Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

membra+per

  • 61 confero

    cōn-fero, contulī, collātum (conlātum), cōnferre, I) zusammentragen, -bringen, 1) übh. von allen Seiten herbeitragend zusammenbringen, zusammenschaffen, von allen Seiten beischaffen, aufhäufen, auf einen Punkt (Haufen) vereinigen, a) eig.: materiam, Caes.: aggerem, Auct. b. Alex.: frumentum, Caes.: arma, einliefern, Caes.: u. so militaria signa, Caes.: cibos ore suo (v. Vögeln), Quint.: membra undique, Hor.: omnia arma ex oppido, Caes. – uvas in fiscellam, Col.: sarcinas, impedimenta, signa in unum locum, Caes.: ligna circa casam, Nep.: dentes in corpore, Ov. – b) übtr., zusammenstellen, zusammenfassen, malend, plura in unam tabulam opera, Quint. – schriftlich, ex immensa diffusaque legum copia optima quaeque et necessaria in paucissimos libros, Suet.: res Romanas Graeco peregrinoque sermone in historiam, Iustin. – im Ausdruck, rem in pauca, Plaut.: in versus sic verba sua duos, Ov. – u. (mit zu ergänzendem Objekt) conferamus igitur in pauca, Cic.: ut in pauca conferam, testamento facto mulier moritur, Cic.: quam potero in verba conferam paucissima, Plaut.

    2) beisteuernd zusammenbringen, zusammenschießen, aufbringen, entrichten, beitragen, beisteuern, a) eig. (s. Arntzen Aur. Vict. de vir. ill. 19, 7), aes (v. Volke), Ov.: aes certatim (v. Volke), Val. Max.: so bes. collato aere (durch eine Beisteuer an Geld), zB. alqm funerare, Sen., statuam statuere, Suet.: u. so collatis quadrantibus alqm sepelire, Aur. Vict. – c. pecuniam, pecunias, Cic.: tributi minus, Liv.: ex censu quotannis tributa, Cic.: sextantes in capita (auf den Kopf = à Person), Liv.: quadragena talenta quotannis Delum, Nep.: pecunias ad honores alcis, Cic.: aurum ad redimendam civitatem a Gallis, Liv.: aurum argentumque in publicum (für den Staat); Liv.: pecuniam in (zu) statuas, Cic.: tributum in militare stipendium, Liv.: pecuniam pro parte in commune Siciliae, Cic.: ex nostro nonnihil in commune, Cic.: stipem Apollini, Liv.: Agrippae Menenio sextantes aeris in funus, Plin. – absol. (ohne Ang. was?), nos dabimus, nos conferemus, nostro sumptu, non tuo, Plaut.: date stipes, indulgete, conferte, Ps. Quint. decl.: c. alci ad victum, Quint.: c. in funus, ICt. – b) übtr., pater Tiberi plurimum ad victoriam contulit, Suet. Tib. 4, 1.

    3) zu einem Ganzen vereinigend zusammenbringen, zusammenziehen, vereinigen, a) eig.: vires in unum, Liv.: collatis viribus proelium capessere, Iustin.: u. (bildl.) utrumne sententiae duae collatis viribus novissimam periment? Plin. ep.: e quibus (fontibus) collatae aquae per prona montis flumen emittunt, Curt.: dissimiles et dispares res in unam potestatem (durch chemische Bindung), Vitr. – b) übtr.: α) übh.: post hoc proelium collatum omne bellum est circa Corinthum, zog sich zusammen, Nep.: quae utraque, si in unum conferantur (zusammengezogen [addiert] werden), facile saeculi modum expleverint, Val. Max.: hunc collatis precibus adoramus, mit vereinten B., Arnob. 1, 27. – β) prägn., schaffend zusammensetzen, e singulis non membris, sed frustis collata oratio, Quint.: hominis ortus ex utroque gignentium confertur, Quint.

    4) annähernd, nahe hinbringend zusammenbringen, zusammenstecken, zusammenfügen, ganz nahe bringen, a) eig.: α) in friedlicher Absicht: capita (um heimlich zu sprechen), Cic. Verr. 3, 31. Liv. 2, 45, 7: ora, Apul.: membra (bei der Umarmung), Lucr.: gradom, sich nähern, näher herangehen, Plaut. u. Verg.: palma cum palma collata plausum facit, Sen. – β) (bes. als milit. t. t.) in feindlicher Absicht, castra propius, Liv.: castra in propinquum, castra oppido, Auct. b. Alex.: castra cum hoste, Liv.: u. castra castris (hostis), Cic., Caes. u.a. (s. Held Caes. b. c. 3, 79, 2. Fabri Liv. 23, 28, 9). – bes. c. arma, manum, gradum, pedem, signa, v. Nahgefecht, Handgemenge, v. der förmlichen Schlacht, zB. c. arma cum alqo od. inter se, handgemein werden, Caes. u. Liv.: u. so ferrum et manus cum alqo, Cic.: u. manum cum hoste, Liv., u. bl. manum, Liv. – c. gradum cum alqo, Liv.: collato gradu (Fuß an Fuß, Mann gegen Mann) certare, s. Heräus zu Tac. hist. 2, 42, 11. – c. pedem cum pede, u. bl. c. pedem, einander zu Leibe rücken, Liv. (pedem c. auch sprichw. v. streitenden Parteien vor Gericht, Cic.): u. collato pede, Fuß an Fuß, Mann gegen Mann, zB. ut non missilibus tantum, sed gladiis etiam prope collato pede gereretur res, Liv.: collato pede, quasi singuli inter se decertarent, in eodem vestigio stabant, Curt. – conferre signa, handgemein werden, Cic. (auch bildl., im Wortstreit): c. signa cum Alexandrinis, Cic.: aliquoties comminus c. signa cum Romanis, Liv.: signis collatis (in förmlicher Schlacht) superare exercitus regios, Cic.: u. so signis collatis certare, dimicare, inter se concurrere, Liv.: signis collatis cum hostium legionibus pugnare, Cato fr. – c. arto luctantia nexu pectora pectoribus, Ov.: se viro vir contulit, Mann stellte sich dem Mann (= Mann focht gegen Mann), Verg.: u. absol., mecum confer, ait, mit mir kämpfe, Ov. met. 10, 603. -prägn., collato Marte alqm leto dare, im Handgemenge, Ov.: c. certamina belli inter se, sich miteinander einlassen, Verg.: c. lites, miteinander anbinden, Hor. – b) übtr., mittelst der Rede jmdm. mitteilen, mit jmd. austauschen, wechseln, sermonem, Plaut.: sermonem cum alqo u. in via cum alqo, Cic.: sermones familiares cum alqo, Cic.: sermonem cum alqo de modo et forma sacrae arae, Val. Max.: quadam de re sermonem inter se, Val. Max. – c. omnia sua consilia, Ter.: u. consilia de Romano bello, Liv.: cum ullo aut sermones aut consilia contulit saepius? Cic. – c. iniurias, Tac.: c. haec od. sollicitudines inter se, Cic.: seria cum alqo, Ov.: hoc coram c., Cic.: tum, si quid res feret, coram conferemus, Cic. – m. folg. Relotiv- od. indir. Fragesatz, ideo sum brevior, quod, ut spero, coram brevi tempore conferre quae volumus licebit, Cic.: ibi conferentibus, quid in cuiusque provinciae regione animorom Hispanis esset, Liv. – absol. = sich besprechen, omnes sapientes decet conferre et fabulari, Plaut. rud. 338: c. cum alqo, Augustin. ep. 33, 2: u. nisi contulerimus inter nos, quid finis sit etc., wenn wir nicht untereinander besprochen haben, was usw., Cic. de fin. 2, 4: u. diligentius inter se, Vulg. 2. Mach. 11, 36.

    5) gegenüberstellend zusammenbringen, a) im Kampfe, messen, vires, Liv.: ex propinquo vires, Liv. – b) zur Beurteilung zusammenstellen, zusammenhalten, zum Vergleich herbeiziehen, vergleichen, tesseram hospitalem, Plaut.: exemplum, Komik.: utrorumque facta, Nep.: faciem moresque duarum, Ov.: rationes, die Rechnung vergleichen, Abrechnung halten, Cic. u. (bildl.) Sen.: ebenso accepta et expensa, Sen.: haec omnia summā curā et diligentiā recognita et collata sunt, kollationiert (v. Abschriften), Cic. – Gallicum cum Germanorum agro, Caes.: fortunam Metropolitum cum casu Gomphensium, Caes.: cum illius vita P. Sullae vobis notissimam, Cic.: volumina cum recitatis, Vitr.: conferte Verrem, non ut hominem cum homine comparetis, sed ut pacem cum bello, leges cum vi conferatis, Cic.: quem cum eo conferre possumus non modo ingenii magnitudine, sed etiam animi? Cic. – parva magnis, Cic.: minora maioribus, Auct. b. Alex.: se laudibus alterius, Phaedr.: vitam inter se utriusque, Cic.: bos ad bovem collatus, Varr.

    II) nach einem Punkte hintragen, 1) übh. hinbringen, hinschaffen, hinführen, hinwenden, hinkehren, etw. wohin verlegen, versetzen, setzen, stellen, flüchten, a) eig.: parentes et coniuges illuc, Tac.: nihil domum suam, Nep.: pecunias monimentaque ex fano Herculis in privatam domum, Caes. – suas rationes et copias (seine Spekulationen u. Fonds) in illam provinciam, Cic. – Deiotari legiones in mediam aciem, Auct. b. Alex.: u. so tertiam aciem in sinistrum cornu, Auct. b. Afr.: eodem suum omnem equitatum, Auct. b. Afr. – c. signa ad alqm (zu jmd. stoßen), Liv.: aber (feindl.) signa in laevum cornu, sich mit dem Angriffe gegen den l. Fl. wenden, Liv. – c. iter eo, den Weg dahin nehmen, Brut. in Cic. ep.: ebenso iter Brundisium versus, Cic. – c. propere pedes in curriculum, Varr. fr. – u. bes. c. se, sich begeben, sich flüchten, se alio, Cic.: se continuo c. protinam in pedes, Plaut.: se suaque in naves, Nep.: se in astu, Cic.: se suaque omnia in oppidum, Caes.: se ad hostes, Cic.: se Rhodum, Cic.: se in fanum Veneris, Val. Max.: se ad hospitem (Ggstz. in meritoriam tabernam devertere), Val. Max.: urbs ipsa, quo se fusa contulerat acies, sich geflüchtet hatte, Liv. – m. 1. Supin., se dormitum c., Cic. ep. 9, 26, 1: se eo (dahin) cubitum, Suet. Aug. 6. – v. Lebl., si pituita eo se confert, Cels.: spiritus eodem se contulit, Sen.: c. se in angustum (v. Atomen), Sen. – u. im Passiv, navium pars ex errore eodem conferebatur, wurde ebendahin geführt, Auct. b. Afr.: absol., bene navis agitatur, pulchre haec confertur ratis, wird dahingetragen, Plaut. Bacch. 797. – b) übtr.: α) se conf. m. Ang. wohin? durch ad od. in u. Akk. = sich zu jmd. od. einer Sache in irgend ein Verhältnis begeben, sich an jmd. od. etw. anschließen, sich ihm zuwenden, hingeben, widmen, c. se ad pontificem Scaevolam, Cic.: c. se ad senatus auctoritatem, Cic.: c. se ad amicitiam alcis, Cic.: c. se in amicitiam et fidem (Schutz) alcis, Cic.: c. se in alcis fidem et clientelam, Cic.: c. se ad studium scribendi, ad philosophiae studium, Cic.: ad scribendum se contulit, er wurde Schriftsteller, Hieron.: c. se ad studia litterarum, Cic. – β) etwas schriftlich od. mündlich irgendwohin bringen, aufnehmen, eintragen, irgendwo anbringen, vorbringen, ab utrisque ea, quae commode dici videntur, in suas artes c., Cic.: lamentationes suas etiam in testamentum, Tac.: spes votaque non prius ad deos quam ad principum aures, Tac. – cur non confertis (nehmt ihr nicht [in den Antrag] auf, warum tragt ihr nicht zugleich darauf an), ne sit conubium divitibus ac pauperibus? Liv. 4, 4, 9. – γ) ein Vorhaben, ein Amt u. dgl. auf eine gewisse Zeit legen, ansetzen, verlegen, omnia in mensem Martium, Cic.: iter suum in posterum diem, Brut. in Cic. ep.: alqd in longiorem diem (Ggstz. alqd repraesentare), Caes.: eo (verst. in Caesaris adventum) omnem belli rationem, Caes.: alcis tertium consulatum eundem in annum, Plin. pan. – u. ein geschichtl. Ereignis chronologisch in od. auf eine Zeit setzen, verlegen, Carthaginis expugnationem in hunc annum, Liv. 27, 7, 5. – δ) in eine gewisse Abteilung, wissensch. Form bringen, totam Academiam ex duobus libris contuli in quattuor, Cic.: ex immensa diffusaque legum copia optima quaeque in paucissimos libros, Suet.: reliquam rusticarum rerum partem in carmen, Col.: res Romanas Graeco peregrinoque sermone in historiam, Iustin. – ε) in einen Zustand bringen, übergehen lassen, seditionem in tranquillum, Plaut.: verba ad rem, Ter. – dah. poet. = verwandeln, alqm in saxum, Ov.: corpus in volucrem, Ov.

    2) zuwendend, a) eig., eine Gabe, Kosten u. dgl. zuwenden, darbringen, hergeben, verwenden, bestimmen, pecuniam florenti parti (Partei), Nep.: munera alci, Nep.: praemia alci, Suet.: u. puellae L milia nummum, Plin. ep. – fructum alio, Ter.: eam pecuniam in rei publicae magnum aliquod tempus, Cic.: pecuniam ad beneficentiam liberalitatemque, Cic.: impendia in educationem, Cic.: praedas ac manubias in urbis ornamenta, Cic. – b) übtr.: α) Gedanken, Neigung, Gesinnung, eine Tätigkeit, Zeit u. dgl. wohin wenden, richten, zuwenden, angedeihen lassen, erweisen, anwenden, verwenden, alio animum suum (sein Gelüst), Ter.: animum huc, Ter.: animum ad fodiendos puteos, Auct. b. Alex.: omnes suas curas cogitationesque in rem publicam, Cic.: curam ad philosophiam, Cic.: laudem in commune, jedem für alle Ruhm erwerben (Ggstz. laudem ex communi ad se trahere), Liv.: benignitatis plurimum in alqm, Cic.: benevolentiam erga alqm a pueritia, Cic.: fructum virtutis et ingenii in proximum quemque, Cic.: plurimum ad victoriam, Suet.: plurimum operae, studii, diligentiae, laboris ad conficiendum reditum alcis, Cic.: omne reliquum tempus non ad oblivionem veteris belli, sed ad comparationem novi, Cic. – selten schlimme Dinge, maledicta in alqm, Cic.: legem ad perniciem civitatis, in Anwendung kommen lassen, mißbrauchen, Nep. – β) etw. zur Ausführung in jmds. Hand legen, jmdm. übertragen, überlassen, rem ad alqm, Cic.: omnem spem salutis ad clementiam victoris, Cic.: de re publica disputationem in Africani personam et Phili et Laelii, Cic.: curam restituendi Capitolii in L. Vestinum, Tac. – γ) etw. auf jmd. od. etw. übertragen = jmdm. beilegen, als Besitzer, quis non videt species istas hominum collatas in deos aut consilio quodam sapientium... aut superstitione, Cic. de nat. deor. 1, 77. – od. als Urheber jmdm., als Ursache einer Sache beilegen, beimessen, zur Last legen, auf jmd. od. etw. schieben, verbum falso in alqm, Cic.: permulta in Plancium, quae ab eo dicta non sunt, Cic.: suum timorem in rei frumentariae simulationem angustiasque itineris, Caes. – c. culpam od. causam in alqm, Cic.: crimina in alqm, Cic.: falsum crimen in purissimam et castissimam vitam, Cic.: suspicionem in alqm, Cic.: vitia in senectutem, Cic. – δ) confert (v. mehreren conferunt), wie συμφέρει, es ist etw. od. jmdm. zuträglich, förderlich, trägt mit bei, wirkt mit, gew. m. Ang. wieviel? durch aliquid, nihil, multum, plus, plurimum u. dgl., zB. quin etiam aliquid confert et aetas et corpus, Cels.: senecta nihil confert, Plin.: multum veteres Latini (auctores) conferunt, Quint.: non plus contulerunt lecti Cicero aut Demosthenes? Quint.: plurimum oratori confert lectio poëtarum, Quint.: quod contulisse plurimum videtur, Cels.: m. Infin. als Subj., incipiente incremento confert alterna folia circumobruere, Plin. 19, 83. – zugl. m. Ang. wozu? durch Adv. eo (dazu), od. durch ad od. (selten) in u. Akk., od. durch bl. Dat. (s. Herbst Quint. 10, 1, 95. Sillig Plin. 35, 67), multum autem eo confert et corporis et nervorum habitus, Cels.: confert etiam aliquid ad somnum silanus iuxta cadens, Cels.: rursus in alia plus prior confert (exercitatio), Quint.: plus scientiae collaturus quam eloquentiae, Quint.: plurimum coeptis contulerunt iactatum exemplar epistulae;... simul rumor dissipatus etc., Suet.: allium voci confert, Plin. – m. Ang. worin? wobei? durch in u. Abl., in morbis cum multum fortuna conferat, Cels. 7. praef. § 4. – / Perf. contulĕrunt gemessen, Prop. 2, 3, 25.

    lateinisch-deutsches > confero

  • 62 levo [2]

    2. levo, āvī, ātum, āre (2. levis), (durch Heben, Unterstützen) erleichtern, heben, auf-, wegheben, weg-, abnehmen, I) eig.: 1) im allg.: membra cubito, unterstützen, Ov.: piscem arundine extra aquam, Plin.: se de caespite, sich aufrichten, -erheben, Ov.: u. so membra gramine od. humo, Ov.: u. se attollere ac levare, Liv.: paulumque levatus, sich erhebend, Ov.: se (alis), sich emporschwingen, auffliegen (v. Vögeln), Liv., Colum. u.a.: superpositum capiti decus, Liv.: alci vincula, abnehmen, Ov.: ictum dextrā, abwenden, Hor. – v. lebl. Subjj., per hiemem, quae altius levat Alpes, der den Schnee auf den Alpen höher auftürmt, Flor. 3, 3, 11. – 2) prägn.: a) erheben = bekommen, tributum, Ulp. dig. 50, 15, 4. § 2. – b) die Anker lichten, in See stechen, transfretemus ad stagnum; et levaverunt, Itala Luc. 8, 22. – II) übtr.: 1) etw. erleichtern, mindern, ihm abhelfen, es heben (Ggstz. augere), a) übh.: morbum mulieri, Plaut.: caliginem (v. Heilmitteln), Plin.: inopiam, Caes.: alci metum, Cic.: luctum, curam, sollicitudinem, Cic.: calamitatem innocentium, Cic.: angoris et doloris tui levandi causā, Cic.: dolorem consolando, Cic.: omen, erträglicher, weniger schrecklich machen, Verg.: apertis horreis frugum pretia, Tac. – b) prägn., jmd. einer Sache entheben, von etw. erleichtern, -befreien, jmdm. etw. abnehmen, alqm fasce, Verg.: stipites onere, Curt.: alqm hoc onere (bildl.), Cic.: alqm supplicio aut exsilio, Cic.: alqm molestiā valde, Cic.: alqm metu, Cic.: alqm magnā curā, Cic.: aegrum ex praecipiti, Hor.: se aere alieno, losmachen, Cic.: se vitā aereo ense, Varro fr.: levari morbo, Cic.: levata omni sollicitudine mens, Tac. – mit obj. Genet., alqm omnium laborum, Plaut. rud. 247: alqm irae, Pacuv. tr. 306 (s. Ribbeck Coroll. p. XLVI). – 2) aufrichten, stärken, erquicken, erheitern, qui salutari levat arte fessos corporis artus, Hor.: quicumque et cantus corpora fessa levant, Tibull.: arma deponere ac levare corpora, Curt.: me levarat tuus adventus, Cic.: rore et matutino frigore corpora levabantur, Curt.: levatur animus exercendo, fühlt sich erleichtert, Cic.: levari alcis luctu, sich ergötzen an usw., Ov. – 3) unterstützen, viros auxilio, Verg. Aen. 2, 452; 4, 538. – 4) (an Geltung, Kraft, Ansehen) vermindern, schwächen, verkleinern, fidem, Hor.: auctoritatem, Cic.: regis facinus, die Schuld an der T. mildern, Liv. – / Archaist. Futur. exakt. levasso, Enn. ann. 335.

    lateinisch-deutsches > levo [2]

  • 63 meo

    meo, āvi, ātum, āre, sich in einer bestimmten Bahn (Heerstraße, Flußbett, Kanal [Luftröhre] usw.) od. nach gegebenen Gesetzen mit einer gewissen Regelmäßigkeit, in einem Zuge fortbewegen, ziehen, wandeln, gehen, α) v. leb. Subjj.: means exercitus, Curt.: domus Plutonia, quo simul mearis, Hor.: in orientem comite Liviā, Tac. – acipenser, unus omnium piscium squamis ad os versis, contra quam in nando meant (sc. ceteri pisces omnes), Plin. – β) v. lebl. Subjj.: v. Wagen, interruptis angusto transitu iugis, ita ut vix singula meent plaustra, Plin. – v. Schiffen, cum triremes huc illuc mearent, Tac.: iter, quā (wo) meant navigia, Curt. – v. Flüssen usw., fließen, strömen, quod (flumen) specu mergitur alteque conditum meat, Plin. ep.: amnis libero cursu meat, Curt.: aquae meantis sonus, Curt.: Pontus semper extra meat in Propontidem, Plin.: Rhodanus fluvius ex Alpibus veniens per Lemannum lacum meat, Mart. Cap. – v. Himmelskörpern, meantia sidera, Planeten, Ov.: lunaris illa orbita ceteraque supra lunam meantia (sidera), Sen.: siderum cursus in occasum meantium, Lact.: quā sidera lege mearent, Ov.: circulus, per quem sol meat, Plin. – v. Atem, liberius meare spiritus coeperat, Curt.: interclusus spiritus arte meabat, Lucr.; vgl. anima diversa in membra means, Lucan. – von Luft u. Dunst, meat aura per quaedam velut organa, Quint.: vapor is, quem sol mittit, lumenque serenum non per inane meat vacuum, Lucr.: quaeve sit ollis (genitalibus materiai corporibus) reddita mobilitas magnum per inane meandi, Lucr. – / Lucil. 190 liest Vahlen2 ›vera manet sententia cordi‹.

    lateinisch-deutsches > meo

  • 64 partio [2]

    2. partio, īvī u. iī, ītum, īre, u. partior, ītus sum, īrī (pars), teilen, I) im allg., teilen = ein Ganzes in zwei od. mehrere Teile zerlegen, trennen (Ggstz. iungere), α) aktive Form: sol imparibus currens anfractibus aetheris oras partit et in partes non aequas dividit orbem, Lucr. – acies facilis partienti, cum opus esset, facilis iungenti, Liv. – β) depon. Form: ne signare quidem aut partiri limite campum fas erat, Verg.: illum acies curvae secat undique falcis partiturque rotis, Val. Flacc. – γ) passive Form: carcere partitos circus habebit equos, Ov.: partito exercitu, Caes.u. Liv.: partitā, classe, Liv.: legatos partitis praefecit provinciis, Vell. 2, 113, 3: partiendum sibi ac latius distribuendum exercitum putavit, Caes.

    II) insbes.: A) behufs der Ab- u. Einteilung in Teile (Unterabteilungen) zerlegen, teilen, abteilen, einteilen, α) aktive Form: nihil de dividendo et partiendo docet, Cic. – β) depon. Form: genus universum in species certas partietur ac dividet, Cic.: id ipsum in ea quae decuit membra partitus est, Cic.: si diceretur centum quinquaginta sex, in vigenos quinos partiri debuimus (mußten wir mit 25 dividieren), ut fierent eorum sex partes, Augustin. serm. 252, 8. – γ) passive Form: pes, qui adhibetur ad numeros, partitur in tria, Cic. or. 188; quae (divisio) in sex partita (est), Varro: eadem sunt membra in utriusque disputatione, sed paulo secus a me atque ab illo partita ac distributa, Cic.

    B) behufs der Mitteilung oder Zuteilung oder Verteilung teilen, 1) gebend: a) = mitteilen, zuteilen, erteilen, α) aktive Form: aeternabilem divitiam partissent, Acc. fr.: tu partem laudis caperes, tu gaudia mecum partisses, Lucil. fr.: hanc quidem nanctus praedam pariter cum illis partiam, Plaut.: consules designati provincias (Amtsgeschäfte) inter se partiverant, Sall.: mea bona inter eos (cognatos) partiam, Plaut.: regnum inter se partivere, Tac. – pensa inter virgines partiens, Iustin.: dulcem in ambos caritatem (Liebkosungen) partiens, Phaedr. – exercitus se pro necessitudine partiturum cum Scipione, Caes. – β) depon. Form: quod tum redactum esset aequaliter omnes (verst. inter se) partirentur, Cic.: pupillis bona erepta cum eo partitus est, Cic.: nonne... aerarium cum eo partitus es? Cic.: suum honorem cum Scipione partitur, Caes.: curam dilectus in consules partitur, Tac.: ipsi provincias (Geschäfte) inter se partiuntur, Hirt. b. G.: u. so consules partiti inter se od. bl. partiti (sunt) provincias, Liv.: officia inter se partiuntur, Caes.: inter se partitis copias, nachdem sie die Tr. unter sich verteilt hatten, Liv.: id opus inter se partiuntur, Caes.: cum partirentur inter se (die Rollen unter sich verteilten), qui Capitolium, qui rostra, qui urbis portas occuparent, Cic. – γ) passive Form: quae (animi natura) periit partita per artus, Lucr.: regionibus partitum (est) imperium, Liv.: rivalem partitaque foedera lecti sentiat, mit einem Zweiten geteilten, Ov.: plures partitis temporibus erant in opere, in verteilten Stunden, d.i. abwechselnd, Caes.: partita ducibus multitudinis ministeria esse, die Rollen seien zugeteilt den usw., Liv. – b) jmd. an etw. teilnehmen lassen, eandem me in suspicionem sceleris partivit pater, Enn. fr. scen. 327. – 2) empfangend, leidend etw. teilen = seinen Teil von etw. sich zueignen od. bekommen, te portitorem ad partiendas merces missum putares, Cic.: neque ego hoc partiendae invidiae, sed communicandae laudis causā loquor, Cic.

    C) behufs der Ausgleichung schlichten, ausmachen, vos (ista) inter vos partite, Plaut. Amph. 1035. – / Parag. Infin. partirier, Auson. epigr. 139, 8. – Vulg. Fut. partibor, Vulg. psalm. 59, 8.

    lateinisch-deutsches > partio [2]

  • 65 membrum

    membrum, i, n. (surtout au plur.) [st2]1 [-] membre; les membres, le corps. [st2]2 [-] organe, partie d'un tout.
    * * *
    membrum, i, n. (surtout au plur.) [st2]1 [-] membre; les membres, le corps. [st2]2 [-] organe, partie d'un tout.
    * * *
        Membrum, membri. Sil. Membre, La chair couvrant les os, nerfs, et veines.
    \
        Membrum. Cic. Chasque partie du corps.
    \
        Affectum membrum. Celsus. Le membre patient ou blessé.
    \
        Diuidi a membris suis. Ouid. Estre desmembré.
    \
        Expressus membris infans. Quintil. Bien formé de touts ses membres, Bien taillé de ses membres.
    \
        Irrigare alicui quietem per membra. Virgil. L'endormir.
    \
        Leuare membra baculo. Ouid. S'appuyer sur un baston.

    Dictionarium latinogallicum > membrum

  • 66 nudus

    nūdus, a, um nu [pr, et fig.] [st1]1 [-] nu, sans vêtement; qui est sans toge.    - vinctus nudus, Cic. Verr. 4, 87: enchaîné le corps nu.    - pedibus nudis, Sall. J. 94, 1: avec les pieds nus.    - poét. nudus membra, Virg. En. 8, 425: ayant les membres nus.    - nudus: vêtu légèrement, en tunique.    - nudus ara, sere nudus, Virg. G. 1, 299: laboure et sème, légèrement vêtu. --- Petr. 92; Aur. Vict. Vir. Illustr. 17; Liv. 3, 26, 9. [st1]2 [-] mis à découvert, découvert.    - nudus ensis, Virg. En. 12, 306: épée nue.    - corpus nudum, Sall. J. 107, 1: la partie du corps que ne protège pas le bouclier, le dos.    - nuda subsellia, Cic. Cat. 1, 16: bancs vides.    - lapis nudus, Virg. B. 1, 48: pierre nue.    - sedere humo nudā, Ov. M. 4, 261: s'asseoir sur la terre nue. [st1]3 [-] laissé comme nu, abandonné, sans secours.    - Cic. Verr. 4, 148. [st1]4 [-] nu, sans ressources, misérable.    - Cic. Flac. 51 ; Ov. H. 9, 154; Juv. 5, 163 ; 7, 35. [st1]5 [-] vide de, privé de.    - avec abl. urbs nuda praesidio, Cic. Att. 7, 13, 1: la ville sans défense. --- cf. Liv. 29, 4, 7.    - nudus agris, nudus nummis paternis, Hor. S. 2, 3, 184: dépourvu des champs et des écus paternels.    - res publica nuda a magistratibus, Cic. Dom. 58: l'état privé de magistrats. --- cf. Cic. Quir. 16 ; Verr. 4, 3.    - avec gén. loca nuda gignentium, Sall. J. 79, 6: lieux sans végétaux, sans végétation.    - mors famae nuda, Sil. 4, 608: mort sans gloire.    - nudus arboris Othrys, Ov. M. 12, 512: l'Othrys sans arbres. [st1]6 [-] nu, sans ornement de style.    - Cic. Br. 262 ; de Or. 1, 218 ; 2, 341.    - nuda verba, Plin. Ep. 4, 14, 4: mots crus. [st1]7 [-] pur et simple.    - nuda ista si ponas, Cic. Par. 24: si tu poses cette question toute nue (comme cela, tout uniment).    - cf. Cic. Tusc. 5, 14 ; Plin. Ep. 5, 8, 4.
    * * *
    nūdus, a, um nu [pr, et fig.] [st1]1 [-] nu, sans vêtement; qui est sans toge.    - vinctus nudus, Cic. Verr. 4, 87: enchaîné le corps nu.    - pedibus nudis, Sall. J. 94, 1: avec les pieds nus.    - poét. nudus membra, Virg. En. 8, 425: ayant les membres nus.    - nudus: vêtu légèrement, en tunique.    - nudus ara, sere nudus, Virg. G. 1, 299: laboure et sème, légèrement vêtu. --- Petr. 92; Aur. Vict. Vir. Illustr. 17; Liv. 3, 26, 9. [st1]2 [-] mis à découvert, découvert.    - nudus ensis, Virg. En. 12, 306: épée nue.    - corpus nudum, Sall. J. 107, 1: la partie du corps que ne protège pas le bouclier, le dos.    - nuda subsellia, Cic. Cat. 1, 16: bancs vides.    - lapis nudus, Virg. B. 1, 48: pierre nue.    - sedere humo nudā, Ov. M. 4, 261: s'asseoir sur la terre nue. [st1]3 [-] laissé comme nu, abandonné, sans secours.    - Cic. Verr. 4, 148. [st1]4 [-] nu, sans ressources, misérable.    - Cic. Flac. 51 ; Ov. H. 9, 154; Juv. 5, 163 ; 7, 35. [st1]5 [-] vide de, privé de.    - avec abl. urbs nuda praesidio, Cic. Att. 7, 13, 1: la ville sans défense. --- cf. Liv. 29, 4, 7.    - nudus agris, nudus nummis paternis, Hor. S. 2, 3, 184: dépourvu des champs et des écus paternels.    - res publica nuda a magistratibus, Cic. Dom. 58: l'état privé de magistrats. --- cf. Cic. Quir. 16 ; Verr. 4, 3.    - avec gén. loca nuda gignentium, Sall. J. 79, 6: lieux sans végétaux, sans végétation.    - mors famae nuda, Sil. 4, 608: mort sans gloire.    - nudus arboris Othrys, Ov. M. 12, 512: l'Othrys sans arbres. [st1]6 [-] nu, sans ornement de style.    - Cic. Br. 262 ; de Or. 1, 218 ; 2, 341.    - nuda verba, Plin. Ep. 4, 14, 4: mots crus. [st1]7 [-] pur et simple.    - nuda ista si ponas, Cic. Par. 24: si tu poses cette question toute nue (comme cela, tout uniment).    - cf. Cic. Tusc. 5, 14 ; Plin. Ep. 5, 8, 4.
    * * *
        Nudus, nuda, nudum, Nud.
    \
        AEstas nuda. Ouid. Qu'on peint nue à cause du grand chauld.
    \
        Aruum nudum. Catull. Où il n'y a nuls arbres.
    \
        Caespes nudus. Seneca. Sur quoy n'y a aucune couverture estendue.
    \
        Ensis nudus. Virgil. Desgainee, Espee nue.
    \
        Ferro nudo concurrere. Ouid. Combatre à l'espee toute nue.
    \
        Forma nuda. Ouid. Beaulté descouverte.
    \
        Lapis nudus. Virgil. Un rocher sur lequel rien ne croist.
    \
        Senecta nuda. Ouid. Povre vieillesse, et desnuee de touts biens.
    \
        Nudus a propinquis. Cic. Desnué d'amis.
    \
        Nuda a magistratibus Resp. per translationem. Cic. Delaissee, ou desnuee.
    \
        Agris paternis nudus. Horat. Qui a vendu et despendu toutes les terres que son pere luy avoit laissé.
    \
        Nummis nudus. Horat. Desnué d'argent.
    \
        Artes nudae. Quintil. Seules.
    \
        Certamen nudum operum. Ouid. Quand il n'y a different et contention sinon de l'ouvrage.
    \
        Nuda fides. Valer. Flac. Seule.
    \
        Vt mala nulla feram nisi nudam Caesaris iram. Ouid. Le seul courroux et malcontentement de Cesar.
    \
        Nomina nuda. Ouid. Les noms tout seuls, sans aucune description.
    \
        Nudus, Virgil. Qui n'est point ensepveli, ou qui est mort.

    Dictionarium latinogallicum > nudus

  • 67 percipio

    percĭpĭo, ĕre, cēpi, ceptum - tr. - [st2]1 [-] saisir entièrement, envahir, s'emparer de. [st2]2 [-] recevoir, recueillir, récolter, acquérir. [st2]3 [-] percevoir (par les sens); voir, entendre, sentir. [st2]4 [-] ressentir, éprouver (un sentiment). [st2]5 [-] saisir (par l'intelligence), concevoir, comprendre, connaître, savoir, s'apercevoir de.    - mihi horror membra percipit, Plaut. Am. 5.1.66: un frisson circule dans tous mes membres.    - præmia percipere, Cæs. B. C. 2, 32: recevoir des récompenses.    - necdum animus toto percepit pectore flammam, Virg. En. 6, 356: et ce feu n'a pas encore embrasé tout son coeur.    - percipere aliquid animo, Cic. de Or. 1, 28, 127: comprendre qqch.    - serere, percipere, condere fructus, Cic. Sen. 7, 24: semer, récolter, serrer les récoltes.    - omnium civium nomina perceperat, Cic. Sen. 7, 21: il connaissait les noms de tous les citoyens.
    * * *
    percĭpĭo, ĕre, cēpi, ceptum - tr. - [st2]1 [-] saisir entièrement, envahir, s'emparer de. [st2]2 [-] recevoir, recueillir, récolter, acquérir. [st2]3 [-] percevoir (par les sens); voir, entendre, sentir. [st2]4 [-] ressentir, éprouver (un sentiment). [st2]5 [-] saisir (par l'intelligence), concevoir, comprendre, connaître, savoir, s'apercevoir de.    - mihi horror membra percipit, Plaut. Am. 5.1.66: un frisson circule dans tous mes membres.    - præmia percipere, Cæs. B. C. 2, 32: recevoir des récompenses.    - necdum animus toto percepit pectore flammam, Virg. En. 6, 356: et ce feu n'a pas encore embrasé tout son coeur.    - percipere aliquid animo, Cic. de Or. 1, 28, 127: comprendre qqch.    - serere, percipere, condere fructus, Cic. Sen. 7, 24: semer, récolter, serrer les récoltes.    - omnium civium nomina perceperat, Cic. Sen. 7, 21: il connaissait les noms de tous les citoyens.
    * * *
        Percipio, percipis, pen. corr. percepi, pen. prod. perceptum, percipere, Ex per et capio compositum. Prendre, Comprendre, Recevoir, Percevoir.
    \
        Diligenter quae dicuntur percipere, et ea penitus animis nostris mandare. Cic. Comprendre et entendre.
    \
        Artem percipere. Cic. Apprendre.
    \
        Dolores percipere. Cic. Recevoir.
    \
        Fames percipit ventris medullam. Plaut. Prend, Empoigne, Tient.
    \
        Fructum ex arbore percipere. Plin. Recueillir.
    \
        Fructum victoriae percipere. Cic. Recevoir.
    \
        Neque agri, neque vrbis odium me vnquam percipit. Terent. Jamais je ne suis ennuyé, ou fasché d'estre aux champs, ou à la ville.
    \
        Nomina omnium ciuium percipere. Cic. Retenir en sa memoire.
    \
        Odium vitae percipit humanos. Lucret. La haine de vie prend les hommes, Les hommes hayent leur vie, sont faschez de vivre, et vouldroyent estre morts.
    \
        Vsum alicuius rei quotidiana consuetudine percipere. Caes. Se usiter, Apprendre l'usage.
    \
        Percipere. Plaut. Appercevoir et entendre, Congnoistre.
    \
        Percipere opinione. Caes. Se doubter de quelque chose. Alii codices habent Praecipere.

    Dictionarium latinogallicum > percipio

  • 68 caleo

    caleo, uī, ēre (vgl. litauisch szнlti, warm werden, szнltas, warm, ahd. lāo, nhd. lau), warm-, heiß-, glühend sein, glühen (Ggstz. frigēre), I) eig.: a) durch physische Wärme, α) absol.: ignis calet, Cic.: aqua calet, Plaut.: nimis calet urceus, Plaut.: quartam iam totus in horam sol calet, Auson.: quod spectat ad occidentem sole exorto tepescit, meridie calet, vespere fervet, Vitr.: iam non solum calet unda, sed coquitur, Sidon.: calet per membra sudor, Claud.: u. im Partiz., sole calente, Tibull.: favilla calens, Hor.: calens sulfur, Ov.: calentibus aris, Ov.: calentium aquarum fontes, Sen.: aquae suāpte naturā calentes, Amm.: mediocriter calentia fomenta, Cels.: cibi calentes, Cels.: calentes epulae, Ov.: iure (Brühe) calente, Auson.: a calendo calor, Varr. fr. – Aktiv unpers., calet (es ist heiß) tamquam furnus, Petron. 72, 3: u. Passiv impers. (vgl. Prisc. 8, 26), quom caletur od. quom caletur maxume, wenn es heiß, sehr heiß ist, Plaut. capt. 80; truc. 65: u. so cum iam flagrantiā solis caleretur, Apul. met. 4, 1. – β) m. Ang. wodurch? durch Abl., centum Sabaeo ture calent arae, Verg.: terrae alio sole calentes, Hor.: caliturae ignibus arae, Ov.: u. poet., ungularum pulsibus calens Hister, vom Hufschlag glühende = von Rossen oft überschrittene, Mart. 7, 7, 2. – b) durch animalische Wärme: α) absol.: os (das Gesicht) calet tibi, nunc frigefactas, Plaut.: caput
    ————
    calet, Cels.: calens cor, Auson.: neque natura sanguinis est, ut utique caleat, Cels.: nunc dum calet sanguis, vigentibus ad meliora eundum est, Sen.: exterior pars friget, interior sic calet, ut etiam sitim faciat, Cels.: calent membra in tepido toro, Petr. poët.: von Pers., ut fortunati sunt fabri ferrarii, qui ad carbones adsident: semper calent, Plaut. rud. 531 sq.: scinde calam, ut caleas, Lucil. sat. fr. inc. 115: caluit (hatte Fieberhitze) et hodie Faustina, M. Caes. b. Fronto ad M. Caes. 5, 11. p. 80, 11 N. – β) mit Ang. wodurch? durch Abl., rabie magis ora (Gesichter) calent, Val. Flacc. 3, 216: minimus gelido iam in corpore sanguis febre calet solā, Iuven. 10, 217 sq. – II) übtr.: A) von Pers.u. gemütl. Zuständen u. Vornahmen, 1) beunruhigt werden, eingeheizt bekommen, in Unruhe-, in beunruhigende Spannung versetzt sein, haec velim explices et me iuves consilio, etsi te istic iam calere puto, der Kopf dir warm genug sein mag, Cic.: quod tibi supra scripsi Curionem valde frigere, iam calet (wird ihm eingeheizt); nam ferventissime concerpitur, Cael. in Cic. ep. – 2) warm-, erwärmt-, erhitzt-, aufgeregt-, entbrannt (entflammt) sein, brennen, glühen, a) übh.: α) absol.: nimirum vigilant clamant calent rixant, Varr. fr.: an ego, cum omnes caleant (während alles in fieberhafter Aufregung ist), ignaviter aliquid faciam? Hirt. in Cic. ep.: animis calentibus, Quint.: animus calens (sc. irā),
    ————
    Stat.: calet libido irati eri, Claud.: belligeratrix ira calet, Claud.: avidius calenti impetu progressi, bei allzu hitzigem Vorrücken, Amm. – β) m. Ang. wobei? worin? durch in u. Abl., in re frigidissima cales, in ferventissima friges, Cornif. rhet.: calebat in agendo, er war ganz Feuer im Vortrage, Cic. – γ) m. Ang. infolge wessen? durch ab od. de u. Abl., Romani calentes adhuc ab (infolge des) recenti pugna, Liv. 25, 39, 9: Arctoa de strage calens, Claud. III. cons. Hon. 26. – δ) mit Ang. wodurch? in welcher Beziehung? durch Abl., permixtā caede, Lucr.: furore, Mart.: desiderio, Ov.: cupidine laudis, Ov.: scribendi studio, Ov.: calet amore, Sil.: dum animi spe calerent, solange ihr Mut von H. entflammt sei, Curt. – ε) m. Ang. wozu? durch ad u. Akk., ad nova lucra, brennen auf usw., Prop. 4, 3, 64. – od. durch Infin., brennen = erpicht sein, begierig sein, zu usw., Stat. Theb. 4, 261. Claud. nupt. Hon. et Mar. 287; ep. 1, 29. – b) insbes., vor Liebe glühen, haesimus calentes, Petr. 79, 8. – m. Abl. pers., von Liebe zu jmd. entbrannt od. entflammt sein, für jmd. brennen, glühen, iuvene, feminā, Hor.: puellā, Ov.: sordibus (zur Kanaille), Petr. – B) v. Lebl.: 1) mit Feuer, emsig (schwunghaft) betrieben werden, nundinae calebant, Cic.: indicia calent, die Angeberei ist an der Tagesordnung (ist im besten Flor), Cic.: posteaquam satis calere res Rubrio visa est, zur Ausführung
    ————
    reif schien, Cic.: tot calentibus malis, Amm. – 2) noch warm-, noch neu-, noch frisch sein, sich noch nicht verraucht haben, noch von Interesse sein, at enim nihil est, nisi dum calet, hoc agitur, Plaut.: rumores... Cumarum tenus caluerunt, Cael. in Cic. ep. 8, 1, 2: illud crimen de nummis... caluit re recenti, nunc in causa refrixit, Cic.: calentibus adhuc rhetorum studiis atque doctrinis, Hier. – Partic. Fut. act. calitūrus, Ov. met. 13, 590.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > caleo

  • 69 conecto

    cō-necto (in den besten Handschriften u. neueren Ausgaben statt con-necto), nexuī, nexum, ere, zusammenknüpfen, verknüpfen, verschlingen, durch Verknüpfung, Verschlingung, u. dgl. verbinden, I) im allg.: A) eig.: pallium conexum in umero laevo, Plaut.: duobus oleae conexis ramulis alcis cingere caput, Val. Max.: tibi conexos carpere crines, Prop. – u. (bes. im Passiv) m. Abl. (durch) od. m. per u. Akk., illae (apes) pedibus conexae ad limina pendent, Verg.: quadriremes conexae vinculis, Curt.: naves conexae validis utrimque trabibus, Tac.: triplici serie conexi (v. Pers.), Suet. – m. cum u. Abl. od. m. bl. Dat. od. m. inter se (unter- od. miteinander), id (os iuguli) cum lato osse scapularum nervis et cartilagine conectitur, Cels.: orbes ieiuni intestini per membranulas singuli cum interioribus conectuntur, Cels. – multa conecti terrestria membra marinis, Lucr.: membranulae, per quas inter se tria ista conectuntur, Cels.: ferreae laminae serie inter se conexae, Curt. – B) übtr.: 1) räumlich verknüpfen = unmittelbar verbinden, -anreihen, ille (aër) caelum et terram conectit, Sen. – m. Abl. (durch), Mosellam atque Ararim factā inter utrumque fossā, Tac. – m. Dat. (wem? = mit wem?), Adiabenis conectuntur Carduchi, Plin.: conexa cacumina caelo, Sil.: aedificia conexa pomoeriis, Cod. Theod. – m. inter se (untereinander), qui tam
    ————
    ratos astrorum ordines tamque inter se omnia conexa et apta viderit, Cic. – 2) zeitlich anknüpfen, persequere conexos his funeribus dies, die zunächstfolgenden, Cic. Pis. 11 zw. (Halm u. Kayser continentes). – 3) durch irgend ein inneres Band verknüpfen, verweben, a) lebl. Objj.: nam cum (virtutes) ita copulatae conexaeque sint, ut omnes omnium participes sint, nec alia ab alia possit separari, tamen proprium suum cuiusque munus est, Cic.: omnes medicinae partes ita conexae sunt, ut ex toto separari non possint, Cels. – m. cum u. Abl., idcirco amicitia cum voluptate conectitur, verknüpft sich eng (verschmilzt) mit der Lust, Cic. – So bes.: α) in der Rede verknüpfen, facilius est enim apta dissolvere, quam dissipata conectere, Cic.: coniungere verba et c., Cic.: res ac verba c., Quint. – oratio conexa (Ggstz. interrupta), Quint. – m. inter se, zB. inter se pleraque conexa et apta, Cic.: ita sunt inter se conexa et indiscreta omnia, ut etc., Quint. – β) in der Rede an das Vorhergehenbe anknüpfen, anreihen, noch weiter anführen, maiorem insaniam, Plin. 36, 116: eius versus orationesque, Treb. Poll. Gallien. 11, 9. – γ) als philos. t. t., folgernd mit dem Vordersatze verknüpfen, anreihen, anfügen, omne, quod ipsum ex se conexum sit, verum esse, Cic.: si enim est verum, quod ita conectitur: "Si quis etc.", Cic. – u. Partic. Perf. subst., cōnexum, ī, n., die logische Schlußreihe, Schlußfolge,
    ————
    Cic. Acad. 2, 96; de fat. 14 u. 15. Gell. 16, 8, 9. – b) Pers.: α) in eine Gefahr usw. verwickeln, verflechten, m. Dat. (wem? = in was?), discrimini patris filiam, Tac.: criminibus mariti conexa, Tac. – β) verwandtschaftlich verknüpfen, quamvis per Flavii sororem nuptam Licinio conexi inter se erant, Aur. Vict.: alci conexus per affinitatem, od. bl. alci conexus = jmdm. nahe verwandt, Tac. – II) prägn., aus Teilen bildend zusammenknüpfen, -fügen, alvus (ein Schiffsraum) sine vinculo aeris aut ferri conexa, Tac. hist. 3, 47. – bes. einen Knoten schürzen, vellera inter se vincire conexis nodis, Ov.: aeternis ex astris cupiens conectere nodum, Cic. poët. – übtr., nam illud non est in uno verbo translato, sed ex pluribus continuatis conectitur, Cic. de or. 3, 166.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > conecto

  • 70 confero

    cōn-fero, contulī, collātum (conlātum), cōnferre, I) zusammentragen, -bringen, 1) übh. von allen Seiten herbeitragend zusammenbringen, zusammenschaffen, von allen Seiten beischaffen, aufhäufen, auf einen Punkt (Haufen) vereinigen, a) eig.: materiam, Caes.: aggerem, Auct. b. Alex.: frumentum, Caes.: arma, einliefern, Caes.: u. so militaria signa, Caes.: cibos ore suo (v. Vögeln), Quint.: membra undique, Hor.: omnia arma ex oppido, Caes. – uvas in fiscellam, Col.: sarcinas, impedimenta, signa in unum locum, Caes.: ligna circa casam, Nep.: dentes in corpore, Ov. – b) übtr., zusammenstellen, zusammenfassen, malend, plura in unam tabulam opera, Quint. – schriftlich, ex immensa diffusaque legum copia optima quaeque et necessaria in paucissimos libros, Suet.: res Romanas Graeco peregrinoque sermone in historiam, Iustin. – im Ausdruck, rem in pauca, Plaut.: in versus sic verba sua duos, Ov. – u. (mit zu ergänzendem Objekt) conferamus igitur in pauca, Cic.: ut in pauca conferam, testamento facto mulier moritur, Cic.: quam potero in verba conferam paucissima, Plaut.
    2) beisteuernd zusammenbringen, zusammenschießen, aufbringen, entrichten, beitragen, beisteuern, a) eig. (s. Arntzen Aur. Vict. de vir. ill. 19, 7), aes (v. Volke), Ov.: aes certatim (v. Volke), Val.
    ————
    Max.: so bes. collato aere (durch eine Beisteuer an Geld), zB. alqm funerare, Sen., statuam statuere, Suet.: u. so collatis quadrantibus alqm sepelire, Aur. Vict. – c. pecuniam, pecunias, Cic.: tributi minus, Liv.: ex censu quotannis tributa, Cic.: sextantes in capita (auf den Kopf = à Person), Liv.: quadragena talenta quotannis Delum, Nep.: pecunias ad honores alcis, Cic.: aurum ad redimendam civitatem a Gallis, Liv.: aurum argentumque in publicum (für den Staat); Liv.: pecuniam in (zu) statuas, Cic.: tributum in militare stipendium, Liv.: pecuniam pro parte in commune Siciliae, Cic.: ex nostro nonnihil in commune, Cic.: stipem Apollini, Liv.: Agrippae Menenio sextantes aeris in funus, Plin. – absol. (ohne Ang. was?), nos dabimus, nos conferemus, nostro sumptu, non tuo, Plaut.: date stipes, indulgete, conferte, Ps. Quint. decl.: c. alci ad victum, Quint.: c. in funus, ICt. – b) übtr., pater Tiberi plurimum ad victoriam contulit, Suet. Tib. 4, 1.
    3) zu einem Ganzen vereinigend zusammenbringen, zusammenziehen, vereinigen, a) eig.: vires in unum, Liv.: collatis viribus proelium capessere, Iustin.: u. (bildl.) utrumne sententiae duae collatis viribus novissimam periment? Plin. ep.: e quibus (fontibus) collatae aquae per prona montis flumen emittunt, Curt.: dissimiles et dispares res in unam potestatem (durch chemische Bindung), Vitr. – b) übtr.: α)
    ————
    übh.: post hoc proelium collatum omne bellum est circa Corinthum, zog sich zusammen, Nep.: quae utraque, si in unum conferantur (zusammengezogen [addiert] werden), facile saeculi modum expleverint, Val. Max.: hunc collatis precibus adoramus, mit vereinten B., Arnob. 1, 27. – β) prägn., schaffend zusammensetzen, e singulis non membris, sed frustis collata oratio, Quint.: hominis ortus ex utroque gignentium confertur, Quint.
    4) annähernd, nahe hinbringend zusammenbringen, zusammenstecken, zusammenfügen, ganz nahe bringen, a) eig.: α) in friedlicher Absicht: capita (um heimlich zu sprechen), Cic. Verr. 3, 31. Liv. 2, 45, 7: ora, Apul.: membra (bei der Umarmung), Lucr.: gradom, sich nähern, näher herangehen, Plaut. u. Verg.: palma cum palma collata plausum facit, Sen. – β) (bes. als milit. t. t.) in feindlicher Absicht, castra propius, Liv.: castra in propinquum, castra oppido, Auct. b. Alex.: castra cum hoste, Liv.: u. castra castris (hostis), Cic., Caes. u.a. (s. Held Caes. b. c. 3, 79, 2. Fabri Liv. 23, 28, 9). – bes. c. arma, manum, gradum, pedem, signa, v. Nahgefecht, Handgemenge, v. der förmlichen Schlacht, zB. c. arma cum alqo od. inter se, handgemein werden, Caes. u. Liv.: u. so ferrum et manus cum alqo, Cic.: u. manum cum hoste, Liv., u. bl. manum, Liv. – c. gradum cum alqo, Liv.: collato gradu (Fuß an Fuß, Mann gegen
    ————
    Mann) certare, s. Heräus zu Tac. hist. 2, 42, 11. – c. pedem cum pede, u. bl. c. pedem, einander zu Leibe rücken, Liv. (pedem c. auch sprichw. v. streitenden Parteien vor Gericht, Cic.): u. collato pede, Fuß an Fuß, Mann gegen Mann, zB. ut non missilibus tantum, sed gladiis etiam prope collato pede gereretur res, Liv.: collato pede, quasi singuli inter se decertarent, in eodem vestigio stabant, Curt. – conferre signa, handgemein werden, Cic. (auch bildl., im Wortstreit): c. signa cum Alexandrinis, Cic.: aliquoties comminus c. signa cum Romanis, Liv.: signis collatis (in förmlicher Schlacht) superare exercitus regios, Cic.: u. so signis collatis certare, dimicare, inter se concurrere, Liv.: signis collatis cum hostium legionibus pugnare, Cato fr. – c. arto luctantia nexu pectora pectoribus, Ov.: se viro vir contulit, Mann stellte sich dem Mann (= Mann focht gegen Mann), Verg.: u. absol., mecum confer, ait, mit mir kämpfe, Ov. met. 10, 603. -prägn., collato Marte alqm leto dare, im Handgemenge, Ov.: c. certamina belli inter se, sich miteinander einlassen, Verg.: c. lites, miteinander anbinden, Hor. – b) übtr., mittelst der Rede jmdm. mitteilen, mit jmd. austauschen, wechseln, sermonem, Plaut.: sermonem cum alqo u. in via cum alqo, Cic.: sermones familiares cum alqo, Cic.: sermonem cum alqo de modo et forma sacrae arae, Val. Max.: quadam de re sermonem inter se, Val. Max. – c.
    ————
    omnia sua consilia, Ter.: u. consilia de Romano bello, Liv.: cum ullo aut sermones aut consilia contulit saepius? Cic. – c. iniurias, Tac.: c. haec od. sollicitudines inter se, Cic.: seria cum alqo, Ov.: hoc coram c., Cic.: tum, si quid res feret, coram conferemus, Cic. – m. folg. Relotiv- od. indir. Fragesatz, ideo sum brevior, quod, ut spero, coram brevi tempore conferre quae volumus licebit, Cic.: ibi conferentibus, quid in cuiusque provinciae regione animorom Hispanis esset, Liv. – absol. = sich besprechen, omnes sapientes decet conferre et fabulari, Plaut. rud. 338: c. cum alqo, Augustin. ep. 33, 2: u. nisi contulerimus inter nos, quid finis sit etc., wenn wir nicht untereinander besprochen haben, was usw., Cic. de fin. 2, 4: u. diligentius inter se, Vulg. 2. Mach. 11, 36.
    5) gegenüberstellend zusammenbringen, a) im Kampfe, messen, vires, Liv.: ex propinquo vires, Liv. – b) zur Beurteilung zusammenstellen, zusammenhalten, zum Vergleich herbeiziehen, vergleichen, tesseram hospitalem, Plaut.: exemplum, Komik.: utrorumque facta, Nep.: faciem moresque duarum, Ov.: rationes, die Rechnung vergleichen, Abrechnung halten, Cic. u. (bildl.) Sen.: ebenso accepta et expensa, Sen.: haec omnia summā curā et diligentiā recognita et collata sunt, kollationiert (v. Abschriften), Cic. – Gallicum cum Germanorum agro, Caes.: fortunam Metropolitum cum casu Gomphensium,
    ————
    Caes.: cum illius vita P. Sullae vobis notissimam, Cic.: volumina cum recitatis, Vitr.: conferte Verrem, non ut hominem cum homine comparetis, sed ut pacem cum bello, leges cum vi conferatis, Cic.: quem cum eo conferre possumus non modo ingenii magnitudine, sed etiam animi? Cic. – parva magnis, Cic.: minora maioribus, Auct. b. Alex.: se laudibus alterius, Phaedr.: vitam inter se utriusque, Cic.: bos ad bovem collatus, Varr.
    II) nach einem Punkte hintragen, 1) übh. hinbringen, hinschaffen, hinführen, hinwenden, hinkehren, etw. wohin verlegen, versetzen, setzen, stellen, flüchten, a) eig.: parentes et coniuges illuc, Tac.: nihil domum suam, Nep.: pecunias monimentaque ex fano Herculis in privatam domum, Caes. – suas rationes et copias (seine Spekulationen u. Fonds) in illam provinciam, Cic. – Deiotari legiones in mediam aciem, Auct. b. Alex.: u. so tertiam aciem in sinistrum cornu, Auct. b. Afr.: eodem suum omnem equitatum, Auct. b. Afr. – c. signa ad alqm (zu jmd. stoßen), Liv.: aber (feindl.) signa in laevum cornu, sich mit dem Angriffe gegen den l. Fl. wenden, Liv. – c. iter eo, den Weg dahin nehmen, Brut. in Cic. ep.: ebenso iter Brundisium versus, Cic. – c. propere pedes in curriculum, Varr. fr. – u. bes. c. se, sich begeben, sich flüchten, se alio, Cic.: se continuo c. protinam in pedes, Plaut.: se suaque in naves, Nep.: se in astu,
    ————
    Cic.: se suaque omnia in oppidum, Caes.: se ad hostes, Cic.: se Rhodum, Cic.: se in fanum Veneris, Val. Max.: se ad hospitem (Ggstz. in meritoriam tabernam devertere), Val. Max.: urbs ipsa, quo se fusa contulerat acies, sich geflüchtet hatte, Liv. – m. 1. Supin., se dormitum c., Cic. ep. 9, 26, 1: se eo (dahin) cubitum, Suet. Aug. 6. – v. Lebl., si pituita eo se confert, Cels.: spiritus eodem se contulit, Sen.: c. se in angustum (v. Atomen), Sen. – u. im Passiv, navium pars ex errore eodem conferebatur, wurde ebendahin geführt, Auct. b. Afr.: absol., bene navis agitatur, pulchre haec confertur ratis, wird dahingetragen, Plaut. Bacch. 797. – b) übtr.: α) se conf. m. Ang. wohin? durch ad od. in u. Akk. = sich zu jmd. od. einer Sache in irgend ein Verhältnis begeben, sich an jmd. od. etw. anschließen, sich ihm zuwenden, hingeben, widmen, c. se ad pontificem Scaevolam, Cic.: c. se ad senatus auctoritatem, Cic.: c. se ad amicitiam alcis, Cic.: c. se in amicitiam et fidem (Schutz) alcis, Cic.: c. se in alcis fidem et clientelam, Cic.: c. se ad studium scribendi, ad philosophiae studium, Cic.: ad scribendum se contulit, er wurde Schriftsteller, Hieron.: c. se ad studia litterarum, Cic. – β) etwas schriftlich od. mündlich irgendwohin bringen, aufnehmen, eintragen, irgendwo anbringen, vorbringen, ab utrisque ea, quae commode dici videntur, in suas artes c., Cic.: lamentationes suas etiam in testamentum, Tac.: spes vota-
    ————
    que non prius ad deos quam ad principum aures, Tac. – cur non confertis (nehmt ihr nicht [in den Antrag] auf, warum tragt ihr nicht zugleich darauf an), ne sit conubium divitibus ac pauperibus? Liv. 4, 4, 9. – γ) ein Vorhaben, ein Amt u. dgl. auf eine gewisse Zeit legen, ansetzen, verlegen, omnia in mensem Martium, Cic.: iter suum in posterum diem, Brut. in Cic. ep.: alqd in longiorem diem (Ggstz. alqd repraesentare), Caes.: eo (verst. in Caesaris adventum) omnem belli rationem, Caes.: alcis tertium consulatum eundem in annum, Plin. pan. – u. ein geschichtl. Ereignis chronologisch in od. auf eine Zeit setzen, verlegen, Carthaginis expugnationem in hunc annum, Liv. 27, 7, 5. – δ) in eine gewisse Abteilung, wissensch. Form bringen, totam Academiam ex duobus libris contuli in quattuor, Cic.: ex immensa diffusaque legum copia optima quaeque in paucissimos libros, Suet.: reliquam rusticarum rerum partem in carmen, Col.: res Romanas Graeco peregrinoque sermone in historiam, Iustin. – ε) in einen Zustand bringen, übergehen lassen, seditionem in tranquillum, Plaut.: verba ad rem, Ter. – dah. poet. = verwandeln, alqm in saxum, Ov.: corpus in volucrem, Ov.
    2) zuwendend, a) eig., eine Gabe, Kosten u. dgl. zuwenden, darbringen, hergeben, verwenden, bestimmen, pecuniam florenti parti (Partei), Nep.: munera alci, Nep.: praemia alci, Suet.: u. puellae L milia
    ————
    nummum, Plin. ep. – fructum alio, Ter.: eam pecuniam in rei publicae magnum aliquod tempus, Cic.: pecuniam ad beneficentiam liberalitatemque, Cic.: impendia in educationem, Cic.: praedas ac manubias in urbis ornamenta, Cic. – b) übtr.: α) Gedanken, Neigung, Gesinnung, eine Tätigkeit, Zeit u. dgl. wohin wenden, richten, zuwenden, angedeihen lassen, erweisen, anwenden, verwenden, alio animum suum (sein Gelüst), Ter.: animum huc, Ter.: animum ad fodiendos puteos, Auct. b. Alex.: omnes suas curas cogitationesque in rem publicam, Cic.: curam ad philosophiam, Cic.: laudem in commune, jedem für alle Ruhm erwerben (Ggstz. laudem ex communi ad se trahere), Liv.: benignitatis plurimum in alqm, Cic.: benevolentiam erga alqm a pueritia, Cic.: fructum virtutis et ingenii in proximum quemque, Cic.: plurimum ad victoriam, Suet.: plurimum operae, studii, diligentiae, laboris ad conficiendum reditum alcis, Cic.: omne reliquum tempus non ad oblivionem veteris belli, sed ad comparationem novi, Cic. – selten schlimme Dinge, maledicta in alqm, Cic.: legem ad perniciem civitatis, in Anwendung kommen lassen, mißbrauchen, Nep. – β) etw. zur Ausführung in jmds. Hand legen, jmdm. übertragen, überlassen, rem ad alqm, Cic.: omnem spem salutis ad clementiam victoris, Cic.: de re publica disputationem in Africani personam et Phili et Laelii, Cic.: curam resti-
    ————
    tuendi Capitolii in L. Vestinum, Tac. – γ) etw. auf jmd. od. etw. übertragen = jmdm. beilegen, als Besitzer, quis non videt species istas hominum collatas in deos aut consilio quodam sapientium... aut superstitione, Cic. de nat. deor. 1, 77. – od. als Urheber jmdm., als Ursache einer Sache beilegen, beimessen, zur Last legen, auf jmd. od. etw. schieben, verbum falso in alqm, Cic.: permulta in Plancium, quae ab eo dicta non sunt, Cic.: suum timorem in rei frumentariae simulationem angustiasque itineris, Caes. – c. culpam od. causam in alqm, Cic.: crimina in alqm, Cic.: falsum crimen in purissimam et castissimam vitam, Cic.: suspicionem in alqm, Cic.: vitia in senectutem, Cic. – δ) confert (v. mehreren conferunt), wie συμφέρει, es ist etw. od. jmdm. zuträglich, förderlich, trägt mit bei, wirkt mit, gew. m. Ang. wieviel? durch aliquid, nihil, multum, plus, plurimum u. dgl., zB. quin etiam aliquid confert et aetas et corpus, Cels.: senecta nihil confert, Plin.: multum veteres Latini (auctores) conferunt, Quint.: non plus contulerunt lecti Cicero aut Demosthenes? Quint.: plurimum oratori confert lectio poëtarum, Quint.: quod contulisse plurimum videtur, Cels.: m. Infin. als Subj., incipiente incremento confert alterna folia circumobruere, Plin. 19, 83. – zugl. m. Ang. wozu? durch Adv. eo (dazu), od. durch ad od. (selten) in u. Akk., od. durch bl. Dat. (s. Herbst Quint. 10, 1, 95. Sillig Plin.
    ————
    35, 67), multum autem eo confert et corporis et nervorum habitus, Cels.: confert etiam aliquid ad somnum silanus iuxta cadens, Cels.: rursus in alia plus prior confert (exercitatio), Quint.: plus scientiae collaturus quam eloquentiae, Quint.: plurimum coeptis contulerunt iactatum exemplar epistulae;... simul rumor dissipatus etc., Suet.: allium voci confert, Plin. – m. Ang. worin? wobei? durch in u. Abl., in morbis cum multum fortuna conferat, Cels. 7. praef. § 4. – Perf. contulĕrunt gemessen, Prop. 2, 3, 25.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > confero

  • 71 levo

    1. lēvo (laevo), āvī, ātum, āre (lēvis), glatt machen, polieren, glätten, levare ac radere tigna, Lucr.: lev. corpus, Cic. fr.: corpora, Plin.: cubilia tectorio levata, Varro: magni levatique mensarum orbes, Sen.: homines vulsi levatique, Quint.: übtr., in Schriften, nimis aspera sano levabit cultu, Hor. ep. 2, 2, 123. – Partic. Perf. im Compar. adjekt., quae levatiora levioraque sunt, Gell. 17, 8, 15.
    ————————
    2. levo, āvī, ātum, āre (2. levis), (durch Heben, Unterstützen) erleichtern, heben, auf-, wegheben, weg-, abnehmen, I) eig.: 1) im allg.: membra cubito, unterstützen, Ov.: piscem arundine extra aquam, Plin.: se de caespite, sich aufrichten, -erheben, Ov.: u. so membra gramine od. humo, Ov.: u. se attollere ac levare, Liv.: paulumque levatus, sich erhebend, Ov.: se (alis), sich emporschwingen, auffliegen (v. Vögeln), Liv., Colum. u.a.: superpositum capiti decus, Liv.: alci vincula, abnehmen, Ov.: ictum dextrā, abwenden, Hor. – v. lebl. Subjj., per hiemem, quae altius levat Alpes, der den Schnee auf den Alpen höher auftürmt, Flor. 3, 3, 11. – 2) prägn.: a) erheben = bekommen, tributum, Ulp. dig. 50, 15, 4. § 2. – b) die Anker lichten, in See stechen, transfretemus ad stagnum; et levaverunt, Itala Luc. 8, 22. – II) übtr.: 1) etw. erleichtern, mindern, ihm abhelfen, es heben (Ggstz. augere), a) übh.: morbum mulieri, Plaut.: caliginem (v. Heilmitteln), Plin.: inopiam, Caes.: alci metum, Cic.: luctum, curam, sollicitudinem, Cic.: calamitatem innocentium, Cic.: angoris et doloris tui levandi causā, Cic.: dolorem consolando, Cic.: omen, erträglicher, weniger schrecklich machen, Verg.: apertis horreis frugum pretia, Tac. – b) prägn., jmd. einer Sache entheben, von etw. erleichtern, -befreien, jmdm. etw. abnehmen, alqm
    ————
    fasce, Verg.: stipites onere, Curt.: alqm hoc onere (bildl.), Cic.: alqm supplicio aut exsilio, Cic.: alqm molestiā valde, Cic.: alqm metu, Cic.: alqm magnā curā, Cic.: aegrum ex praecipiti, Hor.: se aere alieno, losmachen, Cic.: se vitā aereo ense, Varro fr.: levari morbo, Cic.: levata omni sollicitudine mens, Tac. – mit obj. Genet., alqm omnium laborum, Plaut. rud. 247: alqm irae, Pacuv. tr. 306 (s. Ribbeck Coroll. p. XLVI). – 2) aufrichten, stärken, erquicken, erheitern, qui salutari levat arte fessos corporis artus, Hor.: quicumque et cantus corpora fessa levant, Tibull.: arma deponere ac levare corpora, Curt.: me levarat tuus adventus, Cic.: rore et matutino frigore corpora levabantur, Curt.: levatur animus exercendo, fühlt sich erleichtert, Cic.: levari alcis luctu, sich ergötzen an usw., Ov. – 3) unterstützen, viros auxilio, Verg. Aen. 2, 452; 4, 538. – 4) (an Geltung, Kraft, Ansehen) vermindern, schwächen, verkleinern, fidem, Hor.: auctoritatem, Cic.: regis facinus, die Schuld an der T. mildern, Liv. – Archaist. Futur. exakt. levasso, Enn. ann. 335.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > levo

  • 72 meo

    meo, āvi, ātum, āre, sich in einer bestimmten Bahn (Heerstraße, Flußbett, Kanal [Luftröhre] usw.) od. nach gegebenen Gesetzen mit einer gewissen Regelmäßigkeit, in einem Zuge fortbewegen, ziehen, wandeln, gehen, α) v. leb. Subjj.: means exercitus, Curt.: domus Plutonia, quo simul mearis, Hor.: in orientem comite Liviā, Tac. – acipenser, unus omnium piscium squamis ad os versis, contra quam in nando meant (sc. ceteri pisces omnes), Plin. – β) v. lebl. Subjj.: v. Wagen, interruptis angusto transitu iugis, ita ut vix singula meent plaustra, Plin. – v. Schiffen, cum triremes huc illuc mearent, Tac.: iter, quā (wo) meant navigia, Curt. – v. Flüssen usw., fließen, strömen, quod (flumen) specu mergitur alteque conditum meat, Plin. ep.: amnis libero cursu meat, Curt.: aquae meantis sonus, Curt.: Pontus semper extra meat in Propontidem, Plin.: Rhodanus fluvius ex Alpibus veniens per Lemannum lacum meat, Mart. Cap. – v. Himmelskörpern, meantia sidera, Planeten, Ov.: lunaris illa orbita ceteraque supra lunam meantia (sidera), Sen.: siderum cursus in occasum meantium, Lact.: quā sidera lege mearent, Ov.: circulus, per quem sol meat, Plin. – v. Atem, liberius meare spiritus coeperat, Curt.: interclusus spiritus arte meabat, Lucr.; vgl. anima diversa in membra means, Lucan. – von Luft u. Dunst, meat aura per quaedam velut organa, Quint.:
    ————
    vapor is, quem sol mittit, lumenque serenum non per inane meat vacuum, Lucr.: quaeve sit ollis (genitalibus materiai corporibus) reddita mobilitas magnum per inane meandi, Lucr. – Lucil. 190 liest Vahlen2 ›vera manet sententia cordi‹.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > meo

  • 73 partio

    1. partio, ōnis, f. (pario, ere), das Gebären, Plaut. u. Gell.: dolores partionis, Afran. fr.: m. subj. Genet., mulieris, Gell. – v. Hühnern, das Legen, Varro r. r. 3, 9, 4.
    ————————
    2. partio, īvī u. iī, ītum, īre, u. partior, ītus sum, īrī (pars), teilen, I) im allg., teilen = ein Ganzes in zwei od. mehrere Teile zerlegen, trennen (Ggstz. iungere), α) aktive Form: sol imparibus currens anfractibus aetheris oras partit et in partes non aequas dividit orbem, Lucr. – acies facilis partienti, cum opus esset, facilis iungenti, Liv. – β) depon. Form: ne signare quidem aut partiri limite campum fas erat, Verg.: illum acies curvae secat undique falcis partiturque rotis, Val. Flacc. – γ) passive Form: carcere partitos circus habebit equos, Ov.: partito exercitu, Caes.u. Liv.: partitā, classe, Liv.: legatos partitis praefecit provinciis, Vell. 2, 113, 3: partiendum sibi ac latius distribuendum exercitum putavit, Caes.
    II) insbes.: A) behufs der Ab- u. Einteilung in Teile (Unterabteilungen) zerlegen, teilen, abteilen, einteilen, α) aktive Form: nihil de dividendo et partiendo docet, Cic. – β) depon. Form: genus universum in species certas partietur ac dividet, Cic.: id ipsum in ea quae decuit membra partitus est, Cic.: si diceretur centum quinquaginta sex, in vigenos quinos partiri debuimus (mußten wir mit 25 dividieren), ut fierent eorum sex partes, Augustin. serm. 252, 8. – γ) passive Form: pes, qui adhibetur ad numeros, partitur in tria, Cic. or. 188; quae (divisio) in sex partita (est), Varro: eadem sunt membra in utriusque disputatione,
    ————
    sed paulo secus a me atque ab illo partita ac distributa, Cic.
    B) behufs der Mitteilung oder Zuteilung oder Verteilung teilen, 1) gebend: a) = mitteilen, zuteilen, erteilen, α) aktive Form: aeternabilem divitiam partissent, Acc. fr.: tu partem laudis caperes, tu gaudia mecum partisses, Lucil. fr.: hanc quidem nanctus praedam pariter cum illis partiam, Plaut.: consules designati provincias (Amtsgeschäfte) inter se partiverant, Sall.: mea bona inter eos (cognatos) partiam, Plaut.: regnum inter se partivere, Tac. – pensa inter virgines partiens, Iustin.: dulcem in ambos caritatem (Liebkosungen) partiens, Phaedr. – exercitus se pro necessitudine partiturum cum Scipione, Caes. – β) depon. Form: quod tum redactum esset aequaliter omnes (verst. inter se) partirentur, Cic.: pupillis bona erepta cum eo partitus est, Cic.: nonne... aerarium cum eo partitus es? Cic.: suum honorem cum Scipione partitur, Caes.: curam dilectus in consules partitur, Tac.: ipsi provincias (Geschäfte) inter se partiuntur, Hirt. b. G.: u. so consules partiti inter se od. bl. partiti (sunt) provincias, Liv.: officia inter se partiuntur, Caes.: inter se partitis copias, nachdem sie die Tr. unter sich verteilt hatten, Liv.: id opus inter se partiuntur, Caes.: cum partirentur inter se (die Rollen unter sich verteilten), qui Capitolium, qui rostra, qui urbis portas occuparent, Cic. – γ) passive Form: quae
    ————
    (animi natura) periit partita per artus, Lucr.: regionibus partitum (est) imperium, Liv.: rivalem partitaque foedera lecti sentiat, mit einem Zweiten geteilten, Ov.: plures partitis temporibus erant in opere, in verteilten Stunden, d.i. abwechselnd, Caes.: partita ducibus multitudinis ministeria esse, die Rollen seien zugeteilt den usw., Liv. – b) jmd. an etw. teilnehmen lassen, eandem me in suspicionem sceleris partivit pater, Enn. fr. scen. 327. – 2) empfangend, leidend etw. teilen = seinen Teil von etw. sich zueignen od. bekommen, te portitorem ad partiendas merces missum putares, Cic.: neque ego hoc partiendae invidiae, sed communicandae laudis causā loquor, Cic.
    C) behufs der Ausgleichung schlichten, ausmachen, vos (ista) inter vos partite, Plaut. Amph. 1035. – Parag. Infin. partirier, Auson. epigr. 139, 8. – Vulg. Fut. partibor, Vulg. psalm. 59, 8.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > partio

  • 74 frīgus

        frīgus oris, n    [FRIG-], cold, coldness, coolness, chilliness: patientia frigoris: frigus operiri, S.: opacum, V.: amabile, H.: tantum fuit frigus ut, etc.: ad magnitudinem frigorum remedium: propter frigora frumenta matura non erant, frost, Cs. — The cold of winter, winter, frost: Lac mihi non frigore defit, V.: Ante focum, si frigus erit, V.: Per medium frigus, H.: loca remissioribus frigoribus, Cs.: intolerabilia frigora, L.— A chill, fever, ague: temptatum frigore corpus, H.: qui Frigus conlegit, H.— The coldness of death, death: letale, O.: illi solvuntur frigore membra, V.— A cold shudder: Aeneae solvuntur frigore membra; Ingemit, etc., V.— A cold region, cold place: non habitabile, O.—Fig., slowness, inactivity, O.— A cold reception, coolness, indifference, disfavor: ne quis Frigore te feriat, H.
    * * *
    cold; cold weather, winter; frost

    Latin-English dictionary > frīgus

  • 75 at

    at or ast, conj. [Curtius connects the Sanscr. ati, ultra, nimis, the Gr. eti, the Lat. et, and at in atavus; Vanicek connects with these at, atque, and atqui. Thus the original idea of addition is prominent in eti, et, and atque; and the idea of opposition in at and atqui, which agree with at-ar in meaning as well as in form. After the same analogy, the Gr. pleon, more, has become plên, but; and the Lat. magis has passed into the same meaning in the Fr. mais and the Ital. mai. The confusion in MSS. between at, ac, and et, and between atque and atqui, was prob. caused as much by their connection in idea as in form] (it was sometimes, for the sake of euphony, written ad; cf. Quint. 12, 10; 12, 32; 1, 7, 5; Charis. p. 203 P., where, instead of at conjunctionem esse, ad vero praepositionem, the reading should be, ad conjunctionem esse, at vero praepositionem, Fr.; v. the pass. in its connection; cf. also Vel. Long. p. 2230 P.; Cassiod. p. 2287 P.; Mar. Vict. p. 2458 P. The form ast is found in the old laws; it occurs once in Trag. Rel., but never in Com. Rel. nor in Lucil.; at is found in Plautus about 280 times, and ast about 10 times; in Ter. at about 100 times, and ast once; in Hor. at 60 times, ast 3 times; in Verg. at 168 times, ast 16; in Juv. at 17 times, ast 7; Catull., Tibull., and Prop. use only at, and Pers. (Jahn) only ast; in prose, Cic. uses [p. 186] ast in his epistles. It joins to a previous thought a new one, either antithetical or simply different, and especially an objection; while sed denotes a direct opposition; and autem marks a transition, and denotes at once a connection and an opposition).
    I.
    In adding a diff., but not entirely opp. thought, a qualification, restriction, etc., moreover, but, yet; sometimes an emphasized (but never merely copulative) and.
    A.
    In gen.: SEI PARENTEM PVER VERBERIT AST OLE PLORASSIT PVER DIVEIS PARENTOM SACER ESTO, if the son strike his father, and the father complain, let the son, etc., Lex Serv. Tullii ap. Fest. s. v. plorare, p. 230 Müll.; Fragm. XII. Tab. ap. Cic. Leg. 2, 24: Philosophari est mihi necesse, at paucis, but only in a few words, Enn., Trag. Rel. p. 65 Rib.:

    DIVOS ET EOS QVI CAELESTES, SEMPER HABITI COLVNTO... AST OLLA PROPTER QVAE etc.,

    Cic. Leg. 2, 8, 19; 3, 4, 11: hinc Remus auspicio se devovet atque secundam Solus avem servat. At Romulus pulcer in alto Quaerit Aventino, Enn. ap. Cic. Div. 1, 48, 107 (Ann. v. 83 Vahl.); Plaut. Capt. 5, 4, 22:

    si ego hic peribo, ast ille, ut dixit, non redit,

    id. ib. 3, 5, 25:

    paret Amor dictis carae genetricis. At Venus Ascanio placidam per membra quietem Inrigat,

    Verg. A. 1, 691:

    (Aeneas) finem dedit ore loquendi. At, Phoebi nondum patiens, immanis in antro Bacchatur vates,

    id. ib. 6, 77; 11, 709 sq.: quo (odore) totum nati corpus perduxit;

    at illi Dulcis compositis spiravit crinibus aura,

    id. G. 4, 416; so id. ib. 4, 460; 4, 513; id. A. 3, 259; 3, 675; 7, 81; 8, 241; 9, 793; Prop. 4, 4, 15; 4, 7, 11; Luc. 3, 664; 4, 36 al.—Also in prose (chiefly post-Aug.):

    una (navis) cum Nasidianis profugit: at ex reliquis una praemissa Massiliam, etc.,

    Caes. B. C. 2, 7:

    ubi facta sunt, in unum omnia miscentur. At pastilli haec ratio est, etc.,

    Cels. 5, 17; 6, 18:

    quamquam insideret urbem proprius miles, tres urbanae, novem praetoriae cohortes Etruriā ferme Umbriāque delectae aut vetere Latio et coloniis antiquitus Romanis. At apud idonea provinciarum sociae triremes etc.,

    Tac. A. 4, 5; 4, 6:

    negavit aliā se condicione adlecturum, quam si pateretur ascribi albo, extortum sibi a matre. At illa commota etc.,

    Suet. Tib. 51; id. Calig. 15; 44; id. Vesp. 5; id. Dom. 4; id. Galb. 7 al.—In the enumeration of particulars:

    Cum alio cantat, at tamen alii suo dat digito litteras, Naev., Com. Rel. p. 20 Rib.: dant alios aliae (silvae) fetus: dant utile lignum Navigiis pinos... At myrtus validis hastilibus et bona bello Cornus,

    Verg. G. 2, 447:

    Nam neque tum stellis acies obtunsa videtur... At nebulae magis etc.,

    id. ib. 1, 401; 3, 87; id. A. 7, 691:

    Hic altā Sicyone, ast hic Amydone relictā, Hic Andro, etc.,

    Juv. 3, 69.— The Vulg. often uses at as a mere continuative, where even et or atque might stand: sciscitabur ab iis ubi Christus nasceretur. At illi dixerunt ei: In etc., Matt. 2, 5; 4, 20; 8, 32; 14, 29; 15, 34 et persaep.—In transition,
    B.
    Esp.,
    1.
    To a new narration, like the Gr. de; so the commencement of the fourth book of the Æneid: At regina gravi jam dudum saucia curā, etc. (the third book closes with the narrative of Æneas); so the beginning of the third book of the Thebaid of Statius: At non Aoniae moderator perfidus aulae, etc.; Verg. A. 4, 504; 5, 35; 5, 545; 5, 700; 5, 779; 6, 679; 7, 5; 8, 370; 8, 608; 9, 503; 10, 689; 11, 597; 12, 134 et saep.—Also in the postAug. histt. and other prose writers; so after speaking of the Ubii etc., Tac. says: At in Chaucis coeptavere seditionem praesidium agitantes etc., A. 1, 38; so ib. 4, 13; 12, 62; 14, 23 et saep.—
    2.
    To a wonderful, terrible, unexpected, or exciting occurrence or circumstance:

    clamores simul horrendos ad sidera tollit, etc.... At gemini lapsu delubra ad summa dracones Effugiunt,

    Verg. A. 2, 225; 3, 225:

    Lacte madens illic suberat Pan ilicis umbrae, Et facta agresti lignea falce Pales etc. At quā Velabri regio patet etc.,

    Tib. 2, 5, 33; Verg. G. 4, 471:

    consurgit Turnus in ensem et ferit. Exclamant Troes trepidique Latini, Arrectaeque amborum acies. At perfidus ensis Frangitur in medio,

    id. A. 12, 731; 10, 763:

    adusque Supremum tempus, ne se penuria victūs Opprimeret metuebat. At hunc liberta securi divisit medium,

    Hor. S. 1, 1, 99: Magnus quanto mucrone minatur Noctibus hibernis et sidera terret Orion. At sonipes habitus etc., Stat. S. 1, 1, 46.—
    3.
    To a passionate appeal, etc., in which case the antecedent clause is not expressed, but must be considered as existing in the mind of the speaker; cf. in Gr. alla su, su de.
    a.
    In passing to an interrogation, exhortation, request:

    At, scelesta, viden ut ne id quidem me dignum esse existumat?

    Plaut. As. 1, 2, 23; id. Aul. 1, 1, 8:

    At qui nummos tristis inuncat?

    Lucil. 15, 21 Müll.: Me. Sauream non novi. Li. At nosce sane, Plaut. As. 2, 4, 58: Ca. Non adest. Ps. At tu cita, id. Ps. 1, 1, 30:

    satis habeo, at quaeso hercle etiam vide,

    id. Merc. 5, 4, 53 (Ritschl, sat habeo. Sed):

    at unum hoc quaeso... Ut, etc.,

    id. Capt. 3, 5, 89:

    at tu, qui laetus rides mala nostra caveto Mox tibi,

    Tib. 1, 2, 87:

    Hunc ut Peleus vidit, At inferias, juvenum gratissime Crantor, Accipe, ait,

    Ov. M. 12, 367:

    at tu, nauta, vagae ne parce malignus arenae Ossibus et capiti inhumato Particulam dare,

    Hor. C. 1, 28, 23.—In prose:

    at vide quid succenseat,

    Cic. Fam. 7, 24, 2:

    itaque pulsus ego civitate non sum, quae nulla erat: at vide, quam ista tui latrocinii tela contempserim,

    id. Part. Or. 4, 1, 28; id. Dom. 44; App. M. 6, p. 179, 18.—
    b.
    In expressions of passion, astonishment, indignation, pain, etc.:

    At ut scelesta sola secum murmurat,

    Plaut. Aul. 1, 1, 13: Sc. Nunc quidem domi certost: certa res est Nunc nostrum opservare ostium, [ubi] ubist. Pa. At, Sceledre, quaeso, Ut etc., id. Mil. 2, 4, 46:

    At o deorum quidquid in caelo regit Terras et humanum genus, Quid iste fert tumultus?

    Hor. Epod. 5, 1:

    At tibi quanta domus rutila testudine fulgens, etc.,

    Stat. S. 2, 4, 11.—In prose:

    horum omnium studium una mater oppugnat: at quae mater?

    Cic. Clu. 70; id. Verr. 2, 2, 45:

    at per deos immortales! quid est, quod de hoc dici possit,

    id. ib. 2, 1, 46:

    institui senatores, qui omnia indicum responsa perscriberent. At quos viros!

    id. Sull. 42; id. Deiot. 19, 33:

    tangit et ira deos: at non impune feremus,

    Ov. M. 8, 279; 10, 724:

    at tibi Colchorum, memini, regina vacavi,

    id. H. 12, 1.—
    c.
    In indignant imprecations:

    At te di omnes cum consilio, Calve, mactāssint malo! Pomp., Com. Rel. p. 245 Rib.: At te Juppiter diique omnes perdant!

    Plaut. Most. 1, 1, 37:

    At te di deaeque faxint cum isto odio, Laches,

    Ter. Hec. 1, 2, 59:

    At te di perdant,

    id. Eun. 3, 1, 41:

    At tibi di dignum factis exitium duint,

    id. And. 4, 1, 42:

    At vobis male sit,

    Cat. 3, 13:

    At tibi, pro scelere, exclamat, pro talibus ausis Di... persolvant grates dignas et praemia reddant Debita!

    Verg. A. 2, 535.—In prose:

    At vos, ait, devota capita, respiciant di perjuriorum vindices,

    Just. 14, 4, 10.—
    d.
    Rarely of friendly inclination, disposition:

    At tibi di bene faciant omnes,

    Plaut. Pers. 4, 3, 18:

    At tibi di semper, adulescens, quisquis es, faciant bene,

    id. Men. 5, 7, 32:

    At tu, Catulle, destinatus obdura,

    Cat. 8, 19.—
    e.
    In entreaty:

    At vos, o superi, miserescite regis,

    Verg. A. 8, 572:

    at tu, pater deūm hominumque, hinc saltem arce hostes,

    Liv. 1, 12.—
    II.
    In adding an entirely opposite thought, but, but indeed, but on the other hand, on the contrary, etc. (the strictly class. signif. of the word).
    A.
    In gen.: at differentiam rerum significat: ut cum dicimus, Scipio est bellator, at M. Cato orator, Paul. ex Fest. p. 11 Müll.: splendet saepe, ast idem nimbis interdum nigret, Att., Trag. Rel. p. 170 Rib.: So. Mentire nunc. Me. At jam faciam, ut verum dicas dicere, Plaut. Am. 1, 1, 189: So. Per Jovem juro med etc. Me. At ego per Mercurium juro, tibi etc., id. ib. 1, 1, 280:

    Atque oppido hercle bene velle illud visus sum, Ast non habere quoi commendarem caprum,

    id. Merc. 2, 1, 22:

    fecit idem Themistocles... at idem Pericles non fecit,

    Cic. Att. 7, 11, 3:

    non placet M. Antonio consulatus meus, at placuit P. Servilio,

    id. Phil. 2, 5, 12:

    majores nostri Tusculanos Aequos... in civitatem etiam acceperunt, at Karthaginem et Numantiam funditus sustulerunt,

    id. Off. 1, 11, 35: brevis a naturā nobis vita data est;

    at memoria bene redditae vitae sempiterna,

    id. Phil. 14, 12, 32; id. Cat. 2, 2, 3; id. Leg. 2, 18:

    crebras a nobis litteras exspecta, ast plures etiam ipse mittito,

    id. Att. 1, 16 fin.: Rejectis pilis comminus gladiis pugnatum est. At Germani phalange factā impetus gladiorum exceperunt, Caes. B. G. 1, 52:

    Postquam Caesar dicendi finem fecit, ceteri verbo alius alii varie adsentiebantur. At M. Porcius Cato hujusce modi orationem habuit,

    Sall. C. 52, 1:

    hac iter Elysium nobis, at laeva... ad impia Tartara mittit,

    Verg. A. 6, 542: T. Ante leves ergo pascentur in aethere cervi... M. At nos hinc alii sitientīs ibimus Afros, id. E. 1, 65: Dam. Malo me Galatea petit, lasciva puella... Men. At mihi sese offert ultro meus ignis Amyntas, id. ib. 3, 66; 7, 35; 7, 55; id. G. 1, 219; 1, 242; 1, 370; 2, 151; 2, 184; 3, 331; 4, 18; 4, 180; id. A. 2, 35; 2, 687; 3, 424; 5, 264;

    6, 489: Ast ego nutrici non mando vota,

    Pers. 2, 39:

    ast illi tremat etc.,

    id. 6, 74:

    Ast vocat officium,

    id. 6, 27:

    At Jesus audiens ait,

    Vulg. Matt. 9, 12; 9, 22; 12, 3; 12, 48 et persaep.—
    a.
    In order to strengthen a contrast, sometimes (esp. in Plaut. and Ter.) with contra, e contrario, potius, etiam, vero.
    (α).
    With contra:

    Summis nitere opibus, at ego contra ut dissimilis siem,

    Lucil. 26, 19 Müll.:

    Ergo quod magnumst aeque leviusque videtur... At contra gravius etc.,

    Lucr. 1, 366; so id. 1, 570; 1, 1087; 2, 235: L. Opimius ejectus est e patriā: At contra bis Catilina absolutus est, Cic. Pis. 95; id. Verr. 5, 66; id. Sex. Rosc. 131; id. Quinct. 75:

    At tibi contra Evenit, etc.,

    Hor. S. 1, 3, 27:

    (Cornutus) taedio curarum mortem in se festinavit: at contra reus nihil infracto animo, etc.,

    Tac. A. 4, 28.—
    (β).
    With e contrario: apud nos mercenarii scribae existimantur;

    at apud illos e contrario nemo ad id officium admittitur, nisi, etc.,

    Nep. Eum. 1, 5:

    in locis siccis partibus sulcorum imis disponenda sunt semina, ut tamquam in alveolis maneant. At uliginosis e contrario in summo porcae dorso collocanda, etc.,

    Col. 11, 3, 44.—
    (γ).
    With potius:

    at satius fuerat eam viro dare nuptum potius,

    Plaut. Cist. 1, 1, 44:

    at potius serves nostram, tua munera, vitam,

    Ov. H. 3, 149.—
    (δ).
    With etiam: At etiam, furcifer, Male loqui mi audes? but do you even? etc., Plaut. Capt. 3, 4, 31; id. Trin. 4, 2, 151; id. Rud. 3, 4, 6:

    At etiam cubat cuculus. Surge, amator, i domum,

    but he is yet abed, id. As. 5, 2, 73; so id. Capt. 2, 3, 98; id. Mil. 4, 4, 6:

    Exi foras, sceleste. At etiam restitas, Fugitive!

    Ter. Eun. 4, 4, 1; 5, 6, 10: Proinde aut exeant, aut quiescant, etc.... at etiam sunt, Quirites, qui dicant, a me in exsilium ejectum esse Catilinam, on the contrary, there are indeed people who say. etc., Cic. Cat. 2, 6, 12; id. Phil. 2, 30, 76; id. Quinct. 56; id. Verr. 5, 77; id. Dom. 70 al.—
    (ε).
    With vero, but certainly:

    At vero aut honoribus aucti aut etc.,

    Cic. N. D. 3, 36, 87; id. Off. 2, 20, 70; 2, 23, 80; id. Fin. 1, 10, 33; id. Verr. 2, 5, 17 al.—
    (ζ).
    With certe:

    Numquam ego te, vitā frater amabilior, Aspiciam posthac. At certe semper amabo,

    Cat. 65, 11; 66, 25. —
    (η).
    So, quidem—at (very rare) = quidem —autem, Cic. Off. 1, 22, 75.—
    b.
    Ironically: Th. Quid valeam? Ly. At tu aegrota, si lubet, per me aetatem quidem, Plaut. Curc. 4, 3, 22:

    at, credo, mea numina tandem Fessa jacent,

    Verg. A. 7, 297; 7, 363; Ov. H. 1, 44.—
    B.
    Very freq. in adding an objection, from one's own mind or another's, against an assertion previously made, but, on the contrary, in opposition to this; sometimes, but one may say, it may be objected, and the like:

    Piscium magnam atque altilium vim interfecisti. At nego,

    Lucil. 28, 43 Müll.:

    Quid tandem te impedit? Mosne majorum? At persaepe etiam privati in hac re publicā perniciosos cives morte multārunt. An leges, quae de civium Romanorum supplicio rogatae sunt? At numquam in hac urbe etc.,

    Cic. Cat. 1, 11, 28:

    Appellandi tempus non erat? At tecum plus annum vixit. In Galliā agi non potuit? At et in provinciā jus dicebatur et etc.,

    id. Quinct. 41:

    Male judicavit populus. At judicavit. Non debuit. At potuit. Non fero. At multi clarissimi cives tulerunt,

    id. Planc. 11:

    sunt, quos signa, quos caelatum argentum delectant. At sumus, inquiunt, civitatis principes,

    id. Part. Or. 5, 2, 36; id. Fin. 4, 25, 71; id. Verr. 2, 2 fin.:

    quid porro quaerendum est? Factumne sit? At constat: A quo? At patet,

    id. Mil. 6, 15; id. Phil. 2, 9: convivium vicinorum cotidie compleo, quod ad multam noctem, quam maxime possumus, vario sermone producimus. At non est voluptatum tanta quasi titillatio in senibus. Credo: sed ne desideratio quidem, [p. 187] id. Sen. 14, 47:

    multo magnus orator praestat minutis imperatoribus. At prodest plus imperator. Quis negat?

    id. Brut. 73, 256; id. Div. 2, 29, 62; 2, 31, 67; 2, 32, 69 al.:

    Maxime Juppiter! At in se Pro quaestu sumptum facit hic,

    Hor. S. 1, 2, 18 al. — In this case freq. strengthened,
    a.
    By pol, edepol, hercule: At pol ego neque florem neque flocces volo mihi, Caecil., Com. Rel. p. 67 Rib.: So. Non edepol volo profecto. Me. At pol profecto ingratiis, Plaut. Am. 1, 1, 215; so id. As. 2, 2, 34; 4, 2, 14; id. Capt. 3, 4, 64; id. Cas. 2, 3, 15; id. Cist. 4, 2, 70; id. Trin. 2, 4, 73: Ha. Gaudio ero vobis. Ad. At edepol nos voluptati tibi, id. Poen. 5, 4, 61; 3, 1, 68:

    At hercule aliquot annos populus Romanus maximā parte imperii caruit,

    Cic. Imp. Pomp. 54; id. Sex. Rosc. 50:

    at hercle in eā controversiā, quae de Argis est, superior sum,

    Liv. 34, 31:

    At, Hercule, reliquis omnibus etc.,

    Plin. 7, 50, 51, § 169:

    At, hercules, Diodorus et in morbo etc.,

    id. 29, 6, 39, § 142:

    At hercule Germanicum Druso ortum etc.,

    Tac. A. 1, 3; 1, 17; 1, 26;

    3, 54: At, hercules, si conscius fuissem etc.,

    Curt. 6, 10, 20 al. —
    b.
    By enim, which introduces a reason for the objection implied in at, but certainly, but surely, but indeed, etc., alla gar: At enim tu nimis spisse incedis, Naev., Com. Rel. p. 16 Rib.; Turp. id. p. 93: at enim nimis hic longo sermone utimur;

    Diem conficimus,

    Plaut. Trin. 3, 3, 78:

    At enim istoc nil est magis etc.,

    Ter. Heaut. 4, 3, 21:

    At enim vereor, inquit Crassus, ne haec etc.,

    Cic. de Or. 3, 49, 188:

    cum dixisset Sophocles, O puerum pulchrum, Pericle. At enim praetorem, Sophocle, decet non solum manus, sed etiam oculos abstinentes habere, etc.,

    id. Off. 1, 40, 144 Beier; so id. Mur. 35, 74; id. Inv. 2, 17, 52 al.:

    at enim inter hos ipsos existunt graves controversiae,

    id. Quinct. 1; so id. Imp. Pomp. 17, 51; 20, 60; id. Phil. 2, 2, 3; id. Ac. 2, 17, 52:

    At enim cur a me potissimum hoc praesidium petiverunt?

    id. Div. in Caecil. 4, 15:

    At enim quis reprehendet, quod in parricidas rei publicae decretum erit?

    Sall. C. 51, 25 Kritz:

    At enim quid ita solus ego circum curam ago?

    Liv. 6, 15; 34, 32:

    At enim eo foedere, quod etc.,

    id. 21, 18; 34, 31; 39, 37: At enim nova nobis in fratrum filias conjugia;

    sed etc.,

    Tac. A. 12, 6.—
    c.
    By tamen: Jam id peccatum primum magnum, magnum, at humanum tamen, Ter. Ad. 4, 5, 53: Hi secretis sermonibus... conveniunt;

    nam publice civitas talibus inceptis abhorrebat. At tamen interfuere quidam etc.,

    Tac. H. 4, 55:

    At certe tamen, inquiunt, quod etc.,

    Cat. 10, 14.—
    C.
    With a preced. negative, sometimes no antithesis is appended by at, but it is indicated that if what has been said is not true, yet at least something else is true, but yet; sometimes with tamen, but yet; or certe, but at least, yet at least:

    Nolo victumas: at minimis me extis placare volo,

    Plaut. Ps. 1, 3, 95:

    Si tibi non cordi fuerant conubia nostra,... At tamen in vostras potuisti ducere sedes,

    Cat. 64, 158 sq.:

    Non cognoscebantur foris, at domi: non ab alienis, at a suis,

    Cic. Ac. 2, 11, 56:

    Liceat haec nobis, si oblivisci non possumus, at tacere,

    id. Fl. 25, 61:

    Si genus humanum et mortalia temnitis arma, At sperate deos memores fandi atque nefandi,

    Verg. A. 1, 543; so id. ib. 4, 615, and 6, 406. —With certe:

    Haec erant... quorum cognitio studiosis juvenibus si non magnam utilitatem adferet, at certe, quod magis petimus, bonam voluntatem,

    Quint. 12, 11, 31; Cels. 2, 15; Suet. Calig. 12, al.—
    D.
    The antithesis is sometimes not so much in the clause appended by at, as in the persons or things introduced in it; so,
    (α).
    Esp. freq. in conditional clauses with si, si non, si minus, etiam si, etc.; cf. Herm. ad Viger. 241: Si ego hic peribo, ast ille, ut dixit, non redit; At erit mi hoc factum mortuo memorabile, if I perish here, but he does not return, yet etc., Plaut. Capt. 3, 5, 26; id. Bacch. 2, 3, 131:

    si ego digna hac contumeliā Sum maxime, at tu indignus qui faceres tamen,

    Ter. Eun. 5, 2, 25:

    Si tu oblitus es, at di meminerunt,

    Cat. 30, 11:

    si non eo die, at postridie,

    Cato, R. R. 2, 1:

    si non paulo, at aliquanto (post petīsses),

    Cic. Quinct. 40; 97; id. Mil. 93 al.:

    quanta tempestas invidiae nobis, si minus in praesens, at in posteritatem impendeat,

    id. Cat. 1, 22; id. Verr. 5, 69; id. Clu. 15: qui non possit, etiam si sine ullā suspitione, at non sine argumento male dicere, id. Cael. 3, 8.—
    (β).
    With etsi:

    ei, etsi nequāquam parem illius ingenio, at pro nostro tamen studio meritam gratiam referamus,

    Cic. de Or. 3, 4, 14; Tac. Or. 19.—
    (γ).
    With quod si:

    Quod si nihil cum potentiore juris humani relinquitur inopi, at ego ad deos confugiam,

    Liv. 9, 1; Tac. A. 1, 67.—
    E.
    At, like autem and de, sometimes serves simply to introduce an explanation: cum Sic mutilus miniteris. At illi foeda cicatrix etc., now an ugly scar etc., Hor. S. 1, 5, 60. —
    F.
    And also like de in Hom. and Hdt., it sometimes introduces an apodosis,
    a.
    With si: Bellona, si hobie nobis victoriam duis, ast ego templum tibi voveo, if to-day thou bestow victory, then I etc., ean—de, Liv. 10, 19.—
    b.
    With quoniam: Nunc, quoniam tuum insanabile ingenium est, at tu tuo supplicio doce etc., since your disposition is past cure, at least etc., epei—de, Liv. 1, 28.
    A.
    At is sometimes repeated at the beginning of several clauses,
    a.
    In opposition each to the preceding clause: Soph. Tu quidem haut etiam octoginta's pondo. Paegn. At confidentiā Militia illa militatur multo magis quam pondere. At ego hanc operam perdo, Plaut. Pers. 2, 2, 47 sq.:

    Si ego hic peribo, ast ille, ut dixit, non redit: At erit mi hoc factum mortuo memorabile,

    id. Capt. 3, 5, 25 sq.; id. As. 5, 2, 6 sqq. (Cic., in Quir. 7 and 10, opposes at to sed, and Tac., in A. 12, 6, sed to at).—
    b.
    In opposition to some common clause preceding:

    At etiam asto? At etiam cesso foribus facere hisce assulas?

    Plaut. Merc. 1, 2, 20: Quid tum esse existimas judicatum? Certe gratīs judicāsse. At condemnārat; at causam totam non audierat;

    at in contionibus etc.,

    Cic. Caecin. 113:

    Sit flagitiorum omnium princeps: at est bonus imperator, at felix,

    id. Verr. 5, 4; id. Sest. 47; id. Fragm. B. 16, 5 B. and K.: Nefarius Hippias Pisistrati filius arma contra patriam ferens;

    at Sulla, at Marius, at Cinna recte, imo jure fortasse,

    id. Att. 9, 10, 3: At non formosa est, at non bene culta puella;

    At, puto, non votis saepe petita meis?

    Ov. Am. 3, 7, 1 sq. Merk.:

    At quam sunt similes, at quam formosus uterque!

    id. F. 2, 395: rideri possit eo quod Rusticius tonso toga defluit: at est bonus ut melior vir Non alius quisquam; at tibi amicus;

    at ingenium ingens Inculto latet hoc sub corpore,

    Hor. S. 1, 3, 30 sqq. (cf. sed—

    sed,

    Cat. 64, 141; Juv. 5, 61; 8, 149; and a similar use of alla in Hellenistic Greek, as alla—alla, 2 Cor. 2, 17: alla—alla —alla, 1 Cor. 6, 11).—
    B.
    Though regularly occupying the first place in its clause or sentence, it sometimes stands second (cf. atque fin.):

    Saepius at si me, Lycida formose, revisas,

    Verg. E. 7, 67; id. G. 3, 331:

    Tutior at quanto merx est in classe secundā,

    Hor. S. 1, 2, 47:

    Mentior at si quid, etc.,

    id. ib. 1, 8, 37:

    Gramineis ast inde toris discumbitur,

    Val. Fl. 8, 255:

    Major at inde etc.,

    Stat. Th. 4, 116.—See more upon this word in Hand, Turs. I. pp. 417-451; Wagner, Quaest. XXXVII. ad Verg. IV. pp. 581- 585.

    Lewis & Short latin dictionary > at

  • 76 conecto

    cōnecto (less correctly, connecto, v. Ritschl, Opusc. II. 448 sq.; Gell. 2, 17, 8), nexŭi, nexum, 3, v. a. [necto], to tie, bind, fasten, or join together, to connect, entwine, link together (class.; most freq. in part. pass. and the trop. signif.); constr. with cum, inter se, the dat., or absol.
    I.
    Lit.:

    id (palliolum) conexum in umero laevo,

    folded, gathered, Plaut. Mil. 4, 4, 42:

    omnia inter se conexa et apta,

    Cic. N. D. 2, 38, 97:

    omnia omnimodis,

    Lucr. 2, 700:

    terrestria membra marinis,

    id. 2, 704; 2, 712; 3, 691:

    illae (apes) pedibus conexae ad limina pendent,

    Verg. G. 4, 257; cf. Sil. 2, 220:

    crines,

    Prop. 2, 5, 23:

    nodos,

    Ov. M. 12, 430:

    bracchia in genibus digitis conexa tenere,

    id. ib. 9, 311:

    naves validis utrimque trabibus,

    Tac. H. 2, 34:

    Mosellam atque Ararim facta inter utrumque fossa,

    id. A. 13, 53; cf.:

    Adiabenis conectuntur Carduchi,

    Plin. 6, 15, 17, § 44:

    lata alvus (navium) sine vinculo aeris aut ferri conexa,

    Tac. H. 3, 47:

    ferreae laminae serie inter se conexae,

    Curt. 4, 9, 3.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen.:

    amicitia cum voluptate conectitur,

    Cic. Fin. 1, 20, 67; Quint. 8, 3, 77:

    ita sunt inter se conexa et indiscreta omnia,

    id. 10, 1, 2; 5, 14, 32; cf.
    * Suet.
    Tib. 43:

    membra historiae,

    Quint. 9, 4, 129 al.:

    quod discrimini patris filiam conectebat,

    to implicate, involve, Tac. A. 16, 30; cf. id. ib. 16, 32:

    causam dolori meo,

    id. ib. 3, 12; id. H. 1, 65.—
    B.
    Esp.,
    1.
    In discourse, to connect with what precedes, join to, etc.:

    facilius est enim apta dissolvere quam dissipata conectere,

    Cic. Or. 71, 235:

    illud non est in uno verbo translato, sed ex pluribus continuatis conectitur,

    id. de Or. 3, 41, 166:

    inter se pleraque conexa et apta,

    id. Part. Or. 39, 137; Quint. 10, 1, 2: verba lyrae conectere, Hor. Ep. 2, 2, 86:

    carmina secum gracili filo,

    Col. 10, 227:

    res ac verba,

    Quint. 2, 4, 15; 9, 4, 58:

    conexa oratio (opp. interrupta),

    id. 9, 4, 7:

    aliam majorem insaniam,

    to join to, Plin. 36, 15, 24, § 116; hence also: versus orationesque ejus, to quote, cite, Treb. Gall. 11 fin.
    2.
    In philos. lang., = concludo, to annex or subjoin a logical conclusion:

    si enim est verum, quod ita conectitur: si quis, etc.... illud quoque verum est, etc.,

    Cic. Fat. 6, 12; 7, 14:

    omne, quod ipsum ex se conexum sit (e. g. si lucet, lucet) verum esse, etc.,

    id. Ac. 2, 30, 98.—Hence, cō-nexus, a, um, P. a., = conjunctus, connected, joined, cohering together with something (very rare):

    sive aliud quid vis potius conexius (quam animus) ei (sc. corpori) fingere,

    Lucr. 3, 555:

    Silanum per adfinitatem conexum Germanico,

    Tac. A. 2, 43;

    so also without affinitas, of relationship: Caesari,

    id. ib. 2, 50;

    4, 66: insequitur magno jam tunc conexus amore Patroclus,

    Stat. Achill. 1, 174.—
    2.
    In time, immediately following:

    conexi his funeribus dies,

    Cic. Pis. 5, 11.—Hence, subst.: cōnexum ( conn-), i, a necessary consequence, inevitable inference:

    ipsa ratio conexi, cum concesseris superius, cogit inferius concedere,

    Cic. Ac. 2, 30, 96:

    primumque quod est in conexo... necessarium est,

    id. Fat. 7, 14; cf. id. ib. 8, 15: quod Graeci sunêmmenon axiôma dicunt, alii nostrorum conjunctum, alii conexum dixerunt, Gell. 16, 8, 9; cf. the context.—And adv.: cōnexē ( conn-), in connection, connectedly:

    dicere aliquid,

    Mart. Cap. 4, § 387.

    Lewis & Short latin dictionary > conecto

  • 77 conexum

    cōnecto (less correctly, connecto, v. Ritschl, Opusc. II. 448 sq.; Gell. 2, 17, 8), nexŭi, nexum, 3, v. a. [necto], to tie, bind, fasten, or join together, to connect, entwine, link together (class.; most freq. in part. pass. and the trop. signif.); constr. with cum, inter se, the dat., or absol.
    I.
    Lit.:

    id (palliolum) conexum in umero laevo,

    folded, gathered, Plaut. Mil. 4, 4, 42:

    omnia inter se conexa et apta,

    Cic. N. D. 2, 38, 97:

    omnia omnimodis,

    Lucr. 2, 700:

    terrestria membra marinis,

    id. 2, 704; 2, 712; 3, 691:

    illae (apes) pedibus conexae ad limina pendent,

    Verg. G. 4, 257; cf. Sil. 2, 220:

    crines,

    Prop. 2, 5, 23:

    nodos,

    Ov. M. 12, 430:

    bracchia in genibus digitis conexa tenere,

    id. ib. 9, 311:

    naves validis utrimque trabibus,

    Tac. H. 2, 34:

    Mosellam atque Ararim facta inter utrumque fossa,

    id. A. 13, 53; cf.:

    Adiabenis conectuntur Carduchi,

    Plin. 6, 15, 17, § 44:

    lata alvus (navium) sine vinculo aeris aut ferri conexa,

    Tac. H. 3, 47:

    ferreae laminae serie inter se conexae,

    Curt. 4, 9, 3.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen.:

    amicitia cum voluptate conectitur,

    Cic. Fin. 1, 20, 67; Quint. 8, 3, 77:

    ita sunt inter se conexa et indiscreta omnia,

    id. 10, 1, 2; 5, 14, 32; cf.
    * Suet.
    Tib. 43:

    membra historiae,

    Quint. 9, 4, 129 al.:

    quod discrimini patris filiam conectebat,

    to implicate, involve, Tac. A. 16, 30; cf. id. ib. 16, 32:

    causam dolori meo,

    id. ib. 3, 12; id. H. 1, 65.—
    B.
    Esp.,
    1.
    In discourse, to connect with what precedes, join to, etc.:

    facilius est enim apta dissolvere quam dissipata conectere,

    Cic. Or. 71, 235:

    illud non est in uno verbo translato, sed ex pluribus continuatis conectitur,

    id. de Or. 3, 41, 166:

    inter se pleraque conexa et apta,

    id. Part. Or. 39, 137; Quint. 10, 1, 2: verba lyrae conectere, Hor. Ep. 2, 2, 86:

    carmina secum gracili filo,

    Col. 10, 227:

    res ac verba,

    Quint. 2, 4, 15; 9, 4, 58:

    conexa oratio (opp. interrupta),

    id. 9, 4, 7:

    aliam majorem insaniam,

    to join to, Plin. 36, 15, 24, § 116; hence also: versus orationesque ejus, to quote, cite, Treb. Gall. 11 fin.
    2.
    In philos. lang., = concludo, to annex or subjoin a logical conclusion:

    si enim est verum, quod ita conectitur: si quis, etc.... illud quoque verum est, etc.,

    Cic. Fat. 6, 12; 7, 14:

    omne, quod ipsum ex se conexum sit (e. g. si lucet, lucet) verum esse, etc.,

    id. Ac. 2, 30, 98.—Hence, cō-nexus, a, um, P. a., = conjunctus, connected, joined, cohering together with something (very rare):

    sive aliud quid vis potius conexius (quam animus) ei (sc. corpori) fingere,

    Lucr. 3, 555:

    Silanum per adfinitatem conexum Germanico,

    Tac. A. 2, 43;

    so also without affinitas, of relationship: Caesari,

    id. ib. 2, 50;

    4, 66: insequitur magno jam tunc conexus amore Patroclus,

    Stat. Achill. 1, 174.—
    2.
    In time, immediately following:

    conexi his funeribus dies,

    Cic. Pis. 5, 11.—Hence, subst.: cōnexum ( conn-), i, a necessary consequence, inevitable inference:

    ipsa ratio conexi, cum concesseris superius, cogit inferius concedere,

    Cic. Ac. 2, 30, 96:

    primumque quod est in conexo... necessarium est,

    id. Fat. 7, 14; cf. id. ib. 8, 15: quod Graeci sunêmmenon axiôma dicunt, alii nostrorum conjunctum, alii conexum dixerunt, Gell. 16, 8, 9; cf. the context.—And adv.: cōnexē ( conn-), in connection, connectedly:

    dicere aliquid,

    Mart. Cap. 4, § 387.

    Lewis & Short latin dictionary > conexum

  • 78 connexe

    cōnecto (less correctly, connecto, v. Ritschl, Opusc. II. 448 sq.; Gell. 2, 17, 8), nexŭi, nexum, 3, v. a. [necto], to tie, bind, fasten, or join together, to connect, entwine, link together (class.; most freq. in part. pass. and the trop. signif.); constr. with cum, inter se, the dat., or absol.
    I.
    Lit.:

    id (palliolum) conexum in umero laevo,

    folded, gathered, Plaut. Mil. 4, 4, 42:

    omnia inter se conexa et apta,

    Cic. N. D. 2, 38, 97:

    omnia omnimodis,

    Lucr. 2, 700:

    terrestria membra marinis,

    id. 2, 704; 2, 712; 3, 691:

    illae (apes) pedibus conexae ad limina pendent,

    Verg. G. 4, 257; cf. Sil. 2, 220:

    crines,

    Prop. 2, 5, 23:

    nodos,

    Ov. M. 12, 430:

    bracchia in genibus digitis conexa tenere,

    id. ib. 9, 311:

    naves validis utrimque trabibus,

    Tac. H. 2, 34:

    Mosellam atque Ararim facta inter utrumque fossa,

    id. A. 13, 53; cf.:

    Adiabenis conectuntur Carduchi,

    Plin. 6, 15, 17, § 44:

    lata alvus (navium) sine vinculo aeris aut ferri conexa,

    Tac. H. 3, 47:

    ferreae laminae serie inter se conexae,

    Curt. 4, 9, 3.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen.:

    amicitia cum voluptate conectitur,

    Cic. Fin. 1, 20, 67; Quint. 8, 3, 77:

    ita sunt inter se conexa et indiscreta omnia,

    id. 10, 1, 2; 5, 14, 32; cf.
    * Suet.
    Tib. 43:

    membra historiae,

    Quint. 9, 4, 129 al.:

    quod discrimini patris filiam conectebat,

    to implicate, involve, Tac. A. 16, 30; cf. id. ib. 16, 32:

    causam dolori meo,

    id. ib. 3, 12; id. H. 1, 65.—
    B.
    Esp.,
    1.
    In discourse, to connect with what precedes, join to, etc.:

    facilius est enim apta dissolvere quam dissipata conectere,

    Cic. Or. 71, 235:

    illud non est in uno verbo translato, sed ex pluribus continuatis conectitur,

    id. de Or. 3, 41, 166:

    inter se pleraque conexa et apta,

    id. Part. Or. 39, 137; Quint. 10, 1, 2: verba lyrae conectere, Hor. Ep. 2, 2, 86:

    carmina secum gracili filo,

    Col. 10, 227:

    res ac verba,

    Quint. 2, 4, 15; 9, 4, 58:

    conexa oratio (opp. interrupta),

    id. 9, 4, 7:

    aliam majorem insaniam,

    to join to, Plin. 36, 15, 24, § 116; hence also: versus orationesque ejus, to quote, cite, Treb. Gall. 11 fin.
    2.
    In philos. lang., = concludo, to annex or subjoin a logical conclusion:

    si enim est verum, quod ita conectitur: si quis, etc.... illud quoque verum est, etc.,

    Cic. Fat. 6, 12; 7, 14:

    omne, quod ipsum ex se conexum sit (e. g. si lucet, lucet) verum esse, etc.,

    id. Ac. 2, 30, 98.—Hence, cō-nexus, a, um, P. a., = conjunctus, connected, joined, cohering together with something (very rare):

    sive aliud quid vis potius conexius (quam animus) ei (sc. corpori) fingere,

    Lucr. 3, 555:

    Silanum per adfinitatem conexum Germanico,

    Tac. A. 2, 43;

    so also without affinitas, of relationship: Caesari,

    id. ib. 2, 50;

    4, 66: insequitur magno jam tunc conexus amore Patroclus,

    Stat. Achill. 1, 174.—
    2.
    In time, immediately following:

    conexi his funeribus dies,

    Cic. Pis. 5, 11.—Hence, subst.: cōnexum ( conn-), i, a necessary consequence, inevitable inference:

    ipsa ratio conexi, cum concesseris superius, cogit inferius concedere,

    Cic. Ac. 2, 30, 96:

    primumque quod est in conexo... necessarium est,

    id. Fat. 7, 14; cf. id. ib. 8, 15: quod Graeci sunêmmenon axiôma dicunt, alii nostrorum conjunctum, alii conexum dixerunt, Gell. 16, 8, 9; cf. the context.—And adv.: cōnexē ( conn-), in connection, connectedly:

    dicere aliquid,

    Mart. Cap. 4, § 387.

    Lewis & Short latin dictionary > connexe

  • 79 connexum

    cōnecto (less correctly, connecto, v. Ritschl, Opusc. II. 448 sq.; Gell. 2, 17, 8), nexŭi, nexum, 3, v. a. [necto], to tie, bind, fasten, or join together, to connect, entwine, link together (class.; most freq. in part. pass. and the trop. signif.); constr. with cum, inter se, the dat., or absol.
    I.
    Lit.:

    id (palliolum) conexum in umero laevo,

    folded, gathered, Plaut. Mil. 4, 4, 42:

    omnia inter se conexa et apta,

    Cic. N. D. 2, 38, 97:

    omnia omnimodis,

    Lucr. 2, 700:

    terrestria membra marinis,

    id. 2, 704; 2, 712; 3, 691:

    illae (apes) pedibus conexae ad limina pendent,

    Verg. G. 4, 257; cf. Sil. 2, 220:

    crines,

    Prop. 2, 5, 23:

    nodos,

    Ov. M. 12, 430:

    bracchia in genibus digitis conexa tenere,

    id. ib. 9, 311:

    naves validis utrimque trabibus,

    Tac. H. 2, 34:

    Mosellam atque Ararim facta inter utrumque fossa,

    id. A. 13, 53; cf.:

    Adiabenis conectuntur Carduchi,

    Plin. 6, 15, 17, § 44:

    lata alvus (navium) sine vinculo aeris aut ferri conexa,

    Tac. H. 3, 47:

    ferreae laminae serie inter se conexae,

    Curt. 4, 9, 3.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen.:

    amicitia cum voluptate conectitur,

    Cic. Fin. 1, 20, 67; Quint. 8, 3, 77:

    ita sunt inter se conexa et indiscreta omnia,

    id. 10, 1, 2; 5, 14, 32; cf.
    * Suet.
    Tib. 43:

    membra historiae,

    Quint. 9, 4, 129 al.:

    quod discrimini patris filiam conectebat,

    to implicate, involve, Tac. A. 16, 30; cf. id. ib. 16, 32:

    causam dolori meo,

    id. ib. 3, 12; id. H. 1, 65.—
    B.
    Esp.,
    1.
    In discourse, to connect with what precedes, join to, etc.:

    facilius est enim apta dissolvere quam dissipata conectere,

    Cic. Or. 71, 235:

    illud non est in uno verbo translato, sed ex pluribus continuatis conectitur,

    id. de Or. 3, 41, 166:

    inter se pleraque conexa et apta,

    id. Part. Or. 39, 137; Quint. 10, 1, 2: verba lyrae conectere, Hor. Ep. 2, 2, 86:

    carmina secum gracili filo,

    Col. 10, 227:

    res ac verba,

    Quint. 2, 4, 15; 9, 4, 58:

    conexa oratio (opp. interrupta),

    id. 9, 4, 7:

    aliam majorem insaniam,

    to join to, Plin. 36, 15, 24, § 116; hence also: versus orationesque ejus, to quote, cite, Treb. Gall. 11 fin.
    2.
    In philos. lang., = concludo, to annex or subjoin a logical conclusion:

    si enim est verum, quod ita conectitur: si quis, etc.... illud quoque verum est, etc.,

    Cic. Fat. 6, 12; 7, 14:

    omne, quod ipsum ex se conexum sit (e. g. si lucet, lucet) verum esse, etc.,

    id. Ac. 2, 30, 98.—Hence, cō-nexus, a, um, P. a., = conjunctus, connected, joined, cohering together with something (very rare):

    sive aliud quid vis potius conexius (quam animus) ei (sc. corpori) fingere,

    Lucr. 3, 555:

    Silanum per adfinitatem conexum Germanico,

    Tac. A. 2, 43;

    so also without affinitas, of relationship: Caesari,

    id. ib. 2, 50;

    4, 66: insequitur magno jam tunc conexus amore Patroclus,

    Stat. Achill. 1, 174.—
    2.
    In time, immediately following:

    conexi his funeribus dies,

    Cic. Pis. 5, 11.—Hence, subst.: cōnexum ( conn-), i, a necessary consequence, inevitable inference:

    ipsa ratio conexi, cum concesseris superius, cogit inferius concedere,

    Cic. Ac. 2, 30, 96:

    primumque quod est in conexo... necessarium est,

    id. Fat. 7, 14; cf. id. ib. 8, 15: quod Graeci sunêmmenon axiôma dicunt, alii nostrorum conjunctum, alii conexum dixerunt, Gell. 16, 8, 9; cf. the context.—And adv.: cōnexē ( conn-), in connection, connectedly:

    dicere aliquid,

    Mart. Cap. 4, § 387.

    Lewis & Short latin dictionary > connexum

  • 80 discerpo

    dis-cerpo, psi, ptum, 3, v. a. [carpo], to pluck or tear in pieces, to rend, to mangle (class.).
    I.
    Lit.:

    animus nec secerni nec dividi nec discerpi nec distrahi potest,

    Cic. Tusc. 1, 29, 71; cf. id. N. D. 1, 11, 27:

    inter orgia Bacchi discerptum iuvenem sparsere per agros,

    Verg. G. 4, 522:

    aliquem,

    Liv. 1, 16; Suet. Caes. 17:

    semiustum cadaver (canes),

    id. Dom. 15:

    membra gruis,

    Hor. S. 2, 8, 86 et saep.:

    in parvas partīs aurum,

    Lucr. 2, 829; Vulg. Judic. 4, 6 al.—
    B.
    Transf., to scatter, disperse, destroy:

    quae cuncta aërii discerpunt irrita venti,

    Cat. 64, 142; cf. Verg. A. 9, 313.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen.:

    divulsa et quasi discerpta contrectare,

    Cic. de Or. 3, 6, 24:

    rem quae proposita est, quasi in membra,

    id. Top. 5, 28. —
    B.
    In partic. (like carpo, II. B.; concerpo, II.), to tear in pieces with words, to revile:

    me infestis dictis,

    Cat. 66, 73; cf.:

    lacerare carmina,

    Ov. P. 4, 16, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > discerpo

См. также в других словарях:

  • Membra Jesu Nostri — La page de titre du seul manuscrit autographe conservé de Membra Jesu nostri. Membra Jesu nostri (titre complet Membra Jesu nostri patientis sanctissima humissima totius cordis devotione decantata, en français « les membres de notre… …   Wikipédia en Français

  • Membra Jesu Nostri — (Español: Los miembros de nuestro señor Jesús), BuxWV 75, es un ciclo de siete cantatas compuestas por Dietrich Buxtehude en 1680 y dedicado a Gustav Düben. La letra, Salve mundi salutare también conocida como Rhythmica oratio es un poema… …   Wikipedia Español

  • MEMBRA singula — aliquem apud Gentiles Deorum habuêre, qui peculiarem cuiusque curam gereret. Sic Caput Iovi deferebant; Neptuno pectus; cinctum Marti. Frontem Genio sacram facit Servius in l. 3. Aen. v. 607. unde, inquit, Deum venerantes frontem tangimus.… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Membra Jesu Nostri — Title page of Membra Jesu Nostri Membra Jesu Nostri (English: The Limbs of our Jesus), BuxWV 75, is a cycle of seven cantatas composed by Dieterich Buxtehude in 1680, and dedicated to Gustaf Düben. The full Latin title Membra Jesu nostri… …   Wikipedia

  • Membra Jesu nostri — La page de titre du seul manuscrit autographe conservé de Membra Jesu nostri. Membra Jesu nostri (titre complet Membra Jesu nostri patientis sanctissima humissima totius cordis devotione decantata, en français « les membres de notre… …   Wikipédia en Français

  • membro — mèm·bro s.m. AU 1a. ciascuna delle parti in cui si articola il corpo dell uomo e degli animali | al pl., il corpo nel suo insieme, corporatura: membra robuste, forti, vigorose, delicate, proporzionate Sinonimi: 1arto. 1b. organo genitale maschile …   Dizionario italiano

  • dimenare — [der. di menare, col pref. di 1] (io diméno, ecc.). ■ v. tr. [muovere in qua e in là, detto spec. di parti del corpo: il cane dimenava la coda ] ▶◀ agitare, sbattere, scuotere. ‖ dondolare. ■ dimenarsi v. rifl. 1. [muovere in qua e in là le… …   Enciclopedia Italiana

  • stiracchiarsi — sti·rac·chiàr·si v.pronom.intr. CO sgranchirsi le membra per liberarle dall intorpidimento o dalla stanchezza: il gatto si stiracchiava al sole Sinonimi: stirarsi …   Dizionario italiano

  • cascaggine — /ka skadʒ:ine/ s.f. [der. di cascare ], non com. [rilassamento delle membra per indebolimento fisico o sonnolenza] ▶◀ Ⓣ (med.) astenia, debolezza, fiacchezza, sfinitezza, spossatezza. ↓ stanchezza. ◀▶ energia, forza, gagliardia, potenza,… …   Enciclopedia Italiana

  • Liste de locutions latines — Cet article contient une liste de locutions latines présentée par ordre alphabétique. Pour des explications morphologiques et linguistiques générales, consulter l article : Expression latine. Sommaire  A   B … …   Wikipédia en Français

  • RYSVICUM i. e. RYSWYK — RYSVICUM, i. e. RYSWYK pagus celebris, et peramoenus Hollandiae, suburbanus Hagae Comitum, Potentissimi, Augustissimi, Felicissini, Serenissimi VILHELMI III. Magnae Britanniae Regis, Castro sumptuosissimo, magnificentissimo nobilitatus; in cuius… …   Hofmann J. Lexicon universale

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»