-
1 praecido
praecīdo, ĕre, cīdi, cīsum [prae + caedo] - tr. - [st2]1 [-] frapper par-devant. [st2]2 [-] couper par-devant. [st2]3 [-] couper ras, couper court, couper entièrement. [st2]4 [-] retrancher, supprimer. [st2]5 [-] couper en ligne droite. [st2]6 [-] interrompre, abréger (un discours).* * *praecīdo, ĕre, cīdi, cīsum [prae + caedo] - tr. - [st2]1 [-] frapper par-devant. [st2]2 [-] couper par-devant. [st2]3 [-] couper ras, couper court, couper entièrement. [st2]4 [-] retrancher, supprimer. [st2]5 [-] couper en ligne droite. [st2]6 [-] interrompre, abréger (un discours).* * *Praecido, praecidis, praecidi, praecisum, pen. pro. praecidere. Cic. Couper, Rongner, Escourter.\Causam belli praecidere. Horat. Oster toute occasion de guerre.\Spem alicuius rei praecidere. Cic. Oster tout espoir.\Praecidere. Cic. Quoter et marquer l'article qu'on veult impugner, Designer preciseement.\Praecidere sua authoritate aliquid ex oratione alterius. Cicero. Tailler et rongner, Retrancher.\Praecidere plane. Cic. Nier rondement quelque chose à aucun, Nier tout à trac, Luy en couper la broche. -
2 praecido
praecido praecido, cidi, cisum, ere отрезать, отрубать -
3 praecido
praecido praecido, cidi, cisum, ere перерезать -
4 praecido
praecido praecido, cidi, cisum, ere разрезать -
5 praecido
praecīdo, cīdī, cīsum, ere [ prae + caedo ]1)а) отрезывать, обрезывать, обрубать (alicui nasum Just, manūs C, Hirt); отрубать, отсекать (caput alicujus C, Pt)p. ancoram C — рубить якорный канатб) обстригать ( barbam PM); перерезать, преграждать ( iter PM); срезать, т. е. объезжать, миновать ( omnes sinūs maris Sen)3) ограничивать ( libertatem vivendi C); лишать, отнимать (p. alicui spem, sibi reditum C); исключать4) устранять ( causam belli H)5) отказывать, отклонять (plane aliquid C)6) вкратце излагать, быть кратким7) разрезать, разрубать ( cotem novaculā C)8) прерывать (incipere aliquid dicere, deinde p. rhH.); рвать, порывать ( amicitias C)9) очерчивать -
6 praecīdō
praecīdō cīdī, cīsus, ere [prae+caedo], to cut off in front, cut off: caput praecisum ducis, L.: resistenti manum gladio: collegae sui praecidi caput iussit: ancoras, cut the cables.—To cut through, cut up: cotem novaculā: navīs, disable. —Fig., to cut short, abridge, break off, finish abruptly: maximam partem defensionis: sibi reditum: brevi praecidam, briefly: praecide, inquit, cut it short.—To break off suddenly, cut off, end, destroy: omnīs causas omnibus, T.: praecisa consulatūs spes erit, L.: spem iudici conrumpendi.— To deny flatly, refuse, decline: mihi plane nullā exceptione.* * *praecidere, praecidi, praecisus Vcut off in front; cut back, cut short -
7 praecido
prae-cīdo, cīdī, cīsum, ere (prae u. caedo), I) vorn abschneiden, was vorn ist abschneiden, A) eig. u. übtr.: 1) im allg.: a) eig.: linguam alci, Plaut., alcis, Amm.: sibi linguam dentibus, sich vorn abbeißen, Hyg.: digitum, Varro fr.: alci manus, Hirt. b. G. u. Sen. fr.: alci caput, Liv.: alci auriculas, Petron.: pinnarum caules, Plin.: fistulas, quibus aqua suppeditabatur Iovis optimi maximi templis ac sedibus, Cic.: ancoras, das Ankertau kappen, Cic.: haerentis in salo naviculae funem magis praecidere, quam solvere, Hieron.: alci summas manus et pedes, Vulg.: barbam, Plin.: Trinacria Italiā praecisa, abgerissen, getrennt, Manil. – Partiz. subst., praecīsum, ī, n., ein abgeschnittenes Stück Fleisch, Naev. com. 65. Lucil. 569. – b) übtr., eine Örtlichkeit usw. abschneiden, omnes sinus (Buchten), Sen. ep. 53, 1. – iter, Plin. 8, 84. – 2) prägn., verschneiden, praecisi fanatici, Lampr. Heliog. 7, 2: Partiz. subst., praecisi (Verschnittene) et professi impudentiam, Sen. de prov. 5, 3. – B) bildl.: 1) im allg.: pr. (alci) linguam, jmd. verstummen machen, Plaut. mil. 1721. – 2) insbes.: a) kurz fassen, abkürzen, brevi praecidam, Cic.: praecide, mach es kurz, Cic. – dah. abbrechen mitten im Reden, Cornif. rhet.: praecisa velut ante legitimum finem oratio, Quint. – b) abschneiden, benehmen, spem, Cic.: sibi reditum, Cic.: omnes causas omnibus, Cic.: causam belli, die Spitze abbrechen, Hor.: sibi istam licentiam libertatemque dicendi, beschränken, Cic. – c) rund abschlagen, plane, Cic.: plane sine exceptione, Cic. – II) zerschneiden, A) eig.: canem, Liv.: cotem novaculā, Cic. – B) bildl., ein Verhältnis, einen Zustand kurz abbrechen, amicitias magis decere censent sapientes sensim diluere, quam repente praecidere, Cic. de off. 1, 120: etiamsi mors aliorum longius vitam passa est procedere, aliorum in medio flore praecidit, aliorum interrupit ipsa principia, Sen. ep. 66, 42. – III) was vorn ist, schlagen, alci os (auf das M.), Plaut. Cas. 404, wo aber wohl percide os tu illi zu lesen ist; vgl. Plaut. Pers. 283 R. Sen. nat. qu. 4, 4, 1 u. oben percīdo.
-
8 praecido
prae-cīdo, cīdī, cīsum, ere (prae u. caedo), I) vorn abschneiden, was vorn ist abschneiden, A) eig. u. übtr.: 1) im allg.: a) eig.: linguam alci, Plaut., alcis, Amm.: sibi linguam dentibus, sich vorn abbeißen, Hyg.: digitum, Varro fr.: alci manus, Hirt. b. G. u. Sen. fr.: alci caput, Liv.: alci auriculas, Petron.: pinnarum caules, Plin.: fistulas, quibus aqua suppeditabatur Iovis optimi maximi templis ac sedibus, Cic.: ancoras, das Ankertau kappen, Cic.: haerentis in salo naviculae funem magis praecidere, quam solvere, Hieron.: alci summas manus et pedes, Vulg.: barbam, Plin.: Trinacria Italiā praecisa, abgerissen, getrennt, Manil. – Partiz. subst., praecīsum, ī, n., ein abgeschnittenes Stück Fleisch, Naev. com. 65. Lucil. 569. – b) übtr., eine Örtlichkeit usw. abschneiden, omnes sinus (Buchten), Sen. ep. 53, 1. – iter, Plin. 8, 84. – 2) prägn., verschneiden, praecisi fanatici, Lampr. Heliog. 7, 2: Partiz. subst., praecisi (Verschnittene) et professi impudentiam, Sen. de prov. 5, 3. – B) bildl.: 1) im allg.: pr. (alci) linguam, jmd. verstummen machen, Plaut. mil. 1721. – 2) insbes.: a) kurz fassen, abkürzen, brevi praecidam, Cic.: praecide, mach es kurz, Cic. – dah. abbrechen mitten im Reden, Cornif. rhet.: praecisa velut ante legitimum finem oratio, Quint. – b) abschneiden, benehmen, spem, Cic.: sibi reditum, Cic.: omnes causas————omnibus, Cic.: causam belli, die Spitze abbrechen, Hor.: sibi istam licentiam libertatemque dicendi, beschränken, Cic. – c) rund abschlagen, plane, Cic.: plane sine exceptione, Cic. – II) zerschneiden, A) eig.: canem, Liv.: cotem novaculā, Cic. – B) bildl., ein Verhältnis, einen Zustand kurz abbrechen, amicitias magis decere censent sapientes sensim diluere, quam repente praecidere, Cic. de off. 1, 120: etiamsi mors aliorum longius vitam passa est procedere, aliorum in medio flore praecidit, aliorum interrupit ipsa principia, Sen. ep. 66, 42. – III) was vorn ist, schlagen, alci os (auf das M.), Plaut. Cas. 404, wo aber wohl percide os tu illi zu lesen ist; vgl. Plaut. Pers. 283 R. Sen. nat. qu. 4, 4, 1 u. oben percīdo.Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > praecido
-
9 praecido
to cut short, lop, mutilate. -
10 praecido
prae-cīdo (old form praecaedit, Quadrig. ap. Gell. 9, 13, 18), cīdi, cīsum, 3, v. a. [caedo], to cut off in front; hence, in gen., to cut off.I.Lit. (class.); constr. with acc. alone, or with acc. and dat. or gen. of person.(α).With acc. and dat.:(β).linguam alicui,
Plaut. Aul. 2, 2, 12:manum alicui gladio,
Cic. Inv. 2, 20, 59:aures, nasum et labia alicui,
Just. 1, 10, 5.—With acc. and gen.:(γ).collegae sui praecidi caput jussit,
Cic. Tusc. 5, 19, 55:quae patrem occiderit, manus ejus praecidantur,
Sen. Contr. 9, 27, 8.—With acc.:B.manus,
Hirt. B. G. 8, 44:caput, Quadrig. ap. Gell. l. l.: capita,
Petr. 1:medici membra praecidunt,
Quint. 8, 3, 75:capillos,
id. ib. 8, 3, 105:ancoras,
to cut the cables, Cic. Verr. 2, 5, 34, § 88:fistulas, quibus aqua suppeditatur,
id. Rab. Perd. 11, 31:traducem,
Plin. 17, 23, 35, § 211.—Transf.1.To cut through, cut up (class.):2.cotem novaculā,
Cic. Div. 1, 17, 32:linguam Nicanoris praecisam jussit particulatim avibus dari,
Vulg. 2 Macc. 15, 33:naves,
to cripple, make unfit for service, Cic. Att. 9, 6, 3.—To beat to pieces, to batter, smash (ante-class.):3.praecide os tu illi,
Plaut. Cas. 2, 6, 52 (dub.; cf. id. Pers. 2, 4, 12 Ritschl).—Praecidere sinum maris, to cut off, avoid, i. e. to sail straight (postAug.), Sen. Ep. 53, 1: medium mare, Auct. Quint. Decl. 12, 22; cf.II.iter,
Plin. 8, 22, 34, [p. 1413] § 83.—Trop., to cut off, to take away.A.Of speech, to cut short, abridge; to cut short one's words, to be brief, break off or finish abruptly:B.dum te obtuetur, interim linguam oculi praeciderunt,
Plaut. Mil. 4, 6, 56:maximam partem defensionis,
Cic. Verr. 2, 2, 62, § 151:sibi licentiam libertatemque vivendi,
id. ib. 2, 3, 1, §3: sibi reditum,
id. Pis. 22, 51:per abscissionem significatio fit, si, cum incipimus aliquid dicere, praecidimus,
Auct. Her. 4, 54, 67:brevi praecidam,
in a word, in short, briefly, Cic. Sen. 16, 57:praecide, inquit,
cut it short, be brief, id. Ac. 2, 43, 133.—To break off, cut off, end, destroy; esp. with spem:C.si non praeciditur spes plebeio quoque, apiscendi summi honoris,
Liv. 4, 3, 7:praecisa consulatūs spes erit,
id. 4, 3, 15; 24, 31, 12; 42, 50, 1:id sum assecutus, ut una hora perdito spem judicii corrumpendi praeciderem,
Cic. Verr. 2, 1, 7, § 20:utrum spem nostram praecidat an differat,
Sen. Ira, 3, 28, 4; id. Ben. 2, 5, 1.—Also of friendship, etc.: amicitias repente praecidere, to break off suddenly (opp. sensim dissuere), Cic. Off. 1, 33, 120.—To deny flatly, refuse, decline, etc.:A.plane sine ullā exceptione praecidit,
flatly refused, Cic. Att. 8, 4, 2:cupiebam eum esse nobiscum: quod quia praeciderat,
id. ib. 10, 16, 1.—Hence, praecīsus, a, um, P. a.Lit., cut or torn off, separated ( poet.):2.Trinacria Italiā praecisa,
Manil. 4, 630.— Subst.: praecī-sum, i, n., a piece of meat cut off, a cutlet, steak (ante-class.), Naev. ap. Non. 151, 2: praeciso capi, Lucil. ib.—Transf.a.Castrated (post-class.):b.fanatici,
Lampr. Elag. 7:praecisi ac professi impudientiam,
Sen. Prov. 5, 3.—Broken off, steep, abrupt, precipitous ( poet. and in post-Aug. prose):B.acuta silex praecisis undique saxis,
Verg. A. 8, 233:iter,
Sall. J. 92, 7:rupes,
Quint. 12, 9, 2.—Trop.1.Shortened, short, brief (post-Aug.):2.praecisis conclusionibus obscuri,
Quint. 10, 2, 17:comprehensio,
id. 7, 3, 15.—Troublesome (postclass.):1.ut sub obtentu militiae praecisiorem se adversario faceret (al. pretiosiorem),
Dig. 49, 16, 4.—Hence, adv.: prae-cīsē.In short, in few words, briefly, concisely (class.):2.praecise dicere (opp. plene et perfecte dicere),
Cic. N. D. 2, 29, 73.—Positively, absolutely (class.):praecise negare alicui,
Cic. Att. 8, 4, 2:non praecise, sed sub condicione,
Dig. 36, 3, 1. -
11 praecisamentum
-
12 praecisio
1) обрезывание, вырезывание ( genitalium Ap)2) обрезок, отрезок ( praecisiones tignorum Vtr)3) ритор, внезапная остановка, умолчание rhH., C4) жадность, любостяжание Vlg -
13 praecisum
praecīsum, ī n. [ praecido ]отрезанный кусок мясной туши Naev, LM -
14 praecisura
-
15 praecisus
1. praecīsus, a, umpart. pf. к praecido2. adj.1) крутой, обрывистый ( saxum V)2) сокращённый, краткий, сжатый ( expositio O)!3) кастрированный Sen -
16 compraecido
com-praecīdo, ere, zusammen durchschneiden, Gromat. vet. 191, 5.
-
17 praecisalia
praecīsālia, ium u. iōrum, n. (praecido), die Zeit der Beschneidung (der Bäume), Prob. app. 196, 9 K.
-
18 praecisamentum
praecīsāmentum, ī, n. (praecido), das Abschnitzel = Borte, Besatz, Isid. orig. 19, 22, 18.
-
19 praecisio
praecīsio, ōnis, f. (praecido), I) das Abschneiden, A) eig.: genitalium, Apul. met. 1, 9. – B) meton., das ab- oder ausgeschnittene Stück, der Abschnitt, Ausschnitt, praecisiones tignorum, Vitr. 4, 2. § 2: absol., Vitr. 5, 6, 5. – II) bildl., als rhet. Figur = ἀποσιώπησις, das Abbrechen eines Gedankens (s. Verg. Aen. 1, 135), Cornif. rhet. 4, 41. – III) das Schisma, Augustin. epist. 87, 8; vgl. praecisor no. II.
-
20 praecisor
- 1
- 2
См. также в других словарях:
ՍՏՈՐԱԿՏՈՒՐ — ( ) NBH 2 0749 Chronological Sequence: 11c ՍՏՈՐԱԿՏՈՒՐ ԱՌՆԵԼ, ՍՏՈՐԱԿՏՐԵՄ. ὐποτέμνω succido, praecido Ի ստորէ կտրել. ստորախուզել. կարճել. տակէն կտրել. ... *Տե՛ս զիարդ ստորակտուր առնէ զդովն իւր: Ստորակտրէր զերկիւղն. Ոսկ. յհ. ՟Բ. 33. եւ 26 … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՍՏՈՐԱԿՏՐԵՄ — (եցի.) NBH 2 0749 Chronological Sequence: 11c ն. ՍՏՈՐԱԿՏՈՒՐ ԱՌՆԵԼ, ՍՏՈՐԱԿՏՐԵՄ. ὐποτέμνω succido, praecido Ի ստորէ կտրել. ստորախուզել. կարճել. տակէն կտրել. ... *Տե՛ս զիարդ ստորակտուր առնէ զդովն իւր: Ստորակտրէր զերկիւղն. Ոսկ. յհ. ՟Բ. 33. եւ 26 … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)