Перевод: с исландского на все языки

со всех языков на исландский

ortr

  • 1 forn-ortr

    part. composed in olden time, Þiðr. 2.

    Íslensk-ensk orðabók > forn-ortr

  • 2 yrkja

    v. слаб. -ia-, praes. yrki, praet. orta, pp. ortr
    * * *
    гл. сл. - ia- ( orta, ortr) делать, сочинять
    рун. worahto сделал, г. waúrkjan работать, делать, д-а. wyrcan то же (а. work), д-в-н. wurken, wirken работать, действовать (н. wir-ken), ш. yrka требовать; к verk

    Old Norse-ensk orðabók > yrkja

  • 3 frum-ritaðr

    (and of poems frum-kveðinn, frum-ortr), part. originally written (composed) in this or that language.

    Íslensk-ensk orðabók > frum-ritaðr

  • 4 NÝR

    * * *
    (acc. nýjan), a.
    1) new (n. átrúnaðr); af nýju, anew, again; næst nýss, just recently (þat vann næst nýss niðr Ylvinga);
    2) fresh (nýtt kjöt, nýir fiskar).
    * * *
    adj., ný, nýtt; gen. nýs, nýrar, nýs; dat. nýjum, nýri, nýju; acc. nýjan, nýja, nýtt: pl. nýir, nýjar, ný; gen. nýra, mod. nýrra; dat. nýjum; acc. nýja, nýjar, ný, see Gramm. p. xix: compar. nýri, mod. nýrri; superl. nýstr, mod. nýjastr; [Ulf. niujis = καινός and νέος; A. S. niwe; Engl. new; O. H. G. niuwi; Germ. neu; Dan.-Swed. ny]:—new; vaðmál nýtt ok únotið, Grág. i. 500; skrúðklæði ný, 504; nýtt tungl, a new moon, but in old usage, as it seems, the waxing, or even the full moon; cp. however, þvíat nýtt var at ok niða-myrkr, Grett. 111 A, where Ed. 1853 has hríð var á.
    2. fresh; nýtt kjöt, þat er siðr Færcyinga at hafa nýtt kjöt öllum missarum, Fær. 298; nýja fiska ok ostrur, N. G. L. ii. 263; í nýju nauta blóði, Hdl. 10.
    II. temp, new, fresh, recent; ný tíðendi, fresh news, Fas. iii. 597; nýra spjalla, Hkv. Hjörv. 31; of ný samkvámu-mál, Grág. i. 458; inn nýi háttr, the new metre, Edda (Ht.); þetta görðu menn at nýjum tíðendum, Nj. 14; ný bóla, a new blotch, in the phrase, það er engin ný bóla, ‘tis no new thing, ‘tis an old sore.
    III. as subst., hón sagði at þat væri nú nýjast, Fas. iii. 219; spyrja eptir hvat til nýs ( quid novi) hefir borit, Mar.
    2. adverb, phrases; næst nýs, nearest new, just recently, Hkv. 2. 7; af nýju, anew, again, Hkr. ii. 38, Stj. 504; mod., að nýju, Bs. i. 768; at fornu ok nýju, of old and of late, passim; á nýja-leik, anew, again, Fms. ix. 274, see leikr.
    IV. in local names, as, Nýja-land, Newland (in America), Ann. 1290.
    COMPDS: nýjabrum, nýjaleik.
    B. ný-, denoting newly, recently, may be prefixed to almost every part. pass. as also to adjectives with a part. pass. sense; thus, ný-alinn, ný-fæddr, ný-borinn, new-born, Rb. 346, Fms. iii. 111; ný-gotinn, newly dropped; ný-gipt, ný-kvángaðr, newly married. Sks. 47, Fms. xi. 88; ný-skírðr, newly christened, ii. 42; ný-grafinn, -jarðaðr, newly buried; ný-vígðr, newly ordained or consecrated, Bs. i. 131, Ld. 230, Fms. ix. 413; ný-andaðr, ný-dáinn, ný-látinn, ný-dauðr, -fallinn, -drepinn, newly dead, Fms. xi. 308, Fas. i. 57, Glúm. 392, Fbr. 115, Mar.; ný-kominn, just come, Orkn. 450, Fms. i. 27, x. 118, Eg. 14; ný-farinn, ný-genginn, ný-sigldr, ný-riðinn, ný-hlaupinn, having newly gone, parted, sailed, ridden away, Landn. 84, Fms. ii. 278, viii. 350; ný-háttaðr, ný-sofnaðr, ný vaknaðr, newly gone to bed, to sleep, just awake, v. 105, Orkn. 212 Fas. ii. 411; ný-staðinn upp, having just risen; ný-seztr, having just sat down; ný-klæddr, just dressed, Hkr. iii. 128; ný-görr, newly made, Sturl. i. 121, Bárð. 168; ný-fenginn just recovered, Fms. x. 387; ný-brotinn, fresh broken, 623. 20; ný-gefinn, newly given, Eg. 174; ný-fundinn, just found, discovered, Stj. 650; ný-tekið, just received, Eg. 478, Fms. vii. 60; ný-misst, ný-tapaðr, newly lost; ný-liðinn, just past, Greg. 82; ný-byrjaðr, just begun; ný-lokinn, ný-endaðr, just finished, just done, Rb. 56; ný-lagðr, new-laid, Bs. i. 346; ný-búinn, just done; ný-mæltr, newly spoken, Fas. iii. 75; ný-tekinn, fresh taken, Eg. 478, Fms. vii. 60; ný-dubbaðr, new-dubbed, Al. 7; ný-nefndr, newly named, Bs. i. 699; ný-spurt, newly heard, Fms. i. 213; ný-orðinn (ný-skeð), having just happened, Bs. i. 469, Fms. viii. 5; ný-ortr, ný-ritaðr, ný-skrifaðr, newly composed, written, Glúm. 384; ný-sagðr, ný-talaðr, newly said, reported, Bs. i. 768; ný-greindr, id., 700; ný-vaxinn, Landn. 190; ný-runninn, ný-sprottinn, newly grown, Str. 49, Stj. 290; ný-bræddr, fresh tarred, Fms. viii. 383, xi. 437; ný-birktr, new-barked, of trees; ný-blæddr, new-bled, Orkn. 460, Symb. 29; ný-klipptr, new-shorn, Mart. 123; ný-markaðr, of sheep, Lv. 48; ný-saumaðr, fresh sewn, Orkn. 182; ný-sopit, having just sipped, Fbr. 214; ný-kefldr, newly gagged, of lambs, Eb. 244; ný-skorinn, new-cut, Eg. 516, Fms. iii. 114; ný-sleginn, new-mown, Str. 45; ný-soðinn, fresh cooked, Fas. ii. 232; ný-bakaðr, new-baked, Stj. 121; ný-þveginn, newly washed; ný-litaðr, fresh dyed, Blas. 45, Bs. i. 446; ný-þaktr, new-thatched, Fms. v. 331; ný-hvattr, new-whetted, Bjarn. 65; ný-karinn, new-polished, Fas. iii. 635; ný-bygðr, new-built; ný-þelaðr, refill nýþelaðr, a carpet with the nap on, i. e. not worn, not threadbare, Dipl. v. 18; ný-leitað, Grett. 111 A; ný-legit, Bs. i. 189; ný-rekit, Hrafn. 8; ný-skilizt, hafði hann nýskilizk við Túnsbergs menn, he had newly parted with them, Fms. viii. 408, v. l.

    Íslensk-ensk orðabók > NÝR

  • 5 yrkja

    (yrki, orta, ortr), v.
    1) to work, esp. to fill, cultivate (y. jörðina, landit);
    2) to make verses (y. kvæði, drápu, lof, níð, háðung um e-n); absol., hann var kærr konungi ok orti vel, he was beloved by the king, and a good poet;
    3) y. á e-t, to set about; en er þeir fundust, ortu bœndr þegar á til bardaga, the peasants at once set upon them; Eiríkr jarl orti ekki á at berjast við Erling, Eirik made no attempt to fight Erling; y. á e-n, to work upon; hvárki eldr né járn orti á þá, neither fire nor iron did them any harm; y. orða á e-n, to address one, speak to one (hann svaraði stirt ok strítt, þá er menn ortu orða á hann);
    4) refl., yrkist í um e-t, it begins; (gerist nú svá sem dœmi finnast til, at á ortist um mannfallit); recipr. to attack one another (síðan fylktu þeir liði sínu ok ortust á ok börðust); þeir ortust á vísur, they competed in verse-making.
    * * *
    u, f. = yrki, a work: in yrkju-nautr, m. a fellow-workman, N. G. L. i. 157.

    Íslensk-ensk orðabók > yrkja

  • 6 YRKJA

    (yrki, orta, ortr), v.
    1) to work, esp. to fill, cultivate (y. jörðina, landit);
    2) to make verses (y. kvæði, drápu, lof, níð, háðung um e-n); absol., hann var kærr konungi ok orti vel, he was beloved by the king, and a good poet;
    3) y. á e-t, to set about; en er þeir fundust, ortu bœndr þegar á til bardaga, the peasants at once set upon them; Eiríkr jarl orti ekki á at berjast við Erling, Eirik made no attempt to fight Erling; y. á e-n, to work upon; hvárki eldr né járn orti á þá, neither fire nor iron did them any harm; y. orða á e-n, to address one, speak to one (hann svaraði stirt ok strítt, þá er menn ortu orða á hann);
    4) refl., yrkist í um e-t, it begins; (gerist nú svá sem dœmi finnast til, at á ortist um mannfallit); recipr. to attack one another (síðan fylktu þeir liði sínu ok ortust á ok börðust); þeir ortust á vísur, they competed in verse-making.
    * * *
    ð and t, pret. orti, part. yrt and ort; [A. S. wyrcan, wrohte; Engl. work, wrought; Goth. waurkjan; O. H. G. wurchian; the initial w being dropped, see orka]:—to work, but chiefly used in a special sense to till, cultivate; enn sá maðr er engit á, hann skal þat láta fyrst yrkja … en ef hann yrkir eigi svá engit, … ok vili hann þó yrt hafa, Grág. ii. 280; ok svá þeir er á mörkina ortu, Eg. 14; ok Drottinn Guð tók manninn og setti hann í þann aldin-garð Eden, að hann skyldi yrkja hann og varðveita, Gen. ii. 15; at hann geti ortar vel engjar fyrir þær sakir, Grág. ii. 335; yrkja jörðina eðr vinna, Stj. 29; yrkja holt né haga, N. G. L. i. 249; yrkja ræfrar ok börku til húsa-þaks, to work (i. e. to scrape) bark for thatching, 242.
    II. to make verses (cp. Gr. ποιητής; Old Engl. maker = poet); hvárki á maðr at yrkja um mann lof né löst… ef maðr yrkir tvau orð enn annarr önnur tvau, ok ráða þeir báðir samt um, ok varðar skóggang hvárum-tveggja, … yrkja níð eðr háðung um e-n, Grág. ii. 147–149; síðan orti Ölver mörg mansöngs-kvæði, Eg. 5; at þú vakir í nott ok yrkir lofkvæði um Eirík konung, … hann orti drápu tvítuga, … yrkja lof um e-n, þá orti Egill alla drápuna, ok hafði fest svá at hann mátti kveða um morguninn, 419; þessi vísa er góð ok vel ort, ok skaltú yrkja aðra vísu, … þessi vísa var ílla ort ok skal ek kveða aðra betri, Fms. vi. 362, 416; hann var kærr konungi ok orti vel, he was a good poet, and wrought well, Orkn. 146, Fms. vii. 111; konungr mælti, ertú skáldit?—Hann svarar, kann ek at yrkja, ii. 39; hann tók at yrkja þegar er hann var ungr, ok var maðr námgjarn, Eg. 685; yrkja kann ek vánu verr, Mkv.; hann er svá orðhagr at hann mun yrkja saman rár-endana, Fbr. 82 new Ed.; and so in countless instances old and mod.
    2. generally, to make, compose; þessi rit era ort af afli ástar. Hom. 1; Guðs Sonr í þeirri bæn er hann sjálfr orti (the Lord’s Prayer), 655 i. 2.
    III. spec. usages; hvárki eldr né járn orti á þá neither fire nor iron worked on them, wrought their hurt, Hkr. i. 11; en er þeir fundusk, ortu bændr þegar á til bardaga, the ‘bonders’ (peasants) at once set upon them, Ó. H. 110; Eríkr jarl orti því ekki á at berjask við Erling, at hann var frændstórr ok frændmargr, vinsæll ok ríkr, earl E. made no attempt to fight Erling because …, 27; yrki (imperat.) á at Kyndilmessu, ok hafi öll átt at Miðfóstu, begin at Candlemass and have all done at Mid-Lent, Gþl. 106: en ef þá skill á, hverr þeir sem fyrr orti á, began, caused to dispute, 455; hann svaraði stirt ok strítt, þá er menn ortu orða á hann, when people spoke to him, Ó. H. 69; en ræðu konungs svöruðu menn er hann orti orða á whom he addressed, 178; hann var hljljóðr ok fáskiptinn en þó kátr við menn þá er orða ortu á hann, Fms. vi. 109; hann svaraði fám orðum þótt orða værri yrt á hann (þó at orða yrti á hann, v. l.), vii. 227; yrkti (sic) þá ok únáðaði kynsmenn Sem, harangued and vexed them, Stj. 65.
    IV. reflex. to take effect; þá tók at falla lið Erlings, ok þegar er á ortisk ok uppganga var greidd, viz. when the day was about decided, Ó. H. 183; hversu sem at [á?] ortisk, however it so went, Fas. ii. 482; þar er svá, er at ort, when that reserve is made, Grág. i. 494.
    2. recipr., síðan fylktu þeir liði sínn, ok ortusk á þegar, ok börðusk, attacked one another and came to blows, Hom. 112: þeir ortusk á vísur, exchanged, capped verses, Lv. 24; sættusk þeir at kalla ok var þó at engu haldit, ok ortusk þeir um siðan, they capped verses (satirical) about it, Sturl. i. 150.

    Íslensk-ensk orðabók > YRKJA

См. также в других словарях:

  • Rama, Ethiopia — Rama (also called Mai Lala, Lala) is a town in northern Ethiopia. Located 35 km north of the town of Adwa and 7 kilometers from the border with Eritrea, in the Mehakelegnaw (Central) Zone of the Tigray Region, this town occupies a fertile lowland …   Wikipedia

  • Robe, Bale (Ethiopia) — For|the town in the Arsi Zone|Robe, Arsi (Ethiopia)Robe is a town in south central Ethiopia. Located in the Bale Zone of the Oromia Region, this town has a latitude and longitude of coord|7|7|N|40|0|E with an elevation of 2492 meters above sea… …   Wikipedia

  • Shewa Robit — (also known as Shah Robit or Robit) is a town in north central Ethiopia, located in the Semien Shewa Zone of the Amhara Region. Shewa Robit holds its market on Wednesdays.Based on figures from the Central Statistical Agency in 2005, Shewa Robit… …   Wikipedia

  • Reb River — (also transliterated as Rib; Amharic bottom, buttocks ) is a river of north central Ethiopia which empties into Lake Tana. The river originates on the slopes of Mount Guna, and flows west through Kemekem woreda. It has no significant… …   Wikipedia

  • Robe, Arsi (Ethiopia) — For|the town in the Bale Zone|Robe, Bale (Ethiopia)Robe is a town in southeastern Ethiopia, named after the nearby Robe River. Located in the Arsi Zone of the Oromia Region, this town has a latitude and longitude of coord|09|36|N|39|08|E with an… …   Wikipedia

  • Cymopterus trotteri (S.L. Welsh & Goodrich) Cronquist — Symbol ORTR Synonym Symbol CYTR13 Botanical Family Apiaceae …   Scientific plant list

  • Cymopterus trotteri (S.L. Welsh & Goodrich) Cronquist — Symbol ORTR Synonym Symbol CYTR13 Botanical Family Apiaceae …   Scientific plant list

  • Oreoxis trotteri S.L. Welsh & Goodrich — Symbol ORTR Common Name Trotter s alpineparsley Botanical Family Apiaceae …   Scientific plant list

  • Oreoxis trotteri — ID 57731 Symbol Key ORTR Common Name Trotter s alpineparsley Family Apiaceae Category Dicot Division Magnoliophyta US Nativity Native to U.S. US/NA Plant Yes State Distribution UT Growth Habit Forb/herb Duration …   USDA Plant Characteristics

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»