pugno

    pūgnō āvī, ātus, āre    [pugna], to fight, combat, give battle, engage, contend: sinistrā impeditā, Cs.: eminus lapidibus, S.: cum hoste comminus in acie: ex equo, on horseback: de loco, T.: extra ordinem in hostem, L.: contra inperium in hostem, S.: advorsum multitudinem bene pugnatum, S.: pugna summā contentione pugnata: inclitam in ponte pugnam... pugnatam, L.: bella, H.: pugnatur uno tempore omnibus locis, the fighting goes on, Cs.: comminus gladiis pugnatum est, Cs.— To contend, dispute: de dis inmortalibus: pugnant Stoici cum Peripateticis: pugnare, non esse rerum controversiam, sed nominum.— To contend against, oppose, resist, contradict, struggle with: ut totā in oratione tuā tecum ipse pugnares, you contradicted yourself: pugnat sententia secum, H.: placitone etiam pugnabis amori? V.; cf. Frigida pugnabant calidis, Mollia cum duris, etc., cold bodies contended with hot, etc., O.: pugnant materque sororque, i. e. love for the mother and love for the sister, O.: pugnatum est arte medendi, (the plague) was resisted by the healing art, O.— To struggle, strive, endeavor, make exertion: illud pugna et enitere, ne, etc.: pugnas, ne reddar, Achille, O.: pugnarentque collegae, ut, etc., L.: mollīs evincere somnos, O.: in mea Volnera, strive for what will smite me, O.

I. II. A. B.

    dē-pūgnō āvī, ātus, āre,    to fight decisively, fight out, join battle, combat: signis conlatis, L.: acie instructā, Cs.: cum civibus: ad depugnandum, N.: ante depugnabitur: depugnatum cum Gallis est, L.—Fig., to contend, quarrel: unum par quod depugnet: depugnare parati, H.

    ex-pūgnō āvī, ātus, āre,    to take by assault, storm, capture, reduce, subdue: urbīs per vim, Cs.: Cirtam armis, S.: quam (turrim), V.: iuvenum domos, H.: ipsum caput, i. e. the old man in person, H.—To subdue, overcome, break down, break through, sweep away: navīs, Cs.: villas, S.: Philippum et Nabin, L.: viri cum cohortibus expugnati, Ta. — Fig., to conquer, subdue, overcome, achieve: nihil quod non expugnari pecuniā possit: pudicitiam: pertinaciam legatorum, L.: coepta, accomplish, O.: sibi legationem, extort: Spartam, i. e. robbed (of Helen), V.: expugnasset, ut dies tollerentur.

    prō-pūgnō āvī, ātus, āre,    to go forth to fight, sally, make sorties: ex silvis rari, Cs.—To fight in defence, repel an assault, resist: uno tempore propugnare et munire, Cs.: pro suo partu: multos e muris propugnantes hastā transfixit, Cu.: munimenta, defend, Ta.—Fig., to contend, argue in defence, be a champion: pro illorum famā: pro salute.

    re-pūgnō āvī, ātus, āre,    to fight back, oppose, make resistance, resist, struggle, defend oneself: integris viribus fortiter, Cs.: in repugnando telis obruta est, L.: ille repugnans Sustinet a iugulo dextram, V.—To resist, make resistance, oppose, make opposition, object, dissuade, contend against: quod ego multis repugnantibus egi, against the opposition of many: Catone acerrime repugnante, Cs.: valde: nec ego repugno: omnibus meis opibus repugnarim et restiterim crudelitati: dictis, O.: his omnibus rebus unum repugnabat, quod, etc., there was one objection, Cs.: si quis, ne fias nostra, repugnat, O.: amare repugno Illum, quem, etc., I shrink from loving, O.—Fig., to disagree, be contrary, be contradictory, be inconsistent, be incompatible: simulatio amicitiae repugnat maxime: haec inter se quam repugnent: sensūs moresque repugnant, H.

I. II.

II.

    oppūgnō āvī, ātus, āre    [ob+pugno], to fight against, attack, assail, assault, storm, besiege, war with. civitates ad se oppugnandum venisse, Cs.: vineis, turribus oppidum: molibus urbem, V.: illi oppugnatum venturi erant—quem?—Fig., to attack, assault, assail: consulem: pecuniā nos: aequitatem verbis: id ne impetremus, contend.

    pūgnantēs ium, m    [P. plur. of pugno], fighters, warriors: species pugnantium, Cs., Cu.

    pūgnantia ium, n    [P. plur. of pugno], contradictions, inconsistencies, things irreconcilable: pugnantia loqui: secum componere, H.

    pūgnātor ōris, m    [pugno], a fighter, combatant: pugnator esse desierat, had ceased fighting, L.: pellis iuvenco Pugnatori operit, V.

    pūgnāx ācis, adj. with comp. and sup.    [pugno], fond of fighting, combative, warlike, martial: centuriones: Minerva, O.: filius Thetidis, H.: gentes pugnacissimae, Cu.: Cumque sit ignis aquae pugnax, at war with, O.— Combative, quarrelsome, contentious, passionate: oratio pugnacior: exordium dicendi.— Obstinate, pertinacious: nimis pugnax esse noluit: contra senatorem.

    pūgnus ī, m    [PAC-], a fist: (manum) comprimere pugnumque facere: certare pugnis: pugnos in ventrem ingerere, T.: pugno victus, in boxing, H.: gaudere pugnis, H.

    sēgnis e, adj. with comp.    [1 SAC-], slow, tardy, slack, dilatory, lingering, sluggish, inactive, lazy: (servi) Propter onus, H.: nos segnibus actis Quod fuit ille sumus, O.: segniores incitat, Cs.: castigando segnes, Ta.: bonus segnior fit ubi neglegas, S.: equus segnior annis, V.: tempus, L.: militia, L.: neque pugno Neque segni pede victus, H.: aquae, sluggish, Cu.: campus, i. e. unfruitful, V.: diutinus alter (terror), sed segnior, more lingering, L.: segnior mors (per venenum), L.: non segnior discordia, L.: haud illo segnior ibat Aeneas, V.: segniores posthac ad imperandum ceteri sint: ad laetitiam, O.: ad alia consilia, L.: in Venerem, V.: nodum solvere Gratiae, H.: laborum, Ta.

    ut or utī adv.    [for * quoti or * cuti; 2 CA-].    I. Of place, where (poet.): Nisus Labitur, caesis ut forte iuvencis Fusus madefecerat herbas, V.: Utque aër, tellus illic, O.—    II. Of time, when, as soon as, just as: ut hinc te intro ire iussi, opportune hic fit mi obviam, T.: ut peroravit, surrexit Clodius: ut vero aquam ingressi sunt... tum, etc., L.: Ariovistum, ut semel Gallorum copias vicerit, crudeliter imperare, Cs.: atque ego, ut primum fletu represso loqui posse coepi, Quaeso inquam, etc., as soon as ever: Siculi, ut primum videre volgari morbos, in suas quisque urbes dilapsi sunt, L.: deinde ut nulla vi perculsos sustinere poterat, Quid ultra moror, inquit, etc., L.: ut hinc forte ea ad obstetricem erat missa, T.: ut ad mare nostrae cohortes excubuerant, accessere subito Pompeiani, Cs.: litteras scripsi... statim ut tuas legerem (i. e. litteras nunc scribo, ut tuas legi): neque, ut quaeque res delata ad nos, tum denique scrutari locos (debemus): traditum esse ut quando aqua Albana abundasset, tum... victoriam de Veientibus dari, L.— Since, from the time at which: ut Brundisio profectus es, nullae mihi abs te sunt redditae litterae.—Of repeated action, whenever: ut quisque istius animum offenderat, in lautumias statim coniciebatur: ut cuique erat locus attributus, ad munitiones accedunt, Cs.: ut quisque arma ceperat... inordinati in proelium ruunt, L.: ut enim quisque dixerat, ita postulabatur, etc.—    III. Of manner.    A. Interrog., how, in what way, in what manner: Ut vales? T.: ut sese in Samnio res habent? L.: Ut valet? ut meminit nostri? H. —Usu. in dependent questions, with subj: Narratque ut virgo ab se integra etiam tum siet, T.: credo te audisse ut me circumsteterint: docebat ut omni tempore totius Galliae principatum Aedui tenuissent, Cs.: veniat in mentem, ut trepidos quondam maiores vestros... defenderimus, L.: Vides ut altā stet nive candidum Soracte, H.— With indic. (old or poet.): Illud vide, os ut sibi distorsit carnufex, T.: Aspice, venturo laetantur ut omnia saeclo! (i. e. omnia laetantia), V.—After verbs of fearing, how, in what way, lest... not, that... not: rem frumentariam, ut satis commode supportari posset, timere dicebant, Cs.: verebar ut redderentur: timeo ut sustineas: o puer, ut sis Vitalis, metuo, et maiorum ne quis amicus Frigore te feriat, H.: quia nihil minus, quam ut egredi obsessi moenibus auderent, timeri poterat, L.: ut ferulā caedas meritum... non vereor, H.—In exclamations: ut falsus animi est! T.: Gnaeus autem noster... ut totus iacet: Ut vidi, ut perii! ut me malus abstulit error! V.: ut tu Semper eris derisor! H.—    B. Relative, as: ut potero, feram, T.: Ciceronem et ut rogas amo, et ut meretur et debeo: Labienus, ut erat ei praeceptum... abstinebat, Cs.: ut plerumque fit, L.—Introducing an example, as, for example, for instance: est quiddam, quod suā vi nos inlectos ducit, ut amicitia: ceteri morbi, ut gloriae cupiditas, etc.: qui aliis nocent, in eādem sunt iniustitiā, ut si in suam rem aliena convertant: ut si quis ei quem urgeat fames venenum ponat, L.: causas, ut honorificentissimis verbis consequi potero, complectar: si virtus digna est gloriatione, ut est (i. e. sicut est): nemo, ut opinor, in culpā est, in my judgment: qui, ut credo, duxit, etc., I believe.—With correlative ita, sic, sometimes idem, item, as, just as, in the same manner as: omnīs posthabui mihi res, ita uti par fuit, T.: ut viro forti dignum fuit, ita calumniam eius obtrivit: si ut animis sic oculis videre possemus: disputationem exponimus, eisdem fere verbis, ut disputatumque est: fecisti item ut praedones solent: haec ut brevissime dici potuerunt, ita a me dicta sunt (i. e. ita breviter dicta sunt ut dici potuerunt): te semper sic colam ut quem diligentissime: eruditus autem sic ut nemo Thebanus magis, N.—In comparative clauses with indefinite subjects, ut quisque with a sup. or an expression implying a superlative, usu. followed by ita with a sup, the more... the more: ut quisque est vir optimus, ita difficillime alios improbos suspicatur, the better man one is, the harder it is for him to, etc.: ut quisque (morbus) est difficillimus, ita medicus nobilissimus quaeritur; cf. facillime ad res iniustas impellitur ut quisque altissimo animo est: ut quisque gradu proximus erat, ita ignominiae obiectus, L.: de captivis, ut quisque liber aut servus esset, suae fortunae a quoque sumptum supplicium est, according to each one's station, whether free or bound, L.—Introducing a general statement for comparison or confirmation, as, considering that, in accordance with the fact that, in view of what: haud scio hercle, ut homost, an mutet animum, T.: atque ille, ut semper fuit apertissimus, non se purgavit, sed, etc.: transire pontem non potuit, ut extrema resoluta crant, etc., L.: Epicharmi, acuti nec insulsi hominis, ut Siculi, as was natural for a Sicilian.—Introducing a limiting circumstance, as, considering, for: hic Geta ut captus est servorum, non malus, i. e. as far as this can be said of slaves, T.: civitas florens, ut est captus Germanorum, Cs.: Caelius Antipater, scriptor, ut temporibus illis, luculentus, for those times: (orationis genus) ut in oratore exile, for an orator: gens, ut in eā regione, divitiis praepollens, L.— With perinde or pro eo, as, in proportion as, according as, to the extent that, in the measure that: in exspectatione civitas erat, perinde ut evenisset res, ita communicatos honores habitura, L.: pro eo ut temporis difficultas aratorumque penuria tulit.—With a relat., as it is natural for persons, like one, since, seeing that: proficiscuntur, ut quibus esset persuasum, non ab hoste consilium datum, etc., like men convinced that, etc., Cs.: inde consul, ut qui iam ad hostīs perventum cerneret, procedebat, L.—Introducing a motive or assumption, as if, on the supposition that, in the belief that: narratio est rerum gestarum aut ut gestarum expositio: (Galli) laeti, ut exploratā victoriā, ad castra pergunt, L.—With ita or sic, introducing an oath or attestation, as, as it is true that: ita me di ament ut ego Laetor, etc., T.: ita vivam ut maximos sumptūs facio.—With correlative ita or sic, introducing contrasted clauses, as... so, as on the one hand... so on the other, although... yet, while... still, both... and: ut errare potuisti, sic decipi te non potuisse, quis non videt?: consul, ut fortasse vere, sic parum utiliter in praesens certamen, respondit, etc., L.: uti longe a luxuriā, ita famae propior, Ta.—Repeated as indefinite relative, in whatever manner, howsoever (only with indic.): Sed ut ut haec sunt, tamen hoc faciam, T.: sed ut ut est, indulge valetudini tuae.—Indefinite, in concessive or conditional clauses, however, in whatever manner, in whatever degree, although, granting that: quod ut ita sit—nihil enim pugno —quid habet ista res aut laetabile aut gloriosum?: nihil est prudentiā dulcius, quam, ut cetera auferat, adfert certe senectus: ut enim neminem alium rogasset, scire potuit, etc.: qui, ut non omnis peritissimus sim belli, cum Romanis certe bellare didici, L.: ac iam ut omnia contra opinionem acciderent, tamen se plurimum navibus posse, Cs.: Ut desint vires tamen est laudanda voluntas, O.

I. II. A. 2. 3. 4. B. 2. C. 1. 2. 3. 4. 5. 6.