Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

litteram+q

  • 41 iota

    ĭōta, n. indec., = iôta, the name of the Greek i, iota (in Gr. trisyl., in Lat. dissyl.):

    ut iota litteram tollas,

    Cic. de Or. 3, 12, 43:

    unum de titulo tollere iota,

    Mart. 2, 93, 4. — Sometimes (on account of littera) ĭōta, ae, f., Aus. Idyll. in Monosyllab. de Litteris, (12), 23:

    littera iotae similis,

    id. ib. 7.

    Lewis & Short latin dictionary > iota

  • 42 labo

    lăbo, āvi, ātum, 1, v. n. [from the same root as 1. labor], to totter, be ready to fall, begin to sink, to give way, be loosened (syn.: vacillo, titubo, nato).
    I.
    Lit.: labat, labuntur saxa, caementae cadunt, Enn. ap. Non. 196, 3 (Trag. v. 142 Vahl.):

    signum labat,

    Cic. Verr. 2, 4, 43, 95:

    si ex ictu... labant dentes,

    Cels. 7, 12, 1:

    labat ariete crebro Janua,

    Verg. A. 2, 492:

    labant curvae naves,

    roll, Ov. M. 2, 163:

    pressaeque labant sub gurgite turres,

    id. ib. 1, 290:

    (turris) qua summa labantis Juncturas tabulata dabant,

    Verg. A. 2, 463:

    littera labat,

    written with a trembling hand, Ov. H. 10, 140:

    labare sermone,

    to stutter, speak indistinctly, Plin. 14, 22, 28, § 146:

    si labat oculus et hac atque illac movetur,

    is unsteady, Cels. 7, 7, 14:

    tarda trementi genua labant,

    sink, Verg. A. 5, 432; so,

    pedes,

    Ov. F. 6, 676:

    vincla labant,

    are loosed, id. A. A. 2, 85.— Poet., of dying persons:

    inde labant populi,

    fall, sink, Luc. 6, 93; cf.:

    omnia tum vero vitaï claustra lababant,

    Lucr. 6, 1153.—With Gr. acc.:

    egressi labant vestigia prima,

    Verg. A. 10, 283 Forbig. (Rib. egressisque).—
    II.
    Trop.
    A.
    To waver, to be unstable, undecided, to hesitate (in opinion, resolution, etc.):

    si res labat, Itidem amici collabascunt,

    Plaut. Stich. 4, 1, 16; cf.:

    scito, labare meum consilium illud, quod satis jam fixum videbatur,

    Cic. Att. 8, 14, 2:

    labamus mutamusque sententiam,

    id. Tusc. 1, 32, 78:

    cum ei labare M. Antonius videretur,

    id. Phil. 6, 4, 10:

    animumque labantem inpulit,

    Verg. A. 4, 22:

    labantia corda,

    id. ib. 12, 223:

    socii labant,

    waver in fidelity, Liv. 22, 61; cf.:

    fides sociorum,

    id. 32, 30, 9:

    animus regis,

    id. 40, 54; 2, 39:

    quīs lababat fides,

    whose fidelity was wavering, Sil. 2, 392:

    mens,

    Ov. M. 6, 629:

    tu mente labantem dirige me,

    Luc. 2, 244:

    ex nimia matrem pietate labare sensit,

    Ov. M. 6, 629:

    memoria labat,

    becomes weak, Liv. 5, 18; cf.:

    mens in illis (phreneticis) labat, in hoc (cordiaco) constat,

    Cels. 3, 19:

    nec dubium habebatur labare hostes,

    Tac. A. 2, 26:

    labante jam Agrippina,

    id. H. 14, 22:

    labantem ordinem contirmare,

    Suet. Caes. 14:

    acies labantes restituere,

    Tac. G. 8 init.:

    sustinere labantem aciem,

    id. H. 3, 23; 5, 18.—
    B.
    To sink, fall to pieces, go to ruin:

    quid non sic aliud ex alio nectitur, ut non, si unam litteram moveris, labent omnia?

    Cic. Fin. 3, 22, 74:

    omnes rei publicae partes aegras et labantes sanare et confirmare,

    id. Mil. 25, 68; cf.:

    sustinuisse labantem fortunam populi Romani,

    Liv. 26, 41:

    sicuti populo Romano sua fortuna labet,

    id. 42, 50:

    labante egregia quondam disciplina,

    id. 36, 6:

    cum res Trojana labaret,

    Ov. M. 15, 437:

    labantibus Vitellii rebus,

    Tac. H. 2, 86:

    si quid in moribus labaret,

    id. A. 2, 33.

    Lewis & Short latin dictionary > labo

  • 43 licentiosus

    lĭcentĭōsus, a, um, adj. [licentia], full of freedom or license, over-free, unbridled, unrestrained, wanton, licentious (post-Aug.): (ebor dicere) non minus est licentiosum, quam si sulfuri et gutturi subicerent in genitivo litteram o mediam, * Quint. 1, 6, 23:

    temeritas,

    App. M. 5, p. 165, 11.— Comp.:

    conversatio cum viris licentiosior,

    Sen. Excerpt. Contr. 6, 8, § 5.— Sup.:

    libidini licentiosissimum spatium praebere,

    Aug. adv. Pelag. 2, 7.— Adv.: lĭcentĭōsē (late Lat. and rare), Aug. Gen. ad Lit. 8, 11.

    Lewis & Short latin dictionary > licentiosus

  • 44 maxilla

    maxilla, ae, f. [dim. of a ground-form magsula (whence māla; root mag of massô, to knead; mageus. baker, etc.; cf. axilla, ala, from ago)], the jawbone, jaw (postAug.).
    I.
    Lit.:

    quam litteram (X) etiam e maxillis et taxillis et vexillo... consuetudo elegans Latini sermonis evellit,

    Cic. Or. 45, 153:

    maxillae superiores,

    Plin. 11, 37, 60, § 159; Suet. Calig. 58; Veg. Vet. 2, 40, 2:

    maxillam superiorem commovere solam,

    Amm. 22, 15, 15:

    cum in maxillis balanatum gausape pectas,

    you comb the anointed beard on your jaws, Pers. 4, 37.—
    * II.
    Transf.: miserum populum, qui sub tam lentis maxillis erit, under such slowgrinding teeth, i. e. subject to such protracted cruelty, Aug. ap. Suet. Tib. 21.

    Lewis & Short latin dictionary > maxilla

  • 45 moventer

    mŏvĕo, mōvi, mōtum, 2 ( sync., mōstis for movistis, Mart. 3, 67, 1;

    mōrunt for moverunt,

    Sil. 14, 141), v. a. and n. [Sanscr. mīv, set in motion; Gr. ameibô, change; cf.: momentum, mutare].
    I.
    Act., to move, stir, set in motion; to shake, disturb, remove, etc. (syn.: cieo, agito, ago, molior).
    A.
    Lit.:

    movit et ad certos nescia membra modos,

    Tib. 1, 7, 38:

    ut festis matrona moveri jussa diebus,

    to dance, Hor. A. P. 232: moveri Cyclopa, to represent a Cyclop by dancing (gesticulating), id. Ep. 2, 2, 125:

    et fila sonantia movit,

    struck, Ov. M. 10, 89:

    citharam cum voce,

    id. ib. 5, 112:

    tympana,

    id. H. 4, 48; to disturb:

    novis Helicona cantibus,

    Manil. Astron. 1, 4:

    signum movere loco,

    to move from the place, Cic. Div. 1, 35, 77:

    os,

    Cels. 8, 2:

    gradum,

    i. e. to go forward, advance, Sen. Thyest. 420: se, to move or bestir one's self:

    move ocius te,

    Ter. And. 4, 3, 16:

    praecepit eis, ne se ex eo loco moverent,

    not to stir from the spot, Liv. 34, 20; Caes. B. G. 3, 15: castra, to break up, remove:

    postero die castra ex eo loco movent,

    Caes. B. G. 1, 15;

    ellipt. without castra: postquam ille Canusio moverat,

    Cic. Att. 9, 1, 1:

    movisse a Samo Romanos audivit,

    Liv. 37, 28, 4.— Pass. reflex.:

    priusquam hostes moverentur,

    Liv. 37, 19, 18:

    hostem statu,

    to drive from his position, dislodge, id. 30, 18:

    aliquem possessione,

    Cic. Verr. 2, 1, 45, § 116:

    heredes,

    to eject, id. Off. 3, 19, 76:

    tribu centurionem,

    to turn out, expel, id. de Or. 2, 67, 272; so,

    aliquem de senatu,

    id. Clu. 43, 122;

    the same also without senatu,

    Hor. S. 1, 6, 20:

    senatorio loco,

    to degrade, Liv. 39, 42, 6:

    ex agro,

    Cic. Fam. 13, 5, 2:

    move abs te moram,

    remove, cast off, Plaut. Capt. 4, 2, 10:

    consulem de sententiā,

    to cause to recede, to dissuade, Liv. 3, 21:

    litteram,

    to take away, Cic. Fin. 3, 22, 74.—Prov.:

    omnis terras, omnia maria movere,

    to turn the world upside down, Cic. Att. 8, 11, 2.—
    2.
    Transf.
    a.
    To excite, occasion, cause, promote, produce; to begin, commence, undertake:

    exercitatione sudor movetur,

    is promoted, produced, Cels. 2, 17:

    alvum,

    Cato, R. R. 115:

    dolorem,

    id. ib. 7, 4:

    lacrimas,

    to cause, Quint. 6, 1, 26:

    fletum populo,

    Cic. de Or. 1, 53, 228:

    risum,

    id. ib. 2, 62, 281:

    alicui exspectationem,

    id. Att. 2, 14, 1:

    indignationem,

    Liv. 4, 50, 1:

    misericordiam,

    Cic. de Or. 2, 69, 278:

    suspicionem,

    id. Part. 33, 114:

    ego istaec moveo, aut curo?

    begin, commence, Ter. And. 5, 4, 18:

    bellum,

    Cic. Off. 1, 11, 37; Liv. 23, 48, 6:

    jam pugna se moverat,

    was going on, Curt. 8, 14, 6:

    cantūs,

    Verg. A. 10, 163:

    tantum decus,

    begin, Manil. Astron. 1, 42; cf. Verg. A. 7, 45:

    nominis controversiam,

    to begin, Tac. Dial. 25 init.; cf. Cels. 3, 3, § 25; Dig. 37, 10, 4:

    litem,

    ib. 4, 3, 33:

    actionem,

    ib. 19, 1, 10:

    mentionem rei,

    to make mention, Liv. 28, 11, 9:

    sacra,

    Val. Fl. 3, 540:

    movere ac moliri aliquid,

    to undertake any thing that excites disturbance, Liv. 23, 39:

    ne quid moveretur,

    id. 35, 13.—
    b.
    To shake, to cause to waver, to alter:

    alicujus sententiam,

    to change, cause to waver, Cic. Att. 7, 3, 6:

    sententiam regis,

    Liv. 35, 42, 6.—
    c.
    To present, offer an oblation:

    ferctum Jovi moveto,

    Cato, R. R. 134.—
    d.
    To disturb, concern, trouble, torment one:

    men moveat cimex Pantilius?

    Hor. S. 1, 10, 78:

    Armeniosne movet, Romana potentia cujus Sit ducis?

    Luc. 7, 282; cf. Val. Fl. 7, 131. intoleranda vis aestūs omnium ferme corpora movit, Liv. 25, 26:

    strepitu fora vestra,

    Juv. 2, 52.—
    e.
    Of plants, to put forth:

    si se gemmae nondum moveant,

    do not yet appear, Col. 11, 2, 26: de palmite gemma movetur, [p. 1169] is produced, Ov. Tr. 3, 12, 13.—
    f.
    To exert, exercise:

    inter principia condendi hujus operis, movisse numen ad indicandam tanti imperii molem traditur deos,

    Liv. 1, 55, 3 (cf.:

    se movere, I. A. supra): artis opem,

    Ov. F. 6, 760.—
    g.
    = mutare, to change, transform:

    quorum Forma semel mota est,

    Ov. M. 8, 729:

    nihil motum antiquo probabile est,

    Liv. 34, 54, 8.—
    h.
    In mal. part., Plaut. Am. 4, 1, 43.—
    B.
    Trop., to move, affect, excite, inspire:

    ut pulcritudo corporis movet oculos et delectat,

    charms, Cic. Off. 1, 28, 98:

    quae me causae moverint,

    id. Att. 11, 5, 1:

    fere fit, quibus quisque in locis miles inveteravit, uti multum earum regionum consuetudine moveatur,

    is much affected, influenced, Caes. B. C. 1, 44:

    aliquem ad bellum,

    to stir up, excite, Liv. 35, 12, 5:

    movet feroci juveni animum conploratio sororis,

    stirs his anger, id. 1, 26, 3; cf. id. 21, 38, 3; 23, 31, 11:

    numina Dianae,

    to irritate, provoke, Hor. Epod. 17, 3:

    multa movens animo,

    to revolve, ponder, meditate, Verg. A. 3, 34:

    moverat plebem oratio consulis,

    had stirred, made an impression on, Liv. 3, 20:

    judicum animos,

    Quint. 6, 2, 1:

    acutule moveri,

    keenly affected, Aug. Conf. 3, 7: neque illud me movet, quod, Caes. ap. Cic. Att. 9, 16, A. 2:

    affectus,

    Quint. 6, 1, 7:

    moveor etiam ipsius loci insolentiā,

    Cic. Deiot. 2, 5:

    nil moveor lacrimis,

    Prop. 3, 23, 25 (4, 25, 5):

    absiste moveri,

    be not disturbed, Verg. A. 6, 399:

    quos sectis Bellona lacertis Saeva movet,

    inspires, Luc. 1, 565 (al. monet):

    ut captatori moveat fastidia,

    excites nausea in, Juv. 10, 202.—
    II.
    Neutr., to move itself, move (very rare):

    terra dies duodequadraginta movit,

    an earthquake, Liv. 35, 40, 7; 40, 59, 7.—In pass.:

    reptile quod movetur,

    which moves itself, Vulg. Gen. 1, 26 saep.—Hence,
    A.
    mŏvens, entis, P. a., movable (class.): ex eā praedā, quae rerum moventium sit, movable things (as clothes, arms, furniture), Liv. 5, 25, 6:

    voluptas,

    that consists in motion, Cic. Fin. 2, 10, 31:

    furtum rerum moventium,

    Gell. 11, 18, 13.— Plur. subst.:

    quaedam quasi moventia,

    motives, Cic. Tusc. 5, 24, 68.—Hence, adv.: mŏventer, movingly, affectingly (late Lat.), Schol. Bob. ad Cic. Mil. 7, n. 4.—
    B.
    mōtus, a, um, P. a., moved, affected, disturbed ( poet. and in post-class. prose):

    Ithaci digressu mota Calypso,

    Prop. 1, 15, 9:

    dictis,

    Ov. Tr. 4, 10, 23:

    precibus,

    Curt. 6, 5, 23.

    Lewis & Short latin dictionary > moventer

  • 46 moveo

    mŏvĕo, mōvi, mōtum, 2 ( sync., mōstis for movistis, Mart. 3, 67, 1;

    mōrunt for moverunt,

    Sil. 14, 141), v. a. and n. [Sanscr. mīv, set in motion; Gr. ameibô, change; cf.: momentum, mutare].
    I.
    Act., to move, stir, set in motion; to shake, disturb, remove, etc. (syn.: cieo, agito, ago, molior).
    A.
    Lit.:

    movit et ad certos nescia membra modos,

    Tib. 1, 7, 38:

    ut festis matrona moveri jussa diebus,

    to dance, Hor. A. P. 232: moveri Cyclopa, to represent a Cyclop by dancing (gesticulating), id. Ep. 2, 2, 125:

    et fila sonantia movit,

    struck, Ov. M. 10, 89:

    citharam cum voce,

    id. ib. 5, 112:

    tympana,

    id. H. 4, 48; to disturb:

    novis Helicona cantibus,

    Manil. Astron. 1, 4:

    signum movere loco,

    to move from the place, Cic. Div. 1, 35, 77:

    os,

    Cels. 8, 2:

    gradum,

    i. e. to go forward, advance, Sen. Thyest. 420: se, to move or bestir one's self:

    move ocius te,

    Ter. And. 4, 3, 16:

    praecepit eis, ne se ex eo loco moverent,

    not to stir from the spot, Liv. 34, 20; Caes. B. G. 3, 15: castra, to break up, remove:

    postero die castra ex eo loco movent,

    Caes. B. G. 1, 15;

    ellipt. without castra: postquam ille Canusio moverat,

    Cic. Att. 9, 1, 1:

    movisse a Samo Romanos audivit,

    Liv. 37, 28, 4.— Pass. reflex.:

    priusquam hostes moverentur,

    Liv. 37, 19, 18:

    hostem statu,

    to drive from his position, dislodge, id. 30, 18:

    aliquem possessione,

    Cic. Verr. 2, 1, 45, § 116:

    heredes,

    to eject, id. Off. 3, 19, 76:

    tribu centurionem,

    to turn out, expel, id. de Or. 2, 67, 272; so,

    aliquem de senatu,

    id. Clu. 43, 122;

    the same also without senatu,

    Hor. S. 1, 6, 20:

    senatorio loco,

    to degrade, Liv. 39, 42, 6:

    ex agro,

    Cic. Fam. 13, 5, 2:

    move abs te moram,

    remove, cast off, Plaut. Capt. 4, 2, 10:

    consulem de sententiā,

    to cause to recede, to dissuade, Liv. 3, 21:

    litteram,

    to take away, Cic. Fin. 3, 22, 74.—Prov.:

    omnis terras, omnia maria movere,

    to turn the world upside down, Cic. Att. 8, 11, 2.—
    2.
    Transf.
    a.
    To excite, occasion, cause, promote, produce; to begin, commence, undertake:

    exercitatione sudor movetur,

    is promoted, produced, Cels. 2, 17:

    alvum,

    Cato, R. R. 115:

    dolorem,

    id. ib. 7, 4:

    lacrimas,

    to cause, Quint. 6, 1, 26:

    fletum populo,

    Cic. de Or. 1, 53, 228:

    risum,

    id. ib. 2, 62, 281:

    alicui exspectationem,

    id. Att. 2, 14, 1:

    indignationem,

    Liv. 4, 50, 1:

    misericordiam,

    Cic. de Or. 2, 69, 278:

    suspicionem,

    id. Part. 33, 114:

    ego istaec moveo, aut curo?

    begin, commence, Ter. And. 5, 4, 18:

    bellum,

    Cic. Off. 1, 11, 37; Liv. 23, 48, 6:

    jam pugna se moverat,

    was going on, Curt. 8, 14, 6:

    cantūs,

    Verg. A. 10, 163:

    tantum decus,

    begin, Manil. Astron. 1, 42; cf. Verg. A. 7, 45:

    nominis controversiam,

    to begin, Tac. Dial. 25 init.; cf. Cels. 3, 3, § 25; Dig. 37, 10, 4:

    litem,

    ib. 4, 3, 33:

    actionem,

    ib. 19, 1, 10:

    mentionem rei,

    to make mention, Liv. 28, 11, 9:

    sacra,

    Val. Fl. 3, 540:

    movere ac moliri aliquid,

    to undertake any thing that excites disturbance, Liv. 23, 39:

    ne quid moveretur,

    id. 35, 13.—
    b.
    To shake, to cause to waver, to alter:

    alicujus sententiam,

    to change, cause to waver, Cic. Att. 7, 3, 6:

    sententiam regis,

    Liv. 35, 42, 6.—
    c.
    To present, offer an oblation:

    ferctum Jovi moveto,

    Cato, R. R. 134.—
    d.
    To disturb, concern, trouble, torment one:

    men moveat cimex Pantilius?

    Hor. S. 1, 10, 78:

    Armeniosne movet, Romana potentia cujus Sit ducis?

    Luc. 7, 282; cf. Val. Fl. 7, 131. intoleranda vis aestūs omnium ferme corpora movit, Liv. 25, 26:

    strepitu fora vestra,

    Juv. 2, 52.—
    e.
    Of plants, to put forth:

    si se gemmae nondum moveant,

    do not yet appear, Col. 11, 2, 26: de palmite gemma movetur, [p. 1169] is produced, Ov. Tr. 3, 12, 13.—
    f.
    To exert, exercise:

    inter principia condendi hujus operis, movisse numen ad indicandam tanti imperii molem traditur deos,

    Liv. 1, 55, 3 (cf.:

    se movere, I. A. supra): artis opem,

    Ov. F. 6, 760.—
    g.
    = mutare, to change, transform:

    quorum Forma semel mota est,

    Ov. M. 8, 729:

    nihil motum antiquo probabile est,

    Liv. 34, 54, 8.—
    h.
    In mal. part., Plaut. Am. 4, 1, 43.—
    B.
    Trop., to move, affect, excite, inspire:

    ut pulcritudo corporis movet oculos et delectat,

    charms, Cic. Off. 1, 28, 98:

    quae me causae moverint,

    id. Att. 11, 5, 1:

    fere fit, quibus quisque in locis miles inveteravit, uti multum earum regionum consuetudine moveatur,

    is much affected, influenced, Caes. B. C. 1, 44:

    aliquem ad bellum,

    to stir up, excite, Liv. 35, 12, 5:

    movet feroci juveni animum conploratio sororis,

    stirs his anger, id. 1, 26, 3; cf. id. 21, 38, 3; 23, 31, 11:

    numina Dianae,

    to irritate, provoke, Hor. Epod. 17, 3:

    multa movens animo,

    to revolve, ponder, meditate, Verg. A. 3, 34:

    moverat plebem oratio consulis,

    had stirred, made an impression on, Liv. 3, 20:

    judicum animos,

    Quint. 6, 2, 1:

    acutule moveri,

    keenly affected, Aug. Conf. 3, 7: neque illud me movet, quod, Caes. ap. Cic. Att. 9, 16, A. 2:

    affectus,

    Quint. 6, 1, 7:

    moveor etiam ipsius loci insolentiā,

    Cic. Deiot. 2, 5:

    nil moveor lacrimis,

    Prop. 3, 23, 25 (4, 25, 5):

    absiste moveri,

    be not disturbed, Verg. A. 6, 399:

    quos sectis Bellona lacertis Saeva movet,

    inspires, Luc. 1, 565 (al. monet):

    ut captatori moveat fastidia,

    excites nausea in, Juv. 10, 202.—
    II.
    Neutr., to move itself, move (very rare):

    terra dies duodequadraginta movit,

    an earthquake, Liv. 35, 40, 7; 40, 59, 7.—In pass.:

    reptile quod movetur,

    which moves itself, Vulg. Gen. 1, 26 saep.—Hence,
    A.
    mŏvens, entis, P. a., movable (class.): ex eā praedā, quae rerum moventium sit, movable things (as clothes, arms, furniture), Liv. 5, 25, 6:

    voluptas,

    that consists in motion, Cic. Fin. 2, 10, 31:

    furtum rerum moventium,

    Gell. 11, 18, 13.— Plur. subst.:

    quaedam quasi moventia,

    motives, Cic. Tusc. 5, 24, 68.—Hence, adv.: mŏventer, movingly, affectingly (late Lat.), Schol. Bob. ad Cic. Mil. 7, n. 4.—
    B.
    mōtus, a, um, P. a., moved, affected, disturbed ( poet. and in post-class. prose):

    Ithaci digressu mota Calypso,

    Prop. 1, 15, 9:

    dictis,

    Ov. Tr. 4, 10, 23:

    precibus,

    Curt. 6, 5, 23.

    Lewis & Short latin dictionary > moveo

  • 47 nobilis

    nōbĭlis, e (old collat. form gnōbĭlis: nobilem antiqui pro noto ponebant, et quidem per g litteram, ut Plautus in Pseudolo: peregrina facies videtur hominis atque ignobilis, et: oculis meis obviam ignobilis obicitur. Attius in Diomede: ergo me Argos referam, nam hic sum gnobilis. Livius in Virgo: ornamento incedunt gnobili ignobiles, Paul. ex Fest. p. 174 Müll.), adj. [for gnobilis, from gnosco; Gr. gignôskô; v. nosco], that can be known or is known, knowable, known.
    I.
    In gen. (very rare):

    neque his umquam nobilis fui,

    Plaut. Ps. 4, 7, 9:

    addidit facinori fidem nobili gaudio,

    Tac. H. 3, 39.—
    II.
    In partic.
    A.
    Wellknown, famous, noted, celebrated, renowned (freq. and class.; cf.:

    clarus, insignis, inclutus, illustris): die festo celebri nobilique, Aphrodisiis,

    Plaut. Poen. 3, 5, 13:

    magnus et nobilis rhetor Isocrates,

    Cic. Inv. 2, 2, 7:

    illustre et nobile municipium,

    id. Verr. 2, 5, 16, § 40:

    oppidum clarum et nobile,

    id. ib. 2, 1, 24, §

    63: ex doctrinā nobilis et clarus,

    id. Rab. Post. 9, 23:

    gladiatorum par nobilissimum,

    id. Opt. Gen. 6, 17:

    multi in philosophiā praeclari et nobiles,

    id. de Or. 1, 11, 46:

    ut arcendis sceleribus exemplum nobile esset,

    Liv. 2, 5:

    Corinthus aere,

    Ov. M. 6, 416:

    puerosque Ledae, Hunc equis, illum superare pugnis Nobilem,

    Hor. C. 1, 12, 25:

    palma nobilis,

    id. ib. 1, 1, 5:

    nobilis e tectis fundere gaesa rotis,

    Prop. 4 (5), 10, 42:

    tamquam Feceris ipse aliquid propter quod nobilis esses,

    Juv. 8, 41: aquae salubritate et medendis corporibus nobiles. Vell. 2, 25, 4:

    vitulis marinis ad multa nobile fel,

    Plin. 11, 37, 75, § 195:

    emplastra nobilia ad extrahendum fel,

    Cels. 5, 19:

    Cicero vir nobilissimae novitatis,

    Vell. 2, 34, 3.—In a bad sense, notorious:

    innocentes qui se scelere fieri nolunt nobiles,

    Plaut. Rud. 3, 2, 5:

    mea (amica) est potens, procax, magnifica, sumtuosa, nobilis,

    Ter. Heaut. 2, 1, 15:

    ille nobilis taurus, quem Phalaris habuisse dicitur,

    Cic. Verr. 2, 4, 33, § 73; Liv. 39, 9, 5.—
    B.
    High-born, of noble birth, noble, i. e. sprung from a family (either patrician or plebeian) many members of which had filled curule offices, and consequently possessing the jus imaginum (opp. homo novus or ignobilis; cf.:

    generosus, amplus): non facit nobilem atrium plenum fumosis imaginibus,

    Sen. Ep. 44, 5:

    quanta sit in invidiā apud quosdam nobilis homines novorum hominum virtus et industria,

    Cic. Verr. 2, 5, 71, § 181:

    Clodia mulier non solum nobilis sed etiam nota,

    id. Cael. 13, 31:

    nobili genere nati,

    id. Verr. 2, 5, 70, § 180:

    homines apud nos noti, inter suos nobiles,

    id. Fl. 22, 52; Liv. 22, 58.—Hence, subst.: nōbĭlis, is, m., a nobleman:

    nobiles nostri,

    Plin. Ep. 5, 17, 5; Vulg. Isa. 5, 13; id. Psa. 149, 8: Nobilissimus, most noble, under the later emperors, a title of the Cæsars and of the members of the imperial family, Cod. Th. 10, 25, 1; Dig. 40, 11, 3.—
    C.
    Of a noble kind, noble, excellent, superior:

    tres nobilissimi fundi,

    Cic. Rosc. Am. 35, 99:

    nobiliumque greges custos servabat equarum,

    Ov. M. 2, 690:

    nobilis hic (equus), quocumque venit de gramine,

    Juv. 8, 60.—Hence, adv.: nōbĭlĭter, famously, excellently, splendidly, nobly (mostly post-Aug.;

    not in Cic. or Cæs.),

    Vitr. 7 praef.:

    nobiliter caelare argentum,

    Plin. 34, 8, 19, § 91.— Comp.:

    nobilius philosophari,

    Sid. Ep. 9, 9.— Sup.:

    ab exercitu nobilissime tumulatus,

    Liv. Epit. 54.

    Lewis & Short latin dictionary > nobilis

  • 48 olla

    olla, ae (old form aula:

    aulas antiqui dicebant, quas nos dicimus ollas, quia nullam litteram geminabant. Itaque aulicocia exta, quae in ollis coquebantur, dicebant, id est elixa,

    Fest. p. 23 Müll.—Examples with aula, for olla, are found in Cato, R. R. 52, 1; 81; 85 sq.; Plaut. Aul. 2, 8, 20; 22; 3, 6, 44; 47; 4, 2, 4; 7; id. Capt. 1, 1, 21; 4, 2, 66 et saep.; Inscr. Orell. 2473; 3001; 4537 sqq.; cf. also Non. 543, 8), f. [root uk-, Sanscr. ukha, pot; aula for aukula], a pot or jar:

    quadrilibrem aulam onustam auro habeo,

    Plaut. Aul. 5, 1, 2; Varr. ap. Non. 543, 12:

    ollam denariorum implere,

    Cic. Fam. 9, 18, 4:

    fictilis,

    Col. 8, 8, 7:

    monendus qui vasa emturus est, ne bibulas aut male coctas emat,

    id. 12, 43, 11: ET OLLAS PRECATI SVNT, Inscr. Fratr. Arv. tab. 41 a; cf.

    Marini Atti, p. 593: grandes fumabant pultibus ollae,

    Juv. 14, 171.—For preserving the ashes of the dead, Inscr. Grut. 865, 10; cf. Inscr. Orell. 4544; Jahn, Specim. Epigr. p. 29 sq.—Prov.: olla male fervet, the pot boils poorly, i. e. the affair looks bad, Petr. 38, 13: ipsa holera olla legit, the pot culls its own herbs, i. e. serves itself, Cat. 94, 2:

    vultus redigentur in ollam,

    made as black as a pot, Vulg. Joel, 2, 6.—
    2.
    Trop.:

    olla cujus rubigo in eā est,

    i. e. the city full of the vile, Vulg. Ezech. 24, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > olla

  • 49 peraro

    pĕr-ăro, āvi, ātum, 1, v. a.
    I.
    Lit., to plough through; to traverse the sea:

    pontum,

    Sen. Med. 650.—
    II.
    Transf.
    A.
    To furrow:

    rugis anilibus ora,

    Ov. M. 14, 96; Sid. Ep. 3, 13.—
    B.
    To furrow or scratch over, to injure:

    cerebrum crebra vibice peraratum,

    Sid. Ep. 3, 13.—
    C.
    To scratch letters with the style on a waxen tablet, to write:

    talia perarans manus,

    Ov. M. 9, 563:

    litteram,

    id. A. A. 1, 455; cf. id. Tr. 3, 7, 1:

    peraratae tabellae,

    id. Am. 1, 11, 7:

    perarare carmina auro,

    Stat. S. 4, 5, 24.

    Lewis & Short latin dictionary > peraro

  • 50 produco

    prō-dūco, xi, ctum, 3 (produxe, for produxisse, Ter Ad. 4, 2, 22), v. a., to lead or bring forth, to lead forward or out.
    I.
    Lit. (class.):

    fidicinam intus,

    Plaut. Ep. 3, 4, 40:

    aliquem foras ante aedes,

    id. Capt. 2, 2, 2:

    aliquem e latebris,

    Petr. 126:

    castris omnem exercitum,

    Plaut. Am. 1, 1, 62:

    copias pro castris,

    Caes. B. G. 1, 48.—Esp.
    a.
    To bring before the people, senate, or a court:

    aliquem in conspectum populi Romani,

    Cic. Verr. 2, 1, 47, § 122:

    quempiam in contionem,

    id. Pis. 6, 14: cum tribunis [p. 1456] plebis Curionem et Octavium consules produxisset, id. Brut. 60, 217; Liv. 27, 7, 4:

    harum rerum omnium auctores testesque,

    Cic. Verr. 2, 5, 50, § 131:

    productus pro rostris,

    to give evidence, Suet. Jul. 20 fin.:

    producti in circo Flaminio in contionem,

    Cic. Sest. 14, 33:

    in judicium,

    to bring before a court, id. Verr. 2, 1, 43, § 113:

    aliquem in Sestium,

    id. Q. Fr. 2, 4, 1:

    aliquem ad necem,

    id. Verr. 2, 5, 60, § 157.—
    b.
    Of an actor, to represent, perform:

    nihil ab hoc (Roscio) pravum et perversum produci posse arbitrabantur,

    Cic. Rosc. Com. 10, 30. —
    c.
    To expose for sale:

    ancillam produxit, vendidit,

    Ter. Eun. 1, 2, 54:

    servos,

    id. Heaut. 1, 1, 92; Suet. Gram. 4.—
    d.
    To draw or place one thing before another ( poet.):

    producere malo aliquam moram,

    Ter. And. 3, 5, 9:

    scamnum lecto,

    Ov. A. A. 2, 211:

    nubila menti,

    Stat. S. 5, 3, 13.—
    e.
    To draw or stretch out, to lengthen out, extend ( poet. and post-Aug.):

    pelles dentibus,

    Mart. 9, 74, 1:

    ferrum incude,

    Juv. 15, 165:

    supercilium madidā fuligine tactum,

    id. 2, 94:

    lineas ex argento nigras,

    Plin. 33, 6, 31, § 98.—
    f.
    To conduct to a place:

    non tu eum rus hinc modo Produxe aiebas?

    Ter. Ad. 4, 2, 22.—
    g.
    To conduct to the grave, sc. a corpse or a funeral procession ( poet.):

    nec te, tua funera, mater Produxi,

    Verg. A. 9, 486:

    longum funus ad tumulos,

    Luc. 2, 298.—
    h.
    To lead or bring along, to bring away:

    qui et procurrentem retrahat, et cunctantem producat,

    to drag forward, Col. 6, 2, 9.—
    i.
    To bring to light, disclose, expose:

    occulta ad patres produxit crimina servus,

    Juv. 8, 266. —
    B.
    In partic.
    1.
    To bring forth, bring into the world, to bear or beget:

    ego is sum qui te produxi pater,

    Plaut. Rud. 4, 4, 129:

    liberos,

    id. Capt. 3, 5, 105; Lucil. ap. Non. 373, 2:

    magnanimos nos natura produxit,

    Sen. Ep. 104, 23:

    quam te Thersitae similem producat Achilles,

    Juv. 8, 271.— Of other subjects, to produce, make (postAug.):

    cibis utendum est carnem producentibus,

    Cels. 8, 7, 7:

    cum folia producere incipiunt fici,

    Pall. 4, 10, 30.—
    2.
    = adduco in indicium, to bring forth to trial, Cic. Verr. 2, 1, 12, § 32 (Zumpt); Quint. 11, 3, 174.—
    3.
    To make to grow, to advance, promote ( poet.): subolem. Hor. C. S. 17.—
    4.
    In pronunciation, to lengthen, prolong (class.):

    inclitus dicimus brevi primā litterā, insanus productā,

    Cic. Or. 48, 159:

    syllabam,

    Ov. P. 4, 12, 13; Quint. 1, 5, 18.—
    II.
    Trop.
    A.
    To bring forward (to distinction), to raise, promote, advance (class.): producere aliquem ad aliquam dignitatem. Cic. Fin. 3, 16, 52:

    aliquem omni genere honoris,

    Liv. 40, 56:

    quem tu non pro illius dignitate produxeras,

    Cic. Dom. 9, 21:

    a quibus producti sunt, exsistunt eorum ipsorum tyranni,

    advanced to power, id. Rep. 1, 44, 68:

    beneficia, quae non producunt, nec honestiorem faciunt,

    Sen. Ben. 2, 9, 2.—
    B.
    To lead, induce one to do any thing:

    producti sumus, ut loqueremur,

    Auct. Her. 1, 3, 5:

    productus ad aliquid faciendum,

    Plin. 9, 35, 59, § 122.—
    C.
    To draw or drag out, to lengthen out, prolong, protract (class.):

    producere pauperi vitam ad miseriam,

    Plaut. Trin. 2, 2, 59:

    cenam,

    Hor. S. 1, 5, 70:

    convivium ad multam noctem vario sermone,

    Cic. Sen. 14, 46:

    sermonem in multam noctem,

    id. Rep. 6, 10, 10:

    sermonem longius,

    id. Brut. 71, 251:

    Varro.. vitam Naevii producit longius,

    i. e. represents him as having lived longer, id. ib. 15, 60:

    somnum ultra primam lucem,

    Suet. Aug. 78:

    rem in hiemem,

    Caes. B. G. 4, 30:

    animas,

    lives, Juv. 15, 94.—
    2.
    To put off, to amuse, delude one with fallacious promises:

    aliquem falsā spe producere,

    Ter. And. 4, 1, 25:

    aliquem conditionibus,

    Cic. Quint. 8, 30.—
    D.
    Of time, to pass, spend ( poet.):

    cyathos sorbillans diem,

    Ter. Ad. 4, 2, 52.—
    E.
    To bring up, educate:

    audientem dicto, mater, produxisti filiam,

    Plaut. As. 3, 1, 40:

    principes liberos,

    Tac. Or. 28:

    laevo monitu pueros avaros,

    Juv. 14, 228.—
    F.
    To make, devise, produce, bring into use:

    nova (vocabula) quae genitor produxerit usus,

    Hor. Ep. 2, 2, 119.—
    G.
    To plant, cultivate:

    quicunque primum te produxit, arbor,

    Hor. C. 2, 13, 3.—Hence, prōductus, a, um, P. a., lengthened, long, prolonged, protracted, etc. (class.):

    productiore cornu sinistro,

    drawn out, extended, Tac. A. 13, 40 Halm:

    productissimum flagellum,

    Col. 3, 10: commoditates corporis tam productae temporibus, Cic. Fin. 4, 12, 29:

    dolores longinquitate producti,

    id. Tusc. 5, 40, 117:

    exitus (orationis),

    id. de Or. 2. 53, 213:

    productiora alia, et quasi immoderatius excurrentia,

    too long, id. Or. 53, 178; so,

    producta syllaba (opp. short),

    id. ib. 48, 159:

    nomen,

    formed by prolongation, id. N. D. 2, 26, 66:

    neve minor, neu sit quinto productior actu Fabula,

    longer, Hor. A. P. 189.—
    B.
    Subst.: prōducta, ōrum, n., preferable things (a transl. of the Gr. tha proêgmena): in vitā non ea, quae primario loco sunt, sed ea, quae secundum locum obtinent, proêgmena, id est producta nominantur; quae vel ita appellemus (id erit verbum e verbo), vel promota, et remota, vel, ut dudum diximus, praeposita, vel praecipua;

    et illa rejecta,

    Cic. Fin. 3, 16, 52; cf. Sen. Ep. 74, 17.—Hence, adv.: prōductē, in a lengthened manner, long (class.):

    producte dicere litteram, opp. breviter,

    Cic. Or. 48, 159:

    producte dicere syllabam, opp. correpte,

    Gell. 2, 17, 5.— Comp.:

    syllaba productius pronunciata,

    Gell. 4, 17, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > produco

  • 51 producta

    prō-dūco, xi, ctum, 3 (produxe, for produxisse, Ter Ad. 4, 2, 22), v. a., to lead or bring forth, to lead forward or out.
    I.
    Lit. (class.):

    fidicinam intus,

    Plaut. Ep. 3, 4, 40:

    aliquem foras ante aedes,

    id. Capt. 2, 2, 2:

    aliquem e latebris,

    Petr. 126:

    castris omnem exercitum,

    Plaut. Am. 1, 1, 62:

    copias pro castris,

    Caes. B. G. 1, 48.—Esp.
    a.
    To bring before the people, senate, or a court:

    aliquem in conspectum populi Romani,

    Cic. Verr. 2, 1, 47, § 122:

    quempiam in contionem,

    id. Pis. 6, 14: cum tribunis [p. 1456] plebis Curionem et Octavium consules produxisset, id. Brut. 60, 217; Liv. 27, 7, 4:

    harum rerum omnium auctores testesque,

    Cic. Verr. 2, 5, 50, § 131:

    productus pro rostris,

    to give evidence, Suet. Jul. 20 fin.:

    producti in circo Flaminio in contionem,

    Cic. Sest. 14, 33:

    in judicium,

    to bring before a court, id. Verr. 2, 1, 43, § 113:

    aliquem in Sestium,

    id. Q. Fr. 2, 4, 1:

    aliquem ad necem,

    id. Verr. 2, 5, 60, § 157.—
    b.
    Of an actor, to represent, perform:

    nihil ab hoc (Roscio) pravum et perversum produci posse arbitrabantur,

    Cic. Rosc. Com. 10, 30. —
    c.
    To expose for sale:

    ancillam produxit, vendidit,

    Ter. Eun. 1, 2, 54:

    servos,

    id. Heaut. 1, 1, 92; Suet. Gram. 4.—
    d.
    To draw or place one thing before another ( poet.):

    producere malo aliquam moram,

    Ter. And. 3, 5, 9:

    scamnum lecto,

    Ov. A. A. 2, 211:

    nubila menti,

    Stat. S. 5, 3, 13.—
    e.
    To draw or stretch out, to lengthen out, extend ( poet. and post-Aug.):

    pelles dentibus,

    Mart. 9, 74, 1:

    ferrum incude,

    Juv. 15, 165:

    supercilium madidā fuligine tactum,

    id. 2, 94:

    lineas ex argento nigras,

    Plin. 33, 6, 31, § 98.—
    f.
    To conduct to a place:

    non tu eum rus hinc modo Produxe aiebas?

    Ter. Ad. 4, 2, 22.—
    g.
    To conduct to the grave, sc. a corpse or a funeral procession ( poet.):

    nec te, tua funera, mater Produxi,

    Verg. A. 9, 486:

    longum funus ad tumulos,

    Luc. 2, 298.—
    h.
    To lead or bring along, to bring away:

    qui et procurrentem retrahat, et cunctantem producat,

    to drag forward, Col. 6, 2, 9.—
    i.
    To bring to light, disclose, expose:

    occulta ad patres produxit crimina servus,

    Juv. 8, 266. —
    B.
    In partic.
    1.
    To bring forth, bring into the world, to bear or beget:

    ego is sum qui te produxi pater,

    Plaut. Rud. 4, 4, 129:

    liberos,

    id. Capt. 3, 5, 105; Lucil. ap. Non. 373, 2:

    magnanimos nos natura produxit,

    Sen. Ep. 104, 23:

    quam te Thersitae similem producat Achilles,

    Juv. 8, 271.— Of other subjects, to produce, make (postAug.):

    cibis utendum est carnem producentibus,

    Cels. 8, 7, 7:

    cum folia producere incipiunt fici,

    Pall. 4, 10, 30.—
    2.
    = adduco in indicium, to bring forth to trial, Cic. Verr. 2, 1, 12, § 32 (Zumpt); Quint. 11, 3, 174.—
    3.
    To make to grow, to advance, promote ( poet.): subolem. Hor. C. S. 17.—
    4.
    In pronunciation, to lengthen, prolong (class.):

    inclitus dicimus brevi primā litterā, insanus productā,

    Cic. Or. 48, 159:

    syllabam,

    Ov. P. 4, 12, 13; Quint. 1, 5, 18.—
    II.
    Trop.
    A.
    To bring forward (to distinction), to raise, promote, advance (class.): producere aliquem ad aliquam dignitatem. Cic. Fin. 3, 16, 52:

    aliquem omni genere honoris,

    Liv. 40, 56:

    quem tu non pro illius dignitate produxeras,

    Cic. Dom. 9, 21:

    a quibus producti sunt, exsistunt eorum ipsorum tyranni,

    advanced to power, id. Rep. 1, 44, 68:

    beneficia, quae non producunt, nec honestiorem faciunt,

    Sen. Ben. 2, 9, 2.—
    B.
    To lead, induce one to do any thing:

    producti sumus, ut loqueremur,

    Auct. Her. 1, 3, 5:

    productus ad aliquid faciendum,

    Plin. 9, 35, 59, § 122.—
    C.
    To draw or drag out, to lengthen out, prolong, protract (class.):

    producere pauperi vitam ad miseriam,

    Plaut. Trin. 2, 2, 59:

    cenam,

    Hor. S. 1, 5, 70:

    convivium ad multam noctem vario sermone,

    Cic. Sen. 14, 46:

    sermonem in multam noctem,

    id. Rep. 6, 10, 10:

    sermonem longius,

    id. Brut. 71, 251:

    Varro.. vitam Naevii producit longius,

    i. e. represents him as having lived longer, id. ib. 15, 60:

    somnum ultra primam lucem,

    Suet. Aug. 78:

    rem in hiemem,

    Caes. B. G. 4, 30:

    animas,

    lives, Juv. 15, 94.—
    2.
    To put off, to amuse, delude one with fallacious promises:

    aliquem falsā spe producere,

    Ter. And. 4, 1, 25:

    aliquem conditionibus,

    Cic. Quint. 8, 30.—
    D.
    Of time, to pass, spend ( poet.):

    cyathos sorbillans diem,

    Ter. Ad. 4, 2, 52.—
    E.
    To bring up, educate:

    audientem dicto, mater, produxisti filiam,

    Plaut. As. 3, 1, 40:

    principes liberos,

    Tac. Or. 28:

    laevo monitu pueros avaros,

    Juv. 14, 228.—
    F.
    To make, devise, produce, bring into use:

    nova (vocabula) quae genitor produxerit usus,

    Hor. Ep. 2, 2, 119.—
    G.
    To plant, cultivate:

    quicunque primum te produxit, arbor,

    Hor. C. 2, 13, 3.—Hence, prōductus, a, um, P. a., lengthened, long, prolonged, protracted, etc. (class.):

    productiore cornu sinistro,

    drawn out, extended, Tac. A. 13, 40 Halm:

    productissimum flagellum,

    Col. 3, 10: commoditates corporis tam productae temporibus, Cic. Fin. 4, 12, 29:

    dolores longinquitate producti,

    id. Tusc. 5, 40, 117:

    exitus (orationis),

    id. de Or. 2. 53, 213:

    productiora alia, et quasi immoderatius excurrentia,

    too long, id. Or. 53, 178; so,

    producta syllaba (opp. short),

    id. ib. 48, 159:

    nomen,

    formed by prolongation, id. N. D. 2, 26, 66:

    neve minor, neu sit quinto productior actu Fabula,

    longer, Hor. A. P. 189.—
    B.
    Subst.: prōducta, ōrum, n., preferable things (a transl. of the Gr. tha proêgmena): in vitā non ea, quae primario loco sunt, sed ea, quae secundum locum obtinent, proêgmena, id est producta nominantur; quae vel ita appellemus (id erit verbum e verbo), vel promota, et remota, vel, ut dudum diximus, praeposita, vel praecipua;

    et illa rejecta,

    Cic. Fin. 3, 16, 52; cf. Sen. Ep. 74, 17.—Hence, adv.: prōductē, in a lengthened manner, long (class.):

    producte dicere litteram, opp. breviter,

    Cic. Or. 48, 159:

    producte dicere syllabam, opp. correpte,

    Gell. 2, 17, 5.— Comp.:

    syllaba productius pronunciata,

    Gell. 4, 17, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > producta

  • 52 producte

    prō-dūco, xi, ctum, 3 (produxe, for produxisse, Ter Ad. 4, 2, 22), v. a., to lead or bring forth, to lead forward or out.
    I.
    Lit. (class.):

    fidicinam intus,

    Plaut. Ep. 3, 4, 40:

    aliquem foras ante aedes,

    id. Capt. 2, 2, 2:

    aliquem e latebris,

    Petr. 126:

    castris omnem exercitum,

    Plaut. Am. 1, 1, 62:

    copias pro castris,

    Caes. B. G. 1, 48.—Esp.
    a.
    To bring before the people, senate, or a court:

    aliquem in conspectum populi Romani,

    Cic. Verr. 2, 1, 47, § 122:

    quempiam in contionem,

    id. Pis. 6, 14: cum tribunis [p. 1456] plebis Curionem et Octavium consules produxisset, id. Brut. 60, 217; Liv. 27, 7, 4:

    harum rerum omnium auctores testesque,

    Cic. Verr. 2, 5, 50, § 131:

    productus pro rostris,

    to give evidence, Suet. Jul. 20 fin.:

    producti in circo Flaminio in contionem,

    Cic. Sest. 14, 33:

    in judicium,

    to bring before a court, id. Verr. 2, 1, 43, § 113:

    aliquem in Sestium,

    id. Q. Fr. 2, 4, 1:

    aliquem ad necem,

    id. Verr. 2, 5, 60, § 157.—
    b.
    Of an actor, to represent, perform:

    nihil ab hoc (Roscio) pravum et perversum produci posse arbitrabantur,

    Cic. Rosc. Com. 10, 30. —
    c.
    To expose for sale:

    ancillam produxit, vendidit,

    Ter. Eun. 1, 2, 54:

    servos,

    id. Heaut. 1, 1, 92; Suet. Gram. 4.—
    d.
    To draw or place one thing before another ( poet.):

    producere malo aliquam moram,

    Ter. And. 3, 5, 9:

    scamnum lecto,

    Ov. A. A. 2, 211:

    nubila menti,

    Stat. S. 5, 3, 13.—
    e.
    To draw or stretch out, to lengthen out, extend ( poet. and post-Aug.):

    pelles dentibus,

    Mart. 9, 74, 1:

    ferrum incude,

    Juv. 15, 165:

    supercilium madidā fuligine tactum,

    id. 2, 94:

    lineas ex argento nigras,

    Plin. 33, 6, 31, § 98.—
    f.
    To conduct to a place:

    non tu eum rus hinc modo Produxe aiebas?

    Ter. Ad. 4, 2, 22.—
    g.
    To conduct to the grave, sc. a corpse or a funeral procession ( poet.):

    nec te, tua funera, mater Produxi,

    Verg. A. 9, 486:

    longum funus ad tumulos,

    Luc. 2, 298.—
    h.
    To lead or bring along, to bring away:

    qui et procurrentem retrahat, et cunctantem producat,

    to drag forward, Col. 6, 2, 9.—
    i.
    To bring to light, disclose, expose:

    occulta ad patres produxit crimina servus,

    Juv. 8, 266. —
    B.
    In partic.
    1.
    To bring forth, bring into the world, to bear or beget:

    ego is sum qui te produxi pater,

    Plaut. Rud. 4, 4, 129:

    liberos,

    id. Capt. 3, 5, 105; Lucil. ap. Non. 373, 2:

    magnanimos nos natura produxit,

    Sen. Ep. 104, 23:

    quam te Thersitae similem producat Achilles,

    Juv. 8, 271.— Of other subjects, to produce, make (postAug.):

    cibis utendum est carnem producentibus,

    Cels. 8, 7, 7:

    cum folia producere incipiunt fici,

    Pall. 4, 10, 30.—
    2.
    = adduco in indicium, to bring forth to trial, Cic. Verr. 2, 1, 12, § 32 (Zumpt); Quint. 11, 3, 174.—
    3.
    To make to grow, to advance, promote ( poet.): subolem. Hor. C. S. 17.—
    4.
    In pronunciation, to lengthen, prolong (class.):

    inclitus dicimus brevi primā litterā, insanus productā,

    Cic. Or. 48, 159:

    syllabam,

    Ov. P. 4, 12, 13; Quint. 1, 5, 18.—
    II.
    Trop.
    A.
    To bring forward (to distinction), to raise, promote, advance (class.): producere aliquem ad aliquam dignitatem. Cic. Fin. 3, 16, 52:

    aliquem omni genere honoris,

    Liv. 40, 56:

    quem tu non pro illius dignitate produxeras,

    Cic. Dom. 9, 21:

    a quibus producti sunt, exsistunt eorum ipsorum tyranni,

    advanced to power, id. Rep. 1, 44, 68:

    beneficia, quae non producunt, nec honestiorem faciunt,

    Sen. Ben. 2, 9, 2.—
    B.
    To lead, induce one to do any thing:

    producti sumus, ut loqueremur,

    Auct. Her. 1, 3, 5:

    productus ad aliquid faciendum,

    Plin. 9, 35, 59, § 122.—
    C.
    To draw or drag out, to lengthen out, prolong, protract (class.):

    producere pauperi vitam ad miseriam,

    Plaut. Trin. 2, 2, 59:

    cenam,

    Hor. S. 1, 5, 70:

    convivium ad multam noctem vario sermone,

    Cic. Sen. 14, 46:

    sermonem in multam noctem,

    id. Rep. 6, 10, 10:

    sermonem longius,

    id. Brut. 71, 251:

    Varro.. vitam Naevii producit longius,

    i. e. represents him as having lived longer, id. ib. 15, 60:

    somnum ultra primam lucem,

    Suet. Aug. 78:

    rem in hiemem,

    Caes. B. G. 4, 30:

    animas,

    lives, Juv. 15, 94.—
    2.
    To put off, to amuse, delude one with fallacious promises:

    aliquem falsā spe producere,

    Ter. And. 4, 1, 25:

    aliquem conditionibus,

    Cic. Quint. 8, 30.—
    D.
    Of time, to pass, spend ( poet.):

    cyathos sorbillans diem,

    Ter. Ad. 4, 2, 52.—
    E.
    To bring up, educate:

    audientem dicto, mater, produxisti filiam,

    Plaut. As. 3, 1, 40:

    principes liberos,

    Tac. Or. 28:

    laevo monitu pueros avaros,

    Juv. 14, 228.—
    F.
    To make, devise, produce, bring into use:

    nova (vocabula) quae genitor produxerit usus,

    Hor. Ep. 2, 2, 119.—
    G.
    To plant, cultivate:

    quicunque primum te produxit, arbor,

    Hor. C. 2, 13, 3.—Hence, prōductus, a, um, P. a., lengthened, long, prolonged, protracted, etc. (class.):

    productiore cornu sinistro,

    drawn out, extended, Tac. A. 13, 40 Halm:

    productissimum flagellum,

    Col. 3, 10: commoditates corporis tam productae temporibus, Cic. Fin. 4, 12, 29:

    dolores longinquitate producti,

    id. Tusc. 5, 40, 117:

    exitus (orationis),

    id. de Or. 2. 53, 213:

    productiora alia, et quasi immoderatius excurrentia,

    too long, id. Or. 53, 178; so,

    producta syllaba (opp. short),

    id. ib. 48, 159:

    nomen,

    formed by prolongation, id. N. D. 2, 26, 66:

    neve minor, neu sit quinto productior actu Fabula,

    longer, Hor. A. P. 189.—
    B.
    Subst.: prōducta, ōrum, n., preferable things (a transl. of the Gr. tha proêgmena): in vitā non ea, quae primario loco sunt, sed ea, quae secundum locum obtinent, proêgmena, id est producta nominantur; quae vel ita appellemus (id erit verbum e verbo), vel promota, et remota, vel, ut dudum diximus, praeposita, vel praecipua;

    et illa rejecta,

    Cic. Fin. 3, 16, 52; cf. Sen. Ep. 74, 17.—Hence, adv.: prōductē, in a lengthened manner, long (class.):

    producte dicere litteram, opp. breviter,

    Cic. Or. 48, 159:

    producte dicere syllabam, opp. correpte,

    Gell. 2, 17, 5.— Comp.:

    syllaba productius pronunciata,

    Gell. 4, 17, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > producte

  • 53 subtraho

    sub-trăho, xi, ctum, 3, v. a., to draw away from underneath or by stealth; also, in gen., to draw off, carry off, withdraw, take away, remove, etc. (class.; syn. subduco).
    I.
    Lit.:

    subtractus Numida mortuo superincubanti Romano vivus,

    Liv. 22, 51, 9 (Weissenb. substratus):

    pedibus raptim tellus subtracta,

    Lucr. 6, 605:

    effracto colla jugo,

    Ov. Tr. 5, 2, 40:

    viro (peculium),

    Plaut. Cas. 2, 2, 28:

    (impedimenta) clandestinā fugā,

    Hirt. B. G. 8, 33:

    aggerem cuniculis,

    Caes. B. G. 7, 22:

    si dediticii subtrahantur,

    id. ib. 1, 44; Cic. Mur. 37, 80:

    hastatos primae legionis ex acie,

    Liv. 10, 14:

    milites ab dextro cornu,

    id. 44, 37: cibum alicui, Cic. Fragm. ap. Non. 105, 10:

    materiam, quae laedere videtur,

    Cels. 3, 4:

    oculos,

    to turn away, avert, Tac. A. 3, 53; id. Agr. 45:

    se a curiā et ab omni parte rei publicae,

    to withdraw, retire, Cic. Q. Fr. 2, 6, 5; so,

    se,

    Liv. 44, 16: teque adspectu ne subtrahe nostro, Verg. A. 6, 465:

    Armeniam ad Parthos se subtrahentem,

    Flor. 4, 12, 43:

    servus domino se,

    Dig. 21, 1, 17. — Also without se:

    repente interdiu vel noctu subtrahebat,

    he would withdraw, Suet. Caes. 65:

    praefectum praetorio non ex ingerentibus sed ex subtrahentibus legere,

    Plin. Pan. 86, 2. —

    Mid.: vastis tremit ictibus puppis Subtrahiturque solum,

    withdraws itself, gives way under it, Verg. A. 5, 199:

    subtracto solo,

    Tac. A. 1, 70:

    subtractus fugā,

    Plin. 8, 37, 56, § 134.—
    II.
    Trop.:

    neque verba sedem habere possunt, si rem subtraxeris, neque, etc.,

    Cic. de Or. 3, 5, 19:

    necessaria cum periculo subtrahuntur,

    Quint. 4, 2, 44:

    verba pudoris gratiā,

    id. 9, 3, 59:

    verbum,

    id. 9, 3, 58:

    S litteram,

    id. 9, 4, 38:

    narrationem,

    id. 4, 2, 8:

    nomina candidatorum,

    Tac. A. 1, 81;

    for which: aliis nominatis, me unum subtrahebat,

    to omit, not mention, Curt. 6, 10, 7; id. ib. §

    9: aliquem bello,

    Liv. 8, 29; cf.:

    cui judicio eum mors subtraxit,

    id. 6, 1:

    aliquem judicio,

    id. 9, 26:

    aliquem irae militum,

    Tac. H. 3, 7:

    aliquem minis populi,

    Just. 16, 4, 20.— Reflex.:

    me a curiā,

    Cic. Q. Fr. 2, 6, 5:

    se legum actionibus,

    Quint. 7, 4, 39:

    se oneri,

    id. 12, 9, 21:

    se labori,

    Col. 1, 9, 6:

    se discrimini alicujus,

    Vell. 2, 86 fin. Ruhnk. et saep.: subtrahente se, withdrawing himself (as surety), Liv. 28, 25.

    Lewis & Short latin dictionary > subtraho

  • 54 Subura

    Sŭbūra, ae (abbrev. SVG.; v. infra), f., a quarter in Rome, in the second region, between the Esquiline, Viminal, and Quirinal, where provisions were sold, and where many prostitutes dwelt:

    Subura Junius scribit ab eo, quod fuerit sub antiquā Urbe: quoi testimonium potest esse, quod subest ei loco, qui Terreus murus vocatur. Sed ego a pago potius Succusano dictam puto Succusam, quod in notā etiam nunc scribitur tertia littera C, non B,

    Varr. L. L. 5, § 48 Müll.; cf.:

    Subura cum tribus litteris notatur, C litteram ostendit,

    Quint. 1, 7, 29; cf. Fest. p. 309 Müll.; Liv. 3, 13; Mart. 6, 66, 2; 7, 31, 12; 10, 94, 5:

    clamosa,

    id. 12, 18, 2; Pers. 5, 32; Juv. 11, 141 (v. Subura, Becker, Antiq. vol. 1, p. 521 sq.; and cf. id. Gall. vol. 3, p. 44, 2d ed.). — Hence,
    A.
    Sŭbūrā-nus, a, um, adj., of or belonging to Subura, Suburan:

    regio,

    Varr. L. L. 5, § 46 Müll.:

    tribus,

    id. ib. 5, § 56 ib.; Cic. Agr. 2, 29, 79; Plin. 18, 3, 3, § 13; cf. Fest. p. 302 Müll.:

    clivus,

    i. e. the Esquiline, Mart. 5, 22, 5:

    canes,

    Hor. Epod. 5, 58:

    magistra,

    i. e. a prostitute, Mart. 11, 78, 11; cf. id. 11, 61, 3.—
    B.
    Sŭbūrānenses, ĭum, m., the dwellers in the Subura, Fest. s. v. October, p. 178 Müll.

    Lewis & Short latin dictionary > Subura

  • 55 Suburanenses

    Sŭbūra, ae (abbrev. SVG.; v. infra), f., a quarter in Rome, in the second region, between the Esquiline, Viminal, and Quirinal, where provisions were sold, and where many prostitutes dwelt:

    Subura Junius scribit ab eo, quod fuerit sub antiquā Urbe: quoi testimonium potest esse, quod subest ei loco, qui Terreus murus vocatur. Sed ego a pago potius Succusano dictam puto Succusam, quod in notā etiam nunc scribitur tertia littera C, non B,

    Varr. L. L. 5, § 48 Müll.; cf.:

    Subura cum tribus litteris notatur, C litteram ostendit,

    Quint. 1, 7, 29; cf. Fest. p. 309 Müll.; Liv. 3, 13; Mart. 6, 66, 2; 7, 31, 12; 10, 94, 5:

    clamosa,

    id. 12, 18, 2; Pers. 5, 32; Juv. 11, 141 (v. Subura, Becker, Antiq. vol. 1, p. 521 sq.; and cf. id. Gall. vol. 3, p. 44, 2d ed.). — Hence,
    A.
    Sŭbūrā-nus, a, um, adj., of or belonging to Subura, Suburan:

    regio,

    Varr. L. L. 5, § 46 Müll.:

    tribus,

    id. ib. 5, § 56 ib.; Cic. Agr. 2, 29, 79; Plin. 18, 3, 3, § 13; cf. Fest. p. 302 Müll.:

    clivus,

    i. e. the Esquiline, Mart. 5, 22, 5:

    canes,

    Hor. Epod. 5, 58:

    magistra,

    i. e. a prostitute, Mart. 11, 78, 11; cf. id. 11, 61, 3.—
    B.
    Sŭbūrānenses, ĭum, m., the dwellers in the Subura, Fest. s. v. October, p. 178 Müll.

    Lewis & Short latin dictionary > Suburanenses

  • 56 Suburanus

    Sŭbūra, ae (abbrev. SVG.; v. infra), f., a quarter in Rome, in the second region, between the Esquiline, Viminal, and Quirinal, where provisions were sold, and where many prostitutes dwelt:

    Subura Junius scribit ab eo, quod fuerit sub antiquā Urbe: quoi testimonium potest esse, quod subest ei loco, qui Terreus murus vocatur. Sed ego a pago potius Succusano dictam puto Succusam, quod in notā etiam nunc scribitur tertia littera C, non B,

    Varr. L. L. 5, § 48 Müll.; cf.:

    Subura cum tribus litteris notatur, C litteram ostendit,

    Quint. 1, 7, 29; cf. Fest. p. 309 Müll.; Liv. 3, 13; Mart. 6, 66, 2; 7, 31, 12; 10, 94, 5:

    clamosa,

    id. 12, 18, 2; Pers. 5, 32; Juv. 11, 141 (v. Subura, Becker, Antiq. vol. 1, p. 521 sq.; and cf. id. Gall. vol. 3, p. 44, 2d ed.). — Hence,
    A.
    Sŭbūrā-nus, a, um, adj., of or belonging to Subura, Suburan:

    regio,

    Varr. L. L. 5, § 46 Müll.:

    tribus,

    id. ib. 5, § 56 ib.; Cic. Agr. 2, 29, 79; Plin. 18, 3, 3, § 13; cf. Fest. p. 302 Müll.:

    clivus,

    i. e. the Esquiline, Mart. 5, 22, 5:

    canes,

    Hor. Epod. 5, 58:

    magistra,

    i. e. a prostitute, Mart. 11, 78, 11; cf. id. 11, 61, 3.—
    B.
    Sŭbūrānenses, ĭum, m., the dwellers in the Subura, Fest. s. v. October, p. 178 Müll.

    Lewis & Short latin dictionary > Suburanus

  • 57 suppus

    suppus, a, um, adj. (of uncertain signif.;

    acc. to Fest., = supinus): suppum antiqui dicebant, quem nunc supinum dicimus, ex Graeco, videlicet pro aspiratione ponentes S litteram... Ejus vocabuli meminit etiam Lucilius: si vero das, quod rogat, et si suggeri suppus,

    Fest. p. 290 Müll.:

    (jactum) unionem canem, trinionem suppum, quaternionem planum vocabant,

    Isid. Orig. 65:

    vagari animalia suppa,

    walk inverted, head downwards, Lucr. 1, 1061.

    Lewis & Short latin dictionary > suppus

  • 58 tinio

    tinnĭo ( tīnĭo), īvi or ĭi, ītum, 4, v. n. and a. [root tan-; cf.: tono, tonitru], to ring, chink, clink, jingle, tinkle, tingle.
    I.
    Lit.:

    tinniit tintinnabulum,

    Plaut. Trin. 4, 2, 162: tinnit hastilibus umbo, Enn. ap. Macr. S. 6, 3 (Ann. v. 432 Vahl.):

    apes tinniendo aere perterritas perducet,

    Varr. R. R. 3, 16, 30: (Graeci) n (litteram) jucundam et in fine praecipue quasi tinnientem illius ( m litterae) loco ponunt, Quint. 12, 10, 31 (cf. retinnit, Cic. Brut. 46, 171): nec tibi dubito in foro diu tinnisse auriculas, have tingled, M. Aurel. ap. Front. Ep. ad M. Caes. 2, 5 Mai; cf. tinnitus.—
    II.
    Transf.
    A.
    Colloq., to clink money, i. e. to pay:

    exspecto maxime, ecquid Dolabella tinniat,

    Cic. Att. 14, 21, 4; cf.

    trop.: veri speciem dignoscere calles, Nequa subaerato mendosum tinniat auro,

    ring false, give a false sound, Pers. 5, 105.—
    B.
    To have a sharp or shrill voice, to cry, scream, sing (ante- and post-class.):

    comprime te: nimium tinnis,

    Plaut. Cas. 2, 3, 32; id. Ps. 3, 2, 99; cf.:

    tinnire canorā voce,

    id. Poen. prol. 33:

    aliquid se tinniturum promisit,

    to sing, Suet. Ner. 20 fin.:

    vere novo, cum jam tinnire volucres Incipient,

    Calp. Ecl. 5, 16.

    Lewis & Short latin dictionary > tinio

  • 59 tinnio

    tinnĭo ( tīnĭo), īvi or ĭi, ītum, 4, v. n. and a. [root tan-; cf.: tono, tonitru], to ring, chink, clink, jingle, tinkle, tingle.
    I.
    Lit.:

    tinniit tintinnabulum,

    Plaut. Trin. 4, 2, 162: tinnit hastilibus umbo, Enn. ap. Macr. S. 6, 3 (Ann. v. 432 Vahl.):

    apes tinniendo aere perterritas perducet,

    Varr. R. R. 3, 16, 30: (Graeci) n (litteram) jucundam et in fine praecipue quasi tinnientem illius ( m litterae) loco ponunt, Quint. 12, 10, 31 (cf. retinnit, Cic. Brut. 46, 171): nec tibi dubito in foro diu tinnisse auriculas, have tingled, M. Aurel. ap. Front. Ep. ad M. Caes. 2, 5 Mai; cf. tinnitus.—
    II.
    Transf.
    A.
    Colloq., to clink money, i. e. to pay:

    exspecto maxime, ecquid Dolabella tinniat,

    Cic. Att. 14, 21, 4; cf.

    trop.: veri speciem dignoscere calles, Nequa subaerato mendosum tinniat auro,

    ring false, give a false sound, Pers. 5, 105.—
    B.
    To have a sharp or shrill voice, to cry, scream, sing (ante- and post-class.):

    comprime te: nimium tinnis,

    Plaut. Cas. 2, 3, 32; id. Ps. 3, 2, 99; cf.:

    tinnire canorā voce,

    id. Poen. prol. 33:

    aliquid se tinniturum promisit,

    to sing, Suet. Ner. 20 fin.:

    vere novo, cum jam tinnire volucres Incipient,

    Calp. Ecl. 5, 16.

    Lewis & Short latin dictionary > tinnio

  • 60 transfero

    trans-fĕro, tŭli, lātum (also written trālātum), ferre, v. a., to bear across; to carry or bring over; to convey over, transport, transfer (syn.: traduco, traicio).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    cadum modo hinc a me huc cum vino transferam,

    Plaut. Stich. 5, 1, 7:

    hoc (simulacrum Dianae) translatum Carthaginem,

    Cic. Verr. 2, 4, 33, § 72:

    mustela catulos suos cottidie transfert mutatque sedem,

    Plin. 29, 4, 16, § 59:

    Caesar paulo ultra eum locum castra transtulit,

    Caes. B. C. 3, 66:

    castra trans Peneum,

    Liv. 42, 60, 3:

    castra Baetim, Auct. B. Alex. 60, 5: signa ex statione,

    Caes. B. C. 1, 60:

    signa,

    id. ib. 1, 74:

    ad se ornamenta ex his (hortis),

    Cic. Phil. 3, 12, 30:

    copias in Boeotiam,

    Just. 2, 14, 3.—

    Of personal objects: illinc huc transferetur virgo,

    Ter. Ad. 4, 7, 13:

    Naevius trans Alpes usque transfertur,

    Cic. Quint. 3, 12; cf.:

    ex hoc hominum numero in impiorum partem atque in parricidarum coetum ac numerum transferetis?

    id. Sull. 28, 77:

    o Venus... vocantis Ture te multo Glycerae decoram Transfer in aedem,

    transport thyself, Hor. C. 1, 30, 4.—
    B.
    In partic.
    1.
    Botanical t. t., of plants, to transplant; to transfer by grafting (syn. transero):

    semina, quae transferuntur e terrā in terram,

    Varr. R. R. 1, 39, 3; cf. id. ib. 1, 40, 4; Col. Arb. 1, 5; 20, 2:

    videndum quā ex arbore in quam transferatur,

    Varr. R. R. 1, 40, 5; 1, 41, 1:

    omnia translata meliora grandioraque fiunt,

    Plin. 19, 12, 60, § 183.—
    2.
    To transfer by writing from one book into another; to copy, transcribe (syn. transcribo):

    litterae... de tabulis in libros transferuntur,

    Cic. Verr. 2, 2, 77, § 189; so,

    rationes in tabulas,

    id. Rosc. Com. 3, 8:

    de tuo edicto in meum totidem verbis,

    id. Fam. 3, 8, 4:

    versus translati,

    Suet. Ner. 52.—
    3.
    To carry along, carry in public, bear in triumph (rare):

    triduum triumphavit. Die primo arma tela signaque aerea et marmorea transtulit,

    Liv. 34, 52, 4:

    in eo triumpho XLIX. coronae aureae translatae sunt,

    id. 37, 58, 4:

    tantundem auri atque argenti in eo triumpho translatum,

    id. 39, 42, 4:

    transtulit in triumpho multa militaria signa spoliaque alia,

    id. 45, 43, 4:

    cum in triumpho Caesaris eborea oppida essent translata,

    Quint. 6, 3, 61.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to convey, direct, transport, transfer:

    in Celtiberiam bellum transferre,

    Caes. B. C. 1, 61:

    cum videat omne ad se bellum translatum,

    id. B. G. 7, 8; Liv. 3, 68, 13:

    concilium Lutetiam,

    Caes. B. G. 6, 3:

    disciplina in Britannia reperta atque inde in Galliam translata esse existimatur,

    id. ib. 6, 13:

    sed, si placet, sermonem alio transferamus,

    turn, direct, Cic. de Or. 1, 29, 133:

    translatos alio maerebis amores,

    Hor. Epod. 15, 23:

    amorem huc,

    Ter. Hec. 1, 2, 94:

    amorem In mares,

    Ov. M. 10, 84:

    similitudinem ab oculis ad animum,

    Cic. Off. 1, 4, 14:

    animum ad accusandum,

    id. Mur. 22, 46:

    quod ab Ennio positum in unā re transferri in multas potest,

    id. Off. 1, 16, 51:

    definitionem in aliam rem,

    id. Ac. 2, 14, 43:

    hoc idem transfero in magistratus,

    id. Verr. 2, 2, 51, § 126:

    nihil est enim, quod de suo genere in aliud genus transferri possit,

    id. Ac. 2, 16, 50:

    culpam in alios,

    id. Font. 4, 8; id. Att. 15, 28:

    transferendi in nos criminis causa,

    id. Sest. 38, 82:

    suscepere duo manipulares imperium populi Romani transferendum et transtulerunt,

    Tac. H. 1, 25: invidiam criminis, i. e. to avert from one ' s self, id. A. 2, 66:

    ut quisque obvius, quamvis leviter audita in alios transferunt,

    id. ib. 2, 82:

    in jus Latii nationes Alpium,

    id. ib. 15, 32:

    ad se Lacedaemonii arma,

    Just. 5, 1, 8; 38, 1, 8.—With se, to turn one ' s attention, devote one ' s self:

    se ad artes componendas,

    Cic. Brut. 12, 48:

    se ad album et rubricas,

    Quint. 12, 3, 11:

    se ad genus dicendi,

    Tac. Or. 19.—In eccl. Lat., to remove from the world without death:

    translatus in paradisum,

    Vulg. Ecclus. 44, 16; id. Heb. 11, 5.—
    B.
    In partic.
    1.
    To put off, postpone, defer, in respect of time (syn.: differo, prolato): causa haec integra in proximum annum transferetur, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 9, 2:

    subito reliquit annum suum seseque in proximum annum transtulit,

    i. e. postponed his suit, Cic. Mil. 9, 24.—
    2.
    Of speaking or writing.
    a.
    To [p. 1890] translate into another language (cf.:

    verto, reddo, interpretor, exprimo): istum ego locum totidem verbis a Dicaearcho transtuli,

    Cic. Att. 6, 2, 3; cf.:

    si ad eorum cognitionem divina illa ingenia transferrem... locos quidem quosdam transferam, et maxime ab iis quos modo nominavi,

    id. Fin. 1, 3, 7:

    analogia, quam proxime ex Graeco transferentes in Latinum proportionem vocaverunt,

    Quint. 1, 6, 3:

    qui haec ex Graeco transtulerunt,

    id. 2, 15, 21:

    volumina in linguam Latinam,

    Plin. 18, 3, 5, § 22:

    quod Cicero his verbis transfert, etc.,

    Quint. 5, 11, 27: kat antilêpsin Latine ad verbum translatum non invenio, id. 7, 4, 4; 7, 4, 7:

    simul quae legentem fefellissent, transferentem fugere non possunt,

    Plin. Ep. 7, 9, 2.—
    b.
    To transfer to a secondary or figurative signification, to use figuratively or tropically:

    utemur verbis aut iis, quae propria sunt... aut iis, quae transferuntur et quasi alieno in loco collocantur,

    Cic. de Or. 3, 37, 149; cf. Quint. 8, 6, 5 sq.; 9, 1, 4:

    cum verbum aliquod altius transfertur,

    Cic. Or. 25, 82:

    translata verba atque immutata. Translata dico, ut saepe jam, quae per similitudinem ab aliā re aut suavitatis aut inopiae causā transferuntur,

    id. ib. 27, 92:

    intexunt fabulas, verba apertius transferunt,

    id. ib. 19, 65.—
    c.
    Rhet. t. t.:

    translatum exordium est, quod aliud conficit, quam causae genus postulat,

    Cic. Inv. 1, 18, 26; cf. Quint. 4, 2, 71.—
    3.
    To apply, make use of (for a new purpose, etc.):

    hoc animi vitium ad utilitatem non transferemus,

    Quint. 6, 2, 30; cf.:

    inde stellionum nomine in male translato,

    Plin. 30, 10, 27, § 89 Jan. (al. in maledictum; cf. 2. b. supra).—
    4.
    To change, transform:

    omnia In species translata novas,

    Ov. M. 15, 420:

    civitas verterat se transtuleratque,

    Tac. H. 4, 11; cf.:

    cum ebur et robur in o litteram secundae syllabae transferunt,

    Quint. 1, 6, 22.

    Lewis & Short latin dictionary > transfero

См. также в других словарях:

  • litteram — ad lítteram loc. adv. Trimis de siveco, 10.08.2004. Sursa: Dicţionar ortografic  ad lítteram (lat.) loc. adj., loc. adv.; abr. ad. litt. Trimis de CristinaDianaN, 30 …   Dicționar Român

  • ante litteram — àn·te lìt·te·ram loc.agg.inv., loc.avv., loc.s.f.inv., lat. 1. loc.agg.inv. CO che precorre i tempi, che è in anticipo sui tempi: van Gogh è stato un espressionista ante litteram | loc.avv., prima del tempo, in anticipo sui tempi: verificarsi… …   Dizionario italiano

  • ad litteram — [adliteʀam] loc. adv. ÉTYM. XVIe; mots. lat., « à la lettre ». ❖ ♦ Didact. || Citer ad litteram, littéralement …   Encyclopédie Universelle

  • ante litteram — / ante lit:eram/ locuz. lat. (propr. prima della lettera ), usata in ital. come agg. [in anticipo rispetto ai tempi: romanticismo ante litteram ] ▶◀ avanti lettera. ◀▶ attardato, ritardato …   Enciclopedia Italiana

  • ad litteram — {{#}}{{LM A00687}}{{〓}} {{[}}ad litteram{{]}} {{■}}(lat.){{□}} {{《}}▍ loc.adv.{{》}} Al pie de la letra, literalmente: • El artículo es una reproducción ad litteram de varios pasajes de este libro.{{○}} {{★}}{{\}}ORTOGRAFÍA:{{/}} Por ser un… …   Diccionario de uso del español actual con sinónimos y antónimos

  • ad lítteram — ad lítteram. (Loc. lat.; literalmente, a la letra ). loc. adv. al pie de la letra …   Enciclopedia Universal

  • ad litteram — /ad lit:eram/ locuz. lat. (propr. alla lettera ), usata in ital. come avv. [proprio come è scritto, anche fig.] ▶◀ alla lettera, letteralmente, testualmente. ◀▶ approssimativamente, liberamente, più o meno …   Enciclopedia Italiana

  • ante lìtteram — Latino: avanti lettera. Si dice di persona, o di fenomeno culturale, politico, eccetera, che ha precorso i tempi in cui si è storicamente manifestato. Lettera era chiamata l iscrizione apposta alle incisioni d arte, quale didascalia; le prove… …   Dizionario dei Modi di Dire per ogni occasione

  • ad litteram — /æd ˈlɪtəræm/ (say ad lituhram) to the letter; exactly. One cites an author verbatim and ad litteram. {Latin} …  

  • ad lítteram — (Loc. lat.); literalmente, a la letra ). loc. adv. al pie de la letra …   Diccionario de la lengua española

  • ad litteram — [ad lit′ər am΄] [L] to the letter; exactly …   English World dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»