Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

rationibus

  • 61 aufhelfen

    aufhelfen, I) eig.: levare, allevare, sublevare alqm. – tollere, attollere alqm (aufheben). – erigere alqm (aufrichten). – sich au., se sublevare; se in pedes excipere (sich auf die Beine helfen). – mit den Händen oder dem Knie sich aufzuhelfen suchen, seu manibus in assurgendo seu genu se adiuvare: sich au. lassen, al levari se pati. – II) uneig., alqm levare (jmd., der krank ist). – iuvare, adiuvare alqm od. alqd (unterstützen). – rebus od. rationibus alcis consulere, prospicere. alci subvenire [204]( zur Besserung von jmds. Umständen beitragen). – incommodis alcis mederi (dem Ungemach jmds. abhelfen). – refovere alqd (etwas gleichs. wiederaufleben machen, z. B. studia prope exstincta: u. disciplinam castrorum lapsam exstinctamque). – es wird durch etw. jmdm. (aus seiner bedrängten Lage) aufgeholfen, alqs (z. B. civitas) emergit alqā re.

    deutsch-lateinisches > aufhelfen

  • 62 ausgleichen

    ausgleichen, aequare. exaequare (gleichmachen). – pensare, compensare alqd alqā re (Gabe u. Gegengabe, Verlust u. Gewinn gleichs. auf die Wagschale legen, beides ausgleichen, etwas durchetwas ersetzen). – componere (gütlich [265] beilegen), z. B. res, controversias inter reges).sich ausgl., a) v. Pers.: paria facere, absol. od. cum alqo od. cum alcis rationibus (Abrechnung halten, so daß die Rechnungen Null für Null aufgehen). – remunerari alqm quam simillimo munere (jmd. mit einem möglichst ähnlichen Geschenke beschenken). – rem oder negotium componere (die Sache, den Streit gütlich beilegen). – rem transigere u. bl. transigere, mit jmd., cum alqo (die Sache, das Geschäft gütlich abmachen); verb. componere et transigere (absol. = die Sache gütlich beilegen u. abmachen, z. B. von Erben). – man gleicht sich (gütlich) aus, componitur. – b) v. Lebl.: aequari; exaequari; compensari.

    deutsch-lateinisches > ausgleichen

  • 63 bedacht [2]

    bedacht, auf etw., intentus ad oder in alqd od. bl. alci rei. – auf etw. bedacht sein, rationem habere alcis rei. respicere alqd (berücksichtigen). – cogitare de alqo od. de alqa re u. ad alqd (auf etw. denken; mit folg. Infin., wenn es = beabsichtigen). – servire, inservire alci rei (etw. im Auge haben, behalten, sich nach etw. richten, z. B. serv. brevitati: u. paci: u. serv. od. inserv. valetudini, famae: u. inserv. existimationi: u. serv. corpori). – consulere alci rei (für etw. Rat schaffen, Sorge tragen, z. B. securitati magis quam potentiae). curare alqd od. mit Infin. (etw. sich angelegen sein lassen, z. B. domi forisque omnia: u. res istas scire). – quaerere alqm od. alqd (zu bekommen suchen, z. B. ducem, fugam). – id agere od. moliri, verb. id agere et moliri, utetc. (dahin arbeiten, daß etc.). – für jmd. (d. i. für seinen Vorteil etc.) b. sein, alcis commodis consulere; alcis rationibus providere et consulere; alcis commodis utilitatique servire: für jmd. nicht b. sein, al qm neglegere od. omittere: auf sich b. sein, suis rebus consulere: suis commodis inservire; sibi non deesse: auf das Seinige b. [340] sein, attentum esse ad rem: zu sehr, attentiorem esse ad rem, quam sat est: nicht genug, a re paulo omissiorem esse: gar nicht, rem familiarem neglegere: auf alles b. sein, omnia consilio amp lecti: er ist nur darauf b., zu etc., nihil aliud agit, quam ut etc.

    deutsch-lateinisches > bedacht [2]

  • 64 befördern

    befördern, I) weiter schaffen: curare (besorgen übh.). – perferendum curare (dafür sorgen, daß etwas an den Ort seiner Bestimmung gelangt). – einen Brief b., litteras perferendas curare; litteras permittere. – II) = beschleunigen, w. s. – III) unterstützen: a) übh.: iuvare od. adiuvare alqm od. alqd. adiumento esse alci rei. adiutorem od. (im Femin.) adiutricem esse alcis rei oder in alqa re (im allg., jede Art von Hilfe u. Unterstützung gewähren). – alcis rei auctorem esse (der Beförderer einer Sache durch Einfluß, Zureden, Anraten etc. sein). – alcis rei esse ministrum od. administrum (im üblen Sinne, Helfershelfer bei etwas sein). – augere od. adaugere alqm oder alqd (vermehren, vergrößern, erhöhen). – alci od. alci rei favere. alcis oder alcis rei fautorem esse (begünstigen). – fovere alqd (gleichs. warm halten, hegen und pflegen, z. B. artes). – alci oder alci rei consulere, prospicere (Fürsorge tragen). – alci prodesse (nützen). – consilio, studio, operā adesse alci (jmdm. durch Rat u. Tat beförderlich sein). – etwas eifrig b., studiose adaugere alqd: jmds. Nutzen, Vorteil b., servire od. inservire alcis commodis; rebus od. rationibus alcis consulere, prospicere: jmds. Wohlstand, fortunam alcis amplificare: das allgemeine Beste od. Wohl b., saluti rei publicae consulere; rem publicam iuvare, tueri; rei publicae salutem suscipere (sich desselben annehmen, es zu b. suchen). – b) jmdm. zu einer Versorgung, einem Amte verhelfen: augere, tollere, attollere (in bezug [357] auf bürgerliche Ehre weiter bringen, heben). – fovere (tätlich begünstigen). – producere ad dignitatem (zu einer Würde aufrücken-, avancieren lassen). – promovere ad od. in munus oder ad locum (zu einem Amte aufrücken-, avancieren lassen, Kaiserzt.). – muneri praeficere (einem Amte vorsetzen). – munere ornare (durch ein Amt auszeichnen). – jmd. weiter b., promovere alqm ad (in) ampliorem gradum od. ad ampliora officia (im allg.); transducere alqm in ampliorem ordinem od. ex inferiore ordine in superiorem ordinem (einen Offizier): jmd. zu den höchsten Ehrenstellen b., alqm provehere ad amplissimos honores: befördert werden, honore augeri; muneri praefici: weiter b. werden (avancieren, aufrücken), promoveri ad ampliorem gradum. ascendere ad altiorem gradum (im allg.); promoveri ad ampliora officia. procedere honoribus (v. Zivilbeamten); in ampliorem ordinem od. ex inferiore ordine in superiorem ordinem traduci (von Offizieren). – durch jmd. weiter b. werden (aufrücken, avancieren), auctum adiutumque ab alqo ascendere altiorem gradum; in altiorem locum ascendere per alqm; alcis beneficio altiorem dignitatis gradum consequi. – von einer niedrigen Stufe zu einer höhern befördert werden, promoveri ab humili ordine ad altiorem gradum: zu den höchsten Ehrenstellen befördert werden, ad summos (oder amplissimos) honores provehi: jmd. zum Zenturio der ersten Kompagnie der Triarier b., alqm ad primum pilum traducere.

    deutsch-lateinisches > befördern

  • 65 beraten

    beraten, a) jmd., consulere, prospicere alci od. (jmds. Bestes) alcis saluti od. alcis rationibus. – jmd. wohl b., bona consilia alci dare: das Wohl der Menschen b., utilitati hominum consulere. – sich beraten, d. i. beratschlagen, w. s. – b) etwas, consilium habere de alqa re (eine Beratung halten über etw., z. B. de summis regni rebus). – in consilium venire de alqa re (zur Beratung schreiten, z. B. de singulis verbis). – eine beratende Körperschaft, Versammlung, consilium. Berater, consilii auctor. consiliarius (Ratgeder in einem einzelnen Fall) – socius et omnium administer consiliorum (beständiger Teilnehmer an allen Beratungen). – adiutor (der mit Rat und Tat beisteht). – consiliorum omnium moderator der Lenker [413] u. Leiter aller Pläne). – die vornehmsten Beraterdes Staates, principes consilii publici: einen jmdm. zum B. geben, dare alqm alci in consilium.

    deutsch-lateinisches > beraten

  • 66 bereichern

    bereichern, locupletare. locupletem facere (wohlhabend machen, zu Wohlstand verhelfen, auch durch od. mit etw., z. B. fortunis [Glücksgütern], praedā). – divitem facere. divitiis ornare oder augere (jmd. reich machen, mit Reichtum versehen; alle eig.). – sich bereichern, rem suam oder rem familiarem oder [417] facultates suas augere (sein Vermögen vermehren, mit etwas, alqā re); divitias (sibi) parare od. comparare. (sich Reichtum erwerben): sich auf eine ehrliche Art b., bonis et honestis rationibus rem suam augere (Ggstz. inhoneste parare divitias). – sich mit fremdem Gute b., aliorum spoliis suas facultates augere: sich b. wollen, divitias quaerere; mit fremdem Gute, manus afferre alienis bonis. – Uneig., die lateinische Sprache b., copiam Latini sermonis augere: das Alphabet mit drei Buchstaben b., tres novas litteras numero veterum addere: jmd. mit Kenntnissen b., augere alqm scientiā. Bereicherung, des Vermögens, amplificatio rei familiaris. – eine B. erhalten durch (an) etwas, augeri alqā re.

    deutsch-lateinisches > bereichern

  • 67 bestimmen

    bestimmen, I) festsetzen: 1) im allg.: statuere. constituere. – destinare (feststellen, beschließen). – designare (anordnen, einrichten); verb. constituere et designare. – dicere (sagen, angeben übh.). – eligere (auswählen, z. B. nuptiarum diem).finire. definire (abgrenzend genau bezeichnen, -erklären, -festsetzen). – terminare. circumscribere (die Grenzen von etwas bestimmen, etwas abgrenzen, z. B. term. modum alcis rei: u. term. fines imperii: u. circumscr. alci locum habitandi). – velle m. Infin. (wollen, daß etc., z. B. von der Natur). – cavere, ne m. Konj. (verhütend bestimmen, daß nicht etc., z. B. testamento). – sancire, ut od. ne m. Konj. (unverbrüchlich bestimmen, z. B. durch ein Gesetz, lege). – im voraus b., praestituere; praefinire: Zeit u. Ort b., tempus et locum condic ere (gemeinschaftlich ausmachen): die Rechte der einzelnen b., iura describere: den Begriff Pflicht b., definire, quid sit officium. – 2) insbes.: a) jmdm., für jmd. best., d. i. ihm zuerkennen: destinare alci alqd od. alqm (z. B. alqam viro uxorem). – jmdm. etw. im Testamente b., legare alci alqd. – b) zu od. für etw. best., d. i. ausersehen: destinare alci rei od. ad alqd (z. B. alqd publico usui: u. alqm ad mortem). – designare ad alqd (bezeichnen, z. B. alqm oculis ad caedem). – seponere alci rei od. in alqd (beiseite legen, aufbewahren zu einem bestimmten Zweck, z. B. pecuniam in aedificationem templi:u. hanc uberiorem materiam senectuti). – (von der Vorsehung) wozu bestimmt sein, alci rei od. ad alqd natum esse (zu etwas geboren sein); fato fieri alqd (durch das Geschick zu etwas bestimmt werden). – wir sind dazu bestimmt, daß wir etc., eā lege od. hoc fato nati sumus, ut etc.; ita a natura generati sumus, ut etc. – zum Untergange bestimmt, auch bl. periturus. – II) jmd. zu einem Entschlusse oder einer Handlungsweise bewegen: movere (bewegen). – adducere (zu etwas bringen). – impellere (antreiben). – cogere (nötigen). – [448] jmd. durch viele Gründe endlich b., daß er etc., alqm multis rationibus pervincere, ut etc. – sich durch (von) etwas od. durch (von) jmd. b. lassen, moveri alqā re od. alcis auctoritate; duci alqā re (z. B. ratione, non auctoritate); alqd sequi (einer Sache nachgehen, z. B. gratiam). – es bestimmt mich etwas, daß ich etc., alqā re adducor, ut etc.; alqd hoc momenti facit, ut etc.

    deutsch-lateinisches > bestimmen

  • 68 bestätigen

    bestätigen, I) gültig machen, für gültig erklären: confirmare (z. B. decreta: u. acta Caesaris: u. epistulā beneficia [Privilegien] a Domitiano data). – sancire (unwiderruflich machen, für unverletzlich erklären, z. B. augurem [die Wahl eines Augurs]: pactum, legem). – alcis rei auctorem fieri (billigen u. annehmen, z. B. legis, vom Senate). – ratum facere od. efficere. ratum esse iubere (etw. Geschehenes genehmigen, für genehm erklären). – servare (aufrecht erhalten, fortbestehen lassen, z. B. beneficia ante se concessa). – II) durch Gründe od. Zeugnisse bekräftigen: confirmare, mit u. ohne den Zus. rationibus od. argumentis. – probare. comprobare (als wahr-, gültig-, tüchtig dartun), durch etwas, alqā re. – fulcire (einen Halt, eine Stütze geben). – durch Beispiele b., exemplis comprobare: die Wahrheit des Satzes od. Ausspruchs b., daß etc., facere, ut vere dictum videatur etc.: der Ausgang hat es bestätigt, exitus docuit: etwas bestätigt finden, alqd factum cognoscere (z. B. ea, quae fore suspicatus erat, facta cognovit).sich b., probari; comprobari (z. B. durch den Erfolg, vero eventu). – III) versichern, bezeugen: affirmare. confirmare. – alcis rei esse auctorem (Gewährsmann sein für etwas). – Bestätigung, confirmatio (Bekräftigung, Versicherung). – auctoritas (Genehmigung, bes. des Senats). – fides (Beg laubigung, Gewißheit). – die Nachricht bedarf noch der B., rem certis auctoribus non comperi: die Erzählung erhielt B., addita rei fides.

    deutsch-lateinisches > bestätigen

  • 69 beweislich

    beweislich, qui, quae, quod argumentis od. rationibus firmari potest; qui, quae, quod argumentis doceri potest; qui, quae, quod probari potest.

    deutsch-lateinisches > beweislich

  • 70 einrechnen

    einrechnen, imputare (mit anrechnen). – rationibus inferre (in Rechnung bringen). – annumerare. addere (in die Summe mit einschließen). – es waren 1000 Soldaten, die Musik mit eingerechnet, erant mille milites, in his accensi cornicines tibicinesque: die und die nicht mit eingerechnet, si discedas (discesseris) ab mit Abl. (wenn man absieht von etc.).

    deutsch-lateinisches > einrechnen

  • 71 ersehen

    ersehen, I) = »ausersehen«, w. s. – Dah. = abpassen: circumspectare. – captare. aucupari (erlauern). – seine Zeit, den günstigen Zeitpunkt e., tempori, temporibus insidiari: die zur Empörung günstige Zeit e., tempus defectionis circumspectare: seinen Vorteil e., sibi od. rationibus suis consulere (prospicere). – II) mit dem Verstande gewahr werden: videre. – intellegere (einsehen). – cognoscere (erfahren, kennen lernen). – colligere (schließen). – daraus ersieht man, ex quo intellegitur od. intellegi potest; ex quo (od. ex his od. ex quibus) colligere possumus od. colligi potest: ich habe aus deinem Schreiben e., daß etc., ex litteris tuis cognovi mit Akk. u. Infin.

    deutsch-lateinisches > ersehen

  • 72 gemeinnützig

    gemeinnützig, civilis (übh. was aus der Liebe zu den Mitbürgern hervorgeht, sich darauf bezieht). – qui (quae, quod) in commune prodest od. conducit. omnibus fructuosus od. utilis (wovon alle Nutzen haben). – ein g. Bürger, communibus rationibus utilis civis.Adv.e re publica (dem Vorteil des Gemeinwesens gemäß). – g. wirken, omnium commodis od. utilitati communi prospicere: etw. g. machen, alqd ad omnium usum accommodare. alqd in usum populi od. omnium instituere (zum allgemeinen od. öffentlichen Gebrauch einrichten); alqd publico usui destinare (zum öffentlichen Gebrauch bestimmen): alqd rem publicam facere (zum Gemeingut machen, z.B. ingenia hominum). Gemeinnützigkeit, im Zshg. utilitas. – eines Menschen, studia civilia,n. pl..

    deutsch-lateinisches > gemeinnützig

  • 73 Gesichtspunkt

    Gesichtspunkt, I) eig. der Ort, von wo aus man etw. betrachtet: locus, unde prospectus (in die Ferne) od. despectus (in die tiefere Gegend) est. – II) übtr., Standpunkt, von dem aus man etw. beurteilt: ratio (s. Cic. de off. 2, 9: quinque igitur rationibus propositis officii persequendi). – etwas aus dem richtigen G. betrachten, vere od. recte iudicare [1099] de alqa re: etw. aus einem falschen G. betrachten, alqd fallaci iudicio (od. fallacibus iudiciis) videre: unter einen G. gebracht werden, sub uno aspectu poni: das ist mein G., sie hoc mihi videtur.

    deutsch-lateinisches > Gesichtspunkt

  • 74 helfen

    helfen, mederi alci u. alci rei (heilen jmd. od. etwas, sowohl v. Arzneimitteln, als v. Arzt, als auch von dem, der gleichs. den Arzt macht, z.B. afflictae rei publicae). – remedio esse, bei od. gegen etwas, ad alqd (als Gegenmittel, Mittel gegen etwas dienen, v. Arzneien etc.). – prodesse, gegen etwas, adversus alqd, für etwas, alci rei (für etwas gut sein, sowohl v. Heilmitteln als v. andern Dingen). – auxilium od. remedium esse alcis rei od. adversus alqd (ein Hilfsmittel sein für od. gegen etw., v. Heilmitteln). – medicinam esse alcis rei (eine Arznei sein gegen etwas, v. Heilmitteln u. übtr. von andern Mitteln, z.B. gegen die Sorge, curae). – levare alqd od. alqm alqā re (jmdm. in etwas Erleichterung verschaffen, z.B. jmdm. in seiner Not h., levare alqm miseriis: einem Armen h., levare alcis paupertatem). – sublevare alqm od. alqd, durch etwas, alqā re (jmdm. in der Not Erleichterung verschaffen u. etwas erleichtern, [1252] z.B. jmdm. auf der Flucht h., subl. alcis fugam pecuniā). – salutem ferre alci (jmdm. Heil bringen, z.B. opem indigentibus). – succurrere alci (jmdm. beispringen in Gefahr u. Not). – alci subsidio venire. alci subvenire (jmdm. in Gefahr u. Not zu Hilfe kommen, sowohl im Kriege als übh.). – auxiliari, auxilium od. opem ferre, opitulari alci (übh. jmdm. Hilfe leisten, gegen etwas, contra alqd). – consulere alci od. rationibus alcis (für jmds. Angelegenheiten Sorge tragen, für jmds. Wohl sorgen). – alqm iuvare od. adiuvare (jmd. unterstützen in seinen Bestrebungen, ihm seine Absichten erreichen helfen, bei etwas, in alqa re). – sich helfen, sogut man kann (in einer schwierigen Lage), consilium a praesenti necessitate repetere: sich nicht (mit keinem Rat) zu h. wissen, consilium non expedire: sich selbst zu h. suchen, ab se petere auxilium od. praesidium: in dieser Sache weiß ich mir nicht recht zu h., in hac causa mihi aqua haeret. – was hilft es? quid prodest? – es hilft mir nichts, nihil proficiam (ich werde nichts erreichen); nihil ago (ich setze nichts damit durch, es fruchtet mir nichts): deine täglichen (ewigen) Klagen werden dir nichts helfen, querelis cotidianis nihil proficies: Dulden hilft zu nichts, nihil proficitur patientiā: es hilft nichts, zu wissen etc...., wenn nicht etc., nihil refert videre... nisi etc. – so wahr mir Gott helfe! ita me deus adiuvet od. amet! (bei den Alten ita me di adiuvent od. ament!); als Zwischensatz auch medius fidius. – jmdm. etwas suchen helfen, alci opitulari in alqa re quaerenda. – sich helfen lassen von jmd. (bei einer geistigen Arbeit), alcis ingenio adiuvari. – jmdm. zu etwas h., s. verhelfen. – jmdm. auf etwas hel sen, d.i. α) auf etwas heben, z.B. auf den Wagen, tollere alqm in currum: auf das Pferd, subicere alqm in equum. – β) jmds. Gedächtnisse zu Hilfe kommen beim Besinnen auf etwas, z.B. auf einen Namen etc., alci alqd subicere od. suggerere. – jmdm. auf einen Gedanken h., alci cogitationis initium afferre. – jmdm. aus oder von etw. h., s. heraushelfen, herabhelfen.

    deutsch-lateinisches > helfen

  • 75 Interesse

    Interesse, I) Teilnahme: a) übh.: studium. – das geteilte I. der Zuhörer, deductum in partes audientium studium: es hat etw. I. für mich, non alienum alqd a me puto: ich habe I. an od. für etw., alqd ad me pertinet: ich habe ein hohes I. dabei, id multum meā interest: jmd. ins I. ziehen (zum Teilnehmer am Plane machen), alqm consilii socium od. in societatem consilii assumere. – b) Anziehendes, Reiz: voluptas. – iucunditas (Annehmlichkeit). – delectatio (Ergötzung). – I. gewähren, iucundum esse: sehr viel, einhohes I. gewähren, iucundissimum esse: jmdm. ein mittelmäßiges I. gewähren, mediocriteralqm retinere: einer Sache I. geben, verleihen, voluptatem dare alci rei: es dürfte nicht ohne I. sein, zu (z.B. zu erwähnen) etc., non indignum videtur mit folg. Infin. – II) Vorteil: a) übh.: id quod interest. – res od. rationes od. causa alcis (übh. das jmd. Angehende). – commodum (der Vorteil, der mir von andern zugute kommt). – usus. utilitas (Nutzen). – emolumentum (Vorteil als Folge einer frei willigen od. verlangten Leistung). – das I. des Staates, causa imperii: das gemeinschaftliche I., res od. causa communis; communis omnium utilitas. – im I. jmds., cum commodo od. bono alcis. – ex usu alcis: in meinem, deinem, seinem I., meā, tuā, suā causā: im I. der Sache, ob rem: im I. des Staates, im öffentlichen I., cum bono publico: es liegt in meinem, deinem etc. I., es liegt in jmds. I., meā (tuā, nostrā, vestrā) interest, alcis interest m. folg. Akk. u. Infin., m. folg. Relativsatz oder (daß nicht) mit folg. ne u. Konj. – es ist etwas meinem I. gemäß, ālqd est ere mea: alle haben ein I., idem conducit omnibus: alle haben nicht ein I., aliis aliud expedit: sich an jmds. I. anschließen, ad alcis rationes se adiungere: auf jmds. I. Rücksicht nehmen, bedacht sein, jmds. I. wahren, wahrnehmen, alcis rationibus consulere, prospicere od. prospicere et consulere; alcis commoda tueri: immer nur auf sein I. sehen, bedacht sein, immer nur sein I. vor Augen haben, omnia metiri emolumentis et commodis; omnia ad utilitatem referre; omnia [1387] pecuniae causā facere (alles aus Geldinteresse tun). – b) Plur. Interessen = Zinsen, s. Zins. – Interessent, bei etwas, socius (Genosse) od. particeps (Teilhaber) alcis rei. – Interessenten, die, ii, quorum interest; pars, cuius interest.

    deutsch-lateinisches > Interesse

  • 76 sorgen

    sorgen, I) ernstlich bedacht sein auf etc.: curare alqd od. mit folg. ut u. Konj. od. m. folg. bl. Konjunktiv (besorgen). – sibi curae habere alqd (sich etw. eine Sorge sein lassen). – consulere oder prospicere alci rei od. mit folg. ut u. Konj. servire od. inservire alci rei (etwas im Auge haben, immer etwas berücksichtigen, z.B. prosp. liberis suis: u. prosp. od. cons. rationibus alcis: u. cons. saluti alcis: u. serv. commodis alcis od. communi utilitati: u. serv. od. inserv. valetudini suae). – providere alqd od. alci rei od. mit folg. ut od. ne u. Konj. auch verb. curare et prospicere, ut od. ne etc. prospicere alqd (für etwas Vorsorge treffen, dafür sorgen, daß es an etwas nicht fehle, z.B. prosp. commeatum; prov. frumentum). – videre, entweder mit Akkusativ eines Pronomens od. mit folg. ne u. Konj. (darauf sehen, daß nicht etc.). – cavere, ne od. ut u. Konj. (auf der Hut sein, daß od. daß nicht etc.). – für jmd. od. für jmds. Wohl nicht s., alcis saluti deesse: dafür werde ich s., hoc mihi curae erit: dafür mag er s., hoc ipse viderit: dafür ist gesorgt (dem ist vorgebeugt), huic rei cautum od. provisum est – II) bekümmert sein, sollicitum esse; in sollicitudine esse. – III) befürchten, s. »fürchten no. b«.

    deutsch-lateinisches > sorgen

  • 77 wohlmeinen [2]

    wohlmeinen, es mit jmd., alci od. alcis rationibus prospicere (auf jmds. Vorteil sehen). – saluti alcis consulere, servire (für jmds. Wohl sorgen). – alci bene cupere od. velle (jmdm. wohlwollen).

    deutsch-lateinisches > wohlmeinen [2]

  • 78 überwiegend

    überwiegend, superans (übertreffend, z.B. numerus). – maior (größer, z.B. numerus). – gravior (gewichtiger, z.B. causa, testimonium). – eine üb. Truppenmacht, copiae validiores: aus so üb. Gründen, his et talibus rationibus adductus.

    deutsch-lateinisches > überwiegend

  • 79 alienus

    [zapst]¶1 d'autrui: suos agros colebant, non alienos appetebant, Cic. Amer. 50: ils cultivaient leurs propres champs, loin de convoiter ceux d'autrui; (stella) luce lucebat aliena, Cic. Rep. 6, 16: (cette étoile) brillait d'une lumière empruntée; cito exarescit lacrima, præsertim in alienis malis, Cic. Part. 57: les larmes se sèchent vite, surtout quand il s'agit du malheur d'autrui; suo alienoque Marte pugnare, Liv. 3, 62, 9: combattre avec leurs méthodes propres et avec celles des autres II æs alienum, dette, v. æs II alienum, i, n., le bien d'autrui, ce qui appartient aux autres; ex alieno largiri, Cic. Fam. 3, 8, 8: faire des largesses avec le bien d'autrui; exstruere ædificium in alieno, Cic. Mil. 74: construire sur la propriété d'autrui; quicquam nec alieni curare nec sui, Cic. Div. 2, 104: ne s'occuper en rien ni des affaires des autres ni des leurs. [zapst]¶2 étranger: quem hominem? familiarem? immo alienissimum, Cic. Com. 49: quel homme est-ce? un ami intime? non, au contraire, un étranger au premier chef; per Staienum, hominem ab utroque alienissimum, Cic. Clu. 87: par l'intermédiaire de Staiénus, qui est complètement étranger à l'un et à l'autre; alienus alicui, Cic. Fam. 8, 12, 2; Liv. 1, 20, 3: étranger à qqn II [pris substt] æquabiliter in alienos, in suos inruebat, Cic. Mil. 76: il fonçait indistinctement sur les étrangers et sur les siens; alienissimos defendimus, Cic. de Or. 2, 192: nous défendons les personnes qui nous sont le plus étrangères [des gens tout à fait inconnus]. [zapst]¶3 étranger [de patrie]: aliena religio, Verr. 4, 114: culte qui vient de l'étranger; aliena instituta imitari, Sall. C. 51, 37: copier les institutions étrangères II [pris substt] non advenam nescio quem nec alienum, sed civem Romanum, Cic. Verr. 5, 156: [il dépose que tu as fait frapper de la hache] non pas je ne sais quel étranger domicilié (métèque) ou étranger de passage, mais un citoyen romain. [zapst]¶4 [rhét.] verbum alienum: terme qui n'est pas le mot propre; in propriis usitatisque verbis... ; in alienis... Cic. Or. 80: parmi les mots propres et usuels... ; parmi ceux qui ne le sont pas... ; (res) quam alieno verbo posuimus, Cic. de Or. 3, 155: (l'idée) que nous avons exprimée avec un mot qui n'est pas le sien.
    * * *
    [zapst]¶1 d'autrui: suos agros colebant, non alienos appetebant, Cic. Amer. 50: ils cultivaient leurs propres champs, loin de convoiter ceux d'autrui; (stella) luce lucebat aliena, Cic. Rep. 6, 16: (cette étoile) brillait d'une lumière empruntée; cito exarescit lacrima, præsertim in alienis malis, Cic. Part. 57: les larmes se sèchent vite, surtout quand il s'agit du malheur d'autrui; suo alienoque Marte pugnare, Liv. 3, 62, 9: combattre avec leurs méthodes propres et avec celles des autres II æs alienum, dette, v. æs II alienum, i, n., le bien d'autrui, ce qui appartient aux autres; ex alieno largiri, Cic. Fam. 3, 8, 8: faire des largesses avec le bien d'autrui; exstruere ædificium in alieno, Cic. Mil. 74: construire sur la propriété d'autrui; quicquam nec alieni curare nec sui, Cic. Div. 2, 104: ne s'occuper en rien ni des affaires des autres ni des leurs. [zapst]¶2 étranger: quem hominem? familiarem? immo alienissimum, Cic. Com. 49: quel homme est-ce? un ami intime? non, au contraire, un étranger au premier chef; per Staienum, hominem ab utroque alienissimum, Cic. Clu. 87: par l'intermédiaire de Staiénus, qui est complètement étranger à l'un et à l'autre; alienus alicui, Cic. Fam. 8, 12, 2; Liv. 1, 20, 3: étranger à qqn II [pris substt] æquabiliter in alienos, in suos inruebat, Cic. Mil. 76: il fonçait indistinctement sur les étrangers et sur les siens; alienissimos defendimus, Cic. de Or. 2, 192: nous défendons les personnes qui nous sont le plus étrangères [des gens tout à fait inconnus]. [zapst]¶3 étranger [de patrie]: aliena religio, Verr. 4, 114: culte qui vient de l'étranger; aliena instituta imitari, Sall. C. 51, 37: copier les institutions étrangères II [pris substt] non advenam nescio quem nec alienum, sed civem Romanum, Cic. Verr. 5, 156: [il dépose que tu as fait frapper de la hache] non pas je ne sais quel étranger domicilié (métèque) ou étranger de passage, mais un citoyen romain. [zapst]¶4 [rhét.] verbum alienum: terme qui n'est pas le mot propre; in propriis usitatisque verbis... ; in alienis... Cic. Or. 80: parmi les mots propres et usuels... ; parmi ceux qui ne le sont pas... ; (res) quam alieno verbo posuimus, Cic. de Or. 3, 155: (l'idée) que nous avons exprimée avec un mot qui n'est pas le sien.
    * * *
        Alienus, pen. longa, Deriuatum ab Alius. Qui est à autruy.
    \
        Alienus homo. Plaut. Un estrangier.
    \
        Alieno more viuere. Terent. A la mode, ou à la guise d'autruy.
    \
        Aliena oratio. Plaut. La parolle d'un autre.
    \
        Alienus orbis. Plin. Estrange pais, qui est fort loingtain.
    \
        Alienae res. Cic. Choses d'autruy.
    \
        Alienum, Absolute, pro re aliena. Sallust. Cic. L'autruy.
    \
        Aliena loqui. Ouid. Resver, et parler sans propos, comme font ceuls qui sont fort malades, ou qui sont troublez de l'entendement.
    \
        Alienus, pro Alienigena. Plin. Estrangier, Qui n'est point de nostre pais.
    \
        Alienus, pro Alienato. Terent. Aliené, Estrangé.
    \
        Alienum, pro Absurdo. Caesar, Non alienum esse videtur. Il semble n'estre point mal convenable, ne hors de propos.
    \
        Alienus, Corruptus. Scribonius Largus, Si os putre vetustate vitii factum est, educit quantum eius alienum est. Autant qu'il y en a d'alteré et corrompu ou gasté.
    \
        Equitare, podagricisquoque alienum est. Corn. Cels. Le chevaucher leurs est contraire, et mal sain.
    \
        Alienus cibus stomacho. Corn. Celsus. Contraire et nuisant à l'estomach.
    \
        Alienum, cum genitiuo. Cic. Alienum dignitatis. Contraire à la dignité, et mal convenable.
    \
        Non aliena consilii domus. Sallust. Maison propre pour consulter de quelque chose.
    \
        Alienus, com datiuo. Quintil. Nihil arti oratoriae alienum. Il n'y a rien qui ne luy convienne bien.
    \
        Illi causae maxime est alienum. Cic. Fort contraire et nuisant, Nullement à propos, Impertinent du tout.
    \
        Alienus, cum ablatiuo. Alienum amicitia nostra. Cic. Contraire à nostre amitié.
    \
        Alienum dignitate. Cic. Qui n'affiert pas, ou ne convient pas à la dignité de l'homme.
    \
        Alienum ingenio suo. Plaut. Contre sa nature.
    \
        Alienum institutis meis. Cic. Chose repugnante à ma facon et maniere de vivre.
    \
        Non erit alienum hoc meis rationibus. Cic. Mes affaires ne s'en porteront point pis, Cela ne me nuira point.
    \
        Non alienus sanguine regibus. Liu. Qui est de sang Royal.
    \
        Alienus locus, pro Incommodo. Caesar. Mal propre.
    \
        Alienus animus alicui. Tacit. Quand on n'ayme point quelcun.
    \
        Alieno animo esse ab aliquo. Cic. Estre courroucé contre quelcun.
    \
        Non alienum animum ab eo habemus. Cic. Nous ne le hayons point, Nous ne l'avons pas hors de nostre affection.
    \
        Alienum tempus. Liu. Temps mal propre, ou mal convenable, Temps impertinent, mal sortable.
    \
        Alienus a literis. Cicero. Qui est sans congnoissance des lettres et sciences.
    \
        Non alienus a literis. Cicero. Qui n'est point sans congnoissance des, etc.
    \
        Alienum a sapiente. Cic. Chose mal convenante à un sage.
    \
        Alienus ab aetate nostra labor. Cic. Mal convenant à nostre aage, Impertinent à nostre aage.
    \
        Alienum ab amore nostro. Qu. Cic. Contraire à nostre amour.
    \
        Epicurus in physicis totus est alienus. Ci. N'y entend rien.
    \
        Alieniore aetate post faceret tamem. Terent. En autre temps beaucoup plus mal propre.
    \
        Alienior haeres. Cic. Qui n'appartient en rien de parenté.
    \
        Alienior est a me. Cic. Il est fort courroucé contre moy.
    \
        Alienissimi homines a Clodio. Cic. Qui n'estoyent en rien ses parents ne alliez.
    \
        Alienissimum Reip. tempus. Cic. Tresmauvais et tresdangereux pour le faict public.
    \
        Alienissimus rusticae vitae. Columel. Mal propre à la vie rustique, et ne luy duit point, Tresimpertinent, Tresmal convenable à la, etc.

    Dictionarium latinogallicum > alienus

  • 80 calculus

    calcŭlus, i, m. [calx] [st2]1 [-] petite pierre, caillou. [st2]2 [-] caillou pour voter (blanc pour absoudre, noir pour condamner), vote, suffrage, sentence. [st2]3 [-] pion (pour jouer), dame, jeton. [st2]4 [-] caillou (pour calculer), jeton, calcul, compte. [st2]5 [-] pierre, gravelle, calcul de la vessie.    - Demosthenes calculos linguā volvens dicere domi solebat, Quint. 11, 3, 54: Démosthène avait l'habitude de parler chez lui en roulant des pierres avec sa langue.    - deteriorem calculum reportare, C. Just.: perdre sa cause.    - errori album calculum adjicere, Plin.-jn.: approuver une erreur.    - calculis omnibus, Apul. M. 7, 9: à l'unanimité.    - dies notandus candidissimo calculo, Plin. Ep. 6, 11, 3: jour très heureux, jour à marquer d'une pierre blanche.    - causae paucorum calculorum, Quint.: procès où ne sont engagés que de faibles sommes.    - calculos ponere in utra parte, Plin.: peser le pour et le contre.    - si bene calculum ponas, ubique naufragium est, Petr.: si tu réfléchis bien, il y a partout des naufrages.    - calculum reducere, Cic.: retirer son pion, se rétracter.    - calculorum lusu laxare animum, Plin.-jn.: s'amuser à jouer aux dames.    - revocare aliquid ad calculos (ad calculum): compter qqch, supputer qqch.    - amicitiam ad calculos vocare, Cic. Lael. 16, 58: soumettre l'amitié à un calcul précis, réfléchir attentivement à l'amitié.    - calculis voluptatum subductis, Cic.: après avoir fait le compte des plaisirs.    - ponere (subducere) calculum cum aliquo: compter avec qqn.    - cum re parem calculum ponere, Plin. Ep. 5, 2, 1: rendre la pareille.    - quos movi calculos in utraque parte pone, Plin. Ep. 2, 19: examine bien les motifs que j'ai mis en avant.    - vocare aliquem ad calculos: établir son compte avec qqn.    - calculum evellere (eximere): expulser les calculs de la vessie.
    * * *
    calcŭlus, i, m. [calx] [st2]1 [-] petite pierre, caillou. [st2]2 [-] caillou pour voter (blanc pour absoudre, noir pour condamner), vote, suffrage, sentence. [st2]3 [-] pion (pour jouer), dame, jeton. [st2]4 [-] caillou (pour calculer), jeton, calcul, compte. [st2]5 [-] pierre, gravelle, calcul de la vessie.    - Demosthenes calculos linguā volvens dicere domi solebat, Quint. 11, 3, 54: Démosthène avait l'habitude de parler chez lui en roulant des pierres avec sa langue.    - deteriorem calculum reportare, C. Just.: perdre sa cause.    - errori album calculum adjicere, Plin.-jn.: approuver une erreur.    - calculis omnibus, Apul. M. 7, 9: à l'unanimité.    - dies notandus candidissimo calculo, Plin. Ep. 6, 11, 3: jour très heureux, jour à marquer d'une pierre blanche.    - causae paucorum calculorum, Quint.: procès où ne sont engagés que de faibles sommes.    - calculos ponere in utra parte, Plin.: peser le pour et le contre.    - si bene calculum ponas, ubique naufragium est, Petr.: si tu réfléchis bien, il y a partout des naufrages.    - calculum reducere, Cic.: retirer son pion, se rétracter.    - calculorum lusu laxare animum, Plin.-jn.: s'amuser à jouer aux dames.    - revocare aliquid ad calculos (ad calculum): compter qqch, supputer qqch.    - amicitiam ad calculos vocare, Cic. Lael. 16, 58: soumettre l'amitié à un calcul précis, réfléchir attentivement à l'amitié.    - calculis voluptatum subductis, Cic.: après avoir fait le compte des plaisirs.    - ponere (subducere) calculum cum aliquo: compter avec qqn.    - cum re parem calculum ponere, Plin. Ep. 5, 2, 1: rendre la pareille.    - quos movi calculos in utraque parte pone, Plin. Ep. 2, 19: examine bien les motifs que j'ai mis en avant.    - vocare aliquem ad calculos: établir son compte avec qqn.    - calculum evellere (eximere): expulser les calculs de la vessie.
    * * *
        Calculus, calculi, pen. cor. m. g. Virg. Gravois, Gravelle, Petit caillou.
    \
        Calculi. Plin. Une maniere de maladie appellee La pierre, ou Gravelle.
    \
        Calculus. Iuuenal. Table pour jouer aux dames, ou autre jeu de tablier.
    \
        Calculi etiam pro rationibus accipiuntur. Les mereauls ou jectons à compter quelque nombre.
    \
        Calculum reducere. Cic. Changer son opinion.
    \
        Ad calculos vocare amicitiam. Cic. Hoc quidem est nimis exigue et exiliter ad calculos vocare amicitiam. Compter les plaisirs qu'on a faict à son ami jusques au dernier denier. Vide Voco, in VOX.
    \
        Imponere calculum. Columel. Getter, Compter, Calculer.
    \
        Ponere calculum. Colum. Getter, ou faire son compte, Calculer.
    \
        Calculum ponere cum aliquo. Plin. iunior. Compter avec aucun, Venir à compte.
    \
        Et sane hic quoque in conditionibus deligendis ponendus est calculus. Plin. iunior. Cela fait bien à noter. Bud.
    \
        Calculum parem ponere. Plin. iunior. Rendre le pareil, ou l'equivalent.
    \
        Ad calculos reuerti. Cic. Retourner à son premier compte, Changer son compte, Compter autrement. Et per metaphoram, Recommencer une autre maniere de proceder en quelque affaire, aprés avoir cogneu que la premiere n'estoit bonne.
    \
        Subducere calculos. Cic. Compter, Jetter, Faire le compte.
    \
        Calculo candido notare diem. Plin. iunior. Marquer un bon jour.
    \
        Calculum album adiicere errori alterius. Plin. iunior. Approuver et suyvre l'erreur d'aucun.
    \
        Calculum de se permittere. Plin. iunior. Faire autruy juge de nous.
    \
        Calcularius, Adiectiuum: vt Calcularius error. Modestinus. Erreur de compte, ou de calcul.

    Dictionarium latinogallicum > calculus

См. также в других словарях:

  • Rationibus — A rationibus was the Roman Empire s secretary of finance, in charge of maintaining the accounts and expenditures of the fiscus which is the imperial treasury. This official s role in the finances of the Early Empire was considerable. The office… …   Wikipedia

  • A rationibus — Der a rationibus war der kaiserliche Finanzsekretär im Römischen Reich. Geschichte Das Amt des a rationibus wurde zu Beginn der Kaiserzeit eingeführt. Während unter Augustus noch sämtliche Sekretärsaufgaben von einem einzigen Amt ausgeübt worden …   Deutsch Wikipedia

  • A rationibus —         (лат. rationes счета), созданное в эпоху Империи придворное ведомство для управления финансами. Первоначально возглавлялось императорским вольноотпущенником. Со времен Траяна высокопоставл. чиновником из сословия всадников, который,… …   Словарь античности

  • eadem causa diversis rationibus coram judicibus ecclesiasticis et secularibus ventilatur — /iyeydam koza davarsas raeshiyownabas koram juwdisabas akliyziyaestasas et sekyalerabas ventaleytar/ The same cause is argued upon different principles before ecclesiastical and secular judges …   Black's law dictionary

  • error fucatus nuda veritate in multis, est probabilior; et saepe numero rationibus vincit veritatem error — /ehrar fyuwkeytas nyuwda vehrateytiy in maltas est probabiliyar; et siypiy n(y)uwmarow rabshiyownabas vinsat vehrateytam ehrar/ Error artfully disguised [or colored] is, in many instances, more probable than naked truth; and frequently error… …   Black's law dictionary

  • eadem causa diversis rationibus coram judicibus ecclesiasticis et secularibus ventilatur — /iyeydam koza davarsas raeshiyownabas koram juwdisabas akliyziyaestasas et sekyalerabas ventaleytar/ The same cause is argued upon different principles before ecclesiastical and secular judges …   Black's law dictionary

  • error fucatus nuda veritate in multis, est probabilior; et saepe numero rationibus vincit veritatem error — /ehrar fyuwkeytas nyuwda vehrateytiy in maltas est probabiliyar; et siypiy n(y)uwmarow rabshiyownabas vinsat vehrateytam ehrar/ Error artfully disguised [or colored] is, in many instances, more probable than naked truth; and frequently error… …   Black's law dictionary

  • actio rationibus distrahendis — A civil law action by a ward against his guardian for converting property of the ward to his own use. The ward could recover both damages and a penalty …   Ballentine's law dictionary

  • Eadem causa diversis rationibus coram judicibus ecclesiasticis et secularibus ventilatur — The same cause is argued with different reasons before both the ecclesiastical and the secular judges …   Ballentine's law dictionary

  • Error fucatus nuda veritate in multis est probabilior, et saepenumero rationibus vincit veritatem error — Error disguised is in many instances more probable than naked truth, and error very often overcomes truth in argument …   Ballentine's law dictionary

  • RATIONIB — rationibus …   Abbreviations in Latin Inscriptions

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»