Перевод: со всех языков на английский

с английского на все языки

elegantia

  • 1 elegantia

    ēlĕgantia, ae, f. [elegans].
    * I.
    A being nice or particular; exquisiteness, fastidiousness (ante-class. and very rare):

    ejus elegantia meam extemplo speciem spernat,

    Plaut. Mil. 4, 6, 20.—Far more freq.,
    II.
    Taste, propriety, refinement, grace, elegance (cf.: gustus, sapor, judicium).
    (α).
    With gen.: tu eloquentiam ab elegantia doctrinae segregandam putes, Cic. de Or. [p. 637] 1, 2, 5:

    vitae,

    Tac. A. 14, 19:

    morum,

    id. ib. 5, 8:

    capilli (with venustas oris),

    Plin. 35, 10, 36, § 67:

    ac subtilitas operum,

    id. 16, 15, 26, § 66 et saep.:

    verborum Latinorum,

    Cic. Brut. 75, 261; cf.

    scriptorum,

    id. Fam. 4, 4; so,

    Latini sermonis,

    id. de Or. 2, 7, 28:

    mira sermonis,

    Quint. 10, 1, 114:

    figurarum,

    id. 12, 9, 6;

    and transf.: Socraticorum,

    id. 10, 1, 83; cf.

    Secundi,

    id. 12, 10, 11. —In plur.:

    vocum verborumque,

    Gell. 2, 9 fin.
    (β).
    Absol.:

    qua munditia homines! qua elegantia!

    Cic. Fam. 9, 20, 2; cf. id. Sull. 28, 79; id. Leg. 3, 1:

    quae (agricultura) abhorret ab omni politiore elegantia,

    id. Fin. 3, 2; cf. Plin. 13, 9, 18, § 62; 14, 6, 8, § 71; Suet. Aug. 73:

    elegantia modo et munditia remanebit,

    Cic. Or. 23 fin.; cf. Quint. 6, 3, 20; 10, 2, 19 al.—In plur.:

    laudatus propter elegantias dominus,

    Petr. 34, 5; Gell. 1, 4; cf. id. 19, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > elegantia

  • 2 ēlegantia

        ēlegantia ae, f    [elegans], taste, propriety, finement, grace, elegance: Attica, T.: ludorum: verborum Latinorum: cum summā elegantiā vivere: conviviorum, Ta.
    * * *
    elegance; niceness; taste; politeness

    Latin-English dictionary > ēlegantia

  • 3 molestia

        molestia ae, f    [molestus], trouble, irksomeness, uneasiness, annoyance, molestation, vexation, distress: sine molestiā tuā, without trouble to yourself: molestiam exhibere, cause: fasces habent molestiam, cause: ex pernicie rei p. molestiam trahere, feel troubled: capere, be vexed: mihi epistula hoc adspersit molestiae, gave occasion: mihi demere molestiam, T.—Of speech, stiffness, affectation: diligens elegantia sine molestiā: si nihil habere molestiarum Atticorum est.
    * * *
    trouble, annoyance

    Latin-English dictionary > molestia

  • 4 sermō

        sermō ōnis, m    [1 SER-], continued speech, talk, conversation, discourse: vis orationis est duplex, altera contentionis, altera sermonis: Multa inter sese vario sermone serebant, V.: illa cum illo sermonem occipit, T.: sermones caedimus, T.: in nostris sermonibus: longior, Cs.: familiaris et cottidianus: erat in sermone omnium: Referre sermones deorum, H.: Detinuit sermone diem, O.: sermo litterarum tuarum, conversation by correspondence with you.—A set conversation, learned talk, discourse, disputation, discussion: num sermonem vestrum aliquem diremit noster interventus?: rebus iis de quibus hic sermo est: inter nos habitus: de philosophiā, N.— An utterance, declaration, speech, remark: sermones (eius) ansas dabant, quibus reconditos eius sensūs tenere possemus: qui (voltus) sermo quidam tacitus mentis est, i. e. expression: refertur eius sermo ad Apronium: hic sermo Abdalonymi, Cu.— Ordinary speech, talk, conversational language: oratio philosophorum sermo potius quam oratio dicitur: si quis scribat, uti nos, Sermoni propiora, H.— Prose: comoedia nisi quod pede certo Differt sermoni, sermo merus, H.— Conversational verse, satire: (delectari) Bioneis sermonibus, H.: sermones Repentes per humum, H.— Common talk, report, rumor: numquam de vobis eorum gratissimus sermo conticescet: sermo totā Asiā dissipatus, Cn. Pompeium, etc.: in sermonem hominum venire: in hoc pervagato civitatis sermone versantur, this talk of the town: sermones iniquorum effugere: aliquid oratione meā sermonis in sese esse quaesitum, calumny: dabimus sermonem iis, qui, etc., occasion for talk.—A manner of speaking, mode of expression, language, style, diction: sermone eo uti, qui innatus est nobis: elegantia sermonis.— A language, speech: cives et sermonis et iuris societate iuncti: in Latino sermone: patrius, H.
    * * *
    conversation, discussion; rumor; diction; speech; talk; the word

    Latin-English dictionary > sermō

  • 5 tingō (-guō)

       tingō (-guō) tinxī, tinctus, ere    [TING-], to wet, moisten, bathe, dip, imbue: tunica sanguine centauri tincta: mero pavimentum, H.: Arctos Oceani metuentis aequore tingi, V.: in undis pedum vestigia, O.: flumine corpora, i. e. bathe, O.: in alto Phoebus anhelos Aequore tinget equos, i. e. will set, O.: te meis poculis, i. e. entertain, H.— To soak in color, dye, color, imbue, tinge: nihil nisi conchylio tinctum: murice lanas, O.: Murice tinctae lanae, H.: sanguine cultros, O.: securīs Cervice, H.—Fig., to imbue, tincture, furnish: orator tinctus litteris: Laelia patris elegantiā tincta.

    Latin-English dictionary > tingō (-guō)

  • 6 adparatus

    1.
    appărātus ( adp-), a, um, P. a., from apparo.
    2.
    appărātus ( adp-), ūs, m. [apparo].
    I.
    A preparing, providing, preparation, getting ready; abstr. (class.; but, except in Hor. C. 1, 38, 1, scarcely to be found in any poet):

    requiro omnem totius operis designationem atque adparatum,

    Cic. N. D. 1, 8, 20:

    totius belli instrumentum et adparatus,

    id. Ac. 2, 1, 3:

    sacrorum,

    id. Rep. 2, 14:

    operum ac munitionum,

    Liv. 21, 7:

    sacrificii,

    Suet. Ner. 56.—More freq.,
    II.
    Meton., a preparation, provision; concr., equipment, apparatus ( instruments, furniture, machines, etc.).
    A.
    In gen.:

    in reliquo Darei adparatu,

    movables, Plin. 13, 1, 1, § 3; so,

    argenteus,

    id. 22, 23, 47, § 99: apparatus ( military engines) et munitiones, Nep. Eum. 5, 7; Caes. B. C. 3, 41 al.:

    arma promta ex regio apparatu,

    Liv. 5, 5:

    apparatus oppugnandarum urbium,

    id. 34, 33; so id. 25, 14; 26, 47.—Also of men:

    auxiliorum apparatus,

    Liv. 9, 7 al. —
    B.
    Esp., magnificent preparation, splendor, pomp, magnificence, state:

    magnifici adparatus vitaeque cultus cum elegantiā et copiā,

    Cic. Off. 1, 8, 25:

    omitto festum diem, argento, veste, omni apparatu ornatuque virendo,

    id. Vatin. 13; id. Or. 25, 83; id. Fam. 9, 19:

    regio adparatu accepti, etc.,

    id. Rep. 6, 10; so Nep. Paus. 3, 2;

    so also of the pomp and parade attending public spectacles or other festive celebrations: ludorum venationumque adparatus,

    Cic. Off. 2, 16, 55; Liv. 27, 6; Suet. Caes. 10 (cf. apparo).

    Lewis & Short latin dictionary > adparatus

  • 7 anxius

    anxĭus, a, um, adj. [v. ango], distressed, solicitous, uneasy, troubled, anxious (as a permanent state of mind).
    I.
    Lit.:

    neque omnes anxii, qui anguntur aliquando, nec qui anxii semper anguntur,

    Cic. Tusc. 4, 12, 27; cf.:

    anxietas and angor.—But frequently momentary' anxiae aegritudines et acerbae,

    Cic. Tusc. 4, 15, 34:

    anxio animo aut sollicito esse,

    id. Fin. 2, 17, 55:

    spiritus anxius,

    Vulg. Bar. 3, 1:

    senes morosi et anxii,

    Cic. Sen. 18, 65:

    Oratio pauperis, cum anxius fuerit,

    Vulg. Psa. 101, 1:

    anxius curis,

    Ov. M. 9, 275: mentes, * Hor. C. 3, 21, 17:

    anxius angor,

    Lucr. 3, 993; 6, 1158: anxium habere aliquem, to bring one into trouble, to make anxious or solicitous, Auct. B. Afr. 71; Tac. A. 2, 65.—With gen. animi or mentis:

    animi anxius,

    Sall. J. 55, 4 Cort., where Dietsch reads animo, and Gerl. omits it altogether:

    anxius mentis,

    Albin. 1, 398 (for this gen. v. animus, II. B. 1.).—The object on account of which one is anxious or solicitous is put,
    (α).
    In abl.:

    gloriā ejus,

    Liv. 25, 40:

    omine adverso,

    Suet. Vit. 8:

    venturis,

    Luc. 7, 20.—
    (β).
    In gen. (diff. from [p. 135] the preced. gen. animi and mentis):

    inopiae,

    Liv. 21, 48:

    furti (i. e. ne furtum fiat),

    Ov. M. 1, 623:

    vitae,

    id. H. 20, 198:

    securitatis,

    Plin. 15, 18, 20, § 74:

    potentiae,

    Tac. A. 4, 12:

    sui,

    id. H. 3, 38; in acc. vicem, Liv. 8, 35.—
    (γ).
    With de:

    de famā ingenii,

    Quint. 11, 1, 50:

    de successore,

    Suet. Calig. 19:

    de instantibus curis,

    Curt. 3, 2; with pro, Plin. Ep. 4, 21.—
    (δ).
    With ad:

    ad eventum alicujus rei,

    Luc. 8, 592.—
    (ε).
    With in and abl.:

    noli anxius esse in divitiis,

    Vulg. Eccli. 5, 10.—
    (ζ).
    With ne and an:

    anxius, ne bellum oriatur,

    Sall. J. 6, 6:

    anxius, an obsequium senatūs an studia plebis reperiret,

    Tac. A. 14, 13.—
    II.
    Transf.
    A.
    In an act. sense, that makes anxious, troubles, awakens solicitude, troublesome:

    curae,

    Liv. 1, 56 (cf.:

    anxius curis,

    Ov. M. 9, 275):

    timor,

    Verg. A. 9, 89:

    accessu propter aculeos anxio,

    Plin. 12, 8, 18, § 33.—
    B.
    Prepared with anxious care:

    elegantia orationis neque morosa neque anxia,

    Gell. 15, 7, 3; cf. anxietas, II.—Hence, adv.: anxĭē, anxiously, with anxiety (not in Cic.):

    aliquid ferre,

    Sall. J. 82, 3:

    auguria quaerere,

    Plin. 11, 52, 114, § 273:

    certare,

    Suet. Ner. 23:

    aliquam prosequi, Justin. 1, 4: loqui,

    Gell. 20, 1:

    anxie doctus,

    Macr. S. 5, 18; 7, 7.— Comp.: anxius, Gargil. Mart. p. 395 Mai;

    and formed by magis: magis anxie,

    Sall. ad Caes. Ord. Re Publ. 2 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > anxius

  • 8 apparatus

    1.
    appărātus ( adp-), a, um, P. a., from apparo.
    2.
    appărātus ( adp-), ūs, m. [apparo].
    I.
    A preparing, providing, preparation, getting ready; abstr. (class.; but, except in Hor. C. 1, 38, 1, scarcely to be found in any poet):

    requiro omnem totius operis designationem atque adparatum,

    Cic. N. D. 1, 8, 20:

    totius belli instrumentum et adparatus,

    id. Ac. 2, 1, 3:

    sacrorum,

    id. Rep. 2, 14:

    operum ac munitionum,

    Liv. 21, 7:

    sacrificii,

    Suet. Ner. 56.—More freq.,
    II.
    Meton., a preparation, provision; concr., equipment, apparatus ( instruments, furniture, machines, etc.).
    A.
    In gen.:

    in reliquo Darei adparatu,

    movables, Plin. 13, 1, 1, § 3; so,

    argenteus,

    id. 22, 23, 47, § 99: apparatus ( military engines) et munitiones, Nep. Eum. 5, 7; Caes. B. C. 3, 41 al.:

    arma promta ex regio apparatu,

    Liv. 5, 5:

    apparatus oppugnandarum urbium,

    id. 34, 33; so id. 25, 14; 26, 47.—Also of men:

    auxiliorum apparatus,

    Liv. 9, 7 al. —
    B.
    Esp., magnificent preparation, splendor, pomp, magnificence, state:

    magnifici adparatus vitaeque cultus cum elegantiā et copiā,

    Cic. Off. 1, 8, 25:

    omitto festum diem, argento, veste, omni apparatu ornatuque virendo,

    id. Vatin. 13; id. Or. 25, 83; id. Fam. 9, 19:

    regio adparatu accepti, etc.,

    id. Rep. 6, 10; so Nep. Paus. 3, 2;

    so also of the pomp and parade attending public spectacles or other festive celebrations: ludorum venationumque adparatus,

    Cic. Off. 2, 16, 55; Liv. 27, 6; Suet. Caes. 10 (cf. apparo).

    Lewis & Short latin dictionary > apparatus

  • 9 dissero

    1.
    dis-sĕro, sēvi (serui, poet. ap. Macr. S. 2, 14, 12), sĭtum, 3, v. a., to scatter seed, to sow here and there, to sow (rare):

    Caeciliana (lactuca) mense Januario recte disseritur,

    Col. 11, 3, 26:

    semina in areolas,

    id. 11, 2, 30; cf.:

    res in arcas (olitor),

    Varr. L. L. 6, § 64 Müll.:

    dissita pars animae per totum corpus,

    Lucr. 3, 143; cf. id. ib. 377; 4, 888.—
    II.
    To fix in the earth at intervals, to plant here and there:

    taleae mediocribus intermissis spatiis disserebantur,

    Caes. B. G. 7, 73 fin.
    2.
    dis-sĕro, rŭi, rtum ( part. perf. disserta, first in Hier. in Isa. 4, 11; class. form dĭsertus, as a P. a., is very freq.; v. under P. a.), 3, v. a.— Lit., to set forth in order, arrange distinctly; hence, to examine, argue, discuss; or (more freq.) to speak, discourse, treat of a thing (good prose and very freq., esp. in Cic. and Quint.—cf.: disputo, discepto).
    (α).
    With acc. (so in Cic., and usually only with pronouns, but in Tac. also freq. with nominal subjects):

    idonea mihi Laelii persona visa est, quae de amicitia ea ipsa dissereret, quae disputata ab eo meminisset Scaevola,

    Cic. Lael. 1, 4; cf. id. de Sen. 21, 78:

    nihil de ea re,

    Tac. A. 1, 6:

    seditiosa de aliqua re,

    id. ib. 3, 40:

    permulta de eloquentia cum Antonio,

    Cic. de Or. 2, 3, 13; cf.:

    haec cum ipsis philosophis,

    id. ib. 1, 13, 57:

    quae inter me et Scipionem de amicitia disserebantur,

    id. Lael. 10, 33:

    qui haec nuper disserere coeperunt, cum corporibus simul animos interire,

    id. ib. 4, 13:

    haec subtilius,

    id. ib. 5, 18:

    aliquid pluribus verbis in senatu,

    id. Fam. 12, 7; cf. Sall. J. 30 fin.:

    ea, quae disputavi,

    Cic. N. D. 3, 40, 95; cf. id. Fat. 5; id. Tusc. 1, 11, 23:

    ea lege, qua credo omnibus in rebus disserendis utendum esse,

    id. Rep. 1, 24:

    pauci bona libertatis incassum disserere,

    Tac. A. 1, 4; cf. id. ib. 6, 34; id. H. 3, 81:

    cujus negotii initium, ordinem, finem curatius disseram,

    id. A. 2, 27; cf. id. H. 2, 2 fin.:

    paucis instituta majorum domi militiaeque, quomodo rem publicam habuerint, etc., disserere,

    Sall. C. 5 fin. Kritz.; for the latter constr. with a rel. clause, cf. Quint. praef. § 22, and 1, 10, 22; and with acc. and inf.:

    malunt disserere, nihil esse in auspiciis, quam quid sit ediscere,

    Cic. Div. 1, 47, 105; id. Fin. 4, 1, 2 al.—
    (β).
    With de:

    Scipio triduum disseruit de re publica,

    Cic. Lael. 4, 14; so id. Rep. 1, 23 fin. et saep.; cf.

    also: consuetudo de omnibus rebus in contrarias partes disserendi,

    Cic. Tusc. 2, 3, 9:

    de Scripturis,

    Vulg. Act. 17, 2 et saep.— Pass. impers.:

    ut inter quos disseritur, conveniat, quid sit id, de quo disseratur,

    Cic. Fin. 2, 1 fin. —Less freq. for de, super aliqua re, Gell. 19, 1, 19.—
    (γ).
    Absol.:

    ut memini Catonem anno ante quam est mortuus mecum et cum Scipione disserere,

    Cic. Lael. 3, 11; so,

    cum aliquo,

    id. Rep. 1, 21:

    ita disseruit: duas esse vias, etc.,

    id. Tusc. 1, 30:

    in disserendo rudes,

    id. Rep. 1, 8; cf. id. ib. 3, 16; Quint. 12, 1, 35; 12, 2, 25 al.:

    causa disserendi,

    Cic. Tusc. 3, 3 fin.:

    ratio disserendi,

    id. Fat. 1; cf. id. Fin. 1, 7; id. Ac. 1, 8, 30; and:

    ars bene disserendi,

    id. de Or. 2, 38:

    adhibita disserendi elegantia,

    id. ib. 2, 2 fin.; cf.:

    disserendi subtilitas,

    id. de Or. 1, 15, 68 et saep. —Hence, dĭsertus, a, um (for dissertus. Cf.:

    difficultas laborque discendi disertam negligentiam reddidit. Malunt enim disserere, nihil esse in auspiciis, quam quid sit ediscere,

    Cic. Div. 1, 47, 105; and: disertus a disserendo dictus, Paul. ex Fest. p. 72, 15), P. a., skilful in speaking on a subject; clear, methodical in speaking; well-spoken, fluent (less than eloquens, eloquent:

    disertos cognosse me nonnullos, eloquentem adhuc neminem, etc.,

    Cic. de Or. 1, 21; and id. Or. 5, 18; cf. also: facundus, loquax, dicax).
    A.
    Prop.:

    disertorum oratione delenitus... utilitates non a sapientibus et fortibus viris sed a disertis et ornate dicentibus esse constitutae,

    Cic. de Or. 1, 9, 36; cf. id. Phil. 2, 39 fin.; id. Rep. 1, 3; Quint. 2, 3, 7 et saep.; Hor. Ep. 1, 5, 19; id. A. P. 370; Ov. M. 13, 228; id. Tr. 3, 11, 21; Mart. 9, 12, 16 et saep.—Cf. also, ora, Ov. Tr. 3, 11, 20; and poet., Arpi, because within its limits Cicero was born, Mart. 4, 55:

    leporum disertus puer,

    Cat. 12, 9:

    callidus et disertus homo,

    i. e. sagacious, shrewd, Ter. Eun. 5, 7, 10.— Comp., Cic. de Or. 3, 32, 129 (with eloquentior).— Sup., Cic. Phil. 2, 43, 111; id. de Or. 1, 54, 231; id. Brut. 91, 315; Cat. 49, 1.—
    B.
    Transf., of discourse:

    illam orationem disertam sibi et oratoriam videri, fortem et virilem non videri,

    Cic. de Or. 1, 54, 231; cf.

    historia,

    id. Brut. 26:

    epilogus,

    id. Att. 4, 15, 4:

    verba,

    Ov. Pont. 3, 5, 8 al.; Quint. 1, 8, 4; cf. id. 2, 11, 5; 8 prooem. § 24; 8, 2, 21.— Comp.:

    sententia,

    Sen. Ep. 21.— Sup.:

    litterae,

    Cic. Att. 7, 2 fin.—Adv., clearly, expressly, distinctly; eloquently.
    (α).
    dĭserte, Plaut. Am. 2, 1, 31; Afran. ap. Non. 509, 23; Liv. 21, 19 Fabri ad loc.; id. 42, 25, 4 al.; Cic. de Or. 1, 10 fin.; id. Tusc. 5, 9, 24; id. Att. 4, 1, 6; id. Q. Fr. 3, 1, 10; Quint. 12, 1, 30; [p. 595] Tac. Or. 9, 26.—
    (β).
    dĭsertim, Liv. Andr., Att. Trag. v. 350 Rib. (ap. Non. 509, 25 sq.); Titin. Com. v. 150 Rib. (ap. Non. ib.); Plaut. Stich. 1, 3, 87.—
    b.
    Comp., Mart. 3, 38.—
    c.
    Sup., Liv. 39, 28; Quint. 6, 2, 26.

    Lewis & Short latin dictionary > dissero

  • 10 elegans

    ēlĕgans (in some MSS. eligans; cf. Beier Cic. Orr. Fragmm. p. 105), antis, adj. [prob. collat. form of eligens, from eligo, Cic. N. D. 2, 28, 72].
    I.
    In the ante-class. period in a bad sense, luxurious, effeminate, fastidious, nice: elegans homo non dicebatur cum laude;

    sed id fere verbum ad aetatem M. Catonis vitii, non laudis fuit... ex quibus verbis (Catonis) apparet, elegantem dictum antiquitus non ab ingenii elegantia, sed qui nimis lecto amoenoque cultu victuque esset, etc.,

    Gell. 11, 2, 1; cf. Non. 465, 11 sq.:

    heia, ut elegans est!

    how choice! how nice! Ter. Heaut. 5, 5, 19 Ruhnk.; cf. id. Eun. 3, 1, 18; 3, 5, 18 (but not in Plaut. Trin. 2, 1, 14, v. Ritschl ad h. l.).—
    II.
    Class. in a good sense, choice, nice, fine, neat, tasteful, elegant.
    A.
    Of persons: tu festivus, tu elegans, tu solus urbanus, quem decet muliebris ornatus, etc., Cic. Clod. et Cur. 5, p. 105, ed. Beier; cf. (with mundus) id. Fin. 2, 8, 23; (with splendidus) Nep. Att. 13, 5;

    and opp. parcus,

    Cic. Brut. 40, 148; id. Or. 25, 83:

    auctor,

    Vell. 1, 13:

    mulier (Phryne—with formosa),

    Val. Max. 4, 3, 3 ext.:

    intelligo te hominem in omni judicio elegantissimum,

    Cic. Fam. 7, 23 et saep.:

    scriptor,

    id. Brut. 9; 16, 63; 68, 239; Quint. 10, 1, 78 al.; cf. in the comp.: quis verbis aut ornatior aut elegantior (sc. Caesare)? Cic. ap. Suet. Caes. 55; in the sup.:

    poëta,

    Nep. Att. 12, 4:

    elegans et concinnus (pictor),

    Plin. 35, 10, 36, § 111.—As subst.: ēlĕgantes, ium, m., fine gentlemen, city people (opp. agrestes), Col. 7, 2, 1.—
    B.
    Of things:

    nec magis compositum quicquam, nec magis elegans,

    Ter. Eun. 5, 4, 13; cf. (with decorum) Cic. Div. 1, 30:

    a necessariis artificiis ad elegantiora defluximus,

    id. Tusc. 1, 25, 62; cf. Liv. 44, 9:

    artes elegantes et ingenuae,

    Cic. Fin. 3, 2:

    temperamentum,

    Tac. A. 11, 4:

    color,

    Plin. 15, 8, 8, § 34 et saep.:

    perspicitis, hoc genus (jocandi) quam sit facetum, quam elegans, quam oratorium,

    Cic. de Or. 2, 59, 241; cf. id. Off. 1, 29, 104; id. Brut. 85; Quint. 6, 3, 39; 10, 1, 65 al.— Comp.:

    ego autem a te elegantiora desidero,

    Cic. Fin. 4, 10; and sup.:

    epistola,

    id. Att. 16, 13 a.; cf.:

    scripta Terentii,

    Quint. 10, 1, 99: utrum sit elegantius, Anton. ap. Cic. Phil. 13, 18:

    solum,

    Plin. 14, 4, 5, § 50. —Hence, adv.: ēlĕganter, with correct choice, tastefully, neatly, finely, gracefully, elegantly:

    lautiores eleganter accepti,

    Cic. Att. 13, 52, 2:

    quiete et pure atque eleganter acta aetas,

    id. de Sen. 5; cf.:

    acta vita,

    Liv. 35, 31:

    herba foliis rotundis eleganter vestita,

    Plin. 25, 5, 19, § 43 et saep.— Comp.:

    psallere et saltare,

    Sall. C. 24, 2:

    quid enim facere potuit elegantius ad hominum existimationem?

    Cic. Div. in Caecil. 17:

    elegantius aut justius fieri,

    id. Fam. 3, 8, 2:

    facturos si, etc.,

    Liv. 37, 1:

    neminem elegantius loca cepisse,

    more fitly, judiciously, Liv. 35, 14:

    causam accurate eleganterque dicere,

    Cic. Brut. 22, 86;

    so of speech,

    id. Fam. 5, 13, 3; id. Tusc. 2, 3; Quint. 6, 3, 102; 8, 2, 21 al.; cf. in the sup., Cic. Brut. 72, 252; Quint. 11, 1, 74.

    Lewis & Short latin dictionary > elegans

  • 11 elegantes

    ēlĕgans (in some MSS. eligans; cf. Beier Cic. Orr. Fragmm. p. 105), antis, adj. [prob. collat. form of eligens, from eligo, Cic. N. D. 2, 28, 72].
    I.
    In the ante-class. period in a bad sense, luxurious, effeminate, fastidious, nice: elegans homo non dicebatur cum laude;

    sed id fere verbum ad aetatem M. Catonis vitii, non laudis fuit... ex quibus verbis (Catonis) apparet, elegantem dictum antiquitus non ab ingenii elegantia, sed qui nimis lecto amoenoque cultu victuque esset, etc.,

    Gell. 11, 2, 1; cf. Non. 465, 11 sq.:

    heia, ut elegans est!

    how choice! how nice! Ter. Heaut. 5, 5, 19 Ruhnk.; cf. id. Eun. 3, 1, 18; 3, 5, 18 (but not in Plaut. Trin. 2, 1, 14, v. Ritschl ad h. l.).—
    II.
    Class. in a good sense, choice, nice, fine, neat, tasteful, elegant.
    A.
    Of persons: tu festivus, tu elegans, tu solus urbanus, quem decet muliebris ornatus, etc., Cic. Clod. et Cur. 5, p. 105, ed. Beier; cf. (with mundus) id. Fin. 2, 8, 23; (with splendidus) Nep. Att. 13, 5;

    and opp. parcus,

    Cic. Brut. 40, 148; id. Or. 25, 83:

    auctor,

    Vell. 1, 13:

    mulier (Phryne—with formosa),

    Val. Max. 4, 3, 3 ext.:

    intelligo te hominem in omni judicio elegantissimum,

    Cic. Fam. 7, 23 et saep.:

    scriptor,

    id. Brut. 9; 16, 63; 68, 239; Quint. 10, 1, 78 al.; cf. in the comp.: quis verbis aut ornatior aut elegantior (sc. Caesare)? Cic. ap. Suet. Caes. 55; in the sup.:

    poëta,

    Nep. Att. 12, 4:

    elegans et concinnus (pictor),

    Plin. 35, 10, 36, § 111.—As subst.: ēlĕgantes, ium, m., fine gentlemen, city people (opp. agrestes), Col. 7, 2, 1.—
    B.
    Of things:

    nec magis compositum quicquam, nec magis elegans,

    Ter. Eun. 5, 4, 13; cf. (with decorum) Cic. Div. 1, 30:

    a necessariis artificiis ad elegantiora defluximus,

    id. Tusc. 1, 25, 62; cf. Liv. 44, 9:

    artes elegantes et ingenuae,

    Cic. Fin. 3, 2:

    temperamentum,

    Tac. A. 11, 4:

    color,

    Plin. 15, 8, 8, § 34 et saep.:

    perspicitis, hoc genus (jocandi) quam sit facetum, quam elegans, quam oratorium,

    Cic. de Or. 2, 59, 241; cf. id. Off. 1, 29, 104; id. Brut. 85; Quint. 6, 3, 39; 10, 1, 65 al.— Comp.:

    ego autem a te elegantiora desidero,

    Cic. Fin. 4, 10; and sup.:

    epistola,

    id. Att. 16, 13 a.; cf.:

    scripta Terentii,

    Quint. 10, 1, 99: utrum sit elegantius, Anton. ap. Cic. Phil. 13, 18:

    solum,

    Plin. 14, 4, 5, § 50. —Hence, adv.: ēlĕganter, with correct choice, tastefully, neatly, finely, gracefully, elegantly:

    lautiores eleganter accepti,

    Cic. Att. 13, 52, 2:

    quiete et pure atque eleganter acta aetas,

    id. de Sen. 5; cf.:

    acta vita,

    Liv. 35, 31:

    herba foliis rotundis eleganter vestita,

    Plin. 25, 5, 19, § 43 et saep.— Comp.:

    psallere et saltare,

    Sall. C. 24, 2:

    quid enim facere potuit elegantius ad hominum existimationem?

    Cic. Div. in Caecil. 17:

    elegantius aut justius fieri,

    id. Fam. 3, 8, 2:

    facturos si, etc.,

    Liv. 37, 1:

    neminem elegantius loca cepisse,

    more fitly, judiciously, Liv. 35, 14:

    causam accurate eleganterque dicere,

    Cic. Brut. 22, 86;

    so of speech,

    id. Fam. 5, 13, 3; id. Tusc. 2, 3; Quint. 6, 3, 102; 8, 2, 21 al.; cf. in the sup., Cic. Brut. 72, 252; Quint. 11, 1, 74.

    Lewis & Short latin dictionary > elegantes

  • 12 fuco

    fūco, āvi, ātum, 1, v. a. [1. fucus], to color, paint, dye.
    I.
    In gen.:

    Alba nec Assyrio fucatur lana veneno,

    Verg. G. 2, 465; so,

    vellera Milesia saturo hyali colore,

    id. ib. 4, 334:

    tabulas colore,

    Tac. A. 2, 14:

    pinnas vario veneno,

    Nemes. Cyneg. 309:

    frena spumis sanguineis (equus),

    Claud. Laud. Stil. 3, 350:

    humida creta colorque Stercore fucatus crocodili,

    i. e. paint made of crocodile's dung, Hor. Epod. 12, 11 (cf. Plin. 28, 8, 28, § 109).—
    II.
    In partic., with cosmetics, to paint, to rouge.
    A.
    Lit.:

    fucandi cura coloris,

    Ov. Tr. 2, 487:

    corpora vulsa atque fucata,

    Quint. 8 praef. § 19.—
    B.
    Trop.:

    unumquodque genus (dicendi) cum fucatur atque praelinitur, fit praestigiosum,

    is embellished too much, Gell. 7, 14, 11.—Hence, fūcātus, a, um, P. a. (acc. to II. B.), painted, colored, beautified, falsified, counterfeit (a favorite word of Cic.; syn.: simulatus;

    opp. sincerus, verus, naturalis): secerni blandus amicus a vero et internosci tam potest adhibita diligentia quam omnia fucata et simulata a sinceris atque veris,

    Cic. Lael. 25, 95:

    naturalis non fucatus nitor,

    id. Brut. 9, 36; cf.:

    fucati medicamenta candoris et ruboris omnia repellentur: elegantia modo et munditia remanebit,

    id. Or. 23, 79:

    signa probitatis non fucata forensi specie, sed domesticis inusta notis veritatis,

    id. Planc. 12, 29:

    iisdem ineptiis fucata sunt illa omnia,

    id. Mur. 12, 26:

    puer subdolae ac fucatae vernilitatis,

    Plin. 34, 8, 19, § 79.— Comp.:

    versus Homeri fucatior (opp. simplicior et sincerior),

    Gell. 13, 26, 3.—
    * Adv.: fūcāte, with paint or color: fucatius concinnata carmina, Aus. in prosa post Idyll. 3.

    Lewis & Short latin dictionary > fuco

  • 13 inelegantia

    ĭn-ēlĕgantĭa, ae, f., tastelessness, inelegance; only as law t. t., want of harmony, inconsistency (with the general system of law; cf. Austin, Jurisprud. Lect. XXX. p. 552): inelegantia juris motus, Gai. Ins t. 1, 84; 85.

    Lewis & Short latin dictionary > inelegantia

  • 14 molestia

    mŏlestĭa, ae, f. [molestus], trouble, troublesomeness, irksomeness, uneasiness, annoyance, molestation, vexation, disgust, dislike, etc. (class.).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    sine molestiā,

    Cato, R. R. 154; cf.:

    sine molestiā tuā,

    without trouble to yourself, Cic. Fam. 13, 23, 2:

    molestiam exhibere,

    to cause, id. ib. 12, 30, 1:

    habeo etiam illam molestiam, quod, etc.,

    id. ib. 16, 12, 5:

    fasces habent molestiam,

    produce, cause, id. Att. 8, 3, 6:

    ex pernicie rei publicae molestiam trahere,

    to feel troubled, id. Fam. 4, 3, 1:

    capere,

    to be vexed, annoyed, id. Sull. 1, 1:

    alicui aspergere,

    to give, occasion, id. Q. Fr. 2, 10, 2:

    afferre,

    Ter. Hec. 3, 2, 9:

    demere,

    id. Ad. 5, 3, 33:

    molestiis se laxare,

    Cic. Fam. 5, 14, 3:

    navigandi,

    Suet. Calig. 23.—
    B.
    In partic., of speech, stiffness, affectation:

    diligens elegantia sine molestiā,

    Cic. Brut. 38, 143:

    si nihil habere molestiarum Atticorum est,

    id. ib. 91, 315.—
    II.
    Transf., concr., that which causes trouble, an annoyance:

    sermones ne et hic viris sint et domi molestiae,

    Plaut. Poen. prol. 35;

    of spots or blotches on the face: molestiae in facie,

    Plin. 28, 8, 28, § 109.

    Lewis & Short latin dictionary > molestia

  • 15 mundus

    1.
    mundus, a, um, adj. [Sanscr. mund, purificari], clean, cleanly, nice, neat, elegant.
    I.
    Lit. (class.;

    syn.: lautus, nitidus, purus): supellex,

    Hor. Ep. 1, 5, 7:

    caena,

    id. C. 3, 29, 14:

    ager,

    Gell. 19, 12, 8:

    mundissimum cubile desiderat (animal),

    Col. 7, 9, 14:

    jam intus mundissimumst,

    Plaut. Truc. 2, 7, 7.— Poet., with abl., = ornatus: Ostia munita est: idem loca navibus pulchris Munda facit, adorned, Enn. ap. Tert. p. 258 Müll. (Ann. v. 146 Vahl.).—
    B.
    Transf.
    1.
    Of mode of living, neat, fine, elegant, smart, genteel:

    cultus justo mundior,

    too elegant dress, Liv. 8, 15.— As subst.: mundus, i, m. (sc. homo), an elegant or nice person, Cic. Fin. 2, 8, 23.—
    2.
    Of quality, not coarse, fine (post-class.):

    annonae, of wheat,

    Lampr. Alex. Sev. 42, 3:

    panis,

    id. ib. 37, 3.—
    II.
    Trop.
    A.
    Of speech, neat, fine, elegant ( poet. and in postclass. prose):

    verba, Ov A. A. 3, 479: versus, quibus mundius nihil reperiri puto,

    Gell. 19, 9, 10:

    in Gallos mundius subtiliusque est, quam cum Gallis aut contra Gallos,

    id. 17, 2 med.
    B.
    Subst.: mun-dum, i. n., only in the phrase: in mundo (esse or habere), in readiness (ante-class.): tibi vita seu mors in mundo est, Enn. ap. Charis. p. 181 P. (Ann. v. 457 Vahl.:

    in mundo pro palam et in expedito ac cito, Charis.): nempe habeo in mundo,

    Plaut. Pers. 1, 1, 46:

    mihi in mundo sunt virgae,

    id. As. 2, 1, 16; 2, 2, 50:

    nescio quid vero habeo in mundo,

    id. Stich. 3, 2, 23; id. Ps. 1, 5, 85 Ritschl.—
    C.
    In eccl. Lat., morally pure, upright, free from sin:

    cor mundum crea in me, Deus,

    Vulg. Psa. 50, 12:

    beati mundo corde,

    id. Matt. 5, 8.—Hence, adv., in two forms (both, for the most part, anteand post-class.).—
    a.
    mundē, cleanly, neatly, prettily:

    (copia) in suo quaeque loco sita munde,

    Plaut. Poen. 5, 4, 5: verrite aedes, spargite munde, Titin. ap. Charis. p. 183 P.:

    parum munde et parum decenter,

    Sen. Ep. 70, 20:

    munde facti versus,

    Gell. 10, 17, 2:

    quam mundissime purissimeque fiat,

    Cato, R. R. 66, 1.—
    b.
    mun-dĭter, cleanly, neatly.
    1.
    Lit.:

    cum sedulo munditer nos habeamus,

    Plaut. Poen. 1, 2, 26.—
    2.
    Trop., decently, with propriety:

    dicere,

    App. Mag. p. 296, 14.
    2.
    mundus, i, m. ( neutr. collat. form, mundum: legavit quidam uxori mundum omne penumque, all her toilet, Lucil. ap. Gell. 4, 1, 3, and ap. Non. 214, 17) [1. mundus], toilet ornaments, decorations, dress (of a woman).
    I.
    Lit.:

    mundus muliebris est, quo mulier mundior fit: continentur eo specula, matulae, unguenta, vasa unguentaria, et si qua similia dici possunt, veluti lavatio, riscus... Unguenta, quibus valetudinis causā unguimur, mundo non continentur,

    Dig. 34, 2, 25:

    munditiae et ornatus et cultus, haec feminarum insignia sunt: hunc mundum muliebrem appellārunt majores nostri,

    Liv. 34, 7, 9: virginalis, Att. ap. Paul. ex Fest. p. 142 Müll.:

    quamvis auro, veste, gemmis, omnique cetero mundo exornata mulier incedat,

    App. M. 2, p. 118. —
    II.
    Transf.
    A.
    In gen., an implement (ante- and post-class.):

    operae messoriae mundus,

    implements for the harvest work, App. M. 6 init.:

    Cereris,

    the mystical casket of Ceres, id. Mag. p. 282 (the expression in mundo esse and habere belongs to the adj. mundus, v. mundus, II. B.).—
    B.
    Like the Gr. kosmos, the universe, the world, esp. the heavens and the heavenly bodies: ut hunc hac varietate distinctum bene Graeci kosmon, nos lucentem mundum nominaremus, the heavens, Cic. Univ. 10: nam quem kosmos Graeci, nomine ornamenti appellaverunt. eum nos a perfectā absolutāque elegantiā, mundum, Plin. 2, 4, 3, § 8: concussit micantia sidera mundus, heaven shook, Cat. 64, 206:

    aetherius,

    Tib. 3, 4, 17:

    arduus,

    Verg. G. 1, 240:

    aestuat infelix angusto limite mundi,

    Juv. 10, 169. Also: mundus caeli, Enn. ap. Macr. S. 6, 2 (Sat. v. 10, p. 156 Vahl.):

    o clarissima mundi Lumina,

    Verg. G. 1, 5 sq.:

    immensi copia mundi,

    Ov. M. 2, 157:

    ipse mundus deorum hominumque causā factus est...Est enim mundus quasi communis deorum atque hominum domus, aut urbs utrorumque,

    the world, Cic. N. D. 2, 62, 154:

    innumerabiles,

    id. Ac. 2, 17, 55:

    e tabulā pictos ediscere mundos,

    parts of the world, Prop. 5, 3, 37.—
    2.
    Transf.
    a.
    The world, i. e. the earth, the inhabitants of the earth, mankind ( poet.):

    quicumque mundo terminus obstitit,

    Hor. C. 3, 3, 53:

    spes miseri mundi,

    Luc. 5, 469; Stat. S. 3, 3, 87:

    fastos evolvere mundi,

    Hor. S. 1, 3, 112:

    mundum laedere,

    mankind, Claud. Ruf. 1, 87:

    nullā in parte mundi cessat ebrietas,

    Plin. 14, 22, 29, § 149; 30, 1, 2, § 8; Flor. 2, 12, 1; Just. 30, 4, 9:

    (Alexander) scrutatur maria ignota, et, ut ita dicam, mundi claustra perrumpit,

    Sen. Ep. 119, 7:

    mundi principio,

    Juv. 15, 147.—
    b.
    The heavens, i. e. the sky, the weather (post-class.):

    tepida indulget terris clementia mundi,

    Grat. Fal. 288:

    ad Eoos tractūs mundique teporem,

    Luc. 8, 365.—
    c.
    The sun (perh. only in Manilius):

    quā mundus redit,

    Manil. Astron. 1, 36; id. ib. 3, 591.—
    d.
    Euphemistically for the Lower World, the infernal regions. The opening into this mundus was at Rome, in the Comitium, and was kept covered with a stone (lapis manalis); three times in the year, on the 24th of August, the 5th of October, and the 8th of November, days sacred to the gods of the infernal regions, this round pit was opened, and all sorts of fruits were thrown into it as offerings, Varr. ap. Macr. S. 1, 16, 18; Paul. ex Fest. s. v mundus, p. 154 Müll., and s. v. manalem lapidem, p. 128 ib.—
    e.
    Esp. (eccl. Lat.), the world as opposed to the church; this world, the realm of sin and death, as opposed to Christ's kingdom of holiness and life:

    non pro mundo rogo,

    Vulg. Johan. 17, 9:

    de mundo non sunt,

    id. ib. 17, 16:

    princeps hujus mundi (i. e. Satan),

    id. ib. 12, 31;

    14, 30: regnum meum non est de hoc mundo,

    id. ib. 18, 36; cf. id. Eph. 2, 2; 6, 12.

    Lewis & Short latin dictionary > mundus

  • 16 proprium

    prō̆prĭus, a, um, adj. [etym. dub.; perhaps from root prae; cf. prope], not common with others, one's own, special, particular, proper (class.; cf.: peculiaris, privatus).
    I.
    In gen., opp. communis: nam virtutem propriam mortalibus fecit: cetera promiscue voluit communia habere, Varr. ap. Non. 361, 25:

    proprium et peculiare,

    Plin. 7, 25, 26, § 93:

    tria praedia Capitoni propria traduntur,

    to him for his own, Cic. Rosc. Am. 8, 21:

    proprio sumptu edere ludos,

    Tac. A. 1, 15:

    propriā pecuniā militem juvare,

    id. ib. 1, 71:

    basilicam propriā pecuniā firmare,

    id. ib. 3, 72 init.; id. H. 2, 84:

    propria impensa,

    Just. 12, 11, 1:

    propriis viribus,

    Liv. 2, 53:

    familia,

    id. 7, 9:

    libri, Hor S. 1, 10, 64: horreum,

    id. C. 1, 1, 9:

    proprio Marte,

    by his own bravery, Ov. P. 4, 7, 14.—With pron. poss. (class. and freq.):

    ut cum ademerit nobis omnia, quae nostra erant propria, ne lucem quoque hanc, quae communis est, eripere cupiat,

    all that belonged peculiarly to us, Cic. Rosc. Am. 52, 150:

    suā quādam propriā, non communi oratorum facultate,

    id. de Or. 1, 10, 44: ut redeas ad consuetudinem vel nostram communem vel tuam solius et propriam, Luc. ap. Cic. Fam. 5, 14, 3:

    omnia qui jubet esse communia, ne quis civis propriam aut suam rem ullam queat dicere,

    Cic. Rep 4, 5, 5; id. ap. Non. p. 362:

    suis propriis periculis parere commune reliquis otium,

    id. Rep. 1, 4, 7:

    quod (periculum) autem meum erat proprium,

    id. Fam. 2, 17, 7; id. Sest. 7, 15;

    calamitatem aut propriam suam aut temporum queri,

    Caes. B. C. 3, 20.—
    B.
    Opp. alienus, etc., one's own, peculiar, special, characteristic, personal:

    tempus agendi fuit mihi magis proprium quam ceteris,

    Cic. Sull. 3, 9:

    reliquae partes quales propriae sunt hominis,

    id. Fin. 5, 12, 35:

    id non proprium senectutis est vitium, sed commune valetudinis,

    id. Sen. 11, 35:

    libertatem propriam Romani generis,

    id. Phil. 3, 11, 29:

    proprium id Tiberio fuit,

    Tac. A. 4, 19:

    ira,

    personal resentment, id. ib. 2, 55.—As subst.: prō̆prĭum, i, n.
    1.
    Lit., a possession, property:

    id est cujusque proprium, quo quisque fruitur atque utitur,

    Cic. Fam. 7, 30, 2:

    vivere de proprio,

    Mart. 12, 78, 2.—
    2.
    Trop., a characteristic mark, a sign, characteristic, etc., Cic. Off. 1, 1, 2; 2, 5, 17; Caes. B. G. 6, 23.—
    II.
    In partic., peculiar, extraordinary: nisi mihi fortuna proprium consilium extorsisset, Sent. ap. Cic. Fam. 10, 35, 1:

    superbo decreto addidit propriam ignominiam,

    Liv. 35, 33.—
    B.
    Lasting, constant, permanent, perpetual (class.):

    illum amatorem tibi proprium futurum in vitā,

    Plaut. Most. 1, 3, 67; Att. ap. Non. 362, 5:

    nihil in vitā proprium mortali datum esse,

    Lucil. ib. 362, 15:

    alicui proprium atque perpetuum,

    Cic. Imp. Pomp. 16, 48:

    perenne ac proprium manere,

    id. Red. in Sen. 4, 9:

    parva munera diutina, locupletia non propria esse consueverunt,

    Nep. Thras. 4, 2; Hor. S. 2, 6, 5; cf. id. Ep. 2, 2, 172:

    deferens uni propriam laurum,

    id. C. 2, 2, 22; Verg. A. 6, 871:

    victoriam propriam se eis daturam,

    lasting, Hirt. B. Afr. 32.— Comp., Ov. M. 12, 284; id. P. 1, 2, 152; Liv. 4, 27, 3. —Hence, adv.: proprĭē.
    A.
    Specially, peculiarly, properly, strictly for one's self (opp. communiter;

    class.): quod me amas, est tibi commune cum multis: quod tu ipse tam amandus es, id est proprie tuum,

    Cic. Fam. 9, 15, 1:

    promiscue toto (Campo Martio), quam proprie parvā parte frui malletis,

    for yourselves, individually, separately, id. Agr. 2, 31, 85.—
    B.
    In partic.
    1.
    Particularly, in particular:

    neque publice neque proprie,

    Cic. Sest. 16, 37.—
    2.
    Especially, eminently, exclusively:

    mira sermonis, cujus proprie studiosus fuit, elegantia,

    Quint. 10, 1, 114; cf. Vell. 2, 9, 2.—
    C.
    Properly, accurately, strictly speaking, in the proper (not tropical) sense:

    magis proprie nihil possum dicere,

    Cic. Phil. 2, 31, 77:

    illud quidem honestum, quod proprie vereque dicitur,

    id. Off. 3, 3, 13; Liv. 34, 32; 44, 22:

    uti verbo proprie,

    Gell. 9, 1, 8; 2, 6, 5; 7, 11, 2; 16, 5, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > proprium

  • 17 proprius

    prō̆prĭus, a, um, adj. [etym. dub.; perhaps from root prae; cf. prope], not common with others, one's own, special, particular, proper (class.; cf.: peculiaris, privatus).
    I.
    In gen., opp. communis: nam virtutem propriam mortalibus fecit: cetera promiscue voluit communia habere, Varr. ap. Non. 361, 25:

    proprium et peculiare,

    Plin. 7, 25, 26, § 93:

    tria praedia Capitoni propria traduntur,

    to him for his own, Cic. Rosc. Am. 8, 21:

    proprio sumptu edere ludos,

    Tac. A. 1, 15:

    propriā pecuniā militem juvare,

    id. ib. 1, 71:

    basilicam propriā pecuniā firmare,

    id. ib. 3, 72 init.; id. H. 2, 84:

    propria impensa,

    Just. 12, 11, 1:

    propriis viribus,

    Liv. 2, 53:

    familia,

    id. 7, 9:

    libri, Hor S. 1, 10, 64: horreum,

    id. C. 1, 1, 9:

    proprio Marte,

    by his own bravery, Ov. P. 4, 7, 14.—With pron. poss. (class. and freq.):

    ut cum ademerit nobis omnia, quae nostra erant propria, ne lucem quoque hanc, quae communis est, eripere cupiat,

    all that belonged peculiarly to us, Cic. Rosc. Am. 52, 150:

    suā quādam propriā, non communi oratorum facultate,

    id. de Or. 1, 10, 44: ut redeas ad consuetudinem vel nostram communem vel tuam solius et propriam, Luc. ap. Cic. Fam. 5, 14, 3:

    omnia qui jubet esse communia, ne quis civis propriam aut suam rem ullam queat dicere,

    Cic. Rep 4, 5, 5; id. ap. Non. p. 362:

    suis propriis periculis parere commune reliquis otium,

    id. Rep. 1, 4, 7:

    quod (periculum) autem meum erat proprium,

    id. Fam. 2, 17, 7; id. Sest. 7, 15;

    calamitatem aut propriam suam aut temporum queri,

    Caes. B. C. 3, 20.—
    B.
    Opp. alienus, etc., one's own, peculiar, special, characteristic, personal:

    tempus agendi fuit mihi magis proprium quam ceteris,

    Cic. Sull. 3, 9:

    reliquae partes quales propriae sunt hominis,

    id. Fin. 5, 12, 35:

    id non proprium senectutis est vitium, sed commune valetudinis,

    id. Sen. 11, 35:

    libertatem propriam Romani generis,

    id. Phil. 3, 11, 29:

    proprium id Tiberio fuit,

    Tac. A. 4, 19:

    ira,

    personal resentment, id. ib. 2, 55.—As subst.: prō̆prĭum, i, n.
    1.
    Lit., a possession, property:

    id est cujusque proprium, quo quisque fruitur atque utitur,

    Cic. Fam. 7, 30, 2:

    vivere de proprio,

    Mart. 12, 78, 2.—
    2.
    Trop., a characteristic mark, a sign, characteristic, etc., Cic. Off. 1, 1, 2; 2, 5, 17; Caes. B. G. 6, 23.—
    II.
    In partic., peculiar, extraordinary: nisi mihi fortuna proprium consilium extorsisset, Sent. ap. Cic. Fam. 10, 35, 1:

    superbo decreto addidit propriam ignominiam,

    Liv. 35, 33.—
    B.
    Lasting, constant, permanent, perpetual (class.):

    illum amatorem tibi proprium futurum in vitā,

    Plaut. Most. 1, 3, 67; Att. ap. Non. 362, 5:

    nihil in vitā proprium mortali datum esse,

    Lucil. ib. 362, 15:

    alicui proprium atque perpetuum,

    Cic. Imp. Pomp. 16, 48:

    perenne ac proprium manere,

    id. Red. in Sen. 4, 9:

    parva munera diutina, locupletia non propria esse consueverunt,

    Nep. Thras. 4, 2; Hor. S. 2, 6, 5; cf. id. Ep. 2, 2, 172:

    deferens uni propriam laurum,

    id. C. 2, 2, 22; Verg. A. 6, 871:

    victoriam propriam se eis daturam,

    lasting, Hirt. B. Afr. 32.— Comp., Ov. M. 12, 284; id. P. 1, 2, 152; Liv. 4, 27, 3. —Hence, adv.: proprĭē.
    A.
    Specially, peculiarly, properly, strictly for one's self (opp. communiter;

    class.): quod me amas, est tibi commune cum multis: quod tu ipse tam amandus es, id est proprie tuum,

    Cic. Fam. 9, 15, 1:

    promiscue toto (Campo Martio), quam proprie parvā parte frui malletis,

    for yourselves, individually, separately, id. Agr. 2, 31, 85.—
    B.
    In partic.
    1.
    Particularly, in particular:

    neque publice neque proprie,

    Cic. Sest. 16, 37.—
    2.
    Especially, eminently, exclusively:

    mira sermonis, cujus proprie studiosus fuit, elegantia,

    Quint. 10, 1, 114; cf. Vell. 2, 9, 2.—
    C.
    Properly, accurately, strictly speaking, in the proper (not tropical) sense:

    magis proprie nihil possum dicere,

    Cic. Phil. 2, 31, 77:

    illud quidem honestum, quod proprie vereque dicitur,

    id. Off. 3, 3, 13; Liv. 34, 32; 44, 22:

    uti verbo proprie,

    Gell. 9, 1, 8; 2, 6, 5; 7, 11, 2; 16, 5, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > proprius

  • 18 subtilitas

    subtīlĭtas ( supt-), ātis, f. [subtilis], fineness, thinness, slenderness, minuteness (syn. tenuitas).
    I.
    Lit. (mostly post-Aug.;

    not in Cic.): linearum,

    Plin. 35, 10, 36, § 82:

    ferramentorum,

    the keen edge, sharpness, id. 28, 9, 41, § 148:

    inenarrabilis florum,

    id. 21, 1, 1, § 1:

    muliebris,

    Vitr. 4, 1 med.:

    immensa animalium,

    Plin. 11, prooem. 1, §

    1: caelandi fingendique ac tingendi,

    id. 35, prooem. §

    1: umoris,

    id. 2, 65, 65, § 163. —
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., keenness, acuteness, penetration, definiteness, exactness, subtlety, etc. (class.;

    syn.: acumen, sollertia): sententiarum,

    Cic. N. D. 2, 1, 1:

    disputandi,

    id. Tusc. 3, 23, 56:

    ea subtilitas, quam Atticam appellant,

    id. Brut. 17, 67:

    subtilitas sermonis,

    id. Rep. 1, 10, 16:

    credunt plerique militaribus ingeniis subtilitatem deesse,

    Tac. Agr. 9:

    ingens,

    Petr. 31:

    tanta,

    id. 38; Sen. Ep. 113, 1:

    Aristoteles, vir immensae subtilitatis,

    Plin. 18, 34, 77, § 335; cf.:

    litterarum,

    id. 2, 108, 112, § 247:

    geometrica,

    id. 2, 65, 65, § 164:

    perversa grammaticorum,

    id. 35, 3, 4, § 13:

    subtilitas parcimoniae compendia invenit,

    id. 17, 22, 35, § 171:

    picturae summa suptilitas,

    id. 35, 9, 36, § 67:

    inutilis,

    Sen. Ep. 65, 16:

    quaedam inutilia et inefficacia ipsa subtilitas reddit,

    id. ib. 82, 24: nimia, id. ib 88, 43.—
    B.
    In partic., in rhet., plainness, simplicity, absence of ornament:

    orationis subtilitas imitabilis quidem illa videtur esse existimanti, sed nihil est experienti minus,

    Cic. Or. 23, 76; id. Brut. 84, 291:

    suavitatem Isocrates, subtilitatem Lysias, vim Demosthenes habuit,

    id. de Or. 3, 7, 28:

    subtilitas et elegantia scriptorum,

    id. Fam. 4, 4, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > subtilitas

  • 19 suptilitas

    subtīlĭtas ( supt-), ātis, f. [subtilis], fineness, thinness, slenderness, minuteness (syn. tenuitas).
    I.
    Lit. (mostly post-Aug.;

    not in Cic.): linearum,

    Plin. 35, 10, 36, § 82:

    ferramentorum,

    the keen edge, sharpness, id. 28, 9, 41, § 148:

    inenarrabilis florum,

    id. 21, 1, 1, § 1:

    muliebris,

    Vitr. 4, 1 med.:

    immensa animalium,

    Plin. 11, prooem. 1, §

    1: caelandi fingendique ac tingendi,

    id. 35, prooem. §

    1: umoris,

    id. 2, 65, 65, § 163. —
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., keenness, acuteness, penetration, definiteness, exactness, subtlety, etc. (class.;

    syn.: acumen, sollertia): sententiarum,

    Cic. N. D. 2, 1, 1:

    disputandi,

    id. Tusc. 3, 23, 56:

    ea subtilitas, quam Atticam appellant,

    id. Brut. 17, 67:

    subtilitas sermonis,

    id. Rep. 1, 10, 16:

    credunt plerique militaribus ingeniis subtilitatem deesse,

    Tac. Agr. 9:

    ingens,

    Petr. 31:

    tanta,

    id. 38; Sen. Ep. 113, 1:

    Aristoteles, vir immensae subtilitatis,

    Plin. 18, 34, 77, § 335; cf.:

    litterarum,

    id. 2, 108, 112, § 247:

    geometrica,

    id. 2, 65, 65, § 164:

    perversa grammaticorum,

    id. 35, 3, 4, § 13:

    subtilitas parcimoniae compendia invenit,

    id. 17, 22, 35, § 171:

    picturae summa suptilitas,

    id. 35, 9, 36, § 67:

    inutilis,

    Sen. Ep. 65, 16:

    quaedam inutilia et inefficacia ipsa subtilitas reddit,

    id. ib. 82, 24: nimia, id. ib 88, 43.—
    B.
    In partic., in rhet., plainness, simplicity, absence of ornament:

    orationis subtilitas imitabilis quidem illa videtur esse existimanti, sed nihil est experienti minus,

    Cic. Or. 23, 76; id. Brut. 84, 291:

    suavitatem Isocrates, subtilitatem Lysias, vim Demosthenes habuit,

    id. de Or. 3, 7, 28:

    subtilitas et elegantia scriptorum,

    id. Fam. 4, 4, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > suptilitas

  • 20 tingens

    tingo (less correctly, tinguo), nxi, nctum, 3, v. a. [root tvak-, to wet; Sanscr. tuc-; Gr. tengô], to wet, moisten, bathe with or in any liquid (class.; cf.: aspergo, irroro, imbuo).
    I.
    Lit.:

    tunica sanguine centauri tincta,

    Cic. N. D. 3, 28, 70:

    Lydia Pactoli tingit arata liquor,

    Prop. 1, 6, 32:

    in amne comas,

    id. 4 (5), 4, 24:

    tinget pavimentum mero,

    Hor. C. 2, 14, 27:

    Arctos Oceani metuentis aequore tingi,

    Verg. G. 1, 246:

    stridentia Aera lacu,

    id. ib. 4, 172:

    gemmam lacrimis,

    Ov. M. 9, 567:

    in undis summa pedum vestigia,

    id. ib. 4, 343:

    pedis vestigia,

    id. ib. 5, 592:

    flumine corpora,

    i. e. to bathe, id. ib. 12, 413:

    corpora lymphis,

    id. ib. 2, 459:

    in amne faces,

    id. R. Am. 700:

    (asinae) horrent ita ut pedes omnino caveant tingere,

    Plin. 8, 43, 68, § 169. — Poet.: in alto Phoebus anhelos Aequore tinget equos, bathe or plunge, i. e. will set, Ov. M. 15, 419:

    non ego te meis Immunem meditor tingere poculis,

    i. e. to entertain, treat you, Hor. C. 4, 12, 23.—
    B.
    In partic.
    1.
    To soak in color, to dye, color, tinge (syn. inficio):

    Phocaico bibulas tingebat murice lanas,

    Ov. M. 6, 9; cf.:

    lanas vestium murice Afro,

    Hor. C. 2, 16, 36. — Poet.:

    niveam ovem Tyrio murice,

    Tib. 2, 4, 28:

    coma viridi cortice tincta nucis,

    id. 1, 8, 44:

    vestes Gaetulo murice,

    Hor. Ep. 2, 2, 181:

    vestem rubro cocco,

    id. S. 2, 6, 103:

    sanguine cultros,

    Ov. M. 7, 599; cf.:

    secures cervice,

    Hor. C. 3, 23, 13:

    ora cruore,

    Ov. M. 14, 237:

    comam,

    id. Am. 1, 14, 2:

    cutem,

    i. e. to paint, Mart. 1, 77, 5:

    tinguntur sole populi,

    i. e. are embrowned, Plin. 6, 19, 22, § 70: nummos, to wash copper coins with gold or silver, Dig. 48, 10, 8:

    globus... candenti lumine tinctus,

    i. e. illuminated, Lucr. 5, 720; so,

    loca lumine,

    id. 6, 173.—
    2.
    Of colors as objects, to produce, bring out:

    purpuram,

    Plin. 6, 31, 36, § 201; 16, 18, 31, § 77:

    caeruleum,

    id. 33, 13, 57, § 161.—
    3.
    To baptize (late Lat.):

    tinctus est ab Joanne prophetā in Jordane flumine,

    Lact. 4, 15, 2.—
    II.
    Trop.: orator sit mihi tinctus litteris, audierit aliquid, legerit, tinctured, i. e. imbued, well furnished with, etc., Cic. de Or. 2, 20, 85:

    Laelia patris elegantiā tincta,

    id. Brut. 58, 211:

    verba sensu tincta,

    Quint. 4, 2, 117:

    Romano lepidos sale tinge libellos,

    Mart. 8, 3, 19:

    sales lepore Attico tincti,

    id. 3, 20, 9:

    in similitudinem sui tingit (virtus),

    Sen. Ep. 66, 8.—Hence, P. a. as substt.
    A.
    tingens, entis, m., a dyer:

    tingentium officinae,

    Plin. 9, 38, 62, § 133; 37, 9, 40, § 122.—
    B.
    tincta, ōrum, n., dyed or colored stuffs:

    tincta absint,

    Cic. Leg. 2, 18, 45.

    Lewis & Short latin dictionary > tingens

См. также в других словарях:

  • ELEGANTIA — elegantiam …   Abbreviations in Latin Inscriptions

  • elegantia —    (s.f.) L. Fra i vari tipi di ornatus rappresenta quello che possiede le virtù della puritas e della perspicuitas; corrisponde al genus subtile e veniva attribuita, per esempio, allo stile di Cesare. ornatus, concinnitas …   Dizionario di retorica par stefano arduini & matteo damiani

  • Elegantia morum — Lit. elegance of manners, fashion . The term points to those qualities necessary for a courtier and a sophistication of manners and behaviour: conduct should be moderate and affable, self effacing but always competent. These qualities first… …   Dictionary of Medieval Terms and Phrases

  • élégance — [ elegɑ̃s ] n. f. • fin XIVe; lat. elegantia 1 ♦ Qualité esthétique qu on reconnaît à certaines formes naturelles ou créées par l homme dont la perfection est faite de grâce et de simplicité. Élégance des formes, des proportions. L élégance d un… …   Encyclopédie Universelle

  • Dromicoida — elegantia Scientific classification Kingdom: Animalia Phylum: Arthropoda Class: In …   Wikipedia

  • eleganţă — ELEGÁNŢĂ s.f. Calitatea de a fi elegant, de a avea sau de a fi făcut cu gust, cu rafinament, cu graţie. ♦ Distincţie în limbaj, în stil etc. – Din fr. élégance, lat. elegantia. Trimis de RACAI, 21.11.2003. Sursa: DEX 98  Eleganţă ≠ ineleganţă,… …   Dicționar Român

  • Eleganz — Grandezza; würdevolles Benehmen * * * Ele|ganz [ele gants̮], die; : a) Vornehmheit, elegantes Äußeres: sie trug Kleidung von auffallender Eleganz. b) (die Form, den Ausdruck betreffende) Gewandtheit, Kultiviertheit: der Aufsatz besticht durch die …   Universal-Lexikon

  • Филомафитский, Евграф Матвеевич — ордин. профессор Харьковского университета, из духовного звания, род. в 1719 г., умер в 1831 г.; с 1799 г. по 29 сент. 1810 г. обучался в ярославской семинарии; по окончании в ней курса поступил в ярославское Демидовское высшее училище, а оттуда… …   Большая биографическая энциклопедия

  • Eleganz — (lat. ēlegantia) bezeichnet im heutigen Sinne „modischer Geschmack, Gewandheit“. Der Duden gibt als Bedeutungen „Vornehmheit“ in „Bezug auf die äußere Erscheinung“, „elegantes Aussehen“; „Gewandtheit, Geschmeidigkeit in der Bewegung“ sowie… …   Deutsch Wikipedia

  • Lorenzo Valla — Lorenzo Valla. Lorenzo Valla (Laurentius Valla en su nombre latino; Roma, 1406/1407 ibídem, 1 de agosto de 1457), humanista, orador, educador y filósofo italiano, considerado el pionero de la crítica histórica y filosófica, fue conocido en su… …   Wikipedia Español

  • Meinard Tydeman der Ältere — (1774) Meinard Tydeman der Ältere (auch: Tijdeman; * 20. März 1741 in Zwolle; † 1. Februar 1825 in Leiden) war ein niederländischer Rechtswissenschaftler und Historiker. Inhaltsverzeichnis …   Deutsch Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»