namque

hīc, haec, hoc ( gen. hujus, monosyl., Plaut. Am. prol. 51; 96; 1, 1, 115; dat. huic, Sidon. Carm. 7, 145; Avien. Descr. Orb. 22; dat. sing. fem. hae rei, Cato, R. R. 14, 3; acc. HONC for hunc, C. I. L. 1, 32; nom. plur. hic, Enn. ap. Philarg. ad Verg. G. 4, 230 = Ann. v. 414 Vahl.; Varr. L. L. 6, § 73 Mull.; fem. haec, v. infra, B. init.; dat. and abl. hibus, Plaut. Curc. 4, 2, 20; cf. Varr. L. L. 8, § 78 Mull.; v. Neue, Formenl. 2, p. 203 sqq.), pron. demonstr. [from the pronom. root i (whence also comes is), with the demonstr. suffix ce ] points to something near or present, or which is conceived of as present, this.

With subst.:

hic homo sanus non est,

Plaut. Am. 1, 1, 246:

rapidus fluvius est hic, non hac temere transiri potest... apud hunc fluvium, etc.,

id. Bacch. 1, 1, 53:

quid praeclarum putet in rebus humanis, qui haec deorum regna perspexerit? etc.,

Cic. Rep. 1, 17:

genus hoc,

id. ib. 1, 25:

hoc avunculo, atque in hac tam clara re publica natus,

id. ib. 1, 19; cf.:

quorum singuli saluti huic civitati fuerunt, et qui sunt procul ab aetatis hujus memoria,

id. ib. 1, 1:

his libris,

id. ib. 1, 7:

hae feriae,

id. ib. 1, 9; 1, 20; cf.:

hoc otio,

id. ib. 9 fin.:

haec caelestia vel studiosissime solet quaerere,

id. ib. 1, 10:

ad haec cituma,

id. ib. 1, 21:

hic vir,

Liv. 7, 39, 12.—

Absol. (cf. Krebs, Antibarb. p. 520):

hic insidiantes vigilant, Enn. l. l.: hi domum me ad se auferent,

Plaut. Men. 5, 2, 94: non mihi videtur, quod hi venerunt, alius nobis sermo esse quaerendus, sed agendum accuratius, et dicendum dignum aliquid horum auribus, Cic. Rep. 1, 13:

feceris (ut etiam pro his dicam) nobis gratum omnibus,

id. ib. 1, 21 fin.:

hoc ubi Amphitruo erus conspicatus est, etc.,

Plaut. Am. 1, 1, 87:

docere hoc poterat ille homines paene agrestes, et apud imperitos audebat haec dicere,

Cic. Rep. 1, 15:

dixerat hoc ille, cum, etc.,

id. ib. 1, 12:

haec Scipio cum dixisset,

id. ib. 1, 11:

haec plurimis a me verbis dicta sunt, etc.,

id. ib. 1, 7.—

More emphatic, in the original full form, hīce, haece, hōce (not, as formerly written, hicce, haecce, hocce; in gen. sing. HVIVSQVE; in nom. plur. hisce, like ieis = ei, and ques = qui, see below; and apocopated in nom. plur. fem. haec for haece, and in gen. plur. horunc, harunc, for horunce, harunce);

and, with the interrogative particle, hicine, haecine, hocine (mostly ante - class.): hoce haud dubium est quin, etc.,

Ter. And. 2, 3, 17:

eum hinc profugiens vendidit in Alide Patri hujusce,

Plaut. Capt. prol. 10; so,

hujusce,

id. Poen. prol. 120; 5, 4, 76; 87; cf.:

atque hujusce rei judicium jam continuo video futurum,

Cic. Div. in Caecil. 14, 47:

hisce homines ubi habitent,

Plaut. Trin. 4, 2, 36; v. Ritschl ad h. l.; so,

hisce,

id. Ps. 1, 5, 125; id. Capt. prol. 35 Fleck.; id. Rud. 2, 1, 5 ib., and perh. also id. Mil. 4, 8, 24 (Ritschl, hice): hice, Att. ap. Non. 15, 29 (Trag. Rel. v. 122 Rib.); Ter. Eun. 2, 2, 38:

haec aedes,

Plaut. Most. 2, 1, 53; 3, 1, 117; so,

haec sunt atque aliae multae in magnis dotibus Incommoditates,

id. Aul. 3, 5, 58:

haec (puellae),

Ter. Eun. 3, 5, 34:

haec sententiae,

Cic. Tusc. 1, 11, 22; 3, 34, 84; Lucr. 3, 601; Verg. G. 3, 305; cf. Bentl. Ter. Hec. 5, 2, 24:

aliut posticum harunce aedium,

Plaut. Stich. 3, 1, 41; cf.:

harunc aedium,

id. Most. 2, 1, 57:

sine opera tua nihil di horunc facere possunt,

id. Cist. 1, 1, 53:

horunc,

id. Poen. 3, 1, 48; Ter. Hec. 1, 2, 97; id. Phorm. 3, 2, 33:

cedo signum, si harunc Baccharum es,

Plaut. Mil. 4, 2, 25:

harunc aedium,

id. Merc. 5, 1, 3:

hisce ego Placidum ted hodie reddam,

id. Curc. 5, 3, 48; cf.:

quid dicam hisce, incertus sum,

Ter. Hec. 3, 4, 36:

tu ab hisce rebus animum avoca,

Sulp. in Cic. Fam. 4, 5, 5; so,

hisce,

Plaut. Cas. 2, 7, 13; id. Most. 1, 3, 81; 1, 4, 23; 2, 2, 71; 4, 2, 35 et saep.: Thr. Tu hosce instrue. Gn Illuc est sapere! ut hosce instruxit, Ter. Eun. 4, 7, 11; so,

hosce,

id. ib. 1, 2, 71; id. Heaut. 3, 2, 3; 4, 5, 4; id. Ad. 5, 7, 5; id. Phorm. 4, 3, 4:

apud hasce aedes,

Plaut. Am. 1, 1, 194; so,

hasce,

id. As. 2, 3, 1; id. Aul. 2, 4, 2; 2, 8, 15; id. Capt. 4, 2, 51; id. Bacch. 4, 6, 17 et saep.—

With the interrog. particle: hicin' Achilles est?

Plaut. Mil. 1, 1, 61; so,

hicinest?

id. Pers. 5, 2, 49; cf.:

hicine vir patriae natus usquam nisi in patria morietur?

Cic. Mil. 38, 104 et saep.:

haecine,

Plaut. Am. 1, 1, 206; id. Ep. 4, 2, 5; 5, 1, 15; id. Pers. 4, 3, 75; Ter. Hec. 5, 2, 5; id. Phorm. 5, 8, 24:

huncine hominem,

Plaut. Ps. 1, 2, 68; cf.:

huncine hominem! hancine impudentiam! judices, hanc audaciam!

Cic. Verr. 2, 5, 25, § 62:

hocine hic pacto potest Inhibere imperium magister?

Plaut. Bacch. 3, 3, 43:

o Juppiter, hoscine mores!

Ter. Ad. 4, 7, 40:

hacine victoria sola aut hac praeda contenti estis futuri,

Liv. 10, 17, 5; Ter. Hec. 3, 1, 3;

so in the shorter form, hicne,

Cic. Rosc. Am. 48, 141:

ex hocne equo,

id. Fat. 3, 5:

cum hocne,

id. Att. 9, 7, 3:

ex hacne natura,

id. Tusc. 1, 25, 62: haece locutus, Enn. ap. Gell. 12, 4 (Ann. v. 239 Vahl.) al.—So, Fortuna hujusce diei, as a particular deity, Cic. Leg. 2, 11, 28; Plin. 34, 8, 19, § 54;

in inscrr. also written HVIVSQVE DIEI,

Inscr. Orell. 5; cf.:

HVIVSQ. LOCI,

id. ib. 1580; 2300;

and HOIVSQVE AEDIS ERGO,

id. ib. 2488.—

With other pronouns:

hos eosdem motus perturbationes dixerimus,

Cic. Tusc. 3, 4, 7; cf.:

cum idem hoc visum diceretur,

id. Rep. 1, 14:

hoc idem fit in reliquis civitatibus,

Caes. B. G. 7, 15, 2; id. B. C. 1, 74, 5; Quint. 8, 4, 17:

haec eadem centurionibus tribunisque militum mandabant,

Caes. B. G. 7, 17 fin.:

haec eadem genera,

Quint. 6, 3, 54:

hoc ipsum civile jus,

Cic. Rep. 1, 2:

sed hoc ipsum ex superiore pendet quaestione,

Quint. 2, 1, 8; 8, 3, 45:

ad hunc eum ipsum,

Cic. Ac. 1, 1, 2 Goer. N. cr.; cf.:

idem hoc ipsum,

id. Tusc. 5, 9, 26:

huic illi legato,

id. Fl. 22, 52:

hunc illum fatis Portendi generum,

Verg. A. 7, 255; cf.:

hic est enim ille vultus semper idem, quem, etc.,

Cic. Tusc. 3, 15, 31:

hic est ille status quantitatis,

Quint. 7, 4, 15: haec est illa, quae deinôsis vocatur, id. 6, 2, 24:

hujus istius facti stultitia,

Cic. Rab. Post. 9, 24:

ista haec epigrammata,

Sid. Ep. 2, 10: hunc talem virum, Cic. fil. ap. Cic. Fam. 16, 21, 3:

callidum quendam hunc,

Cic. de Or. 1, 50, 218.—

Opp. to ille, iste, less freq. to hic, alter, alius, etc., this, the latter, to indicate the nearer object (which is to be determined not so much by the phraseology as by the thought; so that hic may refer to that noun whose position in the sentence is the more remote, but which is the most closely connected with the speaker, and of the most importance to him, in which case it is to be rendered by that, the former, etc.):

ejusdem esse, qui in illa re peccarit, hoc quoque admisisse,

Cic. Inv. 2, 16, 50:

in his undis et tempestatibus ad summam senectutem maluit jactari, quam in illa tranquillitate atque otio jucundissime vivere,

id. Rep. 1, 1:

si deerunt haec remedia, ad illa declinandum est,

Quint. 7, 2, 30:

cum hic testamento, ille proximitate nitatur,

id. 3, 6, 95:

in his judicem sibi, in illis alii credere,

id. 5, 7, 33:

haec pars perorationis accusatori patronoque ex aequo communis est. Affectibus quoque iisdem fere utuntur: sed varius hic, ille saepius ac magis,

id. 6, 1, 8; cf. id. 6, 2, 12; 17:

cum tu ista caelestia de Scipione quaesieris, ego autem haec, quae videntur ante oculos, esse magis putem quaerenda,

Cic. Rep. 1, 19; id. Fam. 2, 11, 1:

iisdem enim hic sapiens, de quo loquor, oculis, quibus iste vester, caelum, terram, mare intuebitur,

id. Ac. 2, 33, 105:

si hoc loco scripsisset, isto verbo usus non esset, non isto loco verbum istud collocasset,

id. Inv. 2, 41, 121:

has igitur tot sententias ut omittamus, haec nunc videamus, quae diu multumque defensa sunt,

id. Ac. 2, 42, 130:

Caesar facile diceret: Hic versus Plauti non est, hic est,

this... that, id. Fam. 9, 16, 4:

ego hoc dico. adversarius hoc,

Quint. 4, 4, 8:

vendidit hic auro patriam... Hic thalamum invasit natae,

Verg. A. 6, 621 sq.:

hi molium objectus, hi proximas scaphas scandere,

Tac. A. 14, 8:

quid responsuri sint adversarii his et his... cum sciret haec et haec,

Quint. 6, 1, 3 sq.:

interim quaeritur: hoc an hoc? furtum an sacrilegium?

id. 7, 3, 9:

alter (Roscius) plurimarum palmarum vetus ac nobilis gladiator habetur, hic autem nuper se ad eum lanistam contulit,

Cic. Rosc. Am. 6, 17:

occupat hic collem, cymba sedet alter adunca,

Ov. M. 1, 293.—

Referring to that which in the speaker's mind is the nearer object, although by the position of the words it is the more remote: quam ob rem cave Catoni anteponas ne istum quidem ipsum, quem Apollo sapientissimum judicavit (i. e. Socratem): Hujus enim (i. e. Catonis, of the former) facta, illius (i. e. Socratis) dicta laudantur, Cic. Lael. 2, 10; id. Rosc. Com. 2, 7:

hanc posteriorem (artem) et Stoici et Peripatetici, priorem autem illi (i. e. Peripatetici) egregie tradiderunt, hi (i. e. Stoici) ne attigerunt quidem,

id. Fin. 4, 4, 10:

hoc Cicero atque Asinius certatim sunt usi: pro Scauro hic, ille pro filio,

Quint. 6, 1, 21; 3, 10, 1:

melior tutiorque est certa pax quam sperata victoria: haec in tua, illa in deorum manu est,

the former... the latter, Liv. 30, 30, 19:

quocumque aspicio, nihil est, nisi pontus et aer: Fluctibus hic tumidus, nubibus ille minax,

Ov. Tr. 1, 2, 24; id. M. 1, 697.—

In the neutr. sing. subst., with gen.:

quid hoc hominist?

Plaut. Am. 2, 1, 26; cf. Ter. Eun. 3, 4, 8:

quid hoc morbi est?

id. ib. 2, 1, 19:

quid hoc est negoti?

id. Ad. 4, 5, 71; cf. id. Eun. 3, 4, 6:

hoc fructi pro labore ab his fero,

id. Ad. 5, 4, 16:

edormiscam hoc villi,

id. ib. 5, 2, 11:

hoc commodi est, quod, etc.,

Cic. Rosc. Am. 32, 91:

hoc copiarum in Hispanias portatum est,

Liv. 42, 18, 7:

hoc servitutis injunxisse, ut, etc.,

id. 5, 2, 8:

hoc intervalli datum res tranquillas in urbe fecit,

id. 3, 25, 4:

hoc consilii,

id. 5, 39, 6:

hoc solacii,

id. 30, 13, 13:

hoc noctis,

Plaut. Am. 1, 1, 2; 11; 136.—

Hoc with verbs impers., pleonast. as a subject (ante-class.):

eamus, Amphitruo: lucescit hoc jam,

there is daybreak, Plaut. Am. 1, 3, 45: luciscit hoc jam, [p. 853] Ter. Heaut. 3, 1, 1:

lucet hoc,

Plaut. Mil. 2, 2, 63; cf. id. Curc. 1, 3, 26.—

Pregn. (qs. pointing to something with the finger), this, this... here (ante-class. and poet.); most freq. of the speaker himself, like the Gr. hode, for ego:

hic homost omnium hominum praecipuos,

Plaut. Trin. 5, 1, 1:

hic si quid nobis forte adversi evenerit, tibi erunt parata verba, huic homini verbera,

Ter. Heaut. 2, 3, 115; so,

huic homini, i. q. mihi,

Plaut. Ep. 1, 2, 38:

hic homo, i. q. ego,

id. Curc. 2, 1, 33:

hunc hominem, i. q. me,

Plaut. Bacch. 4, 4, 1; Hor. S. 1, 9, 47; cf.:

vin' tu huic seni auscultare?

Ter. Ad. 5, 7, 8; id. And. 2, 1, 10; Tib. 2, 6, 7:

haec res,

my property, Plaut. Trin. 2, 4, 106:

hunc in collum,

my neck, id. Pers. 4, 6, 9 Brix (Ritschl, huc): ni haec praesensisset canes, this dog, = ego, id. Trin. 1, 2, 135 Brix ad loc.—In neutr. absol.: tu quod te posterius purges hanc injuriam mihi nolle Factam esse, hujus non faciam, not so much, i. e. not the least, Ter. Ad. 2, 1, 9.—

With reference to time, of this time, now present, actual, this:

cena hac annona est sine sacris hereditas,

in the present scarcity, Plaut. Trin. 2, 4, 83:

sed nondum haec, quae nunc tenet saeculum, neglegentia deum venerat,

Liv. 3, 20:

his temporibus,

Cic. Fam. 13, 77, 1:

M. Cato, hujus nostri Catonis pater,

id. Off. 3, 16, 66; cf.:

si potius ad antiquorum diligentiam, quam ad horum luxuriam dirigas aedificationem,

Varr. R. R. 1, 13, 6 sq.:

etenim qui haec vituperare volunt, Chrysogonum tantum posse queruntur,

the present times, Cic. Rosc. Am. 48, 138:

ne horum quidem magnificentia operum,

Liv. 1, 55 fin.;

very rarely of time just ended: ante hos annos quadraginta,

Plin. 14, 22, 28, § 143:

ante hos sex menses,

Phaedr. 1, 1, 10:

ante hoc triduum,

Front. Ep. ad M. Caes. 2, 5 init.; Aug. Serm. 270, 3.

Very freq. referring to a thought that follows, and which may be expressed by a relative sentence, or by a sentence denoting the object, cause, or effect; with qui, quae, quod, an acc. and inf., quod, ut, ne, etc. (more clearly indicative than the determinative, is, ea, id; though freq. confounded with it in MSS. and editt.).

With relat. clause:

Qui hodie fuerim liber, eum nunc potivit pater Servitutis: hic, qui verna natust, conqueritur,

Plaut. Am. 1, 1, 24; cf.:

eos, qui, etc.... his, qui, etc.... longe duco esse anteponendos,

Cic. Rep. 1, 2:

neque his contentus sum, quae de ista consultatione scripta nobis summi ex Graecia homines reliquerunt, neque ea, quae mihi videntur, anteferre illis audeo,

id. ib. 1, 22:

non est tibi his solis utendum existimationibus ac judiciis, qui nunc sunt, hominum, sed iis etiam, qui futuri sunt,

id. Q. Fr. 1, 1, 15, § 43:

quis hic est homo, quem ante aedis video hoc noctis?

Plaut. Am. 1, 1, 136:

unde in laboribus et periculis fortitudo? nempe ab his, qui, etc.,

Cic. Rep. 1, 2; 1, 17:

haec quae sunt in hoc genere,

id. ib. 1, 11:

mundus hic totus, quod domicilium di nobis dederunt,

id. ib. 1, 13:

hoc autem sphaerae genus, in quo, etc.,

id. ib. 1, 14;

1, 16: in his libris, quos legistis,

id. Leg. 1, 9, 27; cf. id. Div. 1, 3, 5:

quam quisque norit artem, in hac se exerceat,

id. Tusc. 1, 18, 41 et saep.:

lepide ipsi hi sunt capti, suis qui filiis fecere insidias,

Plaut. Bacch. 5, 2, 90; cf. Cic. Tusc. 2, 1, 3; id. N. D. 1, 40, 113:

servi, qui, cum culpa carint, tamen malum Metuont, hi solent esse eris utibiles,

Plaut. Most. 4, 2, 2 sq.; cf. Cic. Rep. 1, 19:

de Bruti amore etsi mihi nihil novi adfers: tamen hoc audio libentius, quo saepius,

id. Att. 13, 36 fin.; cf.:

is porro, quo generosior celsiorque est, hoc majoribus velut organis commovetur,

Quint. 1, 2, 30:

hoc primum videamus, quidnam sit, de altero sole quod nuntiatum est in senatu, etc.,

Cic. Rep. 1, 10; 1, 24:

mire tractat hoc Cicero pro Milone quae facturus fuerit Clodius, si praeturam invasisset,

Quint. 9, 2, 41.—

With acc. and inf.:

erat tunc haec nova et ignota ratio, solem lunae oppositum solere deficere,

Cic. Rep. 1, 16:

sed hoc vir excellenti providentia sensit ac vidit, non esse opportunissimos situs maritimos urbibus iis, quae, etc.,

id. ib. 2, 3:

hoc tantum admiror, Flavum, etc.,

Quint. 7, 4, 40; 11, 1, 22:

unum hoc definio, tantam esse necessitatem virtutis, etc.,

Cic. Rep. 1, 1: hoc simul accipe dictum: Quorum..., Eorundem libertati me parcere certum est, Enn. ap. Cic. Off. 1, 12, 38 (Ann. v. 204 Vahl.); cf.

with appositive clause: sic hoc proloquar: Principio, ut illo advenimus, Continuo Amphitruo delegit viros, etc.,

Plaut. Am. 1, 1, 48:

ut hoc: Non debes alienam uxorem optare,

Quint. 7, 1, 25; cf. id. 9, 4, 97; 9, 2, 32.—

With quod or quia:

maxime hoc mihi mirum videri solet, quod, qui tranquillo mari gubernare se negent posse, etc.,

Cic. Rep. 1, 6:

quaesierat ex me Scipio, quidnam sentirem de hoc, quod duo soles visos esse constaret,

id. ib. 1, 13; Quint. 9, 1, 1:

propter hoc ipsum ostendenda non sunt, quod apparent,

id. 12, 9, 6:

nostri primo integris viribus fortiter repugnare... sed hoc superari, quod diuturnitate pugnae, etc.,

in this that, herein that, Caes. B. G. 3, 4, 3; cf. Quint. 8, 3, 30:

hoc ipso fidem detrahimus illis, quod sint tam gravia,

id. 9, 2, 53:

hoc ipso, quod,

id. 4, 1, 54; 5, 11, 41; 6, 2, 16 et saep.: consilio vestro utar libenter, et hoc libentius, quod, etc., Caes. ap. Cic. Att. 9, 8, C, 1; cf.:

id hoc facilius eis persuasit, quod undique loci natura Helvetii continentur,

Caes. B. G. 1, 2, 3:

hoc esse miseriorem gravioremque fortunam Sequanorum quam reliquorum, quod soli, etc.,

id. ib. 1, 32, 4; Quint. 5, 7, 22:

hoc magis, quod (al. quia) illic ut litigatores loquimur frequentius,

id. 6, 2, 36:

hoc sese excruciat animi, Quia leno ademit cistulam ei,

Plaut. Rud. 2, 3, 57:

quod hoc etiam mirabilius debet videri, quia, etc.,

Cic. de Or. 1, 3, 12; cf.:

hoc sunt exempla potentiora, quia, etc.,

Quint. 10, 1, 15.—

With ut or ne:

nunc hoc me orare a vobis jussit Juppiter, ut conquistores, etc.,

Plaut. Am. prol. 64; cf.:

hoc quoque etiam mihi in mandatis dedit, Ut conquistores, etc.,

id. ib. 81:

atque hoc evenit In labore atque in dolore, ut mors obrepat interim,

id. Ps. 2, 3, 19:

nec enim hoc suscepi, ut, etc.... neque hoc polliceor me facturum, ut, etc.,

Cic. Rep. 1, 24:

neque enim hac nos patria lege genuit aut educavit, ut... sed ut, etc.,

id. ib. 1, 4;

for which: homines sunt hac lege generati, qui tuerentur, etc.,

id. ib. 6, 15:

quare hoc animo in nos esse debebis, ut aetas nostra, etc.,

id. Fam. 2, 1 fin.; id. Off. 3, 5, 22; id. Rep. 1, 12:

plurimum in hoc laboris exhausimus, ut ostenderemus, etc.,

Quint. 8 praef. § 6; cf.:

habenda fides est vel in hoc, ut, etc.,

id. 11, 2, 51; so,

in hoc, ut,

id. 6, 3, 15; 10, 3, 29: hoc erit tibi argumentum semper in promptu situm: Ne quid exspectes amicos, quod tute agere possies, Enn. ap. Gell. 2, 29 fin. (Sat. v. 37 Vahl.); so,

in hoc scilicet, ne suspectus his foret,

Vell. 2, 41 fin. —

Hoc est serves to annex a more particular explanation of what has been said, that is, that is to say, namely:

in hac causa dicam de eo prius, quod apud vos plurimum debet valere, hoc est, de voluntate eorum, quibus injuriae factae sunt,

Cic. Div. in Caecil. 4, 11:

quadriennium, hoc est, ex quo tempore fundus veniit,

id. Caecin. 7, 19; 34, 100:

cum honos agebatur amplissimus familiae vestrae, hoc est, consulatus parentis tui,

id. Sull. 17, 49; id. Fam. 5, 12, 8:

primum quaero, qua ratione Naevius susceptum negotium non transegerit, hoc est, cur bona non vendiderit,

id. Quint. 24, 76 et saep.—Sarcastically:

ut haberet (Clodius) ad praeturam gerendam, hoc est, ad evertendam rem publicam plenum annum,

Cic. Mil. 9, 24:

at quam crebro usurpat Et consul et Antonius! Hoc est dicere: Et consul et homo impudicissimus, Et consul et homo nequissimus,

id. Phil. 2, 28, 70.—

Hoc est or ĕrat, quod, with the accessory idea of indignation or reproach, is or was it for this that, etc.:

hoc erat, alma parens, quod me per tela, per ignis Eripis, ut mediis hostem in penetralibus... cernam?

Verg. A. 2, 664; Petr. 93.—Hence,

hāc, in this place, on this side, this way, here (class.): nunc Juppiter hac stat, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 263 Vahl.); imitated by Verg. A. 12, 565: Ar. Hac quidem non venit. Le. Angiporto Illac per hortum circuit clam, Plaut. As. 3, 3, 151:

nunc hac An illac eam, incerta sum consili,

id. Rud. 1, 3, 30:

plenus rimarum sum: hac atque illac perfluo,

Ter. Eun. 1, 2, 25; cf.:

hac illac circumcursa,

id. Heaut. 3, 2, 1; and: mox hac atque illa rapti, Tac. Agr. 28:

sequere hac, reducam te ubi fuisti,

this way, hither, Plaut. Capt. 3, 5, 106; id. As. 4, 2, 1; id. Men. 4, 1, 4; id. Poen. 1, 2, 116; id. Rud. 1, 2, 94; cf.:

sequere hac me intus ad Glycerium nunc,

Ter. And. 5, 6, 14:

sequere me ergo hac intro,

id. Ad. 4, 3, 18:

i hac mecum intro,

Plaut. Bacch. 5, 2, 56; 62; Ter. Ad. 4, 2, 35 sq.:

quin igitur ad illa spatia nostra pergimus?... Nos vero: et hac quidem adire si placet, per ripam et umbram,

Cic. Leg. 1, 4, 14:

ab oppido declivis locus tenui fastigio vergebat. Hac nostris erat receptus,

Caes. B. C. 1, 45, 5; 2, 2, 3.—Hac-hac, for hac-illac ( poet.):

namque videbat, uti bellantes Pergama circum Hac fugerent Grai, Hac Phryges,

Verg. A. 1, 467 sq.; Prop. 1, 3, 13; rarely in full form with the interrog. particle ne:

utrum hacin feriam an ab laeva latus?

Plaut. Cist. 3, 10 (cf. Ladewig, Anal. Scaen. p. 22). —

hīc (old form heic; and with the interrog. part. ne, hicine), adv. loci, in this place, here.

In space.

Lit.:

hos quos videtis stare hic captivos duos, etc.... Senex qui hic habitat, etc.,

Plaut. Capt. prol. 1 sq.:

ego jam dudum hic adsum,

Ter. Eun. 4, 6, 5:

quem praestolare hic ante ostium?

id. ib. 5, 6, 5:

hic propter hunc adsiste,

id. Ad. 2, 1, 15:

hic tui omnes valent,

Cic. Fam. 6, 20, 3:

non modo hic, ubi, etc... sed, ubicumque, etc.,

id. Verr. 2, 5, 55, § 143:

mons ibi arduus Nomine Parnasus... hic ubi Deucalion... parva rate vectus adhaesit,

Ov. M. 1, 319:

hic (sc. Carthagine) illius (Junonis) arma, Hic currus fuit,

Verg. A. 1, 16 et saep.: Pa. Philocomasium hicine etiam nunc est? Pe Quom exibam, hic erat, Plaut. Mil. 2, 2, 25; cf.: Ch. Ubi ego sum? hicine an apud mortuos? Eut. Neque apud mortuos neque hic es, id. Merc. 3, 4, 17:

hicine,

id. Cist. 1, 1, 21; 4, 2, 80; Ter. Ad. 2, 1, 29 al.: Da. Cedo fenus, redde fenus, fenus reddite, etc.... Tr. Fenus illic, fenus hic, Plaut. Most. 3, 1, 76:

facile hic plus mali est, quam illic boni,

Ter. And. 4, 3, 5; cf. id. Hec. 2, 1, 20:

hic segetes, illic veniunt felicius uvae,

Verg. G. 1, 54:

hic, illic, ubi mors deprenderat, exhalantes,

Ov. M. 7, 581 (cf. Krebs, Antibarb. p. 519).—With gen.:

hic proxume viciniae,

in this neighborhood, Plaut. Mil. 2, 3, 2:

modo vidi virginem hic viciniae miseram,

Ter. Phorm. 1, 2, 45.—With ne: hicine libertatem aiunt aequam esse omnibus? is it here that, etc., Ter. Ad. 2, 1, 29 (cf. hic, I. B. fin.).—

Transf., in this affair, on this occasion, in this particular, herein, here:

hic, quantum in bello fortuna possit, cognosci potuit,

Caes. B. G. 6, 35, 2; Cic. Verr. 1, 16, 49:

hic tu tabulas desideras Heracliensium publicas,

id. Arch. 4, 8; cf.:

hic vos dubitabitis, judices,

id. Verr. 2, 2, 44, § 109:

hic miramur, hunc hominem tantum excellere ceteris? etc.,

id. de Imp. Pomp. 13, 39:

hic jam plura non dicam,

id. ib. 9, 24; id. Planc. 41, 99; id. Verr. 2, 1, 26, § 66 (cf. II. fin. infra):

hic, ubi opus est, non verentur: illic, ubi nihil opus est, ibi verentur,

Ter. And. 4, 1, 14:

ut cum hic tibi satisfecerimus, istic quoque nostram in te benevolentiam navare possimus,

Cic. Fam. 3, 10, 3.—Referring to the noun whose position in the sentence is the most remote (cf. I. D. 2.):

alterius ducis causa melior videbatur, alterius erat firmior: hic omnia speciosa, illic valentia,

Vell. 2, 49, 3.—

Of time, i. q. nunc or tum, now, here; then, hereupon, at this time, at this juncture:

hic reddes omnia,

Ter. And. 2, 3, 15:

hic ego quid praedicem?

Cic. Sest. 5, 12; id. Cat. 1, 10, 26:

hic cum uterque me intueretur,

id. Fin. 2, 1, 1; so,

hic cum,

id. Tusc. 5, 20, 60; Nep. Milt. 3, 3:

hic tum Fabricius frequentes eos ad me domum adduxit,

Cic. Clu. 17, 49; so, hic tum, id. ib 20, 56; 27, 73; id. Verr. 2, 1, 26 §

66 al.: hic regina gravem poposcit pateram,

Verg. A. 1, 728.—So very freq. to introduce the beginning of a speech: hic Laelius (inquit); hic Philus;

hic Scipio, etc.,

Cic. Rep. 1, 13, 23; 24 sq.; id. Fam. 1, 9, 10; 3, 8, 3; 5, 15, 4; id. Ac. 2, 4, 10; id. de Or. 2, 50, 202; Verg. A. 9, 246 et saep.—

huc (access. form hoc), v. huc.

hīc, haec, hoc ( gen. hujus, monosyl., Plaut. Am. prol. 51; 96; 1, 1, 115; dat. huic, Sidon. Carm. 7, 145; Avien. Descr. Orb. 22; dat. sing. fem. hae rei, Cato, R. R. 14, 3; acc. HONC for hunc, C. I. L. 1, 32; nom. plur. hic, Enn. ap. Philarg. ad Verg. G. 4, 230 = Ann. v. 414 Vahl.; Varr. L. L. 6, § 73 Mull.; fem. haec, v. infra, B. init.; dat. and abl. hibus, Plaut. Curc. 4, 2, 20; cf. Varr. L. L. 8, § 78 Mull.; v. Neue, Formenl. 2, p. 203 sqq.), pron. demonstr. [from the pronom. root i (whence also comes is), with the demonstr. suffix ce ] points to something near or present, or which is conceived of as present, this.

With subst.:

hic homo sanus non est,

Plaut. Am. 1, 1, 246:

rapidus fluvius est hic, non hac temere transiri potest... apud hunc fluvium, etc.,

id. Bacch. 1, 1, 53:

quid praeclarum putet in rebus humanis, qui haec deorum regna perspexerit? etc.,

Cic. Rep. 1, 17:

genus hoc,

id. ib. 1, 25:

hoc avunculo, atque in hac tam clara re publica natus,

id. ib. 1, 19; cf.:

quorum singuli saluti huic civitati fuerunt, et qui sunt procul ab aetatis hujus memoria,

id. ib. 1, 1:

his libris,

id. ib. 1, 7:

hae feriae,

id. ib. 1, 9; 1, 20; cf.:

hoc otio,

id. ib. 9 fin.:

haec caelestia vel studiosissime solet quaerere,

id. ib. 1, 10:

ad haec cituma,

id. ib. 1, 21:

hic vir,

Liv. 7, 39, 12.—

Absol. (cf. Krebs, Antibarb. p. 520):

hic insidiantes vigilant, Enn. l. l.: hi domum me ad se auferent,

Plaut. Men. 5, 2, 94: non mihi videtur, quod hi venerunt, alius nobis sermo esse quaerendus, sed agendum accuratius, et dicendum dignum aliquid horum auribus, Cic. Rep. 1, 13:

feceris (ut etiam pro his dicam) nobis gratum omnibus,

id. ib. 1, 21 fin.:

hoc ubi Amphitruo erus conspicatus est, etc.,

Plaut. Am. 1, 1, 87:

docere hoc poterat ille homines paene agrestes, et apud imperitos audebat haec dicere,

Cic. Rep. 1, 15:

dixerat hoc ille, cum, etc.,

id. ib. 1, 12:

haec Scipio cum dixisset,

id. ib. 1, 11:

haec plurimis a me verbis dicta sunt, etc.,

id. ib. 1, 7.—

More emphatic, in the original full form, hīce, haece, hōce (not, as formerly written, hicce, haecce, hocce; in gen. sing. HVIVSQVE; in nom. plur. hisce, like ieis = ei, and ques = qui, see below; and apocopated in nom. plur. fem. haec for haece, and in gen. plur. horunc, harunc, for horunce, harunce);

and, with the interrogative particle, hicine, haecine, hocine (mostly ante - class.): hoce haud dubium est quin, etc.,

Ter. And. 2, 3, 17:

eum hinc profugiens vendidit in Alide Patri hujusce,

Plaut. Capt. prol. 10; so,

hujusce,

id. Poen. prol. 120; 5, 4, 76; 87; cf.:

atque hujusce rei judicium jam continuo video futurum,

Cic. Div. in Caecil. 14, 47:

hisce homines ubi habitent,

Plaut. Trin. 4, 2, 36; v. Ritschl ad h. l.; so,

hisce,

id. Ps. 1, 5, 125; id. Capt. prol. 35 Fleck.; id. Rud. 2, 1, 5 ib., and perh. also id. Mil. 4, 8, 24 (Ritschl, hice): hice, Att. ap. Non. 15, 29 (Trag. Rel. v. 122 Rib.); Ter. Eun. 2, 2, 38:

haec aedes,

Plaut. Most. 2, 1, 53; 3, 1, 117; so,

haec sunt atque aliae multae in magnis dotibus Incommoditates,

id. Aul. 3, 5, 58:

haec (puellae),

Ter. Eun. 3, 5, 34:

haec sententiae,

Cic. Tusc. 1, 11, 22; 3, 34, 84; Lucr. 3, 601; Verg. G. 3, 305; cf. Bentl. Ter. Hec. 5, 2, 24:

aliut posticum harunce aedium,

Plaut. Stich. 3, 1, 41; cf.:

harunc aedium,

id. Most. 2, 1, 57:

sine opera tua nihil di horunc facere possunt,

id. Cist. 1, 1, 53:

horunc,

id. Poen. 3, 1, 48; Ter. Hec. 1, 2, 97; id. Phorm. 3, 2, 33:

cedo signum, si harunc Baccharum es,

Plaut. Mil. 4, 2, 25:

harunc aedium,

id. Merc. 5, 1, 3:

hisce ego Placidum ted hodie reddam,

id. Curc. 5, 3, 48; cf.:

quid dicam hisce, incertus sum,

Ter. Hec. 3, 4, 36:

tu ab hisce rebus animum avoca,

Sulp. in Cic. Fam. 4, 5, 5; so,

hisce,

Plaut. Cas. 2, 7, 13; id. Most. 1, 3, 81; 1, 4, 23; 2, 2, 71; 4, 2, 35 et saep.: Thr. Tu hosce instrue. Gn Illuc est sapere! ut hosce instruxit, Ter. Eun. 4, 7, 11; so,

hosce,

id. ib. 1, 2, 71; id. Heaut. 3, 2, 3; 4, 5, 4; id. Ad. 5, 7, 5; id. Phorm. 4, 3, 4:

apud hasce aedes,

Plaut. Am. 1, 1, 194; so,

hasce,

id. As. 2, 3, 1; id. Aul. 2, 4, 2; 2, 8, 15; id. Capt. 4, 2, 51; id. Bacch. 4, 6, 17 et saep.—

With the interrog. particle: hicin' Achilles est?

Plaut. Mil. 1, 1, 61; so,

hicinest?

id. Pers. 5, 2, 49; cf.:

hicine vir patriae natus usquam nisi in patria morietur?

Cic. Mil. 38, 104 et saep.:

haecine,

Plaut. Am. 1, 1, 206; id. Ep. 4, 2, 5; 5, 1, 15; id. Pers. 4, 3, 75; Ter. Hec. 5, 2, 5; id. Phorm. 5, 8, 24:

huncine hominem,

Plaut. Ps. 1, 2, 68; cf.:

huncine hominem! hancine impudentiam! judices, hanc audaciam!

Cic. Verr. 2, 5, 25, § 62:

hocine hic pacto potest Inhibere imperium magister?

Plaut. Bacch. 3, 3, 43:

o Juppiter, hoscine mores!

Ter. Ad. 4, 7, 40:

hacine victoria sola aut hac praeda contenti estis futuri,

Liv. 10, 17, 5; Ter. Hec. 3, 1, 3;

so in the shorter form, hicne,

Cic. Rosc. Am. 48, 141:

ex hocne equo,

id. Fat. 3, 5:

cum hocne,

id. Att. 9, 7, 3:

ex hacne natura,

id. Tusc. 1, 25, 62: haece locutus, Enn. ap. Gell. 12, 4 (Ann. v. 239 Vahl.) al.—So, Fortuna hujusce diei, as a particular deity, Cic. Leg. 2, 11, 28; Plin. 34, 8, 19, § 54;

in inscrr. also written HVIVSQVE DIEI,

Inscr. Orell. 5; cf.:

HVIVSQ. LOCI,

id. ib. 1580; 2300;

and HOIVSQVE AEDIS ERGO,

id. ib. 2488.—

With other pronouns:

hos eosdem motus perturbationes dixerimus,

Cic. Tusc. 3, 4, 7; cf.:

cum idem hoc visum diceretur,

id. Rep. 1, 14:

hoc idem fit in reliquis civitatibus,

Caes. B. G. 7, 15, 2; id. B. C. 1, 74, 5; Quint. 8, 4, 17:

haec eadem centurionibus tribunisque militum mandabant,

Caes. B. G. 7, 17 fin.:

haec eadem genera,

Quint. 6, 3, 54:

hoc ipsum civile jus,

Cic. Rep. 1, 2:

sed hoc ipsum ex superiore pendet quaestione,

Quint. 2, 1, 8; 8, 3, 45:

ad hunc eum ipsum,

Cic. Ac. 1, 1, 2 Goer. N. cr.; cf.:

idem hoc ipsum,

id. Tusc. 5, 9, 26:

huic illi legato,

id. Fl. 22, 52:

hunc illum fatis Portendi generum,

Verg. A. 7, 255; cf.:

hic est enim ille vultus semper idem, quem, etc.,

Cic. Tusc. 3, 15, 31:

hic est ille status quantitatis,

Quint. 7, 4, 15: haec est illa, quae deinôsis vocatur, id. 6, 2, 24:

hujus istius facti stultitia,

Cic. Rab. Post. 9, 24:

ista haec epigrammata,

Sid. Ep. 2, 10: hunc talem virum, Cic. fil. ap. Cic. Fam. 16, 21, 3:

callidum quendam hunc,

Cic. de Or. 1, 50, 218.—

Opp. to ille, iste, less freq. to hic, alter, alius, etc., this, the latter, to indicate the nearer object (which is to be determined not so much by the phraseology as by the thought; so that hic may refer to that noun whose position in the sentence is the more remote, but which is the most closely connected with the speaker, and of the most importance to him, in which case it is to be rendered by that, the former, etc.):

ejusdem esse, qui in illa re peccarit, hoc quoque admisisse,

Cic. Inv. 2, 16, 50:

in his undis et tempestatibus ad summam senectutem maluit jactari, quam in illa tranquillitate atque otio jucundissime vivere,

id. Rep. 1, 1:

si deerunt haec remedia, ad illa declinandum est,

Quint. 7, 2, 30:

cum hic testamento, ille proximitate nitatur,

id. 3, 6, 95:

in his judicem sibi, in illis alii credere,

id. 5, 7, 33:

haec pars perorationis accusatori patronoque ex aequo communis est. Affectibus quoque iisdem fere utuntur: sed varius hic, ille saepius ac magis,

id. 6, 1, 8; cf. id. 6, 2, 12; 17:

cum tu ista caelestia de Scipione quaesieris, ego autem haec, quae videntur ante oculos, esse magis putem quaerenda,

Cic. Rep. 1, 19; id. Fam. 2, 11, 1:

iisdem enim hic sapiens, de quo loquor, oculis, quibus iste vester, caelum, terram, mare intuebitur,

id. Ac. 2, 33, 105:

si hoc loco scripsisset, isto verbo usus non esset, non isto loco verbum istud collocasset,

id. Inv. 2, 41, 121:

has igitur tot sententias ut omittamus, haec nunc videamus, quae diu multumque defensa sunt,

id. Ac. 2, 42, 130:

Caesar facile diceret: Hic versus Plauti non est, hic est,

this... that, id. Fam. 9, 16, 4:

ego hoc dico. adversarius hoc,

Quint. 4, 4, 8:

vendidit hic auro patriam... Hic thalamum invasit natae,

Verg. A. 6, 621 sq.:

hi molium objectus, hi proximas scaphas scandere,

Tac. A. 14, 8:

quid responsuri sint adversarii his et his... cum sciret haec et haec,

Quint. 6, 1, 3 sq.:

interim quaeritur: hoc an hoc? furtum an sacrilegium?

id. 7, 3, 9:

alter (Roscius) plurimarum palmarum vetus ac nobilis gladiator habetur, hic autem nuper se ad eum lanistam contulit,

Cic. Rosc. Am. 6, 17:

occupat hic collem, cymba sedet alter adunca,

Ov. M. 1, 293.—

Referring to that which in the speaker's mind is the nearer object, although by the position of the words it is the more remote: quam ob rem cave Catoni anteponas ne istum quidem ipsum, quem Apollo sapientissimum judicavit (i. e. Socratem): Hujus enim (i. e. Catonis, of the former) facta, illius (i. e. Socratis) dicta laudantur, Cic. Lael. 2, 10; id. Rosc. Com. 2, 7:

hanc posteriorem (artem) et Stoici et Peripatetici, priorem autem illi (i. e. Peripatetici) egregie tradiderunt, hi (i. e. Stoici) ne attigerunt quidem,

id. Fin. 4, 4, 10:

hoc Cicero atque Asinius certatim sunt usi: pro Scauro hic, ille pro filio,

Quint. 6, 1, 21; 3, 10, 1:

melior tutiorque est certa pax quam sperata victoria: haec in tua, illa in deorum manu est,

the former... the latter, Liv. 30, 30, 19:

quocumque aspicio, nihil est, nisi pontus et aer: Fluctibus hic tumidus, nubibus ille minax,

Ov. Tr. 1, 2, 24; id. M. 1, 697.—

In the neutr. sing. subst., with gen.:

quid hoc hominist?

Plaut. Am. 2, 1, 26; cf. Ter. Eun. 3, 4, 8:

quid hoc morbi est?

id. ib. 2, 1, 19:

quid hoc est negoti?

id. Ad. 4, 5, 71; cf. id. Eun. 3, 4, 6:

hoc fructi pro labore ab his fero,

id. Ad. 5, 4, 16:

edormiscam hoc villi,

id. ib. 5, 2, 11:

hoc commodi est, quod, etc.,

Cic. Rosc. Am. 32, 91:

hoc copiarum in Hispanias portatum est,

Liv. 42, 18, 7:

hoc servitutis injunxisse, ut, etc.,

id. 5, 2, 8:

hoc intervalli datum res tranquillas in urbe fecit,

id. 3, 25, 4:

hoc consilii,

id. 5, 39, 6:

hoc solacii,

id. 30, 13, 13:

hoc noctis,

Plaut. Am. 1, 1, 2; 11; 136.—

Hoc with verbs impers., pleonast. as a subject (ante-class.):

eamus, Amphitruo: lucescit hoc jam,

there is daybreak, Plaut. Am. 1, 3, 45: luciscit hoc jam, [p. 853] Ter. Heaut. 3, 1, 1:

lucet hoc,

Plaut. Mil. 2, 2, 63; cf. id. Curc. 1, 3, 26.—

Pregn. (qs. pointing to something with the finger), this, this... here (ante-class. and poet.); most freq. of the speaker himself, like the Gr. hode, for ego:

hic homost omnium hominum praecipuos,

Plaut. Trin. 5, 1, 1:

hic si quid nobis forte adversi evenerit, tibi erunt parata verba, huic homini verbera,

Ter. Heaut. 2, 3, 115; so,

huic homini, i. q. mihi,

Plaut. Ep. 1, 2, 38:

hic homo, i. q. ego,

id. Curc. 2, 1, 33:

hunc hominem, i. q. me,

Plaut. Bacch. 4, 4, 1; Hor. S. 1, 9, 47; cf.:

vin' tu huic seni auscultare?

Ter. Ad. 5, 7, 8; id. And. 2, 1, 10; Tib. 2, 6, 7:

haec res,

my property, Plaut. Trin. 2, 4, 106:

hunc in collum,

my neck, id. Pers. 4, 6, 9 Brix (Ritschl, huc): ni haec praesensisset canes, this dog, = ego, id. Trin. 1, 2, 135 Brix ad loc.—In neutr. absol.: tu quod te posterius purges hanc injuriam mihi nolle Factam esse, hujus non faciam, not so much, i. e. not the least, Ter. Ad. 2, 1, 9.—

With reference to time, of this time, now present, actual, this:

cena hac annona est sine sacris hereditas,

in the present scarcity, Plaut. Trin. 2, 4, 83:

sed nondum haec, quae nunc tenet saeculum, neglegentia deum venerat,

Liv. 3, 20:

his temporibus,

Cic. Fam. 13, 77, 1:

M. Cato, hujus nostri Catonis pater,

id. Off. 3, 16, 66; cf.:

si potius ad antiquorum diligentiam, quam ad horum luxuriam dirigas aedificationem,

Varr. R. R. 1, 13, 6 sq.:

etenim qui haec vituperare volunt, Chrysogonum tantum posse queruntur,

the present times, Cic. Rosc. Am. 48, 138:

ne horum quidem magnificentia operum,

Liv. 1, 55 fin.;

very rarely of time just ended: ante hos annos quadraginta,

Plin. 14, 22, 28, § 143:

ante hos sex menses,

Phaedr. 1, 1, 10:

ante hoc triduum,

Front. Ep. ad M. Caes. 2, 5 init.; Aug. Serm. 270, 3.

Very freq. referring to a thought that follows, and which may be expressed by a relative sentence, or by a sentence denoting the object, cause, or effect; with qui, quae, quod, an acc. and inf., quod, ut, ne, etc. (more clearly indicative than the determinative, is, ea, id; though freq. confounded with it in MSS. and editt.).

With relat. clause:

Qui hodie fuerim liber, eum nunc potivit pater Servitutis: hic, qui verna natust, conqueritur,

Plaut. Am. 1, 1, 24; cf.:

eos, qui, etc.... his, qui, etc.... longe duco esse anteponendos,

Cic. Rep. 1, 2:

neque his contentus sum, quae de ista consultatione scripta nobis summi ex Graecia homines reliquerunt, neque ea, quae mihi videntur, anteferre illis audeo,

id. ib. 1, 22:

non est tibi his solis utendum existimationibus ac judiciis, qui nunc sunt, hominum, sed iis etiam, qui futuri sunt,

id. Q. Fr. 1, 1, 15, § 43:

quis hic est homo, quem ante aedis video hoc noctis?

Plaut. Am. 1, 1, 136:

unde in laboribus et periculis fortitudo? nempe ab his, qui, etc.,

Cic. Rep. 1, 2; 1, 17:

haec quae sunt in hoc genere,

id. ib. 1, 11:

mundus hic totus, quod domicilium di nobis dederunt,

id. ib. 1, 13:

hoc autem sphaerae genus, in quo, etc.,

id. ib. 1, 14;

1, 16: in his libris, quos legistis,

id. Leg. 1, 9, 27; cf. id. Div. 1, 3, 5:

quam quisque norit artem, in hac se exerceat,

id. Tusc. 1, 18, 41 et saep.:

lepide ipsi hi sunt capti, suis qui filiis fecere insidias,

Plaut. Bacch. 5, 2, 90; cf. Cic. Tusc. 2, 1, 3; id. N. D. 1, 40, 113:

servi, qui, cum culpa carint, tamen malum Metuont, hi solent esse eris utibiles,

Plaut. Most. 4, 2, 2 sq.; cf. Cic. Rep. 1, 19:

de Bruti amore etsi mihi nihil novi adfers: tamen hoc audio libentius, quo saepius,

id. Att. 13, 36 fin.; cf.:

is porro, quo generosior celsiorque est, hoc majoribus velut organis commovetur,

Quint. 1, 2, 30:

hoc primum videamus, quidnam sit, de altero sole quod nuntiatum est in senatu, etc.,

Cic. Rep. 1, 10; 1, 24:

mire tractat hoc Cicero pro Milone quae facturus fuerit Clodius, si praeturam invasisset,

Quint. 9, 2, 41.—

With acc. and inf.:

erat tunc haec nova et ignota ratio, solem lunae oppositum solere deficere,

Cic. Rep. 1, 16:

sed hoc vir excellenti providentia sensit ac vidit, non esse opportunissimos situs maritimos urbibus iis, quae, etc.,

id. ib. 2, 3:

hoc tantum admiror, Flavum, etc.,

Quint. 7, 4, 40; 11, 1, 22:

unum hoc definio, tantam esse necessitatem virtutis, etc.,

Cic. Rep. 1, 1: hoc simul accipe dictum: Quorum..., Eorundem libertati me parcere certum est, Enn. ap. Cic. Off. 1, 12, 38 (Ann. v. 204 Vahl.); cf.

with appositive clause: sic hoc proloquar: Principio, ut illo advenimus, Continuo Amphitruo delegit viros, etc.,

Plaut. Am. 1, 1, 48:

ut hoc: Non debes alienam uxorem optare,

Quint. 7, 1, 25; cf. id. 9, 4, 97; 9, 2, 32.—

With quod or quia:

maxime hoc mihi mirum videri solet, quod, qui tranquillo mari gubernare se negent posse, etc.,

Cic. Rep. 1, 6:

quaesierat ex me Scipio, quidnam sentirem de hoc, quod duo soles visos esse constaret,

id. ib. 1, 13; Quint. 9, 1, 1:

propter hoc ipsum ostendenda non sunt, quod apparent,

id. 12, 9, 6:

nostri primo integris viribus fortiter repugnare... sed hoc superari, quod diuturnitate pugnae, etc.,

in this that, herein that, Caes. B. G. 3, 4, 3; cf. Quint. 8, 3, 30:

hoc ipso fidem detrahimus illis, quod sint tam gravia,

id. 9, 2, 53:

hoc ipso, quod,

id. 4, 1, 54; 5, 11, 41; 6, 2, 16 et saep.: consilio vestro utar libenter, et hoc libentius, quod, etc., Caes. ap. Cic. Att. 9, 8, C, 1; cf.:

id hoc facilius eis persuasit, quod undique loci natura Helvetii continentur,

Caes. B. G. 1, 2, 3:

hoc esse miseriorem gravioremque fortunam Sequanorum quam reliquorum, quod soli, etc.,

id. ib. 1, 32, 4; Quint. 5, 7, 22:

hoc magis, quod (al. quia) illic ut litigatores loquimur frequentius,

id. 6, 2, 36:

hoc sese excruciat animi, Quia leno ademit cistulam ei,

Plaut. Rud. 2, 3, 57:

quod hoc etiam mirabilius debet videri, quia, etc.,

Cic. de Or. 1, 3, 12; cf.:

hoc sunt exempla potentiora, quia, etc.,

Quint. 10, 1, 15.—

With ut or ne:

nunc hoc me orare a vobis jussit Juppiter, ut conquistores, etc.,

Plaut. Am. prol. 64; cf.:

hoc quoque etiam mihi in mandatis dedit, Ut conquistores, etc.,

id. ib. 81:

atque hoc evenit In labore atque in dolore, ut mors obrepat interim,

id. Ps. 2, 3, 19:

nec enim hoc suscepi, ut, etc.... neque hoc polliceor me facturum, ut, etc.,

Cic. Rep. 1, 24:

neque enim hac nos patria lege genuit aut educavit, ut... sed ut, etc.,

id. ib. 1, 4;

for which: homines sunt hac lege generati, qui tuerentur, etc.,

id. ib. 6, 15:

quare hoc animo in nos esse debebis, ut aetas nostra, etc.,

id. Fam. 2, 1 fin.; id. Off. 3, 5, 22; id. Rep. 1, 12:

plurimum in hoc laboris exhausimus, ut ostenderemus, etc.,

Quint. 8 praef. § 6; cf.:

habenda fides est vel in hoc, ut, etc.,

id. 11, 2, 51; so,

in hoc, ut,

id. 6, 3, 15; 10, 3, 29: hoc erit tibi argumentum semper in promptu situm: Ne quid exspectes amicos, quod tute agere possies, Enn. ap. Gell. 2, 29 fin. (Sat. v. 37 Vahl.); so,

in hoc scilicet, ne suspectus his foret,

Vell. 2, 41 fin. —

Hoc est serves to annex a more particular explanation of what has been said, that is, that is to say, namely:

in hac causa dicam de eo prius, quod apud vos plurimum debet valere, hoc est, de voluntate eorum, quibus injuriae factae sunt,

Cic. Div. in Caecil. 4, 11:

quadriennium, hoc est, ex quo tempore fundus veniit,

id. Caecin. 7, 19; 34, 100:

cum honos agebatur amplissimus familiae vestrae, hoc est, consulatus parentis tui,

id. Sull. 17, 49; id. Fam. 5, 12, 8:

primum quaero, qua ratione Naevius susceptum negotium non transegerit, hoc est, cur bona non vendiderit,

id. Quint. 24, 76 et saep.—Sarcastically:

ut haberet (Clodius) ad praeturam gerendam, hoc est, ad evertendam rem publicam plenum annum,

Cic. Mil. 9, 24:

at quam crebro usurpat Et consul et Antonius! Hoc est dicere: Et consul et homo impudicissimus, Et consul et homo nequissimus,

id. Phil. 2, 28, 70.—

Hoc est or ĕrat, quod, with the accessory idea of indignation or reproach, is or was it for this that, etc.:

hoc erat, alma parens, quod me per tela, per ignis Eripis, ut mediis hostem in penetralibus... cernam?

Verg. A. 2, 664; Petr. 93.—Hence,

hāc, in this place, on this side, this way, here (class.): nunc Juppiter hac stat, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 263 Vahl.); imitated by Verg. A. 12, 565: Ar. Hac quidem non venit. Le. Angiporto Illac per hortum circuit clam, Plaut. As. 3, 3, 151:

nunc hac An illac eam, incerta sum consili,

id. Rud. 1, 3, 30:

plenus rimarum sum: hac atque illac perfluo,

Ter. Eun. 1, 2, 25; cf.:

hac illac circumcursa,

id. Heaut. 3, 2, 1; and: mox hac atque illa rapti, Tac. Agr. 28:

sequere hac, reducam te ubi fuisti,

this way, hither, Plaut. Capt. 3, 5, 106; id. As. 4, 2, 1; id. Men. 4, 1, 4; id. Poen. 1, 2, 116; id. Rud. 1, 2, 94; cf.:

sequere hac me intus ad Glycerium nunc,

Ter. And. 5, 6, 14:

sequere me ergo hac intro,

id. Ad. 4, 3, 18:

i hac mecum intro,

Plaut. Bacch. 5, 2, 56; 62; Ter. Ad. 4, 2, 35 sq.:

quin igitur ad illa spatia nostra pergimus?... Nos vero: et hac quidem adire si placet, per ripam et umbram,

Cic. Leg. 1, 4, 14:

ab oppido declivis locus tenui fastigio vergebat. Hac nostris erat receptus,

Caes. B. C. 1, 45, 5; 2, 2, 3.—Hac-hac, for hac-illac ( poet.):

namque videbat, uti bellantes Pergama circum Hac fugerent Grai, Hac Phryges,

Verg. A. 1, 467 sq.; Prop. 1, 3, 13; rarely in full form with the interrog. particle ne:

utrum hacin feriam an ab laeva latus?

Plaut. Cist. 3, 10 (cf. Ladewig, Anal. Scaen. p. 22). —

hīc (old form heic; and with the interrog. part. ne, hicine), adv. loci, in this place, here.

In space.

Lit.:

hos quos videtis stare hic captivos duos, etc.... Senex qui hic habitat, etc.,

Plaut. Capt. prol. 1 sq.:

ego jam dudum hic adsum,

Ter. Eun. 4, 6, 5:

quem praestolare hic ante ostium?

id. ib. 5, 6, 5:

hic propter hunc adsiste,

id. Ad. 2, 1, 15:

hic tui omnes valent,

Cic. Fam. 6, 20, 3:

non modo hic, ubi, etc... sed, ubicumque, etc.,

id. Verr. 2, 5, 55, § 143:

mons ibi arduus Nomine Parnasus... hic ubi Deucalion... parva rate vectus adhaesit,

Ov. M. 1, 319:

hic (sc. Carthagine) illius (Junonis) arma, Hic currus fuit,

Verg. A. 1, 16 et saep.: Pa. Philocomasium hicine etiam nunc est? Pe Quom exibam, hic erat, Plaut. Mil. 2, 2, 25; cf.: Ch. Ubi ego sum? hicine an apud mortuos? Eut. Neque apud mortuos neque hic es, id. Merc. 3, 4, 17:

hicine,

id. Cist. 1, 1, 21; 4, 2, 80; Ter. Ad. 2, 1, 29 al.: Da. Cedo fenus, redde fenus, fenus reddite, etc.... Tr. Fenus illic, fenus hic, Plaut. Most. 3, 1, 76:

facile hic plus mali est, quam illic boni,

Ter. And. 4, 3, 5; cf. id. Hec. 2, 1, 20:

hic segetes, illic veniunt felicius uvae,

Verg. G. 1, 54:

hic, illic, ubi mors deprenderat, exhalantes,

Ov. M. 7, 581 (cf. Krebs, Antibarb. p. 519).—With gen.:

hic proxume viciniae,

in this neighborhood, Plaut. Mil. 2, 3, 2:

modo vidi virginem hic viciniae miseram,

Ter. Phorm. 1, 2, 45.—With ne: hicine libertatem aiunt aequam esse omnibus? is it here that, etc., Ter. Ad. 2, 1, 29 (cf. hic, I. B. fin.).—

Transf., in this affair, on this occasion, in this particular, herein, here:

hic, quantum in bello fortuna possit, cognosci potuit,

Caes. B. G. 6, 35, 2; Cic. Verr. 1, 16, 49:

hic tu tabulas desideras Heracliensium publicas,

id. Arch. 4, 8; cf.:

hic vos dubitabitis, judices,

id. Verr. 2, 2, 44, § 109:

hic miramur, hunc hominem tantum excellere ceteris? etc.,

id. de Imp. Pomp. 13, 39:

hic jam plura non dicam,

id. ib. 9, 24; id. Planc. 41, 99; id. Verr. 2, 1, 26, § 66 (cf. II. fin. infra):

hic, ubi opus est, non verentur: illic, ubi nihil opus est, ibi verentur,

Ter. And. 4, 1, 14:

ut cum hic tibi satisfecerimus, istic quoque nostram in te benevolentiam navare possimus,

Cic. Fam. 3, 10, 3.—Referring to the noun whose position in the sentence is the most remote (cf. I. D. 2.):

alterius ducis causa melior videbatur, alterius erat firmior: hic omnia speciosa, illic valentia,

Vell. 2, 49, 3.—

Of time, i. q. nunc or tum, now, here; then, hereupon, at this time, at this juncture:

hic reddes omnia,

Ter. And. 2, 3, 15:

hic ego quid praedicem?

Cic. Sest. 5, 12; id. Cat. 1, 10, 26:

hic cum uterque me intueretur,

id. Fin. 2, 1, 1; so,

hic cum,

id. Tusc. 5, 20, 60; Nep. Milt. 3, 3:

hic tum Fabricius frequentes eos ad me domum adduxit,

Cic. Clu. 17, 49; so, hic tum, id. ib 20, 56; 27, 73; id. Verr. 2, 1, 26 §

66 al.: hic regina gravem poposcit pateram,

Verg. A. 1, 728.—So very freq. to introduce the beginning of a speech: hic Laelius (inquit); hic Philus;

hic Scipio, etc.,

Cic. Rep. 1, 13, 23; 24 sq.; id. Fam. 1, 9, 10; 3, 8, 3; 5, 15, 4; id. Ac. 2, 4, 10; id. de Or. 2, 50, 202; Verg. A. 9, 246 et saep.—

huc (access. form hoc), v. huc.

hīc, haec, hoc ( gen. hujus, monosyl., Plaut. Am. prol. 51; 96; 1, 1, 115; dat. huic, Sidon. Carm. 7, 145; Avien. Descr. Orb. 22; dat. sing. fem. hae rei, Cato, R. R. 14, 3; acc. HONC for hunc, C. I. L. 1, 32; nom. plur. hic, Enn. ap. Philarg. ad Verg. G. 4, 230 = Ann. v. 414 Vahl.; Varr. L. L. 6, § 73 Mull.; fem. haec, v. infra, B. init.; dat. and abl. hibus, Plaut. Curc. 4, 2, 20; cf. Varr. L. L. 8, § 78 Mull.; v. Neue, Formenl. 2, p. 203 sqq.), pron. demonstr. [from the pronom. root i (whence also comes is), with the demonstr. suffix ce ] points to something near or present, or which is conceived of as present, this.

With subst.:

hic homo sanus non est,

Plaut. Am. 1, 1, 246:

rapidus fluvius est hic, non hac temere transiri potest... apud hunc fluvium, etc.,

id. Bacch. 1, 1, 53:

quid praeclarum putet in rebus humanis, qui haec deorum regna perspexerit? etc.,

Cic. Rep. 1, 17:

genus hoc,

id. ib. 1, 25:

hoc avunculo, atque in hac tam clara re publica natus,

id. ib. 1, 19; cf.:

quorum singuli saluti huic civitati fuerunt, et qui sunt procul ab aetatis hujus memoria,

id. ib. 1, 1:

his libris,

id. ib. 1, 7:

hae feriae,

id. ib. 1, 9; 1, 20; cf.:

hoc otio,

id. ib. 9 fin.:

haec caelestia vel studiosissime solet quaerere,

id. ib. 1, 10:

ad haec cituma,

id. ib. 1, 21:

hic vir,

Liv. 7, 39, 12.—

Absol. (cf. Krebs, Antibarb. p. 520):

hic insidiantes vigilant, Enn. l. l.: hi domum me ad se auferent,

Plaut. Men. 5, 2, 94: non mihi videtur, quod hi venerunt, alius nobis sermo esse quaerendus, sed agendum accuratius, et dicendum dignum aliquid horum auribus, Cic. Rep. 1, 13:

feceris (ut etiam pro his dicam) nobis gratum omnibus,

id. ib. 1, 21 fin.:

hoc ubi Amphitruo erus conspicatus est, etc.,

Plaut. Am. 1, 1, 87:

docere hoc poterat ille homines paene agrestes, et apud imperitos audebat haec dicere,

Cic. Rep. 1, 15:

dixerat hoc ille, cum, etc.,

id. ib. 1, 12:

haec Scipio cum dixisset,

id. ib. 1, 11:

haec plurimis a me verbis dicta sunt, etc.,

id. ib. 1, 7.—

More emphatic, in the original full form, hīce, haece, hōce (not, as formerly written, hicce, haecce, hocce; in gen. sing. HVIVSQVE; in nom. plur. hisce, like ieis = ei, and ques = qui, see below; and apocopated in nom. plur. fem. haec for haece, and in gen. plur. horunc, harunc, for horunce, harunce);

and, with the interrogative particle, hicine, haecine, hocine (mostly ante - class.): hoce haud dubium est quin, etc.,

Ter. And. 2, 3, 17:

eum hinc profugiens vendidit in Alide Patri hujusce,

Plaut. Capt. prol. 10; so,

hujusce,

id. Poen. prol. 120; 5, 4, 76; 87; cf.:

atque hujusce rei judicium jam continuo video futurum,

Cic. Div. in Caecil. 14, 47:

hisce homines ubi habitent,

Plaut. Trin. 4, 2, 36; v. Ritschl ad h. l.; so,

hisce,

id. Ps. 1, 5, 125; id. Capt. prol. 35 Fleck.; id. Rud. 2, 1, 5 ib., and perh. also id. Mil. 4, 8, 24 (Ritschl, hice): hice, Att. ap. Non. 15, 29 (Trag. Rel. v. 122 Rib.); Ter. Eun. 2, 2, 38:

haec aedes,

Plaut. Most. 2, 1, 53; 3, 1, 117; so,

haec sunt atque aliae multae in magnis dotibus Incommoditates,

id. Aul. 3, 5, 58:

haec (puellae),

Ter. Eun. 3, 5, 34:

haec sententiae,

Cic. Tusc. 1, 11, 22; 3, 34, 84; Lucr. 3, 601; Verg. G. 3, 305; cf. Bentl. Ter. Hec. 5, 2, 24:

aliut posticum harunce aedium,

Plaut. Stich. 3, 1, 41; cf.:

harunc aedium,

id. Most. 2, 1, 57:

sine opera tua nihil di horunc facere possunt,

id. Cist. 1, 1, 53:

horunc,

id. Poen. 3, 1, 48; Ter. Hec. 1, 2, 97; id. Phorm. 3, 2, 33:

cedo signum, si harunc Baccharum es,

Plaut. Mil. 4, 2, 25:

harunc aedium,

id. Merc. 5, 1, 3:

hisce ego Placidum ted hodie reddam,

id. Curc. 5, 3, 48; cf.:

quid dicam hisce, incertus sum,

Ter. Hec. 3, 4, 36:

tu ab hisce rebus animum avoca,

Sulp. in Cic. Fam. 4, 5, 5; so,

hisce,

Plaut. Cas. 2, 7, 13; id. Most. 1, 3, 81; 1, 4, 23; 2, 2, 71; 4, 2, 35 et saep.: Thr. Tu hosce instrue. Gn Illuc est sapere! ut hosce instruxit, Ter. Eun. 4, 7, 11; so,

hosce,

id. ib. 1, 2, 71; id. Heaut. 3, 2, 3; 4, 5, 4; id. Ad. 5, 7, 5; id. Phorm. 4, 3, 4:

apud hasce aedes,

Plaut. Am. 1, 1, 194; so,

hasce,

id. As. 2, 3, 1; id. Aul. 2, 4, 2; 2, 8, 15; id. Capt. 4, 2, 51; id. Bacch. 4, 6, 17 et saep.—

With the interrog. particle: hicin' Achilles est?

Plaut. Mil. 1, 1, 61; so,

hicinest?

id. Pers. 5, 2, 49; cf.:

hicine vir patriae natus usquam nisi in patria morietur?

Cic. Mil. 38, 104 et saep.:

haecine,

Plaut. Am. 1, 1, 206; id. Ep. 4, 2, 5; 5, 1, 15; id. Pers. 4, 3, 75; Ter. Hec. 5, 2, 5; id. Phorm. 5, 8, 24:

huncine hominem,

Plaut. Ps. 1, 2, 68; cf.:

huncine hominem! hancine impudentiam! judices, hanc audaciam!

Cic. Verr. 2, 5, 25, § 62:

hocine hic pacto potest Inhibere imperium magister?

Plaut. Bacch. 3, 3, 43:

o Juppiter, hoscine mores!

Ter. Ad. 4, 7, 40:

hacine victoria sola aut hac praeda contenti estis futuri,

Liv. 10, 17, 5; Ter. Hec. 3, 1, 3;

so in the shorter form, hicne,

Cic. Rosc. Am. 48, 141:

ex hocne equo,

id. Fat. 3, 5:

cum hocne,

id. Att. 9, 7, 3:

ex hacne natura,

id. Tusc. 1, 25, 62: haece locutus, Enn. ap. Gell. 12, 4 (Ann. v. 239 Vahl.) al.—So, Fortuna hujusce diei, as a particular deity, Cic. Leg. 2, 11, 28; Plin. 34, 8, 19, § 54;

in inscrr. also written HVIVSQVE DIEI,

Inscr. Orell. 5; cf.:

HVIVSQ. LOCI,

id. ib. 1580; 2300;

and HOIVSQVE AEDIS ERGO,

id. ib. 2488.—

With other pronouns:

hos eosdem motus perturbationes dixerimus,

Cic. Tusc. 3, 4, 7; cf.:

cum idem hoc visum diceretur,

id. Rep. 1, 14:

hoc idem fit in reliquis civitatibus,

Caes. B. G. 7, 15, 2; id. B. C. 1, 74, 5; Quint. 8, 4, 17:

haec eadem centurionibus tribunisque militum mandabant,

Caes. B. G. 7, 17 fin.:

haec eadem genera,

Quint. 6, 3, 54:

hoc ipsum civile jus,

Cic. Rep. 1, 2:

sed hoc ipsum ex superiore pendet quaestione,

Quint. 2, 1, 8; 8, 3, 45:

ad hunc eum ipsum,

Cic. Ac. 1, 1, 2 Goer. N. cr.; cf.:

idem hoc ipsum,

id. Tusc. 5, 9, 26:

huic illi legato,

id. Fl. 22, 52:

hunc illum fatis Portendi generum,

Verg. A. 7, 255; cf.:

hic est enim ille vultus semper idem, quem, etc.,

Cic. Tusc. 3, 15, 31:

hic est ille status quantitatis,

Quint. 7, 4, 15: haec est illa, quae deinôsis vocatur, id. 6, 2, 24:

hujus istius facti stultitia,

Cic. Rab. Post. 9, 24:

ista haec epigrammata,

Sid. Ep. 2, 10: hunc talem virum, Cic. fil. ap. Cic. Fam. 16, 21, 3:

callidum quendam hunc,

Cic. de Or. 1, 50, 218.—

Opp. to ille, iste, less freq. to hic, alter, alius, etc., this, the latter, to indicate the nearer object (which is to be determined not so much by the phraseology as by the thought; so that hic may refer to that noun whose position in the sentence is the more remote, but which is the most closely connected with the speaker, and of the most importance to him, in which case it is to be rendered by that, the former, etc.):

ejusdem esse, qui in illa re peccarit, hoc quoque admisisse,

Cic. Inv. 2, 16, 50:

in his undis et tempestatibus ad summam senectutem maluit jactari, quam in illa tranquillitate atque otio jucundissime vivere,

id. Rep. 1, 1:

si deerunt haec remedia, ad illa declinandum est,

Quint. 7, 2, 30:

cum hic testamento, ille proximitate nitatur,

id. 3, 6, 95:

in his judicem sibi, in illis alii credere,

id. 5, 7, 33:

haec pars perorationis accusatori patronoque ex aequo communis est. Affectibus quoque iisdem fere utuntur: sed varius hic, ille saepius ac magis,

id. 6, 1, 8; cf. id. 6, 2, 12; 17:

cum tu ista caelestia de Scipione quaesieris, ego autem haec, quae videntur ante oculos, esse magis putem quaerenda,

Cic. Rep. 1, 19; id. Fam. 2, 11, 1:

iisdem enim hic sapiens, de quo loquor, oculis, quibus iste vester, caelum, terram, mare intuebitur,

id. Ac. 2, 33, 105:

si hoc loco scripsisset, isto verbo usus non esset, non isto loco verbum istud collocasset,

id. Inv. 2, 41, 121:

has igitur tot sententias ut omittamus, haec nunc videamus, quae diu multumque defensa sunt,

id. Ac. 2, 42, 130:

Caesar facile diceret: Hic versus Plauti non est, hic est,

this... that, id. Fam. 9, 16, 4:

ego hoc dico. adversarius hoc,

Quint. 4, 4, 8:

vendidit hic auro patriam... Hic thalamum invasit natae,

Verg. A. 6, 621 sq.:

hi molium objectus, hi proximas scaphas scandere,

Tac. A. 14, 8:

quid responsuri sint adversarii his et his... cum sciret haec et haec,

Quint. 6, 1, 3 sq.:

interim quaeritur: hoc an hoc? furtum an sacrilegium?

id. 7, 3, 9:

alter (Roscius) plurimarum palmarum vetus ac nobilis gladiator habetur, hic autem nuper se ad eum lanistam contulit,

Cic. Rosc. Am. 6, 17:

occupat hic collem, cymba sedet alter adunca,

Ov. M. 1, 293.—

Referring to that which in the speaker's mind is the nearer object, although by the position of the words it is the more remote: quam ob rem cave Catoni anteponas ne istum quidem ipsum, quem Apollo sapientissimum judicavit (i. e. Socratem): Hujus enim (i. e. Catonis, of the former) facta, illius (i. e. Socratis) dicta laudantur, Cic. Lael. 2, 10; id. Rosc. Com. 2, 7:

hanc posteriorem (artem) et Stoici et Peripatetici, priorem autem illi (i. e. Peripatetici) egregie tradiderunt, hi (i. e. Stoici) ne attigerunt quidem,

id. Fin. 4, 4, 10:

hoc Cicero atque Asinius certatim sunt usi: pro Scauro hic, ille pro filio,

Quint. 6, 1, 21; 3, 10, 1:

melior tutiorque est certa pax quam sperata victoria: haec in tua, illa in deorum manu est,

the former... the latter, Liv. 30, 30, 19:

quocumque aspicio, nihil est, nisi pontus et aer: Fluctibus hic tumidus, nubibus ille minax,

Ov. Tr. 1, 2, 24; id. M. 1, 697.—

In the neutr. sing. subst., with gen.:

quid hoc hominist?

Plaut. Am. 2, 1, 26; cf. Ter. Eun. 3, 4, 8:

quid hoc morbi est?

id. ib. 2, 1, 19:

quid hoc est negoti?

id. Ad. 4, 5, 71; cf. id. Eun. 3, 4, 6:

hoc fructi pro labore ab his fero,

id. Ad. 5, 4, 16:

edormiscam hoc villi,

id. ib. 5, 2, 11:

hoc commodi est, quod, etc.,

Cic. Rosc. Am. 32, 91:

hoc copiarum in Hispanias portatum est,

Liv. 42, 18, 7:

hoc servitutis injunxisse, ut, etc.,

id. 5, 2, 8:

hoc intervalli datum res tranquillas in urbe fecit,

id. 3, 25, 4:

hoc consilii,

id. 5, 39, 6:

hoc solacii,

id. 30, 13, 13:

hoc noctis,

Plaut. Am. 1, 1, 2; 11; 136.—

Hoc with verbs impers., pleonast. as a subject (ante-class.):

eamus, Amphitruo: lucescit hoc jam,

there is daybreak, Plaut. Am. 1, 3, 45: luciscit hoc jam, [p. 853] Ter. Heaut. 3, 1, 1:

lucet hoc,

Plaut. Mil. 2, 2, 63; cf. id. Curc. 1, 3, 26.—

Pregn. (qs. pointing to something with the finger), this, this... here (ante-class. and poet.); most freq. of the speaker himself, like the Gr. hode, for ego:

hic homost omnium hominum praecipuos,

Plaut. Trin. 5, 1, 1:

hic si quid nobis forte adversi evenerit, tibi erunt parata verba, huic homini verbera,

Ter. Heaut. 2, 3, 115; so,

huic homini, i. q. mihi,

Plaut. Ep. 1, 2, 38:

hic homo, i. q. ego,

id. Curc. 2, 1, 33:

hunc hominem, i. q. me,

Plaut. Bacch. 4, 4, 1; Hor. S. 1, 9, 47; cf.:

vin' tu huic seni auscultare?

Ter. Ad. 5, 7, 8; id. And. 2, 1, 10; Tib. 2, 6, 7:

haec res,

my property, Plaut. Trin. 2, 4, 106:

hunc in collum,

my neck, id. Pers. 4, 6, 9 Brix (Ritschl, huc): ni haec praesensisset canes, this dog, = ego, id. Trin. 1, 2, 135 Brix ad loc.—In neutr. absol.: tu quod te posterius purges hanc injuriam mihi nolle Factam esse, hujus non faciam, not so much, i. e. not the least, Ter. Ad. 2, 1, 9.—

With reference to time, of this time, now present, actual, this:

cena hac annona est sine sacris hereditas,

in the present scarcity, Plaut. Trin. 2, 4, 83:

sed nondum haec, quae nunc tenet saeculum, neglegentia deum venerat,

Liv. 3, 20:

his temporibus,

Cic. Fam. 13, 77, 1:

M. Cato, hujus nostri Catonis pater,

id. Off. 3, 16, 66; cf.:

si potius ad antiquorum diligentiam, quam ad horum luxuriam dirigas aedificationem,

Varr. R. R. 1, 13, 6 sq.:

etenim qui haec vituperare volunt, Chrysogonum tantum posse queruntur,

the present times, Cic. Rosc. Am. 48, 138:

ne horum quidem magnificentia operum,

Liv. 1, 55 fin.;

very rarely of time just ended: ante hos annos quadraginta,

Plin. 14, 22, 28, § 143:

ante hos sex menses,

Phaedr. 1, 1, 10:

ante hoc triduum,

Front. Ep. ad M. Caes. 2, 5 init.; Aug. Serm. 270, 3.

Very freq. referring to a thought that follows, and which may be expressed by a relative sentence, or by a sentence denoting the object, cause, or effect; with qui, quae, quod, an acc. and inf., quod, ut, ne, etc. (more clearly indicative than the determinative, is, ea, id; though freq. confounded with it in MSS. and editt.).

With relat. clause:

Qui hodie fuerim liber, eum nunc potivit pater Servitutis: hic, qui verna natust, conqueritur,

Plaut. Am. 1, 1, 24; cf.:

eos, qui, etc.... his, qui, etc.... longe duco esse anteponendos,

Cic. Rep. 1, 2:

neque his contentus sum, quae de ista consultatione scripta nobis summi ex Graecia homines reliquerunt, neque ea, quae mihi videntur, anteferre illis audeo,

id. ib. 1, 22:

non est tibi his solis utendum existimationibus ac judiciis, qui nunc sunt, hominum, sed iis etiam, qui futuri sunt,

id. Q. Fr. 1, 1, 15, § 43:

quis hic est homo, quem ante aedis video hoc noctis?

Plaut. Am. 1, 1, 136:

unde in laboribus et periculis fortitudo? nempe ab his, qui, etc.,

Cic. Rep. 1, 2; 1, 17:

haec quae sunt in hoc genere,

id. ib. 1, 11:

mundus hic totus, quod domicilium di nobis dederunt,

id. ib. 1, 13:

hoc autem sphaerae genus, in quo, etc.,

id. ib. 1, 14;

1, 16: in his libris, quos legistis,

id. Leg. 1, 9, 27; cf. id. Div. 1, 3, 5:

quam quisque norit artem, in hac se exerceat,

id. Tusc. 1, 18, 41 et saep.:

lepide ipsi hi sunt capti, suis qui filiis fecere insidias,

Plaut. Bacch. 5, 2, 90; cf. Cic. Tusc. 2, 1, 3; id. N. D. 1, 40, 113:

servi, qui, cum culpa carint, tamen malum Metuont, hi solent esse eris utibiles,

Plaut. Most. 4, 2, 2 sq.; cf. Cic. Rep. 1, 19:

de Bruti amore etsi mihi nihil novi adfers: tamen hoc audio libentius, quo saepius,

id. Att. 13, 36 fin.; cf.:

is porro, quo generosior celsiorque est, hoc majoribus velut organis commovetur,

Quint. 1, 2, 30:

hoc primum videamus, quidnam sit, de altero sole quod nuntiatum est in senatu, etc.,

Cic. Rep. 1, 10; 1, 24:

mire tractat hoc Cicero pro Milone quae facturus fuerit Clodius, si praeturam invasisset,

Quint. 9, 2, 41.—

With acc. and inf.:

erat tunc haec nova et ignota ratio, solem lunae oppositum solere deficere,

Cic. Rep. 1, 16:

sed hoc vir excellenti providentia sensit ac vidit, non esse opportunissimos situs maritimos urbibus iis, quae, etc.,

id. ib. 2, 3:

hoc tantum admiror, Flavum, etc.,

Quint. 7, 4, 40; 11, 1, 22:

unum hoc definio, tantam esse necessitatem virtutis, etc.,

Cic. Rep. 1, 1: hoc simul accipe dictum: Quorum..., Eorundem libertati me parcere certum est, Enn. ap. Cic. Off. 1, 12, 38 (Ann. v. 204 Vahl.); cf.

with appositive clause: sic hoc proloquar: Principio, ut illo advenimus, Continuo Amphitruo delegit viros, etc.,

Plaut. Am. 1, 1, 48:

ut hoc: Non debes alienam uxorem optare,

Quint. 7, 1, 25; cf. id. 9, 4, 97; 9, 2, 32.—

With quod or quia:

maxime hoc mihi mirum videri solet, quod, qui tranquillo mari gubernare se negent posse, etc.,

Cic. Rep. 1, 6:

quaesierat ex me Scipio, quidnam sentirem de hoc, quod duo soles visos esse constaret,

id. ib. 1, 13; Quint. 9, 1, 1:

propter hoc ipsum ostendenda non sunt, quod apparent,

id. 12, 9, 6:

nostri primo integris viribus fortiter repugnare... sed hoc superari, quod diuturnitate pugnae, etc.,

in this that, herein that, Caes. B. G. 3, 4, 3; cf. Quint. 8, 3, 30:

hoc ipso fidem detrahimus illis, quod sint tam gravia,

id. 9, 2, 53:

hoc ipso, quod,

id. 4, 1, 54; 5, 11, 41; 6, 2, 16 et saep.: consilio vestro utar libenter, et hoc libentius, quod, etc., Caes. ap. Cic. Att. 9, 8, C, 1; cf.:

id hoc facilius eis persuasit, quod undique loci natura Helvetii continentur,

Caes. B. G. 1, 2, 3:

hoc esse miseriorem gravioremque fortunam Sequanorum quam reliquorum, quod soli, etc.,

id. ib. 1, 32, 4; Quint. 5, 7, 22:

hoc magis, quod (al. quia) illic ut litigatores loquimur frequentius,

id. 6, 2, 36:

hoc sese excruciat animi, Quia leno ademit cistulam ei,

Plaut. Rud. 2, 3, 57:

quod hoc etiam mirabilius debet videri, quia, etc.,

Cic. de Or. 1, 3, 12; cf.:

hoc sunt exempla potentiora, quia, etc.,

Quint. 10, 1, 15.—

With ut or ne:

nunc hoc me orare a vobis jussit Juppiter, ut conquistores, etc.,

Plaut. Am. prol. 64; cf.:

hoc quoque etiam mihi in mandatis dedit, Ut conquistores, etc.,

id. ib. 81:

atque hoc evenit In labore atque in dolore, ut mors obrepat interim,

id. Ps. 2, 3, 19:

nec enim hoc suscepi, ut, etc.... neque hoc polliceor me facturum, ut, etc.,

Cic. Rep. 1, 24:

neque enim hac nos patria lege genuit aut educavit, ut... sed ut, etc.,

id. ib. 1, 4;

for which: homines sunt hac lege generati, qui tuerentur, etc.,

id. ib. 6, 15:

quare hoc animo in nos esse debebis, ut aetas nostra, etc.,

id. Fam. 2, 1 fin.; id. Off. 3, 5, 22; id. Rep. 1, 12:

plurimum in hoc laboris exhausimus, ut ostenderemus, etc.,

Quint. 8 praef. § 6; cf.:

habenda fides est vel in hoc, ut, etc.,

id. 11, 2, 51; so,

in hoc, ut,

id. 6, 3, 15; 10, 3, 29: hoc erit tibi argumentum semper in promptu situm: Ne quid exspectes amicos, quod tute agere possies, Enn. ap. Gell. 2, 29 fin. (Sat. v. 37 Vahl.); so,

in hoc scilicet, ne suspectus his foret,

Vell. 2, 41 fin. —

Hoc est serves to annex a more particular explanation of what has been said, that is, that is to say, namely:

in hac causa dicam de eo prius, quod apud vos plurimum debet valere, hoc est, de voluntate eorum, quibus injuriae factae sunt,

Cic. Div. in Caecil. 4, 11:

quadriennium, hoc est, ex quo tempore fundus veniit,

id. Caecin. 7, 19; 34, 100:

cum honos agebatur amplissimus familiae vestrae, hoc est, consulatus parentis tui,

id. Sull. 17, 49; id. Fam. 5, 12, 8:

primum quaero, qua ratione Naevius susceptum negotium non transegerit, hoc est, cur bona non vendiderit,

id. Quint. 24, 76 et saep.—Sarcastically:

ut haberet (Clodius) ad praeturam gerendam, hoc est, ad evertendam rem publicam plenum annum,

Cic. Mil. 9, 24:

at quam crebro usurpat Et consul et Antonius! Hoc est dicere: Et consul et homo impudicissimus, Et consul et homo nequissimus,

id. Phil. 2, 28, 70.—

Hoc est or ĕrat, quod, with the accessory idea of indignation or reproach, is or was it for this that, etc.:

hoc erat, alma parens, quod me per tela, per ignis Eripis, ut mediis hostem in penetralibus... cernam?

Verg. A. 2, 664; Petr. 93.—Hence,

hāc, in this place, on this side, this way, here (class.): nunc Juppiter hac stat, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 263 Vahl.); imitated by Verg. A. 12, 565: Ar. Hac quidem non venit. Le. Angiporto Illac per hortum circuit clam, Plaut. As. 3, 3, 151:

nunc hac An illac eam, incerta sum consili,

id. Rud. 1, 3, 30:

plenus rimarum sum: hac atque illac perfluo,

Ter. Eun. 1, 2, 25; cf.:

hac illac circumcursa,

id. Heaut. 3, 2, 1; and: mox hac atque illa rapti, Tac. Agr. 28:

sequere hac, reducam te ubi fuisti,

this way, hither, Plaut. Capt. 3, 5, 106; id. As. 4, 2, 1; id. Men. 4, 1, 4; id. Poen. 1, 2, 116; id. Rud. 1, 2, 94; cf.:

sequere hac me intus ad Glycerium nunc,

Ter. And. 5, 6, 14:

sequere me ergo hac intro,

id. Ad. 4, 3, 18:

i hac mecum intro,

Plaut. Bacch. 5, 2, 56; 62; Ter. Ad. 4, 2, 35 sq.:

quin igitur ad illa spatia nostra pergimus?... Nos vero: et hac quidem adire si placet, per ripam et umbram,

Cic. Leg. 1, 4, 14:

ab oppido declivis locus tenui fastigio vergebat. Hac nostris erat receptus,

Caes. B. C. 1, 45, 5; 2, 2, 3.—Hac-hac, for hac-illac ( poet.):

namque videbat, uti bellantes Pergama circum Hac fugerent Grai, Hac Phryges,

Verg. A. 1, 467 sq.; Prop. 1, 3, 13; rarely in full form with the interrog. particle ne:

utrum hacin feriam an ab laeva latus?

Plaut. Cist. 3, 10 (cf. Ladewig, Anal. Scaen. p. 22). —

hīc (old form heic; and with the interrog. part. ne, hicine), adv. loci, in this place, here.

In space.

Lit.:

hos quos videtis stare hic captivos duos, etc.... Senex qui hic habitat, etc.,

Plaut. Capt. prol. 1 sq.:

ego jam dudum hic adsum,

Ter. Eun. 4, 6, 5:

quem praestolare hic ante ostium?

id. ib. 5, 6, 5:

hic propter hunc adsiste,

id. Ad. 2, 1, 15:

hic tui omnes valent,

Cic. Fam. 6, 20, 3:

non modo hic, ubi, etc... sed, ubicumque, etc.,

id. Verr. 2, 5, 55, § 143:

mons ibi arduus Nomine Parnasus... hic ubi Deucalion... parva rate vectus adhaesit,

Ov. M. 1, 319:

hic (sc. Carthagine) illius (Junonis) arma, Hic currus fuit,

Verg. A. 1, 16 et saep.: Pa. Philocomasium hicine etiam nunc est? Pe Quom exibam, hic erat, Plaut. Mil. 2, 2, 25; cf.: Ch. Ubi ego sum? hicine an apud mortuos? Eut. Neque apud mortuos neque hic es, id. Merc. 3, 4, 17:

hicine,

id. Cist. 1, 1, 21; 4, 2, 80; Ter. Ad. 2, 1, 29 al.: Da. Cedo fenus, redde fenus, fenus reddite, etc.... Tr. Fenus illic, fenus hic, Plaut. Most. 3, 1, 76:

facile hic plus mali est, quam illic boni,

Ter. And. 4, 3, 5; cf. id. Hec. 2, 1, 20:

hic segetes, illic veniunt felicius uvae,

Verg. G. 1, 54:

hic, illic, ubi mors deprenderat, exhalantes,

Ov. M. 7, 581 (cf. Krebs, Antibarb. p. 519).—With gen.:

hic proxume viciniae,

in this neighborhood, Plaut. Mil. 2, 3, 2:

modo vidi virginem hic viciniae miseram,

Ter. Phorm. 1, 2, 45.—With ne: hicine libertatem aiunt aequam esse omnibus? is it here that, etc., Ter. Ad. 2, 1, 29 (cf. hic, I. B. fin.).—

Transf., in this affair, on this occasion, in this particular, herein, here:

hic, quantum in bello fortuna possit, cognosci potuit,

Caes. B. G. 6, 35, 2; Cic. Verr. 1, 16, 49:

hic tu tabulas desideras Heracliensium publicas,

id. Arch. 4, 8; cf.:

hic vos dubitabitis, judices,

id. Verr. 2, 2, 44, § 109:

hic miramur, hunc hominem tantum excellere ceteris? etc.,

id. de Imp. Pomp. 13, 39:

hic jam plura non dicam,

id. ib. 9, 24; id. Planc. 41, 99; id. Verr. 2, 1, 26, § 66 (cf. II. fin. infra):

hic, ubi opus est, non verentur: illic, ubi nihil opus est, ibi verentur,

Ter. And. 4, 1, 14:

ut cum hic tibi satisfecerimus, istic quoque nostram in te benevolentiam navare possimus,

Cic. Fam. 3, 10, 3.—Referring to the noun whose position in the sentence is the most remote (cf. I. D. 2.):

alterius ducis causa melior videbatur, alterius erat firmior: hic omnia speciosa, illic valentia,

Vell. 2, 49, 3.—

Of time, i. q. nunc or tum, now, here; then, hereupon, at this time, at this juncture:

hic reddes omnia,

Ter. And. 2, 3, 15:

hic ego quid praedicem?

Cic. Sest. 5, 12; id. Cat. 1, 10, 26:

hic cum uterque me intueretur,

id. Fin. 2, 1, 1; so,

hic cum,

id. Tusc. 5, 20, 60; Nep. Milt. 3, 3:

hic tum Fabricius frequentes eos ad me domum adduxit,

Cic. Clu. 17, 49; so, hic tum, id. ib 20, 56; 27, 73; id. Verr. 2, 1, 26 §

66 al.: hic regina gravem poposcit pateram,

Verg. A. 1, 728.—So very freq. to introduce the beginning of a speech: hic Laelius (inquit); hic Philus;

hic Scipio, etc.,

Cic. Rep. 1, 13, 23; 24 sq.; id. Fam. 1, 9, 10; 3, 8, 3; 5, 15, 4; id. Ac. 2, 4, 10; id. de Or. 2, 50, 202; Verg. A. 9, 246 et saep.—

huc (access. form hoc), v. huc.

implōro ( inpl-), āvi, ātum, 1 (archaic form: endoplorato implorato, quod est cum questione inclamare: implorare namque est cum fletu rogare, quod est proprie vapulantis, Paul. ex Fest. p. 77 Müll.), v. a. [in-ploro], to invoke with tears, call to one ' s assistance, call upon for aid; to invoke, beseech, entreat, implore (freq. and class.; cf. invoco).

With personal objects:

quem enim alium appellem? quem obtester? quem implorem?

Cic. Fl. 2, 4; cf.: vos etiam atque etiam imploro et appello, sanctissimae deae... deos deasque omnes imploro atque obtestor, id. Verr. 2, 5, 72, § 188:

deos precari, venerari, implorare debetis, ut, etc.,

id. Cat. 2, 13, 29 fin.; cf.:

nomen filii, i. e. filium nomine,

id. Verr. 2, 5, 49, § 129:

mulieres milites passis crinibus flentes implorabant, ne, etc.,

Caes. B. G. 1, 51 fin.:

imploratus a Siculis in auxilium,

Just. 23, 3; cf.:

ad cujus auxilium Hamilcar imploratus,

id. 22, 2:

a Veiis exercitum Camillumque ducem implorabunt,

Liv. 9, 4, 13.—With two acc. (very rare):

Romanos imploratos auxilium adversus Philippum tulisse opem,

Liv. 34, 23, 3.—

With inanim. or abstr. objects, to pray earnestly for, to beseech, entreat, implore, appeal to:

qui deus appellandus est? cujus hominis fides imploranda est?

Cic. Quint. 30, 94 fin.:

misericordiam,

id. Mur. 40, 86; cf.:

vestram fidem, dignitatem, religionem in judicando non imploro,

id. Verr. 2, 3, 62, § 146; id. Mil. 34, 92:

sensus vestros,

id. Sull. 23, 64:

Heracliti memoriam,

id. Ac. 2, 4, 11:

implorantes jura libertatis et civitatis,

id. Verr. 2, 1, 3, § 7:

mater filii nomen implorans,

repeating aloud with tears, id. ib. 2, 5, 49, §

129: auxilium a populo Romano,

Caes. B. G. 1, 31, 7; so,

nequicquam ejus auxilium, si postea velit, senatum imploraturum,

id. B. C. 1, 1 fin.:

auxilium prope eversae urbi,

Liv. 4, 9, 1:

quae (altera pars) non oratoris ingenium, sed consulis auxilium implorat et flagitat,

Cic. Rab. Perd. 3, 9; cf. id. de Or. 2, 33, 144; Caes. B. G. 1, 32, 4:

unius opem,

Cic. Rep. 1, 40; cf.:

poscit opem chorus et... Caelestes implorat aquas docta prece blandus,

Hor. Ep. 2, 1, 135:

leges,

Liv. 3, 56, 12.— Rarely absol.:

mederis erroribus, sed implorantibus,

Plin. Pan. 46, 8.

imprūdens ( inpr-), entis, adj. [2. inprudens], not foreseeing, not anticipating or expecting, without knowing, unaware, ignorant, inconsiderate, inadvertent, imprudent (class.; syn.: inconsideratus, incautus, improvidus).

Absol.:

equites missi nocte iter conficiunt, imprudentes atque inopinantes hostes aggrediuntur,

Caes. B. C. 2, 38, 4; cf. id. ib. 2, 6, 3:

equites imprudentibus omnibus de improviso advolasse,

Hirt. B. G. 8, 36, 3; Caes. B. G. 3, 29, 1; id. B. C. 2, 3, 1; id. B. G. 5, 15, 3:

haec omnia imprudente L. Sulla facta esse certe scio,

without the knowledge of, Cic. Rosc. Am. 8, 21:

scripsi etiam illud quodam in libello, qui me imprudente et invito excidit,

id. de Or. 1, 21, 94:

namque tu me inprudentem obrepseris,

Plaut. Trin. 1, 2, 22:

plus hodie boni feci imprudens quam sciens ante hunc diem umquam,

unconsciously, Ter. Hec. 5, 4, 40; cf. id. Heaut. 4, 1, 20:

adulescens,

inexperienced, id. Eun. 3, 1, 40:

probe horum facta imprudens depinxit senex,

without knowing it, id. Phorm. 2, 1, 38:

ut mihi imprudens M. Servilium praeterisse videare,

Cic. Brut. 77, 269 (cf. the opp. prudens praetereo, Hor. S. 1, 10, 88):

qua (definitione) tu etiam imprudens utebare nonnumquam,

Cic. Fin. 2, 2, 5:

quod ex prima statim fronte dijudicare imprudentium est,

Quint. 12, 7, 8; 7, 1, 40:

numquam imprudentibus imber Obfuit, i. e. ignaris,

Verg. G. 1, 373 Serv. — Transf., of inanim. and abstr. things:

non imprudens consilium, si aditum haberet,

Petr. 102, 3: ne casu inprudentes suae naves in classem adversariorum inciderent, Auct. B. Afr. 11, 4.— Comp.:

quicquid horum ab imprudentioribus fiet (fieri autem nisi ab imprudentibus non potest), neglegendum,

Sen. Const. Sap. 19.— Sup.:

multa facit (sapiens), quae ab imprudentissimis aut aeque fieri videmus aut peritius aut exercitatius,

Sen. Ep. 90, 33; id. Const. Sap. 19, 1.—

With gen.:

imprudentes legis,

ignorant, Cic. Inv. 2, 31, 95:

religionis,

Liv. 31, 14, 7:

maris,

id. 34, 9, 9:

aetatum,

Quint. 1, 1, 20.—Of inanim. and abstr. things:

frons tenera imprudensque laborum,

that has not experienced, Verg. G. 2, 372:

antiquitatis imprudens consuetudo,

Col. 3, 18, 1.—

With an object-clause:

non imprudens usurum eum rabie, qua, etc.,

Curt. 8, 8.—Hence, imprūdenter ( inpr-), adv., without foresight, unknowingly, ignorantly, inconsiderately, imprudently: etsi te nihil temere, nihil imprudenter facturum judicaram, [p. 910] Caes. ap. Cic. Att. 10, 8, B, 1; Cic. Ac. 1, 6, 22:

facere,

Nep. Han. 2, 6:

(Codrus) imprudenter rixam ciens interemptus est,

Vell. 1, 2, 1.— Comp.:

ad flammam accessit imprudentius,

Ter. And. 1, 1, 103.

imprūdens ( inpr-), entis, adj. [2. inprudens], not foreseeing, not anticipating or expecting, without knowing, unaware, ignorant, inconsiderate, inadvertent, imprudent (class.; syn.: inconsideratus, incautus, improvidus).

Absol.:

equites missi nocte iter conficiunt, imprudentes atque inopinantes hostes aggrediuntur,

Caes. B. C. 2, 38, 4; cf. id. ib. 2, 6, 3:

equites imprudentibus omnibus de improviso advolasse,

Hirt. B. G. 8, 36, 3; Caes. B. G. 3, 29, 1; id. B. C. 2, 3, 1; id. B. G. 5, 15, 3:

haec omnia imprudente L. Sulla facta esse certe scio,

without the knowledge of, Cic. Rosc. Am. 8, 21:

scripsi etiam illud quodam in libello, qui me imprudente et invito excidit,

id. de Or. 1, 21, 94:

namque tu me inprudentem obrepseris,

Plaut. Trin. 1, 2, 22:

plus hodie boni feci imprudens quam sciens ante hunc diem umquam,

unconsciously, Ter. Hec. 5, 4, 40; cf. id. Heaut. 4, 1, 20:

adulescens,

inexperienced, id. Eun. 3, 1, 40:

probe horum facta imprudens depinxit senex,

without knowing it, id. Phorm. 2, 1, 38:

ut mihi imprudens M. Servilium praeterisse videare,

Cic. Brut. 77, 269 (cf. the opp. prudens praetereo, Hor. S. 1, 10, 88):

qua (definitione) tu etiam imprudens utebare nonnumquam,

Cic. Fin. 2, 2, 5:

quod ex prima statim fronte dijudicare imprudentium est,

Quint. 12, 7, 8; 7, 1, 40:

numquam imprudentibus imber Obfuit, i. e. ignaris,

Verg. G. 1, 373 Serv. — Transf., of inanim. and abstr. things:

non imprudens consilium, si aditum haberet,

Petr. 102, 3: ne casu inprudentes suae naves in classem adversariorum inciderent, Auct. B. Afr. 11, 4.— Comp.:

quicquid horum ab imprudentioribus fiet (fieri autem nisi ab imprudentibus non potest), neglegendum,

Sen. Const. Sap. 19.— Sup.:

multa facit (sapiens), quae ab imprudentissimis aut aeque fieri videmus aut peritius aut exercitatius,

Sen. Ep. 90, 33; id. Const. Sap. 19, 1.—

With gen.:

imprudentes legis,

ignorant, Cic. Inv. 2, 31, 95:

religionis,

Liv. 31, 14, 7:

maris,

id. 34, 9, 9:

aetatum,

Quint. 1, 1, 20.—Of inanim. and abstr. things:

frons tenera imprudensque laborum,

that has not experienced, Verg. G. 2, 372:

antiquitatis imprudens consuetudo,

Col. 3, 18, 1.—

With an object-clause:

non imprudens usurum eum rabie, qua, etc.,

Curt. 8, 8.—Hence, imprūdenter ( inpr-), adv., without foresight, unknowingly, ignorantly, inconsiderately, imprudently: etsi te nihil temere, nihil imprudenter facturum judicaram, [p. 910] Caes. ap. Cic. Att. 10, 8, B, 1; Cic. Ac. 1, 6, 22:

facere,

Nep. Han. 2, 6:

(Codrus) imprudenter rixam ciens interemptus est,

Vell. 1, 2, 1.— Comp.:

ad flammam accessit imprudentius,

Ter. And. 1, 1, 103.

ĭnānis, e, adj. [etym. dub.; cf. 2. in-], empty, void (opp. plenus; freq. and class.).

Physically:

cum vas inane dicimus, non ita loquimur ut physici, quibus inane esse nihil placet, sed ita, ut verbi causa sine aqua, sine vino, sine oleo vas esse dicamus,

Cic. Fat. 11, 24:

aqualis inanis (opp. plena),

Plaut. Mil. 3, 2, 41:

tune inane quicquam putes esse, cum ita completa et conferta sint omnia, ut, etc.,

Cic. Ac. 2, 40, 125:

quae spatium pleno possint distinguere inane,

Lucr. 1, 527:

domum ejus exornatam et instructam, fere jam iste reddiderat nudam atque inanem,

Cic. Verr. 2, 2, 34, § 84:

granum inane cassumque,

Plin. 18, 17, 45, § 161:

quae (naves) inanes ad eum remitterentur,

Caes. B. G. 5, 23, 4; so,

naves (opp. onustae),

id. B. C. 3, 8, 3; 3, 40, 4; Cic. Verr. 2, 5, 50, § 131; cf.:

inde navigia inania et vacua hinc plena et onusta mittantur,

Plin. Pan. 31, 4:

lagenae,

Cic. Fam. 16, 26, 2:

mensa,

Plaut. Pers. 3, 1, 26:

vix incedo inanis, ne ire posse cum onere existimes,

without a burden, id. Am. 1, 1, 174; cf.:

ego bajulabo: tu, ut decet dominum, ante me ito inanis,

id. As. 3, 3, 70:

janitor ad dantes vigilet: si pulset inanis Surdus, etc.,

emptyhanded, without presents, Prop. 4 (5), 5, 47:

hic homo est inanis,

without money, without fortune, Plaut. Most. 3, 1, 44; id. Bacch. 3, 6, 2; id. Trin. 3, 2, 75:

misera in civitate et inani,

Cic. Verr. 2, 2, 66, § 160:

egentes inanesque discedere,

id. ib. 2, 2, 9, § 25 fin.:

structores ad frumentum profecti inanes redierunt,

id. Att. 14, 3, 1; cf. id. Off. 3, 2, 6:

equus,

without a rider, id. Verr. 2, 2, 66, § 160; cf.:

quid, quod omnes consulares... simul atque assedisti partem istam subselliorum nudam atque inanem reliquerunt?

id. Cat. 1, 7, 16:

absint inani funere neniae,

without a corpse, Hor. C. 2, 20, 21:

parasitus,

unfed, hungry, Plaut. Stich. 1, 3, 78:

venter,

hungry, Hor. S. 1, 6, 127; cf.:

siccus, inanis Sperne cibum vilem,

id. ib. 2, 2, 14:

quod inani sufficit alvo,

Juv. 5, 7:

laeva,

without rings, Hor. S. 2, 7, 9:

litterae,

empty, Cic. Fam. 6, 22, 1:

paleae,

empty, light, Verg. G. 3, 134:

nubila,

id. ib. 4, 196:

venti,

id. A. 6, 740: tum ebur ex inani corpore extractum (a transl. of the Platon. apoleloipotos psuchên sômatos), lifeless, dead, Cic. Leg. 2, 18, 45 Mos.:

corpus,

Ov. H. 15, 116; id. Am. 3, 9, 6; cf.

in the foll.: vulgus,

i. e. the shades, Stat. Th. 1, 93; cf.

umbra,

Ov. Tr. 3, 11, 25:

imago,

id. F. 5, 463:

regna Ditis,

Verg. A. 6, 269:

Tartara,

Ov. M. 11, 670: leo, a lion ' s hide, Stat. Th. 1, 483; so,

tigris,

id. ib. 6, 722:

vultus,

i. e. blind, Sen. Phoen. 43: Gaurus, i. e. hollow (an extinct volcano), Juv. 9, 57. —

With abl., gen., or ab (the last rare):

nulla epistula inanis aliqua re utili,

Cic. Att. 2, 8, 1:

Agyrinensis ager centum septuaginta aratoribus inanior est,

id. Verr. 2, 3, 52, § 121:

sanguinis atque animi pectus inane,

Ov. H. 3, 60:

corpus animae,

id. M. 13, 488; 2, 611; Prop. 3, 18 (4, 17), 32:

lymphae dolium,

Hor. C. 3, 11, 26:

pectus deorum,

Sil. 2, 309: inanis a marsupio, Prud. steph. 2, 104. —

Subst.: ĭnāne, is, n., an empty space, a void (most freq. in Lucr.):

scilicet hoc id erit vacuum quod inane vocamus,

Lucr. 1, 439:

namque est in rebus inane,

id. 1, 330 sq.; cf. id. 1, 569; 2, 236:

ita nullum inane, nihil esse individuum potest,

Cic. N. D. 1, 23, 65:

plus esse inanis,

Lucr. 1, 365:

inani,

ib. 524:

inane,

id. 1, 369; 426; 507;

514 et saep.: ad inane naturae,

Plin. 30, 1, 4, § 13:

per inane,

through the air, Lucr. 1, 1018; 2, 65 et saep.; Verg. E. 6, 31; id. A. 12, 906; Plin. 8, 43, 68, § 169 et saep.— Abl.:

inani,

Lucr. 1, 742; 1009:

ab inani,

id. 1, 431:

in inani,

id. 1, 1078; 2, 122:

sine inani,

id. 1, 510; 532; 538:

per inania,

id. 1, 223; Ov. M. 2, 506.

Trop.

In gen., empty, useless, worthless, vain, unprofitable:

aures ipsae, quid plenum, quid inane sit judicant,

Cic. Brut. 8, 34:

quod honestum nos et laudabile esse dicamus, id illi cassum quiddam et inani vocis sono decoratum esse dicant,

id. Tusc. 5, 41, 119; cf.:

honesti inane nomen esse,

id. Ac. 2, 22, 71:

sin vera visa divina sunt, falsa autem et inania humana,

id. Div. 2, 62, 127:

voces inanes fundere,

id. Tusc. 3, 18, 42; cf.

elocutio,

id. de Or. 1, 6, 20:

damnatus inani judicio,

Juv. 1, 47:

vox,

Quint. 11, 3, 32:

verba,

id. 8, 2, 17; 9, 3, 100; cf.

verborum torrenti,

id. 10, 7, 23:

crimen,

Cic. Verr. 2, 2, 72, § 177:

o inanes nostras contentiones!

id. de Or. 3, 2, 7:

o spes fallaces et cogitationes inanes meae!

id. Mil. 34, 94; cf.:

inani et tenui spe te consolaris,

id. Rosc. Com. 14, 42:

spes,

Verg. A. 10, 627:

religio,

Cic. Rep. 1, 15 fin.:

delectari multis inanibus rebus, ut gloriā, etc.,

id. Lael. 14, 49; 23, 86:

cupiditates,

id. Fin. 1, 13, 46:

causas nequidquam nectis inanes,

Verg. A. 9, 219:

minae,

Hor. Epod. 6, 3:

tempus inane peto, requiem spatiumque furori,

vacant, leisure, Verg. A. 4, 433; so,

ternpora (with morae),

Val. Fl. 3, 657: tempora, in prosody, i. q. the Gr. kenos chronos, the use of a short syllable for a long one, Quint. 9, 4, 51 Spald.—

With gen.:

omnia plena consiliorum, inania verborum,

poor in words, Cic. de Or. 1, 9, 37:

quae inanissima prudentiae reperta sunt,

id. Mur. 12, 26.—

Of persons, vain, worthless, petty:

Graii,

Lucr. 1, 639:

homo inanis et regiae superbiae,

Sall. J. 64, 5:

imagines, quibus inanissimi homines serviunt,

Lact. 2, 17, 8:

inanes Hoc juvat,

Hor. S. 1, 4, 76; Liv. 45, 23, 16; Lucr. 1, 639:

hi pressi et integri, contra inflati illi et inanes,

Quint. 12, 10, 16; cf.:

illud vero pusilli animi et inanis,

Cic. Fam. 2, 17, 7:

non negaverim totam Asiae regionem inaniora parere ingenia,

Liv. 45, 23, 16.—

As subst.: ĭnāne, is, n., that which is empty or vain; emptiness, vanity, inanity:

o curas hominum! o quantum est in rebus inane!

Pers. 1, 1:

inane abscindere soldo,

Hor. S. 1, 2, 113.— Plur.:

dum vitat humum, nubes et inania captet,

id. A. P. 230:

inaina famae,

idle reports, Tac. A. 2, 76:

inania belli,

id. ib. 2, 69.—Hence, adv.: ĭnānĭter, vainly, idly, uselessly:

exsultare,

Cic. Tusc. 4, 6, 13:

moveri,

id. Ac. 2, 15, 47; cf. id. ib. 2, 11, 34:

pectus angere,

Hor. Ep. 2, 1, 211:

medicas exercet inaniter artes,

Ov. M. 2, 618.

ĭnānis, e, adj. [etym. dub.; cf. 2. in-], empty, void (opp. plenus; freq. and class.).

Physically:

cum vas inane dicimus, non ita loquimur ut physici, quibus inane esse nihil placet, sed ita, ut verbi causa sine aqua, sine vino, sine oleo vas esse dicamus,

Cic. Fat. 11, 24:

aqualis inanis (opp. plena),

Plaut. Mil. 3, 2, 41:

tune inane quicquam putes esse, cum ita completa et conferta sint omnia, ut, etc.,

Cic. Ac. 2, 40, 125:

quae spatium pleno possint distinguere inane,

Lucr. 1, 527:

domum ejus exornatam et instructam, fere jam iste reddiderat nudam atque inanem,

Cic. Verr. 2, 2, 34, § 84:

granum inane cassumque,

Plin. 18, 17, 45, § 161:

quae (naves) inanes ad eum remitterentur,

Caes. B. G. 5, 23, 4; so,

naves (opp. onustae),

id. B. C. 3, 8, 3; 3, 40, 4; Cic. Verr. 2, 5, 50, § 131; cf.:

inde navigia inania et vacua hinc plena et onusta mittantur,

Plin. Pan. 31, 4:

lagenae,

Cic. Fam. 16, 26, 2:

mensa,

Plaut. Pers. 3, 1, 26:

vix incedo inanis, ne ire posse cum onere existimes,

without a burden, id. Am. 1, 1, 174; cf.:

ego bajulabo: tu, ut decet dominum, ante me ito inanis,

id. As. 3, 3, 70:

janitor ad dantes vigilet: si pulset inanis Surdus, etc.,

emptyhanded, without presents, Prop. 4 (5), 5, 47:

hic homo est inanis,

without money, without fortune, Plaut. Most. 3, 1, 44; id. Bacch. 3, 6, 2; id. Trin. 3, 2, 75:

misera in civitate et inani,

Cic. Verr. 2, 2, 66, § 160:

egentes inanesque discedere,

id. ib. 2, 2, 9, § 25 fin.:

structores ad frumentum profecti inanes redierunt,

id. Att. 14, 3, 1; cf. id. Off. 3, 2, 6:

equus,

without a rider, id. Verr. 2, 2, 66, § 160; cf.:

quid, quod omnes consulares... simul atque assedisti partem istam subselliorum nudam atque inanem reliquerunt?

id. Cat. 1, 7, 16:

absint inani funere neniae,

without a corpse, Hor. C. 2, 20, 21:

parasitus,

unfed, hungry, Plaut. Stich. 1, 3, 78:

venter,

hungry, Hor. S. 1, 6, 127; cf.:

siccus, inanis Sperne cibum vilem,

id. ib. 2, 2, 14:

quod inani sufficit alvo,

Juv. 5, 7:

laeva,

without rings, Hor. S. 2, 7, 9:

litterae,

empty, Cic. Fam. 6, 22, 1:

paleae,

empty, light, Verg. G. 3, 134:

nubila,

id. ib. 4, 196:

venti,

id. A. 6, 740: tum ebur ex inani corpore extractum (a transl. of the Platon. apoleloipotos psuchên sômatos), lifeless, dead, Cic. Leg. 2, 18, 45 Mos.:

corpus,

Ov. H. 15, 116; id. Am. 3, 9, 6; cf.

in the foll.: vulgus,

i. e. the shades, Stat. Th. 1, 93; cf.

umbra,

Ov. Tr. 3, 11, 25:

imago,

id. F. 5, 463:

regna Ditis,

Verg. A. 6, 269:

Tartara,

Ov. M. 11, 670: leo, a lion ' s hide, Stat. Th. 1, 483; so,

tigris,

id. ib. 6, 722:

vultus,

i. e. blind, Sen. Phoen. 43: Gaurus, i. e. hollow (an extinct volcano), Juv. 9, 57. —

With abl., gen., or ab (the last rare):

nulla epistula inanis aliqua re utili,

Cic. Att. 2, 8, 1:

Agyrinensis ager centum septuaginta aratoribus inanior est,

id. Verr. 2, 3, 52, § 121:

sanguinis atque animi pectus inane,

Ov. H. 3, 60:

corpus animae,

id. M. 13, 488; 2, 611; Prop. 3, 18 (4, 17), 32:

lymphae dolium,

Hor. C. 3, 11, 26:

pectus deorum,

Sil. 2, 309: inanis a marsupio, Prud. steph. 2, 104. —

Subst.: ĭnāne, is, n., an empty space, a void (most freq. in Lucr.):

scilicet hoc id erit vacuum quod inane vocamus,

Lucr. 1, 439:

namque est in rebus inane,

id. 1, 330 sq.; cf. id. 1, 569; 2, 236:

ita nullum inane, nihil esse individuum potest,

Cic. N. D. 1, 23, 65:

plus esse inanis,

Lucr. 1, 365:

inani,

ib. 524:

inane,

id. 1, 369; 426; 507;

514 et saep.: ad inane naturae,

Plin. 30, 1, 4, § 13:

per inane,

through the air, Lucr. 1, 1018; 2, 65 et saep.; Verg. E. 6, 31; id. A. 12, 906; Plin. 8, 43, 68, § 169 et saep.— Abl.:

inani,

Lucr. 1, 742; 1009:

ab inani,

id. 1, 431:

in inani,

id. 1, 1078; 2, 122:

sine inani,

id. 1, 510; 532; 538:

per inania,

id. 1, 223; Ov. M. 2, 506.

Trop.

In gen., empty, useless, worthless, vain, unprofitable:

aures ipsae, quid plenum, quid inane sit judicant,

Cic. Brut. 8, 34:

quod honestum nos et laudabile esse dicamus, id illi cassum quiddam et inani vocis sono decoratum esse dicant,

id. Tusc. 5, 41, 119; cf.:

honesti inane nomen esse,

id. Ac. 2, 22, 71:

sin vera visa divina sunt, falsa autem et inania humana,

id. Div. 2, 62, 127:

voces inanes fundere,

id. Tusc. 3, 18, 42; cf.

elocutio,

id. de Or. 1, 6, 20:

damnatus inani judicio,

Juv. 1, 47:

vox,

Quint. 11, 3, 32:

verba,

id. 8, 2, 17; 9, 3, 100; cf.

verborum torrenti,

id. 10, 7, 23:

crimen,

Cic. Verr. 2, 2, 72, § 177:

o inanes nostras contentiones!

id. de Or. 3, 2, 7:

o spes fallaces et cogitationes inanes meae!

id. Mil. 34, 94; cf.:

inani et tenui spe te consolaris,

id. Rosc. Com. 14, 42:

spes,

Verg. A. 10, 627:

religio,

Cic. Rep. 1, 15 fin.:

delectari multis inanibus rebus, ut gloriā, etc.,

id. Lael. 14, 49; 23, 86:

cupiditates,

id. Fin. 1, 13, 46:

causas nequidquam nectis inanes,

Verg. A. 9, 219:

minae,

Hor. Epod. 6, 3:

tempus inane peto, requiem spatiumque furori,

vacant, leisure, Verg. A. 4, 433; so,

ternpora (with morae),

Val. Fl. 3, 657: tempora, in prosody, i. q. the Gr. kenos chronos, the use of a short syllable for a long one, Quint. 9, 4, 51 Spald.—

With gen.:

omnia plena consiliorum, inania verborum,

poor in words, Cic. de Or. 1, 9, 37:

quae inanissima prudentiae reperta sunt,

id. Mur. 12, 26.—

Of persons, vain, worthless, petty:

Graii,

Lucr. 1, 639:

homo inanis et regiae superbiae,

Sall. J. 64, 5:

imagines, quibus inanissimi homines serviunt,

Lact. 2, 17, 8:

inanes Hoc juvat,

Hor. S. 1, 4, 76; Liv. 45, 23, 16; Lucr. 1, 639:

hi pressi et integri, contra inflati illi et inanes,

Quint. 12, 10, 16; cf.:

illud vero pusilli animi et inanis,

Cic. Fam. 2, 17, 7:

non negaverim totam Asiae regionem inaniora parere ingenia,

Liv. 45, 23, 16.—

As subst.: ĭnāne, is, n., that which is empty or vain; emptiness, vanity, inanity:

o curas hominum! o quantum est in rebus inane!

Pers. 1, 1:

inane abscindere soldo,

Hor. S. 1, 2, 113.— Plur.:

dum vitat humum, nubes et inania captet,

id. A. P. 230:

inaina famae,

idle reports, Tac. A. 2, 76:

inania belli,

id. ib. 2, 69.—Hence, adv.: ĭnānĭter, vainly, idly, uselessly:

exsultare,

Cic. Tusc. 4, 6, 13:

moveri,

id. Ac. 2, 15, 47; cf. id. ib. 2, 11, 34:

pectus angere,

Hor. Ep. 2, 1, 211:

medicas exercet inaniter artes,

Ov. M. 2, 618.

in-cŭbo, ŭi, ĭtum, āre (rarely āvi, ātum, in the sense of to brood), 1, v. n. and a., to lie in a place or upon a thing (class.).

Lit.:

hic leno aegrotus incubat in Aesculapii fano,

Plaut. Curc. 1, 1, 61: namque incubare satius te fuerat Jovi, against (the statue of) Jupiter, id. ib. 2, 2, 16:

umero incubat hasta,

rests, lies upon her shoulder, Ov. M. 6, 593:

ipsi caetris superpositis incubantes flumen tranavere,

Liv. 21, 27, 5:

his (utribus) incubantes tranavere amnem,

Curt. 7, 21, 18.— Poet.: ferro, to fall upon one ' s sword, Sen. Hippol. 259.— In part. pres.: incubans, lying near to, bordering upon:

jugum mari,

Plin. 6, 17, 20, § 53.—

In partic.

To sit upon eggs, to brood, to hatch:

gallinas incubare fetibus alienigenis patiemur,

Col. 8, 5, 10:

ova gallinis incubanda subicere,

Plin. 10, 59, 79, § 161:

ova incubita,

id. 29, 3, 11, § 45.—

To abide or dwell in:

rure incubabo in praefectura mea,

Plaut. Cas. 1, 1, 21:

lucos et specus,

to inhabit, App. M. 4, p. 150, 15. —

Pregn.: tabernulam littori proximam, vitatis maris fluctibus, incubabant,

i. e. entered and lodged, App. M. 7, p. 190.—

To be in, lie in, rest in or on:

purpura atque auro,

Sen. Thyest. 909:

pavidusque pinnis anxiae noctis vigil incubabat,

on his wings, id. ib. 570 sq.—

To cling to, fall upon, said of mourners over the dead, etc.:

indigna fui marito accendisse rogum, incubuisse viro?

Luc. 9, 57; 8, 727; cf. id. 2, 27 al.—

Trop., to brood over, to watch jealously over a thing, either to keep or get possession of it:

qui illi pecuniae, quam condiderat, spe jam atque animo incubaret,

Cic. Clu. 26, 72:

auro,

Verg. G. 2, 507:

divitiis,

id. A. 6, 610:

publicis thesauris,

to retain sole possession of, Liv. 6, 15:

opimae praedae,

Flor. 2, 10, 2.—

To press upon, weigh upon, be a burden to, fasten on:

ut inhaerentem atque incubantem Italiae extorqueret Annibalem,

Flor. 2, 6, 57:

protervus menti furor,

Sen. Hippol. 268:

illi mors gravis incubat,

id. Thyest. 401.—

To settle on, attach one ' s self to any thing. — Absol., of bees:

nisi incubavere,

Plin. 11, 16, 15, § 45.— Usually with dat.:

leo victor armento incubat,

Sen. Thyest. 733:

ponto nox incubat atra,

glooms over, darkens, Verg. A. 1, 89:

quamvis ipsis urbis faucibus incubaret,

took up a position at, Flor. 1, 10, 2;

but cf.: pigra incubat Caligo terras,

Avien. Or. Mar. 236:

caelum quod incubat urbi,

Val. Fl. 2, 494.

incŭbo, ōnis, m. [1. incubo], one who lies upon any thing.

A spirit that watches over buried treasures (post-class.):

cum modo incuboni pileum rapuisset, thesaurum invenit,

Petr. Fragm. Trag. 38, 8.—

The nightmare, incubus (post-class.):

ab incubone deludi,

Scrib. Comp. 100:

de incubone praesumptio,

Tert. Anim. 44.

implōro ( inpl-), āvi, ātum, 1 (archaic form: endoplorato implorato, quod est cum questione inclamare: implorare namque est cum fletu rogare, quod est proprie vapulantis, Paul. ex Fest. p. 77 Müll.), v. a. [in-ploro], to invoke with tears, call to one ' s assistance, call upon for aid; to invoke, beseech, entreat, implore (freq. and class.; cf. invoco).

With personal objects:

quem enim alium appellem? quem obtester? quem implorem?

Cic. Fl. 2, 4; cf.: vos etiam atque etiam imploro et appello, sanctissimae deae... deos deasque omnes imploro atque obtestor, id. Verr. 2, 5, 72, § 188:

deos precari, venerari, implorare debetis, ut, etc.,

id. Cat. 2, 13, 29 fin.; cf.:

nomen filii, i. e. filium nomine,

id. Verr. 2, 5, 49, § 129:

mulieres milites passis crinibus flentes implorabant, ne, etc.,

Caes. B. G. 1, 51 fin.:

imploratus a Siculis in auxilium,

Just. 23, 3; cf.:

ad cujus auxilium Hamilcar imploratus,

id. 22, 2:

a Veiis exercitum Camillumque ducem implorabunt,

Liv. 9, 4, 13.—With two acc. (very rare):

Romanos imploratos auxilium adversus Philippum tulisse opem,

Liv. 34, 23, 3.—

With inanim. or abstr. objects, to pray earnestly for, to beseech, entreat, implore, appeal to:

qui deus appellandus est? cujus hominis fides imploranda est?

Cic. Quint. 30, 94 fin.:

misericordiam,

id. Mur. 40, 86; cf.:

vestram fidem, dignitatem, religionem in judicando non imploro,

id. Verr. 2, 3, 62, § 146; id. Mil. 34, 92:

sensus vestros,

id. Sull. 23, 64:

Heracliti memoriam,

id. Ac. 2, 4, 11:

implorantes jura libertatis et civitatis,

id. Verr. 2, 1, 3, § 7:

mater filii nomen implorans,

repeating aloud with tears, id. ib. 2, 5, 49, §

129: auxilium a populo Romano,

Caes. B. G. 1, 31, 7; so,

nequicquam ejus auxilium, si postea velit, senatum imploraturum,

id. B. C. 1, 1 fin.:

auxilium prope eversae urbi,

Liv. 4, 9, 1:

quae (altera pars) non oratoris ingenium, sed consulis auxilium implorat et flagitat,

Cic. Rab. Perd. 3, 9; cf. id. de Or. 2, 33, 144; Caes. B. G. 1, 32, 4:

unius opem,

Cic. Rep. 1, 40; cf.:

poscit opem chorus et... Caelestes implorat aquas docta prece blandus,

Hor. Ep. 2, 1, 135:

leges,

Liv. 3, 56, 12.— Rarely absol.:

mederis erroribus, sed implorantibus,

Plin. Pan. 46, 8.

imprūdens ( inpr-), entis, adj. [2. inprudens], not foreseeing, not anticipating or expecting, without knowing, unaware, ignorant, inconsiderate, inadvertent, imprudent (class.; syn.: inconsideratus, incautus, improvidus).

Absol.:

equites missi nocte iter conficiunt, imprudentes atque inopinantes hostes aggrediuntur,

Caes. B. C. 2, 38, 4; cf. id. ib. 2, 6, 3:

equites imprudentibus omnibus de improviso advolasse,

Hirt. B. G. 8, 36, 3; Caes. B. G. 3, 29, 1; id. B. C. 2, 3, 1; id. B. G. 5, 15, 3:

haec omnia imprudente L. Sulla facta esse certe scio,

without the knowledge of, Cic. Rosc. Am. 8, 21:

scripsi etiam illud quodam in libello, qui me imprudente et invito excidit,

id. de Or. 1, 21, 94:

namque tu me inprudentem obrepseris,

Plaut. Trin. 1, 2, 22:

plus hodie boni feci imprudens quam sciens ante hunc diem umquam,

unconsciously, Ter. Hec. 5, 4, 40; cf. id. Heaut. 4, 1, 20:

adulescens,

inexperienced, id. Eun. 3, 1, 40:

probe horum facta imprudens depinxit senex,

without knowing it, id. Phorm. 2, 1, 38:

ut mihi imprudens M. Servilium praeterisse videare,

Cic. Brut. 77, 269 (cf. the opp. prudens praetereo, Hor. S. 1, 10, 88):

qua (definitione) tu etiam imprudens utebare nonnumquam,

Cic. Fin. 2, 2, 5:

quod ex prima statim fronte dijudicare imprudentium est,

Quint. 12, 7, 8; 7, 1, 40:

numquam imprudentibus imber Obfuit, i. e. ignaris,

Verg. G. 1, 373 Serv. — Transf., of inanim. and abstr. things:

non imprudens consilium, si aditum haberet,

Petr. 102, 3: ne casu inprudentes suae naves in classem adversariorum inciderent, Auct. B. Afr. 11, 4.— Comp.:

quicquid horum ab imprudentioribus fiet (fieri autem nisi ab imprudentibus non potest), neglegendum,

Sen. Const. Sap. 19.— Sup.:

multa facit (sapiens), quae ab imprudentissimis aut aeque fieri videmus aut peritius aut exercitatius,

Sen. Ep. 90, 33; id. Const. Sap. 19, 1.—

With gen.:

imprudentes legis,

ignorant, Cic. Inv. 2, 31, 95:

religionis,

Liv. 31, 14, 7:

maris,

id. 34, 9, 9:

aetatum,

Quint. 1, 1, 20.—Of inanim. and abstr. things:

frons tenera imprudensque laborum,

that has not experienced, Verg. G. 2, 372:

antiquitatis imprudens consuetudo,

Col. 3, 18, 1.—

With an object-clause:

non imprudens usurum eum rabie, qua, etc.,

Curt. 8, 8.—Hence, imprūdenter ( inpr-), adv., without foresight, unknowingly, ignorantly, inconsiderately, imprudently: etsi te nihil temere, nihil imprudenter facturum judicaram, [p. 910] Caes. ap. Cic. Att. 10, 8, B, 1; Cic. Ac. 1, 6, 22:

facere,

Nep. Han. 2, 6:

(Codrus) imprudenter rixam ciens interemptus est,

Vell. 1, 2, 1.— Comp.:

ad flammam accessit imprudentius,

Ter. And. 1, 1, 103.

imprūdens ( inpr-), entis, adj. [2. inprudens], not foreseeing, not anticipating or expecting, without knowing, unaware, ignorant, inconsiderate, inadvertent, imprudent (class.; syn.: inconsideratus, incautus, improvidus).

Absol.:

equites missi nocte iter conficiunt, imprudentes atque inopinantes hostes aggrediuntur,

Caes. B. C. 2, 38, 4; cf. id. ib. 2, 6, 3:

equites imprudentibus omnibus de improviso advolasse,

Hirt. B. G. 8, 36, 3; Caes. B. G. 3, 29, 1; id. B. C. 2, 3, 1; id. B. G. 5, 15, 3:

haec omnia imprudente L. Sulla facta esse certe scio,

without the knowledge of, Cic. Rosc. Am. 8, 21:

scripsi etiam illud quodam in libello, qui me imprudente et invito excidit,

id. de Or. 1, 21, 94:

namque tu me inprudentem obrepseris,

Plaut. Trin. 1, 2, 22:

plus hodie boni feci imprudens quam sciens ante hunc diem umquam,

unconsciously, Ter. Hec. 5, 4, 40; cf. id. Heaut. 4, 1, 20:

adulescens,

inexperienced, id. Eun. 3, 1, 40:

probe horum facta imprudens depinxit senex,

without knowing it, id. Phorm. 2, 1, 38:

ut mihi imprudens M. Servilium praeterisse videare,

Cic. Brut. 77, 269 (cf. the opp. prudens praetereo, Hor. S. 1, 10, 88):

qua (definitione) tu etiam imprudens utebare nonnumquam,

Cic. Fin. 2, 2, 5:

quod ex prima statim fronte dijudicare imprudentium est,

Quint. 12, 7, 8; 7, 1, 40:

numquam imprudentibus imber Obfuit, i. e. ignaris,

Verg. G. 1, 373 Serv. — Transf., of inanim. and abstr. things:

non imprudens consilium, si aditum haberet,

Petr. 102, 3: ne casu inprudentes suae naves in classem adversariorum inciderent, Auct. B. Afr. 11, 4.— Comp.:

quicquid horum ab imprudentioribus fiet (fieri autem nisi ab imprudentibus non potest), neglegendum,

Sen. Const. Sap. 19.— Sup.:

multa facit (sapiens), quae ab imprudentissimis aut aeque fieri videmus aut peritius aut exercitatius,

Sen. Ep. 90, 33; id. Const. Sap. 19, 1.—

With gen.:

imprudentes legis,

ignorant, Cic. Inv. 2, 31, 95:

religionis,

Liv. 31, 14, 7:

maris,

id. 34, 9, 9:

aetatum,

Quint. 1, 1, 20.—Of inanim. and abstr. things:

frons tenera imprudensque laborum,

that has not experienced, Verg. G. 2, 372:

antiquitatis imprudens consuetudo,

Col. 3, 18, 1.—

With an object-clause:

non imprudens usurum eum rabie, qua, etc.,

Curt. 8, 8.—Hence, imprūdenter ( inpr-), adv., without foresight, unknowingly, ignorantly, inconsiderately, imprudently: etsi te nihil temere, nihil imprudenter facturum judicaram, [p. 910] Caes. ap. Cic. Att. 10, 8, B, 1; Cic. Ac. 1, 6, 22:

facere,

Nep. Han. 2, 6:

(Codrus) imprudenter rixam ciens interemptus est,

Vell. 1, 2, 1.— Comp.:

ad flammam accessit imprudentius,

Ter. And. 1, 1, 103.

lūdus, i, m. [id.], a play.

Lit.

In gen., a play, game, diversion, pastime:

ad pilam se aut ad talos, aut ad tessaras conferunt, aut etiam novum sibi aliquem excogitant in otio ludum,

Cic. de Or. 3, 15, 58:

datur concessu omnium huic aliqui ludus aetati,

id. Cael. 12, 28:

campestris,

id. ib. 5, 11:

nec lusisse pudet, sed non incidere ludum,

Hor. Ep. 1, 14, 36.—

In partic.

Ludi, public games, plays, spectacles, shows, exhibitions, which were given in honor of the gods, etc.

In gen.:

hoc praetore ludos Apollini faciente,

Cic. Brut. 20, 78:

ludos committere,

id. Q. Fr. 3, 4, 6:

ludos magnificentissimos apparare,

id. ib. 3, 8, 6:

ludos apparatissimos magnificentissimosque facere,

id. Sest. 54, 116:

ludos aspicere,

Ov. F. 6, 238:

ludos persolvere alicui deo,

id. ib. 5, 330: ludis, during the games, Cic. Fragm. ap. Non. 63, 18; Plaut. Cas. prol. 27:

circus maximus ne diebus quidem ludorum Circensium... irrigabatur,

Front. Aq. 97.— Sing.:

haec ultra quid erit, nisi ludus?

Juv. 8, 199.—

In this sense, ludi is freq. in appos. with the neutr. plur. of the adj. which names the games:

ludi Consualia,

Liv. 1, 9, 6:

ludi Cerealia,

id. 30, 39, 8:

ludi Taurilia,

id. 39, 22, 1 (Weissenb. Taurii); 34, 54, 3; cf.:

quaedam faciem soloecismi habent... ut tragoedia Thyestes, ut ludi Floralia ac Megalensia... numquam aliter a veteribus dicta,

Quint. 1, 5, 52; cf.:

ludis Megalensibus,

Gell. 2, 24, 2.—

Also with gen. of place:

eo ipso die auditam esse eam pugnam ludis Olympiae memoriae proditum est,

Cic. N. D. 2, 2, 6.—

Stage-plays (opp. to the games of the circus):

venationes autem ludosque et cum collegā et separatim edidit,

Suet. Caes. 10.—

A place of exercise or practice, a school for elementary instruction and discipline (cf. schola):

in ludum ire,

Plaut. Pers. 2, 1, 6:

fidicinus,

music-school, id. Rud. prol. 43:

litterarius,

id. Merc. 2, 2, 32:

litterarum ludi,

Liv. 3, 44; 6, 25:

ludus discendi,

Cic. Q. Fr. 3, 4, 6:

Dionysius Corinthi dicitur ludum aperuisse,

id. Fam. 9, 18, 1:

Isocrates, cujus e ludo, tamquam ex equo Trojano, meri principes exierunt,

id. de Or. 2, 22, 94; id. Or. 42, 144:

gladiatores, quos ibi Caesar in ludo habebat,

Caes. B. C. 1, 14, 4:

militaris,

Liv. 7, 33, 1:

litterarii paene ista sunt ludi et trivialis scientiae,

Quint. 1, 4, 27:

litterarium ludum exercere,

Tac. A. 3, 66:

obsides quosdam abductos e litterario ludo,

Suet. Calig. 45:

ibi namque (in foro) in tabernis litterarum ludi erant,

Liv. 3, 44, 6:

quem puerum in ludo cognōrat,

Nep. Att. 10, 3:

in Flavī ludum me mittere,

Hor. S. 1, 6, 72; cf. Gell. 15, 11, 2; Suet. Gram. 4; id. Rhet. 1:

sic veniunt ad miscellanea ludi,

Juv. 11, 26.

Transf.

Play, sport, i. e. any thing done, as it were, in play, without trouble, mere sport, child's play:

oratio ludus est homini non hebeti,

Cic. de Or. 2, 17, 72:

cum illa perdiscere ludus esset,

id. Fin. 1, 8, 27:

quibus (Graecis) jusjurandum jocus est, testimonium ludus,

id. Fl. 5, 12.—

Sport, jest, joke, fun: si vis videre ludos [p. 1084] jucundissimos, Plaut. Poen. 1, 1, 78:

ad honores per ludum et per neglegentiam pervenire,

Cic. Verr. 2, 5, 70, § 181:

aliquem per ludum et jocum evertere,

id. ib. 2, 1, 60, §

155: amoto quaeramus seria ludo,

Hor. S. 1, 1, 27:

vertere seria ludo,

id. A. P. 226:

nil per ludum simulabitur,

Juv. 6, 324:

ut ludos facit,

Ter. Phorm. 5, 7, 52: ludos facere aliquem, to make sport of, make game of, to banter, jeer at, mock:

ut nunc is te ludos facit,

Plaut. Capt. 3, 4, 47:

quem, senecta aetate, ludos facias,

id. Aul. 2, 2, 74.— With dat.:

miris modis dī ludos faciunt hominibus,

Plaut. Rud. 3, 1, 1; id. Truc. 4, 2, 46.—In pass.:

ludos fieri,

Plaut. Ps. 4, 7, 72:

hocine me aetatis ludos vis factum esse indigne?

id. Bacch. 5, 1, 4: ludos aliquem dimittere, to send one away with scorn and derision, or, as in Engl., to send one off with a flea in his ear:

numquam hercle quisquam me lenonem dixerit, si te non ludos pessimos dimisero,

id. Rud. 3, 5, 11:

ludos facis me,

id. Am. 2, 1, 21: facere ludos aliquid, to make a jest or a trifle of any thing, to throw away, to lose:

nunc et operam ludos facit, et retia, etc.,

id. Rud. 4, 1, 9:

ludos dare, praebere,

to make one's self ridiculous, Ter. Eun. 5, 7, 9:

ludos alicui reddere,

to play tricks on, id. And. 3, 1, 21: dare ludum alicui, to give play to one, i. e. to humor, indulge, Plaut. Bacch. 4, 10, 7; id. Cas. prol. 25; id. Bacch. 4, 10, 9:

amori dare ludum,

Hor. C. 3, 12, 1: ludus aetatis, the pleasures of love:

si frui liceret ludo aetatis, praesertim recto et legitimo amore,

Liv. 26, 50.—

Ludus, the title of a work of Nævius:

ut est in Naevii Ludo,

Cic. de Sen. 6, 20; Fest. s. v. redhostire, p. 270, 22 Müll.—Also, Ludus de Morte Claudii, a work of Seneca.

mās, măris (n. mare, rare; gen. plur [p. 1117] marium, Cic. Part. Or. 10, 35; Mel. 3, 9, 5), adj. [prob. from Sanscr. root man, think; manus, man, human being; cf.: memini, moneo, etc.], male, masculine, of the male sex:

mare et femineum sexus,

App. de Mund. p. 66 med.:

maribus (sc. diis),

Cic. Leg. 2, 12, 29:

si marem (anguem) emisisset... si feminam, etc.,

id. Div. 1, 18, 36; id. Part. Or. 10; so,

emissio maris anguis (opp. emissio feminae anguis),

id. Div. 2, 29, 62: mas vitellus, a male yolk, i. e. which would produce a male chick, Hor. S. 2, 4, 14.—Of plants:

ure mares oleas,

Ov. F. 4, 741.—

Transf., masculine, manly, brave ( poet.):

quod mares homines amant,

Plaut. Poen. 5, 5, 32:

maribus Curiis,

Hor. Ep. 1, 1, 64:

animi,

id. A. P. 402:

male mas,

unmanly, effeminate, Cat. 16, 13:

atque marem strepitum fidis intendisse Latinae,

i. e. a manly, noble strain, Pers. 6, 4.—As subst.: mās, māris, a male (opp. femina, v. infra).

Lit., of gods, human beings, and animals:

congressio maris et feminae,

Cic. Rep. 1, 24, 38:

et mares deos et feminas esse dicitis,

id. N. D. 1, 34, 95:

(bestiarum) aliae mares, aliae feminae sunt... et in mare et in femina, etc.,

id. ib. 2, 51, 128; cf.:

feminaque ut maribus conjungi possit,

Lucr. 5, 853:

marium expers,

Suet. Claud. 33; so,

marium pignora,

id. Aug. 21 Oud. N. cr.:

stuprum in maribus,

Quint. 11, 1, 84:

vos tollite laudibus, mares, Delon Apollinis,

Hor. C. 1, 21, 10.—

Trop., of plants:

in tilia mas et femina differunt omni modo: namque et materies dura ac nodosa, etc.,

Plin. 16, 14, 25, § 65:

cognati virilis sexus, per mares descendentes,

Ulp. Fragm. 26, 1.

morbus, i, m. [Sanscr. mar-, die; Gr. brotos (for mrotos), marainô; cf. morior, marceo], a sickness, disease, disorder, distemper, ailment, illness, malady, of body or mind (class.).

Corporeal:

morbum appellant totius corporis corruptionem: aegrotationem morbum cum imbecillitate: vitium cum partes corporis inter se dissident: ex quo pravitas membrorum, distortio, deformitas,

Cic. Tusc. 4, 13, 28: morbus est habitus cujusque corporis contra naturam, qui usum ejus facit deteriorem, Labeo ap. Gell. 4, 2, 3:

morbi aegrotationesque,

Cic. Tusc. 4, 10, 23:

aeger morbo gravi,

id. Cat. 1, 13, 31:

in morbo esse,

to be sick, id. Tusc. 3, 4, 9:

morbo affectum esse,

id. Div. 1, 30, 63:

corporis gravioribus morbis vitae jucunditas impeditur,

id. Fin. 1, 18, 59:

animi valentes morbo tentari non possunt, corpora possunt,

id. Tusc. 4, 14, 31:

affligi,

id. Pis. 35, 85:

urgeri,

id. Fat. 9, 17:

tabescere,

id. N. D. 3, 35, 84:

languere,

Lucr. 6, 1221:

conflictari,

Nep. Dion. 2, 4:

in morbum cadere,

to fall sick, Cic. Tusc. 1, 32, 79:

incidere,

id. Clu. 62, 175:

delabi,

id. Att. 7, 5, 1:

morbum nancisci,

Nep. Att. 21, 1:

morbo consumi,

id. Reg. 2, 1:

perire,

id. ib. 3, 3:

mori,

id. Them. 10, 4:

absumi,

Sall. J. 5, 6:

confici,

id. ib. 9, 4:

opprimi,

Cic. Clu. 7, 22:

homo aeger morbo gravi,

id. Cat. 1, 13, 31:

ex morbo convalescere,

to recover, id. Fam. 13, 29, 4:

a morbo valere,

Plaut. Ep. 1, 2, 26:

morbum depellere,

Cic. Fam. 7, 26, 2:

levare,

to alleviate, relieve, Plaut. Mil. 4, 6, 57:

amplior fit,

becomes more violent, Ter. Hec. 3, 1, 50:

adgravescit,

id. ib. 3, 2, 2:

ingravescit,

Cic. Cat. 1, 13, 31:

comitialis or major,

epilepsy, Cels. 3, 23:

regius,

the jaundice, id. 3, 24: in morbo consumat, a form of imprecation, may he spend it (the money) in sickness, Sen. Ben. 4, 39, 2.—

Mental.

Disease, a fault, vice, etc.: animi morbi sunt cupiditates immensae, et inanes, divitiarum, etc., Cic. Fin. 1, 18, 59:

morbum et insaniam,

id. Verr. 2, 4, 1, § 1:

nomen insaniae significat mentis aegrotationem et morbum,

id. Tusc. 3, 4, 9:

hic morbus qui est in re publicā, ingravescet,

id. Cat. 1, 13, 31:

ut, si qui aegrotet, quo morbo Barrus,

Hor. S. 1, 6, 30:

maxima pars hominum morbo jactatur eodem,

id. ib. 2, 3, 121:

qui vultu morbum incessuque fatetur,

Juv. 2, 17.—

Grief, sorrow, distress:

quod mulier facere incepit, nisi id efficere perpetrat, Id illi morbo, id illi senio est,

affliction, distress, Plaut. Truc. 2, 5, 12; cf.:

salvere me jubes, quoi tu abiens offers morbum?

id. As. 3, 3, 3.—

Trop., of trees, plants, etc.:

infestantur namque et arbores morbis,

a disease, Plin. 17, 24, 37, § 116 al. —

Morbus, personified as a deity, the son of Erebus and Nox, Cic. N. D. 3, 17, 44; Hyg. Fab. praef.; Sen. Herc. Fur. 694; cf. Verg. A. 6, 275; Claud. VI. Cons. Hon. 323.

morbus, i, m. [Sanscr. mar-, die; Gr. brotos (for mrotos), marainô; cf. morior, marceo], a sickness, disease, disorder, distemper, ailment, illness, malady, of body or mind (class.).

Corporeal:

morbum appellant totius corporis corruptionem: aegrotationem morbum cum imbecillitate: vitium cum partes corporis inter se dissident: ex quo pravitas membrorum, distortio, deformitas,

Cic. Tusc. 4, 13, 28: morbus est habitus cujusque corporis contra naturam, qui usum ejus facit deteriorem, Labeo ap. Gell. 4, 2, 3:

morbi aegrotationesque,

Cic. Tusc. 4, 10, 23:

aeger morbo gravi,

id. Cat. 1, 13, 31:

in morbo esse,

to be sick, id. Tusc. 3, 4, 9:

morbo affectum esse,

id. Div. 1, 30, 63:

corporis gravioribus morbis vitae jucunditas impeditur,

id. Fin. 1, 18, 59:

animi valentes morbo tentari non possunt, corpora possunt,

id. Tusc. 4, 14, 31:

affligi,

id. Pis. 35, 85:

urgeri,

id. Fat. 9, 17:

tabescere,

id. N. D. 3, 35, 84:

languere,

Lucr. 6, 1221:

conflictari,

Nep. Dion. 2, 4:

in morbum cadere,

to fall sick, Cic. Tusc. 1, 32, 79:

incidere,

id. Clu. 62, 175:

delabi,

id. Att. 7, 5, 1:

morbum nancisci,

Nep. Att. 21, 1:

morbo consumi,

id. Reg. 2, 1:

perire,

id. ib. 3, 3:

mori,

id. Them. 10, 4:

absumi,

Sall. J. 5, 6:

confici,

id. ib. 9, 4:

opprimi,

Cic. Clu. 7, 22:

homo aeger morbo gravi,

id. Cat. 1, 13, 31:

ex morbo convalescere,

to recover, id. Fam. 13, 29, 4:

a morbo valere,

Plaut. Ep. 1, 2, 26:

morbum depellere,

Cic. Fam. 7, 26, 2:

levare,

to alleviate, relieve, Plaut. Mil. 4, 6, 57:

amplior fit,

becomes more violent, Ter. Hec. 3, 1, 50:

adgravescit,

id. ib. 3, 2, 2:

ingravescit,

Cic. Cat. 1, 13, 31:

comitialis or major,

epilepsy, Cels. 3, 23:

regius,

the jaundice, id. 3, 24: in morbo consumat, a form of imprecation, may he spend it (the money) in sickness, Sen. Ben. 4, 39, 2.—

Mental.

Disease, a fault, vice, etc.: animi morbi sunt cupiditates immensae, et inanes, divitiarum, etc., Cic. Fin. 1, 18, 59:

morbum et insaniam,

id. Verr. 2, 4, 1, § 1:

nomen insaniae significat mentis aegrotationem et morbum,

id. Tusc. 3, 4, 9:

hic morbus qui est in re publicā, ingravescet,

id. Cat. 1, 13, 31:

ut, si qui aegrotet, quo morbo Barrus,

Hor. S. 1, 6, 30:

maxima pars hominum morbo jactatur eodem,

id. ib. 2, 3, 121:

qui vultu morbum incessuque fatetur,

Juv. 2, 17.—

Grief, sorrow, distress:

quod mulier facere incepit, nisi id efficere perpetrat, Id illi morbo, id illi senio est,

affliction, distress, Plaut. Truc. 2, 5, 12; cf.:

salvere me jubes, quoi tu abiens offers morbum?

id. As. 3, 3, 3.—

Trop., of trees, plants, etc.:

infestantur namque et arbores morbis,

a disease, Plin. 17, 24, 37, § 116 al. —

Morbus, personified as a deity, the son of Erebus and Nox, Cic. N. D. 3, 17, 44; Hyg. Fab. praef.; Sen. Herc. Fur. 694; cf. Verg. A. 6, 275; Claud. VI. Cons. Hon. 323.