Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

restibilis

  • 1 restibilis

    restĭbĭlis, e [re + stabilis] [st2]1 [-] Cato. qui est cultivé tous les ans. [st2]2 [-] Plin. qui se reproduit, qui se renouvelle, nouveau, répété.    - platanus restibilis facta, Plin.: platane qui a repoussé.    - restĭbĭle, is, n.: Col. champ cultivé et produisant chaque année.
    * * *
    restĭbĭlis, e [re + stabilis] [st2]1 [-] Cato. qui est cultivé tous les ans. [st2]2 [-] Plin. qui se reproduit, qui se renouvelle, nouveau, répété.    - platanus restibilis facta, Plin.: platane qui a repoussé.    - restĭbĭle, is, n.: Col. champ cultivé et produisant chaque année.
    * * *
        Restibilis ager. Columel. Un retouble, Une terre qu'on seme touts les ans.
    \
        Arbor restibilis. Plin. Qui revient en vigueur, et reverdist apres qu'on pensoit qu'elle fust morte.
    \
        Aruum restibile. Plin. Qui porte touts les ans.
    \
        Foecunditas restibilis. Plin. Quand la femme ou les bestes portent touts les ans.
    \
        Seges restibilis. Plin. Fruict de terre qui revient de la semence de l'annee passee sans semer de nouveau.
    \
        Vinetum restibile. Colum. Qu'on houe touts les ans.

    Dictionarium latinogallicum > restibilis

  • 2 restibilis

    restibilis, e (v. re u. stabilis, also eig. was wieder zum Stehen gebracht ist; nach anderen v. resto, eig. bleibend, fortdauernd), I) was wiederhergestellt wird, platanus restibilis facta, die sich wieder erholt hat, wieder fruchttragend, Plin. 16, 133. – II) was seiner Fortdauer wegen jährlich wiederhergestellt od. erneuert wird, ager, der jährlich besät wird, nicht brach liegt, Varro: so auch terra, Varro, u. locus, Cato: dass. subst., restibile, is, n., Colum. – seges, die noch im folgenden Jahre trägt, Varro: vinetum od. vinea, der jährlich gegraben wird, Colum.: übtr., fecunditas (mulierum), wieder neu, frisch, Plin. 28, 248.

    lateinisch-deutsches > restibilis

  • 3 restibilis

    restibilis, e (v. re u. stabilis, also eig. was wieder zum Stehen gebracht ist; nach anderen v. resto, eig. bleibend, fortdauernd), I) was wiederhergestellt wird, platanus restibilis facta, die sich wieder erholt hat, wieder fruchttragend, Plin. 16, 133. – II) was seiner Fortdauer wegen jährlich wiederhergestellt od. erneuert wird, ager, der jährlich besät wird, nicht brach liegt, Varro: so auch terra, Varro, u. locus, Cato: dass. subst., restibile, is, n., Colum. – seges, die noch im folgenden Jahre trägt, Varro: vinetum od. vinea, der jährlich gegraben wird, Colum.: übtr., fecunditas (mulierum), wieder neu, frisch, Plin. 28, 248.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > restibilis

  • 4 restibilis

    rē-stĭbĭlis, e, adj. [stabilis; hence, that is made to stand again].
    1.
    Lit., in econom. lang.. that is restored or renewed: ager, that is sown or tilled every year (opp. novalis, which lies fallow), Varr. L. L. 5, § 39 Müll.; id. R. R. 1, 44, 2 and 3; so,

    locus,

    Cato, R. R. 35, 2:

    vinetum,

    Col. 3, 18, 1; 11, 4:

    segetes,

    Varr. R. R. 1, 9, 6; Plin. 18, 17, 45, § 162:

    platanus restibilis facta,

    flourishing again, id. 16, 32, 57, § 133. — Subst.. restĭbĭle, is, n., fallow land, Col. 2, 10, 6.—
    2.
    Transf.:

    fecunditas (mulierum),

    new, fresh, Plin. 28, 19, 77, § 249.

    Lewis & Short latin dictionary > restibilis

  • 5 restibilis

    e [re + stabilis ]
    восстанавливаемый, т. е. вновь приносящий плоды ( platănus PM); ежегодно засеваемый ( ager Vr)

    Латинско-русский словарь > restibilis

  • 6 ager

    ăgĕr, agri, m.    - [gr]gr. ἀγρός.    - formes arch.: gén. sing. agrei -- nom. plur. agrei -- abl. plur. agreis. [st1]1 [-] champ, terre (cultivable).    - agrum colere, Cic.: cultiver une terre.    - ager fructuosus, Cic.: terrain productif.    - ager crassus, Cato.: sol gras.    - ceterae vites, miscellae maxime, in quemvis agrum conveniunt, Cato: les autres vignes, surtout les espèces bâtardes, prospèrent sur n'importe quel terrain.    - agri cultura (agricultura): agriculture.    - venire eos ipsos agros in quibus ille etiam nunc bellum gerat atque versetur, Cic. Agr. 1: vendre le sol sur lequel il fait encore la guerre, le sol qu'il n'a pas encore conquis. [st1]2 [-] domaine, propriété foncière.    - ager publicus: domaine public (territoire conquis et que l'Etat se réservait).    - ager privatus ex jure Quiritium: propriété régie par le droit romain. [st1]3 [-] campagne.    - au plur. agri, orum ([] urbs): la campagne.    - annus pestilens erat Urbi agrisque, Liv. 3: il y avait une épidémie à Rome et à la campagne. [st1]4 [-] vallée.    - ignotos montes agrosque salutat, Ov. M. 3: il salue ces montagnes et ces vallées qu'il ne connaissait pas. [st1]5 [-] territoire, contrée, canton, pays.    - ager Tusculanus, Cic.: le territoire de Tusculum.    - ager Campanus, Cic.: le territoire Campanien. [st1]6 [-] profondeur, longueur (t. d'arpentage).    - in agrum (in agro): en profondeur, en longueur [--] in frontem (in fronte): en largeur.    - mille pedes in fronte, trecentos cippus in agrum hic dabat, Hor. S. 1: un cippe indiquait que ce terrain avait mille pieds de largeur et trois cents de longueur.
    * * *
    ăgĕr, agri, m.    - [gr]gr. ἀγρός.    - formes arch.: gén. sing. agrei -- nom. plur. agrei -- abl. plur. agreis. [st1]1 [-] champ, terre (cultivable).    - agrum colere, Cic.: cultiver une terre.    - ager fructuosus, Cic.: terrain productif.    - ager crassus, Cato.: sol gras.    - ceterae vites, miscellae maxime, in quemvis agrum conveniunt, Cato: les autres vignes, surtout les espèces bâtardes, prospèrent sur n'importe quel terrain.    - agri cultura (agricultura): agriculture.    - venire eos ipsos agros in quibus ille etiam nunc bellum gerat atque versetur, Cic. Agr. 1: vendre le sol sur lequel il fait encore la guerre, le sol qu'il n'a pas encore conquis. [st1]2 [-] domaine, propriété foncière.    - ager publicus: domaine public (territoire conquis et que l'Etat se réservait).    - ager privatus ex jure Quiritium: propriété régie par le droit romain. [st1]3 [-] campagne.    - au plur. agri, orum ([] urbs): la campagne.    - annus pestilens erat Urbi agrisque, Liv. 3: il y avait une épidémie à Rome et à la campagne. [st1]4 [-] vallée.    - ignotos montes agrosque salutat, Ov. M. 3: il salue ces montagnes et ces vallées qu'il ne connaissait pas. [st1]5 [-] territoire, contrée, canton, pays.    - ager Tusculanus, Cic.: le territoire de Tusculum.    - ager Campanus, Cic.: le territoire Campanien. [st1]6 [-] profondeur, longueur (t. d'arpentage).    - in agrum (in agro): en profondeur, en longueur [--] in frontem (in fronte): en largeur.    - mille pedes in fronte, trecentos cippus in agrum hic dabat, Hor. S. 1: un cippe indiquait que ce terrain avait mille pieds de largeur et trois cents de longueur.
    * * *
        Ager, agri, m. g. Cic. Un champ, Une terre.
    \
        Ager. Sallust. Le terroir, ou territoire d'une ville.
    \
        Modus agri. Colum. Certaine quantité, ou mesure, ou nombre de terre.
    \
        Molitio agrorum. Colum. Labourage de terre.
    \
        Professor agrorum. Colum. Qui faict profession d'agriculture.
    \
        Sationes agrorum facere. Colum. Semer.
    \
        Vastitas agrorum. Colum. Degast de terres.
    \
        Vncia agri. Varro. La douzieme partie de demi arpent.
    \
        Almus ager. Virgil. Qui nous nourrit.
    \
        Amoenus. Horat. Recreatif, Plaisant.
    \
        Angustus. Columel. Estroict.
    \
        Apertus. Columel. Descouvert, Qui n'est point ombragé d'arbres.
    \
        Benignus. Ouid. Fertile.
    \
        Calculosus. Colum. Pierreux, Plein de gravois.
    \
        Caldus. Cato. Chauld.
    \
        Campestris. Varro. Plein, qui n'a ne montaigne ne vallee.
    \
        Carbunculosus. Colum. Terre bruslante, Ardilleuse.
    \
        Collinus. Varro. De tertre, Un peu montaigneux.
    \
        Confragosus. Varro. Rabbouteux, Mal uni, Desrompu.
    \
        Conterminus. Plin. Voisin et touchant à noz terres.
    \
        Crassus. Cato. Gras.
    \
        Cretosus. Colum. Plein de croye.
    \
        Dotales agri. Ouid. Baillez en douaire.
    \
        Effoeti agri. Usez et lassez de porter.
    \
        Exilis ager. Colu. Maigre.
    \
        Exossatus. Persius. Espierré, dont on a curé et oster les pierres.
    \
        Ferax. Colum. Qui est de grand rapport.
    \
        Flauentes agri. Claud. Chargez et couvers de froument meur et prest à cueillir.
    \
        Frugifer. Lucan. Fertile.
    \
        Frumentarius. Colum. Gras, et propre à porter froument.
    \
        Graminosus. Columel. Herbu.
    \
        Grauidus. Virg. Plein et rempli de fruicts.
    \
        Hispidi agri. Horat. Espineux, Pleins d'espines.
    \
        Honestior ager. Varro. Plus beau. \ Huber. Colum. Fertile.
    \
        Ieiunus. Colum. Maigre.
    \
        Immunis. Cic. Franc, Exempt.
    \
        Incultus. Ouid. Qui n'est point labouré, Mal entretenu et cultivé, Qui est en friche et rié.
    \
        Informis. Horat. Laid, et mal en ordre.
    \
        Ingeniosus ager ad segetes, Ouid. Naif ou naturel à porter bleds.
    \
        Insalubris. Plin. Mal sain.
    \
        Iucundus. Cic. Fertile, Qui resjouit le laboureur.
    \
        Iuncosus. Plin. Plein de joncs. \ Laetus. Columel. Gras.
    \
        Lapidosus. Ouid. Pierreux.
    \
        Lati agri. Virgil. Larges, et de grande estendue.
    \
        Laxus ager. Colum. De grande estendue.
    \
        Liber. Cic. Franc, Exempt. \ Limosus. Colum. Limonneux.
    \
        Litigiosus. Ouidius. Pour lequel on plaide, Litigieux, Qui est en proces. \ Lutosus. Colum. Boueux, Fangeux.
    \
        Macer. Cato. Maigre.
    \
        Madidi agri. Ouid. Moites, Humides.
    \
        Malignus. Plin. Qui n'est point de bon rapport.
    \
        Mediterraneus. Sueton. Qui n'est point prochain de la mer.
    \
        Neglectus. Ouid. Delaissé, et mis à nonchaloir, Qui est en friche ou rié.
    \
        Operosus ager. Ouid. Penible, et difficile à labourer.
    \
        Opimi agri. Cic. Gras et fertiles.
    \
        Orthogonius. Colum. Duquel les coins sont droicts.
    \
        Patrii agri. Ouid. Paternels, ou De mon pais.
    \
        Patuli agri. Sil. Ital. Ouvers.
    \
        Perbonus ager. Cic. Fort bon.
    \
        Pestilens. Colum. Subject à la peste.
    \
        Pinguis. Colum. Gras. \ Planus. Colum. Uni.
    \
        Poenitendus ager Colono. Colu. Duquel le laboureur ne doibt tenir conte, et le doibt laisser là.
    \
        Putris. Columel. Qu'on peult facilement esmier comme pouldre.
    \
        Quaestuosus. De grand gaing et prouffit.
    \
        Restibilis, Colum. Qui porte tous les ans.
    \
        Riguus ager. Colum. Arrousé d'eaues qui sourdent sur le lieu.
    \
        Rudis. Colum. Qui ne porta jamais.
    \
        Salubrior. Varr. Plus sain.
    \
        Secretus. Ouid. Retiré, Caché, Secret.
    \
        Semimadidus nimbis. Colum. A demi moite.
    \
        Suburbanus. Cic. Qui est és faulx bourgs, ou aupres de la ville.
    \
        Sumptuosus. Plin. De grande despense.
    \
        Surcularius. Varro. Qui de soymesme produict abondance de petis jectons d'arbres.
    \
        Vacuus et apertus ager. Colum. Qui n'est point ombragé d'arbres.
    \
        Viduus pecudibus. Colum. Où les bestes ne vont point paistre.
    \
        Vliginosus ager. Colum. Tousjours moitte et humide.
    \
        Vtilior frumentis. Colu. Meilleur à porter ou produire froument.
    \
        Arare agros. Cic. Labourer à la charue.
    \
        Aret ager. Colum. La terre est fort seiche.
    \
        Assignare agros. Horat. Distribuer et assigner aux uns et aux autres.
    \
        Concidere agrum fossione. Pli. Y faire des tranchees et fossez pour escouler l'eau.
    \
        Contemptus ager. Ouid. Duquel on ne tient compte.
    \
        Cultus ager. Horat. Bien labouré et entretenu.
    \
        Desertus ager. Ouid. Delaisse, et abandonné.
    \
        Desolare agros. Colum. Delaisser, et abandonner.
    \
        Discretus ager. Stat. Separé, Borné.
    \
        Exercere agrum. Colum. Le labourer, Cultiver.
    \
        Extricare agrum. Columel. Le curer et netoyer des racines et buissons, Deffricher, Essarter.
    \
        Induruit ager. Colum. Est endurci.
    \
        Infamare agrum. Colum. Diffamer.
    \
        Infestatur ager quibusdam seminibus. Colum. Est travaillé et gasté.
    \
        Iteratur ager. Columel. Est labouré de rechef, on luy baile sa seconde facon.
    \
        Metari agros. Virg. Preparer, Apprester.
    \
        Mouere. Virg. Remuer, et labourer la terre.
    \
        Nouare agrum. Cic. Renouveler.
    \
        Obserere. Colum. Semer, planter.
    \
        Occare. Colum. Herser pour rompre les mottes.
    \
        Parare agros. Colum. Achepter.
    \
        Peruri. Colum. Estre bruslé. \ Prolatare. Tacit. Dilater.
    \
        Proscindere. Colum. Labourer pour la premiere fois.
    \
        Requietus ager. Ouid. Reposé.
    \
        Resoluere agrum. Colum. Labourer et cultiver.
    \
        Stercorare. Varro. Fumer, engraisser de fien.
    \
        Subigere. Colum. Labourer.
    \
        Sulcare agros. Tibul. Labourer par rayons.
    \
        Tertiare agrum. Columel. Le labourer pour la troisieme fois, Luy bailler sa troisieme facon.
    \
        Vertere. Colum. Labourer.

    Dictionarium latinogallicum > ager

  • 7 novale

    nŏvālis, e, adj. [novus], in agriculture, that is ploughed anew or for the first time:

    ager restibilis, qui restituitur ac reseritur quotquot annis: contra qui intermittitur, a novando novalis,

    Varr. L. L. 5, § 39 Müll.; cf. id. ib. 6, § 59; Paul. ex Fest. p. 174 Müll. —Hence,
    II.
    Subst.: nŏvālis, is, f. (sc. terra), and nŏvāle, is, n. (sc. solum).
    1.
    Fallow land:

    alternis idem tonsas cessare novales,

    Verg. G. 1, 71:

    quae numquam vacuo solita est cessare novali... se nescit humus,

    Ov. P. 1, 4, 13; Pall. 1, 6; 2, 10:

    novale est, quod alternis annis seritur,

    Plin. 18, 19, 49, § 176; Col. 2, 2, 14: pabula fesso praebere novali, id. poët. 10, 84.—
    2.
    A field that has been ploughed for the first time:

    talis fere est in novalibus, caesā vetere silvā,

    Plin. 17, 5, 3, § 39; Dig. 47, 21, 3:

    novalis (dicitur), ubi fuit satum antequam secunda aratione renovetur,

    Varr. R. R. 1, 29, 1.—Hence,
    B.
    Transf.
    1.
    Unploughed land, meadow-land: ille subacto et puro solo gaudet, hic novali graminosoque gaudet, [p. 1219] Col. 6, praef. 1.—
    2.
    A cultivated field ( poet.):

    impius haec tam culta novalia miles habebit?

    Verg. E. 1, 71:

    dira novalia Cadmi,

    Stat. Th. 3, 644.—
    3.
    The standing crops:

    nec prius inde domum quam tota novalia saevos In ventres abeant (boum),

    Juv. 14, 148.

    Lewis & Short latin dictionary > novale

  • 8 novalis

    nŏvālis, e, adj. [novus], in agriculture, that is ploughed anew or for the first time:

    ager restibilis, qui restituitur ac reseritur quotquot annis: contra qui intermittitur, a novando novalis,

    Varr. L. L. 5, § 39 Müll.; cf. id. ib. 6, § 59; Paul. ex Fest. p. 174 Müll. —Hence,
    II.
    Subst.: nŏvālis, is, f. (sc. terra), and nŏvāle, is, n. (sc. solum).
    1.
    Fallow land:

    alternis idem tonsas cessare novales,

    Verg. G. 1, 71:

    quae numquam vacuo solita est cessare novali... se nescit humus,

    Ov. P. 1, 4, 13; Pall. 1, 6; 2, 10:

    novale est, quod alternis annis seritur,

    Plin. 18, 19, 49, § 176; Col. 2, 2, 14: pabula fesso praebere novali, id. poët. 10, 84.—
    2.
    A field that has been ploughed for the first time:

    talis fere est in novalibus, caesā vetere silvā,

    Plin. 17, 5, 3, § 39; Dig. 47, 21, 3:

    novalis (dicitur), ubi fuit satum antequam secunda aratione renovetur,

    Varr. R. R. 1, 29, 1.—Hence,
    B.
    Transf.
    1.
    Unploughed land, meadow-land: ille subacto et puro solo gaudet, hic novali graminosoque gaudet, [p. 1219] Col. 6, praef. 1.—
    2.
    A cultivated field ( poet.):

    impius haec tam culta novalia miles habebit?

    Verg. E. 1, 71:

    dira novalia Cadmi,

    Stat. Th. 3, 644.—
    3.
    The standing crops:

    nec prius inde domum quam tota novalia saevos In ventres abeant (boum),

    Juv. 14, 148.

    Lewis & Short latin dictionary > novalis

  • 9 restibile

    rē-stĭbĭlis, e, adj. [stabilis; hence, that is made to stand again].
    1.
    Lit., in econom. lang.. that is restored or renewed: ager, that is sown or tilled every year (opp. novalis, which lies fallow), Varr. L. L. 5, § 39 Müll.; id. R. R. 1, 44, 2 and 3; so,

    locus,

    Cato, R. R. 35, 2:

    vinetum,

    Col. 3, 18, 1; 11, 4:

    segetes,

    Varr. R. R. 1, 9, 6; Plin. 18, 17, 45, § 162:

    platanus restibilis facta,

    flourishing again, id. 16, 32, 57, § 133. — Subst.. restĭbĭle, is, n., fallow land, Col. 2, 10, 6.—
    2.
    Transf.:

    fecunditas (mulierum),

    new, fresh, Plin. 28, 19, 77, § 249.

    Lewis & Short latin dictionary > restibile

  • 10 restibilio

    rēstĭbĭlĭo, īre, v. a. [restibilis], to reestablish, restore: Teucrum regi sapsa res restibiliet, Pac. ap. Fest. p. 325 Müll. (Trag. Rel. p. 99 Rib.).

    Lewis & Short latin dictionary > restibilio

  • 11 rudis

    1.
    rŭdis, e, adj. [cf. crudus], unwrought, untilled, unformed, unused, rough, raw, wild (cf. crudus): omnis fere materia non deformata, rudis appellatur, sicut vestimentum rude, non perpolitum: sic aes infectum rudusculum, Cincius ap. Fest. p. 265 Müll. (class.; esp. freq. in the trop. signif.).
    I.
    Lit.:

    terra (opp. restibilis),

    Varr. R. R. 1, 44, 2; so,

    terra,

    id. ib. 1, 27, 2:

    ager,

    Col. 3, 11, 1:

    campus,

    Verg. G. 2, 211:

    humus,

    Ov. M. 5, 646:

    rudis atque infecta materies,

    Petr. 114, 13; cf.:

    rudis indigestaque moles (Chaos),

    Ov. M. 1, 7:

    marmor,

    Quint. 2, 19, 3:

    saxum,

    id. 9, 4, 27; cf.:

    signa (de marmore coepto),

    Ov. M. 1, 406:

    aes (opp. signatum),

    Plin. 33, 3, 13:

    hasta,

    rudely finished, ill-made, Verg. A. 9, 743; cf.:

    novacula (with retusa),

    Petr. 94, 14:

    circumjectus parietum,

    Plin. 11, 51, 112, § 270:

    caementum,

    Tac. Or. 20 (with informes tegulae):

    lana,

    Ov. M. 6, 19:

    textum,

    rough, coarse, id. ib. 8, 640; so,

    vestis,

    id. F. 4, 659:

    herba,

    wild, Mart. 2, 90, 8: cf.

    uva,

    unripe, green, hard, id. 13, 68.— Neutr. plur. as subst.: detrahit doctrina aliquid, ut lima rudibus et cotes hebetibus, Quint. 2, 12, 8. —
    B.
    Poet., transf., young, new (cf. integer):

    illa (carina, sc. Argo) rudem cursu prima imbuit Amphitriten,

    untried, not yet sailed on, Cat. 64, 11;

    hence, also, Argo,

    Luc. 3, 193:

    agna,

    Mart. 9, 71, 6:

    filia,

    id. 7, 95, 8:

    dextram cruore regio imbuit,

    Sen. Troad. 217:

    pannas,

    new, Vulg. Matt. 9, 16. —
    II.
    Trop., rude, unpolished, uncultivated, unskilled, awkward, clumsy, ignorant; hence (like ignarus), with gen., unacquainted with, inexperienced in, etc. (cf. imperitus).
    (α).
    Absol.:

    consilium,

    Plaut. Poen. 1, 1, 61; cf.:

    forma ingenii impolita et plane rudis,

    Cic. Brut. 85, 294:

    incohata ac rudia,

    id. de Or. 1, 2, 5:

    quae rudia atque imperfecta adhuc erant,

    Quint. 3, 1, 7:

    rudia et incomposita,

    id. 9, 4, 17:

    vox surda, rudis, immanis, dura, etc.,

    id. 11, 3, 32:

    modulatio,

    id. 1, 10, 16; cf.:

    modus (tibicinis),

    Ov. A. A. 1, 111:

    rude et Graecis intactum carmen,

    Hor. S. 1, 10, 66:

    stilus (with confusus),

    Quint. 1, 1, 28; 12, 10, 3:

    animi,

    id. 1, 10, 9 (with agrestes);

    1, 1, 36: adhuc ingenia,

    id. 1, 2, 27; cf.

    ingenium,

    Hor. A. P. 410:

    rudis fuit vita priscorum et sine litteris,

    Plin. 18, 29, 69, § 284:

    saeculum,

    Quint. 2, 5, 23; 12, 11, 23; Tac. H. 1, 86:

    anni,

    i. e. young, early, Quint. 1, 1, 5; Tac. A. 13, 16 fin.; cf.:

    adhuc aetas,

    id. ib. 4, 8:

    rudem me et integrum discipulum accipe et ea, quae requiro, doce,

    Cic. N. D. 3, 3, 7; Quint. 2, 3, 3; 3, 6, 83:

    Aeschylus rudis in plerisque et incompositus,

    id. 10, 1, 66:

    tam eram rudis? tam ignarus rerum? etc.,

    Cic. Sest. 21, 47; so (with ignarus) Quint. 1, 8, 4:

    rudis ac stultus,

    id. 11, 3, 76:

    illi rudes homines primique,

    id. 8, 3, 36; 10, 2, 5:

    illi rudes ac bellicosi,

    id. 1, 10, 20:

    nescit equo rudis Haerere ingenuus puer,

    Hor. C. 3, 24, 54.—
    (β).
    With in and abl.:

    cum superiores alii fuissent in disputationibus perpoliti, alii in disserendo rudes,

    Cic. Rep. 1, 8, 13:

    (oratorem) nullā in re tironem ac rudem esse debere,

    id. de Or. 1, 50, 218; (with hebes) id. ib. 1, 58, 248:

    rudis in re publicā,

    id. Phil. 6, 6, 17:

    in causā,

    id. Fam. 4, 1, 1:

    in jure civili,

    id. de Or. 1, 10, 40:

    in minoribus navigiis,

    id. ib. 1, 38, 174:

    omnino in nostris poëtis,

    id. Fin. 1, 2, 5:

    sermo nullā in re,

    id. de Or. 1, 8, 32.—With simple abl. (very rare):

    Ennius ingenio maximus, arte rudis,

    Ov. Tr. 2, 424:

    arte,

    Stat. Th. 6, 437:

    studiis,

    Vell. 2, 73, 1.—
    (γ).
    With gen.:

    imperiti homines rerum omnium rudes ignarique,

    Cic. Fl. 7, 16:

    dicat se non imperitum foederis, non rudem exemplorum, non ignarum belli fuisse,

    id. Balb. 20, 47:

    provinciae rudis,

    id. Verr. 2, 2, 6, § 17:

    Graecarum litterarum,

    id. Off. 1, 1, 1; Nep. Pelop. 1, 1:

    rei militaris,

    Cic. Ac. 2, 1, 2:

    harum rerum,

    id. Verr. 2, 2, 35, § 87:

    artium,

    Liv. 1, 7:

    bonarum artium,

    Tac. A. 1, 3:

    facinorum,

    id. ib. 12, 51:

    agminum,

    Hor. C. 3, 2, 9:

    civilis belli,

    id. Ep. 2, 2, 47; cf.:

    bellorum (elephanti),

    Flor. 4, 2, 67:

    operum conjugiique,

    Ov. F. 4, 336:

    somni,

    i. e. sleepless, id. M. 7, 213:

    dicendi,

    Tac. A. 1, 29.—
    (δ).
    With ad (very rare):

    rudem ad pedestria bella Numidarum gentem esse,

    Liv. 24, 48, 5:

    ad quae (spectacula) rudes tum Romani erant,

    id. 45, 32, 10; 10, 22, 6; 21, 25, 6:

    ad partus,

    Ov. H. 11, 48:

    ad mala,

    id. P. 3, 7, 18:

    rudes adhuc ad resistendum populos,

    Just. 1, 1, 5:

    rudis natio ad voluptates,

    Curt. 6, 21, 9; 8, 8, 24.—
    (ε).
    With dat. (very rare):

    fontes rudes puellis,

    i. e. strange, Mart. 6, 42, 4.—
    (ζ).
    With inf.:

    nec ferre rudis medicamina,

    Sil. 6, 90:

    Martem rudis versare,

    id. 8, 262.— Comp., sup., and adv. do not occur.
    2.
    rŭdis, is, f. ( abl. sing. rudi, Capitol. Opil. Macr. 4, 5), a slender stick or rod.
    I.
    To stir with in cooking; a stirring-stick, spatula:

    versato crebro duabus rudibus,

    Cato, R. R. 79; so,

    ferreae,

    Plin. 34, 18, 50, § 170; cf. rudicula.—
    II.
    A staff used by soldiers and gladiators in their exercises (perh. a wooden sword), answering to a quarter-staff, a foil (freq. and class.):

    (milites) rudibus inter se in modum justae pugnae concurrerunt,

    Liv. 26, 51; 40, 6 and 9 Drak. N. cr. (al. sudibus); Ov. Am. 2, 9, 22; id. A. A. 3, 515:

    rudibus batuere,

    Suet. Calig. 32.—Hence, transf.: PRIMA or SVMMA RVDIS (also in one word, SVMMARVDIS), the first or head fencer, the fencing-master, Inscr. Orell. 2575; 2584: SECVNDA RVDIS, the second fencer, the fencing-master ' s assistant, ib. 2573 sq.—A gladiator received such a rudis when honorably discharged (whence he was called rudiarius):

    tam bonus gladiator rudem tam cito accepisti?

    Cic. Phil. 2, 29, 74:

    acceptā rude,

    Juv. 6, 113:

    essedario rudem indulgere,

    Suet. Claud. 21.—And hence transf. to other persons who receive an honorable discharge:

    tardā vires minuente senectā, Me quoque donari jam rude tempus erat,

    i. e. to dismiss, discharge, Ov. Tr. 4, 8, 24; id. Am. 2, 9, 22; cf.:

    spectatum satis et donatum jam rude,

    Hor. Ep. 1, 1, 2 (v. Orell. ad h. l.):

    ergo sibi dabit ipse rudem,

    Juv. 7, 171; Mart. 3, 36, 10.

    Lewis & Short latin dictionary > rudis

См. также в других словарях:

  • RESTIBILIS Ager — qui quotannis obsitus est; sicut Novalis, qui alternis quiescit, et Vervactum quoque dicitur. Varro, RR. c. 44. Multum interest, in ruditerra, an in ea seras, quae quotannis obsita sit, an in vervacto, quae interdum requiêrit. Et quidem,… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • NOVALIS — vide infra Restibilis ager …   Hofmann J. Lexicon universale

  • RUDIS — virga rudis ac impolita, seu baculus gladiatorius, quô prima pugnae rudimenta Gladiatores olim meditabantur, unde et nomen: Certaminis enim initiô, ubi praelusuriis armis utebantur, postquam inter se Rudibus bavissent, ad decretoria deiu tela… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • SATIO — I. SATIO Macedoniae oppidum circa Lychnidem paludem. Polyb. l. 5. II. SATIO circa Vergiliarum occasum fiebat, in Graecia fere omni et Asia, Plinio l. 18. c. 7. Aestiva, quae aestate ante Vergiliarum exortum seruntur, ut milium, panicum, sesama,… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • arrest — Arrest, m. C est ores le jugement d une Cour souveraine, Supremae curiae consultum iudicatum. En laquelle signification aucuns veulent dire qu il le faut escrire par simple r, comme venant de {{t=g}}aréston{{/t}} placitum curiae, toutefois les… …   Thresor de la langue françoyse

  • engendrer — Engendrer, Generare, Ingenerare, Gignere, Progignere, Procreare, Progenerare, Marem seminare. Elle engendre plus de vingt, Supra viginti parit. Nature a engendré en tous cette convoitise, Ille appetitus a natura ingeneratus omnibus. Faire… …   Thresor de la langue françoyse

  • femme — Femme, f. penac. Signifie ores tout le sexe des femmes, comme, Dieu crea l homme et la femme, Masculum et foeminam, et ores l espouse d un chacun marié, Vxor, et n a le François terme propre pour ceste derniere signification, horsmis espouse,… …   Thresor de la langue françoyse

  • fruict — Fruict, Fructus. Le fruict et portée de quelque beste que ce soit, Foetus. Le fruict de tous arbres, Glans. Toute sorte de fruict, Fruges frugis. Toute sorte de fruict bon à manger, Pomum. Tout fruict qui a l escorce dure, comme noix, amandes et… …   Thresor de la langue françoyse

  • proces — Proces, Controuersia, Dica dicae, Lis. Proces criminel, Iudicium capitis. Un proces verbal, Renuntiatio. Un proces où il est question de la liberté ou servage d aucun, Liberalis causa. Proces pour raison de succession, Haereditaria controuersia.… …   Thresor de la langue françoyse

  • retouble — Un Retouble, Une terre qu on seme tous les ans, Ager restibilis …   Thresor de la langue françoyse

  • terre — Terre, f. penac. Est l un des ouvrages premiers de Dieu, attribué aux hommes, où tous animaux et alimens d iceux sont placez, et est le centre du comble de l air, Terra, dont il est parti: l Italien suit le Latin, disant terra, l Espagnol l… …   Thresor de la langue françoyse

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»