-
1 praecīdō
praecīdō cīdī, cīsus, ere [prae+caedo], to cut off in front, cut off: caput praecisum ducis, L.: resistenti manum gladio: collegae sui praecidi caput iussit: ancoras, cut the cables.—To cut through, cut up: cotem novaculā: navīs, disable. —Fig., to cut short, abridge, break off, finish abruptly: maximam partem defensionis: sibi reditum: brevi praecidam, briefly: praecide, inquit, cut it short.—To break off suddenly, cut off, end, destroy: omnīs causas omnibus, T.: praecisa consulatūs spes erit, L.: spem iudici conrumpendi.— To deny flatly, refuse, decline: mihi plane nullā exceptione.* * *praecidere, praecidi, praecisus Vcut off in front; cut back, cut short -
2 praecido
to cut short, lop, mutilate. -
3 praecido
prae-cīdo (old form praecaedit, Quadrig. ap. Gell. 9, 13, 18), cīdi, cīsum, 3, v. a. [caedo], to cut off in front; hence, in gen., to cut off.I.Lit. (class.); constr. with acc. alone, or with acc. and dat. or gen. of person.(α).With acc. and dat.:(β).linguam alicui,
Plaut. Aul. 2, 2, 12:manum alicui gladio,
Cic. Inv. 2, 20, 59:aures, nasum et labia alicui,
Just. 1, 10, 5.—With acc. and gen.:(γ).collegae sui praecidi caput jussit,
Cic. Tusc. 5, 19, 55:quae patrem occiderit, manus ejus praecidantur,
Sen. Contr. 9, 27, 8.—With acc.:B.manus,
Hirt. B. G. 8, 44:caput, Quadrig. ap. Gell. l. l.: capita,
Petr. 1:medici membra praecidunt,
Quint. 8, 3, 75:capillos,
id. ib. 8, 3, 105:ancoras,
to cut the cables, Cic. Verr. 2, 5, 34, § 88:fistulas, quibus aqua suppeditatur,
id. Rab. Perd. 11, 31:traducem,
Plin. 17, 23, 35, § 211.—Transf.1.To cut through, cut up (class.):2.cotem novaculā,
Cic. Div. 1, 17, 32:linguam Nicanoris praecisam jussit particulatim avibus dari,
Vulg. 2 Macc. 15, 33:naves,
to cripple, make unfit for service, Cic. Att. 9, 6, 3.—To beat to pieces, to batter, smash (ante-class.):3.praecide os tu illi,
Plaut. Cas. 2, 6, 52 (dub.; cf. id. Pers. 2, 4, 12 Ritschl).—Praecidere sinum maris, to cut off, avoid, i. e. to sail straight (postAug.), Sen. Ep. 53, 1: medium mare, Auct. Quint. Decl. 12, 22; cf.II.iter,
Plin. 8, 22, 34, [p. 1413] § 83.—Trop., to cut off, to take away.A.Of speech, to cut short, abridge; to cut short one's words, to be brief, break off or finish abruptly:B.dum te obtuetur, interim linguam oculi praeciderunt,
Plaut. Mil. 4, 6, 56:maximam partem defensionis,
Cic. Verr. 2, 2, 62, § 151:sibi licentiam libertatemque vivendi,
id. ib. 2, 3, 1, §3: sibi reditum,
id. Pis. 22, 51:per abscissionem significatio fit, si, cum incipimus aliquid dicere, praecidimus,
Auct. Her. 4, 54, 67:brevi praecidam,
in a word, in short, briefly, Cic. Sen. 16, 57:praecide, inquit,
cut it short, be brief, id. Ac. 2, 43, 133.—To break off, cut off, end, destroy; esp. with spem:C.si non praeciditur spes plebeio quoque, apiscendi summi honoris,
Liv. 4, 3, 7:praecisa consulatūs spes erit,
id. 4, 3, 15; 24, 31, 12; 42, 50, 1:id sum assecutus, ut una hora perdito spem judicii corrumpendi praeciderem,
Cic. Verr. 2, 1, 7, § 20:utrum spem nostram praecidat an differat,
Sen. Ira, 3, 28, 4; id. Ben. 2, 5, 1.—Also of friendship, etc.: amicitias repente praecidere, to break off suddenly (opp. sensim dissuere), Cic. Off. 1, 33, 120.—To deny flatly, refuse, decline, etc.:A.plane sine ullā exceptione praecidit,
flatly refused, Cic. Att. 8, 4, 2:cupiebam eum esse nobiscum: quod quia praeciderat,
id. ib. 10, 16, 1.—Hence, praecīsus, a, um, P. a.Lit., cut or torn off, separated ( poet.):2.Trinacria Italiā praecisa,
Manil. 4, 630.— Subst.: praecī-sum, i, n., a piece of meat cut off, a cutlet, steak (ante-class.), Naev. ap. Non. 151, 2: praeciso capi, Lucil. ib.—Transf.a.Castrated (post-class.):b.fanatici,
Lampr. Elag. 7:praecisi ac professi impudientiam,
Sen. Prov. 5, 3.—Broken off, steep, abrupt, precipitous ( poet. and in post-Aug. prose):B.acuta silex praecisis undique saxis,
Verg. A. 8, 233:iter,
Sall. J. 92, 7:rupes,
Quint. 12, 9, 2.—Trop.1.Shortened, short, brief (post-Aug.):2.praecisis conclusionibus obscuri,
Quint. 10, 2, 17:comprehensio,
id. 7, 3, 15.—Troublesome (postclass.):1.ut sub obtentu militiae praecisiorem se adversario faceret (al. pretiosiorem),
Dig. 49, 16, 4.—Hence, adv.: prae-cīsē.In short, in few words, briefly, concisely (class.):2.praecise dicere (opp. plene et perfecte dicere),
Cic. N. D. 2, 29, 73.—Positively, absolutely (class.):praecise negare alicui,
Cic. Att. 8, 4, 2:non praecise, sed sub condicione,
Dig. 36, 3, 1. -
4 compraecido
com-praecīdo, 3, v. a., to cut off at the same time:alteram lineam (altera),
Hyg. Limit. p. 177 Goes. dub. [p. 394] -
5 praecaedo
prae-caedo, ĕre, v. praecido init. -
6 praecise
praecīsē, adv., v. praecido, P. a. fin. -
7 praecisio
praecīsĭo, ōnis, f. [praecido].I.A cutting off (post - Aug.):B. II.genitalium,
App. M. 1, p. 106, 12.—In rhetoric, a breaking off abruptly, = aposiôpêsis, Auct. Her. 4, 30, 41.—III.An overreaching (late Lat.):finis praecisionis tuae,
Vulg. Jer. 51, 13. -
8 praecisum
praecīsum, i, n., v. praecido, P. a. -
9 praecisura
praecīsūra, ae, f. [praecido], a cutting, cut, paring (post - class.):asparagorum,
Apic. 4, 2:agrorum,
Front. Colon. p. 102; 126; 140 Goes. -
10 praecisus
praecīsus, a, um, Part. and P. a., from praecido. -
11 reseco
rĕ-sĕco, cŭi, ctum (resecavi, Symm. Ep. 10, 73:I.resecata,
Eum. Grat. Act. ad Const. 11 fin.), 1, v. a., to cut loose, cut off (class.; esp. in the trop. signif.; cf. praecido).Lit.:II.ut linguae scalpello resectae liberarentur,
Cic. Div. 2, 46, 96:os,
id. Leg. 2, 22, 55:palpebras,
id. Pis. 19, 43:enodes truncos,
Verg. G. 2, 78:radices,
Ov. M. 7, 264:longos ferro capillos,
id. ib. 11, 182:de tergore partem Exiguam,
id. ib. 8, 650:barba resecta,
id. Tr. 4, 10, 58:alas,
id. R. Am. 701:extremam partem ipsius unguis ad vivum,
to the quick, Col. 6, 12, 3; 5, 9, 15:ungues,
Val. Max. 3, 2, 15.—Trop., to cut off, curtail; to check, stop, restrain:quod aiunt, nimia resecari oportere, naturalia relinqui (shortly after, circumcidere and amputare),
Cic. Tusc. 4, 26, 57; cf. id. ib. 4, 20, 46:quae resecanda erunt, non patiar ad perniciem civitatis manere,
id. Cat. 2, 5, 11:libidinem,
id. Att. 1, 18, 2:audacias et libidines,
id. Verr. 2, 3, 89, § 208:crimina quaedam cum primā barbā,
Juv. 8, 166:spatio brevi Spem longam reseces,
Hor. C. 1, 11, 7; cf.:haec (dicta),
Plin. Ep. 2, 5, 4; Juv. 8, 166:neque id ad vivum reseco, ut illi qui haec subtilius disserunt,
i. e. nor do I take this in too strict a sense, Cic. Lael. 5, 18 (v. supra, I.):de vivo aliquid erat resecandum,
was to be cut from the quick, id. Verr. 2, 3, 50, § 118.
См. также в других словарях:
ՍՏՈՐԱԿՏՈՒՐ — ( ) NBH 2 0749 Chronological Sequence: 11c ՍՏՈՐԱԿՏՈՒՐ ԱՌՆԵԼ, ՍՏՈՐԱԿՏՐԵՄ. ὐποτέμνω succido, praecido Ի ստորէ կտրել. ստորախուզել. կարճել. տակէն կտրել. ... *Տե՛ս զիարդ ստորակտուր առնէ զդովն իւր: Ստորակտրէր զերկիւղն. Ոսկ. յհ. ՟Բ. 33. եւ 26 … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՍՏՈՐԱԿՏՐԵՄ — (եցի.) NBH 2 0749 Chronological Sequence: 11c ն. ՍՏՈՐԱԿՏՈՒՐ ԱՌՆԵԼ, ՍՏՈՐԱԿՏՐԵՄ. ὐποτέμνω succido, praecido Ի ստորէ կտրել. ստորախուզել. կարճել. տակէն կտրել. ... *Տե՛ս զիարդ ստորակտուր առնէ զդովն իւր: Ստորակտրէր զերկիւղն. Ոսկ. յհ. ՟Բ. 33. եւ 26 … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)