Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

provincial

  • 41 oppidani

    oppĭdānus, a, um, adj. [id.], of or in a town other than Rome (since urbanus signifies, of Rome, from the capital); sometimes in a depreciating sense, opp. to urbanus, of or belonging to a small town, provincial (class.):

    senex quidam oppidanus,

    Cic. de Or. 2, 59, 240:

    oppidanum et inconditum genus dicendi,

    id. Brut. 69, 242:

    lascivia,

    Tac. A. 14, 17.— Subst.: oppĭdānus, i, m., a townsman:

    oppidani domus,

    Liv. 29, 9, 2.—In plur.: oppĭdāni, ōrum, m., the inhabitants of a town other than Rome, townsmen, townsfolk (esp. when besieged), Caes. B. G 2, 33; 7, 12; 13; 58; Liv. 36, 25.

    Lewis & Short latin dictionary > oppidani

  • 42 oppidanus

    oppĭdānus, a, um, adj. [id.], of or in a town other than Rome (since urbanus signifies, of Rome, from the capital); sometimes in a depreciating sense, opp. to urbanus, of or belonging to a small town, provincial (class.):

    senex quidam oppidanus,

    Cic. de Or. 2, 59, 240:

    oppidanum et inconditum genus dicendi,

    id. Brut. 69, 242:

    lascivia,

    Tac. A. 14, 17.— Subst.: oppĭdānus, i, m., a townsman:

    oppidani domus,

    Liv. 29, 9, 2.—In plur.: oppĭdāni, ōrum, m., the inhabitants of a town other than Rome, townsmen, townsfolk (esp. when besieged), Caes. B. G 2, 33; 7, 12; 13; 58; Liv. 36, 25.

    Lewis & Short latin dictionary > oppidanus

  • 43 provincia

    prōvincĭa, ae (old gen. PROVINCIAI, Inscr. Grut. 376, 6) [etym. dub.; perh. contr. for pro-noventia (cf. nuntius), the charge or government of a legate].
    I.
    A province, i. e. a territory out of Italy, acquired by the Romans (chiefly by conquest), and brought under Roman government; freq., also, to be rendered provincial administration, employment, etc.:

    Sicilia prima omnium provincia est appellata,

    Cic. Verr. 2, 2, 1, § 2:

    defendo provinciam Siciliam,

    id. Div. in Caecil. 2, 5:

    provincia Syria,

    id. Fam. 15, 2, 1:

    Asia provincia,

    id. Fl. 34, 85:

    provincia Gallia,

    id. Font. 1, 2:

    praeponere, praeficere aliquem provinciae,

    id. Fam. 2, 15, 4:

    tradere alicui provinciam,

    id. ib. 3, 3, 1:

    in provinciam cum imperio proficisci,

    id. ib. 3, 2, 1:

    administrare provinciam,

    id. ib. 15, 4, 1:

    provinciam consulari imperio obtinere,

    id. Fl. 34, 85; cf. id. Phil. 1, 8, 19:

    de provinciā decedere,

    to retire from the administration of a province, id. Fam. 2, 15, 4:

    provinciam Lentulus deposuit,

    gave up, resigned, id. Pis. 21, 50: provincia consularis, governed by a former consul (proconsul), id. Verr. 2, 1, 13, § 34:

    praetoria,

    governed by a former prœtor, id. Phil. 1, 8, 19.—
    2.
    In gen., a province, division of a kingdom or empire:

    Judaea,

    Vulg. 1 Esdr. 5, 8:

    Babylonis,

    id. Dan. 2, 48.—
    II.
    Transf., in gen., official duty, office, business, charge, province (class.):

    parasitorum,

    Plaut. Capt. 3, 1, 14:

    hanc tibi impero provinciam,

    id. Mil. 4, 4, 23:

    abi in tuam provinciam,

    id. Cas. 1, 15:

    duram capere provinciam,

    Ter. Phorm. 1, 2, 22:

    sibi provinciam depoposcit, ut me in meo lectulo trucidaret,

    Cic. Sull. 18, 52:

    qui eam provinciam susceperint, ut in balneas contruderentur,

    id. Cael. 26, 63:

    Sicinio Volsci, Aquilio Hernici provincia evenit,

    i. e. were given into his charge, were assigned to him to be subdued, Liv. 2, 40 fin.:

    cum ambo consules Appuliam provinciam haberent,

    id. 26, 22.—In plur., Plaut. Ps. 1, 2, 15:

    ipsi inter se provincias partiuntur,

    Hirt. B. G. 8, 35.

    Lewis & Short latin dictionary > provincia

  • 44 regionalis

    rĕgĭōnālis, e, adj. [regio], of or belonging to a province or region: concilium, provincial (opp. plenarium), Aug. Bapt. contr. Donat. 7, 53. — Adv.: rĕgĭōnālĭ-ter, by provinces or regions, = regionatim, App. de Mundo, 23, p. 68, 2; Cael. Aur. Acut. 2, 29, 157.

    Lewis & Short latin dictionary > regionalis

  • 45 regionaliter

    rĕgĭōnālis, e, adj. [regio], of or belonging to a province or region: concilium, provincial (opp. plenarium), Aug. Bapt. contr. Donat. 7, 53. — Adv.: rĕgĭōnālĭ-ter, by provinces or regions, = regionatim, App. de Mundo, 23, p. 68, 2; Cael. Aur. Acut. 2, 29, 157.

    Lewis & Short latin dictionary > regionaliter

  • 46 repeto

    rĕ-pĕto, īvi or ĭi, ītum, 3, v. a., to fall upon or attack again or anew, to strike again (syn. repercutio).
    I.
    Lit. (in gen. not till after the Aug. per.):

    regem repetitum saepius cuspide ad terram affixit,

    after he had repeatedly attacked him, Liv. 4, 19; cf.:

    mulam calcibus et canem morsu,

    Sen. Ira, 3, 27, 1:

    repetita per ilia ferrum,

    Ov. M. 4, 733; 6, 562.— Absol.:

    bis cavere, bis repetere,

    to attack twice, Quint. 5, 13, 54:

    signum erat omnium, Repete!

    strike again, Suet. Calig. 58:

    ad Nolam armis repetendam,

    Liv. 9, 28:

    repetitus toxico,

    id. Claud. 44. —
    B.
    In partic.
    1.
    To prosecute again:

    condicione propositā, ut, si quem quis repetere vellet, par periculum poenae subiret,

    Suet. Aug. 32; id. Dom. 8 and 9; Dig. 48, 2, 3; 48, 16, 10; 15.—
    2.
    To seek again; to go back to, return to, revisit a person or thing.
    (α).
    With acc.:

    fratresque virumque,

    Ov. H. 3, 143:

    Nearchum,

    Hor. C. 3, 20, 6:

    Penates, ab orā Hispanā,

    id. ib. 3, 14, 3:

    viam, quā venisset,

    to retrace, Liv. 35, 28; cf. id. 9, 2, 8:

    castra,

    id. 31, 21; Suet. Tib. 12:

    domum,

    Hor. C. 1, 15, 6; Ov. P. 4, 4, 41; id. M. 3, 204:

    patriam,

    id. H. 18, 123; Just. 32, 3, 7:

    Africam,

    Liv. 25. 27:

    locum,

    id. 3, 63:

    retro Apuliam,

    id. 22, 18; cf. id. 31, 45 fin.; 40, 58 fin.:

    rursus Bithyniam,

    Suet. Caes. 2:

    urbem atque ordinem senatorium,

    id. Vit. 1:

    paludes,

    Hor. C. 3, 27, 9:

    cavum,

    id. Ep. 1, 7, 33:

    praesepia,

    Verg. E. 7, 39:

    urbem,

    id. A. 2, 749:

    Macedoniam,

    Nep. Eum. 6, 1:

    pugnam (shortly before, redire in pugnam),

    Liv. 37, 43:

    expeditionem,

    Suet. Claud. 1.—
    (β).
    With prep.:

    onerarias retro in Africam repetere,

    Liv. 25, 25 fin. Drak.:

    ad vada,

    Verg. Cul. 104:

    ad prima vestigia,

    Grat. Cyn. 245.—
    (γ).
    Absol.:

    quid enim repetiimus (sc. patriam)?

    Liv. 5, 51.—Freq. in medic. lang., to return, recur:

    morbi repetunt,

    Cels. 2, 1; 3, 22; 4, 4; 14 al. —
    II.
    Transf. (class.).
    A.
    To fetch, bring, or take back (cf. revoco).
    1.
    Lit.:

    filium istinc repetere,

    Plaut. Truc. 4, 3, 72:

    repudiatus repetor,

    Ter. And. 1, 5, 14:

    Lysias est Atticus, quamquam Timaeus eum quasi Liciniā et Muciā lege repetit Syracusas,

    Cic. Brut. 16, 63:

    qui maxime me repetistis atque revocastis,

    id. Dom. 57, 144:

    navigo in Ephesum, ut aurum repetam ab Theotimo domum,

    Plaut. Bacch. 4, 6, 7:

    ad haec (impedimenta) repetenda,

    Caes. B. C. 3, 76:

    aliquid ab Urbe,

    Suet. Calig. 39; cf.:

    thoracem Magni Alexandri e conditorio ejus,

    id. ib. 52 fin.:

    partem reliquam copiarum continenti,

    id. Aug. 16:

    alii (elephanti) deinde repetiti ac trajecti sunt,

    others were then brought and passed over, Liv. 21, 28:

    ut alium repetat in eundem rogum,

    Sen. Oedip. 61. —
    2.
    Trop., in partic.
    a.
    To take hold of or undertake again; to enter upon again; to recommence, resume, renew, repeat an action, a speech, etc. (cf.:

    renovo, restauro): praetermissa repetimus, incohata persequimur,

    Cic. Fin. 5, 19, 51:

    longo intervallo haec studia repetentem,

    id. Fat. 2, 4; id. Att. 15, 11, 1:

    oratio carens hac virtute (sc. ordine) necesse est multa repetat, multa transeat,

    Quint. 7, prooem. §

    3: ad verbum repetita reddantur,

    id. 11, 2, 39 et saep.:

    eadem vetera consilia,

    Cic. Verr. 1, 6, 17:

    hoc primus repetas opus, hoc postremus omittas,

    Hor. Ep. 1, 6, 48:

    susurri Compositā repetantur horā,

    id. C. 1, 9, 20:

    relicta,

    id. Ep. 1, 7, 97:

    verba,

    Ov. H. 20, 9:

    audita,

    id. ib. 20, 193:

    repetitum Mulciber aevum Poscit,

    id. M. 9, 422:

    auspicia de integro,

    Liv. 5, 17:

    pugnam,

    id. 10, 36 acrius bellum, Just. 12, 2, 13:

    iter,

    Ov. A. A. 3, 747:

    sollemnia,

    Tac. A. 3, 6 fin.:

    spectacula ex antiquitate,

    to restore, Suet. Claud. 21; cf.:

    genera ignominiarum ex antiquitate,

    id. Tib. 19:

    legatum,

    Dig. 30, 1, 32:

    usum fructum,

    ib. 7, 4, 3.— With de:

    de mutatione litterarum nihil repetere hic necesse est,

    Quint. 1, 7, 13.— With object-clause:

    repetam necesse est, infinitas esse species,

    Quint. 6, 3, 101; 46: ut repetam coeptum pertexere dictis, Lucr. 1, 418; cf.:

    commemorare res,

    id. 6, 936.— Poet.: rĕpĕtītus, a, um, as an adv., repeatedly, anew, again:

    repetita suis percussit pectora palmis,

    Ov. M. 5, 473; 12, 287:

    robora caedit,

    id. ib. 8, 769:

    vellera mollibat longo tractu,

    by drawing out repeatedly, id. ib. 6, 20; cf.:

    haec decies repetita placebit,

    Hor. A. P. 365. —
    b.
    In discourse, to draw, deduce, derive from anywhere; to go back to, begin from anywhere (cf. deduco):

    populum a stirpe,

    Cic. Rep. 3, 12, 21:

    repetere populi originem,

    id. ib. 2, 1, 3:

    ipsius juris ortum a fonte... stirpem juris a naturā,

    id. Leg. 1, 6, 20:

    usque a Corace nescio quo et Tisiā,

    id. de Or. 1, 20, 91; 2, 2, 6:

    ab ultimā antiquitate,

    id. Fin. 1, 20, 65:

    brevis erit narratio, si non ab ultimo repetetur,

    id. Inv. 1, 20, 28; Quint. 5, 10, 83:

    aliquid a Platonis auctoritate,

    Cic. Tusc. 5, 12, 34:

    ingressio non ex oratoriis disputationibus ducta sed e mediā philosophiā repetita,

    id. Or. 3, 11:

    res remotas ex litterarum monumentis,

    id. Inv. 1, 1, 1: initia amicitiae ex parentibus nostris, Bithyn. ap. Cic. Fam. 6, 16 init.:

    verba ex ultimis tenebris, ex vetustate,

    Quint. 8, 3, 25; 11, 1, 49; 1, 4, 4:

    alte vero et, ut oportet, a capite repetis, quod quaerimus,

    Cic. Leg. 1, 6, 18:

    tam longa et tam alte repetita oratio,

    id. de Or. 3, 24, 91; id. Rep. 4, 4, 4:

    repetam paulo altius, etc.,

    id. Clu. 24, 66:

    altius omnem Expediam primā repetens ab origine famam,

    Verg. G. 4, 286; so,

    altius,

    Quint. 5, 7, 27; 6, 2, 2; 11, 1, 62; Suet. Ner. 2:

    transilire ante pedes posita et alia longe repetita sumere,

    Cic. de Or. 3, 40, 160; so,

    longe,

    id. Fam. 13, 29, 2; id. Div. 2, 58, 119:

    longius,

    id. Inv. 1, 49, 91; Quint. 5, 7, 17; 5, 11, 23:

    repetitis atque enumeratis diebus,

    reckoned backwards, Caes. B. C. 3, 105; so,

    repetitis diebus ex die vulneris,

    Dig. 9, 2, 51, § 2:

    repetitā die,

    ib. 10, 4, 9, § 6; 39, 2, 15, § 31; 43, 19, 1, § 10; 22, 4, 3.—
    c.
    Repetere aliquid memoriā, memoriam rei, or (rarely without memoriā) aliquid, to call up again in the mind; to call to mind, recall, recollect (cf.:

    revoco, recordor): cogitanti mihi saepenumero et memoriā vetera repetenti,

    Cic. de Or. 1, 1, 1; id. Fam. 11, 27, 2; id. Rep. 1, 8, 13; Verg. A. 1, 372:

    repete memoriā tecum, quando, etc.,

    Sen. Brev. Vit. 3, 3; cf. with object-clause: memoriā repeto, diem esse hodiernum, quo, etc., Scipio Afric. ap. Gell. 4, 18, 3; Quint. 1, 6, 10:

    repete temporis illius memoriam,

    Cic. Deiot. 7, 20; id. Verr. 2, 4, 47, § 105:

    memoriam ex annalibus,

    Liv. 8, 18:

    veteris cujusdam memoriae recordationem,

    Cic. de Or. 1, 2, 4.—Without memoriā:

    reminisci quom ea, quae tenuit mens ac memoria, cogitando repetuntur,

    Varr. L. L. 6, § 44 Müll.:

    si omnium mearum praecepta litterarum repetes, intelleges, etc.,

    Cic. Q. Fr. 1, 2, 2, § 7:

    supra repetere et paucis instituta majorum disserere,

    Sall. C. 5, 9:

    unde tuos primum repetam, mea Cynthia, fastus,

    Prop. 1, 18, 5:

    cum repeto noctem, quā, etc.,

    Ov. Tr. 1, 3, 3:

    te animo repetentem exempla tuorum,

    Verg. A. 12, 439.— With object-clause:

    repeto, me correptum ab eo, cur ambularem,

    Plin. Ep. 3, 5, 16; 7, 6, 7; 13; Suet. Gram. 4:

    multum ante repetito, concordem sibi conjugem, etc.,

    Tac. A. 3, 33.— Absol.:

    inde usque repetens, hoc video,

    Cic. Arch. 1, 1:

    genitor mihi talia (namque Nunc repeto) Anchises fatorum arcana reliquit,

    Verg. A. 7, 123; 3, 184.—
    B.
    To ask, demand, or take again or back; to demand or claim what is due (syn. reposco).
    1.
    In gen.
    a.
    Lit.:

    si quis mutuom quid dederit, fit pro proprio perditum, quom repetas,

    Plaut. Trin. 4, 3, 45; cf. id. ib. 5, 2, 7:

    suom,

    id. Ps. 1, 3, 63:

    neque repeto pro illā quidquam abs te pretii,

    Ter. Eun. 4, 6, 11:

    bona sua,

    Cic. Verr. 2, 3, 13, § 32:

    abs te sestertium miliens ex lege,

    id. Div. in Caecil. 5, 19:

    ereptas pecunias,

    id. ib. 5, 18; cf.:

    quae erepta sunt,

    id. Sull. 32, 89:

    mea promissa,

    id. Planc. 42, 101:

    obsides,

    Caes. B. G. 1, 31:

    urbes bello superatas in antiquum jus,

    Liv. 35, 16, 6:

    Homerum Colophonii civem esse dicunt suum, Chii suum vindicant, Salaminii repetunt,

    Cic. Arch. 8, 19:

    Cicero Gallum a Verticone repetit, qui litteras ad Caesarem referat,

    applied again for, Caes. B. G. 5, 49:

    si forte suas repetitum venerit plumas,

    Hor. Ep. 1, 3, 18:

    nec repetita sequi curet Proserpina matrem,

    Verg. G. 1, 39:

    Politorium rursus bello,

    to retake, Liv. 1, 33, 3.—
    b.
    Trop.: qui repetit eam, quam ego patri suo quondam spoponderim, dignitatem, Cic. Fl. 42, 106; cf.:

    pro eo (beneficio) gratiam repetere,

    Liv. 1, 47:

    civitatem in libertatem,

    id. 34, 22, 11:

    parentum poenas a consceleratissimis filiis,

    Cic. Rosc. Am. 24, 67:

    ab isto eas poenas vi repetisse, aliquo,

    id. Verr. 2, 5, 63, § 163:

    ut ne mors quidem sit in repetendā libertate fugiendā,

    in the effort to recover, id. Phil. 10, 10, 20:

    libertatem per occasionem,

    Liv. 3, 49; cf.:

    dies ille libertatis improspere repetitae,

    Tac. A. 1, 8:

    beneficia ab aliquo,

    Sall. J. 96, 2:

    honores quasi debitos ab aliquo,

    id. ib. 85, 37:

    repete a me rempublicam,

    take back from me, Suet. Caes. 78: repetitumque, duobus uti mandaretur consulum nomen imperiumque, it was demanded again, that, etc., Liv. 3, 33: se repetere, to recover one ' s self, Sen. Ep. 104, 6.—
    2.
    In partic., publicists' and jurid. t. t.
    a.
    Of the fetiales: repetere res, to demand back from the enemy things which they had taken as booty; hence, in gen., to demand satisfaction:

    (fetiales) mittebantur antequam conciperetur (bellum), qui res repeterent,

    Varr. L. L. 5, § 86 Müll.; Liv. 1, 32; 4, 30; 7, 6; 32; Cic. Off. 1, 11, 36:

    jure gentium res repeto,

    Sall. H. 3, 61, 17 Dietsch:

    amissa bello repetere,

    Just. 6, 6, 7; cf. clarigatio and clarigo. —
    b.
    In jurid. lang.: res repetere, to demand back or reclaim one ' s property before a court:

    in iis rebus repetendis, quae mancipi sunt,

    Cic. Mur. 2, 3.— Hence, transf., in gen., to seek to obtain, to reclaim: non ex jure manum consertum, sed magi' ferro Rem repetunt, Enn. ap. Gell. 20, 10 (Ann. v. 277 Vahl.).—
    c.
    Pecuniae repetundae, or simply repetundae, money or other things extorted by a provincial governor, and that are to be restored (at a later period, referring to any bribed officer):

    L. Piso legem de pecuniis repetundis primus tulit,

    Cic. Verr. 2, 3, 84, § 195; 2, 4, 25, § 56; id. Brut. 27, 106; id. Off. 2, 21, 75:

    quorum causā judicium de pecuniis repetundis est constitutum,

    id. Div. in Caecil. 4, 11:

    clames te lege pecuniarum repetundarum non teneri,

    id. Clu. 53, 148:

    pecuniarum repetundarum reus,

    Sall. C. 18, 3:

    oppugnatus in judicio pecuniarum repetundarum,

    id. ib. 49, 2:

    quā lege a senatore ratio repeti solet de pecuniis repetundis,

    Cic. Clu. 37, 104:

    accusare de pecuniis repetundis,

    id. Rab. Post. 4, 9; id. Clu. 41, 114:

    cum de pecuniis repetundis nomen cujuspiam deferatur,

    id. Div. in Caecil. 3, 10:

    de pecuniis repetundis ad recuperatores itum est,

    Tac. A. 1, 74 fin. —With ellipsis of pecuniis:

    repetundarum causae, crimen, lex,

    Quint. 4, 2, 85; 5, 7, 5; 4, 2, 15; Tac. A. 4, 19; 13, 43; 12, 22; 13, 33; id. H. 1, 77; 4, 45; Plin. Ep. 2, 11, 3:

    repetundarum reus,

    Val. Max. 9, 12, 7:

    repetundarum argui,

    Tac. A. 3, 33:

    accusare,

    Suet. Dom. 8:

    postulari,

    Tac. A. 3, 66; Suet. Caes. 4:

    absolvi,

    Tac. A. 13, 30:

    convinci,

    Suet. Caes. 43:

    damnari,

    Tac. A. 3, 70; 14, 28:

    teneri,

    id. ib. 11, 7: Pilius de repetundis eum postulavit, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 8, 2 (for which, §

    3, de pecuniis repetundis): neque absolutus neque damnatus Servilius de repetundis,

    id. ib. §

    3: damnatum repetundis consularem virum,

    Suet. Oth. 2 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > repeto

  • 47 rusticus

    rustĭcus, a, um, adj. [rus], of or belonging to the country, rural, rustic, country- (very freq. and class.; syn. agrestis; opp. urbanus).
    I.
    Lit.:

    vita,

    Varr. R. R. 3, 1, 1; cf.:

    vita haec rustica, quam tu agrestem vocas,

    Cic. Rosc. Am. 27, 75:

    duae vitae hominum, rustica et urbana,

    id. ib. 17, 48:

    Romani (opp. urbani),

    Varr. R. R. 2, praef. § 1; cf. plebes (opp. urbana), Col. praef. § 17;

    praedia,

    Cic. Rosc. Am. 15, 42:

    hortus,

    Plin. Ep. 2, 17, 15:

    instrumentum,

    Phaedr. 4, 4, 24:

    opus,

    Ter. Heaut. 1, 1, 90:

    res,

    Cic. de Or. 1, 16, 69; 1, 58, 249;

    Col. praef. § 19 sq.: homo (with agricola),

    Cic. Rosc. Am. 49, 143; id. N. D. 3, 5, 11:

    colona,

    Ov. F. 2, 645; cf.

    Phidyle,

    Hor. C. 3, 23, 2:

    mus (opp. urbanus),

    id. S. 2, 6, 80; 115:

    gallinae,

    heathcocks, Varr. R. R. 3, 9, 16; Col. 8, 2, 1 sq. (cf. infra, B. 2. b.):

    numina,

    Ov. M. 1, 192:

    fistula,

    id. ib. 8, 191:

    sedulitas,

    id. F. 6, 534:

    regna,

    id. H. 4, 132:

    opprobria versibus alternis,

    Hor. Ep. 2, 1, 146:

    carcer,

    Juv. 14, 24.—
    B.
    Substt.
    1.
    ru-stĭcus, i, m., a countryman, rustic, peasant; in plur.: rustici, country people, rustics:

    urbani fiunt rustici, etc.,

    Plaut. Mere. 4, 3, 15 sq.:

    omnes urbani, rustici,

    Cic. Fin. 2, 23, 77; cf. id. Or. 24, 81;

    semper occant prius quam sarriunt rustici,

    Plaut. Capt. 3, 5, 5; id. Most. 5, 1, 28; Col. 2, 4, 8; 9, 10 et saep.—In sing., Ov. M. 2, 699; Hor. Epod. 2, 68; id. Ep. 1, 7, 83; 2, 2, 39; Vulg. Sap. 17, 16.—
    2.
    rustĭca, ae, f.
    a.
    A country girl, Ov. M. 5, 583.—
    b.
    (Sc. gallina.) A heath-cock, Mart. 13, 76 (cf. supra, A., and rusticulus, II. B.).—
    II.
    Transf., countrylike, rustic, simple, in a good or (more freq.) in a bad sense, i. e. plain, simple, provincial, rough, coarse, gross, awkward, clownish, etc. (in this sense not freq. till after the Aug. period;

    previously, as in Cic., agrestis was more used): rustica vox et agrestis quosdam delectat, etc.... neque solum rusticam asperitatem, sed etiam peregrinam insolentiam fugere discamus,

    Cic. de Or. 3, 11, 42; 12, 44:

    pro bardā et pro rusticā haberi,

    Plaut. Pers. 2, 1, 2:

    rusticus inlitteratusque litigator,

    Quint. 2, 21, 16:

    manus (with indoctae),

    id. 1, 11, 16; cf.

    with indoctus,

    id. 12, 10, 53;

    with barbarus,

    id. 2, 20, 6;

    (opp. disertus) 7, 1, 43: id vitium sermonis non barbarum esse, sed rusticum,

    Gell. 13, 6, 2:

    Germana illuvies, rusticus, hircus, hara suis, etc.,

    a lout, clown, Plaut. Most. 1, 1, 39 Lorenz ad loc.:

    rusticus es, Corydon,

    Verg. E. 2, 56:

    quid coeptum, rustice, rumpis iter?

    Ov. Am. 3, 6, 88:

    addidit obscenis convicia rustica dictis,

    id. M. 14, 522: sive procax aliqua est;

    capior, quia rustica non est,

    very prudish, id. Am. 2, 4, 13; cf. id. A. A. 1, 607:

    nec tamen est, quamvis agros amet illa feraces, Rustica,

    id. Am. 3, 10, 18.—In a good sense:

    mores,

    Cic. Rosc. Am. 27, 75:

    veritas,

    Mart. 10, 72, 11. — Comp.:

    simus hoc titulo rusticiore contenti,

    Sen. Ep. 88, 33.—Hence, adv.: ru-stĭcē (acc. to II.), in a countrified manner, clownishly, boorishly, awkwardly:

    loquinon aspere, non vaste, non rustice,

    Cic. de Or. 3, 12, 45:

    urgere,

    id. Off. 3, 9, 39:

    facere aliquid,

    id. Att. 12, 36, 2:

    cum eo vitio loquentes rustice loqui dictitabant,

    Gell. 13, 6, 2.— Comp.:

    rusticius toga defluit,

    Hor. S. 1, 3, 31.— Sup. does not occur.

    Lewis & Short latin dictionary > rusticus

  • 48 sex primi

    sexprīmi (also separately, sex prī-mi; cf. decem primi, under decem), ōrum, m. [sex-primus], a board or college of magistrates in provincial towns, consisting of six members, Cic. N. D. 3, 30, 74; Inscr. Orell. 3756.—In sing., a member of such a board, Inscr. Orell. 3242.

    Lewis & Short latin dictionary > sex primi

  • 49 sexprimi

    sexprīmi (also separately, sex prī-mi; cf. decem primi, under decem), ōrum, m. [sex-primus], a board or college of magistrates in provincial towns, consisting of six members, Cic. N. D. 3, 30, 74; Inscr. Orell. 3756.—In sing., a member of such a board, Inscr. Orell. 3242.

    Lewis & Short latin dictionary > sexprimi

  • 50 Siculi

    Sĭcŭli, ōrum, m., = Sikeloi.
    I.
    The Siculians or Sicilians, an ancient Italian people on the Tiber, a portion of whom, driven thence, migrated to the island of Sicily, which derived its name from them, Plin. 3, 5, 9, § 56; 3, 5, 10, § 71; Varr. L. L. 5, § 101 Müll.; Col. 1, 3, 6.—Hence, in the class. per.,
    II.
    The inhabitants of Sicily, Cic. Verr. 2, 4, 43, § 95; id. Brut. 12, 46; id. de Or. 2, 54, 217; id. Att. 14, 12, 1 al.— Gen. plur. Siculūm, Lucr. 6, 642.—In the sing.: Sĭcŭlus, i, m., a Sicilian, Plaut. Capt. 4, 2, 108; id. Rud. prol. 49; Cic. Verr. 2, 2, 13, § 32; id. de Or. 2, 69, 280; id. Rep. 1, 14, 22 et saep.—Hence,
    A.
    Sĭcŭlus, a, um, adj., of or belonging to Sicily, Sicilian (mostly poet. and in post-Aug. prose):

    tellus,

    i. e. Sicily, Verg. A. 1, 34:

    mare,

    Mel. 2, 7, 14; Hor. C. 2, 12, 2:

    unda,

    id. ib. 3, 4, 28; 4, 4, 44; Verg. A. 3, 696:

    fretum,

    Liv. 1, 2, 5; Front. Strat. 1, 7, 1; Tac. A. 1, 53:

    montes,

    Verg. E. 2, 21:

    mel,

    Varr. R. R. 3, 2, 12; 3, 16, 14:

    praedo,

    Plaut. Poen. 4, 2, 75:

    oratores,

    Cic. Or, 69, 230: Epicharmus, Hor. Ep. [p. 1694] 2, 1, 58:

    poëta Empedocles,

    id. A. P. 463:

    tyrannus,

    i. e. Phalaris, Ov. Tr. 3, 11, 41; cf. Hor. Ep. 1, 2, 58;

    hence, juvencus,

    the bull of Phalaris, Pers. 3, 39; Claud. B. Gild. 187:

    aula,

    the court of Phalaris, Juv. 6, 486:

    fuga,

    the flight of Sex. Pompeius before Octavius after the naval battle near the Sicilian coast, Prop. 2, 1, 28; cf. Suet. Aug. 16; Flor. 4, 8;

    hence, pirata,

    i. e. Sex. Pompeius, Luc. 6, 422: conjux, i. e. Proserpine (so called because carried off from Sicily), Juv. 13, 50:

    virgo,

    i. e. a Siren, Stat. S. 2, 1, 10;

    hence, cantus,

    of the Sirens, Juv. 9, 150:

    logei, Attici omnes: nullum Siculum acceperis,

    i. e. provincial, Plaut. Pers. 3, 1, 67.—
    B.
    Sĭcĭlĭa, ae, f., = Sikelia, the island of Sicily:

    fretum Siciliae,

    Caes. B. C. 2, 3; Mel. 2, 7, 14; Plin. 3, 8, 14, § 86; 2, 88, 90, § 204; Plaut. Rud. prol. 54; 2, 6, 60; id. Men. 2, 3, 57; Cic. Verr. 2, 2, 1, § 1; 2, 3, 6, § 12 et saep. al.—
    C.
    Sĭcĭlĭensis, e, adj., of or belonging to Sicily, Sicilian:

    fretum,

    Cic. N. D. 3, 10, 24:

    hospes,

    from Sicily, Plaut. Rud. 2, 4, 30:

    quaestura mea,

    Cic. Fam. 13, 38:

    annus,

    the quœstorship in Sicily, id. Brut. 92, 318:

    fisci,

    id. Verr. 1, 9, 24; cf.

    pecunia,

    id. ib. 1, 8, 22:

    spiritus,

    id. ib. 2, 3, 9, §

    22: peregrinatio,

    Suet. Calig. 51:

    bellum,

    id. Aug. 70:

    pugna,

    id. ib. 96.—
    D.
    Sīcĕ-lis, ĭdis, adj. f., = Silelis, Sicilian; subst., a Sicilian woman:

    Sicelides... puellae... Sicelis esse volo, Ov.H.15, 51 sq.: Nymphae,

    id. M. 5, 412:

    Musae,

    i. e. of Theocritus, pastoral, Verg. E. 4, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > Siculi

  • 51 tam modo

    tammŏdo (or in two words, tam mŏdo), adv., a Prænestine provincial form for modo, just now, a moment since, Plaut. Trin. 3, 1, 8 Brix ad loc.; cf.:

    tammodo antiqui ponebant pro modo, ut Attius, tammodo inquit Praenestinus,

    Fest. p. 359 Müll.; v. Ritschl ad Plaut. l. l.

    Lewis & Short latin dictionary > tam modo

  • 52 tammodo

    tammŏdo (or in two words, tam mŏdo), adv., a Prænestine provincial form for modo, just now, a moment since, Plaut. Trin. 3, 1, 8 Brix ad loc.; cf.:

    tammodo antiqui ponebant pro modo, ut Attius, tammodo inquit Praenestinus,

    Fest. p. 359 Müll.; v. Ritschl ad Plaut. l. l.

    Lewis & Short latin dictionary > tammodo

  • 53 urbs

    urbs, urbis (dat. VRBEI, Corp. Inscr. Lat. 206), f. [Sanscr. vardh-, to make strong; cf. Pers. vard-ana, city], a walled town, a city.
    I.
    Lit.
    1.
    In gen.:

    hi coetus sedem primum certo loco domiciliorum causā constituerunt: quam cum locis manuque sepsissent, ejusmodi conjunctionem tectorum oppidum vel urbem appellaverunt, delubris distinctam spatiisque communibus,

    Cic. Rep. 1, 26, 41; cf.:

    post ea qui fiebat orbis, urbis principium,

    Varr. L. L. 5, § 143 Müll.: urbs dicitur ab orbe, quod antiquae civitates in orbem flebant, id. ap. Serv. Verg. A. 1, 12:

    interea Aeneas urbem designat aratro,

    Verg. A. 5, 755 Serv.:

    veni Syracusas, quod ab eā urbe... quae tamen urbs, etc.,

    Cic. Phil. 1, 3, 7: certabant urbem Romam Remoramne vocarent, Enn. ap. Cic. Div. 1, 48, 107 (Ann. v. 85 Vahl.): arce et urbe sum orba, id. ap. Cic. Tusc. 3, 19, 44 (Trag. v. 114 ib.):

    urbes magnae et imperiosae,

    id. Rep. 1, 2, 3:

    urbs illa praeclara (Syracusae),

    id. ib. 3, 31, 43:

    duabus urbibus eversis inimicissimis huic imperio,

    id. Lael. 3, 11.— Rarely, and mostly poet., with the name of the city in gen.:

    urbs Patavi, Buthroti,

    Verg. A. 1, 247; 3, 293:

    Cassius in oppido Antiochiae cum omni exercitu,

    Cic. Att. 5, 18, 1.—With adj. prop.: urbs Romana = Roma, Liv. 9, 41, 16; 22, 37, 12; 40, 36, 14; Flor. 1, 13, 21.—Of other cities (rare and post-class.):

    Lampsacenae urbis salus,

    Val. Max. 7, 3, ext. 4: in urbe Aquilejensi, Paul. v. S. Ambros. 32:

    urbs urbium,

    a metropolis, Flor. 2, 6, 35.—
    2.
    In partic., the city of Rome (like astu, of Athens):

    postquam Urbis appellationem, etiamsi nomen proprium non adiceretur, Romam tamen accipi sit receptum,

    Quint. 6, 3, 103; cf. id. 8, 2, 8; 8, 5, 9:

    hujus urbis condendae principium profectum a Romulo,

    Cic. Rep. 2, 2, 4; cf. id. ib. 1, 47, 71; 1, 1, 1;

    1, 37, 58: (Caesar) maturat ab urbe proficisci,

    Caes. B. G. 1, 7:

    de urbe augendā quid sit promulgatum, non intellexi,

    Cic. Att. 13, 20, 1:

    conditor urbis (Romulus),

    Ov. F. 1, 27:

    (pater) Dextera sacras jaculatus arces Terruit urbem,

    Hor. C. 1, 2, 4:

    minatus urbi vincla,

    id. Epod. 9, 9;

    called also urbs aeterna,

    Amm. 14, 6, 1.— Ad urbem esse, to stop at or near Rome; in publicists' lang., of returning generals, who had to remain outside of the city till the Senate decreed them the right of entrance;

    or of provincial magistrates who were preparing for departure to their provinces,

    Cic. Verr. 1, 15, 45 Ascon.; 2, 2, 6, § 17; Sall. C. 30, 4; Caes. B. C. 6, 1.—
    B.
    Transf., as in Engl.
    1.
    The city, for the citizens (rare; cf.

    civitas): invadunt urbem somno vinoque sepultam,

    Verg. A. 2, 265:

    maesta attonitaque,

    Juv. 11, 198: bene moratae, Auct. ap. Quint. 8, 6, 24.—
    2.
    The capital city, metropolis (post-class.):

    si tam vicinum urbi municipium sit, ut, etc.,

    Dig. 39, 2, 4 fin.; Cod. Th. 14, 1, 3.—
    * II.
    Trop.:

    urbem philosophiae, mihi crede, proditis, dum castella defenditis,

    i. e. the main point, Cic. Div. 2, 16, 37.

    Lewis & Short latin dictionary > urbs

См. также в других словарях:

  • provincial — provincial, iale, iaux [ prɔvɛ̃sjal, jo ] adj. et n. • XIIIe; lat. provincialis 1 ♦ Hist. relig. Qui appartient aux maisons du même ordre dans une province. Pères provinciaux des Jésuites. Subst. masc. Un provincial, père provincial. 2 ♦ Cour.… …   Encyclopédie Universelle

  • Provincial — has two basic meanings. It can refer to someone who has a limited, restricted, or non sophisticated mentality or habits, stereotypical of an inhabitant of the provinces (areas distant from the national capital). See: parochialismThe other basic… …   Wikipedia

  • Provincial — • An officer acting under the superior general of a religious order, and exercising a general supervision over all the local superiors in a division of the order called a province. Catholic Encyclopedia. Kevin Knight. 2006. Provincial      …   Catholic encyclopedia

  • provincial — provincial, ale (pro vin si al, a l ) adj. 1°   Qui appartient à une province. Assemblée provinciale. États provinciaux.    Par moquerie. Qui est de la province et qui ignore les choses de la capitale ou de la cour. •   Madame de Coulanges dit …   Dictionnaire de la Langue Française d'Émile Littré

  • provincial — (Del lat. provinciālis). 1. adj. Perteneciente o relativo a una provincia. 2. m. Religioso que tiene el gobierno y superioridad sobre todas las casas y conventos de una provincia. ☛ V. Administración provincial, Audiencia Provincial, capítulo… …   Diccionario de la lengua española

  • provincial — PROVINCIÁL, Ă, provinciali, e, s.m. şi f., adj. 1. s.m. şi f. Persoană care locuieşte în provincie sau este originară de acolo; p. ext. persoană cu apucături sau cu deprinderi stângace, naive. 2. adj. Care aparţine provinciei, privitor la… …   Dicționar Român

  • Provincial — Pro*vin cial, a. [L. provincialis: cf. F. provincial. See {Province}, and cf. {Provencal}.] 1. Of or pertaining to province; constituting a province; as, a provincial government; a provincial dialect. [1913 Webster] 2. Exhibiting the ways or… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • provincial — adjetivo 1. De la provincia: administración provincial. audiencia* provincial. capítulo* provincial. carretera provincial. diputación* provincial. sustantivo masculino,f. 1. Área: religión Religioso que gobierna las casas de la provincia de una… …   Diccionario Salamanca de la Lengua Española

  • provincial — [prə vin′shəl, prōvin′shəl] adj. [ME prouyncial < MFr < L provincialis] 1. of or belonging to a province 2. having the ways, speech, attitudes, etc. of a certain province 3. of or like that of rural provinces; countrified; rustic 4.… …   English World dictionary

  • Provincial — Pro*vin cial, n. 1. A person belonging to a province; one who is provincial. [1913 Webster] 2. (R. C. Ch.) A monastic superior, who, under the general of his order, has the direction of all the religious houses of the same fraternity in a given… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • provincial — (adj.) late 14c., pertaining to a province, from Fr. provincial (13c.), from L. provincialis, from provincia (see PROVINCE (Cf. province)). Of the small towns and countryside (as opposed to the capital and urban center) from 1630s, a French idiom …   Etymology dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»