Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

fahren

  • 1 experior

    ex-pĕrĭor, pertus ( act. experiero, Varr. L. L. 8, 9, 24 dub.), 4, v. dep. a. [ex- and root per-; Sanscr. par-, pi-parmi, conduct; Gr. peraô, pass through; poros, passage; peira, experience; Lat. porta, portus, peritus, periculum; Germ. fahren, erfahren; Eng. fare, ferry], to try a thing; viz., either by way of testing or of attempting it.
    I.
    To try, prove, put to the test.
    A.
    In tempp. praes. constr. with the acc., a rel. clause, or absol.
    (α).
    With acc.:

    habuisse aiunt domi (venenum), vimque ejus esse expertum in servo quodam ad eam rem ipsam parato,

    Cic. Cael. 24, 58:

    taciturnitatem nostram,

    id. Brut. 65, 231:

    amorem alicujus,

    id. Att. 16, 16, C, 1:

    his persuaserant, uti eandem belli fortunam experirentur,

    Caes. B. G. 2, 16, 3:

    judicium discipulorum,

    Quint. 2, 5, 12:

    in quo totas vires suas eloquentia experiretur,

    id. 10, 1, 109:

    imperium,

    Liv. 2, 59, 4:

    cervi cornua ad arbores subinde experientes,

    Plin. 8, 32, 50, § 117 et saep.—

    With a personal object: vin' me experiri?

    make trial of me, Plaut. Merc. 4, 4, 29:

    hanc experiamur,

    Ter. Hec. 5, 2, 12 Ruhnk.:

    tum se denique errasse sentiunt, cum eos (amicos) gravis aliquis casus experiri cogit,

    Cic. Lael. 22, 84:

    in periclitandis experiendisque pueris,

    id. Div. 2, 46, 97.—So with se. reflex., to make trial of one's powers in any thing:

    se heroo (versu),

    Plin. Ep. 7, 4, 3 [p. 694] variis se studiorum generibus, id. ib. 9, 29, 1:

    se in foro,

    Quint. 12, 11, 16.—
    (β).
    With a rel.-clause, ut, etc.: vosne velit an me regnare era quidve ferat Fors, Virtute experiamur, Enn. ap. Cic. Off. 1, 12, 38 (Ann. v. 204, ed. Vahl.):

    lubet experiri, quo evasuru'st denique,

    Plaut. Trin. 4, 2, 93:

    experiri libet, quantum audeatis,

    Liv. 25, 38, 11; cf. Nep. Alcib. 1, 1:

    in me ipso experior, ut exalbescam, etc.,

    Cic. de Or. 1, 26, 121; cf. with si:

    expertique simul, si tela artusque sequantur,

    Val. Fl. 5, 562.—
    (γ).
    Absol.:

    experiendo magis quam discendo cognovi,

    Cic. Fam. 1, 7, 10:

    judicare difficile est sane nisi expertum: experiendum autem est in ipsa amicitia: ita praecurrit amicitia judicium tollitque experiendi potestatem,

    id. Lael. 17, 62.—
    B.
    In the tempp. perf., to have tried, tested, experienced, i. e. to find or know by experience:

    benignitatem tuam me experto praedicas,

    Plaut. Merc. 2, 2, 18:

    omnia quae dico de Plancio, dico expertus in nobis,

    Cic. Planc. 9, 22:

    experti scire debemus, etc.,

    id. Mil. 26, 69:

    illud tibi expertus promitto,

    id. Fam. 13, 9, 3:

    dicam tibi, Catule, non tam doctus, quam, id quod est majus, expertus,

    id. de Or. 2, 17, 72:

    puellae jam virum expertae,

    Hor. C. 3, 14, 11; 4, 4, 3; cf. Quint. 6, 5, 7:

    mala captivitatis,

    Sulp. Sev. 2, 22, 5:

    id opera expertus sum esse ita,

    Plaut. Bacch. 3, 2, 3:

    expertus sum prodesse,

    Quint. 2, 4, 13:

    expertus, juvenem praelongos habuisse sermones,

    id. 10, 3, 32:

    ut frequenter experti sumus,

    id. 1, 12, 11.—

    Rarely in other tenses: et exorabile numen Fortasse experiar,

    may find, Juv. 13, 103.—
    C.
    To make trial of, in a hostile sense, to measure strength with, to contend with:

    ut interire quam Romanos non experiri mallet,

    Nep. Ham. 4, 3:

    maritimis moribus mecum experitur,

    Plaut. Cist. 2, 1, 11:

    ipsi duces cominus invicem experti,

    Flor. 3, 21, 7; 4, 10, 1; cf.:

    hos cum Suevi, multis saepe bellis experti, finibus expellere non potuissent,

    Caes. B. G. 4, 3, 4:

    Turnum in armis,

    Verg. A. 7, 434.
    II. A.
    In gen.:

    qui desperatione debilitati experiri id nolent, quod se assequi posse diffidant. Sed par est omnes omnia experiri, qui, etc.,

    Cic. Or. 1, 4; cf.:

    istuc primum experiar,

    Plaut. Truc. 2, 7, 47:

    omnia experiri certum est, priusquam pereo,

    Ter. And. 2, 1, 11:

    omnia prius quam, etc.,

    Caes. B. G. 7, 78, 1:

    extrema omnia,

    Sall. C. 26, 5; cf.

    also: sese omnia de pace expertum,

    Caes. B. C. 3, 57, 2:

    libertatem,

    i. e. to make use of, enjoy, Sall. J. 31, 5:

    late fusum opus est et multiplex, etc.... dicere experiar,

    Quint. 2, 13, 17:

    quod quoniam me saepius rogas, aggrediar, non tam perficiundi spe quam experiundi voluntate,

    Cic. Or. 1, 2.—With ut and subj.:

    nunc si vel periculose experiundum erit, experiar certe, ut hinc avolem,

    Cic. Att. 9, 10, 3:

    experiri, ut sine armis propinquum ad officium reduceret,

    Nep. Dat. 2, 3.—
    B.
    In partic., jurid. t. t., to try or test by law, to go to law:

    aut intra parietes aut summo jure experietur,

    Cic. Quint. 11, 38; cf.:

    in jus vocare est juris experiundi causa vocare,

    Dig. 2, 4, 1; 47, 8, 4:

    a me diem petivit: ego experiri non potui: latitavit,

    Cic. Quint. 23, 75; Liv. 40, 29, 11:

    sua propria bona malaque, cum causae dicendae data facultas sit, tum se experturum,

    Liv. 3, 56, 10:

    postulare ut judicium populi Romani experiri (liceat),

    id. ib. —Hence,
    1.
    expĕrĭens, entis, P. a. (acc. to II.), experienced, enterprising, active, industrious (class.):

    homo gnavus et industrius, experientissimus ac diligentissimus arator,

    Cic. Verr. 2, 3, 21, § 53:

    promptus homo et experiens,

    id. ib. 2, 4, 17, §

    37: vir fortis et experiens,

    id. Clu. 8, 23:

    vir acer et experiens,

    Liv. 6, 34, 4:

    comes experientis Ulixei,

    Ov. M. 14, 159:

    ingenium,

    id. Am. 1, 9, 32. —With gen.:

    genus experiens laborum,

    inured to, patient of, Ov. M. 1, 414:

    rei militaris experientissimi duces,

    Arn. 2, 38 init.; cf. Vulg. 2 Macc. 8, 9.— Comp. appears not to occur.—
    2.
    expertus, a, um, P. a. (acc. to I.), in pass. signif., tried, proved, known by experience (freq. after the Aug. per.):

    vir acer et pro causa plebis expertae virtutis,

    Liv. 3, 44, 3:

    per omnia expertus,

    id. 1, 34, 12:

    indignitates homines expertos,

    id. 24, 22, 2:

    dulcedo libertatis,

    id. 1, 17, 3:

    industria,

    Suet. Vesp. 4:

    artes,

    Tac. A. 3, 17: saevitia, Prop. 1, 3, 18:

    confidens ostento sibi expertissimo,

    Suet. Tib. 19.—With gen.:

    expertos belli juvenes,

    Verg. A. 10, 173; cf. Tac. H. 4, 76.— Comp. and adv. appear not to occur.

    Lewis & Short latin dictionary > experior

  • 2 periclum

    pĕrīcŭlum (contr. pĕrīclum, very freq. in the poets, e. g. Plaut. Bacch. 4, 7, 29; Ter. And. 2, 2, 13; 5, 1, 2; 5, 2, 26 al.; Lucr. 1, 580; 2, 5 et saep.; Verg. A. 2, 709; 751; 3, 711 et saep.; Juv. 6, 94), i, n. [root, Sanscr. par, pi-par-mi, to conduct, guide; Gr. peraô, to pierce; poros. a way through, passage; Lat. porta, portus, ex - perior, per-itus; cf. Germ. fahren, Gefahr], a trial, experiment, attempt, proof, essay (class.; cf. disorimen).
    I.
    Lit.:

    fac periculum in litteris,

    Ter. Eun. 3, 2, 23:

    miser est homo qui amat... Scio qui periclum feci,

    Plaut. As. 3, 3, 27:

    priusquam periclum faceret,

    Caes. B. G. 4, 21:

    ex aliis,

    Ter. Heaut. 1, 2, 36:

    alicujus fidei periculum facere,

    to make trial of, to try, Cic. Verr. 1, 12, 34:

    quā in re tute tui periculum fecisti,

    id. Div. in Caecil. 8, 27: legionum, Auct. B. Afr. 79.—
    II.
    Transf.
    A.
    Concr., an attempt in writing, an essay:

    faciunt imperite, qui in isto periculo non ut a poëtā, sed ut a teste, veritatem exigent (speaking of a poem in honor of Marius),

    Cic. Leg. 1, 1, 4; Aus. Idyll. 10, 215.—
    B.
    Risk, hazard, danger, peril (which acompanies an attempt;

    the common signif. of the word): meo periclo rem gero,

    Plaut. Bacch. 4, 4, 100:

    tuo ego istaec dicam illi periculo,

    id. ib. 4, 2, 17:

    periculum facere,

    to run a risk, id. ib. 1, 1, 63:

    si ei subito sit allatum periculum discrimenque patriae,

    Cic. Off. 1, 43, 154:

    salus sociorum summum in periculum ac discrimen vocatur,

    id. Imp. Pomp. 5, 12:

    discriminum et periculorum comites,

    id. N. D. 2, 66, 166:

    obire pericula ac labores,

    Liv. 1, 54:

    periculum adire capitis,

    to run the risk of one's life, Cic. Rosc. Am. 38, 110:

    in periculo animarum suarum,

    Vulg. 1 Par. 11, 19:

    subire pro amico,

    Cic. Part. 19, 66:

    suscipere,

    to take upon one's self, id. Mur. 36, 76:

    ingredi,

    id. ib. 2, 4:

    conflare alicui,

    to cause, occasion, id. Sull. 4, 13:

    intendere in aliquem,

    id. Rosc. Am. 3, 7:

    intendere alicui,

    id. Att. 2, 19, 1:

    mortis alicui inicere,

    id. Caecin. 29, 83:

    facessere innocenti,

    id. Div. in Caecil. 14, 45:

    facere alicui,

    Sall. C. 33, 1; cf.:

    ego nihil facio tibi periculi,

    Plaut. Cas. 4, 3, 7:

    creare alicui,

    Cic. Att. 22, 2:

    comparare alicui,

    id. Fl. 38, 96:

    moliri optimis civibus,

    id. Sest. 1, 1:

    amici depellere,

    id. Clu. 6, 8:

    subterfugere,

    id. Fam. 15, 1, 4:

    adducta est res in maximum periculum et extremum paene discrimen,

    id. Phil. 7, 1, 1:

    se in periculum capitis atque in vitae discrimen inferre,

    id. Balb. 10, 25:

    arcessere aliquem in summum capitis periculum,

    id. Rab. Perd. 9, 26:

    includere in periculum,

    id. Clu. 55, 155:

    in periculum se committere,

    to get into danger, id. Inv. 2, 8, 37:

    eripere ex periculo,

    id. Clu. 26, 70:

    extrahere ex periculo,

    to release from danger, id. Sest. 4, 11:

    rem publicam a periculo prohibere,

    id. Imp. Pomp. 7, 19:

    liberare periculis,

    id. de Or. 1, 8, 32:

    res in periculo vertitur,

    the affair becomes perilous, Plaut. Merc. 1, 2, 12:

    esse in periculo,

    Cic. Fam. 4, 15, 2:

    in periculo versari,

    id. Rab. Post. 9, 23:

    a securi negat ei periculum esse,

    that danger threatens him, id. Verr. 2, 5, 44, § 116:

    periculum est, ne,

    there is danger that, id. Tusc. 5, 40, 118; so id. Verr. 1, 11, 32: periculo meo, tuo, suo, at my, your, his risk:

    meo periculo,

    id. Sest. 52, 111:

    crede audacter meo periculo,

    Plaut. Poen. 4, 2, 51:

    meo periculo rem gero,

    id. Bacch. 4, 4, 100; id. As. 2, 4, 51:

    des ei nummos fide et periculo meo,

    Dig. 46, 1, 24:

    navem sumptu periculoque suo armatam mittere,

    Cic. Verr. 2, 5, 20, § 50; id. Fl. 17, 41:

    rem periculi sui facere,

    to do a thing at one's own risk, Dig. 23, 5, 16: bono periculo, safely, without danger (post-class.), App. Mag. p. 320, 16.—
    2.
    In partic.
    a.
    A trial, action, suit at law (class.):

    meus labor in privatorum periculis caste integreque versatus,

    Cic. Imp. Pomp. 1, 2:

    aliquem in periculis defendere,

    Nep. Phoc. 2, 3.—
    b.
    A writ of judgment, a sentence:

    unum ab iis petivit, ut in periculo suo inscriberent, etc.,

    Nep. Ep. 8:

    pericula magistratuum,

    Cic. Verr. 2, 3, 79, § 183.—
    c.
    A sickness, attack of sickness (post-Aug.):

    in acutis vero periculis nullis dandum est vinum,

    Plin. 23, 1, 24, § 48.—
    d.
    Ruin, destruction (postclass.):

    tremefactae nutant usque ad periculum civitates,

    Arn. 1, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > periclum

  • 3 periculum

    pĕrīcŭlum (contr. pĕrīclum, very freq. in the poets, e. g. Plaut. Bacch. 4, 7, 29; Ter. And. 2, 2, 13; 5, 1, 2; 5, 2, 26 al.; Lucr. 1, 580; 2, 5 et saep.; Verg. A. 2, 709; 751; 3, 711 et saep.; Juv. 6, 94), i, n. [root, Sanscr. par, pi-par-mi, to conduct, guide; Gr. peraô, to pierce; poros. a way through, passage; Lat. porta, portus, ex - perior, per-itus; cf. Germ. fahren, Gefahr], a trial, experiment, attempt, proof, essay (class.; cf. disorimen).
    I.
    Lit.:

    fac periculum in litteris,

    Ter. Eun. 3, 2, 23:

    miser est homo qui amat... Scio qui periclum feci,

    Plaut. As. 3, 3, 27:

    priusquam periclum faceret,

    Caes. B. G. 4, 21:

    ex aliis,

    Ter. Heaut. 1, 2, 36:

    alicujus fidei periculum facere,

    to make trial of, to try, Cic. Verr. 1, 12, 34:

    quā in re tute tui periculum fecisti,

    id. Div. in Caecil. 8, 27: legionum, Auct. B. Afr. 79.—
    II.
    Transf.
    A.
    Concr., an attempt in writing, an essay:

    faciunt imperite, qui in isto periculo non ut a poëtā, sed ut a teste, veritatem exigent (speaking of a poem in honor of Marius),

    Cic. Leg. 1, 1, 4; Aus. Idyll. 10, 215.—
    B.
    Risk, hazard, danger, peril (which acompanies an attempt;

    the common signif. of the word): meo periclo rem gero,

    Plaut. Bacch. 4, 4, 100:

    tuo ego istaec dicam illi periculo,

    id. ib. 4, 2, 17:

    periculum facere,

    to run a risk, id. ib. 1, 1, 63:

    si ei subito sit allatum periculum discrimenque patriae,

    Cic. Off. 1, 43, 154:

    salus sociorum summum in periculum ac discrimen vocatur,

    id. Imp. Pomp. 5, 12:

    discriminum et periculorum comites,

    id. N. D. 2, 66, 166:

    obire pericula ac labores,

    Liv. 1, 54:

    periculum adire capitis,

    to run the risk of one's life, Cic. Rosc. Am. 38, 110:

    in periculo animarum suarum,

    Vulg. 1 Par. 11, 19:

    subire pro amico,

    Cic. Part. 19, 66:

    suscipere,

    to take upon one's self, id. Mur. 36, 76:

    ingredi,

    id. ib. 2, 4:

    conflare alicui,

    to cause, occasion, id. Sull. 4, 13:

    intendere in aliquem,

    id. Rosc. Am. 3, 7:

    intendere alicui,

    id. Att. 2, 19, 1:

    mortis alicui inicere,

    id. Caecin. 29, 83:

    facessere innocenti,

    id. Div. in Caecil. 14, 45:

    facere alicui,

    Sall. C. 33, 1; cf.:

    ego nihil facio tibi periculi,

    Plaut. Cas. 4, 3, 7:

    creare alicui,

    Cic. Att. 22, 2:

    comparare alicui,

    id. Fl. 38, 96:

    moliri optimis civibus,

    id. Sest. 1, 1:

    amici depellere,

    id. Clu. 6, 8:

    subterfugere,

    id. Fam. 15, 1, 4:

    adducta est res in maximum periculum et extremum paene discrimen,

    id. Phil. 7, 1, 1:

    se in periculum capitis atque in vitae discrimen inferre,

    id. Balb. 10, 25:

    arcessere aliquem in summum capitis periculum,

    id. Rab. Perd. 9, 26:

    includere in periculum,

    id. Clu. 55, 155:

    in periculum se committere,

    to get into danger, id. Inv. 2, 8, 37:

    eripere ex periculo,

    id. Clu. 26, 70:

    extrahere ex periculo,

    to release from danger, id. Sest. 4, 11:

    rem publicam a periculo prohibere,

    id. Imp. Pomp. 7, 19:

    liberare periculis,

    id. de Or. 1, 8, 32:

    res in periculo vertitur,

    the affair becomes perilous, Plaut. Merc. 1, 2, 12:

    esse in periculo,

    Cic. Fam. 4, 15, 2:

    in periculo versari,

    id. Rab. Post. 9, 23:

    a securi negat ei periculum esse,

    that danger threatens him, id. Verr. 2, 5, 44, § 116:

    periculum est, ne,

    there is danger that, id. Tusc. 5, 40, 118; so id. Verr. 1, 11, 32: periculo meo, tuo, suo, at my, your, his risk:

    meo periculo,

    id. Sest. 52, 111:

    crede audacter meo periculo,

    Plaut. Poen. 4, 2, 51:

    meo periculo rem gero,

    id. Bacch. 4, 4, 100; id. As. 2, 4, 51:

    des ei nummos fide et periculo meo,

    Dig. 46, 1, 24:

    navem sumptu periculoque suo armatam mittere,

    Cic. Verr. 2, 5, 20, § 50; id. Fl. 17, 41:

    rem periculi sui facere,

    to do a thing at one's own risk, Dig. 23, 5, 16: bono periculo, safely, without danger (post-class.), App. Mag. p. 320, 16.—
    2.
    In partic.
    a.
    A trial, action, suit at law (class.):

    meus labor in privatorum periculis caste integreque versatus,

    Cic. Imp. Pomp. 1, 2:

    aliquem in periculis defendere,

    Nep. Phoc. 2, 3.—
    b.
    A writ of judgment, a sentence:

    unum ab iis petivit, ut in periculo suo inscriberent, etc.,

    Nep. Ep. 8:

    pericula magistratuum,

    Cic. Verr. 2, 3, 79, § 183.—
    c.
    A sickness, attack of sickness (post-Aug.):

    in acutis vero periculis nullis dandum est vinum,

    Plin. 23, 1, 24, § 48.—
    d.
    Ruin, destruction (postclass.):

    tremefactae nutant usque ad periculum civitates,

    Arn. 1, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > periculum

См. также в других словарях:

  • fahren — fahren: Das gemeingerm. Verb mhd. varn, ahd. faran, got. faran, engl. to fare, schwed. fara geht zurück auf idg. *per »hinüberführen, bringen, kommen, übersetzen, durchdringen« (vgl. ↑ ver...). In anderen idg. Sprachen sind z. B. verwandt griech …   Das Herkunftswörterbuch

  • fahren — V. (Grundstufe) sich rollend bewegen Beispiele: Er ist nach London gefahren. Das Auto fährt sehr schnell. fahren V. (Grundstufe) jmdn. oder etw. mit einem Fahrzeug irgendwohin bringen Beispiel: Er hat mich zum Bahnhof gefahren. fahren V.… …   Extremes Deutsch

  • Fahren — bezeichnet: eine Gemeinde im Kreis Plön in Schleswig Holstein, siehe Fahren (Kreis Plön) einen Ortsteil der Gemeinde Birken Honigsessen im nördlichen Westerwald, Rheinland Pfalz einen Ortsteil der Gemeinde Zurow im Landkreis Nordwestmecklenburg… …   Deutsch Wikipedia

  • Fahren — Fahren, 1) die Fortbewegung mit Hülfe eines Fuhrwerks (auf dem Lande) od. eines Fahrzeuges (auf dem Wasser); 2) das Lenken von Zugthieren von dem Wagen aus. Dies geschieht durch Trensen, die mittelst der Zügel bewegt werden. Vorschule aller gut… …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Fähren — sind sowohl der Länge als der Quere nach symmetrisch gebaute Fahrzeuge zur Vermittlung des Verkehrs über die Flüsse, wenn derselbe zu gering ist, um eine feste Brücke zu rechtfertigen, oder wenn die letztere aus andern Gründen nicht ausführbar… …   Lexikon der gesamten Technik

  • fahren — [Basiswortschatz (Rating 1 1500)] Auch: • reisen • verkehren • Auto fahren • gehen • reiten Bsp.: • …   Deutsch Wörterbuch

  • fahren — Vst. std. (8. Jh.), mhd. var(e)n, ahd. faran, as. faran Stammwort. Aus g. * far a Vst. fahren , auch in gt. faran, anord. fara, ae. faran, afr. fara. Außergermanisch vergleicht sich am nächsten gr. poreúō ich trage, bringe , medial ich gehe, gehe …   Etymologisches Wörterbuch der deutschen sprache

  • fahren — fahren, fährt, fuhr, ist/hat gefahren 1. Wir sind mit dem Zug gefahren. 2. Fahr nicht so schnell. 3. Der Chef fährt einen Mercedes. 4. Soll ich dich nach Hause fahren? …   Deutsch-Test für Zuwanderer

  • Fahren — Fahren, beim Bergbau s.d. (Fahrung, S. 668) …   Meyers Großes Konversations-Lexikon

  • fahren — einsetzen; gebrauchen; nutzen; anwenden; zum Einsatz bringen; applizieren; in Gebrauch nehmen; deployen (fachsprachlich); benützen; benutzen; nützen; …   Universal-Lexikon

  • Fahren (3) — 3. Fahren, verb. irreg. ich fahre, du fährest oder fährst, er fähret oder fährt u.s.f. Imperf. ich fuhr; Conj. ich führe; Mittelw. gefahren. Es ist in doppelter Gattung üblich. I. Als ein Neutrum, mit dem Hülfsworte seyn, sich bewegen, den Ort… …   Grammatisch-kritisches Wörterbuch der Hochdeutschen Mundart

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»