-
1 क्ष
-
2 क्षपावत्
-
3 क्षा
-
4 क्षापवित्र
kshā-pavitraN. of a formula Baudh. IV, 7, 5.
-
5 क्षामन्
-
6 क्षामि
-
7 क्षास्
-
8 क्षम्
ksham
Ved. cl. 2. P. kshamiti Pāṇ. 7-2, 34 ;
cl. 4. P. kshāmyati <cf. Impv. Ā. 3. sg. kshamyatām BhP. VI, 3, 30 > Pāṇ. 7-3, 74 ;
perf. cakshame MBh. etc., 3. pl. - mire ṠBr. ;
1. du. cakshaṇvahe andᅠ 1. pl. - ṇmahe Pāṇ. 8-2, 65 Sch. ;
fut. 2nd kshaṉsyate, - ti, kshamishyati;
aor. 2. sg. akshaṉsthās Bhaṭṭ. ;
inf. kshantum MBh. etc.), to be patient orᅠ composed, suppress anger, keep quiet RV. X, 104, 6 MBh. R. etc.. ;
to submit to (dat.) ṠBr. III; IV ;
to bear patiently, endure, put up with (acc.), suffer MBh. R. Ragh. ;
to pardon, forgive anything (acc.) to (gen. orᅠ dat.) MBh. R. etc.
(e.g.. kshamasvametad, forgive me that Ragh. XIV, 58);
to allow, permit, suffer Sāh. (Kuval.);
(with Pot.) Daṡ. ;
to bear any one, be indulgent to MBh. III, 13051 R. IV, 27, 22 VarBṛS. Pañcat. (Pass.) Hit. ;
to resist Pāṇ. 1-3, 33 Sch. ;
to be able to do anything (inf.) Ṡiṡ. I, 38 and IX, 65 ;
to seem good Divyâ̱v. IV:
Caus. P. Ā. kshamayati, kshāmayate, to ask any one (acc.) pardon for anything (acc.) MBh. Bhag. Pañcat. ;
(perf. kshamayāmāsa) to suffer orᅠ bear patiently R. V, 49, 11 ;
(cf. kshamāpaya);
+ cf. Goth. hramja (?)
Angl. Sax. hremman, « to hinder, disquiet»
kshám2) f. (nom. kshā́s acc. kshā́m instr. kshamā́ once jmā́
RV. VI, 52, 15 dat. kshe RV. IV, 3, 6,
gen. abl. gmás, jmás, once kshmás < RV. I, 100, 15 >, loc. kshámi;
du. nom. kshā́mā < RV. II, 39, 7; X, 12, 1 ; cf. dyā́va-kshā́mā>;
pl. nom. kshāmas
< RV. VIII, 70, 4 kshā́mīs fr. - mi SV. >, kshā́s RV. IV, 28, 5 >
acc. kshā́s RV. X, 2, 6,
loc. kshā́su RV. I, 127, 10 and V, 64, 2)
the ground, earth, χθών RV. AV. VS. ṠBr. VI ;
cf. kshmā;
+ cf. alsoᅠ Gk. χαμαί, ξθαμαλός; Lat. humus, homo
-
9 गोरक्ष
gó-rakshamfn. id. W. ;
m. a cowherd L. ;
a Gorkha orᅠ inhabitant of Nepāl W. ;
Ṡiva L. ;
N. of an author (= - ksha-nātha);
the orange tree L. ;
the medicinal plant Ṛishabha L. ;
n. = - kshā, for - kshya q.v. Mn. X, 82 MBh. II, III, XIII R. II ;
(ā) f. tending orᅠ breeding cattle, business of a herdsman MBh. I ;
(ifc. f. ā), II Hariv. 363 ;
(ī) f. N. of several plants used for forming fences ( gandha-bahulā, go-pālī, citralā, dīrgha-daṇḍī, pañca-parṇikā, sarpa-daṇḍī, su-daṇḍikā) L. ;
= - kshatumbī L. ;
= - ksha-dugdhā L. ;
- karkaṭī f. the cucumber cirbhiṭā Bhpr. V, 6, 36 ;
- kalpa m. N. of wk.;
- jambū f. wheat L. ;
= - ksha-taṇḍula L. ;
= ghoṇḍā-phala (the jujube fruit W.) L. ;
- taṇḍula n. - lā f. Uraria lagopodioides L. ;
- tumbī f. a kind of cucumber ( kumbha-t-) L. ;
- dāsa m. N. of a prince Inscr. ;
- dugdhā f. a small kind of shrub L. ;
- nātha m. N. of the author of - ṡataka;
- pura n. N. of a town (the modern Gorakhpur) RTL. p. 158 ;
- ṡataka n. N. of wk.;
- sahasranāman n. « the thousand names of Ṡiva»
N. of wk.;
-kshâ̱sana n. a particular method of sitting, Haṭhapr
-
10 विरूप
vi-rūpamf (ā)n. many-coloured, variegated, multiform, manifold, various RV. TS. Br. Kauṡ. ;
varied, altered, changed AitBr. ;
different Pāṇ. Vārtt. (with ekâ̱rtha, different in form but the same in meaning;
ifc. « different from» Sāṃkhyak.);
deformed, misshapen, ugly, monstrous, unnatural ChUp. MBh. etc.;
less by one, minus one VarBṛS. ;
m. jaundice Gal.;
N. of Ṡiva MBh. (cf. virūpa-cakshus andᅠ virūpâ̱ksha);
N. of an Asura MBh. Hariv. ;
of a son of the demon Parivarta MārkP. ;
of an Āṇgirasa (author of RV. VIII, 43; 44; 75 ;
father of Pṛshad-aṡva andᅠ son of Ambarisha;
pl. the family of the Virūpas) RV. MBh. Pur. ;
of a son of Kṛishṇa BhP. ;
of one of the descendants of Manu Vaivasvata MW. ;
of a prince W. ;
of two teachers Buddh. ;
(ā) f. Alhagi Maurorum L. ;
Aconitum Ferox L. ;
N. of the wife of Yama W. ;
(with Buddhists) N. of a Tantra. deity Kālac. ;
n. deformity, irregular orᅠ monstrous shape W. ;
difference of form, variety of nature orᅠ character ib. ;
the root of Piper Longum L. ;
- karaṇa mf (ī)n. disfiguring BhP. ;
n. the act of disfiguring R. BhP. ;
inflicting an injury Pañcat. ;
- cakshus mfn. « diversely-eyed»
N. of Ṡiva MBh. ;
- tas ind. like Virūpa orᅠ the Virūpas RV. ;
- tā f. manifoldness, variety Sarvad. ;
deformity, ugliness MBh. R. ;
- rūpa mfn. of deformed orᅠ monstrous shape, misshapen MBh. R. ;
ṡakti m. N. of a Vidyā-dhara Kathās. ;
- ṡarman m. N. of a Brāhman ib. ;
-pâ̱ksha mf (ī)n. diversely-eyed, having deformed eyes (compar. - tara) PārGṛ. R. Kum. ;
having various occupations Vās. ( Sch.);
m. N. of a partic. divine being MānGṛ. ( alsoᅠ ī f. N. of a tutelary deity Cat.);
of Ṡiva (as represented with an odd number of eyes, one being in his forehead;
cf. tri-lccana) Vās. ;
of one of Ṡiva's attendants Hariv. ;
of a Rudra MBh. ;
of a Yaksha Kathās. ;
of a Dānava MBh. ;
of a Rākshasa ib. R. ;
of a serpent-demon Lalit. ;
of a Loka-pāla L. ;
of the author of VS. XII, 30, Ānukr. ;
of a teacher of Yoga Cat. ;
(with ṡarmankavi-kaṇṭhâ̱bharaṇaācārya) of a philos. author (who wrote in the 16th cent. A.D.) ib. ;
-pâ̱ksha-pañcâ̱ksharī f. N. of a Mantra;
-pâ̱ksha-pañcāṡat f. N. of a Stotra;
-pâ̱sva m. N. of a prince MBh.
-
11 वीक्ष
vî ̱ksham. sight, seeing W. ;
(ā) f. id. R. ;
investigation Cat. ;
knowledge, intelligence BhP. ;
unconsciousness, fainting L. ;
n. surprise, astonishment W. ;
any visible object ib. ;
-kshâ̱panna ( orᅠ -kshâ̱p-) mfn. astonished, surprised ib. ;
-kshâ̱raṇya-māhātmya n. N. of wk.
-
12 तरुणीकटाक्षकाम
taruṇī-kaṭâ̱ksha-kāma
taruṇī-kaṭâ̱ksha-ksha-mālam. Clerodeesdrum phlomoides L.
-
13 तरुणीकटाक्षक्षमाल
taruṇī-kaṭâ̱ksha-kāma
taruṇī-kaṭâ̱ksha-ksha-mālam. Clerodeesdrum phlomoides L.
-
14 ताराक्ष
tārā-ksha(-râ̱k-) m. « star-eyed»
N. of a Daitya (= -rakâ̱ksha) MBh. VIII, 1395 ;
of a king of the Nishadhas (uncle of Dhūmrâksha), SambhMāh. II ;
of a mountain ( alsoᅠ -rakâ̱ksha) Divyâ̱v. VIII.
-
15 द्युक्ष
-
16 परोक्ष
paro-'ksha(- ró-) mf (ā)n. beyond the range of sight, invisible, absent, unknown, unintelligible AV. etc. etc.;
past, completed (in a partic. sense cf. below andᅠ Kāṡ. on Pāṇ. 3-2, 115);
(ibc.) in an invisible orᅠ imperceptible manner (cf. below);
(am) ind. out of sight, behind one's back, in the absence orᅠ without the knowledge of (instr.;
later gen. orᅠ comp.) ṠBr. etc. etc.;
( eṇa) ind. out of sight, secretly, mysteriously Br. Up. ;
(āt) ind. secretly, without the knowledge of (instr.) Br. ;
(e) ind. behind the back of (gen.) Mṛicch. Pañc. etc.;
one's self not being present Pāṇ. 3-2, 115 ;
m. an ascetic L. ;
N. of a son of Anu BhP. ;
(ā) f. (sc. vṛitti) a past orᅠ completed action APrāt. ;
(sc. vibhakti) a termination of the perfect tense Kāt. ;
N. of a river VP. ;
- kāma (- kshá-) mfn. liking what is secret orᅠ mysterious ṠBr. ;
- kṛita mfn. (a hymn) in which a deity is not addressed but only spoken of in the 3rd person Nir. VII, 1 ;
- jit mfn. victorious in an imperceptible manner BhP. ;
- tā f. ( MBh.), - tva n. ( Vedântas.) invisibility, imperceptibility;
- pṛishṭha m. a partic. Pṛishṭhya ṠrS. ;
- priya mfn. = - kāma AitBr. ;
- bandhu ( parôksha-) mfn. not clear in its relation MaitrS. ;
- buddhi mfn. regarding as something distant, indifferent to, Jātakam. ;
- bhoga m. enjoyment orᅠ possession of anything in the proprietor's absence W. ;
- manmatha mfn. inexperienced in love Ṡak. ;
- vṛitti mfn. living out of sight Kām. ;
formed in an obscure orᅠ indistinct manner Nir. Sch. ;
-kshâ̱rtha mfn. having a secret orᅠ recondite meaning;
n. an absent orᅠ invisible object Hit.
-
17 सव्यभिचार
sa-vyabhicāramfn. id.;
m. (in phil.) an argument wide of the mark orᅠ incompatible with the conclusion drawn from it, an allegation proving too much (one of the Hetv-ābhāsas q.v.), a too general middle term (as « fire» to prove smoke) Nyāyas. Sarvad. ;
N. of various Nyāya wks.;
- kroḍa m. - grantha-rahasya n. - nirukti f.
- pūrva-paksha-kroḍa m. - ksha-grantha-ṭīkā f.
- ksha-grantha-dīdhiti-ṭīkā f. - ksha-grantkaloka m.
- vāda m. sāmānya-nirukti f. andᅠ - ti-kroḍa m.
-siddhâ̱nta-grantha-ṭikā f. othadīdhiti-ṭīkā f.
- tha-prakāṡa m. - tha-rahasya n. - tha-loka m. N. of wks.
-
18 अक्ष
áksha1) m. an axle, axis (in this sense alsoᅠ n. L.);
a wheel, car, cart;
the beam of a balance orᅠ string which holds the pivot of the beam;
a snake L. ;
terrestrial latitude (cf. - karṇa, - bhā, - bhāga);
the collar-bone ṠBr. ;
the temporal bone Yājñ. ;
N. of a measure (= 104 aṇgula);
+ cf. Lat. axis;
Gk. ἄξων;
Old Germ. ahsa;
Mod. Germ. āchse;
Lith. assis
- अक्षकर्ण
- अक्षज
- अक्षदृक्कर्मन्
- अक्षद्वार
- अक्षधुर्
- अक्षधूर्तिल
- अक्षपीड
- अक्षभा
- अक्षभाग
- अक्षभार
- अक्षसङ्गम्
- अक्षांस
- अक्षाग्र
- अक्षाग्रकील
- अक्षाग्रकीलक
- अक्षानह्-
akshá2) m. ( 1. aṡ Uṇ.) a die for gambling;
a cube;
a seed of which rosaries are made (cf. indrâ̱ksha, rudrâ̱ksha);
the Eleocarpus Ganitrus, producing that seed;
a weight called karsha, equal to 16 māshas;
Beleric Myrobalan (Terminalia Belerica), the seed of which is used as a die;
a N. of the number 5;
(am) n. sochal salt;
blue vitriol (from its cube-like crystals) L. ;
- अक्षकाम
- अक्षकितव
- अक्षकुशल
- अक्षक्षपण
- अक्षग्लह
- अक्षतत्त्व
- अक्षदाय
- अक्षदेवन
- अक्षदेविन्
- अक्षद्यू
- अक्षद्यूत
- अक्षद्यूतादि
- अक्षद्रुग्ध
- अक्षधर
- अक्षधूर्त
- अक्षनैपुण
- अक्षनैपुण्य
- अक्षपराजय
- अक्षपरि
- अक्षपात
- अक्षपातन
- अक्षप्रिय
- अक्षभूमि
- अक्षमद
- अक्षमात्र
- अक्षमाला
- अक्षमालिन्
- अक्षराज
- अक्षवत्
- अक्षवाप
- अक्षवाम
- अक्षविद्
- अक्षवृत्त
- अक्षशौण्ड
- अक्षसूक्त
- अक्षसूत्र
- अक्षस्तुष
- अक्षहृदय
- अक्षहृदयज्ञ
- अक्षातिवाप
- अक्षावपन
- अक्षावली
- अक्षावाप-
aksha3) n. an organ of sense;
sensual perception L. ;
m. the soul L. ;
knowledge, religious knowledge L. ;
a lawsuit L. ;
a person born blind L. ;
N. of Garuḍa L. ;
of a son of Rāvaṇa;
of a son of Nara, etc.
4) n. <only ifc. (f. ī) for akshi>, the eye
- अक्षदर्शक
- अक्षदृश्
- अक्षपटल
- अक्षपाट
- अक्षपाटक
- अक्षपाटिक
- अक्षवाट
-
19 उदराक्ष
udarâ̱ksham. N. of a demon causing diseases MBh. IX, 2565 ;
(v.l. udārâ̱ksha q.v.)
-
20 उदाराक्ष
udārâ̱ksham. N. of a demon that causes diseases MBh. (ed. Bombay IX, 45, 63 ;
v.l. udarâ̱ksha q.v.)
См. также в других словарях:
ksha — ksha·tri·ya; mo·ksha; … English syllables
KSHA — Infobox Radio Station name = KSHA FM city = Redding, California area = Northern California branding = K Shasta slogan = Soft Rock Favorites airdate = August 26, 1981 frequency = 104.3 (MHz) format = Adult Contemporary erp = 100,000 watts haat =… … Wikipedia
ksha — क्ष … Indonesian dictionary
kshá-p- — क्षप् … Indonesian dictionary
kshā́ — क्षा … Indonesian dictionary
kshā́mi — क्षामि … Indonesian dictionary
kshā́s — क्षास् … Indonesian dictionary
kshā-pavitra — क्षापवित्र … Indonesian dictionary
ksha-pā́vat — क्षपावत् … Indonesian dictionary
kshā́man — क्षामन् … Indonesian dictionary
kshā́nta — क्षान्त … Indonesian dictionary