-
1 subeo
sŭb-ĕo, ĭi, ĭtum, īre ( perf. subīvit, Ov. F. 1, 314; Stat. S. 2, 1, 155: subivimus, Claud. ap. Tac. A. 11, 24 dub.), v. n. and a., to come or go under any thing; to come or go up to, to approach, draw near, advance or proceed to a place; to come or go on; to follow, succeed; to go down, sink; to come up, spring up (cf. succedo).I.Neutr.A.Lit.1.In gen.:b.subire sub falas,
Plaut. Most. 2, 1, 10:in nemoris latebras,
Ov. M. 4, 601; cf.: in aliquem locum, to enter, Auct. B. Alex. 74, 4:in adversum Romani subiere,
Liv. 1, 12, 1:in adversos montes,
id. 41, 18, 11:testudine factā subeunt,
advance, Caes. B. G. 7, 85, 7:Albani subiere ad montes,
Liv. 1, 28, 5:subire ad portam castrorum,
id. 34, 16, 2; cf.:ad urbem subeunt,
id. 31, 45, 4; 39, 27, 10; 36, 19, 1; and:subeundum erat ad hostes,
id. 2, 31, 4:ad tecta subibant,
Verg. A. 8, 359.—With dat.:muro subibant,
Verg. A. 7, 161; so,muro,
id. ib. 9, 371:portu Chaonio (with accedere urbem),
id. ib. 3, 292:luco,
id. ib. 8, 125:dumis,
Sil. 5, 283:ingenti feretro,
Verg. A. 6, 222:age cervici inponere nostrae: Ipse subibo umeris,
id. ib. 2, 708:per vices subeunt elephanti,
Plin. 8, 7, 7, § 23:pone subit conjux,
follows, Verg. A. 2, 725; so Val. Fl. 4, 197; cf.:dexterae alae sinistra subiit,
Liv. 27, 2, 7:subeuntis alii aliis in custodiam,
id. 25, 37, 6; and:subiit argentea proles,
Ov. M. 1, 114:subit ipse meumque Explet opus,
succeeds me, takes my place, id. ib. 3, 648:Volscus saxa objacentia pedibus ingerit in subeuntes,
climbing, Liv. 2, 65, 4:vel eodem amne vel Euphrate subire eos posse,
i. e. sail up stream, Curt. 9, 10, 3; cf.:adverso amne Babylona subituros,
id. 10, 1, 16.—Of things:2.stamen a stando: subtemen, quod subit stamini,
Varr. L. L. 5, § 113 Müll.:cum luna sub orbem solis subisset,
Liv. 37, 4, 4:tertio die mixtum flumini subibat mare,
Curt. 9, 9, 7:venae nonnumquam incipiente febre subeunt,
the pulse sinks, Cels. 3, 6 med.:subeunt herbae,
come up, spring up, Verg. G. 1, 180; so,barba,
i. e. sprouts, grows, Mart. 7, 83, 2:subisse aquam in caelum,
Plin. 31, 3, 21, § 32.—In partic., to come on secretly, to advance or approach stealthily, to steal upon, steal into ( poet.), Prop. 1, 9, 26; Ov. Am. 1, 2, 6; id. A. A. 1, 742.—B.Trop.1.In gen., to come in, succeed, take place; to enter stealthily, come secretly or by degrees: in quarum locum subierunt inquilinae impietas, perfidia, impudentia, Varr. ap. Non. 403, 27:2.fugere pudor verumque fidesque: In quorum subiere locum fraudesque dolique,
Ov. M. 1, 130:pulchra subit facies,
id. ib. 14, 827:subit ecce priori Causa recens,
id. ib. 3, 259:an subit (amor) et tacitā callidus arte nocet?
id. Am. 1, 2, 6: subeunt morbi [p. 1775] tristisque senectus, Verg. G. 3, 67:namque graves morbi subeunt segnisque senectus,
Nemes. Cyn. 117; cf.:duo pariter subierunt incommoda,
arise, come up, Quint. 5, 10, 100:ne subeant animo taedia justa tuo,
Ov. P. 4, 15, 30:regio, quā vero ipsa subit ad Medos,
approaches, Plin. 6, 26, 29, § 115. —In partic., to come into the mind, to occur, suggest itself:(β).omnes sententiae verbaque omnia sub acumen stili subeant et succedant necesse est,
Cic. de Or. 1, 34, 151:cum in loca aliqua post tempus reversi sumus, quae in his fecerimus, reminiscimur personaeque subeunt,
Quint. 11, 2, 17:cum subeant audita aut cognita nobis,
Ov. M. 15, 307:subit umbra,
id. ib. 12, 591:subeunt illi fratresque parensque,
id. ib. 11. 542:subiit cari genitoris imago... subiit deserta Creusa Et direpta domus et parvi casus Iuli,
Verg. A. 2, 560 sq.; Tac. A. 1, 13:subeant animo Latmia saxa tuo,
Ov. H. 18, 62:ne subeant animo taedia,
id. P. 4, 15, 30:quantum subire animo sustinueris, tantum tecum auferas,
to grasp with the mind, Val. Max. 3, 3, ext. 7.—Subit, with subj. - or rel.-clause ( poet. and in postAug. prose), Ov. M. 2, 755:II.quo magis ac magis admirari subit,
Plin. 12, prooem. § 2;35, 7, 31, § 49: misereri sortis humanae subit,
id. 25, 3, 7, § 23:quid sim, quid fuerimque subit,
Ov. Tr. 3, 8, 38.Act.A.Lit.1.In gen., to come or go under, to enter; to submit to; to approach, etc.:b.exercitatissimi in armis, qui inter annos XIV. tectum non subissent,
had not come under a roof, Caes. B. G. 1, 36:tecta,
Quint. 2, 16, 6; Ov. M. 6, 669:jam subeunt Triviae lucos atque aurea tecta,
Verg. A. 6, 13:limina victor Alcides subiit,
id. ib. 8, 363:domos,
Ov. M. 1, 121:penates,
id. ib. 5, 650:macra cavum repetes artum, quem macra subisti,
Hor. Ep. 1, 7, 33:cum novies subiere paludem,
had plunged under, Ov. M. 15, 358; id. F. 1, 314:et juncti currum dominae subiere leones,
Verg. A. 3, 313:leones jugum subeant,
Plin. 10, 45, 62, § 128:asellus gravius dorso subiit onus,
i. e. submits to, receives, Hor. S. 1, 9, 21:subire iniquissimum locum,
Caes. B. G. 2, 27: iniquum locum, Auct. B. Alex. 76, 2; id. B. Hisp. 24, 3:collem,
to go up, mount, climb, scale, Hirt. B. G. 8, 15:consules utrimque aciem subeuntium jam muros adgrediuntur,
Liv. 7, 12, 3:muros,
id. 27, 18:impositum saxis Anxur,
Hor. S. 1, 5, 25:si subeuntur prospera castra,
Juv. 16, 2 et saep.:perfurit, Fadumque Herbesumque subit,
comes up to, attacks, assails, Verg. A. 9, 344; cf.:interim fallendus est judex et variis artibus subeundus,
Quint. 4, 5, 5:precibus commota Tonantem Juno subit,
approaches, Stat. Th. 9, 510:subit ille minantem,
id. ib. 8, 84:Aeneae mucronem,
Verg. A. 10, 798:qui procul hostium conspectu subibant aquam,
Curt. 4, 13, 10:Hispo subit juvenes, i. e. paedicat,
Juv. 2, 50.—Of things:2.umbra subit terras,
Ov. M. 11, 61:quos (lucos) aquae subeunt et aurae,
enter, Hor. C. 3, 4, 8:montes Trasimenus,
Liv. 22, 4, 2:litora pelagus, Mel. praef. 2: mare quod Ciliciam subit,
Curt. 7, 3, 19:radices (petrae) Indus amnis subit,
id. 8, 11, 7:clarus subit Alba Latinum,
succeeds, Ov. M. 14, 612 (al. clarus subit ecce Latinum Epytus); cf. id. ib. 1, 114:furcas subiere columnae,
come into the place of, succeed, id. ib. 8, 700:aqua subit altitudinem exortus sui,
rises to, reaches, Plin. 31, 6, 31, § 57:lunamque deficere cum aut terram subiret aut sole premeretur,
Curt. 4, 10, 5.—In partic., to approach secretly, to steal upon or into (cf. supra, I. A. 2.):B.multi Nomine divorum thalamos subiere pudicos,
Ov. M. 3, 282:subit furtim lumina fessa sopor,
id. H. 19, 56.—Trop.1. 2.In partic.a.To come into, enter, occur to one's mind (cf. supra, I. B. 2.):b.deinde cogitatio animum subiit, indignum esse, etc.,
Liv. 36, 20:ut beneficiorum memoria subiret animos patrum,
id. 37, 49, 3:spes animum subibat deflagrare iras vestras posse,
id. 40, 8, 9:otiosum animum aliae cogitationes,
Quint. 11, 2, 33:majora intellectu animos non subibunt,
id. 1, 2, 28:mentem subit, quo praemia facto, etc.,
Ov. M. 12, 472; 7, 170:subit ergo regem verecundia,
Curt. 5, 2, 15:me recordantem miseratio,
Plin. Ep. 3, 7, 10: feminas voluptas, id. Pan. 22, 3:horum cogitatio subibat exercitum,
Curt. 7, 1, 4.—To follow in speech, interrupt, answer (post - class. and rare):c.dicturum plura parentem Voce subis,
Claud. IV. Cons. Hon. 352:subit ille loquentem talibus,
id. Cons. Mall. Theod. 173; id. Rapt. Pros. 3, 133.—(The figure taken from stooping under a load, under blows, etc.) To subject one's self to, take upon one's self an evil; to undergo, submit to, sustain, endure, suffer it (class.;2.a favorite expression of Cic.): omnes terrores periculaque omnia succurram atque subibo,
Cic. Rosc. Am. 11, 31:omnia tela intenta in patriam subire atque excipere,
id. Prov. Cons. 9, 23; cf.:quis est non ultro appetendus, subeundus, excipiendus dolor?
id. Tusc. 2, 5, 14:subire vim atque injuriam,
id. Prov. Cons. 17, 41:inimicitiae sunt: subeantur,
id. Verr. 2, 5, 71, § 182:maximas rei publicae tempestates,
id. Mur. 2, 4:invidiam, pericula, tempestates,
id. Fam. 15, 4, 12:nefarias libidinum contumelias turpitudinesque,
id. Pis. 35, 86:potentiam, victoriam,
id. Fam. 6, 1, 6:contumeliarum verbera,
id. Rep. 1, 5, 9:majora Verbera,
Hor. S. 1, 3, 120:non praecipuam, sed parem cum ceteris fortunae condicionem,
Cic. Rep. 1, 4, 7:fortunam,
id. Fam. 14, 5, 1:judicium multitudinis imperitae,
id. Fl. 1, 2:odium eorum,
id. Att. 11, 17, 2:usum omnium,
id. de Or. 1, 34, 157:aliquid invidiae aut criminis,
id. N. D. 3, 1, 3:quemque casum,
id. Att. 8, 1, 3:quamvis carnificinam,
id. Tusc. 5, 27, 78:dupli poenam,
id. Off. 3, 16, 65:legis vim,
id. Caecin. 34, 100:summae crudelitatis famam,
id. Cat. 4, 6, 12; cf.:minus sermonis,
id. Att. 11, 6, 2:poenam exsilii,
Val. Max. 6, 5, 3:simultates,
Plin. Ep. 2, 18, 5:offensas,
id. ib. 13, 9, 26:periculum,
Vulg. 2 Macc. 11, 7:jam tum peregrinos ritus novā subeunte fortunā,
Curt. 4, 6, 29. —With inf., to attempt, try, undertake:adversa tela pellere,
Stat. S. 5, 2, 105:clavum torquere,
Claud. Cons. Mall. Theod. 46.— Hence, sŭbĭtus, a, um, P. a., that has come on suddenly or unexpectedly, i. e. sudden, unexpected (freq. and class.; cf.:repens, improvisus): res subita,
Plaut. Curc. 2, 3, 23:in rebus tam subitis,
Cic. Fam. 10, 16, 2:maris subita tempestas,
id. Tusc. 3, 22, 52:subita et improvisa formido,
id. Prov. Cons. 18, 43:laetitia, etc.,
Auct. Her. 1, 8, 13:subita pugna, non praeparata,
Quint. 7, 1, 35:ut sunt Gallorum subita et repentina consilia,
Caes. B. G. 3, 8:novae rei ac subitae admiratio,
Liv. 2, 2:bellum,
Caes. B. G. 3, 7:incursiones hostium,
Hirt. B. G. 8, 11:ministeria belli,
Liv. 4, 27:imbres,
Lucr. 5, 216:vis,
id. 1, 286; 4, 1210:res,
id. 6, 1282:mors,
Quint. 7, 2, 14:casus,
id. 10, 3, 3; Suet. Aug. 73:tristia,
Val. Max. 1, 6, 12:silentium,
Quint. 12, 5, 3: miles, hastily collected (opp. vetus expertusque;syn. subitarius),
Tac. H. 4, 76; cf.:aqua mulsa subita ac recens (opp. inveterata),
Plin. 22, 24, 51, § 110: imagines non subitae, not newly sprung up, i. e. old, ancient, Plin. Ep. 8, 10, 3:homo,
rash, Cic. Pis. Fragm. 5: clivi, sudden, i. e. steep, Stat. Th. 6, 258.—Esp., = subito (post-Aug.):non percussor ille subitus erumpet?
Quint. 6, 2, 31; so,manūs dux Trapezuntem subitus irrupit,
Tac. H. 3, 47:subitum inopinatumque venisse,
Plin. Ep. 1, 13, 3:evadere,
Flor. 4, 2, 59.—As subst.: sŭbĭtum, i. n., a sudden or unexpected thing, a sudden occurrence, etc.:b.Lesbonicum foras evocate: ita subitum'st, propere eum conventum volo,
Plaut. Trin. 5, 2, 51; cf.:subitum est ei remigrare,
Cic. Fam. 13, 2:si tibi subiti nihil est,
Plaut. Pers. 4, 4, 36:in subito,
Plin. 7, 44, 45, § 143.—In plur.:ut subitis ex tempore occurrant,
Quint. 10, 7, 30; cf.:etiam fortes viros subitis terreri,
Tac. A. 15, 59:quamvis non deficeretur ad subita extemporali facultate,
Suet. Aug. 84:si repentina ac subita dominantur,
Sen. Ep. 16, 6: sive meditata sive subita proferret, whether he spoke after deliberation or off-hand, Plin. Ep. 1, 16, 2.—With gen.:ad subita rerum,
Liv. 9, 43:ad subita belli,
id. 6, 32; 25, 15, 20; Flor. 1, 1, 11.—Adverb., suddenly, unexpectedly:per subitum erumpit clamor,
Sil. 10, 505; so,per subitum,
id. 7, 594; 8, 628; 12, 654; 14, 330; 15, 145;15, 404: in subitum,
id. 7, 527: ad subitum, Cassiod. Var. praef. med. —Hence, adv.: sŭbĭtō, suddenly, unexpectedly (freq. and class.; cf.: repente, extemplo, ilico): ut subito, ut propere, ut valide tonuit! Plaut. Am. 5, 1, 10; cf. id. Curc. 2, 3, 4:nova res subito mihi haec objecta est,
id. Ps. 2, 2, 7:ita abripuit repente sese subito,
id. Mil. 2, 2, 21:subito tanta te impendent mala,
Ter. Phorm. 1, 4, 2:cum tot bella subito atque improviso nascantur,
Cic. Font. 19, 42:ex oculis subito fugit,
Verg. G. 4, 499:cum subito ecce,
Cic. Caecin. 10, 30:ut subito nostras Hymen cantatus ad aures Venit,
Ov. H. 12, 137; Curt. 9, 9, 19:subito deficere,
Quint. 7, 2, 14:quod serenā nocte subito candens et plena luna defecisset,
Cic. Rep. 1, 15, 23:tantus subito timor omnem exercitum occupavit,
Caes. B. G. 1, 39:subito opprimi,
Liv. 41, 3:si vespertinus subito te oppresserit hospes,
Hor. S. 2, 4, 17 et. saep.:subito dicere,
without preparation, extempore, Cic. de Or. 1, 33, 150:quod vox et gestus subito sumi non potest,
id. ib. 1, 59, 252:neque potest quisquam nostrum subito fingi,
id. Sull. 25, 69:aliquid subito ex tempore conjectura explicare,
id. Div. 1, 33, 72; so,dicere,
Quint. 10, 3, 30; 11, 3, 12:inventa (opp. domo allata),
id. 4, 5, 4:cum subito evaserunt,
Col. 9, 9, 3:tam subito copias contrahere non potuit,
so quickly, Nep. Dat. 7, 3.
Перевод: с латинского на английский
с английского на латинский- С английского на:
- Латинский
- С латинского на:
- Все языки
- Английский
- Русский
- Французский