-
1 grātia
grātia ae, f [gratus], favor, esteem, regard, liking, love, friendship, partiality: aeterna inter nos, T.: falsam gratiam inire, curry favor, T.: gratiā florens hominum: Pompei gratiam mihi conciliari putare: cum inimico reditus in gratiam, reconciliation: fides reconciliatae gratiae: si suam gratiam Romani velint, Cs.: a bonis omnibus summam inire gratiam: apud regem inita, L.: cum populo R. in gratiā esse: istuc impetro cum gratiā, with a good grace, T.: summa inter suos, Cs.: fratrum geminorum, harmony, H.: male sarta, interrupted friendship, H.: quantum gratiā valent, Cs.: improba, partiality, Iu.: cum gratiā imperatoris, to the satisfaction of, L.: provincia multas bonas gratias attulit, tokens of favor.— Charm, beauty, loveliness: formae, O.: neque abest facundis gratia dictis, O.— A favor, kindness, courtesy, service, obligation: hanc gratiam ut sibi des, T.: petivit in loco gratiae, ut, etc.: Boccho delicti gratiam facit, forgives, S.: pugnaturi in gratiam ducis, to please, L.: data in praeteritam iudici gratiam, for the favor shown him on the trial, L.— Thanks, thankfulness, gratitude, acknowledgment: est dis gratia, cum ita est, I thank, T.: veteris stat gratia facti, V.: illi debetur a me gratia maior, H.: annonae levatae gratiam tulit, received, L.: dis gratia, thank heaven, T.: ac Syro nil gratiae, no thanks to, T.: mirificas tibi apud me gratias egit, expressed: ei gratias egimus, thanked him: et non neglexisse habeo gratiam, am grateful, T.: sibi gratias habere, L.: maximas vobis gratias et agere et habere: alqd in gratiam habere, take as a favor, S.: meritam dis inmortalibus gratiam honoribus persolvere, express.—A return, requital, recompense (for a favor): pro eo (beneficio) gratiam repetere, L.: Nec nulla est inaratae gratia terrae, V.: tulisse potius iniuriam, quam retulisse gratiam, requited: praeclaram populo R. refers gratiam: omnibus referendā gratiā satisfacere, by a recompense: referre gratiam aliam non posse, quam, etc., L.: ut pro tantis eorum in rem p. meritis gratiae referantur.—Person., usu. plur, the graces, three goddesses of loveliness, attendants of Venus (Aglaia, Euphrosyne, and Thalia), H.— Sing collect.: non illi Gratia lecto, O. —Fig., a cause, reason, ground, occasion, motive, sake.—Only abl., usu. after a gen, in favor, on account, for the sake, for: bestiae hominum gratiā generatae: Nuptiarum gratiā haec sunt facta, T.: negoti gratiā properare, S.: dolorum effugiendorum gratiā: placandi gratiā, S.: exempli gratiā, for instance: verbi gratiā: eā gratiā Simulavi, ut, etc., for that reason, T.: id eā gratiā eveniebat, quod, etc., S.: quā gratiā Te arcessi iussi, ausculta, for what purpose, T.: Excludor, ille recipitur, quā gratiā? why? T.—Of persons, a favorite: ut unus gratia nostra fores, O.* * *porularity/esteem/credit (w/bona); unpopularity (w/mala); partiality/favoritism; favor/goodwill/kindness/friendship; influence; gratitude; thanks (pl.); Graces -
2 Gratia
grātĭa, ae, f. [gratus; lit., favor, both that in which one stands with others and that which one shows to others].I.(Acc. to gratus, I.) Favor which one finds with others, esteem, regard, liking, love, friendship (syn. favor):B.pluris pauciorum gratiam faciunt pars hominum quam id quod prosint pluribus,
Plaut. Trin. 1, 1, 12:perspicio nihili meam vos facere gratiam,
id. Curc. 1, 2, 68:ut majores ejus (Plancii) summum in praefectura florentissima gradum tenuerint et dignitatis et gratiae,
Cic. Planc. 13, 32; cf.:Sex. Roscius gratia atque hospitiis florens hominum nobilissimorum,
id. Rosc. Am. 6, 15:deinde si maxime talis est deus, ut nulla gratia, nulla hominum caritate teneatur, etc.,
id. N. D. 1, 44, 124:neque quo Cn. Pompeii gratiam mihi per hanc causam conciliari putem,
id. de Imp. Pomp. 24, 70; cf.:aliquem restituere in gratiam,
id. Prov. Cons. 9, 23:aliquem restituere in ejus veterem gratiam,
id. Att. 1, 3, 3:in gratiam reducere,
id. Rab. Post. 8, 19; cf.also: cum aliquo in gratiam redire,
to reconcile one's self with one, id. Att. 1, 14, 7; Nep. Alcib. 5, 1; id. Thras. 3 fin.; id. Dat. 8, 5 al.:alicujus gratiam sequi,
Caes. B. C. 1, 1, 3; cf.:si suam gratiam Romani velint, posse eis utiles esse amicos,
id. B. G. 4, 7, 4:ab aliquo inire gratiam,
Cic. Verr. 2, 2, 46, § 113:a bonis omnibus summam inire gratiam,
id. Att. 7, 9, 3:magnam inire gratiam,
id. Fin. 4, 12, 31:quantam eo facto ad plebem inierat gratiam,
Liv. 33, 46, 7:apud regem gratiam initam volebant,
id. 36, 5, 3:at te apud eum, dii boni, quanta in gratia posui!
Cic. Att. 6, 6, 4; cf. id. ib. 5, 11, 6; Cael. ap. Cic. Fam. 8, 6 fin.;with a different construction: apud Lentulum ponam te in gratiam (Ern. conj. in gratia),
Cic. Att. 5, 3, 3:cum aliquo in laude et in gratia esse,
id. Verr. 1, 17, 51; cf. Cael. ap. Cic. Fam. 8, 14, 2:inter vos sic haec potius cum bona Ut componantur gratia quam cum mala,
Ter. Phorm. 4, 3, 17 Ruhnk.:plerique (in divortio) cum bona gratia discedunt,
Dig. 24, 1, 32, § 10;without bona: cum istuc quod postulo impetro cum gratia,
with a good grace, Ter. And. 2, 5, 11:omnia quae potui in hac summa tua gratia ac potentia a te impetrare,
credit, influence, Cic. Fam. 13, 29, 5; cf.:Iccius Remus, summa nobilitate et gratia inter suos,
Caes. B. G. 2, 6, 4; 1, 43, 8:gratiā plurimum posse,
id. ib. 1, 9, 3; 1, 20, 2; cf.:quantum gratia, auctoritate, pecunia valent,
id. ib. 7, 63, 1:gratiā valere,
id. B. C. 2, 44, 1:inproba quamvis Gratia fallaci praetoris vicerit urna,
Juv. 13, 4:quem triumphum magis gratiae quam rerum gestarum magnitudini datum constabat,
Liv. 40, 59, 1.—In plur.:L. Murenae provincia multas bonas gratias cum optima existimatione attulit,
tokens of favor, Cic. Mur. 20, 42:cum haec res plurimas gratias, firmissimas amicitias pariat,
id. ib. 11, 24:non hominum potentium studio, non excellentibus gratiis paucorum, sed universi populi Romani judicio consulem factum,
id. Agr. 2, 3, 7.—Transf., objectively, like the Gr. charis, agreeableness, pleasantness, charm, beauty, loveliness, grace (only poet. and in post-Aug. prose;2.esp. freq. in Quint.): gratia formae,
Ov. M. 7, 44; Suet. Tit. 3:corporis,
id. Vit. 3; id. Vit. Ter. 1; Plin. 28, 19, 79, § 260:quid ille gratiae in vultu ostenderit,
Quint. 6 prooem. § 7; cf. id. 6, 3, 26:unica nec desit jocundis gratia verbis,
charm, Prop. 1, 2, 29; cf.: neque abest facundis gratia dictis, Ov. M. 13, 127:plenus est jucunditatis et gratiae (Horatius),
Quint. 10, 1, 96:sermonis Attici,
id. ib. 65;12, 10, 35: dicendi,
id. 9, 3, 74:brevitatis novitatisque,
id. ib. 58:omnis bene scriptorum,
id. 11, 2, 46 et saep.; Cels. 4, 29 med.:uvis et vinis gratiam affert fumus fabrilis,
Plin. 14, 1, 3, § 16; id. 17, 9, 6, § 53. —Hence,As a nom. propr.: Grātiae, ārum, f., a transl. of the Gr. Charites, the goddesses of favor, loveliness, grace, etc., the three Graces, Aglaia, Euphrosyne, and Thalia, daughters of Jupiter and Eurynome, Sen. Ben. 1, 3, 3; Serv. Verg. A. 1, 720; Hor. C. 1, 4, 6; 1, 30, 6; 3, 19, 16; 3, 21, 22; Quint. 10, 1, 82.—In sing.: Grātia, ae, collect., Ov. M. 6, 429.II. A.In gen. (rare): ita mihi Telamonis patris, avi Aeaci et proavi Jovis grata est gratia, Enn. ap. Non. 85, 23 (Trag. v. 367 Vahl.):B.ergo ab eo petito gratiam istam,
Plaut. Capt. 3, 5, 63; cf.:gratiam a patre si petimus, spero ab eo impetrassere,
id. Stich. 1, 2, 23:petivit in beneficii loco et gratiae, ut, etc.,
Cic. Verr. 2, 3, 82, § 189; cf.:quod beneficii gratiaeque causa concessit,
id. ib. 2, 3, 48 fin.:hanc gratiam ut sibi des,
Ter. Hec. 3, 3, 30:juris jurandi volo gratiam facias,
excuse, release, Plaut. Rud. 5, 3, 59; cf.:alicui delicti gratiam facere,
to grant pardon, forgive, Sall. J. 104 fin. Kritz.:qui mihi atque animo meo nullius umquam delicti gratiam fecissem,
id. Cat. 52, 8; cf.also: quibus senatus belli Lepidani gratiam fecerat,
id. Fragm. 3, 34 Gerl.:alii ipsi professi se pugnaturos in gratiam ducis,
to please, for the sake of, Liv. 28, 21, 4; cf.:deletam urbem cernimus eorum, quorum in gratiam Saguntum deleverat Hannibal,
id. 28, 39, 12 Drak.:in gratiam alicujus,
id. 35, 2, 6; 39, 26, 12; Vell. 2, 41, 2; Suet. Tib. 49 al.; cf.also: data visceratio in praeteritam judicii gratiam,
for the favor shown him on the trial, Liv. 8, 22, 4:nil ibi majorum respectus, gratia nulla umbrarum,
Juv. 8, 64.—In partic., a mark of favor shown for a service rendered, thanks (by word or deed), thankfulness, gratitude; acknowledgment, return, requital (the form with agere of returning thanks is the plur., but with habere, referre, debere, nearly always in sing.; but when thanks are due to or rendered by more than one person, the form gratias referre, etc., may be used; v. infra., and cf. Krebs. Antibarb. p. 505):A.quae (gratia) in memoria et remuneratione officiorum et honoris et amicitiarum observantiam teneat,
Cic. Inv. 2, 22, 66; cf.:gratia est, in qua amicitiarum et officiorum alterius memoria et remunerandi voluntas continetur,
id. ib. 2, 53, 161:immortales ago tibi gratias agamque dum vivam: nam relaturum me affirmare non possum,
id. Fam. 10, 11, 1; cf.:renuntiate, gratias regi me agere: referre gratiam aliam nunc non posse, quam ut suadeam, ne, etc.,
Liv. 37, 37, 8 (v. ago):dīs gratias agere... si referre studeant gratias,
Plaut. Am. 1, 1, 26 sq.:L. Lucceius meus, homo omnium gratissimus, mirificas tibi apud me gratias egit, cum diceret, etc.,
Cic. Fam. 13, 42, 1:eique amplissimis verbis per senatus consultum gratias egimus,
id. Phil. 1, 1, 3:Lentulo nostro egi per litteras tuo nomine gratias diligenter,
id. Fam. 1, 10:justissimas gratias agere,
id. Leg. 2, 3, 6:quamquam gratiarum actionem a te non desiderabam, etc.,
id. Fam. 10, 19, 1:nunc tecum sic agam, tulisse ut potius injuriam, quam retulisse gratiam videar,
to have made a return, requital, recompense, id. Sull. 16, 47 fin.:magno meo beneficio affecti cumulatissime mihi gratiam retulerunt,
id. Fam. 13, 4, 1:praeclaram vero populo Romano refers gratiam,
id. Cat. 1, 11, 28:ut pro tantis eorum in rem publicam meritis honores eis habeantur gratiaeque referantur,
id. Phil. 3, 15, 39; cf. id. ib. 3, 10, 25:me omnibus, si minus referenda gratia satisfacere potuerim, at praedicanda et habenda certe satis esse facturum,
if I cannot requite... I can extol, id. Balb. 1, 2; cf.: nimirum inops ille, si bonus est vir, etiam si referre gratiam non potest, habere certe potest. Commode autem quicumque dixit, pecuniam qui habeat, non reddidisse; qui reddiderit, non habere: gratiam autem et qui retulerit, habere et qui habeat retulisse, id. Off. 2, 20, 69; id. Planc. 28, 68; cf. id. ib. 42, 101; id. Fam. 5, 11, 1:gratias habere,
Liv. 24, 37, 7:alicui summas gratias habere,
Plaut. Trin. 3, 2, 33:alicui maximas infinitasque agere atque habere gratias, quod, etc.,
Vitr. 6 praef. 4:merito vestro maximas vobis gratias omnes et agere et habere debemus,
Cic. Phil. 3, 10, 25:meritam dīs immortalibus gratiam justis honoribus et memori mente persolvere,
id. Planc. 33, 80:pro beneficio gratiam repetere,
Liv. 1, 47, 7:gratias ob hoc agere, quod, etc.,
Liv. 54, 50, 4; so with ob, Plin. Ep. 9, 31, 21; Treb. Pol. Trig. Tyr. 10, 9:pro tuo summo beneficio gratias agere,
Cic. Att. 16, 16, 16; Liv. 23, 11, 12; Plin, Pan. 25, 1; cf. Gell. 9, 3, 5:dum carmine nostro Redditur agricolis gratia caelitibus,
Tib. 2, 1, 36; cf.:hoc certe justitiae convenit suum cuique reddere, beneficio gratiam, injuriae talionem aut certe malam gratiam,
Sen. Ep. 81 med.;rarely: in gratiam habere (=ita accipere, ut ad gratiam comparandam valere putet),
to accept as thankworthy, Sall. J. 111, 1:unum vis curem: curo. Et est dīs gratia, Cum ita, ut volo, est,
I thank, Ter. Ad. 1, 2, 58; cf.: Er. Eamus intro, ut prandeamus. Me. Bene vocas: tam gratia est, no, I'm much obliged to you (the negative being omitted, as in the Fr. je vous remercie, and the Germ. ich danke sehr), Plaut. Men. 2, 3, 36.—Ellipt.: fores effregit? restituentur;discidit Vestem? resarcietur: est, dīs gratia, Et unde haec fiant, et adhuc non molesta sunt,
thank Heaven, Ter. Ad. 1, 2, 41.—With acc. and inf. (anteclass. and post-Aug.):dīs gratias agebat, tempus sibi dari, etc.,
Ter. Phorm. 4, 2, 6; Tac. H. 4, 64; cf. Ter. Phorm. 1, 2, 4; id. And. 1, 1, 15.—Hence, as adverbs:grātĭā (acc. to II. A.), lit., in favor of, on account of, for the sake of; hence, in gen., on account of (usually placed after the gen., in Quint. a few times before it; cf.: causa, ergo).(α).With gen.:(β).sed neque longioribus quam oportet hyperbatis compositioni serviamus, ne quae ejus gratia fecerimus, propter eam fecisse videamur,
lest what we have done to embellish the style we should seem to have done merely on account of the construction we had chosen, Quint. 9, 4, 144:tantum abest, ut haec bestiarum etiam causa parata sint, ut ipsas bestias hominum gratia generatas esse videamus,
Cic. N. D. 2, 63, 158: tu me amoris magis quam honoris servavisti gratia, Enn. ap. Cic. Tusc. 4, 32, 69 (Trag. v. 316 Vahl.); cf.:honoris gratia nomino,
Cic. Quint. 7, 28:nuptiarum gratia haec sunt ficta atque incepta omnia,
Ter. And. 5, 1, 17:simulabat sese negotii gratia properare,
Sall. J. 76, 1: hominem occisum esse constat;non praedae gratia: quia inspoliatus est,
Quint. 7, 1, 33; cf.:hereditatis gratia,
id. 5, 12, 5:quem censores senatu probri gratia moverant,
Sall. C. 23, 1:profectus gratia dicere,
Quint. 2, 10, 9:brevitatis gratia,
id. 4, 2, 43:decoris gratia,
id. 8, 6, 65:difficultatis gratia,
id. 9, 2, 77:aut invidiae gratia... aut miserationis,
id. 9, 2, 8:praesentis gratia litis,
id. 2, 7, 4 al. —With gerund.: duxit me uxorem liberorum sibi quaesendum gratia, Enn. ap. Fest. p. 258 Müll. (Trag. v. 161 Vahl.):ut aut voluptates omittantur majorum voluptatum adipiscendarum causa, aut dolores suscipiantur majorum dolorum effugiendorum gratia,
Cic. Fin. 1, 10, 36; cf. Caes. B. G. 7, 43, 2:tentandi gratia,
Sall. J. 47, 2:hiemandi gratia,
id. ib. 61, 3:colloquendi gratia,
id. ib. 61, 4:placandi gratia,
id. ib. 71, 5:simulandi gratia,
id. ib. 37, 4:sui exposcendi gratia,
Nep. Hann. 7, 6:amplificandi gratia... vel miserandi,
Quint. 9, 3, 28:elevandae invidiae gratia,
id. 5, 13, 40:recuperandae dignitatis gratia,
id. 11, 1, 79:vitandae similitudinis gratia,
id. 9, 1, 11 al. —Ellipt.: ejus generis hae sunt quaestiones. Si, exempli gratia, vir bonus Alexandria Rhodum magnum frumenti numerum advexerit, etc., for example, for instance (for the usual exempli causa; so,verbi gratia, for verbi causa, infra),
Cic. Off. 3, 12, 50; so,exempli gratia,
Plin. 2, 41, 41, § 110;for which in full: pauca tamen exempli gratia ponam,
Quint. 6, 5, 6:eorum unam discordiam ponemus exempli gratia,
Plin. 18, 25, 57, § 213:propter aliam quampiam rem, verbi gratia propter voluptatem,
for instance, Cic. Fin. 5, 11, 30.—Placed before the [p. 826] gen.:gratiā decoris,
Quint. 8 praef. §18: compositionis,
id. 9, 4, 58:lenitatis,
id. 9, 4, 144:significationis,
id. 8, 6, 2.—With pron. (mostly ante-class.):B.meā gratiā,
Plaut. Bacch. 1, 1, 64; id. Ps. 5, 2, 3:qui nihil ocius venit tamen hac gratia,
id. Stich. 5, 1, 5; cf.:abire istac gratia,
id. Ps. 1, 5, 138: (Medea) per agros passim dispergit corpus: id eā gratiā, Ut, etc., Poët. ap. Cic. N. D. 3, 26, 67; so,eā gratiā,
Ter. And. 3, 4, 8; id. Heaut. 4, 5, 20; id. Hec. 4, 3, 11:sed huc qua gratia te arcessi jussi, ausculta,
id. Eun. 1, 2, 19; cf. id. ib. 1, 2, 79:id ea gratia eveniebat, quod nemo ex fuga regem sequitur,
Sall. J. 54, 4:id ea gratia facilius fuit, quod, etc.,
id. ib. 80, 4.—grā-tĭīs (always as a trisyll. in ante-class. poets; Pompon. Com. Fragm. v. 110 Rib.; Plaut. As. prol. 5; id. Ep. 3, 4, 38; Ter. Ad. 4, 7, 26; cf. Charis. p. 1806; so in Cic. Verr. 2, 4 and 5 Halm), and contr., grātīs (since the class. per.; acc. to II. A.), lit., out of favor or kindness; hence, pregn., without recompense or reward, for nothing, gratuitously, gratis, proika (cf.:gratuito, nequidquam, frustra): quae (psaltria) quantum potest Aliquo abicienda est, si non pretio, at gratiis,
Ter. Ad. 4, 7, 26; cf. Plaut. Poen. 4, 2, 46:si mihi dantur duo talenta argenti numerata in manum, Hanc tibi noctem honoris causa gratiis dono dabo,
id. As. 1, 3, 38 sq.:quam introduxistis fidicinam, atque etiam fides, Ei quae accessere, tibi addam dono gratiis,
into the bargain, to boot, id. Ep. 3, 4, 38:quae Romae magna cum infamia pretio accepto edixeras, ea sola te, ne gratis in provincia male audires, ex edicto Siciliensi sustulisse video,
Cic. Verr. 1, 46, 118:hic primum questus est non leviter Saturius, communem factum esse gratis cum Roscio, qui pretio proprius fuisset Fanni,
id. Rosc. Com. 10, 27:gratis dare alicui (opp. pretium accipere ab aliquo),
Mart. 14, 175, 2:id me scis antea gratis tibi esse pollicitum. Quid nunc putas, tanta mihi abs te mercede proposita?
Cic. Q. Fr. 3, 1, 3, § 7:gratis rei publicae servire,
id. Clu. 26, 71:tantum gratis pagina nostra placet,
Mart. 5, 16, 10:virtutes omnes per se ipsas gratis diligere,
Cic. Fin. 2, 26, 83.—Opp. for payment:is repente, ut Romam venit, gratis praetor factus est. Alia porro pecunia ne accusaretur data,
Cic. Verr. 1, 39, 101; cf. id. ib. 2, 5, 19, §48: habitent gratis in alieno?
id. Off. 2, 23, 83; so,habitare in aedibus alienis,
Dig. 39, 5, 9:habitationem cui dare,
free of cost, ib. 19, 2, 53, § 2; Mart. 10, 3, 11. -
3 gratia
grātĭa, ae, f. [gratus; lit., favor, both that in which one stands with others and that which one shows to others].I.(Acc. to gratus, I.) Favor which one finds with others, esteem, regard, liking, love, friendship (syn. favor):B.pluris pauciorum gratiam faciunt pars hominum quam id quod prosint pluribus,
Plaut. Trin. 1, 1, 12:perspicio nihili meam vos facere gratiam,
id. Curc. 1, 2, 68:ut majores ejus (Plancii) summum in praefectura florentissima gradum tenuerint et dignitatis et gratiae,
Cic. Planc. 13, 32; cf.:Sex. Roscius gratia atque hospitiis florens hominum nobilissimorum,
id. Rosc. Am. 6, 15:deinde si maxime talis est deus, ut nulla gratia, nulla hominum caritate teneatur, etc.,
id. N. D. 1, 44, 124:neque quo Cn. Pompeii gratiam mihi per hanc causam conciliari putem,
id. de Imp. Pomp. 24, 70; cf.:aliquem restituere in gratiam,
id. Prov. Cons. 9, 23:aliquem restituere in ejus veterem gratiam,
id. Att. 1, 3, 3:in gratiam reducere,
id. Rab. Post. 8, 19; cf.also: cum aliquo in gratiam redire,
to reconcile one's self with one, id. Att. 1, 14, 7; Nep. Alcib. 5, 1; id. Thras. 3 fin.; id. Dat. 8, 5 al.:alicujus gratiam sequi,
Caes. B. C. 1, 1, 3; cf.:si suam gratiam Romani velint, posse eis utiles esse amicos,
id. B. G. 4, 7, 4:ab aliquo inire gratiam,
Cic. Verr. 2, 2, 46, § 113:a bonis omnibus summam inire gratiam,
id. Att. 7, 9, 3:magnam inire gratiam,
id. Fin. 4, 12, 31:quantam eo facto ad plebem inierat gratiam,
Liv. 33, 46, 7:apud regem gratiam initam volebant,
id. 36, 5, 3:at te apud eum, dii boni, quanta in gratia posui!
Cic. Att. 6, 6, 4; cf. id. ib. 5, 11, 6; Cael. ap. Cic. Fam. 8, 6 fin.;with a different construction: apud Lentulum ponam te in gratiam (Ern. conj. in gratia),
Cic. Att. 5, 3, 3:cum aliquo in laude et in gratia esse,
id. Verr. 1, 17, 51; cf. Cael. ap. Cic. Fam. 8, 14, 2:inter vos sic haec potius cum bona Ut componantur gratia quam cum mala,
Ter. Phorm. 4, 3, 17 Ruhnk.:plerique (in divortio) cum bona gratia discedunt,
Dig. 24, 1, 32, § 10;without bona: cum istuc quod postulo impetro cum gratia,
with a good grace, Ter. And. 2, 5, 11:omnia quae potui in hac summa tua gratia ac potentia a te impetrare,
credit, influence, Cic. Fam. 13, 29, 5; cf.:Iccius Remus, summa nobilitate et gratia inter suos,
Caes. B. G. 2, 6, 4; 1, 43, 8:gratiā plurimum posse,
id. ib. 1, 9, 3; 1, 20, 2; cf.:quantum gratia, auctoritate, pecunia valent,
id. ib. 7, 63, 1:gratiā valere,
id. B. C. 2, 44, 1:inproba quamvis Gratia fallaci praetoris vicerit urna,
Juv. 13, 4:quem triumphum magis gratiae quam rerum gestarum magnitudini datum constabat,
Liv. 40, 59, 1.—In plur.:L. Murenae provincia multas bonas gratias cum optima existimatione attulit,
tokens of favor, Cic. Mur. 20, 42:cum haec res plurimas gratias, firmissimas amicitias pariat,
id. ib. 11, 24:non hominum potentium studio, non excellentibus gratiis paucorum, sed universi populi Romani judicio consulem factum,
id. Agr. 2, 3, 7.—Transf., objectively, like the Gr. charis, agreeableness, pleasantness, charm, beauty, loveliness, grace (only poet. and in post-Aug. prose;2.esp. freq. in Quint.): gratia formae,
Ov. M. 7, 44; Suet. Tit. 3:corporis,
id. Vit. 3; id. Vit. Ter. 1; Plin. 28, 19, 79, § 260:quid ille gratiae in vultu ostenderit,
Quint. 6 prooem. § 7; cf. id. 6, 3, 26:unica nec desit jocundis gratia verbis,
charm, Prop. 1, 2, 29; cf.: neque abest facundis gratia dictis, Ov. M. 13, 127:plenus est jucunditatis et gratiae (Horatius),
Quint. 10, 1, 96:sermonis Attici,
id. ib. 65;12, 10, 35: dicendi,
id. 9, 3, 74:brevitatis novitatisque,
id. ib. 58:omnis bene scriptorum,
id. 11, 2, 46 et saep.; Cels. 4, 29 med.:uvis et vinis gratiam affert fumus fabrilis,
Plin. 14, 1, 3, § 16; id. 17, 9, 6, § 53. —Hence,As a nom. propr.: Grātiae, ārum, f., a transl. of the Gr. Charites, the goddesses of favor, loveliness, grace, etc., the three Graces, Aglaia, Euphrosyne, and Thalia, daughters of Jupiter and Eurynome, Sen. Ben. 1, 3, 3; Serv. Verg. A. 1, 720; Hor. C. 1, 4, 6; 1, 30, 6; 3, 19, 16; 3, 21, 22; Quint. 10, 1, 82.—In sing.: Grātia, ae, collect., Ov. M. 6, 429.II. A.In gen. (rare): ita mihi Telamonis patris, avi Aeaci et proavi Jovis grata est gratia, Enn. ap. Non. 85, 23 (Trag. v. 367 Vahl.):B.ergo ab eo petito gratiam istam,
Plaut. Capt. 3, 5, 63; cf.:gratiam a patre si petimus, spero ab eo impetrassere,
id. Stich. 1, 2, 23:petivit in beneficii loco et gratiae, ut, etc.,
Cic. Verr. 2, 3, 82, § 189; cf.:quod beneficii gratiaeque causa concessit,
id. ib. 2, 3, 48 fin.:hanc gratiam ut sibi des,
Ter. Hec. 3, 3, 30:juris jurandi volo gratiam facias,
excuse, release, Plaut. Rud. 5, 3, 59; cf.:alicui delicti gratiam facere,
to grant pardon, forgive, Sall. J. 104 fin. Kritz.:qui mihi atque animo meo nullius umquam delicti gratiam fecissem,
id. Cat. 52, 8; cf.also: quibus senatus belli Lepidani gratiam fecerat,
id. Fragm. 3, 34 Gerl.:alii ipsi professi se pugnaturos in gratiam ducis,
to please, for the sake of, Liv. 28, 21, 4; cf.:deletam urbem cernimus eorum, quorum in gratiam Saguntum deleverat Hannibal,
id. 28, 39, 12 Drak.:in gratiam alicujus,
id. 35, 2, 6; 39, 26, 12; Vell. 2, 41, 2; Suet. Tib. 49 al.; cf.also: data visceratio in praeteritam judicii gratiam,
for the favor shown him on the trial, Liv. 8, 22, 4:nil ibi majorum respectus, gratia nulla umbrarum,
Juv. 8, 64.—In partic., a mark of favor shown for a service rendered, thanks (by word or deed), thankfulness, gratitude; acknowledgment, return, requital (the form with agere of returning thanks is the plur., but with habere, referre, debere, nearly always in sing.; but when thanks are due to or rendered by more than one person, the form gratias referre, etc., may be used; v. infra., and cf. Krebs. Antibarb. p. 505):A.quae (gratia) in memoria et remuneratione officiorum et honoris et amicitiarum observantiam teneat,
Cic. Inv. 2, 22, 66; cf.:gratia est, in qua amicitiarum et officiorum alterius memoria et remunerandi voluntas continetur,
id. ib. 2, 53, 161:immortales ago tibi gratias agamque dum vivam: nam relaturum me affirmare non possum,
id. Fam. 10, 11, 1; cf.:renuntiate, gratias regi me agere: referre gratiam aliam nunc non posse, quam ut suadeam, ne, etc.,
Liv. 37, 37, 8 (v. ago):dīs gratias agere... si referre studeant gratias,
Plaut. Am. 1, 1, 26 sq.:L. Lucceius meus, homo omnium gratissimus, mirificas tibi apud me gratias egit, cum diceret, etc.,
Cic. Fam. 13, 42, 1:eique amplissimis verbis per senatus consultum gratias egimus,
id. Phil. 1, 1, 3:Lentulo nostro egi per litteras tuo nomine gratias diligenter,
id. Fam. 1, 10:justissimas gratias agere,
id. Leg. 2, 3, 6:quamquam gratiarum actionem a te non desiderabam, etc.,
id. Fam. 10, 19, 1:nunc tecum sic agam, tulisse ut potius injuriam, quam retulisse gratiam videar,
to have made a return, requital, recompense, id. Sull. 16, 47 fin.:magno meo beneficio affecti cumulatissime mihi gratiam retulerunt,
id. Fam. 13, 4, 1:praeclaram vero populo Romano refers gratiam,
id. Cat. 1, 11, 28:ut pro tantis eorum in rem publicam meritis honores eis habeantur gratiaeque referantur,
id. Phil. 3, 15, 39; cf. id. ib. 3, 10, 25:me omnibus, si minus referenda gratia satisfacere potuerim, at praedicanda et habenda certe satis esse facturum,
if I cannot requite... I can extol, id. Balb. 1, 2; cf.: nimirum inops ille, si bonus est vir, etiam si referre gratiam non potest, habere certe potest. Commode autem quicumque dixit, pecuniam qui habeat, non reddidisse; qui reddiderit, non habere: gratiam autem et qui retulerit, habere et qui habeat retulisse, id. Off. 2, 20, 69; id. Planc. 28, 68; cf. id. ib. 42, 101; id. Fam. 5, 11, 1:gratias habere,
Liv. 24, 37, 7:alicui summas gratias habere,
Plaut. Trin. 3, 2, 33:alicui maximas infinitasque agere atque habere gratias, quod, etc.,
Vitr. 6 praef. 4:merito vestro maximas vobis gratias omnes et agere et habere debemus,
Cic. Phil. 3, 10, 25:meritam dīs immortalibus gratiam justis honoribus et memori mente persolvere,
id. Planc. 33, 80:pro beneficio gratiam repetere,
Liv. 1, 47, 7:gratias ob hoc agere, quod, etc.,
Liv. 54, 50, 4; so with ob, Plin. Ep. 9, 31, 21; Treb. Pol. Trig. Tyr. 10, 9:pro tuo summo beneficio gratias agere,
Cic. Att. 16, 16, 16; Liv. 23, 11, 12; Plin, Pan. 25, 1; cf. Gell. 9, 3, 5:dum carmine nostro Redditur agricolis gratia caelitibus,
Tib. 2, 1, 36; cf.:hoc certe justitiae convenit suum cuique reddere, beneficio gratiam, injuriae talionem aut certe malam gratiam,
Sen. Ep. 81 med.;rarely: in gratiam habere (=ita accipere, ut ad gratiam comparandam valere putet),
to accept as thankworthy, Sall. J. 111, 1:unum vis curem: curo. Et est dīs gratia, Cum ita, ut volo, est,
I thank, Ter. Ad. 1, 2, 58; cf.: Er. Eamus intro, ut prandeamus. Me. Bene vocas: tam gratia est, no, I'm much obliged to you (the negative being omitted, as in the Fr. je vous remercie, and the Germ. ich danke sehr), Plaut. Men. 2, 3, 36.—Ellipt.: fores effregit? restituentur;discidit Vestem? resarcietur: est, dīs gratia, Et unde haec fiant, et adhuc non molesta sunt,
thank Heaven, Ter. Ad. 1, 2, 41.—With acc. and inf. (anteclass. and post-Aug.):dīs gratias agebat, tempus sibi dari, etc.,
Ter. Phorm. 4, 2, 6; Tac. H. 4, 64; cf. Ter. Phorm. 1, 2, 4; id. And. 1, 1, 15.—Hence, as adverbs:grātĭā (acc. to II. A.), lit., in favor of, on account of, for the sake of; hence, in gen., on account of (usually placed after the gen., in Quint. a few times before it; cf.: causa, ergo).(α).With gen.:(β).sed neque longioribus quam oportet hyperbatis compositioni serviamus, ne quae ejus gratia fecerimus, propter eam fecisse videamur,
lest what we have done to embellish the style we should seem to have done merely on account of the construction we had chosen, Quint. 9, 4, 144:tantum abest, ut haec bestiarum etiam causa parata sint, ut ipsas bestias hominum gratia generatas esse videamus,
Cic. N. D. 2, 63, 158: tu me amoris magis quam honoris servavisti gratia, Enn. ap. Cic. Tusc. 4, 32, 69 (Trag. v. 316 Vahl.); cf.:honoris gratia nomino,
Cic. Quint. 7, 28:nuptiarum gratia haec sunt ficta atque incepta omnia,
Ter. And. 5, 1, 17:simulabat sese negotii gratia properare,
Sall. J. 76, 1: hominem occisum esse constat;non praedae gratia: quia inspoliatus est,
Quint. 7, 1, 33; cf.:hereditatis gratia,
id. 5, 12, 5:quem censores senatu probri gratia moverant,
Sall. C. 23, 1:profectus gratia dicere,
Quint. 2, 10, 9:brevitatis gratia,
id. 4, 2, 43:decoris gratia,
id. 8, 6, 65:difficultatis gratia,
id. 9, 2, 77:aut invidiae gratia... aut miserationis,
id. 9, 2, 8:praesentis gratia litis,
id. 2, 7, 4 al. —With gerund.: duxit me uxorem liberorum sibi quaesendum gratia, Enn. ap. Fest. p. 258 Müll. (Trag. v. 161 Vahl.):ut aut voluptates omittantur majorum voluptatum adipiscendarum causa, aut dolores suscipiantur majorum dolorum effugiendorum gratia,
Cic. Fin. 1, 10, 36; cf. Caes. B. G. 7, 43, 2:tentandi gratia,
Sall. J. 47, 2:hiemandi gratia,
id. ib. 61, 3:colloquendi gratia,
id. ib. 61, 4:placandi gratia,
id. ib. 71, 5:simulandi gratia,
id. ib. 37, 4:sui exposcendi gratia,
Nep. Hann. 7, 6:amplificandi gratia... vel miserandi,
Quint. 9, 3, 28:elevandae invidiae gratia,
id. 5, 13, 40:recuperandae dignitatis gratia,
id. 11, 1, 79:vitandae similitudinis gratia,
id. 9, 1, 11 al. —Ellipt.: ejus generis hae sunt quaestiones. Si, exempli gratia, vir bonus Alexandria Rhodum magnum frumenti numerum advexerit, etc., for example, for instance (for the usual exempli causa; so,verbi gratia, for verbi causa, infra),
Cic. Off. 3, 12, 50; so,exempli gratia,
Plin. 2, 41, 41, § 110;for which in full: pauca tamen exempli gratia ponam,
Quint. 6, 5, 6:eorum unam discordiam ponemus exempli gratia,
Plin. 18, 25, 57, § 213:propter aliam quampiam rem, verbi gratia propter voluptatem,
for instance, Cic. Fin. 5, 11, 30.—Placed before the [p. 826] gen.:gratiā decoris,
Quint. 8 praef. §18: compositionis,
id. 9, 4, 58:lenitatis,
id. 9, 4, 144:significationis,
id. 8, 6, 2.—With pron. (mostly ante-class.):B.meā gratiā,
Plaut. Bacch. 1, 1, 64; id. Ps. 5, 2, 3:qui nihil ocius venit tamen hac gratia,
id. Stich. 5, 1, 5; cf.:abire istac gratia,
id. Ps. 1, 5, 138: (Medea) per agros passim dispergit corpus: id eā gratiā, Ut, etc., Poët. ap. Cic. N. D. 3, 26, 67; so,eā gratiā,
Ter. And. 3, 4, 8; id. Heaut. 4, 5, 20; id. Hec. 4, 3, 11:sed huc qua gratia te arcessi jussi, ausculta,
id. Eun. 1, 2, 19; cf. id. ib. 1, 2, 79:id ea gratia eveniebat, quod nemo ex fuga regem sequitur,
Sall. J. 54, 4:id ea gratia facilius fuit, quod, etc.,
id. ib. 80, 4.—grā-tĭīs (always as a trisyll. in ante-class. poets; Pompon. Com. Fragm. v. 110 Rib.; Plaut. As. prol. 5; id. Ep. 3, 4, 38; Ter. Ad. 4, 7, 26; cf. Charis. p. 1806; so in Cic. Verr. 2, 4 and 5 Halm), and contr., grātīs (since the class. per.; acc. to II. A.), lit., out of favor or kindness; hence, pregn., without recompense or reward, for nothing, gratuitously, gratis, proika (cf.:gratuito, nequidquam, frustra): quae (psaltria) quantum potest Aliquo abicienda est, si non pretio, at gratiis,
Ter. Ad. 4, 7, 26; cf. Plaut. Poen. 4, 2, 46:si mihi dantur duo talenta argenti numerata in manum, Hanc tibi noctem honoris causa gratiis dono dabo,
id. As. 1, 3, 38 sq.:quam introduxistis fidicinam, atque etiam fides, Ei quae accessere, tibi addam dono gratiis,
into the bargain, to boot, id. Ep. 3, 4, 38:quae Romae magna cum infamia pretio accepto edixeras, ea sola te, ne gratis in provincia male audires, ex edicto Siciliensi sustulisse video,
Cic. Verr. 1, 46, 118:hic primum questus est non leviter Saturius, communem factum esse gratis cum Roscio, qui pretio proprius fuisset Fanni,
id. Rosc. Com. 10, 27:gratis dare alicui (opp. pretium accipere ab aliquo),
Mart. 14, 175, 2:id me scis antea gratis tibi esse pollicitum. Quid nunc putas, tanta mihi abs te mercede proposita?
Cic. Q. Fr. 3, 1, 3, § 7:gratis rei publicae servire,
id. Clu. 26, 71:tantum gratis pagina nostra placet,
Mart. 5, 16, 10:virtutes omnes per se ipsas gratis diligere,
Cic. Fin. 2, 26, 83.—Opp. for payment:is repente, ut Romam venit, gratis praetor factus est. Alia porro pecunia ne accusaretur data,
Cic. Verr. 1, 39, 101; cf. id. ib. 2, 5, 19, §48: habitent gratis in alieno?
id. Off. 2, 23, 83; so,habitare in aedibus alienis,
Dig. 39, 5, 9:habitationem cui dare,
free of cost, ib. 19, 2, 53, § 2; Mart. 10, 3, 11. -
4 florens
flōrēns, entis, PAdi. (v. floreo), blühend, a) blühend = blumenreich, frisch, schmuck, α) v. Redner u. v. der Rede, alii (oratores) florentes, Cic.: florens orationis genus, Cic.: modus autem nullus est florentior (schmucker) in singulis verbis, Cic.: quae mihi florentiora (hübscher) visa sunt tuo iudicio, Cic. – β) v. Alter, aetas, Cic.: iuventa, Hor.: u. v. Pers., im blühenden (jugendlichen) Alter stehend, Iacchus, Catull. 64, 251: florentior iuventus, Veget. mil. 1, 5. – b) blühend = glänzend, glänzend ausgestattet, höchst angesehen, im Flore, im Wohlstande, auf der Höhe (im Sonnenscheine) des Glücks-, in glänzenden Verhältnissen stehend, in glänzender Stellung-, auf der Höhe der Macht stehend, zur Zeit des Glanzes od. Glücks, α) absol. (Ggstz. afflictus), civitas, Caes.: Servilia, Nep.: domus, Tac.: fortuna, Cic.: amicitia, Cic.: opes Etruscorum, Liv.: homo florentissimus, Cic.: C. Sallustius rerum Romanarum florentissimus auctor, Tac. ann. 3, 30: res publica florentissima, Cic.: castra florentissima, Cic.: Plur. subst., flōrentēs, ium, m., Leute in glänzender Stellung, Ggstz. afflicti, Nep. Att. 11, 4. – β) m. Abl., blühend = ausgezeichnet durch usw., glänzend ausgestattet mit usw., im hohen Ansehen stehend durch usw., gratiā atque hospitiis florens hominum nobilissimorum, Cic.: homo florens aetate, opibus, honoribus, ingenio, liberis, propinquis, affinibus, amicis, Cic.: Berenice florens aetate formāque, eine jugendliche Schönheit, Tac.: Macedones imperio terrarum florentes, in der Blütezeit ihrer Weltherrschaft, Iustin.: vir ingenio florentissimus, mit den herrlichsten Geistesgaben ausgerüstet, Vell.: L. Philippus, eloquentiā, gravitate, honore florentissimus civitatis, Cic.
-
5 florens
flōrēns, entis, PAdi. (v. floreo), blühend, a) blühend = blumenreich, frisch, schmuck, α) v. Redner u. v. der Rede, alii (oratores) florentes, Cic.: florens orationis genus, Cic.: modus autem nullus est florentior (schmucker) in singulis verbis, Cic.: quae mihi florentiora (hübscher) visa sunt tuo iudicio, Cic. – β) v. Alter, aetas, Cic.: iuventa, Hor.: u. v. Pers., im blühenden (jugendlichen) Alter stehend, Iacchus, Catull. 64, 251: florentior iuventus, Veget. mil. 1, 5. – b) blühend = glänzend, glänzend ausgestattet, höchst angesehen, im Flore, im Wohlstande, auf der Höhe (im Sonnenscheine) des Glücks-, in glänzenden Verhältnissen stehend, in glänzender Stellung-, auf der Höhe der Macht stehend, zur Zeit des Glanzes od. Glücks, α) absol. (Ggstz. afflictus), civitas, Caes.: Servilia, Nep.: domus, Tac.: fortuna, Cic.: amicitia, Cic.: opes Etruscorum, Liv.: homo florentissimus, Cic.: C. Sallustius rerum Romanarum florentissimus auctor, Tac. ann. 3, 30: res publica florentissima, Cic.: castra florentissima, Cic.: Plur. subst., flōrentēs, ium, m., Leute in glänzender Stellung, Ggstz. afflicti, Nep. Att. 11, 4. – β) m. Abl., blühend = ausgezeichnet durch usw., glänzend ausgestattet mit usw., im hohen Ansehen stehend durch usw., gratiā atque hospitiis florens hominum nobilissimorum, Cic.: homo florens aetate, opibus,————honoribus, ingenio, liberis, propinquis, affinibus, amicis, Cic.: Berenice florens aetate formāque, eine jugendliche Schönheit, Tac.: Macedones imperio terrarum florentes, in der Blütezeit ihrer Weltherrschaft, Iustin.: vir ingenio florentissimus, mit den herrlichsten Geistesgaben ausgerüstet, Vell.: L. Philippus, eloquentiā, gravitate, honore florentissimus civitatis, Cic. -
6 flōrēns
flōrēns entis, adj. with comp. and sup. [P. of floreo], blooming, flowering, in bloom: cytisus, V.: herbae, V.— Abounding in flowers, flowery: Hymettus, O.— Shining, bright: catervae aere, V.— Fig., flourishing, prosperous, in the prime, in repute, excellent: quos ego florentīs sine ferro viceram: auctor florentissimus, S.: adulescens, Cs.: gratiā: Ambo aetatibus, V.—Plur. as subst, the prosperous, N.—Of things: res p. florentissima: modus nullus est florentior, etc.: fortuna imperatoris: florentissimis rebus domos relinquere, Cs.: florentīs res suas cum Iugurthae perditis miscere, S.: opes, L.: florente iuventā Fervidus, H.: aetate formāque, in youthful beauty, Ta.* * *florentis (gen.), florentior -or -us, florentissimus -a -um ADJblooming/in bloom, flowering; flowery, bright/shining; flourishing, prosperous -
7 bedeutend
bedeutend, a) v. Pers.: gravis (schwer ins Gewicht fallend, Ggstz. levis). – clarus. illustris (durch Geburt, Geschlecht, Reichtum, Talent hervorstechend, Ggstz. obscurus). – magnus (groß an Macht, mächtig). – auctoritate od. dignitate praeditus. opibus od. gratiā florens (einflußreich). – genere od. generis nobilitate clarus (ansehnlich von Geburt, Ggstz. ignobilis, obscurus). – insignis ad laudem (ansehnlich von Ruf, Ggstz. obscurus). – arte clarus, insignis (durch seine Kunst hervorstechend, z. B. medicus). – b. sein, s. bedeuten no. IV: b. werden, in aliquo numero esse coepisse (mitgezählt zu werden beginnen, Geltung gewinnen); clarum esse coepisse (anfangen hervorzustechen); auctoritate florere coepisse [345]( hohes Ansehen zu genießen anfangen). – b) v. Lebl.: gravis (ins Gewicht fallend, Ggstz. levis, nicht b.). – magnus. grandis (groß). – luculentus (ansehnlich). – opulentus (reich an Mitteln). – florens (blühend, in Macht u. Ansehen stehend). – ohne b. Verlust, ohne b. Niederlage, nullā magnopere clade acceptā. – b. sein, gravem etc. esse; aliquid esse (s. bedeuten no. IV die Synon.): b. werden, magnum, luculentum, opulentum esse coepisse; florere coepisse – Adv. = um ein Bedeutendes, aliquanto od. aliquantum.
-
8 florentes
flōrĕo, ŭi, 2, v. n. [flos], to bloom, blossom, flower (class.; esp. freq. in the trop. sense; cf.: floresco, vigeo).I.Lit.:B.per terras frondent atque omnia florent,
Lucr. 5, 214: florere omnia, Poët. ap. Cic. Tusc. 1, 28, 69:haec arbor una (lentiscus) ter floret,
Cic. Div. 1, 9, 16:possetne uno tempore florere, deinde vicissim horrere terra?
id. N. D. 2, 7, 19:imputata floret usque vinea,
Hor. Epod. 16, 44:vinea, segetes,
Ov. F. 5, 263 sq.:narcisso floreat alnus,
Verg. E. 8, 52:florentes ferulae,
id. ib. 10, 25.— Poet.:si bene floreat annus,
Ov. F. 5, 327.—Transf.1.(Acc. to flos, I. B.) Of wine, to froth:2.si vinum florere incipiet,
Col. 12, 30, 1:vina quoque in magnis operose condita cellis Florent,
Ov. F. 5, 270.—To get the first downy beard:3.libat florentes haec tibi prima (dies) genas,
Mart. 3, 6, 4.—To be filled with, to abound with any thing (ante-class. and poet.): mare velis florere videres, Cato ap. Charis. p. 185; cf.:4.mare velivolis florebat puppibus,
Lucr. 5, 1442; cf.:hinc laetas urbes pueris florere videmus,
id. 1, 255 Lachm.:Hybla multis thymis,
Ov. P. 2, 7, 26:jam pridem regio... undat equis floretque viris,
Val. Fl. 1, 547.—To bloom, i. e. to be bright with varied colors:5.pampineo gravidus autumno Floret ager, of the ripening fruits,
Verg. G. 2, 6;of an army on the march: variis floret via discolor armis,
Val. Fl. 5, 565; cf.:floret cristatus exercitus undique turmis,
Claud. III. Cons. Hon. 133.—To be bright (cf. P. a. infra):II.lumina floruisse,
Tert. Apol. 11:caelum luminibus floruisset,
id. adv. Marc. 4, 42.—Trop., to be in a flourishing or prosperous condition, to flourish, be in good repute, to be eminent, distinguished, etc.; constr. with the abl. and absol.A.Of persons and animate things.(α).With abl.:(β).in sua patria multis virtutibus ac beneficiis floruit princeps,
Cic. Verr. 2, 5, 49, § 128:privatis officiis et ingenii laude floruit,
id. de Or. 3, 2, 7:omni genere virtutis,
id. Brut. 7, 28:cum acumine ingenii tum admirabili quodam lepore dicendi,
id. Ac. 2, 6, 16:honoribus et rerum gestarum gloriā,
id. de Or. 1, 1, 1:gratiā, auctoritate, gloriā,
id. Fam. 4, 13, 2:laudibus,
id. ib. 9, 14, 2:nobilitate discipulorum,
id. de Or. 3, 35, 141:omnibus copiis (Crotoniatae),
id. Inv. 2, 1, 1:tria genera dicendi, quibus quidam floruerunt,
id. Or. 5, 20.—With in and abl.:(γ).in re militari Epaminondas,
Nep. Epam. 5:ille vir, qui in Curia, in Rostris, in re publica floruisset, etc.,
Cic. Cael. 24, 59:in foro,
id. Ac. 2, 1, 1:in sententis senatoriis et in omni actione atque administratione rei publicae,
id. Fam. 1, 9, 2:in senectute,
id. Lael. 1, 4.—Absol.:B.ergo in Graecia musici floruerunt,
Cic. Tusc. 1, 2, 4; id. Ac. 2, 6, 16; cf.:floret Epicurus,
id. Off. 3, 33, 116:qui inter illos florebas,
id. Quint. 26, 80:cum multis simul floruit,
Quint. 3, 1, 9:floruit circa Philippum,
id. 12, 10. 6:circum tribus actis impiger annis Floret equus,
is in his bloom, prime, Lucr. 5, 884.—Of inanim. and abstr. things.(α).With abl.:(β).illa vetus (Graecia), quae quondam opibus, imperio, gloria floruit, hoc uno malo concidit,
Cic. Fl. 7, 16: familia, quae postea viris fortissimis floruit. id. Phil. 9, 2, 4:doctissimorum hominum familiaritates, quibus semper domus nostra floruit,
id. N. D. 1, 3, 6; id. Font. 14, 31:meus ad urbem accessus incredibili hominum multitudine et gratulatione florebat,
id. Sest. 63, 131:aliquid floret laudibus,
Lucr. 5, 1279.—Absol.:A.quae (magna Graecia) nunc quidem deleta est, tunc florebat,
Cic. Lael. 4, 13:quae familia admodum floruit,
Suet. Ner. 6:quorum auctoritas maxime florebat,
Cic. Rep. 2, 34:gloria generis floret,
id. Fl. 11, 25:verborum vetus interit aetas, Et juvenum ritu florent modo nata vigentque,
Hor. A. P. 62:aetherii dono cessere parentes Aeternum florere genas,
to shine in perpetual bloom, perpetual youth, Stat. Th. 1, 705.—Hence, flō-rens, entis, P. a.Lit., shining, glistening, glittering, bright ( poet. and in postclass. prose):2.Ennius et Lucretius florere dicunt omne quod nitidum est,
Serv. Verg. A. 7, 804:lucernarum florentia lumina flammis,
Lucr. 4, 450; so,smaragdi arcano igne,
Stat. Th. 2, 276:postes arcano lumine,
id. ib. 1, 210:catervae aere,
Verg. A. 7, 804:exercitus insignibus argenteis et aureis,
Gell. 5, 5, 2.—Abounding in flowers:B. 1.vertice de summo semper florentis Hymetti,
Ov. M. 7, 702.— Subst.: florens, ntis, f., a garland:do hanc tibi florentem florenti,
Plaut. Pers. 5, 1, 18 (cf. B. 1. b infra).—Of animate things.(α).With abl.:(β).complecti hominem florentem aetate, opibus, honoribus, ingenio, liberis, propinquis, affinibus, amicis,
Cic. Fam. 2, 13, 2:gratia atque hospitiis florens hominum nobilissimorum,
id. Rosc. Am. 6, 15:regina Berenice florens aetate formaque,
Tac. H. 2, 81; cf.:ambo florentes aetatibus,
Verg. E. 7, 4.—Absol.:2.qui te beatum, qui florentem putas,
Cic. Par. 2, 18:quos ego florentis atque integros sine ferro viceram,
id. Planc. 35, 86:oratores florentes et leviter ornati,
id. Or. 6, 20:florens et illustris adolescens,
Caes. B. G. 7, 32, 4: exorta semper florentis Homeri species, Enn. ap. Lucr. 1, 124.— Plur. as subst.: flōrentes, um, the prosperous (opp. afflicti), Nep. Att. 11, 4.—Of inanim. and abstr. things.(α).With abl.:(β).florentes viribus anni,
Sil. 1, 226; so,anni vigore,
Petr. 132:animus vino,
joyous, Gell. 6, 13, 4.—Absol.:(majores nostri) ex minima tenuissimaque re publica maximam et florentissimam nobis reliquerunt,
Cic. Rosc. Am. 18, 50; cf.:civitas (Ubiorum) ampla atque florens,
Caes. B. G. 4, 3, 3:invidetur praestanti florentique fortunae,
Cic. de Or. 2, 52, 210:florens amicitia (opp. afflicta),
id. Quint. 30, 93:quod eo consilio florentissimis rebus domos suas Helvetii reliquissent, uti, etc.,
Caes. B. G. 1, 30, 3; cf.:neu florentes res suas cum Jugurthae perditis misceret,
Sall. J. 83, 1:florentes Etruscorum opes,
Liv. 1, 2, 3:florentissima Samnitium castra,
Cic. Div. 1, 33, 72:equus florenti aetate,
Lucr. 5, 1074:aevo florente puellae,
id. 3, 1008; cf.:adhuc florente juventa Fervidus,
Hor. A. P. 115:florentissima ejus erat aetas,
Liv. 30, 12, 17: nostrum opus tibi probari laetor: ex quo anthê ipsa posuisti, quae mihi florentiora sunt visa tuo judicio, Cic. Att. 16, 11, 1; cf.:modus nullus est florentior in singulis verbis (quam translatio),
id. de Or. 3, 41, 166; id. Or. 27, 96:oratio florentissima,
Gell. 15, 28, 5; cf.also: florentis facundiae homo,
id. 19, 9, 2 — Adv.: flōrenter, flourishingly, famously (late Lat.): florentissime docet, i. e. with great repute, celebrity, Hier. Chron. Euseb. an. 358. -
9 floreo
flōrĕo, ŭi, 2, v. n. [flos], to bloom, blossom, flower (class.; esp. freq. in the trop. sense; cf.: floresco, vigeo).I.Lit.:B.per terras frondent atque omnia florent,
Lucr. 5, 214: florere omnia, Poët. ap. Cic. Tusc. 1, 28, 69:haec arbor una (lentiscus) ter floret,
Cic. Div. 1, 9, 16:possetne uno tempore florere, deinde vicissim horrere terra?
id. N. D. 2, 7, 19:imputata floret usque vinea,
Hor. Epod. 16, 44:vinea, segetes,
Ov. F. 5, 263 sq.:narcisso floreat alnus,
Verg. E. 8, 52:florentes ferulae,
id. ib. 10, 25.— Poet.:si bene floreat annus,
Ov. F. 5, 327.—Transf.1.(Acc. to flos, I. B.) Of wine, to froth:2.si vinum florere incipiet,
Col. 12, 30, 1:vina quoque in magnis operose condita cellis Florent,
Ov. F. 5, 270.—To get the first downy beard:3.libat florentes haec tibi prima (dies) genas,
Mart. 3, 6, 4.—To be filled with, to abound with any thing (ante-class. and poet.): mare velis florere videres, Cato ap. Charis. p. 185; cf.:4.mare velivolis florebat puppibus,
Lucr. 5, 1442; cf.:hinc laetas urbes pueris florere videmus,
id. 1, 255 Lachm.:Hybla multis thymis,
Ov. P. 2, 7, 26:jam pridem regio... undat equis floretque viris,
Val. Fl. 1, 547.—To bloom, i. e. to be bright with varied colors:5.pampineo gravidus autumno Floret ager, of the ripening fruits,
Verg. G. 2, 6;of an army on the march: variis floret via discolor armis,
Val. Fl. 5, 565; cf.:floret cristatus exercitus undique turmis,
Claud. III. Cons. Hon. 133.—To be bright (cf. P. a. infra):II.lumina floruisse,
Tert. Apol. 11:caelum luminibus floruisset,
id. adv. Marc. 4, 42.—Trop., to be in a flourishing or prosperous condition, to flourish, be in good repute, to be eminent, distinguished, etc.; constr. with the abl. and absol.A.Of persons and animate things.(α).With abl.:(β).in sua patria multis virtutibus ac beneficiis floruit princeps,
Cic. Verr. 2, 5, 49, § 128:privatis officiis et ingenii laude floruit,
id. de Or. 3, 2, 7:omni genere virtutis,
id. Brut. 7, 28:cum acumine ingenii tum admirabili quodam lepore dicendi,
id. Ac. 2, 6, 16:honoribus et rerum gestarum gloriā,
id. de Or. 1, 1, 1:gratiā, auctoritate, gloriā,
id. Fam. 4, 13, 2:laudibus,
id. ib. 9, 14, 2:nobilitate discipulorum,
id. de Or. 3, 35, 141:omnibus copiis (Crotoniatae),
id. Inv. 2, 1, 1:tria genera dicendi, quibus quidam floruerunt,
id. Or. 5, 20.—With in and abl.:(γ).in re militari Epaminondas,
Nep. Epam. 5:ille vir, qui in Curia, in Rostris, in re publica floruisset, etc.,
Cic. Cael. 24, 59:in foro,
id. Ac. 2, 1, 1:in sententis senatoriis et in omni actione atque administratione rei publicae,
id. Fam. 1, 9, 2:in senectute,
id. Lael. 1, 4.—Absol.:B.ergo in Graecia musici floruerunt,
Cic. Tusc. 1, 2, 4; id. Ac. 2, 6, 16; cf.:floret Epicurus,
id. Off. 3, 33, 116:qui inter illos florebas,
id. Quint. 26, 80:cum multis simul floruit,
Quint. 3, 1, 9:floruit circa Philippum,
id. 12, 10. 6:circum tribus actis impiger annis Floret equus,
is in his bloom, prime, Lucr. 5, 884.—Of inanim. and abstr. things.(α).With abl.:(β).illa vetus (Graecia), quae quondam opibus, imperio, gloria floruit, hoc uno malo concidit,
Cic. Fl. 7, 16: familia, quae postea viris fortissimis floruit. id. Phil. 9, 2, 4:doctissimorum hominum familiaritates, quibus semper domus nostra floruit,
id. N. D. 1, 3, 6; id. Font. 14, 31:meus ad urbem accessus incredibili hominum multitudine et gratulatione florebat,
id. Sest. 63, 131:aliquid floret laudibus,
Lucr. 5, 1279.—Absol.:A.quae (magna Graecia) nunc quidem deleta est, tunc florebat,
Cic. Lael. 4, 13:quae familia admodum floruit,
Suet. Ner. 6:quorum auctoritas maxime florebat,
Cic. Rep. 2, 34:gloria generis floret,
id. Fl. 11, 25:verborum vetus interit aetas, Et juvenum ritu florent modo nata vigentque,
Hor. A. P. 62:aetherii dono cessere parentes Aeternum florere genas,
to shine in perpetual bloom, perpetual youth, Stat. Th. 1, 705.—Hence, flō-rens, entis, P. a.Lit., shining, glistening, glittering, bright ( poet. and in postclass. prose):2.Ennius et Lucretius florere dicunt omne quod nitidum est,
Serv. Verg. A. 7, 804:lucernarum florentia lumina flammis,
Lucr. 4, 450; so,smaragdi arcano igne,
Stat. Th. 2, 276:postes arcano lumine,
id. ib. 1, 210:catervae aere,
Verg. A. 7, 804:exercitus insignibus argenteis et aureis,
Gell. 5, 5, 2.—Abounding in flowers:B. 1.vertice de summo semper florentis Hymetti,
Ov. M. 7, 702.— Subst.: florens, ntis, f., a garland:do hanc tibi florentem florenti,
Plaut. Pers. 5, 1, 18 (cf. B. 1. b infra).—Of animate things.(α).With abl.:(β).complecti hominem florentem aetate, opibus, honoribus, ingenio, liberis, propinquis, affinibus, amicis,
Cic. Fam. 2, 13, 2:gratia atque hospitiis florens hominum nobilissimorum,
id. Rosc. Am. 6, 15:regina Berenice florens aetate formaque,
Tac. H. 2, 81; cf.:ambo florentes aetatibus,
Verg. E. 7, 4.—Absol.:2.qui te beatum, qui florentem putas,
Cic. Par. 2, 18:quos ego florentis atque integros sine ferro viceram,
id. Planc. 35, 86:oratores florentes et leviter ornati,
id. Or. 6, 20:florens et illustris adolescens,
Caes. B. G. 7, 32, 4: exorta semper florentis Homeri species, Enn. ap. Lucr. 1, 124.— Plur. as subst.: flōrentes, um, the prosperous (opp. afflicti), Nep. Att. 11, 4.—Of inanim. and abstr. things.(α).With abl.:(β).florentes viribus anni,
Sil. 1, 226; so,anni vigore,
Petr. 132:animus vino,
joyous, Gell. 6, 13, 4.—Absol.:(majores nostri) ex minima tenuissimaque re publica maximam et florentissimam nobis reliquerunt,
Cic. Rosc. Am. 18, 50; cf.:civitas (Ubiorum) ampla atque florens,
Caes. B. G. 4, 3, 3:invidetur praestanti florentique fortunae,
Cic. de Or. 2, 52, 210:florens amicitia (opp. afflicta),
id. Quint. 30, 93:quod eo consilio florentissimis rebus domos suas Helvetii reliquissent, uti, etc.,
Caes. B. G. 1, 30, 3; cf.:neu florentes res suas cum Jugurthae perditis misceret,
Sall. J. 83, 1:florentes Etruscorum opes,
Liv. 1, 2, 3:florentissima Samnitium castra,
Cic. Div. 1, 33, 72:equus florenti aetate,
Lucr. 5, 1074:aevo florente puellae,
id. 3, 1008; cf.:adhuc florente juventa Fervidus,
Hor. A. P. 115:florentissima ejus erat aetas,
Liv. 30, 12, 17: nostrum opus tibi probari laetor: ex quo anthê ipsa posuisti, quae mihi florentiora sunt visa tuo judicio, Cic. Att. 16, 11, 1; cf.:modus nullus est florentior in singulis verbis (quam translatio),
id. de Or. 3, 41, 166; id. Or. 27, 96:oratio florentissima,
Gell. 15, 28, 5; cf.also: florentis facundiae homo,
id. 19, 9, 2 — Adv.: flōrenter, flourishingly, famously (late Lat.): florentissime docet, i. e. with great repute, celebrity, Hier. Chron. Euseb. an. 358. -
10 floreo
flōreo, uī, ēre (flos), blühen, in Blüte stehen, I) eig. u. bildl.: A) eig.: florent segetes, vinea, Ov.: floret arbor, Cic.: florentes ferulae, Verg.: floret terra (Ggstz. horret), Cic.: floret annus, blüht, ist voller Blüte, Ov. – B) bildl.: a) v. Lebl.: verborum vetus interit aetas, et iuvenum ritu florent modo nata virentque, erblüht u. grünt (= kommt auf), Hor.: florens vino animus, fröhlicher, Gell. – b) (wie ἀκμάζω) v. Pers.u. pers. Verhältnissen, blühen = glänzen, in glänzenden Verhältnissen leben, hoch stehen, in hohem Ansehen stehen, auf der Höhe der Macht und des Glückes stehen, sehr geachtet sein oder werden, eine bedeutende Rolle spielen, sich hervortun, floret Epicurus, Cic.: in sententiis senatoriis et in omni actione atque administratione rei publicae, Cic.: in re militari, Nep.: Ggstz., quemadmodum urbium imperiorumque, ita gentium (der Familien) nunc florere fortunam, nunc senescere, nunc interire, Vell. 2, 11, 3. – m. Abl. der Ursache, etw. im hohen Grade genießen, etw. im hohen Grade besitzen, sich einer Sache im hohen Grade zu erfreuen haben, mit etw. glänzend ausgestattet sein, an etw. Überfluß haben, aetate, in der Blüte seiner Fahre stehen, Liv.: gratiā et auctoritate, Cic.: favore, Vell.: laudibus, Cic.: acumine ingenii, Cic.: honoribus, Cic.: omnibus copiis, Cic.: famā iustitiae, Nep. Vgl. florens. – II) übtr.: A) (poet.) von etw. prangen = voll sein, tibi pampineo gravidus autumno floret ager, Verg.: mare florebat navibus, Lucr.: absol., genae florentes, auf denen die ersten Flaumen sprossen, Mart. 3, 6, 4. – B) schimmern, glänzen, florentes aere catervae, Verg.: oves nitentes aurique colore florentes, Apul.: exercitus insignibus argenteis et aureis florens Macr.: florentia lumina flammis, Lucr.: variis floret via discolor armis, Val. Flacc.: genae florent, glänzen, Stat. – C) vom Weine = (im Fasse) schäumen, Col. 12, 30, 1. Ov. fast. 5, 270. – / Partiz. Fut. akt. floriturus, Porphyr. Hor. carm. 2, 20, 6 (wo carmina sua semper floritura). Paul. Nol. (?) ep. S. Clem. in. im Spic. Solesm. 1. p. 393 Pitra (wo quod virga Aaron floritura esset). – Nbf. flōrio, īre, s. bes.
-
11 floreo
flōreo, uī, ēre (flos), blühen, in Blüte stehen, I) eig. u. bildl.: A) eig.: florent segetes, vinea, Ov.: floret arbor, Cic.: florentes ferulae, Verg.: floret terra (Ggstz. horret), Cic.: floret annus, blüht, ist voller Blüte, Ov. – B) bildl.: a) v. Lebl.: verborum vetus interit aetas, et iuvenum ritu florent modo nata virentque, erblüht u. grünt (= kommt auf), Hor.: florens vino animus, fröhlicher, Gell. – b) (wie ἀκμάζω) v. Pers.u. pers. Verhältnissen, blühen = glänzen, in glänzenden Verhältnissen leben, hoch stehen, in hohem Ansehen stehen, auf der Höhe der Macht und des Glückes stehen, sehr geachtet sein oder werden, eine bedeutende Rolle spielen, sich hervortun, floret Epicurus, Cic.: in sententiis senatoriis et in omni actione atque administratione rei publicae, Cic.: in re militari, Nep.: Ggstz., quemadmodum urbium imperiorumque, ita gentium (der Familien) nunc florere fortunam, nunc senescere, nunc interire, Vell. 2, 11, 3. – m. Abl. der Ursache, etw. im hohen Grade genießen, etw. im hohen Grade besitzen, sich einer Sache im hohen Grade zu erfreuen haben, mit etw. glänzend ausgestattet sein, an etw. Überfluß haben, aetate, in der Blüte seiner Fahre stehen, Liv.: gratiā et auctoritate, Cic.: favore, Vell.: laudibus, Cic.: acumine ingenii, Cic.: honoribus, Cic.: omnibus copiis, Cic.: famā iustitiae, Nep. Vgl. florens. – II) übtr.: A)————(poet.) von etw. prangen = voll sein, tibi pampineo gravidus autumno floret ager, Verg.: mare florebat navibus, Lucr.: absol., genae florentes, auf denen die ersten Flaumen sprossen, Mart. 3, 6, 4. – B) schimmern, glänzen, florentes aere catervae, Verg.: oves nitentes aurique colore florentes, Apul.: exercitus insignibus argenteis et aureis florens Macr.: florentia lumina flammis, Lucr.: variis floret via discolor armis, Val. Flacc.: genae florent, glänzen, Stat. – C) vom Weine = (im Fasse) schäumen, Col. 12, 30, 1. Ov. fast. 5, 270. – ⇒ Partiz. Fut. akt. floriturus, Porphyr. Hor. carm. 2, 20, 6 (wo carmina sua semper floritura). Paul. Nol. (?) ep. S. Clem. in. im Spic. Solesm. 1. p. 393 Pitra (wo quod virga Aaron floritura esset). – Nbf. flōrio, īre, s. bes. -
12 beste
beste, der, die, das, optimus (überall von dem, was den höchsten Grad des Guten u. Vollkommenen erreicht hat). – Ist von zwei Dingen die Rede, so steht melior. – Es steht nun der etc. beste bes. in folgenden Beziehungen: 1) in Beziehung auf die äußern Sinne: optimus. – pu lcherrimus (der schönste). – iucundissimus. suavissimus (der angenehmste). – laetissimus der erfreulichste). – 2) in bezug auf die Natur, [444] die Bestimmung u. den Zweck, sowie auf den Nutzen einer Sache: optimus. – excellentissimus. praestantissimus (der ausgezeichnetste, vollkommenste). – saluberrimus (der heilsamste). – commodissimus (der passendste, bequemste). – utilissimus (der nützlichste). – das Beste oder die Besten von oder aus etwas, flos (gleichs. die Blüte); robur (in bezug auf Kraft u. Stärke, der Kern); verb. flos ac robur (z. B. iuventutis). – die besten Jahre, flos aetatis. aetas florens (das beste Alter); integra aetas (das noch frische Alter); optima tempora (die besten Zeiten des Staates). – der erste beste, primus quisque: wie der erste beste aus der Menge, ut unus homunculus e multis: dem ersten besten erzählen, obviis narrare: bei erster bester Gelegenheit, s. Gelegenheit. – die Sache geht nicht zum besten, haud prospere res cedunt. – das Beste, commodum (Vorteil); utilitas (Nutzen); salus (Wohlfahrt): zu meinem B., e re mea: zu jmds. B. sein, e re alcis esse: alci prodesse od. utile esse. – das allgemeine, gemeine Beste, Beste des Staates, commune commodum; communis utilitas; bonum publicum; rei publicae commoda; auch bl. res publica; salus communis od. rei publicae (die allgemeine Wohlfahrt): zum allgemeinen B., communis utilitatis gratiā; rei publicae commodo, auch bl. rei publicae (z. B. studium dimittere). – ich habe bei seiner Verteidigung das B. getan, meus praecipue in defendendo eo labor fuit. – sein B. tun, um zu etc. summā ope anniti; omni ope atque operā eniti, ut etc.: am, zum, aufs beste, s. bestens. – etw. zum besten geben, donare (schenken); largiri (spenden); proferre in medium (mündlich mitteilen): jmd. zum besten haben, s. foppen. – 3) in bezug auf sittliche Beschaffenheit: optimus. – mein Bester! optime! – eine Sache zum besten kehren, wenden, in melius flectere, deflectere, mutare; in meliorem partem accipere od. interpretari alqd (von der bessern Seite aufnehmen. auslegen).
-
13 hospitium
hospĭtĭum, ĭi, n. [hospes].I.Hospitality (class.):II.quos ego universos adhiberi liberaliter, optimum quemque hospitio amicitiaque conjungi dico oportere,
Cic. Q. Fr. 1, 1, 5, § 16; cf.:quocum mihi amicitiam res publica conciliavit, hospitium voluntas utriusque conjunxit, etc.,
id. Deiot. 14, 39:gratia atque hospitiis florens hominum nobilissimorum... cum Metellis, erat ei hospitium,
id. Rosc. Am. 6, 15:pro hospitio quod sibi cum eo esset,
id. Verr. 2, 2, 8, § 23:vetus hospitium renovare,
id. Deiot. 3, 8:ego hic hospitium habeo,
Plaut. Poen. 5, 2, 82:qui hospitio Ariovisti usus erat,
Caes. B. G. 1, 47, 4:jungimus hospitio dextras,
Verg. A. 3, 83:indulge hospitio,
id. ib. 4, 51:ut artum solveret hospitiis animum,
Hor. S. 2, 6, 83:renuntiare,
Liv. 25, 18, 9:huic paternum hospitium cum Pompeio intercedebat,
Caes. B. C. 2, 25, 4:decernunt, ut cum L. fratre hospitium publice fieret,
Cic. Verr. 2, 4, 65, § 145; cf.:Gaditani hospitium cum L. Cornelio publice fecerunt,
id. Balb. 18, 41; Liv. 37, 54, 5:publice privatimque hospitia jungere,
id. 1, 45, 2:clientelae hospitiaque provincialia,
Cic. Cat. 4, 11, 23; cf. Auct. Her. 1, 5, 8.—A hospitable reception, entertainment:B.te in Arpinati videbimus et hospitio agresti accipiemus,
Cic. Att. 2, 16, 4:cum ab eo magnificentissimo hospitio acceptus esset,
id. Div. 2, 37, 79:hospitio invitabit,
id. Phil. 12, 9, 23:hic apud me hospitium tibi praebebitur,
Plaut. Poen. 5, 2, 93:alibi te meliust quaerere hospitium,
id. Curc. 3, 47:me excepit Aricia hospitio modico,
Hor. S. 1, 5, 2:gens hospitio deorum inmortalium sancta,
Liv. 9, 34, 19; 29, 11, 6.—Concr., a place of entertainment for strangers, a lodging, inn, guest-chamber (cf. diversorium):ex vita ita discedo tamquam ex hospitio, non tamquam ex domo,
Cic. de Sen. 23, 84; cf. id. de Or. 2, 58, 234:Piliae paratum est hospitium,
id. Att. 14, 2, 3:deductus a magistratibus in nemorosum hospitium,
Plin. 35, 11, 38, § 121:publicum,
Liv. 5, 28, 4:ibi (milites) benigne excepti divisique in hospitia,
id. 2, 14, 8:ad hospitium imperatoris venire,
id. 33, 1, 6:hospitia singulorum adire,
Suet. Ner. 47:praetorianae cohortes per hospitia dispersae,
the townquarters, id. Tib. 37:Romae... magno hospitium miserabile,
Juv. 3, 166:tolerabile,
id. 7, 69:hospitio aliquem juvare,
id. 3, 211: hospitio prohibemur harenae, of the shore (i. e. from landing), Verg. A. 1, 540.— Transf., of animals:itque pecus longa in deserta sine ullis Hospitiis,
Verg. G. 3, 343; 4, 24; Plin. 10, 23, 33, § 66.—Comically:quid faciam nunc, si tresviri me in carcerem compegerint?... ita Peregre adveniens hospitio publicitus accipiar,
Plaut. Am. 1, 1, 8:certe advenientem hic me hospitio pugneo accepturus est,
id. ib. 1, 1, 140: nec confidentiae usquam hospitium est, nec de verticulum dolis, id. Capt. 3, 3, 8.— Trop.: ut universi intellegant, sacrosanctum cunctis esse debere hospitium virilis animae, i. e. virile corpus, Mos. et Rom. Leg. Coll. 5, 3, 2.
См. также в других словарях:
ASPAMITHRES — Eunuchus et cubiculatius Xerxis, magnâ in aula gratiâ florens: qui cum Artabano tollendi Xerzem eiusque silios consilium init. Ctesias. Idcitco cum summo et acerbissimo cruciatu, re a Megabyzo patefactâ, necatus est … Hofmann J. Lexicon universale
COMMANDINUS Fridericus — Urbinas, Mathematicus celebris, primus quaedam Graecorum Auctorum ad scientiam hanc pertineutia, Latine vertit; Euclidem in vernaculam linguam transtulit ac eruditô Commentariô illustravit, pluraque alia scripsit, apud Franc. Mariam Ducem gratiâ… … Hofmann J. Lexicon universale
LOBKOVICIUS Bogislaus — Baro Bohemus, confessionem Fratrum, A. C. 1575. conscriptam, Wittembergensi Academiae obtulit, quâ approbatâ, Maximiliano dein II. Imp. oblatâ, et confirmatâ, pax Eccl. data est. Exeademfam. Wenceslaus, Principibus Im perii a Ferd. II.… … Hofmann J. Lexicon universale
VASARIUS Georgius — Aretinus, Architectus et Pictor insignis, dicipulus Mich. Angeli, peregrinator fere perpetuus, edidit Historiam Pictorum, non calamô minus quam penicillô inclitus etc. Felicis adeo memoriae, ut puer vixdum novennis integram Virgilii Aeneidem… … Hofmann J. Lexicon universale
Rosa Mystica — Vierge au jardinet, Maître rhénan anonyme, Musée de l Oeuvre Notre Dame Rosa mystica ou rose mystique, (du grec μυστός « mystos », mystère), est le nom symbolique de Marie dans l Église catholique, employé dans les Litanies de Lorette.… … Wikipédia en Français
MINISTRI, ac MINISTERIA — quandoque in universum dlcti funt olim servi, uti docen Senec. l. 3. de Benefic. c. 18. Plin. l. 7. c. 52. Martial. l. 7. Epigr. 47. 49. etc. quâ notione Ministerialis, apud Latino Gallicos Scriptores, servus est: Ministri tamen, legitima et… … Hofmann J. Lexicon universale
ALVARUS — I. ALVARUS Didacus, Hispanns, patriâ Methymnensis, sive de Medina, Ord. Praed. Episcopus Tranensis: Ingeniô candidus, moribus suavis, Theologus insignis et in controversiis de praedestinatione ut plurimum Orthodoxus, Twisso contra Corv. c. 10.… … Hofmann J. Lexicon universale
