Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

stimulant

  • 1 stimulo

    stimulo, āvi, ātum, āre (stimulus), I) mit dem Stachel stechen, stacheln, turbatos currus (= equos), antreiben, lenken, Lucan.: equos vehementer calcaribus, Val. Max.: quadriiugos atro flagello, Sil. – II) übtr.: 1) martern, quälen, beunruhigen, larvae stimulant virum, Plaut.: te conscientiae stimulant maleficiorum, Cic. (u. so nec te conscientia stimulat, Apul.: stimulante conscientiā, Curt.): qui (scrupulus) dies noctesque stimulat ac pungit, Cic.: me nunc et congressus huius stimulat, Cic.: consulem cura de minore filio stimulabat, Liv. – 2) anspornen, anstacheln, anreizen, anregen, zusetzen, a) m. Acc.: alqm incitare et stimulare, Liv.: alqm stimulare et accendere (Ggstz. reconciliare et componere), Plin. ep.: animos (v. einer Begierde), Liv.: animum (v. Ruhmbegierde), Liv.: paelicis iram, Ov.: quod ne fames quidem, quae mutas accenderet bestias, curam eorum stimulare posset, Liv. – sucus stimulat sitim, Plin.: venerem stimulari hoc cibo certum est, Plin. – b) m. ad od. in u. Akk.: istorum caritate ad huius salutem defendendam maxime stimulari atque excitari, Cic.: cupido imperii duos cognatos populos ad arma stimulat, Liv.: iniuriae dolor in Tarquinium ipsum magis quam in Servium eos stimulabat, Liv.: et Flamininus relatione rerum gestarum recentissime suos stimulabat in proelium, Iustin.: extremā desperatione ad iram saepius quam in formidinem stimulabantur (wurden getrieben), Tac. – c) mit ut u. Konj.: vetus nostra simultas stimulabat me, ut caverem, Cic. ep. 3, 12, 4. – d) mit ne u. Konj.: eodem metu stimulante, ne regis exspectationem moraretur, Curt. 7, 7 (31), 26: u. so Tac. dial. 37. – e) poet. m. folg. Infin., Verg. Aen. 4, 576. Colum. 2, 2, 26. Lucan. 6, 423. Sil. 12, 504. Augustin. conf. 6, 8 extr.

    lateinisch-deutsches > stimulo

  • 2 aculeus

    ăcŭlĕus, i, m. [st2]1 [-] aiguillon, dard, pointe (d'un trait). [st2]2 [-] au fig.: aiguillon, stimulant, piquant. [st2]3 [-] raisonnement pointilleux, subtilité, argutie.    - apis aculeus: dard de l'abeille.    - carduorum aculei: les piquants des chardons.    - meum pectus pungit aculeus, Plaut. Trin. 4, 2, 158: un souci poignant me tourmente.    - noli aculeos orationis meae excussos arbitrari, Cic.: ne crois pas que mon éloquence soit désarmée.    - fuerunt nonnulli aculei in Caesarem, Cic. (fig.): il y eut quelques traits lancés contre César.    - aculei (au plur.): finesses, subtilités.    - ut istos aculeos relinquamus, Cic.: pour en finir avec ces raisonnements pointilleux.
    * * *
    ăcŭlĕus, i, m. [st2]1 [-] aiguillon, dard, pointe (d'un trait). [st2]2 [-] au fig.: aiguillon, stimulant, piquant. [st2]3 [-] raisonnement pointilleux, subtilité, argutie.    - apis aculeus: dard de l'abeille.    - carduorum aculei: les piquants des chardons.    - meum pectus pungit aculeus, Plaut. Trin. 4, 2, 158: un souci poignant me tourmente.    - noli aculeos orationis meae excussos arbitrari, Cic.: ne crois pas que mon éloquence soit désarmée.    - fuerunt nonnulli aculei in Caesarem, Cic. (fig.): il y eut quelques traits lancés contre César.    - aculei (au plur.): finesses, subtilités.    - ut istos aculeos relinquamus, Cic.: pour en finir avec ces raisonnements pointilleux.
    * * *
        Aculeus, aculei. Cic. Aguillon de mousches à miel, ou autres.
    \
        Apis aculeum sine clamore ferre non possumus. Cic. Nous ne povons souffrir ou endurer l'aguillon ou poincture d'une mousche à miel sans crier.
    \
        Nepas aculeis vti videmus, Cic. Nous voyons que les scorpions usent et s'aident de leurs aguillons.
    \
        Aculeus etiam dicitur quasi spina in foliis aut semine quarundam plantarum. Plin. Le picquant d'une fueille, comme de houx, et d'aucunes semences.
    \
        Aculeus sagittae. Liuius. La poincte du fer d'une fleiche.
    \
        Aculeus, per translationem. Plautus, - iam dudum meumille Pectus pungit aculeus, quid illi negotii fuerit ante aedes meas. Je suis en peine et soulci que c'est qu'il avoit à faire devant ma maison.
    \
        Aculeus et maledictum. Cic. Lardon, Brocard, Parolle picquante.
    \
        Contumeliarum aculei. Cic. Lardons injurieux.
    \
        Fuerunt aculei in eum. Cic. On le picqua fort, Il fut taxé.
    \
        Aculeus orationis. Cic. La poincte et vehemence.
    \
        Aculei seueritatis. Cic. Poincte de rigueur, Grande severite.
    \
        Aculeus disputandi. Cic. Sophisteries, Subtilitez sophistiquees.
    \
        Solicitudinum domesticarum aculei. Cic. Les ennuys et soulcis de nos affaires qui nous poignent et picquent.
    \
        Dimittere aculeum. Cic. Laisser l'aguillon dedens la playe.
    \
        Emittere aculeos seueritatis in aliquem. Cic. User de rigueur envers aucun, Le traicter à la rigueur.
    \
        Euellere aculeum seueritatis. Ci. Addoulcir la severité et rigueur.
    \
        Aculeos corpori extrahere. Plin. Tirer hors du corps.
    \
        Relinquere aculeos in animis audientium. Cic. Les esmouvoir, Ficher bien avant une chose en l'esprit des auditeurs, Leur laisser un souvenir.

    Dictionarium latinogallicum > aculeus

  • 3 calcar

    calcar, calcaris, n. (abl. sing. calcari) [st2]1 [-] éperon, ergot de coq. [st2]2 [-] stimulant, aiguillon.    - subdere calcaria equo: donner de l’éperon à un cheval, éperonner un cheval.    - calcaribus uti in aliquo: stimuler qqn.    - alter frenis eget, alter calcaribus, Cic. Att. 6, 1: l'un a besoin d'être freiné et l'autre d'être aiguillonné.    - calcar alicui adhibere (admovere): aiguillonner qqn, exciter qqn.    - addere calcaria sponte currenti, Plin. Ep. 1, 8, 1: éperonner qqn qui est plein de bonne volonté.
    * * *
    calcar, calcaris, n. (abl. sing. calcari) [st2]1 [-] éperon, ergot de coq. [st2]2 [-] stimulant, aiguillon.    - subdere calcaria equo: donner de l’éperon à un cheval, éperonner un cheval.    - calcaribus uti in aliquo: stimuler qqn.    - alter frenis eget, alter calcaribus, Cic. Att. 6, 1: l'un a besoin d'être freiné et l'autre d'être aiguillonné.    - calcar alicui adhibere (admovere): aiguillonner qqn, exciter qqn.    - addere calcaria sponte currenti, Plin. Ep. 1, 8, 1: éperonner qqn qui est plein de bonne volonté.
    * * *
        Calcar, calcaris, pen. prod. n. g. Plaut. Un esperon.
    \
        Calcar currenti addere. Horat. Picquer le cheval qui va plus viste qu'on ne veult, Haster celuy qui ne va que trop.
    \
        Adhibere calcaria equo. Cic. Picquer des esperons, Esperonner un cheval.
    \
        Admouere calcar. Cic. Donner de l'esperon.
    \
        Concitare calcaribus equum. Liu. Picquer, Donner des esperons.
    \
        Subdere calcaria equo. Ouid. Luy donner des esperons, Brocher un cheval des esperons.

    Dictionarium latinogallicum > calcar

  • 4 conscientia

    conscĭentĭa, ae, f. [st1]1 [-] connaissance en commun, connaissance partagée, confidence, complicité, connivence.    - gén. subj. hominum conscientia remota, Cic. Fin. 2, 28: toute possibilité pour le monde d'avoir une connaissance de la chose étant écartée (= sans que le monde puisse en prendre connaissance).    - consilia seducta a plurium conscientia, Liv, 2, 54, 7: des assemblées qui ne sont dans la confidence que d'un petit nombre.    - liberti unius conscientia utebatur, Tac. An. 6, 21: il n'admettait qu'un seul affranchi dans la confidence.    - est tibi Augustae conscientia, Tac. An. 2, 77: tu as la connivence d'Augusta.    - gén. obj. in conscientiam facinoris pauci adsciti, Tac. H. 1, 25: un petit nombre seulement furent mis dans la confidence du crime.    - consilia conscientiaeque ejus modi facinorum, Cic. Clu. 56: les instigations et la complicité dans de tels forfaits.    - propter conscientiam mei sceleris, Cic. Clu. 81: pour complicité dans mon crime, pour avoir été d'intelligence avec moi dans le crime. [st1]2 [-] claire connaissance qu'on a au fond de soi-même, sentiment intime.    - mea conscientia copiarum nostrarum, Cic. Q. 2, 14, 2: le sentiment que j'ai de nos ressources.    - conscientia virium et nostrarum et suarum, Liv. 8, 4, 10: la claire conscience qu'ils ont de nos forces comme des leurs.    - conscientia quid abesset virium, Liv. 3, 60, 6: sentant bien l'infériorité de leurs forces.    - inerat conscientia derisui fuisse nuper falsum e Germania triumphum, Tac. Agr. 39: il le savait bien: son faux triomphe au sortir de sa récente campagne de Germanie venait de le ridiculiser.    - conscientia victoriae, Tac. Agr. 27: le sentiment de la victoire.    - praecipitis ut nostram stabilem conscientiam contemnamus, aliorum errantem opinionem aucupemur, Cic. Fin. 2, 71: vous nous engagez à mépriser l'assurance que nous donne notre sentiment intime pour rechercher l'opinion flottante d'autrui.    - salvā conscientiā, Sen. Ep. 117, 1: sans sacrifier mon sentiment intime (mes convictions). [st1]3 [-] sens moral sentiment intime de qqch, claire connaissance intérieure.    - conscientia bene actae vitae, Cic. CM. 9: la conscience d'avoir bien rempli sa vie.    - fretus conscientia officii mei, Cic. Fam. 3, 7, 6: fort du sentiment que j'ai d'avoir rempli mes devoirs.    - conscientia optimae mentis, Cic. Br. 250: le sentiment d'avoir eu d'excellentes intentions.    - mediocrium delictorum conscientia, Cic. Mil. 64: la conscience d'avoir commis de légères peccadilles.    - cum conscientia scelerum tuorum agnoscas... Cic. Cat. 1, 17: du moment que, conscient de tes crimes, tu reconnais...    - satisfactionem ex nulla conscientia de culpa proponere, Sall. C. 35, 2: présenter une justification tirée du fait de n'avoir pas conscience d'une faute (d'un sentiment de son innocence). [st1]4 [-] for intérieur, témoignage de la conscience, conscience (bonne ou mauvaise); remords.    - conscientia animi, Cic. Fin. 2, 54; Caes. BC. 3, 60, 2: témoignage de la conscience, voix de la conscience.    - recta conscientia, Cic. Att. 13, 20, 4: bonne conscience.    - bona conscientia, Sen. Ep. 43, 5: bonne conscience.    - mala conscientia, Sall. J. 8: mauvaise conscience.    - abs. conscientia: bonne conscience.    - nihil me praeter conscientiam meam delectavit, Cic. Att.: rien ne m'a fait plaisir à part la conscience d'avoir bien agi.    - cf. Mil. 61; 83; Clu. 159; Tusc. 2, 64.    - conscientia mille testes, Quint. 5, 11, 41: conscience vaut mille témoins.    - salvā bonā conscientiā, Sen. Nat. 4, pr. 15: en conservant la conscience pure.    - mea mihi conscientia pluris est quam omnium sermo, Cic. Att. 12, 28, 2: ma conscience me parle davantage que tous les discours.    - abs. conscientia: mauvaise conscience.    - angor conscientiae, Cic. Leg. 1, 40: les tourments qu'inflige la conscience.    - an te conscientia timidum faciebat? Cic. Verr. 5, 74: ou bien ta conscience te rendait-elle craintif?    - cf. Cat. 2, 13; 3, 10; Leg. 2, 43, etc.    - ex conscientia diffidens, Sall. J. 32, 5: défiant par suite de la conscience qu'il a de ses crimes.    - ne quis modestiam in conscientiam duceret, Sall. J. 85, 26: pour empêcher qu'on n'interprétât ma réserve comme la conscience de mon indignité.    - animi conscientiā excruciari, Cic. Fin. 2, 53: être tourmenté par le remords.    - maleficii conscientiā perterritus, Cic. Clu. 38: effrayé par le remords de son crime.    - te conscientiae stimulant maleficiorum tuorum, Cic. Par. 18: les remords de tes crimes t'aiguillonnent.    - cf. Cic. Amer. 67.    - conscientiā morderi, Cic. Tusc. 4, 45: souffrir des remords de conscience.    - cf. Cic. Off. 3, 85; Sall. C. 15, 4.    - ex conscientia ne... Tac. Agr. 42: par scrupule, de crainte que...
    * * *
    conscĭentĭa, ae, f. [st1]1 [-] connaissance en commun, connaissance partagée, confidence, complicité, connivence.    - gén. subj. hominum conscientia remota, Cic. Fin. 2, 28: toute possibilité pour le monde d'avoir une connaissance de la chose étant écartée (= sans que le monde puisse en prendre connaissance).    - consilia seducta a plurium conscientia, Liv, 2, 54, 7: des assemblées qui ne sont dans la confidence que d'un petit nombre.    - liberti unius conscientia utebatur, Tac. An. 6, 21: il n'admettait qu'un seul affranchi dans la confidence.    - est tibi Augustae conscientia, Tac. An. 2, 77: tu as la connivence d'Augusta.    - gén. obj. in conscientiam facinoris pauci adsciti, Tac. H. 1, 25: un petit nombre seulement furent mis dans la confidence du crime.    - consilia conscientiaeque ejus modi facinorum, Cic. Clu. 56: les instigations et la complicité dans de tels forfaits.    - propter conscientiam mei sceleris, Cic. Clu. 81: pour complicité dans mon crime, pour avoir été d'intelligence avec moi dans le crime. [st1]2 [-] claire connaissance qu'on a au fond de soi-même, sentiment intime.    - mea conscientia copiarum nostrarum, Cic. Q. 2, 14, 2: le sentiment que j'ai de nos ressources.    - conscientia virium et nostrarum et suarum, Liv. 8, 4, 10: la claire conscience qu'ils ont de nos forces comme des leurs.    - conscientia quid abesset virium, Liv. 3, 60, 6: sentant bien l'infériorité de leurs forces.    - inerat conscientia derisui fuisse nuper falsum e Germania triumphum, Tac. Agr. 39: il le savait bien: son faux triomphe au sortir de sa récente campagne de Germanie venait de le ridiculiser.    - conscientia victoriae, Tac. Agr. 27: le sentiment de la victoire.    - praecipitis ut nostram stabilem conscientiam contemnamus, aliorum errantem opinionem aucupemur, Cic. Fin. 2, 71: vous nous engagez à mépriser l'assurance que nous donne notre sentiment intime pour rechercher l'opinion flottante d'autrui.    - salvā conscientiā, Sen. Ep. 117, 1: sans sacrifier mon sentiment intime (mes convictions). [st1]3 [-] sens moral sentiment intime de qqch, claire connaissance intérieure.    - conscientia bene actae vitae, Cic. CM. 9: la conscience d'avoir bien rempli sa vie.    - fretus conscientia officii mei, Cic. Fam. 3, 7, 6: fort du sentiment que j'ai d'avoir rempli mes devoirs.    - conscientia optimae mentis, Cic. Br. 250: le sentiment d'avoir eu d'excellentes intentions.    - mediocrium delictorum conscientia, Cic. Mil. 64: la conscience d'avoir commis de légères peccadilles.    - cum conscientia scelerum tuorum agnoscas... Cic. Cat. 1, 17: du moment que, conscient de tes crimes, tu reconnais...    - satisfactionem ex nulla conscientia de culpa proponere, Sall. C. 35, 2: présenter une justification tirée du fait de n'avoir pas conscience d'une faute (d'un sentiment de son innocence). [st1]4 [-] for intérieur, témoignage de la conscience, conscience (bonne ou mauvaise); remords.    - conscientia animi, Cic. Fin. 2, 54; Caes. BC. 3, 60, 2: témoignage de la conscience, voix de la conscience.    - recta conscientia, Cic. Att. 13, 20, 4: bonne conscience.    - bona conscientia, Sen. Ep. 43, 5: bonne conscience.    - mala conscientia, Sall. J. 8: mauvaise conscience.    - abs. conscientia: bonne conscience.    - nihil me praeter conscientiam meam delectavit, Cic. Att.: rien ne m'a fait plaisir à part la conscience d'avoir bien agi.    - cf. Mil. 61; 83; Clu. 159; Tusc. 2, 64.    - conscientia mille testes, Quint. 5, 11, 41: conscience vaut mille témoins.    - salvā bonā conscientiā, Sen. Nat. 4, pr. 15: en conservant la conscience pure.    - mea mihi conscientia pluris est quam omnium sermo, Cic. Att. 12, 28, 2: ma conscience me parle davantage que tous les discours.    - abs. conscientia: mauvaise conscience.    - angor conscientiae, Cic. Leg. 1, 40: les tourments qu'inflige la conscience.    - an te conscientia timidum faciebat? Cic. Verr. 5, 74: ou bien ta conscience te rendait-elle craintif?    - cf. Cat. 2, 13; 3, 10; Leg. 2, 43, etc.    - ex conscientia diffidens, Sall. J. 32, 5: défiant par suite de la conscience qu'il a de ses crimes.    - ne quis modestiam in conscientiam duceret, Sall. J. 85, 26: pour empêcher qu'on n'interprétât ma réserve comme la conscience de mon indignité.    - animi conscientiā excruciari, Cic. Fin. 2, 53: être tourmenté par le remords.    - maleficii conscientiā perterritus, Cic. Clu. 38: effrayé par le remords de son crime.    - te conscientiae stimulant maleficiorum tuorum, Cic. Par. 18: les remords de tes crimes t'aiguillonnent.    - cf. Cic. Amer. 67.    - conscientiā morderi, Cic. Tusc. 4, 45: souffrir des remords de conscience.    - cf. Cic. Off. 3, 85; Sall. C. 15, 4.    - ex conscientia ne... Tac. Agr. 42: par scrupule, de crainte que...
    * * *
        Conscientia, huius conscientiae, a nomine Conscius. Cic. Le tesmoignage que son esprit et conscience porte à un chascun.
    \
        Conscientia bene actae vitae, et recordatio benefactorum. Cic. Tesmoignage en son esprit d'avoir bien vescu.
    \
        Quenque suae malae cogitationes conscientiaeque animi terrent. Cic. La conscience et le tesmoignage ou recordation qu'il ha en son esprit d'avoir mal faict, Le remors.
    \
        Conscientia sceleris, auaritiaeque suae. Cic. Remors.
    \
        Contagio conscientiae. Cic. Ad quos conscientiae contagio pertinebit. Ceulx qui en scauront quelque chose.
    \
        Conscientiae fide non commoueri. Cic. Estre seur de sa conscience.
    \
        A recta conscientia transuersum vnguem non oportet discedere. Cic. Il ne fault faire chose qui soit, laquelle estant faicte, nostre esprit nous tesmoigne d'avoir mal faict.
    \
        Exonerare conscientiam suam. Curtius. Descharger sa conscience.
    \
        Conscientiam habere conditionis suae. Plin. iunior. Avoir congnoissance de sa condition, Bien scavoir et entendre qu'elle est nostre condition.
    \
        Impeditur et opprimitur mens conscientia. Cic. Quand l'esprit n'est point à delivre, ne en repos, au moyen du remors et recordation qu'il ha de ses maulx.
    \
        Implorare conscientiam aliquorum. Cic. Les appeler en tesmoignage.
    \
        Hominum conscientia remota. Cic. Sans le sceu des hommes, Le tesmoignage des hommes arriere, Quand il n'y a nul qui scache ce que nous faisons.
    \
        Simulata conscientia adeant. Tacit. Faignans en scavoir quelque chose.
    \
        Mea mihi conscientia pluris est, quam omnium sermo. Cic. J'estime plus le tesmoignage de ma conscience que le parler de tous les hommes.
    \
        In conscientiam assumere aliquem. Tacitus. Luy descouvrir nostre entreprinse.
    \
        Ob conscientiam stupri accipere aliquid. Marcellus. Prendre argent pour avoir esté macquereau.

    Dictionarium latinogallicum > conscientia

  • 5 ignitabulum

    ignītābŭlum, i, n. [st2]1 [-] brasier. [st2]2 [-] foyer, stimulant.
    * * *
    ignītābŭlum, i, n. [st2]1 [-] brasier. [st2]2 [-] foyer, stimulant.
    * * *
        Ignitabulum, pen. corr. ignis receptaculum. Fest. Reschaud, Chauffette, Bassinoire de lict.

    Dictionarium latinogallicum > ignitabulum

  • 6 incitamentum

    incitamentum, i, n. aiguillon, stimulant, encouragement.
    * * *
    incitamentum, i, n. aiguillon, stimulant, encouragement.
    * * *
        Incitamentum, huius incitamenti. Plin. iunior. Incitation, Esperon, Aguillon, Esmouvement.

    Dictionarium latinogallicum > incitamentum

  • 7 irritamen

    irrītāmĕn (inrītāmĕn), ĭnis, n. [st2]1 [-] ce qui irrite. [st2]2 [-] stimulant, excitant, aiguillon.
    * * *
    irrītāmĕn (inrītāmĕn), ĭnis, n. [st2]1 [-] ce qui irrite. [st2]2 [-] stimulant, excitant, aiguillon.
    * * *
        Irritamen, pen. prod. irritaminis, n. g. Ouid. Chose agaceant, irritant et incitant, Agacement, Provoquement, Stimulation, Adayement, Harselement.

    Dictionarium latinogallicum > irritamen

  • 8 irritatio

    irrītātĭo (inrītātĭo), ōnis, f. [st2]1 [-] action d'irriter. [st2]2 [-] action de stimuler, stimulant.
    * * *
    irrītātĭo (inrītātĭo), ōnis, f. [st2]1 [-] action d'irriter. [st2]2 [-] action de stimuler, stimulant.
    * * *
        Irritatio, Verbale. Liuius. Agacement, Irritation, Provocation, Stimulation, Adayement, Harselement.

    Dictionarium latinogallicum > irritatio

  • 9 sal

    sāl, sălis, m. (qqf. n.)    - [gr]gr. ἅλς, ἁλός.    - genre neutre: Varr. et Fabian. d. Charis. 106, 15 ; [fig.] Afran. d. Prisc. p. 659 ; Lucr. 4, 1162 II forme sale, is, n.: Enn. An. 378 ; Varr. d. Non. 223, 17 II dat. plur. infusis salis, Fabian. d. Charis. p. 82 P. [st1]1 [-] sel.    - Cic. Lael. 67 ; Caes. BC. 2, 37, 5.    - melior fossilis (sal) quam marinus, Varr. R. 2, 11, 6: le sel gemme est meilleur que le sel marin.    - au plur. sales: grains de sel, sel. --- Varr. R. 2, 11, 6 ; Col 7, 4, 8. [st1]2 [-] onde salée, la mer.    - Virg. En. 1, 173, etc. ; plur. Ov. M. 15, 286 ; Luc. 10, 257.    - sal Tyrrhenus, Virg.: la mer Tyrrhénienne.    - aequorei sales, Luc.: la mer. [st1]3 [-] tache [en forme de grain de sel, dans une pierre précieuse].    - Plin. 37, 83 ; plur. 37, 22. [st1]4 [-] sel, esprit piquant, finesse caustique.    - Cic. de Or. 2, 98; Nat. 2, 74 ; Off. 133 ; Br. 128, etc.    - litterae sparsae humanitatis sale, Cic. Att. 1, 13, 1: lettre empreinte d'une grâce piquante.    - sal dicendi, Cic.: sarcasme.    - delectatur sale nigro, Hor.: il aime les plaisanteries mordantes.    - au plur. sales: plaisanteries, bons mots. --- Cic. Or. 87 ; Fam. 9, 15, 2; Hor. P. 271 ; Quint. 10, 1, 117 ; 12, 10, 12.    - venenati sales, Sen.: railleries empoisonnées. [st1]5 [-] finesse d'esprit, intelligence.    - qui habet salem, Ter.: un homme d'esprit. [st1]6 [-] sel = condiment, stimulant.    - aviditatem naturali sale augere, Plin. 10, 72, 93, § 198: accroître l'avidité par un excitant naturel.
    * * *
    sāl, sălis, m. (qqf. n.)    - [gr]gr. ἅλς, ἁλός.    - genre neutre: Varr. et Fabian. d. Charis. 106, 15 ; [fig.] Afran. d. Prisc. p. 659 ; Lucr. 4, 1162 II forme sale, is, n.: Enn. An. 378 ; Varr. d. Non. 223, 17 II dat. plur. infusis salis, Fabian. d. Charis. p. 82 P. [st1]1 [-] sel.    - Cic. Lael. 67 ; Caes. BC. 2, 37, 5.    - melior fossilis (sal) quam marinus, Varr. R. 2, 11, 6: le sel gemme est meilleur que le sel marin.    - au plur. sales: grains de sel, sel. --- Varr. R. 2, 11, 6 ; Col 7, 4, 8. [st1]2 [-] onde salée, la mer.    - Virg. En. 1, 173, etc. ; plur. Ov. M. 15, 286 ; Luc. 10, 257.    - sal Tyrrhenus, Virg.: la mer Tyrrhénienne.    - aequorei sales, Luc.: la mer. [st1]3 [-] tache [en forme de grain de sel, dans une pierre précieuse].    - Plin. 37, 83 ; plur. 37, 22. [st1]4 [-] sel, esprit piquant, finesse caustique.    - Cic. de Or. 2, 98; Nat. 2, 74 ; Off. 133 ; Br. 128, etc.    - litterae sparsae humanitatis sale, Cic. Att. 1, 13, 1: lettre empreinte d'une grâce piquante.    - sal dicendi, Cic.: sarcasme.    - delectatur sale nigro, Hor.: il aime les plaisanteries mordantes.    - au plur. sales: plaisanteries, bons mots. --- Cic. Or. 87 ; Fam. 9, 15, 2; Hor. P. 271 ; Quint. 10, 1, 117 ; 12, 10, 12.    - venenati sales, Sen.: railleries empoisonnées. [st1]5 [-] finesse d'esprit, intelligence.    - qui habet salem, Ter.: un homme d'esprit. [st1]6 [-] sel = condiment, stimulant.    - aviditatem naturali sale augere, Plin. 10, 72, 93, § 198: accroître l'avidité par un excitant naturel.
    * * *
        Sal, salis, masc. et neut. gen. Sel.
    \
        Grumus salis. Plin. Un gros grain de sel.
    \
        Fusile sal. Columel. Aisé à fondre.
    \
        Sal candidus. Cato. Sel blanc.
    \
        Sal popularis. Cato. Sel commun, Gros sel.
    \
        Aspergitur tritis salibus. Columel. On le sale de sel menu, On le saulpouldre.
    \
        Tabescit sal. Cato. Le sel se fond.
    \
        Sal, pro Sapientia aliquando ponitur, et masculino tantum genere proferri consueuit. Terent. Sagesse.
    \
        Sal. Catul. Parolle joyeuse et recreative, qui fait rire les gents et aucunesfois pique, Gaberie, Farcerie, Raillerie, Rigolerie, Facetie.
    \
        Publius Scipio omnes sale facetiisque superabat. Cic. Estoit le plus facetieux homme du monde.
    \
        Nati sales intra pomoeria. Iuuenal. Mots de risee qui ont bonne grace, et ne sentent point le village, Urbanité.
    \
        Sal placidum. Virgil. La mer calme.

    Dictionarium latinogallicum > sal

  • 10 stimulatio

    stĭmŭlātĭo, ōnis, f. aiguillon, stimulant.
    * * *
    stĭmŭlātĭo, ōnis, f. aiguillon, stimulant.
    * * *
        Stimulatio, Verbale. Plinius. Aguillonnement, Stimulation, Instigation.

    Dictionarium latinogallicum > stimulatio

  • 11 stimulus

    stĭmŭlus, i, m. [st2]1 [-] aiguillon, pointe. [st2]2 [-] aiguillon, stimulant, ecitation, encouragement. [st2]3 [-] fouet (pour frapper les esclaves). [st2]4 [-] tourment, douleur, souffrance. [st2]5 [-] Plin. tige pointue, pointe. [st2]6 [-] au plur. chevaux de frise, chausse-trappe.    - stimulos doloris contemnere, Cic. Tusc. 2, 27, 66: mépriser les aiguillons de la souffrance.    - si stimulos pugnis caedis, manibus plus dolet, Plaut. Truc. 4, 2, 55: si on frappe des poings les aiguillons, ce sont les mains qui ont mal.    - stimulos admovere alicui: stimuler qqn, exciter qqn.
    * * *
    stĭmŭlus, i, m. [st2]1 [-] aiguillon, pointe. [st2]2 [-] aiguillon, stimulant, ecitation, encouragement. [st2]3 [-] fouet (pour frapper les esclaves). [st2]4 [-] tourment, douleur, souffrance. [st2]5 [-] Plin. tige pointue, pointe. [st2]6 [-] au plur. chevaux de frise, chausse-trappe.    - stimulos doloris contemnere, Cic. Tusc. 2, 27, 66: mépriser les aiguillons de la souffrance.    - si stimulos pugnis caedis, manibus plus dolet, Plaut. Truc. 4, 2, 55: si on frappe des poings les aiguillons, ce sont les mains qui ont mal.    - stimulos admovere alicui: stimuler qqn, exciter qqn.
    * * *
        Stimulus, stimuli, pen. corr. m. g. Plaut. Un aguillon de bouvier dequoy il picque les boeufs.
    \
        Stimulus, per translationem. Plautus. Toute chose qui nous poingt et incite à faire quelque chose, ou qui nous greve et blesse, Stimule.
    \
        Stimuli doloris. Cic. Les poinctures et aguillons, etc.
    \
        Veneris stimuli. Lucret. Les esmotions de, etc.
    \
        Admouere alicui stimulos. Cic. Piquer, Aguillonner, Esmouvoir, Stimuler.
    \
        Caecos stimulos condidit in pectore. Ouid. Une fureur occulte.
    \
        Dare stimulos laudum. Stat. Enhorter et inciter à acquerir loz et bruit.
    \
        Inuidiae stimulo mentes Patrum fodit Saturnia. Sil. Juno feit que les Senateurs conceurent une envie secrete à l'encontre de, etc.
    \
        Frangere stimulos nequitiae. Propert. Rompre la fantasie d'une femme, qui ha entreprins et deliberé de faire quelque mal.
    \
        Parce puer stimulis. Ouid. Garde toy de piquer les chevauls.
    \
        Suffigere nouos stimulos dolori. Senec. Causer nouvelle douleur et augmenter.
    \
        Vertere stimulos sub pectore alicui. Virgil. Le faire furier.

    Dictionarium latinogallicum > stimulus

  • 12 stimulo

    stimulo, āvi, ātum, āre (stimulus), I) mit dem Stachel stechen, stacheln, turbatos currus (= equos), antreiben, lenken, Lucan.: equos vehementer calcaribus, Val. Max.: quadriiugos atro flagello, Sil. – II) übtr.: 1) martern, quälen, beunruhigen, larvae stimulant virum, Plaut.: te conscientiae stimulant maleficiorum, Cic. (u. so nec te conscientia stimulat, Apul.: stimulante conscientiā, Curt.): qui (scrupulus) dies noctesque stimulat ac pungit, Cic.: me nunc et congressus huius stimulat, Cic.: consulem cura de minore filio stimulabat, Liv. – 2) anspornen, anstacheln, anreizen, anregen, zusetzen, a) m. Acc.: alqm incitare et stimulare, Liv.: alqm stimulare et accendere (Ggstz. reconciliare et componere), Plin. ep.: animos (v. einer Begierde), Liv.: animum (v. Ruhmbegierde), Liv.: paelicis iram, Ov.: quod ne fames quidem, quae mutas accenderet bestias, curam eorum stimulare posset, Liv. – sucus stimulat sitim, Plin.: venerem stimulari hoc cibo certum est, Plin. – b) m. ad od. in u. Akk.: istorum caritate ad huius salutem defendendam maxime stimulari atque excitari, Cic.: cupido imperii duos cognatos populos ad arma stimulat, Liv.: iniuriae dolor in Tarquinium ipsum magis quam in Servium eos stimulabat, Liv.: et Flamininus relatione rerum gestarum recentissime suos stimulabat in proelium, Iustin.: extremā desperatione ad iram saepius
    ————
    quam in formidinem stimulabantur (wurden getrieben), Tac. – c) mit ut u. Konj.: vetus nostra simultas stimulabat me, ut caverem, Cic. ep. 3, 12, 4. – d) mit ne u. Konj.: eodem metu stimulante, ne regis exspectationem moraretur, Curt. 7, 7 (31), 26: u. so Tac. dial. 37. – e) poet. m. folg. Infin., Verg. Aen. 4, 576. Colum. 2, 2, 26. Lucan. 6, 423. Sil. 12, 504. Augustin. conf. 6, 8 extr.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > stimulo

  • 13 stimulo

    stĭmŭlo, āvi, ātum, 1, v. a. [id.], to prick with a goad, to prick or goad on, to urge on (syn. pungo).
    I.
    Lit. (post-Aug. and rare):

    quadrijugos flagello,

    Sil. 4, 439:

    equos calcaribus,

    Val. Max. 3, 2, 9; for which, poet. transf.:

    turbatos currus,

    Luc. 7, 570; Sil. 16, 367:

    aries stimulatus,

    Col. 7, 3, 5.—
    II.
    Trop., to goad, torment, vex, trouble, disquiet, disturb (class. and freq.;

    syn. agito): jactor, crucior, agitor, stimulor, vorsor in amoris rota miser,

    Plaut. Cist. 2, 1, 4:

    hunc sibi ex animo scrupulum, qui se dies noctesque stimulat ac pungit, ut evellatis, postulat,

    Cic. Rosc. Am. 2, 6:

    larvae stimulant virum,

    Plaut. Capt. 3, 4, 66:

    te conscientiae stimulant maleficiorum tuorum,

    Cic. Par. 2, 18:

    me nunc et congressus hujus (Caesaris) stimulat,

    id. Att. 9, 15, 2:

    me haec solitudo minus stimulat quam ista celebritas,

    id. ib. 12, 13, 1:

    consulem cura de minore filio stimulabat,

    Liv. 44, 44:

    stimulatus furenti rabie,

    Cat. 63, 4:

    curis animum stimulantibus,

    Claud. in Ruf. 2, 326.—
    B.
    In gen., to rouse up, set in motion; to spur on, incite, stimulate to any action (syn. cieo, excio).
    (α).
    With simple acc.:

    Phrygio stimulat numero cava tibia mentes,

    Lucr. 2, 620:

    aliquem,

    Liv. 3, 68, 10:

    avita gloria animum stimulabat,

    id. 1, 22, 2:

    irā stimulante animos,

    id. 1, 12, 1; 30, 11:

    cupido animum stimulabat,

    Curt. 4, 7, 8; 6, 5, 19:

    stimulata pellicis irā,

    Ov. M. 4, 235.—With inanim. objects:

    jurgia praecipue vino stimulata,

    Ov. A. A. 1, 591:

    Persicorum sucus sitim stimulat,

    Plin. 23, 7, 67, § 132; so,

    venerem,

    id. 20, 5, 15, § 32; cf.

    conceptus,

    id. 2, 8, 6, § 38:

    fugam hostium,

    id. 9, 8, 9, § 32:

    iras functas,

    to revive, arouse, Stat. Th. 12, 437. —
    (β).
    With ad:

    ad alicujus salutem defendendam stimulari atque excitari,

    Cic. Planc. 28, 69:

    ad perturbandam rempublicam,

    Sall. C. 18, 4:

    ad arma,

    Liv. 1, 23, 7:

    ad iram,

    Tac. H. 2, 44.—
    (γ).
    With in:

    injuriae dolor in Tarquinium eos stimulabat,

    Liv. 1, 40, 4:

    animos eorum irā in hostes stimulando,

    id. 21, 11, 3; cf.

    in a mixed construction: ad iram saepius quam in formidinem stimulabantur,

    Tac. H. 2, 44 fin.
    (δ).
    With ut or ne:

    vetus nostra simultas antea stimulabat me, ut caverem, etc.,

    Cic. Fam. 3, 12, 4:

    rubore stimulabantur, ne clientulorum loco numerarentur,

    Tac. Or. 37; Curt. 7, 7, 26.—
    (ε).
    Poet., with inf.:

    festinare fugam... iterum stimulat,

    Verg. A. 4, 576:

    stimulante metu fati praenoscere cursus,

    Luc. 6, 423:

    juvencos jactare accensis stimulavi cornibus ignes,

    Sil. 12, 504.—
    (ζ).
    Absol.:

    stimulante fame,

    Ov. Tr. 1, 6, 9:

    stimulante conscientiā,

    Curt. 5, 11, 7:

    metu stimulante,

    id. 7, 7, 26.

    Lewis & Short latin dictionary > stimulo

  • 14 conscientia

    cōnscientia, ae, f. (conscio), das Bewußtsein, I) mit einem andern = das Mitwissen um etw., die Mitwissenschaft, Mitkenntnis von etw., das Einverständnis, α) m. subj. Genet.: omnium horum, Cic.: liberti unius, Tac. – β) m. obj. Genet.: coniurationis, Tac.: facinoris, Tac. – im Plur., consilia conscientiaeque eiusmodi facinorum, Cic. Clu. 56. – γ) im Zshg. absol.: conscientiae contagio, Cic.: alqm in conscientiam assumere, jmd. zu seinem Vertrauten machen, Tac.: purgare publicam conscientiam (das Einverständnis des Staates), Iustin.: simulatā conscientiā, als seien sie im Einverständnis, Tac. – II) bei sich selbst, das Bewußtsein, die volle Kenntnis od. Erinnerung, die Überzeugung, das Gefühl, A) im allg.: α) mit obj. Genet.: virium nostrarum et suarum, Liv.: infirmitatis suae, Quint.: contracti culpā periculi, Liv. – β) m. folg. indir. Fragesatz, conscientiā, quid abesset virium, Liv. – γ) im Zusammenhg. absol.: nostra stabilis conscientia (Selbstbewußtsein), Cic.: in veris quoque sufficit conscientia (Selbstgefühl), Quint.: illud se tacere conscientiam suam (seine Überzeugung) non pati, quod etc., Liv.: salvā conscientiā, unbeschadet meiner Überzeugung, Sen. ep. 117, 1 (vgl. unten no. B, 2, β). – B) das Bewußtsein moral. Eigenschaften, des moral. Wollens u. Handelns, 1) übh.: α) m. obj. Genet., im Deutschen mit dem Genet. zus. oft = »gutes, böses Gewissen«, c. virtutis et vitiorum, Cic.: c. bene actae vitae, Cic.: officii mei benevolentiaeque, Cic.: rectae voluntatis, Cic.: pulcherrimi facti, Cic.: c. honeste recteque factorum, das B., tugendhaft u. recht gehandelt zu haben, Amm.: sui conscientiā subnixus, Gell. – v. üblen Bewußtsein (bösen Gewissen), c. facti, Hirt. b. G.: factorum, Cic.: c. peccatorum, Cic.: delictorum, Cic.: recentis maleficii, Cic.: scelerum et fraudum suarum, Cic.: violatae per sociorum iniurias Romanae amicitiae, Vell. – u. im Plur., te conscientiae stimulant maleficiorum tuorum, Gewissensbisse, Cic. parad. 2, 18. – β) m. de u. Abl.: ex nulla conscientia de culpa, im Bewußtsein meiner Schuldlosigkeit, Sall. Cat. 35, 2. – γ) mit folg. Acc. u. Infin., inerat conscientia (mußte er sich doch dabei bewußt sein) derisui fuisse nuper falsum e Germania triumphum, Tac. Agric. 39. – δ) m. folg. ne u. Konj. = die schuldbewußte Furcht, daß usw., Tac. Agr. 42. – 2) insbes., das Bewußtsein des gewollten od. getanen Rechts od. Unrechts, das Gewissen, α) mit subj. Genet.: mentis suae, Cic.: optimae mentis, Cic.: animi (gew. v. bösen Gewissen), zB. animi conscientiam non curare, Cic.: animi conscientiā excruciari, Cic.: u. Plur., conscientiae animi, Regungen des bösen Gewissens, Gewissensbisse, Cic. Rosc. Am. 67. – β) mit Adii.: praeclara, Cic.: recta, Cic.: bona, optima, Sen., Quint. u.a.: mala, Sall., Sen. u. Quint.: ex conscientiā sua, seinem Bewußtsein gemäß, d.i. je nachdem er ein gutes od. böses Gewissen hatte, Liv. – illi, quibus integra erat conscientia, Frontin. 1, 9, 3: si quis ad sacrificium non integrā conscientiā venerit, Lact. 5, 19, 32: quod non salvā bonā conscientiā procederet, Sen. nat. qu. 4. praef. § 15 (vgl. oben no. II, A, γ). – γ) absol., bald v. guten Gewissen, magna vis est conscientiae, Cic.: conscientiā fretus, Curt.: mea mihi conscientia pluris est quam omnium sermo, Cic.: u. (sprichw.) conscientia mille testes, Quint. 5, 11, 41. – bald vom Schuldbewußtsein, vom bösen Gewissen, angor conscientiae, Cic.: erubuisse, expalluisse... signa conscientiae sunt, Cornif. rhet.: aliquas conscientiae notas in ipso ore posse deprehendere, Curt.: conscientiā morderi, Cic.: stimulante conscientiā, Curt.: conscientiā ictus aperit litteras, Liv.: ad fatendum conscientiā impelli, Quint.: modestiam in conscientiam ducere, als böses Bewußtsein (Gewissen) auslegen, Sall.

    lateinisch-deutsches > conscientia

  • 15 conscientia

    cōnscientia, ae, f. (conscio), das Bewußtsein, I) mit einem andern = das Mitwissen um etw., die Mitwissenschaft, Mitkenntnis von etw., das Einverständnis, α) m. subj. Genet.: omnium horum, Cic.: liberti unius, Tac. – β) m. obj. Genet.: coniurationis, Tac.: facinoris, Tac. – im Plur., consilia conscientiaeque eiusmodi facinorum, Cic. Clu. 56. – γ) im Zshg. absol.: conscientiae contagio, Cic.: alqm in conscientiam assumere, jmd. zu seinem Vertrauten machen, Tac.: purgare publicam conscientiam (das Einverständnis des Staates), Iustin.: simulatā conscientiā, als seien sie im Einverständnis, Tac. – II) bei sich selbst, das Bewußtsein, die volle Kenntnis od. Erinnerung, die Überzeugung, das Gefühl, A) im allg.: α) mit obj. Genet.: virium nostrarum et suarum, Liv.: infirmitatis suae, Quint.: contracti culpā periculi, Liv. – β) m. folg. indir. Fragesatz, conscientiā, quid abesset virium, Liv. – γ) im Zusammenhg. absol.: nostra stabilis conscientia (Selbstbewußtsein), Cic.: in veris quoque sufficit conscientia (Selbstgefühl), Quint.: illud se tacere conscientiam suam (seine Überzeugung) non pati, quod etc., Liv.: salvā conscientiā, unbeschadet meiner Überzeugung, Sen. ep. 117, 1 (vgl. unten no. B, 2, β). – B) das Bewußtsein moral. Eigenschaften, des moral. Wollens u. Handelns, 1) übh.: α) m. obj. Genet., im Deutschen mit
    ————
    dem Genet. zus. oft = »gutes, böses Gewissen«, c. virtutis et vitiorum, Cic.: c. bene actae vitae, Cic.: officii mei benevolentiaeque, Cic.: rectae voluntatis, Cic.: pulcherrimi facti, Cic.: c. honeste recteque factorum, das B., tugendhaft u. recht gehandelt zu haben, Amm.: sui conscientiā subnixus, Gell. – v. üblen Bewußtsein (bösen Gewissen), c. facti, Hirt. b. G.: factorum, Cic.: c. peccatorum, Cic.: delictorum, Cic.: recentis maleficii, Cic.: scelerum et fraudum suarum, Cic.: violatae per sociorum iniurias Romanae amicitiae, Vell. – u. im Plur., te conscientiae stimulant maleficiorum tuorum, Gewissensbisse, Cic. parad. 2, 18. – β) m. de u. Abl.: ex nulla conscientia de culpa, im Bewußtsein meiner Schuldlosigkeit, Sall. Cat. 35, 2. – γ) mit folg. Acc. u. Infin., inerat conscientia (mußte er sich doch dabei bewußt sein) derisui fuisse nuper falsum e Germania triumphum, Tac. Agric. 39. – δ) m. folg. ne u. Konj. = die schuldbewußte Furcht, daß usw., Tac. Agr. 42. – 2) insbes., das Bewußtsein des gewollten od. getanen Rechts od. Unrechts, das Gewissen, α) mit subj. Genet.: mentis suae, Cic.: optimae mentis, Cic.: animi (gew. v. bösen Gewissen), zB. animi conscientiam non curare, Cic.: animi conscientiā excruciari, Cic.: u. Plur., conscientiae animi, Regungen des bösen Gewissens, Gewissensbisse, Cic. Rosc. Am. 67. – β) mit Adii.: praeclara, Cic.: recta, Cic.: bona, optima, Sen., Quint.
    ————
    u.a.: mala, Sall., Sen. u. Quint.: ex conscientiā sua, seinem Bewußtsein gemäß, d.i. je nachdem er ein gutes od. böses Gewissen hatte, Liv. – illi, quibus integra erat conscientia, Frontin. 1, 9, 3: si quis ad sacrificium non integrā conscientiā venerit, Lact. 5, 19, 32: quod non salvā bonā conscientiā procederet, Sen. nat. qu. 4. praef. § 15 (vgl. oben no. II, A, γ). – γ) absol., bald v. guten Gewissen, magna vis est conscientiae, Cic.: conscientiā fretus, Curt.: mea mihi conscientia pluris est quam omnium sermo, Cic.: u. (sprichw.) conscientia mille testes, Quint. 5, 11, 41. – bald vom Schuldbewußtsein, vom bösen Gewissen, angor conscientiae, Cic.: erubuisse, expalluisse... signa conscientiae sunt, Cornif. rhet.: aliquas conscientiae notas in ipso ore posse deprehendere, Curt.: conscientiā morderi, Cic.: stimulante conscientiā, Curt.: conscientiā ictus aperit litteras, Liv.: ad fatendum conscientiā impelli, Quint.: modestiam in conscientiam ducere, als böses Bewußtsein (Gewissen) auslegen, Sall.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > conscientia

  • 16 stimulō

        stimulō āvī, ātus, āre    [stimulus], to goad, rouse, set in motion, stir, spur, incite, stimulate: stimulante fame, driven by hunger, O.: stimulante conscientiā, Cu.: avita gloria animum stimulabat, L.: stimulata pellicis irā, O.: Iurgia praecipue vino stimulata, excited, O.: ad huius salutem defendendam stimulari me: ad arma, L.: iniuriae dolor in Tarquinium eos stimulabat, L.: me, ut caverem, etc.: eodem metu stimulante, ne moraretur, Cu.: Festinare fugam... iterum stimulat, V.— To goad, torment, vex, trouble, plague, disquiet, disturb: te conscientiae stimulant maleficiorum tuorum: consulem cura de filio stimulabat, L.
    * * *
    stimulare, stimulavi, stimulatus V
    urge forward with a goad, torment,"sting"; incite, rouse to frenzy

    Latin-English dictionary > stimulō

  • 17 ūrtīca

        ūrtīca ae, f    [VAS-], a nettle, stinging-nettle, H., Ct.—Fig., a spur, incentive, stimulant: divitis, Iu.— An itch, unhallowed desire, Iu.
    * * *

    Latin-English dictionary > ūrtīca

  • 18 conscientia

    conscĭentĭa, ae, f. [conscio], a knowing of a thing together with another person, joint knowledge, consciousness (in good prose, and very freq.).
    I.
    A joint knowledge of something, a being privy to, a knowing along with others, privity, cognizance, etc.
    (α).
    With gen. subj.:

    omnium horum,

    Cic. Cat. 1, 1, 1; so,

    hominum,

    id. Fin. 2, 9, 28:

    plurium,

    Liv. 2, 54, 7:

    liberti unius,

    Tac. A. 6, 21; cf. Suet. Calig. 56 al.:

    generis humani,

    Tac. Agr. 2.—
    (β).
    With gen. obj. (thus for the most part in Tac.):

    in conscientiam facinoris pauci asciti,

    Tac. H. 1, 25:

    facti,

    id. A. 2, 22:

    conjurationis,

    id. H. 1, 42:

    stupri,

    Dig. 48, 5, 29.— Plur.:

    consilia conscientiaeque ejus modi facinorum,

    Cic. Clu. 20, 56. —
    (γ).
    Absol.:

    non modo eos persequi, ad quos maxime culpa corrupti judicii, sed etiam illos, ad quos conscientiae contagio pertinebit,

    Cic. Verr. 2, 5, 71, § 183:

    qui non modo a facti verum etiam a conscientiae suspitione afuit,

    id. Cael. 10, 23:

    nocte perfugit Tanagram, suam conscientiam metuens,

    Liv. 33, 28, 10:

    simulare,

    Tac. A. 2, 40; 4, 3; cf. id. H. 1, 28; Curt. 7, 1, 31.—
    II.
    Consciousness, knowledge, feeling, sense.
    A.
    In gen. (rare).
    (α).
    With gen.:

    unde haec illis tanta modestia, nisi a conscientiā virium et nostrarum et suarum?

    Liv. 8, 4, 10 (cf. g); so,

    contracti culpā periculi,

    id. 3, 2, 11:

    suae infirmitatis,

    Quint. 1, 2, 10:

    rebellionis,

    Tac. A. 12, 31; cf.

    defectionis,

    id. Agr. 16:

    victoriae,

    id. ib. 27:

    unionum in somno quoque,

    Plin. 33, 3, 12, § 40:

    amissae fortunae,

    a recollection, Flor. 2, 12, 10:

    ipsa pulcherrimi facti,

    Cic. Phil. 2, 44, 114:

    officii mei benevolentiaeque,

    id. Fam. 3, 7, 6 fin.:

    scelerum tuorum,

    id. Pis. 17, 39; cf. Sall. C. 5, 7:

    peccatorum,

    Cic. Par. 5, 3, 40:

    culpae,

    Liv. 28, 19, 1 et saep.—In plur., Cic. Clu. 20, 56:

    te conscientiae stimulant maleficiorum tuorum,

    id. Par. 2, 2, 18; cf. under B. 2.—
    * (β).
    With de: satisfactionem ex nullà conscientiā de culpā proponere decrevi, Cat. ap. Sall. C. 35, 2; cf. conscius, I. d—
    (γ).
    With rel.-clause (very rare):

    illi conscientia, quid abesset virium, detrectavere pugnam,

    Liv. 3, 60, 6; 28, 19, 5.—
    (δ).
    Absol.: ut nostram stabilem conscientiam contemnamus, aliorum errantem opinionem aucupemur, self-consciousness, Cic. Fin. 2, 22, 71:

    illud se tacere suam conscientiam non pati,

    Liv. 5, 25, 6:

    in veris quoque sufficit conscientia,

    consciousness, Quint. 11, 1, 17: sine hac quidem conscientiā ipsa illa ex tempore dicendi facultas inanem modo loquacitatem dabit, without this feeling, equiv. to without this persuasion, id. 10, 3, 2:

    quamvis capite defectionis ablato manebat plerisque militum conscientia,

    Tac. H. 1, 5.— So pregn., with ne, a conscientious fear, guilty fear, Tac. Agr. 42.—
    B.
    In partic., a consciousness of right or wrong, the moral sense, conscience:

    magna vis est conscientiae... in utramque partem, ut neque timeant qui nihil commiserint et poenam semper ante oculos versari putent qui peccarint,

    Cic. Mil. 23, 61; cf.:

    et virtutis et vitiorum grave ipsius conscientiae pondus,

    id. N. D. 3, 35, 85:

    bona conscientia turbam advocat, mala etiam in solitudine anxia atque sollicita est,

    Sen. Ep. 43, 5:

    ad purgandam publicam conscientiam,

    Just. 31, 4, 3:

    recta,

    a good conscience, Cic. Att. 13, 20, 4; cf.

    egregia,

    Liv. 29, 33, 9: bona, Cels. ap. Quint. 2, 15, 32; Quint. 6, 1, 33; 9, 2, 93; Tac. Agr. 1:

    optima,

    Plin. Ep. 1, 12, 3:

    salvā bonā conscientiā,

    Sen. Q. N. 4, praef. §

    15: integra,

    Front. 1, 9, 3; Lact. 5, 19, 32:

    mala,

    a bad conscience, Sall. J. 62, 8; Quint. 12, 1, 3:

    infelix,

    id. 6, prooem. § 10.—
    * b.
    Prov.:

    conscientia mille testes,

    Quint. 5, 11, 41.—
    2.
    Sometimes absol. for a good, or for a bad conscience.
    a.
    A good conscience:

    mea mihi conscientia pluris est quam omnium sermo,

    Cic. Att. 12, 28, 2; cf.:

    illud est hominis magni... maximi aestimare conscientiam mentis suae, etc.,

    id. Clu. 58, 159:

    in quibus ego nec dissentire a nostris salvā gratiā nec consentire salvā conscientiā possum,

    Sen. Ep. 117, 1:

    ad sacrificium integrā conscientiā venire,

    Lact. 5, 19, 32; Front. Strat. 1, 9, 3.—
    b.
    A bad conscience:

    hunc tu quas conscientiae labes in animo censes habuisse?

    Cic. Off. 3, 21, 85; id. Cat. 2, 6, 13; id. Leg. 1, 14, 40; Sall. C. 15, 4; id. J. 35, 4; Quint. 5, 13, 46.—In the same sense:

    animi,

    Cic. Fin. 2, 16, 53; 2, 17, 54; id. Att. 13, 49 fin.; Caes. B. C. 3, 60; Phaedr. 3, prol. 47; and in plur.:

    suae (quemque) malae cogitationes conscientiaeque animi terrent,

    Cic. Rosc. Am. 24, 67.

    Lewis & Short latin dictionary > conscientia

  • 19 inritatio

    irrītātĭo ( inr-), ōnis, f. [1. irrito], an incitement, incentive, provocative, irritation, stimulant (not ante-Aug.).
    I.
    Physical: tenesmos est irritatio ultimae partis directi intestini, Scrib. 142 init.:

    tamquam edendi irritationes quasdam repertas esse,

    Gell. 7, 16, 6.—
    II.
    Of the feelings or passions.
    A.
    In gen.:

    ad amicitiam naturalis irritatio,

    Sen. Ep. 9, 17:

    vinum multum... irritationem et iram facit,

    Vulg. Sir. 31, 38.—With gen. subj.:

    (feminae) nullis conviviorum irritationibus corruptae,

    Tac. G. 19.— With gen. obj.:

    inesse irritationem animis commutandi sedes,

    a restless desire, Sen. Cons. ad Helv. 6, 5.—
    B.
    Esp., wrath, anger, irritation:

    animorum,

    Liv. 31, 14, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > inritatio

  • 20 irritatio

    irrītātĭo ( inr-), ōnis, f. [1. irrito], an incitement, incentive, provocative, irritation, stimulant (not ante-Aug.).
    I.
    Physical: tenesmos est irritatio ultimae partis directi intestini, Scrib. 142 init.:

    tamquam edendi irritationes quasdam repertas esse,

    Gell. 7, 16, 6.—
    II.
    Of the feelings or passions.
    A.
    In gen.:

    ad amicitiam naturalis irritatio,

    Sen. Ep. 9, 17:

    vinum multum... irritationem et iram facit,

    Vulg. Sir. 31, 38.—With gen. subj.:

    (feminae) nullis conviviorum irritationibus corruptae,

    Tac. G. 19.— With gen. obj.:

    inesse irritationem animis commutandi sedes,

    a restless desire, Sen. Cons. ad Helv. 6, 5.—
    B.
    Esp., wrath, anger, irritation:

    animorum,

    Liv. 31, 14, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > irritatio

См. также в других словарях:

  • stimulant — stimulant, ante [ stimylɑ̃, ɑ̃t ] adj. et n. m. • 1752; de stimuler 1 ♦ Qui accroît l activité physique ou psychique. ⇒ vivifiant. Médicament stimulant. ⇒ analeptique, dopant, excitant, fortifiant, remontant, 1. tonique. Substances stimulantes de …   Encyclopédie Universelle

  • stimulant — STIMULÁNT, Ă, stimulanţi, te, adj. (Rar) Stimulator. – Din fr. stimulant. Trimis de claudia, 13.09.2007. Sursa: DEX 98  STIMULÁNT adj. v. stimulativ. Trimis de siveco, 13.09.2007. Sursa: Sinonime  stimulánt adj. m …   Dicționar Român

  • Stimulant — Stim u*lant, n. [Cf. F. stimulant.] 1. That which stimulates, provokes, or excites. [1913 Webster] His feelings had been exasperated by the constant application of stimulants. Macaulay. [1913 Webster] 2. (Physiol. & Med.) An agent which produces… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Stimulant — Stim u*lant, a. [L. stimulans, p. pr.; cf. F. stimulant. See {Stimulate}.] 1. Serving to stimulate. [1913 Webster] 2. (Physiol.) Produced increased vital action in the organism, or in any of its parts. [1913 Webster] …   The Collaborative International Dictionary of English

  • stimulant — stimulant, ante (sti mu lan, lan t ) adj. 1°   Qui stimule, excite. •   À ces stimulantes apostrophes, la plus incroyable patience n abandonne pas un instant un seul homme dans toute cette multitude, J. J. ROUSS. 1er dial.. 2°   S. m. Ce qui… …   Dictionnaire de la Langue Française d'Émile Littré

  • stimulant — ► NOUN 1) a substance that acts to increase physiological or nervous activity in the body. 2) something that promotes activity, interest, or enthusiasm. ► ADJECTIVE ▪ acting as a stimulant …   English terms dictionary

  • stimulant — index catalyst, cause (reason), drug, impulse, incentive, inducement, motive, provocation …   Law dictionary

  • stimulant — 1772 (adj.); 1794 (n.), from L. stimulantem (nom. stimulans), prp. of stimulare (see STIMULATION (Cf. stimulation)) …   Etymology dictionary

  • stimulant — *stimulus, excitant, incitement, impetus Analogous words: provocation, excitement, stimulation, quickening, galvanizing (see corresponding verbs at PROVOKE): incentive, spur, goad, *motive Antonyms: anesthetic: anodyne …   New Dictionary of Synonyms

  • stimulant — [n] substance that invigorates analeptic, bracer, catalyst, drug, energizer, excitant, goad, impetus, impulse, incentive, incitation, incitement, motivation, motive, pick me up*, restorative, reviver, shot in the arm*, spark plug*, spur, stimulus …   New thesaurus

  • stimulant — [stim′yə lənt] adj. [L stimulans, prp.] that stimulates; stimulating n. anything that stimulates; specif., a) any drug, medicine, etc., as an amphetamine, caffeine, nicotine, or cocaine, that temporarily increases the activity of some vital… …   English World dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»