-
1 sumienie
czyste/nieczyste sumienie — a clear/guilty conscience
wyrzuty sumienia — remorse, pangs of conscience
mieć kogoś/coś na sumieniu — to have sb/sth on one's conscience
rachunek sumienia — REL examination of conscience
* * *n.conscience; czyste/nieczyste sumienie clear/guilty conscience; z czystym sumieniem with a clear conscience; rachunek sumienia rel. examination of conscience; wolność sumienia freedom l. liberty of conscience; wyrzuty sumienia remorse; pangs of conscience, qualms of conscience; brać coś na swoje sumienie take sth on o.s.; mieć kogoś/coś na sumieniu have sb/sth on one's conscience; uśpić swoje sumienie hush the voice of one's conscience; gryzie mnie sumienie my conscience pricks me; jesteś bez sumienia you have no scruples; sumienie go ruszyło his conscience spoke up.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > sumienie
-
2 sumienie sumie·nie
-nia, -nia; gen pl -ńnt[spokojne, czyste] conscience -
3 sumie|nie
n conscience- rachunek sumienia an examination of conscience- kwestia sumienia a matter of conscience- ze spokojnym sumieniem in all conscience- mieć wyrzuty sumienia to have a guilty a. bad conscience- od czasu do czasu ogarniały ją wyrzuty sumienia from time to time she suffered pangs of remorse- nie czuł wyrzutów sumienia za popełnioną zbrodnię he felt no remorse for his crime- zrobić coś z czystym sumieniem to do sth with a clear conscience- sumienie nie pozwalało mi dłużej milczeć my conscience wouldn’t allow me to keep silent any longer- stłumić głos sumienia to appease one’s conscience- zgodny z sumieniem in conformity with the dictates of one’s conscience- zgodnie z (własnym) sumieniem according to the dictates of one’s conscience- □ sumienie skrupulatne Relig. overdeveloped conscience■ sumienie go ruszyło he felt guilty- być bez sumienia a. nie mieć sumienia to have no scruples- ciążyć a. leżeć komuś na sumieniu to weigh on sb’s conscience- ta sprawa obciąża jego/jej sumienie this matter weighs on his/her conscience- mieć coś na sumieniu to be guilty of sth- mieć kogoś na sumieniu to have sb on one’s conscience- nie mieć sumienia czegoś zrobić not to have the heart to do sth- nie mam sumienia powiedzieć mu prawdy I don’t have the heart to tell him the truth- mieć czyste a. spokojne/nieczyste sumienie to have a clean/guilty conscienceThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > sumie|nie
-
4 nieczysty
adj( skóra) dirty, soiled; ( głos) out of tune (pred), ( myśli) impure, unclean; ( zamiary) dishonest; ( sumienie) guilty* * *a.1. (= brudny) dirty, unclean.2. (= nieuczciwy) dishonest.3. (= nieprzyzwoity) impure, unclean; (mieć) nieczyste myśli (have) warped l. impure thoughts; (mieć) nieczyste sumienie (have) guilty conscience; moc l. siła nieczysta (= diabeł) unclean spirit.4. sport foul.5. (= skażony) impure, contaminated; (rasa, zboże) impure.6. (dźwięk, śpiew) (= fałszywy) out of tune.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > nieczysty
-
5 ruszać
impf ⇒ ruszyć* * *1. (-am, -asz); -yć; vt ruszać czymś — to move sth2. vi(o samochodzie, pociągu) to pull out; ( o człowieku) to set off; (o maszynie, silniku) to start, (o budowie, przedsięwzięciu) to get off the groundnie ruszył palcem — (przen) he didn't lift a finger
* * *ipf.1. (= wyruszać) set off, start; ( o pojeździe) pull out; ruszać w drogę set off, begin a journey; co rusz every second, again and again; ruszać do ataku charge, attack; ruszać na kogoś/coś pounce on sb/sth; nie ruszaj się! freeze!; nie ruszaj się z miejsca! stay where you are!, stand still!; ruszyć z kopyta (= wystartować szybko) shoot, tear.2. (= poruszać) move; nawet nie ruszył palcem he didn't even lift a finger; ruszyć sprawy z miejsca get things moving; rusz głową! use your head!; rusz tyłek! move your ass!; rusz się! get yourself moving!, get a move on!.3. (= dotykać) touch; sumienie go ruszyło his conscience began to nag him; nie ruszaj tych spraw przen. you'd better keep out of this stuff; nie ruszaj tego! keep your hands off (this thing)!, don't touch it!.4. pot. (= wywoływać emocje) move, touch; mnie to nie rusza I don't care.5. (= zaczynać funkcjonować) start, be launched; ruszyliśmy z robotą w czerwcu we got off the ground in June.ipf.1. (= wyruszać) set off, get moving.2. (= posuwać się) get moving, be moving; coś się ruszyło (= coś się zaczęło dziać) things picked up; tu nie ma gdzie się ruszyć this place is so cramped.3. (= być w ruchu) move, keep moving, be on the move; rusz się! get a move on!, get yourself moving!; nie ruszaj się! freeze!; ruszać się jak mucha w smole move at a snail's pace.4. (= chwiać się) budge; ( o zębie) be loose.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > ruszać
-
6 brać
impf wziąć* * *1. (biorę, bierzesz); perf; wziąć; vtto take; ( wynagrodzenie) to receive; ( kąpiel) to take, to have; ( przykład) to follow, to copy; ( posadę) to take, to assume; ( obowiązek) to take on2. vi( o rybie) to bitebierze mnie ochota na... — I feel like...
brać (wziąć perf) coś do siebie — to take sth personally
brać (wziąć perf) coś dosłownie/poważnie — to take sth literally/seriously
brać (wziąć perf) kogoś za kogoś innego — to take sb for sb else
* * *I.brać1ipf.1. (= chwytać) take, pick up; brać coś od kogoś take sth from sb; brać coś palcami/widelcem pick sth up with one's fingers/with a fork; brać kogoś za rękę take sb by the hand; brać kogoś w ramiona take sb in one's arms; embrace sb; brać kogoś/coś na kolana place sb/sth on one's lap; weź dwa jajka i cztery łyżki cukru take two eggs and four spoonfuls of sugar; brać coś garściami take handfuls of sth; brać coś po kawałku take sth bit by bit; brać coś do kieszeni put sth in one's pocket; biorę cię za słowo I'll take you at your word; I'll hold you to your promise; brać coś na warsztat pot. start working on sth.2. (= zabierać z sobą) take (out); brać kogoś na obiad take sb out for dinner; brać psa na spacer take the dog for a walk.3. (= przyjmować na siebie) take (on), assume, accept; brać na siebie odpowiedzialność take l. assume responsibility (za kogoś/coś for sb/sth); brać coś na swoje barki l. ramiona przen. take sth on one's shoulders; brać coś na swoje sumienie feel responsible for sth.4. (= podejmować) take up, accept; brać pracę w supermarkecie take up a job in a supermarket.5. (= przyjmować, dostawać) take, receive, get; brać łapówki take bribes; brać pensję receive a salary; ile bierzesz miesięcznie? how much do you get a month?6. (= nabywać) purchase, buy; brać coś na kredyt/na raty buy sth on credit/on an installment plan; biorę tę książkę I'll take this book.7. (= wynajmować) take; brać w dzierżawę rent, lease; brać taksówkę take a taxi; brać pokój z widokiem na morze take a room with a view of the sea.8. (= zdobywać siłą) take, capture, seize; brać zakładników/jeńców take hostages/prisoners; brać kogoś do niewoli take sb into captivity; take sb prisoner; brać kogoś w karby bring sb under control; brać kogoś w dwa ognie take sb from two sides; brać miasto siłą capture l. seize a town; brać kogoś na lep l. na plewy take sb for a ride.9. (= kochać się z) make love to (sb); take (sb); brał ją podczas przechadzek he took her during walks; brać kogoś siłą rape sb.10. (= ogarniać) bierze mnie ciekawość I'm getting curious; strach mnie bierze I'm getting scared; bierze mnie znużenie I'm getting tired; litość bierze, kiedy się na to patrzy it's a pitiful sight.11. (= wykorzystywać jako źródło) take; brać przykład l. wzór z kogoś/czegoś take sb/sth as an example; brać pomysł z głowy come up with an idea; brać źródło l. początek originate.12. (= zatrudniać, przyjmować) take (on), hire; brać gosposię hire a housekeeper; brać sobie pomocnika take an assistant; brać kogoś za żonę/męża take sb for one's (wedded) wife/husband.13. (= przezwyciężać, pokonywać) take; brać zakręt zbyt ostro take a corner too fast; brać biegacza na ostatniej prostej overtake a runner on the final staightaway; koń bezbłędnie bierze przeszkody the horse takes fences faultlessly.14. (= stosować dla zdrowia l. higieny) take; brać środki przeciwbólowe take painkillers; brać kąpiel/prysznic take a bath/a shower.15. (uderzenie, atak) take, get, receive; brać baty/lanie get a whipping/a spanking; brać w skórę take a licking l. beating; brać za swoje be rewarded according to one's deserts; moje plany biorą w łeb my plans are coming to nothing.16. (= uważać, poczytywać) take; brać coś za żart take sth as a joke; brać coś dosłownie/poważnie take sth literally/seriously; brać coś za punkt honoru take sth as a point of honor; brać coś do siebie take sth personally; za kogo mnie bierzesz? what do you take me for?; brać coś za dobrą monetę take sth at face value; biorą mnie często za mojego brata I'm often mistaken for my brother.17. ( o rybie) bite, take (the bait).18. ( w różnych utartych zwrotach) brać kurs na Nowy Jork set a course for New York; brać miarę take measurements; brać górę get the upper hand ( nad kimś over sb); brać rozpęd gain speed; brać odwet take revenge (na kimś/czymś on l. upon sb/sth); brać czyjąś stronę take sb's side; brać udział take part; be involved; participate ( w czymś in sth); brać ślub get married; brać coś na rozum pot. think sth through; brać pod uwagę l. pod rozwagę l. w rachubę take sth into consideration; brać coś do serca take sth to heart; brać nogi za pas take to one's heels; mróz bierze it's beginning to freeze; brać kogoś do galopu pot. spur sb on; get sb into (high) gear; diabli mnie biorą pot. it burns me up.II.brać2f.brotherhood, fellowship; brać myśliwska/aktorska fellow hunters/actors; brać szlachecka hist. gentry.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > brać
-
7 czysty
adj1) (ręce, bielizna) clean; (powietrze, woda, niebo) clear; (tlen, wełna) pure2) (pot) (szaleństwo, przypadek) sheer; (pot: niewinny) clean (pot)* * *a.1. (= niezabrudzony) clean; czysty papier blank sheet of paper; być czystym przen. have a clear conscience.2. (= przejrzysty) clear, transparent; czyste niebo clear sky.3. (= dźwięczny) clear, in tune.4. (= bez zniekształceń i wpływów) pure; czyste złoto/srebro pure gold/silver; czystej krwi pure-blood, full blood; czysta forma sztuka pure form; czyste szaleństwo/obłęd sheer insanity/lunacy; czysty przypadek sheer l. pure coincidence; czysty zbieg okoliczności pure happenstance; przez czysty przypadek by pure coincidence; czysty wymysł nonsense.5. (= wolny od zła, szlachetny) upright; czyste sumienie clear conscience; czysta walka clean l. fair fight; mieć czyste ręce have clean hands; czysty jak łza l. kryształ as pure as the driven snow.6. (= niewinny, nieskalany, cnotliwy) clean, chaste.7. (= regularny, wyrazisty) clear, regular.8. (= bez obciążeń finansowych) in the black; czysty zysk/dochód net profit/income; mieć czyste konto have a clean sheet.9. pot. (= niewątpliwy, oczywisty) clear, obvious; Adam to czysty ojciec Adam is a spitting image of his father; do czysta completely.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > czysty
-
8 dręczyć
(-ę, -ysz); vt* * *ipf.torment, plague, nag; dręczy mnie sumienie I have a guilty conscience, I feel pangs of conscience; za młodu był dręczony przez nauczycieli he was tormented by his teachers as a small boy.ipf.1. ( siebie) be tormented, be plagued; worry; nie dręcz się wspomnieniami do not let yourself be plagued by memories.2. ( nawzajem) opress one another, torment one another.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > dręczyć
-
9 mieć
( posiadać) to havemieć coś na sobie — to have sth on, to be wearing sth
mam! — ( rozumiem) (I) got it!, ( składać się z czegoś) to have
kwadrat ma cztery boki — a square has four sides, (zmartwienie, trudności, grypę, operację) to have
mieć coś przeciw czemuś — to have sth against sth, ( z różnymi dopełnieniami) to have
mieć ochotę na coś/zrobienie czegoś — to feel like sth/doing sth, ( dla wyrażenia powinności) to be supposed to, to be to
masz spać — you're supposed to be sleeping, ( dla wyrażenia zamiaru) to be going to
nie ma — ( liczba pojedyncza) there's no; ( liczba mnoga) there are no
nie ma co czekać/żałować — there's no use waiting/regretting
cudów nie ma — pot miracles (simply) don't happen ( z imiesłowem biernym)
* * *ipf.1. (oznacza posiadanie, cechę, związek z czymś l. kimś, władzę nad czymś) have, have got; mieć coś na sobie have sth on; masz dużo pieniędzy/czasu you have l. you've got a lot of money/time; mieć niebieskie oczy have blue eyes; czy masz samochód? do you have a car?; have you got a car?; nie mam przy sobie pieniędzy I have l. I've got no money on me; masz przy sobie paszport? do you have your passport with you?; mam pomysł I have an idea; nie mam pojęcia, o czym mówisz I have no idea what you're talking about; mam brata i siostrę I have a brother and a sister; co masz w ręce? what are you holding in your hand?; mieć dużo do zrobienia have a lot to do; mieć coś do powiedzenia have sth to say; mieć coś do dyspozycji have sth at one's disposal; mam sprawę do załatwienia I have some business to do; nie mam na nowy samochód pot. I cannot afford a new car; masz jeszcze pięć minut you still have five minutes; mam teraz wykład I'm lecturing right now; mam gości I am having guests; ona ma kochanka she has a lover.2. ( w różnych utartych zwrotach) mam już dość I've had enough; mieć kogoś/czegoś po dziurki w nosie be fed up with sb/sth; mieć kogoś po swojej stronie have sb on one's side; mieć coś za sobą have sth over; mieć coś z głowy pot. be rid of sth; czy masz coś przeciwko mnie? do you have something against me?; mieć coś komuś za złe hold sth against sb; mieć z kimś/czymś do czynienia deal with sb/sth; mam z kimś na pieńku pot. have a bone to pick with sb; mieć w czubie pot. be tipsy; mieć fioła l. bzika żart. be crazy, have a bee in one's bonnet; mieć coś w nosie pot. not give a hoot about sth; mieć coś w dupie wulg. not give a shit about sth; ona ma to do siebie, że... it is characteristic of her that...; mieć z kimś dziecko have a child with sb; mam cię w garści I have you on toast; mieć kogoś w kieszeni have sb in one's pocket; mieć głos have the floor; mieć znajomości have connections; mieć kogoś/coś na oku keep an eye on sb/sth; mieć coś na sumieniu have sth on one's conscience; mieć coś na uwadze l. w pamięci bear sth in mind; mieć coś na myśli have sth in mind; co masz na myśli? what do you mean?; mieć czelność coś zrobić have the cheek to do sth; mieć czyste ręce have clean hands; mieć czyste/nieczyste sumienie have a clear/guilty conscience; mieć coś pod ręką have sth at hand; mieć coś w zanadrzu have sth up one's sleeve; mieć szczęście/pecha be lucky/unlucky; nie mieć grosza przy duszy be penniless, be broke.3. (choroby, dolegliwości) mieć odrę have measles; mieć kaszel have a cough; mieć zakatarzony nos have a running nose.4. pot. (= uwieść, odbyć stosunek seksualny z) have (sb); czy już ją miałeś? have you had her yet?5. ( w wykrzyknikach) masz! (= proszę!) here you are!; a masz! take this!; masz za swoje get your desert!; mam cię! I got you!; gotcha!; masz ci los! too bad!6. (dane osobiste, wymiary itp.) mam na imię Tomasz my name is Thomas; ile masz lat? how old are you?; ona ma siedemnaście lat she's seventeen years old; ta łódź ma pięć metrów długości this boat is five meters long; mam metr osiemdziesiąt wzrostu I am one hundred and eighty centimeters tall; godzina ma sześćdziesiąt minut there are sixty minutes in an hour; pociąg ma dziesięć minut spóźnienia the train is ten minutes late.7. mieć miejsce happen, occur, take place.8. ( z przeczeniem i zaimkiem) nie mieć co jeść have nothing to eat; nie mam co ze sobą zrobić I don't know what to do with myself; nie mieć gdzie się podziać have no place to go; nie mieć nic do powiedzenia have nothing to say; nie mieć nic do stracenia have nothing to lose.9. (z przeczeniem w trzeciej osobie czasu teraźniejszego: oznacza brak l. nieistnienie) jej tu nie ma she isn't here; nie ma tu nikogo there's nobody here; nie ma co płakać there's no need to cry; it's no use crying; nie ma to jak w domu! (there's) no place like home!; nie ma sprawiedliwości na tym świecie there is no justice in this world; nie ma mnie dla nikogo tell everyone I am out; nie ma deszczu there's no rain; it isn't raining; nie ma jej w domu she's not at home; she's out; nie ma sprawy no problem.10. ( wyraża powinność) be to, be supposed to; co mam teraz zrobić? what am I supposed to do now?; mam wyjechać o czwartej I am to leave at four; to mam być ja? is this supposed to be me?; mam przyjechać czy nie? should I come or not?; czas miał pokazać, że... time was to show that...; co ma wisieć, nie utonie if you're born to be hanged you shall never be drowned.12. (wyraża spełnienie, ukończenie) mieć coś zrobione have sth done; mam zebrane materiały I have some materials collected.13. ( wyraża przypuszczenie) miałbym żałować tego? should I regret it?; gdybym miał wybierać... if I were to chose...ipf.1. (= czuć się) be; jak się masz? how are you?; on ostatnio ma się nie najlepiej he hasn't been well lately; masz się teraz z pyszna you have to pay the devil now.2. ( wyraża stan rzeczy) ma się na deszcz it's going to rain; sprawy tak się mają the things are going like this; this is how the matter stands; dzień ma się ku końcowi the day is drawing to an end.3. (= uważać się) za kogo ty się masz? who do you think you are?4. ( w utartych wyrażeniach) mieć się na baczności przed kimś/czymś beware sb/sth; mieć się ku sobie be attracted to each other; ma się rozumieć sure, certainly, of course.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > mieć
-
10 niespokojny
adj(człowiek, spojrzenie, wzrok) anxious; ( czasy) turbulent; ( morze) rough; ( sen) restless (zatroskany: człowiek)być niespokojnym o niespokojny — +acc to be anxious about
* * *a.1. (= ruchliwy, zmienny) uneasy; ( człowiek) restless; (morze, dzielnica) rough; ( koń) skittish; ( sen) uneasy, restless; niespokojne czasy turbulent times; niespokojne sumienie guilty conscience.2. (= zdenerwowany) anxious, uneasy; być niespokojnym o kogoś/coś be anxious about sb/sth.3. (= wyrażający niepokój) anxious.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > niespokojny
-
11 podyktować
-uję, -ujesz; vb od dyktować* * *pf.1. ( tekst do zapisania) dictate, read out.2. (= narzucić) dictate, impose, lay down; podyktować warunki dictate terms; podyktować rzut karny piłka nożna order l. give a penalty; moja decyzja podyktowana jest troską my decision is motivated by concern; sumienie mi podyktowało, żebym... my conscience told me to...The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > podyktować
-
12 skruszyć
(-ę, -ysz); vb; od kruszyć* * *pf.1. (= rozdrobnić) crush.2. (= obudzić sumienie) make show repentance.pf.1. (= być rozdrobnionym) crumble, be crushed.2. (= poczuć skruchę) repent.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > skruszyć
-
13 spokojny
adjbyć spokojnym o kogoś/coś — to be confident of sb/sth
spokojna głowa! — pot not to worry! (pot)
* * *a.( o głosie) quiet, gentle; (o charakterze, usposobieniu) placid; (o nastroju, atmosferze) relaxed; ( o osobie) composed, collected, good-tempered; (o śnie, wodach) tranquil, serene; ( o morzu) still; (o morzu, atmosferze, twarzy) calm; (o okolicy, miejscu, dzielnicy, czasach) peaceful, quiet; ( o barwach) restrained, sober; (o kolorze, świetle) mellow; być z natury spokojnym be calm l. peaceful by nature; możesz być spokojny, że... rest assured that...; o Adama możesz być spokojny don't worry about Adam, make your mind easy about Adam; mieć spokojne sumienie have a clear l. good conscience; idealnie spokojny cool as a cucumber; spokojnym głosem in a soft voice, levelly; przybrać spokojny wyraz twarzy compose one's features; spokojna głowa! pot. easy, don't worry about it; Ocean Spokojny geogr. the Pacific Ocean; dom spokojnej starości home for the elderly, old peoples' home, residential home.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > spokojny
-
14 uspokajać
impf ⇒ uspokoić* * ** * *ipf.1. (= przywracać porządek, uciszać) silence, pacify, calm (down), appease; ( tłum) pacify; ( dziecko) hush, lull.2. (= koić) soothe, settle down, reassure; (nerwy, sumienie) salve, ease; ( farmakologicznie) tranquilize, sedate; uspokoić kogoś set sb's mind at rest l. ease; uspokajać nerwy settle l. steady one's nerves.ipf.1. (= stawać się spokojnym) calm down, quiet down, grow quiet; (o wietrze, hałasie) lull, die down; ( o śmiechu) subside; uspokoiło się (= wypogodziło się) it cleared up.2. (= pozbywać się zdenerwowania) calm down, relax, compose o.s., calm l. steady one's nerves.3. (= ustatkować się) settle down.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > uspokajać
-
15 usypiać
* * *I.usypiać1ipf.(= zapadać w sen) fall asleep, drop off to sleep; usnąć na wieki go to one's last sleep l. rest; nie mogę usnąć I can't sleep.II.usypiać2ipf.1. (= powodować, że ktoś zapada w sen) put sb to sleep; (zwł. dziecko) lull to sleep, send off to sleep; usypiać sumienie przen. cheat one's (guilty) conscience; uśpić czyjąś czujność przen. put sb's vigilance l. watchfulness to sleep.2. (= czynić sennym) make drowsy l. sleepy.3. med. (= poddawać narkozie) anaesthetize, put out; ( eterem) etherize; ( chloroformem) chloroform.4. euf. (= uśmiercać zwierzę) put to sleep.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > usypiać
-
16 czy|sty
Ⅰ adj. grad. 1. (niezabrudzony) [koszula, paznokcie, woda, powietrze] clean- dzieciaki są już czyste i nakarmione the kids are already washed and fed- kot to bardzo czyste zwierzę cats are very clean animals- nie mam zbyt czystej pracy I don’t have a very clean job2. (dźwięczny) [głos, dźwięk, śmiech] pure 3. (bez obcych wpływów) pure- koń czystej krwi arabskiej a pure Arab horse- czysty gotyk/romantyzm pure Gothic/Romanticism- mówić czystą angielszczyzną to speak perfect English4. (wyraźny) [niebo, kolor] clear, pure- czysty dzień/poranek a clear day/morning- czysty miętowy zapach a pure mint smell- suknia o eleganckiej, czystej linii a dress with elegant, clean lines- patrzył na jej twarz o czystym rysunku he studied the clean a. classic lines of her face- czyste powietrze umożliwiało daleką widoczność the clear atmosphere made for excellent visibility5. (uczciwy) [pobudki, zamiary, myśli] pure; [gra] fair; [walka] fair, clean- był człowiekiem nieskazitelnie czystym he was a man of spotless reputation- prowadzić czystą grę to play fair- czysty jak łza a. kryształ as honest as the day is long6. pot. (nieobciążony podejrzeniami) clean pot.- on jest czysty, policja nic na niego nie ma he’s clean, the police haven’t got anything on him- najbezpieczniej zanieść towar do jego mieszkania, jest czyste the best bet would be to take the stuff to his place, it’s safe there7. pot. (oczywisty) sheer, pure- czysty nonsens sheer a. pure nonsense- przez czysty przypadek by pure chance a. sheer accident- czysty wariat a complete a. total nutter pot.- w tej sytuacji to czyste szaleństwo with things as they are, it’s sheer a. pure madness- poszedł tam z czystej ciekawości he went there out of sheer curiosity8. książk. [kobieta] chaste, pure Ⅱ adj. 1. (bez domieszek) [wełna, jedwab, żelazo] pure- czysta wódka pure vodka- spirytus czysty chemicznie chemically pure alcohol- poproszę szklankę czystej wody just a glass of (plain) water, please2. (niezapisany) blank- czysta dyskietka/kaseta a blank disk/cassette- czysty formularz a blank form- czysty papier a clean a. blank sheet of paper3. [filozofia, nauka, sztuka, poezja] pure 4. (niezadłużony) hipoteka na dom jest czysta there are no outstanding debts on the property Ⅲ czysta f pot. (wódka) (pure) vodka- □ czysty dochód net income- czysty zysk clear a. net profit■ czystej wody of the first order a. water- mieć czystą hipotekę pot. to have a clean record- mieć czyste ręce to have clean hands- mieć czyste sumienie to have a clear conscienceThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > czy|sty
-
17 gry|źć
impf (gryzę, gryziesz, gryzł, gryzła, gryźli) Ⅰ vt 1. (zaciskać zęby na czymś) to bite (into); (żuć) to chew [chleb, mięso]; [pies] to gnaw (on) [kość]- koń gryzie wędzidło the horse is champing on the bit- bolący ząb utrudnia mi gryzienie my aching tooth makes biting difficult- gryźć palce z bólu to bite one’s fingers in pain- gryźć wargi ze zdenerwowania to bite one’s lip nervously2. (zadawać rany) [pies, komar] to bite- gryźć kogoś w rękę to bite sb’s hand- czy ten pies gryzie? does this dog bite?- komary strasznie gryzą (nas) po nogach the mosquitoes are biting our legs horribly- usiądź koło niej, przecież ona nie gryzie przen. you can sit next to her, she doesn’t bite3. (podrażniać) [dym] to sting; [materiał, sweter] to itch- dym gryzł nas w oczy the smoke stung our eyes- wełniana bluzka mnie gryzie this woollen shirt itches4. (niepokoić) [uczucie, tęsknota] to nag (at)- sumienie go gryzie his conscience is bothering him- co cię gryzie? what’s eating you?- gryzie mnie, że ojciec nie rozumie moich problemów it bothers a. irritates me that (my) father doesn’t understand my problemsⅡ gryźć się 1. (walczyć) [psy] to bite each other- psy gryzły się na podwórku the dogs were biting each other in the yard2. (kłócić się) to bicker- gryzą się ze a. między sobą they are bickering with each other a. amongst themselves3. (nie pasować do siebie) [elementy] to clash- kolory się gryzą the colours clash4. (martwić się) to fret (czymś over sth)- gryźć się utratą pracy to fret over the loss of a job■ gryźć ściany pot. to go hungryThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > gry|źć
-
18 j|eść
impf (jem, jesz, jadł, jadła, jedli) Ⅰ vt 1. (spożywać) to eat- jeść nożem i widelcem to eat with a knife and fork- jeść z talerza to eat from a. off a plate- kot jadł z miski the cat ate out of a bowl- nie jem mięsa I don’t eat meat- śniadanie jemy o ósmej we have breakfast at eight- jemy trzy razy dziennie we eat three times a. meals a day- chce mu się jeść he’s hungry2. pot., przen. (dokuczać) to torment- jadło go sumienie his conscience tormented a. nagged him3. pot. (kąsać) to bite- jadły ich komary they were eaten alive by mosquitoesⅡ vi (odżywiać się) to eat- jemy bardzo zdrowo we eat very healthy foodⅢ n inv. sgt pot. (jedzenie) food- daj mi jeść could you give me some food a. something to eat?- daj psu jeść could you feed the dog?- jeść za dwóch/za dziesięciu pot. to eat like a horse- (z) czym to się je? pot. what’s it/that all about? pot.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > j|eść
-
19 m|ieć
impf (mam, masz) Ⅰ vt 1. (posiadać) (na własność) to have (got), to own [dom, samochód, mikrofalówkę]; (do dyspozycji) to have (got); (prowadzić) to run [firmę, warsztat]- mają dom na wsi they have a. own a house in the country- miał po ojcu warsztat samochodowy he had a. owned a garage left to him by his father- nasze muzeum ma dużą kolekcję impresjonistów our museum has (got) a large collection of Impressionist paintings- mam dla ciebie prezent/tę książkę o kotach I’ve got a present/that book about cats for you- miał wszystkiego dwie pary butów he only had two pairs of shoes- ubrała się w to, co miała she put on what she had- nie mam psa I don’t have a. I haven’t got a dog- nie mamy ani telewizora, ani pralki we have neither a TV nor a washing machine- wydawnictwo nie ma funduszy na zatrudnienie specjalisty the publishers can’t afford to employ a specialist- nie mam nic do jedzenia I’ve got nothing to eat, I don’t have anything to eat- czy oni mają namiot? have they got a tent?, do they have a tent?- masz scyzoryk? have you got a penknife?- czy ma pan bagaż? have you got any luggage?- czy macie gaz? have you got gas?- mieć coś przy sobie to have sth on one- masz przy sobie jakieś drobne? have you got any change on you?- gdzie masz klucze/moją książkę? what have you done with the keys/my book?- gdzie masz rower? where’s your bike? pot.- mieć na coś to have money for sth- miałem tylko na jedno piwo I only had for one beer- (on) ma na przyjemności, a nie ma na lekarza he has money to spend on pleasures, but he can’t afford a doctor- nie miał na nowe buty, a co dopiero na samochód he couldn’t afford a pair of new shoes, let alone a car- mieć za co coś zrobić to have enough money to do sth, to be able to afford to do sth- nie mieli za co wyjechać na wakacje they didn’t have enough to go on holiday, they couldn’t afford to go on holiday- nie mają z czego żyć they don’t have enough to live on- jak masz na imię? what’s your name?- mam na imię Maria my name’s Maria- (on) ma na nazwisko Nowak his (sur)name is Nowak- mieć coś na sobie to have sth on, to be wearing sth- miał (na sobie) granatowy garnitur he had a blue suit on, he was wearing a blue suit- na głowie miała kapelusz, na szyi biały szalik she had a hat on her head and a white scarf round her neck- nie mieć nic na sobie (być gołym) to have nothing on- mieć kogoś u siebie (gościć) to have sb staying with one- od tygodnia mamy u siebie teściów we’ve had my in-laws (staying) with us for the past week- jeśli Legia wygra, mam u ciebie piwo! you owe me a beer if Legia win(s)- masz!/macie! (weź/weźcie) here!- macie kanapki, jedzcie! here’s the sandwiches, eat up! pot.- masz, włóż to na siebie! here, put this on!- (a) masz! (zadając razy) take that!- (a) masz za to, że kłamiesz, a masz, a masz! (and) take that for lying! and that! and that! pot.- masz za swoje! (dobrze ci tak) serves you right!- ma za swoje, że jest taki naiwny it serves him right for being so naive- mamy teraz za swoje dobre serce! that’s the thanks we get for being nice a. for all our kindness!- masz ci los, zapomniałam parasola! blast, I’ve forgotten my umbrella!- masz go/ją/ich! (wyrażające zaskoczenie) just look at him/her/them!- masz go, jaki mądrala! look at him, Mr Clever Dick! GB pot.2. (liczyć sobie) to be- mieć dwadzieścia lat to be twenty (years old)- ile ona ma lat? how old is she?- mieć dwa metry wzrostu/wysokości to be two metres tall/high- mieć sześć metrów głębokości/szerokości/długości to be six metres deep/wide/long- pokój ma sześć metrów na pięć the room is six by five metres- dom będzie miał siedem pięter the house will be seven storeys high a. will have seven storeys- kilometr ma tysiąc metrów one kilometre is a thousand metres3. (posiadać jako cechę) to have (got)- pokój ma dwa okna the room has two windows- miał niebieskie oczy/siwe włosy he had blue eyes/grey hair- miała dziurawe buty she had holes in her shoes- kubek ma wyszczerbiony brzeg the mug’s rim is chipped- miała męża Włocha/inżyniera her husband was Italian/an engineer- mieć talent/cierpliwość/odwagę to have talent/patience/courage- nie mieć talentu/cierpliwości/odwagi to lack talent/patience/courage- mieć takt/rozsądek to be tactful/sensible- mieć (swoje) wady i zalety to have one’s good and bad points- zasłony mają kolor wiśni the curtains are cherry red in colour- działka ma kształt prostokąta a. prostokątny the allotment is rectangular (in shape)- jej perfumy miały słodkawy zapach/zapach konwalii her scent was sweet smelling/smelled of lily of the valley- urodę miała po matce, a talent po ojcu her looks came from her mother and her talent from her father- za całe umeblowanie pokój miał zdezelowany stół the only piece of furniture in the room was a rickety table- mieć w sobie coś (być interesującym) to have a certain something- on ma w sobie coś z dziecka/roztargnionego profesora there is something of the child/the absent-minded professor in a. about him- nie mieć nic do czegoś to have nothing to do with sth- jej wyjazd nie ma nic do naszych planów her going away has nothing to do with our plans- marzenia mają to do siebie, że rzadko się spełniają the thing about dreams is that they rarely come true- miała to do siebie, że zawsze się spóźniała the thing about her was that she was always late4. (o stanie fizycznym i psychicznym) to have [grypę, gruźlicę, trudności]; to feel [ochotę, żal]; to have, to bear [urazę]- mieć gorączkę a. temperaturę to have a. be running a temperature- mieć 39° gorączki to have a temperature of 39 degrees- mieć złamaną nogę to have a broken leg- mieć częste bóle głowy to have frequent headaches- mieć pragnienie to be thirsty- mieć dobry apetyt to have a good a. hearty appetite- mam nadzieję, że… I hope that…- mieć ochotę coś zrobić to feel like doing sth- miała ochotę płakać she felt like crying- mieć przekonanie/pewność, że… to be convinced/sure a. certain that…- mieć kogoś/czegoś dość a. dosyć to have had enough of sb/sth, to be fed up with sb/sth- miała winę wypisaną na twarzy she had guilt written all over her face5. (o relacjach między ludźmi) to have [syna, córkę, przyjaciół, wrogów]- to dziecko nie ma matki/ojca this boy/girl has no mother/father- ona nie ma rodzeństwa she has no brothers or sisters- ona będzie miała dziecko she’s going to have a. she’s expecting a baby- miała z nim dwóch synów she had two sons by him- miał za żonę piekielnicę his wife was a real she-devil a. spitfire- nie miał do kogo zwrócić się o pomoc he had no-one to turn to for help- mieć kogoś/coś na uwadze a. na względzie to have sb/sth in mind, to take sb/sth into consideration- mieć z kimś porachunki to have a bone to pick with sb- mieć kogoś/coś przeciwko sobie to have sb/sth against one- miał przeciwko sobie opinię publiczną public opinion was against him- mieć przyjemność/zaszczyt coś zrobić książk. to have the pleasure/honour to do a. of doing sth- miałem zaszczyt poznać pańskich rodziców I had the honour of meeting your parents- mam przyjemność przedstawić państwu naszego gościa I have the pleasure of introducing our guest- z kim mam przyjemność? książk. to whom do I have the honour of speaking? książk., także iron.- mieć coś/nie mieć nic przeciwko komuś/czemuś to have something/nothing against sb/sth- mieć coś do kogoś pot. to have something against sb- do ciebie nic nie mam I’ve got nothing against you- mieć coś na kogoś to have the goods a. the dope on sb pot.- niczego na mnie nie mają they’ve got nothing on me pot.- mam z nią do pomówienia a. pogadania I need to have a (serious) talk with her- mieć kogoś nad sobą to have sb above one- kierownik ma nad sobą dyrektora, a dyrektor – zarząd the manager answers to the director and the director answers to the board- mieć kogoś pod sobą to be in charge of sb- (ona) ma pod sobą dwudziestu pracowników she’s in charge of a staff of twenty- kapral miał pod sobą dziesięciu żołnierzy the corporal had ten men under his command a. under him- mieć kogoś za sobą (być popieranym) to have sb behind one, to have sb’s backing- mieli za sobą większość the majority was a. were behind them, they had the majority behind them- mieć kogoś za głupca to take sb for a fool- ich zachowanie mam za nieco naiwne I consider their behaviour rather naive- za kogo pan mnie ma! who do you take me for!, who do you think I am!- mieć w kimś rywala/sojusznika to have a rival/an ally in sb- mieć kogoś pot. (być związanym z kimś) to have somebody, to be involved with somebody- chwalił się, że miał je wszystkie pot. (odbył stosunek) he boasted of having had them all pot.- płacą tak dużo, że mogą mieć każdego they pay so much they can take on a. hire anyone they like6. (znajdować się w jakiejś sytuacji) to have (got) [długi, posadę, połączenie]- mam dobrą komunikację do pracy I’ve got good connections to work- centrum miasta ma dobrą komunikację z przedmieściami there are good connections from the city centre to the suburbs- mieć słuszność a. rację to be right- mieć ciepło/przytulnie to be warm/cosy- owinęła dziecko szalem, żeby miało ciepło she put a scarf round the baby to keep him/her warm- mam daleko/blisko do szkoły I have a long way/I don’t have far to go to school- ty to masz dobrze, nie musisz wstawać o siódmej it’s alright for you, you don’t have to get up at seven (a.m.)- mieliśmy tu wczoraj burzę/śnieżycę we had a storm/snowstorm here yesterday- mamy dziś słoneczną pogodę it’s sunny today- mam dziś kiepski dzień I’m having one of those days (today)- kłopotów z nim miałam co niemiara I’ve had no end of trouble with him- co ja z tobą mam? what am I to do with you?- jest całkiem młoda, chciałaby jeszcze mieć coś z życia she’s still very young, she’d like to get something out of life pot.- (on) haruje od świtu do nocy i co z tego ma? he slaves away from morning to night, and what does he have to show for it?- miał przed sobą kilka godzin marszu he had several hours of walking ahead of a. in front of him- miała przed sobą trudną rozmowę z szefem she had a difficult conversation with the boss ahead of her- mieć przed sobą przyszłość to have a (bright) future ahead of a. before one- miał przed sobą karierę he had a brilliant career ahead of a. in front of him- mieć coś za a. poza sobą to have sth behind one- ma za sobą trzyletnie doświadczenie he has three years’ experience behind him- mam już to wszystko za sobą all that is behind me now- mam co robić, nie nudzę się I’ve got things to do, I don’t sit around- nie mieć gdzie mieszkać/spać to have nowhere to live/sleep- nie mam gdzie przenocować I have nowhere to spend the night- nie mieć kiedy spać/jeść/odpocząć to not have time to sleep/eat/relax- nie mają kiedy w ścianach wiercić, tylko w niedzielę! of course, they have to drill holes in the wall on a Sunday!- mieć czas to have time (coś zrobić to do sth)- nie miałem czasu zająć się twoją sprawą I didn’t have time to deal with your problem- na napisanie wypracowania macie godzinę you have an hour to write the essay- nie miałeś mi tu kogo przyprowadzić!? why did you have to bring him/her/them here (of all people)?!- mieć coś/nie mieć nic do powiedzenia (dużo/mało wiedzieć) to have something/nothing to say (na temat kogoś/czegoś about sb/sth)- mieć coś/nie mieć nic do powiedzenia a. gadania pot. (o decydującym głosie) to have a say/no say- ona nie ma w tej sprawie nic do powiedzenia a. gadania she has no say in the matter- nie mamy już sobie nic więcej do powiedzenia we’ve got nothing more to say to each other- mieć zły/dobry czas Sport to have a poor/good a. fast time- mieć pierwsze/dziesiąte miejsce Sport to come first/tenth, to be in first/tenth place- mam z nią wielką wygodę, sprząta, robi mi zakupy she’s a great help to me: she cleans and does my shopping- nie masz co narzekać you’ve got nothing to complain about- nie masz co się denerwować there’s no reason (for you) to get upset- nie masz czego a. co żałować, film był kiepski you didn’t miss much: the film was hopeless- w domu nie masz co się pokazywać you’d better not show your face at home pot.7. (brać udział) to have [zebranie, koncert, egzamin, próbę]- (on) ma teraz naradę ze swym zastępcą he’s in conference at the moment with his deputy- mieć sprawę a. proces to be on trial (o coś/o zrobienie czegoś for sth/for doing sth)- ma sprawę a. proces o zabójstwo/spowodowanie wypadku samochodowego he’s on trial for murder/causing a car accident8. (ukończyć etap nauki) to have, to hold [dyplom, tytuł]- mieć studia a. wyższe wykształcenie to have completed higher education- mój ojciec miał tylko cztery klasy my father only did four years at school- miał już zawód i mógł rozpocząć samodzielne życie he’d completed his training and could now start his own life- miał dwa fakultety he had graduated in two subjects9. (znaleźć się w określonym miejscu lub czasie) wreszcie mamy stację here’s the station at last- mamy drugi tydzień zimy it’s the second week of winter- którego dziś mamy? what’s the date today?- mamy dziś pierwszy stycznia/poniedziałek it’s January the 1st/Monday today- którą masz godzinę? what time do you make it? pot.; what’s the time by your watch?- mieć kogoś/coś po prawej/lewej stronie to have sb/sth on one’s right/left- miał przed/za sobą dwóch strażników he had a. there were two guards in front of him/behind himⅡ v aux. 1. (dla wyrażenia powinności) macie teraz spać you’re to a. you have to (get off to) sleep now- masz to zrobić natychmiast! you’re to do it right now!- co mam zrobić/jej powiedzieć? what am I (supposed) to do/tell her?- po co się mam wysilać? why should I bother?, why should I make the effort?- masz tego nikomu nie powtarzać! (and) don’t go repeating a. telling it to anyone!- i ja mam w to uwierzyć? and you/they want me to a. I’m supposed to believe that?- mieć coś do zrobienia to have sth to do- ma obowiązek do spełnienia s/he has a duty to perform- mam sprawę do załatwienia I’ve got something to sort out- mamy zaległości do odrobienia we’ve got a backlog of work to catch up on2. (zamiar, przewidywanie) (ona) ma przyjść o drugiej she’s expected (to come) at two- miano zburzyć ich dom their house was to be demolished- samolot miał wylądować w Warszawie, ale… the plane was supposed to land a. have landed in Warsaw, but…- podobno jutro ma być ładna pogoda it’s supposed to be good a. nice weather tomorrow- w pozostałej części kraju ma nadal padać in the rest of the country continuing rain is expected- miała umrzeć w nędzy w wieku czterdziestu lat she was to die in poverty at the age of forty- przyszłość miała pokazać, że się myli subsequent events were to prove him/her wrong- jak się miało okazać as things a. it turned out; as it transpired książk.- i co ja mam z tobą zrobić? what am I (supposed) to do with you?- jeśli mielibyśmy się nie zobaczyć przed twoim wyjazdem, baw się dobrze in case we don’t see each other before you leave, have a good time- niech się stanie, co się ma stać let things happen as they will- właśnie miałem wyjść, kiedy zadzwonił telefon I was just about to leave a. just on the point of leaving when the phone rang- właśnie miałam powiedzieć to samo I was just about to a. just going to say the same thing- czy mam przez to rozumieć, że… am I to understand (by that) that…- mieć coś do sprzedania/zaproponowania to have sth to sell/propose- choćby a. żeby nie wiem co się miało stać, (to)… no matter what happens a. might happen…3. (rezultat) mieć coś zrobione to have sth done- mam już napisaną pracę I’ve already written the essay- miał ukończone wyższe studia he had been to university/college- czy macie załatwione bilety? have you booked/got the tickets?- pieniądze mam dobrze schowane I’ve put the money in a safe place- mam obiecaną podwyżkę I’ve been promised a rise- miał przykazane trzymać język za zębami he was a. he’d been told to keep his mouth shut pot.4. (zdziwienie, rozczarowanie) ja miałbym to powiedzieć? I said that?!- ona miałaby mi się podobać? you think I find her attractive?- miałbyś sumienie to zrobić? could you do (something like) that (with a clear conscience)?- to ma być hotel czterogwiazdkowy? (z dezaprobatą) and you/they call this a. this is supposed to be a four-star hotel?!- ten grubas to miałbym być ja!? (z niedowierzaniem) is this/that fatso really me? pot.- pokazał nam skórę tygrysa, którego miał upolować w Afryce (z powątpiewaniem) he showed us the skin of a tiger, which he is supposed to have killed in AfricaⅢ mieć się 1. (być w stanie, położeniu) to be; (czuć się) to feel, to be- ciotka wyzdrowiała i ma się dobrze auntie has recovered and is doing well- jak się mają twoi rodzice? how are your parents?- jak się masz! (powitanie) how are you?; how’s it going? pot.- mam się dzisiaj lepiej I feel better today- sprawy mają się nieźle things are working out (quite) well- jak się rzeczy mają? how do things stand?- rzecz ma się tak, że… the thing is that…- jak te dwie wersje mają się do siebie? how do the two versions compare?- jak to się ma jedno do drugiego? how do the two compare?- teoria nijak się miała do praktyki the theory was (completely) divorced from practice- A tak się ma do B, jak C do D a. A i B tak się mają do siebie, jak C i D A is to B like C is to D- mieli się do siebie jak dzień do nocy they were like chalk and cheese2. (uważać się za) to think a. consider oneself- mieć się za artystę/człowieka honoru to consider oneself (to be) an artist/a man of honour- miała się za bliską śmierci she thought she was about to a. going to die3. (być bliskim) mieć się ku końcowi to be drawing to a close a. an end- miało się a. dzień miał się ku zachodowi it was getting towards sunset- sytuacja ma się ku lepszemu the situation is looking better- ma się na deszcz it looks like rain- miało się na burzę a storm was brewing, there was thunder in the air- wiedzieć, jak się rzeczy mają to know how things stand a. areⅣ ma Fin. (zapis księgowy) credit- winien i ma debit and credit- zapisać coś po stronie „ma” to enter sth on the credit sideⅤ mam! inter. (przypomniałem sobie) I’ve got it!- (już) mam! mieszkaliśmy na tej samej ulicy! I’ve got it! we used to live in the same street!- mam cię! a. tu cię mam! (złapałem cię, przyłapałem cię) I’ve got you!; got you! pot.- mam cię, już mi nie uciekniesz! got you, you won’t get away now!Ⅵ nie ma być■ ma się rozumieć a. wiedzieć! it a. that goes without saying!- ma się rozumieć, że przyjdę of course I’ll come- on to ma łeb! he’s no fool!- mieć głowę do interesów to have a good head for business- nie mam teraz do tego głowy I don’t want to think about it/that now- mieć kogoś/coś w nosiepot. a. gdzieśeuf. a. w głębokim poważaniueuf. to not care a damn about sb/sth pot.; to not give a monkey’s about sb/sth pot., euf.- mam to wszystko gdzieś! pot. to hell with it all! pot.- mieć kogoś/coś w dupie wulg. to not give a shit a. toss GB about sb/sth wulg.- sie masz! pot. (powitanie) hi! pot.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > m|ieć
-
20 nadwrażliw|y
adj. 1. (przewrażliwiony) oversensitive- nadwrażliwa natura an oversensitive nature- nadwrażliwe sumienie an overactive conscience2. Med. hypersensitive- skóra nadwrażliwa na słońce skin that’s hypersensitive to the sunThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > nadwrażliw|y
- 1
- 2
См. также в других словарях:
sumienie — {{/stl 13}}{{stl 8}}rz. n III, lm D. sumienieeń, zwykle w lp {{/stl 8}}{{stl 7}} indywidualna, psychiczna zdolność oceniania i odczuwania czegoś w kategoriach dobra i zła : {{/stl 7}}{{stl 10}}Żyć w zgodzie z własnym sumieniem. Sumienie nie… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
sumienie — 1. Brać, wziąć kogoś, coś na swoje sumienie «brać, wziąć, przyjmować, przyjąć za kogoś, za coś odpowiedzialność moralną»: Ale tak kapitan, jak i pierwszy mechanik, którzy dostatecznie przejrzeli przestępczą grę swego armatora, nie chcieli wziąć… … Słownik frazeologiczny
sumienie — n I; lm D. sumienieeń «właściwość psychiczna, zdolność pozwalająca odpowiednio oceniać własne postępowanie jako zgodne lub niezgodne z przyjętymi normami etycznymi; świadomość odpowiedzialności moralnej za swoje czyny, postępowanie» Czułe,… … Słownik języka polskiego
sumienie gryzie [dręczy] — {{/stl 13}}{{stl 8}}{kogoś} {{/stl 8}}{{stl 7}} ktoś ma świadomość swojej winy i z tego powodu dręczy się psychicznie; kogoś dręczą wyrzuty sumienia : {{/stl 7}}{{stl 10}}Sumienie gryzło go, że zdradził żonę. {{/stl 10}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień
uspokoić sumienie — {{/stl 13}}{{stl 7}} zmniejszyć uczucie winy, przestać się dręczyć wyrzutami sumienia : {{/stl 7}}{{stl 10}}Szczerą spowiedzią uspokoił sumienie. {{/stl 10}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień
zabijać – zabić [zagłuszać – zagłuszyć] (swoje) sumienie — {{/stl 13}}{{stl 7}} tłumić, niszczyć w sobie poczucie moralnej oceny swoich uczynków oraz odpowiedzialności za nie, walczyć z wyrzutami sumienia : {{/stl 7}}{{stl 10}}Im bardziej pogrążał się w zbrodni, tym bardziej zabijał swoje sumienie.… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
mieć czyste sumienie — {{/stl 13}}{{stl 7}} być niewinnym {{/stl 7}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień
usypiać – uśpić sumienie — {{/stl 13}}{{stl 7}} tłumić w kimś świadomość winy; niszczyć w kimś poczucie dobra i zła; wpędzać kogoś w relatywizm moralny : {{/stl 7}}{{stl 10}}Obecne czasy uśpiły nasze sumienia. Nie usypiajmy naszych sumień! {{/stl 10}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień
czysty — 1. pot. Być czystym «nie mieć na sumieniu nic obciążającego, kompromitującego»: Pilnowałem, bo jakby szef czegoś się nie doliczył, to na mnie by było, a ja chcę być czysty. U. Milc Ziembińska, Śmierć. 2. Czysty ojciec, dziadek, czysta matka,… … Słownik frazeologiczny
brać — byka za rogi zob. byk 1. Brać coś do siebie zob. wziąć 2. Brać (coś) na ambit zob. ambit. Brać coś na rozum zob. rozum 1. Brać coś na siebie zob. wziąć 3. Brać coś na swoje barki, brać sobie kogoś, coś na głowę, na kark, na łeb zob. wziąć 4 … Słownik frazeologiczny
obciążyć — Coś obciążyło czyjeś konto «coś negatywnie wpłynęło na czyjąś ocenę»: Złośliwi uważają, iż do rozmów jeszcze by nie doszło, gdyby nie świadomość, że krach nastąpi jeszcze przed najbliższymi wyborami do parlamentu. A więc obciąży nie konto… … Słownik frazeologiczny