Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

scythes+h

  • 1 Scythes

    Scythes, ae, v. Scytha.

    Lewis & Short latin dictionary > Scythes

  • 2 Scytha

    Scytha, ae, m., and Scythes, ae, m., = Skuthês, a Scythian; sing. form Scytha, Phaedr. 3, prol. 52; Luc. 10, 454; Vulg. Col. 3, 11; cf. Lact. 3, 25, 18; Tac. A. 2, 60;

    form Scythes (class.),

    Cic. Tusc. 5, 32, 90; Hor. C. 2, 11, 1; 4, 14, 42; Plin. 7, 56, 57, § 198; cf. Hor. C. 4, 5, 25; Sen. Hippol. 167.— Mostly in plur.: Scythae, ārum, m., = Skuthai.
    I.
    The Scythians, a general designation of the nomadic tribes of the north of Europe and Asia, beyond the Black Sea, Mel. 2, 1, 2; 1, 2, 3 sq.; 3, 7, 1; Plin. 4, 12, 25, § 81; 6, 17, 19, § 50; Cic. Verr. 2, 5, 58, § 150; Hor. C. 1, 35, 9; 3, 8, 23; 3, 24, 9; id. C. S. 55 et saep.—Hence,
    II.
    Scythes or Scytha, ae, adj. comm., Scythian:

    Taurus,

    Sen. Hippol. 906:

    Pontus,

    Stat. Th. 11, 437; Sen. Herc. Fur. 1210:

    pellis,

    Mart. 10, 62, 8:

    smaragdos,

    id. 4, 28, 4.—
    B.
    Scy-thĭa, ae, f., the country of the Scythians, Scythia, Mel. 1, 3, 4; 2, 1, 6; 3, 5, 6; Plin. 2, 50, 51, § 135; 4, 13, 27, § 941; Just. 2, 2; Cic. Pis. 8, 18; id. N. D. 2, 34, 88; Ov. M. 1, 64; 2, 224; id. Tr. 1, 3, 61; 3, 2, 1 et saep.—
    C.
    Scythĭcus, a, um, adj., Scythian:

    Oceanus,

    Mel. 1, 2, 1; Plin. 2, 17, 20, § 53: Ister, Ov.Tr.5, 1, 21:

    amnis,

    i. e. the Tanais, Hor. C. 3, 4, 36:

    orae,

    Ov. Tr. 4, 9, 17; id. M. 5, 649:

    montes,

    id. ib. 15, 285:

    sagitta,

    id. ib. 10, 588:

    tegimen,

    Cic. Tusc. 5, 32, 90:

    Diana,

    i. e. the Taurian Diana, Ov. M. 14, 331 et saep.—In partic.:

    herba,

    Plin. 27, 1, 1, § 2; more usually called Scythĭcē, ēs, f., id. 25, 8, 43, § 82; 26, 14, 87, § 146. —
    D.
    Scythis, ĭdis, f.
    1.
    A Scythian woman, Ov. M. 15, 360; Val. Fl. 5, 343.—
    2.
    The Scythian emerald, Mart. Cap. 1, §§ 67 and 75.—
    E.
    Scythissa, ae, f., a Scythian woman, Nep. Dat. 1, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > Scytha

  • 3 Scythae

    Scytha, ae, m., and Scythes, ae, m., = Skuthês, a Scythian; sing. form Scytha, Phaedr. 3, prol. 52; Luc. 10, 454; Vulg. Col. 3, 11; cf. Lact. 3, 25, 18; Tac. A. 2, 60;

    form Scythes (class.),

    Cic. Tusc. 5, 32, 90; Hor. C. 2, 11, 1; 4, 14, 42; Plin. 7, 56, 57, § 198; cf. Hor. C. 4, 5, 25; Sen. Hippol. 167.— Mostly in plur.: Scythae, ārum, m., = Skuthai.
    I.
    The Scythians, a general designation of the nomadic tribes of the north of Europe and Asia, beyond the Black Sea, Mel. 2, 1, 2; 1, 2, 3 sq.; 3, 7, 1; Plin. 4, 12, 25, § 81; 6, 17, 19, § 50; Cic. Verr. 2, 5, 58, § 150; Hor. C. 1, 35, 9; 3, 8, 23; 3, 24, 9; id. C. S. 55 et saep.—Hence,
    II.
    Scythes or Scytha, ae, adj. comm., Scythian:

    Taurus,

    Sen. Hippol. 906:

    Pontus,

    Stat. Th. 11, 437; Sen. Herc. Fur. 1210:

    pellis,

    Mart. 10, 62, 8:

    smaragdos,

    id. 4, 28, 4.—
    B.
    Scy-thĭa, ae, f., the country of the Scythians, Scythia, Mel. 1, 3, 4; 2, 1, 6; 3, 5, 6; Plin. 2, 50, 51, § 135; 4, 13, 27, § 941; Just. 2, 2; Cic. Pis. 8, 18; id. N. D. 2, 34, 88; Ov. M. 1, 64; 2, 224; id. Tr. 1, 3, 61; 3, 2, 1 et saep.—
    C.
    Scythĭcus, a, um, adj., Scythian:

    Oceanus,

    Mel. 1, 2, 1; Plin. 2, 17, 20, § 53: Ister, Ov.Tr.5, 1, 21:

    amnis,

    i. e. the Tanais, Hor. C. 3, 4, 36:

    orae,

    Ov. Tr. 4, 9, 17; id. M. 5, 649:

    montes,

    id. ib. 15, 285:

    sagitta,

    id. ib. 10, 588:

    tegimen,

    Cic. Tusc. 5, 32, 90:

    Diana,

    i. e. the Taurian Diana, Ov. M. 14, 331 et saep.—In partic.:

    herba,

    Plin. 27, 1, 1, § 2; more usually called Scythĭcē, ēs, f., id. 25, 8, 43, § 82; 26, 14, 87, § 146. —
    D.
    Scythis, ĭdis, f.
    1.
    A Scythian woman, Ov. M. 15, 360; Val. Fl. 5, 343.—
    2.
    The Scythian emerald, Mart. Cap. 1, §§ 67 and 75.—
    E.
    Scythissa, ae, f., a Scythian woman, Nep. Dat. 1, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > Scythae

  • 4 Scythia

    Scytha, ae, m., and Scythes, ae, m., = Skuthês, a Scythian; sing. form Scytha, Phaedr. 3, prol. 52; Luc. 10, 454; Vulg. Col. 3, 11; cf. Lact. 3, 25, 18; Tac. A. 2, 60;

    form Scythes (class.),

    Cic. Tusc. 5, 32, 90; Hor. C. 2, 11, 1; 4, 14, 42; Plin. 7, 56, 57, § 198; cf. Hor. C. 4, 5, 25; Sen. Hippol. 167.— Mostly in plur.: Scythae, ārum, m., = Skuthai.
    I.
    The Scythians, a general designation of the nomadic tribes of the north of Europe and Asia, beyond the Black Sea, Mel. 2, 1, 2; 1, 2, 3 sq.; 3, 7, 1; Plin. 4, 12, 25, § 81; 6, 17, 19, § 50; Cic. Verr. 2, 5, 58, § 150; Hor. C. 1, 35, 9; 3, 8, 23; 3, 24, 9; id. C. S. 55 et saep.—Hence,
    II.
    Scythes or Scytha, ae, adj. comm., Scythian:

    Taurus,

    Sen. Hippol. 906:

    Pontus,

    Stat. Th. 11, 437; Sen. Herc. Fur. 1210:

    pellis,

    Mart. 10, 62, 8:

    smaragdos,

    id. 4, 28, 4.—
    B.
    Scy-thĭa, ae, f., the country of the Scythians, Scythia, Mel. 1, 3, 4; 2, 1, 6; 3, 5, 6; Plin. 2, 50, 51, § 135; 4, 13, 27, § 941; Just. 2, 2; Cic. Pis. 8, 18; id. N. D. 2, 34, 88; Ov. M. 1, 64; 2, 224; id. Tr. 1, 3, 61; 3, 2, 1 et saep.—
    C.
    Scythĭcus, a, um, adj., Scythian:

    Oceanus,

    Mel. 1, 2, 1; Plin. 2, 17, 20, § 53: Ister, Ov.Tr.5, 1, 21:

    amnis,

    i. e. the Tanais, Hor. C. 3, 4, 36:

    orae,

    Ov. Tr. 4, 9, 17; id. M. 5, 649:

    montes,

    id. ib. 15, 285:

    sagitta,

    id. ib. 10, 588:

    tegimen,

    Cic. Tusc. 5, 32, 90:

    Diana,

    i. e. the Taurian Diana, Ov. M. 14, 331 et saep.—In partic.:

    herba,

    Plin. 27, 1, 1, § 2; more usually called Scythĭcē, ēs, f., id. 25, 8, 43, § 82; 26, 14, 87, § 146. —
    D.
    Scythis, ĭdis, f.
    1.
    A Scythian woman, Ov. M. 15, 360; Val. Fl. 5, 343.—
    2.
    The Scythian emerald, Mart. Cap. 1, §§ 67 and 75.—
    E.
    Scythissa, ae, f., a Scythian woman, Nep. Dat. 1, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > Scythia

  • 5 Scythicus

    Scytha, ae, m., and Scythes, ae, m., = Skuthês, a Scythian; sing. form Scytha, Phaedr. 3, prol. 52; Luc. 10, 454; Vulg. Col. 3, 11; cf. Lact. 3, 25, 18; Tac. A. 2, 60;

    form Scythes (class.),

    Cic. Tusc. 5, 32, 90; Hor. C. 2, 11, 1; 4, 14, 42; Plin. 7, 56, 57, § 198; cf. Hor. C. 4, 5, 25; Sen. Hippol. 167.— Mostly in plur.: Scythae, ārum, m., = Skuthai.
    I.
    The Scythians, a general designation of the nomadic tribes of the north of Europe and Asia, beyond the Black Sea, Mel. 2, 1, 2; 1, 2, 3 sq.; 3, 7, 1; Plin. 4, 12, 25, § 81; 6, 17, 19, § 50; Cic. Verr. 2, 5, 58, § 150; Hor. C. 1, 35, 9; 3, 8, 23; 3, 24, 9; id. C. S. 55 et saep.—Hence,
    II.
    Scythes or Scytha, ae, adj. comm., Scythian:

    Taurus,

    Sen. Hippol. 906:

    Pontus,

    Stat. Th. 11, 437; Sen. Herc. Fur. 1210:

    pellis,

    Mart. 10, 62, 8:

    smaragdos,

    id. 4, 28, 4.—
    B.
    Scy-thĭa, ae, f., the country of the Scythians, Scythia, Mel. 1, 3, 4; 2, 1, 6; 3, 5, 6; Plin. 2, 50, 51, § 135; 4, 13, 27, § 941; Just. 2, 2; Cic. Pis. 8, 18; id. N. D. 2, 34, 88; Ov. M. 1, 64; 2, 224; id. Tr. 1, 3, 61; 3, 2, 1 et saep.—
    C.
    Scythĭcus, a, um, adj., Scythian:

    Oceanus,

    Mel. 1, 2, 1; Plin. 2, 17, 20, § 53: Ister, Ov.Tr.5, 1, 21:

    amnis,

    i. e. the Tanais, Hor. C. 3, 4, 36:

    orae,

    Ov. Tr. 4, 9, 17; id. M. 5, 649:

    montes,

    id. ib. 15, 285:

    sagitta,

    id. ib. 10, 588:

    tegimen,

    Cic. Tusc. 5, 32, 90:

    Diana,

    i. e. the Taurian Diana, Ov. M. 14, 331 et saep.—In partic.:

    herba,

    Plin. 27, 1, 1, § 2; more usually called Scythĭcē, ēs, f., id. 25, 8, 43, § 82; 26, 14, 87, § 146. —
    D.
    Scythis, ĭdis, f.
    1.
    A Scythian woman, Ov. M. 15, 360; Val. Fl. 5, 343.—
    2.
    The Scythian emerald, Mart. Cap. 1, §§ 67 and 75.—
    E.
    Scythissa, ae, f., a Scythian woman, Nep. Dat. 1, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > Scythicus

  • 6 Scythis

    Scytha, ae, m., and Scythes, ae, m., = Skuthês, a Scythian; sing. form Scytha, Phaedr. 3, prol. 52; Luc. 10, 454; Vulg. Col. 3, 11; cf. Lact. 3, 25, 18; Tac. A. 2, 60;

    form Scythes (class.),

    Cic. Tusc. 5, 32, 90; Hor. C. 2, 11, 1; 4, 14, 42; Plin. 7, 56, 57, § 198; cf. Hor. C. 4, 5, 25; Sen. Hippol. 167.— Mostly in plur.: Scythae, ārum, m., = Skuthai.
    I.
    The Scythians, a general designation of the nomadic tribes of the north of Europe and Asia, beyond the Black Sea, Mel. 2, 1, 2; 1, 2, 3 sq.; 3, 7, 1; Plin. 4, 12, 25, § 81; 6, 17, 19, § 50; Cic. Verr. 2, 5, 58, § 150; Hor. C. 1, 35, 9; 3, 8, 23; 3, 24, 9; id. C. S. 55 et saep.—Hence,
    II.
    Scythes or Scytha, ae, adj. comm., Scythian:

    Taurus,

    Sen. Hippol. 906:

    Pontus,

    Stat. Th. 11, 437; Sen. Herc. Fur. 1210:

    pellis,

    Mart. 10, 62, 8:

    smaragdos,

    id. 4, 28, 4.—
    B.
    Scy-thĭa, ae, f., the country of the Scythians, Scythia, Mel. 1, 3, 4; 2, 1, 6; 3, 5, 6; Plin. 2, 50, 51, § 135; 4, 13, 27, § 941; Just. 2, 2; Cic. Pis. 8, 18; id. N. D. 2, 34, 88; Ov. M. 1, 64; 2, 224; id. Tr. 1, 3, 61; 3, 2, 1 et saep.—
    C.
    Scythĭcus, a, um, adj., Scythian:

    Oceanus,

    Mel. 1, 2, 1; Plin. 2, 17, 20, § 53: Ister, Ov.Tr.5, 1, 21:

    amnis,

    i. e. the Tanais, Hor. C. 3, 4, 36:

    orae,

    Ov. Tr. 4, 9, 17; id. M. 5, 649:

    montes,

    id. ib. 15, 285:

    sagitta,

    id. ib. 10, 588:

    tegimen,

    Cic. Tusc. 5, 32, 90:

    Diana,

    i. e. the Taurian Diana, Ov. M. 14, 331 et saep.—In partic.:

    herba,

    Plin. 27, 1, 1, § 2; more usually called Scythĭcē, ēs, f., id. 25, 8, 43, § 82; 26, 14, 87, § 146. —
    D.
    Scythis, ĭdis, f.
    1.
    A Scythian woman, Ov. M. 15, 360; Val. Fl. 5, 343.—
    2.
    The Scythian emerald, Mart. Cap. 1, §§ 67 and 75.—
    E.
    Scythissa, ae, f., a Scythian woman, Nep. Dat. 1, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > Scythis

  • 7 Scythissa

    Scytha, ae, m., and Scythes, ae, m., = Skuthês, a Scythian; sing. form Scytha, Phaedr. 3, prol. 52; Luc. 10, 454; Vulg. Col. 3, 11; cf. Lact. 3, 25, 18; Tac. A. 2, 60;

    form Scythes (class.),

    Cic. Tusc. 5, 32, 90; Hor. C. 2, 11, 1; 4, 14, 42; Plin. 7, 56, 57, § 198; cf. Hor. C. 4, 5, 25; Sen. Hippol. 167.— Mostly in plur.: Scythae, ārum, m., = Skuthai.
    I.
    The Scythians, a general designation of the nomadic tribes of the north of Europe and Asia, beyond the Black Sea, Mel. 2, 1, 2; 1, 2, 3 sq.; 3, 7, 1; Plin. 4, 12, 25, § 81; 6, 17, 19, § 50; Cic. Verr. 2, 5, 58, § 150; Hor. C. 1, 35, 9; 3, 8, 23; 3, 24, 9; id. C. S. 55 et saep.—Hence,
    II.
    Scythes or Scytha, ae, adj. comm., Scythian:

    Taurus,

    Sen. Hippol. 906:

    Pontus,

    Stat. Th. 11, 437; Sen. Herc. Fur. 1210:

    pellis,

    Mart. 10, 62, 8:

    smaragdos,

    id. 4, 28, 4.—
    B.
    Scy-thĭa, ae, f., the country of the Scythians, Scythia, Mel. 1, 3, 4; 2, 1, 6; 3, 5, 6; Plin. 2, 50, 51, § 135; 4, 13, 27, § 941; Just. 2, 2; Cic. Pis. 8, 18; id. N. D. 2, 34, 88; Ov. M. 1, 64; 2, 224; id. Tr. 1, 3, 61; 3, 2, 1 et saep.—
    C.
    Scythĭcus, a, um, adj., Scythian:

    Oceanus,

    Mel. 1, 2, 1; Plin. 2, 17, 20, § 53: Ister, Ov.Tr.5, 1, 21:

    amnis,

    i. e. the Tanais, Hor. C. 3, 4, 36:

    orae,

    Ov. Tr. 4, 9, 17; id. M. 5, 649:

    montes,

    id. ib. 15, 285:

    sagitta,

    id. ib. 10, 588:

    tegimen,

    Cic. Tusc. 5, 32, 90:

    Diana,

    i. e. the Taurian Diana, Ov. M. 14, 331 et saep.—In partic.:

    herba,

    Plin. 27, 1, 1, § 2; more usually called Scythĭcē, ēs, f., id. 25, 8, 43, § 82; 26, 14, 87, § 146. —
    D.
    Scythis, ĭdis, f.
    1.
    A Scythian woman, Ov. M. 15, 360; Val. Fl. 5, 343.—
    2.
    The Scythian emerald, Mart. Cap. 1, §§ 67 and 75.—
    E.
    Scythissa, ae, f., a Scythian woman, Nep. Dat. 1, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > Scythissa

  • 8 falcātus

        falcātus adj.    [falx], armed with scythes: quadrigae, L.: currus, Cu. — Sickle-shaped, hooked, curved: enses, V.: cauda, O.
    * * *
    falcata, falcatum ADJ
    armed with scythes; sickle-shaped, curved, hooked

    Latin-English dictionary > falcātus

  • 9 dīvidō

        dīvidō vīsī (dīvīsse, H.), vīsus, ere    [VID-], to divide, force asunder, part: Europam Libyamque (unda): hunc securi, H.: frontem ferro, V.: insulam, L.: Gallia est divisa in partīs trīs, Cs.: divisum senatum (esse), Cs.: Hoc iter, i. e. gave two days to, H.: ut ultima divideret mors, part (the combatants), H.: gemma, fulvum quae dividit aurum, i. e. is set in gold, V. — To divide, distribute, apportion, share: bona viritim: Vinum, V.: equitatum in omnīs partīs, Cs.: regnum inter Iugurtham et Adherbalem, S.: (pecuniam) iudicibus: agrum cuique, L.: in singulos milites trecenos aeris, L.: bona publicata inter se, N.: praemia mecum, O.: in dividendo plus offensionum erat, L.: Dividite (sc. arma), O.: sedes adhuc nullā potentiā divisae, appropriated, Ta. — To break up, scatter, destroy: concentum, H.: muros, V.: ventis fomenta, H.— To separate, divide, part, remove: agrum Helvetium a Germanis, Cs.: qui locus Aegyptum ab Africā dividit, S.: Scythes Hadriā Divisus obiecto, H.: divisa a corpore capita, L.: Dividor (i. e. ab uxore), O.: parens quem nunc Ardea Dividit, keeps away, V.—Fig., to part, divide, distribute, apportion, arrange: annum ex aequo, O.: tempora curarum remissionumque, Ta.: animum huc illuc, V.: citharā carmina, i. e. sing by turns, H.: sententiam, to divide the question: divisa sententia est: sic belli rationem esse divisam, ut, etc., regulated, Cs.: ea (negotia) divisa hoc modo dicebantur, etc., S.— To separate, distinguish: legem bonam a malā: bona diversis, H.
    * * *
    dividere, divisi, divisus V
    divide, separate, break up; share, distribute; distinguish

    Latin-English dictionary > dīvidō

  • 10 quadrīgae

        quadrīgae ārum, f    [for quadriiugae], a team of four, four-abreast, four-in-hand, four-horse team.—Of horses, with or without the car or vehicle, rarely of the car alone: duabus admotis quadrigis, in currūs earum inligat Mettium, L.: Glauci Potniades malis membra absumpsere quadrigae, V.: curru quadrigarum vehi: cum carceribus sese effudere quadrigae, V.: falcatae, with scythes fastened to the yokes, L.: roseis Aurora quadrigis, V.: Apta quadrigis equa, H.—Fig., a swift car: quadrigis poeticis, i. e. with utmost speed: navibus atque Quadrigis petimus bene vivere, i. e. by every means in our power, H.

    Latin-English dictionary > quadrīgae

  • 11 terror

        terror ōris, m    [2 TER-], great fear, affright, dread, alarm, terror, panic: iniecto terrore mortis: homines terrore repellere: hostibus terrorem inferre, Cs.: reddit inlatum antea terrorem, L.: qui modo terrori fuerant, L.: tantus repente terror invasit, ut, etc., Cs.: sic terrore oblato a ducibus, Cs.: tantumque terrorem incussere patribus, ut, etc., L.: si tantus habet mentīs et pectora terror, V.: ingentem Galli terrorem memoriā pristinae cladis attulerant, L.: arcanus, secret dread, Ta.: totius anni fructus uno belli terrore amittitur, apprehension of war: externus, i. e. dread of foreign enemies, L.: servilis, dread of the slaves, L. — An object of fear, cause of alarm, terror, dread: duobus huius urbis terroribus depulsis: caelestes maritimique terrores, frightful occurrences, L.: ingens hostium (i. e. chariots armed with scythes), Cu.— Frightful reports, terrible news: non mediocres terrores iacit: miros terrores ad me attulit, bugbears: Romam tanti terrores erant adlati, ut, etc., L.—Of eloquence, tremendous power: (Periclis) vis dicendi terrorque.
    * * *
    terror, panic, alarm, fear

    Latin-English dictionary > terror

  • 12 covinnus

    war-chariot (w/scythes on axle) (Celtic); a traveling-chariot/carriage

    Latin-English dictionary > covinnus

  • 13 an

    1.
    ăn, conj. [etym. very obscure; v. the various views adduced in Hand, I. p. 296, with which he seems dissatisfied; if it is connected with the Sanscr. anjas, = Germ. ander, = Engl. other, we may comp. the Engl. other and or with the Germ. oder, = or]. It introduces the second part of a disjunctive interrogation, or a phrase implying doubt, and thus unites in itself the signif. of aut and num or -ne, or, or whether (hence the clause with an is entirely parallel with that introduced by num, utrum, -ne, etc., while aut forms only a subdivision in the single disjunctive clause; utrum... aut—an... aut, whether... or, etc.; cf. Ochsn. Eclog. p. 150; v. also aut).
    I.
    In disjunctive interrogations.
    A.
    Direct.
    a.
    Introd. by utrum (in Engl. the introd. particle whether is now obsolete, and the interrogation is denoted simply by the order of the words):

    Utrum hac me feriam an ab laevā latus?

    Plaut. Cist. 3, 10:

    sed utrum tu amicis hodie an inimicis tuis Daturu's cenam?

    id. Ps. 3, 2, 88; id. Pers. 3, 1, 13; id. Trin. 1, 2, 138; id. Cas. 2, 4, 11:

    Utrum sit annon voltis?

    id. Am. prol. 56:

    quid facies? Utrum hoc tantum crimen praetermittes an obicies?

    Cic. Div. in Caecil. 30 sq.:

    in plebem vero Romanam utrum superbiam prius commemorem an crudelitatem?

    id. Verr. 1, 122; id. Deiot. 23; id. Fam. 7, 13:

    Utrum enim defenditis an impugnatis plebem?

    Liv. 5, 3. —And with an twice:

    Utrum hoc signum cupiditatis tuae an tropaeum necessitudinis atque hospitii an amoris indicium esse voluisti?

    Cic. Verr. 2, 115; id. Imp. Pomp. 57 sq.; id. Rab. 21.—With an three times:

    Utrum res ab initio ita ducta est, an ad extremum ita perducta, an ita parva est pecunia, an is (homo) Verres, ut haec quae dixi, gratis facta esse videantur?

    Cic. Verr. 2, 61; 3, 83; id. Clu. 183; Liv. 21, 10; and seven times in Cic. Dom. 56-58.—With -ne pleon. (not to be confounded with cases where utrum precedes as pron.; as Cic. Tusc. 4, 4, 9):

    sed utrum tu masne an femina es, qui illum patrem voces?

    Plaut. Rud. 1, 2, 16; id. Bacch. 1, 1, 42; id. Stich. 5, 4, 26:

    Utrum studione id sibi habet an laudi putat Fore, si etc.,

    Ter. Ad. 3, 3, 28:

    Utrum igitur tandem perspicuisne dubia aperiuntur an dubiis perspicua tolluntur?

    Cic. Fin. 4, 24, 67.—And affixed to utrum, but rarely:

    Utrumne jussi persequemur otium... an hunc laborem etc.,

    Hor. Epod. 1, 7; Plin. 17, 1, 1, § 4; Quint. 12, 1, 40.—
    b.
    Introduced by -ne:

    quid fit? seditio tabetne an numeros augificat suos?

    Enn. Trag. Rel. p. 23 Rib.:

    servos esne an liber?

    Plaut. Am. 1, 1, 186:

    idne agebas, ut tibi cum sceleratis an ut cum bonis civibus conveniret?

    Cic. Lig. 18; 23:

    custosne urbis an direptor et vexator esset Antonius?

    id. Phil. 3, 27; id. Mur. 88; id. Sull. 22.—

    So with an twice,

    Cic. Cat. 1, 28; id. Att. 16, 8;

    and five times,

    id. Balb. 9.—
    c.
    Introduced by nonne:

    Nonne ad servos videtis rem publicam venturam fuisse? An mihi ipsi fuit mors aequo animo oppetenda?

    Cic. Sest. 47; id. Sex. Rosc. 43 sq.; id. Dom. 26; 127.—So with an twice, Cic. Phil. 11, 36.—
    d.
    Introduced by num:

    si quis invidiae metus, num est vehementius severitatis invidia quam inertiae pertimescenda?

    Cic. Cat. 1, 29; id. Mur. 76; id. Sest. 80:

    Num quid duas habetis patrias an est illa patria communis?

    id. Leg. 2, 2.—
    e.
    Without introductory particle:

    quid igitur? haec vera an falsa sunt?

    Cic. Ac. 2, 29, 95:

    quid enim exspectas? bellum an tabulas novas?

    id. Cat. 2, 18:

    ipse percussit an aliis occidendum dedit?

    id. Sex. Rosc. 74; id. Verr. 2, 106; id. Imp. Pomp. 53; id. Phil. 2, 27:

    eloquar an sileam?

    Verg. A. 3, 37:

    auditis an me ludit amabilis Insania?

    Hor. C. 3, 4, 5.—So an twice, Cic. Mil. 54;

    three times,

    Plin. Ep. 2, 8;

    and six times,

    Cic. Rab. 14; id. Pis. 40.—
    B.
    Indirect.
    a.
    Introduced by utrum:

    quid tu, malum, curas, Utrum crudum an coctum edim?

    Plaut. Aul. 3, 2, 16; id. Cist. 4, 2, 11; id. Bacch. 3, 4, 1; id. Mil. 2, 3, 74:

    quaero, si quis... utrum is clemens an inhumanissimus esse videatur,

    Cic. Cat. 4, 12:

    agitur, utrum M. Antonio facultas detur an horum ei facere nihil liceat,

    id. Phil. 5, 6; id. Sex. Rosc. 72; id. Imp. Pomp. 42; id. Verr. 1, 105.
    So once only in Vulg.
    aut for an: Loquimini de me utrum bovem cujusquam tulerim aut asinum, 1 Reg. 12, 3.—And with -ne pleon.:

    res in discrimine versatur, utrum possitne se contra luxuriem parsimonia defendere an deformata cupiditati addicatur,

    Cic. Quinct. 92:

    numquamne intelleges statuendum tibi esse, utrum illi, qui istam rem gesserunt, homicidaene sint an vindices libertatis?

    id. Phil. 2, 30.—
    b.
    Introduced by -ne:

    Fortunāne an forte repertus,

    Att. Trag. Rel. p. 159 Rib. agitur autem liberine vivamus an mortem obeamus, Cic. Phil. 11, 24; id. Verr. 4, 73; id. Mil. 16:

    nunc vero non id agitur, bonisne an malis moribus vivamus etc.,

    Sall. C. 52, 10.—So with an three times, Cic. Or. 61.—
    c.
    Introduced by an:

    haud scio an malim te videri... an amicos tuos plus habuisse,

    Cic. Pis. 39.—
    d.
    Without introd. particle:

    ... vivam an moriar, nulla in me est metus,

    Enn. Trag. Rel. p. 72 Rib.:

    vivat an mortuus sit, quis aut scit aut curat?

    Cic. Phil. 13, 33; 3, 18; id. Sex. Rosc. 88; id. Red. in Sen. 14.—
    C.
    Sometimes the opinion of the speaker or the probability inclines to the second interrogative clause (cf. infra, II. E.). and this is made emphatic, as a corrective of the former, or rather, or on the contrary:

    ea quae dixi ad corpusne refers? an est aliquid, quod te suā sponte delectet?

    Cic. Fin. 2, 33, 107:

    Cur sic agere voluistis? An ignoratis quod etc.,

    Vulg. Gen. 44, 15.—Hence, in the comic poets, an potius:

    cum animo depugnat suo, Utrum itane esse mavelit ut... An ita potius ut etc.,

    Plaut. Trin. 2, 2, 31: id. Stich. 1, 2, 18; id. Trin. 2, 2, 25:

    an id flagitium est, An potius hoc patri aequomst fieri, ut a me ludatur dolis?

    Ter. Eun. 2, 3, 94.—
    D.
    The first part of the interrogation is freq. not expressed, but is to be supplied from the context; in this case, an begins the interrog., or, or rather, or indeed, or perhaps (but it does not begin an absolute, i. e. not disjunctive, interrog.): De. Credam ego istuc, si esse te hilarem videro. Ar. An tu esse me tristem putas? (where nonne me hilarem esse vides? is implied), Plaut. As. 5, 1, 10: Ch. Sed Thaïs multon ante venit? Py. An abiit jam a milite? Ter. Eun. 4, 5, 7:

    An ego Ulixem obliscar umquam?

    Att. Trag. Rel. p. 199 Rib.:

    An parum vobis est quod peccatis?

    Vulg. Josh. 22, 17:

    est igitur aliquid, quod perturbata mens melius possit facere quam constans? an quisquam potest sine perturbatione mentis irasci?

    Cic. Tusc. 4, 24, 54; cf. id. Clu. 22; id. Off. 3, 29: Debes hoc etiam rescribere, sit tibi curae Quantae conveniat Munatius; an male sarta Gratia nequiquam coit...? or is perhaps, etc., Hor. Ep. 1, 3, 31 K. and H. —So esp. in Cic., in order to make the truth of an assertion more certain, by an argumentum a minore ad majus:

    cur (philosophus) pecuniam magno opere desideret vel potius curet omnino? an Scythes Anacharsis potuit pro nihilo pecuniam ducere, nostrates philosophi non potuerunt?

    Cic. Tusc. 5, 32, 89 sq.:

    An vero P. Scipio T. Gracchum privatus interfecit, Catilinam vero nos consules perferemus?

    id. Cat. 1, 1; so id. Rab. Perd. 5; id. Phil. 14, 5, 12 Muret.; id. Fin. 1, 2, 5, ubi v. Madv.—It sometimes introduces a question suggested by the words of another: He. Mane. Non dum audisti, Demea, Quod est gravissimum? De. An quid est etiam anplius? Is there then etc., Ter. Ad. 3, 4, 21:

    sed ad haec, nisi molestum est, habeo quae velim. An me, inquam, nisi te audire vellem censes haec dicturum fuisse?

    Cic. Fin. 1, 8, 28; 2, 22, 74; id. Tusc. 5, 26, 73; 5, 12, 35; id. Brut. 184; id. Fat. 2, 4; v. Madv. ad Cic. Fin. 1, 8, 28.—It sometimes anticipates an answer to something going before: At vero si ad vitem sensus accesserit, ut appetitum quendam habeat et per se ipsa moveatur, quid facturam putas? An ea, quae per vinitorem antea consequebatur, per se ipsa curabit? shall we not say that, must we not think that etc., Cic. Fin. 5, 14, 38, ubi v. Madv.—
    E.
    An non. and in one word, annon (in direct questions more freq. than necne):

    isne est quem quaero an non?

    Ter. Phorm. 5, 6, 12:

    Hocine agis an non?

    id. And. 1, 2, 15:

    Tibi ego dico an non?

    id. ib. 4, 4, 23:

    utrum sit an non voltis?

    Plaut. Am. prol. 56:

    utrum cetera nomina in codicem accepti et expensi digesta habes annon?

    Cic. Rosc. Com. 3 al. —Also in indirect questions = necne, q. v.:

    abi, vise redieritne jam an non dum domum,

    Ter. Phorm. 3, 4, 5:

    videbo utrum clamorem opere conpleverint, an non est ita,

    Vulg. Gen. 18, 21; 24, 21.—
    F.
    An ne, usually written anne, pleon. for an.
    a.
    In direct questions:

    anne tu dicis quā ex causā vindicaveris?

    Cic. Mur. 26. —
    b.
    In indirect questions:

    nec. aequom anne iniquom imperet, cogitabit,

    Plaut. Am. 1, 1, 19; id. Ps. 1, 1, 122:

    percontarier, Utrum aurum reddat anne eat secum simul,

    id. Bacch. 4, 1, 4:

    Nam quid ego de consulato loquar, parto vis, anue gesto?

    Cic. Pis. 1, 3:

    cum interrogetur, tria pauca sint anne multa,

    id. Ac. 2, 29:

    Gabinio dicam anne Pompeio, an utrique,

    id. Imp. Pomp. 19, 57; so id. Or. 61, 206:

    Quid enim interest, divitias, opes, valetudinem bona dicas anne praeposita, cum etc.,

    id. Fin. 4, 9, 23 Madv.; August. ap. Suet. Aug. 69 al. (for the omission of the second disjunctive clause or the particle necne representing it, v. utrum;

    instances of this usage in eccl. Lat. are,

    Vulg. Lev. 13, 36; 14, 36; ib. Num. 11, 23 al.).—
    II.
    In disjunctive clauses that express doubt, or.
    A.
    Utrum stultitiā facere ego hunc an malitiā Dicam, scientem an imprudentem, incertus sum. Ter. Phorm. 4, 3, 54:

    ut nescias, utrum res oratione an verba sententiis illustrentur,

    Cic. de Or. 2, 13, 56:

    honestumne factu sit an turpe, dubitant,

    id. Off. 1, 3, 9:

    nescio, gratulerne tibi an timeam,

    id. Fam. 2, 5; Caes. B. G. 7, 5:

    pecuniae an famae minus parceret, haud facile discerneres,

    Sall. C. 25, 3; so id. ib. 52, 10; Suet. Aug. 19; id. Tib. 10; id. Claud. 15:

    cognoscet de doctrinā, utrum ex Deo sit an ego a me ipso loquar,

    Vulg. Joan. 7, 17; ib. Eccl. 2, 19 al.—
    B.
    An sometimes denotes uncertainty by itself, without a verb of doubting (dubito, dubium or incertum est, etc., vet in such cases the editors are divided between an and aut; cf. Mos. and Orell. ad Cic. Rep. 1, 12): verene hoc memoriae proditum est [p. 115] regem istum Numam Pythagorae ipsius discipulum, an certe Pythagoreum fuisse? Cic. Rep. 2, 15, where B. and K. read aut certe: Cn. Octavius est an Cn. Cornelius quidam tuus familiaris, summo genere natus, terrae filius;

    is etc.,

    id. Fam. 7, 9 B. and K.:

    Themistocles quidem, cum ei Simonides an quis alius artem memoriae polliceretur, Oblivionis, inquit, mallem,

    Simonides or some other person, id. Fin. 2, 32, 104; id. Fam. 7, 9, 3; id. Att. 1, 3, 2; 2, 7, 3; v. Madv. ad Cic. Fin. 2, 32, 104.—
    C.
    It often stands for sive (so esp. in and after the Aug. per.):

    quod sit an non, nihil commovet analogiam,

    whether this be so or not, Varr. L. L. 9, § 105 Müll.; Att. ap. Prisc. p. 677 P.; Ov. R. Am. 797:

    saucius an sanus, numquid tua signa reliqui,

    id. F. 4, 7:

    Illa mihi referet, si nostri mutua curast, An minor, an toto pectore deciderim,

    Tib. 3, 1, 20; Tac. A. 11, 26:

    sive nullam opem praevidebat inermis atque exul, seu taedio ambiguae spei an amore conjugis et liberorum,

    id. ib. 14, 59.—
    D.
    The first disjunctive clause is freq. to be supplied from the gen. idea or an may stand for utrum—necne (cf. supra, I. D.):

    qui scis, an, quae jubeam, sine vi faciat? (vine coactus is to be supplied),

    how knowest thou whether or not he will do it without compulsion? Ter. Eun. 4, 7, 20:

    An dolo malo factum sit, ambigitur,

    Cic. Tull. 23:

    quaesivi an misisset (periplasmata),

    id. Verr. 4, 27:

    Vide an facile fieri tu potueris, cum etc.,

    id. Fragm. B. 13, 2, 1:

    praebete aurem et videte an mentiar,

    Vulg. Job, 6, 28: de L. Bruto fortasse dubitaverim an propter infinitum odium tyranni effrenatius in Aruntem invaserit, I might doubt whether or not, etc., Cic. Tusc. 4, 22, 50; id. Verr. 3, 76:

    Quis scit an adiciant hodiernae crastina summae Tempora di superi?

    Hor. C. 4, 7, 17; Plin. Ep. 6, 21, 3; Quint. 2, 17, 38:

    Sine videamus an veniat Elias,

    Vulg. Matt. 27, 49:

    tria sine dubio rursus spectanda sunt, an sit, quid sit, quale sit,

    Quint. 5, 10, 53:

    dubium an quaesitā morte,

    Tac. A. 1, 5; 6, 50; 4, 74:

    Multitudo an vindicatura Bessum fuerit, incertum est,

    Curt. 7, 5:

    diu Lacedaemonii, an eum summae rei praeponerent, deliberaverunt,

    Just. 6, 2, 4 et saep.—
    E.
    Since in such distrib. sentences expressive of doubt, the opinion of the speaker or the probability usually inclines to the second, i. e. to the clause beginning with an, the expressions haud scio an, nescio an, dubito an (the latter through all pers. and tenses), incline to an affirmative signification, I almost know, I am inclined to think, I almost think, I might say, I might assert that, etc., for perhaps, probably (hence the opinion is incorrect that an, in this situation, stands for an non; for by an non a negation of the objective clause is expressed, e. g. nescio an non beatus sit, I am almost of the opinion that he is not happy, v. infra, and cf. Beier ad Cic. Off. 1, Exc. XI. p. 335 sq.; Cic. uses haud scio an eleven times in his Orations;

    nescio an, four times): atque haud scio an, quae dixit sint vera omnia,

    Ter. And. 3, 2, 45:

    crudele gladiatorum spectaculum et inhumanum non nullis videri solet: et haud scio an ita sit, ut nunc fit,

    Cic. Tusc. 2, 17, 41; id. Fl. 26:

    testem non mediocrem, sed haud scio an gravissimum,

    perhaps, id. Off. 3, 29:

    constantiam dico? nescio an melius patientiam possim dicere,

    id. Lig. 9; id. Fam. 9, 19:

    ingens eo die res, ac nescio an maxima illo bello gesta sit,

    Liv. 23, 16; Quint. 12, 11, 7 al.:

    si per se virtus sine fortunā ponderanda sit, dubito an Thrasybulum primum omuium ponam,

    I am not certain whether I should not prefer Thrasybulus to all others, Nep. Thras. 1 Dähne:

    dicitur acinace stricto Darius dubitāsse an fugae dedecus honestā morte vitaret,

    i. e. was almost resolved upon, Curt. 4, 5, 30:

    ego dubito an id improprium potius appellem,

    Quint. 1, 5, 46; Gell. 1, 3 al.—Hence, a neg. objective clause must contain in this connection the words non, nemo, nullus, nihil, numquam, nusquam, etc.:

    dubitet an turpe non sit,

    he is inclined to believe that it is not bad, Cic. Off. 3, 12, 50:

    haud scio an ne opus quidem sit, nihil umquam deesse amicis,

    id. Am. 14, 51:

    eloquentiā quidem nescio an habuisset parem neminem,

    id. Brut. 33: quod cum omnibus est faciendum tum haud scio an nemini potius quam tibi, to no one perhaps more, id. Off. 3, 2, 6:

    meā sententiā haud scio an nulla beatior esse possit,

    id. Sen. 16; id. Leg. 1, 21:

    non saepe atque haud scio an numquam,

    id. Or. 2, 7 al. —
    F.
    Sometimes the distributive clause beginning with an designates directly the opposite, the more improbable, the negative; in which case nescio an, haud scio an, etc., like the Engl. I know not whether, signify I think that not, I believe that not, etc.; hence, in the object. clause, aliquis, quisquam, ullus, etc., must stand instead of nemo, nullus, etc. (so for the most part only after Cic.): an profecturus sim, nescio, I know not (i. e. I doubt, I am not confident) whether I shall effect any thing, Sen. Ep. 25:

    opus nescio an superabile, magnum certe tractemus,

    id. Q. N. 3, praef. 4; Caecil. ap. Cic. Fam. 6, 7, 6: haud scio an vivere nobis liceret, I know not whether we, etc., Cic. Har. Resp. 11, 22: doleo enim maximam feminam eripi oculis civitatis, nescio an aliquid simile visuris, for I know not whether they will ever see any thing of this kind, Plin. Ep. 7, 19; Val. Max. 5, 2, 9:

    nescio an ullum tempus jucundius exegerim,

    I do not know whether I have ever passed time more pleasantly, id. 3, 1:

    namque huic uni contigit, quod nescio an ulli,

    Nep. Timol. 1, 1; Sen. Contr. 3 praef.; Quint. 9, 4, 1:

    nostri quoque soloecum, soloecismum nescio an umquam dixerint,

    Gell. 5, 20 al. Cf. upon this word Hand, Turs. I. pp. 296-361, and Beier, Exc. ad Cic. Am. pp. 202-238.
    2.
    an-, v. ambi.
    3.
    - ăn. This word appears in forsan, forsitan, and fortasse an (Att. Trag. Rel. p. 151 Rib.) or fortassan, seeming to enhance the idea of uncertainty and doubt belonging to fors, etc., and is regarded by some as the Greek conditional particle an, and indeed one of these compounds, forsitan, sometimes in the Vulgate, translates an; as, Joan. 4, 10; 5, 46; 8, 19; and in 3, Joan. 9, it still represents the various reading, an.

    Lewis & Short latin dictionary > an

  • 14 cogito

    cōgĭto, āvi, ātum, 1, v. a. [contr. from cŏ-ăgito, acc. to Varr. L. L. 6, § 43 Müll.; but more prob. from con and root of aio, Sanscr. ah; cf.: nego, adagium], to pursue something in the mind (cf. agito, II.), i. e.
    I.
    To consider thoroughly, to ponder, to weigh, reflect upon, think (class. in prose and poetry); constr. absol., with aliquid, de aliquo, or de aliquā re, sic, ita, or a rel. -clause: cogitate cum animis vestris si quid, etc., Cato ap. Gell. 16, 1, 4; so Plaut. Most. 3, 2, 13; Ter. Ad. 3, 4, 55; 5, 3, 32; Cic. Agr. 2, 24, 64; cf.:

    in animo cogitare,

    Ter. Ad. 1, 1, 5:

    toto animo,

    Cic. Fam. 1, 7, 3:

    coepi egomet mecum Aliam rem ex aliā cogitare,

    Ter. Eun. 4, 2, 3; so id. ib. 4, 2, 8; 1, 1, 19; id. Ad. 5, 3, 22:

    placuit tum id mihi. Sic cogitabam: hic, etc.,

    id. And. 1, 1, 83; cf. id. Eun. 1, 1, 11; 3, 3, 1; 4, 6, 21; Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5, 4:

    sic cogitabam! fore uti, etc.,

    Cic. Quint. 24, 77:

    severā fronte curas cogitans (i. e. animo volvens),

    Plaut. Mil. 2, 2, 46; cf. Cic. Leg. 2, 1, 2:

    nec, aequum anne iniquum imperet, cogitabit,

    Plaut. Am. 1, 1, 19; cf. id. ib. 1, 1, 291:

    quid agam cogito,

    Ter. And. 2, 2, 21; cf. id. ib. 5, 1, 7 sq.; id. Ad. 4, 2, 30; Plaut. Merc. 2, 3, 10; Lucr. 4, 789; cf. id. 4, 782; Cic. Rab. Perd. 10, 29:

    ad haec igitur cogita, vel potius excogita,

    id. Att. 9, 6, 7.—With acc. of person:

    Regulum cogita,

    think, imagine, picture to yourself, Plin. Ep. 4, 2, 2:

    tamquam in eo tragoediae argumento sui oblitus tantum Catonem cogitasset,

    Tac. Or. 2:

    matrem, patrem, propinquos,

    Quint. Decl. 22 fin.; cf.:

    o felicem illum, qui non praesens tantum, sed etiam cogitatus emendat,

    Sen. Ep. 11, 9.—With two accs.:

    quem ultimae gentes castiorem non modo viderunt sed cogitaverunt?

    Cic. Balb. 4, 9:

    Scipionem, Laelium, avum,

    to think of, call to mind, id. Fin. 5, 1, 2:

    et majores et posteros cogitate,

    Tac. Agr. 32 fin.:

    si principem cogitares,

    Plin. Ep. 6, 31, 31:

    cum Persas cogitaret,

    Flor. 2, 8, 2; Sen. Cons. Marc. 3, 4. —
    b.
    cōgĭtāta, ōrum, n. subst., reflections, thoughts, ideas:

    postquam ad judices Ventum est, non potuit cogitata proloqui,

    Ter. Phorm. 2, 1, 53:

    so cogitata (mentis) eloqui,

    Cic. Brut. 72, 253:

    perficere,

    id. Deiot. 7, 21:

    patefacere,

    Nep. Paus. 3, 1:

    sapientium,

    Cic. Agr. 1, 1, 1:

    Naevii,

    id. Quint. 29, 90.—Rare in sing.:

    quo neque acutius ullius imperatoris cogitatum neque celerius factum usquam legimus,

    Nep. Dat. 6, 8.—
    B.
    Cogitare in, adversus aliquem, with an adv., to think in some way in respect to one, to be disposed towards (very rare): si humaniter et sapienter et amabiliter in me cogitare vis, etc., Anton. ap. Cic. Att. 14, 13, A, 2:

    adversus se,

    Suet. Caes. 75 Bremi; cf. with de aliquo:

    si quid amice de Romanis cogitabis,

    Nep. Hann. 2, 6: ut multi mihi renuntiarent... male eum de me cogitare, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 12, 1; and absol.: male cogitantes, Cato, R. R. praef. 4; cf.:

    Karthagini male jam diu cogitanti bellum multo ante denuntio,

    Cic. Sen. 6, 18.—
    II.
    In respect to a work to be undertaken or a conclusion to be made, to have something in mind, to intend, meditate, design, plan, purpose, etc.
    (α).
    With inf.:

    praedium parare,

    Cato, R. R. 1, 1; 3, 1; Plaut. Am. 1, 1, 163:

    cogitat recipere hunc in aedes,

    Ter. Eun. 5, 2, 58:

    facere,

    id. Heaut. 3, 3, 46:

    recipere me,

    Cic. Att. 2, 9, 4:

    cenare,

    id. ib. 4, 12, 1:

    uti,

    Hor. Ep. 1, 2, 50:

    ex fumo dare lucem,

    id. A. P. 144:

    deducere exercitum,

    Suet. Ner. 18 al. —
    (β).
    With acc.:

    proscriptiones et dictaturas cogitare,

    Cic. Cat. 2, 9, 20:

    caedem principis et res novas,

    Tac. A. 4, 28 fin.:

    cogitatum facinus,

    Suet. Tib. 19;

    and parricidium,

    id. Calig. 12:

    mecum rem pulcherrimam,

    Curt. 8, 7, 9:

    tantum nefas in aliquem,

    id. 6, 7, 30; 8, 6, 3; cf.:

    si qua cogitarentur, gravius adversus se,

    Suet. Caes. 75:

    quid bellicosus Cantaber et Scythes cogitet,

    what he plots, devises, Hor. C. 2, 11, 2; and so poet. of the (personified) wind:

    quid cogitet humidus Auster,

    Verg. G. 1, 462 Heyne.—
    (γ).
    With ut and subj.:

    neque jam, ut aliquid acquireret... cogitabat,

    Caes. B. G. 7, 59:

    quid... viros cogitasse arbitramur? Ut nomen suum, etc.,

    Cic. Tusc. 1, 15, 32; Nep. Dion, 9, 2.—
    (δ).
    With de:

    cogitavit etiam de Homeri carminibus abolendis,

    Suet. Calig. 34:

    de reddendā republicā,

    id. Aug. 28:

    de consciscendā morte,

    id. Caes. 36; id. Claud. 31:

    de quo,

    id. Caes. 9:

    cum spiritus coepit de exitu cogitare,

    Sen. Q. N. 6, 25, 1.—In epistolary style, with ellipsis,
    a.
    Of ire:

    in Pompeianum cogitabam inde Aeculanum,

    Cic. Att. 16, 2, 4; 9, 1, 2; id. Fam. 7, 4 init.; id. Att. 2, 8, 2; 5, 15, 3.—
    b.
    Of manere:

    eo die cogitabam in Anagnino, postero autem in Tusculano,

    Cic. Att. 12, 1, 1; cf.:

    ut eo die apud T. Titium in Anagnino manerem. Postridie autem in Laterio cogitabam,

    id. Q. Fr. 2, 5, 4 (2, 7, 1).—Hence, *
    A.
    P. a.: cōgĭtātus, a, um, deliberate:

    utrum perturbatione aliquā animi, an consulto et cogitata fiat injuria,

    Cic. Off. 1, 8, 27 B. and K. (al. cogitato).—
    B.
    cōgĭtātē, adv., with mature reflection, considerately (rare):

    tractare rem suam,

    Plaut. Trin. 2, 2, 45:

    meditari,

    id. Mil. 3, 3, 69:

    quae vero accurate cogitateque scripsisset,

    Cic. Arch. 8, 18.

    Lewis & Short latin dictionary > cogito

  • 15 facio

    făcĭo, feci, factum, 3, v. a. and n.; in pass.: fio, factus, fieri ( imper. usually fac, but the arch form face is freq., esp. in Plaut. and Ter., as Plaut. As. prol. 4; 1, 1, 77; id. Aul. 2, 1, 30; id. Cist. 2, 1, 28; id. Ep. 1, 1, 37; 2, 2, 117; id. Most. 3, 2, 167 et saep.; Ter. And. 4, 1, 57; 4, 2, 29; 5, 1, 2; 14; id. Eun. 1, 2, 10 al.; Cato, R. R. 23, 1; 26; 32 al.; Cat. 63, 78; 79; 82; Ov. Med. fac. 60; Val. Fl. 7, 179 al.; futur. facie for faciam, Cato ap. Quint. 1, 7, 23; cf. dico, init., and the letter e:

    faxo,

    Plaut. Am. 1, 1, 199; 2, 1, 42; 3, 3, 17; 3, 4, 14; 5, 1, 55 et saep.; Ter. And. 5, 2, 13; id. Eun. 2, 2, 54; 4, 3, 21 al.; Verg. A. 9, 154; 12, 316; Ov. M. 3, 271; 12, 594: faxim, Enn. ap. Non. 507, 23; Plaut. Am. 1, 3, 13; id. Aul. 3, 2, 6; 3, 5, 20 al.; Ter. And. 4, 4, 14; id. Heaut. 1, 2, 13:

    faxis,

    Hor. S. 2, 3, 38; Sil. 15, 362: faxit, Lex Numae in Paul. ex Fest. s. v. ALIVTA, p. 6 Mull.; Fragm. XII. Tab. ap. Gell. 20, 1, 12; Plaut. Capt. 3, 4, 90; 3, 5, 54; id. Cas. 3, 5, 6 al.; Ter. Heaut. 1, 2, 24; id. Phorm. 3, 3, 21:

    faximus,

    Plaut. Truc. 1, 1, 40: faxitis, an old form in Liv. 23, 11, 2; 25, 12, 10; 29, 27, 3:

    faxint,

    Plaut. Am. 2, 1, 85; id. Aul. 2, 1, 27; 2, 2, 79 al.; Ter. Heaut. 1, 1, 109; id. Hec. 1, 2, 27; 3, 2, 19; Cic. Verr. 2, 3, 35, § 81; id. Fam. 14, 3, 3.—In pass. imper.:

    fi,

    Plaut. Curc. 1, 1, 87; Hor. S. 2, 5, 38; Pers. 1, 1, 39:

    fite,

    Plaut. Curc. 1, 1, 89 al. — Indic.: facitur, Nigid. ap. Non. 507, 15: fitur, Cato ap. Prisc. p. 789:

    fiebantur,

    id. ib.: fitum est, Liv. Andron. ap. Non. 475, 16.— Subj.: faciatur, Titin. ib.— Inf.: fiere, Enn. ap. Charis. p. 75 P.; Ann. v. 15, ed. Vahl.; Laev. ap. Gell. 19, 7, 10.—On the long i of fit, v. Ritschl, prol. p. 184, and cf. Plaut. Capt. prol. 25: ut fit in bello) [prob. root bha-; Sanscr. bhasas, light; Gr. pha-, in phainô, phêmi; cf. fax, facetiae, facilis, Corss. Ausspr. 1, 423.—But Curt. refers facio to root the- (strengthened THEK), Griech. Etym. p. 64], to make in all senses, to do, perform, accomplish, prepare, produce, bring to pass, cause, effect, create, commit, perpetrate, form, fashion, etc. (cf. in gen.:

    ago, factito, reddo, operor, tracto): verbum facere omnem omnino faciendi causam complectitur, donandi, solvendi, judicandi, ambulandi, numerandi,

    Dig. 50, 16, 218.
    I.
    Act.
    A.
    In gen.
    (α).
    With acc.: ut faber, cum quid aedificaturus est, non ipse facit materiam, sed ea utitur, quae sit parata, etc.... Quod si non est a deo materia facta, ne terra quidem et aqua et aer et ignis a deo factus est, Cic. N. D. Fragm. ap. Lact. 2, 8 (Cic. ed. Bait. 7, p. 121):

    sphaera ab Archimede facta,

    Cic. Rep. 1, 14:

    fecitque idem et sepsit de manubiis comitium et curiam,

    id. ib. 2, 17:

    aedem,

    id. ib. 2, 20:

    pontem in Arari faciundum curat,

    Caes. B. G. 1, 13, 1:

    castra,

    id. ib. 1, 48, 2; Cic. Fam. 15, 4, 4:

    faber vasculum fecit,

    Quint. 7, 10, 9:

    classem,

    Caes. B. G. 4, 21, 4:

    cenas et facere et obire,

    Cic. Att. 9, 13, 6:

    ignem lignis viridibus,

    id. Verr. 2, 1, 17, § 45:

    poema,

    to compose, id. Pis. 29, 70:

    carmina,

    Juv. 7, 28:

    versus,

    id. 7, 38:

    sermonem,

    Cic. Fam. 9, 8, 1; cf.

    litteram,

    id. Ac. 2, 2, 6: ludos, to celebrate, exhibit = edere, id. Rep. 2, 20; id. Att. 15, 10;

    also i. q. ludificari,

    Plaut. Capt. 3, 4, 47:

    sementes,

    i. e. to sow, Caes. B. G. 1, 3, 1:

    messem,

    Col. 2, 10, 28:

    pecuniam,

    to make, acquire, Cic. Verr. 2, 2, 6, § 17:

    manum (with parare copias),

    to collect, prepare, id. Caecin. 12, 33; so,

    cohortes,

    Caes. B. C. 3, 87, 4:

    exercitum,

    Vell. 2, 109, 2; and:

    auxilia mercede,

    Tac. A. 6, 33:

    iter,

    Cic. Att. 3, 1; id. Planc. 26, 65; id. Div. 1, 33, 73 et saep.; cf.

    also the phrases: aditum sibi ad aures,

    Quint. 4, 1, 46:

    admirationem alicujus rei alicui,

    to excite, Liv. 25, 11, 18; Sen. Ep. 115:

    aes alienum,

    Cic. Att. 13, 46, 4; Liv. 2, 23, 5; Sen. Ep. 119, 1:

    alienationem disjunctionemque,

    Cic. Lael. 21, 76:

    animum alicui,

    Liv. 25, 11, 10:

    arbitrium de aliquo,

    to decide, Hor. C. 4, 7, 21;

    opp. arbitrium alicui in aliqua re,

    i. e. to leave the decision to one, Liv. 43, 15, 5:

    audaciam hosti,

    id. 29, 34, 10:

    audientiam orationi,

    Cic. Div. in Caecil. 13, 42:

    auspicium alicui,

    Liv. 1, 34, 9; Hor. Ep. 1, 1, 86:

    auctoritatem,

    Cic. de Imp. Pomp. 15, 43:

    bellum,

    Cic. Off. 1, 11, 35; Caes. B. G. 3, 29, 2:

    multa bona alicui,

    Plaut. Poen. 5, 4, 46:

    castra,

    to pitch, Tac. H. 5, 1:

    caulem,

    to form, Col. Arb. 54:

    clamores,

    to make, raise, Cic. Brut. 95, 326:

    cognomen alicui,

    to give, Liv. 1, 3, 9:

    commercium sermonis,

    id. 5, 15, 5:

    concitationes,

    Caes. B. C. 3, 106 fin.:

    conjurationes,

    to form, id. B. G. 4, 30 fin.:

    consuetudinem alicui cum altero,

    Cic. Fam. 13, 23, 1:

    consilia alicui,

    Liv. 35, 42, 8:

    contentionem cum aliquo,

    Cic. Off. 1, 38, 137:

    controversiam,

    to occasion, id. Or. 34, 121:

    convicium magnum alicui,

    id. Fam. 10, 16, 1:

    copiam pugnandi militibus,

    Liv. 7, 13, 10:

    corpus,

    to grow fat, corpulent, Cels. 7, 3 fin.; Phaedr. 3, 7, 5:

    curam,

    Tac. A. 3, 52:

    damnum,

    to suffer, Cic. Brut. 33, 125:

    detrimentum,

    id. Verr. 2, 4, 9, § 20:

    desiderium alicujus, rei alicui,

    Liv. 3, 34, 7; 7, 24, 10:

    dicta,

    Ov. F. 2, 375; 3, 515:

    difficultatem,

    Quint. 10, 3, 10 and 16:

    discordiam,

    to cause, Tac. H. 3, 48:

    discrimen,

    Quint. 7, 2, 14; 11, 1, 43:

    disjunctionem (with alienationem),

    Cic. Lael. 21, 76:

    dolorem alicui,

    id. Att. 11, 8, 2:

    dulcedinem,

    Sen. Ep. 111:

    eloquentiam alicui (ira),

    Quint. 6, 2, 26:

    epigramma,

    to write, Cic. Arch. 10, 25:

    errorem,

    Sen. Ep. 67:

    eruptiones ex oppido,

    Caes. B. C. 2, 2, 5:

    exemplum,

    Quint. 5, 2, 2: exempla = edere or statuere, Plaut. Most. 5, 1, 66. exercitum, to raise, muster, Tac. A. 6, 33:

    exspectationem,

    Quint. 9, 2, 23:

    facinus,

    Plaut. Bacch. 4, 9, 1; Cic. Fin. 2, 29, 95; Tac. A. 12, 31:

    facultatem recte judicandi alicui,

    Cic. Verr. 2, 2, 73, § 179:

    fallaciam,

    Ter. And. 1, 8, 7:

    famam ingenii,

    Quint. 11, 2, 46:

    fastidium,

    Liv. 3, 1, 7:

    favorem alicui,

    id. 42, 14, 10; Quint. 4, 1, 33:

    fidem alicui,

    Cic. Cat. 3, 2, 4; id. Att. 7, 8, 1; Quint. 6, 2, 18:

    finem,

    Cic. Att. 16, 16, 16; id. Rep. 2, 44:

    formidinem,

    to excite, Tac. H. 3, 10:

    fortunam magnam (with parare),

    Liv. 24, 22, 9:

    fraudem,

    Plaut. Mil. 2, 2, 9; Cic. Att. 4, 12:

    fugam fecerunt, stronger than fugerunt,

    Liv. 8, 9, 12 Weissenb.; Sall. J. 53, 3;

    but: cum fugam in regia fecisset (sc. ceterorum),

    Liv. 1, 56, 4; so,

    fugam facere = fugare,

    id. 21, 5, 16; 21, 52, 10:

    fugam hostium facere,

    id. 22, 24, 8; 26, 4, 8 al.:

    gestum vultu,

    Quint. 11, 3, 71:

    gradum,

    Cic. de Or. 2, 61, 249; id. Verr. 2, 2, 1, § 3; Quint. 3, 6, 8:

    gratiam alicujus rei,

    Liv. 3, 56, 4; 8, 34, 3:

    gratulationem alicui,

    Cic. Fam. 11, 18, 3; Sen. Ep. 6:

    gratum alicui,

    Ter. Eun. 4, 4, 56; Cic. Rep. 1, 21; cf.:

    gratissimum alicui,

    id. Fam. 7, 21 fin.:

    histrioniam,

    Plaut. Am. prol. 152:

    homicidium,

    to commit, Quint. 5, 9, 9:

    hospitium cum aliquo,

    Cic. Balb. 18, 42:

    imperata,

    Caes. B. G. 2, 3, 3:

    impetum in hostem,

    Cic. Fin. 1, 10, 34; Liv. 25, 11, 2:

    incursionem,

    Liv. 3, 38, 3:

    indicium,

    Cic. Verr. 2, 1, 57, § 150:

    inducias,

    id. Phil. 8, 7, 20:

    initium,

    to begin, id. Agr. 2, 29, 79; cf.:

    initia ab aliquo,

    id. Rep. 1, 19:

    injuriam,

    id. ib. 3, 14 (opp. accipere); Caes. B. G. 1, 36, 4; Quint. 3, 6, 49; 10, 1, 115:

    insidias alicui,

    Cic. Mil. 9, 23:

    iram,

    Quint. 6, 1, 14:

    jacturam,

    Cic. Off. 3, 23, 89; id. Fin. 2, 24, 79; Caes. B. G. 7, 77, 7:

    judicium,

    Cic. Att. 7, 23, 2:

    judicatum,

    to execute, id. Fl. 20, 48:

    jus alicui,

    Liv. 32, 13, 6:

    jussa,

    Ov. F. 1, 379:

    laetitiam,

    Cic. Fin. 1, 7, 25:

    largitiones,

    id. Tusc. 3, 20, 48:

    locum poetarum mendacio,

    Curt. 3, 1, 4:

    locum alicui rei,

    Cels. 2, 14 fin.; 7, 4, 3; Curt. 4, 11, 8; Sen. Ep. 91, 13 et saep.:

    longius,

    Cic. Leg. 1, 7, 22 al.:

    valde magnum,

    id. Q. Fr. 1, 2, 2, § 7:

    medicinam alicui,

    to administer, id. Fam. 14, 7:

    memoriam,

    Quint. 11, 2, 4:

    mentionem,

    Cic. Q. Fr. 2, 11, 2:

    metum,

    to excite, Tac. A. 6, 36:

    turbida lux metum insidiarum faciebat,

    suggested, Liv. 10, 33, 5:

    metum alicui,

    id. 9, 41, 11:

    missum aliquem,

    Cic. Verr. 2, 3, 58, § 134:

    modum irae,

    Liv. 4, 50, 4:

    moram,

    Cic. Att. 16, 2, 1; Plaut. Most. 1, 1, 72:

    morem alicujus rei sibi,

    Liv. 35, 35, 13:

    motus,

    id. 28, 46, 8: multam alicui, Cato ap. Gell. 11, 1, 6:

    munditias,

    id. R. R. 2, 4:

    mutationem,

    Cic. Sest. 12, 27; id. Off. 1, 33, 120:

    multa alicui,

    id. Q. Fr. 3, 1, 5, § 16:

    naufragium,

    to suffer, id. Fam. 16, 9, 1:

    negotium alicui,

    to give to do, make trouble for, Quint. 5, 12, 13; Just. 21, 4, 4:

    nomen alicui,

    Liv. 8, 15, 8; cf.

    nomina,

    to incur debts, Cic. Off. 3, 14, 59:

    odium vitae,

    Plin. 20, 18, 76, § 199:

    officium suum,

    Ter. Phorm. 4, 5, 12:

    omnia amici causa,

    Cic. Lael. 10, 35; id. Fam. 5, 11, 2:

    opinionem alicui,

    id. Div. in Caecil. 14, 45:

    orationem,

    id. de Or. 1, 14, 63; id. Brut. 8, 30; id. Or. 51, 172:

    otia alicui,

    to grant, Verg. E. 1, 6:

    pacem,

    to conclude, Cic. Off. 3, 30, 109:

    pecuniam ex aliqua re,

    id. Verr. 2, 2, 6, § 17:

    periculum,

    Ter. Eun. 3, 2, 23; id. Heaut. 2, 1, 9; Tac. A. 13, 33; 16, 19; Sall. C. 33, 1: perniciem alicui, to cause, = parare, Tac. H. 2, 70:

    planum,

    Cic. Rosc. Am. 19, 54:

    potestatem,

    id. Cat. 3, 5, 11; id. Rep. 2, 28:

    praedam,

    Caes. B. G. 4, 34, 5; Cic. Verr. 2, 1, 60, § 156; Plaut. Poen. 3, 6, 8:

    praedas ab aliquo,

    Nep. Chabr. 2, 2:

    proelium,

    to join, Caes. B. G. 1, 13; Cic. Deiot. 5, 13; Liv. 25, 1, 5; Tac. H. 4, 79; id. A. 12, 40:

    promissum,

    Cic. Off. 3, 25, 95:

    pudorem,

    Liv. 3, 31, 3:

    ratum,

    id. 28, 39, 16:

    rem,

    Ter. Ad. 2, 2, 12:

    reum,

    to accuse, Cic. Verr. 2, 2, 38: risum, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 9, 1; Quint. 6, 1, 40; 48:

    scelus,

    to commit, Tac. H. 1, 40:

    securitatem alicui,

    Liv. 36, 41, 1:

    sermonem,

    Cic. Verr. 2, 1, 26, § 66:

    significationem ignibus,

    Caes. B. G. 2, 33, 3:

    silentium,

    Liv. 24, 7, 12:

    somnum,

    to induce, Juv. 3, 282:

    spem,

    Cic. Att. 3, 16; Liv. 30, 3, 7:

    spiritus,

    id. 30, 11, 3:

    stercus,

    Col. 2, 15:

    stipendia,

    Sall. J. 63, 3; Liv. 3, 27, 1; 5, 7, 5:

    stomachum alicui,

    Cic. Att. 5, 11, 2; id. Fam. 1, 9, 10:

    suavium alicui,

    Plaut. As. 4, 1, 53:

    suspicionem,

    Cic. Fl. 33, 83:

    taedium alicujus rei,

    Liv. 4, 57, 11:

    terrorem iis,

    to inflict, id. 10, 25, 8:

    timorem,

    to excite, id. 6, 28, 8:

    mihi timorem,

    Cic. Fam. 10, 18, 2:

    totum,

    Dig. 28, 5, 35:

    transitum alicui,

    Liv. 26, 25, 3:

    turbam,

    Ter. Eun. 4, 1, 2:

    urinam,

    Col. 6, 19:

    usum,

    Quint. 10, 3, 28:

    vadimonium,

    Cic. Quint. 18, 57:

    verbum, verba,

    to speak, talk, id. Verr. 2, 4, 65, § 147:

    verbum,

    to invent, id. Fin. 3, 15, 51:

    versus,

    id. Q. Fr. 3, 5:

    vestigium,

    id. Rab. Post. 17, 47: viam [p. 717] sibi, Liv. 3, 5, 6:

    vim alicui or in aliquem,

    id. 38, 24, 4; 3, 5, 5:

    vires,

    to get, acquire, Quint. 10, 3, 3:

    vitium,

    Cic. Top. 3, 15 al. —
    (β).
    With ut, ne, quin, or the simple subj.:

    faciam, ut ejus diei locique meique semper meminerit,

    Plaut. Capt. 4, 2, 20:

    facere ut remigret domum,

    id. Pers. 4, 6, 3; id. Capt. 3, 4, 78; 4, 2, 77:

    ea, quantum potui, feci, ut essent nota nostris,

    Cic. Ac. 1, 2, 8:

    facito, ut sciam,

    id. Att. 2, 4, 4:

    non potuisti ullo modo facere, ut mihi illam epistolam non mitteres,

    id. ib. 11, 21, 1:

    si facis ut patriae sit idoneus,

    Juv. 14, 71:

    ut nihil ad te dem litterarum facere non possum,

    Cic. Ac. 8, 14, 1; for which, with quin:

    facere non possum, quin ad te mittam,

    I cannot forbear sending, id. ib. 12, 27, 2:

    fecisti, ut ne cui maeror tuus calamitatem afferret,

    id. Clu. 60, 168:

    fac, ne quid aliud cures,

    id. Fam. 16, 11, 1:

    domi assitis, facite,

    Ter. Eun. 3, 2, 53:

    fac fidele sis fidelis,

    Plaut. Capt. 2, 3, 79:

    fac cupidus mei videndi sis,

    Cic. Fam. 5, 21, 5:

    fac cogites,

    id. ib. 11, 3, 4.—In pass.:

    fieri potest, ut recte quis sentiat, etc.,

    Cic. Tusc. 1, 3, 6: potest fieri, ut iratus dixerit, etc., Crass. ap. Cic. de Or. 2, 70, 285:

    nec fieri possit, ut non statim alienatio facienda sit,

    id. Lael. 21, 76; so with ut non, id. Verr. 2, 2, 77, § 190 (Zumpt, Gram. § 539).—
    (γ).
    With inf. = efficere, curare, to cause (rare):

    nulla res magis talis oratores videri facit,

    Cic. Brut. 38, 142; Pall. 6, 12:

    aspectus arborum macrescere facit volucres inclusas,

    Varr. R. R. 3, 5, 3; Sall. Fragm. ap. Sen. Ep. 114:

    qui nati coram me cernere letum Fecisti,

    Verg. A. 2, 539; Ov. H. 17, 174:

    mel ter infervere facito,

    Col. 12, 38, 5 (perh. also in Ov. H. 6, 100, instead of favet, v. Loers. ad h. l.; cf. infra, B. 4.).—
    (δ).
    Absol.:

    ego plus, quam feci, facere non possum,

    Cic. Fam. 11, 14, 3:

    faciam, ut potero, Laeli,

    id. de Sen. 3, 7; cf. id. Rep. 1, 24:

    noli putare, pigritia me facere, quod non mea manu scribam,

    id. Att. 16, 15, 1; so,

    facere = hoc or id facere,

    Lucr. 4, 1112 (cf. Munro ad loc.); 1153: vereor ne a te rursus dissentiam. M. Non facies, Quinte, Cic. Leg. 3, 15, 33;

    so after scribam,

    id. Att. 16, 16, 15:

    nominaverunt,

    id. Rep. 2, 28, 50;

    after disserere: tu mihi videris utrumque facturus,

    id. ib. 2, 11, 22;

    after fingere: ut facit apud Platonem Socrates,

    id. ib.:

    necesse erit uti epilogis, ut in Verrem Cicero fecit,

    Quint. 6, 1, 54:

    qui dicere ac facere doceat,

    id. 2, 3, 11:

    faciant equites,

    Juv. 7, 14; Liv. 42, 37, 6:

    petis ut libellos meos recognoscendos curem. Faciam,

    Plin. Ep. 4, 26, 1; 5, 1, 4 et saep. (cf. the use of facio, as neutr., to resume or recall the meaning of another verb, v. II. E. infra; between that use and this no line can be drawn).
    B.
    In partic.
    1.
    With a double object, to make a thing into something, to render it something:

    senatum bene firmum firmiorem vestra auctoritate fecistis,

    Cic. Phil. 6, 7, 18:

    te disertum,

    id. ib. 2, 39 fin.:

    iratum adversario judicem,

    id. de Or. 1, 51, 220:

    heredem filiam,

    to appoint, constitute, id. Verr. 2, 1, 43, § 111:

    aliquem regem,

    Just. 9, 6:

    aliquem ludos,

    Plaut. Aul. 2, 2, 75:

    aliquem absentem rei capitalis reum,

    Cic. Verr. 2, 2, 38, § 93:

    animum dubium,

    id. de Imp. Pomp. 10, 27:

    injurias irritas,

    id. Verr. 2, 2, 26, § 63:

    vectigalia sibi deteriora,

    Caes. B. G. 1, 36, 4:

    hi consules facti sunt,

    Cic. de Sen. 5, 14:

    disciplina doctior facta civitas,

    id. Rep. 2, 19:

    di ex hominibus facti,

    id. ib. 2, 10; cf.:

    tua virtute nobis Romanos ex amicis amicissimos fecisti,

    Sall. J. 10, 2.—In pass.:

    quo tibi sumere depositum clavum fierique tribuno?

    to become a tribune, Hor. S. 1, 6, 25.—
    2.
    to value, esteem, regard a person or thing in any manner (like the Engl. make, in the phrase to make much of).—Esp. with gen. pretii:

    in quo perspicere posses, quanti te, quanti Pompeium, quem unum ex omnibus facio, ut debeo, plurimi, quanti Brutum facerem,

    Cic. Fam. 3, 10, 2:

    te quotidie pluris feci,

    id. ib. 3, 4, 2:

    voluptatem virtus minimi facit,

    id. Fin. 2, 13, 42:

    dolorem nihili facere,

    to care nothing for, to despise, id. ib. 27, 88:

    nihili facio scire,

    Plaut. Pers. 2, 2, 42:

    negat se magni facere, utrum, etc.,

    Quint. 11, 1, 38:

    parum id facio,

    Sall. J. 85, 31: si illi aliter nos faciant quam aequum sit. Plaut. Stich. 1, 1, 43.—
    3.
    With gen., to make a thing the property of a person, subject it to him: omnia, quae mulieris fuerunt, viri fiunt, Cic. Top. 4, 23.—Esp.: facere aliquid dicionis alicujus, to reduce to subjection under a person or power:

    omnem oram Romanae dicionis fecit,

    Liv. 21, 60, 3:

    dicionis alienae facti,

    id. 1, 25, 13; 5, 27, 14; cf.: ut munus imperii beneficii sui faceret, to make it ( seem) his own bounty, Just. 13, 4, 9:

    ne delecto imperatore alio sui muneris rempublicam faceret,

    Tac. A. 15, 52.—
    4.
    To represent a thing in any manner, to feign, assert, say. —Constr. with acc. and adj. or part., or with acc. and inf.
    (α).
    Acc. and part.:

    in eo libro, ubi se exeuntem e senatu et cum Pansa colloquentem facit,

    id. Brut. 60, 218:

    Xenophon facit... Socratem disputantem,

    id. N. D. 1, 12, 31; cf.:

    ejus (Socratis) oratio, qua facit eum Plato usum apud judices,

    id. Tusc. 1, 40 fin. al.—
    (β).
    Acc. and inf.:

    qui nuper fecit servo currenti in via decesse populum,

    Ter. Heaut. prol. 31:

    fecerat et fetam procubuisse lupam,

    Verg. A. 8, 630; cf. Ov. M. 6, 109, v. Bach ad h. l.:

    poetae impendere apud inferos saxum Tantalo faciunt,

    Cic. Tusc. 4, 16, 35:

    quem (Herculem) Homerus apud inferos conveniri facit ab Ulixe,

    id. N. D. 3, 16, 41:

    Plato construi a deo mundum facit,

    id. ib. 1, 8, 19:

    Plato Isocratem laudari fecit a Socrate,

    id. Opt. Gen. 6, 17; id. Brut. 38, 142:

    M. Cicero dicere facit C. Laelium,

    Gell. 17, 5, 1:

    caput esse faciunt ea, quae perspicua dicunt,

    Cic. Fia. 4, 4, 8, v. Madv. ad h. l.—
    (γ).
    In double construction:

    Polyphemum Homerus cum ariete colloquentem facit ejusque laudare fortunas,

    Cic. Tusc. 5, 39 fin.
    5.
    To make believe, to pretend:

    facio me alias res agere,

    Cic. Fam. 15, 18:

    cum verbis se locupletem faceret,

    id. Fl. 20:

    me unum ex iis feci, qui, etc.,

    id. Planc. 27, 65.—
    6.
    Hypothetically in the imper. fac, suppose, assume:

    fac, quaeso, qui ego sum, esse te,

    Cic. Fam. 7, 23, 1; cf.:

    fac potuisse,

    id. Phil. 2, 3, 5:

    fac animos non remanere post mortem,

    id. Tusc. 1, 34, 82; 1, 29, 70:

    fac velit,

    Stat. Ach. 2, 241:

    fac velle,

    Verg. A. 4, 540.—
    7.
    In mercant. lang., to practise, exercise, follow any trade or profession:

    cum mercaturas facerent,

    Cic. Verr. 2, 5, 28, § 72:

    naviculariam,

    id. ib. 2, 5, 18, §

    46: argentariam,

    id. ib. 2, 5, 49, § 155; id. Caecin. 4, 10:

    topiariam,

    id. Q. Fr. 3, 1, 2, § 5:

    haruspicinam,

    id. Fam. 6, 18, 1:

    praeconium,

    id. ib.; so,

    piraticam,

    id. Post. Red. in Sen. 5, 11:

    medicinam,

    Phaedr. 1, 14, 2.—
    8.
    In relig. lang., like the Gr. rhezein, to perform or celebrate a religious rite; to offer sacrifice, make an offering, to sacrifice:

    res illum divinas apud eos deos in suo sacrario quotidie facere vidisti,

    Cic. Verr. 2, 4, 8, § 18:

    sacra pro civibus,

    id. Balb. 24, 55:

    sacrificium publicum,

    id. Brut. 14, 56.— Absol.:

    a sacris patriis Junonis Sospitae, cui omnes consules facere necesse est, consulem avellere,

    Cic. Mur. 41, 90.—With abl.:

    cum faciam vitula pro frugibus,

    Verg. E. 3, 77:

    catulo,

    Col. 2, 22, 4.— Pass. impers.:

    cum pro populo fieret,

    Cic. Att. 1, 13, 3:

    quibus diis decemviri ex libris ut fieret, ediderunt,

    Liv. 37, 3, 5.—
    9.
    In gram., to make, form in inflecting:

    cur aper apri et pater patris faciat?

    Quint. 1, 6, 13; so id. 14; 15; 27; cf.:

    sic genitivus Achilli et Ulixi fecit,

    id. 1, 5, 63; 1, 6, 26:

    eadem (littera) fecit ex duello bellum,

    id. 1, 4, 15.—
    10.
    In late Lat., (se) facere aliquo, to betake one's self to any place:

    intra limen sese facit,

    App. 5, p. 159, 25;

    without se: homo meus coepit ad stelas facere,

    Petr. 62:

    ad illum ex Libya Hammon facit,

    Tert. Pall. 3.—
    11.
    Peculiar phrases.
    a.
    Quid faciam (facias, fiet, etc.), with abl., dat., or (rare) with de, what is to be done with a person or thing? quid hoc homine facias? Cic. Sest. 13, 29; id. Verr. 2, 2, 16, § 40:

    nescit quid faciat auro,

    Plaut. Bacch. 2, 3, 100:

    quid tu huic homini facias?

    Cic. Caecin. 11, 30; cf.:

    quid enim tibi faciam,

    id. Att. 7, 3, 2: quid faceret huic conclusioni, i. e. how should he refute, etc., id. Ac. 2, 30, 96:

    quid facias illi?

    Hor. S. 1, 1, 63:

    miserunt Delphos consultum quidnam facerent de rebus suis,

    Nep. Them. 2: quid fecisti scipione? what have you done with the stick? or, what has become of it? Plaut. Cas. 5, 4, 6; cf. id. ib. 5, 4, 9.—In pass.:

    quid Tulliola mea fiet?

    Cic. Fam. 14, 4, 3:

    quid illo fiet? quid me?

    id. Att. 6, 1, 14:

    quid fiet artibus?

    id. Ac. 2, 33, 107:

    quid mihi fiet?

    Ov. A. A. 1, 536:

    quid de illa fiet fidicina igitur?

    Plaut. Ep. 1, 2, 48: de fratre quid fiet? Ter. Ad. 5, 9, 39.— Absol.:

    quid faciat Philomela? fugam custodia claudit?

    Ov. M. 6, 572:

    quid facerem? neque servitio me exire licebat, etc.,

    Verg. E. 1, 41 al. —
    b.
    Fit, factum est aliquo or aliqua re, it happens to, becomes of a person or thing:

    volo Erogitare, meo minore quid sit factum filio,

    Plaut. Capt. 5, 1, 32:

    nec quid deinde iis (elephantis) factum sit, auctores explicant,

    Plin. 8, 6, 6, § 17:

    quid eo est argento factum?

    Plaut. Most. 3, 1, 106.—Hence,
    (β).
    Esp., si quid factum sit aliquo, if any thing should happen to one (i. q. si quid acciderit humanitus), euphemistically for if one should die:

    si quid eo factum esset, in quo spem essetis habituri?

    Cic. de Imp. Pomp. 20, 59; cf.:

    eum fecisse aiunt, sibi quod faciendum fuit,

    Plaut. Poen. 5, 1, 23. —
    c.
    Ut fit, as it usually happens, as is commonly the case:

    praesertim cum, ut fit, fortuito saepe aliquid concluse apteque dicerent,

    Cic. Or. 53, 177:

    queri, ut fit, incipiunt,

    id. Verr. 2, 2, 23, § 56:

    dum se uxor, ut fit, comparat,

    id. Mil. 10, 28:

    fecit statim, ut fit, fastidium copia,

    Liv. 3, 1, 7.—
    d.
    Fiat, an expression of assent, so be it! very good! fiat, geratur mos tibi, Plaut. Ps. 1, 5, 146; id. As. 1, 1, 27; id. Am. 2, 2, 138; id. Most. 4, 3, 44 al.—
    e.
    Dictum ac factum, no sooner said than done, without delay, at once; v. dictum under dico, A. d.—
    12.
    In certain phrases the ellipsis of facere is common, e. g. finem facere:

    Quae cum dixisset, Cotta finem,

    Cic. N. D. 3, 40, 94; id. Fin. 4, 1 init. —With nihil aliud quam, quid alium quam, nihil praeterquam, which often = an emphatic Engl. only (but not in Cic.):

    Tissaphernes nihil aliud quam bellum comparavit,

    Nep. Ages. 2:

    per biduum nihil aliud quam steterunt parati,

    Liv. 34, 46; Suet. Caes. 20; id. Aug. 83; Liv. 2, 63; 4, 3; 3, 26.—So with nihil amplius quam, nihil prius quam, nihil minus quam, Liv. 26, 20; 35, 11; Suet. Dom. 3.
    II.
    Neutr.
    A.
    With adverbs, to do, deal, or act in any manner:

    recta et vera loquere, sed neque vere neque recte adhuc Fecisti umquam,

    Plaut. Capt. 5, 2, 7;

    v. recte under rego: bene fecit Silius, qui transegerit,

    Cic. Att. 12, 24, 1:

    seu recte seu perperam,

    to do right or wrong, id. Quint. 8, 31:

    Dalmatis di male faciant,

    id. Fam. 5, 11 fin.:

    facis amice,

    in a friendly manner, id. Lael. 2, 9; cf.:

    per malitiam,

    maliciously, id. Rosc. Com. 7, 21:

    humaniter,

    id. Q. Fr. 2, 1, 1:

    imperite,

    id. Leg. 1, 1, 4:

    tutius,

    Quint. 5, 10, 68:

    voluit facere contra huic aegre,

    Ter. Eun. 4, 1, 10: bene facere, to profit, benefit (opp. male facere, to hurt, injure), Ter. Ad. 5, 8, 25; 5, 7, 19; Plaut. Most. 3, 2, 22; id. Capt. 5, 2, 23; v. also under benefacio and benefactum.—
    B.
    Facere cum or ab aliquo, to take part with one, to side with one; and opp. contra (or adversus) aliquem, to take part against one:

    si respondisset, idem sentire et secum facere Sullam,

    Cic. Sull. 13, 36; cf.:

    cum illo consulem facere,

    id. Att. 6, 8, 2; and:

    secum consules facere,

    id. Planc. 35, 86:

    auctoritatem sapientissimorum hominum facere nobiscum,

    id. Caecin. 36, 104; cf.:

    rem et sententiam interdicti mecum facere fatebatur,

    id. ib. 28, 79:

    cum veritas cum hoc faciat,

    is on his side, id. Quint. 30, 91:

    commune est, quod nihilo magis ab adversariis quam a nobis facit,

    id. Inv. 1, 48, 90:

    omnes damnatos, omnes ignominia affectos illac (a or cum Caesare) facere,

    id. Att. 7, 3, 5:

    quae res in civitate duae plurimum possunt, eae contra nos ambae faciunt in hoc tempore,

    id. Quint. 1, 1:

    neque minus eos cum quibus steterint quam adversus quos fecerint,

    Nep. Eum. 8, 2:

    cum aliquo non male facere,

    to be on good terms with, Ov. Am. 3, 762.—
    C.
    In late Lat. facere cum aliqua = vivere cum aliqua, to live in matrimony, to be married, Inscr. Orell. 4646. —
    D.
    Ad aliquid, alicui, or absol., to be good or of use for any thing; to be useful, of service:

    chamaeleon facit ad difficultatem urinae,

    Plin. 22, 18, 21, § 46; Scrib. Comp. 122:

    ad talem formam non facit iste locus,

    Ov. H. 16, 190; cf. id. ib. 6, 128; id. Am. 1, 2, 16 al.:

    radix coronopi coeliacis praeclare facit,

    Plin. 22, 19, 22, § 48; so with dat., Plin. Val. 2, 1; Prop. 3 (4), 1, 20:

    facit autem commode ea compositio, quam, etc.,

    Col. 7, 5, 7; 8, 17, 13:

    nec caelum, nec aquae faciunt, nec terra, nec aurae,

    do not benefit me, Ov. Tr. 3, 8, 23:

    mire facit in peroratione confessio,

    Quint. 11, 3, 173; 171; cf. with a subject-clause: plurimum facit, totas diligenter [p. 718] nosse causas, id. 6, 4, 8: ad aliquid or alicui signifies also to suit, fit:

    non faciet capiti dura corona meo,

    Prop. 3, 1, 19; cf. Ov. H. 16, 189.—
    E.
    Like the Gr. poiein or dran, and the Engl. to do, instead of another verb (also for esse and pati):

    factum cupio (sc. id esse),

    Plaut. Truc. 4, 4, 24:

    factum volo,

    id. Bacch. 3, 3, 91; id. Most. 3, 2, 104:

    an Scythes Anacharsis potuit pro nihilo pecuniam ducere, nostrates philosophi facere non potuerunt?

    Cic. Tusc. 5, 32, 90:

    nihil his in locis nisi saxa et montes cogitabam: idque ut facerem, orationibus inducebar tuis,

    id. Leg. 2, 1, 2; cf.:

    Demosthenem, si illa pronuntiare voluisset, ornate splendideque facere potuisse,

    id. Off. 1, 1 fin.; and:

    cur Cassandra furens futura prospiciat, Priamus sapiens hoc idem facere nequeat?

    id. Div. 1, 39, 85; so id. Ac. 2, 33, 107; id. Att. 1, 16, 13; Planc. ap. Cic. Fam. 10, 18, 2; Nep. Chabr. 3, 4; 4, 3 al.:

    vadem te ad mortem tyranno dabis pro amico, ut Pythagoreus ille Siculo fecit tyranno (here also with the case of the preceding verb),

    Cic. Fin. 2, 24 fin. (v. Madv. ad h. l. p. 278):

    jubeas (eum) miserum esse, libenter quatenus id facit (i. e. miser est),

    what he is doing, Hor. S. 1, 1, 64:

    in hominibus solum existunt: nam bestiae simile quiddam faciunt (i. q. patiuntur or habent),

    Cic. Tusc. 4, 14; so,

    ne facias quod Ummidius quidam (= ne idem experiaris, ne idem tibi eveniat),

    Hor. S. 1, 1, 94. —
    F.
    Facere omitted, especially in short sentences expressing a judgment upon conduct, etc.:

    at stulte, qui non modo non censuerit, etc.,

    Cic. Off. 3, 27, 101.—Hence,
    1.
    factus, a, um, P. a.
    A.
    As adjective ante-class. and very rare:

    factius nihilo facit, sc. id, i. e. nihilo magis effectum reddit,

    is no nearer bringing it about, Plaut. Trin. 2, 3, 6; cf. Lorenz ad loc.—Far more freq.,
    B.
    In the neutr. as subst.: factum, i ( gen. plur. factum, Enn. ap. Cic. Div. 1, 31, 66 Trag. 81), that which is done, a deed, act, exploit, achievement (syn.: res gestae, facinus).
    1.
    In gen.:

    depingere,

    Ter. Phorm. 1, 5, 38:

    facere factum,

    Plaut. Truc. 2, 7, 5; id. Mil. 3, 1, 139:

    dicta et facta,

    Ter. Eun. 5, 4, 19; id. Heaut. 4, 5, 12:

    opus facto est,

    id. Phorm. 4, 5, 4:

    ecquod hujus factum aut commissum non dicam audacius, sed, etc.,

    Cic. Sull. 26, 72: meum factum probari abs te triumpho gaudio, Caes. ap. Cic. Att. 9, 16, A. 1;

    14, 9, 2: quod umquam eorum in re publica forte factum exstitit?

    id. ib. 8, 14, 2:

    praeclarum atque divinum,

    id. Phil. 2, 44, 114:

    egregium,

    id. Fam. 10, 16, 2; id. Cael. 10, 23:

    factum per se improbabile,

    Quint. 7, 4, 7; 6, 1, 22:

    illustre,

    Nep. Arist. 2, 2; cf.:

    illustria et gloriosa,

    Cic. Fin. 1, 11, 37:

    forte,

    id. Att. 8, 14, 2:

    dira,

    Ov. M. 6, 533:

    nefanda,

    id. H. 14, 16 al.; but also with the adv.:

    recte ac turpiter factum,

    Caes. B. G. 7, 80, 5; cf.:

    multa huius (Timothei) sunt praeclare facta sed haec maxime illustria,

    Nep. Timoth. 1, 2;

    v. Zumpt, Gram. § 722, 2: dimidium facti, qui coepit, habet,

    Hor. Ep. 1, 2, 40:

    quo facto aut dicto adest opus,

    Plaut. Am. 1, 1, 15 et saep.:

    famam extendere factis,

    Verg. A. 10, 468: non hominum video. non ego facta boum, doings, i. e. works, Ov. H. 10, 60.—
    2.
    In partic., bonum factum, like the Gr. agathê tuchê, a good deed, i. e. well done, fortunate (ante-class. and post-Aug.):

    bonum factum'st, edicta ut servetis mea,

    Plaut. Poen. prol. 16; cf. id. ib. 44; cf.:

    hoc factum est optimum, ut, etc.,

    id. Ps. 1, 2, 52:

    majorum bona facta,

    Tac. A. 3, 40; cf. id. ib. 3, 65. —At the commencement of edicts, Suet. Caesar, 80; id. Vit. 14; Aur. Vict. Vir. Ill. 49, 17; Tert. Pudic. 1.—(But in the class. per. factum in this sense is a participle, and is construed with an adv.:

    bene facta,

    Sall. C. 8, 5; id. J. 85, 5; Cic. Tusc. 2, 26, 64:

    recte, male facta,

    id. Off. 2, 18, 62:

    male facto exigua laus proponitur,

    id. Leg. Agr. 2, 2, 5; id. Brut. 43, 322; Quint. 3, 7, 13; cf. Krebs, Antibarb. p. 460).—
    * 2.
    facteon, a word jestingly formed by Cicero, after the analogy of the Greek, for faciendum: quare, ut opinor, philosophêteon, id quod tu facis, et istos consulatus non flocci facteon, Cic. Att. 1, 16, 13 Orell. N. cr. (for facteon, Ernesti has eateon).

    Lewis & Short latin dictionary > facio

  • 16 falcatus

    falcātus, a, um, adj. [id.], armed with scythes.
    I.
    Lit.:

    currus, quadrigae, etc.,

    Liv. 37, 41, 5; Curt. 4, 9, 4; Auct. B. Alex. 75; Val. Fl. 6, 105; 387.—
    II.
    Transf., sickle-shaped, hooked, curved, falcated:

    en sis,

    a falchion, Ov. M. 1, 717; 4, 727:

    cauda,

    id. ib. 3, 681; Plin. 10, 21, 24, § 47:

    sinus arcus,

    Ov. M. 11, 229.

    Lewis & Short latin dictionary > falcatus

  • 17 falx

    falx, falcis, f. [perh. akin to flecto], a sickle, reaping-hook, a pruning-hook, scythe.
    I.
    Prop., Cato, R. R. 10, 3; 11, 4; Varr. R. R. 1, 22, 5; Cic. Tusc. 5, 23, 65; id. Mil. 33, 91; Verg. G. 1, 348: Ov. F. 4, 914; Hor. C. 1, 31, 9 et saep.—
    II.
    Transf., a military implement shaped like a sickle, used in sieges to pull down walls or the enemies stationed on the walls; a hook:

    falces praeacutae insertae affixaeque longuriis: non absimili formā muralium falcium,

    Caes. B. G. 3, 14, 5; 5, 42 fin.; 7, 22; Sisenn. ap. Non. 556, 22; Curt. 4, 3, 8; Tac. H. 3, 27; Stat. Ach. 2, 419.—Of the scythes with which chariots were armed, Curt. 4, 15, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > falx

  • 18 gelida

    gĕlĭdus, a, um (archaic gen. fem. sing. gelidaï

    aquaï,

    Lucr. 3, 693), adj. [gelu], icy cold, very cold, icy, frosty (a higher degree than frigidus; cf. also: algidus, rigidus, glacialis).
    I.
    Lit.:

    (Fibrenus) statim praecipitat in Lirem... eumque multo gelidiorem facit,

    Cic. Leg. 2, 3, 6:

    caelum est hieme frigidum et gelidum,

    cold and frosty, Plin. Ep. 5, 6, 4:

    aqua,

    Lucr. 3, 693:

    aquam gelidam bibere,

    Cic. Cat. 1, 13, 31; cf.:

    gelidissimae aquae,

    Plin. 31, 2, 6, § 10:

    fontium gelidae perennitates,

    Cic. N. D. 2, 39, 98:

    fluvii,

    Lucr. 6, 1172:

    nives,

    id. 6, 107:

    pruina,

    id. 2, 431; 515; Verg. G. 2, 263:

    loca gelida propinquitate Tauri montis,

    Liv. 38, 27, 9:

    nemus,

    Hor. C. 1, 1, 30:

    valles,

    Verg. G. 2, 488:

    rupes,

    id. A. 8, 343:

    Haemus,

    Hor. C. 1, 12, 6:

    Algidus,

    id. ib. 1, 21, 6: Scythes, id. ib. 4, 5, 25:

    saxum,

    Lucr. 3, 892:

    umbrae frigoris,

    id. 5, 641:

    nox,

    Verg. G. 1, 287; Hor. Ep. 2, 2, 169:

    aether,

    Verg. A. 8, 28:

    December,

    Ov. Tr. 1, 11, 3:

    foci,

    i. e. never kindled, id. F. 3, 28:

    tyrannus (i. e. Boreas),

    id. M. 6, 711.—
    B.
    Subst.: gĕlĭda, ae, f. (sc. aqua), water cold as ice (like frigida; cf.

    calida or calda, warm water): foribusque repulsum Perfundit gelida,

    Hor. S. 2, 7, 91: calidae gelidaeque minister; Juv. 5, 63.—
    II.
    In partic., icy cold, cold, stiff with death, old age, or fright ( poet., like frigidus):

    (Niobe) corporibus gelidis incumbit,

    Ov. M. 6, 277:

    artus,

    id. ib. 4, 247;

    6, 249: vultus,

    id. ib. 4, 141:

    gelidus tardante senecta Sanguis hebet,

    Verg. A. 5, 395:

    et gelidum subito frigore pectus erat,

    Ov. F. 1, 98; so,

    pavidus gelidusque,

    id. M. 3, 688; cf. id. ib. 10, 423.—Hence also transf., of death, fright, etc.:

    gelidi vestigia leti,

    Lucr. 3, 530:

    mors,

    Hor. C. 2, 8, 11; Ov. M. 15, 153:

    metus,

    id. H. 11, 82; cf.

    formido,

    id. M. 2, 200:

    horror,

    id. H. 16, 67:

    terror,

    id. M. 3, 100:

    tremor,

    Verg. A. 2, 120:

    pallor,

    Ov. Tr. 1, 4, 11.— Adv.: gĕlĭde (like frigide, I.), coldly, faintly, indolently, psuchrôs:

    quod res omnes timide gelideque ministrat,

    Hor. A. P. 171.

    Lewis & Short latin dictionary > gelida

  • 19 gelidus

    gĕlĭdus, a, um (archaic gen. fem. sing. gelidaï

    aquaï,

    Lucr. 3, 693), adj. [gelu], icy cold, very cold, icy, frosty (a higher degree than frigidus; cf. also: algidus, rigidus, glacialis).
    I.
    Lit.:

    (Fibrenus) statim praecipitat in Lirem... eumque multo gelidiorem facit,

    Cic. Leg. 2, 3, 6:

    caelum est hieme frigidum et gelidum,

    cold and frosty, Plin. Ep. 5, 6, 4:

    aqua,

    Lucr. 3, 693:

    aquam gelidam bibere,

    Cic. Cat. 1, 13, 31; cf.:

    gelidissimae aquae,

    Plin. 31, 2, 6, § 10:

    fontium gelidae perennitates,

    Cic. N. D. 2, 39, 98:

    fluvii,

    Lucr. 6, 1172:

    nives,

    id. 6, 107:

    pruina,

    id. 2, 431; 515; Verg. G. 2, 263:

    loca gelida propinquitate Tauri montis,

    Liv. 38, 27, 9:

    nemus,

    Hor. C. 1, 1, 30:

    valles,

    Verg. G. 2, 488:

    rupes,

    id. A. 8, 343:

    Haemus,

    Hor. C. 1, 12, 6:

    Algidus,

    id. ib. 1, 21, 6: Scythes, id. ib. 4, 5, 25:

    saxum,

    Lucr. 3, 892:

    umbrae frigoris,

    id. 5, 641:

    nox,

    Verg. G. 1, 287; Hor. Ep. 2, 2, 169:

    aether,

    Verg. A. 8, 28:

    December,

    Ov. Tr. 1, 11, 3:

    foci,

    i. e. never kindled, id. F. 3, 28:

    tyrannus (i. e. Boreas),

    id. M. 6, 711.—
    B.
    Subst.: gĕlĭda, ae, f. (sc. aqua), water cold as ice (like frigida; cf.

    calida or calda, warm water): foribusque repulsum Perfundit gelida,

    Hor. S. 2, 7, 91: calidae gelidaeque minister; Juv. 5, 63.—
    II.
    In partic., icy cold, cold, stiff with death, old age, or fright ( poet., like frigidus):

    (Niobe) corporibus gelidis incumbit,

    Ov. M. 6, 277:

    artus,

    id. ib. 4, 247;

    6, 249: vultus,

    id. ib. 4, 141:

    gelidus tardante senecta Sanguis hebet,

    Verg. A. 5, 395:

    et gelidum subito frigore pectus erat,

    Ov. F. 1, 98; so,

    pavidus gelidusque,

    id. M. 3, 688; cf. id. ib. 10, 423.—Hence also transf., of death, fright, etc.:

    gelidi vestigia leti,

    Lucr. 3, 530:

    mors,

    Hor. C. 2, 8, 11; Ov. M. 15, 153:

    metus,

    id. H. 11, 82; cf.

    formido,

    id. M. 2, 200:

    horror,

    id. H. 16, 67:

    terror,

    id. M. 3, 100:

    tremor,

    Verg. A. 2, 120:

    pallor,

    Ov. Tr. 1, 4, 11.— Adv.: gĕlĭde (like frigide, I.), coldly, faintly, indolently, psuchrôs:

    quod res omnes timide gelideque ministrat,

    Hor. A. P. 171.

    Lewis & Short latin dictionary > gelidus

  • 20 profugus

    prŏfŭgus, a, um, adj. [profugio], that flees or has fled, fugitive (not in Cic. or Cæs.; cf. fugitivus).
    I.
    In gen.:

    profugus domo,

    Liv. 1, 1:

    ex urbe,

    Tac. H. 4, 49:

    ex Peloponneso,

    Liv. 1, 8:

    e proelio,

    Tac. H. 2, 46:

    a proelio,

    Flor. 4, 2:

    ad rebelles,

    Tac. A. 1, 57.—Of animals:

    boves profugae,

    Prop. 5, 1, 4:

    juvenci,

    Val. Fl. 3, 57:

    taurus profugus altaribus,

    Tac. H. 3, 56; cf.

    currus,

    Ov. M. 15, 506.—With gen.:

    Tiridates regni profugus,

    Tac. A. 15, 1:

    bis vinculorum (Hannibalis) profugus,

    escaped from, Plin. 7, 28, 29, § 104.—
    B.
    Transf., fleeing hither and thither, vagabond, roving, wandering, unsettled ( poet.):

    profugi Scythae,

    Hor. C. 1, 35, 9:

    Scythes,

    id. 4, 14, 42; Vulg. Gen. 4, 12.—
    II.
    In partic., that flees from his native country, fugitive, banished, exiled:

    Hannibal patriā profugus,

    Liv. 34, 60:

    Trojani, qui profugi incertis sedibus vagabantur,

    Sall. C. 6, 1:

    fato profugus,

    Verg. A. 1, 2:

    classis,

    Ov. M. 13, 627.—
    B.
    Subst.: prŏ-fŭgus, i, and prŏfŭga, ae, m.
    1.
    A fugitive, banished person, exile ( poet.):

    profugus patriam deseras,

    Plaut. Trin. 3, 2, 75:

    profugo affer opem,

    Ov. P. 2, 9, 6; 3, 6, 40:

    servi alieni profugae,

    App. M. 6, p. 175, 7; cf. Prisc. p. 622 P.—
    2.
    An apostate:

    reus suae religionis aut profugus,

    Min. Fel. 35, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > profugus

См. также в других словарях:

  • SCYTHES — Dès le XVIIIe siècle, les Russes se passionnèrent pour les Scythes, et beaucoup d’entre eux voulurent y voir leurs ancêtres. Il apparaît plus plausible, à la lumière des dernières découvertes archéologiques, d’attribuer aux Scythes un rôle… …   Encyclopédie Universelle

  • Scythes — (Gr. polytonic|Σκύθης) was tyrant or ruler of Zancle in Sicily,Citation | last = Smith | first = William | author link = William Smith (lexicographer) | contribution = Scythes (1) | editor last = Smith | editor first = William | title =… …   Wikipedia

  • Scythes — Tailles comparées de la Scythie et du territoire des Parthes en 100 avant JC. Les Scythes (/sit/, en grec ancien Σκὐθαι, Skúthai) sont un ensemble de peuples nomades, d origine indo européenne, ayant vécu entre le VIIe siècle et le …   Wikipédia en Français

  • Scythès — Dans la mythologie grecque, Scythès est le fils cadet d Héraclès et d Échidna, un monstre hybride (mi femme mi serpent), frère d Agathyrsos et de Gélonos. Il est le héros éponyme des Scythes (sous ce terme, on désigne tous les peuples vivant à l… …   Wikipédia en Français

  • scythes — saɪð n. agricultural tool comprised of a long curved blade attached to a long handle (used for cutting and harvesting) v. cut or harvest with a scythe …   English contemporary dictionary

  • Identité des Scythes — Scythes Tailles comparées de la Scythie et du territoire des Parthes en 100 avant JC. Les Scythes (en grec ancien Σκὐθαι, Skúthai) sont un ensemble de peuples nomades, d origine indo européenne, ayant vécu entre le …   Wikipédia en Français

  • L'identité des scythes — Scythes Tailles comparées de la Scythie et du territoire des Parthes en 100 avant JC. Les Scythes (en grec ancien Σκὐθαι, Skúthai) sont un ensemble de peuples nomades, d origine indo européenne, ayant vécu entre le …   Wikipédia en Français

  • Indo-scythes — Les Indo Scythes sont une branche des Saces (Scythes) indo européens qui ont migré de la Sibérie du sud en Bactriane, en Sogdiane, au Cachemire et finalement jusqu’en Arachosie puis en Inde du milieu du IIe siècle av. J. C. au… …   Wikipédia en Français

  • Indo-Scythes — 28° 29′ N 74° 29′ E / 28.49, 74.48 Les Indo Scythes sont une branche des …   Wikipédia en Français

  • Langues scythes — Cet article concerne les langues scythes. Pour le peuple scythe, voir Scythes. Les langues scythes sont des langues appartenant au groupe des langues indo iraniennes auxquelles appartient aussi le sogdien. Notes et références Code de langue… …   Wikipédia en Français

  • SCYTHAS vel SCYTHES — SCYTHAS, vel SCYTHES Herculis fil. a quo Scythiam dictam putant; licet nonnulli Scythas dictos volunt ἀπὸ τȏυ σκύζεςθαι, sunt enim iracundiores. Cael. Rhodig. l. 18. c. 24. Plin. vero l. 7. c. 56. Arcum et sagittas Scythen, Iovis filium invenisse …   Hofmann J. Lexicon universale

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»