Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

officio

  • 1 officio

    offĭcĭo ( obf-), ēci, ectum, 3, v. n. and a. [ob-facio], to come in the way of, to hinder, oppose, thwart, obstruct (class.; syn. obsto).
    I.
    Lit.
    (α).
    Neutr.:

    nunc quidem paululum, inquit, a sole: offecerat videlicet apricanti,

    hindered him from sunning himself, stood before him so as to intercept the sunshine, Cic. Tusc. 5, 32, 92: luminibus, to obstruct one's light:

    jus vel altius tollendi aedes aut non tollendi, ne luminibus vicini officiatur,

    Gai. Inst. 2, 31; Dig. 8, 2, 2; 10; 23;

    39, 1, 5 et saep.—So, in a fig.: nec mentis quasi luminibus officit altitudo fortunae et gloriae,

    Cic. Rab. Post. 16, 43:

    demoliri ea, quorum altitudo officeret auspiciis,

    id. Off. 3, 16, 66:

    ipsa umbra terrae soli officiens noctem efficit,

    intervening before, id. N. D. 2, 19, 49:

    cum alii in angustiis ipsi sibi properantes officerent,

    Sall. J. 58, 6:

    hostium itineri,

    id. ib. 52, 6: prospectui, Auct. B. Afr. 52.—
    (β).
    Act. (only ante- and post-class.):

    quapropter simul inter se retrahuntur et extra Officiuntur,

    are impeded, Lucr. 2, 156; 4, 763; 5, 776 (iter, Auct. B. Afr. 61, is prob. a gloss).—
    II.
    Trop., to stand in the way of, to oppose, obstruct, to be detrimental or hurtful to, to hurt (cf.:

    obsisto, adversor, noceo): promitto tibi non offerturum,

    Plaut. As. 1, 1, 97:

    cur te mihi offers, ac meis commodis, officio simulato, officis et obstas?

    Cic. Rosc. Am. 38, 112; cf. id. ib. 2, 6:

    consiliis alicujus,

    Sall. C. 27, 4:

    timor animi auribus officit,

    id. ib. 58, 2:

    nomini, i. e. famae, Liv. praef. 1: officiunt laetis frugibus herbae,

    hurt by shutting off light and moisture, Verg. G. 1, 69:

    lactucae officiunt claritati oculorum,

    Plin. 20, 7, 26, § 68.—With quominus:

    nec vero Isocrati, quominus haberetur summus orator, offecit, quod, etc.,

    Plin. Ep. 6, 29, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > officio

  • 2 officio

    officere, offeci, offectus V DAT
    block the path (of), check, impede

    Latin-English dictionary > officio

  • 3 officiō (obf-)

        officiō (obf-) ēcī, ectus, ere    [ob+facio], to come in the way of, hinder, oppose, thwart, obstruct: offecerat apricanti, intercepted his sunshine: umbra terrae soli officiens, intervening before: cum ipsi sibi properantes officerent, S.—Fig., to stand in the way of, oppose, obstruct, be detrimental, hurt: quidquid ubique Officit, H.: meis commodis: timor animi auribus officit, S.: officiant laetis ne frugibus herbae, i. e. shut off light and moisture, V.: id (genus) officere libertati, L.: sententiis, to obscure.

    Latin-English dictionary > officiō (obf-)

  • 4 Aspice, officio fungeris sine spe honoris amplioris

    Face it, you're stuck in a dead end job

    Latin Quotes (Latin to English) > Aspice, officio fungeris sine spe honoris amplioris

  • 5 Ex officio

    Latin Quotes (Latin to English) > Ex officio

  • 6 Functus officio

    Having discharged his duty and thus ceased to have any authority over a matter

    Latin Quotes (Latin to English) > Functus officio

  • 7 obficio

    offĭcĭo ( obf-), ēci, ectum, 3, v. n. and a. [ob-facio], to come in the way of, to hinder, oppose, thwart, obstruct (class.; syn. obsto).
    I.
    Lit.
    (α).
    Neutr.:

    nunc quidem paululum, inquit, a sole: offecerat videlicet apricanti,

    hindered him from sunning himself, stood before him so as to intercept the sunshine, Cic. Tusc. 5, 32, 92: luminibus, to obstruct one's light:

    jus vel altius tollendi aedes aut non tollendi, ne luminibus vicini officiatur,

    Gai. Inst. 2, 31; Dig. 8, 2, 2; 10; 23;

    39, 1, 5 et saep.—So, in a fig.: nec mentis quasi luminibus officit altitudo fortunae et gloriae,

    Cic. Rab. Post. 16, 43:

    demoliri ea, quorum altitudo officeret auspiciis,

    id. Off. 3, 16, 66:

    ipsa umbra terrae soli officiens noctem efficit,

    intervening before, id. N. D. 2, 19, 49:

    cum alii in angustiis ipsi sibi properantes officerent,

    Sall. J. 58, 6:

    hostium itineri,

    id. ib. 52, 6: prospectui, Auct. B. Afr. 52.—
    (β).
    Act. (only ante- and post-class.):

    quapropter simul inter se retrahuntur et extra Officiuntur,

    are impeded, Lucr. 2, 156; 4, 763; 5, 776 (iter, Auct. B. Afr. 61, is prob. a gloss).—
    II.
    Trop., to stand in the way of, to oppose, obstruct, to be detrimental or hurtful to, to hurt (cf.:

    obsisto, adversor, noceo): promitto tibi non offerturum,

    Plaut. As. 1, 1, 97:

    cur te mihi offers, ac meis commodis, officio simulato, officis et obstas?

    Cic. Rosc. Am. 38, 112; cf. id. ib. 2, 6:

    consiliis alicujus,

    Sall. C. 27, 4:

    timor animi auribus officit,

    id. ib. 58, 2:

    nomini, i. e. famae, Liv. praef. 1: officiunt laetis frugibus herbae,

    hurt by shutting off light and moisture, Verg. G. 1, 69:

    lactucae officiunt claritati oculorum,

    Plin. 20, 7, 26, § 68.—With quominus:

    nec vero Isocrati, quominus haberetur summus orator, offecit, quod, etc.,

    Plin. Ep. 6, 29, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > obficio

  • 8 officium

    offĭcĭum, ii, n. [for opificium, opus and facio], qs. that which one does for another, a service, whether of free will or of (external or moral) necessity (class.; cf.: studium, beneficium, meritum, munus).
    I.
    A voluntary service, a kindness, favor, courtesy, rendered to one whose claim to it is recognized;

    while beneficium is a service rendered where there is no claim: officium esse filii, uxoris, earum personarum, quas necessitudo suscitat et ferre opem jubet,

    Sen. Ben. 3, 18, 1.
    A.
    In gen.:

    altera sententia est, quae definit amicitiam paribus officiis ac voluntatibus,

    Cic. Lael. 16, 58:

    odiosum sane genus hominum officia exprobrantium,

    id. ib. 20, 71:

    nihil est vicissitudine studiorum officiorumque jucundius,

    id. ib. 14, 49: filicem cum officio vicini decidere, so as to do him a service, Col. 2, 14, 6:

    summo officio praeditus homo,

    exceedingly obliging, Cic. Verr. 2, 1, 51, § 135. —
    B.
    In partic.
    1.
    A ceremonial observance, ceremony, attendance (on a festive or solemn occasion;

    mostly post-Aug.): officio togae virilis interfui,

    Plin. Ep. 1, 9, 2:

    sine solenni officio,

    Suet. Claud. 2:

    per sollenne nuptiarum celeberrimo officio deductum ad se,

    id. Ner. 28; cf. id. Claud. 26:

    ad officium venire,

    id. Calig. 25:

    relicto statim novorum consulum officio,

    id. Caes. 50:

    in officio salutationis,

    id. Aug. 27:

    vitans praeter navigantium officia,

    id. Tib. 12:

    officia prosequentium,

    id. Caes. 71:

    quod supremis in matrem officiis defuisset,

    at the payment of the last offices, at the funeral, Tac. A. 5, 2:

    officium cras Primo sole mihi peragendum in valle Quirini,

    a ceremonial visit, Juv. 2, 133 sq.; 3, 239.—
    2.
    In mal. part., compliance, favor, Prop. 3, 15, 24; Ov. Am. 1, 10, 46; 3, 7, 24; cf.

    virile,

    Theod. Prisc. 2, 11:

    puerile,

    Plaut. Cist. 4, 1, 5; Petr. 140.—
    II.
    In gen., an obligatory service, an obligation, duty, function, part, office (so most freq. in prose and poetry of all periods):

    nulla vitae pars neque publicis neque privatis neque forensibus neque domesticis in rebus, neque si tecum agas quid, neque, si cum altero contrahas, vacare oflicio potest: in eoque et colendo sita vitae est honestas omnis et in neglegendo turpitudo, etc.,

    Cic. Off. 1, 2, 4 sq.: perfectum officium rectum opinor vocemus, quod Graeci katorthôma: hoc autem commune kathêkon vocant, id. ib. 1, 3, 8;

    an id doles, quia illi suum officium non colunt, quom tu tuum facis?

    Plaut. Stich. 1, 1, 34; id. ib. 1, 1, 39; id. Pers. 4, 4, 66:

    meminisse officium suum,

    to remember one's duty, id. Trin. 3, 2, 71.—Also, subject., a sense of duty:

    si quis aegre ferat nihil in se esse virtutis, nihil officii, etc.,

    Cic. Tusc. 4, 28, 61:

    quicquid in eum judicii officiique contuleris,

    id. Fam. 10, 1 fin.:

    intellegere, utrum apud eos pudor atque officium an timor valeret,

    Caes. B. G. 1, 40, 14:

    suum facere,

    to do one's duty, Ter. Ad. 1, 1, 44:

    omnibus officiis amicitiae servatis,

    observe all the obligations of friendship, Cic. Fam. 5, 17, 3:

    exsequi,

    id. Att. 3, 15, 4:

    fungi officio,

    id. Fam. 3, 8, 3:

    satisfacere officio,

    to perform, id. Div. in Caecil. 14, 47:

    officium suum deserere,

    to disregard one's duty, not perform it, id. Off. 1, 9, 28:

    discedere ab officio,

    id. ib. 1, 10, 32:

    deesse officio suo,

    id. Fam. 7, 3, 1:

    officii duxit,

    considered it his duty, Suet. Tib. 11.—Of animals:

    canes funguntur officiis luporum,

    act the part of, Auct. Her. 4, 34, 46.—Of things:

    neque pes neque mens satis suum officium facit,

    Ter. Eun. 4, 5, 3: officium corporis, the function or property of a body, Lucr. 1, 336 and 362.—
    B.
    In partic.
    1.
    Lit., an official duty, a service, employment, business (class.):

    toti officio maritimo M. Bibulus praepositus cuncta administrabat,

    naval service, Caes. B. C. 3, 5 fin.; 3, 8:

    celeriter equitatus ad cotidianum itineris officium revertitur,

    id. ib. 1, 80:

    confecto legationis officio,

    id. ib. 3, 103:

    destringor officio,

    Plin. Ep. 7, 15, 1:

    officium (scribae),

    Nep. Eum. 1, 5.—
    2.
    Transf., an office, appointment (post-Aug.).
    a.
    Laboriosissimum et maximum, office, Plin. Pan. 91:

    nova officia excogitavit,

    Suet. Aug. 37; cf.:

    novum officium instituit a voluptatibus,

    id. Tib. 42:

    obligationes, quae non propriis viribus consistunt, neque officio judicis, neque praetoris imperio neque legis potestate confirmantur,

    Dig. 44, 7, 27:

    qui ex officio pro aliis interveniunt,

    by virtue of their office, ib. 21, 1, 31, § 14:

    ministerii,

    Vulg. Exod. 28, 35:

    sacerdotum,

    id. Num. 7, 8.—
    b.
    Transf., in concr.
    (α).
    The officials or attendants on a magistrate = officialium corpus (post-class.):

    sub praetextu adventus officiorum vel militum,

    Dig. 1, 18, 6; 21, 2, 74:

    deponere aliquid apud officium,

    ib. 2, 4. 17: officia palatina, officers at the imperial court, Treb. Poll. Gall. 17, 8.—
    (β).
    An office or court of a magistrate:

    ipse me Regulus convenit in praetoris officio,

    Plin. Ep. 1, 5, 11.

    Lewis & Short latin dictionary > officium

  • 9 officium

        officium ī, n    [for opificium, opus+2 FAC-], a service, kindness, favor, courtesy: pro recentibus Gallici belli officiis, help given in, Cs.: summo officio praeditus homo, exceedingly obliging: officio te certasse priorem, V.: Officiis dilecta suis, loved for her kindly services, O.—A ceremonial observance, ceremony, attendance: officium cras mihi peragendum, a ceremonial visit, Iu.: tempus per officiorum ambitum transigunt, Ta.—An obligatory service, obligation, duty, function, part, office: patris, T.: functus officio, L.: in deos hominesque fungi officiis, L.: a pueris nullo officio adsuefacti, Cs.: vita cum officio coniuncta: amicitiae: satisfacere officio, perform: officium suum deserere, neglect: de officio decedis: in officio manere, Cs.: offici neglegentior.—An official duty, service, employment, business, work: officia inter se partiuntur, Cs.: maritimum, naval service, Cs.: fama aucti officii, i. e. of extending his authority, Ta.—A sense of duty, dutifulness, conscience: quicquid in eum iudici officique contuleris: utrum apud eos officium valeret, Cs.
    * * *
    duty, obligation; kindness; service, office

    Latin-English dictionary > officium

  • 10 decedo

    dē-cēdo, cessi, cessum, 3 ( inf. sync. decesse, Ter. Heaut. prol. 32; Cic. Fam. 7, 1, 2; Neue Formenl. 2, 536. The part. perf. decessus perh. only Rutil. Nam. 1, 313), v. n., to go away, depart, withdraw. (For syn. cf.: linquo, relinquo, desero, destituo, deficio, discedo, excedo. Often opp. to accedo, maneo; freq. and class.)—Constr. absol. with de, ex, or merely the abl.; rarely with ab.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    decedamus,

    Plaut. Bac. 1, 1, 74:

    de altera parte (agri) decedere,

    Caes. B. G. 1, 31, 10:

    decedit ex Gallia Romam Naevius,

    Cic. Quint. 4, 16:

    e pastu,

    Verg. G. 1, 381; cf.:

    e pastu decedere campis,

    id. ib. 4, 186:

    ex aequore domum,

    id. ib. 2, 205;

    Italiā,

    Sall. J. 28, 2:

    Numidiā,

    id. ib. 38, 9:

    Africā,

    id. ib. 20, 1;

    23, 1: pugnā,

    Liv. 34, 47:

    praesidio,

    id. 4, 29 (cf.:

    de praesidio,

    Cic. de Sen. 20, 73):

    quae naves paullulum suo cursu decesserint,

    i. e. had gone out of their course, Caes. B. C. 3, 112, 3; so,

    cum luminibus exstinctis decessisset viā,

    had gone out of the way, Suet. Caes. 31:

    pantherae constituisse dicuntur in Cariam ex nostra provincia decedere,

    Cic. Fam. 2, 11, 2.
    B.
    Esp.
    1.
    t. t.
    a.
    In milit. lang., to retire, withdraw from a former position:

    qui nisi decedat atque exercitum deducat ex his regionibus,

    Caes. B. G. 1, 44, 19;

    so,

    absol., id. ib. 1, 44 fin.; Hirt. B. G. 8, 50:

    de colle,

    Caes. B. C. 1, 71, 3:

    de vallo,

    id. B. G. 5, 43, 4:

    inde,

    id. B. C. 1, 71 fin.:

    loco superiore,

    Hirt. B. G. 8, 9; so with abl., Auct. B. Alex. 34; 35 (twice); 70 al.—
    b.
    In official lang.: de provincia, ex provincia, provinciā, or absol. (cf. Cic. Planc. 26, 65), to retire from the province on the expiration of a term of office:

    de provincia decessit,

    Cic. Verr. 2, 2, 20;

    so,

    id. Att. 7, 3, 5; id. Fam. 2, 15 (twice); Liv. 29, 19 Drak.:

    decedens ex Syria,

    Cic. Tusc. 2, 25, 61; so,

    e Cilicia,

    id. Brut. 1:

    ex Africa,

    Nep. Cato, 1, 4:

    ex Asia,

    id. Att. 4, 1:

    ex ea provincia,

    Cic. Div. in Caecil. 1 Zumpt N. cr.:

    ut decedens Considius provinciā,

    Cic. Lig. 1, 2; Liv. 39, 3; 41, 10:

    te antea, quam tibi successum esset, decessurum fuisse,

    Cic. Fam. 3, 6; so absol., id. Planc. 26, 65 al.:

    Albinus Romam decessit,

    Sall. J. 36 fin.; cf.:

    Romam ad triumphum,

    Liv. 8, 13; 9, 16. —Rarely with a:

    cui cum respondissem, me a provincia decedere: etiam mehercule, inquit, ut opinor, ex Africa,

    Cic. Planc. 26 fin.
    2.
    Decedere de viā; also viā, in viā alicui, alicui, or absol., to get out of the way, to give place, make way for one (as a mark of respect or of abhorrence):

    concedite atque abscedite omnes: de via decedite,

    Plaut. Am. 3, 4, 1; cf.:

    decedam ego illi de via, de semita,

    id. Trin. 2, 4, 80 (Cic. Clu. 59. [p. 517] 163; cf. II. B infra); cf.:

    qui fecit servo currenti in viā decesse populum,

    Ter. Heaut. prol. 32:

    censorem L. Plancum via sibi decedere aedilis coegit,

    Suet. Ner. 4; cf. id. Tib. 31:

    sanctis divis, Catul. 62, 268: nocti,

    Verg. Ec. 8, 88:

    peritis,

    Hor. Ep. 2, 2, 216 (cf.:

    cedere nocti,

    Liv. 3, 60, 7).—Also, to get out of the way of, avoid:

    decedere canibus de via,

    Cic. Rep. 1, 43, 67; cf.:

    hi numero impiorum habentur, his omnes decedunt, aditum defugiunt, etc.,

    Caes. B. G. 6, 13, 7.—By zeugma, in the pass.:

    salutari, appeti, decedi, assurgi, deduci, reduci, etc.,

    Cic. de Sen. 18, 63.
    3.
    Pregn., to depart, disappear (cf.: cedo, concedo).
    a.
    Of living beings, to decease, to die:

    si eos, qui jam de vita decesserunt,

    Cic. Rab. Perd. 11:

    vitā,

    Dig. 7, 1, 57, § 1; Vulg. 2 Mac. 6, 31; but commonly absol.:

    pater nobis decessit a. d. VIII. Kal. Dec.,

    id. Att. 1, 6:

    cum paterfamiliae decessit,

    Caes. B. G. 6, 19, 3; Nep. Arist. 3, 2, and 3; id. Cim. 1; id. Ages. 8, 6; Liv. 1, 34; 9, 17; Quint. 3, 6, 96 et saep.:

    cruditate contracta,

    id. 7, 3, 33:

    morbo aquae intercutis,

    Suet. Ner. 5 fin.:

    paralysi,

    id. Vit. 3:

    ex ingratorum hominum conspectu morte decedere,

    Nep. Timol. 1, 6.—
    b.
    Of inanimate things, to depart, go off; to abate, subside, cease:

    corpore febres,

    Lucr. 2, 34:

    febres,

    Nep. Att. 22, 3; Cels. 3, 3; cf.:

    quartana,

    Cic. Att. 7, 2 (opp. accedere):

    decessisse inde aquam,

    run off, fallen, Liv. 30, 38 fin.; cf.:

    decedere aestum,

    id. 26, 45; 9, 26 al.:

    de summa nihil decedet,

    to be wanting, to fail, Ter. Ad. 5, 3, 30; Cic. Clu. 60, 167; cf.:

    quicquid libertati plebis caveretur, id suis decedere opibus credebant,

    Liv. 3, 55:

    decedet jam ira haec, etsi merito iratus est,

    Ter. Hec. 3, 5, 55 (for which ib. 5, 2, 15: cito ab eo haec ira abscedet):

    postquam invidia decesserat,

    Sall. J. 88, 1; Liv. 33, 31 fin.; Tac. A. 15, 16 al.:

    priusquam ea cura decederet patribus,

    Liv. 9, 29; so with dat., id. 2, 31; 23, 26; Tac. A. 15, 20; 44.— Poet.:

    incipit et longo Scyros decedere ponto,

    i. e. seems to flee before them, Stat. Ach. 2, 308.—In the Aug. poets sometimes of the heavenly bodies, to go down, set:

    et sol crescentes decedens duplicat umbras,

    Verg. E. 2, 67; so id. G. 1, 222; Ov. M. 4, 91; hence also of the day, to depart:

    te veniente die, te decedente canebat,

    Verg. G. 4, 466;

    also of the moon,

    to wane, Gell. 20, 8, 7.
    II.
    Trop.
    A.
    De possessione, jure, sententia, fide, etc. (and since the Aug. per. with abl. alone;

    the reading ex jure suo,

    Liv. 3, 33, 10, is very doubtful), to depart from; to give up, resign, forego; to yield, to swerve from one's possession, station, duty, right, opinion, faith, etc.
    (α).
    With de:

    cogere aliquem de suis bonis decedere,

    Cic. Verr. 2, 2, 17 fin.; cf.:

    de hypothecis,

    id. Fam. 13, 56, 2;

    and de possessione,

    id. Agr. 2, 26;

    de suo jure,

    id. Rosc. Am. 27; id. Att. 16, 2:

    qui de civitate decedere quam de sententia maluit,

    id. Balb. 5:

    de officio ac dignitate,

    id. Verr. 1, 10:

    de foro decedere,

    to retire from public life, Nep. Att. 10, 2:

    de scena,

    to retire from the stage, Cic. Fam. 7, 1, 2; cf. impers.:

    de officio decessum,

    Liv. 8, 25 fin.
    (β).
    With abl. alone (so usually in Liv.):

    jure suo,

    Liv. 3, 33 fin.:

    sententiā,

    Tac. A. 14, 49:

    instituto vestro,

    Liv. 37, 54:

    officio (opp. in fide atque officio pristino fore),

    id. 27, 10; 36, 22:

    fide,

    id. 31, 5 fin.; 34, 11; 45, 19 al.:

    poema... si paulum summo decessit, vergit ad imum,

    Hor. A. P. 378.—
    (γ).
    Very rarely with ab:

    cum (senatus) nihil a superioribus continuorum annorum decretis decesserit,

    Cic. Fl. 12.—
    (δ).
    Absol.: si quos equites decedentis nactus sum, supplicio adfeci, Asin. Pol. ap. C. Fam. 10, 32, 5.
    B.
    De via, to depart, deviate from the right way:

    se nulla cupiditate inductum de via decessisse,

    Cic. Cael. 16, 38:

    moleste ferre se de via decessisse,

    id. Clu. 59, 163; so,

    viā dicendi,

    Quint. 4, 5, 3.
    C.
    (acc. to no. I. B. 2) To give way, yield to another (i. e. to his will or superior advantages—very rare):

    vivere si recte nescis, decede peritis,

    Hor. Ep. 2, 2, 213:

    ubi non Hymetto Mella decedunt,

    are not inferior, id. Od. 2, 6, 15.
    D.
    ( poet.) To avoid, shun, escape from (cf. I. B. 2 supra): nec serae meminit decedere nocti, to avoid the late night, i. e. the coldness of night, Varius ap. Macr. S. 6, 2, 20; Verg. Ecl. 8, 88; id. G. 3, 467:

    calori,

    id. ib. 4, 23.
    E.
    To fall short of, degenerate from:

    de generis nobilitate,

    Pall. 3, 25, 2: a rebus gestis ejus et gloriae splendore, Justin. 6, 3, 8.
    * III.
    For the simple verb (v. cedo, no. I. 2), to go off, turn out, result in any manner:

    prospere decedentibus rebus,

    Suet. Caes. 24.

    Lewis & Short latin dictionary > decedo

  • 11 fungor

    fungor, functus, fungi, v. dep. [kindred to Sanscr. bhuj-, frui], to busy one's self with or be engaged in something; to perform, execute, administer, discharge, observe, do (syn.: administro, defungor); constr. with abl., rarely with acc. or absol.
    I.
    In gen.
    (α).
    With abl.:

    valetudo (opportuna est), ut dolore careas et muneribus fungare corporis,

    Cic. Lael. 6, 22; cf.:

    populari munere,

    id. Rep. 3, 35:

    virtutis perfectae perfecto munere,

    id. Tusc. 1, 45, 109; so,

    munere,

    id. Rep. 1, 7; 5, 2; id. Off. 2, 16, 57; 2, 20, 70; id. Brut. 16, 63; id. Leg. 1, 3, 10; Caes. B. G. 7, 25, 3; Hor. Ep. 1, 9, 5 al.; cf.:

    magnificentissimā aedilitate,

    Cic. Off. 2, 16, 57:

    consulatu,

    Suet. Caes. 23; id. Galb. 3:

    praeturā,

    id. Tib. 4; id. Claud. 24; 38; id. Gram. 7:

    quaesturā,

    id. Aug. 36:

    magisterio,

    id. Dom. 4:

    potius barbarorum quam illius more,

    to observe, Nep. Con. 3, 4:

    funguntur officio,

    perform, Cic. Cael. 9, 21:

    officio rhetoris,

    Quint. 2, 1, 6; Suet. Claud. 29; cf. Hor. S. 2, 6, 109: cum suam vicem functus officio sit, had filled his own place as husband, Liv. 1, 9, 15:

    legationibus,

    Quint. 3, 2, 4:

    militiā,

    Suet. Gram. 9:

    oppugnationibus et acie feliciter,

    Vell. 2, 95, 2: sacris, Hor. A. P. 224:

    laboribus,

    id. C. 2, 18, 38; cf.

    periculis,

    Just. 7, 4:

    dapibus,

    to have done with the food, Ov. F. 2, 791:

    caede,

    to murder, id. H. 14, 19:

    morte,

    to die, id. M. 11, 583; Vell. 2, 49, 1;

    for which also: fato,

    Ov. M. 11, 559; Quint. 3, 7, 10; Suet. Calig. 6; Val. Max. 1, 8, 5 ext.:

    vitā,

    Gell. 20, 2, 3; Lact. 2, 1, 1; Dig. 48, 5, 11 fin.; 49, 17, 14:

    voto,

    to pay a vow, Just. 9, 2:

    fungar vice cotis,

    to serve instead of, Hor. A. P. 304:

    indicis partibus,

    Plin. Ep. 3, 5, 2:

    ter aevo functus senex (Nestor),

    who had lived through, enjoyed, Hor. C. 2, 9, 13; cf.:

    functo longissima statione mortali,

    Vell. 2, 131, 2:

    virtute functi duces,

    who have shown, exhibited, Hor. C. 4, 15, 29; cf.:

    omni virtute functa (femina),

    Quint. 6 praef. §

    5.—Of things: possunt aliquando oculi non fungi suo munere,

    Cic. Div. 1, 32, 71:

    aliquae (vocales) officio consonantium fungantur,

    Quint. 1, 4, 10:

    levissima quaeque (quaestio) primo loco fungitur,

    id. 3, 6, 8 Spald. N. cr.:

    res eadem perorationis vice fungitur,

    id. 4, 3, 11; cf. id. 4, 1, 75.—
    (β).
    With acc. (so always in Plaut. and Ter. except officiis, Ter. Ad. 4, 3, 12; but in class. prose only once in Nep.; v. infra): ingentia munera fungi, Lucil. ap. Non. 497, 12:

    munus,

    id. ib. 10; Plaut. Men. 1, 4, 5; id. Trin. prol. 1; 2, 2, 73:

    militare munus fungens,

    Nep. Dat. 1, 2 al.: officium, Pac. ap. Non. 497, 16 (Trag. Rel. v. 129 Rib.); Titin. ib. 6 (Com. Rel. v 48 ib.); Turp. ib. 13; Ter. Heaut. 1, 1, 14; 3, 3, 19; id. Ad. 3, 4, 18; id. Phorm. 2, 1, 51:

    sine me alliatum fungi fortunas meas,

    Plaut. Most. 1, 1, 45:

    Mago diem fungitur relictis duobus filiis,

    i. e. dies, Just. 19, 1, 1:

    mala multa animus contagibu' fungitur ejus,

    i. e. suffers, Lucr. 3, 734.—
    (γ).
    In gerundive, as v.a.:

    muneris fungendi gratia,

    Cic. Rep. 1, 17; cf. Hirt. B. G. 8, 12, 3; Cic. Att. 1, 1, 2:

    ad suum munus fungendum,

    id. Tusc. 3, 7, 15:

    per speciem alienae fungendae vicis,

    Liv. 1, 41, 6:

    spes facta militiae fungendae potioribus ducibus,

    id. 24, 21, 3.—
    (δ).
    Absol. (very rare):

    at facere et fungi sine corpore nulla potest res,

    i. e. to suffer, Lucr. 1, 443 sq.;

    so 3, 168: pro fultura et substructione fungentur fundamenta,

    will serve, Col. 1, 5, 9: nec livida tabes Invidiae functis quamquam et jam lumine cassis Defuit, i. e. to the dead, =defunctis, Stat. Th. 2, 15; cf.:

    omnia functa Aut moritura vides,

    id. S. 2, 1, 209; id. Th. 4, 483; 511; Albin. 1,393; Aus. Ep.33.
    II.
    In partic., to perform, discharge, contribute, pay any thing due from one:

    hoc vobis est statuendum, quid aratorem ipsum arationis nomine muneris in re publica fungi ac sustinere velitis,

    Cic. Verr. 2, 3, 86, § 199:

    per omnes annos atque omnia bella duplici numero se militum equitumque fungi,

    Vell. 2, 15, 3:

    cum eo sumptu res publica fungatur,

    Tac. A. 14, 21:

    qui fenus exercent, omnibus patrimonii intributionibus fungi debent, etsi possessionem non habeant,

    Dig. 50, 1, 22 fin.
    In pass.
    signif. (post-class. and very rare):

    pretia rerum non ex affectione, nec utilitate singulorum, sed communiter fungi,

    are not taken, Dig. 9, 2, 33:

    dos, quae semel functa est, amplius fungi non potest,

    Ulp. Fragm. 6, 11.

    Lewis & Short latin dictionary > fungor

  • 12 vacō

        vacō āvī, ātus, āre,    to be empty, be void, be vacant, be without, not to contain: villa ita completa militibus est, ut vix triclinium... vacaret: maximam putant esse laudem, quam latissime vacare agros, to be uninhabited, Cs.: ostia septem Pulverulenta vacant, septem sine flumine valles, O.: Ora vacent epulis, i. e. abstain from, O.: haec a custodiis classium loca maxime vacabant, Cs.— To be unoccupied, be vacant, be ownerless: cum agri Ligustini... aliquantum vacaret, L.: Piso si adesset, nullius philosophiae vacaret locus, i. e. no system would be without a representative.—Fig., to be vacant, be free, be without, be unoccupied: nulla vitae pars vacare officio potest: amplitudo animi pulchrior, si vacet populo, remains aloof from: res p. et milite illic et pecuniā vacet, be relieved from furnishing, L.: nullum tempus illi umquam vacabat a scribendo: a publico officio et munere: ab opere (milites), Cs.—To be free from labor, be idle, be at leisure, have leisure, have time: quamvis occupatus sis... aut, si ne tu quidem vacas, etc.: Dum perago tecum pauca vaca, i. e. attend, O.: philosophiae, Quinte, semper vaco, have time for: In grande opus, O.: teneri properentur amores, Dum vacat, i. e. in idle hours, O.: si vacat, Iu.: si vacet annalīs nostrorum audire laborum, if there is time, V.: Hactenus indulsisse vacat, i. e. it is permitted, V.: Non vacat exiguis rebus adesse Iovi, Jupiter has no leisure for trifles, O.
    * * *
    vacare, vacavi, vacatus V
    be empty; be vacant; be idle; be free from, be unoccupied

    Latin-English dictionary > vacō

  • 13 absum

    ab-sum, āfui (better than abfui), āfŭtārus (aforem, afore), v. n., in its most general signif., to be away from, be absent.
    I.
    In gen.
    A.
    Absol. without designating the distance (opp. adsum):

    num ab domo absum?

    Plaut. Ep. 5, 2, 16:

    me absente atque insciente,

    id. Trin. 1, 2, 130:

    domini ubi absunt,

    are not at home, not present, Ter. Eun. 3, 5, 53: facile aerumnam ferre possum, si inde abest injuria, Caecil. ap. Non. 430, 18.—
    B.
    With reference to the distance in space or time; which is expressed either by a definite number, or, in gen., by the advs. multum, paulum (not parum, v. below) longe, etc.:

    edixit, ut ab urbe abesset milia pass. ducenta,

    Cic. Sest. 12, 29:

    castra, quae aberant bidui,

    id. Att. 5, 16:

    hic locus aequo fere spatio ab castris Ariovisti et Caesaris aberat,

    Caes. B. G. 1, 43:

    haud longe abesse oportet,

    he ought not to be far hence, Plaut. Am. 1, 1, 166:

    legiones magnum spatium aberant,

    Caes. B. G. 2, 17:

    menses tres abest,

    Ter. Heaut. 1, 1, 66:

    haud permultum a me aberit infortunium,

    Ter. Heaut. 4, 2, 1; Cic. Fam. 2, 7.—With the simple abl. for ab:

    paulumque cum ejus villa abessemus,

    Cic. Ac. 1, 1 Görenz; but, ab ejus villa, B. and K.; cf.:

    nuptā abesse tuā,

    Ov. R. Am. 774.— With inter:

    nec longis inter se passibus absunt,

    Verg. A. 11, 907.—With prope, propius, proxime, to denote a short distance:

    nunc nobis prope abest exitium,

    is not far from, Plaut. Aul. 2, 3, 8;

    so with est: prope est a te Deus, tecum est,

    Sen. Ep. 41:

    loca, quae a Brundisio propius absunt, quam tu, biduum,

    Cic. Att. 8, 14:

    quoniam abes propius,

    since you are nearer, id. ib. 1, 1:

    existat aliquid, quod... absit longissime a vero,

    id. Ac. 2, 11, 36; so id. Deiot. 13; Caes. ap. Cic. Att. 9, 16 al.—Hence the phrase: tantum abest, ut—ut, so far from that, etc. (Zumpt, §

    779), the origin of which is evident from the following examples from Cic. (the first two of which have been unjustly assailed): id tantum abest ab officio, ut nihil magis officio possit esse contrarium, Off. 1, 14 (with which comp. the person. expression: equidem tantum absum ab ista sententia, ut non modo non arbitrer... sed, etc.,

    id. de Or. 1, 60, 255):

    tantum abest ab eo, ut malum mors sit, ut verear, ne, etc.,

    id. Tusc. 1, 31, 76: ego vero istos tantum abest ut ornem, ut effici non possit, quin eos oderim, so far am I from that, id. Phil. 11, 14; sometimes etiam or quoque is added to the second clause, Lentul. ap. Cic. Fam. 12, 15, 2; Suet. Tib. 50; more rarely contra, Liv. 6, 31, 4. Sometimes the second ut is left out:

    tantum afuit, ut inflammares nostros animos: somnum isto loco vix tenebamus,

    Cic. Brut. 80, 278; on the contrary, once in Cic. with a third ut: tantum abest ut nostra miremur, ut usque eo difficiles ac morosi simus, ut nobis non satisfaciat ipse Demosthenes, Or. 29, 104.
    II.
    Hence,
    A.
    To be away from any thing unpleasant, to be freed or free from:

    a multis et magnis molestiis abes,

    Cic. Fam. 4, 3:

    a culpa,

    id. Rosc. Am. 20: a reprehensione temeritatis, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 23.
    B.
    To be removed from a thing by will, inclination, etc.; to be disinclined to (syn. abhorreo)' a consilio fugiendi, Cic. Att. 7, 24:

    ab istis studiis,

    id. Planc. 25:

    ceteri a periculis aberant,

    kept aloof from, avoided, Sall. C. 6, 3. toto aberant bello, Caes. B. G. 7, 63.
    C.
    To be removed from a thing in regard to condition or quality, i. e. to be different from, to differ = abhorrere abest a tua virtute et fide, Brut. et Cass. ap. Cic. Fam. 11, 2: istae kolakeiai non longe absunt a scelere, id. Att. 13, 30:

    haec non absunt a consuetudine somniorum,

    id. Divin. 1, 21, [p. 13] 42.—Since improvement, as well as deterioration, may constitute the ground of difference, so absum may, according to its connection, designate the one or the other:

    nullā re longius absumus a naturā ferarum,

    in nothing are we more elevated above the nature of the brute, Cic. Off. 1, 16, 50;

    so also the much-contested passage,

    Cic. Planc. 7, 17: longissime Plancius a te afuit, i. e. valde, plurimis suffragiis, te vicit, was far from you in the number of votes, i. e. had the majority; v. Wunder ad Planc. proleg. p. 83 sq.; on the other hand, to be less, inferior: longe te a pulchris abesse sensisti, Cic. Fragm. ap. Non. 339, 23:

    multum ab eis aberat L. Fufius,

    id. Brut. 62, 222; so Hor. A. P. 370.
    D.
    Not to be suitable, proper, or fit for a thing:

    quae absunt ab forensi contentione,

    Cic. Or. 11, 37:

    ab principis personā,

    Nep. Ep. 1, 2.
    E.
    To be wanting, = desum, Pac. ap. Cic. Fin. 5, 11, 31 (Trag. Rel. p. 122 Rib.):

    unum a praeturā tuā abest,

    one thing is wanting to your praetorship, Plaut. Ep. 1, 1, 25: quaeris id quod habes;

    quod abest non quaeris,

    Ter. Heaut. 5, 4, 16; cf. Lucr. 3, 970 and 1095.—After Cicero, constr. in this signif. with dat.:

    quid huic abesse poterit de maximarum rerum scientiā?

    Cic. de Or. 1, 11, 48:

    abest enim historia litteris nostris,

    history is yet wanting to our literature, id. Leg. 2, 5.—So esp. in the poets:

    donec virenti canities abest morosa,

    Hor. C. 1, 9, 17; 3, 24, 64; Ov. M. 14, 371.—Hence the phrase non multum (neque multum), paulum, non (haud) procul, minimum, nihil abest, quin. not much, little, nothing is wanting that (Zumpt, Gr. § 540); but not parum, since parum in good classical authors does not correspond in meaning with non multum, but with non satis (v. parum):

    neque multum abesse ab eo, quin, etc.,

    Caes. B. G. 5, 2, 2; and absol.:

    neque multum afuit quin,

    id. B. C. 2, 35, 4:

    paulumque afuit quin, ib. § 2: legatos nostros haud procul afuit quin violarent,

    Liv. 5, 4 fin.:

    minimum afuit quin periret,

    was within a little of, Suet. Aug. 14:

    nihil afore credunt quin,

    Verg. A. 8, 147 al.
    F.
    Abesse alicui or ab aliquo, to be wanting to any one, to be of no assistance or service to (opp. adsum):

    ut mirari Torquatus desinat, me, qui Antonio afuerim, Sullam defendere,

    Cic. Sull. 5: facile etiam absentibus nobis ( without our aid) veritas se ipsa defendet, id. Ac. 2, 11, 36:

    longe iis fraternum nomen populi Romani afuturum,

    Caes. B. G. 1, 36. So also Cic. Planc. 5, 13: et quo plus intererat, eo plus aberas a me, the more I needed your assistance, the more you neglected me, v. Wunder ad h. l.; cf. also Sall. C. 20 fin.
    G.
    Cicero uses abesse to designate his banishment from Rome (which he would never acknowledge as such):

    qui nullā lege abessem,

    Cic. Sest. 34, 37; cf.: discessus. —Hence, absens, entis ( gen. plur. regul. absentium;

    absentum,

    Plaut. Stich. 1, 1, 5), P. a., absent (opp. praesens).
    A.
    In gen.:

    vos et praesentem me curā levatis et absenti magna solatia dedistis,

    Cic. Brut. 3, 11; so id. Off. 3, 33, 121; id. Verr. 2, 2, 17:

    quocirca (amici) et absentes adsunt et egentes abundant,

    id. Lael. 7, 23:

    ut loquerer tecum absens, cum coram id non licet,

    id. Att. 7, 15:

    me absente,

    id. Dom. 3; id. Cael. 50:

    illo absente,

    id. Tull. 17; id. Verr. 2, 60:

    absente accusatore,

    id. ib. 2, 99 al.— Sup.:

    mente absentissimus,

    Aug. Conf. 4, 4.—Of things (not thus in Cic.):

    Romae rus optas, absentem rusticus urbem tollis ad astra,

    Hor. S. 2, 7, 28; so,

    Rhodus,

    id. Ep. 1, 11, 21:

    rogus,

    Mart. 9, 77, 8:

    venti,

    Stat. Th. 5, 87:

    imagines rerum absentium,

    Quint. 6, 2, 29:

    versus,

    Gell. 20, 10.—
    B.
    In partic.
    1.
    In conversat. lang.
    (α).
    Praesens absens, in one's presence or absence:

    postulo ut mihi tua domus te praesente absente pateat,

    Ter. Eun. 5, 8, 29.—
    (β).
    Absente nobis turbatumst, in our absence (so also:

    praesente nobis, v. praesens),

    Ter. Eun. 4, 3, 7; Afran. ap. Non. 76, 19 (Com. Rel. p. 165 Rib.).—
    2.
    In polit. lang., not appearing in public canvassings as a competitor:

    deligere (Scipio) iterum consul absens,

    Cic. Rep. 6, 11; so Liv. 4, 42, 1; 10, 22, 9.—
    3.
    = mortuus, deceased, Plaut. Cas. prol. 20; Vitr. 7, praef. § 8.—
    4.
    Ellipt.: absens in Lucanis, absent in Lucania, i. e. absent and in Lucania, Nep. Hann. 5, 3; so id. Att. 8, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > absum

  • 14 contineo

    con-tĭnĕo, tĭnŭi, tentum, 2, v. a. and n. [teneo].
    I.
    Act., to hold or keep together.
    A.
    In gen. (rare).
    1.
    Lit. (syn.:

    coërceo, conjungo): contine quaeso caput,

    Plaut. Rud. 2, 6, 26:

    quod omnem continet amplexu terram,

    Lucr. 5, 319; cf.:

    mundus omnia conplexu suo coërcet et continet,

    Cic. N. D. 2, 22, 58:

    vitem levi nodo,

    Plin. 17, 22, 35, § 187:

    magni refert primordia saepe cum quibus... contineantur,

    Lucr. 1, 818; 1, 908; 2, 761;

    2, 1008: pars oppidi, mari dijuncta angusto, ponte adjungitur et continetur,

    Cic. Verr. 2, 4, 52, § 117.—
    b.
    Of places, to bound, limit, enclose (very rare in act.):

    reliquum spatium mons continet,

    Caes. B. G. 1, 38:

    Oceanus ponto qua continet orbem,

    Tib. 4, 1, 147; but more freq. in pass., to be comprised, enclosed, surrounded, encompassed, environed by:

    qui vicus altissimis montibus undique continetur,

    Caes. B. G. 3, 1; so,

    undique loci naturā Helvetii,

    id. ib. 1, 2:

    mare montibus angustis,

    id. ib. 4, 23:

    una pars Galliae Garumnā flumine, Oceano, finibus Belgarum,

    id. ib. 1, 1.—
    2.
    Trop.:

    omnes artes quasi cognatione quādam inter se continentur,

    hang together, Cic. Arch. 1, 2.—Far more freq. in all periods and species of composition.,
    B.
    With partic. access. ideas.
    1.
    With the access. idea of firmness, quiet, permanence, etc., to hold or keep together, to keep, hold fast, preserve, retain (syn. servo).
    a.
    Lit.:

    (alvus) arcet et continet... quod recepit,

    Cic. N. D. 2, 54, 136:

    merces (opp. partiri),

    id. Vatin. 5, 12; cf.

    exercitum (opp. dividere),

    Liv. 28, 2, 16:

    arida continent odorem diutius,

    Plin. 21, 7, 18, § 39.—
    b.
    Trop.:

    nec ulla res vehementius rem publicam continet quam fides,

    Cic. Off. 2, 24, 84:

    Remos reliquosque Belgas in officio,

    Caes. B. G. 3, 11:

    in officio Dumnorigem,

    id. ib. 5, 7:

    te in exercitatione,

    Cic. Fam. 7, 19 fin.:

    te in tuis perenuibus studiis,

    id. Brut. 97, 332:

    ceteros in armis (plaga),

    Liv. 9, 41, 15:

    alicujus hospitio,

    Nep. Lys. 1, 5.—
    2.
    With the access. idea of hindering, preventing motion, to keep, keep still, detain, restrain, repress, enclose.
    a.
    Lit.: milites [p. 449] sub pellibus, Caes. B. G. 3, 29; cf.:

    pecudem sub tecto,

    Col. 7, 10, 3:

    exercitum castris,

    Caes. B. G. 1, 48; 2, 11; Liv. 31, 26, 6; 28, 9, 14 al.; cf.:

    nostros in castris (tempestates),

    Caes. B. G. 4, 34; 6, 36; and:

    copias in castris,

    id. B. C. 1, 66; 3, 30; Auct. B. Afr. 1; 7; Liv. 36, 17, 9:

    Pompeium quam angustissime,

    Caes. B. C. 3, 45:

    aliquem limine,

    Liv. 34, 1, 5:

    ora frenis,

    Phaedr. 3, 6, 7:

    ventos carcere,

    Ov. M. 11, 432:

    animam in dicendo,

    Cic. de Or. 1, 61, 261 et saep.:

    se ruri,

    to stay, remain, Ter. Phorm. 2, 3, 17; cf.:

    se domi,

    Suet. Caes. 81:

    suo se loco,

    Caes. B. G. 4, 34:

    oppido sese,

    id. ib. 2, 30:

    castris se continere,

    id. B. C. 3, 37:

    se vallo,

    id. B. G. 5, 44:

    se finibus Romanis,

    Liv. 39, 17, 4; 34, 58, 3:

    moenibus sese,

    id. 42, 7, 4:

    agrorum suorum terminis se,

    id. 38, 40, 2:

    se moenibus,

    Ov. M. 13, 208:

    sese intra silvas,

    Caes. B. G. 2, 18:

    suos intra munitionem,

    id. ib. 5, 57;

    5, 58: milites intra castrorum vallum,

    id. B. C. 3, 76; Liv. 31, 34, 9;

    Auct. B. Afr. 24: intra castra militem,

    Tac. H. 4, 19:

    praesidibus provinciarum propagavit imperium, ut a peritis et assuetis socii continerentur,

    Suet. Aug. 23 et saep.:

    an te auspicium commoratum est? an tempestas continet?

    Plaut. Am. 2, 2, 67.—
    b.
    Trop., to hold back, detain, repress, hold in check, curb, check, stay, stop, tame, subdue, etc. (syn. cohibeo):

    adpetitiones animi,

    Cic. Tusc. 4, 9, 22:

    omnis cupiditates,

    id. Q. Fr. 1, 1, 11, § 32:

    modeste insolentiam suam,

    id. Agr. 1, 6, 18:

    risum,

    id. Fin. 4, 25, 71 et saep.:

    formido mortales omnes,

    Lucr. 1, 151:

    Etruriam non tam armis quam judiciorum terrore,

    Liv. 29, 36, 10:

    oppida magis metu quam fide,

    id. 30, 20, 5; cf.:

    quosdam continet metus,

    Quint. 1, 3, 6:

    solo metu,

    id. 12, 7, 2 et saep.:

    animum a consuetā libidine,

    Sall. J. 15, 3:

    temeritatem ab omni lapsu (with cohibere),

    Cic. Ac. 1, 12, 45:

    suos a proelio,

    Caes. B. G. 1, 15:

    manum juventus Metu deorum,

    Hor. C. 1, 35, 37 al.:

    se ab adsentiendo,

    Cic. Ac. 2, 32, 104; so,

    se ab exemplis,

    id. Fin. 2, 19, 62:

    temperans, qui se in aliquā libidine continuerit,

    id. Par. 3, 1, 21:

    se male continet amens,

    Ov. M. 4, 351:

    male me, quin vera faterer, Continui,

    id. ib. 7, 729:

    nequeo continere quin loquar,

    Plaut. Men. 2, 1, 28.—

    Mid.: contineri, quin complectar, non queo,

    restrain myself, refrain, Plaut. Rud. 4, 4, 128; cf.:

    vix me contineo, quin, etc.,

    Ter. Eun. 5, 2, 20:

    jam nequeo contineri,

    Plaut. Capt. 3, 4, 60; cf.:

    vix contineor,

    Ter. Hec. 4, 3, 9:

    quae vera audivi, taceo et contineo optime,

    keep it to myself, conceal it, id. Eun. 1, 2, 23:

    ea quae continet, neque adhuc protulit, explicet nobis,

    Cic. de Or. 1, 47, 206:

    dicta,

    id. ib. 2, 55, 222.—
    3.
    With the access. idea of containing, to comprise, contain, involve, comprehend something in itself (syn. complector):

    (aqua gelum) quod continet in se, mittit,

    Lucr. 6, 877; cf.:

    ut omnia, quae aluntur et crescunt, contineant in se vim caloris,

    Cic. N. D. 2, 9, 23; so,

    in se,

    Quint. 1, 6, 31; 2, 10, 2:

    Quattuor aeternus genitalia corpora mundus Continet,

    Ov. M. 15, 240:

    rem militarem,

    Liv. 5, 52, 16:

    panis innumeras paene continet medicinas,

    Plin. 22, 25, 68, § 138:

    (linea) centum continet (pedes),

    Quint. 1, 10, 44:

    Idus Martiae magnum mendum continent,

    Cic. Att. 14, 22, 2:

    paucas species (vox),

    Quint. 11, 3, 18:

    tales res, quales hic liber continet,

    Cic. Or. 43, 148; Plin. Ep. 5, 9, 1:

    narrationes, quae summam criminis contineant,

    Quint. 4, 2, 10:

    fabula stultorum regum et populorum continet aestus,

    Hor. Ep. 1, 2, 8; cf.:

    liber primus ea continebit, quae, etc., Quint. prooem. § 21: tertia epistula continebat, etc.,

    Plin. Ep. 9, 28, 5.—With subj.-clause:

    quando ipsos loqui deceat, quartus liber continet,

    Quint. 11, 1, 59.—Esp. freq.,
    b.
    In pass.: contineri aliquā re, to be contained in something, be composed of, consist of or in, to rest upon, to be supported by, etc.:

    terreno corpore,

    Lucr. 1, 1085:

    non venis et nervis et ossibus continentur (dii),

    Cic. N. D. 2, 23, 59:

    artem negabat esse ullam, nisi quae cognitis penitusque perspectis... rebus contineretur,

    id. de Or. 1, 20, 92:

    forma honestatis, quae tota quattuor his virtutibus... continetur,

    id. Fin. 2, 15, 48:

    versus paucis (pedibus) continetur,

    Quint. 9, 4, 60: quae philosophorum libris continentur, id. prooem. § 11; cf. id. 5, 10, 111 et saep.: artes, quae conjecturā continentur et sunt opinabiles, Cic. Div. 1, 14, 24:

    foedere,

    Liv. 41, 23, 9:

    actu,

    Quint. 2, 18, 5; 12, 9, 1; 3, 7, 28.—Rarely with in and abl.:

    forum, in quo omnis aequitas continetur,

    Cic. Cat. 4, 1, 2; cf.:

    quibus (legibus) in singulis civitatibus res publica continetur,

    id. Off. 3, 5, 23.—
    II.
    Neutr., to hold together in itself, to hang together (in the verb. finit. very rare; but freq. as P. a.; cf. also the deriv. continuus):

    per hortum utroque commeatus continet,

    Plaut. Stich. 3, 1, 43.—Hence,
    1.
    contĭnens, entis, P. a.
    A.
    (Acc. to II.) Holding or hanging together (freq. and class.).
    1.
    Bordering upon, neighboring, contiguous, lying near, adjacent (syn.: junctus, adjunctus, contiguus); constr. with dat., cum, or absol.
    a.
    Prop.:

    aër mari,

    Cic. N. D. 2, 45, 117:

    continentia atque adjuncta praedia huic fundo,

    id. Caecin. 4, 11:

    (mare) dissimile est proximo ei continenti,

    id. Ac. 2, 33, 105 al.:

    Cappadociae pars ea, quae cum Cilicià continens est,

    id. Fam. 15, 2, 2:

    (Morini) continentes silvas ac paludes habebant,

    Caes. B. G. 3, 28; cf. so absol.:

    parum locuples continente ripā,

    Hor. C. 2, 18, 22; cf.:

    pars eorum, qui propiores erant continenti litori,

    Liv. 44, 28, 12.— Subst.: contĭnentĭa, ĭum, n. (sc. loca), adjoining places, the neighborhood:

    Cherronesum et continentia usque Atho montem,

    Plin. 18, 25, 57, § 215 al.:

    urbis,

    the suburbs, Dig. 50, 16, 147.—
    b.
    Trop., in time, following, next:

    continentibus diebus,

    Caes. B. C. 3, 84;

    and of other abstract things: motus sensui junctus et continens,

    Cic. N. D. 1, 11, 26:

    timori perpetuo ipsum malum continens fuit,

    followed at its heels, Liv. 5, 39, 8.—
    2.
    Holding together, cohering in itself, connected, continuous, uninterrupted.
    a.
    Prop.:

    continens agmen migrantium,

    Liv. 1, 29, 4:

    agmen,

    id. 2, 50, 7; 8, 8, 13 al.:

    ruinae,

    id. 21, 8, 5; terra, the mainland, continent, Varr. ap. Charis. p. 100 P.; Cic. Fragm. ap. Non. p. 274, 6; Nep. Them. 3, 2; and in the same sense far more freq. subst.: contĭnens, entis, f. (rarely masc., Curt. 4, 2, 1 Zumpt, dub.; abl. in e and i equally used;

    v. the 4th and 5th books of Caes. B. G.),

    Caes. B. G. 4, 27; 4, 28; 4, 31; 4, 36 bis et saep.; Nep. Milt. 7, 3; Liv. 35, 43, 4; Plin. 5, 31, 34, § 128; Suet Aug. 65; id. Tib. 40 et saep.—
    b.
    Trop., in time, continual, consecutive, uninterrupted:

    labor omnium dierum,

    Caes. B. C. 3, 63; Liv. 42, 54, 3:

    bella,

    Caes. B. G. 5, 11 fin.:

    imperium usque ad nos,

    Liv. 7, 30, 8:

    imber per noctem totam,

    id. 23, 44, 6:

    biduo,

    Suet. Calig. 19:

    febres sine intermissione,

    Cels. 3, 5 fin.:

    e continenti genere,

    in continuous descent, Cic. Fin. 2, 19, 61:

    spiritus,

    id. de Or. 3, 57, 216 et saep.: ex continenti (sc. tempore), instantly, immediately, = continuo, statim, Just. 1, 9; so,

    in continenti,

    Dig. 44, 5, 1.—
    B.
    (Acc. to I. B. 2. b.) That restrains his passions, continent, moderate, temperate, enkratês (rare, but in good prose):

    continentior in vitā hominum quam in pecuniā,

    Caes. B. C. 1, 23:

    cum reges tam sint continentes, multo magis consularis esse oportere,

    Cic. Fam. 9, 19, 1:

    puer,

    id. Att. 6, 6, 3:

    Epaminondas,

    Nep. Epam. 3, 2 al. — Sup., Cic. Par. 1, 1, 7; Suet. Aug. 71.—
    C.
    (Acc. to I. B. 3.) In rhet., subst.: contĭnens, entis, n., that on which something rests or depends, the chief point, hinge:

    causae,

    Cic. Part. Or. 29, 103; id. Top. 25, 95:

    intuendum videtur, quid sit quaestio, ratio, judicatio, continens, vel ut alii vocant, firmamentum,

    Quint. 3, 11, 1; cf. id. ib. § 18 sqq.— Adv.: contĭnen-ter.
    1.
    (Acc. to A. 2.)
    a.
    In space, in unbroken succession, in a row. continenter sedetis, Cat. 37, 6.—More freq. and class.,
    b.
    In time, continuously, without interruption:

    totā nocte ierunt,

    Caes. B. G. 1, 26:

    jam amplius horis sex pugnaretur,

    id. ib. 3, 5:

    biduum lapidibus pluit,

    Liv. 25, 7, 7:

    usque ad ipsum negotium,

    Cic. Inv. 1, 26, 37:

    ferri imagines,

    id. N. D. 1, 39, 109.—
    2.
    (Acc. to B.) Temperately, moderately (rare):

    vivere,

    Cic. Off. 1, 30, 106; in sup.:

    vivere,

    Aug. Ep. 199; id. Conf. 6, 12.—Hence also,
    2.
    contentus, a, um, P. a. (acc. to I. B. 2. b.); medial., satisfying one's self with, contented, satisfied, content (freq. in all periods and species of composition); constr. in gen. with the abl.; more rarely absol.; after the Aug. per. very freq. with the inf.
    (α).
    With abl.: his versibus, Lucil. ap. Non. p. 264, 3:

    suis rebus,

    Cic. Par. 6, 3, 51:

    paucis,

    Hor. S. 1, 3, 16:

    illā (sorte),

    id. ib. 1, 1, 3:

    viverem uti contentus eo quod mī ipse parasset,

    id. ib. 1, 4, 108; cf. Suet. Aug. 82:

    solā Dianā,

    Verg. A. 11, 582.—
    (β).
    Absol.:

    cum ipsum audires sine comparatione, non modo contentus esses, sed melius non quaereres,

    Cic. Brut. 35, 134; so comp., Plaut. Poen. 2, 15.—
    (γ).
    With inf.:

    indagare,

    Ov. M. 1, 461:

    edidicisse,

    id. ib. 2, 638:

    retinere titulum provinciae,

    Vell. 2, 49:

    hostes sustinuisse,

    id. 2, 112:

    indicare,

    Quint. 4, 2, 128:

    ostendere,

    id. 5, 10, 31:

    id consequi, quod imiteris,

    id. 10, 2, 7 et saep.— Adv.: contentē (ante-and post-class., and rare), in a restrained manner, closely:

    arte contenteque habere aliquem,

    Plaut. As. 1, 1, 63:

    parce contenteque vivere,

    Pacat. Pan. Theod. 13.

    Lewis & Short latin dictionary > contineo

  • 15 cur

    cūr (old orthog. quor; cf. Vel. Long. p. 2236 P.; and in MSS. sometimes cor, v. Lachm. ad Lucr. II. p. 171 sq.), adv. [contr. from quare; cf. Vel. Long. p. 2231 P. and the letter C; acc. to Voss, Etym. s. h. v.; Analog. 4, 21, and Hand, Turs. II. p. 175, from cui rei; cf.:

    quoi rei,

    Plaut. Poen. 2, 33 ], = quam ob rem, for what reason, wherefore, why, to what purpose, from what motive.
    I.
    Rel.:

    duae causae sunt, cur tu frequentior in isto officio esse debeas quam nos,

    Cic. Fam. 15, 20, 2; so,

    causae, cur,

    Quint. 11, 3, 16; and:

    ea causa, cur,

    id. 2, 3, 11:

    non fuit causa, cur,

    Cic. Rosc. Com. 16, 49; cf. id. Clu. 61, 169; so,

    causa non esset, cur,

    id. N. D. 3, 4, 9:

    causa nulla est, cur,

    id. Rosc. Am. 50, 146; id. de Or. 2, 45, 189:

    nihil est causae, cur,

    Quint. 11, 3, 59:

    quae causa est, cur? etc.,

    Cic. Lael. 13, 48:

    quid est causae, cur, etc.,

    id. Fl. 2, 5; id. de Or. 3, 48, 185; id. Fam. 2, 13, 2:

    negare et adferre rationem cur negarent,

    id. ib. 6, 8, 1:

    id satis magnum esse argumentum dixisti, cur esse deos confiteremur,

    id. N. D. 1, 23, 62;

    so after argumenta,

    id. ib. 3, 4, 10; id. Div. 1, 3, 5:

    est vero cur quis Junonem laedere nolit,

    Ov. M. 2, 518;

    and with a negative: neque est, cur, etc.,

    Plaut. Stich. 1, 1, 51:

    non tamen est, cur,

    Ov. H. 10, 144.- -And in dependent questions:

    quid est, cur tu in isto loco sedeas?

    Cic. Clu. 53, 147; id. Fin. 1, 10, 34; Liv. 21, 43, 12 et saep.:

    ne cui sit vestrum mirum, cur, etc.,

    Ter. Heaut. prol. 1 al.:

    miror, cur me accusas,

    Cic. Fam. 7, 27, 1; 5, 12, 30; id. Phil. 2, 20, 49 (v. miror, admiror, etc.):

    quā in re primum illud reprehendo et accuso, cur, etc.,

    Cic. Verr. 2, 3, 7, § 16:

    quod me saepe accusas, cur hunc meum casum tam graviter feram,

    id. Att. 3, 13, 2; 3, 12, 1; id. Sest. 37, 80; Hor. C. 1, 33, 3:

    consules invasit, cur silerent,

    Tac. A. 6, 4.—
    B.
    Pregn., = cujus causā, propter quod, on account of which, by reason of which:

    quid ergo accidit, cur consilium mutarem?

    Cic. Fam. 2, 16, 10:

    quid obstat, cur non verae fiant,

    Ter. And. 1, 1, 76:

    fecerit aliquid Philippus, cur adversus eum... hoc decerneremus: quid Perseus meruit... cur soli omnium hostes ei simus?

    Liv. 41, 24, 11 Weissenb. ad loc.:

    Caedicius negare, se commissurum, cur sibi... quisquam imperium finiret,

    id. 5, 46, 6; 10, 18, 14; Suet. Calig. 15; Ov. Am. 1, 3, 2:

    quid Aristides commisisset, cur tantā poenā dignus duceretur,

    Nep. Arist. 1, 3:

    multa quidem dixi, cur excusatus abirem,

    Hor. Ep. 1, 9, 7.—
    II.
    Interrog.: Ag. Quor mi haec irata est? Mi. Quor haec irata est tibi? Quor ego id curem? Plaut. Poen. 1, 2, 143 sq.:

    quor perdis adulescentem nobis? quor amat? Quor potat?

    Ter. Ad. 1, 1, 36 sq.; cf.:

    quid agis? quor te is perditum?

    id. And. 1, 1, 107:

    quor non introëo in nostram domum?

    Plaut. Am. 1, 1, 253; Cic. Fam. 2, 18, 3:

    quorsum tan dem, aut cur ista quaeris?

    id. Leg. 1, 1, 4: Er. Jube tibi agnum huc adferri propere pinguem. He. Quor? Er. Ut sacrufices, Plaut. Capt. 4, 2, 82: Me. Non possum. Ch. Quor non? Ter. Heaut. 1, 1, 111:

    cur ego plebeios magistratus... video, etc.,

    Liv. 2, 34, 9; 6, 15, 12.—In the poets sometimes placed after one or more words of a clause:

    stratege noster, quor hic cessat cantharus?

    Plaut. Stich. 5, 4, 28:

    obsequium ventris mihi perniciosius est cur?

    Hor. S. 2, 7, 104; 2, 3, 187.—
    B.
    Esp.
    1.
    Pregn.
    a.
    Implying censure, indignation, remonstrance, etc.:

    quor id aussu's facere?

    Plaut. Ps. 1, 3, 114:

    cur es ausus subigitare, etc.,

    id. Mil. 5, 9; id. Men. 3, 2, 28:

    sed quid ego? quor me excrucio? quor me macero?

    Ter. And. 5, 3, 15:

    cur imperium illi, aut cur illo modo prorogatum est,

    Cic. Att. 7, 3, 4; id. Div. 2, 30, 65:

    cur me querelis exanimas tuis?

    Hor. C. 2, 17, 1.—
    b.
    Implying grief, sorrow, and, with negatives, desire, etc.: eheu me miserum, quor non aut istaec mihi Aetas et formast, etc., Ter. Hec. 1, 1, 17:

    heu me miserum, cur senatum cogor reprehendere?

    Cic. Phil. 7, 4, 14; id. Fam. 2, 7, 5; id. Att. 2, 19, 1:

    cur ego tecum non sum?

    id. ib. 16, 6, 2.—
    c.
    With potential subj., in excusing, deprecating censure, etc.:

    quor ego apud te mentiar?

    Plaut. Poen. 1, 1, 24; id. Most. 2, 2, 24:

    cur hunc tam temere quisquam ab officio discessurum judicaret?

    Caes. B. G. 1, 40: pro urbis salute, cur non omnibus facultatibus, quas habemus, utamur, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 23, 15; Cic. Cael. 29, 68 al.—
    2.
    Emphatic after si, cum, etc., implying a logical conclusion:

    tum id si falsum fuerat, filius quor non refellit?

    Ter. Phorm. 2, 3, 53:

    nam, si res publica defenditur, cur ea consule isto ipso defensa non est?

    Cic. Att. 7, 3, 4; cf.:

    fac esse distentam... cur tam multos deos nihil agere patitur?

    id. N. D. 3, 39, 93:

    cur autem quidquam ignoraret animus hominis, si esset deus?

    id. ib. 1, 11, 28; Nep. Eum. 11, 4; Ov. F. 1, 257.—
    3.
    Strengthened by particles of inference: nam, enim, igitur, etc.: Am. Pestis te tenet. So. Nam quor istuc Dicis? Plaut. Am. 2, 1, 31:

    nam cur me miseram verberas?

    id. Aul. 1, 1, 3:

    quor simulas igitur?

    Ter. And. 1, 1, 21:

    cur enim, inquies, etc.,

    Cic. Ac. 2, 17, 55; Suet. Calig. 34; id. Claud. 4; v. Hand, Turs. II. pp. 175- 183.

    Lewis & Short latin dictionary > cur

  • 16 labor

    1.
    lābor, lapsus ( inf. parag. labier, Hor. Ep. 2, 1, 94; part. labundus, Att. ap. Non. 504, 31; Trag. Fragm. v. 570 Rib.), 3, v. dep. n. [cf. lăbo; Sanscr. lamb- (ramb-), to glide, fall], to move gently along a smooth surface, to fall, slide; to slide, slip, or glide down, to fall down, to sink as the beginning of a fall; constr. absol., or with ad, in, inter, per, sub, super, ab, de, ex, or with abl. alone.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.
    1.
    Of living beings:

    non squamoso labuntur ventre cerastae,

    Prop. 3 (4), 22, 27:

    per sinus crebros et magna volumina labens,

    Ov. M. 15, 721:

    pigraque labatur circa donaria serpens,

    Ov. Am. 2, 13, 13:

    ille inter vestes et levia pectora lapsus volvitur,

    Verg. A. 7, 349: (angues) in diversum lapsi, Jul. Obseq. 119.—Of floating:

    ut rate felice pacata per aequora labar,

    Ov. H. 10, 65:

    dum Stygio gurgite labor,

    id. M. 5, 504:

    tua labens navita aqua,

    Prop. 2, 26 (3, 21), 8.—Of flying:

    tollunt se celeres, liquidumque per aera lapsae,

    Verg. A. 6, 202:

    vade, age, nate, voca Zephyros et labere pennis,

    id. ib. 4, 223:

    pennis lapsa per auras,

    Ov. M. 8, 51:

    labere, nympha, polo,

    Verg. A. 11, 588.—Of sinking, slipping down:

    labor, io! cara lumina conde manu,

    Ov. A. A. 7, 342:

    labitur infelix (equus),

    Verg. G. 3, 498; cf. Luc. 5, 799:

    labitur exsanguis,

    Verg. A. 11, 818; 5, 181:

    super terram,

    Ov. M. 13, 477:

    equo,

    Hor. S. 2, 1, 15:

    temone,

    Verg. A. 12, 470 [p. 1024] limite, Luc. 9, 712:

    in vulnera,

    id. 7, 604:

    in colla mariti,

    Val. Fl. 2, 425:

    alieno vulnere,

    Luc. 2, 265:

    in rivo,

    Cic. Fat. 3, 5:

    pondere lapsi pectoris arma sonant,

    Luc. 7, 572.—

    Of gliding upwards: celeri fuga sub sidera,

    Verg. A. 3, 243.—
    2.
    Of things:

    splendida signa videntur labier,

    Lucr. 4, 445; Cic. Tusc. 4, 18, 42:

    umor in genas Furtim labitur,

    Hor. C. 1, 13, 7:

    stellas Praecipites caelo labi,

    Verg. G. 1, 366:

    perque genas lacrimae labuntur,

    Ov. H. 7, 185; id. M. 2, 656:

    lapsi de fontibus amnes,

    id. ib. 13, 954; cf.:

    catenae lapsae lacertis sponte sua,

    id. ib. 3, 699:

    lapsuram domum subire,

    about to tumble down, id. Ib. 511; Luc. 1, 25; cf.

    with cado: multa in silvis Lapsa cadunt folia,

    Verg. A. 6, 310:

    ipsaque in Oceanum sidera lapsa cadunt,

    Prop. 4 (5), 4, 64:

    lapsis repente saxis,

    Tac. A. 4, 59:

    ab arbore ramus,

    Ov. M. 3, 410.—Of the eyes, to fall, close:

    labentes, oculos condere,

    Ov. Tr. 3, 3, 44:

    lumina,

    Verg. A. 11, 818; Prop. 1, 10, 7; 2, 5, 17.—
    B.
    Transf.
    1.
    To glide away, glide along, slip or haste away: labitur uncta carina: volat super impetus undas, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 379 Vahl.); so id. ap. Isid. Orig. 19, 1 (Ann. v. 476 Vahl.); cf.:

    labitur uncta vadis abies,

    Verg. A. 8, 91; Cic. Ac. 1, 8, 31:

    sidera, quae vaga et mutabili ratione labuntur,

    id. Univ. 10.—Esp., of a transition in discourse, to pass:

    a dispositione ad elocutionis praecepta labor,

    Quint. 7, 10, 17.—
    2.
    To slip away, escape:

    lapsus custodiā,

    Tac. A. 5, 10; 11, 31:

    e manibus custodientium lapsus,

    Curt. 3, 13, 3; Prop. 1, 11, 5; Amm. 26, 3, 3.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to come or go gently or insensibly, to glide, glide or pass away:

    ilico res foras labitur,

    Plaut. Trin. 2, 1, 21:

    brevitate et celeritate syllabarum labi putat verba proclivius,

    Cic. Or. 57; 56:

    sed labor longius, ad propositum revertor,

    id. Div. 2, 37, 79; id. Leg. 1, 19, 52:

    labitur occulte fallitque volubilis aetas,

    Ov. Am. 1, 8, 49:

    labi somnum sensit in artus,

    id. M. 11, 631:

    nostro illius labatur pectore vultus,

    Verg. E. 1, 64.—
    B.
    In partic.
    1.
    Of speech, to die away, be lost, not be heard (very rare):

    ne adjectae voces laberentur atque errarent,

    Cic. N. D. 2, 57, 114; cf. Sil. 7, 745.—
    2.
    Of time, to glide, pass away, elapse:

    eheu fugaces labuntur anni,

    Hor. C. 2, 14, 2:

    anni tacite labentis origo,

    Ov. F. 1, 65:

    labentia tempora,

    id. Tr. 3, 11; id. F. 6, 771; id. Tr. 4, 10, 27:

    aetas labitur,

    Tib. 1, 8, 48; cf.: labente officio, when the attendance or service is ended, Juv. 6, 203.—
    3.
    Pregn., to sink, incline, begin to fall, go to ruin, perish: quantis opibus, quibus de rebus lapsa fortuna accidat, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 19, 44 (Trag. v. 396 Vahl.); cf.:

    cetera nasci, occidere, fluere, labi,

    Cic. Or. 3, 10:

    labentem et prope cadentem rem publicam fulcire,

    id. Phil. 2, 21, 51:

    equitem Romanum labentem excepit, fulsit, sustinuit,

    id. Rab. Post. 16, 43; id. Ep. ad Brut. 1, 18, 2:

    sustinuit labentem aciem Antonius,

    Tac. H. 3, 23:

    vidi labentes acies,

    Prop. 4 (5), 2, 53:

    eo citius lapsa res est,

    Liv. 3, 33: mores lapsi sunt, id. praef.; Tac. A. 6, 50:

    fides lapsa,

    Ov. H. 2, 102:

    labentur opes,

    will be lost, Tib. 1, 6, 53:

    res,

    Lucr. 4, 1117:

    hereditas lapsa est,

    Dig. 4, 4, 11, § 5.—
    4.
    To slip or fall away from a thing, to lose it: hac spe lapsus, deceived or disappointed in this hope, Caes. B. G. 5, 55, 3:

    hoc munere,

    Sil. 7, 740:

    facultatibus,

    to lose one's property, become poor, Dig. 27, 8, 2, § 11; 26, 7, 9, § 1:

    mente,

    to lose one's senses, go mad, Cels. 5, 26, 13; Suet. Aug. 48; cf.:

    lapsae mentis error,

    Val. Max. 5, 3, 2.—Hence, lapsus, a, um, ruined, unfortunate, Prop. 1, 1, 25. —
    5.
    To fall into or upon, to come or turn to:

    labor eo, ut assentiar Epicuro,

    Cic. Ac. 2, 45, 139; id. Att. 4, 5, 2:

    ad opinionem,

    id. Ac. 2, 45, 138:

    in adulationem,

    Tac. A. 4, 6:

    in gaudia,

    Val. Fl. 6, 662:

    in vitium,

    Hor. Ep. 2, 1, 94.—
    6.
    To fall into error, to be mistaken, to err, mistake, commit a fault:

    labi, errare, nescire, decipi et malum et turpe ducimus,

    Cic. Off. 1, 6, 18:

    in aliqua re labi et cadere,

    id. Brut. 49, 185:

    in minimis tenuissimisque rebus,

    id. de Or. 1, 37, 169; id. Fam. 2, 7, 1:

    lapsus est per errorem suum,

    id. Q. Fr. 3, 9, 8:

    consilio,... casu,

    id. Agr. 2, 3, 6:

    propter inprudentiam,

    Caes. B. G. 5, 3:

    in officio,

    Cic. Tusc. 2, 4, 12:

    in verbo,

    Ov. Am. 2, 8, 7:

    ne verbo quidem labi,

    Plin. Ep. 2, 3:

    it vera ratione,

    Lucr. 2, 176.—
    7.
    Esp., to fall away from the true faith, to become apostate (eccl. Lat.):

    lapsorum fratrum petulantia,

    Cypr. Ep. 30, 1 al.
    2.
    lăbor (old form lăbos, like arbos, honos, etc., Plaut. Trin. 2, 1, 35; id. Truc. 2, 6, 40; Ter. Hec. 3, 1, 6; Varr. ap. Non. 487, 13; Cat. 55, 13; Sall. C. 7, 5; id. J. 100, 4; cf. Quint. 1, 4, 13), ōris, m. [Sanscr. root rabh, to grasp, ā-rabh, to undertake; Gr. alph- in êlphon, earned, alphêma, wages; Germ. Arbeit], labor, toil, exertion (cf.: contentio, opera).
    I.
    Lit.:

    ut ingenium est omnium Hominum a labore proclive ad libidinem,

    Ter. And. 1, 1, 51:

    haud existimans quanto labore partum,

    id. Phorm. 1, 1, 12:

    interest aliquid inter laborem et dolorem: sunt finitima omnino, sed tamen differt aliquid. Labor est functio quaedam vel animi vel corporis, gravioris operis et muneris: dolor autem motus asper in corpore alienus a sensibus,

    Cic. Tusc. 2, 15, 35:

    corporis,

    id. Cael. 17, 39:

    res est magni laboris,

    id. de Or. 1, 33, 150:

    laborem sibi sumere et alteri imponere,

    id. Mur. 18, 38:

    sumptum et laborem insumere in rem aliquam,

    id. Inv. 2, 38, 113; cf. id. Verr. 2, 3, 98, § 227:

    multum operae laborisque consumere,

    id. de Or. 1, 55, 234:

    laborem sustinere,

    id. Att. 1, 17, 6:

    exantlare,

    id. Ac. 2, 34, 108:

    suscipere,

    id. Opt. Gen. Or. 5, 13:

    subire,

    id. Att. 3, 15, 7:

    capere,

    id. Rosc. Com. 16, 49:

    labores magnos excipere,

    id. Brut. 69, 243:

    se in magnis laboribus exercere,

    id. Arch. 11, 28:

    summi laboris esse,

    capable of great exertion, Caes. B. G. 4, 2, 2:

    laborem levare alicui,

    Cic. Or. 34, 120:

    detrahere,

    id. Fam. 3, 6, 5:

    ex labore se reficere,

    Caes. B. G. 3, 5; 5, 11:

    victus suppeditabatur sine labore,

    Cic. Sest. 48, 103:

    non est quod existumes, ullam esse sine labore virtutem,

    Sen. Vit. Beat. 25, 5; Suet. Ner. 52; Quint. 2, 12, 12; cf.:

    nullo labore,

    Cic. Dom. 34, 91; id. Sest. 40, 87; id. Tusc. 2, 22, 51:

    quantum meruit labor,

    Juv. 7, 216:

    reddere sua dona labori,

    id. 16, 57:

    numerenter labores,

    be valued, id. 9, 42.—
    B.
    In partic.
    1.
    Pregn., drudgery, hardship, fatigue, distress, trouble, pain, suffering (mostly poet. and late Lat.; syn. aerumna): decet id pati animo aequo;

    si id facietis, levior labos erit,

    Plaut. Capt. 2, 1, 2:

    propter meum caput labores homini evenisse optumo,

    id. ib. 5, 1, 25:

    cum labore magno et misere vivere,

    id. Aul. prol. 14; id. Ps. 2, 4, 2:

    hoc evenit in labore atque in dolore,

    id. ib. 2, 3, 20:

    vel in labore meo vel in honore,

    Cic. Fam. 15, 18:

    Iliacos audire labores,

    Verg. A. 4, 78:

    mox et frumentis labor additus, ut mala culmos Esset rubigo,

    id. G. 1, 150:

    belli labores,

    id. A. 11, 126; cf. id. ib. 2, 619;

    12, 727: labor militiae,

    Juv. 16, 52:

    castrorum labores,

    id. 14, 198:

    Lucinae labores,

    Verg. G. 4, 340:

    cor de labore pectus tundit,

    Plaut. Cas. 2, 6, 63:

    hoc medicamentum sine magno labore cadere cogit haemorrhoidas,

    Scrib. 227:

    litterarius, = opus,

    Aug. Conf. 9, 2;

    id. cont. Jul. 6, 21: meos labores legere,

    id. de Don. Pers. 68.—Of sickness: valetudo crescit, accrescit labor. Plaut. Curc. 2, 1, 4:

    sulphurosi fontes labores nervorum reficiunt,

    Vitr. 8, 3, 4.—Of danger:

    maximus autem earum (apium) labor est initio veris,

    Col. 9, 13, 2.—Prov.:

    jucundi acti labores,

    Cic. Fin. 2, 32, 105:

    suavis laborum est praeteritorum memoria,

    id. ib. —
    2.
    Poet.
    a.
    Labores solis, eclipses of the sun, Verg. A. 1, 742 Forbig. ad loc.; so,

    defectus solis varios lunaeque labores,

    id. G. 1, 478; Sil. 14, 378. —
    b.
    Of plants:

    hunc laborem perferre,

    i. e. growth, Verg. G. 2, 343.—
    3.
    Personified: Lăbos, toil, in the lower world, Verg. A. 6, 277.—
    II.
    Meton., of the products of labor.
    a.
    Work, workmanship of an artist ( poet.):

    operum,

    Verg. A. 1, 455:

    hic labor ille domūs,

    id. ib. 6, 27:

    nec non Polycleti multus ubique labor,

    Juv. 8, 104. —
    b.
    Of cultivated plants, crops, etc.:

    ruit arduus aether et pluvia ingenti sata laeta boumque labores Diluit,

    Verg. G. 1, 325; cf.:

    haec cum sint hominumque boumque labores,

    id. ib. 1, 118: Juppiter Grandine dilapidans hominumque boumque labores, Col. poët. 10, 330; Verg. A. 2, 284; 306.—
    c.
    Labores uteri, i. e. children, Claud. Rapt. Pros. 1, 193.

    Lewis & Short latin dictionary > labor

  • 17 Labos

    1.
    lābor, lapsus ( inf. parag. labier, Hor. Ep. 2, 1, 94; part. labundus, Att. ap. Non. 504, 31; Trag. Fragm. v. 570 Rib.), 3, v. dep. n. [cf. lăbo; Sanscr. lamb- (ramb-), to glide, fall], to move gently along a smooth surface, to fall, slide; to slide, slip, or glide down, to fall down, to sink as the beginning of a fall; constr. absol., or with ad, in, inter, per, sub, super, ab, de, ex, or with abl. alone.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.
    1.
    Of living beings:

    non squamoso labuntur ventre cerastae,

    Prop. 3 (4), 22, 27:

    per sinus crebros et magna volumina labens,

    Ov. M. 15, 721:

    pigraque labatur circa donaria serpens,

    Ov. Am. 2, 13, 13:

    ille inter vestes et levia pectora lapsus volvitur,

    Verg. A. 7, 349: (angues) in diversum lapsi, Jul. Obseq. 119.—Of floating:

    ut rate felice pacata per aequora labar,

    Ov. H. 10, 65:

    dum Stygio gurgite labor,

    id. M. 5, 504:

    tua labens navita aqua,

    Prop. 2, 26 (3, 21), 8.—Of flying:

    tollunt se celeres, liquidumque per aera lapsae,

    Verg. A. 6, 202:

    vade, age, nate, voca Zephyros et labere pennis,

    id. ib. 4, 223:

    pennis lapsa per auras,

    Ov. M. 8, 51:

    labere, nympha, polo,

    Verg. A. 11, 588.—Of sinking, slipping down:

    labor, io! cara lumina conde manu,

    Ov. A. A. 7, 342:

    labitur infelix (equus),

    Verg. G. 3, 498; cf. Luc. 5, 799:

    labitur exsanguis,

    Verg. A. 11, 818; 5, 181:

    super terram,

    Ov. M. 13, 477:

    equo,

    Hor. S. 2, 1, 15:

    temone,

    Verg. A. 12, 470 [p. 1024] limite, Luc. 9, 712:

    in vulnera,

    id. 7, 604:

    in colla mariti,

    Val. Fl. 2, 425:

    alieno vulnere,

    Luc. 2, 265:

    in rivo,

    Cic. Fat. 3, 5:

    pondere lapsi pectoris arma sonant,

    Luc. 7, 572.—

    Of gliding upwards: celeri fuga sub sidera,

    Verg. A. 3, 243.—
    2.
    Of things:

    splendida signa videntur labier,

    Lucr. 4, 445; Cic. Tusc. 4, 18, 42:

    umor in genas Furtim labitur,

    Hor. C. 1, 13, 7:

    stellas Praecipites caelo labi,

    Verg. G. 1, 366:

    perque genas lacrimae labuntur,

    Ov. H. 7, 185; id. M. 2, 656:

    lapsi de fontibus amnes,

    id. ib. 13, 954; cf.:

    catenae lapsae lacertis sponte sua,

    id. ib. 3, 699:

    lapsuram domum subire,

    about to tumble down, id. Ib. 511; Luc. 1, 25; cf.

    with cado: multa in silvis Lapsa cadunt folia,

    Verg. A. 6, 310:

    ipsaque in Oceanum sidera lapsa cadunt,

    Prop. 4 (5), 4, 64:

    lapsis repente saxis,

    Tac. A. 4, 59:

    ab arbore ramus,

    Ov. M. 3, 410.—Of the eyes, to fall, close:

    labentes, oculos condere,

    Ov. Tr. 3, 3, 44:

    lumina,

    Verg. A. 11, 818; Prop. 1, 10, 7; 2, 5, 17.—
    B.
    Transf.
    1.
    To glide away, glide along, slip or haste away: labitur uncta carina: volat super impetus undas, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 379 Vahl.); so id. ap. Isid. Orig. 19, 1 (Ann. v. 476 Vahl.); cf.:

    labitur uncta vadis abies,

    Verg. A. 8, 91; Cic. Ac. 1, 8, 31:

    sidera, quae vaga et mutabili ratione labuntur,

    id. Univ. 10.—Esp., of a transition in discourse, to pass:

    a dispositione ad elocutionis praecepta labor,

    Quint. 7, 10, 17.—
    2.
    To slip away, escape:

    lapsus custodiā,

    Tac. A. 5, 10; 11, 31:

    e manibus custodientium lapsus,

    Curt. 3, 13, 3; Prop. 1, 11, 5; Amm. 26, 3, 3.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to come or go gently or insensibly, to glide, glide or pass away:

    ilico res foras labitur,

    Plaut. Trin. 2, 1, 21:

    brevitate et celeritate syllabarum labi putat verba proclivius,

    Cic. Or. 57; 56:

    sed labor longius, ad propositum revertor,

    id. Div. 2, 37, 79; id. Leg. 1, 19, 52:

    labitur occulte fallitque volubilis aetas,

    Ov. Am. 1, 8, 49:

    labi somnum sensit in artus,

    id. M. 11, 631:

    nostro illius labatur pectore vultus,

    Verg. E. 1, 64.—
    B.
    In partic.
    1.
    Of speech, to die away, be lost, not be heard (very rare):

    ne adjectae voces laberentur atque errarent,

    Cic. N. D. 2, 57, 114; cf. Sil. 7, 745.—
    2.
    Of time, to glide, pass away, elapse:

    eheu fugaces labuntur anni,

    Hor. C. 2, 14, 2:

    anni tacite labentis origo,

    Ov. F. 1, 65:

    labentia tempora,

    id. Tr. 3, 11; id. F. 6, 771; id. Tr. 4, 10, 27:

    aetas labitur,

    Tib. 1, 8, 48; cf.: labente officio, when the attendance or service is ended, Juv. 6, 203.—
    3.
    Pregn., to sink, incline, begin to fall, go to ruin, perish: quantis opibus, quibus de rebus lapsa fortuna accidat, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 19, 44 (Trag. v. 396 Vahl.); cf.:

    cetera nasci, occidere, fluere, labi,

    Cic. Or. 3, 10:

    labentem et prope cadentem rem publicam fulcire,

    id. Phil. 2, 21, 51:

    equitem Romanum labentem excepit, fulsit, sustinuit,

    id. Rab. Post. 16, 43; id. Ep. ad Brut. 1, 18, 2:

    sustinuit labentem aciem Antonius,

    Tac. H. 3, 23:

    vidi labentes acies,

    Prop. 4 (5), 2, 53:

    eo citius lapsa res est,

    Liv. 3, 33: mores lapsi sunt, id. praef.; Tac. A. 6, 50:

    fides lapsa,

    Ov. H. 2, 102:

    labentur opes,

    will be lost, Tib. 1, 6, 53:

    res,

    Lucr. 4, 1117:

    hereditas lapsa est,

    Dig. 4, 4, 11, § 5.—
    4.
    To slip or fall away from a thing, to lose it: hac spe lapsus, deceived or disappointed in this hope, Caes. B. G. 5, 55, 3:

    hoc munere,

    Sil. 7, 740:

    facultatibus,

    to lose one's property, become poor, Dig. 27, 8, 2, § 11; 26, 7, 9, § 1:

    mente,

    to lose one's senses, go mad, Cels. 5, 26, 13; Suet. Aug. 48; cf.:

    lapsae mentis error,

    Val. Max. 5, 3, 2.—Hence, lapsus, a, um, ruined, unfortunate, Prop. 1, 1, 25. —
    5.
    To fall into or upon, to come or turn to:

    labor eo, ut assentiar Epicuro,

    Cic. Ac. 2, 45, 139; id. Att. 4, 5, 2:

    ad opinionem,

    id. Ac. 2, 45, 138:

    in adulationem,

    Tac. A. 4, 6:

    in gaudia,

    Val. Fl. 6, 662:

    in vitium,

    Hor. Ep. 2, 1, 94.—
    6.
    To fall into error, to be mistaken, to err, mistake, commit a fault:

    labi, errare, nescire, decipi et malum et turpe ducimus,

    Cic. Off. 1, 6, 18:

    in aliqua re labi et cadere,

    id. Brut. 49, 185:

    in minimis tenuissimisque rebus,

    id. de Or. 1, 37, 169; id. Fam. 2, 7, 1:

    lapsus est per errorem suum,

    id. Q. Fr. 3, 9, 8:

    consilio,... casu,

    id. Agr. 2, 3, 6:

    propter inprudentiam,

    Caes. B. G. 5, 3:

    in officio,

    Cic. Tusc. 2, 4, 12:

    in verbo,

    Ov. Am. 2, 8, 7:

    ne verbo quidem labi,

    Plin. Ep. 2, 3:

    it vera ratione,

    Lucr. 2, 176.—
    7.
    Esp., to fall away from the true faith, to become apostate (eccl. Lat.):

    lapsorum fratrum petulantia,

    Cypr. Ep. 30, 1 al.
    2.
    lăbor (old form lăbos, like arbos, honos, etc., Plaut. Trin. 2, 1, 35; id. Truc. 2, 6, 40; Ter. Hec. 3, 1, 6; Varr. ap. Non. 487, 13; Cat. 55, 13; Sall. C. 7, 5; id. J. 100, 4; cf. Quint. 1, 4, 13), ōris, m. [Sanscr. root rabh, to grasp, ā-rabh, to undertake; Gr. alph- in êlphon, earned, alphêma, wages; Germ. Arbeit], labor, toil, exertion (cf.: contentio, opera).
    I.
    Lit.:

    ut ingenium est omnium Hominum a labore proclive ad libidinem,

    Ter. And. 1, 1, 51:

    haud existimans quanto labore partum,

    id. Phorm. 1, 1, 12:

    interest aliquid inter laborem et dolorem: sunt finitima omnino, sed tamen differt aliquid. Labor est functio quaedam vel animi vel corporis, gravioris operis et muneris: dolor autem motus asper in corpore alienus a sensibus,

    Cic. Tusc. 2, 15, 35:

    corporis,

    id. Cael. 17, 39:

    res est magni laboris,

    id. de Or. 1, 33, 150:

    laborem sibi sumere et alteri imponere,

    id. Mur. 18, 38:

    sumptum et laborem insumere in rem aliquam,

    id. Inv. 2, 38, 113; cf. id. Verr. 2, 3, 98, § 227:

    multum operae laborisque consumere,

    id. de Or. 1, 55, 234:

    laborem sustinere,

    id. Att. 1, 17, 6:

    exantlare,

    id. Ac. 2, 34, 108:

    suscipere,

    id. Opt. Gen. Or. 5, 13:

    subire,

    id. Att. 3, 15, 7:

    capere,

    id. Rosc. Com. 16, 49:

    labores magnos excipere,

    id. Brut. 69, 243:

    se in magnis laboribus exercere,

    id. Arch. 11, 28:

    summi laboris esse,

    capable of great exertion, Caes. B. G. 4, 2, 2:

    laborem levare alicui,

    Cic. Or. 34, 120:

    detrahere,

    id. Fam. 3, 6, 5:

    ex labore se reficere,

    Caes. B. G. 3, 5; 5, 11:

    victus suppeditabatur sine labore,

    Cic. Sest. 48, 103:

    non est quod existumes, ullam esse sine labore virtutem,

    Sen. Vit. Beat. 25, 5; Suet. Ner. 52; Quint. 2, 12, 12; cf.:

    nullo labore,

    Cic. Dom. 34, 91; id. Sest. 40, 87; id. Tusc. 2, 22, 51:

    quantum meruit labor,

    Juv. 7, 216:

    reddere sua dona labori,

    id. 16, 57:

    numerenter labores,

    be valued, id. 9, 42.—
    B.
    In partic.
    1.
    Pregn., drudgery, hardship, fatigue, distress, trouble, pain, suffering (mostly poet. and late Lat.; syn. aerumna): decet id pati animo aequo;

    si id facietis, levior labos erit,

    Plaut. Capt. 2, 1, 2:

    propter meum caput labores homini evenisse optumo,

    id. ib. 5, 1, 25:

    cum labore magno et misere vivere,

    id. Aul. prol. 14; id. Ps. 2, 4, 2:

    hoc evenit in labore atque in dolore,

    id. ib. 2, 3, 20:

    vel in labore meo vel in honore,

    Cic. Fam. 15, 18:

    Iliacos audire labores,

    Verg. A. 4, 78:

    mox et frumentis labor additus, ut mala culmos Esset rubigo,

    id. G. 1, 150:

    belli labores,

    id. A. 11, 126; cf. id. ib. 2, 619;

    12, 727: labor militiae,

    Juv. 16, 52:

    castrorum labores,

    id. 14, 198:

    Lucinae labores,

    Verg. G. 4, 340:

    cor de labore pectus tundit,

    Plaut. Cas. 2, 6, 63:

    hoc medicamentum sine magno labore cadere cogit haemorrhoidas,

    Scrib. 227:

    litterarius, = opus,

    Aug. Conf. 9, 2;

    id. cont. Jul. 6, 21: meos labores legere,

    id. de Don. Pers. 68.—Of sickness: valetudo crescit, accrescit labor. Plaut. Curc. 2, 1, 4:

    sulphurosi fontes labores nervorum reficiunt,

    Vitr. 8, 3, 4.—Of danger:

    maximus autem earum (apium) labor est initio veris,

    Col. 9, 13, 2.—Prov.:

    jucundi acti labores,

    Cic. Fin. 2, 32, 105:

    suavis laborum est praeteritorum memoria,

    id. ib. —
    2.
    Poet.
    a.
    Labores solis, eclipses of the sun, Verg. A. 1, 742 Forbig. ad loc.; so,

    defectus solis varios lunaeque labores,

    id. G. 1, 478; Sil. 14, 378. —
    b.
    Of plants:

    hunc laborem perferre,

    i. e. growth, Verg. G. 2, 343.—
    3.
    Personified: Lăbos, toil, in the lower world, Verg. A. 6, 277.—
    II.
    Meton., of the products of labor.
    a.
    Work, workmanship of an artist ( poet.):

    operum,

    Verg. A. 1, 455:

    hic labor ille domūs,

    id. ib. 6, 27:

    nec non Polycleti multus ubique labor,

    Juv. 8, 104. —
    b.
    Of cultivated plants, crops, etc.:

    ruit arduus aether et pluvia ingenti sata laeta boumque labores Diluit,

    Verg. G. 1, 325; cf.:

    haec cum sint hominumque boumque labores,

    id. ib. 1, 118: Juppiter Grandine dilapidans hominumque boumque labores, Col. poët. 10, 330; Verg. A. 2, 284; 306.—
    c.
    Labores uteri, i. e. children, Claud. Rapt. Pros. 1, 193.

    Lewis & Short latin dictionary > Labos

  • 18 offectus

    1.
    offectus, a um, Part., from officio.
    2.
    offectus, ūs, m. [officio], a bewitching, a charm ( poet.), Grat. Cyn. 406.

    Lewis & Short latin dictionary > offectus

  • 19 quor

    cūr (old orthog. quor; cf. Vel. Long. p. 2236 P.; and in MSS. sometimes cor, v. Lachm. ad Lucr. II. p. 171 sq.), adv. [contr. from quare; cf. Vel. Long. p. 2231 P. and the letter C; acc. to Voss, Etym. s. h. v.; Analog. 4, 21, and Hand, Turs. II. p. 175, from cui rei; cf.:

    quoi rei,

    Plaut. Poen. 2, 33 ], = quam ob rem, for what reason, wherefore, why, to what purpose, from what motive.
    I.
    Rel.:

    duae causae sunt, cur tu frequentior in isto officio esse debeas quam nos,

    Cic. Fam. 15, 20, 2; so,

    causae, cur,

    Quint. 11, 3, 16; and:

    ea causa, cur,

    id. 2, 3, 11:

    non fuit causa, cur,

    Cic. Rosc. Com. 16, 49; cf. id. Clu. 61, 169; so,

    causa non esset, cur,

    id. N. D. 3, 4, 9:

    causa nulla est, cur,

    id. Rosc. Am. 50, 146; id. de Or. 2, 45, 189:

    nihil est causae, cur,

    Quint. 11, 3, 59:

    quae causa est, cur? etc.,

    Cic. Lael. 13, 48:

    quid est causae, cur, etc.,

    id. Fl. 2, 5; id. de Or. 3, 48, 185; id. Fam. 2, 13, 2:

    negare et adferre rationem cur negarent,

    id. ib. 6, 8, 1:

    id satis magnum esse argumentum dixisti, cur esse deos confiteremur,

    id. N. D. 1, 23, 62;

    so after argumenta,

    id. ib. 3, 4, 10; id. Div. 1, 3, 5:

    est vero cur quis Junonem laedere nolit,

    Ov. M. 2, 518;

    and with a negative: neque est, cur, etc.,

    Plaut. Stich. 1, 1, 51:

    non tamen est, cur,

    Ov. H. 10, 144.- -And in dependent questions:

    quid est, cur tu in isto loco sedeas?

    Cic. Clu. 53, 147; id. Fin. 1, 10, 34; Liv. 21, 43, 12 et saep.:

    ne cui sit vestrum mirum, cur, etc.,

    Ter. Heaut. prol. 1 al.:

    miror, cur me accusas,

    Cic. Fam. 7, 27, 1; 5, 12, 30; id. Phil. 2, 20, 49 (v. miror, admiror, etc.):

    quā in re primum illud reprehendo et accuso, cur, etc.,

    Cic. Verr. 2, 3, 7, § 16:

    quod me saepe accusas, cur hunc meum casum tam graviter feram,

    id. Att. 3, 13, 2; 3, 12, 1; id. Sest. 37, 80; Hor. C. 1, 33, 3:

    consules invasit, cur silerent,

    Tac. A. 6, 4.—
    B.
    Pregn., = cujus causā, propter quod, on account of which, by reason of which:

    quid ergo accidit, cur consilium mutarem?

    Cic. Fam. 2, 16, 10:

    quid obstat, cur non verae fiant,

    Ter. And. 1, 1, 76:

    fecerit aliquid Philippus, cur adversus eum... hoc decerneremus: quid Perseus meruit... cur soli omnium hostes ei simus?

    Liv. 41, 24, 11 Weissenb. ad loc.:

    Caedicius negare, se commissurum, cur sibi... quisquam imperium finiret,

    id. 5, 46, 6; 10, 18, 14; Suet. Calig. 15; Ov. Am. 1, 3, 2:

    quid Aristides commisisset, cur tantā poenā dignus duceretur,

    Nep. Arist. 1, 3:

    multa quidem dixi, cur excusatus abirem,

    Hor. Ep. 1, 9, 7.—
    II.
    Interrog.: Ag. Quor mi haec irata est? Mi. Quor haec irata est tibi? Quor ego id curem? Plaut. Poen. 1, 2, 143 sq.:

    quor perdis adulescentem nobis? quor amat? Quor potat?

    Ter. Ad. 1, 1, 36 sq.; cf.:

    quid agis? quor te is perditum?

    id. And. 1, 1, 107:

    quor non introëo in nostram domum?

    Plaut. Am. 1, 1, 253; Cic. Fam. 2, 18, 3:

    quorsum tan dem, aut cur ista quaeris?

    id. Leg. 1, 1, 4: Er. Jube tibi agnum huc adferri propere pinguem. He. Quor? Er. Ut sacrufices, Plaut. Capt. 4, 2, 82: Me. Non possum. Ch. Quor non? Ter. Heaut. 1, 1, 111:

    cur ego plebeios magistratus... video, etc.,

    Liv. 2, 34, 9; 6, 15, 12.—In the poets sometimes placed after one or more words of a clause:

    stratege noster, quor hic cessat cantharus?

    Plaut. Stich. 5, 4, 28:

    obsequium ventris mihi perniciosius est cur?

    Hor. S. 2, 7, 104; 2, 3, 187.—
    B.
    Esp.
    1.
    Pregn.
    a.
    Implying censure, indignation, remonstrance, etc.:

    quor id aussu's facere?

    Plaut. Ps. 1, 3, 114:

    cur es ausus subigitare, etc.,

    id. Mil. 5, 9; id. Men. 3, 2, 28:

    sed quid ego? quor me excrucio? quor me macero?

    Ter. And. 5, 3, 15:

    cur imperium illi, aut cur illo modo prorogatum est,

    Cic. Att. 7, 3, 4; id. Div. 2, 30, 65:

    cur me querelis exanimas tuis?

    Hor. C. 2, 17, 1.—
    b.
    Implying grief, sorrow, and, with negatives, desire, etc.: eheu me miserum, quor non aut istaec mihi Aetas et formast, etc., Ter. Hec. 1, 1, 17:

    heu me miserum, cur senatum cogor reprehendere?

    Cic. Phil. 7, 4, 14; id. Fam. 2, 7, 5; id. Att. 2, 19, 1:

    cur ego tecum non sum?

    id. ib. 16, 6, 2.—
    c.
    With potential subj., in excusing, deprecating censure, etc.:

    quor ego apud te mentiar?

    Plaut. Poen. 1, 1, 24; id. Most. 2, 2, 24:

    cur hunc tam temere quisquam ab officio discessurum judicaret?

    Caes. B. G. 1, 40: pro urbis salute, cur non omnibus facultatibus, quas habemus, utamur, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 23, 15; Cic. Cael. 29, 68 al.—
    2.
    Emphatic after si, cum, etc., implying a logical conclusion:

    tum id si falsum fuerat, filius quor non refellit?

    Ter. Phorm. 2, 3, 53:

    nam, si res publica defenditur, cur ea consule isto ipso defensa non est?

    Cic. Att. 7, 3, 4; cf.:

    fac esse distentam... cur tam multos deos nihil agere patitur?

    id. N. D. 3, 39, 93:

    cur autem quidquam ignoraret animus hominis, si esset deus?

    id. ib. 1, 11, 28; Nep. Eum. 11, 4; Ov. F. 1, 257.—
    3.
    Strengthened by particles of inference: nam, enim, igitur, etc.: Am. Pestis te tenet. So. Nam quor istuc Dicis? Plaut. Am. 2, 1, 31:

    nam cur me miseram verberas?

    id. Aul. 1, 1, 3:

    quor simulas igitur?

    Ter. And. 1, 1, 21:

    cur enim, inquies, etc.,

    Cic. Ac. 2, 17, 55; Suet. Calig. 34; id. Claud. 4; v. Hand, Turs. II. pp. 175- 183.

    Lewis & Short latin dictionary > quor

  • 20 remuneror

    rĕ-mūnĕror, ātus, 1, v. dep. a., to repay, reward, recompense, remunerate (class.; syn. retribuo).
    (α).
    Aliquem, Varr. R. R. 2, 1, 2; Cic. Att. 8, 1, 7; id. Fam. 3, 9, 3:

    aliquem munere,

    id. ib. 9, 8, 1; id. Brut. 4, 15:

    aliquem magno praemio,

    Caes. B. G. 1, 44 fin.:

    aliquem officio,

    Q. Cic. Petit. Cons. 9, 38 Orell. N. cr.:

    te his suppliciis remunerabor,

    punish, Cat. 14, 20. —
    (β).
    Aliquid:

    quibus autem officiis T. Annii beneficii remunerabor?

    Cic. Red. in Sen. 12, 30:

    quasi remunerans meritum,

    Liv. 2, 12:

    sophisma,

    to refute, Gell. 18, 13, 7.—Of an inanim. subject: quod (solum) impensam coloni laboremque magno fetu remuneratur, Col. 2, 2, 5.—
    (γ).
    Absol.:

    nullam esse gratiam tantam, quam non vel capere animus meus in accipiendo vel in remunerando cumulare atque illustrare posset,

    Cic. Fam. 2, 6, 2:

    ut mihi ad remunerandum nihil suppetat praeter voluntatem,

    id. ib. 15, 13, 2; so,

    remunerandi voluntas,

    id. Inv. 2, 53, 161.
    1.
    Act. collat. form rĕmūnĕro, āre, to repay, reward, etc. (post-class.):

    ille puellae artificium pari motu remunerabat,

    Petr. 140, 8:

    si laborem dominus remunerare voluerit,

    Dig. 17, 1, 7; Quint. Decl. 2, 6; Tert. Apol. 25.—
    2.
    Pass.:

    philosophi statuis et salariis remunerantur,

    Tert. Apol. 46:

    remuneratus est a me mutuo,

    Front. Ep. ad M. Caes. 2, 1; App. M. 7, p. 194, 13:

    neque enim obligandus sed remunerandus est in amoris officio qui prior coepit,

    Plin. Ep. 7, 31, 7.

    Lewis & Short latin dictionary > remuneror

См. также в других словарях:

  • officio — See ex officio; functus officio …   Ballentine's law dictionary

  • officio — /ə fɪʃɪəυ/ ⇒ ex officio …   Dictionary of banking and finance

  • Officio Sanctissimo — (On The Church in Bavaria) was an Papal Encyclical published by Pope Leo XIII in 1887. It recalled the continuous history of Catholicism in Bavaria [1] and praised the populations resistance to the Kulturkampf.[2] It also condemned… …   Wikipedia

  • Officio sanctissimo — ist eine Enzyklika von Papst Leo XIII., die er am 22. Dezember 1887 an das bayrische Episkopat sandte und in der er „über die Kirche in Bayern“ schrieb. Inhaltsverzeichnis 1 Kirche in Bayern 2 Exhortatio 3 Die Aufgabe der Bischöfe …   Deutsch Wikipedia

  • officio fungi — index officiate Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • Officio Assassinorum — L Officio Assassinorum est une composante de l Imperium dans l univers de fiction de Warhammer 40,000. L Officio Assassinorum est une des branches les plus secrètes de l Imperium, hormis la Sainte Inquisition Impériale. Ses membres sont chargés d …   Wikipédia en Français

  • officio, ex, oath — /6w0 eks afish(iy)ow/ An oath whereby a person may be obliged to make any presentment of any crime or offense, or to confess or accuse himself of any criminal matter or thing whereby he may be liable to any censure, penalty, or punishment. 3… …   Black's law dictionary

  • officio coronatoris — See de officio coronatoris …   Ballentine's law dictionary

  • officio — of·fì·cio s.m. var. → ufficio …   Dizionario italiano

  • officio — {{hw}}{{officio}}{{/hw}}V. ufficio …   Enciclopedia di italiano

  • officio — pl.m. offici …   Dizionario dei sinonimi e contrari

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»