per-necessārius

necessārius, a, um (necesse), I) unumgänglich, unvermeidlich, unausweichlich, notdringend, notwendig, dringend, zwingend, unentbehrlich, durchaus erforderlich, 1) adi.: mors, der unvermeidliche (der natürliche), Cic.: casus, Cic.: lex, Cic.: rogationes, notgedrungene, Cic.: res, Notwendigkeit, Cic.: tempus, Caes. u. Cic.: necessariae partes, die Geschlechtsteile, Gaius inst. 3, 193; dafür necessaria et muliebria loca, Firm. math. 4, 18: non necessaria alea, Liv.: Compar., membra corporis necessariora, Ambros. de off. 1, 18, 78: necessarior medela, Tert. de patient. 11: necessarior sententia, Tert. de test. anim. 4. – necessarius aliquid afferre, Tert. de carn. Chr. 7. – mit ad u. Akk., quorum etsi necessariae partes sunt ad ministerium, Front. aqu. 2: causa necessaria ad proficiscendum, Caes. b. G. 1, 39, 3: omnia, quae sint ad vivendum necessaria, Cic. de off. 1, 11. – m. Dat., haec eloquendi praecepta cogitationi sunt necessaria, Quint.: quod mihi maxime necessarium, dringend am Herzen liegt, Cic. – m. 2. Supin., ubi aliquid necessarium dictu, Aquil. Rom. § 1. – necessarium est m. Infin., zB. hoc quod est, id necessarium est perpeti, Plaut. rud. 252: nec. est admoneri et habere aliquem advocatum bonae mentis, Sen. ep. 94, 59: cum ipsum dicere numquam sit non ineptum nisi est necessarium, Cic. de or. 1, 112: quam (rationem inve-

————

niendi) per omnes numeros penitus cognoscere ad summam scientiae necessarium est, Quint. 8. prooem. § 1: necessarium visum est m. folg. Infin., loco castra ponere n. visum est, Liv. 21, 58, 6: u. alci necessarium est m. Infin., senatori necessarium est nosse rem publicam, Cic. de legg. 3, 41 (vgl. Cic. Brut. 112): haec necessarium fuit praeloqui dicturo de tonitru, Sen. nat. qu. 2, 11, 3: necessarium est m. folg. Acc. u. Infin., non minus necessarium esse existimavit de repentino adventu Caesaris Pompeium fieri certiorem, Caes. b. c. 3, 11, 1; vgl. Plin. 3, 46. – necessarium est m. folg. ut u. Konj., nam ut dilucide probabiliterque narremus necessarium est, Cic. part. or. 31. – 2) subst.: a) necessāriī, ōrum, m., die Hauptbeteiligten, Suet. Tib. 62, 1. – b) necessāria, ōrum, n., α) das Notwendige (Ggstz. non necessaria), Cic. top. 69. – β) die (notwendigen) Bedürfnisse, die Lebensbedürfnisse, Lebensmittel, Sall. Iug. 73, 6. Curt. 5, 12 (33), 6. Cels. 3, 22. p. 110, 12 D. Frontin. strat. 3, 14, 4. – II) übtr.: a) durch Verwandtschaft, Klientschaft, Freundschaft verknüpft, verbunden, verwandt, befreundet, homo tam necessarius, Nep.: mors hominis necessarii, eines Freundes, Mat. in Cic. ep.: n. heres, natürlicher Erbe, ICt. – subst., ein Verwandter, Freund, Klient, Patron, propinqua et necessaria, Anverwandte, Cic.: necessarii, Schutzverwandte, Cic. u. Caes.: familiaris ac necessarius

————

(Ggstz. alienus), Cic.: necessarii provinciae, Patrone, Cic.: Caerellia, necessaria mea, Cic. – b) übh. in inniger Verbindung, in engem Zusammenhange mit etw. stehend, restat locus huic disputationi vel maxime necessarius de amicitia, Cic. de fin. 1, 65.

1) весьма нужный, крайне необходимый ( res Dig)

2) весьма близкий, находящийся в близких отношениях ( homo C); близкий друг ( pernecessarii mei C)

per-necessārius, a, um, I) sehr notwendig, sehr dringend, unumgänglich nötig, tempus, Cic. ad Att. 5, 21, 1: res, Ulp. dig. 4, 4, 11. §4. – II) mit jmd. eng verbunden, jmdm. sehr nahe stehend, innig befreundet, homo, Cic.: homo intimus ac mihi p., Cic.: paternus amicus ac p., Cic. – subst., pernecessarii mei, Cic.

per-nĕcessārĭus, a, um, adj.

Very necessary:

tempus,

Cic. Att. 5, 21, 1:

res,

Dig. 4, 4, 11, § 4.—

Very closely connected with one:

amicus,

Cic. Fl. 6, 14:

homo,

id. de Or. 2, 50, 202; cf.:

pro homine intimo ac mihi pernecessario,

id. Fam. 13, 69.— Subst.:

meus familiaris et Leptae nostri familiarissimi pernecessarius,

Cic. Fam. 9, 13, 1:

meos,

id. ib. 13, 40.

fămĭlĭāris, e ( abl. sing. regularly familiari; familiare, Varr. and P. Rutil. ap. Charis. p. 105 P.), adj. [familia].

Of or belonging to servants (rare; only as subst.): fămĭlĭāris, is, m., a servant:

majores nostri servos (quod etiam in mimis adhuc durat) familiares appellaverunt,

Sen. Ep. 47 med.:

hujus familiae familiarem,

Plaut. Am. 1, 1, 203; id. Ep. 1, 1, 2.—

Of or belonging to a house, household, or family; household, domestic, family, private (freq. and class.):

fundus,

Plaut. As. 5, 2, 24; cf.

focus,

Col. 11, 1, 19:

filius,

Plaut. Capt. 2, 2, 23:

negotiis familiaribus impediti,

Auct. Her. 1, 1, 1; cf.:

res domesticae ac familiares,

Cic. Tusc. 1, 1, 2; so,

res,

the household, family affairs, property, Plaut. Stich. 1, 2, 88; Caes. B. G. 1, 18, 4; Quint. 12, 1, 6; 12, 7, 9:

ab domo ab re familiari, diutius abesse,

Liv. 5, 4, 6 al.; cf.

copiae,

Liv. 2, 16, 7:

pecuniae,

Tac. A. 4, 15:

rationes,

id. ib. 6, 16:

curae,

id. ib. 11, 7:

referam nunc interiorem ac familiarem ejus vitam,

Suet. Aug. 61:

vita,

Plaut. Pers. 1, 3, 46:

quis umquam in luctu domestico, quis in funere familiari cenavit cum toga pulla?

Cic. Vatin. 13, 31: parricidium, i. e. committed on a member of the same family, Att. ap. Cic. N. D. 3, 26, 67:

maeror,

a family grief, Plaut. Cist. 4, 2, 60:

Lar,

Cic. Quint. 27, 85; id. Verr. 2, 3, 11, § 27; id. Rep. 5, 5 Mos. N. cr., v. Lar; cf.:

numen Minerva,

Quint. 10, 1, 91.—

Transf.

Familiar, intimate, friendly, and (more freq.) subst., a familiar acquaintance, friend (syn.: amicus, familiaris, intimus, necessarius).

With substt.:

videmus Papum Aemilium C. Luscino familiarem fuisse, etc.,

Cic. Lael. 11, 39:

biduo factus est mihi familiaris,

id. Fam. 3, 1, 2; id. Phil. 2, 32, 78; id. Rep. 2, 20; cf. id. Fam. 7, 8, 1:

amici,

Plin. Ep. 9, 34, 1; 9, 37, 1:

sermones,

Cic. Off. 2, 11, 39; id. Fam. 15, 15, 1; id. Att. 1, 9, 1; cf.

epistolae,

Quint. 1, 1, 29:

minus familiari vultu respexisse,

friendly, Suet. Caes. 78:

voltus ille,

Cic. Att. 1, 11, 1:

colloquium,

Liv. 25, 18, 5:

jam inde a puero in omnia familiaria jura assuetus,

the rights of intimacy, id. 24, 5, 9:

voluntas,

Sen. Ben. 6, 16, 1; cf.:

vox auribus meis familiaris,

Petr. 100:

familiaribus magis ei aetati exemplis,

Quint. 5, 10, 96:

exempla,

id. 7, 2, 17; 9, 4, 44:

verba regionibus quibusdam magis familiaria,

id. 8, 2, 13:

litterae,

Suet. Tib. 62.— Comp.:

qui familiarior nobis propter scriptorum multitudinem est,

Cic. de Or. 3, 19, 71:

aditus in domum,

Liv. 24, 5, 7:

frater ei (with carior),

Nep. Att. 16, 2:

quo boves familiariores bubulco fiant,

Col. 6, 2, 6:

color argenti militaribus signis,

Plin. 33, 3, 19, § 58. — Sup.:

homo amantissimus familiarissimus, conjunctissimus officiis,

Cic. Sull. 20, 57; cf. id. Att. 16, 16, F. 17:

luna terris familiarissimum sidus,

Plin. 2, 9, 6, § 41; 16, 18, 30, § 75; 16, 31, 57, § 131.—

Absol.:

est ex meis domesticis atque intimis familiaribus,

Cic. Fam. 3, 1, 3:

familiaris meus,

id. Lael. 24, 89:

per C. Valerium Procillum familiarem suum cum eo colloquitur,

Caes. B. G. 1, 19, 3:

Caelii,

Cic. Cael. 25, 61:

pauci familiares,

id. Lael. 1, 2.— Sup.:

quod M. Aemulius unus est ex meis familiarissimis atque intimis maxime necessarius,

Cic. Fam. 13, 27, 2; cf.:

intimus, proximus, familiarissimus quisque,

id. Q. Fr. 1, 4, 1:

familiarissimus meus,

id. Fam. 13, 13, 1:

familiarissimi ejus,

id. Rep. 1, 9.—

Of or belonging to one's self, to one's own people or country (cf. domesticus); only in the lang. of the haruspices, of those parts of the animal which related to the party that sacrificed (opp. hostilis):

(haruspices) fissum familiare et vitale tractant,

Cic. Div. 2, 13, 32; cf.:

Decio caput jecinoris a familiari parte caesum haruspex dicitur ostendisse,

Liv. 8, 9, 1; cf.:

mater procurans familiare ostentum,

Liv. 26, 6, 14.—

Familiar, customary, habitual:

mihi familiare est omnes cogitationes meas tecum communicare,

Plin. Ep. 4, 24, 7; 2, 5, 10:

familiare est hominibus omnia sibi ignoscere,

Vell. 2, 30, 3:

fuisse statuariam artem familiarem Italiae quoque indicant,

Plin. 34, 7, 16, § 33; 35, 7, 31, § 49.—

Fitting, appropriate, adapted:

quae peregrina... transferuntur, minus sunt familiaria nostro solo quam vernacula,

Col. 3, 4, 1:

familiarissimum hoc platanis,

Plin. 16, 31, 57, § 131:

hipposelinum sabulosis familiarissimum,

id. 19, 8, 48, § 163.—Hence, fămĭlĭārĭter, adv.

By families:

agros in montibus Romani acceperunt familiariter,

Front. de Colon. p. 119 Goes.—

Familiarly, intimately, on friendly terms (freq. and class.):

hominem ignotum compellare familiariter,

Plaut. Men. 2, 3, 23; cf.:

nimium familiariter Me attrectas,

id. Rud. 2, 4, 6; id. Ep. 1, 1, 2:

nihil turpius quam cum eo bellum gerere, quicum familiariter vixeris,

Cic. Lael. 21, 77:

familiariter amicus,

Quint. 1, 2, 15:

amatum a me,

id. 10, 3, 12:

dilectus,

Plin. Ep. 9, 19, 5 et saep.:

loqui,

Cic. Div. in Caecil. 12, 37:

scribere,

id. Att. 9, 4, 1: nosse causas, i. e. to be familiarly or intimately, accurately acquainted with, Quint. 6, 4, 8; 5, 7, 7:

quod ex longinquo petitur, parum familiariter nostro solo venit,

i. e. suitable, adapted, Col. Arb. 1, 3.— Comp.:

licentius, liberius, familiarius cum domina vivere,

Cic. Cael. 23, 57:

factum,

id. de Or. 2, 3, 14; Quint. 2, 7, 3.— Sup.:

cum Verre familiarissime et amicissime vivere,

Cic. Div. in Caecil. 9, 29; Nep. Ages. 1, 1.

hēres ( ēres, Inscr. Orell. 188 al.), ēdis (archaic acc. sing. herem, Naev. ap. Non. 486, 33; Inscr. Orell. 4379; cf. the art. ‡ herem), comm. [Sanscr. har-āmi, seize; har-anam, hand; Gr. cheir, cherês; cf. erus], an heir, heiress.

Lit.:

testamento facto mulier moritur: facit heredem ex deunce et semuncia Caecinam, ex duabus sextulis M. Fulcinium,

Cic. Caecin. 6, 17; cf.:

me nemo nisi amicus fecit heredem, etc.... aliquem palam heredem factitare,

id. Phil. 2, 16, 41:

mulier testamento fecit heredem filiam,

id. Verr. 2, 1, 43, § 111; id. Mil. 18, 48; cf. id. Rep. 3, 10, 17; Ov. H. 9, 110; Dig. 37, 7, 2; 37, 7, 9;

Ven. Fort. Carm. 8, 6, 44: in testamento Ptolemaei patris heredes erant scripti ex duobus filiis major, et ex duabus ea, quae aetate antecedebat,

Caes. B. C. 3, 108, 3:

scripserunt heredes secum M. Crassum et Q. Hortensium,

Cic. Off. 3, 18, 73:

aliquem heredem testamento relinquere,

id. Quint. 4, 14:

relictus ab eo in amplis opibus heres,

Plin. 9, 35, 59, § 122:

aliquem heredem instituere,

Cic. Clu. 7, 22; Quint. 8, 5, 17; cf.:

per leges institui uxor non poterat heres,

id. 9, 2, 74:

instituto herede abdicato,

id. 3, 6, 97:

substitutus heres erat,

id. 7, 6, 10: virgo Vestalis neque heres est cuiquam, etc., Labeo ap. Gell. 1, 12, 18:

substituere heredem,

Dig. 28, 6, 1:

heres ex parte dimidia et tertia est Capito: in sextante sunt ii, quorum, etc.,

Cic. Fam. 13, 26, 2:

ex asse heres,

sole heir, Quint. 7, 1, 20; so,

heres ex parte sexta,

Plin. Ep. 6, 33, 6:

ex dodrante,

Suet. Caes. 83:

(L. Mescinius) heres est M. Mindio fratri suo,

Cic. Fam. 13, 26, 2; so,

cur virgini Vestali sit heres, non sit matri suae?

id. Rep. 3, 10; cf.:

quem suis bonis heredem esse cupiebat,

id. Caecin. 4, 12; and: atque meis bonis omnibus ego te herem faciam, Naev. ap. Non. 486, 33;

for which: quem quis heredem suum esse voluit,

Quint. 5, 10, 74:

repentinus heres,

Cic. Phil. 2, 25, 62:

liberti heredem sequantur,

Quint. 7, 7, 9;

so the formula frequently occurring on inscriptions: HIC LOCVS, HOC MONVMENTVM HEREDEM NON SEQVITVR, USU. abbreviated H. L. or H. M. H. N. S.,

Inscr. Orell. 4379; 3926; 4455; 575; 2807; 4182; cf.

opp.: HOC MONVMENTVM HEREDEM SEQVITVR,

Inscr. Orell. 4397: heres secundus, the second heir, next heir, when the first dies: qui me secundum heredem instituerit. Cic. Fam. 13, 61, 1; cf.:

possessio heredum secundorum,

id. Inv. 2, 21, 62:

secundus,

Quint. 8, 4, 11; Hor. S. 2, 5, 48; Inscr. Orell. 3416;

also used of a female: Marcus ait: Heres ipsius secundus, de muliere loquens,

Charis. p. 79 P.: heres necessarius, a slave made heir with a grant of freedom, and compelled to assume the liabilities of the estate, Just. Inst. 1, 6, 1 Sandars:

ideo sic appellatus, quia, sive velit sive nolit, omnimodo post mortem testatoris protinus liber et heres est,

Gai. Inst. 2, 153: heres suus et necessarius, a natural heir who was in the potestas of the deceased, id. ib. 2, § 153; 156; Dig. 38, 16, 1;

opp.: heres extraneus,

Gai. Inst. 2, § 161.— Poet.:

tanti certaminis (i. e. armorum Achillis),

Ov. M. 13, 129.—

Transf.

Owner, possessor, master (ante-class.): heres apud antiquos pro domino ponebatur, Paul. ex Fest. p. 99 Müll.; cf. Just. Inst. 2, 19 fin.:

apstuli hanc, quojus heres numquam erit post hunc diem,

Plaut. Men. 3, 2, 12; cf. v. 28.—

A successor, after-growth ( poet.):

nec ullum caput est impune recisum, quin gemino cervix herede valentior esset,

of the heads of the Lernean Hydra, Ov. M. 9, 74; cf.:

alni caesae densius innumero herede prosunt,

Plin. 16, 37, 67, § 173. —

Trop. (very rare):

illa vetus Academia atque ejus heres Aristus,

Cic. Brut. 97, 332; cf.

artis,

Plin. 36, 5, 4, § 24:

laudis,

Ov. H. 9, 110:

fraudis,

id. ib. 2, 78: criminis. id. A. A. 3, 459.

1. parātus, a, um, PAdi. (1. paro), I) bereit, bereitstehend, in Bereitschaft (stehend od. gesetzt), 1) im allg.: domus, bereit zur Aufnahme (der Heimatlosen), Verg.: u. so sedes, Verg.: mors, vorbereiteter, Ov.: victoria, leicht gewonnener, Liv.: prompta et parata in agendo et in respondendo celeritas, Cic.: paratum id (cognomen) quidem et in medio positum (gewöhnlicher u. allbekannter), novum tamen, Plin. pan.: obvius et paratus umor occurrit, Plin. ep.: tibi erunt parata verba, huic homini verbera, Ter.: cetera, quotiescumque voletis, et hoc loco et aliis parata vobis erunt, Cic.: quos locos multā commentatione atque meditatione paratos atque expeditos habere debetis, bereit u. fertig zur Hand haben, Cic.: philosophi habent paratum (in Bereitschaft, bei der Hand), quid de quaque re dicant, Cic.: m. ad u. Akk., famulae ad talia sacra paratae, bereitstehend, angestellt, Ov. met. 14, 311. – 2) zu etw. bereit, a) v. lebl. Subjj., m. ad u. Akk., omnia sibi esse ad bellum apta ac parata, in bester Bereitschaft, Caes.: m. in u. Akk., rictus in verba paratus, zum Sprechen bereit, eben im Begriff zu sprechen, Ov.: m. Dat., parata semper appulsui frons (prorae), Tac. – b) v. Pers., zu etw. bereit, gerüstet, geneigt, bereitwillig, entschlossen, auf etw. gefaßt, animo paratus, Caes. (u. so ita sum animo paratus, ut etc., Planc. in Cic. ep.: u. ut animo parati es-

————

sent in posterum [für die nächste Zukunft], Caes.): animo paratior, Auct. b. Alex.: sese esse paratos, Auct. b. Afr.: omnium esse militum paratissimos animos, Caes.: m. ad u. Akk., ad omnia mulieris negotia paratus, Cic.: paratus ad omnem eventum, Cic.: paratus ad navigandum, bereit, sich einzuschiffen, Cic.: navis parata ad navigandum, zum Auslaufen bereit, Caes.: animo ad dimicandum paratum esse, Caes. (u. so tam paratus ad dimicandum animus [hostium], ut etc., Caes.): paratiores ad omnia pericula subeunda esse, Caes.: homo ad omne facinus paratissimus, Cic.: esse ad bellum gerendum paratissimum, Caes.: m. in u. Akk., in omne obsequium, Suet., in obsequium parentis, Tac. dial.: in novas res, Tac.: m. Dat., acies parata neci, Verg.: miles paratus omni loco castris ponendis, Liv.: athleta certamini paratior, Quint.: miles ipsi adeo paratus (ergeben), ut etc., Tac.: m. Infin., id quod parati sunt facere, Cic.: se iterum paratum esse decertare, Caes.: vos servire magis quam imperare parati estis, Sall.: quod pericula subire paratissimus fueris, Cic.: m. in u. Akk. u. m. Infin. zugl., in utrumque paratus, seu versare dolos seu certae occumbere morti, Verg. – II) prägn., wohl ausgerüstet, a) eig.: wohlversehen, wohlgerüstet, kampfgerüstet, schlagfertig (oft mit instructus verb.), exercitus paratus atque instructus, Caes.: instructus paratusque, Liv.: classis instructa parataque, Liv.: instructi paratique, Liv.: para-

————

ti in armis erant, Caes.: naves paratissimae atque omni genere armorum ornatissimae, Caes.: provincia omnium civitatum consensu paratissima, zum Kampf völlig gerüstet, Cic.: im Bilde, fortitudo satis est instructa, parata, armata (gewappnet) per se, Cic.: m. Abl., qui scutis telisque parati ornatique sunt, Cic.: adulescens et equitatu et peditatu et pecuniā paratus, Cic.: m. ab (von seiten) u. Abl., si paratior ab exercitu esses, wärest du besser gerüstet, Cael. in Cic. ep.: cum deûm benignitate ab omni re (in jeder Hinsicht) sumus paratiores, Planc. in Cic. ep.: m. contra u. Akk., im Bilde, optime contra fortunam paratus armatusque, gegen die Schläge des Schicksals gerüstet u. gewappnet, Cic. ep. 5, 13, 1. – b) übtr., gehörig gerüstet, vorbereitet, wohl bewandert, geschult, verb. paratus atque instructus, Cic.: paratus et meditatus, paratus meditatusque, Cic.: itane huc paratus advenis? Ter.: m. ad u. Akk., ut ad partes (zu seiner Rolle) paratus veniat, Varro: Hernicos ad partes (ihrer Rolle) paratos esse, Liv.: ad permovendos animos instructi et parati, Cic.: quo paratior ad usum forensem promptiorque esse possim, Cic.: m. in u. Akk., in suam mortem paratissimus, Sen. contr. 7, 3 (18), 3: in omnes causas paratus, Quint. 10, 5, 12: m. in u. Abl., in iure paratissimus, Cic.: homines in rebus maritimis ornatissimi paratissimique, Cic.: m. Abl., paratus simulatione, ein Meister in der Verstellung, Tac. Agr.

————

42.

————————

2. parātus, ūs, m. (paro), die Zubereitung, die Zurüstung, die Einrichtung, die Anstalten, necessarius vitae cultus aut paratus, Cic. de fin. 5, 53: ille occulti paratus sacri, Liv.: triumphi, Ov.: funebris, Tac.: militum et armorum, Sall.: Tyrios induta paratus, Kleidung, Anzug, Ov.: largis paratibus uti, prächtige Kleidung, prächtiger Anzug, Schmuck, Ov. epist. 15 (16), 191: nihil severum, ne miserum quidem ex tanto paratu (all dem Wesen der Welt) putat, Sen.: omisso paratu invadendae Syriae, Tac. hist. 2, 59 (vgl. Heräus z. St.).

praeco, ōnis, m. ( aus *prae-dīco synkopiert), der Herold, Ausrufer, I) eig., als öffentlicher Diener, beim Gericht (die Parteien vorzurufen, die Urteile bekanntzumachen usw.), in den Komitien (das Volk zu berufen, Stillschweigen zu gebieten usw.), bei Schauspielen (dazu einzuladen, die Sieger öffentlich zu nennen usw.), Cic., Hor. u.a.: bei Leichenfeiern (die Teilnehmer einzuladen), Paul. ex Fest. 106, 13: bei Versteigerungen als Ausrufer, per praeconem vendere alqd, Cic.: fundum subicere praeconi, öffentlich feilbieten lassen, unter den Hammer bringen, Liv.: so auch bona civium voci subicere praeconis, Cic.: Cyprium regem cum bonis omnibus sub praeconem subicere, Cic.: victus vestitusque necessarius sub praeconem subiectus, Cic. – II) übtr., der Herold, Verkündiger = Lobredner, tuae virtutis, Cic. Arch. 24. – ⇒ Archaist. Dat. Sing. praeconei, Corp. inscr. Lat. 1, 202. col. 2. lin. 34.

sūb-ĭcĭo (less correctly subjĭcĭo; post-Aug. sometimes sŭb-), jēci, jectum, 3, v. a. [sub-jacio].

Lit., to throw, lay, place, or bring under or near (cf. subdo); in all senses construed with acc. and dat., or with acc. and sub and acc.; not with sub and abl. (v. Madvig. ad Cic. Fin. 2, 15, 48; cf. II. B. 2. infra).

In gen.: si parum habet lactis mater, ut subiciat (agnum) sub alterius mammam. Varr. R. R. 2, 1, 20:

manum ventri et sub femina (boum),

Col. 6, 2, 6: nonnulli inter carros rotasque mataras ac tragulas subiciebant, discharged their javelins and darts below, i. e. between the wagons and the wheels, Caes. B. G. 1, 26:

biremes, subjectis scutulis, subduxit,

id. B. C. 3, 40:

ligna et sarmenta circumdare ignemque circum subicere coeperunt,

Cic. Verr. 2, 1, 27, § 69; cf.:

ignes tectis ac moenibus,

id. Cat. 3, 1, 2:

ignem,

id. Rab. Post. 6, 13; Auct. B. Afr. 87, 1; 91, 3; Ov. M. 1, 229 al.:

faces,

Cic. Mil. 35, 98; Vell. 2, 48, 3; Val. Max. 5, 5, 4:

bracchia pallae,

Ov. M. 3, 167:

eburnea collo Bracchia,

id. Am. 3, 7, 7:

scuto sinistram, Canitiem galeae,

id. Tr. 4, 1, 74:

laxiorem sinum sinistro bracchio,

Quint. 11, 3, 146:

umeros lecto,

Val. Max. 4, 1, 12:

pallium togae,

id. 2, 2, 2:

ova gallinis,

Plin. 18, 26, 62, § 231; 10, 59, 79, § 161:

cum tota se luna sub orbem solis subjecisset,

Cic. Rep. 1, 16:

ossa subjecta corpori,

id. N. D. 2, 55, 139 et saep:

sub aspectum omnium rem subicit,

Auct. Her. 4, 47, 60:

res sub oculos,

Quint. 8, 6, 19:

aliquid oculis,

Cic. Or. 40, 139; Liv. 3, 69; Quint. 2, 18, 2:

oves sub umbriferas rupes,

to place near, close to, Varr. R. R. 2, 2, 11:

castris legiones,

Caes. B. C. 3, 56:

aciem suam castris Scipionis,

id. ib. 3, 37:

se iniquis locis,

id. ib. 3, 85:

terram ferro,

to throw up with the share, to plough up, Cic. Leg. 2, 18, 45 Moser N. cr.: corpora saltu Subiciunt in equos, throw up, i. e. mount, Verg. A. 12, 288:

pavidum regem in equum,

to set, Liv. 31, 37:

me e postremo in tertium locum esse subjectum,

have been brought, Cic. Toga Cand. Fragm. p. 522 Orell.: copias integras vulneratis defessisque subiciebat, i. e. put in the place of, substituted, Auct. B. Alex. 26, 2.—Hence ( poet.): se subicere, to mount, grow:

quantum vere novo viridis se subicit alnus,

shoots up, Verg. E. 10, 74:

laurus Parva sub ingenti matris se subicit umbrā,

id. G. 2, 19 Forbig. ad loc.—

In partic.

To hand to, supply:

cum ei libellum malus poëta de populo subjecisset,

Cic. Arch. 10, 25:

ipse manu subicit gladios ac tela ministrat,

Luc. 7, 574.—

To substitute false for true; to forge, counterfeit (syn.:

suppono, substituo): testamenta,

Cic. Phil. 14, 3, 7:

testamentum mariti,

Quint. 9, 2, 73:

locupleti falsum testamentum,

Val. Max. 9, 4, 1:

partum,

Dig. 25, 4, 1 fin.:

falsum aliquid,

Quint. 12, 3, 3:

aes pro auro in pignore dando,

Dig. 13, 7, 36:

fratrem suum,

Just. 1, 9.—

To suborn:

subicitur L. Metellus ab inimicis Caesaris, qui hanc rem distrahat,

Caes. B. C. 1, 33:

testes frequenter subici ab adversario solent,

Quint. 5, 7, 12:

suspitione subjecti petitoris non carebit,

id. 4, 2, 96.

Trop.

In gen.

To submit, subject:

ea quae sub sensus subjecta sunt,

Cic. Ac. 2, 23, 74:

res, quae subjectae sunt sensibus,

id. Fin. 5, 12, 36; id. Ac. 1, 8, 31:

cogitationi aliquid subicere,

submit, id. Clu. 2, 6; Quint. 5, 12, 13;

ait (Epicurus), eos neque intellegere neque videre, sub hanc vocem honestatis quae sit subicienda sententia,

i. e. what meaning is to be attributed to it, Cic. Fin. 2, 15, 48 B. and K.; Madvig. ad loc.; cf.:

huic verbo (voluptas) omnes qui Latine sciunt duas res subiciunt, laetitiam in animo, commotionem suavem jucunditatis in corpore,

id. ib. 2, 4, 13:

dico eum non intellegere interdum, quid sonet haec vox voluptatis, id est, quae res huic voci subiciatur,

id. ib. 2, 2, 6; cf.: quaeritur, quae res ei (nomini) subicienda sit, Quint. 7, 3, 4.—

To substitute:

mutata, in quibus pro verbo proprio subicitur aliud, quod idem significet,

Cic. Or. 27, 92; so Quint. 3, 6, 28:

aliud pro eo, quod neges,

id. 6, 3, 74 et saep.—

In partic.

Pregn., to place under, to make subject, to subject:

subiciunt se homines imperio alterius et potestati,

i. e. submit, Cic. Off. 2, 6, 22; cf. Caes. B. G. 7, 1:

exteras gentes servitio,

Liv. 26, 49:

Albius et Atrius quibus vos subjecistis,

id. 28, 28, 9:

ut alter alterius imperio subiceretur,

id. 28, 21, 9:

gentem suam dicioni nostrae,

Tac. A. 13, 55; Curt. 8, 1, 37; cf.:

Gallia securibus subjecta,

Caes. B. G. 7, 77:

omnia praeter eam (virtutem) subjecta, sunt sub fortunae dominationem,

Auct. Her. 4, 17, 24:

nos sub eorum potestatem,

id. 2, 31, 50:

matribus familias sub hostilem libidinem subjectis,

id. 4, 8, 12:

sub aspectus omnium rem subjecit,

id. 4, 47, 60; cf.:

deos penatis subjectos esse libidini tribuniciae,

Cic. Dom. 40, 106:

populum senatui,

Val. Max. 8, 9, 1:

si virtus subjecta sub varios incertosque casus famula fortunae est,

Cic. Tusc. 5, 1, 2:

id quod sub eam vim subjectum est,

id. Top. 15, 58:

cujus victus vestitusque necessarius sub praeconem subjectus est,

id. Quint. 15, 49 B. and K.:

bona civium voci praeconis,

id. Off. 2, 23. 83;

for which, simply reliquias spectaculorum,

to expose for sale, Suet. Calig. 38; so,

delatores,

id. Tit. 8:

hiemi navigationem,

to subject, expose, Caes. B. G. 4, 36:

domum periculo,

Quint. 7, 1, 53:

scelus fraudemque nocentis odio civium,

Cic. de Or. 1, 46, 202:

fortunas innocentium fictis auditionibus,

id. Planc. 23, 56:

aliquid calumniae,

Liv. 38, 48.—

To subject or subordinate a particular to a general, to range or treat it under, append it to, etc.; in the pass., to be ranged under or comprised in any thing:

quattuor partes, quae subiciuntur sub vocabulum recti,

Auct. Her. 3, 4, 7 B. and K.:

unum quodque genus exemplorum sub singulos artis locos subicere,

id. 4, 2, 3; cf. with dat.:

formarum certus est numerus, quae cuique generi subiciantur,

Cic. Top. 8, 33:

qui vocabulum sive appellationem nomini subjecerunt tamquam speciem ejus,

Quint. 1, 4, 20; cf.:

sub metum subjecta sunt pigritia, pudor, terror, etc.,

Cic. Tusc. 4, 7, 16; 4, 8, 19; Quint. 3, 5, 1:

fas, justum, etc.... subici possunt honestati,

id. 3, 8, 26:

dicere apte plerique ornatui subiciunt,

id. 1, 5, 1 et saep.—

To place under in succession or order, in speaking or writing, i. e. to place after, let follow, affix, annex, append, subjoin (cf.:

addo, adicio): post orationis figuras tertium quendam subjecit locum,

Quint. 9, 1, 36:

longis (litteris) breves subicere,

id. 9, 4, 34:

B litterae absonam et ipsam S subiciendo,

id. 12, 10, 32:

narrationem prooemio,

id. 4, 2, 24; cf. id. 5, 13, 59:

cur sic opinetur, rationem subicit,

adds, subjoins, Cic. Div. 2, 50, 104:

quod subicit, Pompeianos esse a Sullā impulsos, etc.,

id. Sull. 21, 60:

a quibusdam senatoribus subjectum est,

Liv. 29, 15, 1:

subicit Scrofa: De formā culturae hoc dico, etc.,

Varr. R. R. 1, 7, 2:

non exspectare responsum et statim subicere, etc.,

Quint. 9, 2, 15:

edicto subjecisti, quid in utrumque vestrum esset impensum,

Plin. Pan. 20, 5 et saep.:

vix pauca furenti Subicio,

i. e. answer, reply, Verg. A. 3, 314.—

To comprehend under, collect or embrace in:

per quam res disperse et diffuse dictae unum sub aspectum subiciuntur,

Cic. Inv. 1, 52, 98.—

To bring forward, propose, adduce; to bring to mind, prompt, suggest, etc.:

si meministi id, quod olim dictum est, subice,

Ter. Phorm. 2, 3, 40 Ruhnk.; cf.:

cupio mihi ab illo subici, si quid forte praetereo,

Cic. Verr. 2, 5, 10, § 25:

subiciens, quid dicerem,

id. Fl. 22, 53:

quae dolor querentibus subicit,

Liv. 3, 48; 45, 18:

nec tibi subiciet carmina serus amor,

Prop. 1, 7, 20:

spes est Peliā subjecta creatis,

Ov. M. 7, 304.—Hence, sub-jectus, a, um, P. a.

Of places, lying under or near, bordering upon, neighboring, adjacent:

alter (cingulus terrae) subjectus aquiloni,

Cic. Rep. 6, 20:

Heraclea, quae est subjecta Candaviae,

Caes. B. C. 3, 79:

Ossa,

Ov. M. 1, 155:

rivus castris Scipionis subjectus,

Caes. B. C. 3, 37:

subjectus viae campus,

Liv. 2, 38: Armenia subjecta suo regno (opp. Cappadocia longius remota), Auct. B. Alex. 35, 2; 28, 3: genae deinde ab inferiore parte tutantur subjectae, Cic. N. D. 2, 57, 143.—

(Acc. to II. B. 1.) Subjected, subject:

si quidem Ea (natura deorum) subjecta est ei necessitati,

Cic. N. D. 2, 30, 77:

servitio,

Liv. 26, 49, 8:

subjectior in diem et horam Invidiae,

exposed, Hor. S. 2, 6, 47:

ancipiti fortunae,

Val. Max. 7, 2, ext. 2:

species, quae sunt generi subjectae,

subordinate, Quint. 5, 10, 57:

tum neque subjectus solito nec blandior esto,

submissive, Ov. A. A. 2, 411; cf.:

parcere subjectis et debellare superbos,

Verg. A. 6, 853.— Subst.: sub-jectus, i, m., an inferior, subject:

(vilicus), qui, quid aut qualiter faciendum sit, ab subjecto discit,

Col. 1, 2, 4; 11, 1, 25:

Mithridates ab omnibus subjectis singula exquirens, etc.,

Plin. 25, 2, 3, § 7.—

In the later philos. and gram. lang.: subjec-tum, i, n. (sc. verbum), that which is spoken of, the foundation or subject of a proposition:

omne quicquid dicimus aut subjectum est aut de subjecto aut in subjecto est. Subjectum est prima substantia, quod ipsum nulli accidit alii inseparabiliter, etc.,

Mart. Cap. 4, § 361; App. Dogm. Plat. 3, p. 34, 4 et saep.—

* Adv.: subjectē (cf. B. supra), humbly, submissively:

haec quam potest demississime et subjectissime exponit,

Caes. B. C. 1, 84 fin.