-
41 oppidani
oppĭdānus, a, um, adj. [id.], of or in a town other than Rome (since urbanus signifies, of Rome, from the capital); sometimes in a depreciating sense, opp. to urbanus, of or belonging to a small town, provincial (class.):senex quidam oppidanus,
Cic. de Or. 2, 59, 240:oppidanum et inconditum genus dicendi,
id. Brut. 69, 242:lascivia,
Tac. A. 14, 17.— Subst.: oppĭdānus, i, m., a townsman:oppidani domus,
Liv. 29, 9, 2.—In plur.: oppĭdāni, ōrum, m., the inhabitants of a town other than Rome, townsmen, townsfolk (esp. when besieged), Caes. B. G 2, 33; 7, 12; 13; 58; Liv. 36, 25. -
42 oppidanus
oppĭdānus, a, um, adj. [id.], of or in a town other than Rome (since urbanus signifies, of Rome, from the capital); sometimes in a depreciating sense, opp. to urbanus, of or belonging to a small town, provincial (class.):senex quidam oppidanus,
Cic. de Or. 2, 59, 240:oppidanum et inconditum genus dicendi,
id. Brut. 69, 242:lascivia,
Tac. A. 14, 17.— Subst.: oppĭdānus, i, m., a townsman:oppidani domus,
Liv. 29, 9, 2.—In plur.: oppĭdāni, ōrum, m., the inhabitants of a town other than Rome, townsmen, townsfolk (esp. when besieged), Caes. B. G 2, 33; 7, 12; 13; 58; Liv. 36, 25. -
43 provincia
prōvincĭa, ae (old gen. PROVINCIAI, Inscr. Grut. 376, 6) [etym. dub.; perh. contr. for pro-noventia (cf. nuntius), the charge or government of a legate].I.A province, i. e. a territory out of Italy, acquired by the Romans (chiefly by conquest), and brought under Roman government; freq., also, to be rendered provincial administration, employment, etc.:2.Sicilia prima omnium provincia est appellata,
Cic. Verr. 2, 2, 1, § 2:defendo provinciam Siciliam,
id. Div. in Caecil. 2, 5:provincia Syria,
id. Fam. 15, 2, 1:Asia provincia,
id. Fl. 34, 85:provincia Gallia,
id. Font. 1, 2:praeponere, praeficere aliquem provinciae,
id. Fam. 2, 15, 4:tradere alicui provinciam,
id. ib. 3, 3, 1:in provinciam cum imperio proficisci,
id. ib. 3, 2, 1:administrare provinciam,
id. ib. 15, 4, 1:provinciam consulari imperio obtinere,
id. Fl. 34, 85; cf. id. Phil. 1, 8, 19:de provinciā decedere,
to retire from the administration of a province, id. Fam. 2, 15, 4:provinciam Lentulus deposuit,
gave up, resigned, id. Pis. 21, 50: provincia consularis, governed by a former consul (proconsul), id. Verr. 2, 1, 13, § 34:praetoria,
governed by a former prœtor, id. Phil. 1, 8, 19.—In gen., a province, division of a kingdom or empire:II.Judaea,
Vulg. 1 Esdr. 5, 8:Babylonis,
id. Dan. 2, 48.—Transf., in gen., official duty, office, business, charge, province (class.):parasitorum,
Plaut. Capt. 3, 1, 14:hanc tibi impero provinciam,
id. Mil. 4, 4, 23:abi in tuam provinciam,
id. Cas. 1, 15:duram capere provinciam,
Ter. Phorm. 1, 2, 22:sibi provinciam depoposcit, ut me in meo lectulo trucidaret,
Cic. Sull. 18, 52:qui eam provinciam susceperint, ut in balneas contruderentur,
id. Cael. 26, 63:Sicinio Volsci, Aquilio Hernici provincia evenit,
i. e. were given into his charge, were assigned to him to be subdued, Liv. 2, 40 fin.:cum ambo consules Appuliam provinciam haberent,
id. 26, 22.—In plur., Plaut. Ps. 1, 2, 15:ipsi inter se provincias partiuntur,
Hirt. B. G. 8, 35. -
44 regionalis
rĕgĭōnālis, e, adj. [regio], of or belonging to a province or region: concilium, provincial (opp. plenarium), Aug. Bapt. contr. Donat. 7, 53. — Adv.: rĕgĭōnālĭ-ter, by provinces or regions, = regionatim, App. de Mundo, 23, p. 68, 2; Cael. Aur. Acut. 2, 29, 157. -
45 regionaliter
rĕgĭōnālis, e, adj. [regio], of or belonging to a province or region: concilium, provincial (opp. plenarium), Aug. Bapt. contr. Donat. 7, 53. — Adv.: rĕgĭōnālĭ-ter, by provinces or regions, = regionatim, App. de Mundo, 23, p. 68, 2; Cael. Aur. Acut. 2, 29, 157. -
46 repeto
rĕ-pĕto, īvi or ĭi, ītum, 3, v. a., to fall upon or attack again or anew, to strike again (syn. repercutio).I.Lit. (in gen. not till after the Aug. per.):B.regem repetitum saepius cuspide ad terram affixit,
after he had repeatedly attacked him, Liv. 4, 19; cf.:mulam calcibus et canem morsu,
Sen. Ira, 3, 27, 1:repetita per ilia ferrum,
Ov. M. 4, 733; 6, 562.— Absol.:bis cavere, bis repetere,
to attack twice, Quint. 5, 13, 54:signum erat omnium, Repete!
strike again, Suet. Calig. 58:ad Nolam armis repetendam,
Liv. 9, 28:repetitus toxico,
id. Claud. 44. —In partic.1.To prosecute again:2. (α).condicione propositā, ut, si quem quis repetere vellet, par periculum poenae subiret,
Suet. Aug. 32; id. Dom. 8 and 9; Dig. 48, 2, 3; 48, 16, 10; 15.—With acc.:(β).fratresque virumque,
Ov. H. 3, 143:Nearchum,
Hor. C. 3, 20, 6:Penates, ab orā Hispanā,
id. ib. 3, 14, 3:viam, quā venisset,
to retrace, Liv. 35, 28; cf. id. 9, 2, 8:castra,
id. 31, 21; Suet. Tib. 12:domum,
Hor. C. 1, 15, 6; Ov. P. 4, 4, 41; id. M. 3, 204:patriam,
id. H. 18, 123; Just. 32, 3, 7:Africam,
Liv. 25. 27:locum,
id. 3, 63:retro Apuliam,
id. 22, 18; cf. id. 31, 45 fin.; 40, 58 fin.:rursus Bithyniam,
Suet. Caes. 2:urbem atque ordinem senatorium,
id. Vit. 1:paludes,
Hor. C. 3, 27, 9:cavum,
id. Ep. 1, 7, 33:praesepia,
Verg. E. 7, 39:urbem,
id. A. 2, 749:Macedoniam,
Nep. Eum. 6, 1:pugnam (shortly before, redire in pugnam),
Liv. 37, 43:expeditionem,
Suet. Claud. 1.—With prep.:(γ).onerarias retro in Africam repetere,
Liv. 25, 25 fin. Drak.:ad vada,
Verg. Cul. 104:ad prima vestigia,
Grat. Cyn. 245.—Absol.:II.quid enim repetiimus (sc. patriam)?
Liv. 5, 51.—Freq. in medic. lang., to return, recur:morbi repetunt,
Cels. 2, 1; 3, 22; 4, 4; 14 al. —Transf. (class.).A. 1.Lit.:2.filium istinc repetere,
Plaut. Truc. 4, 3, 72:repudiatus repetor,
Ter. And. 1, 5, 14:Lysias est Atticus, quamquam Timaeus eum quasi Liciniā et Muciā lege repetit Syracusas,
Cic. Brut. 16, 63:qui maxime me repetistis atque revocastis,
id. Dom. 57, 144:navigo in Ephesum, ut aurum repetam ab Theotimo domum,
Plaut. Bacch. 4, 6, 7:ad haec (impedimenta) repetenda,
Caes. B. C. 3, 76:aliquid ab Urbe,
Suet. Calig. 39; cf.:thoracem Magni Alexandri e conditorio ejus,
id. ib. 52 fin.:partem reliquam copiarum continenti,
id. Aug. 16:alii (elephanti) deinde repetiti ac trajecti sunt,
others were then brought and passed over, Liv. 21, 28:ut alium repetat in eundem rogum,
Sen. Oedip. 61. —Trop., in partic.a.To take hold of or undertake again; to enter upon again; to recommence, resume, renew, repeat an action, a speech, etc. (cf.:b.renovo, restauro): praetermissa repetimus, incohata persequimur,
Cic. Fin. 5, 19, 51:longo intervallo haec studia repetentem,
id. Fat. 2, 4; id. Att. 15, 11, 1:oratio carens hac virtute (sc. ordine) necesse est multa repetat, multa transeat,
Quint. 7, prooem. §3: ad verbum repetita reddantur,
id. 11, 2, 39 et saep.:eadem vetera consilia,
Cic. Verr. 1, 6, 17:hoc primus repetas opus, hoc postremus omittas,
Hor. Ep. 1, 6, 48:susurri Compositā repetantur horā,
id. C. 1, 9, 20:relicta,
id. Ep. 1, 7, 97:verba,
Ov. H. 20, 9:audita,
id. ib. 20, 193:repetitum Mulciber aevum Poscit,
id. M. 9, 422:auspicia de integro,
Liv. 5, 17:pugnam,
id. 10, 36 acrius bellum, Just. 12, 2, 13:iter,
Ov. A. A. 3, 747:sollemnia,
Tac. A. 3, 6 fin.:spectacula ex antiquitate,
to restore, Suet. Claud. 21; cf.:genera ignominiarum ex antiquitate,
id. Tib. 19:legatum,
Dig. 30, 1, 32:usum fructum,
ib. 7, 4, 3.— With de:de mutatione litterarum nihil repetere hic necesse est,
Quint. 1, 7, 13.— With object-clause:repetam necesse est, infinitas esse species,
Quint. 6, 3, 101; 46: ut repetam coeptum pertexere dictis, Lucr. 1, 418; cf.:commemorare res,
id. 6, 936.— Poet.: rĕpĕtītus, a, um, as an adv., repeatedly, anew, again:repetita suis percussit pectora palmis,
Ov. M. 5, 473; 12, 287:robora caedit,
id. ib. 8, 769:vellera mollibat longo tractu,
by drawing out repeatedly, id. ib. 6, 20; cf.:haec decies repetita placebit,
Hor. A. P. 365. —In discourse, to draw, deduce, derive from anywhere; to go back to, begin from anywhere (cf. deduco):c.populum a stirpe,
Cic. Rep. 3, 12, 21:repetere populi originem,
id. ib. 2, 1, 3:ipsius juris ortum a fonte... stirpem juris a naturā,
id. Leg. 1, 6, 20:usque a Corace nescio quo et Tisiā,
id. de Or. 1, 20, 91; 2, 2, 6:ab ultimā antiquitate,
id. Fin. 1, 20, 65:brevis erit narratio, si non ab ultimo repetetur,
id. Inv. 1, 20, 28; Quint. 5, 10, 83:aliquid a Platonis auctoritate,
Cic. Tusc. 5, 12, 34:ingressio non ex oratoriis disputationibus ducta sed e mediā philosophiā repetita,
id. Or. 3, 11:res remotas ex litterarum monumentis,
id. Inv. 1, 1, 1: initia amicitiae ex parentibus nostris, Bithyn. ap. Cic. Fam. 6, 16 init.:verba ex ultimis tenebris, ex vetustate,
Quint. 8, 3, 25; 11, 1, 49; 1, 4, 4:alte vero et, ut oportet, a capite repetis, quod quaerimus,
Cic. Leg. 1, 6, 18:tam longa et tam alte repetita oratio,
id. de Or. 3, 24, 91; id. Rep. 4, 4, 4:repetam paulo altius, etc.,
id. Clu. 24, 66:altius omnem Expediam primā repetens ab origine famam,
Verg. G. 4, 286; so,altius,
Quint. 5, 7, 27; 6, 2, 2; 11, 1, 62; Suet. Ner. 2:transilire ante pedes posita et alia longe repetita sumere,
Cic. de Or. 3, 40, 160; so,longe,
id. Fam. 13, 29, 2; id. Div. 2, 58, 119:longius,
id. Inv. 1, 49, 91; Quint. 5, 7, 17; 5, 11, 23:repetitis atque enumeratis diebus,
reckoned backwards, Caes. B. C. 3, 105; so,repetitis diebus ex die vulneris,
Dig. 9, 2, 51, § 2:repetitā die,
ib. 10, 4, 9, § 6; 39, 2, 15, § 31; 43, 19, 1, § 10; 22, 4, 3.—Repetere aliquid memoriā, memoriam rei, or (rarely without memoriā) aliquid, to call up again in the mind; to call to mind, recall, recollect (cf.:B. 1.revoco, recordor): cogitanti mihi saepenumero et memoriā vetera repetenti,
Cic. de Or. 1, 1, 1; id. Fam. 11, 27, 2; id. Rep. 1, 8, 13; Verg. A. 1, 372:repete memoriā tecum, quando, etc.,
Sen. Brev. Vit. 3, 3; cf. with object-clause: memoriā repeto, diem esse hodiernum, quo, etc., Scipio Afric. ap. Gell. 4, 18, 3; Quint. 1, 6, 10:repete temporis illius memoriam,
Cic. Deiot. 7, 20; id. Verr. 2, 4, 47, § 105:memoriam ex annalibus,
Liv. 8, 18:veteris cujusdam memoriae recordationem,
Cic. de Or. 1, 2, 4.—Without memoriā:reminisci quom ea, quae tenuit mens ac memoria, cogitando repetuntur,
Varr. L. L. 6, § 44 Müll.:si omnium mearum praecepta litterarum repetes, intelleges, etc.,
Cic. Q. Fr. 1, 2, 2, § 7:supra repetere et paucis instituta majorum disserere,
Sall. C. 5, 9:unde tuos primum repetam, mea Cynthia, fastus,
Prop. 1, 18, 5:cum repeto noctem, quā, etc.,
Ov. Tr. 1, 3, 3:te animo repetentem exempla tuorum,
Verg. A. 12, 439.— With object-clause:repeto, me correptum ab eo, cur ambularem,
Plin. Ep. 3, 5, 16; 7, 6, 7; 13; Suet. Gram. 4:multum ante repetito, concordem sibi conjugem, etc.,
Tac. A. 3, 33.— Absol.:inde usque repetens, hoc video,
Cic. Arch. 1, 1:genitor mihi talia (namque Nunc repeto) Anchises fatorum arcana reliquit,
Verg. A. 7, 123; 3, 184.—In gen.a.Lit.:b.si quis mutuom quid dederit, fit pro proprio perditum, quom repetas,
Plaut. Trin. 4, 3, 45; cf. id. ib. 5, 2, 7:suom,
id. Ps. 1, 3, 63:neque repeto pro illā quidquam abs te pretii,
Ter. Eun. 4, 6, 11:bona sua,
Cic. Verr. 2, 3, 13, § 32:abs te sestertium miliens ex lege,
id. Div. in Caecil. 5, 19:ereptas pecunias,
id. ib. 5, 18; cf.:quae erepta sunt,
id. Sull. 32, 89:mea promissa,
id. Planc. 42, 101:obsides,
Caes. B. G. 1, 31:urbes bello superatas in antiquum jus,
Liv. 35, 16, 6:Homerum Colophonii civem esse dicunt suum, Chii suum vindicant, Salaminii repetunt,
Cic. Arch. 8, 19:Cicero Gallum a Verticone repetit, qui litteras ad Caesarem referat,
applied again for, Caes. B. G. 5, 49:si forte suas repetitum venerit plumas,
Hor. Ep. 1, 3, 18:nec repetita sequi curet Proserpina matrem,
Verg. G. 1, 39:Politorium rursus bello,
to retake, Liv. 1, 33, 3.—Trop.: qui repetit eam, quam ego patri suo quondam spoponderim, dignitatem, Cic. Fl. 42, 106; cf.:2.pro eo (beneficio) gratiam repetere,
Liv. 1, 47:civitatem in libertatem,
id. 34, 22, 11:parentum poenas a consceleratissimis filiis,
Cic. Rosc. Am. 24, 67:ab isto eas poenas vi repetisse, aliquo,
id. Verr. 2, 5, 63, § 163:ut ne mors quidem sit in repetendā libertate fugiendā,
in the effort to recover, id. Phil. 10, 10, 20:libertatem per occasionem,
Liv. 3, 49; cf.:dies ille libertatis improspere repetitae,
Tac. A. 1, 8:beneficia ab aliquo,
Sall. J. 96, 2:honores quasi debitos ab aliquo,
id. ib. 85, 37:repete a me rempublicam,
take back from me, Suet. Caes. 78: repetitumque, duobus uti mandaretur consulum nomen imperiumque, it was demanded again, that, etc., Liv. 3, 33: se repetere, to recover one ' s self, Sen. Ep. 104, 6.—In partic., publicists' and jurid. t. t.a.Of the fetiales: repetere res, to demand back from the enemy things which they had taken as booty; hence, in gen., to demand satisfaction:b.(fetiales) mittebantur antequam conciperetur (bellum), qui res repeterent,
Varr. L. L. 5, § 86 Müll.; Liv. 1, 32; 4, 30; 7, 6; 32; Cic. Off. 1, 11, 36:jure gentium res repeto,
Sall. H. 3, 61, 17 Dietsch:amissa bello repetere,
Just. 6, 6, 7; cf. clarigatio and clarigo. —In jurid. lang.: res repetere, to demand back or reclaim one ' s property before a court:c.in iis rebus repetendis, quae mancipi sunt,
Cic. Mur. 2, 3.— Hence, transf., in gen., to seek to obtain, to reclaim: non ex jure manum consertum, sed magi' ferro Rem repetunt, Enn. ap. Gell. 20, 10 (Ann. v. 277 Vahl.).—Pecuniae repetundae, or simply repetundae, money or other things extorted by a provincial governor, and that are to be restored (at a later period, referring to any bribed officer):L. Piso legem de pecuniis repetundis primus tulit,
Cic. Verr. 2, 3, 84, § 195; 2, 4, 25, § 56; id. Brut. 27, 106; id. Off. 2, 21, 75:quorum causā judicium de pecuniis repetundis est constitutum,
id. Div. in Caecil. 4, 11:clames te lege pecuniarum repetundarum non teneri,
id. Clu. 53, 148:pecuniarum repetundarum reus,
Sall. C. 18, 3:oppugnatus in judicio pecuniarum repetundarum,
id. ib. 49, 2:quā lege a senatore ratio repeti solet de pecuniis repetundis,
Cic. Clu. 37, 104:accusare de pecuniis repetundis,
id. Rab. Post. 4, 9; id. Clu. 41, 114:cum de pecuniis repetundis nomen cujuspiam deferatur,
id. Div. in Caecil. 3, 10:de pecuniis repetundis ad recuperatores itum est,
Tac. A. 1, 74 fin. —With ellipsis of pecuniis:repetundarum causae, crimen, lex,
Quint. 4, 2, 85; 5, 7, 5; 4, 2, 15; Tac. A. 4, 19; 13, 43; 12, 22; 13, 33; id. H. 1, 77; 4, 45; Plin. Ep. 2, 11, 3:repetundarum reus,
Val. Max. 9, 12, 7:repetundarum argui,
Tac. A. 3, 33:accusare,
Suet. Dom. 8:postulari,
Tac. A. 3, 66; Suet. Caes. 4:absolvi,
Tac. A. 13, 30:convinci,
Suet. Caes. 43:damnari,
Tac. A. 3, 70; 14, 28:teneri,
id. ib. 11, 7: Pilius de repetundis eum postulavit, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 8, 2 (for which, §3, de pecuniis repetundis): neque absolutus neque damnatus Servilius de repetundis,
id. ib. §3: damnatum repetundis consularem virum,
Suet. Oth. 2 fin. -
47 rusticus
rustĭcus, a, um, adj. [rus], of or belonging to the country, rural, rustic, country- (very freq. and class.; syn. agrestis; opp. urbanus).I.Lit.:B.vita,
Varr. R. R. 3, 1, 1; cf.:vita haec rustica, quam tu agrestem vocas,
Cic. Rosc. Am. 27, 75:duae vitae hominum, rustica et urbana,
id. ib. 17, 48:Romani (opp. urbani),
Varr. R. R. 2, praef. § 1; cf. plebes (opp. urbana), Col. praef. § 17;praedia,
Cic. Rosc. Am. 15, 42:hortus,
Plin. Ep. 2, 17, 15:instrumentum,
Phaedr. 4, 4, 24:opus,
Ter. Heaut. 1, 1, 90:res,
Cic. de Or. 1, 16, 69; 1, 58, 249;Col. praef. § 19 sq.: homo (with agricola),
Cic. Rosc. Am. 49, 143; id. N. D. 3, 5, 11:colona,
Ov. F. 2, 645; cf.Phidyle,
Hor. C. 3, 23, 2:mus (opp. urbanus),
id. S. 2, 6, 80; 115:gallinae,
heathcocks, Varr. R. R. 3, 9, 16; Col. 8, 2, 1 sq. (cf. infra, B. 2. b.):numina,
Ov. M. 1, 192:fistula,
id. ib. 8, 191:sedulitas,
id. F. 6, 534:regna,
id. H. 4, 132:opprobria versibus alternis,
Hor. Ep. 2, 1, 146:carcer,
Juv. 14, 24.—Substt.1.ru-stĭcus, i, m., a countryman, rustic, peasant; in plur.: rustici, country people, rustics:2.urbani fiunt rustici, etc.,
Plaut. Mere. 4, 3, 15 sq.:omnes urbani, rustici,
Cic. Fin. 2, 23, 77; cf. id. Or. 24, 81;semper occant prius quam sarriunt rustici,
Plaut. Capt. 3, 5, 5; id. Most. 5, 1, 28; Col. 2, 4, 8; 9, 10 et saep.—In sing., Ov. M. 2, 699; Hor. Epod. 2, 68; id. Ep. 1, 7, 83; 2, 2, 39; Vulg. Sap. 17, 16.—rustĭca, ae, f.a.A country girl, Ov. M. 5, 583.—b.(Sc. gallina.) A heath-cock, Mart. 13, 76 (cf. supra, A., and rusticulus, II. B.).—II.Transf., countrylike, rustic, simple, in a good or (more freq.) in a bad sense, i. e. plain, simple, provincial, rough, coarse, gross, awkward, clownish, etc. (in this sense not freq. till after the Aug. period;previously, as in Cic., agrestis was more used): rustica vox et agrestis quosdam delectat, etc.... neque solum rusticam asperitatem, sed etiam peregrinam insolentiam fugere discamus,
Cic. de Or. 3, 11, 42; 12, 44:pro bardā et pro rusticā haberi,
Plaut. Pers. 2, 1, 2:rusticus inlitteratusque litigator,
Quint. 2, 21, 16:manus (with indoctae),
id. 1, 11, 16; cf.with indoctus,
id. 12, 10, 53;with barbarus,
id. 2, 20, 6;(opp. disertus) 7, 1, 43: id vitium sermonis non barbarum esse, sed rusticum,
Gell. 13, 6, 2:Germana illuvies, rusticus, hircus, hara suis, etc.,
a lout, clown, Plaut. Most. 1, 1, 39 Lorenz ad loc.:rusticus es, Corydon,
Verg. E. 2, 56:quid coeptum, rustice, rumpis iter?
Ov. Am. 3, 6, 88:addidit obscenis convicia rustica dictis,
id. M. 14, 522: sive procax aliqua est;capior, quia rustica non est,
very prudish, id. Am. 2, 4, 13; cf. id. A. A. 1, 607:nec tamen est, quamvis agros amet illa feraces, Rustica,
id. Am. 3, 10, 18.—In a good sense:mores,
Cic. Rosc. Am. 27, 75:veritas,
Mart. 10, 72, 11. — Comp.:simus hoc titulo rusticiore contenti,
Sen. Ep. 88, 33.—Hence, adv.: ru-stĭcē (acc. to II.), in a countrified manner, clownishly, boorishly, awkwardly:loquinon aspere, non vaste, non rustice,
Cic. de Or. 3, 12, 45:urgere,
id. Off. 3, 9, 39:facere aliquid,
id. Att. 12, 36, 2:cum eo vitio loquentes rustice loqui dictitabant,
Gell. 13, 6, 2.— Comp.:rusticius toga defluit,
Hor. S. 1, 3, 31.— Sup. does not occur. -
48 sex primi
sexprīmi (also separately, sex prī-mi; cf. decem primi, under decem), ōrum, m. [sex-primus], a board or college of magistrates in provincial towns, consisting of six members, Cic. N. D. 3, 30, 74; Inscr. Orell. 3756.—In sing., a member of such a board, Inscr. Orell. 3242. -
49 sexprimi
sexprīmi (also separately, sex prī-mi; cf. decem primi, under decem), ōrum, m. [sex-primus], a board or college of magistrates in provincial towns, consisting of six members, Cic. N. D. 3, 30, 74; Inscr. Orell. 3756.—In sing., a member of such a board, Inscr. Orell. 3242. -
50 Siculi
Sĭcŭli, ōrum, m., = Sikeloi.I.The Siculians or Sicilians, an ancient Italian people on the Tiber, a portion of whom, driven thence, migrated to the island of Sicily, which derived its name from them, Plin. 3, 5, 9, § 56; 3, 5, 10, § 71; Varr. L. L. 5, § 101 Müll.; Col. 1, 3, 6.—Hence, in the class. per.,II.The inhabitants of Sicily, Cic. Verr. 2, 4, 43, § 95; id. Brut. 12, 46; id. de Or. 2, 54, 217; id. Att. 14, 12, 1 al.— Gen. plur. Siculūm, Lucr. 6, 642.—In the sing.: Sĭcŭlus, i, m., a Sicilian, Plaut. Capt. 4, 2, 108; id. Rud. prol. 49; Cic. Verr. 2, 2, 13, § 32; id. de Or. 2, 69, 280; id. Rep. 1, 14, 22 et saep.—Hence,A.Sĭcŭlus, a, um, adj., of or belonging to Sicily, Sicilian (mostly poet. and in post-Aug. prose):B.tellus,
i. e. Sicily, Verg. A. 1, 34:mare,
Mel. 2, 7, 14; Hor. C. 2, 12, 2:unda,
id. ib. 3, 4, 28; 4, 4, 44; Verg. A. 3, 696:fretum,
Liv. 1, 2, 5; Front. Strat. 1, 7, 1; Tac. A. 1, 53:montes,
Verg. E. 2, 21:mel,
Varr. R. R. 3, 2, 12; 3, 16, 14:praedo,
Plaut. Poen. 4, 2, 75:oratores,
Cic. Or, 69, 230: Epicharmus, Hor. Ep. [p. 1694] 2, 1, 58:poëta Empedocles,
id. A. P. 463:tyrannus,
i. e. Phalaris, Ov. Tr. 3, 11, 41; cf. Hor. Ep. 1, 2, 58;hence, juvencus,
the bull of Phalaris, Pers. 3, 39; Claud. B. Gild. 187:aula,
the court of Phalaris, Juv. 6, 486:fuga,
the flight of Sex. Pompeius before Octavius after the naval battle near the Sicilian coast, Prop. 2, 1, 28; cf. Suet. Aug. 16; Flor. 4, 8;hence, pirata,
i. e. Sex. Pompeius, Luc. 6, 422: conjux, i. e. Proserpine (so called because carried off from Sicily), Juv. 13, 50:virgo,
i. e. a Siren, Stat. S. 2, 1, 10;hence, cantus,
of the Sirens, Juv. 9, 150:logei, Attici omnes: nullum Siculum acceperis,
i. e. provincial, Plaut. Pers. 3, 1, 67.—Sĭcĭlĭa, ae, f., = Sikelia, the island of Sicily:C.fretum Siciliae,
Caes. B. C. 2, 3; Mel. 2, 7, 14; Plin. 3, 8, 14, § 86; 2, 88, 90, § 204; Plaut. Rud. prol. 54; 2, 6, 60; id. Men. 2, 3, 57; Cic. Verr. 2, 2, 1, § 1; 2, 3, 6, § 12 et saep. al.—Sĭcĭlĭensis, e, adj., of or belonging to Sicily, Sicilian:D.fretum,
Cic. N. D. 3, 10, 24:hospes,
from Sicily, Plaut. Rud. 2, 4, 30:quaestura mea,
Cic. Fam. 13, 38:annus,
the quœstorship in Sicily, id. Brut. 92, 318:fisci,
id. Verr. 1, 9, 24; cf.pecunia,
id. ib. 1, 8, 22:spiritus,
id. ib. 2, 3, 9, §22: peregrinatio,
Suet. Calig. 51:bellum,
id. Aug. 70:pugna,
id. ib. 96.—Sīcĕ-lis, ĭdis, adj. f., = Silelis, Sicilian; subst., a Sicilian woman:Sicelides... puellae... Sicelis esse volo, Ov.H.15, 51 sq.: Nymphae,
id. M. 5, 412:Musae,
i. e. of Theocritus, pastoral, Verg. E. 4, 1. -
51 tam modo
tammŏdo (or in two words, tam mŏdo), adv., a Prænestine provincial form for modo, just now, a moment since, Plaut. Trin. 3, 1, 8 Brix ad loc.; cf.:tammodo antiqui ponebant pro modo, ut Attius, tammodo inquit Praenestinus,
Fest. p. 359 Müll.; v. Ritschl ad Plaut. l. l. -
52 tammodo
tammŏdo (or in two words, tam mŏdo), adv., a Prænestine provincial form for modo, just now, a moment since, Plaut. Trin. 3, 1, 8 Brix ad loc.; cf.:tammodo antiqui ponebant pro modo, ut Attius, tammodo inquit Praenestinus,
Fest. p. 359 Müll.; v. Ritschl ad Plaut. l. l. -
53 urbs
urbs, urbis (dat. VRBEI, Corp. Inscr. Lat. 206), f. [Sanscr. vardh-, to make strong; cf. Pers. vard-ana, city], a walled town, a city.I.Lit.1.In gen.:2.hi coetus sedem primum certo loco domiciliorum causā constituerunt: quam cum locis manuque sepsissent, ejusmodi conjunctionem tectorum oppidum vel urbem appellaverunt, delubris distinctam spatiisque communibus,
Cic. Rep. 1, 26, 41; cf.:post ea qui fiebat orbis, urbis principium,
Varr. L. L. 5, § 143 Müll.: urbs dicitur ab orbe, quod antiquae civitates in orbem flebant, id. ap. Serv. Verg. A. 1, 12:interea Aeneas urbem designat aratro,
Verg. A. 5, 755 Serv.:veni Syracusas, quod ab eā urbe... quae tamen urbs, etc.,
Cic. Phil. 1, 3, 7: certabant urbem Romam Remoramne vocarent, Enn. ap. Cic. Div. 1, 48, 107 (Ann. v. 85 Vahl.): arce et urbe sum orba, id. ap. Cic. Tusc. 3, 19, 44 (Trag. v. 114 ib.):urbes magnae et imperiosae,
id. Rep. 1, 2, 3:urbs illa praeclara (Syracusae),
id. ib. 3, 31, 43:duabus urbibus eversis inimicissimis huic imperio,
id. Lael. 3, 11.— Rarely, and mostly poet., with the name of the city in gen.:urbs Patavi, Buthroti,
Verg. A. 1, 247; 3, 293:Cassius in oppido Antiochiae cum omni exercitu,
Cic. Att. 5, 18, 1.—With adj. prop.: urbs Romana = Roma, Liv. 9, 41, 16; 22, 37, 12; 40, 36, 14; Flor. 1, 13, 21.—Of other cities (rare and post-class.):Lampsacenae urbis salus,
Val. Max. 7, 3, ext. 4: in urbe Aquilejensi, Paul. v. S. Ambros. 32:urbs urbium,
a metropolis, Flor. 2, 6, 35.—In partic., the city of Rome (like astu, of Athens):B.postquam Urbis appellationem, etiamsi nomen proprium non adiceretur, Romam tamen accipi sit receptum,
Quint. 6, 3, 103; cf. id. 8, 2, 8; 8, 5, 9:hujus urbis condendae principium profectum a Romulo,
Cic. Rep. 2, 2, 4; cf. id. ib. 1, 47, 71; 1, 1, 1;1, 37, 58: (Caesar) maturat ab urbe proficisci,
Caes. B. G. 1, 7:de urbe augendā quid sit promulgatum, non intellexi,
Cic. Att. 13, 20, 1:conditor urbis (Romulus),
Ov. F. 1, 27:(pater) Dextera sacras jaculatus arces Terruit urbem,
Hor. C. 1, 2, 4:minatus urbi vincla,
id. Epod. 9, 9;called also urbs aeterna,
Amm. 14, 6, 1.— Ad urbem esse, to stop at or near Rome; in publicists' lang., of returning generals, who had to remain outside of the city till the Senate decreed them the right of entrance;or of provincial magistrates who were preparing for departure to their provinces,
Cic. Verr. 1, 15, 45 Ascon.; 2, 2, 6, § 17; Sall. C. 30, 4; Caes. B. C. 6, 1.—Transf., as in Engl.1.The city, for the citizens (rare; cf.2.civitas): invadunt urbem somno vinoque sepultam,
Verg. A. 2, 265:maesta attonitaque,
Juv. 11, 198: bene moratae, Auct. ap. Quint. 8, 6, 24.—The capital city, metropolis (post-class.):* II.si tam vicinum urbi municipium sit, ut, etc.,
Dig. 39, 2, 4 fin.; Cod. Th. 14, 1, 3.—Trop.:urbem philosophiae, mihi crede, proditis, dum castella defenditis,
i. e. the main point, Cic. Div. 2, 16, 37.
См. также в других словарях:
provincial — provincial, iale, iaux [ prɔvɛ̃sjal, jo ] adj. et n. • XIIIe; lat. provincialis 1 ♦ Hist. relig. Qui appartient aux maisons du même ordre dans une province. Pères provinciaux des Jésuites. Subst. masc. Un provincial, père provincial. 2 ♦ Cour.… … Encyclopédie Universelle
Provincial — has two basic meanings. It can refer to someone who has a limited, restricted, or non sophisticated mentality or habits, stereotypical of an inhabitant of the provinces (areas distant from the national capital). See: parochialismThe other basic… … Wikipedia
Provincial — • An officer acting under the superior general of a religious order, and exercising a general supervision over all the local superiors in a division of the order called a province. Catholic Encyclopedia. Kevin Knight. 2006. Provincial … Catholic encyclopedia
provincial — provincial, ale (pro vin si al, a l ) adj. 1° Qui appartient à une province. Assemblée provinciale. États provinciaux. Par moquerie. Qui est de la province et qui ignore les choses de la capitale ou de la cour. • Madame de Coulanges dit … Dictionnaire de la Langue Française d'Émile Littré
provincial — (Del lat. provinciālis). 1. adj. Perteneciente o relativo a una provincia. 2. m. Religioso que tiene el gobierno y superioridad sobre todas las casas y conventos de una provincia. ☛ V. Administración provincial, Audiencia Provincial, capítulo… … Diccionario de la lengua española
provincial — PROVINCIÁL, Ă, provinciali, e, s.m. şi f., adj. 1. s.m. şi f. Persoană care locuieşte în provincie sau este originară de acolo; p. ext. persoană cu apucături sau cu deprinderi stângace, naive. 2. adj. Care aparţine provinciei, privitor la… … Dicționar Român
Provincial — Pro*vin cial, a. [L. provincialis: cf. F. provincial. See {Province}, and cf. {Provencal}.] 1. Of or pertaining to province; constituting a province; as, a provincial government; a provincial dialect. [1913 Webster] 2. Exhibiting the ways or… … The Collaborative International Dictionary of English
provincial — adjetivo 1. De la provincia: administración provincial. audiencia* provincial. capítulo* provincial. carretera provincial. diputación* provincial. sustantivo masculino,f. 1. Área: religión Religioso que gobierna las casas de la provincia de una… … Diccionario Salamanca de la Lengua Española
provincial — [prə vin′shəl, prōvin′shəl] adj. [ME prouyncial < MFr < L provincialis] 1. of or belonging to a province 2. having the ways, speech, attitudes, etc. of a certain province 3. of or like that of rural provinces; countrified; rustic 4.… … English World dictionary
Provincial — Pro*vin cial, n. 1. A person belonging to a province; one who is provincial. [1913 Webster] 2. (R. C. Ch.) A monastic superior, who, under the general of his order, has the direction of all the religious houses of the same fraternity in a given… … The Collaborative International Dictionary of English
provincial — (adj.) late 14c., pertaining to a province, from Fr. provincial (13c.), from L. provincialis, from provincia (see PROVINCE (Cf. province)). Of the small towns and countryside (as opposed to the capital and urban center) from 1630s, a French idiom … Etymology dictionary