-
41 oppidulum
ī n. [demin. к oppidum ]городок, местечко C, Fl, Hier -
42 ornamentum
ōrnāmentum, ī n. [ orno ] преим. pl.1) снаряжение, вооружение, оружие ( per ornamenta percuti Sen)2) сбруя ( ornamenta asinorum Cato)3) одежда, наряд ( feminarum Q); убранство, драгоценности ( ornamenta ex fano Herculis in oppĭdum conferre Cs)4) знаки отличия, награды ( omnia ornamenta congerere ad aliquem C)5) звание, титул (o. consulare Su)7) украшение, честь, слава ( senectutis C) -
43 ostiatim
ōstiātim [ ostium ]1) от дверей до дверей, из дома в дом, дом за домом (o. totum oppidum compilare C)2) поодиночке, порознь ( singula scrutari Q) -
44 parvulus
I a, um [demin. к parvus ]1) маленький, крохотный (navicula Cs; oppidum QC); мелкий, незначительный, пустячный ( proelium Cs)2) маленький, молоденький (ursus Cs; filia Nep)II parvulus, ī m.дитя Just -
45 perrepto
perrēpto, āvī, ātum, āre [intens. к perrepo ]проползать, пролезать, пробираться (usque omne oppidum Ter); обегать ( omnes latebras Pl) -
46 pervetus
per-vetus, eris adj.очень старый (rex, oppidum C; vinum CC) -
47 praeterlambo
praeter-lambo, —, —, ere (о реках) -
48 prope
I adv. (compar. propius, superl. proxime)1) близко, вблизи, поблизости, недалеко (p. ad portas esse L; p. a Sicilia C)p. adest (ut) Pl — близко время (когда)2) недавно, только что (legio proxime conscripta CJ)3) почти, чуть ли не (p. biennium C; his p. verbis C)tempestatis p. ritu H — наподобие, можно сказать, буриp. dicam C — я сказал бы (можно сказать)p. erat (ut) L — чуть было не4) быть может, пожалуйp. res est una solaque, quae possit facere beatum Pl — это, пожалуй, единственная вещь, способная дать блаженство5) внимательно, т. е. благосклонно (propius aliquid aspicere V)II prope praep. cum acc., иногда (при compar. и superl.) cum dat.1) близ, вблизи, поблизости (p. oppidum Cs; p. urbem C; propius castris Cs)2) почти доp. seditionem ventum est T — дело чуть было не дошло до мятежа3) околоp. lucem Su — около рассвета -
49 proruo
prō-ruo, ruī, rutum, ere1) (тж. se p. Ap) бросаться, устремляться (in hostem QC; se foras Ter)2) разрушаться, обрушиваться ( oppidum proruit T)3) разрушать, срыть ( vallum in fossas L); валить ( prorŭtae arbores T); разбивать ( hostes T) -
50 proximus
I a, um adj. superl. [ prope ]1) весьма близкий, ближайший (oppĭdum, via Cs)in proximo litore Nep — у самого берегаp. alicui rei C, L etc. (реже aliquid C, L etc.) — наиболее близкий к чему-л.culpae p. Ph — причастный к преступлениюp. cognatione C — находящийся в теснейшем родствеp. a postremo C — предпоследний2) только что истекший, последний, предшествующий ( nox C — ср. 3.; bellum L); предыдущий, прежний (censor C; rex L)3) (непосредственно) следующий, ближайший ( nox Cs — ср. 2.; annus C)4) наиболее сходный, наиболее близкий (alicui C, O, H etc.)p. vero (veris) O, L, H — самый правдоподобный5) самый преданный, вернейший (religioni suae C; amore alicui p. C)6) совершенно ясный, очевидный, явный (signum Ap; argumentum Q, Ap)II proximus, ī m.проксим, чиновник императорской канцелярии (следующий по рангу за magister scrinii) CJ -
51 recipio
cēpī, ceptum, ere [re + capio ]1)а) вынимать обратно ( ensem V); ноense recepto (к 8.) Sil — пронзив себя мечом2) обращать назад ( gressum ad limĭna V); уводить ( milĭtes Cs); отводить, обратно стягивать (copias in oppidum L); отпускать, освобождать ( aliquem ex servitute L)3)а) возвр.se r. — возвращаться (е Siciliā C; incivitatem Ap — ср. 8.)signo recipiendi dato Cs — по сигналу, данному к отступлениюб) вновь обращаться (ad bonam frugem C; a voluptatibus in otium PJ)4)se r. (реже r.) — отступать (se r. in silvas Cs)5) оставить за собой, выговорить себе, обусловить ( aliquid sibi C)7) вновь обретать ( rem amissam L); вновь овладевать (r. urbem L); завладевать, завоёвывать, захватывать ( rem publicam armis Sl)r. arma L — вновь взяться за оружиеspirĭtum r. Q — перевести дыханиеse r. in princĭpem PJ — вновь войти в роль принцепсаse r. или animum r. L — вновь прийти в себя, овладеть собой, воспрянуть духомse r. ex terrore Cs (ex и a pavōre L) — оправиться от страха8) принимать (aliquem in ordinem senatorium C; aliquem domum suam C; aliquem in amicitiam Sen); впускать ( aliquemfinibus или intra fines Cs); принимать внутрь (sc. medicamenta Scr etc.); получать ( pecunias ex vectigalibus C); допускать, терпеть ( res non recīpit cunctationem L)r. telum (ferrum) C — получить смертельный ударpoenas ab aliquo r. V — наказывать кого-л. или мстить кому-л.sinu gremioque, тж. sinu complexuque r. C — принять с распростёртыми объятиямиr. aliquem sessum C — усадить кого-л. (рядом с собой)r. in fidem C — принять под покровительствоr. in parem juris libertatisque condicionem Cs — уравнять в правахr. aliquem civitate и in civitatem C — присвоить кому-л. права гражданства, ноcivitatem r. aliquos Cs — принять кого-л. в подданство (ср. тж. 3.)receptum est PM, Dig — (обще)принятоscriptores receptissimi Sol — наиболее общепризнанные писатели, т. е. классикиcicatrīcem r. CC (о ране) — зарубцовываться, заживатьnomen alicujus r. C — принять жалобу на кого-л.aliquem reum (или inter reos) r. T — посадить кого-л. на скамью подсудимыхcausam alicujus r. C — при пять на себя чьё-л. дело9) обещать, сулить, ручаться, гарантировать, обязываться ( alicui aliquid или de aliquā re C)aliquid pro aliquo r. C — поручиться в чём-л. за кого-л.fidem alicui r. C — дать кому-л. клятвенное заверение -
52 rejicio
rē-jicio, jēci, jectum, ere [re + jacio ]1)а) бросать назад, обратно ( lapides in hostem Cs); закидывать назад (vestem de corpore O; r. manūs ad или post tergum C, PM); сбрасывать ( amictum ex umeris V)fatigata membra r. QC — опуститься в изнеможенииб) med.-pass.2) извергать (sanguinem ore PM; vinum Su)3) гнать назад, отгонять ( capellas a flumine V)4) отбрасывать, отражать (copias in oppidum Cs; hostem ab Antiochiā C); давать отпор (r. audaciam alicujus C)6) отвращать, отворачивать ( oculos V)7) отклонять, отвлекать ( aliquem a libris C)8) отказываться, отклонять от себя, не принимать, отвергать (donum, munus, disputationem C); юр. делать отвод, отводить ( judĭces C)9) отправлять, отсылать (aliquem in illum locum C; r. militem in postremam aciem L; aliquem ad ipsam epistulam C)10) возлагать, поручать, переносить ( rem ad novos consules L)11) направлятьlegatos ad senatum r. L — предложить послам обратиться к сенатуhuc se r. Balbus ap. C — вплотную заняться этим вопросом12) откладывать, отсрочивать ( aliquid in aliud tempus C) -
53 repeto
re-peto, petīvī (petiī), petītum, ere1) вновь нападать, опять устремляться (aliquem cuspide r. L)2) вновь направляться, возвращаться (r. patriam O; penates H)canem morsu r. Sen — кусать (укусившую) собаку ( о безрассудном гневе)3) опять добывать, вновь доставать, снова обретать (oppidum bello L; libertatem Sl, L); (вновь) ловить или поднимать (pĭlam, quae terram contigerat Pt); вновь надевать ( cenatoria Pt); приносить, привозить обратно (carcĭnas relictas Cs; aliquid domum Pt); приводить назад ( filium Pl)4) предпринимать, начинатьhoc primus repĕtas opus, hoc postrēmus omittas H — первым принимайся за этот труд и оставляй его последним5) вновь начинать, возобновлять (pugnam L; propositum opus O); вновь вводить, опять усваивать ( consuetudinem C); повторять ( vetĕra C); воскрешать в памяти, вспоминать (praecepta alicujus C; aliquid memoriā или memoriam alicujus rei C etc.)ordine r. O — рассказать (всё) по порядкуr. viam L — вернуться по тому же пути6) навёрстывать ( praetermissa C)7) требовать назад (pecunias ereptas C; beneficia Sen)r. aliquid in antiquum jus L — предъявлять старые права на что-л.pecuniae repetundae C, T etc. — деньги, подлежащие обратному взысканию ( как незаконно полученные)lex de pecuniis repetundis или pecuniarum repetundarum C — закон о лихоимстве (вымогательстве)r. rationem C — требовать отчётаr. poenas ab aliquo C — карать кого-л., налагать наказание на кого-л.8) считать началом, вести, производить, выводить ( populi origines ab Erechtheo C)oratio longe (alte, supra) repetita C — речь, начатая издалекаr. ab ultĭmo initio rhH. — начать с самого началаpectore r. suspiria O — глубоко вздыхать -
54 saepio
1) обносить забором, огораживать ( segĕtem Col); обсаживать ( vallum arboribus L); обносить, окружать (urbem moenibus C; oppidum castris C); покрывать, окутывать ( aliquid veste Pl); обнимать ( omnia avĭdo complexu Lcr)2) защищать, охранять, ограждать (vias V; oculos membranis C; aliquid legibus C) -
55 tenuis
e2)а) перен. тонкий, утончённый (Athenae M; spiritus Grajae Camēnae H)б) остроумный ( sermo H)5)а) неглубокий, мелкий (unda O; sulcus V)tenui fluens aquā L — мелководный или обмелевший (Тибр)б) плоский, имеющий небольшую глубину ( acies L)6) скудный, бедный (victus C; mensa H),8)а) слабый, хилый ( valetudo Cs)conatur t. grandia H — со слабыми силами он пытается свершить великоеб) лёгкий, мягкий (frigus M; flamma Ctl); незначительный ( spes L); ничтожный, небольшой ( oppidum C)in tenui labor, at t. non gloria V — невелик труд, но немалая (будет) слава9) худой, худощавый (canis macie t. Nem) -
56 valens
I 1. valēns, entispart. praes. к valeo2. adj.1) здоровый, сильный (homo C; bos Col)3) действенный ( medicamentum CC); сильный, сильнодействующий ( remedium Cs)4) здоровый, питательный ( cibus CC)5) могущественный, влиятельный, важный, значительный (civitas C; oppidum Sl, Nep)6) основательный, веский ( argumentum Q)II Valēns, entis m.Валент, брат Валентиниана I, род. в 328 г. н. э., император Восточной Римской империи с 364 по 378 гг. CTh, Amm -
57 vallum
I ī n. [ vallus I \]1) изгородь из стволов молодых деревьев с укороченными ветвями (falcibus v. rescindere Cs)2) вал, насыпь с частоколом ( oppidum fossā et vallo cingere C)v. caecum Cs — волчья яма3) защита, оплот (v. Alpium C)II vallum, ī n. Vr = vallus II -
58 vetus
eris adj.1)а) старый, преклонных лет, дряхлый ( senex Tib)v. senectus H — глубокая старостьб) многолетний ( vinum C)2) старый, старинный, древний (oppidum, proverbium C; regnum Priămi H)3) старый, изношенный, ветхий ( navis Cs)4) старый, испытанный, заслуженный ( imperator Nep)v. laboris T — опытный в трудеv. bellare Sil — закалённый в бояхv. miles C — veteranus5) старый, давнишний (amicus, amicitia C); закоренелый ( sicarius C); застарелый, хронический ( aeger PM)7) прежний, минувший, былой (bella, poētae, mores C)vētus aetas T — прошлое (время), былоеv. res Pl — старая история (вещь). — см. тж. vetera и veteres -
59 vicinus
I vīcīnus, a, um [ vicus ]v. alicujus rei Lcn и alicui rei V, L etc. — находящийся по соседству с чём-л., близкий к чему-л.tecto v. jugis aquae fons H — рядом с домом ключевая водаheu, quam vicina est ultima terra mihi! O — увы, как близок ко мне край света!2) соседский3) приближающийся, близкий ( mors Ph)4) близкий, сходный ( alicui rei)dialecticorum scientia vicina eloquentiae C — наука диалектиков близка к ораторскому искусствуII vīcīnus, ī m.сосед ( alicujus C) -
60 deferre
1) относить куда заносить, in oppidum, in civitatem def. aliquid (1. 12 § 1 D. 7, 8. 1. 2 D. 50, 11); (1. 5 § 4. 1. 9 § 1 D. 10, 4. 1. 9 § 1. 3 D, 39, 2); (1. 3 C. 4, 33). 2) предлагать, предоставлять, def. alicui facultatem, privilegium (1. 1 C. 9, 9), optionem (1. 79 D. 36, 1), conditionem (см. cond. s. 3), iurisdictionem (1. 6 D. 2, 1), restitutionis auxilium (1. 26 § 9 D. 4, 6): defertur alicui honor (1. 10. 11. pr. D. 50, 4);onus alicui delatum (1. 2 C. 10, 60);
actio alicui delata (1. 64 § 6 D. 24, 3);
iusiurandum deferre alicui, предлагать кому исполнение присяги, delatio iurisiurandi, предложение присяги (1. 3. 5 § 3. 4. 1. 6. 7. 9 § 3 -7. 1. 16-20. 34. 37. D. 12, 2);
bon. possessio defertur alicui (1. 2 § 4 D. 37, 11. 1. 2. § 1. 1. 19 pr. D. 38, 2. 1. 227 pr. D. 50, 16);
quibus bon. possessionem detulit Praetor (1. 1 pr. D. 38, 9);
si lex deferat bon. possessionem (1. un. § 2 D. 38, 14);
hereditas defertur, открывается наследетво, т. е. кто-ниб. получает право на наследетво (1. 151 D. 50, 16); (1. 2 рг. D. 10, 2); (1. 35 pr. D. 29, 2. 1. 9 D. 38, 16);
successio defertur alicui, наследство переходит к кому-нб. (1. 91 D. 50, 17);
intestati iure deferri bona (1. 42 § 1 D. 38, 2); (1. 2 D. 49, 17); (1. 8 D. 35, 3. 1. 6 § 3 D. 36, 1. 1. 1 pr. D. 38, 9); (1. 1 pr. D. 38, 3); 1). 2 § 1 D. 10, 2);
deferri касается и отдельных предметов открывшагося наеледства, напр. fundus iure hereditario delatus (1. 37 D. 18, 1), то же назначенных отказов, напр. legatum servo delatum dominus potest repudiare (1. 7 D. 30), или назначения опеки (1. 7 pr. D. 4, 5. cf. 1. 1 pr. 1. 3 pr. 1. 6 D. 26, 4);
tutela ex testamento delata (1. 45 pr. D. 27. 1);
cura delata (1. 41 pr. eod.). - 3) oбъявлять, а) имущество для оценки (1. 4 pr. § 5- 7 D. 50, 15. 1. 7. 8 C. 8, 54);
b) (потеп s. aliquem) def., обвинять кого в преступлении (1. 10 D. 37, 14. 1. 3 D. 48, 2. 1. 7. § 2 D. 48, 4. 1. 15 § 4 D. 48, 5. 1. 5 § 11 D. 25, 3); такой смыслиыеют выражения causam alicuius def., напр. milites, qui causas alienas deferre под posssunt (1. 13. D. 48, 2); также crimen def. (1. 27 § 7 D. 48, 5): delatio criminum, донос о преступлении (1. 30 C. 9, 9);
delator criminis, обвинитель (1. 20 C. 9, 1);
c) deferre, delatio, особ. доносить о конфискациях, causam def. fisco, ad aerarium (1. 21 D. 48, 2. 1. 13 pr. 1. 42 § 1 D. 49, 14); (1. 18 § 8 eod.);
rem def. (1. 18 § 9 eod.); (1. 16. 18 pr. § 1 seq. eod.);
deferre se nemo cogitur, quod thesaurum invenerit (1. 3 § 11 eod.); (1. 15 § 3 eod.); (1. 5 § 20 D. 34, 9. cf. 1. 16 D. 49, 14);
delationes fiscales (1. 25 eod.);
delator, доносчик, указатель таких преступлений, которые влекли за собой конфискацию имущества (1. 22 § 3. 1. 4. 16. 18 § 5. 1. 23. 24. 44 eod.);
vacantium bonorum delator (1. 10 pr. D. 44, 3);
delatorius, касающийся доносчика, ему свойственный, delat. curiositas (l. 6 D. 22, 6).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > deferre
См. также в других словарях:
Oppidum — (plural oppida) is a Latin word meaning the main settlement in any administrative area of ancient Rome. The word is derived from the earlier Latin ob pedum, enclosed space, possibly from the Proto Indo European *pedóm , occupied space or… … Wikipedia
oppidum — [ ɔpidɔm ] n. m. • 1765; mot lat. ♦ Archéol., hist. Ville fortifiée, fortification romaine. ⇒ citadelle. Des oppidums. L oppidum de Bibracte, dans le Morvan. ● oppidum, oppidums ou oppida nom masculin (latin oppidum) Fortification de type… … Encyclopédie Universelle
OPPIDUM — idem cum Urbe, tametsi quidam Urbem maius aliquid Oppidô esse arbitrantur. Iulius Caesar l. 7. Bell. Gall. c. 13. nunc Avaritum Oppidum maximum, in finibus Biturigum, nunc c. 20. pulcherrimam prope totius Galliae Urbem appellat: Item c. 12. et 55 … Hofmann J. Lexicon universale
oppidum — ÓPPIDUM s.n. v. opidum. Trimis de LauraGellner, 13.09.2007. Sursa: DN ÓPPIDUM s. n. aşezare romană fortificată, centru economic, politic, religios şi militar, un început de oraş. (< lat. oppidum) Trimis de raduborza, 15.09.2007. Sursa: MDN … Dicționar Român
Oppĭdum — (lat.), 1) Stadt, bes. der Urbs (Rom) entgegengesetzt; daher 2) Landstadt; 3) so v.w. Carceres 4) … Pierer's Universal-Lexikon
Oppidum — Un oppidum (du latin n. oppidum, pl. oppida : lieu élevé, fortification ; le pluriel francisé aussi utilisé : oppidums[1]) est un lieu de refuge public, caractéristique de la civilisation celtique, dont les défenses naturelles ont… … Wikipédia en Français
Oppidum — Un oppidum (en plural oppida) es un término genérico en latín que designa un lugar elevado, una colina o meseta, cuyas defensas naturales se han visto reforzadas por la intervención del hombre. Los oppida se establecían, generalmente, para el… … Wikipedia Español
Oppidum — Als oppidum (lat. für „kleinere Stadt, (befestigte) Landstadt“) bezeichneten die Römer bedeutende befestigte Siedlungen. Inhaltsverzeichnis 1 Römische Zeit 2 Mittelalter 3 Wissenschaftlicher Fachterminus … Deutsch Wikipedia
Oppidum — Schanzanlage; Befestigungsanlage * * * Ọppidum [lateinisch] das, s/...da, 1) ursprünglich ein durch Mauer und Graben befestigter, zur Verteidigung günstig gelegener Ort der Italiker; er konnte ständig bewohnt sein und war dann oft… … Universal-Lexikon
Oppidum de Saint-Blaise — Localisation Pays France Région … Wikipédia en Français
Oppidum de manching — 48° 43′ N 11° 31′ E / 48.72, 11.52 Projet:Traduction/Oppidum de Manching … Wikipédia en Français