Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

spīra

  • 1 spīra

        spīra ae, f, σπεῖρα, a coil, fold, twist, spiral: in spirain se conligit anguis, V., O.: longo iactetur spira galero, i. e. tie, Iu.
    * * *

    Latin-English dictionary > spīra

  • 2 spira

    spīra, ae, f., = speira.
    I.
    That which is wound, wreathed, coiled, or twisted; a coil, fold, twist, spire (cf. orbis);

    of a serpent,

    Verg. G. 2, 154; id. A. 2, 217; Ov. M. 3, 77.—Of the grain of wood, Plin. 16, 39, 76, § 198.—Of the intestines, Lact. Opif. Dei, 11, § 16.—
    II.
    Concr.:

    spira dicitur et basis columnae unius tori aut duorum, et genus operis pistorii, et funis nauticus in orbem convolutus, ab eādem omnes similitudine. Pacuvius: Quid cessatis, socii, ejicere spiras sparteas? Ennius quidem hominum multitudinem ita appellat, cum ait: spiras legionibus nexunt,

    Fest. p. 300 Müll. (Ann. v. 501 Vahl., where the read. is nexit).—So,
    A.
    The base of a column, Vitr. 3, 3; 4, 1; Plin. 36, 23, 56, § 179.—
    B.
    A kind of twisted cake, a twist, cracknel, Cato, R. R. 77.—
    C.
    A coil of rope, Pac. ap. Fest. l. l.—
    D.
    A braid of hair, Plin. 9, 35, 58, § 117; Val. Fl. 6, 396.—
    E.
    A twisted tie for fastening the hat under the chin, Juv. 8, 208.—
    F.
    A confused crowd of men, Enn. ap. Fest. l. l.

    Lewis & Short latin dictionary > spira

  • 3 basis

    băsis, is and ĕos ( gen. basis, Vulg. 3 Reg. 7, 27;

    7, 34: baseos,

    Vitr. 10, 15; acc. usu. basim, but BASEM, Inscr. Orell. 1263 al.: basidem, Ven. Fort. 8, 14; abl. usu. basi, but base, Treb. Pol. Gall. 18, 4; Inscr. Grut. 63, 3:

    BASIDE,

    ib. 16, 14; gen. plur. BASIVM, Inscr. Orell. 3272), f., = basis, a pedestal, foot, base.
    I.
    In gen.:

    in basi statuarum,

    Cic. Verr. 2, 2, 63, § 154; 2, 2, 66, § 160; 2, 4, 34, § 74; id. Phil. 9, 7, 16:

    quo (sc. ad sepulcrum) cum patefactus esset aditus, ad adversam basim accessimus,

    id. Tusc. 5, 23, 66:

    colossici Apollinis basis,

    Vitr. 10, 6:

    supra basim eriguntur regulae,

    id. 10, 13; Ov. P. 3, 2, 52; Phaedr. 2, epil. 2; Plin. 17, 25, 38, § 244; Suet. Vesp. 23; Inscr. Orell. 49; Vulg. Exod. 26, 19:

    villae,

    the foundation-wall, Cic. Q. Fr. 3, 1, 2, § 5.—
    B.
    Trop.:

    bases virtutis,

    foundations, Vulg. Ecclus. 6, 30.—
    II.
    In partic., prov.: aliquem cum basi suā metiri, to measure a pillar together with its pedestal, i. e. to give false measure, to estimate too high, Sen. Ep. 76, 31.—
    III.
    Esp.
    A.
    In math.:

    basis trianguli,

    the base of a triangle, Cic. N. D. 2, 49, 125:

    arcus,

    the chord of an arc, Col. 5, 2, 9; 3, 13, 12.—
    B.
    In archit., the lowest part of the shaft of a column, Vitr. 4, 1, 6 (our pedestal is expressed by spira, q. v.).—
    C.
    In gram., the primitive word, the root, Varr. ap. Non. p. 79, 33.—
    D.
    Of cattle, a track, footprint, Veg. 1, 25, 6; 1, 26, 1; 1, 3, 46 al.

    Lewis & Short latin dictionary > basis

  • 4 conspirati

    1.
    con-spīro, āvi, ātum, 1, v. n., to blow or breathe together, to sound together.
    * I.
    Lit.:

    aereaque adsensu conspirant cornua rauco,

    Verg. A. 7, 615 (et tubae simul inflabantur, Serv.).—Far more freq. and in good prose,
    II.
    Trop.
    A.
    To harmonize, agree, accord: conspirans mutuus ardor, * Lucr. 4, 1216; cf.:

    tanta rerum consentiens, conspirans, continuata cognatio,

    Cic. N. D. 2, 7, 19; 3, 11, 28:

    consilium omnis vitae consentiens et paene conspirans,

    id. Tusc. 5, 25, 72; id. Lig. 12, 34; Col. 3, 13, 7: in quibus (operibus) plurium conatus, praeeunte aliquā jucundā voce, conspirat, * Quint. 1, 10, 16:

    talis... animus, ut multae in illo artes... multarum aetatum exempla, sed in unum conspirata,

    harmoniously blending, Sen. Ep. 84, 10.—
    B.
    To agree together in thought or feeling, to accord, unite, combine.
    1.
    In a good sense:

    conligite vos, conspirate nobiscum, consentite cum bonis,

    Cic. Agr. 1, 9, 26:

    mirabiliter populus Romanus universus et omnium generum ordinumque consensus ad liberandam rem publicam conspiravit,

    id. Fam. 10, 12, 4; cf. id. Phil. 3, 5, 13; Col. 3, 13, 7.— Impers.: in commune conspirabatur ab utroque (Cic. Oecon.?) 12 praef. § 8. —
    b.
    Part.: conspiratus, mid., having agreed, combined; acting in concert:

    milites legionis VIII. subito conspirati pila conjecerunt,

    Caes. B. C. 3, 46 Kraner ad loc.—
    2.
    In a bad sense, to plot together, to enter into a conspiracy, to conspire (so freq. in the histt. after the Aug. per., esp. in Suet.).
    (α).
    Absol.: priusquam plures civitates conspirarent, Caes. B. G. 3, 10 fin.; id. B. C. 3, 46; Suet. Caes. 9; id. Galb. 10.—
    (β).
    With in and acc.:

    in injuriam,

    Liv. 3, 36, 9; 3, 56, 12:

    in caedem alicujus,

    Tac. A. 15, 68:

    in necem,

    Just. 16, 5, 12:

    in destinatam mortem,

    id. 20, 3, 4:

    in facinus,

    Dig. 49, 16, 3, § 21:

    in Augustum,

    Suet. Tib. 8.—Cf. impers.:

    conspiratum est in eum a sexaginta amplius,

    Suet. Caes. 80. —
    * (γ).
    With ad:

    ad res novas,

    Suet. Claud. 13.—
    * (δ).
    With ut:

    ut Senatum adorirentur,

    Suet. Caes. 9.—
    * (ε).
    With ne:

    conspirasse corporis partes, ne manus ad os cibum ferrent,

    Liv. 2, 32, 10.—
    * (ζ).
    With inf.:

    perdere aliquem,

    Suet. Claud. 37.—
    b.
    Part.: conspīrātus, a, um, having conspired, having entered into a conspiracy:

    his conspiratis factionum partibus,

    Phaedr. 1, 2, 4. —And subst.: conspīrāti, ōrum, m., like conjurati, the conspirators, Suet. Caes. 82; id. Galb. 19; id. Dom. 17; id. Ner. 43.— Hence, * conspīrātē, adv., with one accord, unanimously; in comp.:

    conspiratius ad arma concurrere,

    Just. 3, 5, 3.
    2.
    con-spīro, āvi, ātum, 1, v. a. [spira], to coil up (very rare):

    anguis se conspiravit,

    Aur. Vict. Vir. Ill. 22.

    Lewis & Short latin dictionary > conspirati

  • 5 conspiro

    1.
    con-spīro, āvi, ātum, 1, v. n., to blow or breathe together, to sound together.
    * I.
    Lit.:

    aereaque adsensu conspirant cornua rauco,

    Verg. A. 7, 615 (et tubae simul inflabantur, Serv.).—Far more freq. and in good prose,
    II.
    Trop.
    A.
    To harmonize, agree, accord: conspirans mutuus ardor, * Lucr. 4, 1216; cf.:

    tanta rerum consentiens, conspirans, continuata cognatio,

    Cic. N. D. 2, 7, 19; 3, 11, 28:

    consilium omnis vitae consentiens et paene conspirans,

    id. Tusc. 5, 25, 72; id. Lig. 12, 34; Col. 3, 13, 7: in quibus (operibus) plurium conatus, praeeunte aliquā jucundā voce, conspirat, * Quint. 1, 10, 16:

    talis... animus, ut multae in illo artes... multarum aetatum exempla, sed in unum conspirata,

    harmoniously blending, Sen. Ep. 84, 10.—
    B.
    To agree together in thought or feeling, to accord, unite, combine.
    1.
    In a good sense:

    conligite vos, conspirate nobiscum, consentite cum bonis,

    Cic. Agr. 1, 9, 26:

    mirabiliter populus Romanus universus et omnium generum ordinumque consensus ad liberandam rem publicam conspiravit,

    id. Fam. 10, 12, 4; cf. id. Phil. 3, 5, 13; Col. 3, 13, 7.— Impers.: in commune conspirabatur ab utroque (Cic. Oecon.?) 12 praef. § 8. —
    b.
    Part.: conspiratus, mid., having agreed, combined; acting in concert:

    milites legionis VIII. subito conspirati pila conjecerunt,

    Caes. B. C. 3, 46 Kraner ad loc.—
    2.
    In a bad sense, to plot together, to enter into a conspiracy, to conspire (so freq. in the histt. after the Aug. per., esp. in Suet.).
    (α).
    Absol.: priusquam plures civitates conspirarent, Caes. B. G. 3, 10 fin.; id. B. C. 3, 46; Suet. Caes. 9; id. Galb. 10.—
    (β).
    With in and acc.:

    in injuriam,

    Liv. 3, 36, 9; 3, 56, 12:

    in caedem alicujus,

    Tac. A. 15, 68:

    in necem,

    Just. 16, 5, 12:

    in destinatam mortem,

    id. 20, 3, 4:

    in facinus,

    Dig. 49, 16, 3, § 21:

    in Augustum,

    Suet. Tib. 8.—Cf. impers.:

    conspiratum est in eum a sexaginta amplius,

    Suet. Caes. 80. —
    * (γ).
    With ad:

    ad res novas,

    Suet. Claud. 13.—
    * (δ).
    With ut:

    ut Senatum adorirentur,

    Suet. Caes. 9.—
    * (ε).
    With ne:

    conspirasse corporis partes, ne manus ad os cibum ferrent,

    Liv. 2, 32, 10.—
    * (ζ).
    With inf.:

    perdere aliquem,

    Suet. Claud. 37.—
    b.
    Part.: conspīrātus, a, um, having conspired, having entered into a conspiracy:

    his conspiratis factionum partibus,

    Phaedr. 1, 2, 4. —And subst.: conspīrāti, ōrum, m., like conjurati, the conspirators, Suet. Caes. 82; id. Galb. 19; id. Dom. 17; id. Ner. 43.— Hence, * conspīrātē, adv., with one accord, unanimously; in comp.:

    conspiratius ad arma concurrere,

    Just. 3, 5, 3.
    2.
    con-spīro, āvi, ātum, 1, v. a. [spira], to coil up (very rare):

    anguis se conspiravit,

    Aur. Vict. Vir. Ill. 22.

    Lewis & Short latin dictionary > conspiro

  • 6 orbis

    orbis, is (nom. orbs, Ven. Carm. 8, 5. — Abl. regul. orbe;

    but orbi,

    Lucr. 5, 74:

    ex orbi,

    Varr. R. R. 3, 5, 16; Rutil. ap. Charis. p. 112 P.: orbi terrae, in the meaning in the world, Cic. Sest. 30, 66; so,

    orbi terrarum,

    id. Verr. 2, 4, 38, § 82 Halm; id. Dom. 10, 24; id. Fragm. ap. Charis. p. 112 P.), m. [etym. dub.; perh. akin to Sanscr. dhvar, bend, twist], any thing of a circular shape, a ring, round surface, disk, hoop, orbit, orb, a circle (class.; cf.: circus, circulus, gyrus, spira).
    I.
    Lit.:

    in orbem torquere,

    Cic. Univ. 7:

    curvare aliquid in orbem,

    Ov. M. 2, 715:

    certumque equitavit in orbem,

    id. ib. 12, 468.—Of a ring:

    et digitum justo commodus orbe teras,

    fit exactly, Ov. Am. 2, 15, 6:

    unionum,

    roundness, Plin. 9, 35, 56, § 113.—Of a circle formed by men:

    ut in orbem consisterent,

    place themselves in a circle, form a circle, Caes. B. G. 5, 33:

    cum illi, orbe facto, se defenderent,

    id. ib. 4, 37:

    orbem volventes suos increpans,

    Liv. 4, 28:

    in orbem pugnare,

    id. 28, 22, 15:

    in orbem sese stantibus equis defendere,

    id. 28, 33, 15: stella (phaethôn) eundem duodecim signorum orbem annis duodecim conficit, the zodiac, Cic. N. D. 2, 20, 52:

    lacteus,

    the Milky Way, id. Rep. 6, 16, 16.—Of the orbit of a heavenly body:

    sidera circulos suos orbesque conficiunt,

    Cic. Rep. 6, 15, 15.—Of a serpent, the windings, coils:

    immensis orbibus angues Incumbunt pelago,

    Verg. A. 2, 204.—Of a circular surface or disk:

    orbis mensae,

    a round table-top, Ov. H. 17, 87; cf. Juv. 11, 122.—Also, simply orbes, a round table, Mart. 2, 43; Juv. 1, 137.—Of a quoit or discus:

    ictus ab orbe,

    Ov. Ib. 590.—Of the scale of a balance:

    instabilis natat alterno depressior orbe,

    Tib. 4, 1, 44.—Of a mirror:

    addidit et nitidum sacratis crinibus orbem,

    Mart. 9, 18, 5.—Of a shield:

    illa (hasta) per orbem Aere cavum triplici... Transiit,

    Verg. A. 10, 783; Petr. 89.—Of a mosaic pavement of rounded pieces [p. 1276] of marble, Juv. 11, 175.—Of a scale, one side of a balance, Tib. 4, 1, 44.—Of the millstones of an oil-mill, Cato, R. R. 22.—Of the wooden disk placed over olives in pressing them, Cato, R. R. 18.—Of the hoop or tire of a wheel:

    rotarum orbes circumacti,

    Plin. 8, 16, 19, § 52.—Of the wheel itself:

    undaque jam tergo ferratos sustinet orbes,

    Verg. G. 3, 361.—Hence, the wheel of fortune, Tib. 1, 5, 70; Ov. Tr. 5, 8, 7; id. P. 2, 3, 56.—Of the socket of the eye:

    inanem luminis orbem,

    Ov. M. 14, 200.—Of the eye itself:

    gemino lumen ab orbe venit,

    Ov. Am. 1, 8, 16:

    ardentes oculorum orbes ad moenia torsit,

    Verg. A. 12, 670.—Of the sun's disk or orb:

    lucidus orbis,

    Verg. G. 1, 459.—Of the moon's disk or orb:

    quater junctis implevit cornibus orbem Luna, quater plenum tenuata retexuit orbem,

    Ov. M. 7, 530.—Of the circle of the world, the world, the universe:

    Juppiter arce suā totum cum spectet in orbem,

    Ov. F. 1, 85:

    renatus,

    the new-born day, Sil. 5, 56: terrarum or terrae, the circle or orb of the earth, the world (since the ancients regarded the earth as a circular plane or disk):

    permittitur infinita potestas orbis terrarum,

    Cic. Agr. 2, 13, 33:

    ager Campanus orbis terrae pulcherrimus,

    id. ib. 2, 28, 76; id. Sest. 30, 66:

    cunctus ob Italiam terrarum clauditur orbis?

    Verg. A. 1, 233; cf. id. ib. 7, 224.—Also, simply orbis (so mostly poet.):

    hic, ubi nunc Roma est orbis caput, arbor et herbae,

    Ov. F. 5, 93:

    unus,

    Juv. 10, 168; 4, 148:

    universus,

    Vulg. Luc. 2, 1; id. Apoc. 12, 9.—Hence, a country, region, territory:

    Eoo dives ab orbe redit,

    the East, Ov. F. 3, 466:

    Assyrius,

    Juv. 2, 108:

    noster,

    Plin. 12, 12, 26, § 45.— A kind of fish, Plin. 32, 2, 5, § 14 Sillig; cf. Isid. Orig. 12, 6, 6.—
    II.
    Trop., a circle.
    A.
    Of things that return at a certain period of time, a rotation, round, circuit:

    ut idem in singulos annos orbis volveretur,

    Liv. 3, 10:

    insigne regium in orbem per omnes iret,

    in rotation, id. 3, 36:

    orbis hic in re publicā est conversus,

    the circle of political changes, Cic. Att. 2, 9, 1.—
    B.
    Orbis doctrinae, an encyclopœdia: orbis ille doctrinae quam Graeci enkuklion paideian vocant, Quint. 1, 10, 1.—
    C.
    Of speech, a rounding off, roundness, rotundity:

    circuitum, et quasi orbem verborum conficere,

    Cic. de Or. 3, 51, 198:

    orationis,

    id. Or. 71, 234:

    historia non tam finitos numeros quam orbem quendam contextumque desiderat,

    Quint. 9, 4, 129.—
    D.
    A circle or cycle of thought:

    sententiae Pyrrhonis in hunc orbem quem circumscripsimus, incidere non possunt,

    Cic. Fin. 5, 8, 23; cf.:

    circa vilem patulumque orbem,

    Hor. A. P. 132.—
    E.
    Esp.: in orbem ire, to go the rounds, go around:

    quinque dierum spatio finiebatur imperium ac per omnes in orbem ibant,

    in turn, Liv. 1, 17, 6; 3, 36, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > orbis

  • 7 spirula

    spīrŭla, ae, f. dim. [spira, II. B.], a small twisted cake or cracknel (post-class.), Arn. 2, 73; Serv. Verg. A. 2, 217.

    Lewis & Short latin dictionary > spirula

См. также в других словарях:

  • spira — spirà sf. (4) K, Š, NdŽ, (2) Grd, Vvr 1. CII384, SD16,236, Sut, N, K, BzF174, M, SlavIV432, L, Rtr, DŽ1, Grš, Vv, Slnt, Tl, Vkš, Šv, Žgč, Rs, Vdk, Lnkv, Jnšk, Tr gyvulio, ppr. nedidelio, išmatų rutuliukas: Spiràs avių, kiškių iššluok J. Spiros …   Dictionary of the Lithuanian Language

  • Spira — Spira, Spiro, Schpira, Schapiro etc. ist ein unter Juden verbreiteter Familienname, der, so wird angenommen, meist auf den mittelalterlichen Namen der Stadt Speyer in Rheinland Pfalz, lateinisch Spira, hebräisch ‏ שפירא‎ [ʃpiːra] zurückgeht …   Deutsch Wikipedia

  • Spira — may refer to:A surname: * Elijah Spira * Harry Spira * Nathan Nata Spira * Thomas Spira (1923–2005), Professor Emeritus of History at the University of Prince Edward IslandOther:* Spira (Final Fantasy), the world in which the role playing video… …   Wikipedia

  • spiră — SPÍRĂ, spire, s.f. 1. Porţiune dintr o spirală care corespunde unghiului de 360 Trimis de LauraGellner, 13.09.2007. Sursa: DEX 98  SPÍRĂ s. 1. răsucitură, spirală. (spiră unui arc.) 2. buclă. (spiră unui cablu.) Trimis de siveco, 05.08.2004.… …   Dicționar Român

  • spira — s.f. [dal lat. spira, gr. spêira spirale ]. 1. (geom.) [parte di una spirale o di un elica descritta durante un giro intorno al polo della spirale o all asse dell elica]. 2. (estens.) [la parte corrispondente di oggetti, formazioni e sim., fatti… …   Enciclopedia Italiana

  • Spira [1] — Spira (lat.), 1) gewundener, gedrehter Körper in der Gestalt einer Schnecke; 2) eine jede Windung an einem schraubenförmig od. schneckenförmig gewundenen Theile; 3) der untere, über dem Plinth liegende, wulstige od. bauchige Theil der Säule; 4)… …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Spira [2] — Spira, eine Art Roussillonwein …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Spira [3] — Spira, so v.w. Augusta Nemetum; j. Speyer …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Spira [4] — Spira, 1) Johannes de S. (Johann von Speyer), wahrscheinlich einer derjenigen deutschen Buchdrucker, welche nach der Eroberung von Mainz 1462 auswanderten u. die Buchdruckerkunst in allen Ländern Europas verbreiteten. Er war der erste Typograph,… …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Spira — Spira, Johannes de (Johann von Speier), der erste Typograph in Venedig und zugleich auch der erste »privilegierte Buchdrucker«. Seine ersten Werke sind: Ciceros »Epistolae« und Plinius »Historia naturalis« (Vened. 1469). Nach seinem 1470 in… …   Meyers Großes Konversations-Lexikon

  • Spira — Spira, Johannes de, oder Johann von Speyer, erster Buchdrucker Venedigs, gest. 1470; Erstlingsdruck 1469. – Sein Bruder Wendelin de S. druckte mit andern Typen, 1472 73 in Verbindung mit Johann von Köln, bis 1477 lat. Klassiker, Schriften von… …   Kleines Konversations-Lexikon

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»