Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

exercitus

  • 1 exercitus

        exercitus ūs (dat. ū, Cs., L.; gen plur. tūm, L.)    [exerceo], a disciplined body of men, army: terrestris, L.: tiro, L.: pedester, N.: exercitum dimittere, T.: comparare: parare, S.: scribere, L.: contrahere, Cs.: ducere: cum exercitu venit: exercitum equitatumque castris continuit, infantry, Cs.: exercitūs conveniunt, S.— A multitude, host, swarm, flock: corvorum, V.
    * * *
    army, infantry; swarm, flock

    Latin-English dictionary > exercitus

  • 2 exercitus

    exercitus exercitus, us m войско (обученное)

    Латинско-русский словарь > exercitus

  • 3 exercitus

        exercitus adj.    [P. of exerceo], disciplined, experienced, versed: miles: ad omne flagitium, Ta.: consuetudine velare odium, Ta.: militiā, Ta.: eloquentia, of a practised speaker, Ta. — Vexed, harassed: omnibus iniquitatibus. — Vexatious, severe: quid magis exercitum.
    * * *
    army, infantry; swarm, flock

    Latin-English dictionary > exercitus

  • 4 exercitus

    exercitus, us, m., army; body of soldiers, A. 23:27.

    English-Latin new dictionary > exercitus

  • 5 exercitus

    [st1]1 [-] exercitus, a, um: part. passé de exerceo. - [abcl][b]a - mis en mouvement, remué, agité, fatigué. - [abcl]b - inquiété, poursuivi, tourmenté, persécuté. - [abcl]c - exercé, qui a la pratique de, dressé, habitué, habile. - [abcl]d - dur, laborieux, pénible, fatigant.[/b]    - militiâ exercitus, Tac.: aguerri.    - multa lectione exercitus, Gell.: qui a beaucoup lu.    - finem tam exercitae militiae orabant, Tac. A. 1, 35: ils demandaient la fin d'un service militaire aussi pénible. [st1]2 [-] exercitŭs, ūs, m.: - [abcl][b]a - armée, corps de troupes. - [abcl]b - infanterie. - [abcl]c - foule, troupe, multitude, essaim (d'abeilles). - [abcl]d - exercice. - [abcl]e - peine, chagrin, tourment, inquiétude.[/b]
    * * *
    [st1]1 [-] exercitus, a, um: part. passé de exerceo. - [abcl][b]a - mis en mouvement, remué, agité, fatigué. - [abcl]b - inquiété, poursuivi, tourmenté, persécuté. - [abcl]c - exercé, qui a la pratique de, dressé, habitué, habile. - [abcl]d - dur, laborieux, pénible, fatigant.[/b]    - militiâ exercitus, Tac.: aguerri.    - multa lectione exercitus, Gell.: qui a beaucoup lu.    - finem tam exercitae militiae orabant, Tac. A. 1, 35: ils demandaient la fin d'un service militaire aussi pénible. [st1]2 [-] exercitŭs, ūs, m.: - [abcl][b]a - armée, corps de troupes. - [abcl]b - infanterie. - [abcl]c - foule, troupe, multitude, essaim (d'abeilles). - [abcl]d - exercice. - [abcl]e - peine, chagrin, tourment, inquiétude.[/b]
    * * *
    I.
        Exercitus, pen. cor. Participium. Cic. Fasché et ennuyé, Travaillé, Usité et duict à aucune chose par long travail.
    \
        Exercitus in re militari, longo bellorum vsu. Cic. Bien usité, et ayant grande experience, Exercité, Aguerri.
    \
        Exercitus in agendis causis. Plin. iunior. Usité à plaider et advocasser.
    \
        Curis exercita corpora somnus occupat. Virgil. Travaillez de soings et soulciz.
    \
        Exercitus multa lectione. Gellius. Bien usité aux livres, Qui a beaucoup leu.
    II.
        Exercitus, huius exercitus, penul. corr. Plin. iunior. Un ost de gens de guerre, Un exercite.
    \
        Aduena exercitus. Virgil. Exercite d'estrangiers.
    \
        Colligere exercitum. Cic. Amasser, Assembler.
    \
        Conficere exercitum. Cic. Faire une armee.
    \
        Conficere exercitum, et ei praeesse. Cic. L'amasser, et en estre chef et capitaine.
    \
        Lustrare exercitum. Caesar. Cicero. Faire la reveue.
    \
        Coruorum increpuit densis exercitus alis. Virgil. Une grande volee de corbeaux, et assemblee.

    Dictionarium latinogallicum > exercitus

  • 6 exercitus

    1. exercitus, a, um, PAdi. (v. exerceo), I) erregt = kräftig, wirksam, drastisch (δραστικός), adiutoria exercitiora, Cael. Aur. de morb. chron. 1, 4, 99: vinum exercitioris paulo virtutis, ibid. 4, 3, 32. – II) eingeübt, geschult (s. Nipp. Tac. ann. 3, 67), tantis rebus, Tac.: militiā, bello, Tac.: ad cubituram magis sum exercita, Plaut. cist. fr. bei Non. 198, 26: Agrippina exercita ad omne flagitium patrui nuptiis, Tac. – v. Lebl., exercita eloquentia, Tac.: manus parvis exercita furtis, Claud.: trinitas agendis rebus exercitior facta, Tert. adv. Val. 18. – m. Infin., factus naturā et consuetudine exercitus velare odium fallacibus blanditiis, Tac. ann. 14, 56. – III) in Widerwärtigkeiten geübt, hart geprüft, 1) eig., v. Pers., Cic. u. Plin. ep. – 2) übtr., von Verhältnissen usw., voller Widerwärtigkeiten, -Prüfungen, prüfungsreich (oft verb. laboriosus et exercitus, d.i. voller Drangsale u. Prüfungen), Cic., Plin. pan. u.a.; vgl. Bremi Suet. Tib. 6, 1. – Compar. u. Superl. bei Paul. ex Fest. 81, 8.
    ————————
    2. exercitus, ūs, m. (exerceo), I) die Übung, A) eig., Plaut. rud. 296. – B) meton., das taktisch geübte Heer, Kriegsheer (im Plur. v. zwei Heeren od. v. einem Heere, das aus zwei od. mehreren Legionen od. Haufen besteht), fortissimorum militum exercitus, Cic.: ex. pedester, das Fußvolk, Nep.: terrestris, navalis, Liv.: ex. tiro, Liv.: ex. veteranus, Auct. b. Alex.: voluntarius (der Freiwilligen), Liv.: Gallorum mercennarius exercitus, Iustin.: hic urbanus, städtische (in der Stadt ausgehobene), Liv.: Pannonici exercitus (Legionen), Tac.: tot exercituum clades, Sall. fr. – exercitui praeesse, Sall.: exercitus ducere, Sall.: in legatione ducere exercitum, Cic.: alqm exercitui praeficere, Nep.: illum exercitibus praeponere, Iuven. – exercitum scribere, Sall. u. Liv., conscribere, Caes. u. Cic. (vgl. conscribo no. I, A, a): exercitum parare od. comparare, Cic.: exercitum comparare contra alqm, Cic.: exercitus ad rempublicam libertatemque defendendam comparare, Cic.: exercitum conficere, Cic., exercitum invictum ex paternis militibus conficere, Cic.: exercitum cogere, Caes.: exercitum repente conflare, Cic.: exercitum paucis diebus facere, Cic.: exercitum facere argento, Sall. fr.: exercitum accipere, Cic.: exercitus alere, Cic.: alcis exercitum stipendio frumentoque alere, Sall. fr.: exercitum alere contra alqm, Cic.: exercitum habere, Sall., exercitum nullum
    ————
    habere, Cic.: exercitum habere in Gallia oder apud Samum, Caes. u. Nep.: exercitum in unum locum cogere od. conducere od. contrahere, Hirt. b.G. u. Caes.: ab Allobrogibus in Segusiavos exercitum ducere, Caes.: exercitum ducere contra od. adversus, Cic. u. Nep.: exercitum castris continere, Caes.: exercitum ex hibernis movere, Curt.: promovere exercitum in Aetoliam, Iustin.: exercitum educere, Nep., ex castris educere, Caes., in aciem educere, Nep.: exercitum in Africam traducere, Caes.: exercitum exponere (ausschiffen), Caes.: alqm ad exercitum mittere, Nep.: alqm cum exercitu mittere, Nep.: cum exercitu in Hispaniam proficisci, Nep.: exercitum dimittere, Caes.: alqm ab exercitu dimittere, Auct. b. Afr. – bes. das Fußvolk, exercitus equitatusque, exercitus cum equitatu, Caes. u. Liv.: his omnibus diebus exercitum castris continuit, equestri proelio cotidie contendit, Caes. – dah. übtr., a) da das Heer ursprünglich aus den freien Bürgern allein bestand, für die Versammlung der Bürger, -des Volks in den Zenturiatkomitien, Comment. consul. b. Varro LL. 6, 88; vgl. Gell. 15, 27 extr. u. die Auslgg. zu Plaut. capt. 153. – b) poet., ein Heer = eine Menge, ein Schwarm, corvorum, Verg.: Phorci, Meergottheiten, Verg.: meretricum exercitus (neben exoletorum greges), Hieron. epist. 69, 3. – II) die Unruhe, Qual (aber mit Anspielung auf no. I, B, a), Plaut. capt. 155; cist. 58. – Nom.
    ————
    exercitum, Itala (Laud.) act. apost. 23, 10: Genet. exerciti, Acc. tr. 150 u. 311. Varro de vita P.R. 2. fr. 3 (bei Non. 485, 20). Corp. inscr. Lat. 6, 1450: Vokat., exercite caste, Commodian. instr. 2, 26, 1: Genet. Plur. exercitûm, Monum. Anc. 5, 40. Liv. 27, 7, 17 u. 28, 25, 6 H.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > exercitus

  • 7 exercitus [2]

    2. exercitus, ūs, m. (exerceo), I) die Übung, A) eig., Plaut. rud. 296. – B) meton., das taktisch geübte Heer, Kriegsheer (im Plur. v. zwei Heeren od. v. einem Heere, das aus zwei od. mehreren Legionen od. Haufen besteht), fortissimorum militum exercitus, Cic.: ex. pedester, das Fußvolk, Nep.: terrestris, navalis, Liv.: ex. tiro, Liv.: ex. veteranus, Auct. b. Alex.: voluntarius (der Freiwilligen), Liv.: Gallorum mercennarius exercitus, Iustin.: hic urbanus, städtische (in der Stadt ausgehobene), Liv.: Pannonici exercitus (Legionen), Tac.: tot exercituum clades, Sall. fr. – exercitui praeesse, Sall.: exercitus ducere, Sall.: in legatione ducere exercitum, Cic.: alqm exercitui praeficere, Nep.: illum exercitibus praeponere, Iuven. – exercitum scribere, Sall. u. Liv., conscribere, Caes. u. Cic. (vgl. conscribo no. I, A, a): exercitum parare od. comparare, Cic.: exercitum comparare contra alqm, Cic.: exercitus ad rempublicam libertatemque defendendam comparare, Cic.: exercitum conficere, Cic., exercitum invictum ex paternis militibus conficere, Cic.: exercitum cogere, Caes.: exercitum repente conflare, Cic.: exercitum paucis diebus facere, Cic.: exercitum facere argento, Sall. fr.: exercitum accipere, Cic.: exercitus alere, Cic.: alcis exercitum stipendio frumentoque alere, Sall. fr.: exercitum alere contra alqm, Cic.: exercitum habere, Sall., exercitum nullum habere, Cic.: exercitum habere in Gallia oder apud Samum, Caes. u. Nep.: exercitum in unum locum cogere od. conducere od. contrahere, Hirt. b.G. u. Caes.: ab Allobrogibus in Segusiavos exercitum ducere, Caes.: exercitum ducere contra od. adversus, Cic. u. Nep.: exercitum castris continere, Caes.: exercitum ex hibernis movere, Curt.: promovere exercitum in Aetoliam, Iustin.: exercitum educere, Nep., ex castris educere, Caes., in aciem educere, Nep.: exercitum in Africam traducere, Caes.: exercitum exponere (ausschiffen), Caes.: alqm ad exercitum mittere, Nep.: alqm cum exercitu mittere, Nep.: cum exercitu in Hispaniam proficisci, Nep.: exercitum dimittere, Caes.: alqm ab exercitu dimittere, Auct. b. Afr. – bes. das Fußvolk, exercitus equitatusque, exercitus cum equitatu, Caes. u. Liv.: his omnibus diebus exercitum castris continuit, equestri proelio cotidie contendit, Caes. – dah. übtr., a) da das Heer ursprünglich aus den freien Bürgern allein bestand, für die Versammlung der Bürger, -des Volks in den Zenturiatkomitien, Comment. consul. b. Varro LL. 6, 88; vgl. Gell. 15, 27 extr. u. die Auslgg. zu Plaut. capt. 153. – b) poet., ein Heer = eine Menge, ein Schwarm, corvorum, Verg.: Phorci, Meergottheiten, Verg.: meretricum exercitus (neben exoletorum greges), Hieron. epist. 69, 3. – II) die Unruhe, Qual (aber mit Anspielung auf no. I, B, a), Plaut. capt. 155; cist. 58. – / Nom. exercitum, Itala (Laud.) act. apost. 23, 10: Genet. exerciti, Acc. tr. 150 u. 311. Varro de vita P.R. 2. fr. 3 (bei Non. 485, 20). Corp. inscr. Lat. 6, 1450: Vokat., exercite caste, Commodian. instr. 2, 26, 1: Genet. Plur. exercitûm, Monum. Anc. 5, 40. Liv. 27, 7, 17 u. 28, 25, 6 H.

    lateinisch-deutsches > exercitus [2]

  • 8 exercitus

    1.
    exercĭtus, a, um, Part. and P. a., from exerceo.
    2.
    exercĭtus, ūs ( gen. sing. exerciti, Naev. ap. Charis. p. 103 P.; Att. Trag. Fragm. 150, 311 (Rib. p. 155, 177); Varr. ap. Non. 485, 16 sq. EXERCITVIS, acc. to Non. ib. 11, without example. EXERCITVVS, Inscr. Orell. 4922.— Dat.:

    exercitu,

    Caes. B. C. 3, 96; Liv. 9, 5; 9, 41; 22, 1 al.), m. [exerceo].
    * I.
    Lit., exercise:

    pro exercitu gymnastico et palaestrico, etc.,

    Plaut. Rud. 2, 1, 7.—
    B.
    Transf., concr., in milit. lang., an exercised, disciplined body of men, an army (syn.:

    agmen, acies, phalanx, caterva, manus, legiones): exercitum non unam cohortem neque unam alam dicimus, sed numeros multos militum. Nam exercitui praeesse dicimus eum, qui legionem vel legiones administrat,

    Dig. 3, 2, 2: horrescit telis exercitus asper utrimque, Enn. ap. Macr. S. 6, 4 (Ann. v. 385, ed. Vahl.); Enn. Ann. 14, 13:

    exercitum comparare,

    Cic. Phil. 4, 3, 6:

    abire in exercitum,

    Plaut. Am. prol. 102; 125:

    venire ab exercitu,

    id. ib. 140:

    adesse ad exercitum,

    id. ib. 1, 3, 6:

    e castris educere exercitum,

    id. ib. 1, 1, 61 (cf.:

    ex oppido legiones educere,

    id. ib. v. 63); cf.:

    exercitum conscribere, comparare,

    id. ib. 5, 13, 36:

    parare,

    Sall. C. 29, 3:

    scribere,

    Liv. 2, 43, 5:

    conficere,

    Cic. Phil. 5, 16, 43; id. de Imp. Pomp. 21, 61:

    facere,

    id. Phil. 5, 8, 23:

    conflare,

    id. ib. 4, 6, 15:

    contrahere,

    Caes. B. G. 1, 34, 3:

    cogere,

    id. ib. 3, 17, 2; Sall. J. 10, 4:

    ducere,

    Cic. Mur. 9, 20:

    ductare,

    Sall. C. 11, 5; 17, 7:

    transducere,

    Caes. B. G. 1, 13, 1 et saep.—As a land army, in opposition to a naval army or fleet:

    eodem tempore et exercitus ostendebatur et classis intrabat portum,

    Liv. 26, 42, 2. As infantry, in opposition to cavalry:

    (Caesar) exercitum equitatumque castris continuit,

    Caes. B. G. 2, 11, 2; 7, 61, 2; 1, 48, 4; Liv. 30, 36, 8; 40, 52, 6; cf. Drak. id. 28, 1, 5.—
    2.
    Transf.
    (α).
    The assembly of the people in the Centuria Comitiata, as being a military organization, Varr. L. L. 6, 9, § 88; cf. Gell. 15, 27 fin.; Plaut. Capt. 1, 2, 50; 52.—
    (β).
    Poet., in gen., a multitude, host, swarm, flock:

    corvorum,

    Verg. G. 1, 382; id. A. 5, 824; Sil. 11, 413.—
    (γ).
    A troop, body of attendants, etc.:

    huic illut dolet, quia remissus est edundi exercitus,

    Plaut. Capt. 1, 2, 50:

    remissum imperare exercitum,

    id. ib. v. 52.—
    * II.
    (Acc. to exerceo, II. C.) Trouble, affliction:

    Noli, obsecro, lacrimis tuis mihi exercitum imperare,

    Plaut. Cist. 1, 1, 60.

    Lewis & Short latin dictionary > exercitus

  • 9 exercitus [1]

    1. exercitus, a, um, PAdi. (v. exerceo), I) erregt = kräftig, wirksam, drastisch (δραστικός), adiutoria exercitiora, Cael. Aur. de morb. chron. 1, 4, 99: vinum exercitioris paulo virtutis, ibid. 4, 3, 32. – II) eingeübt, geschult (s. Nipp. Tac. ann. 3, 67), tantis rebus, Tac.: militiā, bello, Tac.: ad cubituram magis sum exercita, Plaut. cist. fr. bei Non. 198, 26: Agrippina exercita ad omne flagitium patrui nuptiis, Tac. – v. Lebl., exercita eloquentia, Tac.: manus parvis exercita furtis, Claud.: trinitas agendis rebus exercitior facta, Tert. adv. Val. 18. – m. Infin., factus naturā et consuetudine exercitus velare odium fallacibus blanditiis, Tac. ann. 14, 56. – III) in Widerwärtigkeiten geübt, hart geprüft, 1) eig., v. Pers., Cic. u. Plin. ep. – 2) übtr., von Verhältnissen usw., voller Widerwärtigkeiten, -Prüfungen, prüfungsreich (oft verb. laboriosus et exercitus, d.i. voller Drangsale u. Prüfungen), Cic., Plin. pan. u.a.; vgl. Bremi Suet. Tib. 6, 1. – / Compar. u. Superl. bei Paul. ex Fest. 81, 8.

    lateinisch-deutsches > exercitus [1]

  • 10 exercitus

    I ūs m. [ exerceo ]
    2) обученное войско, армия, вооружённые силы (e. pedester Nep; navalis L)
    3) пехота (e. equitatusque Cs, L)
    4) собрание граждан, народное собрание (в центуриатных комициях) Vr, AG
    5) множество, стая ( corvorum V)
    6) хлопоты, мучение, мука Pl
    II 1. exercitus, a, um
    part. pf. к exerceo
    2. adj.
    1) испытанный (adversis probitas exercĭta rebus O); испытавший невзгоды, закалённый в несчастьях (Iliăcis fatis e. V); опытный, обученный ( militiā T); приученный, привыкший (ad omne flagitium T)
    2) полный невзгод, беспокойный, трудный ( militiă T)
    3) утомлённый, усталый ( curis exercita corpora O)
    4) выделанный, обработанный ( pelles CA)

    Латинско-русский словарь > exercitus

  • 11 exercitus

    войскo (1. 2 pr. § 1 D. 3, 2).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > exercitus

  • 12 exercitus

    army.

    Latin-English dictionary of medieval > exercitus

  • 13 exercitus

    , us m
      войско (обученное)

    Dictionary Latin-Russian new > exercitus

  • 14 армия

    exercitus [us, m]; copiae, arum, fpl; agmen, inis, n; acies [e]i, f; militare genus [eris, n]

    • командование армией exercitus imperium

    • ни одна армия не одержала столько побед nulla acies tantum vicit

    • содержать 50-тысячную армию quinquaginta milia in armis habere

    Большой русско-латинский словарь Поляшева > армия

  • 15 Войско

    - exercitus; militia; praesidium (Italia tenetur praesidiis); acies; copiae; legio; copiae; armatura; agmen; vires; opes;

    • ни одно войско не одержало столько побед - nulla acies tantum vicit;

    • войска - bella (bella transferre; ingentia bella transpotare);

    • наёмные войска - catervae conducticiae;

    • выстроить войско в боевом порядке - aciem instructam habuisse;

    • войска противника - vires hostium;

    • иметь достаточно войск - satis virium habere;

    • собрав войска отовсюду - undique contractis viribus;

    Большой русско-латинский словарь Поляшева > Войско

  • 16 Fußvolk

    Fußvolk, peditatus (Ggstz. equitatus). pedites (Ggstz. equites). peditum od. pedestres copiae. exercitus pedester (Ggstz. equitatus, equestres copiae). – Das Fußvolk wird, wenn im Gegensatz die Reiterei genannt wird, gew. von den Historikern bl. bezeichnet durch exercitus, cohortes, milites, legio, auch viri, homines; dah. häufig verb. milites equitesque, exercitus equitatusque, exercitus cum equitatu, equites virique, homines equitesque. – leichtes F., pedites levis armaturae: schweres F., pedites gravis armaturae; gravius peditum agmen (auf dem Marsche): unter dem F. (= als Fußsoldat) dienen, s. Fußsoldat. – was vom F. geliefert etc. wird, des F., pedester, tris, tre (Ggstz. equester; z.B. pugna, proelium, militia).

    deutsch-lateinisches > Fußvolk

  • 17 stark

    stark, crassus (dick, stark dem Umfang und der Gedrungenheit nach, z.B. filum, volumen, arbor: u. tenebrae, nebula: u. imber crassae aquae). – pinguis (fett). – obesus (feist). – corpulentus (wohlbeleibt). – vastus (die gewöhnliche Form, Höhe, Breite überschreitend, z.B. corpus: u. vox). – densus (dicht, gedrungen, derb, z.B. Regen, Speise-Kleid, Papier, Stimme). – plenus (voll, stark, vom Umfang, z.B. homo: u. lumen: u. vox: dann stark dem Inhalt nach, gedrungen, kräftig, z.B. vinum, cibi). – crasso oder pleno filo (stark im Faden, von Zeugen, z.B. velamenta). – magnus (groß, sowohl der Zahl als dem Gehalte nach, z.B. exercitus: u. ventus, frigus: u. suspicio: ein dreimal stärkeres Heer, exercitus tribus partibus maior). – amplus (groß dem äußern Umfang, der Menge, dem Gehalte nach, z.B. exercitus: Geldsumme, pecunia). – grandis (groß der Ausdehnung nach, z.B. epistula, liber: u. dem Gehalte, Werte nach, z.B. vox: u. Geldsumme, pecunia). – gravis (gewichtig, schwer auffallend, z.B. odor; dann = gewichtig dem innern Gehalt nach, z.B. argumentum). – fortis (vermögend, etw. auszuhalten, z.B. ligna: u. pons: dann nachdrücklich wirkend, z.B. remedium; dann mit Kraft u. Nachdruck auftretend, z.B. »sich st., als starken Geist zeigen bei etw.«, se fortem od. forticulum praebere in alqa re). – valens. validus (stark u. kräftig und daher durch die Kraft wirkend, sowohl von leb. Geschöpfen als von Speise, Getränk, Arzneien etc. So auch »sehr stark«, praevalidus od. viribus ingens, v. Menschen; od. virium ingentium, v. Wein etc.). – firmus (von Festigkeit u. Halt, z.B. Mensch, Körper, Staat, Besatzung, Volk). – robustus (kernfest, derb u. daher vermögend, etwas auszuhalten u. auszurichten, z.B. Körper, Mensch, Staat, Speise). – corpore validus (von großer Leibeskraft, v. Menschen). – ingenio validus (geistig stark, von Menschen). – lacertosus (muskulös, von Menschen und Tieren). – pollens (vermögend, viel auszurichten, z.B. civitas). – potens (kräftig, wirksam, z.B. Arzneimittel, Geruch; dann = stark an Mitteln, z.B. Staat). – efficax (wirksam, z.B. Arzneimittel). – acer (scharf, durchdringend, z.B. odor; u. nicht abgestumpft, z.B. memoria). – vehemens (heftig, mit einem hohen Grade von Stäcke begabt, z.B. ventus: [2195] u. capitis dolor: u. somnus: Kälte, Wärme, vis frigorum, vis calorum); verb. efficax et vehemens (z.B. medicamentum). – Auch wird »stark (der Zahl uach)«im Latein. häufig durch multus ausgedrückt, z.B. ein st. Gefolge, multicomites: eine st. Familie haben, multos liberos habere: st. Anhang haben, multos suistudiosos habere. – Bei Bestimmung des Maßes wird »stark (= dick)« durch crassus mit dem Akk. od. durch crassitudine mit dem Genet. des Maßes gegeben (z.B. vier Fuß st., quattuorpedes crassus; quattuor pedum crassitu.dine). – Bei Bestimmung der Anzahl aber durch den Genet. der Zahl, z.B. eine 100 Schiffe starke Flotte, classis centum navium: das Heer ist 3000 Mann st., exercitus trium milium peditum est. – stark in etwas (d. i. einer Sache sehr kundig), alcis rei peritissimus od. pergnarus od. apprime gnarus; alcis rei artifex (z.B. huius negotii: u. dicendi). – das Recht des Stärkeren, s. Faustrecht.

    Adv.graviter (schwer, heftig, bei Verbis, z.B. naves graviter afflictae [beschädigte]: stark krank sein, graviter aegrotare: stark verdächtig [in starkem Verdacht] sein, graviter suspectum esse). – valde (mit starker Kraft, gewaltig, bei Verbis, z.B. valde tonuit). – vehementer (mit leidenschaftlicher Aufregung, heftig, dann übh. = im hohen Grade, sehr, bei Verbis, z.B. admirari). – contente (mit angestrengten Kräften, z.B. dicere, clamitare). contentāvoce (mitangestrengter Stimme, z.B. dicere). – magnā voce (mit lauter Stimme, z.B. clamare). – er machte ihre Zahl noch einmal so stark, numero alterum tantum adiecit. – bei etwas stärker sprechen, in alqa re uti vocis contentione maiore. – stark essen, trinken, s. essen, trinken.

    stark sein, corpore esse magno (von großem Körperumfang sein); viribus multum valere.magnis viribus esse (stark an Kräften sein): sehr st. sein, corpore esse obeso od. vasto (einen feisten, umfangreichen Körper haben); virium robore insignem esse. corporis viribus od. corporis firmitate excellere (sich durch Körperstärke, durch Körperfestigkeit auszeichnen); viribus corporis eminere (durch Körperkräfte vor den übrigen hervorragen): stärker, der stärkere sein, plus valere; viribusvincere. – stark sein an etwas, multum valere alqā re (viel ausrichten können mit etw., z.B. equitatu). – stark sein in etw., (multum)valere alqā re od. in alqa re (z.B. pedum cursu: u. in dicendo: u. in arte pingendi);alcis rei peritissimum, apprime gnarumesse (einer Sache sehr kundig sein, z.B. in der Zeichenkunst, graphidos); alcis rei esse artificem (in etwas Künstler sein, z.B. dicendi): sehr st. sein in etw., plurimum valere alqāre (z.B. im Folgern, colligendo, vom Redner etc.); incredibilem vim habere alqā re (z.B. aut sedandā suspicione aut excitandā, vom Redner). – stark werden, corpus facere (beleibt werden, von Menschen); robustioremfieri. robustum od. robustiorem esse coepisse (an Körperkraft zunehmen, v. Menschen); fi rmum od. firmiorem esse coepisse (anfangen physisch fest zu sein, v. Körper u. v. Pers.); convalescere (sowohl an Körperkraft als an [2196] Macht zunehmen, v. Menschen, vom Staat etc). – stark machen, robustum corpus facere (einen starken Körper machen, z.B. von der Übung): jmd., corroborare alqm (z.B. assiduo opere): Eintracht macht stark, concordiā parvae res crescunt. – sich nicht st. genug fühlen, non satis fidere viribus (auch von einem Feldherrn).

    deutsch-lateinisches > stark

  • 18 alienatio

    ălĭēnātĭo, ōnis, f. [st1]1 [-] aliénation, transmission (transport) d'une propriété à un autre.    - Sen. Ben. S, 10, 1; Pompon. Dig. 18, 1, 67.    - alienatio sacrorum, Cic. Or. 144: transmission des sacrifices (du culte) d'une famille dans une autre. --- cf. Leg. 3, 48. [st1]2 [-] éloignement, désaffection.    - tua a me alienatio, Cic. Phil 2, 1: ton éloignement de moi (ta rupture avec moi).    - alienatio disjunctioque, Cic. Læl. 76: rupture et séparation [entre amis].    - alienatio exercitus, Caes. BC. 2, 31, 4: fait d'aliéner l'esprit de l'armée.    - alienatio in Vitellium, Tac. H. 2, 60: désaffection pour Vitellius.    - percontari causam repentinæ alienationis, Liv. 35, 19, 2: demander la cause d'un refroidissement soudain. [st1]3 [-] aliénation (mentale).    - alienatio mentis, Cels. 4, 2, 1: aliénation mentale.    - cf. Plin. 21, 155 ; Tac. *An. 6, 24.    - alienatio seul, Sen. Ep. 78, 9.    - alienatio sacrorum: transmission des rites sacrés (d'une famille à une autre).    - alienatio (mentis): aliénation mentale.    - alienatio amicitiae: rupture de l'amitié.    - alienatio exercitûs, Caes. BC. 2, 31: la défection de l'armée.
    * * *
    ălĭēnātĭo, ōnis, f. [st1]1 [-] aliénation, transmission (transport) d'une propriété à un autre.    - Sen. Ben. S, 10, 1; Pompon. Dig. 18, 1, 67.    - alienatio sacrorum, Cic. Or. 144: transmission des sacrifices (du culte) d'une famille dans une autre. --- cf. Leg. 3, 48. [st1]2 [-] éloignement, désaffection.    - tua a me alienatio, Cic. Phil 2, 1: ton éloignement de moi (ta rupture avec moi).    - alienatio disjunctioque, Cic. Læl. 76: rupture et séparation [entre amis].    - alienatio exercitus, Caes. BC. 2, 31, 4: fait d'aliéner l'esprit de l'armée.    - alienatio in Vitellium, Tac. H. 2, 60: désaffection pour Vitellius.    - percontari causam repentinæ alienationis, Liv. 35, 19, 2: demander la cause d'un refroidissement soudain. [st1]3 [-] aliénation (mentale).    - alienatio mentis, Cels. 4, 2, 1: aliénation mentale.    - cf. Plin. 21, 155 ; Tac. *An. 6, 24.    - alienatio seul, Sen. Ep. 78, 9.    - alienatio sacrorum: transmission des rites sacrés (d'une famille à une autre).    - alienatio (mentis): aliénation mentale.    - alienatio amicitiae: rupture de l'amitié.    - alienatio exercitûs, Caes. BC. 2, 31: la défection de l'armée.
    * * *
        Alienatio, Verbale. Cic. Estrangement, Alienation.
    \
        Alienatio mentis. Plin. Quand on ha le sens perdu.

    Dictionarium latinogallicum > alienatio

  • 19 socialis

    sŏcĭālis, e [socius] [st1]1 [-] fait pour la société, sociable, social.    - (homo) sociale animal, Sen. Ben. 7, 1, 7: (l'homme) animal sociable.    - res socialis, Sen. Ben. 5, 11, 5: acte social [qui intéresse la société]. [st1]2 [-] qui concerne les alliés, d'allié.    - lex socialis, Cic. Caecil. 18: loi qui concerne les alliés.    - socialis exercitus, Liv. 31, 21, 7: les troupes des alliés.    - socialis equitatus, Liv.: cavalerie des alliés.    - socialia, Tac. An. 2, 57: les affaires des alliés.    - sociale bellum: la guerre sociale [que Rome soutint contre ses alliés Italiens qui réclamaient le droit de cité]. --- Liv. Epit. 71, fin ; Flor. 3, 18, 1; Juv. 5, 31. [st1]3 [-] nuptial, conjugal.    - c. conjugalis --- Ov. M. 7, 800 ; Tr. 2, 161; F. 2, 729 ; H. 21, 155, etc.    - socialis exercitus: les troupes des alliés.    - socialis torus, Ov.: lit nuptial.    - socialia carmina, Ov.: épithalame.
    * * *
    sŏcĭālis, e [socius] [st1]1 [-] fait pour la société, sociable, social.    - (homo) sociale animal, Sen. Ben. 7, 1, 7: (l'homme) animal sociable.    - res socialis, Sen. Ben. 5, 11, 5: acte social [qui intéresse la société]. [st1]2 [-] qui concerne les alliés, d'allié.    - lex socialis, Cic. Caecil. 18: loi qui concerne les alliés.    - socialis exercitus, Liv. 31, 21, 7: les troupes des alliés.    - socialis equitatus, Liv.: cavalerie des alliés.    - socialia, Tac. An. 2, 57: les affaires des alliés.    - sociale bellum: la guerre sociale [que Rome soutint contre ses alliés Italiens qui réclamaient le droit de cité]. --- Liv. Epit. 71, fin ; Flor. 3, 18, 1; Juv. 5, 31. [st1]3 [-] nuptial, conjugal.    - c. conjugalis --- Ov. M. 7, 800 ; Tr. 2, 161; F. 2, 729 ; H. 21, 155, etc.    - socialis exercitus: les troupes des alliés.    - socialis torus, Ov.: lit nuptial.    - socialia carmina, Ov.: épithalame.
    * * *
        Socialis, et hoc sociale, penult. prod. vt Sociale bellum. Cic. Guerre que noz alliez nous font, ou que les alliez font les uns contre les autres.
    \
        Amor socialis. Ouid. Qui est cause que les personnes s'associent ensemble.
    \
        Anni sociales. Ouid. De mariage.
    \
        Carmina socialia. Ouid. Qu'on chante aux nopces.
    \
        Equitatus socialis. Liu. La gendarmerie que voz alliez nous prestent.
    \
        Foedus sociale. Liu. Alliance par laquelle on s'associe, D'alliance.
    \
        Iudicium sociale. Cic. Une accusation par laquelle les nations estrangieres qui sont noz alliez poursuyvent les injures que noz Magistrats leur ont faict.
    \
        Sacra socialia. Ouid. Solennitez de mariage.

    Dictionarium latinogallicum > socialis

  • 20 alo

    alo, aluī, altum od. alitum, ere (got. alan, aufwachsen, altisländ. ala, nähren, hervorbringen; vgl. noch ahd. alt, alt, eigentl. großgewachsen u. griech. ολτος, unersättlich), großnähren, aufnähren, im weitern Sinne übh. nähren, ernähren, I) eig.: 1) v. leb. Subjj.: a) großnähren, aufnähren (oft verb. mit educare, großziehen, erziehen), alui, educavi, Acc. fr.: alqm nefrendem, Liv. Andr. fr.: illam parvulam (v. der Amme), Ter.: puerum, Ter.: genitos liberos tollere alereque, Curt.: Athenis natus altusque educatusque Atticis, Plaut.: is natus et omnem pueritiam Arpini altus, Sall.: altus educatusque inter arma, Liv.: altus alieno sumptu, Varr. fr.: alqm alci furtim alendum mandare, Curt.: alqm alci committere alendum clam, Ov.: u. (poet.) virgo regia, quam lectulus in molli complexu matris alebat, Catull. 64, 88: u. (bildl.) intra parietes aluit eam gloriam, quam etc., Cic. Brut. 32: urbs, in qua et nata et alta sit eloquentia, Cic. Brut. 39. – m. Ang. wem? durch Dat., si cui praeterea validus male filius in re praeclara sublatus aletur, Hor. sat. 2, 5, 45 sq. – m. Ang. wozu? durch in od. ad m. Akk., fortunae, in quam alebatur, capax, Vell. 2, 93, 1: orientis enim illud iuventae decus deorum atque hominum indulgentiā ad excidium eius (Carthaginis) alebatur, Val. Max. 2, 10, 4.

    b) ernähren, nähren, füttern (säugen) speisen u. übh. halten, illam mulierem cum familia, Ter.: viginti domi cibicidas, Lucil. fr.: ducentos servos, Hor.: aliquid monstri, Ter.: parentes, Mela u. Quint.: se et suos, Caes.: elephantos, Cic.: pavonum greges pascere atque alere, Varr. fr.: al. equos aut canes ad venandum, Ter.: anseres in Capitolio, Cic.: exercitum, maiores copias, Cic.: exercitus contra alqm iam multos annos, Caes.: exercitus in Asia Ciliciaque ob nimias opes Mithridatis, Sall. – m. Ang. wie? durch Advv., alqm publice, Nep.: dapsiliter amicos, Naev. com. fr.: indecorabiliter alienos, Att. fr. – m. Angabe wo? ali ad villam, Cic. Rosc. Am. § 44. – m. Ang. wodurch? od. womit? durch Abl., magnum numerum equitatus suo sumptu, Caes.: agri reditu suos, Plin. ep.: puerum tepidi ope lactis, Ov.: infantem suo lacte (v.d. Mutter), Gell. 12, 1, 6: alterā papillā muliebris sexus liberos, Curt.: binos ubere fetus, Verg.: ali humanis manibus (v. wilden Tieren), Liv.: al. Metelli exercitum stipendio frumentoque, Sall.: equos foliis ex arboribus strictis, Caes.: agrestes peregrino frumento, Liv.: u. (bildl.) oratorem quodam uberi iuncundoque suco, Quint.: u. so se alere alqā re od. ex alqā re u. ali alqā re od. (selten) per alqd, sich durch od. von etw. nähren, se suosque latrociniis, Caes.: se ex usura eius (legatae rei), ICt.: ali turbā atque seditionibus sine cura, Sall.: ali venando, Mela: ali lacte, Cic.: ali panico corrupto, Caes.: ali pecore, serpentibus, Mela: ali viperinis carnibus, Plin.: ali nectareis aquis, Ov.: ali per dedecus Neronis, Tac. hist. 1, 4.

    2) v. lebl. Subjj.: a) v. Grundstücken, v. Zufuhr, v. der Jagd od. v.a. Geschäften, jmd. nähren, jmdm. Unterhalt gewähren, Lebensmittel zuführen, cum agellus eum non satis aleret, Cic. de nat. deor. 1, 72: idem hic agellus illos alet, Nep. Phoc. 1, 4: ne deserto agro non esset, unde uxor ac liberi sui alerentur, Val. Max. 4, 4, 6: sterilis diu palus aptaque remis vicinas urbes alit, Hor. de art. poet 65 sq.: quam (plebis turbam) nec capere tam exiguus collis nec alere in tanta inopia frumenti poterat, Liv. 5, 40, 5: nec vi capi videbat posse urbem, ut quam prope liberi ab Carthagine commeatus alerent, Liv. 25, 23, 3: quod et in Italia et in Africa duos diversos exercitus alere aerarium non potest, Liv. 28, 41, 11: venatus viros pariter ac feminas alit, Tac. Germ. 46: quos manus atque lingua periurio aut sanguine civili alebat, Sall. Cat. 14, 3.

    b) v. der Luft, v. Himmelskörpern usw., lebende Wesen u. Lebl. nähren, ihnen Nahrung zuführen, sie beleben, Lucr. 1, 191 u. 804 - 816. Cic. de nat. deor. 2, 50 u. 101 u. 118. Cic. Tusc. 1, 43: luna alit ostrea et implet echinos, Lucil.: sat. fr. inc. 46: lucentem globum lunae Titaniaque astra spiritus intus alit, Verg. Aen. 6, 725 sq. itaque se ipse (mundus) consumptione et senio alebat sui, Cic. Tim. 18. c) v. der Erde, v. Ländern u. Gewässern, in denen leb. Wesen u. Pflanzen vorkommen u. fortkommen, nähren, ernähren, tellus umida maiores herbas alit, Verg.: quicquid ex satis frigoris impatiens est, aegre alit terra, Mela: terra altius fossa generandis alendisque seminibus fecundior fit, Quint.: interiora alendis frugibus mitia, Curt.: eadem terra rhinocerotas alit, non generat, Curt.: India alit formicas, Mela: mare Caspium ingentis magnitudinis serpentes alit, Curt.: squalida siccitate regio non hominem, non frugem alit, Curt.: Borysthenes alit laetissima pabula magnosque pisces, Mela: ductoresque alii, quos Africa terra triumphis dives alit, Verg.: tunc rhombos minus aequora alebant? Hor.

    d) v.a. lebl. Subjj., die Pflanzen, Gewässer, Feuer nähren, speisen, α) Pflanzen: gramen erat circa, quod proximus umor alebat, Ov.: pax aluit vites et sucos condidit uvae, Tibull.: multi fontes dulcibus aquis passim manantibus alunt silvas, Curt.: alibi multa arbor et vitis largos mitesque fructus alit, Curt.: quin etiam nebulā alitur (spionia), Plin.: u. im Bilde, pleramque eorum partem vitiorum omnium seminarium effusius aluisse, Amm. 22, 4, 2. – β) Gewässer nähren, speisen, anwachsen lassen, monte decurrens velut amnis, imbres quem super notas aluere ripas, Hor. carm. 4, 2, 5: idem (Libanus mons) amnem Iordanen alit funditque, Tac. hist. 5, 6: Padus aliis amnibus adeo augescit atque alitur, ut etc., Mel. 2, 4, 4 (2. § 62). – γ) Feuer nähren, ihm Nahrung geben, ignem, Curt.: flammas, Ov.: al. flammam pinguem atque olentem (v. Bernstein), Tac.: ossibus ignes, Mela: ipsis in undis alitur incendium, Iustin.: id mercimonium, quo flamma alitur, Tac.: diductis, quibus flamma alebatur, Quint.

    e) v. Mitteln u.v. Pers., die den Körper und seine Teile u. ihm anhaftende Übel nähren usw., α) im guten Sinne, nähren u. kräftigen, gedeihen lassen (Ggstz. minuere), cibi qui alunt, nährende Sp., Cels.: omnes corporis extremas quoque partes, Lucr.: corpus, Cels. u. Plin. (vgl. otia corpus alunt, Ov. ex Pont. 1, 4, 21: minuendo corpus alebat, Ov. met. 8, 878): vires, Caes.: staturam, Caes.: quorum ciborum diversitate reficitur stomachus et pluribus minore fastidio alitur, Quint.: al. capillum od. pilos, den Haarwuchs befördern, Plin.: alitur ulcus od. vulnus, wird geheilt, Cels. – β) im üblen Sinne, nähren = vergrößern, verschlimmern, morbum, Nep. Att. 21, 6: bildl., vulnus venis (v. Liebenden), Verg. Aen. 4, 2: haec vulnera vitae non minimam partem mortis formidine aluntur, Lucr. 3, 63 sq.

    II) übtr., nähren, lebendig erhalten, beleben, hegen, (weiter) fördern, immer mehr und mehr entwickeln, weiter ausbilden, weiter verbreiten, honos alit artes, Cic.: laus alit artes, Poët. vet. fr.: opes tempus aluit, Mela: alit aemulatio ingenia, Vell.: quid alat formetque poëtam, Hor.: hos successus alit, Verg.: consuetudo ius est, quod leviter a natura tractum aluit et maius fecit usus, Cic.: nolo meis impensis illorum ali luxuriam, Nep.: u. so al. amorem, Ov.: audaciam, Cic.: audaciam in peius, Amm.: bellum, Cic. (vgl. bellum se ipsum alit, Liv.): dubitatione bellum, Tac.: belli materiam, Curt.: civitatem, die Wohlfahrt des St. fördern, Caes.: consuetudinem perditarum contionum, Cic.: contentiones civitatium, Iustin.: diutus controversiam, Caes.: ingenium, Cic.: serendis rumoribus aptum otium, Curt.: rumores credulitate suā, Liv.: seditiones civitatium, Tac.: malignis sermonibus non ali, sich nicht weiden an usw., Plin. ep.: al. spem alcis mollibus sententiis, Cic.: alitur vitium vivitque tegendo, Verg.: vitia, quae semper facultatibus licentiāque et assentationibus aluntur, Vell. – / Partiz. Perf. altus od. alitus gleich üblich, s. Georges, Lexik. der latein. Wortf. S. 36.

    lateinisch-deutsches > alo

См. также в других словарях:

  • EXERCITUS — militum multitudo est, quae palam fines hosticos ausit invadere. Quod enim furto fit aut latrocinantium more, et quod iusto fir exercitu, passim opponunt Historici. Quare pro viribus hotium aestimandum, quae copiae exercitum faciant. Et quidem… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Exercitus — Lit. an army, infantry . The Latin word used of a military expedition, also the army involved in such an expedition. In the 13c, the word was used in conflicts with Scotland; in the 14c, it was used for the expeditions sent against France. From… …   Dictionary of Medieval Terms and Phrases

  • exercitus — /agzarsatas/ In old European law, an army; an armed force. The term was absolutely indefinite as to number. It was applied, on various occasions, to a gathering of forty two armed men, of thirty five, or even of four …   Black's law dictionary

  • exercitus — /agzarsatas/ In old European law, an army; an armed force. The term was absolutely indefinite as to number. It was applied, on various occasions, to a gathering of forty two armed men, of thirty five, or even of four …   Black's law dictionary

  • Quaestura exercitus — The Quaestura exercitus was a peculiar administrative district of the Eastern Roman Empire with a seat in Odessus established by Emperor Justinian on May 18, 536. [Velkov, p. 62. In 536 (May 18) a peculiar administrative district was created… …   Wikipedia

  • Quaestura exercitus — La Quaestura exercitus était un district administratif particulier de l Empire romaine d orient dont le siège était à Odessos. Ce district fut créé par Justinien Ier le 18 mai 536[1]. Le territoire du district comprenait les provinces romaines de …   Wikipédia en Français

  • QUAESTOR Exercitus — in Nov. a Procopio definitur χορηγὸς τῆς τοῦ ςτρατοπέδου δαπάνης; rectissime. Nam Novell. 41. ςτρατιωτικὰς δαπάνας, et Iuliani Nov. 50. annonas militum tam Comitatensium qui per castra sunt, quam Limitaneorum, eum distribuisse legimus. Sed habuit …   Hofmann J. Lexicon universale

  • DECURSIO Exercitus — a Scipione exhibita, memoratur Liv. l. 29. c. 22. Venientibus eis (Romanorum Legatis) Syracusas, Scipio res, non verba, ad purgandum sese paravit, exercitum omnem eo convenire, classem expediri iussit, tamquam dimicandum eo die terrâ marique cum… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • ВОЙСКО —    • Exercïtus.     I. У греков.          Об определенной организации войска, какая заключается в понятии слова exercitus, в героическое время еще не может быть и речи. Позднейшее же устройство войска у греков представляло совершенное отражение… …   Реальный словарь классических древностей

  • EXGERINF — Exercitus Germaniae Inferioris, Exercitus Germanicus inferior …   Abbreviations in Latin Inscriptions

  • EXDP — Exercitus Daciae Porolissensis …   Abbreviations in Latin Inscriptions

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»