Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

mild

  • 1 mitis

    mild, gentle / ripe, mature.

    Latin-English dictionary of medieval > mitis

  • 2 mitis

    mītis, e, mild, gelinde, d.i. nicht hart, nicht rauh, nicht scharf, I) eig., v. Früchten, fructus, Curt.: uva, Verg.: sucus (herbarum), Ov. – bildl. v. Redner, Thucydides fuisset maturior et mitior, reifer und milder, genießbarer, Cic. Brut. 288. – vom Boden, mild, locker, solum, Hor.: terra mitior, Curt. – v. Klima, caelo mitissimo, Liv.: mitiores plagae, Plin. – v. Wasser, Wind u. Feuer, sanft, ruhig, fluvius, Verg.: flamina, Sil.: flamma, unschädliche, Sil. – scherzh., mitis (windelweich) sum equidem fustibus, Plaut. mil. 1424. – II) übtr., v. dem, was einen milden Charakter annimmt, a) v. persönl. Subjj., deren Charakter usw., mild, mild gestimmt od. gesinnt, fromm, sanft (zahm), friedsam u. dgl., vir tam mitis, Vell.: vir ingenio mitis, Vell.: mitis ingenii iuvenis, Liv.: animus m., Cic.: in illa gravi L. Sullae turbulentaque victoria quis P. Sullā mitior, quis misericordior inventus est? Cic.: quis tam mitis est, quin exacerbescat, Apul. apol. 85: homo mitissimus atque lenissimus, Cic.: mores mitissimi (Ggstz. truces atque crudeles), Colum. – v. Tieren, taurus, Ov.: lupa, Liv.: animalia, quae de agrestibus mitia sunt, Mela: mores (canis villatici) neque mitissimi neque rursus truces atque crudeles, Colum. – poet. m. folg. Acc. resp., mitior animum, Hor. – m. Ang. gegen wen? wem gegenüber? durch in m. Akk., nihil vidi tam mite, nihil tam placatum, quam tum meus frater erat in sororem tuam, Cic.: non mitiorem in se plebem sed asperiorem... futuram, Liv.: od. durch Dat. comm., hostibus, Ov.: paenitentiae, gegen die Reuigen, Tac.: nobilitatibus extremis, Tac.: mitis ac magnificus hostibus fuit, Liv. 33, 21, 5; vgl. Liv. 21, 20, 8. – b) von Zuständen usw., sanft, mild, dolor, Cic.: poena mitior, Quint.: castigatio noxiorum mitior, Vell.: exsilium, Ov.: obitus (Tod), Tac.: servitium, Prop.: mitior victoria fuit, Iustin. – consilium, Ov.: doctrina, Cic. – alqd mitiorem in partem interpretari, Cic. – neutr. pl. subst., mitiora, sanftere Empfindungen (Ggstz. duriora, rauhere), Cic. or. 131. – c) v. der Rede, mild, gelinde, m. et compta oratio, Cic.: verba mitia, Auct. b. Alex., mitiora, Quint., mitissima, Ov.: dicendi genus placidum ac mite, Quint.: dare mitia responsa, Tac. – / Abl. Sing. auch mite, Ven. Fort. carm. 2, 2, 27.

    lateinisch-deutsches > mitis

  • 3 mitis

    mītis, e, mild, gelinde, d.i. nicht hart, nicht rauh, nicht scharf, I) eig., v. Früchten, fructus, Curt.: uva, Verg.: sucus (herbarum), Ov. – bildl. v. Redner, Thucydides fuisset maturior et mitior, reifer und milder, genießbarer, Cic. Brut. 288. – vom Boden, mild, locker, solum, Hor.: terra mitior, Curt. – v. Klima, caelo mitissimo, Liv.: mitiores plagae, Plin. – v. Wasser, Wind u. Feuer, sanft, ruhig, fluvius, Verg.: flamina, Sil.: flamma, unschädliche, Sil. – scherzh., mitis (windelweich) sum equidem fustibus, Plaut. mil. 1424. – II) übtr., v. dem, was einen milden Charakter annimmt, a) v. persönl. Subjj., deren Charakter usw., mild, mild gestimmt od. gesinnt, fromm, sanft (zahm), friedsam u. dgl., vir tam mitis, Vell.: vir ingenio mitis, Vell.: mitis ingenii iuvenis, Liv.: animus m., Cic.: in illa gravi L. Sullae turbulentaque victoria quis P. Sullā mitior, quis misericordior inventus est? Cic.: quis tam mitis est, quin exacerbescat, Apul. apol. 85: homo mitissimus atque lenissimus, Cic.: mores mitissimi (Ggstz. truces atque crudeles), Colum. – v. Tieren, taurus, Ov.: lupa, Liv.: animalia, quae de agrestibus mitia sunt, Mela: mores (canis villatici) neque mitissimi neque rursus truces atque crudeles, Colum. – poet. m. folg. Acc. resp., mitior animum, Hor. – m. Ang. gegen wen? wem gegenüber? durch in m. Akk., nihil vidi tam mite, nihil
    ————
    tam placatum, quam tum meus frater erat in sororem tuam, Cic.: non mitiorem in se plebem sed asperiorem... futuram, Liv.: od. durch Dat. comm., hostibus, Ov.: paenitentiae, gegen die Reuigen, Tac.: nobilitatibus extremis, Tac.: mitis ac magnificus hostibus fuit, Liv. 33, 21, 5; vgl. Liv. 21, 20, 8. – b) von Zuständen usw., sanft, mild, dolor, Cic.: poena mitior, Quint.: castigatio noxiorum mitior, Vell.: exsilium, Ov.: obitus (Tod), Tac.: servitium, Prop.: mitior victoria fuit, Iustin. – consilium, Ov.: doctrina, Cic. – alqd mitiorem in partem interpretari, Cic. – neutr. pl. subst., mitiora, sanftere Empfindungen (Ggstz. duriora, rauhere), Cic. or. 131. – c) v. der Rede, mild, gelinde, m. et compta oratio, Cic.: verba mitia, Auct. b. Alex., mitiora, Quint., mitissima, Ov.: dicendi genus placidum ac mite, Quint.: dare mitia responsa, Tac. – Abl. Sing. auch mite, Ven. Fort. carm. 2, 2, 27.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > mitis

  • 4 mitigo

    mītigo, āvī, ātum, āre (= mitem ago), mild-, gelinde machen, d.i. einer Sache die Rauheit Schärfe od. Härte benehmen, I) eig.: a) lebl. Objj., fruges, reif machen, Cic.: cibum, mild od. weich od. gar machen durch Kochen od. Braten, Cic.: agros, lockern, auflockern, Cic.: arbores silvestres, Plin.: amaritudinem frugum, Plin.: cervicum duritias, Plin.: pilos, geschmeidig machen, Plin. 35, 37 zw.: misero mihi mitigabat sandalio caput, klopfte mürbe (windelweich), Turpil. com. 147. – b) leb. Wesen = verweichlichen, panis usu carnisque coctae et dulcedine vini mitigati, Flor. 3, 3, 13. – II) übtr., dem Charakter einer Pers. oder Sache seine Wildheit, Härte usw. benehmen, a) lebende Wesen, deren Gemüt usw. mild stimmen, sanft-, friedsam (zahm) machen, besänftigen, animal, Sen.: alqm, Cic.: alcis animum, Cic.; verb. placare et mitigare animum, Cic.: militum iras, Tac.: aures, Quint.: aures elephantorum ad etc., gewöhnen, Curt.: Lampsacenos in istum, die L. bestimmen, seiner zu schonen, Cic. II. Verr. 1, 82. – prägn., mild stimmen = versöhnen, aussöhnen, Hannibalem Romanis, Iustin. 31, 4, 4: u. medial, vix revocanti mitigatus est patri, söhnte sich aus mit usw., Iustin. 9, 7, 6. – b) Zustände, α) physische, milder machen, mildern, lindern, im Passiv = milder, gelinder werden, rabiem, Plin.: morbum, Plin. ep.: febrem quiete, Quint.: iam mitigatā hieme, Curt. – β) geistige und moral. Zustände, mildern, lindern, in etwas vergessen machen, tristitiam et severitatem, Cic.: dolorem, Cic.: metus, Quint.: iram, Curt. u. Ov.: iracundiam, Curt.: labores, Cic.: alqā re eam molestiam, Cic.: perfidiam meritis, entwaffnen, Curt.: obsequio mitigantur imperia, Curt.

    lateinisch-deutsches > mitigo

  • 5 mitigo

    mītigo, āvī, ātum, āre (= mitem ago), mild-, gelinde machen, d.i. einer Sache die Rauheit Schärfe od. Härte benehmen, I) eig.: a) lebl. Objj., fruges, reif machen, Cic.: cibum, mild od. weich od. gar machen durch Kochen od. Braten, Cic.: agros, lockern, auflockern, Cic.: arbores silvestres, Plin.: amaritudinem frugum, Plin.: cervicum duritias, Plin.: pilos, geschmeidig machen, Plin. 35, 37 zw.: misero mihi mitigabat sandalio caput, klopfte mürbe (windelweich), Turpil. com. 147. – b) leb. Wesen = verweichlichen, panis usu carnisque coctae et dulcedine vini mitigati, Flor. 3, 3, 13. – II) übtr., dem Charakter einer Pers. oder Sache seine Wildheit, Härte usw. benehmen, a) lebende Wesen, deren Gemüt usw. mild stimmen, sanft-, friedsam (zahm) machen, besänftigen, animal, Sen.: alqm, Cic.: alcis animum, Cic.; verb. placare et mitigare animum, Cic.: militum iras, Tac.: aures, Quint.: aures elephantorum ad etc., gewöhnen, Curt.: Lampsacenos in istum, die L. bestimmen, seiner zu schonen, Cic. II. Verr. 1, 82. – prägn., mild stimmen = versöhnen, aussöhnen, Hannibalem Romanis, Iustin. 31, 4, 4: u. medial, vix revocanti mitigatus est patri, söhnte sich aus mit usw., Iustin. 9, 7, 6. – b) Zustände, α) physische, milder machen, mildern, lindern, im Passiv = milder, gelinder werden, rabiem, Plin.: morbum, Plin. ep.: febrem quiete,
    ————
    Quint.: iam mitigatā hieme, Curt. – β) geistige und moral. Zustände, mildern, lindern, in etwas vergessen machen, tristitiam et severitatem, Cic.: dolorem, Cic.: metus, Quint.: iram, Curt. u. Ov.: iracundiam, Curt.: labores, Cic.: alqā re eam molestiam, Cic.: perfidiam meritis, entwaffnen, Curt.: obsequio mitigantur imperia, Curt.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > mitigo

  • 6 Clemens

    1.
    clēmens, entis (abl. usu. -ti;

    but -te,

    Liv. 1, 26, 8; Laber. ap. Macr. S. 2, 7, 3), adj. [etym. dub.; cf. lemures; and Germ. hold].
    I.
    Orig. (in the class. per. very rare), of the quiet, placid, pleasant state of the air, wind, or weather, mild, calm, soft, gentle ( = the class. placidus, quietus): undae clementi flamine pulsae, * Cat. 64, 272:

    clementior Auster vela vocat,

    Stat. Th. 5, 468:

    aura Favoni,

    Claud. Cons. Prob. Olyb. 272; cf. id. III. Cons. Hon. 165; Val. Fl. 6, 747:

    clementior dies,

    Col. 11, 2, 2:

    clementior Arctos,

    Sil. 1, 198:

    clementiores plagae (opp. Septentrio),

    Pall. Febr. 12, 1.—Hence,
    B.
    Esp.
    1.
    Of the gentle motion of the sea, rivers, etc., placid, calm, etc.:

    mare,

    Gell. 2, 21, 1:

    Pasitigris clementiore alveo praeterit, etc. (preced. by: praeceps inter saxa devolvitur),

    Curt. 5, 3, 1:

    quā sit clementissimus amnis,

    Ov. M. 9, 116.—
    2.
    Of places (opp. praeceps), smooth, of a gentle ascent:

    clivulus,

    App. M. 4, p. 144.—Far more freq.,
    II.
    Trop.
    A.
    Of a calm, unexcited, passionless state of mind, quiet, mild, gentle, tranquil, kind (syn.:

    placidus, lenis): clementem vocabo non in alieno dolore facilem, sed eum, qui cum suis stimulis exagitetur, non prosilit, etc.,

    Sen. Clem. 1, 20, 3:

    egit semper vitam... clemens, placidus,

    Ter. Ad. 5, 1, 10:

    vita urbana atque otium,

    id. ib. 1, 1, 17 (cf. with Cic. Rab. Post. 7, 17:

    vita quieta atque otiosa): ille suam semper egit vitam in otio, in conviviis: clemens, placidus,

    Ter. Ad. 5, 4, 10; Liv. 38, 17, 17 (cf. the passages under clementia, cited from Flor.):

    cupio, patres conscripti, me esse clementem: cupio in tantis rei publicae periculis me non dissolutum videri,

    Cic. Cat. 1, 2, 4:

    etsi satis clemens sum in disputando, tamen interdum soleo subirasci,

    id. Fin. 2, 4, 12:

    (Arimphaeis) ritus clementes,

    Plin. 6, 13, 14, § 35.—
    2.
    Transf. to animals. tame, domesticated: clementius genus columbarum [p. 353] (opp. agrestes), Varr. R. R. 3, 7, 2.—
    B.
    Specif.
    1.
    Mild in respect to the faults and failures of others, i. e. forbearing, indulgent, compassionate, merciful (class.; syn.: mitis, benignus, humanus, lenis, facilis, indulgens;

    opp.: crudelis, inhumanus, asper al.): clementi (mi) animo ignoscet,

    Plaut. Mil. 4, 6, 37; Ter. Hec. 3, 5, 22:

    judices et misericordes,

    Cic. Planc. 13, 31; cf.
    * Hor.
    C. 3, 11, 46; Tac. A. 2, 57:

    vir et contra audaciam fortissimus et ab innocentiā clementissimus,

    Cic. Rosc. Am. 30, 85; Nep. Epam. 3, 2:

    legis interpres,

    Liv. 1, 26, 8:

    dominus facilis et clemens,

    Suet. Aug. 67:

    justa et clemens servitus,

    Ter. And. 1, 1, 9:

    castigatio,

    Cic. Off. 1, 38, 137:

    clementior sententia,

    Liv. 8, 31, 8.—More unusual: rumor, i. e. non nimius, mild, mitigated, praos (acc. to Prisc. p. 1202 P.), Sall. J. 22, 1.—
    2.
    Poet. of places:

    pars (insulae) ratibus clemens,

    accessible, Claud. B. Gild. 511.— Adv.: clē-menter.
    I.
    (Acc. to I. A.) Gently, softly, mildly:

    non desiit adsidue tremere Campania, clementius quidem, sed ingenti damno,

    Sen. Q. N. 6, 31, 1:

    agitant venti oleas,

    Pall. Nov. 5:

    spirant clementius Austri,

    Stat. S. 2, 2, 27.—So of moderate, slow action gen.: Eu. Sequere sis. Ch. Sequor. Eu. Clementer quaeso;

    calces deteris,

    Plaut. Merc. 5, 2, 111; so id. Stich. 4, 1, 26; id. Ep. 2, 2, 23. —
    B.
    (Acc. to I. B. 2.) By degrees, gradually, gently:

    clementer et molliter assurgens collis,

    Col. 2, 2, 1; cf. Tac. A. 13, 38:

    editum jugum,

    id. G. 1; Sil. 1, 274; Sen. Oedip. 280:

    accedere,

    Tac. A. 12, 33; cf. in comp.:

    explorare, si quā Appennini juga clementius adirentur,

    id. H. 3, 52.—
    II.
    (Acc. to II. A.) Quietly, placidly, tranquilly, calmly: accipere aliquid clementius aequo, * Lucr. 3, 314:

    si quid est factum clementer, ut dissolute factum criminer,

    Cic. Verr. 2, 5, 8, § 19:

    leniter hominem clementerque accepit,

    id. ib. 2, 4, 40, §

    86: ferre aliquid,

    id. Att. 6, 1, 3:

    consolationes clementer admotae,

    Plin. Ep. 5, 16, 11:

    quo id pacto fieri possit clementissime,

    Plaut. Mil. 4, 3, 5:

    leo caudam clementer et blande movet,

    Gell. 5, 14, 12.—
    B.
    (Acc. to II. B.) With forbearance, mildly, with indulgence:

    clementer et moderate jus dicere,

    Caes. B. C. 3, 20:

    clementer a consule accepti,

    Liv. 27, 15, 2:

    clementer ductis militibus,

    i.e. peacefully, without plundering, id. 29, 2, 1.— Comp.:

    clementius tractare aliquem,

    Plin. Ep. 8, 24, 5.— Sup.:

    clementissime scribere de aliquo,

    Gell. 1, 18, 3:

    qui victoriā civili clementissime usus est,

    Sen. Ira, 2, 23, 4.
    2.
    Clēmens, entis, m., a proper name, in later Lat. very freq.:

    Julius,

    Tac. A. 1, 23; 1, 26; 15, 73; id. H. 1, 87; 2, 12:

    Arretinus,

    id. ib. 4, 68; Suet. Dom. 11:

    Flavius,

    id. ib. 15.

    Lewis & Short latin dictionary > Clemens

  • 7 clemens

    1.
    clēmens, entis (abl. usu. -ti;

    but -te,

    Liv. 1, 26, 8; Laber. ap. Macr. S. 2, 7, 3), adj. [etym. dub.; cf. lemures; and Germ. hold].
    I.
    Orig. (in the class. per. very rare), of the quiet, placid, pleasant state of the air, wind, or weather, mild, calm, soft, gentle ( = the class. placidus, quietus): undae clementi flamine pulsae, * Cat. 64, 272:

    clementior Auster vela vocat,

    Stat. Th. 5, 468:

    aura Favoni,

    Claud. Cons. Prob. Olyb. 272; cf. id. III. Cons. Hon. 165; Val. Fl. 6, 747:

    clementior dies,

    Col. 11, 2, 2:

    clementior Arctos,

    Sil. 1, 198:

    clementiores plagae (opp. Septentrio),

    Pall. Febr. 12, 1.—Hence,
    B.
    Esp.
    1.
    Of the gentle motion of the sea, rivers, etc., placid, calm, etc.:

    mare,

    Gell. 2, 21, 1:

    Pasitigris clementiore alveo praeterit, etc. (preced. by: praeceps inter saxa devolvitur),

    Curt. 5, 3, 1:

    quā sit clementissimus amnis,

    Ov. M. 9, 116.—
    2.
    Of places (opp. praeceps), smooth, of a gentle ascent:

    clivulus,

    App. M. 4, p. 144.—Far more freq.,
    II.
    Trop.
    A.
    Of a calm, unexcited, passionless state of mind, quiet, mild, gentle, tranquil, kind (syn.:

    placidus, lenis): clementem vocabo non in alieno dolore facilem, sed eum, qui cum suis stimulis exagitetur, non prosilit, etc.,

    Sen. Clem. 1, 20, 3:

    egit semper vitam... clemens, placidus,

    Ter. Ad. 5, 1, 10:

    vita urbana atque otium,

    id. ib. 1, 1, 17 (cf. with Cic. Rab. Post. 7, 17:

    vita quieta atque otiosa): ille suam semper egit vitam in otio, in conviviis: clemens, placidus,

    Ter. Ad. 5, 4, 10; Liv. 38, 17, 17 (cf. the passages under clementia, cited from Flor.):

    cupio, patres conscripti, me esse clementem: cupio in tantis rei publicae periculis me non dissolutum videri,

    Cic. Cat. 1, 2, 4:

    etsi satis clemens sum in disputando, tamen interdum soleo subirasci,

    id. Fin. 2, 4, 12:

    (Arimphaeis) ritus clementes,

    Plin. 6, 13, 14, § 35.—
    2.
    Transf. to animals. tame, domesticated: clementius genus columbarum [p. 353] (opp. agrestes), Varr. R. R. 3, 7, 2.—
    B.
    Specif.
    1.
    Mild in respect to the faults and failures of others, i. e. forbearing, indulgent, compassionate, merciful (class.; syn.: mitis, benignus, humanus, lenis, facilis, indulgens;

    opp.: crudelis, inhumanus, asper al.): clementi (mi) animo ignoscet,

    Plaut. Mil. 4, 6, 37; Ter. Hec. 3, 5, 22:

    judices et misericordes,

    Cic. Planc. 13, 31; cf.
    * Hor.
    C. 3, 11, 46; Tac. A. 2, 57:

    vir et contra audaciam fortissimus et ab innocentiā clementissimus,

    Cic. Rosc. Am. 30, 85; Nep. Epam. 3, 2:

    legis interpres,

    Liv. 1, 26, 8:

    dominus facilis et clemens,

    Suet. Aug. 67:

    justa et clemens servitus,

    Ter. And. 1, 1, 9:

    castigatio,

    Cic. Off. 1, 38, 137:

    clementior sententia,

    Liv. 8, 31, 8.—More unusual: rumor, i. e. non nimius, mild, mitigated, praos (acc. to Prisc. p. 1202 P.), Sall. J. 22, 1.—
    2.
    Poet. of places:

    pars (insulae) ratibus clemens,

    accessible, Claud. B. Gild. 511.— Adv.: clē-menter.
    I.
    (Acc. to I. A.) Gently, softly, mildly:

    non desiit adsidue tremere Campania, clementius quidem, sed ingenti damno,

    Sen. Q. N. 6, 31, 1:

    agitant venti oleas,

    Pall. Nov. 5:

    spirant clementius Austri,

    Stat. S. 2, 2, 27.—So of moderate, slow action gen.: Eu. Sequere sis. Ch. Sequor. Eu. Clementer quaeso;

    calces deteris,

    Plaut. Merc. 5, 2, 111; so id. Stich. 4, 1, 26; id. Ep. 2, 2, 23. —
    B.
    (Acc. to I. B. 2.) By degrees, gradually, gently:

    clementer et molliter assurgens collis,

    Col. 2, 2, 1; cf. Tac. A. 13, 38:

    editum jugum,

    id. G. 1; Sil. 1, 274; Sen. Oedip. 280:

    accedere,

    Tac. A. 12, 33; cf. in comp.:

    explorare, si quā Appennini juga clementius adirentur,

    id. H. 3, 52.—
    II.
    (Acc. to II. A.) Quietly, placidly, tranquilly, calmly: accipere aliquid clementius aequo, * Lucr. 3, 314:

    si quid est factum clementer, ut dissolute factum criminer,

    Cic. Verr. 2, 5, 8, § 19:

    leniter hominem clementerque accepit,

    id. ib. 2, 4, 40, §

    86: ferre aliquid,

    id. Att. 6, 1, 3:

    consolationes clementer admotae,

    Plin. Ep. 5, 16, 11:

    quo id pacto fieri possit clementissime,

    Plaut. Mil. 4, 3, 5:

    leo caudam clementer et blande movet,

    Gell. 5, 14, 12.—
    B.
    (Acc. to II. B.) With forbearance, mildly, with indulgence:

    clementer et moderate jus dicere,

    Caes. B. C. 3, 20:

    clementer a consule accepti,

    Liv. 27, 15, 2:

    clementer ductis militibus,

    i.e. peacefully, without plundering, id. 29, 2, 1.— Comp.:

    clementius tractare aliquem,

    Plin. Ep. 8, 24, 5.— Sup.:

    clementissime scribere de aliquo,

    Gell. 1, 18, 3:

    qui victoriā civili clementissime usus est,

    Sen. Ira, 2, 23, 4.
    2.
    Clēmens, entis, m., a proper name, in later Lat. very freq.:

    Julius,

    Tac. A. 1, 23; 1, 26; 15, 73; id. H. 1, 87; 2, 12:

    Arretinus,

    id. ib. 4, 68; Suet. Dom. 11:

    Flavius,

    id. ib. 15.

    Lewis & Short latin dictionary > clemens

  • 8 clementer

    1.
    clēmens, entis (abl. usu. -ti;

    but -te,

    Liv. 1, 26, 8; Laber. ap. Macr. S. 2, 7, 3), adj. [etym. dub.; cf. lemures; and Germ. hold].
    I.
    Orig. (in the class. per. very rare), of the quiet, placid, pleasant state of the air, wind, or weather, mild, calm, soft, gentle ( = the class. placidus, quietus): undae clementi flamine pulsae, * Cat. 64, 272:

    clementior Auster vela vocat,

    Stat. Th. 5, 468:

    aura Favoni,

    Claud. Cons. Prob. Olyb. 272; cf. id. III. Cons. Hon. 165; Val. Fl. 6, 747:

    clementior dies,

    Col. 11, 2, 2:

    clementior Arctos,

    Sil. 1, 198:

    clementiores plagae (opp. Septentrio),

    Pall. Febr. 12, 1.—Hence,
    B.
    Esp.
    1.
    Of the gentle motion of the sea, rivers, etc., placid, calm, etc.:

    mare,

    Gell. 2, 21, 1:

    Pasitigris clementiore alveo praeterit, etc. (preced. by: praeceps inter saxa devolvitur),

    Curt. 5, 3, 1:

    quā sit clementissimus amnis,

    Ov. M. 9, 116.—
    2.
    Of places (opp. praeceps), smooth, of a gentle ascent:

    clivulus,

    App. M. 4, p. 144.—Far more freq.,
    II.
    Trop.
    A.
    Of a calm, unexcited, passionless state of mind, quiet, mild, gentle, tranquil, kind (syn.:

    placidus, lenis): clementem vocabo non in alieno dolore facilem, sed eum, qui cum suis stimulis exagitetur, non prosilit, etc.,

    Sen. Clem. 1, 20, 3:

    egit semper vitam... clemens, placidus,

    Ter. Ad. 5, 1, 10:

    vita urbana atque otium,

    id. ib. 1, 1, 17 (cf. with Cic. Rab. Post. 7, 17:

    vita quieta atque otiosa): ille suam semper egit vitam in otio, in conviviis: clemens, placidus,

    Ter. Ad. 5, 4, 10; Liv. 38, 17, 17 (cf. the passages under clementia, cited from Flor.):

    cupio, patres conscripti, me esse clementem: cupio in tantis rei publicae periculis me non dissolutum videri,

    Cic. Cat. 1, 2, 4:

    etsi satis clemens sum in disputando, tamen interdum soleo subirasci,

    id. Fin. 2, 4, 12:

    (Arimphaeis) ritus clementes,

    Plin. 6, 13, 14, § 35.—
    2.
    Transf. to animals. tame, domesticated: clementius genus columbarum [p. 353] (opp. agrestes), Varr. R. R. 3, 7, 2.—
    B.
    Specif.
    1.
    Mild in respect to the faults and failures of others, i. e. forbearing, indulgent, compassionate, merciful (class.; syn.: mitis, benignus, humanus, lenis, facilis, indulgens;

    opp.: crudelis, inhumanus, asper al.): clementi (mi) animo ignoscet,

    Plaut. Mil. 4, 6, 37; Ter. Hec. 3, 5, 22:

    judices et misericordes,

    Cic. Planc. 13, 31; cf.
    * Hor.
    C. 3, 11, 46; Tac. A. 2, 57:

    vir et contra audaciam fortissimus et ab innocentiā clementissimus,

    Cic. Rosc. Am. 30, 85; Nep. Epam. 3, 2:

    legis interpres,

    Liv. 1, 26, 8:

    dominus facilis et clemens,

    Suet. Aug. 67:

    justa et clemens servitus,

    Ter. And. 1, 1, 9:

    castigatio,

    Cic. Off. 1, 38, 137:

    clementior sententia,

    Liv. 8, 31, 8.—More unusual: rumor, i. e. non nimius, mild, mitigated, praos (acc. to Prisc. p. 1202 P.), Sall. J. 22, 1.—
    2.
    Poet. of places:

    pars (insulae) ratibus clemens,

    accessible, Claud. B. Gild. 511.— Adv.: clē-menter.
    I.
    (Acc. to I. A.) Gently, softly, mildly:

    non desiit adsidue tremere Campania, clementius quidem, sed ingenti damno,

    Sen. Q. N. 6, 31, 1:

    agitant venti oleas,

    Pall. Nov. 5:

    spirant clementius Austri,

    Stat. S. 2, 2, 27.—So of moderate, slow action gen.: Eu. Sequere sis. Ch. Sequor. Eu. Clementer quaeso;

    calces deteris,

    Plaut. Merc. 5, 2, 111; so id. Stich. 4, 1, 26; id. Ep. 2, 2, 23. —
    B.
    (Acc. to I. B. 2.) By degrees, gradually, gently:

    clementer et molliter assurgens collis,

    Col. 2, 2, 1; cf. Tac. A. 13, 38:

    editum jugum,

    id. G. 1; Sil. 1, 274; Sen. Oedip. 280:

    accedere,

    Tac. A. 12, 33; cf. in comp.:

    explorare, si quā Appennini juga clementius adirentur,

    id. H. 3, 52.—
    II.
    (Acc. to II. A.) Quietly, placidly, tranquilly, calmly: accipere aliquid clementius aequo, * Lucr. 3, 314:

    si quid est factum clementer, ut dissolute factum criminer,

    Cic. Verr. 2, 5, 8, § 19:

    leniter hominem clementerque accepit,

    id. ib. 2, 4, 40, §

    86: ferre aliquid,

    id. Att. 6, 1, 3:

    consolationes clementer admotae,

    Plin. Ep. 5, 16, 11:

    quo id pacto fieri possit clementissime,

    Plaut. Mil. 4, 3, 5:

    leo caudam clementer et blande movet,

    Gell. 5, 14, 12.—
    B.
    (Acc. to II. B.) With forbearance, mildly, with indulgence:

    clementer et moderate jus dicere,

    Caes. B. C. 3, 20:

    clementer a consule accepti,

    Liv. 27, 15, 2:

    clementer ductis militibus,

    i.e. peacefully, without plundering, id. 29, 2, 1.— Comp.:

    clementius tractare aliquem,

    Plin. Ep. 8, 24, 5.— Sup.:

    clementissime scribere de aliquo,

    Gell. 1, 18, 3:

    qui victoriā civili clementissime usus est,

    Sen. Ira, 2, 23, 4.
    2.
    Clēmens, entis, m., a proper name, in later Lat. very freq.:

    Julius,

    Tac. A. 1, 23; 1, 26; 15, 73; id. H. 1, 87; 2, 12:

    Arretinus,

    id. ib. 4, 68; Suet. Dom. 11:

    Flavius,

    id. ib. 15.

    Lewis & Short latin dictionary > clementer

  • 9 molle

    mollis, e, adj. [Gr. malakos, amalos, môlus; cf. blêchros, perh. Lat. mulier (mollior)], easily movable, pliant, flexible, supple; soft, tender, delicate, gentle, mild, pleasant (class.; syn.: tener, facilis, flexibilis, lentus).
    I.
    Lit.:

    mollis juncus,

    Verg. E. 2, 72:

    comam mollis... hyacinthi,

    id. G. 4, 137:

    aurum,

    flexible, id. A. 10, 818:

    tiliae,

    Ov. M. 10, 92:

    crura,

    Verg. G. 3, 76:

    colla,

    id. A. 11, 622:

    bracchia,

    Ov. A. A. 1, 595:

    cervix,

    id. F. 4, 185:

    commissurae,

    Cic. N. D. 2, 60:

    molle litus,

    of soft sand, Caes. B. G. 5, 9:

    harena,

    Ov. M. 2, 577:

    aqua,

    id. A. A. 1, 476:

    fraga,

    id. M. 13, 816:

    castaneae,

    Verg. E. 1, 82:

    mollissima vina ( = mitissima, lenissima),

    id. G. 1, 341; cf.:

    molli mero,

    Hor. C. 1, 7, 19; and:

    molle Calenum,

    Juv. 1, 69:

    alvus,

    relaxed, open bowels, Cels. 3, 12:

    cibus,

    mild, not sharp, id. 4, 4, 4:

    ovum,

    soft, id. 4, 4, 5:

    prata,

    Verg. G. 2, 384:

    gramen,

    Ov. F. 6, 328:

    humus,

    id. A. A. 3, 688:

    lana,

    id. F. 2, 742:

    torus,

    id. Am. 2, 4, 14:

    arcus,

    slack, unbent, unstrung, id. H. 4, 92:

    feretrum,

    made soft by a layer of leaves, Verg. A. 11, 64:

    mollissima cera,

    Cic. de Or. 3, 45, 177:

    mollia panis,

    the soft part of bread, the crumb, id. 13, 12, 26, § 82:

    molles genae,

    soft, delicate, Ov. H. 10, 44:

    capilli,

    id. P. 3, 3, 17:

    manus,

    id. Am. 1, 4, 24:

    latus,

    id. M. 14, 710:

    molles Zephyri,

    soft, gentle, id. A. A. 3, 728; so,

    hiems,

    Stat. S. 3, 5, 83:

    aestas,

    Verg. G. 1, 312:

    caelum,

    Flor. 1, 16, 3; 4, 12, 27:

    Euphrates mollior undis,

    gentler, calmer, Verg. A. 8, 726:

    aditus,

    easy, Sil. 4, 491; so,

    iter,

    Quint. 4, 2, 46:

    via,

    id. 1, 6, 22:

    fastigium,

    gentle, not steep, Caes. B. C. 2, 10:

    clivus,

    Verg. E. 9, 8:

    modicis et mollibus clivis,

    Curt. 8, 39, 6:

    jugum montis,

    Tac. G. 1:

    trames,

    Ov. F. 3, 13.—Prov.: molli bracchio objurgare aliquem, with a gentle arm, i. e. in a forbearing manner, Cic. Att. 2, 1, 6:

    in molli carne vermes nascuntur,

    it is the soft flesh that breeds the worms, Petr. 57.— Subst.: mollia, ĭum, n., a kind of fishes, mollusks, Plin. 11, 51, 112, § 267.—
    II.
    Trop.
    A.
    Tender, delicate, susceptible:

    mollibus annis,

    in tender youth, Ov. H. 1, 111:

    os molle,

    easily blushing, id. Tr. 4, 3, 70:

    mollissima corda,

    Juv. 15, 131:

    mollissimae aures,

    modest, Plin. Pan. 68.—
    2.
    In a bad sense, soft, effeminate, unmanly, weak (syn. effeminatus):

    philosophus tam mollis, tam languidus, tam enervatus,

    Cic. de Or. 1, 52, 226:

    Sabaei,

    Verg. G. 1, 57:

    viri molles, i. e. pathici,

    Liv. 33, 28; Sen. Ep. 87:

    disciplina,

    effeminate, Cic. Fin. 1, 11, 37:

    delicatior... molliorque ratio,

    id. ib. 5, 5, 12:

    vita,

    Ov. Tr. 5, 3, 9: desine mollium querellarum, Hor. C. 2, 9, 17:

    mollis teneraque vox,

    Quint. 11, 3, 23:

    educatio,

    id. 1, 2, 6:

    actio,

    id. 11, 3, 128:

    Gallorum mens est mollis ac minime resistens ad calamitates perferendas,

    Caes. B. G. 3, 19:

    sententiae,

    Cic. Cat. 1, 12, 30:

    si taedio laboris longaeque viae, ut est mollis ad talia gens (Gallorum), dilaberentur,

    Liv. 22, 2, 4:

    Romanos molliores facere ad paciscendum,

    id. 42, 62, 6; cf.:

    sunt qui in rebus contrariis parum sibi constent, voluptatem severissime contemnant, in dolore sint molliores, etc.,

    Cic. Off. 1, 21, 71:

    molles in aure fenestrae,

    Juv. 1, 104.—
    B.
    Soft, pleasant, mild, easy:

    orationem mollem teneramque reddidit,

    soft, pleasant, Cic. Brut. 9, 38:

    mollis et jucunda senectus,

    id. Sen. 1, 2:

    ita eum placidum mollemque reddidi, ut, etc.,

    calm and gentle, id. Caecil. 10, 28:

    verba,

    Hor. Epod. 5, 83:

    mollia jussa,

    mild, easy, Verg. G. 3, 41:

    vincuntur molli pectora dura prece,

    soft, tender, touching, Tib. 3, 4, 76:

    sic accensum sed molliora referre jussum dimittit,

    to return a gentler answer, Tac. H. 4, 32 fin.:

    saepius molliora respondens,

    id. A. 12, 46: mollis versus, an elegiac or amatory poem, Ov. Tr. 2, 307; Prop. 1, 7, 19 (opp. durus versus, a heroic poem, id. 2, 1, 41):

    ridere mollia,

    to smile gently, Ov. A. A. 3, 513:

    cuncta tamen ad imperatorem in mollius relata,

    in a milder, more favorable light, Tac. A. 14, 39:

    pilenta,

    having a gentle motion, Verg. A. 8, 666; id. G. 2, 389:

    mollissima fandi tempora,

    id. A. 4, 293:

    hora mollior,

    more favorable, Ov. P. 3, 3, 84:

    signa,

    Cic. Brut. 18, 70:

    duriora Callon, jam minus rigida Calamis, molliora adhuc supra dictis Myron fecit,

    more agreeable, Quint. 12, 10, 7:

    mollis animus et ad accipiendam et ad deponendam offensionem,

    Cic. Att. 1, 17, 2:

    in inimicitiis auricula infima mollior,

    id. Q. Fr. 2, 13 (15), 4.— Subst.: molle, is, n., softness, smoothness:

    molle atque facetum Vergilio adnuerunt Camenae,

    Hor. S. 1, 10, 45.—
    C.
    Weak, untrustworthy:

    nihil est tam molle, tam tenerum, tam aut fragile aut flexibile quam voluntas erga nos civium,

    Cic. Mil. 16, 42.—Hence, adv.: mollĭter.
    1.
    Lit., softly, gently, agreeably (class.):

    molliter sustine me,

    Plaut. Ps. 5, 2, 7:

    aves nidos mollissime substernunt,

    Cic. N. D. 2, 52, 129:

    recubans,

    id. de Or. 3, 17, 63:

    ossa cubent,

    Ov. Tr. 3, 3, 76:

    excudent alii spirantia mollius aera,

    more easily, agreeably, Verg. A. 6, 847:

    cura molliter semina conlocandi,

    Plin. 15, 10, 9, § 35:

    colles ad orientem molliter devexi,

    gently, gradually, Col. 1, 2, 3 sq. —
    2.
    Trop.:

    quod ferendum est molliter sapienti,

    calmly, patiently, Cic. Sen. 2, 5:

    abnuere,

    Liv. 30, 3:

    delicate et molliter vivere,

    voluptuously, Cic. Off. 1, 30, 106:

    aegritudinem pati,

    sensitively, weakly, Sall. J. 82, 2:

    ne quid per metum, mollius consuleretur,

    too compliantly, Liv. 30, 7, 3:

    interpretari mollius aliquid,

    rather mildly, favorably, Tac. H. 2, 96.

    Lewis & Short latin dictionary > molle

  • 10 mollia

    mollis, e, adj. [Gr. malakos, amalos, môlus; cf. blêchros, perh. Lat. mulier (mollior)], easily movable, pliant, flexible, supple; soft, tender, delicate, gentle, mild, pleasant (class.; syn.: tener, facilis, flexibilis, lentus).
    I.
    Lit.:

    mollis juncus,

    Verg. E. 2, 72:

    comam mollis... hyacinthi,

    id. G. 4, 137:

    aurum,

    flexible, id. A. 10, 818:

    tiliae,

    Ov. M. 10, 92:

    crura,

    Verg. G. 3, 76:

    colla,

    id. A. 11, 622:

    bracchia,

    Ov. A. A. 1, 595:

    cervix,

    id. F. 4, 185:

    commissurae,

    Cic. N. D. 2, 60:

    molle litus,

    of soft sand, Caes. B. G. 5, 9:

    harena,

    Ov. M. 2, 577:

    aqua,

    id. A. A. 1, 476:

    fraga,

    id. M. 13, 816:

    castaneae,

    Verg. E. 1, 82:

    mollissima vina ( = mitissima, lenissima),

    id. G. 1, 341; cf.:

    molli mero,

    Hor. C. 1, 7, 19; and:

    molle Calenum,

    Juv. 1, 69:

    alvus,

    relaxed, open bowels, Cels. 3, 12:

    cibus,

    mild, not sharp, id. 4, 4, 4:

    ovum,

    soft, id. 4, 4, 5:

    prata,

    Verg. G. 2, 384:

    gramen,

    Ov. F. 6, 328:

    humus,

    id. A. A. 3, 688:

    lana,

    id. F. 2, 742:

    torus,

    id. Am. 2, 4, 14:

    arcus,

    slack, unbent, unstrung, id. H. 4, 92:

    feretrum,

    made soft by a layer of leaves, Verg. A. 11, 64:

    mollissima cera,

    Cic. de Or. 3, 45, 177:

    mollia panis,

    the soft part of bread, the crumb, id. 13, 12, 26, § 82:

    molles genae,

    soft, delicate, Ov. H. 10, 44:

    capilli,

    id. P. 3, 3, 17:

    manus,

    id. Am. 1, 4, 24:

    latus,

    id. M. 14, 710:

    molles Zephyri,

    soft, gentle, id. A. A. 3, 728; so,

    hiems,

    Stat. S. 3, 5, 83:

    aestas,

    Verg. G. 1, 312:

    caelum,

    Flor. 1, 16, 3; 4, 12, 27:

    Euphrates mollior undis,

    gentler, calmer, Verg. A. 8, 726:

    aditus,

    easy, Sil. 4, 491; so,

    iter,

    Quint. 4, 2, 46:

    via,

    id. 1, 6, 22:

    fastigium,

    gentle, not steep, Caes. B. C. 2, 10:

    clivus,

    Verg. E. 9, 8:

    modicis et mollibus clivis,

    Curt. 8, 39, 6:

    jugum montis,

    Tac. G. 1:

    trames,

    Ov. F. 3, 13.—Prov.: molli bracchio objurgare aliquem, with a gentle arm, i. e. in a forbearing manner, Cic. Att. 2, 1, 6:

    in molli carne vermes nascuntur,

    it is the soft flesh that breeds the worms, Petr. 57.— Subst.: mollia, ĭum, n., a kind of fishes, mollusks, Plin. 11, 51, 112, § 267.—
    II.
    Trop.
    A.
    Tender, delicate, susceptible:

    mollibus annis,

    in tender youth, Ov. H. 1, 111:

    os molle,

    easily blushing, id. Tr. 4, 3, 70:

    mollissima corda,

    Juv. 15, 131:

    mollissimae aures,

    modest, Plin. Pan. 68.—
    2.
    In a bad sense, soft, effeminate, unmanly, weak (syn. effeminatus):

    philosophus tam mollis, tam languidus, tam enervatus,

    Cic. de Or. 1, 52, 226:

    Sabaei,

    Verg. G. 1, 57:

    viri molles, i. e. pathici,

    Liv. 33, 28; Sen. Ep. 87:

    disciplina,

    effeminate, Cic. Fin. 1, 11, 37:

    delicatior... molliorque ratio,

    id. ib. 5, 5, 12:

    vita,

    Ov. Tr. 5, 3, 9: desine mollium querellarum, Hor. C. 2, 9, 17:

    mollis teneraque vox,

    Quint. 11, 3, 23:

    educatio,

    id. 1, 2, 6:

    actio,

    id. 11, 3, 128:

    Gallorum mens est mollis ac minime resistens ad calamitates perferendas,

    Caes. B. G. 3, 19:

    sententiae,

    Cic. Cat. 1, 12, 30:

    si taedio laboris longaeque viae, ut est mollis ad talia gens (Gallorum), dilaberentur,

    Liv. 22, 2, 4:

    Romanos molliores facere ad paciscendum,

    id. 42, 62, 6; cf.:

    sunt qui in rebus contrariis parum sibi constent, voluptatem severissime contemnant, in dolore sint molliores, etc.,

    Cic. Off. 1, 21, 71:

    molles in aure fenestrae,

    Juv. 1, 104.—
    B.
    Soft, pleasant, mild, easy:

    orationem mollem teneramque reddidit,

    soft, pleasant, Cic. Brut. 9, 38:

    mollis et jucunda senectus,

    id. Sen. 1, 2:

    ita eum placidum mollemque reddidi, ut, etc.,

    calm and gentle, id. Caecil. 10, 28:

    verba,

    Hor. Epod. 5, 83:

    mollia jussa,

    mild, easy, Verg. G. 3, 41:

    vincuntur molli pectora dura prece,

    soft, tender, touching, Tib. 3, 4, 76:

    sic accensum sed molliora referre jussum dimittit,

    to return a gentler answer, Tac. H. 4, 32 fin.:

    saepius molliora respondens,

    id. A. 12, 46: mollis versus, an elegiac or amatory poem, Ov. Tr. 2, 307; Prop. 1, 7, 19 (opp. durus versus, a heroic poem, id. 2, 1, 41):

    ridere mollia,

    to smile gently, Ov. A. A. 3, 513:

    cuncta tamen ad imperatorem in mollius relata,

    in a milder, more favorable light, Tac. A. 14, 39:

    pilenta,

    having a gentle motion, Verg. A. 8, 666; id. G. 2, 389:

    mollissima fandi tempora,

    id. A. 4, 293:

    hora mollior,

    more favorable, Ov. P. 3, 3, 84:

    signa,

    Cic. Brut. 18, 70:

    duriora Callon, jam minus rigida Calamis, molliora adhuc supra dictis Myron fecit,

    more agreeable, Quint. 12, 10, 7:

    mollis animus et ad accipiendam et ad deponendam offensionem,

    Cic. Att. 1, 17, 2:

    in inimicitiis auricula infima mollior,

    id. Q. Fr. 2, 13 (15), 4.— Subst.: molle, is, n., softness, smoothness:

    molle atque facetum Vergilio adnuerunt Camenae,

    Hor. S. 1, 10, 45.—
    C.
    Weak, untrustworthy:

    nihil est tam molle, tam tenerum, tam aut fragile aut flexibile quam voluntas erga nos civium,

    Cic. Mil. 16, 42.—Hence, adv.: mollĭter.
    1.
    Lit., softly, gently, agreeably (class.):

    molliter sustine me,

    Plaut. Ps. 5, 2, 7:

    aves nidos mollissime substernunt,

    Cic. N. D. 2, 52, 129:

    recubans,

    id. de Or. 3, 17, 63:

    ossa cubent,

    Ov. Tr. 3, 3, 76:

    excudent alii spirantia mollius aera,

    more easily, agreeably, Verg. A. 6, 847:

    cura molliter semina conlocandi,

    Plin. 15, 10, 9, § 35:

    colles ad orientem molliter devexi,

    gently, gradually, Col. 1, 2, 3 sq. —
    2.
    Trop.:

    quod ferendum est molliter sapienti,

    calmly, patiently, Cic. Sen. 2, 5:

    abnuere,

    Liv. 30, 3:

    delicate et molliter vivere,

    voluptuously, Cic. Off. 1, 30, 106:

    aegritudinem pati,

    sensitively, weakly, Sall. J. 82, 2:

    ne quid per metum, mollius consuleretur,

    too compliantly, Liv. 30, 7, 3:

    interpretari mollius aliquid,

    rather mildly, favorably, Tac. H. 2, 96.

    Lewis & Short latin dictionary > mollia

  • 11 mollis

    mollis, e, adj. [Gr. malakos, amalos, môlus; cf. blêchros, perh. Lat. mulier (mollior)], easily movable, pliant, flexible, supple; soft, tender, delicate, gentle, mild, pleasant (class.; syn.: tener, facilis, flexibilis, lentus).
    I.
    Lit.:

    mollis juncus,

    Verg. E. 2, 72:

    comam mollis... hyacinthi,

    id. G. 4, 137:

    aurum,

    flexible, id. A. 10, 818:

    tiliae,

    Ov. M. 10, 92:

    crura,

    Verg. G. 3, 76:

    colla,

    id. A. 11, 622:

    bracchia,

    Ov. A. A. 1, 595:

    cervix,

    id. F. 4, 185:

    commissurae,

    Cic. N. D. 2, 60:

    molle litus,

    of soft sand, Caes. B. G. 5, 9:

    harena,

    Ov. M. 2, 577:

    aqua,

    id. A. A. 1, 476:

    fraga,

    id. M. 13, 816:

    castaneae,

    Verg. E. 1, 82:

    mollissima vina ( = mitissima, lenissima),

    id. G. 1, 341; cf.:

    molli mero,

    Hor. C. 1, 7, 19; and:

    molle Calenum,

    Juv. 1, 69:

    alvus,

    relaxed, open bowels, Cels. 3, 12:

    cibus,

    mild, not sharp, id. 4, 4, 4:

    ovum,

    soft, id. 4, 4, 5:

    prata,

    Verg. G. 2, 384:

    gramen,

    Ov. F. 6, 328:

    humus,

    id. A. A. 3, 688:

    lana,

    id. F. 2, 742:

    torus,

    id. Am. 2, 4, 14:

    arcus,

    slack, unbent, unstrung, id. H. 4, 92:

    feretrum,

    made soft by a layer of leaves, Verg. A. 11, 64:

    mollissima cera,

    Cic. de Or. 3, 45, 177:

    mollia panis,

    the soft part of bread, the crumb, id. 13, 12, 26, § 82:

    molles genae,

    soft, delicate, Ov. H. 10, 44:

    capilli,

    id. P. 3, 3, 17:

    manus,

    id. Am. 1, 4, 24:

    latus,

    id. M. 14, 710:

    molles Zephyri,

    soft, gentle, id. A. A. 3, 728; so,

    hiems,

    Stat. S. 3, 5, 83:

    aestas,

    Verg. G. 1, 312:

    caelum,

    Flor. 1, 16, 3; 4, 12, 27:

    Euphrates mollior undis,

    gentler, calmer, Verg. A. 8, 726:

    aditus,

    easy, Sil. 4, 491; so,

    iter,

    Quint. 4, 2, 46:

    via,

    id. 1, 6, 22:

    fastigium,

    gentle, not steep, Caes. B. C. 2, 10:

    clivus,

    Verg. E. 9, 8:

    modicis et mollibus clivis,

    Curt. 8, 39, 6:

    jugum montis,

    Tac. G. 1:

    trames,

    Ov. F. 3, 13.—Prov.: molli bracchio objurgare aliquem, with a gentle arm, i. e. in a forbearing manner, Cic. Att. 2, 1, 6:

    in molli carne vermes nascuntur,

    it is the soft flesh that breeds the worms, Petr. 57.— Subst.: mollia, ĭum, n., a kind of fishes, mollusks, Plin. 11, 51, 112, § 267.—
    II.
    Trop.
    A.
    Tender, delicate, susceptible:

    mollibus annis,

    in tender youth, Ov. H. 1, 111:

    os molle,

    easily blushing, id. Tr. 4, 3, 70:

    mollissima corda,

    Juv. 15, 131:

    mollissimae aures,

    modest, Plin. Pan. 68.—
    2.
    In a bad sense, soft, effeminate, unmanly, weak (syn. effeminatus):

    philosophus tam mollis, tam languidus, tam enervatus,

    Cic. de Or. 1, 52, 226:

    Sabaei,

    Verg. G. 1, 57:

    viri molles, i. e. pathici,

    Liv. 33, 28; Sen. Ep. 87:

    disciplina,

    effeminate, Cic. Fin. 1, 11, 37:

    delicatior... molliorque ratio,

    id. ib. 5, 5, 12:

    vita,

    Ov. Tr. 5, 3, 9: desine mollium querellarum, Hor. C. 2, 9, 17:

    mollis teneraque vox,

    Quint. 11, 3, 23:

    educatio,

    id. 1, 2, 6:

    actio,

    id. 11, 3, 128:

    Gallorum mens est mollis ac minime resistens ad calamitates perferendas,

    Caes. B. G. 3, 19:

    sententiae,

    Cic. Cat. 1, 12, 30:

    si taedio laboris longaeque viae, ut est mollis ad talia gens (Gallorum), dilaberentur,

    Liv. 22, 2, 4:

    Romanos molliores facere ad paciscendum,

    id. 42, 62, 6; cf.:

    sunt qui in rebus contrariis parum sibi constent, voluptatem severissime contemnant, in dolore sint molliores, etc.,

    Cic. Off. 1, 21, 71:

    molles in aure fenestrae,

    Juv. 1, 104.—
    B.
    Soft, pleasant, mild, easy:

    orationem mollem teneramque reddidit,

    soft, pleasant, Cic. Brut. 9, 38:

    mollis et jucunda senectus,

    id. Sen. 1, 2:

    ita eum placidum mollemque reddidi, ut, etc.,

    calm and gentle, id. Caecil. 10, 28:

    verba,

    Hor. Epod. 5, 83:

    mollia jussa,

    mild, easy, Verg. G. 3, 41:

    vincuntur molli pectora dura prece,

    soft, tender, touching, Tib. 3, 4, 76:

    sic accensum sed molliora referre jussum dimittit,

    to return a gentler answer, Tac. H. 4, 32 fin.:

    saepius molliora respondens,

    id. A. 12, 46: mollis versus, an elegiac or amatory poem, Ov. Tr. 2, 307; Prop. 1, 7, 19 (opp. durus versus, a heroic poem, id. 2, 1, 41):

    ridere mollia,

    to smile gently, Ov. A. A. 3, 513:

    cuncta tamen ad imperatorem in mollius relata,

    in a milder, more favorable light, Tac. A. 14, 39:

    pilenta,

    having a gentle motion, Verg. A. 8, 666; id. G. 2, 389:

    mollissima fandi tempora,

    id. A. 4, 293:

    hora mollior,

    more favorable, Ov. P. 3, 3, 84:

    signa,

    Cic. Brut. 18, 70:

    duriora Callon, jam minus rigida Calamis, molliora adhuc supra dictis Myron fecit,

    more agreeable, Quint. 12, 10, 7:

    mollis animus et ad accipiendam et ad deponendam offensionem,

    Cic. Att. 1, 17, 2:

    in inimicitiis auricula infima mollior,

    id. Q. Fr. 2, 13 (15), 4.— Subst.: molle, is, n., softness, smoothness:

    molle atque facetum Vergilio adnuerunt Camenae,

    Hor. S. 1, 10, 45.—
    C.
    Weak, untrustworthy:

    nihil est tam molle, tam tenerum, tam aut fragile aut flexibile quam voluntas erga nos civium,

    Cic. Mil. 16, 42.—Hence, adv.: mollĭter.
    1.
    Lit., softly, gently, agreeably (class.):

    molliter sustine me,

    Plaut. Ps. 5, 2, 7:

    aves nidos mollissime substernunt,

    Cic. N. D. 2, 52, 129:

    recubans,

    id. de Or. 3, 17, 63:

    ossa cubent,

    Ov. Tr. 3, 3, 76:

    excudent alii spirantia mollius aera,

    more easily, agreeably, Verg. A. 6, 847:

    cura molliter semina conlocandi,

    Plin. 15, 10, 9, § 35:

    colles ad orientem molliter devexi,

    gently, gradually, Col. 1, 2, 3 sq. —
    2.
    Trop.:

    quod ferendum est molliter sapienti,

    calmly, patiently, Cic. Sen. 2, 5:

    abnuere,

    Liv. 30, 3:

    delicate et molliter vivere,

    voluptuously, Cic. Off. 1, 30, 106:

    aegritudinem pati,

    sensitively, weakly, Sall. J. 82, 2:

    ne quid per metum, mollius consuleretur,

    too compliantly, Liv. 30, 7, 3:

    interpretari mollius aliquid,

    rather mildly, favorably, Tac. H. 2, 96.

    Lewis & Short latin dictionary > mollis

  • 12 molliter

    mollis, e, adj. [Gr. malakos, amalos, môlus; cf. blêchros, perh. Lat. mulier (mollior)], easily movable, pliant, flexible, supple; soft, tender, delicate, gentle, mild, pleasant (class.; syn.: tener, facilis, flexibilis, lentus).
    I.
    Lit.:

    mollis juncus,

    Verg. E. 2, 72:

    comam mollis... hyacinthi,

    id. G. 4, 137:

    aurum,

    flexible, id. A. 10, 818:

    tiliae,

    Ov. M. 10, 92:

    crura,

    Verg. G. 3, 76:

    colla,

    id. A. 11, 622:

    bracchia,

    Ov. A. A. 1, 595:

    cervix,

    id. F. 4, 185:

    commissurae,

    Cic. N. D. 2, 60:

    molle litus,

    of soft sand, Caes. B. G. 5, 9:

    harena,

    Ov. M. 2, 577:

    aqua,

    id. A. A. 1, 476:

    fraga,

    id. M. 13, 816:

    castaneae,

    Verg. E. 1, 82:

    mollissima vina ( = mitissima, lenissima),

    id. G. 1, 341; cf.:

    molli mero,

    Hor. C. 1, 7, 19; and:

    molle Calenum,

    Juv. 1, 69:

    alvus,

    relaxed, open bowels, Cels. 3, 12:

    cibus,

    mild, not sharp, id. 4, 4, 4:

    ovum,

    soft, id. 4, 4, 5:

    prata,

    Verg. G. 2, 384:

    gramen,

    Ov. F. 6, 328:

    humus,

    id. A. A. 3, 688:

    lana,

    id. F. 2, 742:

    torus,

    id. Am. 2, 4, 14:

    arcus,

    slack, unbent, unstrung, id. H. 4, 92:

    feretrum,

    made soft by a layer of leaves, Verg. A. 11, 64:

    mollissima cera,

    Cic. de Or. 3, 45, 177:

    mollia panis,

    the soft part of bread, the crumb, id. 13, 12, 26, § 82:

    molles genae,

    soft, delicate, Ov. H. 10, 44:

    capilli,

    id. P. 3, 3, 17:

    manus,

    id. Am. 1, 4, 24:

    latus,

    id. M. 14, 710:

    molles Zephyri,

    soft, gentle, id. A. A. 3, 728; so,

    hiems,

    Stat. S. 3, 5, 83:

    aestas,

    Verg. G. 1, 312:

    caelum,

    Flor. 1, 16, 3; 4, 12, 27:

    Euphrates mollior undis,

    gentler, calmer, Verg. A. 8, 726:

    aditus,

    easy, Sil. 4, 491; so,

    iter,

    Quint. 4, 2, 46:

    via,

    id. 1, 6, 22:

    fastigium,

    gentle, not steep, Caes. B. C. 2, 10:

    clivus,

    Verg. E. 9, 8:

    modicis et mollibus clivis,

    Curt. 8, 39, 6:

    jugum montis,

    Tac. G. 1:

    trames,

    Ov. F. 3, 13.—Prov.: molli bracchio objurgare aliquem, with a gentle arm, i. e. in a forbearing manner, Cic. Att. 2, 1, 6:

    in molli carne vermes nascuntur,

    it is the soft flesh that breeds the worms, Petr. 57.— Subst.: mollia, ĭum, n., a kind of fishes, mollusks, Plin. 11, 51, 112, § 267.—
    II.
    Trop.
    A.
    Tender, delicate, susceptible:

    mollibus annis,

    in tender youth, Ov. H. 1, 111:

    os molle,

    easily blushing, id. Tr. 4, 3, 70:

    mollissima corda,

    Juv. 15, 131:

    mollissimae aures,

    modest, Plin. Pan. 68.—
    2.
    In a bad sense, soft, effeminate, unmanly, weak (syn. effeminatus):

    philosophus tam mollis, tam languidus, tam enervatus,

    Cic. de Or. 1, 52, 226:

    Sabaei,

    Verg. G. 1, 57:

    viri molles, i. e. pathici,

    Liv. 33, 28; Sen. Ep. 87:

    disciplina,

    effeminate, Cic. Fin. 1, 11, 37:

    delicatior... molliorque ratio,

    id. ib. 5, 5, 12:

    vita,

    Ov. Tr. 5, 3, 9: desine mollium querellarum, Hor. C. 2, 9, 17:

    mollis teneraque vox,

    Quint. 11, 3, 23:

    educatio,

    id. 1, 2, 6:

    actio,

    id. 11, 3, 128:

    Gallorum mens est mollis ac minime resistens ad calamitates perferendas,

    Caes. B. G. 3, 19:

    sententiae,

    Cic. Cat. 1, 12, 30:

    si taedio laboris longaeque viae, ut est mollis ad talia gens (Gallorum), dilaberentur,

    Liv. 22, 2, 4:

    Romanos molliores facere ad paciscendum,

    id. 42, 62, 6; cf.:

    sunt qui in rebus contrariis parum sibi constent, voluptatem severissime contemnant, in dolore sint molliores, etc.,

    Cic. Off. 1, 21, 71:

    molles in aure fenestrae,

    Juv. 1, 104.—
    B.
    Soft, pleasant, mild, easy:

    orationem mollem teneramque reddidit,

    soft, pleasant, Cic. Brut. 9, 38:

    mollis et jucunda senectus,

    id. Sen. 1, 2:

    ita eum placidum mollemque reddidi, ut, etc.,

    calm and gentle, id. Caecil. 10, 28:

    verba,

    Hor. Epod. 5, 83:

    mollia jussa,

    mild, easy, Verg. G. 3, 41:

    vincuntur molli pectora dura prece,

    soft, tender, touching, Tib. 3, 4, 76:

    sic accensum sed molliora referre jussum dimittit,

    to return a gentler answer, Tac. H. 4, 32 fin.:

    saepius molliora respondens,

    id. A. 12, 46: mollis versus, an elegiac or amatory poem, Ov. Tr. 2, 307; Prop. 1, 7, 19 (opp. durus versus, a heroic poem, id. 2, 1, 41):

    ridere mollia,

    to smile gently, Ov. A. A. 3, 513:

    cuncta tamen ad imperatorem in mollius relata,

    in a milder, more favorable light, Tac. A. 14, 39:

    pilenta,

    having a gentle motion, Verg. A. 8, 666; id. G. 2, 389:

    mollissima fandi tempora,

    id. A. 4, 293:

    hora mollior,

    more favorable, Ov. P. 3, 3, 84:

    signa,

    Cic. Brut. 18, 70:

    duriora Callon, jam minus rigida Calamis, molliora adhuc supra dictis Myron fecit,

    more agreeable, Quint. 12, 10, 7:

    mollis animus et ad accipiendam et ad deponendam offensionem,

    Cic. Att. 1, 17, 2:

    in inimicitiis auricula infima mollior,

    id. Q. Fr. 2, 13 (15), 4.— Subst.: molle, is, n., softness, smoothness:

    molle atque facetum Vergilio adnuerunt Camenae,

    Hor. S. 1, 10, 45.—
    C.
    Weak, untrustworthy:

    nihil est tam molle, tam tenerum, tam aut fragile aut flexibile quam voluntas erga nos civium,

    Cic. Mil. 16, 42.—Hence, adv.: mollĭter.
    1.
    Lit., softly, gently, agreeably (class.):

    molliter sustine me,

    Plaut. Ps. 5, 2, 7:

    aves nidos mollissime substernunt,

    Cic. N. D. 2, 52, 129:

    recubans,

    id. de Or. 3, 17, 63:

    ossa cubent,

    Ov. Tr. 3, 3, 76:

    excudent alii spirantia mollius aera,

    more easily, agreeably, Verg. A. 6, 847:

    cura molliter semina conlocandi,

    Plin. 15, 10, 9, § 35:

    colles ad orientem molliter devexi,

    gently, gradually, Col. 1, 2, 3 sq. —
    2.
    Trop.:

    quod ferendum est molliter sapienti,

    calmly, patiently, Cic. Sen. 2, 5:

    abnuere,

    Liv. 30, 3:

    delicate et molliter vivere,

    voluptuously, Cic. Off. 1, 30, 106:

    aegritudinem pati,

    sensitively, weakly, Sall. J. 82, 2:

    ne quid per metum, mollius consuleretur,

    too compliantly, Liv. 30, 7, 3:

    interpretari mollius aliquid,

    rather mildly, favorably, Tac. H. 2, 96.

    Lewis & Short latin dictionary > molliter

  • 13 benignus

    benīgnus, a, um, Adi. m. Compar. u. Superl. (zsgz. aus benigenus, von bonus u. gignere, genus), von guter Art, -Natur, gütig (Ggstz. malignus), I) in der Gesinnung u. im äußern Benehmen gegen andere, gütig, freundlich, liebevoll, leutselig, gewogen, mild, glimpflich, A) eig.: alqo uti benigno et lepido et comi, Ter.: comes, benigni, faciles, suaves homines esse dicuntur, Cic.: homines benefici et benigni, Cic.: Apelles in aemulis b., Plin.: divi b., numen b., Hor.: homo plus quam benignissimus, Corp. inscr. Lat. 9, 1876. – B) übtr., v. Lebl.: 1) freundlich, angenehm, mild, vultus benigni, Liv.: b. vultus et sermo, Liv.: b. oratio, Cic.: b. verba, Prop. – 2) insbes., mild, nachsichtig, gnädig, interpretatio (Ggstz. dura, d.i. die der Strenge des Buchstabens folgt), ICt: so sententia benignior, ICt. – 3) poet., günstig, glücklich, dies, nox, Stat. – II) in der Tat, wohltätig, gefällig, spendend, freigebig, A) eig.: 1) im guten Sinne: Fortuna b., Hor.: qui benigniores volunt esse quam res patitur, Cic.: is, qui benignus liberalisque dicitur, officium, non fructum sequitur, Cic. – m. erga u. Akk., erga alqm, Plaut. rud. 1389; mil. 1230: mit Dat., alci, Plaut. trin. 740 u.a. Hor. carm. 3, 29, 52. – m. adversus u. Akk., adversus amicos benignus, adversus inimicos temperatus, Sen. ep. 120, 10. – mit in u. Abl. Gerund., alter eorum in dando benignus, alter in accipiendo astutus, Rut. Lup. 2, 16. – poet. m. Genet., vini somnique b., mit Wein und Schlaf sich gütlich tuend, Hor. sat. 2, 3, 3. – 2) im üblen Sinne: freigebig = verschwenderisch (Ggstz. bonae frugi, haushälterisch), Plaut. truc. 34 u. 41. – B) übtr. v. Lebl., reichlich spendend, reichlich, reich (Ggstz. malignus, s. Schwarz Plin. pan. 31 extr.), terra, Tibull.: ager, Ov.: cornu. Hor.: daps. Hor.: ingenii vena, Hor.: materia, fruchtbarer, dankbarer Stoff, Mela: benignissimum inventum, sehr wohltätige, Plin.: velut rivi ex illo benignissimo fonte decurrunt, Plin. ep.: nemo est, ad quem non aliquid ex illo benignissimo fonte (aus jenem Urquell der Güte) manaverit, Sen.: so auch sermo b., reichlich strömende Reden, lange Gespräche, Hor. ep. 1, 5, 11.

    lateinisch-deutsches > benignus

  • 14 clemens

    clēmēns, entis (viell. zu clināre, also ›geneigt‹), Adi. m. Compar. u. Superl., mild, gelind von Charakter u. Benehmen, I) v. Personen u. persönl. Zuständen, mild, gelind, glimpflich, schonend, gnädig (Ggstz. severus, atrox, saevus, crudelis), a) v. Pers.u. deren Charakter, clemens, placidus, Ter.: cupio me esse clementem, Cic.: c. accolarum ingenia, Liv.: clementes iudices et misericordes, Cic.: c. legis interpres, Liv.: dominus non minus severus quam facilis et clemens, Suet.: clementi animo ignoscere, Plaut.: animo benigno in illam et clementi fui, Ter.: etsi satis clemens sum in disputando, tamen interdum soleo subirasci, Cic.: in caede principum clementior, Cic.: vir contra audaciam audacissimus, ab innocentia clementissimus, Cic. – v. Tieren, zahm, clementius genus columbarum, Varr. r. r. 3, 7, 2. – b) v. Zuständen usw., vita urbana, Ter.: rumor, Sall. – servitus, Ter.: castigatio, Cic.: consilium, Cic.: sententia, Liv. – c) poet. v. Örtl., quae pars (insulae) ratibus clemens, zugänglich, Claud. bell. Gild. 511. – II) übtr.: a) von der Beschaffenheit der Luft u. des Wetters, mild, gelind, flamen, Catull.: aër, Amm.: clementior auster, Stat.: clementior dies, hiems (Ggstz. atrocior), Col.: clementiores plagae, Pallad. – b) v. der kaum merklichen, ruhigen Bewegung des Meeres, der Flüsse, ruhig, still, mare, Gell.: alveus, Curt.: clementissimus amnis, Ov. – u. v. der Bewegung übh., sanft, kaum merklich, nutus, Apul. flor. 2. p. 2, 15 Kr. – c) von Örtl., allmählich aufsteigend (Ggstz. praeceps), clivulus, Apul. met. 4, 5: clementiore alveo, Curt. 5, 3 (10), 2. – / Abl. gew. clementi, aber clemente, Laber. com. 105. Liv. 1, 26, 8.

    lateinisch-deutsches > clemens

  • 15 lenis

    lēnis, e, lind, gelinde, sanft, mild (Ggstz. asper), I) eig.: sensus iudicat lene, asperum, Cic.: vocis genus lene, asperum, Cic.: lenis vox (Ggstz. acer clamor), Cornif. rhet.: vinum, milder, durchs Alter mild gewordener Wein, Hor.: vinum lenius, Ter.: venenum, gelinde, nicht heftig wirkend, Cic.: ventus lenissimus, Cic.: spiritum lenem agere, Tibull.: clivus, allmählich aufwärts steigender, Liv.: so auch fastigium, Caes.: gradus, langsamer Schritt, Liv.: stagnum, sanft fließend, Liv.: motus laterum, mäßige, ruhige, Quint.: leni igni coquere, Plin.: color, milde, Plin. – neutr. lēne adverb., lene sonare, Ov., resonare, Sen.: clivi lene iacentes, sanft sich erhebende, Calp. – II) übtr.: A) im allg., v. Pers. (Ggstz. asper, acer, crudelis), lenis a te et facilis existimari debeo, Cic.: in hostes lenissimus, Cic. – v. Lebl., ingenium lene, lenissimum, Ter. u. Cic.: verba, Cic.: virtutes leniores, Cic.: leniorem sententiam dicere, Caes.: servitutem lenem reddere, Plaut. – poet. m. folg. Infin., non lenis precibus (unerbittlich) fata recludere, Hor. carm. 1, 24, 17. – B) insbes.: 1) v. der Rede, mild, gelinde, oratio placida, submissa, lenis (Ggstz. or. fortis), Cic.: genus lene (Ggstz. genus vehemens), Cic.: leniores epilogi, Quint. – 2) als gramm. t. t.: spiritus lenis, der Spiritus lenis (Ggstz. spiritus asper), Prisc. 2, 12. – / Vulg. Abl. Sing. lene, Gargil. cur. boum 23.

    lateinisch-deutsches > lenis

  • 16 mitesco

    mītēsco (mītīsco), ere (mitis), I) mild werden, die Rauheit od. den herben Geschmack verlieren, bes. v. Früchten = reif werden, reifen, nec grandiri frugum fetum posse nec mitiscere, Pacuv. fr.: uvas a sole mitescere tempus est, Cic. fr. F. I, 17: uvae mitescunt, Colum.: so auch mala, Plin.: mitescit cornus, pirus, Colum.: sorbum, Varro. – oder weich-, mild werden, mitescit ervum, Plin.: sunt (herbae) quae mitescere flammā mollirique queant, Ov. – II) übtr.: 1) gelinde werden, mitescit hiems, Liv.: caelum, Poët. b. Cic. (vgl. caeli mitescente saevitiā, Curt.): mitescunt frigora, Hor. – v. Abstr., sich legen, nachlassen, mitescit seditio, Tac.: mitescunt discordiae, Liv.: mitiscit metus, Pacuv. fr.: mitescit ira, Ov. – 2) zahm-, friedsam werden, ferae quaedam numquam mitescunt, Liv.: nolite existimare beluas tantum recens captas feritatem illam silvestrem primo servare, deinde, cum diu manibus humanis alantur, mitescere, Liv. – ingenium mitiscat malo, Acc. tr. 684: nemo adeo ferus est, ut non mitescere possit, Hor. ep. 1, 1, 39: quibus (factis) flecti facile et mitescere (mild gestimmt werden) possis, Ov. met. 14, 697.

    lateinisch-deutsches > mitesco

  • 17 mollis

    mollis, e (aus * molduis, zu altindisch mmollisdū-ḥ), beweglich, biegsam, geschmeidig, weich, I) eig. u. übtr.: A) an sich biegsam, gelenk, geschmeidig, elastisch, weich, 1) eig.: a) v. Gliedern des Körpers: commissurae et artus (digitorum), Cic.: internodia, Ov.: colla, crura, Verg.: glomeratio crurum, Plin. – bes. v. den geschmeidigen Gliedern Tanzender, cernere saltantes et mollia membra moventes, Lucr.: si vox est, canta, si mollia brachia, salta, Ov. – u. Gehender, tener et mollis incessus, Sen.: in incessu mollior, Ov.: poet., molles fugae, v. Laufe im Zirkus, Claud. – b) v. Bäumen: iuncus, Verg.: virgulta, Petron. poët. – c) v. Haar, geschmeidig, weich, wallend, capilli, Hor. u. Ov. – d) v. Gerätschaften, pilenta, elastische, sanft schwebende, nicht stoßende, Verg.: oscilla, bewegliche, Verg.: riget lorica molli catenā, gelenken, elastischen, Val. Flacc. – im üblen Sinne: arcus, schlaffer B., Ov. – e) v. Wasser usw., sich leicht bewegend, ruhig fließend, sanft dahinwallend, mollis aquae natura, Lucr.: undae, Lucr.: flumen, Catull.: Euphrates ibat iam mollior undis, ruhiger, nicht mehr wild tobend, Verg. – f) v. der Luft, sich leicht bewegend = säuselnd, sanft wehend, aurae, Ov.: zephyri, Ov.

    2) übtr.: a) v. Werken der Kunst, α) in der Bildhauerkunst, in wellenförmiger Linie sich bewegend, nicht steif, weich-, zart gehalten (Ggstz. durus, rigidus), Calamidis signa dura, sed tamen molliora quam Canachi, Cic.: duriora Callon atque Hegesias, iam minus rigida Calamis, molliora adhuc supra dictis Myron fecit, Quint. – β) in der Beredsamkeit u. Poesie, weich, fließend, oratio mollis et tenera et ita flexibilis, ut sequatur, quocumque torqueas, Cic.: molle et Xenophonteum genus sermonis, Cic. – molles levesque versus (Ggstz. duriusculi), Plin. ep.: mollissimum rhythmorum genus, Quint.: molle atque facetum adnuerunt Vergilio gaudentes rure Camenae, Hor. – b) v. Örtlichkeiten, die sich ohne merkliches Steigen od. Fallen erheben od. senken, sanft-, allmählich sich erhebend, -aufsteigend od. - fallend, fastigium, Caes.: clivus, Verg., Quint. u.a.: litus m. et apertum, Caes.: trames, Ov.: curvamen, sanft, allmählich sich bildende, Plin. ep. Vgl. Fabri Liv. 21, 37, 3. Heß Tac. Germ. 1.

    B) äußeren Eindrücken nachgebend, geschmeidig, elastisch, weich, zart (Ggstz. durus), 1) eig.: a) v. Ggstdn. u. Gliedern des Körpers: tactus vero tumor inaequalis est et mollis et lubricus, Cels.: cum superior caro mollis sit, Cels.: maxilla est molle os, Cels. – torpuerunt molles ante genae, Ov.: mollis cutis, Cels.: m. cervix, m. manus, m. latus, Ov.: si venter m. est, wenn der Leib weich anzufühlen ist, Cels.; dagegen im üblen Sinne, venter m., ein schlaffer, eingefallener Leib, Hor.: u. facies decora fulta molli pede, zart und schwach, Hor. – Sprichw., in molli carne vermes nascuntur, in mürbem Fleische entstehen leicht Würmer = Phlegmatische sind leicht Beleidigungen ausgesetzt, Petron. 57, 3. – subst., mollia, ium, n., Weichlinge, Mollusken, eine Art Fische, Plin. 11, 267. – b) v. Lagerstätten, feretrum, weich (durch untergelegte Sträucher), Verg.: torus, Ov.: cubile seu molle seu durum, Cels. – c) v. Boden usw.: α) weich (Ggstz. durus), viridi caespite mollis humus, Ov.: mollia prata (λειμῶνες μαλακοί, Hom.), die weichen, grasreichen, Verg.: litora, Ov.: m. saxa facere, Ov.: amoenum ac molle iter, etiamsi est spatii amplioris, minus fatigat quam durum aridumque compendium, Quint. – β) locker, sandig (Ggstz. densus), arena, Ov.: planities, Plin.: mollius solum, Curt. – d) v. Gras, Kräutern usw., molli gramine membra levat, Ov.: herbae tenerae semper atque molles, schlank u. zart, Plin. ep.: hyacinthus, Verg. – arista, die weiche, glatte, Verg. – e) von Stoffen: lana, Cels.: aurum, Verg.: mollissima cera, Cic. – subst., mollia, ium, n., das Weiche (Ggstz. dura), Calp. ecl. 5, 71. – f) v. Früchten, v. Speisen, gleichs. der Zunge nachgebend, weich, mürbe, mild, castaneae, Verg.: fraga, Ov. – subst., mollia panis, das Wollige, Weiche, die Krume (Ggstz. crusta panis), Plin. 13, 28. – g) v. flüssigen Stoffen: cibus, qui mollem alvum praestet, erweichend auf den Leib wirkt, Cels.: u. so subst., mollia, ium, n., weicher Stuhlgang (Ggstz. dura alvus), Cels. 2, 8. p. 45, 33 D. – caseus (Ggstz. aridus), Cels. – pituita (Ggstz. sicca et arida), Cels.

    2) übtr., v. äußeren Eindrücken auf die Sinne, nicht hart, nicht rauh, nicht scharf, sanft, gelinde, mild, a) für das Gefühl: teneris labellis molles morsiunculae, Plaut.: tactus manuum mollior sit, Cels.: boves novelli tactu corporis mollissimo, Colum.: ut remedia, quae naturā sunt aspera, molli manu leniantur, Quint.: u. so sprichw., quodam modo molli brachio alqm obiurgare de alqa re, gleichs. durch sanften Anstoß mit dem Arme zurechtweisen, Cic. ad Att. 2, 1, 6. – habena, Cels.: ceratum, Cels. – dura molli cavantur aquā, Ov. – aestas, Verg.: caelum, Flor.: regio, Flor. – b) für den Geruch: odor mollissimus, Plin. – c) für den Geschmack: cibus interdum mollis interdum acer, Cels.: m. merum, Hor.: mollissima vina, Verg.

    II) bildl.: A) für äußere Eindrücke empfänglich, ihnen leicht zugänglich, leicht nachgebend, nachgiebig, zartfühlend, empfindsam (s. Seyffert Cic. Lael. 75. p. 4592), 1) im allg.: mollis animus ad accipiendam et ad deponendam offensionem, Cic.: infimā auriculā mollior, Cic. (u. so sprichw. in hoc titulo imā, quod aiunt, auriculā mollior, empfindlicher, Amm. 19, 12, 5): nec rigidā mollior aesculo, Hor.: purpureus molli in ore fiat pudor, zartfühlend, Ov.: mollissimae aures, zartes (durch Lobhudeleien leicht verletzliches) Gehör, Plin. pan.: aber molles auriculae, den Schmeicheleien leicht zugänglich, Hor. – mollis in obsequium, leicht geneigt usw., Ov.: mollior dea, Ov. – homo mollissimo animo, leicht zu rühren, Cic.: cor, pectus, vultus, Ov. – anni, das zarte Alter, Ov.: mollis (ohne Energie) consul, Liv.: molles, ubi ira resedit, animi, Liv. – quas (magnas res) qui impedire vult, quod desiderium non facile ferat, is et infirmus est mollisque naturā et ob eam ipsam causam in amicitia parum iustus, Cic.: fastidiosae mollesque mentes, empfindliche, leicht reizbare, Cic. – m. Infin., mater fortasse rogari mollior, für Bitten zugänglicher, weicher gestimmt, Claud. nupt. Hon. et Mar. 39.

    2) insbes.: a) nicht abgehärtet, empfindlich, verwöhnt, verweichlicht, verzärtelt, unmännlich, energielos, mollissimus enim hic (bos), ut durissimus primus, Varro: iam et locis mollioribus et accolarum ingeniis, Liv.: contempto cultorum molliore et locis simili genere, Liv.: mollia et fluida corpora Gallorum, Liv.: ut est mollis ad talia gens, Liv.: mollis et minime resistens ad calamitates perferendas mens eorum (Gallorum) est, Caes. – solutus et mollis in gestu, Cic.: philosophus tam mollis, tam languidus, tam enervatus, tam omnia ad voluptatem corporis referens, Cic.: apparet (Maecenatem) mollem fuisse, non mitem, Sen.: in dolore molliores, Cic.: molles Sabaei, Verg.: molles viri, Hor., u. insbes., molles viri = pathici, Liv. 33, 28, 2: u. subst., molles et impudici, Vitr. 2, 8, 12: neque fornicarii neque molles neque masculorum concubitores, Ps. Augustin. app. serm. 288, 2. – molles columbae, unkriegerische, Hor.: u. so in his mollibus castris (sc. amoris), Ov. – disciplina, Cic.: educatio, Quint.: vita, Ov.: mollis teneraque vox, Quint. – b) nachgiebig = furchtsam, zaghaft, schwach, consul, Liv.: sententia, Cic. – pecus, Verg.: lepus, Hor.

    B) v. dem, was einen leichten-, sanften Eindruck macht, auf sanften Empfindungen beruht, sanft, behaglich, angenehm, 1) im allg.: mollem ac iucundam efficere senectutem, Cic.: hic primus inflexit orationem et eam mollem teneramque reddidit, sanft, gefällig, Cic.: molliores flexiones in cantu, Cic.: translationes quam mollissimae, möglichst wenig auffallende, Cic.: m. gestatio, Plin. ep.: umbra, Verg.: quies, Lucr.: otium, Ov.: inertia, Hor.: somnus, Tibull. – neutr. adv., mollia ridere, Ov.: molle subridere, Pers.

    2) insbes.: a) sanft, leidenschaftslos, gelassen, glimpflich, mild, schonend, placidus mollisque, von Pers. (Ggstz. vehemens acerque), Cic.: oratio Caesaris, quae sane mollis et liberalis fuit, Cic.: m. oratio philosophorum, Cic.: m. nomen, Cic.: cuncta ad imperatorem in mollius relata, glimpflicher, in milderem Lichte, Tac.: mollia iussa, imperia, Verg. u. Hor.: mollia dicta, Verg.: subicit haud mollia dictu, Sil. – b) empfindsam, sanft einschmeichelnd, sanft, zärtlich, rührend, sermo, Sall.: querelae, Hor.: verbis mollibus lenire alqm, Hor.: vincuntur molli pectora dura prece, Ov.: m. carmen, Hor.: illud mollissimum carmen, gar rührende Stelle, Cic.: bes. von elegischer, erotischer Poesie (s. Burmann Prop. 1, 7, 19; 2, 1, 41), versus, Ov.: modi. Hor. – c) nicht rauh, nicht hart, sanft geebnet, mollior et magis trita via, Quint.: volo id quam mollissimā viā consequi, auf die schonendste Weise, Liv.: sola viri molles aditus et tempora noras, wußtest, wo u. wann er seine gute Stunde hatte, Verg.: mollia tempora fandi, bequeme, günstige, Verg.: u. so veniet mollior hora votis tuis, Ov. – / Abl. Sing. auch molle, Petron. 57, 3.

    lateinisch-deutsches > mollis

  • 18 benignus

    benīgnus, a, um, Adi. m. Compar. u. Superl. (zsgz. aus benigenus, von bonus u. gignere, genus), von guter Art, -Natur, gütig (Ggstz. malignus), I) in der Gesinnung u. im äußern Benehmen gegen andere, gütig, freundlich, liebevoll, leutselig, gewogen, mild, glimpflich, A) eig.: alqo uti benigno et lepido et comi, Ter.: comes, benigni, faciles, suaves homines esse dicuntur, Cic.: homines benefici et benigni, Cic.: Apelles in aemulis b., Plin.: divi b., numen b., Hor.: homo plus quam benignissimus, Corp. inscr. Lat. 9, 1876. – B) übtr., v. Lebl.: 1) freundlich, angenehm, mild, vultus benigni, Liv.: b. vultus et sermo, Liv.: b. oratio, Cic.: b. verba, Prop. – 2) insbes., mild, nachsichtig, gnädig, interpretatio (Ggstz. dura, d.i. die der Strenge des Buchstabens folgt), ICt: so sententia benignior, ICt. – 3) poet., günstig, glücklich, dies, nox, Stat. – II) in der Tat, wohltätig, gefällig, spendend, freigebig, A) eig.: 1) im guten Sinne: Fortuna b., Hor.: qui benigniores volunt esse quam res patitur, Cic.: is, qui benignus liberalisque dicitur, officium, non fructum sequitur, Cic. – m. erga u. Akk., erga alqm, Plaut. rud. 1389; mil. 1230: mit Dat., alci, Plaut. trin. 740 u.a. Hor. carm. 3, 29, 52. – m. adversus u. Akk., adversus amicos benignus, adversus inimicos temperatus, Sen. ep. 120, 10. – mit in u. Abl. Gerund., alter eorum in dando benignus, alter in acci-
    ————
    piendo astutus, Rut. Lup. 2, 16. – poet. m. Genet., vini somnique b., mit Wein und Schlaf sich gütlich tuend, Hor. sat. 2, 3, 3. – 2) im üblen Sinne: freigebig = verschwenderisch (Ggstz. bonae frugi, haushälterisch), Plaut. truc. 34 u. 41. – B) übtr. v. Lebl., reichlich spendend, reichlich, reich (Ggstz. malignus, s. Schwarz Plin. pan. 31 extr.), terra, Tibull.: ager, Ov.: cornu. Hor.: daps. Hor.: ingenii vena, Hor.: materia, fruchtbarer, dankbarer Stoff, Mela: benignissimum inventum, sehr wohltätige, Plin.: velut rivi ex illo benignissimo fonte decurrunt, Plin. ep.: nemo est, ad quem non aliquid ex illo benignissimo fonte (aus jenem Urquell der Güte) manaverit, Sen.: so auch sermo b., reichlich strömende Reden, lange Gespräche, Hor. ep. 1, 5, 11.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > benignus

  • 19 clemens

    clēmēns, entis (viell. zu clināre, also ›geneigt‹), Adi. m. Compar. u. Superl., mild, gelind von Charakter u. Benehmen, I) v. Personen u. persönl. Zuständen, mild, gelind, glimpflich, schonend, gnädig (Ggstz. severus, atrox, saevus, crudelis), a) v. Pers.u. deren Charakter, clemens, placidus, Ter.: cupio me esse clementem, Cic.: c. accolarum ingenia, Liv.: clementes iudices et misericordes, Cic.: c. legis interpres, Liv.: dominus non minus severus quam facilis et clemens, Suet.: clementi animo ignoscere, Plaut.: animo benigno in illam et clementi fui, Ter.: etsi satis clemens sum in disputando, tamen interdum soleo subirasci, Cic.: in caede principum clementior, Cic.: vir contra audaciam audacissimus, ab innocentia clementissimus, Cic. – v. Tieren, zahm, clementius genus columbarum, Varr. r. r. 3, 7, 2. – b) v. Zuständen usw., vita urbana, Ter.: rumor, Sall. – servitus, Ter.: castigatio, Cic.: consilium, Cic.: sententia, Liv. – c) poet. v. Örtl., quae pars (insulae) ratibus clemens, zugänglich, Claud. bell. Gild. 511. – II) übtr.: a) von der Beschaffenheit der Luft u. des Wetters, mild, gelind, flamen, Catull.: aër, Amm.: clementior auster, Stat.: clementior dies, hiems (Ggstz. atrocior), Col.: clementiores plagae, Pallad. – b) v. der kaum merklichen, ruhigen Bewegung des Meeres, der Flüsse, ruhig, still, mare, Gell.: alveus, Curt.: clementissimus
    ————
    amnis, Ov. – u. v. der Bewegung übh., sanft, kaum merklich, nutus, Apul. flor. 2. p. 2, 15 Kr. – c) von Örtl., allmählich aufsteigend (Ggstz. praeceps), clivulus, Apul. met. 4, 5: clementiore alveo, Curt. 5, 3 (10), 2. – Abl. gew. clementi, aber clemente, Laber. com. 105. Liv. 1, 26, 8.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > clemens

  • 20 lenis

    lēnis, e, lind, gelinde, sanft, mild (Ggstz. asper), I) eig.: sensus iudicat lene, asperum, Cic.: vocis genus lene, asperum, Cic.: lenis vox (Ggstz. acer clamor), Cornif. rhet.: vinum, milder, durchs Alter mild gewordener Wein, Hor.: vinum lenius, Ter.: venenum, gelinde, nicht heftig wirkend, Cic.: ventus lenissimus, Cic.: spiritum lenem agere, Tibull.: clivus, allmählich aufwärts steigender, Liv.: so auch fastigium, Caes.: gradus, langsamer Schritt, Liv.: stagnum, sanft fließend, Liv.: motus laterum, mäßige, ruhige, Quint.: leni igni coquere, Plin.: color, milde, Plin. – neutr. lēne adverb., lene sonare, Ov., resonare, Sen.: clivi lene iacentes, sanft sich erhebende, Calp. – II) übtr.: A) im allg., v. Pers. (Ggstz. asper, acer, crudelis), lenis a te et facilis existimari debeo, Cic.: in hostes lenissimus, Cic. – v. Lebl., ingenium lene, lenissimum, Ter. u. Cic.: verba, Cic.: virtutes leniores, Cic.: leniorem sententiam dicere, Caes.: servitutem lenem reddere, Plaut. – poet. m. folg. Infin., non lenis precibus (unerbittlich) fata recludere, Hor. carm. 1, 24, 17. – B) insbes.: 1) v. der Rede, mild, gelinde, oratio placida, submissa, lenis (Ggstz. or. fortis), Cic.: genus lene (Ggstz. genus vehemens), Cic.: leniores epilogi, Quint. – 2) als gramm. t. t.: spiritus lenis, der Spiritus lenis (Ggstz. spiritus asper), Prisc. 2, 12. – Vulg. Abl. Sing. lene, Gar-
    ————
    gil. cur. boum 23.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > lenis

См. также в других словарях:

  • mild — [ maıld ] adjective ** ▸ 1 not strong/severe ▸ 2 about the weather ▸ 3 about food ▸ 4 about drugs/cosmetics ▸ 5 not large/extreme ▸ 6 gentle ▸ + PHRASES 1. ) a mild illness or injury is one that is not serious: They were both suffering from a… …   Usage of the words and phrases in modern English

  • mild´ly — mild «myld», adjective, noun. –adj. 1. gentle or kind: »a mild old gentleman, a mild tone of voice. SYNONYM(S): tender, lenient, merciful. See syn. under gentle. (Cf. ↑gentle) 2. calm; warm; …   Useful english dictionary

  • Mild — (m[imac]ld), a. [Compar. {Milder}; superl. {Mildest}.] [AS. milde; akin to OS. mildi, D. & G. mild, OHG. milti, Icel. mildr, Sw. & Dan. mild, Goth. milds; cf. Lith. melas dear, Gr. ? gladdening gifts.] Gentle; pleasant; kind; soft; bland;… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • mild — Adj std. (8. Jh.), mhd. milde, milte, ahd. milti, milte, as. mildi Stammwort. Aus g. * meldi Adj. mild , auch in gt. mildeis, anord. mildr, ae. milde, afr. milde. Außergermanisch vergleicht sich zunächst gr. malthakós weich, zart, mild ,… …   Etymologisches Wörterbuch der deutschen sprache

  • Mild — may mean: Mild ale, often simply referred to as mild, from the Old English milde, meaning young or immature Håkan Mild (born 1971), Swedish former footballer and current director of sports of IFK Göteborg Hans Mild (1934 2007), Swedish football,… …   Wikipedia

  • mild — mild; mild·en; mild·ish; mild·ly; mild·ness; …   English syllables

  • mild — mild‹e›: Das gemeingerm. Adjektiv mhd. milde, ahd. milti, got. mildeis, engl. mild, schwed. mild gehört im Sinne von »zerrieben, zermahlen; fein, zart« zu der unter ↑ mahlen dargestellten Wortgruppe. Außergerm. sind z. B. verwandt griech.… …   Das Herkunftswörterbuch

  • Mild — ist der Familienname folgender Personen: Gerald Mild (* 1962), österreichischer Tennisspieler Håkan Mild (* 1971), schwedischer Fußballspieler Hans Mild (1934–2007), schwedischer Fußball und Eishockeyspieler und Eishockeytrainer Diese Seite ist …   Deutsch Wikipedia

  • mild — [mīld] adj. [ME milde < OE, akin to Ger mild < IE * meldh < base * mel , to crush, rub fine, tender > MELT, MILL1] 1. a) gentle or kind in disposition, action, or effect; not severe, harsh, bitter, etc. b) not extreme in any way;… …   English World dictionary

  • mild — mī(ə)ld adj 1) moderate in action or effect <a mild drug> 2) not severe <a mild case of the flu> …   Medical dictionary

  • mild — (adj.) O.E. milde gentle, merciful, from P.Gmc. *milthjaz (Cf. O.N. mildr, O.S. mildi, O.Fris. milde, M.Du. milde, Du. mild, O.H.G. milti, Ger. milde mild, Goth. mildiþa kindness ), from PIE *meldh , from …   Etymology dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»