salv. Avar. 3, 5.—
    II.
    Transf. (acc. to religio, II.).
    A.
    Subject., religiously considerate, careful, anxious, scrupulous:

    civitas religiosa, in principiis maxime novorum bellorum... ne quid praetermitteretur, quod aliquando factum esset. ludos Jovi donumque vovere consulem jussit,

    Liv. 31, 9:

    per hos quoque dies abstinent terrenis operibus religiosiores agricolae,

    Col. 11, 2, 98; 11, 3, 62:

    quem campi fructum quia religiosum erat consumere,

    was a matter of religious scruple, Liv. 2, 5; 3, 22; 5, 52; 6, 27; cf.:

    religiosum est, quod jurati legibus judicarunt,

    Cic. Inv. 1, 30, 48.—
    b.
    Overscrupulous, over-anxious, superstitious (rare and only ante-class.): religentem esse oportet, religiosum nefas, Poët. ap. Gell. 4, 9, 1:

    ecquis incultior, religiosior, desertior? Cato ap. Fest. s. v. repulsior, p. 236: ut stultae et miserae sumus Religiosae,

    Ter. Heaut. 4, 1, 37.—
    2.
    In gen., scrupulous, strict, precise, accurate, conscientious:

    religiosus est non modo deorum sanctitatem magni aestimans, sed etiam officiosus adversus homines,

    Fest. p. 278 Müll.:

    quod et in re misericordem se praebuerit et in testimoniis religiosum,

    Cic. Caecin. 10, 26:

    testis religiosissimus,

    id. Vatin. 1, 1:

    natio minime in testimoniis dicendis religiosa,

    id. Fl. 10, 23:

    judex,

    Quint. 4, 1, 9:

    quem rerum Romanarum auctorem laudare possum religiosissimum,

    Cic. Brut. 11, 44:

    ad Atticorum aures teretes et religiosas qui se accommodant,

    id. Or. 9, 27:

    ephorus vero non est religiosissimae fidei,

    Sen. Q. N. 7, 16, 2:

    religiosissimis verbis jurare,

    Petr. 21. —
    B.
    Of the objects of religious veneration (temples, statues, utensils, etc.), holy, sacred:

    templum sane sanctum et religiosum,

    Cic. Verr. 2, 4, 43, § 94; cf. id. Imp. Pomp. 22, 65:

    signum sacrum ac religiosum,

    id. Verr. 2, 4, 57, § 127;

    and so with sacer,

    id. Leg. 3, 13, 31:

    dies,

    Suet. Tib. 61:

    ex Aesculapi religiosissimo fano,

    Cic. Verr. 2, 4, 43, § 93:

    Ceres antiquissima, religiosissima,

    id. ib. 2, 4, 49, § 109; cf.:

    religiosissimum simulacrum Jovis Imperatoris,

    id. ib. 2, 4, 57, §

    128: altaria,

    id. Planc. 35, 68:

    deorum limina,

    Verg. A. 2, 365:

    loca,

    Cic. Rab. Perd. 2, 7:

    sacra religiosissima,

    Vell. 2, 45, 1; Suet. Aug. 7:

    vestes,

    id. Tib. 36; id. Oth. 12:

    simulacra,

    Sedul. 1, 227:

    divini juris sunt veluti res sacrae et religiosae... (sunt res) religiosae quae diis manibus relictae sunt,

    Gai. Inst. 2, 3 sq. —
    2.
    Esp.: dies religiosus, a day upon which it was unlucky to undertake any thing important, a day of evil omen, e. g. the dies Alliensis, the dies atri, etc., Cic. Att. 9, 5, 2; Lucil. ap. Non. 379, 19; Liv. 6, 1; 26, 17; 37, 33; Suet. Tib. 61; id. Claud. 14 al.; cf. Gell. 4, 9, 4; and Fest. s. h. v. p. 231.—
    3.
    Solum religiosum, land consecrated by the burial of the dead, Gai. Inst. 2, 6 sq.—Hence, adv.: rē̆lĭgĭōsē.
    1.
    Piously, religiously:

    religiosius deos colere,

    Liv. 10, 7; cf.:

    templum religiosissime colere,

    Cic. Inv. 2, 1, 1:

    natalem religiosius celebrare,

    Plin. Ep. 3, 7, 8.—
    2.
    Considerately, scrupulously, punctually, exactly, conscientiously:

    testimonium dicere,

    Cic. Cael. 22, 55; cf. Plin. Pan. 65, 2:

    commendare,

    Cic. Fam. 13, 17 fin.:

    nihil religiose administrabat,

    Col. 3, 10, 7; cf. id. 8, 5, 11:

    quicquid rogabatur, religiose promittebat,

    considerately, cautiously, Nep. Att. 15:

    religiosius rem rusticam colere,

    Col. 11, 2, 95:

    poëticen religiosissime veneror,

    Plin. Ep. 3, 15, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > relligiosus

  • 85 deus

        deus ī ( nom plur. dī, diī, rarely deī; gen. deōrum or deūm, poet. also divōm or divūm; dat. dīs, diīs, and later deīs), m    [DIV-], a god, deity: deorum inmortalium numen: consilio deorum, Cs.— In ejaculations: di! T.: di boni! T.: di inmortales! T.: Pro di inmortales! T.: per deos inmortalīs!: di magni! O.: di vostram fidem! T.: pro deūm fidem! T.: Pro deūm atque hominum fidem! T.: pro deūm inmortalium! T.—In wishes, greetings, and asseverations: di bene vortant, T.: utinam ita di faxint, T.: quod di prohibeant, T.: quod di omen avertant, the gods forbid: di melius duint, T.: Di meliora piis, V.: di meliora velint, O.: di meliora! god forbid!: di melius, O.: Di tibi omnia optata offerant, T.: Ut illum di deaeque perdant, T.: Di tibi male faciant, T.: Ita me di ament, T.: cum dis volentibus, by the gods help: dis volentibus, S.: si dis placet, an't please the gods, T.: di hominesque, i. e. all the world: dis hominibusque invitis, in spite of everybody.—The divine power: deum ire per omnīs Terras (dicunt), V.: Incaluit deo, O.— A goddess (poet.): ducente deo (sc. Venere), V.: Audentīs deus ipse iuvat (sc. Fortuna), O.—Of persons, a god, divine being: te in dicendo semper putavi deum: Plato quasi deus philosphorum: deus ille magister, V.: deos quoniam propius contingis, the powers that be, H.: deus sum, si hoc ita est, my fortune is divine, T.
    * * *
    I
    god; God!: Oh God
    II
    God (Christian text); god; divine essence/being, supreme being; statue of god

    Latin-English dictionary > deus

  • 86 māximus

        māximus    [1 MAC-].—Of size, large, great, big, high, tall, long, broad, extensive, spacious: fons, S.: aedificium: urbs: solitudines, S.: simulacrum facere maius: oppidum non maximum maximis locis decoravit: aquae magnae fuerunt, inundations, L.: Maior (belua) dimidio, by half, H.: maior videri (Scylla), statelier, V.: Calceus pede maior, too large for, H.: onus parvo corpore maius, H.—Of number or quantity, great, large, abundant, considerable, much: numerus frumenti: copia pabuli, Cs.: maiorem pecuniam polliceri: tibi praeda cedat Maior an illi, i. e. the victor's spoils, H.: populus, V.: tribunorum pars maior, the majority, L.: turba clientium maior, more numerous, H.: maximum pondus auri: Si maiorem feci rem, increased my estate, H.—Of value, great, large, considerable: magni preti servi: ager preti maioris, T.: magna munera et maiora promissa, S.: cuius auctoritas magni habebatur, was highly esteemed, Cs.: qui auctoritatem magni putet, esteems highly: quem tu Non magni pendis, H.: multo maioris vēnire, dearer, Ph.: quorum longe maximi consilia fuerunt, most valuable: haec te semper fecit maxumi, prized most highly, T.: conduxit non magno domum, at no high price: magno illi ea cunctatio stetit, cost him dear, L.—Of force, strong, powerful, vehement, loud: manu magnā euntem Inpulit, V.: magnā voce confiteri: strenitus, H.—Of time, great, long, extended: annum, V.: annum, i. e. the Platonic cycle of the heavens.—Early, high, long past: iam magno natu, aged, N.: magno natu non sufficientibus viribus, through old age, L.: maximo natu filius, N.: maior patria, original, Cu.—Of persons, aged, old, advanced ; only in comp. and sup, elder, eldest: omnes maiores natu, elders, Cs.: maior natu quam Plautus: frater suus maior natu, elder, L.: maximus natu ex iis, the oldest, L.: ex duobus filiis maior, Cs.: Maior Neronum, the elder, H.: (homo) annos natus maior quadraginta, more than forty years old: annos natast sedecim, non maior, T.: non maior annis quinquaginta, L.— Plur m. as subst: maiores, the fathers, ancestors, ancients, men of old: maiores vestri: nostri: more maiorum.—Fig., great, noble, grand, mighty, important, weighty, momentous: rebus maximis gestis: missi magnis de rebus, important business, H.: in agro maiora opera: causa, weighty: omen, significant, V.: spectaculum, impressive, H.: aliquid invadere magnum, enterprise, V.: haud magna memoratu res est, L.—As subst n.: id magnum est, a great thing: magna di curant, parva neglegunt: maiora audere, V.: ad maiora properat oratio: magnum loqui, loftily, H.: Omnia magna loquens, of everything magnificent, H.—Of rank or station, great, high, eminent, powerful: potestas: dignitas: di, Enn. ap. C.: rex Olympi, V.: maximus Ilioneus, V.: maiorum ne quis amicus, one of your great friends, H.: Iuppiter optimus maximus: pontifex maximus, chief: maioribus uti, associate with superiors, H.—Of mind or character, great, elevated, noble, lofty: vir acris animi magnique: magno animo est: vir magnus: Cato magnus habetur, S.: magnus hoc bello Themistocles fuit, N.: invidiā maior, above, H.: maior reprensis, greater than those criticised, H.: nebulo, thorough-paced, T.: fur. —In force or degree, great, severe, strong, intense: morbi: dolor, Cs.: minae: amor, V.: gemitus luctusque: quid potuere maius? more heinous, H.: Mari virtutem in maius celebrare, magnify, S.: his in maius etiam acceptis, L.: incerta in maius vero ferri solent, be exaggerated, L.— Proud, boastful, lofty, assuming: nobis ut res dant sese, ita magni atque humiles sumus, T.: lingua, H.: verba, V.

    Latin-English dictionary > māximus

  • 87 vertō or vortō

        vertō or vortō tī, sus, ere    [VERT-], to turn, turn up, turn back, direct: cardinem, O.: verso pede, O.: Non ante verso cado, i. e. emptied, H.: crateras, V.: verti me a Minturnis Arpinum versus: gens ab oriente ad septentrionem se vertit, i. e. is situated, Cu.: in circumsedentis Capuam se vertit, i. e. directs his attack, L.— Intrans, to turn, turn back: versuros extemplo in fugam omnes ratus, L.— Pass, to be turned, be directed, face, look: fenestrae in viam versae, L.: nunc ad fontes, nunc ad mare versus, O.—To turn about, be engaged, move, be, be situated: Magno in periclo vita vertetur tua, Ph.: in maiore discrimine verti, L.: ipse catervis Vertitur in mediis, V.—To turn back, turn about, reverse: Pompeiani se verterunt et loco cesserunt, wheeled about, Cs.: hostes terga verterunt, fled, Cs.: hostem in fugam, put to flight, L.: Hiemps piscīs ad hoc vertat mare, H.—To turn over, turn up: versā pulvis inscribitur hastā, V.: Vertitur interea caelum, revolves, V.: terram aratro, H.: versis glaebis, O.—To turn, ply, drive: stimulos sub pectore vertit Apollo, V.—Fig., to turn, direct, convert, appropriate: ex illā pecuniā magnam partem ad se: congressi certamine irarum ad caedem vertuntur, i. e. are driven, L.: ne ea, quae rei p. causā egerit, in suam contumeliam vertat, Cs.: omen in Macedonum metum, Cu.: in religionem vertentes comitia biennio habita, making a matter of religious scruple, L.: Philippus totus in Persea versus, inclined towards, L.: quo me vertam? T.: quo se verteret, non habebat: si bellum omne eo vertat, L.: di vortant bene, Quod agas, prosper, T.—To ascribe, refer: quae alia in deum iras velut ultima malorum vertunt, L.: ne sibi vitio verterent, quod abesset a patriā, impute as a fault.—Pass., to turn, depend, rest, hang: hic victoria, V.: cum circa hanc consultationem disceptatio omnis verteretur, L.: omnia in unius potestate vertentur: spes civitatis in dictatore, L.: vertebatur, utrum manerent, an, etc., i. e. the question was discussed, L.—To turn, change, alter, transform, convert, metamorphose: terra in aquam se vertit: Verte omnīs tete in facies, V.: Auster in Africum se vertit, Cs.: versa et mutata in peiorem partem sint omnia: cur nunc tua quisquam Vertere iussa potest, V.: saevus apertam In rabiem coepit verti iocus, H.: nullā tamen alite verti Dignatur, nisi, etc., O.—Prov.: ubi omne Verterat in fumum et cinerem, i. e. had dissipated, H.— With solum, to change abode, leave the country: qui exsili causā solum verterit.—In language, to turn, translate, interpret: Platonem: annales Acilianos ex Graeco in Latinum sermonem, L.—To turn, overturn, overthrow, subvert, destroy: vertit ad extremum omnia: Cycnum Vi multā, O.: ab imo moenia Troiae, V.: ne Armenia scelere verteretur, Ta.: versā Caesarum sobole, Ta.—To turn, change, be changed: iam verterat fortuna, L.—To turn, be directed, turn out, result: verterat Scipionum invidia in praetorem, L.: (quae res) tibi vertat male, turn out badly, T.: quod bene verteret, Cu.: quod nec vertat bene, V.: quod si esset factum, detrimentum in bonum verteret, Cs.: ea ludificatio veri in verum vertit, L.—Of time, in the phrase, annus vertens, the returning year, space of a year, full year: anno vertente sine controversiā (petisses); cf. annus vertens, the great cycle of the stars.

    Latin-English dictionary > vertō or vortō

  • 88 scaevus

    scaevus, a, um, adj. [kindred with Sanscr. savya, laevus, sinister, as the Gr. skaios and the Germ. schief, oblique], left, that is on the left, towards the left side (rare; most freq. in Appul.; syn. laevus, sinister).
    I.
    Lit.:

    itinera portarum,

    i. e. running from right to left, Vitr. 1, 5, 2:

    iter,

    Serv. Verg. A. 3, 351.—
    II.
    Trop.
    A.
    Awkward, perverse, stupid, silly:

    scaevus profecto et caecus animi forem, si, etc.,

    Gell. 12, 13, 4:

    mulier,

    App. M. 9, p. 223, 22:

    scaevus iste Romulus,

    Sall. H. Fragm. 1, 41, 5 Dietsch:

    fabula,

    Paul. Nol. Carm. 11, 44.—
    B.
    Of fortune, unfavorable, untoward, unlucky: fortunam scaevam an saevam verius dixerim, App. M. 2, p. 120, 21:

    praesagium,

    id. ib. 10, p. 247; 7, p. 194, 39.— Sup.:

    scaevissimum somnium,

    App. M. 4, p. 154, 23.—Hence, subst.: scaeva, ae, f., a sign or token in the sky (observed by a Roman on his left; v. laevus), an omen: bonae scaevae causă...Ea dicta ab scaevā id est sinistră, quod quae sinistra sunt, bona auspicia existimantur...a Graeco est, quod hi sinistram vocant skaian, Varr. L. L. 7, § 97 Müll.; cf. Fest. p. 325 ib.:

    bona scaeva est mihi,

    Plaut. Ps. 4, 7, 39; so,

    bona,

    id. Stich. 5, 2, 24:

    canina scaeva,

    taken from the barking of a dog, id. Cas. 5, 4, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > scaevus

  • 89 fātum

        fātum ī, n    [P. n. of * for], an utterance, prophetic declaration, oracle, prediction: Apollo fatis fandis dementem invitam ciet: ex fatis quae Veientes scripta haberent: Oblitus fatorum, V.— That which is ordained, destiny, fate: necessitas fati: fato fieri omnia: plenum superstitionis fati nomen: neque si fatum fuerat, effugisset: praeter fatum, beyond the natural course of events: tibi cura Caesaris fatis data, H.: Quo nihil maius terris Fata donavere, H.: caeca, H.: insuperabile, O.: fata regunt homines, Iu.: fatorum arcana, O.: fuit hoc sive meum sive rei p., ut, etc.: si fata fuissent, ut caderem, V.: eo fato ne, etc.: huic fato divōm proles Nulla fuit, i. e. will, V.: fatis contraria nostris Fata Phrygum, V.—Prov.: fata viam invenient, nothing can resist fate, V.— Bad fortune, ill fate, calamity, mishap, ruin: exiti ac fati dies: suum fatum querebantur, Cs.: extremum rei p.— Fate, death: Hortensi vox exstincta fato suo est: fato obire, Ta.: omen fati: inexorabile, V.: perfunctos iam fato, L.: se fati dixit iniqui, most unfortunate, O.: fatum proferre, i. e. to prolong life, V.: ad fata novissima, to the last, O.— A pest, plague, ruin: duo illa rei p. paene fata, Gabinius et Piso.— A symbol of fate: Attollens umero fata nepotum (represented on the shield), V.: fata inponit diversa duorum, the lots, V.—Person., The Fates, Pr., Iu.
    * * *
    utterance, oracle; fate, destiny; natural term of life; doom, death, calamity

    Latin-English dictionary > fātum

  • 90 servo

    servo, āvi, ātum, 1 (old fut. perf. servasso, Plaut. Most. 1, 3, 71: servassis, an old formula in Cato, R. R. 141, 3:

    servassit,

    Plaut. Cist. 4, 2, 76:

    servassint,

    id. As. 3, 3, 64; id. Cas. 2, 5, 16; id. Ps. 1, 1, 35; id. Stich. 4, 1, 1; id. Trin. 2, 2, 103), v. a. [cf. salus].
    I.
    Lit.
    A.
    In gen., to save, deliver, keep unharmed, preserve, protect, etc. (very freq. and class.; syn. salvo): Ph. Perdis me tuis dictis. Cu. Immo servo et servatum volo, Plaut. Curc. 2, 3, 56; cf.:

    qui ceteros servavi, ut nos periremus,

    Cic. Fam. 14, 2, 2:

    pol me occidistis, amici, Non servastis,

    Hor. Ep. 2, 2, 139:

    aliquem ex periculo,

    Caes. B. C. 2, 41 fin.:

    aliquem ex judicio,

    Cic. Verr. 2, 3, 57, § 131:

    vita ex hostium telis servata,

    id. Rep. 1, 3, 5:

    urbs ex belli ore et faucibus erepta atque servata,

    id. Arch. 9, 21.—With ab and abl. (mostly post - Aug. and rare):

    si tamen servari a furibus possunt,

    Pall. 5, 8, 7 fin.:

    super omnia Capitolium summamque rem in eo solus a Gallis servaverat,

    Plin. 7, 28, 29, § 103.—Mars pater, te precor, pastores pecuaque salva servassis duisque bonam salutem mihi, etc., an old formula of prayer, Cato, R. R. 141, 3:

    di te servassint semper,

    Plaut. As. 3, 3, 64:

    di te servassint mihi,

    id. Cas. 2, 5, 16; id. Ps. 1, 1, 35; id. Stich. 4, 1, 1; id. Trin. 2, 2, 103:

    ita me servet Juppiter,

    Ter. Phorm. 5, 3, 24:

    serva, quod in te est, filium et me et familiam,

    id. Heaut. 4, 8, 4: tu me amoris magis quam honoris servavisti gratiā. Enn. ap. Cic. Tusc. 4, 32, 69 (Trag. v. 316 Vahl.):

    invitum qui servat idem facit occidenti,

    Hor. A. P. 467:

    Graeciae portus per se (i. e. Themistoclem) servatos,

    Cic. Rep. 1, 3, 5: [p. 1684] servare rem publicam, id. Sest. 22, 49:

    quoniam me unā vobiscum servare non possum, vestrae quidem certe vitae prospiciam, etc.,

    Caes. B. G. 7, 50:

    impedimenta cohortesque,

    id. B. C. 1, 70:

    urbem insulamque Caesari,

    id. ib. 2, 20:

    sua,

    Cato, R. R. 5, 1:

    rem suam,

    Hor. A. P. 329:

    servabit odorem Testa,

    id. Ep. 1, 2, 69:

    Sabinus Vitisator, curvam servans sub imagine falcem,

    keeping, retaining, Verg. A. 7, 179 et saep.:

    urbem et cives integros incolumesque,

    Cic. Cat. 3, 10, 25:

    pudicitiam liberorum ab eorum libidine tutam,

    id. Verr. 2, 1, 27, § 68:

    se integros castosque,

    id. Tusc. 1, 30, 72: omnia mihi integra, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 17, 1.— Poet. with inf.:

    infecta sanguine tela Conjugibus servant parvisque ostendere natis,

    Stat. Th. 9, 188.— Absol.: So. Perii, pugnos ponderat. Me. Quid si ego illum tractim tangam ut dormiat? So. Servaveris:

    Nam continuas has tres noctes pervigilavi,

    you would save me, Plaut. Am. 1, 1, 157.—
    (β).
    With abl. or ab or ex and abl. of the danger or evil:

    si respublica populi Romani Quiritium ad quinquennium proximum salva servata erit hisce duellis, datum donum duit, etc., an ancient votive formula,

    Liv. 22, 10, 2:

    Q. SERVILIVS VVLNERE SERVATVS,

    Inscr. Grut. 48, 5:

    omnes quattuor amissis servatae a peste carinae,

    Verg. A. 5, 699.—Usu. with ex:

    quo ex judicio te ulla salus servare posset,

    Cic. Verr. 2, 3, 57, § 131:

    urbs ex omni impetu regio servata,

    id. Arch. 9, 21:

    ex eo periculo,

    Caes. B. C. 2, 41:

    navem ex hieme marique,

    Nep. Att. 10, 6.—
    b.
    With abstract objects: navorum imperium servare est induperantum, Enn. ap. Fest. p. 169 Müll. (Trag. v. 413 Vahl.):

    imperium probe,

    Plaut. Ps. 2, 4, 7:

    ordines,

    Caes. B. G. 4, 26; id. B. C. 1, 44; 2, 41; cf. id. B. G. 7, 23:

    ordinem laboris quietisque,

    Liv. 26, 51:

    praesidia indiligentius,

    Caes. B. G. 2, 33:

    vigilias,

    Liv. 34, 9:

    custodias neglegenter,

    id. 33, 4:

    discrimina rerum,

    id. 5, 46:

    concentum (fides),

    Cic. Fin. 4, 27, 75:

    cursus,

    id. Rep. 1, 14, 22; id. Tusc. 1, 28, 68:

    intervallum,

    Caes. B. G. 7, 23:

    tenorem pugnae,

    Liv. 30, 18:

    modum,

    Plin. 7, 53, 54, § 180 et saep.:

    fidem,

    Plaut. Rud. 5, 2, 63:

    fidem cum aliquo,

    id. Curc. 1, 2, 49; id. Merc. 3, 1, 33; Ter. And. 1, 5, 45:

    fides juris jurandi saepe cum hoste servanda,

    Cic. Off. 3, 29, 107; cf.:

    fidem de numero dierum,

    Caes. B. G. 6, 36:

    promissum,

    Plaut. Am. 5, 3, 1:

    promissa,

    Cic. Off. 1, 10, 23:

    officia,

    id. ib. 1, 11, 33:

    justitiam,

    id. ib. 1, 13, 41; cf.:

    aequabilitatem juris,

    id. Rep. 1, 34, 53:

    aequitatem,

    id. Off. 1, 19, 64:

    jura induciarum,

    Caes. B. C. 1, 85:

    institutum militare,

    id. ib. 3, 75; cf. id. ib. 3, 84;

    3, 89: rectum animi, Hor S. 2, 3, 201: consulta patrum, leges juraque,

    id. Ep. 1, 16, 41;

    legem,

    Cic. Fam. 2, 17, 2:

    consuetudinem,

    id. Clu. 32, 89:

    illud quod deceat,

    id. Off. 1, 28, 97:

    dignitatem,

    id. de Or. 2, 54, 221:

    fidem cum aliquo,

    id. Phil. 7, 8, 22:

    amicitiam summā fide,

    id. Lael. 7, 25:

    Platonis verecundiam,

    id. Fam. 9, 22, 5:

    aequam mentem,

    Hor. C. 2, 3, 2:

    nati amorem,

    Verg. A. 2, 789:

    conubia alicujus,

    id. ib. 3, 319:

    foedera,

    Ov. F. 2, 159.—
    B.
    In partic., to keep, lay up, preserve, reserve for the future or for some purpose (syn. reservare):

    si voles servare (vinum) in vetustatem, ad alvum movendam servato,

    Cato, R. R. 114, 2; Col. 12, 28, 4:

    lectum Massicum,

    Hor. C. 3, 21, 6; Col. 12, 28, 4; cf.:

    Caecuba centum clavibus,

    Hor. C. 2, 14, 26:

    lapis chernites mitior est servandis corporibus nec absumendis,

    Plin. 36, 17, 28, § 132:

    vermes in melle,

    id. 30, 13, 39, § 115:

    se temporibus aliis,

    Cic. Planc. 5, 13:

    eo me servavi,

    id. Att. 5, 17, 1:

    Valerius, in parvis rebus neglegens ultor gravem se ad majora vindicem servabat,

    Liv. 2, 11, 4; 10, 28, 5.—With dat.:

    placet esse quasdam res servatas judicio voluntatique multitudinis,

    Cic. Rep. 1, 45, 69:

    in aliquod tempus quam integerrimas vires militi servare,

    Liv. 10, 28:

    Jovis auribus ista (carmina) Servas,

    Hor. Ep. 1, 19, 44:

    causa integra Caesari servaretur, Auct. B. Alex. 35, 1: durate et vosmet rebus servate secundis,

    Verg. A. 1, 207.— Poet. with ad:

    ad Herculeos servaberis arcus,

    Ov. M. 12, 309.—
    II.
    Transf. (from the idea of the attention being turned to any thing).
    A.
    To give heed to, pay attention to; to watch, observe any thing (syn. observo).
    1.
    In gen.
    (α).
    With acc.: uxor scelesta me omnibus servat modis, Ne, etc., Plaut. Rud. 4, 1, 5:

    vestimenta sua,

    id. ib. 2, 3, 52:

    iter alicujus,

    Caes. B. G. 5, 19:

    Palinurus dum sidera servat,

    Verg. A. 6, 338:

    nubem locumque,

    Ov. M. 5, 631:

    nutricis limen servantis alumnae,

    keeping watch over, guarding, id. ib. 10, 383:

    pascentes haedos,

    Verg. E. 5, 12:

    vestibulum,

    id. A. 6, 556:

    servaturis vigili Capitolia voce Cederet anseribus,

    Ov. M. 2, 538; cf.:

    pomaria dederat servanda draconi,

    id. ib. 4, 646.—
    (β).
    With rel.-clause or final: quid servas, quo eam, quid agam? Lucil. ap. Non. 387, 26:

    tuus servus servet, Venerine eas (coronas) det, an viro,

    Plaut. As. 4, 1, 60:

    cum decemviri servassent, ut unus fasces haberet,

    Liv. 3, 36, 3:

    servandum in eo ante omnia, ut, etc.,

    Plin. 17, 17, 28, § 124:

    ut (triumviri) servarent, ne qui nocturni coetus fierent,

    Liv. 39, 14 fin.; Col. 8, 5, 13.—
    (γ).
    Absol., to stay, keep watch, or guard: Eu. Intus serva. Sl. Quippini Ego intus servem? an, ne quis aedes auferat? Plaut. Aul. 1, 2, 3 sq.; cf.:

    nemo in aedibus Servat,

    id. Most. 2, 2, 22:

    solus Sannio servat domi,

    Ter. Eun. 4, 7, 10; Ov. M. 1, 627.— Imper.:

    serva!

    take care! look out! beware! Plaut. Pers. 5, 2, 29; Ter. And. 2, 5, 5; id. Ad. 2, 1, 18; Hor. S. 2, 3, 59.—
    2.
    In partic., in relig. lang., to observe an omen: secundam avem servat... servat genus altivolantum, Enn. ap. Cic. Div. 1, 48, 107 (Ann. v. 83 and 84 Vahl.):

    de caelo servare,

    Cic. Phil. 2, 32, 81; id. Div. 2, 35, 74;

    so of the augurs: de caelo,

    id. Vatin. 6, 15; id. Sest. 61, 129; id. Prov. Cons. 19, 45; id. Att. 2, 16, 2; 4, 3, 3:

    caelum servare,

    Lucr. 5, 395:

    fulgura caeli,

    id. 6, 429.—
    B.
    To keep to, remain in a place (i. e. to keep watch there); to dwell in, inhabit (ante-class. and poet.):

    nunc te amabo, ut hanc hoc triduum solum sinas Esse hic et servare apud me,

    Plaut. Cist. 1, 1, 107:

    tu nidum servas,

    Hor. Ep. 1, 10, 6:

    atria servantem postico falle clientem,

    id. ib. 1, 5, 31:

    nymphae sorores, Centum quae silvas, centum quae flumina servant,

    Verg. G. 4, 383:

    immanem hydrum Servantem ripas,

    id. ib. 4, 459:

    sola domum et tantas servabat filia sedes,

    id. A. 7, 52:

    DOMVM SERVAVIT, LANAM FECIT,

    Inscr. Orell. 3848.—
    C.
    In late jurid. Lat.:

    servare aliquid (pecuniam) ab aliquo,

    to get, obtain, receive, Dig. 17, 1, 45 fin.; so ib. 25, 5, 2; 26, 7, 61.—Hence, * servans, antis, P.a., keeping, observant; with gen.:

    Rhipeus servantissimus aequi,

    Verg. A. 2, 427.

    Lewis & Short latin dictionary > servo

  • 91 solistimus

    sollistĭmus ( sōlist-), a, um, adj. [old sup. form of sollus = salvus; v. Corss. Krit. Beitr. p. 313 sq.], most perfect, only in the expression tripudium sollistimum, in augural lang.; the most favorable omen, when the chickens ate so greedily that the corn fell from their bills to the ground, Fest. p. 298 Müll.; Cic. Div. 1, 15, 28; 2, 34, 72; Liv. 10, 40; cf. Becker, Antiq. II. pt. 3, p. 79; and Lange, Antiq. I. p. 257.

    Lewis & Short latin dictionary > solistimus

  • 92 sollistimus

    sollistĭmus ( sōlist-), a, um, adj. [old sup. form of sollus = salvus; v. Corss. Krit. Beitr. p. 313 sq.], most perfect, only in the expression tripudium sollistimum, in augural lang.; the most favorable omen, when the chickens ate so greedily that the corn fell from their bills to the ground, Fest. p. 298 Müll.; Cic. Div. 1, 15, 28; 2, 34, 72; Liv. 10, 40; cf. Becker, Antiq. II. pt. 3, p. 79; and Lange, Antiq. I. p. 257.

    Lewis & Short latin dictionary > sollistimus

  • 93 ad-mittō

        ad-mittō mīsī, missus, ere    (admittier, old for admitti, V.), to send to, let go, let loose, let come, admit, give access: te ad meas capsas admisero: domum ad se filium, N.: Iovis arcanis Minos admissus, H. — Esp., to give access, grant an audience, admit, receive: domus in quam admittenda multitudo: admissus est nemo: spectatum admissi, H.: vetuit quemquam ad eum admitti, N.—Alqm ad consilium, to take into conference, consult: neque ad consilium casus admittitur. — In numerum alqm, to enroll among: horum in numerum nemo admittebatur nisi qui, etc., N.—Alqm ad officium, to admit to: nemo ad id officium admittitur, nisi, etc., N.—Of a horse, to let go, give reins: admisso equo inruere: equo admisso accurrit, at full speed, Cs.: per colla admissa volvitur, i. e. over the neck of the galloping steed, O.: admisso passu, with quickened pace, O.: ubi se admiserat unda, had gathered force, O.—Fig., of words or thoughts, to let come, grant admittance, receive: nec... ad animum admittebat (with acc. and inf.), did not entertain the notion, L.: animi nihil auribus (abl.) admittebant, L.: si placidi rationem admittitis, hear calmly, Iu.—Of an act or event, to let be done, allow, permit: sed tu quod cavere possis stultum admittere est, T.: non admittere litem.—Hence, of birds which give a favorable omen, to be propitious, favor: ubi aves non admisissent, L.—Of an unlawful act, to incur the blame of, become guilty of, perpetrate, commit: ea in te admisisti quae, etc.: Tu nihil admittes in te formidine poenae, H.: quantum in se facinus, Cs.: dedecus: flagitium: pessimum facinus peiore exemplo, L.

    Latin-English dictionary > ad-mittō

  • 94 canō

        canō cecinī, —, ere (P. perf. supplied by canto)    [1 CAN-].    I. Intrans, to utter melodious notes, make music, sing, sound, play.—Of men: celebrare dapes canendo, O.: tibicen sine tibiis canere non possit: harundine, O.: imitari Pana canendo, V.: Movit Amphion lapides canendo, H.: ad tibicinem de virtutibus, etc.: ululanti voce more Asiatic<*> canere, to chant, use sing-song.—Prov.: non canimus surdis, preach to the deaf, V.—Of birds, etc.: galli victi silere solent, canere victores, to crow: gallina cecinit, interdixit hariolus (a bad omen), T.—Of the owl, to hoot, V.—Meton., of instruments or a piece of music, to sound, resound, be played: canentes tibiae: cum in conviviis symphonia caneret: maestae tubae, Pr.—Of signals, to sound, be sounded, resound: semel bisne signum canat in castris, L.: repente a tergo signa canere, S.: Signa canunt, V.: classicum apud eos cecinit, L.: receptui canere, to sound a retreat, Cs.: Hasdrubal receptui propere cecinit, L.: nisi receptui cecinisset, sounded a counter-march, L.—Fig.: revocante et receptui canente senatu.—    II. Trans. with cognate acc., to sing, play, rehearse, recite, compose: id carmen: in eum carmina incondita, L.: versūs: verba ad certos modos, O.: praecepta, H.: indoctum, H.: Haec super arvorum cultu, V. — Of frogs: veterem querellam, croaked, V. — Prov.: Cantilenam eandem canis, ever the old tune, T.—With definite obj, to sing, celebrate in song, sing of, praise: virorum laudes: suas laudes, L.: reges et proelia, V.: Quas strages Turnus Ediderit, V.: Herculem, Ta.: Liberum et Musas, H.: plectro graviore Gigantas, O.: arma virumque, V.: (fama) facta atque infecta canit, trumpets, V.—Prov.: vana surdis auribus, L.—Of oracles or diviners, to give response (in verse), prophesy, foretell, predict, utter: horrendas ambages, V.: fera fata, H.: Artificis scelus, V.: haec quae nunc fiunt: Sibylla quae senis fata canit pedibus, Tb.: te mater aucturum caelestium numerum cecinit, L.: quae nunc usu veniunt, N.: Hoc signum cecinit missuram creatrix (sc. se), V.: quaeque diu latuere, O.: cecinere vates, idque carmen pervenerat, etc., L. — Of signals, to blow, sound, give: tubicines signa canere, give the signal for battle, S.: classicum apud eum cani iubet, Cs.: bellicum, call to arms: Gallos adesse, signalled, V.—Poet.: (bucina) cecinit iussos receptūs, O.
    * * *
    I
    canere, cani, canitus V
    sing, celebrate, chant; crow; recite; play (music)/sound (horn); foretell
    II
    canere, cecini, cantus V
    sing, celebrate, chant; crow; recite; play (music)/sound (horn); foretell

    Latin-English dictionary > canō

  • 95 con-vertō (-vortō)

       con-vertō (-vortō) tī, sus, ere.—     Trans, to turn round, cause to turn, turn back, reverse, direct: in infimo orbe luna convertitur: vox Herculem convertit, L.: ter se, O.: vias, V.: caeli conversa per auras, wheeled, V.: conversae acies nituntur, face to face, V.: conversis in eam partem navibus, Cs.: haec (sica) conversa est in me: conversā cuspide montem Impulit, pointed the spear and struck, V.: se in Phrygiam, N.: ad hunc se, Cs.: colla ad freta, O.: legiones ab itinere ad suam potentiam, withdraw... to reinforce, Cs.: tigna contra vim fluminis, Cs.: aspectum quo vellent.—Of an army, to wheel, turn, change the direction of: conversa signa in hostes inferre, change front and charge, Cs.: signa ad hostem converti, to face the enemy, Cs.: sese, to retreat, Cs.: conversis signis redire, L.: itinere converso, by a flank movement, Cs.: acies in fugam conversa, routed, Cs.: convorso equo, S.— Intrans, to return, turn away: ad pedites, S.: in regnum suum, S.: ad uxorem Silviam, Ta. — Fig., trans, to turn, direct, throw back: risum in iudicem: haec ad suos quaestūs: animum ad curam, L.: se ad timorem: subitam convertor in iram, O.: animos: aculeum testimoni sui: omen in ipsum, V.: se ad eos, to their support, N.: omnium ora in me convorsa esse, S.— To attract, fix, rivet, draw: volgi ora, H.: animos, L.—To change, alter, transform, turn, convert, pervert: se ex homine in beluam: tellus Induit conversa figuras, O.: rem p., to bring into disorder: animum avaritiā, S.: civitatis lingua convorsa conubio Numidarum, S.: castra castris, to change continually, Cs.: conversa numina, alienated, V.: casūs conversi, which undergo a change of form: ad salutem convorti hoc malum, T.: ludi ad funus civitatis conversi: id ad salutem, N.: Deum in hominem, T.: in classem nymphas, V.: praemia in pestem, S.: amicitiae se in graves inimicitias. —To translate: aliqua de Graecis: librum in Latinum.— Intrans, to change, turn, be changed, go over, C.: imperium in superbiam, S.: ad aliquem, to the support of: ad sapientiora, Ta.

    Latin-English dictionary > con-vertō (-vortō)

  • 96 līmen

        līmen inis, n    [2 LAC-], a cross-piece, threshold, head-piece, lintel, sill: primo Limine, at the outer threshold, Iu.: Ter limen tetigi (an omen), O.: haec limina, Intra quae puer est, Iu.— A door, entrance: limen exire, T.: intrare: marmoreum, H.: fores in liminibus aedium ianuae nominantur: templi, Cs.: in limine portūs, the very entrance, V.: Ausoniae, border, V.— A house, dwelling, abode: contineri limine, at home, L.: limine pelli, V.: deorum Limina, temples, V.— The barrier (in a race-course): limen relinquunt, V.—Fig., a beginning: belli, Ta.: in limine victoriae, on the eve, Cu.: mortis, Ct.
    * * *
    threshold, entrance; lintel; house

    Latin-English dictionary > līmen

  • 97 abnuo

    ab-nŭo, ŭi, ŭĭtum (hence abnŭĭturus, Sall. Fragm. 1, 37 Kritz), or ūtum, 3, v. a. and n. (abnueo, Enn. ap. Diom. p. 378 P. or Ann. v. 283 Vahl.:

    abnuebunt,

    id. ib. or Trag. v. 371 id.), lit., to refuse by a nod (cf. Nigid. ap. Gell. 10, 4 fin.); hence, to deny, refuse, to decline doing a thing, to reject.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen. (syn. recuso; opp. concedo), constr. absol., with the acc., the inf., quin, or de.
    (α).
    Absol.:

    non recuso, non abnuo,

    Cic. Mil. 36, 100; so Plaut. Capt. 3, 1, 21; id. Truc. prol. 6; Hor. S. 2, 5, 52; Tac. A. 11, 12; id. Agr. 4 al.—
    (β).
    With acc. (in Cic. only with general objects, as quid, nihil):

    cum intellegas, quid quisque concedat, quid abnuat,

    Cic. Fin. 2, 1, 3:

    nihil umquam abnuit meo studio voluntas tua,

    refused, id. Fat. 2, 3; so,

    aliquid alicui: regi pacem neque abnuere neque pollicere,

    Sall. J. 47 fin.:

    alia (opp. probo),

    id. ib. 83 fin.:

    abnuere cognomen Bruti,

    Liv. 1, 56, 8:

    imperium,

    id. 3, 66, 3; cf.:

    imperium auspiciumque,

    to reject, id. 28, 27, 4:

    regulae rationem,

    Quint. 1, 6, 33:

    omen,

    Verg. A. 5, 531:

    aliquem comitem inceptis,

    Sil. 3, 110. —
    (γ).
    With inf.:

    certare abnueo, Enn. l. l.: nec abnuebant melioribus parere,

    Liv. 22, 13 fin.; so id. 22, 37, 4.—With acc. and inf.:

    aeternam sibi naturam abnuit esse,

    Lucr. 3, 641; cf.:

    abnueret a se commissum esse facinus,

    Cic. Leg. 1, 14, 40; and:

    haud equidem abnuo egregium ducem fuisse Alexandrum,

    Liv. 9, 17, 5; so id. 5, 33, 4; 30, 20, 6; Quint. 5, 8, 3; 6, 2, 11 (opp. concedo); Verg. A. 10, 8 al.; cf.

    also: manu abnuit quidquam opis in se esse,

    Liv. 36, 34, 6.— Impers.:

    nec abnuitur ita fuisse,

    Liv. 3, 72, 6. —
    * (δ).
    With quin:

    non abnuere se quin cuncta mala patefierent,

    Tac. A. 13, 14.—
    * (ε).
    With de:

    neque illi senatus de ullo negotio abnuere audebat,

    Sall. J. 84, 3.
    B.
    Esp., abnuens, like the Gr. apeipôn, declining service, giving up (very rare):

    milites fessos itineris magnitudine et jam abnuentes omnia,

    Sall. J. 68, 3; cf.:

    fessos abnuentesque taedio et labore,

    declining the combat, Liv. 27, 49, 3.
    II.
    Transf., of abstract subjects, not to admit of, to be unfavorable ( poet. and in post-Aug. prose):

    quod spes abnuit,

    Tib. 4, 1, 25:

    quando impetus et subita belli locus abnueret,

    Tac. H. 5, 13:

    hoc videretur, nisi abnueret duritia,

    Plin. 37, 10, 54, § 145.

    Lewis & Short latin dictionary > abnuo

  • 98 adoleo

    1.
    ăd-ŏlĕo, ui. ultum, 2, v. a. [oleo].
    I.
    To magnify; hence, in sacrificial language, to which this word chiefly belongs, to honor, to worship, or to offer in worship, to sacrifice, burn, according as it has such words as deos, aras, etc., or hostiam, viscera, and tura, for its object; v. explanation of this word in Non. 58, 21: “Adolere verbum est proprie sacra reddentium, quod significat votis ac supplicationibus numen auctius facere;” and “Adolere est urere, Verg. in Bucol. [8, 65], verbenasque adole pinguis et mascula tura. Adolere, augere, honorare, propitiare; et est verbum sacratum, ut macte, magis aucte.” etc.; so Serv. ad Verg. A. 1, 704: “Flammis adolere penates, i. e. colere, sed adolere est proprie augere. In sacris autem, kat euphêmismon, adolere per bonum omen dicitur, nam in aris non adolentur aliqua, sed cremantur,”) and ad E. 8, 65: “Adole: incende, sed kat euphêmismon dicitur;

    nam adole est auge” (not used in Cic.): sanguine conspergunt aras adolentque altaria donis,

    cover the altar with gifts, Lucr. 4, 1237:

    castis adolet dum altaria taedis,

    Verg. A. 7, 71:

    verbenasque adole pingues et mascula tura,

    id. E. 8, 65 (on which Serv. l. l.): flammis adolere penates, id. A. 1, 704:

    viscera tauri,

    Ov. F. 3, 803; 1, 276:

    focos,

    Stat. Th. 1, 514:

    cruore captivo adolere aras,

    to sprinkle the altars with the blood of captives, Tac. A. 14, 30:

    precibus et igne puro altaria adolentur,

    id. H. 2, 3: adolere honores, to honor the gods by offered gifts:

    Junoni Argivae jussos adolemus honores,

    Verg. A. 3, 547:

    nullos aris adoleret honores,

    Ov. M. 8, 741.—
    II.
    In later Lat., in gen., to burn, consume by fire:

    ut leves stipulae demptis adolentur aristis,

    Ov. M. 4, 192:

    id (corpus) igne adoleatur,

    Col. 12, 31:

    ut Aeneida, quam nondum satis elimāsset, adolerent,

    Gell. 17, 10:

    quas (prunas) gravi frigore adoleri multas jusserat,

    Eutr. 10, 9.
    2.
    ăd-ŏlĕo, ēre, v. n. [oleo], to give out or emit a smell or odor, to smell:

    unde hic, amabo, unguenta adolent?

    Plaut. Cas. 2, 3, 19 (cf. aboleo).

    Lewis & Short latin dictionary > adoleo

  • 99 cornix

    cornix, īcis, f. [kindred with corvus [p. 471] and korônê], a crow, Lucr. 5, 1083:

    rauca,

    id. 6, 753:

    garrula,

    Ov. M. 2, 548:

    loquax,

    id. F. 2, 89; Plin. 10, 12, 14, § 30 al.;

    renowned as being long lived,

    Lucr. 5, 1083; Cic. Tusc. 3, 28, 69; Hor. C. 3, 17, 13; Ov. M. 7, 274; Plin. 7, 48, 49, § 153 et saep.;

    its appearance on the left side was considered as a favorable omen,

    Plaut. As. 2, 1, 12; Cic. Div. 1, 39, 85; Verg. E. 9, 15; Phaedr. 3, 18, 12; cf. Suet. Dom. 23;

    and its cries as a sign of rain,

    Verg. G. 1, 388; Hor. C. 3, 17, 13.—Its eyes were used as a charm, Prop. 4 (5), 5, 16 Paley ad loc.—From its custom of attacking its prey first in the eyes is taken the proverb: cornicum oculos configere, to delude or deceive the most wary (Anglice, to catch a weasel asleep), Cic. Mur. 11, 25 (cited ap. Quint. 8, 3, 22);

    and ellipt.: cornici oculum,

    id. Fl. 20, 46 (cf. Schol. Bobiens. V. 2, p. 242 Orell.).

    Lewis & Short latin dictionary > cornix

  • 100 laevo

    1.
    lĕvo, āvi, ātum, 1 (old form of fut. perf. levasso, Enn. ap. Cic. de Sen. 1), v. a. [1. levis], to lift up, raise, elevate (syn.: extollo, erigo).
    I.
    Lit. (mostly poet. and in post-Aug. prose):

    ter sese attollens cubitoque annixa levavit,

    Verg. A. 4, 690:

    se de caespite,

    to rise, Ov. M. 2, 427:

    se saxo,

    id. F. 4, 528:

    cum se matura levarit progenies (avium),

    Juv. 14, 83:

    apis se confestim levat sublimius,

    Col. 9, 12, 1; Plin. 2, 16, 13, § 69; 36, 16, 24, § 122:

    per hiemem, quae altius levat Alpes, i. e. by the snow,

    Flor. 3, 3, 11.—
    B.
    Transf.
    1.
    To make lighter, lighten, to relieve, ease: cantantes ut eamus, ego te fasce levabo, Verg. E. 9, 65:

    serpentum colla levavit,

    i. e. alighted from the dragon-car, Ov. M. 8, 798:

    dentes,

    to clean the teeth, Mart. 14, 22:

    vesicam,

    Spart. Carac. 7:

    jactatur rerum utilium pars maxima, sed nec damna levant,

    do not lighten the ship, Juv. 12, 53.—
    2.
    To take away, take:

    furcā levat ille bicorni sordida terga suis,

    takes down, Ov. M. 8, 647:

    alicui manicas atque arcta Vincla,

    Verg. A. 2, 146:

    tributum,

    to raise, levy, Dig. 50, 15, 4, § 2.—
    II.
    Trop., to lighten, relieve, console, refresh, support a person or thing with any thing (freq. and class.). —Of a personal object:

    non nihil enim me levant tuae litterae hoc tempore,

    Cic. Att. 11, 8, 1.—Of things as objects: O Tite, si quid te adjuero curamve levasso, Enn. ap. Cic. de Sen. 1 (Ann. v. 339 Vahl.); so,

    auxilio viros,

    Verg. A. 2, 452; 4, 538:

    curam et angorem animi sermone et consilio,

    Cic. Att. 1, 18, 1:

    molestias,

    id. Fam. 4, 3, 2:

    fonte sitim,

    to slake, Ov. Tr. 4, 8, 26:

    arida ora aqua,

    to refresh, id. R. Am. 230; so,

    membra gramine,

    id. F. 6, 328.— Pass.:

    levantur tamen miserae civitates, quod nullus fit sumptus in nos,

    Cic. Att. 5, 16, 3.—
    B.
    Transf.
    1.
    To lighten, lessen, alleviate, mitigate (cf.:

    laxo, libero): meam egestatem,

    Plaut. Trin. 3, 2, 62:

    alicui paupertatem,

    id. Ep. 4, 1, 33:

    morbum,

    id. Mil. 4, 6, 57:

    inopiam multum,

    Caes. B. C. 3, 48, 1:

    salutari arte fessos Corporis artus,

    Hor. C. S. 63:

    morbi vim levaturus,

    Curt. 3, 6, 2:

    levavitque apertis horreis pretia frugum,

    reduced, Tac. A. 2, 59:

    vario viam sermone,

    Verg. A. 8, 309:

    injurias,

    Caes. B. C. 1, 9:

    suspicionem,

    Cic. Verr. 2, 3, 59, § 136:

    ut sumptus levaretur,

    Plin. Ep. 10, 43 (52), 2:

    calamitatem innocentium,

    Cic. Rosc. Am. 3, 7:

    his levabat omnem vulnerum metum nobilitas mortis,

    id. Tusc. 2, 24, 59:

    qui paupertatem levet propinqui,

    Juv. 14, 236.—
    2.
    To lessen, diminish, weaken, impair: cave lassitudo poplitum cursum levet, Att. ap. Non. 336, 29:

    laudem alicujus,

    id. ib. 31:

    inconstantiā levatur auctoritas,

    Cic. Ac. 2, 22, 69:

    multa fidem promissa levant,

    Hor. Ep. 2, 2, 10.—
    3.
    To relieve, release, discharge, free from any thing.
    (α).
    With abl.:

    leva me hoc onere,

    Cic. Fam. 3, 12, 3:

    aliquem miseriis,

    id. ib. 3, 8:

    me molestia,

    id. ib. 16, 9, 2:

    aliquem metu,

    Liv. 2, 22:

    animos religione,

    id. 21, 62; cf.:

    qui hac opinione non modo verbis, sed etiam opere levandi sunt,

    Cic. Lael. 20, 72:

    ut homines populares supplicio aut exsilio levarentur,

    id. Verr. 2, 5, 6, § 13:

    se aere alieno,

    id. Att. 6, 2, 4:

    se infamiā,

    id. Verr. 2, 3, 61, § 141: se vitā, Varr. ap. Non. 336, 33.—
    * (β).
    With gen.:

    ut me omnium jam laborum levas,

    Plaut. Rud. 1, 4, 27.—
    4.
    To avert:

    omen,

    Verg. A. 3, 36:

    ictum dextra,

    Hor. C. 2, 17, 28.
    2.
    lēvo ( laevo), āvi, ātum, 1, v. a. [2. levis], to make smooth, to smooth, polish.
    I.
    Lit.:

    levare ac radere tigna,

    Lucr. 5, 1267: corpus, * Cic. Fragm. Or. in Clod. et Cur. 5; Cels. 8, 3:

    magni levatique mensarum orbes,

    Sen. Helv. 11, 6:

    mensas,

    Stat. Th. 1, 519.—
    II.
    Trop., of speech, to smooth down, polish, soften:

    nimis aspera sano Levabit cultu,

    Hor. Ep. 2, 2, 123.—Hence, P. a.: lēvātus, a, um; comp.:

    quae levatiora levioraque sunt,

    more highly polished, Gell. 17, 8, 15.

    Lewis & Short latin dictionary > laevo

См. также в других словарях:

  • The Omen — Infobox Film name = The Omen caption = Theatrical poster director = Richard Donner producer = Harvey Bernhard writer = David Seltzer starring = Gregory Peck Lee Remick David Warner Patrick Troughton Billie Whitelaw Harvey Stephens Leo McKern… …   Wikipedia

  • The Omen —  Cette page d’homonymie répertorie les différentes œuvres portant le même titre. The Omen est le titre original du film britannico américain La Malédiction, réalisé par Richard Donner en 1976. The Omen est un téléfilm américain réalisé… …   Wikipédia en Français

  • The Omen (film series) — The Omen film series is a horror film franchise created in the 1970s. The story was originally written by David Seltzer, who chose not to continue the series after the first novel. The second novel and screenplay were then written by Joseph… …   Wikipedia

  • The Omen (2006 film) — The Omen Theatrical release poster Directed by John Moore Produced by John Moore …   Wikipedia

  • The Omen series — The Omen film series was a popular horror film franchise created in the 1970s. The story was originally written by David Seltzer, who chose not to continue the series after the first novel. The second novel and screenplay were then written by… …   Wikipedia

  • The Omen Machine — n.c. Auteur Terry Goodkind Genre High fantasy Version originale Titre original The Omen Machine Éditeur original Tor Fantasy Langue originale Anglais américai …   Wikipédia en Français

  • The Omen — Das Omen ist der Titel der Filmserie Das Omen I–IV (1976 bis 1991) Das Omen (1976) Damien – Omen II Barbara s Baby – Omen III Omen IV: Das Erwachen eines Romans von David Seltzer, siehe Das Omen (Roman) des Remake des Films von 1976, siehe Das… …   Deutsch Wikipedia

  • The Omen —    Voir La Malédiction …   Dictionnaire mondial des Films

  • Omen III: The Final Conflict — Theatrical release poster Directed by Graham Baker Produced by …   Wikipedia

  • Omen IV: The Awakening — Written by David Seltzer (characters) Harvey Bernhard Brian Taggert Directed by Jorge Montesi Do …   Wikipedia

  • The Sword of Truth — Cover designs for the 11 books of the first edition In Chronological Order[1] …   Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»