Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

frēnum

  • 1 frenum

    frēnum or fraenum, i, n., and more freq. (cf. Neue, Formenl. 1, 567; and v. infra), plur. heterocl. frēni, ōrum, m., and mostly poet. frēna, ōrum, n. [root dhar-; Sanscr. dhar-ā-mi, hold, support; Gr. thra-, in thrênus, thronos; Lat. frētus], a bridle, curb, bit (syn.: lupi, lupata).
    I.
    Lit.
    (α).
    Plur.:

    aurei freni,

    Curt. 4, 13 med.; so nom. freni, id. 7, 10 fin.; cf. under II.; acc. frena, Verg. A. 4, 135; 5, 818; Ov. M. 15, 519; id. Am. 3, 4, 16:

    non domito frenos ore momordit equus,

    Tib. 1, 3, 42; so,

    frenos: equus, equa, quae frenos recipere solet,

    Cic. Top. 8, 36; Varr. R. R. 2, 7, 12; Verg. G. 3, 184; Liv. 1, 48, 6; Sen. Tranq. 15 fin. al.:

    moderarier hunc (equum) frenis,

    Lucr. 5, 1298; so,

    frenis,

    id. 5, 1317; Verg. A. 11, 719; 889; 12, 372; Hor. S. 1, 1, 91; Ov. M. 5, 643; Liv. 1, 14 fin.:

    equum cogere frenos pati,

    Phaedr. 4, 3, 9:

    frenos et strata equorum Pelethronium (invenisse),

    Plin. 7, 56, 57, § 202 et saep.—
    (β).
    Sing.:

    frenumque (equus) recepit, etc.,

    Hor. Ep. 1, 10, 36:

    non frenum depulit ore,

    id. ib. 1, 10, 38.—
    b.
    Prov.: frenum mordere, to take the bit in one's teeth, i. e. to offer opposition, to resist: si frenum momorderis peream, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 23, 2; cf.:

    sed ut mones, frenum momordi,

    Cic. ib. 11, 24, 1.—
    II.
    Transf.
    A.
    Like our terms bridle and curb, i. q. means of guiding or governing, restraint, check, limit.
    (α).
    Plur.:

    rerum freni,

    the reins of dominion, Sil. 1, 240:

    freni sunt injecti vobis, Quirites, nullo modo perpetiendi: alligati et constricti estis amaro vinculo servitutis,

    Val. Max. 2, 9, 5; cf.:

    freni domitarum gentium,

    Curt. 7, 10 fin.:

    ne Lycurgi quidem disciplina tenuit illos in hominibus Graecis frenos,

    Cic. Rep. 2, 33:

    ut Isocratem in acerrimo ingenio Theopompi et lenissimo Ephori dixisse traditum est, alteri se calcaria adhibere, alteri frenos,

    id. Brut. 56, 204:

    Mutinam illi exsultanti tamquam frenos furoris injecit,

    id. Phil. 13, 9, 20:

    date frenos impotenti naturae et indomito animali,

    give the reins to, allow full scope to, Liv. 34, 2, 13; so,

    frenos furentibus ira Laxat,

    Luc. 7, 125:

    impone felicitati tuae frenos,

    put on, Curt. 7, 8 fin.:

    imperii frena tenere sui,

    Ov. Tr. 2, 42:

    frena imperii moderari,

    id. P. 2, 9, 33:

    capere,

    id. ib. 4, 13, 27:

    frena licentiae inicere,

    Hor. C. 4, 15, 10:

    pone irae frena modumque, Pone et avaritiae,

    Juv. 8, 88:

    subiit leges et frena momordit Ille solutus amor,

    i. e. submitted to, Stat. S. 1, 2, 28:

    quod dicebat Isocrates, se calcaribus in Ephoro, contra autem in Theopompo frenis uti solere,

    Cic. de Or. 3, 9, 36; Quint. 2, 8, 11; cf. above the passage Cic. Brut. 56, 204:

    alter, uti dixit Isocrates in Ephoro et Theopompo, frenis eget, alter calcaribus,

    id. Att. 6, 1, 12:

    non solum frenis sed etiam jugo accepto,

    Liv. 37, 36, 5:

    animum rege: qui nisi paret, Imperat: hunc frenis, hunc tu compesce catenā,

    Hor. Ep. 1, 2, 63:

    jam vaga prosiliet frenis natura remotis,

    id. S. 2, 7, 74.—
    (β).
    Sing.:

    ni frenum accipere et victi parere fatentur,

    Verg. A. 12, 568:

    voluptates tenere sub freno,

    Sen. Ep. 23 med.
    B.
    Poet., horse, steed, charger:

    eques aptus frenis,

    Prop. 4 (5), 10, 19:

    portarumque moras frenis assultat et hastis,

    Stat. Th. 11, 243.—
    C.
    In gen.
    1.
    That which holds things together, a band (post-Aug. and rare):

    absiliunt pontes tectique trementis Saxea frena labant, etc.,

    the stone bands, ties, Stat. Th. 10, 880.—
    2.

    Lewis & Short latin dictionary > frenum

  • 2 frenum

    frēnum, ī, n., Plur., frēna, ōrum, n., u. frēnī, ōrum, m. (frendo), das Gebiß, der Zaum, der Zügel, I) eig. u. meton.: A) eig.: frenum mulare, Edict. Diocl.: frenum equestre cum salibario (Gebiß) instructum, Edict. Diocl.: aurei freni, Sen.: frena caelata, Apul.: frena remittere, schießen lassen, verhängen, Ov.: ebenso frena dare, Ov.: frenos inhibere, anziehen, Liv. – im Bilde, frena imperii, Zügel (Leitung) der Regierung, Ov.: frenos dare impotenti naturae, die Zügel schießen lassen, Liv.: alci frenos adhibere, zügeln, zurückhalten (Ggstz. calcaria alci adhibere, anspornen), Cic.: u. so temeritati frenos inicere, ignaviae subducere calcar, Sen.: frena addere feroci viro, zügeln, Sil.: irae frena ponere, seinen Zorn zügeln, Iuven.: voluptati frenos imponere, Lact.; u. so neque irato mihi habenas dedi umquam neque cupiditati non imposui frenos, Varro sat. Men. 177: voluptates sub freno tenere, Sen.: libidinibus frena permittere, Lact.: frena liberalitatis laxare, Hieron.: linguae frena relaxare, der Z. freien Lauf lassen, Gregor. M.: frena pudoris rumpere, Prop.: frenum od. frenos mordere, in den Zaum knirschen, seinen Gegnern die Zähne weisen (= sich nicht unterdrücken lassen wollen), Cic. u. Sen.; aber frena mordere, den Zaum annehmen, -sich gefallen lassen, Stat.: frenum accipere (annehmen, sich gefallen lassen), Verg. u. Liv.: u. so frenos recipere, Cic.: freni sunt iniecti vobis, Quirites, nullo modo perpetiendi, Val. Max.: quamdiu sciet ferre frenos, quos si quando abruperit vel aliquo casu discussos reponi sibi passus non erit, Sen. de clem. 1, 4, 2: abrumpet frenos pudicitia, Sen. de ben. 1, 10, 2. – B) meton., frena = gezäumte Rosse, Gespann, Stat. Theb. 11, 244: Phaëthontia, Sil. 10, 540. – II) übtr.: 1) das Band, die Zusammenfügung, tecti trementis saxea frena labant, die Bänder, Fugen, Stat. Theb. 10, 880. – insbes. als mediz. t. t., frenum = das Bändchen, womit die innere Vorhaut an der Eichel haftet, Cels. 7, 25. no. 2. – 2) freni, wie griech. χαλινοί, Quint. 1, 1, 37, als rhet. t. t., sehr hart untereinander zusammenstoßende Buchstaben od. Silben, Mart. Cap. 5. § 514 u. § 518. – /In Prosa scheint der Nom. Plur. freni u. Akk. Plur. frenos üblicher gewesen zu sein als frena, s. für den Nom. Sen. ep. 41, 6; de ira 1, 7, 4. Curt. 3, 13 (34), 10; 7, 10 (40), 16. Val. Max. 2, 9, 5 (auch Sil. 1, 240): für den Akk. in eig. Bed. Cic. top. 36. Liv. 1, 48, 6; in bildl. Bed. oft bei Cic., Liv. u.a. Vgl. Neue-Wagener Formenl.3 1, 815 f. u. Georges Lexik. der lat. Wortf. S. 287.

    lateinisch-deutsches > frenum

  • 3 frenum

    frēnum, ī, n., Plur., frēna, ōrum, n., u. frēnī, ōrum, m. (frendo), das Gebiß, der Zaum, der Zügel, I) eig. u. meton.: A) eig.: frenum mulare, Edict. Diocl.: frenum equestre cum salibario (Gebiß) instructum, Edict. Diocl.: aurei freni, Sen.: frena caelata, Apul.: frena remittere, schießen lassen, verhängen, Ov.: ebenso frena dare, Ov.: frenos inhibere, anziehen, Liv. – im Bilde, frena imperii, Zügel (Leitung) der Regierung, Ov.: frenos dare impotenti naturae, die Zügel schießen lassen, Liv.: alci frenos adhibere, zügeln, zurückhalten (Ggstz. calcaria alci adhibere, anspornen), Cic.: u. so temeritati frenos inicere, ignaviae subducere calcar, Sen.: frena addere feroci viro, zügeln, Sil.: irae frena ponere, seinen Zorn zügeln, Iuven.: voluptati frenos imponere, Lact.; u. so neque irato mihi habenas dedi umquam neque cupiditati non imposui frenos, Varro sat. Men. 177: voluptates sub freno tenere, Sen.: libidinibus frena permittere, Lact.: frena liberalitatis laxare, Hieron.: linguae frena relaxare, der Z. freien Lauf lassen, Gregor. M.: frena pudoris rumpere, Prop.: frenum od. frenos mordere, in den Zaum knirschen, seinen Gegnern die Zähne weisen (= sich nicht unterdrücken lassen wollen), Cic. u. Sen.; aber frena mordere, den Zaum annehmen, -sich gefallen lassen, Stat.: frenum accipere (annehmen, sich gefallen lassen), Verg. u. Liv.: u. so
    ————
    frenos recipere, Cic.: freni sunt iniecti vobis, Quirites, nullo modo perpetiendi, Val. Max.: quamdiu sciet ferre frenos, quos si quando abruperit vel aliquo casu discussos reponi sibi passus non erit, Sen. de clem. 1, 4, 2: abrumpet frenos pudicitia, Sen. de ben. 1, 10, 2. – B) meton., frena = gezäumte Rosse, Gespann, Stat. Theb. 11, 244: Phaëthontia, Sil. 10, 540. – II) übtr.: 1) das Band, die Zusammenfügung, tecti trementis saxea frena labant, die Bänder, Fugen, Stat. Theb. 10, 880. – insbes. als mediz. t. t., frenum = das Bändchen, womit die innere Vorhaut an der Eichel haftet, Cels. 7, 25. no. 2. – 2) freni, wie griech. χαλινοί, Quint. 1, 1, 37, als rhet. t. t., sehr hart untereinander zusammenstoßende Buchstaben od. Silben, Mart. Cap. 5. § 514 u. § 518. – In Prosa scheint der Nom. Plur. freni u. Akk. Plur. frenos üblicher gewesen zu sein als frena, s. für den Nom. Sen. ep. 41, 6; de ira 1, 7, 4. Curt. 3, 13 (34), 10; 7, 10 (40), 16. Val. Max. 2, 9, 5 (auch Sil. 1, 240): für den Akk. in eig. Bed. Cic. top. 36. Liv. 1, 48, 6; in bildl. Bed. oft bei Cic., Liv. u.a. Vgl. Neue-Wagener Formenl.3 1, 815 f. u. Georges Lexik. der lat. Wortf. S. 287.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > frenum

  • 4 frenum

    frenum frenum, i n (pl. преим. freni) узда, узы, удила

    Латинско-русский словарь > frenum

  • 5 frenum

    frēnum, ī n. (pl. преим. freni, редко frena)
    1) удила, узда
    f. remittere (dare) O — отпускать поводья, давать волю
    inhibēre (ducere) f. L — натягивать поводья, сдерживать, осаживать
    frenos mordēre погов. C, Sen — закусить удила, перен. оказать сопротивление, но тж. St покориться
    adhibēre altĕri calcaria, alteri frenos погов. C — подстрекать одного, сдерживать другого
    2) запряжённая колесница, запряжка St, Sil
    3) анат. уздечка CC
    4) pl. скрепы, скрепления, связь ( tecti saxea frena St)

    Латинско-русский словарь > frenum

  • 6 frenum

    уздa: equus freni patiens (1. 2 § 1 D. 49, 15);

    freniquaedam temperies adhibita (1. 2 C. 9, 4).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > frenum

  • 7 frenum

    I II
    bridle, harness/reins/bit; harnessed horses/team; check/restraint/curb; mastery

    Latin-English dictionary > frenum

  • 8 frenum

    reins, bridle, bit / restraint.

    Latin-English dictionary of medieval > frenum

  • 9 frenum

    , i n
      узда

    Dictionary Latin-Russian new > frenum

  • 10 frēnum (frae-)

        frēnum (frae-) ī, n plur. frēnī, ōrum, m, or frēna, ōrum, n    [3 FER-], a bridle, curb, bit: frenumque (equus) recepit, H.: non frenum depulit ore, H.—Prov.: frenum mordere, take the bit in one's teeth, i.e. resist.—Plur.: sonipes frena mandit, V.: frenos audire, V.: inhibuit frenos, L.: asellum docere currere frenis, H.: frenos pati, Ph.: ea frena furenti (Sibyllae) Concutit Apollo, V.—Fig., a bridle, curb, means of governing, restraint, check, limit: Ni frenum accipere et victi parere fatentur, V.: furoris: date frenos naturae, give the reins to, L.: pinus, cui victa remisit Frena rector, the helm, O.: frena licentiae Inicere, H.: calcaribus in Ephoro, in Theopompo frenis uti: prosiliet frenis natura remotis, H.

    Latin-English dictionary > frēnum (frae-)

  • 11 frena

    frēnum or fraenum, i, n., and more freq. (cf. Neue, Formenl. 1, 567; and v. infra), plur. heterocl. frēni, ōrum, m., and mostly poet. frēna, ōrum, n. [root dhar-; Sanscr. dhar-ā-mi, hold, support; Gr. thra-, in thrênus, thronos; Lat. frētus], a bridle, curb, bit (syn.: lupi, lupata).
    I.
    Lit.
    (α).
    Plur.:

    aurei freni,

    Curt. 4, 13 med.; so nom. freni, id. 7, 10 fin.; cf. under II.; acc. frena, Verg. A. 4, 135; 5, 818; Ov. M. 15, 519; id. Am. 3, 4, 16:

    non domito frenos ore momordit equus,

    Tib. 1, 3, 42; so,

    frenos: equus, equa, quae frenos recipere solet,

    Cic. Top. 8, 36; Varr. R. R. 2, 7, 12; Verg. G. 3, 184; Liv. 1, 48, 6; Sen. Tranq. 15 fin. al.:

    moderarier hunc (equum) frenis,

    Lucr. 5, 1298; so,

    frenis,

    id. 5, 1317; Verg. A. 11, 719; 889; 12, 372; Hor. S. 1, 1, 91; Ov. M. 5, 643; Liv. 1, 14 fin.:

    equum cogere frenos pati,

    Phaedr. 4, 3, 9:

    frenos et strata equorum Pelethronium (invenisse),

    Plin. 7, 56, 57, § 202 et saep.—
    (β).
    Sing.:

    frenumque (equus) recepit, etc.,

    Hor. Ep. 1, 10, 36:

    non frenum depulit ore,

    id. ib. 1, 10, 38.—
    b.
    Prov.: frenum mordere, to take the bit in one's teeth, i. e. to offer opposition, to resist: si frenum momorderis peream, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 23, 2; cf.:

    sed ut mones, frenum momordi,

    Cic. ib. 11, 24, 1.—
    II.
    Transf.
    A.
    Like our terms bridle and curb, i. q. means of guiding or governing, restraint, check, limit.
    (α).
    Plur.:

    rerum freni,

    the reins of dominion, Sil. 1, 240:

    freni sunt injecti vobis, Quirites, nullo modo perpetiendi: alligati et constricti estis amaro vinculo servitutis,

    Val. Max. 2, 9, 5; cf.:

    freni domitarum gentium,

    Curt. 7, 10 fin.:

    ne Lycurgi quidem disciplina tenuit illos in hominibus Graecis frenos,

    Cic. Rep. 2, 33:

    ut Isocratem in acerrimo ingenio Theopompi et lenissimo Ephori dixisse traditum est, alteri se calcaria adhibere, alteri frenos,

    id. Brut. 56, 204:

    Mutinam illi exsultanti tamquam frenos furoris injecit,

    id. Phil. 13, 9, 20:

    date frenos impotenti naturae et indomito animali,

    give the reins to, allow full scope to, Liv. 34, 2, 13; so,

    frenos furentibus ira Laxat,

    Luc. 7, 125:

    impone felicitati tuae frenos,

    put on, Curt. 7, 8 fin.:

    imperii frena tenere sui,

    Ov. Tr. 2, 42:

    frena imperii moderari,

    id. P. 2, 9, 33:

    capere,

    id. ib. 4, 13, 27:

    frena licentiae inicere,

    Hor. C. 4, 15, 10:

    pone irae frena modumque, Pone et avaritiae,

    Juv. 8, 88:

    subiit leges et frena momordit Ille solutus amor,

    i. e. submitted to, Stat. S. 1, 2, 28:

    quod dicebat Isocrates, se calcaribus in Ephoro, contra autem in Theopompo frenis uti solere,

    Cic. de Or. 3, 9, 36; Quint. 2, 8, 11; cf. above the passage Cic. Brut. 56, 204:

    alter, uti dixit Isocrates in Ephoro et Theopompo, frenis eget, alter calcaribus,

    id. Att. 6, 1, 12:

    non solum frenis sed etiam jugo accepto,

    Liv. 37, 36, 5:

    animum rege: qui nisi paret, Imperat: hunc frenis, hunc tu compesce catenā,

    Hor. Ep. 1, 2, 63:

    jam vaga prosiliet frenis natura remotis,

    id. S. 2, 7, 74.—
    (β).
    Sing.:

    ni frenum accipere et victi parere fatentur,

    Verg. A. 12, 568:

    voluptates tenere sub freno,

    Sen. Ep. 23 med.
    B.
    Poet., horse, steed, charger:

    eques aptus frenis,

    Prop. 4 (5), 10, 19:

    portarumque moras frenis assultat et hastis,

    Stat. Th. 11, 243.—
    C.
    In gen.
    1.
    That which holds things together, a band (post-Aug. and rare):

    absiliunt pontes tectique trementis Saxea frena labant, etc.,

    the stone bands, ties, Stat. Th. 10, 880.—
    2.

    Lewis & Short latin dictionary > frena

  • 12 mordeo

    mordeo, momordī, morsum, mordēre (statt *smordeo, vgl. griech. σμερδ-νός, schrecklich, abd. smerzan, schmerzen, altindisch mrdnāti, zerreibt), beißen, I) im engern Sinne: A) eig.: 1) im allg.: canes mordent, Cic.: canis timidus vehementius latrat quam mordet, Curt.: pulex mordet, beißt, sticht, Mart.: alqm, v. einem Hunde, Enn.: hastile, in den Schaft, Ov.: m. frenum, humum, labra, ungues, s. frenum etc. – Partiz. subst., morsi a rabioso cane, Plin. 29, 100. – 2) insbes.: a) kauend in etw. beißen, etw. kauen, essen, pabula dente, Ov.: vitem, benagen, Verg.: tunicatum cum sale cepe, Pers. – b) verzehren, vertun, Laber. com. 50. – B) übtr.: 1) auf jmd. beißen, sticheln, jmd. durchziehen, alqm clanculum, Ter.: alqm dictis, Ov.: iocus mordens, beißender Scherz, Iuven. – 2) jmd. beißen, kränken, jmdm. wehtun, ans Herz gehen, alqm opprobriis falsis, Hor.: par pro pari referto, quod eam mordeat, Ter.: valde me momorderunt epistulae tuae, Cic.: scribis, morderi te interdum, quod non simul sis, daß dir's wehtue, nahe gehe, Cic.: conscientia mordet, ich fühle Gewissensbisse, Augustin. serm. 211, 3: dass. conscientiā mordeor, Cic. Tusc. 2, 45: paupertas mordet, Cic. – 3) geistig festhalten, hoc tene, hoc morde, zus. = halte mit aller Kraft den Grundsatz fest, Sen. ep. 78, 29. – II) im weiteren Sinne: 1) gleichs. ein-
    ————
    beißen, a) eingreifen, fassen, v. Schnallen, Haken usw., fibula mordet vestem, Ov.: vomer mordet terram, Plin.: so auch locus (corporis), qui mucronem (teli) momordit, Cels.: id, quod a lino mordetur, wo der Faden eindringt, Cels. – b) in etw. fest eingreifen, an etw. sich fest anhalten, fraxinus arentem mordebat humum, Stat. Theb. 9, 499. – c) v. Flusse, wenn er durch eine Gegend fließt, benagen = bespülen, rura, quae Liris quietā mordet aquā, Hor. carm. 1, 31, 8. – d) v. scharfen, auf die Sinne usw. fallenden Ggstdn., auffallen, brennen usw., radix gustu acri mordet, Plin.: m. oculos, Plin. – urtica foliis non mordentibus, brennenden, stechenden, Plin. – aceto morderi, gebeizt werden, Plin. – v. der Hitze, Kälte, Luft, angreifen, verletzen, brennen, sengen, frigora parum cautos mordent, greift an, Hor.: quia oleam momorderit aestus, Hor.: mordeat et tenerum fortior aura nemus, Mart. – Perf. archaist. memordi, s. die Beisp. bei Gell. 6 (7), 9, 1. – Partiz. subst., morsa, ōrum, n., Bißchen, Stückchen, lanea, Catull. 64, 316.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > mordeo

  • 13 recipiō

        recipiō cēpī (recepsō for recēperō, Ct.), ceptus, ere    [re+capio].    I. To take back, bring back, carry back, retake, get back, regain, recover: dandis recipiendisque meritis, by an exchange of services: si velit suos recipere, obsides sibi remittat, Cs.: reges, L.: canam, recepto Caesare felix, H.: Tarentum, recaptured: praeda recepta est, L.: Pectore in adverso ensem Condidit, et recepit, drew out again, V.: suos omnīs incolumes (sc. ex oppido in castra), withdraw, Cs.: cohortes defessos, Cs.: Illum medio ex hoste, rescue, V.—With pron reflex., to draw back, withdraw, betake oneself, retire, retreat, escape: se ex hisce locis: se ex fugā, Cs.: se recipiendi spatium, L.: se ad Caesarem, Cs.: ex castris in oppidum sese, Cs.: rursus se ad signa, Cs.: se in novissimos, L.: sub murum se, Cs.: eo se, Cs.: Neque sepulcrum quo recipiat habeat, portum corporis (sc. se), Enn. ap. C.—Fig., to bring back: (vocem) ab acutissimo sono usque ad gravissimum sonum.— To get back, receive again, regain, recover, repossess: antiquam frequentiam recipere urbem pati, L.: et totidem, quot dixit, verba recepit, got back, O.: quam (vitam) postquam recepi, recovered, O.: animam, T.: a pavore recepto animo, L.: voltumque animumque, O.: mente receptā, H.—With pron reflex., to betake oneself, withdraw, retire: ad frugem bonam: ad reliquam cogitationem belli, Cs.— To recover, collect oneself, resume self-possession: ut me recepi: nullum spatium recipiendi se dedit, L.: se ex terrore, Cs.: totā me mente, O.—    II. To take to oneself, take in, admit, accept, receive, welcome: Excludor, ille recipitur, T.: Xerxem, await the attack of: hos tutissimus portus recipiebat, Cs.: Mosa ex Rheno recepta insulam efficit, Cs.: equus frenum recepit, submitted to, H.: Hominem amicum ad te, T.: hominem ad epulas: gentes in civitatem receptae: deorum in templa, H.: Ilergetes in ius dicionemque, L.: reges in amicitiam, S.: sidera in caelo recepta, O.: tecto recipi, Cs.: illum suis urbibus: oppido ac portu recepti, Cs.: legatos moenibus, S.: eum domum suam: ut domum ad se quisque hospitio reciperet, Cs.—Of money or income, to take in, receive, collect, acquire, gain: pecuniam ex novis vectigalibus: pecunia, quae recipi potest.—Of weapons or fetters, to submit to, accept, receive, expose oneself to: necesse erat ab latere aperto tela recipi, Cs.: ferrum: donec (equus) frenum recepit, H.—Of places, to seize, capture, take, possess, occupy: Praeneste per deditionem, L.: oppido recepto, Cs.: rem p. armis, S. —Fig., to take upon oneself, assume, receive, accept, admit, allow: in semet ipsum religionem, to burden himself with, L.: antiquitas recepit fabulas: nec inconstantiam virtus recipit: timor misericordiam non recipit, Cs.: casūs recipere (res), be liable to, Cs.: re iam non ultra recipiente cunctationem, L. — To take up, undertake, accept, assume: causam Siciliae: id facere, quod recepissem, T.: officium. — To assume an obligation, pledge oneself, take the responsibility, be surety for, warrant, promise, engage: ad me recipio; Faciet, T.: promitto in meque recipio, fore eum, etc.: promitto, recipio, spondeo, Caesarem talem semper fore, etc.: facturum, quod milites vellent, se recepit, L.: fidem recepisse sibi et ipsum et Appium de me, had given him a solemn assurance: ea, quae tibi promitto ac recipio: mihi in Cumano se defensurum, etc.: postulabat ut... id ipsi fore reciperent, Cs.—Of a magistrate, with nomen, to entertain a charge against, enter as an accused person, indict: nomen absentis: appellantibus nemo erat auxilio, quin nomina reciperentur, L.
    * * *
    recipere, recepi, receptus V
    keep back; recover; undertake; guarantee; accept, take in; take back

    Latin-English dictionary > recipiō

  • 14 artus

    I (редко arctus), a, um [ arceo ]
    1) узкий, тесный (ostium L; iter T; regio Lcr)
    2) тугой, туго натянутый (frenum Tib; catena O, Sen)
    4) плотный, густой ( silva Cs); густой, непроглядный ( tenebrae Su)
    6) крепкий, глубокий (somnus C, Su)
    7) строгий, точный (jura Lcr; leges PM)
    8) скудный, ограниченный (numerus T; commeatus L; annona Su)
    9) жестокий, сильный ( fames Sil)
    10) стеснительный, неблагоприятный, трудный (res O, T, Fl)
    11) угнетённый, подавленный ( animus H)
    12) слабый, сомнительный ( spes alicujus rei Col)
    13) близкий, интимный (affinitas VP; contubernalis Ap)
    II artus, ūs (преим. pl. artūs, uum, dat. /abl. ubus) m. [одного корня с ars, arma]
    1) сочленение, сустав
    2) поэт. член, pl. тело
    3) сила, мощь ( sapientiae C)

    Латинско-русский словарь > artus

  • 15 effrenus

    ef-frēnus, a, um [ frenum ]
    2) необузданный, распущенный (gens V, Cld); неукротимый ( amor O)

    Латинско-русский словарь > effrenus

  • 16 freni

    frēnī, ōrum m. преим. pl. к frenum

    Латинско-русский словарь > freni

  • 17 freniger

    frēni-ger, gera, gerum [ frenum ]
    взнузданный, т. е. конный ( ala St)

    Латинско-русский словарь > freniger

  • 18 freno

    frēno, āvī, ātum, āre [ frenum ]
    1) взнуздывать (equos Hirt etc.)
    acies frenata Sil — конный строй, конница
    2) обуздывать, укрощать (f. voluptates L; furores alicujus C); усмирять, держать в узде ( gentes superbas V)

    Латинско-русский словарь > freno

  • 19 infrenis

    īn-frēnis, e и īnfrēnus, a, um [ frenum ]
    1) безуздый, невзнузданный (equus V, Amm)
    2) (= infrenatus II, 1.) не употребляющий узды, ездящий на невзнузданной лошади ( Numidae V)
    3) необузданный, несдержанный (lingua AG, Amm)

    Латинско-русский словарь > infrenis

  • 20 accipio

    ac-cipio, cēpī, ceptum, ere (ad u. capio), hinnehmen, empfangen (Ggstz. dare, tradere), I) = δέξομαι, zur Annahme Dargebotenes hinnehmen, entgegennehmen, abnehmen, in Empfang nehmen, sich geben-, sich reichen lassen, A) im allg.: a) in die Hand: α) lebl. Objj.: accipin argentum? accipesis (= accipe si vis) argentum impudens; tenesis argentum; etiam tu argentum tenes? Plaut.: accipe, si vis, accipiam (verst. et ego) tabulam, Hor.: ex tua manu accepi pateram, Plaut.: acc. pecuniam, Geld nehmen, sich geben lassen, Cic., im üblen Sinne = sich bestechen lassen, ab alqo, Cic., ab alqo per alqm, Cic.: et dans et accipiens, der Geber u. Empfänger (Nehmer), Liv. – m. dopp. Acc., ut id ab se donum (als G.) acciperet, Liv. 20, 50, 11. – als t.t. der Geschäftsspr., rationes accipere, sich R. ablegen (stellen) lassen, Sen.: u. so rationes accipere ab alqo, Cic. – alqd (alci) acceptum referre (ferre) od. facere, jmdm. eine Summe als an uns eingezahlt ins Rechnungsbuch über Ausgabe u. Einnahme eintragen, etw. in Einnahme stellen, jmdm. etw. gutschreiben (Ggstz. expensum ferre, jmdm. als von uns an ihn ausgezahlt zur Last schreiben), acc. ref. bei Cic., acc. fac. bei Gaius u. Plin. ep., u. bildl. = etw. (Gutes od. Böses) auf jmds. Rechnung schreiben, jmdm. etw. zurechnen, jmdm. etwas verdanken, zu verdanken haben (mit u. ohne alci od. alci rei), acc. ref., Cic., acc. ferre, Val. Max. ( auch accepto ferre, Eccl.), acc. fac., Sen.: sibi alqd acc. ref., sich zueignen, Auct. b. Afr. – ähnlich sponsionem acceptam facere, über die Sp. quittieren, Cic. – u. Partic. subst., acceptum, ī, n., das Empfangene, die Einnahme (Ggstz. expensum, expensa, data), codex accepti et expensi, die Einnahme- und Ausgabeseite, das Soll u. Haben (im Buche), Cic.: dass. accepti tabulae, Cic.: ratio acceptorum et datorum, Cic.: accepta et expensa conferre (vergleichen), Sen.: in acceptum referre, etw. in Einnahme bringen, über etw. (im Buche) quittieren, Cic. – β) leb. Objj.: hanc puellam mi (= mihi) in manum dat; accepi (ich nahm sie), acceptam servabo, Ter.: acc. puerum in manum, Iustin.: accipe hanc, nimm sie hin, Plaut.: cuius abavi manibus esset accepta (Mater Idaea), in Empfang genommen, Cic.: u. so armis obsidibusque acceptis, Caes. – b) an od. auf od. in einen Körper od. Ort nehmen, aufnehmen, wohin legen lassen, eindringen lassen, zulassen, α) lebl. Objj.: onus in collum, Cato fr.: alqd in cervices (bildl.), Liv.: alqm in equum suum, Liv.: onera umeris, capitibus, auf die Sch., auf den K. nehmen = auf od. mit der Sch., auf od. mit dem K. tragen, Mela: aquam ore, Plin.: sucos ore aut vulnere, Ov.: auras follibus, auffangen, Verg. – v. lebl. Subjj.: acc. onus (v. Rücken), Cic.: alvus omne, quod accepit, cogit atque confundit, Cic.: navis aliquantum aquae accipit, läßt ein, Liv.: u. so navis omnibus compagibus accipit aquam, Liv.: acc. fumum (v. einem Raume), Col.: accipit (Peneus) amnem Orcon nec recipit, läßt ihn zu, nimmt ihn aber nicht in sich auf, Plin.: campi accipiunt fluvium, fluvius accipitur mari, Curt.: acc. opus, v. Meere, Curt., opera vix, v. Örtl., Liv., rudus, v. Sümpfen, Tac. (vgl. Mützell zu Curt. 4, 2 [8], 8): acc. austrum, nach Süden gerichtet, gelegen sein, Curt.: favonios, Plin. ep.: ab Apennino auras, Plin. ep. – übtr., etw. wie eine Last auf sich nehmen, eine Sache zur Ausführung, ad se litem, Plaut.: alcis causam, Ter.: decumas, Cic.: ein Ungemach auf sich nehmen u. ertragen, contumeliam in se, Ter.: hunc metum, Ter. – Insbes., αα) eine Speise, ein Getränk zu sich nehmen, genießen, cibum militarem, Lampr.: epulas, Dict.: sistendi ventris gratiā poculum, Capit.: antidotum, Spart: herbam in potu, Iustin.: Partiz. subst., accepta, ōrum, n., das zu sich Genommene, Cael. Aur. acut. 2, 40, 234. – ββ) ein Gewand usw. anziehen, anlegen, vestem humillimam, Spart.: praetextam togam, Lampr.: purpuram, Eutr.: endromidem, Iuven.: loricas minores, Veget. mil. – γγ) zur Hand nehmen, stilum, Plin. ep.: libros Graecos, Vopisc. Vgl. (über no. αα – no. γγ) Paucker de latinit. scriptt. hist. Aug. p. 55 sq. – δδ) in eine Schrift aufnehmen, modica ex his accepi, Gell. praef. § 12. – εε) nehmen, mitnehmen, wegnehmen, duas uxores, Itala bei Augustin.: panes, Vulg.: spolia eorum, Vulg. – ζζ) einen Gottesdienst annehmen, in einen Gottesdienst sich einweihen lassen, acc. sacra, gr. παραλαμβάνειν τὰ μυστήρια, Apul. met. 11, 21. – β) leb. Objj.: alqm gremio, alveo, lacu, Verg.: milites urbe tectisve, Liv.: milites ab arce, von der B. aus einlassen, Liv.: alqm in sinus suos, Ov.: armatos in arcem, Romanos in urbem, Liv. (s. Drak. Liv. 9, 16, 2): hostem in Italiam, Liv. – übtr., in ein Verhältnis aufnehmen, alqm in civitatem, in amicitiam, Cic., in deditionem, Caes.: alqm in matrimonium, Suet.: alqm in matrimonium regnumque (zum Gemahl u. Mitherrscher), Tac.: u. so bl. acc. alqam coniugem (als G.), Sen. Octav. 721: u. bl. acc. alqam, Capit. Ver. 2, 3. Eutr. 9, 22. – v. Örtl., die jmd., der in sie eintritt, gleichs. aufnehmen, tellus fessos portu accipiet, Verg.: pavidos Samnites castra sua accepēre, Liv.: amnis ingens fugientes accepit, Liv.: acceperunt tumuli Romanos victores, Liv. – Insbes.: αα) jmd. als Gast empfangen, aufnehmen, bewirten (s. Fritzsche Hor. sat. 1, 5, 1), alqm apud se, Plaut.: alqm hospitio, Liv., hospitio agresti, Cic.: alqm cenā, Gell.: alqm regio apparatu, Cic.: alqm laute, Hor.: alqm bene, eleganter, Cic.: alqm per triduum hospitaliter, Curt.: accepit homo nemo melius prorsus neque prolixius, Ter. – ββ) jmd. so u. so empfangen = behandeln, freundlich, alqm leniter clementerque, Cic. – übel empfangen = anlaufen lassen, anlassen, schlecht behandeln, zurichten (s. Brix Plaut. Men. 704), ut sum acceptus (angelaufen), Plaut.: alqm vehementer, Cic.: alqm male verbis, Cic.: alqm verberibus sic, ut etc., Cic.: alqm verberibus ad necem, Cic.: u. als milit. t.t., alqm male acc., jmdm. eine Schlappe beibringen, Lentul. in Cic. ep. u. Nep. – γγ) in einer gewissen Reihenfolge jmd. aufnehmen, alter ab undecimo tum me iam acceperat annus, ich war damals eben aus dem elften ins nächste (zwölfte) Jahr getreten, Verg. ecl. 8, 39. – c) sinnlich, durch die Sinne aufnehmen, α) mit den äußern od. innern Sinnen hinnehmen, in sich aufnehmen, auffassen, wahrnehmen, vernehmen, eae res, quae sensu accipiuntur, Cic.: acc. oculis animove sensum, Cic.: acc. alqd animo magis quam vultu, Liv.: accipite animis, Verg. – bes. vernehmen = hören, anhören, sich vortragen lassen, vocem, Curt.: sonitum, gemitum, Verg.: clamorem, Sall.: orationem, Cic.: imperium, Curt.: rationem consilii, Caes.: accipite nunc quid imperarit, Cic.: accipe, quā ratione queas ditescere, Hor.: accipe m. folg. direkter Rede, Hor. sat. 2, 3, 307. – u. mit Angabe der Empfindung, der Gemütsstimmung, mit der man Gehörtes aufnimmt, acc. alqd benignis auribus, Plaut., secundis, adversis auribus, Liv.: pronis auribus accipi, williges Gehör finden, Tac.: acc. alqd aequo animo, durius, severe, Cic.: absol., acc. volenti animo de ambobus, Sall. – m. Ang. wie? durch quo modo, quem ad modum, quam in partem, Cic.: moleste et acerbe, Auct. b. Hisp. – β) mit dem Verstande, Erkenntnisvermögen auffassen, fassen, begreifen, verstehen, quae (pars) quo facilius accipi possit, Cels.: quae parum accepi, Cic.: dah. sich über etw. belehren lassen, acc. causam, Cic. – u. etwas erlernen, lernen, haec arte accipi posse, Cic.: eas (artes) non tum primum, Cic.: acc. celeriter od. non difficulter quae traduntur, Nep. u. Quint. (vgl. no. II, c, γ). – γ) mit dem Urteil etw. so u. so aufnehmen, auffassen, ansehen, nehmen, sich auslegen, erklären, alqd aliter atque est, Ter.: alqd ad od. in contumeliam, Ter. u. Curt.: alqd in bonam partem, Cic., bonas in partes, Phaedr.: verbum in duas pluresve sententias, Cornif. rhet.: alqd in omen, Liv., in prodigium, Tac.: alqd omen (als usw.), Curt.: alqd in maius, Liv.: alqd prodigii loco, Tac.: alqd oraculi vice (wie ein O.), Tac.: ultra mortale gaudium, Tac. – m. dopp. Acc., beneficium contumeliam, Cic.: alqd tamquam suum crimen, Tac.: alqd velut omen belli, Liv.: id omen auguriumque ita acceptum est m. folg. Akk. u. Infin., Liv.: quid accipere debeamus figuram, was wir unter F. verstehen müssen, Quint.: u. so Urbis appellatio, etiam si nomen proprium non adicitur, Roma tamen accipitur, unter der Benennung »Stadt« ist Rom zu verstehen, Rom gemeint, Quint. – m. pro u. Abl., omen pro tristi, Curt.: verisimilia pro veris, Liv.; gurdos, quos pro stolidis accipit vulgus, Quint. – m. quasi, wie fabulas quasi Plautinas, Gell. 3, 3, 10: Mortam quasi nomen, Gell. 3, 16, 11.

    B) prägn., annehmen = nicht zurückweisen (Ggstz. reicere, repudiare), a) eig.: munera, Nep.: usuram iniquam ab alqo, Nep.: est in non accipiendo nonnulla gloria, Cic. – b) übtr., annehmen, nicht von sich weisen = sich gefallen lassen, mit etw. sich zufrieden erklären, etw. gelten lassen, zulassen (Ggstz. abnuere, repudiare, vgl. Seyff. Cic. Lael. 40. p. 284 sq.), frenum (bildl.), Verg.: u. non solum frenos sed etiam iugum (bildl.), Liv.: id libenter, Nep.: satisfactionem, Cic. u. Caes.: vitam, Vell.: condicionem (Ggstz. ferre, stellen, u. repudiare, verschmähend zurückweisen), Cic.: pacem (Ggstz. abnuere), Liv.: orationem, Caes.: omen, Cic., od. id augurium, Liv. (vgl. Müller Liv. 1, 7, 11): nomen, in die Wahlliste eintragen lassen, Liv.: iudicium, sich in ein gerichtliches Verfahren einlassen, Cic.: de plebe consulem non acc., Cic.: acc. rogationem, legem, Cic. (dah. lex accipitur, geht durch, Vell.): u. oft im Dialog, accipio, ich lasse es gelten, ich bins zufrieden, gut, Ter., Hor. u.a.

    II) in weiterer Bedeutung = übh. von andern Gegebenes, Mitgeteiltes, Überliefertes usw. ohne unser Zutun empfangen, bekommen, überkommen, erhalten (Ggstz. dare, tradere, reddere), a) überreicht, übergeben, überliefert usw. bekommen: acc. adulterinos nummos pro bonis, Cic.: pecuniam numeratam ab alqo, Nep.: lucrum, Cic.: librum, litteras ab alqo, Cic.: exercitum ab alqo, Caes.: hoc cultu nitentes vos accepi, Curt.: acc. stipendium de publico, Liv.: hereditatem a patre, Nep.: u. so sestertium vicies a patre, Nep.: solis lumen (v. Monde), Cic. – munitionem, angewiesen bekommen, Sall. – venenum, potionem, (einzunehmen) bekommen, Suet. u. Quint. – nomen, cognomentum, s.d. – morem a maioribus, Cic.: salutem ab alqo, Cic.: originem ab alqa re, Frontin. aqu.: plausum, palmam, Cic.: veniam, pacem, Iustin.: beneficiis ultro datis acceptisque, Cic.: id accipere ab alio vicissimque reddere, Cic. – b) zu verwalten-, zur Verwaltung übertragen bekommen, honorem ab alqo, Cic.: consulatum, Eutr.: provinciam, Cic.: muneris partem, Liv.: imperii Romani administrationem, Eutr.: mare placandum, den Auftrag erhalten, die Ruhe zur See herzustellen, Eutr. – c) sinnlich wahrzunehmen bekommen, α) empfinden, fühlen, erleiden, voluptatem ex alqa re, Cic.; vgl. quam (voluptatem) sensus accipiens, Cic.: acc. vulnus, Cic.: plagam, Varr.: dolorem, Cic.: iniuriam, leiden (Ggstz. facere), Cic.: detrimentum, Caes.: damnum, Hor.: cladem, Liv., cladem apud Chaeroneam, Quint. – β) ver nehmen, hören, erfahren, tertium signum tubā, Curt.: acceptā clade partium, Flor.: multa auribus accepisse, multa vidisse, Cic.: partim quae perspexi his oculis, partim quae accepi auribus, Ter.: cum optatissimum nuntium accepissem m. folg. Acc. u. Infinit., Cic.: postquam acceperunt m. folg. Acc. u. Infinit., Liv.: si te aequo animo ferre accipiet, Ter.: quae gerantur, accipies ex Pollione, Cic. – bes. überkommen durch Hörensagen, durch histor. Überlieferung, m. allg. Acc. neutr., quae neque fieri possunt neque fando umquam accepit quisquam, Plaut.: haec audivimus de clarissimorum virorum consiliis et factis, haec accepimus, haec legimus, Cic. Sest. 139: mit best. Acc., nullum ipsos mare ne famā quidem accepisse, Curt. 9, 9 (34), 6: famā atque auditione accepisse m. folg. Acc. u. Infinit., Cic.: a maioribus memoriā sic accepisse, Cato fr.: accepisse u. a patribus accepisse, u. a maioribus sic accepisse m. folg. Acc. u. Infinit., Cic.: sic a patribus accepimus, Cic.: ut accepi a senibus, Cic.: ut de Hercule accepimus, Cic. – γ) durch Unterricht überkommen, lernen, erlernen, elementa prima litterarum, Eutr.: usum ac disciplinam (Kriegsübung u. Kriegszucht) ab alqo, Caes.: primas artes ab iisdem magistris, Ov. – / accipin = accipisne, accepistin = accepistine, Komik. (s. Müller Nachträge zur Plaut. Prof. S. 101). – Archaist. Fut. exact. accepso, Pacuv. tr. 325. – arch. Infin. accipei = accipi, Corp. inscr. Lat. 1, 202. col. 2, 29: u. parag. Infin. accipier, Nov. com. 97 R. – arch. Partiz. accipiundus Cato r.r. 2, 5.

    lateinisch-deutsches > accipio

См. также в других словарях:

  • Frenum — Fre num, n.; pl. E. {Frenums}, L. {Frena}. [L., a bridle.] 1. (Zo[ o]l.) A cheek stripe of color. [1913 Webster] 2. (Anat.) Same as {Fr[ae]num}. [1913 Webster] …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Frenum — (lat.), Zaum; daher das Deminutiv Frenŭlum, Band, bes. Schamlippenband; F. linguae, Zungenband; F. muscŭli bicipĭtis, s.u. Armbänder A) a) …   Pierer's Universal-Lexikon

  • frenum — [frē′nəm] n. pl. frenums or frena [frē′nə] [L, lit., a bridle < IE base * dher , to hold > FIRM1] a fold of skin or mucous membrane that checks or controls the movement of an organ or part, as the fold under the tongue …   English World dictionary

  • frenum — the tissue joining the lip to the symphysis of the lower (e.g. Embiotocidae) or upper jaw (e.g. some Cyprinidae, Rhinichthys cataractae). Rarely the frenum is hidden in the fold between the lip and the snout. The frenum renders the jaw… …   Dictionary of ichthyology

  • Frenum — Fraenum Fr[ae] num, or Frenum Fre num, n.; pl. E. {Fr[ae]nums}, L. {Fr[ae]na}. [L., a bridle.] (Anat.) A connecting fold of membrane serving to support or restrain any part; as, the fr[ae]num of the tongue. [1913 Webster] …   The Collaborative International Dictionary of English

  • frenum — n.; pl. frenna [L. frenum, bridle] 1. Any fold of skin or tissue supporting an organ. 2. (ARTHROPODA: Crustacea) Membranous bilateral fold of the carapace of barnacles that holds eggs. 3. (ARTHROPODA: Insecta) The frenulum …   Dictionary of invertebrate zoology

  • frenum — /free neuhm/, n., pl. frena / neuh/. Anat., Zool. a fold of membrane that checks or restrains the motion of a part, as the fold on the underside of the tongue. Also, fraenum. [ < NL; L frenum bridle] * * * …   Universalium

  • frenum — fre•num [[t]ˈfri nəm[/t]] n. pl. na [[t] nə[/t]] anat. zool. a fold of membrane, as on the underside of the tongue, that checks or restrains motion • Etymology: 1740–50 < NL; L frēnum bridle …   From formal English to slang

  • frenum — var. of FRAENUM. * * * frenum see frænum …   Useful english dictionary

  • Frenum piercing — Infobox Piercing name = Frenulum piercing nicknames = image size = 250px location = Underside of penile shaft jewelry = Barbell, captive bead ring healing time = 2 to 5 weeksA frenulum piercing is a type of body piercing located on the underside… …   Wikipedia

  • Frenum piercing — Piercing génital masculin Un piercing génital masculin est un bijou, généralement métallique, perçant la chair du sexe masculin. Sommaire 1 Différents types de piercing masculins 1.1 Le Prince Albert 1.2 Apadravya et Ampallang …   Wikipédia en Français

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»