Перевод: со всех языков на английский

с английского на все языки

praetōrius

  • 1 praetorius

    praetōrĭus, a, um, adj. [id.].
    I.
    Of or belonging to the prœtor or prœtors, prœtorian:

    jus,

    proceeding from the prœtor, consisting of his decisions, Cic. Off. 1, 10, 33:

    comitia,

    the election of prœtor, Liv. 10, 22:

    potestas,

    the office of a prœtor, Cic. Imp. Pomp. 24, 69:

    turba,

    to be found about the prœtor, accustomed to wait upon him, id. Verr. 2, 1, 52, § 137:

    jus praetorium, quod praetores introduxerunt adjuvandi, vel supplendi, vel corrigendi juris civilis gratiā: quod et honorarium dicitur,

    Dig. 1, 1, 7; Gai. Inst. 4, 34:

    pignus,

    Dig. 35, 2, 32:

    tutor,

    a guardian appointed by the prœtor Urbanus, Gai. Inst. 1, 184.—
    B.
    Subst.: praetōrĭus, ii, m.
    (α).
    One who has been prœtor, an exprœtor, Cic. Att. 16, 7, 1.—
    (β).
    One of prœtorian rank, Plin. Ep. 1, 14, 5.—
    II.
    Of or belonging to the proprœtor, proprœtorian:

    domus deferebantur,

    his official residence in a province, Cic. Verr. 2, 5, 56, § 145:

    exercitus,

    Flor. 3, 19, 11.—
    III.
    Of or belonging to a general: praetoria cohors, the cohort or body-guard attached to every general, a prœtorian cohort, Caes. B. G. 1, 40; cf.: praetoria cohors est dicta, quod a praetore non discedebat. Scipio enim Africanus primus fortissimum quemque delegit, qui ab eo in bello non discederent et cetero munere militiae vacarent et sesquiplex stipendium acciperent, Paul. ex Fest. p. 223 Müll.—Hence, derisively:

    scortatorum cohors praetoria,

    Cic. Cat. 2, 11, 24.—The emperors especially had cohorts as a body-guard:

    castra,

    the camp of the prœtorians, Plin. 3, 5, 9, § 67; Suet. Tib. 37; Tac. A. 4, 2:

    cohortes navis,

    the flag-ship, the admiral's ship, Liv. 26, 39:

    puppis,

    Flor. 2, 7, 7:

    imperium,

    the chief command, Cic. Div. 1, 32, 68: porta, the gate of the camp that opened from before the general's tent directly towards the enemy (opp. the porta decumana, which was on the side farthest from the enemy), Caes. B. C. 3, 94: praetoria porta in castris appellatur, quā exercitus in proelium educitur, quia initio praetores erant, qui nunc consules, et hi bella administrabant, quorum tabernaculum quoque dicebatur praetorium, Paul. ex Fest. p. 223 Müll.

    Lewis & Short latin dictionary > praetorius

  • 2 praetōrius

        praetōrius adj.    [praetor], of the praetor, of praetors, praetorian: ius, the praetor's decisions: comitia, the election of praetor, L.: potestas, the praetor's authority: turba, about the praetor.—As subst m., one who has been praetor, an ex-praetor, C.— Belonging to the propraetor, propraetorian: domus, official residence.—Of a general, of a commander: cohors, the body-guard of the general-inchief, Cs.: navis, flag-ship, L.: imperium, chief command: porta, nearest the general's tent, Cs.
    * * *
    praetoria, praetorium ADJ

    porta praetoria -- the praetorian gate, front gate of the camp

    Latin-English dictionary > praetōrius

  • 3 candidātus

        candidātus ī, m    [candidus], a candidate for office (clothed in a white toga): praetorius, a candidate for the praetorship: consularis: aedilitas alcui candidato data: munia candidatorum: tribunicii, L.: officiosissima natio candidatorum.
    * * *
    I
    candidata, candidatum ADJ
    dressed in white/whitened clothes
    II
    candidate (office) (white toga); aspirant/office seeker; one who strives for
    III

    Latin-English dictionary > candidātus

  • 4 candidata

    1.
    candĭdātus, a, um, adj. [candidus, like albatus, atratus, from albus, ater].
    I.
    In adj. uses,
    A.
    Lit., clothed in white (only in Plaut. and in post-Aug. prose;

    Cic., Hor., and Plin. use albatus): aequius vos erat Candidatas venire hostiatasque,

    Plaut. Rud. 1, 5, 12:

    mastigia,

    id. Cas. 2, 8, 10; *Suet. Aug. 98; Prud. steph. 1, 67.—
    B.
    Trop.:

    farinulentā cinere sordide candidati homunculi,

    App. M. 9, p. 222, 33; cf. candido.—
    II.
    Subst.
    A.
    candĭdātus. i, m., a candidate for office, because clothed in a glittering white toga; cf. Dict. of Antiq. (class. and freq.).
    1.
    Lit.:

    praetorius,

    a candidate for the prœtorship, Cic. Mur. 27, 57:

    tribunicii,

    id. Q. Fr. 2, 14 (15), 4; Liv. 4, 6, 10:

    consulatus,

    Plin. Pan. 95 fin.; Suet. Caes. 24; id. Aug. 4:

    aedilitatis ac mox praeturae,

    id. Vesp. 2:

    quaesturae,

    id. Tib. 42:

    summae equestris gradus, i. e. praefecturae,

    id. Galb. 14:

    sacerdotiorum,

    Sen. Ben. 7, 28, 2.—

    From their obsequious demeanor towards the electors, called officiosissima natio candidatorum,

    Cic. Pis. 23, 55:

    improbitati irasci candidatorum,

    id. Mil. 16, 42:

    aedilitas alicui candidato data,

    id. Verr. 2, 5, 14, § 37:

    candidatus Caesaris,

    a candidate especially recommended by Cœsar, Vell. 2, 124, 4; cf. Suet. Caes. 41; id. Aug. 56; Tac. A. 1, 15.—Hence prov.:

    petis tamquam Caesaris candidatus,

    i. e. certain of the result, Quint. 6, 3, 62.—In the time of the emperors:

    candidati Principis,

    quœstors appointed by the emperor himself to read his speeches and rescripts, Dig. 1, 13; Sid. Ep. 2, 80; cf. Tac. A. 16, 27; Suet. Aug. 65; id. Tit. 6.—
    2.
    Trop., he who strives after or aims at a thing, a candidate or a claimant of something (post-Aug.):

    candidatus non consulatus tantum, sed immortalitatis et gloriae,

    Plin. Pan. 63, 1:

    majus est opus atque praestantius, ad quod ipse (sc. orator) tendit, et cujus est velut candidatus,

    Quint. 12, 2, 27:

    Atticae eloquentiae, id. prooem. § 13: crucis,

    i. e. soon to suffer crucifixion, App. M. 1, p. 108:

    aeternitatis,

    Tert. Res Carn. 58:

    philosophiae,

    Symm. Ep. 1, 41.—
    B.
    candĭdāta, ae, f., one who seeks or solicits an office, a candidate (rare and postAug.):

    sacerdotii,

    Quint. Decl. 252 fin.
    2.
    candĭdātus, ūs, m. [id.], a candidacy, Cod. Th. 6, 4, 21, § 1.

    Lewis & Short latin dictionary > candidata

  • 5 candidatus

    1.
    candĭdātus, a, um, adj. [candidus, like albatus, atratus, from albus, ater].
    I.
    In adj. uses,
    A.
    Lit., clothed in white (only in Plaut. and in post-Aug. prose;

    Cic., Hor., and Plin. use albatus): aequius vos erat Candidatas venire hostiatasque,

    Plaut. Rud. 1, 5, 12:

    mastigia,

    id. Cas. 2, 8, 10; *Suet. Aug. 98; Prud. steph. 1, 67.—
    B.
    Trop.:

    farinulentā cinere sordide candidati homunculi,

    App. M. 9, p. 222, 33; cf. candido.—
    II.
    Subst.
    A.
    candĭdātus. i, m., a candidate for office, because clothed in a glittering white toga; cf. Dict. of Antiq. (class. and freq.).
    1.
    Lit.:

    praetorius,

    a candidate for the prœtorship, Cic. Mur. 27, 57:

    tribunicii,

    id. Q. Fr. 2, 14 (15), 4; Liv. 4, 6, 10:

    consulatus,

    Plin. Pan. 95 fin.; Suet. Caes. 24; id. Aug. 4:

    aedilitatis ac mox praeturae,

    id. Vesp. 2:

    quaesturae,

    id. Tib. 42:

    summae equestris gradus, i. e. praefecturae,

    id. Galb. 14:

    sacerdotiorum,

    Sen. Ben. 7, 28, 2.—

    From their obsequious demeanor towards the electors, called officiosissima natio candidatorum,

    Cic. Pis. 23, 55:

    improbitati irasci candidatorum,

    id. Mil. 16, 42:

    aedilitas alicui candidato data,

    id. Verr. 2, 5, 14, § 37:

    candidatus Caesaris,

    a candidate especially recommended by Cœsar, Vell. 2, 124, 4; cf. Suet. Caes. 41; id. Aug. 56; Tac. A. 1, 15.—Hence prov.:

    petis tamquam Caesaris candidatus,

    i. e. certain of the result, Quint. 6, 3, 62.—In the time of the emperors:

    candidati Principis,

    quœstors appointed by the emperor himself to read his speeches and rescripts, Dig. 1, 13; Sid. Ep. 2, 80; cf. Tac. A. 16, 27; Suet. Aug. 65; id. Tit. 6.—
    2.
    Trop., he who strives after or aims at a thing, a candidate or a claimant of something (post-Aug.):

    candidatus non consulatus tantum, sed immortalitatis et gloriae,

    Plin. Pan. 63, 1:

    majus est opus atque praestantius, ad quod ipse (sc. orator) tendit, et cujus est velut candidatus,

    Quint. 12, 2, 27:

    Atticae eloquentiae, id. prooem. § 13: crucis,

    i. e. soon to suffer crucifixion, App. M. 1, p. 108:

    aeternitatis,

    Tert. Res Carn. 58:

    philosophiae,

    Symm. Ep. 1, 41.—
    B.
    candĭdāta, ae, f., one who seeks or solicits an office, a candidate (rare and postAug.):

    sacerdotii,

    Quint. Decl. 252 fin.
    2.
    candĭdātus, ūs, m. [id.], a candidacy, Cod. Th. 6, 4, 21, § 1.

    Lewis & Short latin dictionary > candidatus

  • 6 deinceps

    dĕin-ceps (dissyl., Hor. S. 2, 8, 80; but trisyl. Prud. Cath. 7, 136. Cf. dehinc and deinde), adj. and adv. [capio. Prop., taking place next or after, v. Corss. Ausspr. 2, 591; cf.: particeps, princeps].
    I.
    Adj. ( gen. deincipis or deincipitis), following thereafter, next following: deinceps qui deinde cepit, ut princeps qui primum cepit, Paul. ex Fest. p. 71, 2 Müll.; cf.:

    deincipem antiqui dicebant proxime quemque captum ut principem primum captum,

    ib. 75, 4. So only: deincipiti die, Ap. Flor. no. 16, p. 353, 33.—
    II.
    Adv., in a constant series, one after another, successively, in turn, = hexês or ephexês (for syn. cf.: deinde, exinde, inde, indidem, post, postea, porro—freq. and good prose).
    A.
    In space:

    arboribus deinceps constitutis,

    Varr. R. R. 1, 14, 2:

    his (saxis) collocatis et coagmentatis alius insuper ordo adicitur, etc.... sic deinceps omne opus contexitur,

    Caes. B. G. 7, 23, 4; cf. id. B. C. 1, 25, 8: ea quae akrostichis dicitur, cum deinceps ex primis versuum litteris aliquid conectitur, Cic. Div. 2, 54, 111; cf. id. de Or. 3, 47, 183:

    prima... ac deinceps,

    Sall. J. 19, 3.—
    B.
    In time:

    duo deinceps reges civitatem auxerunt,

    Liv. 1, 21:

    ut deinceps qui accubarent canerent ad tibiam clarorum virorum laudes,

    Cic. Tusc. 4, 2, 3:

    trīs fratres, quos video deinceps tribunos plebis per triennium fore,

    id. Fam. 2, 18, 2; cf. Liv. 6, 5:

    clamore significant, hunc alii deinceps excipiunt, etc.,

    Caes. B. G. 7, 3.—Esp. freq. with alii, reliqui, multi, omnes, totus:

    stationes dispositas haberent atque alios alii deinceps exciperent,

    Caes. B. G. 5, 16 fin.; cf. Cic. Rep. 1, 37; 6, 21:

    receperunt Arverni eum deincepsque aliae gentes,

    Liv. 27, 39; 29, 3; 29, 14 et saep.:

    reliquis deinceps diebus Caesar silvas caedere instituit,

    Caes. B. G. 3, 29; cf. id. ib. 5, 40, 4; 7, 23; id. B. C. 3, 56:

    possum deinceps totam rem explicare, deinde ad extremum, etc.,

    Cic. Verr. 2, 1, 10, § 28; Col. 2, 4, 3.—
    C.
    In order.
    (α).
    With ordinals (rare):

    septimus sum deinceps praetorius in gente nostra,

    the seventh in succession, Varr. R. R. 2, 4, 2; cf. Quint. 12, 8, 15.—
    (β).
    In denoting the successive parts of a discourse:

    de justitia satis dictum est: deinceps, ut erat propositum, de beneficentia ac de liberalitate dicatur, i. e. ordine sic ferente,

    successively, in order, Cic. Off. 1, 14, 42; cf. id. ib. 2, 15, 52; 3, 2, 7.—
    (γ).
    To indicate an immediate sequence:

    si non ab eo, in quo proxime desitum, deinceps incipietur,

    id. Inv. 1, 20, 28; cf. id. Ac. 2, 14, 46:

    annales Ennii ut deinceps legi possint,

    that they may be read on continuously, id. N. D. 2, 37, 93; Auct. Her. 1, 9, 14. In this use deinceps is often very nearly = deinde, Cic. Phil. 4, 4, 8; Liv. 44, 31, 1 al. —
    2.
    In particular combinations.
    a.
    Deinde deinceps, inde deinceps, postea deinceps, Gr. epeita hexês:

    deinde etiam deinceps posteris prodebatur,

    Cic. Leg. 3, 2, 4; cf. id. ib. 3, 19, 43; Liv. 2, 47; Auct. Her. 3, 18:

    deinceps inde multae, quas non minus diligenter elaboratas... afferebamus,

    Cic. Brut. 90, 312; so,

    deinceps inde,

    Liv. 5, 37:

    inde deinceps,

    id. 1, 44:

    aequitate sua postea trium regum bellis deinceps omnibus functum officiis,

    id. 45, 14. —
    b.
    Corresp. with primus: primum est officium, ut se conservet in naturae statu:

    deinceps, ut ea teneat, quae, etc.,

    Cic. Fin. 3, 6, 20; cf.:

    principes sint patria et parentes... proximi liberi totaque domus... deinceps bene convenientes propinqui,

    id. Off. 1, 17, 58, and Tac. H. 1, 48.—
    c.
    Hence, after enumerations, in phrases like Eng. and so forth:

    ut prima (officia) diis immortalibus, secunda patriae, tertia parentibus, deinceps gradatim reliqua reliquis debeantur,

    and so on Cic. Off. 1, 45, 160; cf.:

    nam et in prooemio primum est aliquid et secundum ac deinceps,

    Quint. 7, 10, 5; Tac. A. 1, 81; cf. Cic. Div. 1, 30, 64:

    et deinceps, ac deinceps,

    and so forth, Just. Inst. 1, 12, 6 al. —
    d.
    Perge deinceps, go on, Varr. R. R. 3, 8, 1:

    gallinae villaticae sunt, quas deinceps rure habent in villis,

    continually, id. ib. 3, 9, 2; cf. Hand, Turs. II. p. 232-238.

    Lewis & Short latin dictionary > deinceps

  • 7 et

    ĕt, conj. [Sanscr. ati, beyond; Gr. eti, besides, yet; Lat. et-iam, at-avus], serves to connect, in the most general manner, single words or entire sentences, and.
    I.
    In gen.: qui illius impudentiam norat et duritudinem, Cato ap. Gell. 17, 2, 20: te sale nata precor, Venus et genetrix patris nostri, Enn. ap. Non. 378, 16 (Ann. v. 53 ed. Vahlen): blande et docte percontat, Naev. ap. Non. 474, 7:

    ut, quoad possem et liceret, a senis latere numquam discederem,

    Cic. Lael. 1, 1:

    de quo praeclare et multa praecipiuntur,

    id. Or. 21, 70:

    qui filium consularem clarum virum et magnis rebus gestis amisit,

    id. Fam. 4, 6; cf.:

    major (frater) et qui prius imperitarat,

    Liv. 21, 31:

    haec pueris et mulierculis et servis et servorum simillimis liberis esse grata,

    Cic. Off. 2, 16, 57 et saep.:

    salicta locis aquosis, humectis, umbrosis, propter amnes ibi seri oportet. Et id videto, uti, etc.,

    Cato, R. R. 9:

    optime vero, frater: et fleri sic decet,

    Cic. Leg. 2, 3 fin.:

    qua de re est igitur inter summos viros major dissensio? Et omitto illa, quae relicta jam videntur,

    id. Ac. 2, 42 et saep.
    II.
    In partic.
    A.
    To subjoin a word or phrase which more accurately defines or more briefly comprehends what goes before, and indeed, and moreover, and that too:

    te enim jam appello, et ea voce, ut me exaudire possis,

    Cic. Mil. 25, 67:

    at laudat, et saepe, virtutem,

    id. Tusc. 3, 20, 48; cf.:

    id, et facile, effici posse,

    Nep. Milt. 3, 4:

    errabas, Verres, et vehementer errabas,

    Cic. Verr. 2, 5, 46, § 121;

    so with a repetition of the same word: hostis et hostis,

    id. ib. 2, 2, 21, §

    51: tenetur, judices, et manifeste tenetur,

    id. ib. 2, 3, 65, § 152; id. Cat. 3, 10; id. Deiot. 3; id. Mil. 23, 61 al.; Liv. 26, 13; Sen. de Clem. 15 et saep.:

    haec nostra ut exigua et minima contemnimus,

    Cic. Ac. 2, 41, 127; cf. id. ib. 2, 10, 32:

    nulla enim nobis societas cum tyrannis, et potius summa distractio est,

    id. Off. 3, 6, 32; cf.: cur eo non estis contenti? et cur id potius contenditis, quod? [p. 661] etc., id. Ac. 2, 17, 74:

    si te ipse et tuas cogitationes et studia perspexeris,

    id. Fin. 2, 21, 69:

    omitto illa, quae relicta jam videntur, et Herillum, qui in cognitione et scientia summum bonum ponit,

    id. Ac. 2, 42:

    Romani, quibus Poeni et Hannibal in cervicibus erat,

    Just. 29, 3, 7:

    studiose ab his siderum magnitudines, intervalla, cursus anquirebantur et cuncta caelestia,

    Cic. Tusc. 5, 4, 10:

    valde a Xenocrate et Aristotele et ab illa Platonis familia discreparet,

    id. Leg. 1, 21, 55 et saep.:

    et appetendi et refugiendi et omnino rerum gerendarum initia proficiscuntur aut a voluptate aut a dolore,

    Cic. Fin. 1, 12, 42. —
    B.
    To connect things similar or dissimilar after the words aeque, par, idem, similis, alius, etc. (more commonly atque, v. atque, I. 2.), as, than, and:

    nisi aeque amicos et nosmet ipsos diligamus,

    Cic. Fin. 1, 20, 67, v. aeque:

    omnia fuisse in Themistocle paria et in Coriolano,

    Cic. Brut. 11, 43; cf.:

    nunc tu mihi es germanus pariter corpore et animo,

    Ter. Ad. 5, 8, 34:

    Clodius eadem hora Interamnae fuerat et Romae,

    Cic. Mil. 17 fin.; cf. Sall. C. 58, 11:

    haec eodem tempore Caesari referebantur, et legati veniebant, etc.,

    Caes. B. G. 1, 37, 1:

    similem sibi videri vitam hominum et mercatum eum, qui, etc.,

    Cic. Tusc. 5, 3, 9; cf.:

    neu simili forma et quom, etc.,

    Lucr. 2, 416 and 420:

    nec ratione alia, et cum,

    id. 1, 280:

    non enim alia causa est aequitatis in uno servo et in pluribus,

    than, Cic. Caecin. 20, 57; id. Off. 2, 18; id. de Or. 3, 18, 66; id. Cael. 28 fin.; Cael. ap. Cic. Fam. 8, 1, 3:

    aliter doctos (loqui) et indoctos?

    Cic. Fin. 5, 29 fin.
    C.
    To connect two immediately successive points of time (only in poets and historians, esp. since the Aug. per.; cf. atque, II. C.), often to be rendered in English by when, and then: advenit, et navibu' complevit litora, Poeta ap. Cic. Div. 1, 31 fin.:

    dixit, et extemplo... sensit medios delapsus in hostes,

    Verg. A. 2, 376:

    dixit (dixerat), et,

    id. ib. 1, 402; 2, 705; 3, 258; Val. Fl. 1, 569; Stat. Th. 2, 120 al.; cf.:

    nec plura effatus et,

    Verg. A. 8, 443:

    sic fatus et,

    Stat. Th. 12, 773:

    nec longum tempus et ingens exiit arbos,

    Verg. G. 2, 80; cf. Stat. Th. 7, 300; Plin. Ep. 5, 14, 8; Tac. H. 2, 95:

    vix prima inceperat aestas, Et pater Anchises dare fatis vela jubebat,

    Verg. A. 3, 9; so,

    vix... et,

    id. ib. 5, 858; 6, 498; Stat. Th. 2, 293; cf.:

    vixdum... et,

    Liv. 43, 4, 10; cf.

    also: simul haec effatur, et, etc.,

    Luc. 6, 246.—
    D.
    After an imperative, to subjoin the consequence of an action ( poet. and in postAug. prose), and then:

    dic quibus in terris, et eris mihi magnus Apollo,

    Verg. E. 3, 104; Ov. Am. 2, 14, 44; Phaedr. 3, 5, 7; Luc. 4, 487; 2, 515; Sen. de Clem. 1, 16; Plin. Pan. 43, 3; 45, 6: sit mihi, quod nunc est, etiam minus;

    et mihi vivam Quod superest aevi,

    Hor. Ep. 1, 18, 107.—
    E.
    To subjoin the minor proposition (assumptio or propositio minor) in a syllogism, now, but (cf. atque, II.):

    eorum, qui videntur, alia vera sunt, alia falsa: et quod falsum, id percipi non potest: nullum igitur est, etc.,

    Cic. Ac. 2, 13, 40; id. Tusc. 3, 4, 9; 5, 17; id. N. D. 3, 13, 33 al.—
    F.
    With an accessory affirmative notion, and in fact, and indeed, and truly, and so:

    multa me sollicitant... et sexcenta sunt, Cic. Att! 2, 19: et sunt illa sapientis,

    id. Tusc. 3, 8 fin.; id. Leg. 2, 3, 7:

    et erat, ut retuli, clementior,

    Tac. A. 2, 57: jam pridem a me illos abducere Thestylis orat;

    Et faciet, quoniam sordent tibi munera nostra,

    Verg. E. 2, 44 et saep.:

    estne ille noster Parmeno? et certe ipsus est,

    Ter. Eun. 5, 6, 4;

    with certe,

    id. Ad. 1, 1, 53;

    with hercle,

    Cic. Brut. 72; id. Fin. 2, 8; id. Fam. 2, 18, 2.—
    G.
    To subjoin an emphatic question or exclamation:

    et sunt qui de via Appia querantur, taceant de curia?

    Cic. Mil. 33, 91; id. Sest. 39, 80; id. Clu. 40, 111; id. Phil. 1, 8 et saep.; Verg. G. 2, 433; id. A. 1, 48; Ov. M. 13, 338 al.:

    et his tot criminibus testimoniisque convictus in eorum tabella spem sibi aliquam proponit, etc.,

    Cic. Verr. 2, 5, 16 fin.; id. Mil. 12 fin.; Plin. Pan. 28, 6; Flor. 4, 2, 89.—Esp. with quisquam:

    et quisquam dubitabit quin, etc.,

    Cic. de Imp. Pomp. 14, 42 Matthiae; Ov. Am. 3, 8, 1 al.—
    H.
    To connect an idea as either homogeneous or complementary to that which precedes, and so too, and also, and moreover, and at the same time; too, also, likewise (hence, often in Liv., Curt., and late Lat., rarely in Cic., = etiam; cf. Anton. Stud. pp. 26-69;

    Krebs, Antibarb. p. 420): Terentia te maxime diligit salutemque tibi plurimam ascribit, et Tulliola, deliciae nostrae,

    Cic. Att. 1, 5 fin.: Ge. Salvus sis. Di. Et tu salve, Plaut. Stich. 2, 1, 44; id. Trin. 1, 2, 11; id. Mil. 4, 8, 42; Ter. Hec. 1, 2, 122;

    for which: salve et tu,

    Plaut. Most. 3, 1, 42; v. the foll.:

    haec ipsa mihi sunt voluptati: et erant illa Torquatis,

    Cic. Fin. 1, 7, 25:

    ubi tunc eras? Romae. Verum quid ad rem? et alii multi,

    id. Rosc. Am. 33, 92; cf.

    ib. § 94: et illud videndum quanto magis homines mala fugiant,

    id. Part. 26:

    et mihi sunt vires, et mihi facta tuba'st!

    Tib. 2, 6, 10; cf. Ov. Tr. 1, 3, 83:

    nihil verius. Probe et ille,

    Cic. Tusc. 4, 34, 73; so,

    et ille,

    id. ib. 3, 13 fin.:

    et ipse,

    id. Caecin. 20 fin.; so id. de Or. 1, 46, 202; Liv. 1, 12; 6, 3; 41, 24 et saep.; cf.:

    simul et ille,

    Cic. Clu. 4, 10; 17, 48; 57, 155; id. Verr. 2, 5, 1:

    simul et iste,

    id. ib. 2, 1, 41; Sall. J. 20, 1 et saep.:

    et nunc ego amore pereo,

    Plaut. Poen. 1, 1, 14; so,

    et nunc,

    id. Curc. 4, 2, 7; Cic. Leg. 2, 16, 40; id. Fam. 13, 54, 2; Caes. B. G. 6, 13 fin.;

    for which: nunc et,

    Hor. C. 1, 4, 11; cf.:

    nonnumquam et,

    Caes. B. G. 1, 15, 3:

    sunt et,

    Cic. Top. 6; Verg. A. 9, 136:

    meruit et,

    Suet. Caes. 3 et saep.:

    quoniam formam cepi hujus in me et statum, Decet et facta moresque hujus habere me similes item,

    Plaut. Am. 1, 1, 111:

    nam et qui parat pecus, necesse est constituat numerum, etc.,

    Varr. R. R. 2, 1, 24: so,

    nam et,

    Cic. Leg. 1, 11; 2, 25, 63; id. de Or. 1, 25; id. Off. 1, 40, 142; Liv. 6, 19 al.; cf.:

    at et,

    Cic. Tusc. 3, 3:

    sed et,

    id. Att. 5, 10 fin.; Quint. 10, 1, 107;

    and with a preceding non modo or non solum (post-Aug.),

    Tac. G. 15, 35; id. A. 14, 39; Suet. Aug. 89 et saep.; cf.:

    et... non = ne... quidem, ego vero et in ipsa suffocatione non desii, etc.,

    Sen. Ep. 54, 3:

    ergo et,

    Cic. Fin. 3, 8, 27; id. Leg. 1, 12, 33; id. Div. 1, 50, 114:

    itaque et,

    id. Tusc. 3, 26, 63 et saep.—
    I.
    When repeated, et... et, it serves, like the Gr. kai... kai or te kai, to connect two ideas partitively, both... and, as well... as, not only... but also:

    hoc etiam ad malum accersebatur malum, Et discipulus et magister perhibebantur improbi,

    Plaut. Bacch. 3, 3, 23; 4, 8, 45:

    et audax et malus,

    id. ib. 4, 9, 25:

    eloquere utrumque nobis, et quid tibi est, et quid velis nostram operam,

    id. Cist. 1, 1, 59:

    ut et severitas adhibeatur et contumelia repellatur,

    Cic. Off. 1, 38, 137:

    dimitto (puerum), et ut a magistris ne abducam et quod mater discedit,

    id. Q. Fr. 3, 9 fin.:

    non et legatum argentum est et non est legata numerata pecunia,

    id. Top. 13 et saep. More than twice:

    quo facilius et hujus hominis innocentissimi miserias et illorum audaciam cognoscere possitis et rei publicae calamitatem,

    Cic. Rosc. Am. 5 fin.;

    so three times,

    id. Att. 12, 4, 2; id. Q. Fr. 3, 9 fin. et saep.;

    six times,

    Cic. Fam. 13, 25;

    ten times,

    id. de Or. 1, 20, 90.—With a subordinate que or atque:

    nam et semper me coluit diligentissimeque observavit et a studiis nostris non abhorret,

    Cic. Fam. 13, 22;

    with atque,

    id. de Or. 1, 21, 95.—Et... que are sometimes used for et... et (rarely in Cic.;

    freq. in Liv. and post-Aug. writers): quis est quin intellegat et eos inmemores fuisse, nosque honestate duci?

    Cic. Fin. 5, 22, 64; id. Brut. 88, 302:

    id et singulis universisque semper honori fuisse,

    Liv. 4, 2; 5, 46 fin.; 24, 2 fin.; 32, 32 fin.; Tac. Agr. 2 fin.; Suet. Ner. 33 al.—Sometimes the second et subjoins a more weighty assertion; in which case et... et = cum... tum, not only... but also:

    homo et in aliis causis exercitatus et in hac multum et saepe versatus,

    Cic. Quint. 1, 3; id. Fat. 1, 2; id. de Or. 1, 9, 38; id. Off. 2, 11, 38.—
    2.
    Et... neque or neque... et, when one clause is a negative (but et... et non, et non... et, when only one word is negatived):

    ego vero et exspectabo ea quae polliceris neque exigam, nisi tuo commodo,

    Cic. Brut. 4 fin.:

    ego si et Silius is fuerit, quem tu putas nec Drusus facilem se praebuerit, Damasippum velim aggrediare,

    id. Att. 12, 33:

    cui quidem ita sunt Stoici assensi, ut et, quicquid honestum esset, id utile esse censerent, nec utile quicquam, quod non honestum,

    id. Off. 3, 3, 11: pueris nobis Cn. Aufidius praetorius et in senatu sententiam dicebat nec amicis deliberantibus deerat et Graecam scribebat historiam et videbat in litteris, id. Tusc. 5, 38 fin.:

    quia et consul aberat... nec, etc.,

    Liv. 22, 8 et saep.:

    nec miror et gaudeo,

    Cic. Fam. 10, 1 fin.:

    nam nec in eo jus cognationis servavit, cui ademit regnum, et eum, cui dedit, etc.,

    Just. 8, 6 fin.:

    id et nobis erit perjucundum et tibi non sane devium,

    Cic. Att. 2, 4 fin.:

    locus is melior, quem et non coquit sol et tangit ros,

    Varr. R. R. 3, 14.—

    Rarely neque... et = non quidem... sed: amicitias neque facile admisit et constantissime retinuit,

    Suet. Aug. 66.—
    K.
    Less freq., tum... et, et... tum, in the same sense:

    omnis ejus oratio tum in virtute laudanda et in hominibus ad virtutis studium cohortandis consumebatur,

    Cic. Ac. 1, 4, 16:

    et in ceteris eloquentiae partibus, tum maxime in celeritate et continuatione verborum adhaerescens, etc.,

    id. Brut. 93, 320. See Hand Turs. II. pp. 467-540.

    Lewis & Short latin dictionary > et

  • 8 impar

    impar ( inp-), ăris ( abl. sing. impari;

    but, metri grat., impare,

    Verg. E. 8, 75; id. Cir. 372; gen. plur. imparium, Cels. 3, 4 al.), adj. [2. in-par], uneven, unequal, dissimilar in number or quality (cf. dispar, dissimilis).
    I.
    In gen. (class.):

    stellarum numerus par an impar sit, nescitur,

    Cic. Ac. 2, 10, 32:

    congressus impari numero,

    Caes. B. C. 1, 40, 6; 1, 47, 3:

    numero deus impare gaudet,

    Verg. E. 8, 75 Serv.; cf.: imparem numerum antiqui prosperiorem hominibus esse crediderunt, Paul. ex Fest. p. 109 Müll.:

    (sonus) intervallis conjunctus imparibus,

    Cic. Rep. 6, 18; cf. Lucr. 5, 683:

    qui Musas amat impares,

    Hor. C. 3, 19, 13:

    imparibus carmina facta modis,

    i. e. hexameters and pentameters, Ov. Tr. 2, 220: impares tibiae numero foraminum discretae, Paul. ex Fest. p. 109 Müll.:

    ludere par impar,

    even or odd, Hor. S. 2, 3, 248: mensae erat pes tertius impar:

    Testa parem fecit,

    Ov. M. 8, 662:

    formae atque animi,

    Hor. C. 1, 33, 11; cf.

    formae,

    id. S. 2, 2, 30:

    si toga dissidet impar, Rides,

    uneven, awry, id. Ep. 1, 1, 96:

    acer coloribus impar,

    i. e. partycolored, Ov. M. 10, 95:

    quos quidem ego ambo unice diligo: sed in Marco benevolentia impari,

    Cic. Fam. 5, 8, 4:

    leges,

    Quint. 7, 7, 6:

    ad exhortationem praecipue valent imparia,

    id. 5, 11, 10.—
    (β).
    With dat.:

    nil fuit umquam sic impar sibi,

    Hor. S. 1, 3, 19.—
    II.
    In partic. (with the accessory notion of smaller, inferior), unequal to, not a match for, unable to cope with a thing; inferior, weaker (so perh. not till after the Aug. period).
    (α).
    With dat.:

    Phthius Achilles, Ceteris major, tibi (Apollini) miles impar,

    Hor. C. 4, 6, 5; Suet. Dom. 10:

    derepente velut impar dolori congemuit,

    unable to support his grief, Suet. Tib. 23:

    muliebre corpus impar dolori,

    Tac. A. 15, 57; cf.:

    senex et levissimis quoque curis impar,

    id. ib. 14, 54:

    Pygmaeus bellator impar hosti,

    Juv. 13, 169:

    optimatium conspirationi,

    Suet. Caes. 15:

    militum ardori,

    id. Oth. 9:

    bello,

    Tac. H. 1, 74:

    sumptui,

    Dig. 3, 5, 9:

    impar tantis honoribus,

    Suet. Tib. 67.—
    (β).
    With abl. specif. (not ante-Aug.):

    sed viribus impar,

    Ov. M. 5, 610; cf.:

    par audaciā Romanus, consilio et viribus impar,

    Liv. 27, 1, 7:

    omni parte virium impar,

    id. 22, 15, 9:

    nec facies impar nobilitate fuit,

    Ov. F. 4, 306:

    Batavi impares numero,

    Tac. H. 4, 20:

    obsessi et impares et aqua ciboque defecti,

    Quint. 3, 8, 23.—
    (γ).
    Absol.:

    juncta impari,

    to an inferior in rank, Liv. 6, 34, 9; cf.:

    pater consularis, avus praetorius, maternum genus impar,

    Tac. H. 2, 50:

    Julia Tiberium spreverat ut imparem,

    not her equal in birth, id. ib. 1, 53:

    simul odiorum invidiaeque erga Fabium Valentem admonebatur, ut inpar apud Vitellium gratiam viresque apud novum principem pararet,

    id. ib. 2, 99.—
    B.
    Inequitable, unjust:

    videbam quam inpar esset sors, cum ille vobis bellum pararet, vos ei securam pacem praestaretis,

    Liv. 42, 13, 5.—
    C.
    Poet. transf., unequal, i. e. beyond one's strength, which one is not a match for:

    judice sub Tmolo certamen venit ad impar,

    to the unequal strife, Ov. M. 11, 156:

    pugna,

    Verg. A. 12, 216; cf.:

    imparibus certare,

    Hor. Epod. 11, 18.—
    (β).
    With inf.:

    magnum opus et tangi nisi cura vincitur impar,

    Grat. Cyn. 61.—
    * Adv.: impărĭter, unequally:

    versibus impariter junctis,

    i. e. in hexameters and pentameters, Hor. A. P. 75.

    Lewis & Short latin dictionary > impar

  • 9 incurro

    in-curro, curri and cŭcurri (incurri, Cic. Or. 67, 224; Liv. 1, 37, 3; 9, 21, 3; Curt. 4, 5, 19; Sen. Q. N. 5, 13, 1 saep.:

    incucurri,

    Liv. 27, 18, 19; Sen. Ep. 96, 1 al.), cursum, ĕre, v. n. and a. [in-curro], to run into or towards, run upon, fall in with, to rush at, assail, attack (class.).
    I.
    Lit.
    (α).
    With in:

    incurristi amens in columnas,

    Cic. Or. 67, 224:

    in domum,

    id. Off. 3, 17, 68; cf.

    fig.: mihi videtur praetorius candidatus in consularem quasi desultorius in quadrigarum curriculum incurrere,

    to run into, id. Mur. 27, 57:

    in aliquem,

    id. Planc. 7, 17:

    in hostem,

    Flor. 1, 9, 7.—
    (β).
    With dat.:

    armentis incurrere fortibus,

    Ov. M. 7, 546:

    proeliantibus Romanis,

    to rush upon, Tac. A. 2, 16:

    levi armaturae hostium,

    Liv. 22, 17, 6:

    peditum signa cornibus incurrerunt,

    id. 28, 15, 3:

    Mauris,

    Sall. J. 101, 8.—
    (γ).
    With a simple acc.:

    atque eos a tergo incurrerunt, Sall. Fragm. ap. Rufin. de Schem. Lex.: tota vi novissimos,

    to attack, Tac. A. 1, 51.—
    2.
    Milit., to make an inroad or irruption, to invade:

    in Macedoniam,

    Liv. 36, 25, 7:

    in agrum suum,

    id. 29, 5, 6:

    in provincias,

    Flor. 3, 4, 1.—
    B.
    Transf., to border on:

    agri, qui in publicum Campanum incurrebant,

    Cic. Agr. 2, 30, 82.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen.:

    in oculos incurrentes,

    meeting the sight, Cic. Att. 12, 21, 5:

    id quod oculis incurrit,

    Sen. Ben. 1, 5:

    non solum in oculos, sed etiam in voculas malevolorum,

    Cic. Fam. 2, 16, 2: ordinem sequens in memoriam notam et aequalem necessario incurro, I am led to, etc., id. Brut. 69, 244: in maximam fraudem, to fall into, id. [p. 931] Off. 3, 13, 55:

    quaestus in odia hominum,

    id. ib. 1, 42, 150:

    in magnam aliquam difficultatem,

    id. Fam. 4, 2, 4:

    labor in varias reprehensiones,

    id. Fin. 1, 1:

    in morbos, in damna, in dedecora,

    id. ib. 14, 47:

    in alterum genus injustitiae,

    id. Off. 1, 9, 29:

    in memoriam notam et aequalem,

    id. Brut. 69, 244:

    in memoriam communium miseriarum,

    id. ib. 71, 251. —
    2.
    With acc. (post-class.), to incur:

    crimen loquacitatis,

    Lact. 2, 7 fin.; cf. pass.:

    incursus angor,

    Sid. Ep. 8, 9. —
    B.
    Esp.
    1.
    To run against, strike against, offend:

    si jactor in turba, accuso... eum qui in me incurrit atque incidit,

    Cic. Planc. 7, 17:

    ut in eum non invasisse, sed incurrisse videamur,

    id. Sest. 6, 14.— Absol.:

    quis est tam lynceus, qui in tantis tenebris nihil offendat, nusquam incurrat?

    Cic. Fam. 9, 2, 2. — With acc.:

    venantium agmen,

    Sulp. Sev. Dial. 2, 9, 6.—
    2.
    To commit a fault (only postclass.):

    nihil vitii mulier incurrit,

    Dig. 24, 1, 13:

    aliquid,

    Lampr. Alex. Sev. 12.—
    3.
    To rush upon, assault carnally:

    si nihil est, servis incurritur,

    Juv. 6, 331:

    sororem,

    App. M. 10, p. 250, 6.—
    4.
    Of events, to befall, happen, occur to:

    casus, qui in sapientem potest incurrere,

    Cic. Tusc. 5, 10, 29:

    in ipsos etesias,

    id. Fam. 15, 11, 2: tua lêpsis in quem diem incurrit, nescio, id. Att. 7, 7, 3:

    natalis plebeiis incurrens Circensibus,

    Suet. Tib. 26:

    disputatio, in quam non aliquis locus incurrat,

    Cic. Top. 21, 79.

    Lewis & Short latin dictionary > incurro

  • 10 inpar

    impar ( inp-), ăris ( abl. sing. impari;

    but, metri grat., impare,

    Verg. E. 8, 75; id. Cir. 372; gen. plur. imparium, Cels. 3, 4 al.), adj. [2. in-par], uneven, unequal, dissimilar in number or quality (cf. dispar, dissimilis).
    I.
    In gen. (class.):

    stellarum numerus par an impar sit, nescitur,

    Cic. Ac. 2, 10, 32:

    congressus impari numero,

    Caes. B. C. 1, 40, 6; 1, 47, 3:

    numero deus impare gaudet,

    Verg. E. 8, 75 Serv.; cf.: imparem numerum antiqui prosperiorem hominibus esse crediderunt, Paul. ex Fest. p. 109 Müll.:

    (sonus) intervallis conjunctus imparibus,

    Cic. Rep. 6, 18; cf. Lucr. 5, 683:

    qui Musas amat impares,

    Hor. C. 3, 19, 13:

    imparibus carmina facta modis,

    i. e. hexameters and pentameters, Ov. Tr. 2, 220: impares tibiae numero foraminum discretae, Paul. ex Fest. p. 109 Müll.:

    ludere par impar,

    even or odd, Hor. S. 2, 3, 248: mensae erat pes tertius impar:

    Testa parem fecit,

    Ov. M. 8, 662:

    formae atque animi,

    Hor. C. 1, 33, 11; cf.

    formae,

    id. S. 2, 2, 30:

    si toga dissidet impar, Rides,

    uneven, awry, id. Ep. 1, 1, 96:

    acer coloribus impar,

    i. e. partycolored, Ov. M. 10, 95:

    quos quidem ego ambo unice diligo: sed in Marco benevolentia impari,

    Cic. Fam. 5, 8, 4:

    leges,

    Quint. 7, 7, 6:

    ad exhortationem praecipue valent imparia,

    id. 5, 11, 10.—
    (β).
    With dat.:

    nil fuit umquam sic impar sibi,

    Hor. S. 1, 3, 19.—
    II.
    In partic. (with the accessory notion of smaller, inferior), unequal to, not a match for, unable to cope with a thing; inferior, weaker (so perh. not till after the Aug. period).
    (α).
    With dat.:

    Phthius Achilles, Ceteris major, tibi (Apollini) miles impar,

    Hor. C. 4, 6, 5; Suet. Dom. 10:

    derepente velut impar dolori congemuit,

    unable to support his grief, Suet. Tib. 23:

    muliebre corpus impar dolori,

    Tac. A. 15, 57; cf.:

    senex et levissimis quoque curis impar,

    id. ib. 14, 54:

    Pygmaeus bellator impar hosti,

    Juv. 13, 169:

    optimatium conspirationi,

    Suet. Caes. 15:

    militum ardori,

    id. Oth. 9:

    bello,

    Tac. H. 1, 74:

    sumptui,

    Dig. 3, 5, 9:

    impar tantis honoribus,

    Suet. Tib. 67.—
    (β).
    With abl. specif. (not ante-Aug.):

    sed viribus impar,

    Ov. M. 5, 610; cf.:

    par audaciā Romanus, consilio et viribus impar,

    Liv. 27, 1, 7:

    omni parte virium impar,

    id. 22, 15, 9:

    nec facies impar nobilitate fuit,

    Ov. F. 4, 306:

    Batavi impares numero,

    Tac. H. 4, 20:

    obsessi et impares et aqua ciboque defecti,

    Quint. 3, 8, 23.—
    (γ).
    Absol.:

    juncta impari,

    to an inferior in rank, Liv. 6, 34, 9; cf.:

    pater consularis, avus praetorius, maternum genus impar,

    Tac. H. 2, 50:

    Julia Tiberium spreverat ut imparem,

    not her equal in birth, id. ib. 1, 53:

    simul odiorum invidiaeque erga Fabium Valentem admonebatur, ut inpar apud Vitellium gratiam viresque apud novum principem pararet,

    id. ib. 2, 99.—
    B.
    Inequitable, unjust:

    videbam quam inpar esset sors, cum ille vobis bellum pararet, vos ei securam pacem praestaretis,

    Liv. 42, 13, 5.—
    C.
    Poet. transf., unequal, i. e. beyond one's strength, which one is not a match for:

    judice sub Tmolo certamen venit ad impar,

    to the unequal strife, Ov. M. 11, 156:

    pugna,

    Verg. A. 12, 216; cf.:

    imparibus certare,

    Hor. Epod. 11, 18.—
    (β).
    With inf.:

    magnum opus et tangi nisi cura vincitur impar,

    Grat. Cyn. 61.—
    * Adv.: impărĭter, unequally:

    versibus impariter junctis,

    i. e. in hexameters and pentameters, Hor. A. P. 75.

    Lewis & Short latin dictionary > inpar

  • 11 legens

    1.
    lēgo, āvi, ātum (archaic perf. legassit for legaverit, Fragm. XII. Tab. ap. Cic. Inv. 2, 50, 148), 1, v. a. [lex; and therefore qs. lege creare], a publicist's and jurid. t. t.
    I.
    A publicist's t. t.
    A.
    To send with a commission or charge, to send on an embassy, send as ambassador; to depute, despatch:

    ne hoc quidem senatui relinquebas, ut legati ex ejus ordinis auctoritate legarentur,

    Cic. Vatin. 15, 35:

    hominem honestum ac nobilem legarunt ad Apronium,

    id. Verr. 2, 3, 48, § 114: eos privatae rei causa legari, id. Fam. 3, 8, 4:

    juste pieque legatus venio,

    Liv. 1, 32:

    tres adulescentes in Africam legantur, qui reges adeant, etc.,

    Sall. J. 21, 4:

    quos Athenienses Romam ad senatum legaverant impetratum, etc.,

    Gell. 7, 14, 8.—
    2.
    Transf. to the commission itself (ante- and post-class.):

    quae verba legaverint Rhodii ad hostium ducem,

    what they told him through their deputies, Gell. 15, 31 in lemm.
    b.
    Beyond the official sphere:

    quin potius, quod legatum est tibi negotium, Id curas?

    committed, intrusted, Plaut. Cas. 1, 12.—
    B.
    To appoint or choose as deputy (as the official assistant, lieutenant, of a general or governor):

    eum (Messium) Caesari legarat Appius,

    Cic. Att. 4, 15, 9:

    ego me a Pompeio legari ita sum passus, ut, etc.,

    id. ib. 4, 2, 6:

    istum legatum iri non arbitror,

    id. ib. 10, 1, 4:

    ne legaretur Gabinius Pompeio expetenti,

    id. de Imp. Pomp. 19, 57:

    Dolabella me sibi legavit,

    chose me for his lieutenant, id. Att. 15, 11, 4:

    Calpurnius parato exercitu legat sibi homines nobiles, etc.,

    Sall. J. 28.—
    II.
    A jurid. t. t.: aliquid, to appoint by a last will or testament, to leave or bequeath as a legacy (class.):

    Numitori, qui stirpis maximus erat, regnum vetustum Silviae gentis legat,

    Liv. 1, 3: legavit quidam uxori mundum omne penumque, Lucil. ap. Gell. 4, 1, 3:

    usumfructum omnium bonorum Caesenniae legat,

    Cic. Caecin. 4, 11:

    Fabiae pecunia legata est a viro,

    id. Top. 3, 14:

    cui argentum omne legatum est,

    Quint. 5, 10, 62:

    in argento legato,

    id. 7, 2, 11.—
    B.
    Aliquid alicui ab aliquo, to leave one a legacy to be paid by the principal heir:

    uxori testamento legat grandem pecuniam a filio, si qui natus esset: ab secundo herede nihil legat,

    Cic. Clu. 12, 33:

    si paterfamilias uxori ancillarum usum fructum legavit a filio, neque a secundo herede legavit,

    id. Top. 4, 21; Quint. 7, 9, 5.—Hence,
    1.
    lēgātus, i, m.
    A.
    (Acc. to lego, I. A.) An ambassador, legate, Cic. Vatin. 15, 35:

    legatos mittere,

    id. de Imp. Pomp. 12, 35:

    ad senatum legatos de aliqua re mittere,

    id. de Or. 2, 37, 155; cf.:

    missi magnis de rebus uterque Legati,

    Hor. S. 1, 5, 29:

    legatos mittere ad indicendum bellum,

    Liv. 31, 8; Ov. M. 14, 527.—
    B.
    (Acc. to lego, I. B.).
    a.
    An official assistant given to a general or the governor of a province, a deputy, lieutenant, lieutenant-general:

    quos legatos tute tibi legasti?

    Cic. Pis. 14, 33:

    qui M. Aemilio legati fuerunt,

    id. Clu. 36, 99:

    Quintus frater meus legatus est Caesaris,

    id. Fam. 1, 9, 21; id. Off. 3, 20, 79; cf.:

    Murena summo imperatori legatus L. Lucullo fuit, qua in legatione duxit exercitum, etc.,

    id. Mur. 9, 20; 14, 32:

    neque se ei legatum defuturum,

    id. Phil. 11, 7, 17; Val. Max. 5, 5, 1:

    hiberna cum legato praefectoque tradidisses,

    Cic. Pis. 35, 86:

    (Calvisius) duos legatos Uticae reliquerat,

    id. Phil. 3, 10 fin.:

    quaestorius,

    id. Verr. 2, 1, 21, § 56; Caes. B. G. 2, 5 fin.:

    L. Caesar, cujus pater Caesaris erat legatus,

    id. B. C. 1, 8, 2:

    magnitudo et splendor legati,

    Liv. 38, 58, 9:

    in magna legatum quaere popina,

    Juv. 8, 172.—
    b.
    Under the emperors, a governor sent to a province by the emperor, Tac. A. 12, 40; id. Agr. 33; Suet. Vesp. 4; Spart. Hadr. 3 et saep.; cf. legatio, I. B. 2., and Orell. ad Tac. Agr. 9.—
    (β).
    Legati legionum, commanders, Suet. Tib. 19; id. Vesp. 4; cf.:

    Caesar singulis legionibus singulos legatos et quaestorem praefecit,

    Caes. B. G. 1, 52; Tac. A. 2, 36; id. H. 1, 7.—Also called;

    legatus praetorius,

    Tac. Agr. 7.—
    2.
    lēgātum, i, n. (acc. to lego, II.), a bequest, legacy:

    legatum est delibatio hereditatis, qua testator ex eo, quod universum heredis foret, alicui quid collatum velit,

    Dig. 30, 116:

    Hortensii legata cognovi,

    Cic. Att. 7, 3, 9:

    reliqua legata varie dedit,

    Suet. Aug. 101; id. Tib. 48:

    legatum peto ex testamento,

    Quint. 4, 2, 6:

    jus capiendi legata alicui adimere,

    Suet. Dom. 8:

    cymbala pulsantis legatum amici,

    Juv. 9, 62:

    legatorum genera sunt quattuor,

    Gai. Inst. 2, 192; cf. sqq.
    2.
    lĕgo, lēgi, lectum ( gen. plur. part. legentum, Ov. Tr. 1. 7, 25), 3, v. a. [Gr. legô, logos, logas, etc.; Lat. legumen, di-leg-ens, neg-leg-o, etc.; cf. Germ. lesen], to bring together, to gather, collect.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    oleam,

    Cato, R. R. 144:

    nuces,

    Cic. de Or. 2, 66, 265:

    herbas collibus,

    Ov. M. 14, 347: flores et humi nascentia fraga, [p. 1048] Verg. E. 3, 92; cf.:

    roscida mala,

    id. ib. 8, 38:

    flores in calathos,

    Ov. F. 5, 218:

    spolia caesorum,

    Liv. 5, 39:

    quos (montanos asparagos),

    Juv. 11, 69.—Of the dead who have been burned:

    ossa,

    Ov. H. 10, 150:

    homini mortuo ossa,

    Cic. Leg. 2, 24, 60: ossa filii, Sen. de Ira, 2, 33, 6; cf. Quint. 8, 5, 21; Lact. de Mort. Persec. 21, 11:

    reliquias legerunt primores equestris ordinis,

    Suet. Aug. 100. —
    B.
    Esp.
    1.
    To take out, pick out, extract, remove:

    quibusdam et radi ossa et legi... quae sine totius pernicie corporis haerere non poterant,

    Sen. Prov. 1, 3, 2:

    ossa vivis,

    id. ad Marc. 22, 3:

    ossa in capite lecta,

    id. Ben. 5, 24, 3:

    ossa e vulneribus,

    Quint. 6, 1, 30.—
    2.
    To pluck, strip, gather fruit from (a tree, etc.):

    oleam qui legerit,

    Cato, R. R. 144, 1:

    ficus non erat apta legi,

    Ov. F. 2, 254.—
    3.
    Poet.: legere fila, to wind up:

    extrema Lauso Parcae fila legunt,

    i. e. spin the last thread of life, Verg. A. 10, 815; cf.:

    quae dedit ingrato fila legenda viro,

    Ov. F. 3, 462:

    stamen,

    Prop. 4 (5), 4, 40 (42).—
    4.
    Naut. t. t.: vela legere, to draw together, furl:

    omnis navita ponto umida vela legit,

    Verg. G. 1, 373:

    vela legunt socii,

    id. A. 3, 532:

    ipse dabit tenera vela, legetque manu,

    Ov. H. 15, 215; Val. Fl. 2, 13:

    prora funem legit Argus ab alta,

    draws in, takes in, id. 1, 312:

    ancoras classis legit,

    is weighing anchor, Sen. Troad. 759.—
    5.
    To take to one's self unjustly, to carry off, steal, purloin, plunder, abstract (not in Cic.): omnia viscatis manibus leget, omnia sumet: crede mihi, auferet omnia, Lucil. ap. Non. 332 and 396, 4:

    majus esse maleficium stuprare ingenuam quam sacrum legere,

    Auct. Her. 2, 30 fin.:

    sacra divum,

    Hor. S. 1, 3, 117:

    soceros legere et gremiis abducere pactas,

    Verg. A. 10, 79 Serv. ad loc. (but Forbig. renders legere here as = eligere, sumere; cf. 8. infra).—
    6.
    Of places, to go, pass, or wander through ( poet.):

    nec me studiosius altera saltus Legit,

    Ov. M. 5, 579:

    pars cetera pontum Pone legit,

    sails through, Verg. A. 2, 207:

    vada dura lego,

    id. ib. 3, 706:

    freta,

    id. ib. 3, 127:

    aequora Afra,

    Ov. F. 4, 289:

    Ioniumque rapax Icariumque legit,

    id. ib. 4, 566: vestigia alicujus, to follow one's footsteps, to track or pursue him:

    subsequitur pressoque legit vestigia gressu,

    id. M. 3, 17; cf.:

    et vestigia retro Observata legit,

    Verg. A. 9, 392:

    tortos orbes,

    to wander through, id. ib. 12, 481.—
    7.
    To pass or sail by, to skirt, to coast along a shore, land, or place (mostly poet.):

    Inarimen Prochytenque legit,

    Ov. M. 14, 89; 15, 705; 709: primi litoris oram, coast along, i. e. not enter into details, Verg. G. 2, 44; id. E. 8, 7:

    navibus oram Italiae,

    Liv. 21, 51 fin.:

    oram Campaniae,

    Suet. Tib. 11; cf.

    terram,

    id. Aug. 16. —
    8.
    Pregn., to choose from a number, to pick out, single out, select, elect (class.):

    alia esse oportet forma quem tu pugno legeris,

    pick out to fight with, Plaut. Am. 1, 1, 160:

    judices,

    Cic. Phil. 5, 6, 16:

    omnia, quae leget quaeque reiciet,

    id. Fin. 4, 15, 40:

    scribam,

    to elect, appoint, id. Clu. 45, 126:

    condiciones nubendi,

    id. Cael. 15:

    cives in patres,

    Liv. 23, 22:

    viros ad bella,

    Ov. M. 7, 669:

    geminasque legit de classe biremes,

    Verg. A. 8, 79: legit virum vir, each one singles out his man (of the combatants in a battle), id. ib. 11, 632:

    senatum ad modum pristinum redegit duabus lectionibus: prima ipsorum arbitratu, quo vir virum legit,

    Suet. Aug. 35; Tac. H. 1, 18: neque ejus legendam filiam (sc. virginem Vestalem) qui domicilium in Italia non haberet, At. Cap. ap. Gell. 1, 12, 8.—
    * (β).
    With inf.:

    fidissima custos Lecta sacrum justae veneri occultare pudorem,

    Stat. Th. 1, 530.
    II.
    Trop.
    * A.
    To catch up, i. e. overhear a conversation:

    nunc huc concedam, ut horum sermonem legam,

    Plaut. Ps. 1, 4, 21 (cf. sublegere, id. Mil. 4, 2. 98).—
    B.
    To catch with the eye, to view, observe, behold, survey, see.
    * 1.
    In gen.:

    tumulum capit, unde omnes longo ordine posset Adversos legere,

    Verg. A. 6, 755 Heyne ad loc.; and cf. Verg. A. 6, 34.—
    2.
    In partic., to read or peruse a writing:

    ut eos libros per te ipse legeres,

    Cic. Top. 1:

    defensionem causae,

    id. Verr. 2, 5, 43, § 112:

    legi apud Clitomachum, A. Albium jocantem dixisse, etc.,

    id. Ac. 2, 45, 137:

    aliquid studiose intenteque,

    Plin. Ep. 9, 13, 1:

    significas legisse te in quadam epistula mea, jussisse Verginium, etc.,

    id. ib. 9, 19, 1: philosophorum consultorumque opiniones, Quint. 12, 11, 17:

    liber tuus et lectus est et legitur a me diligenter,

    Cic. Fam. 6, 5, 1:

    orationem,

    Quint. 1, 1, 6:

    aiunt multum legendum esse non multa,

    Plin. Ep. 7, 9, 15.—With a pers. obj.:

    antiquos et novos,

    Quint. 2, 5, 23:

    antiquos studiosius,

    id. 3, 6, 62:

    poëtas,

    id. 1, 4, 4. —In pass.:

    Horatius fere solus legi dignus,

    Quint. 10, 1, 96:

    si cum judicio legatur Cassius Severus,

    id. 10, 1, 116:

    dumque legar, mecum pariter tua fama legetur,

    Ov. Tr. 5, 14, 5:

    sepulcra legens,

    when reading epitaphs, Cic. de Sen. 7, 21:

    legentium plerisque,

    Liv. 1 praef. §

    4: opus nescio an minimae legentibus futurum voluptati,

    to my readers, Quint. 3, 1, 2; cf. id. 9, 4, 2; 2, 5, 3:

    nec Cynicos nec Stoica dogmata,

    Juv. 13, 121.— Absol.:

    legendi usus,

    Lact. 3, 25, 9:

    memoriam continuus legendi usus instruit,

    Macr. S. 1, 5, 1.—
    b.
    In partic.
    (α).
    To read out, read aloud, recite (esp. freq. in post-Aug. authors):

    convocatis auditoribus volumen legere, etc.,

    Cic. Brut. 51, 191: codicem pro contione, id. Fragm. ap. Quint. 4, 4, 8:

    audio me male legere, dumtaxat versus, orationes enim commodius,

    Plin. Ep. 9, 34:

    obturem impune legentibus aures,

    Hor. Ep. 2, 2, 105:

    quem vero arripuit tenet occiditque legendo,

    with recitation, id. A. P. 475:

    quis dabit historico quantum daret acta legenti,

    to read him the news, Juv. 7, 104.—
    (β).
    To find in an author or a writing:

    ut scriptum legimus,

    Cic. Deiot. 7, 19:

    legi etiam scriptum, esse avem quandam, etc.,

    id. N. D. 2. 49 init.:

    ego vero haec scripta legi,

    id. Planc. 39, 94:

    praeterea scriptum legimus, Gallos in venatibus tinguere sagittas,

    Gell. 17, 15, 7. relatum legere, Nep. praef. 1.— Pass.:

    in aliis codicibus non peccato sed peccatis legitur,

    Aug. Cont. Jul. Rel. 1, 22; id. Don. Persev. 6 init. al.—
    C.
    A publicist's t. t.: legere senatum, to read over or call off the names of senators (which was done by the censors;

    v. lectio, II. A. 2.): censores fideli concordia senatum legerunt,

    Liv. 40, 51; 9, 29; 9, 30; 9, 46; 43, 15 al.—Hence, lĕgens, entis, Part. as subst. m., a reader ( poet. and in post-Aug. prose for lector), Ov. Tr. 1, 7, 25.— Plur., Liv. praef. 4; Quint. 3, 1, 2; Plin. 8, 16, 17, § 44; Tac. A. 4, 33.—Also, lectus, a, um, P. a., chosen, picked out, selected; choice, excellent (class.): argenti lectae numeratae minae, good, i. e. of full weight, Plaut. Ps. 4, 7, 50; so,

    argentum,

    Ter. Phorm. 1, 2, 3:

    ut neque vir melior neque lectior femina in terris sit,

    Cic. Inv. 1, 31, 52:

    lectissimi viri atque ornatissimi,

    id. Verr. 2, 1, 6, § 15; cf. id. Div. in Caecil. 9, 29:

    uxor lectissima,

    id. Inv. 1, 31, 52:

    (verbis) lectis atque illustribus uti,

    id. de Or. 3, 37, 150:

    nihil est aliud... pulcre et oratorie dicere nisi optimis sententiis verbisque lectissimis dicere,

    id. Or. 68, 227:

    juvenum lectissime,

    Stat. S. 5, 1, 247; cf.:

    viginti lectis equitum comitatus,

    Verg. A. 9, 48.—Hence, adv.: lectē, choicely, selectly (very rare):

    ab lego lecte ac lectissime,

    Varr. L. L. 6, § 36 Müll.— Comp.:

    lectius,

    Varr. R. R. 1, 54, 2 (al. lecta).

    Lewis & Short latin dictionary > legens

  • 12 lego

    1.
    lēgo, āvi, ātum (archaic perf. legassit for legaverit, Fragm. XII. Tab. ap. Cic. Inv. 2, 50, 148), 1, v. a. [lex; and therefore qs. lege creare], a publicist's and jurid. t. t.
    I.
    A publicist's t. t.
    A.
    To send with a commission or charge, to send on an embassy, send as ambassador; to depute, despatch:

    ne hoc quidem senatui relinquebas, ut legati ex ejus ordinis auctoritate legarentur,

    Cic. Vatin. 15, 35:

    hominem honestum ac nobilem legarunt ad Apronium,

    id. Verr. 2, 3, 48, § 114: eos privatae rei causa legari, id. Fam. 3, 8, 4:

    juste pieque legatus venio,

    Liv. 1, 32:

    tres adulescentes in Africam legantur, qui reges adeant, etc.,

    Sall. J. 21, 4:

    quos Athenienses Romam ad senatum legaverant impetratum, etc.,

    Gell. 7, 14, 8.—
    2.
    Transf. to the commission itself (ante- and post-class.):

    quae verba legaverint Rhodii ad hostium ducem,

    what they told him through their deputies, Gell. 15, 31 in lemm.
    b.
    Beyond the official sphere:

    quin potius, quod legatum est tibi negotium, Id curas?

    committed, intrusted, Plaut. Cas. 1, 12.—
    B.
    To appoint or choose as deputy (as the official assistant, lieutenant, of a general or governor):

    eum (Messium) Caesari legarat Appius,

    Cic. Att. 4, 15, 9:

    ego me a Pompeio legari ita sum passus, ut, etc.,

    id. ib. 4, 2, 6:

    istum legatum iri non arbitror,

    id. ib. 10, 1, 4:

    ne legaretur Gabinius Pompeio expetenti,

    id. de Imp. Pomp. 19, 57:

    Dolabella me sibi legavit,

    chose me for his lieutenant, id. Att. 15, 11, 4:

    Calpurnius parato exercitu legat sibi homines nobiles, etc.,

    Sall. J. 28.—
    II.
    A jurid. t. t.: aliquid, to appoint by a last will or testament, to leave or bequeath as a legacy (class.):

    Numitori, qui stirpis maximus erat, regnum vetustum Silviae gentis legat,

    Liv. 1, 3: legavit quidam uxori mundum omne penumque, Lucil. ap. Gell. 4, 1, 3:

    usumfructum omnium bonorum Caesenniae legat,

    Cic. Caecin. 4, 11:

    Fabiae pecunia legata est a viro,

    id. Top. 3, 14:

    cui argentum omne legatum est,

    Quint. 5, 10, 62:

    in argento legato,

    id. 7, 2, 11.—
    B.
    Aliquid alicui ab aliquo, to leave one a legacy to be paid by the principal heir:

    uxori testamento legat grandem pecuniam a filio, si qui natus esset: ab secundo herede nihil legat,

    Cic. Clu. 12, 33:

    si paterfamilias uxori ancillarum usum fructum legavit a filio, neque a secundo herede legavit,

    id. Top. 4, 21; Quint. 7, 9, 5.—Hence,
    1.
    lēgātus, i, m.
    A.
    (Acc. to lego, I. A.) An ambassador, legate, Cic. Vatin. 15, 35:

    legatos mittere,

    id. de Imp. Pomp. 12, 35:

    ad senatum legatos de aliqua re mittere,

    id. de Or. 2, 37, 155; cf.:

    missi magnis de rebus uterque Legati,

    Hor. S. 1, 5, 29:

    legatos mittere ad indicendum bellum,

    Liv. 31, 8; Ov. M. 14, 527.—
    B.
    (Acc. to lego, I. B.).
    a.
    An official assistant given to a general or the governor of a province, a deputy, lieutenant, lieutenant-general:

    quos legatos tute tibi legasti?

    Cic. Pis. 14, 33:

    qui M. Aemilio legati fuerunt,

    id. Clu. 36, 99:

    Quintus frater meus legatus est Caesaris,

    id. Fam. 1, 9, 21; id. Off. 3, 20, 79; cf.:

    Murena summo imperatori legatus L. Lucullo fuit, qua in legatione duxit exercitum, etc.,

    id. Mur. 9, 20; 14, 32:

    neque se ei legatum defuturum,

    id. Phil. 11, 7, 17; Val. Max. 5, 5, 1:

    hiberna cum legato praefectoque tradidisses,

    Cic. Pis. 35, 86:

    (Calvisius) duos legatos Uticae reliquerat,

    id. Phil. 3, 10 fin.:

    quaestorius,

    id. Verr. 2, 1, 21, § 56; Caes. B. G. 2, 5 fin.:

    L. Caesar, cujus pater Caesaris erat legatus,

    id. B. C. 1, 8, 2:

    magnitudo et splendor legati,

    Liv. 38, 58, 9:

    in magna legatum quaere popina,

    Juv. 8, 172.—
    b.
    Under the emperors, a governor sent to a province by the emperor, Tac. A. 12, 40; id. Agr. 33; Suet. Vesp. 4; Spart. Hadr. 3 et saep.; cf. legatio, I. B. 2., and Orell. ad Tac. Agr. 9.—
    (β).
    Legati legionum, commanders, Suet. Tib. 19; id. Vesp. 4; cf.:

    Caesar singulis legionibus singulos legatos et quaestorem praefecit,

    Caes. B. G. 1, 52; Tac. A. 2, 36; id. H. 1, 7.—Also called;

    legatus praetorius,

    Tac. Agr. 7.—
    2.
    lēgātum, i, n. (acc. to lego, II.), a bequest, legacy:

    legatum est delibatio hereditatis, qua testator ex eo, quod universum heredis foret, alicui quid collatum velit,

    Dig. 30, 116:

    Hortensii legata cognovi,

    Cic. Att. 7, 3, 9:

    reliqua legata varie dedit,

    Suet. Aug. 101; id. Tib. 48:

    legatum peto ex testamento,

    Quint. 4, 2, 6:

    jus capiendi legata alicui adimere,

    Suet. Dom. 8:

    cymbala pulsantis legatum amici,

    Juv. 9, 62:

    legatorum genera sunt quattuor,

    Gai. Inst. 2, 192; cf. sqq.
    2.
    lĕgo, lēgi, lectum ( gen. plur. part. legentum, Ov. Tr. 1. 7, 25), 3, v. a. [Gr. legô, logos, logas, etc.; Lat. legumen, di-leg-ens, neg-leg-o, etc.; cf. Germ. lesen], to bring together, to gather, collect.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    oleam,

    Cato, R. R. 144:

    nuces,

    Cic. de Or. 2, 66, 265:

    herbas collibus,

    Ov. M. 14, 347: flores et humi nascentia fraga, [p. 1048] Verg. E. 3, 92; cf.:

    roscida mala,

    id. ib. 8, 38:

    flores in calathos,

    Ov. F. 5, 218:

    spolia caesorum,

    Liv. 5, 39:

    quos (montanos asparagos),

    Juv. 11, 69.—Of the dead who have been burned:

    ossa,

    Ov. H. 10, 150:

    homini mortuo ossa,

    Cic. Leg. 2, 24, 60: ossa filii, Sen. de Ira, 2, 33, 6; cf. Quint. 8, 5, 21; Lact. de Mort. Persec. 21, 11:

    reliquias legerunt primores equestris ordinis,

    Suet. Aug. 100. —
    B.
    Esp.
    1.
    To take out, pick out, extract, remove:

    quibusdam et radi ossa et legi... quae sine totius pernicie corporis haerere non poterant,

    Sen. Prov. 1, 3, 2:

    ossa vivis,

    id. ad Marc. 22, 3:

    ossa in capite lecta,

    id. Ben. 5, 24, 3:

    ossa e vulneribus,

    Quint. 6, 1, 30.—
    2.
    To pluck, strip, gather fruit from (a tree, etc.):

    oleam qui legerit,

    Cato, R. R. 144, 1:

    ficus non erat apta legi,

    Ov. F. 2, 254.—
    3.
    Poet.: legere fila, to wind up:

    extrema Lauso Parcae fila legunt,

    i. e. spin the last thread of life, Verg. A. 10, 815; cf.:

    quae dedit ingrato fila legenda viro,

    Ov. F. 3, 462:

    stamen,

    Prop. 4 (5), 4, 40 (42).—
    4.
    Naut. t. t.: vela legere, to draw together, furl:

    omnis navita ponto umida vela legit,

    Verg. G. 1, 373:

    vela legunt socii,

    id. A. 3, 532:

    ipse dabit tenera vela, legetque manu,

    Ov. H. 15, 215; Val. Fl. 2, 13:

    prora funem legit Argus ab alta,

    draws in, takes in, id. 1, 312:

    ancoras classis legit,

    is weighing anchor, Sen. Troad. 759.—
    5.
    To take to one's self unjustly, to carry off, steal, purloin, plunder, abstract (not in Cic.): omnia viscatis manibus leget, omnia sumet: crede mihi, auferet omnia, Lucil. ap. Non. 332 and 396, 4:

    majus esse maleficium stuprare ingenuam quam sacrum legere,

    Auct. Her. 2, 30 fin.:

    sacra divum,

    Hor. S. 1, 3, 117:

    soceros legere et gremiis abducere pactas,

    Verg. A. 10, 79 Serv. ad loc. (but Forbig. renders legere here as = eligere, sumere; cf. 8. infra).—
    6.
    Of places, to go, pass, or wander through ( poet.):

    nec me studiosius altera saltus Legit,

    Ov. M. 5, 579:

    pars cetera pontum Pone legit,

    sails through, Verg. A. 2, 207:

    vada dura lego,

    id. ib. 3, 706:

    freta,

    id. ib. 3, 127:

    aequora Afra,

    Ov. F. 4, 289:

    Ioniumque rapax Icariumque legit,

    id. ib. 4, 566: vestigia alicujus, to follow one's footsteps, to track or pursue him:

    subsequitur pressoque legit vestigia gressu,

    id. M. 3, 17; cf.:

    et vestigia retro Observata legit,

    Verg. A. 9, 392:

    tortos orbes,

    to wander through, id. ib. 12, 481.—
    7.
    To pass or sail by, to skirt, to coast along a shore, land, or place (mostly poet.):

    Inarimen Prochytenque legit,

    Ov. M. 14, 89; 15, 705; 709: primi litoris oram, coast along, i. e. not enter into details, Verg. G. 2, 44; id. E. 8, 7:

    navibus oram Italiae,

    Liv. 21, 51 fin.:

    oram Campaniae,

    Suet. Tib. 11; cf.

    terram,

    id. Aug. 16. —
    8.
    Pregn., to choose from a number, to pick out, single out, select, elect (class.):

    alia esse oportet forma quem tu pugno legeris,

    pick out to fight with, Plaut. Am. 1, 1, 160:

    judices,

    Cic. Phil. 5, 6, 16:

    omnia, quae leget quaeque reiciet,

    id. Fin. 4, 15, 40:

    scribam,

    to elect, appoint, id. Clu. 45, 126:

    condiciones nubendi,

    id. Cael. 15:

    cives in patres,

    Liv. 23, 22:

    viros ad bella,

    Ov. M. 7, 669:

    geminasque legit de classe biremes,

    Verg. A. 8, 79: legit virum vir, each one singles out his man (of the combatants in a battle), id. ib. 11, 632:

    senatum ad modum pristinum redegit duabus lectionibus: prima ipsorum arbitratu, quo vir virum legit,

    Suet. Aug. 35; Tac. H. 1, 18: neque ejus legendam filiam (sc. virginem Vestalem) qui domicilium in Italia non haberet, At. Cap. ap. Gell. 1, 12, 8.—
    * (β).
    With inf.:

    fidissima custos Lecta sacrum justae veneri occultare pudorem,

    Stat. Th. 1, 530.
    II.
    Trop.
    * A.
    To catch up, i. e. overhear a conversation:

    nunc huc concedam, ut horum sermonem legam,

    Plaut. Ps. 1, 4, 21 (cf. sublegere, id. Mil. 4, 2. 98).—
    B.
    To catch with the eye, to view, observe, behold, survey, see.
    * 1.
    In gen.:

    tumulum capit, unde omnes longo ordine posset Adversos legere,

    Verg. A. 6, 755 Heyne ad loc.; and cf. Verg. A. 6, 34.—
    2.
    In partic., to read or peruse a writing:

    ut eos libros per te ipse legeres,

    Cic. Top. 1:

    defensionem causae,

    id. Verr. 2, 5, 43, § 112:

    legi apud Clitomachum, A. Albium jocantem dixisse, etc.,

    id. Ac. 2, 45, 137:

    aliquid studiose intenteque,

    Plin. Ep. 9, 13, 1:

    significas legisse te in quadam epistula mea, jussisse Verginium, etc.,

    id. ib. 9, 19, 1: philosophorum consultorumque opiniones, Quint. 12, 11, 17:

    liber tuus et lectus est et legitur a me diligenter,

    Cic. Fam. 6, 5, 1:

    orationem,

    Quint. 1, 1, 6:

    aiunt multum legendum esse non multa,

    Plin. Ep. 7, 9, 15.—With a pers. obj.:

    antiquos et novos,

    Quint. 2, 5, 23:

    antiquos studiosius,

    id. 3, 6, 62:

    poëtas,

    id. 1, 4, 4. —In pass.:

    Horatius fere solus legi dignus,

    Quint. 10, 1, 96:

    si cum judicio legatur Cassius Severus,

    id. 10, 1, 116:

    dumque legar, mecum pariter tua fama legetur,

    Ov. Tr. 5, 14, 5:

    sepulcra legens,

    when reading epitaphs, Cic. de Sen. 7, 21:

    legentium plerisque,

    Liv. 1 praef. §

    4: opus nescio an minimae legentibus futurum voluptati,

    to my readers, Quint. 3, 1, 2; cf. id. 9, 4, 2; 2, 5, 3:

    nec Cynicos nec Stoica dogmata,

    Juv. 13, 121.— Absol.:

    legendi usus,

    Lact. 3, 25, 9:

    memoriam continuus legendi usus instruit,

    Macr. S. 1, 5, 1.—
    b.
    In partic.
    (α).
    To read out, read aloud, recite (esp. freq. in post-Aug. authors):

    convocatis auditoribus volumen legere, etc.,

    Cic. Brut. 51, 191: codicem pro contione, id. Fragm. ap. Quint. 4, 4, 8:

    audio me male legere, dumtaxat versus, orationes enim commodius,

    Plin. Ep. 9, 34:

    obturem impune legentibus aures,

    Hor. Ep. 2, 2, 105:

    quem vero arripuit tenet occiditque legendo,

    with recitation, id. A. P. 475:

    quis dabit historico quantum daret acta legenti,

    to read him the news, Juv. 7, 104.—
    (β).
    To find in an author or a writing:

    ut scriptum legimus,

    Cic. Deiot. 7, 19:

    legi etiam scriptum, esse avem quandam, etc.,

    id. N. D. 2. 49 init.:

    ego vero haec scripta legi,

    id. Planc. 39, 94:

    praeterea scriptum legimus, Gallos in venatibus tinguere sagittas,

    Gell. 17, 15, 7. relatum legere, Nep. praef. 1.— Pass.:

    in aliis codicibus non peccato sed peccatis legitur,

    Aug. Cont. Jul. Rel. 1, 22; id. Don. Persev. 6 init. al.—
    C.
    A publicist's t. t.: legere senatum, to read over or call off the names of senators (which was done by the censors;

    v. lectio, II. A. 2.): censores fideli concordia senatum legerunt,

    Liv. 40, 51; 9, 29; 9, 30; 9, 46; 43, 15 al.—Hence, lĕgens, entis, Part. as subst. m., a reader ( poet. and in post-Aug. prose for lector), Ov. Tr. 1, 7, 25.— Plur., Liv. praef. 4; Quint. 3, 1, 2; Plin. 8, 16, 17, § 44; Tac. A. 4, 33.—Also, lectus, a, um, P. a., chosen, picked out, selected; choice, excellent (class.): argenti lectae numeratae minae, good, i. e. of full weight, Plaut. Ps. 4, 7, 50; so,

    argentum,

    Ter. Phorm. 1, 2, 3:

    ut neque vir melior neque lectior femina in terris sit,

    Cic. Inv. 1, 31, 52:

    lectissimi viri atque ornatissimi,

    id. Verr. 2, 1, 6, § 15; cf. id. Div. in Caecil. 9, 29:

    uxor lectissima,

    id. Inv. 1, 31, 52:

    (verbis) lectis atque illustribus uti,

    id. de Or. 3, 37, 150:

    nihil est aliud... pulcre et oratorie dicere nisi optimis sententiis verbisque lectissimis dicere,

    id. Or. 68, 227:

    juvenum lectissime,

    Stat. S. 5, 1, 247; cf.:

    viginti lectis equitum comitatus,

    Verg. A. 9, 48.—Hence, adv.: lectē, choicely, selectly (very rare):

    ab lego lecte ac lectissime,

    Varr. L. L. 6, § 36 Müll.— Comp.:

    lectius,

    Varr. R. R. 1, 54, 2 (al. lecta).

    Lewis & Short latin dictionary > lego

  • 13 scribo

    scrībo, psi, ptum, 3 ( perf. sync. scripsti, Plaut. As. 4, 1, 57: scripstis, Enn. ap. Non. 153, 28, or Trag. v. 239 Vahl.; inf. scripse, Aus. Sept. Sap. Lud. 1; cf. 2. dico init.), v. a. [root skrabh-, to dig; whence, Gr. graphô; Lat. scrobis, scrofa; cf. Germ. schreiben], prop., to scratch, grave, engrave with a sharp point; hence,
    I.
    In gen.
    A.
    Lit., to write, draw, or otherwise make lines, letters, figures, etc. (cf. scalpo):

    in libro cum scribuntur calamo litterae,

    Plaut. Ps. 1, 5, 131; cf. id. Bacch. 4, 4, 76 sq.:

    litteras, tabellas,

    id. Ps. 1, 1, 28:

    (littera M) etiamsi scribitur, tamen parum exprimitur,

    Quint. 9, 4, 40; cf. id. 1, 7, 28:

    nostri praeceptores cervum servumque u et o litteris scripserunt,

    id. 1, 7, 26; cf. id. 1, 7, 4; 1, 7, 20; 1, 7, 30; 12, 10, 28;

    12, 10, 30: terra in augurum libris scripta cum r uno,

    Varr. L. L. 5, § 21 Müll.:

    hic carmen mediā scribe columnā,

    Prop. 4 (5), 7, 83; cf.:

    scribitur vestris Cynthia corticibus,

    id. 1, 18, 22; Ov. M. 9, 527; Luc. 2, 343:

    in aquā,

    Cat. 68, 4; cf.

    also: fac lapis his scriptus stet super ossa notis: hic jacet, etc.,

    Tib. 1, 3, 54 (but the better reading is inscriptis):

    scribere decore,

    to write a good hand, Amm. 30, 9, 4:

    erat scriptum ipsius manu,

    Cic. Cat. 3, 5, 10:

    suā manu scripsit,

    Liv. 37, 10.—Of drawing, etc.:

    si quis fugitivo stigmata scripserit,

    has branded a runaway, Quint. 7, 4, 14; cf.: charaxat ambas ungulis scribentibus genas, Prud. steph. 10, 557:

    totius vobis Frontem tabernae scipionibus scribam,

    Cat. 37, 10:

    (Diodotus Stoicus) geometriae munus tuebatur, verbis praecipiens discentibus, unde, quo quamque lineam scriberent,

    Cic. Tusc. 5, 39, 113:

    ut formam (porticus) secundum rationem loci scribas,

    draw, design, Plin. Ep. 9, 39, 5; Stat. S. 1, 3, 9:

    quae Attalicis variata per artem Aulaeis scribuntur acu,

    i. e. are embroidered, Sil. 14, 660:

    scripto radiat Germanicus auro, i. e. sculpto,

    Juv. 6, 205; cf. Mart. 11, 5, 3.—
    B.
    Trop.: memor essem? etiam nunc mihi Scripta illa dicta sunt in animo Chrysidis De Glycerio, graven, imprinted (syn.:

    inscripta, insculpta),

    Ter. And. 1, 5, 48:

    arva sanguineo scribit rutilantia gyro,

    Stat. Th. 11, 514.—
    II.
    In partic., with the accessory idea of intellectual action, of written composition of every kind, to write, write down, compose, describe, depict; to draw up, communicate, announce in writing (syn.: compono, perscribo).
    (α).
    With acc.:

    quoniam de re publicā multa quaesierint et scripserint,

    Cic. Rep. 1, 7, 12:

    Cn. Aufidius praetorius (caecus) Graecam scribebat historiam,

    id. Tusc. 5, 38, 112; so,

    historiam,

    id. de Or. 2, 12, 51; id. Brut. 75, 262:

    bellum,

    Liv. 21, 1:

    res gestas,

    Hor. A. P. 74; id. Ep. 1, 3, 7 al.:

    librum de rebus rusticis,

    Cic. Sen. 15, 54:

    scripsi etiam versibus tres libros de temporibus meis,

    id. Fam. 1, 9, 23:

    in Catone Majore, qui est scriptus ad te de senectute,

    id. Lael. 1, 4:

    carmen in aliquem,

    id. de Or. 2, 86, 352:

    Furius defensionem causae suae scripsit,

    id. Verr. 2, 5, 43, § 112; cf. Quint. 2, 15, 29:

    libellos,

    Ov. Tr. 5, 12, 61; id. P. 4, 13, 19:

    notas,

    id. ib. 3, 2, 90:

    Diphilus Hanc (fabulam) Graece scripsit,

    Plaut. Cas. prol. 33; Ter. Heaut. prol. 43; id. Hec. prol. 6 (cf. also infra, d):

    versus,

    Lucr. 1, 24; Hor. S. 1, 9, 23; 1, 10, 60:

    carmina,

    id. ib. 2, 5, 74; id. Ep. 1, 19, 3:

    poëmata,

    id. ib. 2, 2, 66 et saep.; cf.: scripsere alii rem Versibus, Enn. ap. Cic. Brut. 19, 76 (Ann. v. 221 Vahl.):

    formam et situm agri alicui,

    to describe, Hor. Ep. 1, 16, 4 et saep.—Of written communications, letters, etc.:

    epistulis tuis perdiligenter scriptis,

    Cic. Att. 1, 11, 1; cf. Planc. ap. Cic. Fam. 10, 4, 1:

    haec scripsi properans,

    Cic. Att. 2, 19, 5:

    litteras, quas ad Pompeium scripsi, tibi misi,

    id. ib. 3, 9, 3:

    litterae extemplo Romam scriptae,

    Liv. 41, 16:

    plura ad te scribam, si, etc.,

    Cic. Att. 11, 10, 3:

    scriberem ad te de hoc plura, si Romae esses,

    id. ib. 6, 4, 11:

    haec ad te scripsi verbosius,

    id. Fam. 7, 3, 5:

    scriptā jam epistulā superiore,

    id. ib. 1, 9, 26:

    non quo haberem, quod tibi scriberem,

    id. Att. 4, 4, a:

    epistulam,

    Plin. Ep. 7, 9, 8 et saep.:

    scribere salutem,

    to send a greeting, Plaut. Bacch. 4, 9, 77; cf.:

    laudes atque gratias populo Romano,

    Gell. 3, 8, 5.—With a personal object:

    nullos habeo scriptos (homines), memini tamen,

    written down, Plaut. Mil. 1, 1, 48:

    per eum Marium, quem scripsissem,

    Cic. Att. 12, 49, 1: quis Martem digne scripserit aut...Merionem aut...Tydiden? who could depict, represent, etc., Hor. C. 1, 6, 14; id. S. 2, 1, 16; cf. in the pass.:

    scriberis Vario fortis et hostium Victor,

    id. C. 1, 6, 1.—With two acc.: cum auctor pugnae se A. Cornelium Cossum consulem scripserit, subscribed himself, declared himself in the inscription to be, Liv. 4, 20, 11.—
    (β).
    With object-clause:

    in foribus scribat occupatum esse se,

    Plaut. As. 4, 1, 15:

    ut Africanum avum meum scribit Cato solitum esse dicere,

    Cic. Rep. 1, 17, 27; id. Att. 1, 8, 1; cf.:

    Romae quod scribis sileri, ita putabam,

    id. ib. 2, 13, 2:

    quod ad te scripseram me in Epiro futurum,

    id. ib. 3, 13, 1:

    Graeceius ad me scripsit, C. Cassium sibi scripsisse, homines comparari, qui, etc.,

    id. ib. 15, 8, 2:

    Cicero quodam loco scribit, id esse optimum, etc.,

    Quint. 11, 1, 92:

    post paulo scribit, sibi millia quinque Esse domi chlamydum,

    Hor. Ep. 1, 6, 43 et saep.—In pass., with nom. or acc.:

    eadem haec avis scribitur conchis se solere complere, etc.,

    Cic. N. D. 2, 49, 125: scribitur nobis, magnam veteranorum multitudinem Romam convenisse jam, etc., Brut. et Cass. ap. Cic. Fam. 11, 2, 1:

    scriptum est item, quaesivisse (Socratem), quid esset,

    Cic. Div. 1, 54, 123.—
    (γ).
    With rel.-clause:

    nec scribis, quam ad diem te exspectemus,

    Cic. Att. 3, 7, 1:

    scribe aliquando ad nos, quid agas,

    id. Fam. 7, 12, 2:

    ad me Valerius scripsit... quem ad modum ducta esses, etc.,

    id. ib. 14, 2, 2.—
    (δ).
    Absol.:

    quo (Platone) nemo in scribendo praestantior fuit,

    Cic. Rep. 2, 11, 21; cf. id. ib. 3, 8, 13:

    Demophilus scripsit, Marcus vortit barbare,

    Plaut. As. prol. 11; id. Trin. prol. 19:

    poëta quom primum ad scribendum animum appulit,

    Ter. And. prol. 1; id. Heaut. prol. 7:

    sumite materiem vestris, qui scribitis, aequam Viribus,

    Hor. A. P. 38:

    sic raro scribis, ut toto non quater anno Membranam poscas,

    id. S. 2, 3, 1 et saep.:

    Samiae, ut ibi (i. e. in oratione) scribit Laelius, capedines,

    Cic. Rep. 6, 2, 11; cf. id. ib. 1, 16, 25:

    ut, quemadmodum scribit ille, cottidiano, etc.,

    id. ib. 6, 2, 8:

    denique non video de tot scribentibus unum,

    Ov. Tr. 2, 495.—So freq. of written communications, letters; usually with ad aliquem (less freq. alicui) or de aliquā re:

    tv si, ut scribis, Kal. Jun. Romā profectus es, etc.,

    Cic. Att. 3, 9, 3:

    ego te, ut scribis, cito videbo,

    id. ib. 3, 27:

    nihil habeo, quod ad te scribam, scribo tamen, non ut te delectem, etc.,

    id. ib. 14, 12, 3:

    senatusconsultum si erit factum, scribes ad me,

    id. ib. 5, 4, 2; cf.:

    scripsi etiam ad Camillum, ad Lamiam,

    id. ib. 5, 8, 3:

    in quā (epistulā) de agro Campano scribis,

    id. ib. 2, 16, 11:

    ut nuper me scis scripsisse ad te de Varronis erga me officio, etc.,

    id. ib. 2, 25, 1; cf.:

    Hermae tui Pentelici, de quibus ad me scripsisti,

    id. ib. 1, 8, 2; 1, 9, 2 et saep.— With ut, ne, etc.:

    velim domum ad te scribas, ut mihi tui libri pateant,

    Cic. Att. 4, 14, 1:

    ad me scriberet, ut in Italiam quam primum venirem,

    id. ib. 11, 7, 2; 5, 11, 6.— With dat.:

    consules Fulvio, ut ex Falisco, Postumio, ut ex Vaticano exercitum ad Clusium admoveant, scribunt,

    Liv. 10, 27; 42, 27; Tac. A. 1, 29.—With ne:

    Scipioni scribendum, ne bellum remitteret,

    Liv. 30, 23.—With simple subj.:

    scribit Labieno, si rei publicae commodo facere posset, cum legione ad fines Nerviorum veniat,

    Caes. B. G. 5, 46 fin. —In Tac. also, with inf.:

    scribitur tetrarchis ac regibus, jussis Corbulonis obsequi,

    Tac. A. 15, 25 fin. —In eccl. Lat. as a formula of quotation from the Scriptures:

    scriptum est,

    i. e. it is said in Holy Writ, Vulg. Matt. 4, 4; id. Luc. 19, 46; id. Rom. 11, 8 et saep.—
    B.
    Publicists', milit., jurid., and business t. t., of written plans, drafts, and other writings of various import.
    1.
    Publicists' t. t., to draw up, draught a law, decree, treaty, etc.:

    quod proditum memoria est, X. viros, qui leges scripserint, etc.,

    Cic. Rep. 2, 31, 54; so,

    leges,

    id. ib. 2, 36, 61; 2, 10, 18; id. Rosc. Am. 25, 70; id. de Or. 1, 19, 86; id. Inv. 1, 38, 68 al.; cf.

    in a transf. signif.: cui non apparet, inopiam et miseriam civitatis istam legem scripsisse, etc.,

    Liv. 34, 6 fin.; and:

    testamentum, quod pietas, fides, pudor scripsit,

    Plin. Ep. 8, 18, 7:

    haec senatusconsulta non ignoro ab amicissimis ejus, cujus de honore agitur, scribi solere,

    Cic. Fam. 15, 6, 2.—So very freq.: senatusconsulto scribendo, or simply scribendo adesse, or also, ad scribendum esse, to witness the drawing up of a decree of the Senate; to subscribe it: erat nobis dictum, te existimare, alicui senatusconsulto, quod contra dignitatem tuam fieret, scribendo Lamiam [p. 1648] affuisse, qui omnino consulibus illis numquam fuit ad scribendum, Cic. Fam. 12, 29, 2 Orell. N. cr.; cf.: senatusconsulta scribuntur apud familiarem meum (i. e. Caesarem). Et quidem cum in mentem venit (Caesari), ponor ad scribendum (i. e. he adds my signature to it), id. ib. 9, 15, 4:

    quod me esse ad scribendum vides,

    id. Att. 1, 19, 9; id. Fam. 9, 15, 3: S. C. auctoritas. Pridie Kal. Octob. in aede Apollinis scrib. affuerunt L. Domitius, etc., an official formula ap. Cic. Fam. 8, 8, 5 sq. (v. assum):

    Boeotorum gentem numquam ad scribendum amicitiae foedus adduci potuisse,

    to make, enter into, conclude, Liv. 42, 12.—
    2.
    Milit. t. t.: scribere milites (legiones, supplementum, etc.), to enlist, enroll, levy:

    milites,

    Sall. J. 43, 3:

    legiones,

    id. C. 32, 1:

    exercitui supplementum,

    id. J. 39, 2:

    supplementum legionibus,

    Cic. Fam. 3, 3, 1; Liv. 8, 8:

    exercitum,

    id. 4, 43; 9, 8; 9, 19:

    equites,

    id. 10, 25; 21, 40; 35, 20:

    socios navales,

    id. 37, 2; so, too: sex milia colonorum Albam in Aequos, to enroll for the purpose of sending, to send, id. 10, 1:

    socios scribere in urbem,

    id. 4, 11, 4.—
    b.
    Poet., transf.:

    scribe tui gregis hunc,

    enroll him among your retinue, Hor. Ep. 1, 9, 13.—
    3.
    Jurid. and business t. t.: dicam scribere (alicui), like dikên graphein tini, to bring an action in writing against any one (v. dica); of a lawyer, to draw up legal instruments (complaints or charges, contracts, wills, etc.):

    Servius hanc urbanam militiam respondendi, scribendi, cavendi secutus est,

    Cic. Mur. 9, 19; id. Fam. 7, 14 Manut.; cf. id. Leg. 1, 4, 14:

    omnia testamenta tu scribes unus,

    id. de Or. 2, 6, 24; Dig. 28, 2, 25.—Hence, transf., with a personal object: aliquem heredem, to appoint or designate any one as heir:

    testamentum palam fecerat et illum heredem et me scripserat,

    Cic. Mil. 18, 48; cf.:

    in testamento Ptolemaei patris heredes erant scripti, etc.,

    Caes. B. C. 3, 108:

    quem Micipsa testamento secundum heredem scripsit,

    Sall. J. 65, 1; Auct. B. Alex. 33; Plin. Pan. 43, 1 sq.; Tac. A. 14, 31; Hor. S. 2, 5, 48; Juv. 3, 161; 9, 87:

    aliquem coheredem,

    Tac. Agr. 43 fin.:

    aliquem exheredem,

    to disinherit any one by will, Dig. 37, 4, 8, §§

    1 and 6: aliquem tutorem liberis suis,

    to appoint as guardian by will, Cic. Clu. 14, 41:

    libertatem servo,

    to bequeath to a slave his freedom, Dig. 29, 2, 71.—Of contracts, notes, drafts, etc.:

    pulchre scripsti: scitum syngraphum!

    Plaut. As. 4, 1, 57: nummos, usuras, etc. (alicui), to give a note or bond for:

    scribit nummos,

    id. ib. 2, 4, 34:

    sibi creditam pecuniam,

    Dig. 26, 7, 9, § 7:

    genero usuras praestandas quasi ex dotis promissione,

    ib. 4, 4, 17:

    lecta est cautio hujusmodi: Lutius Titius scripsi, me accepisse a Publio Maevio quindecim mutua numerata mihi de domo, etc.,

    ib. 12, 1, 40: scribe decem (tabulas) a Nerio, give ten notes or bonds drawn up by the usurer Nerius, Hor. S. 2, 3, 69. scriptos expendere nummos, v. l. ap. Hor. Ep. 2, 1, 105 (Hold. cautos); cf. rescribo.—Hence, scriptum, i, n., something written, viz.,
    A.
    (Acc. to I.) A line; so only: duodecim scripta, a game played with colored stones (calculi) on a draught-board marked into spaces by twelve oblique lines: tibi concedo, quod in duodecim scriptis olim, ut calculum reducas, si te alicujus dati poenitet, Cic. Fragm. ap. Non. 170, 30; cf.:

    in lusu duodecim scriptorum cum prior calculum promovisset essetque victus, etc.,

    Quint. 11, 2, 38;

    v. also scriptula, and Becker, Gall. 3, pp. 261 and 264 sq.: duodecim scriptis ludere,

    Cic. de Or. 1, 50, 217.—
    B.
    (Acc. to II.) A written composition, writing, treatise, book, work, etc. (most freq. in plur.):

    ex scripto et sententiā controversia nascitur cum videtur scriptoris voluntas cum scripto ipso dissentire,

    the writing, the written expression, Auct. Her. 1, 11, 19:

    incredibile dictu est, quam multi Graeci de harum valvarum pulchritudine scriptum reliquerunt,

    have left something written concerning it, speak of it in their writings, Cic. Verr. 2, 4, 56, § 124; so Quint. 6, 1, 7; cf. in plur., Cic. Rep. 1, 22, 36:

    quod a Democrito et Platone in scriptis relictum esse dicunt,

    id. de Or. 2, 46, 194:

    utinam exstarent illa carmina, quae multis saeculis ante suam aetatem in epulis esse cantata, in Originibus scriptum reliquit Cato!

    id. Brut. 19, 75: ut ipsis scriptis non ea mandaremus, id. Off. 2, 1, 3:

    in quo libro scriptum hoc invenitur,

    Quint. 1, 1, 15:

    Hortensius erat memoriā tantā, ut quae secum commentatus esset, ea sine scripto verbis eisdem redderet, quibus cogitavisset,

    without notes, Cic. Brut. 88, 301; cf. on the contrary: de scripto dicere, to speak or read from a written paper:

    recitetur oratio, quae propter rei magnitudinem dicta de scripto est,

    id. Planc. 30, 74; id. Phil. 10, 2, 5; id. Brut. 12, 46; id. Att. 4, 3, 3; id. Fam. 10, 13, 1:

    laudavit pater scripto meo,

    in a speech composed by me, id. Q. Fr. 3, 8, 5:

    adire aliquem scripto,

    Tac. H. 4, 39:

    cum eorum inventis scriptisque se oblectent,

    writings, Cic. Rep. 1, 17, 28:

    ardeo cupiditate...nomen ut nostrum scriptis illustretur et celebretur tuis,

    id. Fam. 5, 12, 1:

    scripta recitare,

    Hor. S. 1, 4, 75:

    nosmet Lucili scripta legentes,

    id. ib. 1, 10, 56:

    Graecorum Scripta optima,

    id. Ep. 2, 1, 29:

    si non accipiet scriptum,

    Ov. A. A. 1, 469:

    debueram scripto certior esse tuo,

    id. H. 6, 4.—
    2.
    (Acc. to II. B. 1.) Scriptum legis, and simply scriptum, a written ordinance, a law:

    quam tu mihi ex ordine recita de legis scripto populi Romani auctionem,

    Cic. Agr. 2, 18, 48:

    (Crassus) ita multa tum contra scriptum pro aequo et bono dixit, ut, etc.,

    id. Brut. 39, 145; cf. id. Inv. 2, 46, 135; 2, 47, 138; cf.:

    (senatus) scripto illo istius sententiam dicere vetabatur,

    rescript, id. Dom. 26, 69.

    Lewis & Short latin dictionary > scribo

  • 14 στρατηγικός

    A of or for a general,

    πρᾶξις Pl.Plt. 304e

    ; [ ἐπιστήμη] Arist.EN 1096a32; [ τέχνη] ib. 1094a9;

    ἔργα X.Oec.20.6

    ;

    οἴκησις PPetr.3p.343

    (iii B.C.);

    κατάλυσις BGU1767.6

    (i B.C.);

    σκηνή Plu. Luc.16

    ;

    μαχαιροφόρος PGen.31.14

    (ii A.D.): ἡ -κή (sc. τέχνη),=

    στρατηγία 11

    , Pl.Euthd. 290d, etc.: so τὰ ς. X.Cyr.1.6.12; also a treatise on strategy, D.L.5.80;

    σ. βιβλία Ael.Tact.1.2

    .
    II of persons, suited or fitted for command, general-like, versed in generalship, Pl.Grg. 455c, X.Mem.1.1.8, etc.: [comp] Sup., Id.Cyr.8.4.7, Phld.Mus. p.76 K. Adv. -κῶς, εὖ καὶ ς. Ar.Av. 362: [comp] Comp.

    - ώτερον Plb. 10.32.7

    .
    2 at Rome, praetorian,

    ἐπαρχία Str.14.6.6

    ; οἱ ς., = milites praetoriani, Plu.Oth.9; σ. βῆμα tribunal praetorium, D.H.5.28.
    b = praetorius, ex-praetor, SIG840 (Olympia, ii A.D.).

    Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > στρατηγικός

См. также в других словарях:

  • Praetorius — ist ein von praetor abgeleitetes lateinisches Adjektiv, das Dinge oder Personen bezeichnen konnte, die sich auf das Amt des Prätors bezogen, des ursprünglichen römischen Oberbeamten und Feldherrn. So gab es in römischen Militärlagern eine porta… …   Deutsch Wikipedia

  • Praetorius — Praetorius, Prätorius, Prætorius was the name of several musicians and scholars in Germany.In Germany of the 16th and 17th centuries it became a fashion that educated people named Schulze or Schultheiß or Richter , which means judge , put their… …   Wikipedia

  • PRAETORIUS (M.) — PRAETORIUS MICHAEL (1571 1621) Fils d’un pasteur luthérien, né à Kreuzberg (Thuringe), Praetorius fait ses études à Francfort sur l’Oder et, après avoir débuté comme maître de chapelle à Lüneburg, devient organiste, maître de chapelle et… …   Encyclopédie Universelle

  • Praetorius — Praetorius,   1) Franz, Semitist, * Berlin 22. 12. 1847, ✝ Breslau 21. 1. 1927; war 1875 80 Professor in Berlin, 1880 93 in Breslau, 1893 1909 in Halle (Saale) und seit 1909 wieder in Berlin; wichtige Werke v. a. zur Äthiopistik.   Werke:… …   Universal-Lexikon

  • Praetorius — Praetorĭus, Franz, Semitist, geb. 22. Dez. 1847 zu Berlin, 1880 Prof. in Breslau, seit 1893 in Halle; schrieb: »Grammatik der Tigriñasprache in Abessinien« (1872), »Die Amharische Sprache« (1879), »Über den rückweichenden Akzent im Hebräischen«… …   Kleines Konversations-Lexikon

  • Praetorius — Prætorius Cette page d’homonymie répertorie les différents sujets et articles partageant un même nom. Prætorius peut désigner : Jacob Praetorius l Ancien (1520 1586), compositeur allemand Anton Praetorius (1560 1613), pasteur allemand… …   Wikipédia en Français

  • Praetorius — aus der Zeit des Humanismus stammende Latinisierung deutscher Familiennamen wie Burggraf, Schultheis(s), Schultz(e), Schulz(e), Scholtz(e), Scholz(e), Richter, Vogt (zu lat. praetor »Vorsteher, Vorgesetzter, Statthalter«, mlat. pretoriarius… …   Wörterbuch der deutschen familiennamen

  • Praetorius Musikpreis — Der Praetorius Musikpreis Niedersachsen wird seit 2005 jährlich vom Land Niedersachsen in mehreren Kategorien an Künstler vergeben, die regional und international das facettenreiche Musikleben Niedersachsens repräsentieren. Über die Preisvergabe… …   Deutsch Wikipedia

  • Praetorius Zetlingensis — Johannes Praetorius (genannt Praetorius Zetlingensis zur Unterscheidung von anderen Trägern gleichen Namens; wirklicher Name: Hans Schultze; * 22. Oktober 1630 in Zethlingen/Altmark; † 25. Oktober 1680 in Leipzig) war ein deutscher Schriftsteller …   Deutsch Wikipedia

  • Praetorius-Bock — Neubau eines Praetorius Bocks Abbildung aus Praetorius Theatrum Instrumentoru …   Deutsch Wikipedia

  • PRAETORIUS, Michael — (c. 1571 1621) Michael Praetorius stands as the most versatile and prolific Lutheran composer of the first two decades of the seventeenth century. As a chronicle of contem­porary musical fashions and practices, his treatise Syntagma musicum is… …   Renaissance and Reformation 1500-1620: A Biographical Dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»