-
1 irritus
irritus irritus, a, um напрасный, тщетный -
2 irritus
irritus irritus, a, um недействительный -
3 irritus
irritus, a, um, void, of no effect, || Mt. 15:6; G. 3:17; 1 T. 5:12; H. 10:28.* -
4 irritus
1. I.Lit.A.Undecided, unfixed, void, of no effect:B.quod modo erat ratum, irritum est,
Ter. Phorm, 4, 7, 58:testamentum irritum facere,
Cic. Phil. 2, 42, 109:testamentum pro irrito habere,
Suet. Tib. 51; Gai. Inst. 2, 146 sq.; Paul. Sent. 3, 5, 14:injurias rescindere et irritas facere,
Cic. Verr. 2, 2, 26, § 63:quaeque augur injusta, nefasta, vitiosa, dira, defixerit, inrita infectaque sunto,
id. Leg. 2, 8, 21:omnia ab iis acta,
Vell. 2, 43, 1:pacta,
Sil. 6, 696:Tiberii voluntas,
Suet. Calig. 14:somnia,
of no significance, id. Aug. 91:Remus aves irritas habuit,
Gell. 13, 14.—Vain, useless, without effect, ineffectual:II. (α).ingrata atque irrita esse omnia intellego,
Plaut. As. 1, 2, 10:inceptum,
Liv. 29, 35; 24, 19:dona,
Verg. G. 4, 519:tela,
id. A. 2, 459:moenia,
Ov. M. 12, 587:labor anni,
id. ib. 1, 273; Quint. 12, 1, 13:verba,
Ov. R. Am. 286:tua dicta factaque,
Cat. 30, 10:spes,
Liv. 22, 20; Stat. Th. 10, 45:oblivio,
Liv. 28, 29:lingua (Cassandrae),
Prop. 3, 13 (4, 12), 66:remedium,
Tac. H. 4, 81:preces,
Plin. Pan. 26:ova,
fruitless, infertile, Plin. 10, 58, 79, § 160.—With gen.:(β).irritus legationis,
Tac. H. 4, 32:consilii,
Vell. 2, 63, 2:propositi,
Val. Max. 4, 3, 3 [p. 1003] ext.:spei,
vainly hoping, Curt. 6, 5, 31:incepti,
Sil. 7, 131.—Absol.:2.variis assultibus irritus urget,
Verg. A. 5, 442:venit et e templis irrita turba domum,
without a response, Tib. 2, 3, 22:irriti legati remittuntur,
Tac. A. 15, 25:domum irritus rediit,
Sen. Ben. 6, 11:discedere irritum putebat,
Curt. 4, 4, 2: irritus qui habebatur, laudabatur, good for nothing, Cat. ap. Gell. 11, 2, 2.— Subst.: irrĭtum, i, n., nothingness, vanity, worthlessness:spes ad irritum redacta,
Liv. 28, 31:spes ad irritum cadens,
id. 2, 6:victoria ad inritum revolvebatur,
Tac. H. 3, 26:cecidisse in inritum labores,
id. ib. 3, 53 fin.:irrita dicere,
useless words, Ov. M. 11, 40.— Adv.: irrĭtē, in vain, Cassiod. Var. 1, 4; 12, 2.irrītus, ūs, m., v. hirritus. -
5 irritus
ir-ritus, a, um (in u. ratus), I) ungültig (Ggstz. ratus), testamentum facere irritum, Cic.: quod erat ratum, irritum est, Ter.: aves, Gell.: cassatur ergo et in irritum deducitur numerus, Rufin. Orig. in numer. homil. 20, 1. – II) vergeblich, a) v. Lebl., vergeblich, unwirksam, erfolglos, prodigium, Tac.: quassatio capitum, Liv.: inceptum, Liv.: remedium, Tac.: preces, Plin. pan.: labor, Ov. u. Quint.: lingua, Prop.: dona, Verg.: promissa, Catull.: tela, Verg.: ova, Windeier, Plin.: ager aratro irritus, Apul. flor. 15 in.: alqd irritum efficere, Tac.: ut irrita promissa eius caderent, Liv. – subst., irritum, ī, n., das Vergebliche, irriti ludibrium, der Spott über das Mißlingen, Tac.: spes ad irritum cadit, schlägt fehl, Liv.: spes ad irritum redacta, fehlgeschlagen, vereitelt, Liv.: labores cecĭdēre in irritum, Tac.: ne meae dispositiones in irritum veniant, Vopisc. Aurel. 47, 4. – b) übtr., v. Pers., ohne Erfolg, vergebens, homo, ein Nichtsnutz, Taugenichts, Cato: irritus urget, Verg.: domum irritus rediit, Sen.: irritus discessit, Tac.: venit irrita turba domum, Tibull.: irritis hostibus, Tac.: irriti dissuadent, Tac. – m. Genet., ut irritus legationis, als habe er den Zweck seiner Sendung verfehlt, Tac.: irr. consilii, da er seinen Rat nicht befolgt sah, Vell.: spei, in ihrer H. getäuscht, Curt.: u. so voti, Stat.: incepti, in seiner Unternehmung getäuscht, unverrichteter Sache, Sil.
-
6 irritus
ir-ritus, a, um (in u. ratus), I) ungültig (Ggstz. ratus), testamentum facere irritum, Cic.: quod erat ratum, irritum est, Ter.: aves, Gell.: cassatur ergo et in irritum deducitur numerus, Rufin. Orig. in numer. homil. 20, 1. – II) vergeblich, a) v. Lebl., vergeblich, unwirksam, erfolglos, prodigium, Tac.: quassatio capitum, Liv.: inceptum, Liv.: remedium, Tac.: preces, Plin. pan.: labor, Ov. u. Quint.: lingua, Prop.: dona, Verg.: promissa, Catull.: tela, Verg.: ova, Windeier, Plin.: ager aratro irritus, Apul. flor. 15 in.: alqd irritum efficere, Tac.: ut irrita promissa eius caderent, Liv. – subst., irritum, ī, n., das Vergebliche, irriti ludibrium, der Spott über das Mißlingen, Tac.: spes ad irritum cadit, schlägt fehl, Liv.: spes ad irritum redacta, fehlgeschlagen, vereitelt, Liv.: labores cecĭdēre in irritum, Tac.: ne meae dispositiones in irritum veniant, Vopisc. Aurel. 47, 4. – b) übtr., v. Pers., ohne Erfolg, vergebens, homo, ein Nichtsnutz, Taugenichts, Cato: irritus urget, Verg.: domum irritus rediit, Sen.: irritus discessit, Tac.: venit irrita turba domum, Tibull.: irritis hostibus, Tac.: irriti dissuadent, Tac. – m. Genet., ut irritus legationis, als habe er den Zweck seiner Sendung verfehlt, Tac.: irr. consilii, da er seinen Rat nicht befolgt sah, Vell.: spei, in ihrer H. getäuscht, Curt.: u. so voti, Stat.: incepti, in seiner Unternehmung getäuscht, unverrichteter————Sache, Sil. -
7 irritus
hirritus (irritus), us, m. grognement (des chiens).* * *hirritus (irritus), us, m. grognement (des chiens).* * *Irritus, pen. corr. Adiectiuum, Ex in et ratus compositum. Cic. Qui n'ha point d'effect, Nul.\Irritae preces. Plin. iunior. Vaines, Qui ne prouffitent de rien, Inutiles.\Irritae poenae. Plin. Peines perdues.\Ad irritum cadit spes. Liu. Devient à rien, Vient à neant.\In irritum ceciderunt omnia. Tacit. Tout veint à neant.\Irritus spei. Curtius. Frustré de son esperance. -
8 irritus
ir-ritus, a, um [ratus]1) недействительный (testamentum C; remedium T)2) тщетный, безуспешный, бесплодный (напрасный) (inceptum Sil; labor O, Q; dona V)ager aratro i. Ap — непригодное для обработки поле3) стёртый, уничтоженный ( irrita sceleris vestigia V)4) ничего не сделавший, ничего не добившийся (i. domum rediit Sen; i. discessit T)i. spei QC — обманувшийся в надеждеi. legationis T — не выполнивший своей миссииhomo i. Cato — никчёмный человек -
9 irritus
inritus, недействительный, ad irritum revocari (1. 7 C. 2, 51);recidere (см.);
transactio, donatio irr. = nullius momenti (1. 8 § 17 D. 2, 15. 1. 3 § 4 D. 24, 1);
irr. pactio (1. 31 § 4 eod.);
emtio venditio (1. 52 D. 18, 1. 1. 10 pr. D. 18, 5);
solutio (1. 59 D. 12, 6);
sententia (1. 6 C. 7, 45. 1. 38 § 4 D. 28, 5. 1. 42 D. 28, 6);
irr fit primus gradus (1. 7 D. 28, 3);
irr codicilli (1. 30 § 17 D. 40, 5);
irr. voluntates (1. 2 C. 6, 36);
irr. testamentum обоз. особ. завещание, недействительное вследствие capitis deminutio наследодателя (§ 1-6 J. 2, 17. 1. 6 § 5 seq. D. 28, 3. 1. 75 § 9 D. 31); тк. testam. destitutum = irritum (1. 1 D. 28, 3. 1. 10 pr. D. 29, 5); иногда завещание, которое отменил завещатель (1. 36 § 3 D. 29, 1. 1. 27 C. 6, 23);
res soli ad irr. perductae, вещи, которые потеряли ценность (1. 24 D. 42, 8).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > irritus
-
10 irritus
irrita, irritum ADJineffective, useless; invalid, void, of no effect; in vain -
11 irritus
I.undecided, void, unfixed, of no effect.II.vain, useless, ineffectual, of not effect. -
12 irritus
, irrita, irritum (m,f,n) (p. p. p. от reor)тщетный -
13 inritus
, irritusvoid, invalid, in vain, useless, ineffectual. -
14 безуспешный
irritus [a, um]; nullum successum habens [rtis] -
15 inritus
1. I.Lit.A.Undecided, unfixed, void, of no effect:B.quod modo erat ratum, irritum est,
Ter. Phorm, 4, 7, 58:testamentum irritum facere,
Cic. Phil. 2, 42, 109:testamentum pro irrito habere,
Suet. Tib. 51; Gai. Inst. 2, 146 sq.; Paul. Sent. 3, 5, 14:injurias rescindere et irritas facere,
Cic. Verr. 2, 2, 26, § 63:quaeque augur injusta, nefasta, vitiosa, dira, defixerit, inrita infectaque sunto,
id. Leg. 2, 8, 21:omnia ab iis acta,
Vell. 2, 43, 1:pacta,
Sil. 6, 696:Tiberii voluntas,
Suet. Calig. 14:somnia,
of no significance, id. Aug. 91:Remus aves irritas habuit,
Gell. 13, 14.—Vain, useless, without effect, ineffectual:II. (α).ingrata atque irrita esse omnia intellego,
Plaut. As. 1, 2, 10:inceptum,
Liv. 29, 35; 24, 19:dona,
Verg. G. 4, 519:tela,
id. A. 2, 459:moenia,
Ov. M. 12, 587:labor anni,
id. ib. 1, 273; Quint. 12, 1, 13:verba,
Ov. R. Am. 286:tua dicta factaque,
Cat. 30, 10:spes,
Liv. 22, 20; Stat. Th. 10, 45:oblivio,
Liv. 28, 29:lingua (Cassandrae),
Prop. 3, 13 (4, 12), 66:remedium,
Tac. H. 4, 81:preces,
Plin. Pan. 26:ova,
fruitless, infertile, Plin. 10, 58, 79, § 160.—With gen.:(β).irritus legationis,
Tac. H. 4, 32:consilii,
Vell. 2, 63, 2:propositi,
Val. Max. 4, 3, 3 [p. 1003] ext.:spei,
vainly hoping, Curt. 6, 5, 31:incepti,
Sil. 7, 131.—Absol.:2.variis assultibus irritus urget,
Verg. A. 5, 442:venit et e templis irrita turba domum,
without a response, Tib. 2, 3, 22:irriti legati remittuntur,
Tac. A. 15, 25:domum irritus rediit,
Sen. Ben. 6, 11:discedere irritum putebat,
Curt. 4, 4, 2: irritus qui habebatur, laudabatur, good for nothing, Cat. ap. Gell. 11, 2, 2.— Subst.: irrĭtum, i, n., nothingness, vanity, worthlessness:spes ad irritum redacta,
Liv. 28, 31:spes ad irritum cadens,
id. 2, 6:victoria ad inritum revolvebatur,
Tac. H. 3, 26:cecidisse in inritum labores,
id. ib. 3, 53 fin.:irrita dicere,
useless words, Ov. M. 11, 40.— Adv.: irrĭtē, in vain, Cassiod. Var. 1, 4; 12, 2.irrītus, ūs, m., v. hirritus. -
16 irritum
1. I.Lit.A.Undecided, unfixed, void, of no effect:B.quod modo erat ratum, irritum est,
Ter. Phorm, 4, 7, 58:testamentum irritum facere,
Cic. Phil. 2, 42, 109:testamentum pro irrito habere,
Suet. Tib. 51; Gai. Inst. 2, 146 sq.; Paul. Sent. 3, 5, 14:injurias rescindere et irritas facere,
Cic. Verr. 2, 2, 26, § 63:quaeque augur injusta, nefasta, vitiosa, dira, defixerit, inrita infectaque sunto,
id. Leg. 2, 8, 21:omnia ab iis acta,
Vell. 2, 43, 1:pacta,
Sil. 6, 696:Tiberii voluntas,
Suet. Calig. 14:somnia,
of no significance, id. Aug. 91:Remus aves irritas habuit,
Gell. 13, 14.—Vain, useless, without effect, ineffectual:II. (α).ingrata atque irrita esse omnia intellego,
Plaut. As. 1, 2, 10:inceptum,
Liv. 29, 35; 24, 19:dona,
Verg. G. 4, 519:tela,
id. A. 2, 459:moenia,
Ov. M. 12, 587:labor anni,
id. ib. 1, 273; Quint. 12, 1, 13:verba,
Ov. R. Am. 286:tua dicta factaque,
Cat. 30, 10:spes,
Liv. 22, 20; Stat. Th. 10, 45:oblivio,
Liv. 28, 29:lingua (Cassandrae),
Prop. 3, 13 (4, 12), 66:remedium,
Tac. H. 4, 81:preces,
Plin. Pan. 26:ova,
fruitless, infertile, Plin. 10, 58, 79, § 160.—With gen.:(β).irritus legationis,
Tac. H. 4, 32:consilii,
Vell. 2, 63, 2:propositi,
Val. Max. 4, 3, 3 [p. 1003] ext.:spei,
vainly hoping, Curt. 6, 5, 31:incepti,
Sil. 7, 131.—Absol.:2.variis assultibus irritus urget,
Verg. A. 5, 442:venit et e templis irrita turba domum,
without a response, Tib. 2, 3, 22:irriti legati remittuntur,
Tac. A. 15, 25:domum irritus rediit,
Sen. Ben. 6, 11:discedere irritum putebat,
Curt. 4, 4, 2: irritus qui habebatur, laudabatur, good for nothing, Cat. ap. Gell. 11, 2, 2.— Subst.: irrĭtum, i, n., nothingness, vanity, worthlessness:spes ad irritum redacta,
Liv. 28, 31:spes ad irritum cadens,
id. 2, 6:victoria ad inritum revolvebatur,
Tac. H. 3, 26:cecidisse in inritum labores,
id. ib. 3, 53 fin.:irrita dicere,
useless words, Ov. M. 11, 40.— Adv.: irrĭtē, in vain, Cassiod. Var. 1, 4; 12, 2.irrītus, ūs, m., v. hirritus. -
17 labor [2]
2. labor, ōris, m. (zu labāre; eigentl. »das Wanken unter einer Last«), die Anstrengung, I) die Anstrengung, etw. zu vollbringen, die Bemühung, Mühe, Arbeit, Strapaze, 1) eig.: a) übh.: labor forensis, Cic.: irritus, Quint. u. Ov.: labor itineris, Cic.: labor viae, Liv.: labores militum, Caes.: labor corporis, animi, Cic.: labor manuum, Hieron.: labor domesticus, Colum.: militiae, Cic. aut belli aut fugae, Caes.: operis (der Belagerung), Caes.: labores belli, Cic.: labores defensionum, Cic. – parvulo labore, Cic.: nullo labore, Cic.: nullo labore tuo, ohne daß es dir Mühe macht, Cic.: sine labore, sine ullo labore, Cic.: sine ullo labore et contentione, Cic.: sine labore ac periculo, Cic.: cum labore, summo cum labore, Cic.: res est magni laboris, Cic.: tot adire labores, Verg.: affecta labore et vigiliis corpora, Liv.: capere tantum laborem, sich so sehr bemühen, Cic.: laborem inanem capere, sich vergeblich abmühen, Ter.: in ea (arte) plus operae laborisque consumpsisse, Cic.: nec animi neque corporis laboribus defatigari, Cic.: demere (alci) laborem militiae, Cic.: unius mensis labor alci detrahitur, Cic.: exanclare talem laborem, Cic., omnes labores, Cic.: exanclatis itinerum laboribus, Amm.: exercere se tantis laboribus, Cic.: apes exercet sub sole labor, Verg.: tot per annos terrā marique tanta pericula ac labores exhausisse, Liv.: inter labores exhaustos aut mox exhauriendos, Liv.: frustra labore exhausto, Lucan.: magnos esse experiundos et subeundos labores, Cic.: dum adulescentis dextera irrito se labore fatigat, Val. Max.: frangere se tantis laboribus, Cic.: qui partis honoribus eosdem in foro gessi (habe mich unterzogen) labores, quos petendis, Cic.: impenditur labor et sumptus ad incertum casum et eventum quotannis, Cic.: suum laborem hominum periculis sublevandis impertire, Cic.: non plus alci laboris imponere quam sibi sumere, Cic.: eis laborem etiam novum pro portione iniungi, Liv.: quid sumptus in eam rem aut laboris insumpserit, Cic.: operam, studium, laborem interponere pro alqo, Cic.: pugnando fessis laxatur labor, Liv.: ut sibi pro re gesta aliquid laxaret laboris, Liv.: levare alci laborem, Cic.: defensionum laboribus aut omnino aut magna ex parte liberari, Cic.: obire pericula ac labores pariter, Liv.: non parcere labori, Cic. (u. so ne labori suo neu periculo parceret, Caes.): et honoribus amplissimis et laboribus maximis perfunctum esse, Cic.: Hercules perfunctus iam laboribus, Cic.: laborem viae pati posse, Liv.: multis laboribus (unter v. Str.) quaerere alqm. Plaut.: reficere se ex labore, Caes.: ab parvulis labori ac duritiae studere, Caes.: succumbere labori, Caes.: istos labores, quos nunc in naufragiis nostris suscipis, non subisses, Cic.: frustra tantum laborem sumere, Caes.: supersedere hoc labore itineris, Cic.: suscipere laborem, labores, Cic.: frustra suscipere laborem, sich vergeblich abmühen, Cic.: sustinere forensem laborem propter ambitionem, Cic.: labores, pericula facile tolerare, Sall.: non vitandi laboris mei causā, Cic. – labor est m. Infin., es kostet Mühe (Arbeit), es hat Schwierigkeit, Liv. 39, 1, 5. Plin. 26, 118: u. so maior aliquanto labor est m. Infin., Flor. 2, 2, 4: proximus huic labor est placitam exorare puellam, Ov. art. am. 1, 37: nec magnus prohibere labor, Verg. georg. 4, 106. – b) insbes., Anstrengung, angestrengte Tätigkeit, Arbeitsamkeit (Ggstz. inertia, desidia, requies, quies, otium), verb. industria et labor, summus labor in publicis privatisque rebus, Cic.: vivere in studiis laboribusque, Cic.: labor quaerendi, Erwerbsfleiß, Iustin.: rei militaris labor, Leistungen im Kriegswesen, Nep.: animi labor, geistige Anstrengung, Nep. – als Fähigkeit, Arbeitsfähigkeit, Ausdauer in Arbeit u. Anstrengung, M. Messala magni laboris, Cic.: homo magni laboris summaeque industriae, Cic.: magni formica laboris, die arbeitsame, emsige, Hor.: (iumenta) summi ut sint laboris efficiunt, Caes. – 2) meton.: a) Arbeit, Werk, ita multorum mensium labor hostium perfidiā et vi tempestatis puncto temporis interiit, Caes. b. c. 2, 14, 4: sternuntur segetes longique perit labor irritus anni, Ov.: et pluviā ingenti sata laeta boumque labores diluit, Verg.: artificum manus (verschiedenen Malereien) inter se operumque laborem (Bauwerk) miratur, Verg.: hic labor ille domus et inextricabilis error, v. Labyrinthe, Verg.: cari uteri labores, v. Kindern, Claud. rapt. Pros. 1, 194. – b) Unternehmung, Tat, belli, Verg.: von den Kampfspielen, wie πόνος, μόχθος, Hor.: u. von den großen Unternehmungen des Herkules, Hor.: strenui labores (im Kriege), Eutr. – II) Anstrengung, etwas zu überwinden, zu ertragen, Plage, Pein, Not, Ungemach, Drangsal, Mühseligkeit, Unglück, Beschwerlichkeit, a) übh.: scis amorem, scis laborem, scis egestatem meam, Plaut.: cuius erga me benevolentiam vel in labore meo vel in honore perspexi, Cic.: multis variisque perfunctus laboribus, Nep.: quoniam in tantum luctum et laborem detrusus es, quantum nemo umquam, Cic.: breviter Troiae supremum audire laborem, Verg. – poet., labores solis, lunae, Sonnenfinsternis, Mondfinsternis, Verg.: labores Lucinae, die Wehen, Verg. – b) Beschwerde, α) = Krankheit, nervorum, Nervenkrankheit, Vitr.: annuus earum (apium) labor est initio veris, Colum.: mox et frumentis labor additus, ut mala culmos esset robigo, Verg.: valetudo decrescit, accrescit labor, Plaut. – β) = phys. Schmerz, cor de labore pectus tundit, Plaut. Cas. 415: hoc medicamentum sine magno labore circa septimum diem cadere cogit haemorrhoidas, Scrib. Larg. 227. – γ) gemütl. Schmerz, Betrübnis, Kummer (s. Spengel Ter. Andr. 720. Wagner Ter. heaut. 82), quamquam ibi animo labos grandis capitur, Plaut.: verum ex eo misera quam capit laborem! Ter. – c) eine Last, lapides laborem sustinent od. tolerant, tragen Lasten, sind von dauerhafter Beschaffenheit, Vitr. 2, 7, 2. Plin. 36, 167. – / Archaist. Nbf. labōs, ōris, m., *Pacuv. tr. 290. Plaut. merc. 72; trin. 271; truc. 521. Ter. Hec. 286. Lucil. 215. Varro sat. Men. 247. Sall. hist. fr. 2, 41 (50), 1 u. 3, 61 (82), 18. Catull. 55, 13. Plin. 6, 60 u. Spät. (s. Neue-Wagener Formenl.3 1, 265). – personif., Labōs, ōris, m., die Mühsal, eine unterirdische Gottheit, Verg. Aen. 6, 277.
-
18 ungültig
ungültig, irrĭtus (ohne gesetzliche Kraft, z.B. Testament). – vanus (vergeblich gemacht); verb. irritus et vanus (z.B. Testament). – parum idoneus (nicht recht geeignet, z.B. auctor, testis, excusatio). – etw. ung. machen, für ung. erklären, alqd irritum facere. alqd irritum esse iubere (die gesetzliche Kraft nehmen, z.B. ein Testament); alqd infirmare (un wirksam machen, z.B. ein Gesetz, ein Testament); alqd tollere (aufheben, beseitigen, z.B. veteres leges novis legibus); alqd rescindere (zunichte machen, kassieren, z.B. rin Testament, einen Vertrag, ein Urteil): etwas für ganz ung. erklären, alqd tollere et irritum esse iubere: etwas für ung. halten, alqd pro irrito habere: ung. werden, irritum fieri.
-
19 labor
[st1]1 [-] lābor, lābi, lapsus sum: - intr. - - inf. arch. labier. a - glisser, couler, s'écouler, s'échapper, s'enfuir, fuir. - labuntur anni: les années s’écoulent. - labente die, Virg.: à la chute du jour. - flumina sub terra labentia, Virg.: les fleuves qui coulent sous terre. - sanguis tardior labebatur, Tac.: le sang circulait plus lentement. b - tomber en glissant, glisser, menacer ruine, s'écrouler, trébucher, chanceler, tomber. - labi ex equo, Liv. (labi equo, Hor.): tomber de cheval. - labi ex rupe, Curt.: tomber du haut d'un rocher. - lapsa cadunt folia, Virg.: les feuilles se détachent et tombent. - atra silex jam jam lapsura, Virg. En. 6: une roche noire, bientôt sur le point de glisser. c - faire un faux pas, faillir, s'égarer, se tromper. - labi in officio, Cic.: manquer à son devoir. - labentem rem publicam fulcire, Cic.: soutenir l’Etat chancelant. - sed longius labor, Cic.: mais je m'écarte trop de mon sujet. - labi mente: - [abcl]a - perdre la raison. - [abcl]b - Cels. tomber en défaillance, s'évanouir. - recto itinere labi: s'écarter de la route directe. - labi in aliqua re, Cic.: faillir en qqch. d - se laisser aller à, tomber dans, incliner vers, être entraîné. - ad opinionem labi, Cic.: se laisser aller à une opinion, se ranger à une opinion. - ad aliquem labi, Cic.: se ranger à l'avis de qqn. - labor eo ut Epicuro assentiar, Cic.: j'en viens à partager l'avis d'Epicure. e - tomber dans un mauvais état, être en décadence, s'affaiblir. - miserere domus labentis, Virg. En. 4: prends pitié d'une famille qui s'éteint. [st1]2 [-] lăbŏr (arch. lăbōs), ōris, m.: a - labeur, peine, effort, fatigue, travail, charge, tâche; activité, énergie, résistance (au travail). - magno labore (magno cum labore): à force de travail. - labor omnia vincit improbus, Virg.: un travail acharné vient à bout de tout. - labore se reficere: se remettre de sa fatigue. - labor est + inf.: il est difficile de. - loca montana quae ipsis (= Romanis) capere labor erat, Liv. 39, 1: région montagneuse dont il leur était difficile de s'emparer. - cotidiana exercitatione summi esse laboris, Caes.: être d'une très grande résistance grâce à un entraînement quotidien. - certum 'st ad frugem adplicare animum, quamquam ibi labos grandis capitur, Plaut.: c'en est fait, je me voue à la sagesse, quelque laborieuse que soit la tâche qu'elle impose. b - souffrance, douleur, calamité, malheur, épreuve, désastre. - Lucinae labores, Virg.: les douleurs de l'enfantement. - maximus earum (apium) labor est initio veris, Col.: pour elles (les abeilles) la période la plus critique se situe au début du printemps. c - inquiétude, malaise, maladie, défaillance; éclipse. - sulphurosi fontes labores nervorum reficiunt,Vitr. 8: les sources sulfureuses guérissent les maladies nerveuses. - mox et frumentis labor additus, Virg.: bientôt la maladie frappa aussi les blés. - labores lunae, solis: éclipses de la lune, du soleil. d - résultat d'un travail, ouvrage, oeuvre. - boum labores diluere, Virg.: inonder le travail des boeufs (inonder les champs où les boeufs ont travaillé). - periit labor irritus anni, Virg.: le travail de l'année est annéanti. - pocula, veterum labor, V.-Fl.: coupes, oeuvre d'artistes anciens.* * *[st1]1 [-] lābor, lābi, lapsus sum: - intr. - - inf. arch. labier. a - glisser, couler, s'écouler, s'échapper, s'enfuir, fuir. - labuntur anni: les années s’écoulent. - labente die, Virg.: à la chute du jour. - flumina sub terra labentia, Virg.: les fleuves qui coulent sous terre. - sanguis tardior labebatur, Tac.: le sang circulait plus lentement. b - tomber en glissant, glisser, menacer ruine, s'écrouler, trébucher, chanceler, tomber. - labi ex equo, Liv. (labi equo, Hor.): tomber de cheval. - labi ex rupe, Curt.: tomber du haut d'un rocher. - lapsa cadunt folia, Virg.: les feuilles se détachent et tombent. - atra silex jam jam lapsura, Virg. En. 6: une roche noire, bientôt sur le point de glisser. c - faire un faux pas, faillir, s'égarer, se tromper. - labi in officio, Cic.: manquer à son devoir. - labentem rem publicam fulcire, Cic.: soutenir l’Etat chancelant. - sed longius labor, Cic.: mais je m'écarte trop de mon sujet. - labi mente: - [abcl]a - perdre la raison. - [abcl]b - Cels. tomber en défaillance, s'évanouir. - recto itinere labi: s'écarter de la route directe. - labi in aliqua re, Cic.: faillir en qqch. d - se laisser aller à, tomber dans, incliner vers, être entraîné. - ad opinionem labi, Cic.: se laisser aller à une opinion, se ranger à une opinion. - ad aliquem labi, Cic.: se ranger à l'avis de qqn. - labor eo ut Epicuro assentiar, Cic.: j'en viens à partager l'avis d'Epicure. e - tomber dans un mauvais état, être en décadence, s'affaiblir. - miserere domus labentis, Virg. En. 4: prends pitié d'une famille qui s'éteint. [st1]2 [-] lăbŏr (arch. lăbōs), ōris, m.: a - labeur, peine, effort, fatigue, travail, charge, tâche; activité, énergie, résistance (au travail). - magno labore (magno cum labore): à force de travail. - labor omnia vincit improbus, Virg.: un travail acharné vient à bout de tout. - labore se reficere: se remettre de sa fatigue. - labor est + inf.: il est difficile de. - loca montana quae ipsis (= Romanis) capere labor erat, Liv. 39, 1: région montagneuse dont il leur était difficile de s'emparer. - cotidiana exercitatione summi esse laboris, Caes.: être d'une très grande résistance grâce à un entraînement quotidien. - certum 'st ad frugem adplicare animum, quamquam ibi labos grandis capitur, Plaut.: c'en est fait, je me voue à la sagesse, quelque laborieuse que soit la tâche qu'elle impose. b - souffrance, douleur, calamité, malheur, épreuve, désastre. - Lucinae labores, Virg.: les douleurs de l'enfantement. - maximus earum (apium) labor est initio veris, Col.: pour elles (les abeilles) la période la plus critique se situe au début du printemps. c - inquiétude, malaise, maladie, défaillance; éclipse. - sulphurosi fontes labores nervorum reficiunt,Vitr. 8: les sources sulfureuses guérissent les maladies nerveuses. - mox et frumentis labor additus, Virg.: bientôt la maladie frappa aussi les blés. - labores lunae, solis: éclipses de la lune, du soleil. d - résultat d'un travail, ouvrage, oeuvre. - boum labores diluere, Virg.: inonder le travail des boeufs (inonder les champs où les boeufs ont travaillé). - periit labor irritus anni, Virg.: le travail de l'année est annéanti. - pocula, veterum labor, V.-Fl.: coupes, oeuvre d'artistes anciens.* * *I.Labor, priore prod. laberis, pen. corr. lapsus sum, labi. Cic. Cheoir et tomber petit à petit.\Labi, Glisser, Griller, Couler.\Anguis labitur, pisces in aqua, muraena, et quicquid motu lubrico est, labitur. Glisse ou eschappe en glissant et se coulant.\Pennis labi. Virgil. Voler, ou Descendre en volant.\Occulte labitur aetas. Ouid. S'en va, Se passe, S'escoule.\Lachrymae labuntur. Ouid. Tombent.\Labi. Cic. Tomber en povreté.\Labi. Cic. Faillir, Errer.\Labebar longius, nisi me retinuissem. Cic. Je sortoye fort hors de propos, si etc.\Labi in adulationem. Tacit. Tomber en flaterie, Devenir flateur.\Labi imprudentia. Cic. Faillir par imprudence.\Labi mente. Celsus. Perdre l'entendement.II.Labor, priore correpta, laboris, ma. g. Labeur, Peine et travail, soit de corps ou d'esprit.\Sine labore. Cic. Sans peine et travail.\Lunae labores. Virgil. Eclipse de lune.\Solis labores. Virgil. Eclipse de soleil.\Effusus labor omnis. Virgil. Toute la peine a esté perdue.\Nullo labore aliquid facere. Cic. Sans peine.\Imponere laborem. Cic. Bailler peine, Imposer et encharger.\Iniungere laborem alicui. Quintil. Enjoindre.\Labori esse alicui. Cic. Luy bailler peine, ennuy et fascherie.\Esse in labore. Plin. Estre à la besongne, Labourer, Travailler, Besongner.\Suscipere laborem. Cic. Prendre peine.\Labor, apud poetas frequenter pro periculo, calamitate, vel alio quouis incommodo. Virg. Ennuy, Peine, Povreté, Adversité, Peril, Danger, Mal, Disette.\Primos Lucinae experta labores. Virgil. Estant au travail de son premier enfant. -
20 irrito
1. ir-rīto, āvī, ātum, āre (in u. rito), erregen, reizen, anreizen, I) physisch: 1) eig.: dentes, Cels.: membranam, Cels. – 2) übtr., erregen = verursachen, capitis dolores, tussim, Cels. – II) gemütlich od. politisch: 1) im allg.: a) jmd., alqm, Tac. u. Suet.: fata, das Schicksal herausfordern, Sil.: virum telis, Verg.: alqm ad certamen, Liv.: inimicum in mortem meam, Sen. rhet.: vult negando irritare ad confirmanda quae vult, Donat. Ter. Andr. 4, 4, 29. – b) Lebl.: α) einen Affekt erregen, gewaltsam hervorrufen (griech. επισεύειν), voluptatem, amores, vitia, Ov.: virtutem animi, Lucr.: proprias sibi simultates, Liv.: iram et odium, Liv. – β) einen Zustand gewaltsam herbeiführen, provozieren, bellum, Sall. fr.: seditionem, Liv.: exitium, Tac.: necem, Vell. – 2) insbes., zum Zorne reizen, aufbringen, erbittern (Ggstz. conterrere, einschüchtern), alqm, Cic.: animos barbarorum, Liv.: poet. übtr., quietos amnes, Hor.: mit folg. Infin., Ov. am. 2, 14, 33. – Partiz. irrītātus, zum Zorne gereizt, zornig, canis, Plaut.: dum animus irritatus est, Ter. – Compar., his eius verbis inritatior, Gell. 15, 9, 7: latratus irritatiores (canum), Iul. Vict. – ⇒ arch. Perf.-Form inritassis = inritaveris, Plaut. Amph. 454; Pers. 828; Stich. 345.————————2. irrito, āre (irritus), ungültig machen, Cod. Theod. 3, 12, 2 extr.————————3. irritō, Adv. (irritus), vergeblich, id quod irr. petebatur, Eumen. grat. act. 11, 4.
См. также в других словарях:
irritus — Ineffectual; void … Ballentine's law dictionary
actus judiciarius coram non judice irritus habetur, de ministeriali autem a quocunque provenit ratum esto — /aektas jadishiyeriyas koram non juwdasiy ihratas habiytar, diy minastiriyeylay otam ey kwowkarjkwiy praviynat reytam estow/ A judicial act by a judge without jurisdiction is void; but a ministerial act, from whomsoever proceeding, may be… … Black's law dictionary
actus judiciarius coram non judice irritus habetur, de ministeriali autem a quocunque provenit ratum esto — /aektas jadishiyeriyas koram non juwdasiy ihratas habiytar, diy minastiriyeylay otam ey kwowkarjkwiy praviynat reytam estow/ A judicial act by a judge without jurisdiction is void; but a ministerial act, from whomsoever proceeding, may be… … Black's law dictionary
irritar — I (Del lat. irritare.) ► verbo transitivo/ pronominal 1 Hacer sentir ira a una persona: ■ tus insultos la irritaron; mi profesor se irrita con frecuencia. SINÓNIMO enojar enfurecer 2 Causar una cosa escozor y enrojecimiento en una parte del… … Enciclopedia Universal
írrito — (Del lat. irritus.) ► adjetivo DERECHO Que no es válido: ■ matrimonio írrito por falta de consentimiento. SINÓNIMO nulo * * * írrito, a (del lat. «irrĭtus», no válido) adj. Der. No válido. ⇒ *Nulo. * * * írrito, ta … Enciclopedia Universal
irritant — irritant, ante [ iritɑ̃, ɑ̃t ] adj. • 1549; de irriter 1 ♦ Qui irrite, met en colère. ⇒ agaçant, crispant, énervant, exaspérant. Mot, propos irritants. Une discussion irritante. C est irritant d attendre. 2 ♦ Qui détermine de l irritation, de l… … Encyclopédie Universelle
Irritant — Ir ri*tant, a. [LL. irritants, antis, p. pr. of irritare to make null, fr. L. irritus void; pref. ir not + ratus established.] (Scots Law) Rendering null and void; conditionally invalidating. [1913 Webster] The states elected Harry, Duke of Anjou … The Collaborative International Dictionary of English
Trechus — rubens … Wikipédia en Français
Список видов жужелиц рода Trechus — Приложение к статье Trechus В роде Trechus описано свыше 900 видов. Список видов Arabotrechus Mateu, 1990 Trechus rougemonti Mateu, 1990 Atlantotrechus Lompe, 1999 Trechus cautus Wollaston, 1854 Elgonophyes Jeannel, 1954 Trechus leleupi Jeannel,… … Википедия
irritación — I (Derivado de irritar lat. irritare.) ► sustantivo femenino 1 Estado de enfado o ira: ■ sus constantes impuntualidades me hacen sentir una irritación enorme. SINÓNIMO airamiento [irritamiento] 2 Enrojecimiento y escozor de una parte del cuerpo:… … Enciclopedia Universal
irritante — I (Derivado de irritar lat. irritare.) ► adjetivo 1 Que causa enfado o ira: ■ durante toda su vida soportó sus irritantes celos. SINÓNIMO indignante 2 Que provoca enrojecimiento o escozor en una parte del cuerpo: ■ sustancias irritantes. II ( … Enciclopedia Universal