Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

optimus

  • 41 deinde

    dĕindĕ, and abbrev. dein (cf. Prisc. p. 1008 P., and exin, proin —in both forms ei is monosyl. in the class. poets;

    as dissyl.,

    Prud. Cath. 10, 100; id. Ditt. 1, 1), adv. [de-inde], thereafter, thereupon (for syn. cf.: dein, exinde, inde, deinceps, post, postea, porro).—
    I.
    In place (rare), from there, from that place:

    via interest perangusta, deinde paulo latior patescit campus,

    Liv. 22, 4.—
    B.
    Transf. in (local) succession, thereafter, next (cf. dehinc, no. I. B.):

    auxiliares Galli Germanique in fronte, post quos pedites sagittarii, dein quatuor legiones, exin totidem aliae legiones, etc.,

    next, Tac. A. 2, 16:

    juxta Hermanduros Narisci, ac deinde Marcomanni,

    id. G. 42:

    haec quidem duo binis pedibus incisim: dein membratim, etc.,

    Cic. Or. 63, 213; cf. id. N. D. 2, 42 fin.:

    Baliares locat ante signa... dein graviorem armis peditem,

    Liv. 21, 55, 2.—
    II.
    In time.
    A.
    Thereafter, afterwards, then (common in all periods and styles):

    hostes contra legiones suas instruunt. Deinde utrique imperatores in medium exeunt,

    Plaut. Am. 1, 1, 68:

    accepit conditionem, dein quaestum occipit,

    Ter. Andr. 1, 1, 52:

    complures ex iis occiderunt: deinde se in castra receperunt,

    Caes. B. G. 4, 35 fin.:

    dein Tubero, Nescio (inquit) Africane,

    Cic. Rep. 1, 10: incipe, Damoeta;

    tu deinde sequēre, Menalca. Alternis dicetis,

    Verg. E. 3, 58;

    unguibus et pugnis, dein fustibus, atque ita porro Pugnabant armis,

    Hor. S. 1, 3, 101:

    in Aequis nihil deinde memorabile actum,

    Liv. 3, 3.—
    b.
    Freq. after primum, principio, prius, inde, postea, postremo, etc.:

    Caesar primum suo, deinde omnium ex conspectu remotis equis, etc.,

    Caes. B. G. 1, 25; cf. id. ib. 3, 20 fin.; id. B. C. 1, 74; 3, 108 et saep.:

    principio duplicavit illum pristinum patrum numerum, deinde, etc.,

    Cic. Rep. 2, 20:

    plebs montem sacrum prius, deinde Aventinum occupavit,

    id. ib. 2, 33; cf. ib. 2, 37:

    hunc secutus est Cursor. deinde L. Maso aedilicius: inde multi Masones...: deinde Carbones et Turdi insequuntur,

    id. Fam. 9, 21 med.:

    jubent venire agros Attalensium...: deinde agros in Macedonia regios...: deinde agrum optimum et fructuosissimum Corinthium...: post autem agros in Hispania... tum vero ipsam veterem Carthaginem vendunt,

    id. Agr. 1, 2, 5:

    quippe oppidana lascivia invicem incessente probra, deinde saxa, postremo ferrum sumpsere,

    Tac. A. 14, 17 et saep.; so,

    corresp. with in praesentia,

    Plin. Ep. 3, 9, 26.—
    c.
    Connected with tum, tunc, postea, porro, postremo, etc.:

    primum ea quae sumus acturi cogitare debemus, deinde tum dicere ac facere,

    Varr. L. L. 6, § 42 Müll.; so,

    deinde tum,

    Quint. 4, 2, 27:

    deinde tunc,

    Sen. Ep. 74, 23:

    tum deinde,

    Liv. 2, 8:

    tunc deinde,

    Val. Fl. 8, 109: servos Milonis sibi confessos esse de interficiendo Cn. Pompeio conjurasse;

    deinde postea se gladio percussum esse, etc.,

    Cic. Mil. 24, 65; so,

    deinde postea,

    id. Inv. 1, 28, 43: id. Tusc. 4, 1, 2: Liv. 41, 24; Cels. 3, 4; 5, 28 al.:

    postea deinde,

    id. 7, 8; Val. Max. 9, 1 ext. 5; cf.

    also deinde eam postea supprimat,

    Cic. Clu. 26, 71:

    post deinde,

    Ter. Andr. 3, 2, 3; Cic. Att. 2, 23:

    deinde post,

    Nep. Eum, 5, 5; Vell. 2, 23, 3:

    deinde porro,

    Plaut. Trin. 4, 2, 103; id. Epid. 5, 2, 61:

    mox deinde,

    Tib. 1, 5, 73:

    deinde postremo,

    Cic. Inv. 1, 28, 43; cf.:

    deinde ad extremum,

    id. Verr. 2, 1, 10, § 28; id. Pis. 31 fin.:

    deinde deinceps,

    id. Div. 1, 30, 64 (dub.); id, Leg. 3, 2, 4; Liv. 2, 47.—
    d.
    Strengthened by cum, postquam, posteaquam, ubi, etc.:

    dein (deinde) cum,

    Cic. Rep. 1, 12, 18:

    deinde cum,

    as soon as, Liv. 3, 47; cf.:

    dein cum,

    Plin. 19, 8, 51, § 166:

    deinde (dein) postquam,

    Liv. 3, 66; 6, 13; 7, 37 et saep.:

    deinde posteaquam,

    Cels. 7 praef.:

    deinde (dein) ubi,

    Sall. J. 68, 69; id. C. 45 fin.; Liv. 7, 14. —
    B.
    Of future time, hereafter, from this time forward (rare):

    tu velim cures ut sciam, quibus nos dare oporteat eas, quas ad te deinde litteras mittemus,

    Cic. ad Q. Frat. 3, 8, 2; cf. id. de Or. 2, 280;

    experiamini quidquid deinde fors tulerit,

    Curt. 5, 25, 17. —
    III.
    In an enumeration or succession of facts or arguments, afterwards, next in order, then:

    ut a prima congressione maris et feminae, deinde a progenie et cognatione ordiar, etc.,

    Cic. Rep. 1, 24, 48:

    te ad coenas itare desisse moleste fero... Deinde etiam vereor... ne, etc.,

    id. Fam. 9, 24, 2; id. de Or. 2, 11, 45 sq. et saep.—
    B.
    Esp. freq. following primum (primus), followed by postremo al.:

    quod in homine multo est evidentius, primum ex ea caritate, quae, etc., deinde, etc.,

    Cic. Lael. 8, 27; 18, 65; 20, 73; id. Rep. 1, 13; 1, 17 et passim; cf.

    deinde, several times repeated,

    Cic. Rosc. Am. 45; id. Inv. 1, 28, 43; id. Or. 54, 108 al.:

    primum with deinde eight times, and finally postremo,

    id. Inv. 2, 49, 145:

    deinde... tum... post, etc.,

    Cels. 2, 18; 3, 7 et saep.:

    deinde... deinde... postremo...,

    Cic. Ac. 2, 16, 49: excellente tum Crasso et Antonio, deinde ( next in the order of excellence, not of time) Philippo, post Julio, id. Brut. 88, 301:

    deinde... tum... postremo,

    Quint. 3, 9, 6 sq.:

    prima nobilitas Cilicio... dein Lyciae Olympo, mox Centuripino, etc.,

    Plin. 21, 6, 17, § 31;

    so after optimus,

    Plin. 25, 11, 87, § 136; 37, 9, 38, § 119;

    after laudatissimus,

    id. 21, 18, 69, § 115; cf. id. 21, 21, 92, § 160:

    femur promovetur saepissime in interiorem: deinde in exteriorem: raro admodum in priorem aut posteriorem,

    Cels. 8, 20.—
    C.
    So, in a climax, emphasizing the last of a series:

    suis artibus, fraude, deinde insidiis est prope circumventus,

    at length, in fine, Liv. 21, 34; id. 21, 41; cf. Hand, Turs. II. p. 238 -249.

    Lewis & Short latin dictionary > deinde

  • 42 deterior

    dētĕrĭor, ius, adj. comp. ( sup. deterrimus, a um) [from an obs. adj. deter, from de, down; hence, lower, inferior, worse], worse, poorer, meaner (freq. and class.—for syn. cf.: malus, injustus, improbus; pravus, nequam, corruptus, perversus; and the compp. pejor, etc.).
    I.
    Of inanimate things: seges, Enn. ap. Cic. Tusc. 2, 5, 13:

    ruina rem non fecit deteriorem, haud scio an jam fructuosiorem,

    Cic. Att. 14, 11 fin.: so, vectigalia, * Caes. B. G. 1, 36, 4:

    muraena carne,

    Hor. S. 2, 8, 44:

    deterior ac decolor aetas,

    Verg. A. 8, 326:

    forma,

    Lucr. 4, 1275:

    mores,

    Plaut. Merc. 5, 1, 9:

    via,

    id. Trin. 3, 2, 54 et saep.:

    video meliora proboque, Deteriora sequor,

    Ov. M. 7, 21:

    cuncta aucta in deterius,

    Tac. A. 2, 82; 3, 10; id. H. 3, 13 al.— Sup.:

    genus reipublicae ex bono in deterrimum conversum,

    Cic. Rep. 2, 26; so,

    genus,

    id. ib. 1, 42:

    finis,

    id. Lael. 16, 59:

    causa belli,

    Hor. S. 1, 3, 107:

    color,

    Verg. G. 3, 82:

    cogitare optima simul et deterrima,

    Quint. 12, 1, 4 et saep.—
    II.
    Of persons:

    quo deteriores anteponantur bonis,

    Plaut. Poen. prol. 39;

    opp. melior,

    Cic. Phil. 13, 19; Quint. 2, 4, 21 al.;

    opp. optimus,

    Liv. 39, 27;

    opp. strenuior,

    Plaut. Ep. 3, 4, 10:

    vidi ego nequam homines, verum te neminem deteriorem,

    id. Bac. 5, 2, 61 et saep.:

    peditatu erat deterior,

    weaker, Nep. Eum. 3 fin.:

    infideli deterior,

    Vulg. 1 Tim. 5, 8.— Sup.:

    homo deterrime et impudentissime,

    Cic. Verr. 2, 2, 16; id. Tusc. 1, 33, 81.— dēterius, adv., worse, less:

    de male Graecis Latine scripta deterius,

    Cic. Fin. 1, 3, 8:

    nequi deterius huic sit quam quoi pessumest,

    Plaut. Capt. 3, 5, 80: valeo, Luccei. ap. Cic. Fam. 5, 14:

    olet herba,

    Hor. Ep. 1, 10, 19:

    spe nostra si placeant,

    id. S. 1, 10, 90.

    Lewis & Short latin dictionary > deterior

  • 43 dignus

    dignus, a, um, adj. [i. e. DIC-nus; root in Sanscr. daç-as, fame; Gr. dokeô, doxa; Lat.: decet, decus], worthy, deserving (in a good or ill sense), of things, suitable, fitting, becoming, proper (very freq. in all periods and kinds of writing).—Constr., in the most finished models of composition, with the abl. pretii, a relative sentence, or absol.; in the Aug. poets also freq. with the inf.; otherwise with ut, the gen., or the acc. of a neutr. pron. or adj.
    (α).
    With abl. (so most freq.):

    dignus domino servus,

    Plaut. Am. 2, 2, 227; cf.:

    vir patre, avo, majoribus suis dignissimus,

    Cic. Phil. 3, 10, 25; id. Fam. 2, 18 fin.;

    juvenes patre digni,

    Hor. A. P. 24 et saep.:

    dignus es verberibus multis,

    Plaut. Mil. 2, 3, 71:

    amici novi digni amicitiā,

    Cic. Lael. 19:

    summa laude digni,

    id. Rep. 3, 4; 3, 17 et saep.:

    omnibus probris, quae improbis viris Digna sunt, dignior nullus est homo,

    Plaut. Bacch. 4, 3, 9:

    assentatio, quae non modo amico, sed ne libero quidem digna est,

    Cic. Lael. 24, 89; Quint. 11, 1, 40:

    dignius odio scelus,

    id. 7, 2, 36:

    o fons, dulci digne mero,

    Hor. C. 3, 13, 2:

    munera digna venustissima Venere,

    Plaut. Poen. 5, 4, 4; for which; diem dignum Veneri (abl. v. Venus), id. ib. 1, 2, 45:

    ut te dignam mala malam aetatem exigas,

    id. Aul. 1, 1, 4; cf. id. Trin. 1, 2, 122; id. Rud. 3, 2, 26 et saep.:

    dicendum dignum aliquid horum auribus,

    Cic. Rep. 3, 13:

    aliquid memoria dignum consequi,

    id. ib. 1, 8; * Caes. B. G. 7, 25, 1; Phaedr. 4, 21, 3 al.:

    si quid antea admisissem piaculo dignum,

    Liv. 40, 13 et saep.:

    tribuere id cuique, quod sit quoque dignum,

    Cic. Rep. 3, 11:

    neque enim decorum est neque dis dignum,

    id. Div. 1, 52:

    quicquid dignum sapiente bonoque,

    Hor. Ep. 1, 4, 5 et saep.:

    dicere Cinnā digna,

    Verg. E. 9, 36.—Esp. freq. with supine in u:

    digna memoratu produntur,

    Plin. 6, 23, 26, § 97:

    nihil dignum dictu,

    Liv. 4, 30, 4; 9, 43, 6; 25, 1, 5; Suet. Aug. 43; Val. Max. 1, 5, 9; Sen. Ep. 94, 56; Tac. Agr. 1.—
    (β).
    With rel. clause (freq., though not in the Aug. poets):

    non videre dignus, qui liber sies,

    Plaut. Ps. 2, 2, 17; cf. id. Rud. 2, 6, 38; id. Mil. 4, 2, 52:

    qui modeste paret, videtur, qui aliquando imperet, dignus esse,

    Cic. Leg. 3, 2:

    homines dignos, quibuscum disseratur putant,

    id. Ac. 2, 6, 18; Quint. 10, 1, 131 et saep.—So with rel. adv.:

    sive adeo digna res est ubi tu nervos intendas tuos,

    if the thing is really worth your bending your energies to it, Ter. Eun. 2, 3, 20; cf.

    also: dignos esse, qui armis cepissent, eorum urbem agrumque Bolanum esse, i. e. ut eorum urbs esset,

    Liv. 4, 49, 11 Weissenb. (Madv. dignum, cf. d infra).—
    (γ).
    Absol. (that of which some one or something is worthy, to be supplied from the context): Mi. Quem ament igitur? Sy. Alium quemlibet;

    Nam nostrorum nemo dignus est (sc. amari),

    Plaut. Poen. 4, 2, 39; cf. id. Curc. 4, 2, 28:

    ut ne nimis cito diligere incipiant neve non dignos, etc.,

    Cic. Lael. 21, 78 sq.:

    illud exemplum ab dignis et idoneis ad indignos et non idoneos transfertur,

    Sall. C. 51, 27 Kritz.:

    dignis ait esse paratus,

    Hor. Ep. 1, 7, 22:

    omnes, ait, malle laudatos a se, dignos indignosque, quam, etc.,

    Liv. 24, 16 et saep.:

    quem dices digniorem esse hominem hodie Athenis alterum?

    Plaut. Ep. 1, 1, 24; cf. Suet. Aug. 54:

    dignus patronus,

    Q. Cic. Pet. Cons. 1, 2: dignior heres, Hor. C. 2, 14, 25:

    digna causa,

    Liv. 21, 6:

    dignum operae pretium,

    Quint. 12, 6, 7:

    dignas grates persolvere,

    Verg. A. 1, 600; 2, 537:

    digna gloria ruris,

    id. G. 1, 168 et saep.:

    ad tuam formam illa digna est,

    Plaut. Mil. 4, 1, 21; so, quod supplicium dignum libidini ejus invenias? (where the dat. depends on the verb), Cic. Verr. 2, 26, 16, § 40:

    id, cum ipse per se dignus putaretur, impetravit,

    id. Arch. 4, 6.—So as subst.: "nulla contumelia est, quam facit dignus;" primum quid est dignus? nam etiam malo multi digni, sicut ipse (Antonius), Cic. Phil. 3, 9, 22; so, dignum est, it is fit, proper, becoming, = aequum est, decet, convenit, Plaut. Mil. 3, 1, 129; id. Merc. 1, 2, 22; Ter. Ph. 2, 3, 55; 129; Cic. Tusc. 2, 5, 14; Liv. 1, 14; Sen. de Ira, 1, 12; Verg. G. 3, 391 al.—So comp., Liv. 8, 26, 6; Cic. Clu. 53, 146.— Sup., Cic. Rosc. Am. 3, 8.—
    (δ).
    With inf. (freq. in the Aug. poets;

    not in Cic.): concedere,

    Cat. 68, 131:

    unā perire,

    Ov. M. 1, 241:

    credere,

    id. ib. 3, 311:

    fuisse conjux,

    id. ib. 14, 833:

    decurrere spatium vitae,

    id. Tr. 3, 4, 34:

    ponere annos,

    id. ib. 4, 8, 14 al.; and more freq. in the pass.:

    cantari dignus,

    Verg. E. 5, 54:

    amari,

    id. ib. 89:

    rapi,

    Ov. M. 7, 697:

    describi,

    Hor. S. 1, 4, 3:

    notari,

    id. ib. 1, 3, 24:

    legi,

    id. ib. 1, 10, 72: Quint. 10, 1, 96 et saep.:

    auctoribus hoc dedi, quibus dignius credi est,

    Liv. 8, 26 fin.; cf.:

    uterque optimus erat, dignusque alter elegi, alter eligere,

    Plin. Pan. 7, 4.—
    (ε).
    With ut:

    non sum dignus prae te, ut figam palum in parietem,

    Plaut. Mil. 4, 4, 4; Liv. 24, 16: eras dignus ut haberes integram manum; Quint. 8, 5, 12; 12, 11, 24.—
    (ζ).
    With gen. (acc. to the Gr. axios tinos—so freq. in Inscr. v. Wordsworth, Fragm. p. 494):

    dignus salutis,

    Plaut. Trin. 5, 2, 29; cogitatio dignissima tuae virtutis, Balb. ap. Cic. Att. 8, 15 A.:

    quidquid putabit dignum esse memoriae,

    Phaedr. 4, 20, 3:

    probae,

    Ov. Tr. 4, 3, 57.—
    (η).
    With acc. of a neutr. pron. or adj.:

    non me censes scire quid dignus siem?

    Plaut. Capt. 5, 2, 16; Ter. Ph. 3, 2, 34:

    si exoptem, quantum dignus, tantum dent (di tibi), etc.,

    Plaut. Ps. 4, 1, 26.—
    (θ).
    With ad (very rare):

    ad tuam formam illa una digna est,

    Plaut. Mil. 4, 1, 21:

    amicus, dignus huic ad imitandum,

    Cic. Rep. 1, 18, 30.—
    (ι).
    With pro:

    si digna poena pro factis eorum reperitur,

    Sall. C. 51, 8; Cic. Div. in Caecil. 13, 42; Hor. Ep. 1, 7, 24.— Adv.: dignē, worthily, fitly, becomingly:

    quam digne ornata incedit, haud meretricie!

    Plaut. Mil. 3, 2, 58; id. Cas. 4, 1, 14; Cic. de Sen. 1, 2; Cassius in Cic. Fam. 12, 13; Vell. 2, 67; Suet. Aug. 66; Hor. C. 1, 6, 14; id. Ep. 2, 1, 164 al.— Comp., Hor. S. 2, 7, 47.— Sup. seems not to occur.

    Lewis & Short latin dictionary > dignus

  • 44 eisdem

    īdem, ĕădem, ĭdem ( masc. eidem, freq. in MSS. and inscrr.; v. Lachm. ad Lucr. 1, 120; rarely isdem or eisdem; plur. nom. eidem; dat. and abl. eisdem; usu. contr. idem, isdem; not iidem, iisdem; v. Neue, Formenl. 2, 198 sqq.), pron. [from the pronom. root I, whence is, and the demonstr. suff. dem; root of dies, day, time; hence, just, exactly, Corss. Aussp. 2, 855], the same.
    I.
    In gen.:

    deinde quod nos eadem Asia atque idem iste Mithridates initio belli Asiatici docuit,

    Cic. de Imp. Pomp. 7, 19:

    quam (sphaeram) ab eodem Archimede factam posuerat in templo Virtutis Marcellus idem,

    id. Rep. 1, 14:

    id, quod eidem Ciceroni placet,

    Quint. 10, 7, 28:

    jure erat semper idem vultus (Socratis),

    Cic. Tusc. 3, 15, 31:

    idem semper vultus eademque frons,

    id. Off. 1, 26, 90:

    tu autem eodem modo omnes causas ages? aut in iisdem causis perpetuum et eundem spiritum sine ulla commutatione obtinebis?

    id. Or. 31, 110:

    non quod alia res esset: immo eadem,

    id. Clu. 29, 80:

    etiam si verbo differre videbitur, re tamen erit unum et omnibus in causis idem valebit,

    id. Caecin. 21, 59:

    ad causas simillimas inter se vel potius easdem,

    id. Brut. 94, 324. —
    II.
    In partic., idem is used,
    A.
    When two predicates are referred to the same subject.
    1.
    When the predicates are of the same kind it may often be rendered, at the same time, likewise, also, etc., or = is (ea, id) with quoque, etiam, simul, etc.:

    cum Academico et eodem rhetore congredi conatus sum,

    Cic. N. D. 2, 1, 1; cf.:

    oratio splendida et grandis et eadem in primis faceta,

    id. Brut. 79, 273:

    avunculus meus, vir innocentissimus idemque doctissimus,

    id. N. D. 3, 32, 80:

    jam M. Marcellus ille quinquies consul totum (auspicium) omisit, idem imperator, idem augur optimus,

    id. Div. 2, 36, 77:

    ubi Xenocrates, ubi Aristoteles ista tetigit? hos enim quasi eosdem esse vultis,

    id. Ac. 2, 44, 136; cf.:

    viros fortes, magnanimos, eosdem bonos et simplices esse volumus,

    id. Off. 1, 19, 63:

    Caninius idem et idem noster cum ad me pervesperi venisset, etc.,

    id. Fam. 9, 2, 1:

    amicus est tamquam alter idem,

    a second self, id. Lael. 21, 80:

    ad idem semper exspectandum paratior,

    id. Off. 2, 15, 53:

    nam idem velle atque idem nolle, ea demum firma amicitia est,

    Sall. C. 20, 5; cf.:

    quos omnes eadem odisse, eadem metuere in unum coeëgit,

    id. J. 31, 14:

    Hisdem diebus, for eisdem,

    Pall. 10, 13:

    hic finis belli,... idemque finis regni,

    Liv. 45, 9, 2; 2, 12, 2:

    quae ab condita urbe Roma ad captam urbem eandem Romani... gessere,

    id. 6, 1, 1:

    ut pars militum gladiatores, qui e servitio Blaesi erant, pars ceteram ejusdem familiam vincirent,

    Tac. A. 1, 23:

    erepta mihi prius eorundem matre,

    Quint. 6 prooem. 4:

    fervida aestas, longinqua itinera sola ducis patientia mitigabantur, eodem plura quam gregario milite tolerante,

    Tac. A. 14, 24.—
    2.
    When the predicates are in contrast with one another it may be rendered, nevertheless, yet, on the contrary:

    (Epicurus) cum optimam et praestantissimam naturam dei dicat esse, negat idem esse in deo gratiam,

    Cic. N. D. 1, 43, § 121; cf. Curt. 5, 1, 14.—
    B.
    Esp.
    1.
    Connected or corresp. with the pronouns ego, tu, hic, ille, iste, qui, and with unus:

    idem ego ille (non enim mihi videor insolenter gloriari, etc.) idem inquam ego recreavi afflictos animos, etc.,

    Cic. Att. 1, 16, 8:

    ego idem, qui, etc.,

    id. Or. 7, 23; cf.:

    habitae sunt multae de me contiones... habuit de eodem me P. Lentulus consul contionem,

    id. Sest. 50, 107:

    cedo nunc ejusdem illius inimici mei de me eodem contionem,

    id. ib. §

    108: de me eodem,

    id. ib. 51, 109:

    quin tu igitur concedis idem, etc.,

    id. Rep. 1, 39 fin. Mos.; cf.:

    cognoram te in custodia salutis meae diligentem: eundemque te, etc.,

    id. Att. 4, 1, 1:

    Sopater quidam fuit, etc.... huic eidem Sopatro eidem inimici ad C. Verrem ejusdem rei nomen detulerunt,

    id. Verr. 2, 2, 28, § 68:

    cum est idem hic Sopater absolutus,

    id. ib. 2, 2, 29, §

    70: hoc idem facere,

    id. Rep. 1, 35:

    ab hisce eisdem permotionibus,

    id. de Or. 1, 12, 53:

    idem ille tyrannus,

    id. Rep. 1, 42:

    in eisdem illis locis,

    id. Verr. 2, 1, 21, § 56:

    eandem illam (sphaeram),

    id. Rep. 1, 14:

    eum et idem qui consuerunt et idem illud alii desiderent,

    id. Off. 2, 15 fin.:

    idem iste Mithridates,

    id. de Imp. Pomp. 7, 19 (Klotz, Orell., B. and K.;

    older edd., idem ipse): musici qui erant quondam idem poëtae,

    id. de Or. 3, 44, 174; cf.:

    beneficentia, quam eandem benignitatem appellari licet,

    id. Off. 1, 7, 20:

    quod idem in ceteris artibus non fit,

    id. Fin. 3, 7, 24 fin.:

    exitus quidem omnium unus et idem fuit,

    id. Div. 2, 47, 97:

    in qua (causa) omnes sentirent unum atque idem,

    id. Cat. 4, 7, 14; cf.

    in an inverted order: ut verset saepe multis modis eandem et unam rem,

    id. Or. 40, 137:

    neque ego aliter accepi: intellexi tamen idem, non existimasse te, etc.,

    id. Fam. 9, 15, 3; id. Att. 3, 12, 1; 8, 3, 3.—
    2.
    As a word of comparison, with et, ac, que, ut, qui ( quae, quod), quam, quasi, cum, or (mostly poet.) with the dat., the same as, identical with, of the same meaning as, etc.:

    si quaeratur, idemne sit pertinacia et perseverantia,

    Cic. Top. 23, 87: videmus fuisse quosdam, qui idem ornate ac graviter, idem versute et subtiliter dicerent, at the same time and as well as, id. Or. 7, 22; cf. id. Sull. 18, 51:

    imperii nostri terrarumque idem est extremum,

    id. Prov. Cons. 13, 33; cf. id. Cael. 28, 67:

    disputationem habitam non quasi narrantes exponimus, sed eisdem fere verbis, ut actum disputatumque est,

    id. Tusc. 2, 3, 9:

    idem abeunt, qui venerant,

    id. Fin. 4, 3, 7:

    quoniam earum rerum quas ego gessi, non est eadem fortuna atque condicio, quae illorum qui, etc.,

    id. Cat. 3, 12, 27:

    non quo idem sit servulus quod familia,

    id. Caecin. 20, 58:

    qui (servi) et moribus eisdem essent, quibus dominus, et eodem genere ac loco nati,

    id. Verr. 2, 3, 25, § 62:

    eandem constituit potestatem quam si, etc.,

    id. Agr. 2, 12, 30:

    eodem loco res est, quasi ea pecunia legata non esset,

    id. Leg. 2, 21, 53; cf.:

    sensu amisso fit idem, quasi natus non esset omnino,

    id. Lael. 4, 14.—With cum:

    tibi mecum in eodem est pistrino vivendum,

    Cic. de Or. 2, 33, 144:

    hunc eodem mecum patre genitum, etc.,

    Tac. A. 15, 2:

    in eadem mecum Africa geniti fides,

    Liv. 30, 12, 15; 28, 28, 14.—With dat.:

    (Homerus) Sceptra potitus, eadem aliis sopitu' quiete est,

    Lucr. 3, 1038; cf.:

    invitum qui servat idem facit occidenti,

    Hor. A. P. 467; so Ov. M. 13, 50; id. Am. 1, 4, 1 al.:

    quod non idem illis censuissemus,

    Cic. Fam. 9, 6, 3; Just. 2, 4, 10:

    ille eadem nobis juratus in arma,

    Ov. M. 13, 50.—In neutr. with gen.:

    si idem nos juris haberemus quod ceteri,

    Cic. Balb. 12, 29:

    tibi idem consilii do, quod, etc.,

    id. Fam. 9, 2, 2:

    omnes qui ubique idem operis efficiunt,

    Lact. 5, 4, 1:

    non habet officii lucifer omnis idem,

    Ov. F. 1, 46.— Advv.: eādem, eodem, v. h. v.

    Lewis & Short latin dictionary > eisdem

  • 45 emendo

    ē-mendo, āvi, ātum, 1, v. a. [mendum], to free from faults, to correct, improve, amend (cf. corrigo—class.;

    not in Caes.): tota civitas emendari et corrigi solet continentia principum,

    Cic. Leg. 3, 13, 30; cf. Quint. 2, 2, 7; 2, 4, 14; 9, 3, 89:

    leviter tuum consilium (with conformare),

    Cic. Mur. 29:

    consuetudinem vitiosam,

    id. Brut. 75:

    vitia adolescentiae multis virtutibus,

    Nep. Them. 1:

    facta priora novis,

    Ov. F. 4, 596:

    res Italas legibus,

    Hor. Ep. 2, 1, 3:

    legem severius,

    Suet. Aug. 34:

    sucos acerbos in pomis,

    Ov. Med. Fac. 5; cf.

    terram terrā,

    Plin. 17, 5, 3, § 41:

    bovem cubitorem fame et siti,

    Col. 6, 2, 11:

    angorem animi (sui),

    Amm. 14, 10, 2.—Esp. freq. of correcting, emending language (oral or written), Cic. Att. 2, 16 fin.; id. Or. 46; Quint. 2, 2, 7; 8, 2, 4 et saep.—In medic. lang., like corrigere, for to cure:

    alopecias,

    Plin. 20, 13, 50, § 129:

    tussim,

    id. 20, 16, 62, § 170:

    albugines oculorum,

    id. 32, 7, 24, § 70:

    cicatrices,

    id. 36, 21, 42, § 156 et saep. —
    II.
    In post-class. lang. in partic., to correct by punishment, to chastise:

    libertum non obsequentem aut verbis aut fustium castigatione,

    Dig. 1, 16, 9, § 3; Lampr. Alex. Sev. 51; Lact. Mort. Pers. 22 al.— Hence, ēmendātus, a, um, P. a., faultless, perfect, pure:

    mores,

    Cic. Lael. 17, 61; cf.

    vir,

    Hor. Ep. 1, 16, 30; Plin. Ep. 3, 3, 5:

    e. et Latina locutio,

    Cic. Brut. 74; cf. Quint. 1, 5, 1; 33; 2, 4, 15 al.:

    opus,

    Plin. 34, 8, 19, § 92:

    aquae,

    id. 36, 15, 24, § 121.— Comp.:

    mulier,

    Petr. 126, 13:

    vita,

    Dig. 4, 3, 11.— Sup.:

    homo (with optimus),

    Plin. Ep. 8, 22, 2: libri, Quint. Ep. ad Tryph. § 3; cf.:

    correcta et emendata maxime,

    Cic. Ac. 1, 4, 13.— Adv.: ēmendāte, faultlessly, perfectly, purely:

    loqui, scribere, etc.,

    Cic. Opt. Gen. 2; Quint. 8, 1, 2; 8, 3, 1; Hirt. B. G. 8 prooem. § 6; Vitr. 10, 11.— Comp.:

    facere capillum,

    Plin. 34, 8, 19, § 58; Quint. 1, 6, 19 Zumpt.

    Lewis & Short latin dictionary > emendo

  • 46 eques

    ĕquĕs, ĭtis, m. [id.], a horseman, rider.
    I.
    In gen.: it eques et plausu cava concutit ungula terram, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 419 ed. Vahlen); Liv. 26, 2; 28, 9; Dig. 9, 2, 57; Ov. F. 5, 700 (of Castor; cf. Hor. C. 1, 12, 26; id. S. 2, 1, 26); Hor. C. 4, 11, 27 (of Bellerophon; cf. id. ib. 3, 12, 8); id. Ep. 1, 2, 65; 1, 10, 38 al.— Poet. transf., [p. 653] of horse and rider: quadrupes, Enn. ap. Non. 106, 31; Gell. 18, 5; and Macr. S. 6, 9 (who, like the other ancient grammarians, consider eques = equus); cf. Enn. ed. Vahl. p. 37; imitated by Verg. G. 3, 116 Heyne.— Far more frequently,
    II.
    In partic.
    A.
    In milit. lang., a horse-soldier, trooper; opp. pedes, a foot-soldier, Caes. B. G. 1, 15, 3 (twice); 1, 18 fin.; 1, 23, 2 et saep.;

    opp. pedites,

    id. ib. 1, 48, 5; 2, 24, 1; 4, 33, 3 et saep.;

    opp. viri or homines, for pedites,

    Liv. 21, 27; 9, 19: equites singulares Augusti, v. singularis.—
    2.
    Meton. or collect., horse-soldiers, cavalry:

    plurimum in Aetolis equitibus praesidii fuit: is longe tum optimus eques in Graecia erat,

    Liv. 33, 7 fin.; 2, 20; 8, 38; Suet. Galb. 12; Flor. 2, 6, 13; Tac. A. 3, 46; 12, 29; id. H. 2, 89.—
    B.
    Equites, the order of knights, the Equites, who, among the Romans, held a middle rank between the Senate and the Plebs, consisting, under Romulus, of the 300 Celeres, but whose number, as early as the reign of Tullus Hostilius, had increased to 18 centuries. In the last centuries of the republic this order enjoyed great consideration and influence in the conduct of public affairs, in consequence of the wealth they acquired as farmers of the public taxes, as also by reason of the right to the administration of justice held by them after the year 632 A. U. C. (acc. to the lex Sempronia judiciaria), Liv. 1, 15; 30, 43; Cic. Rep. 2, 20; 22; id. Font. 8; id. Verr. 1, 13, 38; id. de Or. 2, 48 fin.; Plin. 33, 1, 7, § 29 sq.; Cic. Clu. 55, 152; id. Rosc. Com. 14 fin.; id. Fl. 2, 4; id. Phil. 7, 6; Caes. B. C. 1, 23, 2; Sall. J. 65, 2; Ov. Am. 1, 3, 8; id. F. 4, 293; Hor. C. 1, 20, 5; 3, 16, 20; id. S. 1, 10, 76 et saep.; cf. Dict. of Antiq., art. Equites. —
    2.
    In the sing. collect., the equestrian order:

    senatores, eques, miles,

    Tac. A. 15, 48; 1, 7; 4, 74; Suet. Aug. 34; id. Calig. 26; id. Vesp. 9; Hor. Ep. 2, 1, 185; Mart. 8, 15 al.

    Lewis & Short latin dictionary > eques

  • 47 etiam

    ĕtĭam, conj. [cf. Gr. eti; with ending -am, as in quoniam, nunciam, etc.; cf. Brix ad Plaut. Trin. prol. 3], annexes a fact or thought to that which has already been said, and also, and furthermore, also, likewise, besides (syn. quoque).
    I.
    In gen.:

    hoc etiam ad malum accersebatur malum,

    Plaut. Bacch. 3, 3, 22; cf. Ter. And. 1, 3, 10; Cic. de Sen. 6, 16; id. N. D. 2, 52, 130:

    tute istic (dixisti) etiam astante hoc Sosia,

    Plaut. Am. 2, 2, 115:

    sed etiam est, paucis vos quod monitos voluerim,

    id. Capt. prol. 53; cf. id. Bacch. 3, 6, 17; Cic. Ac. 2, 12, 38:

    atque alias etiam dicendi quasi virtutes sequetur,

    id. Or. 40 fin.:

    unum etiam vos oro, ut, etc.,

    one thing more, Ter. Eun. 5, 8, 54; cf. id. Heaut. 5, 1, 22; id. Phorm. 5, 5, 3; Verg. A. 11, 352; Suet. Caes. 24 al.:

    etiamne hoc negabis?

    Plaut. Am. 2, 2, 128; cf. id. Bacch. 2, 3, 40:

    mihi quidem etiam Appii Caeci carmen... Pythagoreorum videtur. Multa etiam sunt in nostris institutis ducta ab illis,

    Cic. Tusc. 4, 2, 4; cf. id. N. D. 2, 58:

    hei mihi! Etiam de sorte nunc venio in dubium miser?... Etiam insuper defrudet?

    Ter. Ad. 2, 2, 38; cf. Suet. Caes. 10 fin.:

    caret epulis exstructisque mensis et frequentibus poculis: caret ergo etiam vinolentia et cruditate et insomniis,

    Cic. de Sen. 13, 44:

    etiam tu quoque assentaris huic?

    Plaut. Am. 2, 2, 70; so,

    etiam quoque,

    id. As. 2, 4, 95; id. Ps. 1, 1, 120; 1, 3, 118; Lucr. 3, 292; 5, 517 al.; Varr. R. R. 1, 1, 3; Gell. 18, 12, 9; cf.:

    quoque etiam,

    Plaut. Am. prol. 30; 2, 2, 85; 121; id. Ep. 4, 2, 19; Ter. Hec. 4, 1, 28; 5, 1, 7; Cic. Fam. 4, 8; id. Verr. 2, 3, 88 fin.;

    v. quoque.— Esp. freq. in the connection: non modo (or solum)... sed (or verum) etiam: tenebat non modo auctoritatem, sed etiam imperium in suos,

    Cic. de Sen. 11, 37:

    inveteratas non solum familiaritates exstingui solere, sed odia etiam gigni sempiterna,

    id. Lael. 10 fin.:

    neque solum ut quieto, sed etiam ut magno animo simus hortantur, neque auxilium modo defensioni meae, verum etiam silentium pollicentur,

    id. Mil. 1 fin. Conversely:

    tantum... non etiam: si vultum tantum, non etiam animum accommodavimus,

    Quint. 6, 2, 26:

    periculum tantum, non etiam offensa vitatur,

    id. 9, 2, 67; 7, 4, 35 al.; cf.:

    quasi vero oratio rhetorum solum, non etiam philosophorum sit,

    Cic. Fin. 2, 6, 17.
    II.
    In partic.
    A.
    To annex a more important idea, and even, nay, even:

    quae omnes docti atque sapientes summa, quidam etiam sola bona esse dixerunt,

    Cic. Deiot. 13, 37:

    nos enim defendimus, etiam insipientem multa comprehendere,

    id. Ac. 2, 47, 144:

    si infantes pueri, mutae etiam bestiae paene loquuntur,

    id. Fin. 1, 21:

    quis mortalium tolerare potest, illis divitias superare, nobis rem familiarem etiam ad necessaria deesse?

    Sall. C. 20, 11:

    illiteratum, iners ac paene etiam turpe est non putare, etc.,

    Plin. Ep. 2, 3, 8 et saep.—Freq. after negative sentences, for immo, potius, nay, rather, even: Mamertina civitas improba antea non erat;

    etiam erat inimica improborum,

    Cic. Verr. 2, 4, 10; id. Deiot. 11, 31:

    hoc idem nostri saepius non tulissent, quod Graeci laudare etiam solent,

    id. Or. 45, 153:

    quid, si ne dives quidem? quid, si pauper etiam?

    id. Par. 6, 1, 42 et saep.:

    tantum abesse dicebat, ut id consentaneum esset, ut maxime etiam repugnaret,

    id. Ac. 2, 9, 28; cf. Lentul. ap. Cic. Fam. 12, 15, 2; Cic. Fin. 2, 17; 5, 20 fin.:

    immo etiam, hoc qui occultari facilius credas, dabo,

    Ter. Hec. 5, 4, 29:

    quin etiam insuper vestem omnem miserae discidit,

    id. Eun. 4, 3, 4; v. immo and quin.—Freq. with comparatives for the sake of intensity, yet, still (in later Lat. replaced by adhuc): He. Mane, nondum audisti, Demea, Quod est gravissimum. De. An quid est etiam amplius? He. Vero amplius, Ter. Ad. 3, 4, 22:

    ut enim in corporibus magnae dissimilitudines sunt: sic in animis exsistunt majores etiam varietates,

    Cic. Off. 1, 30, 107:

    sunt autem etiam clariora vel plane perspicua,

    id. Fin. 5, 20:

    dic, dic etiam clarius,

    id. Verr. 2, 3, 75 fin.:

    plusculum etiam quam concedet veritas,

    id. Fam. 5, 12, 3; Quint. 9, 4, 36:

    Athos mons est adeo elatus, ut credatur altius etiam quam unde imbres cadunt surgere,

    Mel. 2, 2, 10.—Rarely with a comp. in contrast with its own posit.:

    qui magno in aere alieno majores etiam possessiones habent,

    Cic. Cat. 2, 8, 18; id. Tusc. 1, 1, 2; id. Cat. 4, 7, 14:

    ad Alesiam magna inopia, multo etiam major ad Avaricum,

    Caes. B. C. 3, 47, 5.—
    B.
    With the demonstrative notion of the jam predominating, used as an affirmative, certainly, granted, by all means, yes indeed, yes:

    ut sequens probabilitatem, ubicumque haec aut occurrat aut deficiat, aut etiam, aut non respondere possit,

    Cic. Ac. 2, 32, 104; cf. id. ib. 2, 30, 97; id. N. D. 1, 25, 70; id. Rosc. Com. 3, 9: Jupp. Numquid vis? Al. Etiam;

    ut actutum advenias,

    Plaut. Am. 1, 3, 46: Th. Numquid processit ad forum hodie novi? Si. Etiam. Th. Quid tandem? id. Most. 4, 3, 8; Ter. Hec. 5, 3, 13:

    misericordia commotus ne sis. Etiam,

    Cic. Mur. 31, 65; Plin. Ep. 2, 3, 9:

    Zeno in una virtute positam beatam vitam putat. Quid Antiochus? Etiam, inquit, beatam, sed non beatissimam,

    Cic. Ac. 2, 43, 134; id. Planc. 26 fin.:

    quid? etiam,

    id. Att. 4, 5; cf. id. ib. 1, 13, 6; 2, 6 fin.; id. Q. Fr. 3, 1, 7, § 24: An. Num quid patri subolet? Ge. Nihil etiam, nothing at all, Ter. Phorm. 3, 1, 10:

    nihil etiam audio,

    id. Heaut. 5, 5, 13. —
    C.
    With the idea of time predominating, yet, as yet, even yet, still, even now:

    etsi admodum In ambiguo est etiam, nunc quid de hac re fuat,

    Plaut. Trin. 2, 4, 193; cf. Ter. Hec. 4, 3, 8:

    olim fano consumebatur omne quod profanum erat, ut etiam fit,

    Varr. L. L. 6, § 54 Müll.:

    cum iste etiam cubaret, in cubiculum introductus est,

    Cic. Verr. 2, 3, 23:

    invalidus etiamque tremens, etiam inscius aevi,

    Verg. G. 3, 189; cf. id. A. 6, 485; Sall. C. 61, 4:

    sed tu etiamne astas?

    Plaut. Most. 2, 2, 89; cf. Ter. Eun. 2, 2, 55; id. Hec. 3, 4, 16; id. Heaut. 4, 4, 20:

    quousque tandem abutere, Catilina, patientia nostra? quamdiu etiam furor iste tuus nos eludet?

    how much longer? Cic. Cat. 1, 1.—With negatives:

    quia tibi minas viginti pro amica etiam non dedit,

    not yet, never yet, Plaut. Ps. 1, 3, 46:

    non satis pernosti me etiam, qualis sim,

    Ter. And. 3, 2, 23:

    non dico fortasse etiam quod sentio,

    Cic. Tusc. 1, 6, 12:

    nec plane etiam abisse ex conspectu,

    Caes. B. G. 6, 43, 4:

    improbum facinus, sed fortasse adhuc in nullo etiam vindicatum,

    Cic. Verr. 2, 3, 84:

    nihil suspicans etiam mali,

    Ter. And. 1, 1, 89:

    hunc ego numquam videram etiam,

    id. Eun. 5, 8, 6; 5, 9, 62:

    quid egerint inter se, nondum etiam scio,

    id. Hec. 1, 2, 117; 5, 1, 18; id. Heaut. 3, 3, 35; id. And. 1, 2, 30:

    haec ego omnia, vixdum etiam coetu vestro dimisso, comperi,

    Cic. Cat. 1, 4 fin.
    D.
    In familiar lang., in interrogations, esp. when made indignantly, like our what? pray? etc.:

    etiam caves, ne videat forte hinc te a patre aliquis exiens?

    are you on your guard, pray? Ter. Heaut. 2, 2, 6:

    etiam tu, here, istinc amoves abs te?

    Plaut. As. 3, 3, 124:

    etiam clamas, carnufex?

    what? do you bawl? Plaut. Am. 1, 1, 220; cf. id. ib. 225; 2, 1, 21; id. Most. 2, 1, 30; Ter. Eun. 5, 7, 16; Petr. 21 fin. al.: is mihi etiam gloriabitur se omnes magistratus sine repulsa assecutum? what? and will he boast to me? etc., Cic. Pis. 1, 2; cf. id. Verr. 2, 1, 59; 2, 2, 42 fin.
    E.
    In familiar lang., with imperatives, again, once more: Tr. Circumspice dum, numquis est, Sermonem nostrum qui aucupet. Th. Tutum probe est. Tr. Circumspice etiam, Plaut. Most. 2, 2, 43; 4, 2, 3:

    etiam tu, homo nihili, quod di dant boni, cave culpa tua amissis,

    id. Bacch. 5, 2, 70; cf. Ter. And. 5, 2, 8; id. Hec. 5, 4, 1.—In impatient questions:

    scelerate, etiam respicis?

    are you going to look round? Plaut. Pers. 2, 4, 4:

    etiam vigilas?

    at once, immediately, id. Most. 2, 1, 35:

    etiam aperis?

    id. ib. 4, 2, 28:

    etiam tu taces?

    id. Trin. 2, 4, 113; Ter. Ad. 4, 2, 11:

    etiam tu hinc abis?

    id. Phorm. 3, 3, 9; cf.:

    etiamne abis?

    Plaut. Poen. 1, 3, 22:

    etiamne ambulas?

    id. As. 1, 1, 95.—
    F.
    Etiam atque etiam denotes that an action is done uninterruptedly, incessantly; whence it also conveys the idea of intensity, constantly, perpetually; repeatedly, again and again, over and over; pressingly, urgently: temo superat cogens sublime etiam atque etiam noctis iter, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 73 Müll. (Trag. v. 246 ed. Vahlen):

    etiam atque etiam argumenta cum argumentis comparare,

    Cic. Div. 1, 4; cf. id. Fam. 16, 15:

    optimus quisque confitetur, multa se ignorare et multa sibi etiam atque etiam esse discenda,

    id. Tusc. 3, 28, 69:

    dicere,

    id. Fam. 13, 28:

    commonefacere,

    id. ib. 13, 72:

    affirmare promissa,

    Liv. 22, 13:

    curare, ut, etc.,

    id. 41, 19:

    consulere,

    id. 38, 9: se avertere, Balb. ap. Cic. Att. 8, 15, A, 2:

    queri,

    Cat. 63, 61 et saep.:

    te moneo, hoc etiam atque etiam ut reputes,

    Plaut. Trin. 3, 2, 48:

    cogitare,

    Ter. Eun. 1, 1, 11:

    considerare,

    Cic. de Imp. Pomp. 19 fin.; Liv. 3, 45 fin. Drak.:

    reputare,

    Sall. J. 85, 28:

    videre,

    Cic. Div. in Caecil. 12; id. Ac. 2, 19, 62; Liv. 36, 28:

    aspicere,

    Hor. Ep. 1, 18, 76 et saep.:

    hoc te vehementer etiam atque etiam rogo,

    Cic. Fam. 13, 5, fin.; 13, 28 fin.; cf. id. Verr. 2, 5, 72:

    haec quamquam nihilo meliora sunt, nunc etiam atque etiam multo desperatiora,

    constantly more desperate from day to day, id. Fam. 6, 22 (B. and K. read nunc atque):

    quare etiam atque etiam sunt venti corpora caeca,

    i. e. most positively, Lucr. 1, 295. Vid. Hand Turs. II. pp. 545-578.

    Lewis & Short latin dictionary > etiam

  • 48 existimatio

    existĭmātĭo ( existum-), ōnis, f. [id.], a judging, judgment, opinion, supposition (class.; in sing. and plur. equally common).
    I.
    Prop.:

    re et existimatione jam, lege et pronuntiatione nondum condemnato,

    Cic. Clu. 20, 56. non est tibi his solis utendum existimationibus ac judiciis, qui nunc sunt, hominum, sed, etc., id. Q. Fr. 1, 1, 15, § 43:

    quod de pietate dixistis, est quidem ista vestra existimatio, sed judicium certe parentis,

    i. e. that is your opinion, but the father is the proper judge, id. Cael. 2, 4:

    ne respexeris clandestinas existimationes,

    Plin. Pan. 62 fin.:

    in hoc genere facilior est existimatio quam reprehensio,

    Cic. Verr. 2, 3, 82, § 190:

    tacitorum existimatione reprehendi,

    id. Prov. Cons. 17, 40; cf.:

    militis de imperatore,

    Liv. 4, 41, 2 Drak.:

    communis omnibus,

    id. 4, 20, 8 Drak.:

    nec illum ante tibi satis facere, quam tu omnium existimationi satis fecisses,

    Cic. Verr. 2, 3, 58, § 133; cf.:

    vir optimus omnium existimatione,

    id. Rep. 3, 17. —
    II.
    Transf., objectively (cf. rumor, B.), reputation, good name, honor, character, credit:

    existimatio est dignitatis illaesae status, legibus ac moribus comprobatus, qui ex delicto nostro auctoritate legum aut minuitur aut consumitur, etc.,

    Dig. 50, 13, 5:

    nihil eum fecisse scientem, quod esset contra aut rem aut existimationem tuam,

    Cic. Fam. 5, 20, 1:

    homo egens, sordidus, sine honore, sine existimatione, sine censu,

    id. Flacc. 22, 52; cf.:

    homo fortunā egens, vitā turpis, existimatione damnatus,

    id. ib. 15, 35:

    judicia summae existimationis et paene dicam capitis,

    id. Rosc. Com. 6, 16; cf. id. Att. 1, 1, 4:

    nisi quid existimas in ea re violari existimationem tuam,

    id. Fam. 13, 73, 2:

    existimationem offendere,

    id. Planc. 2, 6; id. Fam. 3, 8, 7:

    oppugnare,

    id. ib. 3, 10, 8:

    lacerare,

    Suet. Caes. 75:

    perdere,

    Auct. Her. 4, 10, 14:

    existimationi alicujus consulere,

    Cic. Q. Fr. 1, 1, 5, § 15:

    ad debitorum tuendam existimationem,

    i. e. credit, Caes. B. C. 3, 1, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > existimatio

  • 49 existumatio

    existĭmātĭo ( existum-), ōnis, f. [id.], a judging, judgment, opinion, supposition (class.; in sing. and plur. equally common).
    I.
    Prop.:

    re et existimatione jam, lege et pronuntiatione nondum condemnato,

    Cic. Clu. 20, 56. non est tibi his solis utendum existimationibus ac judiciis, qui nunc sunt, hominum, sed, etc., id. Q. Fr. 1, 1, 15, § 43:

    quod de pietate dixistis, est quidem ista vestra existimatio, sed judicium certe parentis,

    i. e. that is your opinion, but the father is the proper judge, id. Cael. 2, 4:

    ne respexeris clandestinas existimationes,

    Plin. Pan. 62 fin.:

    in hoc genere facilior est existimatio quam reprehensio,

    Cic. Verr. 2, 3, 82, § 190:

    tacitorum existimatione reprehendi,

    id. Prov. Cons. 17, 40; cf.:

    militis de imperatore,

    Liv. 4, 41, 2 Drak.:

    communis omnibus,

    id. 4, 20, 8 Drak.:

    nec illum ante tibi satis facere, quam tu omnium existimationi satis fecisses,

    Cic. Verr. 2, 3, 58, § 133; cf.:

    vir optimus omnium existimatione,

    id. Rep. 3, 17. —
    II.
    Transf., objectively (cf. rumor, B.), reputation, good name, honor, character, credit:

    existimatio est dignitatis illaesae status, legibus ac moribus comprobatus, qui ex delicto nostro auctoritate legum aut minuitur aut consumitur, etc.,

    Dig. 50, 13, 5:

    nihil eum fecisse scientem, quod esset contra aut rem aut existimationem tuam,

    Cic. Fam. 5, 20, 1:

    homo egens, sordidus, sine honore, sine existimatione, sine censu,

    id. Flacc. 22, 52; cf.:

    homo fortunā egens, vitā turpis, existimatione damnatus,

    id. ib. 15, 35:

    judicia summae existimationis et paene dicam capitis,

    id. Rosc. Com. 6, 16; cf. id. Att. 1, 1, 4:

    nisi quid existimas in ea re violari existimationem tuam,

    id. Fam. 13, 73, 2:

    existimationem offendere,

    id. Planc. 2, 6; id. Fam. 3, 8, 7:

    oppugnare,

    id. ib. 3, 10, 8:

    lacerare,

    Suet. Caes. 75:

    perdere,

    Auct. Her. 4, 10, 14:

    existimationi alicujus consulere,

    Cic. Q. Fr. 1, 1, 5, § 15:

    ad debitorum tuendam existimationem,

    i. e. credit, Caes. B. C. 3, 1, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > existumatio

  • 50 fructuosus

    fructŭōsus, a, um, adj. [fructus, 2.], abounding in fruit, fruitful, productive; profitable, advantageous (very freq. and class.; syn.: fertilis, frugifer).
    I.
    Lit.:

    ager quamvis fertilis sine cultura fructuosus esse non potest,

    Cic. Tusc. 2, 5, 13; cf.:

    ager optimus et fructuosissimus Corinthius,

    id. Agr. 1, 2, 5:

    fundus,

    id. Rosc. Com. 12, 34:

    praedia tam pulchra, tam fructuosa,

    id. Rosc. Am. 15, 43:

    locus opportunissimus ac fructuosissimus,

    Caes. B. G. 1, 30, 3:

    fructuosissimae insulae,

    Cic. Agr. 2, 32, 87:

    palmites,

    Col. 5, 5, 13:

    erat ei pecuaria res ampla et rustica sane bene culta et fructuosa,

    Cic. Quint. 3, 12; cf.

    arationes,

    id. Phil. 2, 39, 101; Varr. R. R. 1, 65.—
    II.
    Trop.:

    cum tota philosophia frugifera et fructuosa, nec ulla pars ejus inculta ac deserta sit,

    Cic. Off. 3, 2, 5:

    plerique neque in rebus humanis quicquam bonum norunt nisi quod fructuosum sit, etc.,

    id. Lael. 21, 79:

    virtutes generi hominum fructuosae,

    id. de Or. 2, 84, 344:

    virtus aliis,

    id. ib. 2, 85, 346:

    est non modo liberale paulum nonnumquam de suo jure decedere sed interdum etiam fructuosum,

    id. Off. 2, 18, 64:

    M. Caelius se esse hominem frugi vult probare, non quia abstinens sit, sed quia utilis multis, id est fructuosus, unde sic dicta frugalitas,

    Quint. 1, 6, 29:

    fructuosior dos, opp. deterior,

    Ulp. Fragm. 6, 16; 17.—Hence, adv.: fructŭ-ōse, profitably, advantageously (late Lat.):

    hoc nec dici brevius nec agi fructuosius potest,

    Aug. Ep. 77.

    Lewis & Short latin dictionary > fructuosus

  • 51 frugalis

    frūgālis, e, adj. [frux].
    * I.
    Of or belonging to fruits: maturitas, App. de Mundo, p. 71, 29.—
    II.
    (Acc. to frugi, v. frux, II. B.) Economical, thrifty, temperate, frugal, provident, careful; and in gen., worthy, virtuous; only in comp. and sup. (Quint. 1, 6, 17, characterizes the use of the positive frugalis for the usual frugi as pedantry):

    villa frugalior,

    Varr. R. R. 3, 2, 3:

    tanton... Lesbonicus factus est frugalior?

    Plaut. Trin. 3, 1, 9:

    dedo patri me nunciam, ut frugalior sim, quam volt,

    Ter. Heaut. 4, 3, 3; Sen. Contr. 3, 21, 20; 5, 31, 13 al.— Sup.:

    cum optimus colonus, parcissimus, modestissimus, frugalissimus esset,

    Cic. de Or. 2, 71, 287:

    homines frugalissimi,

    id. Fl. 29, 71.— Hence, adv.: frūgālĭter (acc. to II.), moderately, temperately, thriftily, frugally, economically:

    rem sobrie et frugaliter accurare,

    Plaut. Ep. 4, 1, 38; id. Pers. 4, 1, 1; 6:

    vivere (with parce),

    Hor. S. 1, 4, 107; cf.:

    recte is negat, umquam bene cenasse Gallonium... quia quod bene, id recte, frugaliter, honeste: ille porro prave, nequiter, turpiter cenabat,

    Cic. Fin. 2, 8, 25:

    loqui,

    id. ib. 2, 9, 25; cf.:

    de sublimibus magnifice, de tenuioribus frugaliter dicere,

    Fronto, Ep. ad Ver. 1 Mai.— Comp.:

    vivere,

    Lact. Ira D. 20.

    Lewis & Short latin dictionary > frugalis

  • 52 generosus

    gĕnĕrōsus a, um, adj. [genus], of good or noble birth, noble, eminent (class.).
    I.
    Lit.:

    generosa ac nobilis virgo (opp. mulier ignota),

    Cic. Par. 3, 1, 20:

    civili generosa ab stirpe profectus,

    id. Div. 1, 12, 20:

    generosissima femina,

    Suet. Tib. 49; cf.:

    viderat a veteris generosam sanguine Teucri Iphis Anaxareten, humili de stirpe creatus,

    Ov. M. 14, 698:

    non quia, Maecenas, nemo generosior est te... naso suspendis adunco Ignotos,

    Hor. S. 1, 6, 2; cf. id. 24: quamquam ego naturam unam et communem omnium existimo, sed fortissimum quemque generosissimum, Sall. J. 85, 15:

    nominibus generosus avitis,

    Ov. Tr. 4, 4, 1:

    Maeoniā generose domo,

    Verg. A. 10, 141:

    miles,

    i. e. the Fabii, Ov. F. 2, 199:

    o generosam stirpem!

    Cic. Brut. 58, 213:

    atria,

    Ov. F. 1, 591:

    quis enim generosum dixerit hunc?

    Juv. 8, 30:

    sapiens et nobilis et generosus,

    id. 7, 191; 8, 224.—
    B.
    Transf., of animals, plants, etc., of a good or noble species, noble, superior, excellent (mostly poet. and in post-Aug. prose):

    sues,

    of a noble stock, Plin. 11, 40, 95, § 233:

    pecus,

    Verg. G. 3, 75:

    equus,

    Quint. 5, 11, 4; Symm. Ep. 4, 61:

    leones generosissimi,

    Plin. 10, 21, 24, § 47:

    testa (i. e. concha),

    Hor. S. 2, 4, 31:

    ostrea,

    Plin. 32, 6, 21, § 61:

    generosum et lene requiro (vinum),

    of a good sort, generous, Hor. Ep. 1, 15, 18; cf.

    vitis,

    Col. 3, 2 fin.; 3, 2, 17:

    pruna,

    Ov. M. 13, 818; cf.:

    generosissima mala,

    Plin. 15, 17, 18, § 64:

    quod est pomum generosissimum? nonne quod optimum?

    Quint. 5, 11, 4:

    sorba,

    Plin. 15, 21, 23, § 85:

    obsonium,

    id. 15, 29, 35, § 118:

    arbor,

    Quint. 8, 3, 76:

    flos,

    Ov. F. 5, 211 al.:

    generosos palmite colles,

    id. M. 15, 710; cf.:

    insula inexhaustis Chalybum generosa metallis,

    Verg. A. 10, 174.—
    II.
    Trop.
    A.
    Of persons, noble-minded, magnanimous, generous:

    cum de imperio certamen esset cum rege generoso ac potente (Pyrrho),

    Cic. Off. 3, 22, 86; cf.:

    quid homo? nonne is generosissimus qui optimus?

    Quint. 5, 11, 4:

    Alexander generosi spiritus imperator,

    Plin. 8, 40, 61, § 149:

    quis enim generosum dixerit hunc qui Indignus genere,

    Juv. 8, 30.—
    B.
    Of things, noble, dignified, honorable:

    humilis et minime generosus ortus amicitiae,

    Cic. Lael. 9, 29:

    quaedam generosa virtus,

    id. Tusc. 2, 6, 16:

    Dolabella, vir simplicitatis generosissimae,

    Vell. 2, 125 fin.:

    quo generosior celsiorque est (animus),

    Quint. 1, 2, 3; id. 2, 4, 4:

    forma magnifica et generosa quodammodo,

    Cic. Brut. 75, 261;

    quoted by Suet. paraphrastically,

    Suet. Caes. 55: quicquid est in oratione generosius, Quint. prooem. 24: tamen emerui generosos vestis honores, i. e. the dress of honor (of a mother of three children), Prop. 4, 11, 61. —Hence, * adv.: gĕnĕrōse (acc. to II.), nobly:

    generosius Perire quaerens,

    Hor. C. 1, 37, 21.

    Lewis & Short latin dictionary > generosus

  • 53 gloria

    glōrĭa, ae, f. [Sanscr. cru, to hear; crav-as, fame; Gr. kluô, kleos; Lat. cluo, clueo, inclutus, from the root clŭo; lit., rumor, fame; hence also, like kleos, pregn.], glory, fame, renown, praise, honor (syn.: laus, laudatio, gloriatio, elogium, etc.).
    I.
    Lit.
    (α).
    In gen.:

    te inmortali adficere gloria,

    Plaut. Am. 5, 2, 10: viri (Q. Fabii) gloria claret, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 315 Vahl.): ut summae gloriae sint a virtute proficiscentia, dedecoris vero praecipui existimentur, quae voluptas suadeat non sine labe vitiorum, Cato ap. Schol. Cic. Sest. 66, p. 310 Orell.: hicine est ille Telamon, modo quem gloria ad caelum extulit? Poët. (perh. Enn.) ap. Cic. Tusc. 3, 18, 39 (Trag. Rel. Inc. v. 93 Rib.):

    virtutem tamquam umbra sequitur,

    Cic. Tusc. 1, 45, 109:

    non tulit ullos haec civitas aut gloria clariores aut auctoritate graviores,

    Cic. de Or. 2, 37, 154: est enim gloria solida quaedam res et expressa, non adumbrata: ea est consentiens laus bonorum, incorrupta vox bene judicantium de excellente virtute;

    ea virtuti resonat tamquam imago,

    id. Tusc. 3, 2, 3 sq.:

    trahimur omnes studio laddis et optimus quisque maxime gloriā ducitur. Ipsi illi philosophi etiam in illis libellis, quos de contemnenda gloria scribunt, nomen suum inscribunt, etc.,

    id. Arch. 11, 26:

    immortalis gloria (opp. sempiterna turpitudo),

    id. Pis. 26, 63:

    bello quaeritur gloria,

    id. Off. 1, 12, 38:

    maximam gloriam capere,

    id. Lael. 7, 25:

    esse in gloria sempiterna,

    id. Att. 14, 11, 1:

    sit in aeterna gloria Marius, qui, etc.,

    id. Cat. 4, 10, 21:

    esse in maxima gloria,

    id. Off. 3, 21, 85:

    excellens in re militari gloria,

    id. Rep. 2, 17:

    quod auctor ei summa augur gloria Attus Navius non erat,

    id. ib. 2, 20:

    honorum gradus summis hominibus et infimis sunt pares, gloriae dispares, etc.... ut is maxime gloria excellat, qui virtute plurimum praestet,

    id. Planc. 24, 60:

    unus bis remp. servavi, semel gloriā, iterum aerumna meā,

    id. Sest. 22, 49:

    an Pollio et Messala... parum ad posteros gloriae tradiderunt?

    Quint. 12, 11, 28:

    gloriam qui spreverit veram habebit,

    Liv. 22, 39, 19: spreta in tempore gloria [p. 818] interdum cumulatior redit, id. 2, 47, 11:

    militavi non sine gloria,

    Hor. C. 3, 26, 2:

    tenui Saleio Gloria quantalibet quid erit, si gloria tantum est,

    Juv. 7, 81.— Poet.:

    candidus, armenti gloria, taurus,

    i. e. ornament, pride, Ov. A. A. 1, 290; Tib. 4, 1, 208.—In plur., reputation, fame, Auct. Her. 3, 6, 10; Sall. J. 41, 7:

    veteres Gallorum gloriae,

    glorious deeds, Tac. A. 3, 45:

    ita sunt gloriae meretricum,

    Plaut. Truc. 4, 4, 36; Gell. 2, 27, 5.—
    (β).
    With gen.:

    simul rem et belli gloriam armis repperi, Tcr. Heaut. 1, 1, 60: nemo, qui fortitudinis gloriam consecutus est insidiis et malitiā, laudem est adeptus,

    Cic. Off. 1, 19, 62; cf.:

    pro gloria belli atque fortitudinis,

    Caes. B. G. 1, 2 fin.:

    gloria rei militaris,

    id. ib. 5, 29, 4:

    legum et publicae disciplinae,

    Cic. Tusc. 1, 46, 110:

    rerum gestarum gloria florere,

    id. de Or. 1, 1, 1:

    eximia virtutis,

    id. Rep. 2, 10:

    et gravitatis et ingenii,

    id. Ac. 2, 23, 72; id. Off. 1, 32, 116:

    imperii,

    id. ib. 1, 12, 38:

    dicendi,

    id. Brut. 68, 239; Quint. 12, 10, 17:

    carminum,

    Tac. A. 12, 28:

    et titulis et fascibus olim major habebatur donandi gloria,

    Juv. 5, 111:

    velocis gloria plantae,

    id. 13, 98.—
    II.
    Transf., subjectively, thirst or passion for glory, ambition; vainglory, pride, vaunting, boasting (class.).
    (α).
    In gen.:

    pueri gloriā ducti,

    Cic. Tusc. 2, 20, 46 Tischer:

    moriar, ni, quae tua gloria est, puto te malle a Caesare consuli quam inaurari,

    id. Fam. 7, 13, 1; cf.:

    studio et gloriā,

    id. Tusc. 2, 27, 65:

    ostentatio et gloria,

    id. Rab. Post. 14, 38; and:

    jactantiā gloriāque,

    Tac. A. 1, 8:

    quem tulit ad scenam ventoso gloria curru,

    Hor. Ep. 2, 1, 177; cf. id. S. 1, 6, 23; 2, 3, 179:

    caecus Amor sui Et tollens vacuum plus nimio Gloria verticem,

    Hor. C. 1, 18, 15:

    patriam obruit olim gloria paucorum,

    Juv. 10, 142:

    vana gloria,

    Liv. 22, 39, 18.—In plur.:

    perjuriorem hoc hominem si quis viderit Aut gloriarum pleniorem, quam illic est,

    vain boastings, Plaut. Mil. 1, 1, 22; Gell. 1, 2, 6.—
    (β).
    With gen.:

    generandi mellis,

    Verg. G. 4, 205:

    lautae mensae,

    Luc. 4, 376.

    Lewis & Short latin dictionary > gloria

  • 54 I

    I, i, the ninth letter of the Latin alphabet, a vowel; for even the old grammarians distinguished it from the consonant written with the same character; see the letter J. The short i is, next to ë, the least emphatic of the Latin vowels, and serves, corresp. to the Gr. o, as a connecting sound in forming compounds: aerĭfodina, aerĭpes, altitudo, altĭsonus, arcitenens, homĭcida, etc. It is often inserted in Latin words derived from Greek: mina, techina, cucinus, lucinus (for mna, techna, cycnus, lychnus, etc.); cf. Ritschl, Rhein. Mus. 8, p. 475 sq.; 9, p. 480; 10, p. 447 sq. And in similar manner inserted in arguiturus, abnuiturus, etc. The vowel i is most closely related to u, and hence the transition of the latter into the former took place not only by assimilation into a following i, as similis, together with simul and simultas; facilis, together with facul and facultas; familia, together with famul and famulus; but also simply for greater ease of utterance; so that, from the class. per. onward, we find i written in the place of the older u: optimus, maximus, finitimus, satira, lacrima, libet, libido, etc., instead of the earlier optumus, maxumus, finitumus, satura, lacruma, lubet, lubido, etc.; cf. also the archaic genitives cererus, venerus, honorus, nominus, etc., for the later Cereris, Veneris, honoris, nominis, etc., the archaic orthography caputalis for capitalis, etc. For the relation of i to a and e, see those letters. Examples of commutation between i and o are rare: -agnitus, cognitus, together with notus, ilico from in loco, the archaic forms ollus, ollic for ille, illic, and inversely, sispes and sispita for sospes and sospita. As an abbreviation, I (as the sign of the vowel i) denotes in, infra, ipse, Isis, etc.: IDQ iidemque, I. H. F. C. ipsius heres faciendum curavit, IM. immunis, IMP. imperium, imperator, etc. The capital letter I is often confounded with the numeral I. (unus, primus).

    Lewis & Short latin dictionary > I

  • 55 i

    I, i, the ninth letter of the Latin alphabet, a vowel; for even the old grammarians distinguished it from the consonant written with the same character; see the letter J. The short i is, next to ë, the least emphatic of the Latin vowels, and serves, corresp. to the Gr. o, as a connecting sound in forming compounds: aerĭfodina, aerĭpes, altitudo, altĭsonus, arcitenens, homĭcida, etc. It is often inserted in Latin words derived from Greek: mina, techina, cucinus, lucinus (for mna, techna, cycnus, lychnus, etc.); cf. Ritschl, Rhein. Mus. 8, p. 475 sq.; 9, p. 480; 10, p. 447 sq. And in similar manner inserted in arguiturus, abnuiturus, etc. The vowel i is most closely related to u, and hence the transition of the latter into the former took place not only by assimilation into a following i, as similis, together with simul and simultas; facilis, together with facul and facultas; familia, together with famul and famulus; but also simply for greater ease of utterance; so that, from the class. per. onward, we find i written in the place of the older u: optimus, maximus, finitimus, satira, lacrima, libet, libido, etc., instead of the earlier optumus, maxumus, finitumus, satura, lacruma, lubet, lubido, etc.; cf. also the archaic genitives cererus, venerus, honorus, nominus, etc., for the later Cereris, Veneris, honoris, nominis, etc., the archaic orthography caputalis for capitalis, etc. For the relation of i to a and e, see those letters. Examples of commutation between i and o are rare: -agnitus, cognitus, together with notus, ilico from in loco, the archaic forms ollus, ollic for ille, illic, and inversely, sispes and sispita for sospes and sospita. As an abbreviation, I (as the sign of the vowel i) denotes in, infra, ipse, Isis, etc.: IDQ iidemque, I. H. F. C. ipsius heres faciendum curavit, IM. immunis, IMP. imperium, imperator, etc. The capital letter I is often confounded with the numeral I. (unus, primus).

    Lewis & Short latin dictionary > i

  • 56 idem

    īdem, ĕădem, ĭdem ( masc. eidem, freq. in MSS. and inscrr.; v. Lachm. ad Lucr. 1, 120; rarely isdem or eisdem; plur. nom. eidem; dat. and abl. eisdem; usu. contr. idem, isdem; not iidem, iisdem; v. Neue, Formenl. 2, 198 sqq.), pron. [from the pronom. root I, whence is, and the demonstr. suff. dem; root of dies, day, time; hence, just, exactly, Corss. Aussp. 2, 855], the same.
    I.
    In gen.:

    deinde quod nos eadem Asia atque idem iste Mithridates initio belli Asiatici docuit,

    Cic. de Imp. Pomp. 7, 19:

    quam (sphaeram) ab eodem Archimede factam posuerat in templo Virtutis Marcellus idem,

    id. Rep. 1, 14:

    id, quod eidem Ciceroni placet,

    Quint. 10, 7, 28:

    jure erat semper idem vultus (Socratis),

    Cic. Tusc. 3, 15, 31:

    idem semper vultus eademque frons,

    id. Off. 1, 26, 90:

    tu autem eodem modo omnes causas ages? aut in iisdem causis perpetuum et eundem spiritum sine ulla commutatione obtinebis?

    id. Or. 31, 110:

    non quod alia res esset: immo eadem,

    id. Clu. 29, 80:

    etiam si verbo differre videbitur, re tamen erit unum et omnibus in causis idem valebit,

    id. Caecin. 21, 59:

    ad causas simillimas inter se vel potius easdem,

    id. Brut. 94, 324. —
    II.
    In partic., idem is used,
    A.
    When two predicates are referred to the same subject.
    1.
    When the predicates are of the same kind it may often be rendered, at the same time, likewise, also, etc., or = is (ea, id) with quoque, etiam, simul, etc.:

    cum Academico et eodem rhetore congredi conatus sum,

    Cic. N. D. 2, 1, 1; cf.:

    oratio splendida et grandis et eadem in primis faceta,

    id. Brut. 79, 273:

    avunculus meus, vir innocentissimus idemque doctissimus,

    id. N. D. 3, 32, 80:

    jam M. Marcellus ille quinquies consul totum (auspicium) omisit, idem imperator, idem augur optimus,

    id. Div. 2, 36, 77:

    ubi Xenocrates, ubi Aristoteles ista tetigit? hos enim quasi eosdem esse vultis,

    id. Ac. 2, 44, 136; cf.:

    viros fortes, magnanimos, eosdem bonos et simplices esse volumus,

    id. Off. 1, 19, 63:

    Caninius idem et idem noster cum ad me pervesperi venisset, etc.,

    id. Fam. 9, 2, 1:

    amicus est tamquam alter idem,

    a second self, id. Lael. 21, 80:

    ad idem semper exspectandum paratior,

    id. Off. 2, 15, 53:

    nam idem velle atque idem nolle, ea demum firma amicitia est,

    Sall. C. 20, 5; cf.:

    quos omnes eadem odisse, eadem metuere in unum coeëgit,

    id. J. 31, 14:

    Hisdem diebus, for eisdem,

    Pall. 10, 13:

    hic finis belli,... idemque finis regni,

    Liv. 45, 9, 2; 2, 12, 2:

    quae ab condita urbe Roma ad captam urbem eandem Romani... gessere,

    id. 6, 1, 1:

    ut pars militum gladiatores, qui e servitio Blaesi erant, pars ceteram ejusdem familiam vincirent,

    Tac. A. 1, 23:

    erepta mihi prius eorundem matre,

    Quint. 6 prooem. 4:

    fervida aestas, longinqua itinera sola ducis patientia mitigabantur, eodem plura quam gregario milite tolerante,

    Tac. A. 14, 24.—
    2.
    When the predicates are in contrast with one another it may be rendered, nevertheless, yet, on the contrary:

    (Epicurus) cum optimam et praestantissimam naturam dei dicat esse, negat idem esse in deo gratiam,

    Cic. N. D. 1, 43, § 121; cf. Curt. 5, 1, 14.—
    B.
    Esp.
    1.
    Connected or corresp. with the pronouns ego, tu, hic, ille, iste, qui, and with unus:

    idem ego ille (non enim mihi videor insolenter gloriari, etc.) idem inquam ego recreavi afflictos animos, etc.,

    Cic. Att. 1, 16, 8:

    ego idem, qui, etc.,

    id. Or. 7, 23; cf.:

    habitae sunt multae de me contiones... habuit de eodem me P. Lentulus consul contionem,

    id. Sest. 50, 107:

    cedo nunc ejusdem illius inimici mei de me eodem contionem,

    id. ib. §

    108: de me eodem,

    id. ib. 51, 109:

    quin tu igitur concedis idem, etc.,

    id. Rep. 1, 39 fin. Mos.; cf.:

    cognoram te in custodia salutis meae diligentem: eundemque te, etc.,

    id. Att. 4, 1, 1:

    Sopater quidam fuit, etc.... huic eidem Sopatro eidem inimici ad C. Verrem ejusdem rei nomen detulerunt,

    id. Verr. 2, 2, 28, § 68:

    cum est idem hic Sopater absolutus,

    id. ib. 2, 2, 29, §

    70: hoc idem facere,

    id. Rep. 1, 35:

    ab hisce eisdem permotionibus,

    id. de Or. 1, 12, 53:

    idem ille tyrannus,

    id. Rep. 1, 42:

    in eisdem illis locis,

    id. Verr. 2, 1, 21, § 56:

    eandem illam (sphaeram),

    id. Rep. 1, 14:

    eum et idem qui consuerunt et idem illud alii desiderent,

    id. Off. 2, 15 fin.:

    idem iste Mithridates,

    id. de Imp. Pomp. 7, 19 (Klotz, Orell., B. and K.;

    older edd., idem ipse): musici qui erant quondam idem poëtae,

    id. de Or. 3, 44, 174; cf.:

    beneficentia, quam eandem benignitatem appellari licet,

    id. Off. 1, 7, 20:

    quod idem in ceteris artibus non fit,

    id. Fin. 3, 7, 24 fin.:

    exitus quidem omnium unus et idem fuit,

    id. Div. 2, 47, 97:

    in qua (causa) omnes sentirent unum atque idem,

    id. Cat. 4, 7, 14; cf.

    in an inverted order: ut verset saepe multis modis eandem et unam rem,

    id. Or. 40, 137:

    neque ego aliter accepi: intellexi tamen idem, non existimasse te, etc.,

    id. Fam. 9, 15, 3; id. Att. 3, 12, 1; 8, 3, 3.—
    2.
    As a word of comparison, with et, ac, que, ut, qui ( quae, quod), quam, quasi, cum, or (mostly poet.) with the dat., the same as, identical with, of the same meaning as, etc.:

    si quaeratur, idemne sit pertinacia et perseverantia,

    Cic. Top. 23, 87: videmus fuisse quosdam, qui idem ornate ac graviter, idem versute et subtiliter dicerent, at the same time and as well as, id. Or. 7, 22; cf. id. Sull. 18, 51:

    imperii nostri terrarumque idem est extremum,

    id. Prov. Cons. 13, 33; cf. id. Cael. 28, 67:

    disputationem habitam non quasi narrantes exponimus, sed eisdem fere verbis, ut actum disputatumque est,

    id. Tusc. 2, 3, 9:

    idem abeunt, qui venerant,

    id. Fin. 4, 3, 7:

    quoniam earum rerum quas ego gessi, non est eadem fortuna atque condicio, quae illorum qui, etc.,

    id. Cat. 3, 12, 27:

    non quo idem sit servulus quod familia,

    id. Caecin. 20, 58:

    qui (servi) et moribus eisdem essent, quibus dominus, et eodem genere ac loco nati,

    id. Verr. 2, 3, 25, § 62:

    eandem constituit potestatem quam si, etc.,

    id. Agr. 2, 12, 30:

    eodem loco res est, quasi ea pecunia legata non esset,

    id. Leg. 2, 21, 53; cf.:

    sensu amisso fit idem, quasi natus non esset omnino,

    id. Lael. 4, 14.—With cum:

    tibi mecum in eodem est pistrino vivendum,

    Cic. de Or. 2, 33, 144:

    hunc eodem mecum patre genitum, etc.,

    Tac. A. 15, 2:

    in eadem mecum Africa geniti fides,

    Liv. 30, 12, 15; 28, 28, 14.—With dat.:

    (Homerus) Sceptra potitus, eadem aliis sopitu' quiete est,

    Lucr. 3, 1038; cf.:

    invitum qui servat idem facit occidenti,

    Hor. A. P. 467; so Ov. M. 13, 50; id. Am. 1, 4, 1 al.:

    quod non idem illis censuissemus,

    Cic. Fam. 9, 6, 3; Just. 2, 4, 10:

    ille eadem nobis juratus in arma,

    Ov. M. 13, 50.—In neutr. with gen.:

    si idem nos juris haberemus quod ceteri,

    Cic. Balb. 12, 29:

    tibi idem consilii do, quod, etc.,

    id. Fam. 9, 2, 2:

    omnes qui ubique idem operis efficiunt,

    Lact. 5, 4, 1:

    non habet officii lucifer omnis idem,

    Ov. F. 1, 46.— Advv.: eādem, eodem, v. h. v.

    Lewis & Short latin dictionary > idem

  • 57 insuesco

    in-suesco, suēvi, suētum, 3, v. n. and a. (insuerat, Tac. A. 4, 57), to accustom, habituate (not in Cic. or Cæs.).
    I.
    Neutr., to accustom or habituate one ' s self, to become accustomed to a thing; constr. with dat., with ad, or inf.
    (α).
    With dat.:

    corpori,

    Tac. A. 11, 29. —
    (β).
    With ad:

    ad disciplinam militiae insuescere militem nostrum,

    Liv. 5, 6.—
    (γ).
    With inf.:

    mentiri,

    Ter. Ad. 1, 1, 30:

    largiri,

    Sall. J. 8, 2:

    amare, potare,

    id. C. 11, 6. —
    II.
    Act., to accuslom or habituate one to a thing; constr. aliquem aliquid or aliqua re.
    (α).
    Aliquem aliquid:

    insuevit pater optimus hoc me Ut fugerem,

    Hor. S. 1, 4, 105.—
    (β).
    Aliquem aliqua re:

    aquā pecus,

    Col. 6, 4.— Pass.:

    sic insuesci debent, ut,

    id. 11, 3:

    ita se a pueris insuetos,

    Liv. 24, 48, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > insuesco

  • 58 magister

    măgister, tri (old orthog., ‡ magester, like ‡ leber, ‡ Menerva, for liber, Minerva, acc. to Quint. 1, 4, 17), m. [a double comparative in form, from magis, and comparative ending -ter; cf.: minister, sinister], a master, chief, head, superior, director, president, leader, commander, conductor, etc.:

    quibus praecipua cura rerum incumbit, et qui magis quam ceteri diligentiam et sollicitudinem rebus, quibus praesunt, debent, hi magistri appellantur,

    Dig. 50, 16, 57.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen., the dictator in the earliest times was called magister populi, the chief of the people:

    in Magistro populi faciendo, qui vulgo dictator appellatur... qui primus Magister a populo creatus est, Paul. ex Fest. s. v. optima lex, p. 198 Müll.: (sapiens) rectius appellabitur rex quam Tarquinius, qui nec se nec suos regere potuit: rectius magister populi (is enim dictator est) quam Sulla, qui trium pestiferorum vitiorum, luxuriae, avaritiae, crudelitatis magister fuit,

    Cic. Fin. 3, 22, 75; cf.

    also below the passage,

    Varr. L. L. 5, § 82 Müll.; Cic. Leg. 3, 3, 9:

    dictator quidem ab eo appellatur, quia dicitur: sed in nostris libris (sc. auguralibus) vides eum magistrum populi appellari,

    id. Rep. 1, 40, 63 Creuz.; cf.

    , with reference to this passage,

    Sen. Ep. 108, 31:

    Larcum moderatorem et magistrum consulibus appositum,

    Liv. 2, 18, 5.—Magister equitum, the chief of the cavalry, appointed by the dictator:

    magister equitum, quod summa potestas hujus in equites et accensos, ut est summa populi dictator, a quo is quoque magister populi appellatus,

    Varr. L. L. 5, § 82 Müll.:

    dictator magistrum equitum dicit L. Tarquitium,

    Liv. 3, 27; 7, 21 fin.;

    23, 11: fumosi equitum magistri,

    in a family tree, Juv. 8, 8.—So, magister peditum (analogous to magister equitum), chief of the infantry, Amm. 21, 12, 16. —The censor is called magister morum, master of morals, Cic. Fam. 3, 13, 2:

    magister sacrorum,

    the chief priest, Liv. 39, 18 fin.; v. Drak. ad loc.; so,

    PVBLICVS SACRORVM (or SACERDOTVM),

    Inscr. Orell. 2351:

    FRATRVM ARVALIVM,

    ib. 2426:

    SALIORVM,

    ib. 2247; 2419:

    LARVM AVGVSTI,

    ib. 1661 et saep.:

    curiae,

    the overseer of a curia, Plaut. Aul. 1, 2, 29: vici, the overseer of a quarter or ward, Suet. Aug. 30:

    chori canentium,

    a head-chorister, leader of a choir, Col. 12, 2:

    officiorum and operarum,

    a superintendent, bailiff, id. 1, 18:

    scripturae and in scripturā,

    a director of a company of farmers-general, Cic. Att. 5, 15, 3; id. Verr. 2, 2, 70, § 169; cf.: P. Terentius operas in portu et scripturā Asiae pro magistro dedit, i. e. has performed the functions of a magister, was vice-director, id. Att. 11, 10, 1:

    quaesivi, qui per eos annos magistri illius societatis fuissent,

    id. Verr. 2, 2, 74, § 182:

    P. Rupilius, qui est magister in ea societate,

    id. Fam. 13, 9, 2:

    maximarum societatum auctor, plurimarum magister,

    id. Planc. 13, 32:

    pecoris,

    a chief herdsman, Varr. R. R. 2, 10; cf. Verg. G. 3, 445:

    elephanti,

    conductor, Sil. 4, 616:

    auctionis,

    the director, superintendent, conductor of an auction, Cic. Quint. 15, 50; cf.:

    is quem putabant magistrum fore, si bona venirent,

    id. Att. 1, 1, 3; 6, 1, 15; an officer charged with distributing money among the people, Plaut. Aul. 2, 2, 3.—Law t. t., an agent or assignee to dispose of a debtor's goods:

    praetor jubet convenire creditores, et ex eo numero magistrum creari, id est eum per quem bona veneant,

    Gai. Inst. 3, 79: convivii, the master or president of a feast, Varr. L. L. 5, § 122 Müll.; App. Mag. p. 336, 11: navis, the master or captain of a ship, Dig. 14, 1, 1; Gai. Inst. 4, 71;

    so without navis,

    Juv. 12, 79:

    gubernatores et magistri navium,

    Liv. 29, 25, 7; 45, 42, 3; the steersman, pilot:

    ipse gubernaclo rector subit, ipse magister,

    Verg. A. 5, 176; 1, 115; 6, 353; Val. Fl. 1, 18; 1, 382; Luc. 2, 696; Sil. 4, 719:

    samnitium,

    i. e. of the gladiators, a fencing-master, Cic. de Or. 3, 23, 86:

    magistri tabernae,

    innkeepers, Paul. Sent. 2, 8, 3.—In inscrr. are found also: fani, horreorum, collegii, memoriae, munerum, Augustalis, admissionum, epistolarum, libellorum, etc.; likewise: a bibliothecā, ab marmoribus, etc.—
    B.
    In partic.
    1.
    A teacher, instructor, Cic. Phil. 2, 4, 8:

    pueri apud magistros exercentur,

    id. de Or. 1, 57, 244:

    artium lberalium magistri,

    id. Inv. 1, 25, 35; cf.:

    virtutis magistri,

    id. Mur. 31, 65; id. N. D. 1, 26, 72:

    rarum ac memorabile magni Gutturis exemplum conducendusque magister,

    Juv. 2, 114.— Transf., of inanim. things:

    magister mihi exercitor animus nunc est,

    Plaut. Trin. 2, 1, 4; id. Curc. 2, 2, 8:

    stilus optimus dicendi effector ac magister,

    Cic. de Or. 1, 33, 150; Pers. prol. 10:

    timor, non diuturnus magister officii,

    Cic. Phil. 2, 36, 90.—
    2.
    An educator of children, a tutor, pedagogue:

    senes me filiis relinquunt quasi magistrum,

    Ter. Phorm. 1, 2, 21:

    docendis publice juvenibus magister,

    Gell. 19, 9, 2. —
    3.
    A master, owner, keeper:

    trepidumque magistrum In cavea magno fremitu leo tollet alumnus,

    Juv. 14, 246.—
    4.
    A master of his art, professor:

    a tonsore magistro Pecteris,

    Juv. 6, 26.—
    II.
    Trop., an adviser, instigator, author of any thing (very rare):

    si quis magistrum cepit ad eam rem improbum,

    Ter. And. 1, 2, 21:

    magister ad despoliandum Dianae templum,

    Cic. Verr. 2, 3, 21, § 54.—As adj.:

    rituque magistro Plurima Niliacis tradant mendacia biblis,

    Sedul. 1, 15.

    Lewis & Short latin dictionary > magister

  • 59 medica

    1.
    mĕdĭcus, a, um [medeor], of or pertaining to healing, healing, curative, medical (as adj., poet. and in post-Aug. prose).
    I.
    Adj.:

    medicas adhibere manus ad vulnera,

    Verg. G. 3, 455:

    ars,

    Ov. Tr. 5, 6, 12:

    potus,

    Nemes. Cyn. 222:

    vis,

    Plin. 36, 27, 69, § 202:

    salubritas,

    id. 5, 16, 15, § 72:

    usus,

    id. 22, 25, 81, § 163: digitus, the next to the little finger (cf. medicinalis), id. 30, 12, 34, § 108. —
    * B.
    Transf., magical:

    Marmaridae, medicum vulgus, ad quorum tactum mites jacuere cerastae,

    Sil. 3, 300.—
    II.
    Subst.:
    A.
    mĕdĭcus, i, m.
    1.
    A medical man, physician, surgeon (class.):

    medicus nobilissimus atque optimus quaeritur,

    Cic. Clu. 21, 57:

    medicum arcessere,

    Plaut. Men. 5, 2, 122:

    admovere aegro,

    Suet. Ner. 37:

    vulnerum,

    a surgeon, Plin. 29, 1, 8, § 22: caeduntur tumidae medico ridente mariscae, Juv. 2, 13; cf.:

    medicus ait se obligasse crus fractum Aesculapio, Apollini autem bracchium,

    Plaut. Men. 5, 3, 9:

    MEDICVS CLINICVS, CHIRVRGVS, OCVLARIVS,

    Inscr. Orell. 2983:

    AVRICVLARIVS,

    ib. 4227:

    IVMENTARIVS,

    ib. 4229; cf.:

    medici pecorum,

    Varr. R. R. 2, 7 fin.:

    LEGIONIS,

    Inscr. Orell. 448; 4996:

    DVPLARIVS TRIREMIS,

    ib. 3640:

    instrumentum medici,

    Paul. Sent. 3, 6, 62.—Prov.:

    medice, cura teipsum,

    Vulg. Luc. 4, 23.—
    2.
    The finger next the little finger, Gr. daktulos iatrikos, Auct. Her. 3, 20, 33.—
    B.
    mĕdĭ-ca, ae, f., a female physician (post-class.), App. M. 5, p. 363 Oud.; Inscr. Orell. 4230 sq.; Inscr. Grut. 635, 9; 636, 1 sq.—Also, a midwife, Interpr. Paul. Sent. 2, 24, 8; Ambros. Ep. 5.—
    C.
    mĕdĭca, ōrum, n., medicinal herbs, Plin. 19, 5, 27, § 89.
    2.
    Mēdĭcus, a, um, v. Medi, II. B.

    Lewis & Short latin dictionary > medica

  • 60 medicus

    1.
    mĕdĭcus, a, um [medeor], of or pertaining to healing, healing, curative, medical (as adj., poet. and in post-Aug. prose).
    I.
    Adj.:

    medicas adhibere manus ad vulnera,

    Verg. G. 3, 455:

    ars,

    Ov. Tr. 5, 6, 12:

    potus,

    Nemes. Cyn. 222:

    vis,

    Plin. 36, 27, 69, § 202:

    salubritas,

    id. 5, 16, 15, § 72:

    usus,

    id. 22, 25, 81, § 163: digitus, the next to the little finger (cf. medicinalis), id. 30, 12, 34, § 108. —
    * B.
    Transf., magical:

    Marmaridae, medicum vulgus, ad quorum tactum mites jacuere cerastae,

    Sil. 3, 300.—
    II.
    Subst.:
    A.
    mĕdĭcus, i, m.
    1.
    A medical man, physician, surgeon (class.):

    medicus nobilissimus atque optimus quaeritur,

    Cic. Clu. 21, 57:

    medicum arcessere,

    Plaut. Men. 5, 2, 122:

    admovere aegro,

    Suet. Ner. 37:

    vulnerum,

    a surgeon, Plin. 29, 1, 8, § 22: caeduntur tumidae medico ridente mariscae, Juv. 2, 13; cf.:

    medicus ait se obligasse crus fractum Aesculapio, Apollini autem bracchium,

    Plaut. Men. 5, 3, 9:

    MEDICVS CLINICVS, CHIRVRGVS, OCVLARIVS,

    Inscr. Orell. 2983:

    AVRICVLARIVS,

    ib. 4227:

    IVMENTARIVS,

    ib. 4229; cf.:

    medici pecorum,

    Varr. R. R. 2, 7 fin.:

    LEGIONIS,

    Inscr. Orell. 448; 4996:

    DVPLARIVS TRIREMIS,

    ib. 3640:

    instrumentum medici,

    Paul. Sent. 3, 6, 62.—Prov.:

    medice, cura teipsum,

    Vulg. Luc. 4, 23.—
    2.
    The finger next the little finger, Gr. daktulos iatrikos, Auct. Her. 3, 20, 33.—
    B.
    mĕdĭ-ca, ae, f., a female physician (post-class.), App. M. 5, p. 363 Oud.; Inscr. Orell. 4230 sq.; Inscr. Grut. 635, 9; 636, 1 sq.—Also, a midwife, Interpr. Paul. Sent. 2, 24, 8; Ambros. Ep. 5.—
    C.
    mĕdĭca, ōrum, n., medicinal herbs, Plin. 19, 5, 27, § 89.
    2.
    Mēdĭcus, a, um, v. Medi, II. B.

    Lewis & Short latin dictionary > medicus

См. также в других словарях:

  • Optimus — Portugal es una operadora de telecomunicaciones móviles portuguesa y actual marca de telecomunicaciones móviles de Sonaecom SC (holding de telecomunicaciones), teniendo en su haber licencias GSM y UMTS por parte del Gobierno portugués. Creada a… …   Wikipedia Español

  • Optimus S.A. — Optimus (Optimus S.A.) is a Polish company specializing in assembly of PCs, fiscal systems, and providing complex IT solutions for companies.In the 1990s Optimus was one of the leaders of the Polish computer market.[1] The biggest Polish web… …   Wikipedia

  • Optimus — ist die Bezeichnung oder der Name für Iuppiter Optimus Maximus, die oberste Gottheit der Römer, siehe Jupiter Optimus Prime, japanische Spielzeug Action Figuren, siehe Transformers Optimus Quisque, eine Biographien Sammlung Optimus (Tastatur),… …   Deutsch Wikipedia

  • Optimus A.R.C.A. — Optimus A.R.C.A. Mixtape by Arcángel Released October 31, 2010 Recorded Genre Reggaeton …   Wikipedia

  • Optimus BA — (Буэнос Айрес,Аргентина) Категория отеля: Адрес: Marcelo T de Alvear 2320, Piso 7, Рекол …   Каталог отелей

  • Optĭmus — (lat.), der Beste. Optĭmus maxĭmus, der Beste u. Größte, Beiname des Capitolinischen Jupiter, s.u. Zeus …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Optimus — Optĭmus (lat.), der Beste; O. Maxĭmus, der Beste und Größte, Beiname des Jupiter …   Kleines Konversations-Lexikon

  • optimus — index best, superlative Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • Optimus — Contents 1 Companies and corporations 2 Deities, mythology, and religion 3 Music …   Wikipedia

  • Optimus — Cette page d’homonymie répertorie les différents sujets et articles partageant un même nom. Sur les autres projets Wikimedia : « Optimus », sur le Wiktionnaire (dictionnaire universel) Optimus est le superlatif du mot latin bonus… …   Wikipédia en Français

  • Optimus — лат. Optimus  лучший. Optimus  одно из именований римского императора Траяна «Оптимус»  серия компьютерных клавиатур с кнопками дисплеями Optimus Maximus Soter (Оптим Максим Сотер)  одно из именований древнеримского бога… …   Википедия

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»